ZORGPLAN Stichting Openbaar Voortgezet Onderwijs Hoogeveen
Vastgesteld in Directieoverleg op:
30 augustus 2010
Vastgesteld in GMR op:
30 september 2010
Ingangsdatum:
1 oktober 2010
Zorgplan STOVOH Juni 2010
1
INHOUDSOPGAVE Voorwoord
3
1.
Inleiding
4
2.
Visie
4
3.
Organisatiemodel van de ondersteuning
5
4.
Intensief begeleidingstraject
6
5.
Leerling-gebonden financiering
6
6.
Overzichtskaart voor onderwijsondersteuning I. Ondersteuning op didactisch gebied II. Ondersteuning op pedagogisch gebied III. Samenwerking met
7
7.
Overdracht
8
8.
Even apart I. Senaat II. Rebound III. Onderwijsarrangementen (OZA)
8
9.
Slotwoord
9
10.
Verklaring afkortingen
9
Bijlage 1 Leerlinghandelingsplan (LHP)
10
Bijlage 2 Docentenhandelingsplan (DHP)
11
Zorgplan STOVOH Juni 2010
2
VOORWOORD In dit document wordt de visie van onze Stichting Openbaar Voortgezet Onderwijs Hoogeveen (STOVOH) weergegeven op passend onderwijs. We hebben bewust “STOVOH” genoemd, omdat het hier beide scholen RSG Wolfsbos en De Meander betreft. Er liggen drie redenen ten grondslag aan het vervaardigen van een dergelijk document. 1. Binnen onze scholen gebeurt veel op het gebied van zorg voor leerlingen: reguliere en extra zorg. Het is goed dit helder op te schrijven zodat iedereen binnen de school weet wat er gebeurt, welk aanbod er is en welke overlegstructuren we zoal rond de zorg hebben. 2. De staatssecretaris vraagt in toenemende mate van scholen om de visie en koers vast te leggen. 3. De Inspectie voor Onderwijs eist jaarlijks een zorgplan van de school. Tot nu toe kenden wij vier/vijf verschillende documenten. Beide hierboven genoemde redenen worden aangegrepen om één document te maken dat jaarlijks voor 1 oktober naar de Inspectie wordt gestuurd. Dit document wordt jaarlijks in de directie en daarna in de GMR vastgesteld. Onze directie dankt verschillende mensen die aan dit zorgplan hebben meegewerkt. In de eerste plaats Kees ter Heide, teamleider onderbouw locatie Dikkenberg en tevens leider van ons schoolbrede zorgteam en Silvio Emerencia, GZ psycholoog. Zij staan aan de basis van deze notitie. Verder dienen de orthostaf en de mensen in onze interne zorgteams genoemd te worden. Tot slot noemen we de MR-werkgroep passend onderwijs die sinds december 2009 in het leven is geroepen.
De directie van Wolfsbos en de Meander: Dries Koster (algemeen directeur), Krijn Houwing en Marcel Verheijen (sectordirecteuren). 30 augustus 2010
Zorgplan STOVOH Juni 2010
3
1.
Inleiding
Dit zorgplan geldt voor alle teams binnen RSG Wolfsbos en De Meander en is een product van gezamenlijke arbeid van alle zorgers, de orthostaf en enkele genodigden. Zij vormen het zorgplatform, waar de geluiden van de teams gehoord worden. De zorg voor onze leerlingen wordt gekenmerkt door een streven naar passend onderwijs. “Het beleid met betrekking tot passend onderwijs wordt gecontinueerd en waar nodig versterkt. Schoolbesturen moeten voor alle zorgleerlingen die worden aangemeld of staan ingeschreven in overleg met de ouders zorgen voor een passend onderwijs-zorg aanbod.” (Kwaliteitsagenda Voortgezet Onderwijs, Tekenen voor Kwaliteit, blz. 26). Onze school speelt hier actief op in. Schoolbreed wordt ingezet op de ontwikkelingen naar passend onderwijs voor iedere leerling. Het is een groeiproces dat op diverse pijlers rust. Binnen de teams is jarenlange ervaring opgebouwd met leerlingen die bijzondere begeleiding nodig hebben. De uitgangspunten bij ons zijn: Alle leerlingen hebben recht op passend onderwijs; Soms heeft de school bij het realiseren van onderwijs ondersteuning nodig van andere organisaties zoals cluster 3 en 4, Stichting Dreei, GGZ, Accare, Yorneo. Er zijn grenzen aan wat onze school aankan. De contacten met en de ondersteuning door deze organisaties zijn voor ons van wezenlijk belang; Leerlingen die met een leerling-gebonden financiering (“rugzakje”) of een LWOO-indicatie binnenkomen, hebben recht op extra begeleiding; Klassen die veel leerlingen met gedrags- en/of leerproblemen kennen, dienen niet te groot te zijn. Een absolute norm is niet te geven. De begeleiding voor elke leerling vindt hoofdzakelijk plaats in de klas, maar er zijn momenten en problemen die extra zorgvuldigheid vragen. Onderwijs en begeleiding zijn aan elkaar gekoppeld.
2.
Visie
Door onderwijs goed te organiseren kan de zorgvraag verminderen, maar omgekeerd kan ook: door weinig rekening te houden met de behoefte van de leerling wordt de zorgvraag groter. Het team organiseert onderwijs en zorg zodanig dat de leerling het beste tot zijn recht komt. Uitgangspunt is dus: wat heeft de leerling nodig om optimaal te presteren. Eerst verantwoordelijke is de docent. Indien er problemen zijn, bespreekt de docent deze eerst met de mentor. De mentor kan afspraken maken met de leerling en deze bespreken met de docenten van deze leerling. Komen er meerdere signalen binnen, dan bespreekt de mentor deze met de teamleider zodat het in een teamoverleg besproken kan worden. De mentor brengt de andere docenten, die niet bij het overleg aanwezig waren, van de gemaakte afspraken op de hoogte. In de ontwikkeling naar „passend onderwijs‟ zal de rol van de mentor door velen als anders ervaren worden. Toch willen we deze ontwikkeling doormaken. Spil is de mentor, deze heeft en behoudt de regie en wordt gesteund door de mentorondersteuner, de orthostaf en de teamleider. De ondersteuning is nodig daar waar er sprake is van handelingsverlegenheid. De mentor bespreekt de leerling met een specialist uit het zorgteam. Deze doet onderzoek en brengt binnen het team de behoeften van de leerling in kaart. Tevens geeft de specialist aan met welke hulp de leerling gebaat is. In het docenten handelingsplan geven de docenten aan hoe zij een bijdrage gaan leveren aan het beter functioneren van de leerling. Natuurlijk ligt er ook een verantwoordelijkheid bij de leerling en de ouders. De mentor zorgt dat afspraken daarover worden vastgelegd. De verantwoordelijkheid voor de zorg voor een leerling ligt bij het onderwijsteam (we hebben dertien onderwijsteams).
Zorgplan STOVOH Juni 2010
4
3.
Organisatiemodel van de ondersteuning
In dit model moeten Rebound, Zorgkoepel en het Jongeren Opvang Team (JOT) gezien worden als Hoogeveense organisatievormen. Zij zijn een gezamenlijke verantwoordelijkheid van RSG Wolfsbos, De Meander, Roelof van Echten college, Gemeente Hoogeveen en de diverse zorginstellingen. De structuur waarin de zorg voor de leerling plaatsvindt, is voor alle locaties van RSG Wolfsbos en de Meander hetzelfde. Elke locatie heeft zijn zorgteam. Allen worden ondersteund door de orthostaf. Zie onderstaand organogram.
Zorgstructuur RSG Wolfsbos en De Meander (overgangssituatie)
Rebound Clusterscholen Geen onderdeel van onze eigen structuur
ZORGKOEPEL Hoogeveen (heel Hoogeveen) (JGZ, GGZ, GGD, AMW, RMC, VO-scholen en regionale zorginstellingen)
JOT RENN4 Geen onderdeel van onze eigen structuur
Orthostaf (voor heel RSG Wolfsbos en De Meander) 1, 3, 10, 11 Groot Zorgteam (ZAT) 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, (8), (11) gelaagd' model Bijeenkomst: 1x per maand
Harm Smeenge
Dikkenberg
Groene Driehoek
Meander
Intern Zorgoverleg 1, 2, 3
Intern Zorgoverleg 1, 2, 3, 4, 9, 11
Intern Zorgoverleg 1, 2, 10
Intern Zorgoverleg 1, 2, 4, 12
Zorgplatform RSG Wolfsbos en De Meander (heel RSG Wolfsbos en De Meander) Kern: Zorgers + Orthostaf; daarnaast „genodigden‟. Doel: primair klankbordfunctie, daarnaast deels intervisie. LEGENDA 1 - GZ Psycholoog WB 2 - Mentorondersteuner 3 - Orthopedagoog 4 - School Maatschappelijk Werk 5 - Schoolarts 6 - Leerplichtambtenaar
Zorgplan STOVOH Juni 2010
7 - Bureau Jeugdzorg 8 - Overige extern 9 - Remedial Teacher 10 - Psychologisch assistente 11 - Orthopedagogische en psychologische stagiaires 12 - Teamleider
5
4.
Intensief begeleidingstraject
Normaliter kan een leerling op de locaties Groene Driehoek en Harm Smeenge, die een hulpvraag heeft (zoals vastgelegd in zijn leerlinghandelingsplan, het LHP), afdoende geholpen worden met de expertise van het team. Er zijn echter gevallen waarin dat standaardaanbod niet voldoende is. In zo‟n situatie wordt vanuit de Orthostaf een intensief begeleidingsaanbod geformuleerd met de volgende kenmerken: De intensieve aanpak wordt geconcretiseerd in de vorm van duidelijke begeleidingsafspraken, in overleg met de docenten; Deze afspraken worden voor een duidelijk aangegeven periode geformuleerd; Deze afspraken worden vastgelegd in een docentenhandelingsplan, het DHP; Dit DHP bevat ook de afgesproken evaluatiemomenten (tenminste één tussenevaluatie en een eindevaluatie); de evaluatie gaat niet over leerlingresultaten, maar over de mate waarin en de wijze waarop docenten de in het DHP vastgelegde afspraken zijn nagekomen; De docenten krijgen een formele finale terugkoppeling m.b.t. de uitkomsten van de begeleidingsperiode. Deze procedureel vastgelegde aanpak heet een intensief begeleidingstraject (IBT). Het doel is tweeledig: tijdelijk voluit inzetten op extra ondersteuning van de leerling èn daarmee aangeven waar de grenzen van die intensieve begeleiding liggen. Docenten weten dan dat zij daar niet over heen hoeven èn dat als het onverhoopt niet mocht lukken het in elk geval aan hun inzet niet zal liggen: dan zijn de grenzen van onze zorg bereikt. Deze informatie verschaft duidelijkheid. Voor leerlingen van de Meander en de locatie Dikkenberg geldt dat zij allen standaard een intensief begeleidingstraject krijgen aangeboden. De term tijdelijk is hier nauwelijks van toepassing. De leerlingen volgen meerdere jaren onderwijs op deze locaties. Overigens betreft het hier leerlingen die geïndiceerd zijn voor Leerwegondersteunend onderwijs of voor Praktijkonderwijs en leerlingen die door de orthostaf voor een dergelijk intensief traject aangewezen worden. Tevens geldt natuurlijk een intensief traject met behulp van het DHP ook voor de LWOO en Cluster geïndiceerde leerlingen op de locaties Groene Driehoek en Harm Smeenge.
5.
Leerling-gebonden financiering
Leerlingen met een clusterindicatie hebben de beschikking over een leerlinggebonden financieringsbudget: LGF budget, ook wel aangeduid als „rugzakje‟. Binnen RSG Wolfsbos en Meander worden deze leerlingen intensief gevolgd middels IB-trajecten, kortweg aangeduid als IBT‟s. Uitgangspunt daarbij is: het handelen van de docent c.q. van het docententeam staat centraal. Dit handelen wordt geconcretiseerd en gebundeld in een gestructureerd afsprakenoverzicht, het docentenhandelingsplan (DHP). Op pragmatische gronden, vanwege flexibiliteit en continuïteit kiezen Wolfsbos en De Meander ervoor om de LGF-gelden “geclusterd” in te zetten om de intensieve begeleidingstrajecten te kunnen uitvoeren. Het vergt veel voorbereiding, doorgeleiding en nazorg om deze intensieve begeleidingstrajecten te regelen. Het gaat dan om diverse activiteiten en onderwerpen: Gesprekken tussen de interne zorgers met mentor en mentorondersteuning; Observatie door onderwijsassistenten; Uitwerking van protocollen door psychologisch medewerker, psycholoog of orthopedagoog; Afstemmingsgesprekken met ouders en ambulante begeleider; Bewaken van alle afspraken en vastleggen van evaluatiemomenten; Tussentijds gesprekken voeren met de leerling. Dit alles is terug te vinden in het handelingsplan dat door ouders wordt besproken en door hen wordt ondertekend. We zijn ons bewust van het feit dat het nu – en zeker richting passend onderwijs – steeds belangrijker wordt besteding van deze gelden goed te kunnen verantwoorden. Scholen worden steeds meer door vooral ouders en inspectie gevraagd wat er met de LGF-gelden gedaan is (zie bijlage 3).
Zorgplan STOVOH Juni 2010
6
6.
Overzichtskaart voor onderwijsondersteuning Onderdelen Meander
A
I. Ondersteuning op didactisch gebied
1.
Remedial Teaching
2.
Huiswerkbegeleiding / Studiehulp
3.
Dyslexie / dyscalculie
4.
Logopedie
B
DB
HS
GD
RT-er
RT-er
RT-er
RT-er
Zorgteam
Zorgteam
Docent OA
Zorgteam
Zorgteam OA
Logopedist
Logopedist
Mentor
Mentor
Mentor
Mentor / Mentorondersteuner
Zorgteam
Zorgteam
Zorgteam
Zorgteam
Gymdocent
gymdoce nt
-
II. Ondersteuning op pedagogisch gebied
1.
Begeleidings- / overdrachtsgesprekken
2.
Faalangsttraining / Weerbaarheidstraining Friends / Equip / Rots&Water / SOVA (Training over faalangstOF)
3.
Motorische remidial teachnin g
4.
Buddy-systeem
5.
Eerstelijns Ouderbegeleiding
6.
Maatschappelijk werk
C
Wolfsbos ME
Mentorondersteuner Onderwijsassistent
Zorgteam
School maatschappelijk werk (SMW)
Zorgteam
SMW mentorondersteuner Psycholoog
SMW
SMW
SMW
SMW
Zorgteam
Zorgteam
Zorgteam
III. Samenwerking met
1.
Rebound (Time out)
2.
Ambulante Begeleiding C3 (de Twijn)
Zorgteam
Zorgteam
Zorgteam
Zorgteam
3.
Ambulante Begeleiding C4 (RENN4)
Zorgteam
Zorgteam
Zorgteam
Zorgteam
4.
GGD, GGZ, Accàre, LPA, Yorneo, BJZ, schoolarts LPA
Zorgteam
Zorgteam
Zorgteam
Zorgteam
Dyslexie In deze zorgkaart wordt ook de hulp voor dyslectische leerlingen genoemd. Toch is het de moeite waard om apart te vermelden dat RSG Wolfsbos en De Meander het Protocol Dyslexie Voortgezet Onderwijs onderschrijven. Dit betekent dat de doelen van de begeleiding altijd in overleg met de leerling bepaald worden, want alleen als de hulp aansluit bij de doelstellingen en behoefte van de leerling, kan er met succes gewerkt worden. Hiermee wordt duidelijk dat er ook een rol voor de leerling is. Deze moet gemotiveerd zijn om extra inspanning te leveren. Wij willen een dyslexievriendelijke school zijn waar gezocht wordt naar manieren waarop lees- en schrijfproblemen zo min mogelijk een belemmering zijn voor de algehele ontwikkeling van een leerling.
Zorgplan STOVOH Juni 2010
7
Binnen de groep van zorgleerlingen nemen de leerlingen met dyslexie een aparte plaats in. Er bestaat een landelijk protocol dyslexie en is te vinden op onderstaande link: http://www.kpcgroep.nl/KPCGroep/Overheidsopdrachten/overige-opdrachten/protocol-dyslexievo.aspx Het Protocol Dyslexie Voortgezet Onderwijs biedt aan de scholen een werkwijze om te komen tot een eenduidige en effectieve begeleiding van leerlingen met dyslexie in het voortgezet onderwijs. RSG Wolfsbos volgt dit protocol. Een leerling ontleent aan de dyslexieverklaring het recht op adequate hulpmiddelen. Welke hulpmiddelen uit het aanbod van de school worden ingezet, wordt vastgesteld door de dyslexiespecialist in overleg met de leerling.
7.
Overdracht
Soms is het verstandig om een leerling zijn / haar onderwijstraject in een ander team te laten volgen. Deze verplaatsing vraagt om een zorgvuldige overdracht. Hierbij onderscheiden we drie niveaus: 1. Mentorniveau. Contact van mentor/decaan van locatie A naar mentor/decaan van locatie B. 2. Zorgniveau. Contact interne zorg team A naar interne zorg team B. Dit kenmerkt zich door bewaking van de overdracht door interne zorg en betrokkenheid gedurende het eerste jaar in de vorm van bijwonen van tussen- en eindevaluaties vanuit het aanleverende team. Regie op het proces ligt bij het ontvangende team. 3. Expertiseniveau. Contact van orthostaf naar interne zorg. Dit kenmerkt zich door van meet af aan gebruik te maken van het LHP + DHP. Regie ligt bij expertiseteam. Het zorgaanbod waar een leerling gebruik van zal maken, wordt altijd vastgesteld door de mentor in overleg met de interne zorg. De ontwikkeling van de leerling op didactisch- en pedagogisch vlak, zal door de mentor in de gaten gehouden worden. Deze communiceert daarover met de leerling, de ouders en collega‟s. Uiteraard is het zorgteam, de mentorondersteuner, de teamleider en de orthostaf als ondersteuning aan te spreken. Laten we elkaar bijstaan om elke leerling naar zijn / haar juiste plaats te begeleiden.
8.
Even apart
Voor sommige leerlingen is door RSG Wolfsbos en De Meander de mogelijkheid gecreëerd om apart van de klas, onder deskundige begeleiding, onderwijs te volgen. Leerlingen die hiervoor in aanmerking komen zijn altijd besproken in de interne zorg en in het team en de orthostaf is altijd geraadpleegd. Naast het interne zorgaanbod is dit dus een extra instrument om schooluitval te voorkomen. Het betreft hier: I. Senaat Een vluchthonk voor leerlingen met ASS, stoornissen in het autistisch spectrum. Nog altijd onderschatten wij de gevoeligheid van deze leerlingen. Zij zijn sterk aangewezen op rust, structuur en duidelijkheid. De leerlingen worden hier geholpen met het plannen van hun werkzaamheden en krijgen een ruimte en tijd om tot rust te komen. Het betreft hier geen structurele lesplaats. II. Rebound Samen met de andere VO school in Hoogeveen is er tot 1 augustus 2011 een Reboundplaats in het leven geroepen. Leerlingen die tijdelijk buiten hun normale omgeving geplaatst moeten worden, worden hier opgevangen door daarvoor gekwalificeerde medewerkers. Na een periode van maximaal 3 maanden moet het dan mogelijk zijn om weer het reguliere onderwijsproces te volgen. Rebound is zo georganiseerd, dat er geen vertraging in het onderwijsproces hoeft plaats te vinden.
Zorgplan STOVOH Juni 2010
8
III. Onderwijszorgarrangementen (OZA’s) Momenteel zijn wij bezig met het ontwikkelen van individuele samenwerkingscontracten met bijvoorbeeld de RENN4 school (over terugplaatsen van leerlingen e.d.). Dit is nog in de opstartfase, maar de ontwikkelingen zijn hoopgevend.
9.
Slotwoord
Met het hierboven beschreven onderwijs- en begeleidingsaanbod geven RSG Wolfsbos en De Meander inhoud aan het begrip”Passend Onderwijs”: voor ons gevoel zijn we hiermee een goed eind op weg. Tegelijkertijd geeft dit aanbod ook de grenzen aan van wat we op dit moment kunnen bieden. De realiteit toont vaak de grenzen voor de school aan. Niet alles kan immers. Wel is de school altijd verantwoordelijk voor het maken van een interne dan wel externe oplossing voor een bepaald probleem. We hebben elkaar, binnen de school en zeker ook de ouders/verzorgers nodig om elke leerling op zijn plek goed te begeleiden.
10.
Verklaring afkortingen
LWOO
Leerwegondersteunend onderwijs
Clusteronderwijs
Speciaal onderwijs
OA
Onderwijsassistent
LHP
Leerlinghandelingsplan
DHP
Docentenhandelingsplan
ASS
Autisme Spectrum Stoornis
VO
Voortgezet Onderwijs
OZA
Onderwijszorgarrangementen
LGF
Leerlinggebonden financiering
LP
Leerplichtambtenaar
Zorgplan STOVOH Juni 2010
9
Bijlage 1: LHP (LeerlingHandelingsPlan)
Naam leerling: Geboortedatum: Klas: Mentoren: Contactpersoon:
School: RSG Wolfsbos Locatie: Teamleider: Mentorondersteuner:
1a. Centrale problematiek: 1b. Afgeleide problematiek 2. Op welk didactisch niveau bevindt de leerling zich op dit moment? 3. Onderwijsdoelen: (Wat gaan we doen) Algemeen: Specifiek: (wat heeft hij nodig om goed aan de slag te kunnen):
4. Organisatie: (Hoe gaan we dat doen) 1. Docenten: 2. Ouders: 3. Zorgteam School: Mentor MO-er Teamleider
5 EVALUATIE
Zorgplan STOVOH Juni 2010
10
Bijlage 2: DHP (DocentenHandelingsPlan) Naam
Locatie:
Docentenhandelingsplan (DHP)
Toelichting Afspraken. C.q. acties. Deze variëren per leerling. Onderstaande is een voorbeeld Wijze van invullen Docenten vullen in onderstaande tabel per afspraak (A t/m….) één van de volgende opties in: ja, nee of nvt. Hulp nodig? Graag op tijd melden bij mentor (ondersteuner). Samen komen we er altijd uit. Periode Wordt hiernaast gespecificeerd. Evaluatiemomenten NB. Het gaat hier om de evaluatie van het docentenhandelingsplan (DHP). Het leerlinghandelingsplan (LHP), waarvan bovenvermelde afspraken de eigenlijke kern vormen wordt elders geëvalueerd. Tijdstippen zie hiernaast. Aanwezigen Aanwezigen bij deze evaluatiemomenten worden eveneens hiernaast vermeld. Nr .
Nr
Afspraken Docenten
Do ce nt
Ruimte om de volgende evaluatieafspraken te noteren
Handtekening ouder(s) voor akkoord:
A
B
C
D
E
F
G
DHP
WB
L. heeft een vaste plaats bij mij in het lokaal
Ik geef structuur en duidelijkheid
Ik reageer kort en duidelijk op negatief gedrag en stimuleer positief gedrag
Ik markeer startmomen ten tijdens de les
Ik lever weekplanne rs aan
Ik meld pestgedrag bij de mentor
Ik heb wekelijks een 10minutenges prek met L.
opmerkingen
Vak
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13
Zorgplan STOVOH Juni 2010
11
