Stichting Pallas Jaarverslag 2013
Pagina: 1 / 2
Inhoudsopgave A
Algemeen deel
A1 A2 A3 A4 A5 A6 A7 A8 A9 A10 A11
Bestuursverslag……………………………………………………………………………………………………………………… 3 Personeelsbeleid……………………………………………………………………………………………………………………… 5 Onderwijs……………………………………………………………………………………………………………………………… 6 Huisvesting…………………………………………………………………………………………………………………………… 9 Financieën…………………………………………………………………………………………………………………………… 9 Continuïteit en toekomstige ontwikkelingen……………………………………………………………………………………… 13 Verslag Raad van Toezicht………………………………………………………………………………………………………… 15 Jaarverslag Gemeenschappelijke Medezeggenschapsraad………………………………………………………………. 17 Organisatie…………………………………………………………………………………………………………………………… 18 Kengetallen en grafieken…………………………………………………………………………………………………………… 19 Instellingsgegevens………………………………………………………………………………………………………………… 26
B
Jaarrekening 2013
B1 B2 B3 B4 B5 B6 B7
Grondslagen………………………………………………………………………………………………………………………… 28 Balans per 31 december 2013……………………………………………………………………………………………………… 30 Exploitatierekening over 2013……………………………………………………………………………………………………… 32 Kasstroomoverzicht over 2013……………………………………………………………………………………………………… 33 Toelichting op de balans per 31 december 2013………………………………………………………………………………… 34 Niet in de balans opgenomen verplichtingen (passief)/niet uit de balans blijkende rechten (actief)………………………… 39 Toelichting op de exploitatierekening over 2013 met vergelijkende cijfers 2012……………………………………………… 40
C
Overige gegevens
C1 C2 C3 C4 C5
Controleverklaring…………………………………………………………………………………………………………………… 45 (Voorstel) bestemming van het exploitatiesaldo………………………………………………………………………………… 47 Gebeurtenissen na balansdatum…………………………………………………………………………………………………… 48 Overzicht verbonden partijen……………………………………………………………………………………………………… 48 Bezoldiging van bestuurders en toezichthouders………………………………………………………………………………… 48
Jaarverslag 2013
27
44
2
A1 Bestuursverslag 2013 Vooraf Deze verslagen zijn onderdeel van de jaarrekening 2013. Deze jaarrekening is opgesteld in overeenstemming met de richtlijnen van OC&W voor de verslaglegging Primair Onderwijs. Doelstelling Missie De missie van Stichting Pallas is statutair vastgelegd in de doelstelling (artikel 2 van de statuten): “De stichting heeft ten doel het geven of doen geven van onderwijs op basis van de antroposofische beginselen van Rudolf Steiner, het in stand houden en bevorderen van het vrijeschoolonderwijs in Midden- en Zuid-Nederland en het leveren van een bijdrage aan de ontwikkeling van de vrijeschoolpedagogiek en –didactiek.” Stichting Pallas verenigt 14 vrijescholen voor basisonderwijs in Midden en Zuid Nederland. De binnen Stichting Pallas werkende scholen zijn: - Bernard Lievegoedschool te Maastricht - Vrije School Heerlen - Talander te Sittard (nevenvestiging van Vrije School Heerlen) - Christophorus te Roermond - Rudolf Steiner Educare te Venlo - Vrije School Peelland te Helmond - Meander vrijeschool te Nijmegen - De Zevenster te Uden - De Driestroom te ’s-Hertogenbosch - De Zwaneridder te Wageningen - De Vuurvogel te Ede - Johannesschool te Tiel - De Strijene te Oosterhout - Basisschool Zilverlinde te Roosendaal De Pallasscholen maken deel uit van de groep van ruim negentig vrijescholen in Nederland. De Nederlandse vrijescholen maken deel uit van een wereldwijde beweging van vrijescholen die zich laat inspireren door de menskundige inzichten van Rudolf Steiner. De Pallas-scholen voldoen aan de wettelijke criteria (zoals deze door de overheid worden gesteld) en hebben het basisarrangement (situatie april 2014). De scholen committeren zich aan de kerndoelen basisonderwijs. Deze zijn voor de vrijescholen beschreven in de publicatie ‘Ik zie rond in de wereld ‘ (2006). De Pallasscholen worden bekostigd vanuit de rijksbijdragen voor het Primair Onderwijs. Deze bestaan uit personele subsidies, materiële subsidies en een toelage voor personeel- en arbeidsmarktbeleid. Daarnaast ontvangen de scholen diverse andere subsidies en vergoedingen en zijn er inkomsten uit ouderschenkingen. Elke school heeft een eigen financiële administratie en exploitatiebegroting. Ook heeft elke school, binnen de geconsolideerde cijfers van Stichting Pallas, een eigen en herkenbare vermogenspositie. Samen vormen deze vermogens het totale vermogen van Stichting Pallas.
Jaarverslag 2013
3
Organisatie Formeel is per 1 januari 2013 de nieuwe beheersstructuur van Pallas in werking getreden. Het bestuur zette haar werk voort in de Raad van Toezicht, de bovenschools directeur zette zijn werk voort als College van Bestuur. Bij het opzetten van de nieuwe beheersstructuur is ook een Code Goed Bestuur vastgesteld. Deze wordt door de bestuurder gevolgd en door de Raad van Toezicht getoetst. In het voorjaar van 2013 zijn de laatste reglementen en regelingen verband houdende met de nieuwe situatie vastgesteld en in werking getreden. Een en ander is, samen met andere relevante formele documenten, gebundeld in de zogenaamde Pallasmap die op alle scholen ter inzage ligt. Binnen de nieuwe beheersstructuur bestuurt het College van Bestuur, in de persoon van de bestuurder, de werkorganisatie. Hij staat onder toezicht van de Raad van Toezicht. De bestuurder draagt de eindverantwoordelijkheid, stuurt de schoolleiders aan en heeft de dagelijkse leiding over de stafmedewerkers. De schoolleiders werken samen in het PSO (Pallas Schoolleiders Overleg), een orgaan voor advies en afstemming. Het PSO kwam in 2013 zesmaal bijeen voor een vergadering en hield in april de zogenaamde PSO-tweedaagse. Iedere werkweek had de bestuurder werkoverleg met de stafmedewerkers. Kleine scholen Ook in 2013 heeft Pallas zich met succes sterk gemaakt voor de instandhouding van haar kleine scholen. In samenwerking met de Landelijke Vereniging van Vrijescholen, de Vereniging Bijzondere Scholen en andere partners is in dit verband een lobby gevoerd. Medezeggenschap Iedere school heeft een medezeggenschapsraad waarin ouders en medewerkers zijn vertegenwoordigd. Pallasbreed functioneert een gemeenschappelijke medezeggenschapsraad (GMR). In de GMR hebben 3 ouders en 3 medewerkers zitting die elk een regio binnen Pallas vertegenwoordigen. De GMR had in 2013 vier maal een overlegvergadering met de bestuurder, verzorgde een presentatie aan de achterban op de regiobijeenkomsten en was aanwezig bij de jaarlijkse ontmoeting met de Raad van Toezicht en de schoolleiders & staf in november 2013. In 2013 nam de GMR afscheid van twee leden die opgevolgd werden door kandidaten die zich eerder beschikbaar stelden maar toen niet gekozen werden. Partners en netwerken Stichting Pallas en haar scholen zijn actief in nationale en regionale netwerken. Zo is Pallas lid van de POraad, de Landelijke Vereniging van Vrijescholen, het PO-platform voor vrijescholen en de Vereniging Bijzondere Scholen. Belangrijke partners zijn School aan Zet, de Begeleidingsdienst Vrijescholen en de vrijeschool-pabo van Hogeschool Leiden. De bestuurder van Pallas werd in 2013 actief in de werkveldcommissie van de vrijeschool-pabo en werd lid van het curatorium van het lectoraat vrijeschoolonderwijs van de Hogeschool Leiden. In 2013 werkte Pallas samen met de Ionastichting en diverse andere antroposofische werkverbanden.
Jaarverslag 2013
4
A2 Personeelsbeleid Formatie Het personeelsbestand op de scholen is in het verslagjaar gegroeid van 155 fte per 1 januari 2013 naar 156 fte per 31 december 2013. Daarmee is de formatie in overeenstemming met de streefformatie. Medio 2013 werd het formatieplan 2013-2017 vastgesteld. Functiemix In 2011 is de functiemix ingevoerd en telde de stichting 16% LB-functies. Einde 2013 telde de stichting 19,4% LB-functies. In 2013 is het vervolgbeleid ten aanzien van de functiemix voorbereid, ter besluitvorming in voorjaar 2014. Wet BIO In 2010 zijn er binnen de stichting instrumenten ontwikkeld voor de invoer van de wet BIO in de cyclus in functioneren & beoordelen. Het gaat hierbij om instrumenten voor de schoolleiders en voor de leerkrachten zoals een 360-graden feedback, reflecties op welzijn en welbevinden en intervisie. In 2013 zijn de instrumenten verder geïmplementeerd. Ziekteverzuim Het ziekteverzuim binnen Pallas is hoog. In aanvulling op eerder geformuleerd beleid aangaande terugdringing ziekteverzuim is in 2013 de zogenaamde ‘pilot-terugdringing-ziekteverzuim’ ingezet voor twee scholen: Meander Vrijeschool te Nijmegen en Vrije School Peelland te Helmond. Deze scholen hebben van de staf maatwerkondersteuning gekregen bij de terugdringing en bestrijding van het ziekteverzuim. De aanpak is opgesteld in nauwe samenwerking en afstemming met de teams en de medezeggenschapsraden. De resultaten van de pilots in 2013 laten op Peelland en op Meander een duidelijke teruggang van het ziekteverzuim zien. Die ingezette koers wordt voortgezet. Medio 2014 kan geconstateerd worden dat de in 2013 ingezette dalende tendens zich doorzet.
Pallas 2011 8,9
Pallas 2012 9,7
Pallas 2013 8,4
Ziekmeldings- frequentie
Landelijk Landelijk Pallas 2010 VS 2010 2010 6,1 6,8 9,4 1,0 1,3 1,6
1,5
1,4
1,5
Ziekte verzuim duur
18,7
19,5
niet bekend
8,3
Ziekteverzuim
16,2
17,7
Regiobijeenkomsten en studiedag In 2013 belegde de bestuurder drie goedbezochte regiobijeenkomsten voor medewerkers en medezeggenschappers waarin de voortgang van het traject Pallas op kracht werd gepresenteerd en besproken. Ook de GMR gaf op deze regiobijeenkomsten een presentatie. Op 23 januari 2013 werd op De Meander in Nijmegen de Pallas studiedag georganiseerd. De studiedag werd goed bezocht en hoog gewaardeerd. Professionalisering In 2013 is met kracht ingezet op professionalisering van de medewerkers. Belangrijke initiatieven en acties hierin zijn de volgende geweest: - De applicatiecursus voor vrijeschool leerkrachten is voorbereid en in handen gegeven van de vrijeschool pabo van Hogeschool Leiden. De applicatiecursus start in augustus 2014.
Jaarverslag 2013
5
- In januari 2013 was er de Pallas- studiedag voor alle medewerkers. Mede op basis van de evaluatie hiervan is er een nieuwe dag voor 2014 voorberied. - Als onderdeel van de BIO-gesprekscyclus was er intervisie van medewerkers. - Meer dan 150 medewerkers maakten gebruik van de Pallas- lerarenbeurs. Hun leerervaringen zijn gebundeld in het Pallas leerbericht. Overige personele zaken - De invulling van reguliere vacatures verliep in 2013 volgens een strak regime waarbij voor elke vacature steeds de mogelijke inzet van eigen wachtgelders is onderzocht en daar waar van toepassing is opgevolgd. - Voor 3 leraren is een lerarenbeurs van overheidswege ontvangen. De betreffende medewerkers zijn in tijd gefaciliteerd. - De verdeling van het personeel met betrekking tot inschaling en functiegebouw is, behoudens de effecten van de invoering van de functiemix, nauwelijks veranderd. In het formatieplan 2013-2018 is de verdeling van het personeel over de verschillende functiecategorieën in kaart gebracht. - Het personeel van de stichting werkt onder de CAO-PO. Voor het personeel werkzaam in de voor- en naschoolse opvang is de CAO-kinderopvang of Welzijn van toepassing.
A3 Onderwijs Schoolplan In 2013 gaven de scholen uitwerking aan hun schoolplan 2013-2017. Alle schoolplannen kennen een Pallasbreed deel en een schoolspecifiek deel. Het Pallasbrede deel beschrijft onder andere het stichtingsbreed beleid in personeel, financiën en onderwijs. Leerlingenaantal
In 2011 werd het vrijwel gelijkblijvende leerlingenaantal (van 2.080 naar 2.076) gezien als een onverwacht succes, gezien het feit dat de Pallas scholen in krimpregio’s werken. In 2012 heeft deze positieve tendens zich voortgezet door een absolute groei naar 2.184 leerlingen. Duidelijk is dat het Pallas groeit en het marktaandeel stijgt. In 2013 waren er 2.204 leerlingen.
Jaarverslag 2013
6
Ontwikkeling klassengrootte Teldatum gem. klassengrootte gem. klas 1 t/m 6 gem. kleuter klas
2008 19,1
2009 20,9 22,7 17,4
2010 21,2 23,4 17,2
2011 21,7 23,4 17,9
2012 22,7 23,9 20,7
2013 23,0 23,6 22,1
Kwaliteitsoordeel van de inspectie Begin 2013 kreeg De Strijene in Oosterhout een negatieve beoordeling van de inspectie (‘zwak’). De andere scholen behielden het basisarrangement, waarbij De Zwaneridder, Vrijeschool Peelland en Meander een attendering kregen in verband met achterblijvende opbrengsten. Alle scholen die het betrof hebben planmatig en met goed resultaat gewerkt aan opbrengstverbetering. Op 9 oktober 2013 voerde de bestuurder met de inspectie het zogenaamde jaarlijkse bestuursgesprek. In het kader van een pilot van de inspectie was dit een uitgebreid gesprek waarin vier inspecteurs met bestuur en staf van Pallas spraken over onderwijskundige en bedrijfskundige zaken. De inspectie constateerde dat Pallas in balans is gekomen en klaar is voor een nieuwe fase in haar ontwikkeling en opdracht. Pallas onderwijsmonitor Na een lange voorbereiding is Pallas in 2013 gaan werken met een eigen monitor onderwijskwaliteit waarmee de bestuurder de leeropbrengsten monitort en zonodig bijstuurt. De gegevens van de monitor deelt de bestuurder met de Raad van Toezicht, de GMR en de schoolleiders. Prestatiebox PO Ook in 2013 vielen Pallas van overheidswege projectgelden toe die in gezamenlijkheid de prestatiebox worden genoemd. In de prestatiebox zijn nieuwe en al bekende projectgelden (verenigd) samengevoegd rondom de thema’s: - Professionalisering - Opbrengstgericht werken - Cultuureducatie - Taal- en rekenonderwijs Binnen Pallas is een deel van deze middelen verdeeld over de scholen ter dekking van de kosten van vaak lokale en regionale initiatieven in cultuureducatie en taal- en rekenonderwijs. Een ander deel is Pallasbreed aangewend voor de Pallas-lerarenbeurs en het opbrengstgericht werken. Ook zijn middelen ingezet om op een specifieke school de onderwijskwaliteit naar een hoger plan te tillen. Samenwerkingsverband In 2012 hebben alle scholen aansluiting gevonden bij de nieuwe regionale samenwerkingsverbanden in het kader van Passend Onderwijs. Binnen de nieuwe verbanden werken de scholen aan hun eigen profiel. In 2013 is in de Samenwerkingsverbanden gewerkt aan de verdere uitwerking van WSNS. Voor- en naschoolse opvang De scholen helpen de ouders bij de voor- en naschoolse opvang. Vijf scholen hebben eigen voorzieningen. Deze zijn bij de gemeente geregistreerd en worden door de GGD gecontroleerd. Ze voldoen aan de fiscale regels voor kinderopvang waardoor de ouders een tegemoetkoming in de opvangkosten ontvangen.
Jaarverslag 2013
7
In 2013 is er, in lijn met de wet- en regelgeving, verder gewerkt aan de ontvlechting van de voor- en naschoolse opvang uit de onderwijsactiviteiten. Vooruitlopend daarop vormden deze activiteiten binnen de financiële administratie en de personeelsadministratie al onderscheiden eenheden. De eerste fase van de daadwerkelijke ontvlechting kreeg zijn beslag op 1 januari 2014 toen de kinderopvangactiviteiten verbonden aan De Zevenster, Rudolf Steiner Educare en Christophorus werden overgedragen aan stichting Istia. Klachten Pallas kende ook in 2013 een klachtenprocedure en is aangesloten bij de landelijke klachtencommissie. In 2013 is er bij de landelijke klachtencommissie een klacht ingediend. De klachtencommissie achtte de klacht gedeeltelijk gegrond en gaf concrete aanbevelingen die door de bestuurder zijn overgenomen, waarna de in de aanbevelingen benoemde acties zijn uitgevoerd. De klacht (en) en de afwikkeling zijn door de bestuurder besproken met het Raad van Toezicht en de GMR.
Jaarverslag 2013
8
A4 Huisvesting Alle scholen hadden in 2013 een adequate huisvesting. Op vrijwel alle scholen is ten laste van het eigen vermogen (niet uit Rijksmiddelen) in het verleden extra in gebouwen geïnvesteerd. Zo heeft bijna elke school 1 peuter-, klaslokalen en/of een toneelzaal. Bij twee scholen zijn er zo extra lokalen gebouwd die, bij voldoende leerlingen, alsnog door de gemeente vergoed worden. De actuele boekwaarde van de gebouwen en terreinen bedraagt € 1.636.498. Onderdeel hiervan is € 388.785 voor de door-gedecentraliseerde gebouwen in Nijmegen waarvoor jaarlijks een vergoeding wordt ontvangen. In Sittard is de school verhuisd naar een nieuwe locatie. Vrijeschool Heerlen, Meander en Basisschool Zilverlinde bereiden de verhuizing naar een nieuwe pand voor. De scholen worden onderhouden op basis van meer jaren onderhoudsplannen (MOP). Jaarlijks wordt op basis van die plannen de voorziening onderhoud aangevuld om op termijn adequate huisvesting te borgen. Nieuw is de aandacht op duurzaamheid, zo heeft een school zonnepanelen en wordt dit voor andere scholen onderzocht.
A5 Financiën Het financiële jaar 2013 werd gekenmerkt door het voortzetten van de ingezette lijn op weg naar stabiliteit en een gezonde reservepositie. De invoering van de Prestatiebox PO en de groei van het aantal leerlingen leverden hieraan een positieve bijdrage. Het goede financiële resultaat van Pallas in 2013 is vooral te danken aan de strakke en breed gedragen discipline in het bewaken van de personeelsomvang en een algemeen kostenbewustzijn bij uitgaven. Ook de werkwijze met plannen van aanpak voor verlieslijdende scholen had resultaat. Daarbij kwam in december de Bijzondere Aanvullende bekostiging van € 401.270 en de Bijzondere Bekostiging jonge leerkrachten € 48.049 waardoor uiteindelijk het resultaat uitkomt op € 1.011.980.
1
Vrije school Peelland in Helmond en De Zevenster in Uden.
Jaarverslag 2013
9
Begroting 2013
Realisatie 2013
Realisatie 2012
3
Baten
3.1 3.2 3.4 3.5
Rijksbijdragen OCW Overige overheidsbijdragen Baten in opdracht van derden Overige baten
10.176.692 249.384 1.532.016
11.041.667 253.289 3.000 1.558.988
10.255.898 201.044 1.512.446
Totaal Baten
11.958.092
12.856.944
11.969.388
9.865.896 292.644 677.856 1.024.823
9.917.349 162.439 725.171 1.046.697
9.851.993 173.006 645.159 1.063.086
11.861.219
11.851.656
11.733.244
96.873
1.005.288
236.144
24.252 30.384
11.168 4.476
7.500 963
6.132-
6.692
6.537
90.741
1.011.980
242.681
4
Lasten
4.1 4.2 4.3 4.4
Personeelslasten Afschrijvingen Huisvestingslasten Overige lasten Totaal Lasten
Saldo baten en lasten
5
Financiële baten en lasten
5.1 5.2
Financiële baten Financiële lasten Saldo financiële baten en lasten
Exploitatieresultaat
Baten 2013 hoger ten opzichte van de begroting door: Rijksbijdragen +865K hoger door hogere groeigelden (280K), hogere Lumpsum (58K), hogere bijdrage Impulsgebieden (33K), Professionalisering Schoolleiders (30K), zigeunerkinderen (12K), overig (3K) en de genoemde bijzondere aanvullende bekostiging (401K) en bekostiging jonge leerkrachten (48K), december 2013. Overige overheidsbijdragen, 4K hoger dan begroot. Ouderbijdragen 29K lager, dit is inclusief bijdragen die als schenking via een steunstichting komen (50K). Overige baten 56K hoger door vrijgevallen WSNS gelden. Lasten 2013 lager ten opzichte van de begroting door: Personele lasten 65K hoger door premiestijgingen en gecontroleerde formatie uitbreiding op groeischolen. Afschrijvingen 130k lager door systematiek van fictieve afschrijvingen. Pallas is in 2005 begonnen met fictieve afschrijvingen in plaats van voorzieningen. Daarbij heeft geen 0-meting van de inventaris plaats gevonden. Met de begrote fictieve afschrijvingen wordt rekening gehouden met de volledige inventaris, ook die van 2005. Huisvestingslasten 47K hoger door eenmalige correctie energielasten, hogere gemeentelijke heffingen en hogere Waterschapslasten. Overige lasten op totaalniveau 22K hoger dan begroot. Afrekening CAVS van 40K, een aantal oninbare vorderingen zijn afgeboekt (30K). Daarentegen zijn de schoolse en buitenschoolse activiteiten lager dan begroot uitgekomen (58K). Overige lasten zijn 10K hoger.
Jaarverslag 2013
10
Bestemming resultaat Het exploitatieresultaat wordt mede bepaald door de baten uit ouderbijdragen, schenkingen en huurinkomsten van eigen gebouwen die in totaal 10,3% van de baten in 2013 bedragen. Het exploitatieresultaat wordt ook in die verhouding verdeeld. Toegevoegd aan de bestemmingsreserve publiek : € 907.746 Toegevoegd aan de bestemmingsreserve privaat 10,3% : € 104.234 Begroting 2014 De begrotingsopzet voor 2014 is het voortzetten van de binnen Pallas gebruikelijke begrotingssystematiek inclusief de vooruitblik voor de komende jaren op basis van een conservatieve leerlingenprognose. Onderdeel van de begroting is de fictieve afschrijving waarin we de afschrijving begroten op basis van een rekenkundige inboedel. In de financiële administratie wordt afgeschreven wat sinds 2005 aan de inboedel is uitgegeven. De begroting per school moet voldoen aan eisen wat betreft weerstandsvermogen en liquiditeit. Voldoet een school daar niet dan wordt een Plan van Aanpak opgesteld om binnen een redelijke termijn wel aan die eisen te kunnen voldoen. De samenvoeging van alle deelbegrotingen resulteert in onderstaande geconsolideerde begroting. Baten
2014
Rijksbijdragen Overige overheidsbijdragen Overige baten Totaal baten
10.753.858 180.773 732.917 11.667.548
Lasten Personele lasten Afschrijvingen Huisvestingslasten Overige lasten Totaal lasten
9.533.881 278.673 619.900 880.643 11.313.097
Saldo baten en lasten Financiële baten en lasten Resultaat Plan van Aanpak 2014 Resultaat incl. Plan van Aanpak
354.451 11.073 365.524 129.654 495.178
Met de plannen van aanpak voor 2014 wordt ingezet op een positief resultaat van € 495.178 dat bijdraagt aan een steviger vermogenspositie. Planning & Control Per 1 januari 2013 is de financiële administratie en de personeelsadministratie van Pallas ondergebracht bij Onderwijsbureau Twente. Samen met de medewerkers van dit bureau is de planning & control cyclus verder in de organisatie ingebed.
Jaarverslag 2013
11
De cyclus bestaat uit achtereenvolgens een meerjarenbegroting, een kaderbrief met daarin de uitgangspunten van de begroting voor het volgende kalenderjaar plus de begroting voor bovenschoolse activiteiten, de jaarbegroting, de uitgebreide kwartaalrapportages, de maandrapportages en de jaarrekening. De regie en aansturing van de cyclus ligt bij de bestuurder, met ondersteuning van de stafmedewerker financiën. Treasury en governance De stichting heeft bij de Triodos bank een rekening courant voor het betalingsverkeer. Iedere school heeft voor het lokale betalingsverkeer een rekening bij de ING. Aan de hand van de liquiditeitsbegroting en de liquiditeitsprognoses worden de liquide middelen risicomijdend bij door het bestuur aangewezen banken geplaatst. Voor niet direct benodigde gelden is er bij de Triodos bank en bij de ASN bank een rekening met direct opeisbare tegoeden. De Algemene Reserve van de stichting is grotendeels opgebouwd uit eigen middelen.
Jaarverslag 2013
12
A6 Continuïteit en toekomstige ontwikkelingen In 2014 zal Pallas een nieuw strategisch beleid vaststellen voor de periode 2015-2019. Daarin zal Pallas zich richten op de verdere versterking en groei van het primair vrijeschoolonderwijs in de eigen regio´s, met een focus op een kwaliteitsverhoging van het vrijeschoolonderwijs en een verdere professionalisering van het personeel. Daarnaast is er blijvende aandacht voor een efficiënte en effectieve bedrijfsvoering in de planning & control cyclus. Deze vertaalt zich in de volgende meerjarenbegroting:
Meerjarenbegroting (de cijfers van 2013 zijn op basis van de realisatie) Balans Activa
2013
2014
2015
2016
Vaste activa - Materiële vaste activa
1.989.236
1.910.796
1.853.459
1.768.417
Vlottende activa
2.583.477
3.157.096
3.586.879
4.096.000
Totaal activa
4.572.713
5.067.892
5.440.338
5.864.417
Passiva Eigen vermogen - Algemene reserve
924.504
1.419.683
1.792.129
2.216.208
- Bestemmingsreserve privaat
1.173.898
1.173.898
1.173.898
1.173.898
Totaal eigen vermogen
2.098.402
2.593.581
2.966.027
3.390.106
Voorzieningen
1.287.501
1.287.501
1.287.501
1.287.501
Kortlopende schulden
1.186.810
1.186.810
1.186.810
1.186.810
Totaal passiva
4.572.713
5.067.892
5.440.338
5.864.417
Raming van baten en lasten Baten Rijksbijdragen Overige overheidsbijdragen en subsidies
2013
2014
2015
2016
11.041.667
10.753.858
10.765.090
10.841.522
253.289
180.773
184.928
192.098
1.561.988
732.917
753.496
754.843
12.856.944
11.667.548
11.703.514
11.788.463
9.917.349
9.533.881
9.706.604
9.737.287
Afschrijvingen
162.439
278.673
138.336
129.042
Huisvestingslasten
725.171
619.900
619.901
619.901
1.046.697
880.643
886.815
899.533
11.851.656
11.313.097
11.351.656
11.385.763
6.692
11.073
20.588
21.379
372.446
424.079
Overige baten Totale baten Lasten Personeelslasten
Overige lasten Totaal lasten Saldo financiele baten en lasten Plan van aanpak Pallas scholen 2014 Totaal resultaat
Jaarverslag 2013
129.654 1.011.980
495.178
13
Investeringen en financieringsbeleid Stichting Pallas heeft als doel de investeringen uit eigen middelen te bekostigen. Hiervoor worden private middelen aangewend. Een financieringsbeleid is hierbij niet van toepassing. Ontwikkelingen Het leerlingenaantal op de scholen blijft naar verwachting toenemen, ondanks het gegeven dat verschillende scholen in krimpregio’s liggen. Jaarlijks wordt met een conservatieve prognose van de leerlingontwikkeling per school bepaald of er bijgestuurd moet worden in de formatie. Gezien de leeftijdsopbouw van het personeelsbestand vindt de komende jaren een uitstroom plaats en zal Pallas zich moeten beijveren jonge mensen aan zich te binden. Voor de instandhouding van de onderwijskundige kwaliteit is in samenwerking met de Hogeschool Leiden een applicatiecursus opgezet om leerkrachten bij te scholen in vrijeschoolonderwijs. Huisvesting De ontwikkelingen ten aanzien van onderhoudsverantwoordelijkheid voor de gebouwen en verdere ontwikkelingen naar doordecentralisatie zullen bovenschools de komende jaren meer aandacht en expertise op het vlak van onderwijshuisvesting vragen. Daarbij wordt tevens het accent op duurzaamheid gelegd. Passend onderwijs Gezien de geografische spreiding heeft Pallas met 13 verschillende WSNS- samenwerkingsverbanden te maken. De opzet van deze nieuwe samenwerkingsverbanden WSNS is gezien de soms slechte financiële plaatjes risicovol. Dit kan ongewenste financiële consequenties voor sommige locaties met zich meebrengen. Een en ander zal in 2014 in kaart worden gebracht. Aansluiting Stichting Pallas is in 2013 begonnen met een traject dat moet leiden tot aansluiting van twee scholen bij Pallas: met Vrije School Brabant te Eindhoven en Vrije School Tiliander te Tilburg. De aansluiting past in de doelstelling van Pallas en versterkt de positie van het vrijeschoolonderwijs in de regio. Met de aansluiting groeit Pallas naar circa 2700 leerlingen. Dit betekent dat er geen grote organisatorische aanpassingen nodig zijn. Eerder is vastgesteld dat deze aan de orde zijn bij een groei tot boven de 3000 leerlingen. Kinderdagcentra In 2014 zullen verdere stappen worden gezet in het ontvlechten van de peuterspeelzalen, kinderopvang en voor- en naschoolse opvang. Ook op beide toetredende scholen is er een peuterspeelzaal en kinderopvang. Deze zullen niet meekomen naar Stichting Pallas maar direct overgaan naar de voor de kinderopvang opgerichte stichting Istia. Groei Vrije school Onderwijs maakt op dit moment over de volle breedte een groei mee. Bij meerdere van de scholen zijn lokale initiatieven voor voortgezet vrijeschoolonderwijs. Naast het al lang bestaande vrijeschool VO in Nijmegen, Einhoven en Maastricht is in 2013 in Roermond een vrijeschool VO gestart. In 2014 start dit in Heerlen. Deze ontwikkelingen, gevoegd bij de vitaliteit en groei van Pallas, maakt dat Pallas een kansrijke periode tegemoet gaat waarin het vrijeschoolonderwijs verder ontwikkeld en versterkt kan worden.
Opgesteld april 2014 door A.W. de Geus, College van Bestuur
Jaarverslag 2013
14
A7 Verslag Raad van Toezicht De stichting wordt bestuurd door het College van Bestuur met een Raad van Toezicht. Leden en functies op 31 december 2013 waren: Raad van Toezicht De heer P.A. van der Wee De heer P. van Amsterdam De heer A. Boom Mevrouw A. van Harten Mevrouw S. Mäkel
voorzitter secretaris lid lid lid
Van de leden van de Raad van Toezicht heeft alleen de heer Van Amsterdam een aan het onderwijs gerelateerde nevenfunctie.: voorzitter bestuur Stichting NOVO–opleiding. Deze functie is onbezoldigd. Er is geen zakelijk verband met doel en werk van de Stichting Pallas. College van Bestuur De heer A.W. de Geus
bestuurder
Interne organisatie: De Raad van Toezicht kent drie commissies. Reglementen en taakbeschrijving zijn opgenomen in de Pallas map. Samenstelling Renumeratiecommissie: mevr. S. Mäkel en de heer P.A. van der Wee; Samenstelling Auditcommissie: de heren A. Boom en P. van Amsterdam Samenstelling Commissie Goed Bestuur: mevr. A. van Harten en de heer P.A. van der Wee Deze commissies voeren overleg en bereiden besluiten voor van de Raad op de drie gebieden. Tevens kunnen zij gevraag en ongevraagd fungeren als adviseur van het College van Bestuur, op die gebieden waarvoor overleg met de Raad niet statutair vastgelegd is. De Raad van Toezicht is in 2013 zesmaal in vergadering bijeen geweest met de bestuurder. In elke vergadering rapporteert de bestuurder op zeven vastgestelde onderwerpen de vorderingen en resultaten in de stichting. De vergaderingen worden genotuleerd door een externe notulant. In 2013 waren de belangrijkste onderwerpen die aan de orde geweest zijn in de Raad: - Aanstelling in functies voorzitter en vicevoorzitter/secretaris - Vaststelling Code Goed Bestuur, statuten, reglement CvB, reglement RvT, managementstatuut. - Vaststelling reglementen interne commissies - Aanstelling leden interne commissies - Vaststelling procedures werving en selectie voorzitter RvT, lid RvT, Lid College van Bestuur - Formulering van de realisatie het strategisch beleidsplan 2014 – 2018 - Goedkeuring van jaarverslag 2012, kaderbrief begroting 2014 en begroting 2014 - Goedkeuring van de inpassing aanstelling bestuurder in de Bestuurders-cao PO. Jaarverslag 2013
15
-
Instemming met het traject fusie met stichting Vrijeschool Brabant en vrijeschool Tiliander. Goedkeuring van de verzelfstandiging van peuterzalen en kinderopvanginitiatieven in de stichting Istia. Goedkeuring formatieplan 2013- 2017. Herbenoeming van twee leden van de Raad van Toezicht (de heren Boom en Van der Wee)
De belangrijkste onderwerpen in de commissies: Renumeratiecommissie - Opstellen Jaarplan 2013 - Advies procedures werving en selectie voorzitter RvT, lid RvT, Lid College van Bestuur - Opstellen evaluatie-instrument functioneren bestuurder. - Voeren van het voortgangsgesprek met de bestuurder n.a.v. deze evaluatie. - Voorstel en onderhandelingen met de bestuurder over de inpassing in de Bestuurders-cao PO. Auditcommissie - Opstellen Jaarplan 2013 - Bespreking en adviesformulering aan de RvT van jaarverslag 2012, kaderbrief begroting 2014 en begroting 2014. - Bespreking met en advisering van bestuurder van financieel plan verwerving ander gebouw van vrijeschool Meander te Nijmegen. - Volgen van inpassingsproces van de stichting bij het nieuwe AK. Commissie Goed Bestuur. - Opstellen Jaarplan 2013 - Voorbereiden en voeren van contractgesprek met College van Bestuur - Voorbereiden en adviseren van beleid met betrekking tot kwaliteitsinzicht en ontwikkeling strategisch beleid - Contacten met andere Raden van Toezicht van Vrijescholen. Overleg voorzitter Raad en College van Bestuur Dit overleg vindt plaats ter voorbereiding van de volgende vergadering van de Raad. Dit overleg is tevens een moment dat het College van Bestuur de voorzitter informeert over gebeurtenissen en ontwikkelingen binnen en buiten de stichting en/of de individuele scholen. Tot slot: 2013 is een werkjaar geweest waarin de Raad door de toezichthoudende positie op het werk van het College van Bestuur steeds meer afstand genomen en gekregen heeft van de uitvoering van beleid in de stichting. Er is meer ruimte voor ontwikkelingen extern en op lage termijn. De Raad is zeer tevreden over de samenwerking met het College van Bestuur: met behoud van en respect voor ieders positie kan die samenwerking zich alleen maar verdiepen.
Opgesteld april 2014, door P. A. van der Wee, voorzitter Raad van Toezicht
Jaarverslag 2013
16
A8 Jaarverslag Gemeenschappelijke Medezeggenschapsraad De bemensing van de GMR in 2013 was de volgende: Julius Jollema Gorter, voorzitter, ouderzetel cluster oost (tot 5 februari 2013) Rogier van Dam, secretaris, ouderzetel cluster noord en west (tot 5 februari 2013) Boudewijn Faber, voorzitter, ouderzetel cluster noord en west (vanaf 5 februari 2013) David van Brakel, secretaris, ouderzetel cluster oost (van 5 februari 2013 tot 2 oktober 2013) Okke de Groote, secretaris, ouderzetel cluster oost (vanaf 2 oktober 2013) Karin Derhaag, lid, personeelszetel cluster zuid Rob Verheijen, ouderzetel cluster zuid Martijn van Glabbeek, personeelszetel cluster oost Frans Schobbe, personeelszetel cluster noord en west In 2013 had de GMR drie overlegvergaderingen met de bestuurder, verzorgde de GMR een presentatie op drie regiobijeenkomsten en was de GMR aanwezig op de ontmoetingsbijeenkomst van schoolleiders, Raad van Toezicht en bestuurder. In de overlegvergaderingen kwamen o.a. de volgende zaken aan de orde. De GMR besprak de rapportages van de bestuurder betreffende financiën, personeel, onderwijskwaliteit en klachten. - Professionalisering o GMR adviseerde positief over lerarenbeurs. - Regionale samenwerkingsverbanden Passend onderwijs o GMR adviseerde positief op voorstel om medezeggenschapsrecht aan medezeggenschapsraden toe te kennen. - Centrale inning ouderbijdragen o GMR stemde in met voorstel betreffende centrale inning ouderbijdragen. - Klachtenregeling o GMR stemde in met klachtenregeling. - Formatieplan o GMR stemde in met formatieplan 2013-2018. - Ontvlechting kinderopvang o GMR stemde in met sociale paragraaf overdracht Kindercentra van Stichting Pallas naar Stichting Istia. o GMR adviseerde positief over notitie ‘Opvangen en opvoeden, doorlopende leerlijnen.’ - Kaderbrief. o GRM adviseerde positief over Kaderbrief 2014. - Aansluiting Tiliander Tilburg en vrijeschool Brabant o GMR gaf bestuurder fiat om het fusieproces aan te gaan. - Functiemix o GMR besprak beleid betreffende functiemix. - Strategisch plan o GMR besprak proces op weg naar strategisch plan.
Jaarverslag 2013
17
A9 Organisatie Inschrijving Kamer van Koophandel Stichting Pallas is ingeschreven bij de Kamer van Koophandel onder nummer 9115973.
Bestuur Het bestuur van de Stichting Pallas bestaat per 31 december 2013 uit: Dhr. A. de Geus
Voorzitter
Raad van Toezicht De Raad van Toezicht van de Stichting Pallas bestaat per 31 december 2013 uit: Dhr. P. van der Wee Dhr. P. van Amsterdam Dhr. A. Boom Mevr. A. van Harten Mevr. S. Mäkel
Jaarverslag 2013
Voorzitter Secretaris Penningmeester Lid Lid
18
A10 Kengetallen en grafieken Aan de hand van de jaarrekening kan een aantal kengetallen en ratio's worden berekend die verder inzicht kunnen geven in de gevolgen van het gevoerde beleid over het boekjaar en waardoor het beeld uit de jaarrekening kan worden verduidelijkt.
Kengetallen Liquiditeit Verhouding vlottende activa en kortlopend vreemd vermogen
2013
2012
Signaleringsgrens
2,14
1,14
<1
46%
32%
7,86%
2,03%
1%
-10%
16%
9%
167
165
De liquiditeit (current ratio) geeft de verhouding aan in hoeverre op korte termijn aan de betalingsverplichtingen kan worden voldaan. Solvabiliteit 1 (exclusief voorzieningen) Eigen vermogen in percentage van het totale vermogen
<30%
De solvabiliteit geeft de verhouding aan tussen eigen vermogen en vreemd vermogen en verschaft zo inzicht in de financieringsopbouw. Het geeft aan in hoeverre aan de verplichtingen op langere termijn kan worden voldaan. Rentabiliteit Exploitatieresultaat als percentage van de totale baten
<0% en >5%
De rentabiliteit geeft aan of er sprake is van een positief dan wel een negatief exploitatieresultaat. Als de rentabiliteit groter is dan nul, zijn er minder lasten dan er baten zijn. Weerstandsvermogen Eigen vermogen minus materiële vaste activa als percentage van de Rijksbijdragen OCW
Het weerstandsvermogen geeft de verhouding aan tussen het eigen vermogen minus de materiële vaste activa en de omvang van de Rijksbijdragen OCW. Het geeft inzicht in het financiële vermogen om exploitatietegenvallers met reserves op te vangen. Eigen vermogen / baten (incl. financiële baten) Aantal FTE's per 31 december Salarislasten per FTE
€ 56.522
€ 56.369
Personeelslasten per FTE
€ 59.212
€ 59.640
Jaarverslag 2013
19
Kapitalisatiefactor Totale vermogen minus gebouwen en terreinen als percentage van de totale baten.
2013
2012
Signaleringsgrens
23%
14%
>35%
4%
4%
-
9%
9%
-
9%
0%
>5%
Het geeft aan of onderwijsinstellingen een deel van het kapitaal niet of inefficiënt benutten voor de vervulling van hun taken. Financieringsfunctie Financieringsbehoefte keer cumulatieve aanschafwaarde overige materiële vaste activa als percentage van de totale baten inclusief rentebaten Betreft de financiële middelen die moeten worden aangehouden om de materiële vaste activa (niet zijnde gebouwen en terreinen) te kunnen vervangen. Uitgedrukt in een percentage van de totale baten inclusief rente. Transactiefunctie Kortlopende schulden als percentage van de totale baten inclusief rentebaten De middelen die moeten worden aan gehouden om de kortlopende schulden te vodoen. Financiële buffer Kapitalisatiefactor -/- transactiefunctie -/- financieringsfunctie Dit zijn de middelen die moeten worden aangehouden om bijvoorbeeld de volgende risico's op te vangen: - fluctuaties in leerlingenaantallen - financiële gevolgen van arbeidsconflicten - instabiliteit in de bekostiging - onvolledige indexatie van de bekostiging
Jaarverslag 2013
20
Grafieken Samenstelling baten exclusief financiële baten 2013
2012 Rijksbijdragen OCW
12%
Overige overheidsbijdragen
12%
2%
2% Baten in opdracht van derden
0%
0%
Overige baten
86%
86%
Samenstelling overige baten 2013
2012 Verhuur onroerende zaken
5%
15%
5%
17%
0%
Ouderbijdragen
1%
Schenking
Gelden samenwerkingsverband
77%
80%
Samenstelling lasten exclusief financiële lasten 2013
2012 Personeelslasten
9%
Afschrijvingen
9%
6% 1%
6% 1%
Huisvestingslasten Overige lasten
84%
Jaarverslag 2013
84%
21
Samenstelling personele lasten 2013
2012 Brutolonen en salarissen*
11%
5%
10%
Sociale lasten
6%
Pensioenpremies
16%
Overige personele lasten
16%
* Inclusief uitkeringen
68%
68%
Samenstelling afschrijvingen 2013
2012 Gebouwen
2%
3% 38%
40%
58%
59%
Inventaris en apparatuur
Leermiddelen
Samenstelling huisvestingslasten 2013
2012 Huur
5% 5%
4% 4%
12%
Dotatie onderhoudsvoorzieningen
11%
7%
4%
Klein onderhoud en exploitatie Energie en water
34%
29%
33% 28%
Schoonmaakkosten Heffingen
11%
Jaarverslag 2013
13%
Overige huisvestingslasten
22
Samenstelling overige lasten 2013
2012 Administratie en beheerslasten Inventaris en apparatuur
31%
32%
Overige
58%
61% 10%
Jaarverslag 2013
8%
23
Commissie Don: De commissie Vermogensbeheer Onderwijsinstellingen (commissie Don) heeft het kader voorgeschreven van waaruit de financiele positie van school(besturen) in o.a. het primair onderwijs wordt beoordeeld. In de onderstaande tabellen wordt aangegeven hoe op basis van dit beoordelingskader de financiële positie van Stichting Pallas over 2012 en 2013 kan worden beoordeeld. Het aangereikte beoordelingskader bevat kengetallen en signaleringsgrenzen ingedeeld naar vermogensbeheer en budgetbeheer. Bij vermogensbeheer gaat het om de vraag of het bestuur het beschikbare kapitaal optimaal heeft ingezet voor onderwijs. Bij budgetbeheer gaat het om de capaciteit van het bestuur om tegenvallers op de korte of middellange termijn op te vangen. De commissie Don stelt dat de beoordeling van de financiële positie gecombineerd moet worden met het kijken naar specifieke omstandigheden en risico's. Pas dan kunnen daadwerkelijk conclusies worden getrokken. Behalve voor het bestuur is het beoordelingskader ook bedoeld voor (interne)toezichthouders, medezeggenschapsorganen en inspectie.
Het beoordelingskader ziet er voor 2012 en 2013 als volgt uit:
I Vermogensbeheer Kengetal
Ondergrens
Bovengrens
a. Solvabiliteit 2: (Eigen vermogen + voorzieningen) / balanstotaal 30% Geen b. Kapitalisatiefactor: (Balanstotaal -/- gebouwen en terreinen) / totale baten (inclusief rentebaten) 35-60% 1 Geen De signaleringswaarde voor de kapitalisatiefactor, rekening houdend met de grootte van Stichting Pallas is: c. Financieringsfunctie: Financieringsbehoefte x cumulatieve aanschafwaarde van n.v.t. n.v.t. overige materiële vaste activa / totale baten incl. rentebaten d. Transactiefunctie: n.v.t. n.v.t. Kortlopende schulden / totale baten incl. rentebaten e. Financiële buffer: Kapitalisatiefactor -/- transactiefunctie -/- financieringsfunctie 5-10% 2 Geen
Stichting Pallas 2012
2013
66,31%
73,60%
13,65%
22,77%
<35%
<35%
4,20%
4,31%
9,36%
9,37%
0,09%
9,09%
1. Voor (school)besturen zonder gebouwen en terreinen op de balans, adviseert de commissie een bovengrens aan de kapitalisatiefactor van 35% voor grote besturen en 60% voor kleine besturen. Gelet op de totale baten van Stichting Pallas is sprake van een groot bestuur. 2. Voor schoolbesturen wordt een bovengrens van 5% voor grote besturen en 10% voor kleine besturen gehanteerd. De signaleringswaarde voor de financiële buffer, rekening houdend met de grootte van Stichting Pallas, is 5%.
Jaarverslag 2013
24
II Budgetbeheer Kengetal a. Liquiditeit: Current ratio (vlottende activa/vlottende passiva) b. Rentabiliteit: Exploitatieresultaat / totale baten
Ondergrens
Bovengrens
Stichting Pallas 2012
2013
0,5
1,5
1,14
2,14
0%
5%
2,03%
7,86%
De onder- en bovengrenzen voor de kengetallen moeten worden gezien als signaleringswaarden. Deze zijn ontleend aan het rapport van de Commissie Don.
Jaarverslag 2013
25
A11 Instellingsgegevens Algemene gegevens Bestuursnummer : 41246 Naam instelling : Stichting Pallas Adres Postadres Postcode Plaats Telefoon E-mailadres Website
: : : : : : :
Contactpersoon Telefoon E-mailadres
: Dhr. C. Boogert : 045-5711404 :
[email protected]
BRIN-nummer 00CU 04AZ 04BT 04EC 04FX 06TT 06UF 06UK 06XR 07CP 09NZ 09PH 22NL 22NL01
Jaarverslag 2013
: : : : : : : : : : : : : : : : : : :
Bronkhorstsingel 11 Bronkhorstsingel 11 5403 NA Uden 041-3230008
[email protected] www.stichtingpallas.nl
De Zilverlinde Johannesschool VS Christophorus Rudolf Steiner Educare De Strijene De Zevenster De Zwaneridder Vrije School Peelland De Driestroom Bernard Lievegoed School Meander De Vuurvogel Vrije School Heerlen Vrije School Heerlen Talander Christoffeltje De Buitenkans KDC Ede KDC Wageningen De Vlindertuin
26
Stichting Pallas Jaarrekening 2013
B Jaarrekening 2013 B1 Grondslagen Algemeen De grondslagen voor de jaarrekening zijn gebaseerd op het Burgerlijk Wetboek (Boek 2 Titel 9) en de Richtlijn Jaarverslaggeving 660 'Onderwijsinstellingen'. Indien niet anders is vermeld, worden activa en passiva gewaardeerd tegen nominale waarde. Baten en lasten worden toegerekend aan het jaar waarop deze betrekking hebben. Tenzij anders vermeld betreffen alle gepresenteerde bedragen euro's (€).
Grondslagen voor de waardering van activa en passiva Materiële vaste activa De materiële vaste activa worden gewaardeerd tegen de verkrijgingsprijs, verminderd met de cumulatieve afschrijvingen. De afschrijvingen worden gebaseerd op de verwachte economische levensduur en worden berekend op basis van een vast percentage van de verkrijgingsprijs, rekening houdend met een eventuele restwaarde. Er wordt afgeschreven vanaf het moment van ingebruikname van het materieel vast actief. De gehanteerde activeringsgrens bedraagt € 500.
Vorderingen De vorderingen worden gewaardeerd tegen de nominale waarde, onder aftrek van de noodzakelijk geachte voorziening voor het risico van oninbaarheid. Deze voorzieningen worden bepaald op basis van individuele beoordeling van vorderingen.
Liquide middelen De liquide middelen worden gewaardeerd tegen de nominale waarde. Tenzij anders vermeld, staan deze vrij ter beschikking.
Algemene Reserve Deze post betreft de niet-gebonden reserve die voortkomt uit de door (semi-)overheidsinstellingen gefinancierde activiteiten.
Bestemmingsreserves Hieronder zijn opgenomen de reserves die bedoeld zijn voor specifieke toekomstige uitgaven die uit de huidige beschikbare middelen gedekt moeten worden, waarbij om die reden door het bestuur een beperktere bestedingsmogelijkheid is aangebracht.
Voorzieningen Tenzij anders aangegeven, worden voorzieningen opgenomen tegen de nominale waarde en worden gevormd voor concrete of specifieke risico's en verplichtingen, die op de balansdatum bestaan en waarvan de omvang op betrouwbare wijze is te schatten.
Jaarverslag 2013
28
Voorziening Jubilea Deze voorziening is gevormd ter dekking van in de toekomst, conform de CAO-bepalingen, uit te keren bedragen als gevolg van dienstjubilea. In de berekeningen is rekening gehouden met een verwachte blijfkans van medewerkers en is gerekend met een contante waarde.
Pensioenen De onderwijsinstelling is aangesloten bij het bedrijfspensioenfonds ABP. De premies worden verantwoord als personeelskosten zodra deze verschuldigd zijn. Vooruitbetaalde premies worden opgenomen als overlopende activa. Nog niet betaalde premies worden als verplichting in de balans opgenomen. Voor bestaande verplichtingen (anders dan de te betalen premies) jegens de pensioenuitvoerder wordt, indien van toepassing, een voorziening opgenomen. Informatie over eventuele verplichtingen per ultimo boekjaar (anders dan de te betalen premies) jegens de pensioenuitvoerder is niet beschikbaar.
Onderhoudsvoorziening Deze voorziening wordt gevormd ter dekking van groot planmatig onderhoud. Dagelijks onderhoud wordt rechtstreeks ten laste van de exploitatierekening gebracht. De meerjarenonderhoudsvoorziening is gevormd op basis van eigen dotaties en verminderd met uitgaven voor groot onderhoud.
Grondslagen voor de exploitatierekening Baten Onder baten wordt verstaan de van overheidswege ontvangen (normatieve) bijdragen OCW, overige OCW subsidies en (gemeentelijke) overheidsbijdragen, alsmede de van derden ontvangen bijdragen. De baten worden toegerekend aan het boekjaar waarop deze betrekking hebben.
Lasten De lasten worden bepaald met inachtneming van de hiervoor reeds vermelde grondslagen.
Vergelijkende cijfers De cijfers van 2012 zijn, waar nodig, geherrubriceerd teneinde vergelijking met de cijfers van 2013 mogelijk te maken.
Grondslagen voor het kasstroomoverzicht Het kasstroomoverzicht is opgesteld volgens de indirecte methode.
Jaarverslag 2013
29
B2 Balans per 31 december 2013
1
Activa
1.2 1.2.1 1.2.2 1.2.3
Materiële vaste activa Gebouwen en terreinen Inventaris en apparatuur Leermiddelen
31 december 2013
1.636.498 326.074 26.663
31 december 2012
1.692.074 345.128 16.254 1.989.235
1.5 1.5.2 1.5.7 1.5.8
Vorderingen Ministerie van OCW Overige vorderingen Overlopende activa
463.631 114.900 263.261
2.053.456
503.877 75.907 62.282 841.792
1.7 1.7.1 1.7.2
Liquide middelen Kassen Banken
Totaal Activa
Jaarverslag 2013
1.990 1.733.344
642.066
2.015 629.931 1.735.334
631.946
4.566.361
3.327.468
30
B2 Balans per 31 december 2013
2
Passiva
2.1 2.1.1 2.1.3
Eigen vermogen Algemene Reserve Bestemmingsreserve privaat
31 december 2013
907.746 1.171.974
31 december 2012
1.067.740 2.079.720
2.2 2.2.1 2.2.3
Voorzieningen Personeelsvoorzieningen Onderhoudsvoorziening
91.611 1.189.539
1.067.740
148.810 989.861 1.281.150
2.4 2.4.3 2.4.7 2.4.8 2.4.9 2.4.10
Kortlopende schulden Crediteuren Belastingen en premies soc.verz. Schulden terzake pensioenen Overige kortlopende schulden Overlopende passiva
Totaal Passiva
Jaarverslag 2013
149.536 417.558 156.069 97.024 385.304
1.138.671
120.227 388.634 139.795 95.951 376.450 1.205.491
1.121.057
4.566.361
3.327.468
31
B3 Exploitatierekening over 2013 Begroting 2013
Realisatie 2013
Realisatie 2012
3
Baten
3.1 3.2 3.4 3.5
Rijksbijdragen OCW Overige overheidsbijdragen Baten in opdracht van derden Overige baten
10.176.692 249.384 1.532.016
11.041.667 253.289 3.000 1.558.988
10.255.898 201.044 1.512.446
Totaal Baten
11.958.092
12.856.944
11.969.388
9.865.896 292.644 677.856 1.024.823
9.917.349 162.439 725.171 1.046.697
9.851.993 173.006 645.159 1.063.086
11.861.219
11.851.656
11.733.244
96.873
1.005.288
236.144
24.252 30.384
11.168 4.476
7.500 963
6.692
6.537
1.011.980
242.681
4
Lasten
4.1 4.2 4.3 4.4
Personeelslasten Afschrijvingen Huisvestingslasten Overige lasten Totaal Lasten
Saldo baten en lasten
5
Financiële baten en lasten
5.1 5.2
Financiële baten Financiële lasten Saldo financiële baten en lasten
Exploitatieresultaat
Jaarverslag 2013
6.132-
90.741
32
B4 Kasstroomoverzicht over 2013 2013 Kasstroom uit operationele activiteiten Exploitatiesaldo Afschrijvingen Mutaties werkkapitaal - Vorderingen - Kortlopende schulden Mutaties voorzieningen
2012
1.011.980 162.439
242.681 173.006
199.72784.434 142.479
1.832 127.713175.795 1.201.605
Kasstroom uit investeringsactiviteiten (Des)investeringen materiële vaste activa
98.217-
465.601 150.815-
98.2171.103.388
Mutatie liquide middelen Beginstand liquide middelen Mutatie liquide middelen Eindstand liquide middelen
Jaarverslag 2013
150.815-
631.946 1.103.388
314.786 317.160 314.786
1.735.334
631.946
33
B5 Toelichting op de balans per 31 december 2013 1
Activa
1.2
Materiële vaste activa Aanschafwaarde per
Afschrijvingen tot en met
Stand per
31 december 2012
31 december 2012
31 december 2012
1.2.1 1.2.1.1
Gebouwen en terreinen Gebouwen/gebouwdelen
2.261.310
569.236
1.692.074
1.2.2 1.2.2.2 1.2.2.3 1.2.2.4
Inventaris en apparatuur Schoolmeubilair Inventaris en apparatuur ICT
737.233 35.383 119.370
431.223 22.818 92.817
306.010 12.565 26.553
1.2.3 1.2.3.1
Leermiddelen Leer- hulpmiddelen
23.430
7.176
16.254
3.176.726
1.123.270
2.053.456
Totaal De gehanteerde afschrijvingspercentages zijn: Gebouwen en terreinen Gebouwen/gebouwdelen Terreinen
2,5% - 5% 0,00%
Inventaris en apparatuur Schoolmeubilair Inventaris en apparatuur ICT
10,00% 20,00% 33,33%
Leermiddelen Leer- hulpmiddelen
20,00%
Jaarverslag 2013
34
Mutaties 2013 Aanschafwaarde per
Afschrijvingen tot en met
Stand per
Afschrijvingen
31 december 2013
31 december 2013
31 december 2013
Investeringen
Aanschafwaarde des- investeringen
Afschrijvingen desinvesteringen
5.920
-
-
61.495
2.267.230
630.732
1.636.498
32.750 5.129 38.284
-
-
65.691 5.011 24.516
769.983 40.512 157.654
496.914 27.829 117.331
273.069 12.682 40.323
16.134
-
-
5.726
39.564
12.901
26.663
98.217
-
-
162.439
3.274.943
1.285.707
1.989.235
Jaarverslag 2013
35
1.5
Vorderingen 31 december 2013
1.5.2
1.5.7
1.5.8
1.7
Bekostiging jonge leerkrachten Te vorderen Lumpsum Ministerie van OCW Vervangingsfonds / Participatiefonds Waarborgsommen Netto salarissen Zorgmiddelen De ontmoeting inz. Het Zonnehuis Belastingdienst wao / wia 2013 Overige vorderingen Vooruitbetaalde kosten Vooruitbetaalde huisvestingskosten Nog te ontvangen rente Overige overlopende activa Overlopende activa
67.269530.900
503.877 463.631
73.619 41.281
503.877 22.265 11.205 3.894 19.489 19.054 -
114.900 5.520 217.009 5.926 34.806
75.907 7.269 5.767 7.476 41.770
263.261
62.282
841.792
642.066
Liquide middelen 31 december 2013
1.7.1 1.7.2
31 december 2012
Kassen Banken
Jaarverslag 2013
31 december 2012
1.990 1.733.344
2.015 629.931
1.735.334
631.946
36
2
Passiva
2.1
Eigen vermogen Mutaties 2013 Stand per 31 december 2012
2.1.1 2.1.3
2.2
Algemene Reserve Bestemmingsreserve privaat
Bestemming resultaat
Stand per
Overige mutaties
31 december 2013
1.067.740
907.746 104.234
-
907.746 1.171.974
1.067.740
1.011.980
-
2.079.720
Voorzieningen Mutaties 2013 Stand per
Stand per
31 december
31 december
2012
2.2.1
Personeelsvoorzieningen Voorziening Jubilea Onderhoudsvoorziening
Dotaties
Onttrekkingen
2.2.3
Personeelsvoorzieningen Voorziening Jubilea Overige voorzieningen Onderhoudsvoorziening
Jaarverslag 2013
2013
148.810 989.861
244.112
6.359 44.434-
50.840 -
91.611 1.189.539
1.138.671
244.112
38.075-
50.840
1.281.150
Onderverdeling saldo per
Stand per
31 december 2013
31 december
< 1 jaar
2.2.1
Vrijval
> 1 jaar
2013
11.724
79.887
261.081
928.458
91.611 1.189.539
272.806
1.008.344
1.281.150
37
2.4
Kortlopende schulden 31 december 2013
Crediteuren Afdr / inh loonheffing Afdr / inh Participatiefonds Afdr / inh Vervangingsfonds Afdr / inh Proteq 2.4.7 Belastingen en premies soc.verz. Afdr / inh ABP Afdr / inh FPU Afdr / inh IP/BW Afdr / inh Partnerpluspensioen 2.4.8 Schulden terzake pensioenen Netto salarissen Overige kortlopende schulden 2.4.9 Overige kortlopende schulden Overlopende passiva Te betalen vakantie-uitkering 2.4.10 Overlopende passiva
149.536
2.4.3
Jaarverslag 2013
31 december 2012
383.566 977 30.584 2.431
120.227 388.634 -
417.558 130.723 24.686 660
388.634 115.360 22.914 875 646
156.069 25.507 71.517
139.795 95.951
97.024 69.296 316.008
95.951 55.030 321.420
385.304
376.450
1.205.491
1.121.057
38
B6 Niet in de balans opgenomen verplichtingen (passief)/niet uit de balans blijkende rechten (actief) Er is een huurovereenkomst inzake kopieermachines tussen Stichting Pallas en Itec BV. Het maandbedrag van het contract is € 3.600. Het contract loopt tot 30 juni 2018.
Jaarverslag 2013
39
B7 Toelichting op de exploitatierekening over 2013 met vergelijkende cijfers 2012 3
Baten
3.1
Rijksbijdragen OCW
3.1.1 Normatieve rijksbijdragen OCW 3.1.2 Overige subsidies OCW*
* Specificatie Overige subsidies OCW Niet geoormerkte subsidies Prestatiebox
Overige overheidsbijdragen
3.2
3.2.1 Gemeentelijke bijdragen
Baten in opdracht van derden
3.4
Begroting 2013
Overige baten
3.5.1 3.5.3 3.5.5 3.5.6
Verhuur onroerende zaken Schenking Ouderbijdragen Overige*
* Specificatie Overige Gelden samenwerkingsverband Overige
Jaarverslag 2013
Realisatie 2012
9.616.553 560.139
10.372.223 669.444
9.534.496 721.402
10.176.692
11.041.667
10.255.898
343.692 216.447 560.139
460.984 208.460 669.444
570.430 150.972 721.402
Begroting 2013
Realisatie 2013
Realisatie 2012
249.384
253.289
201.044
249.384
253.289
201.044
Begroting 2013
3.4.1 Subsidie Europees Platform
3.5
Realisatie 2013
Realisatie 2013
Realisatie 2012
-
3.000
-
-
3.000
-
Begroting 2013
Realisatie 2013
Realisatie 2012
88.956 2.400 1.273.188 167.472
71.740 7.575 1.243.852 235.821
75.457 10.400 1.168.680 257.909
1.532.016
1.558.988
1.512.446
167.472 167.472
171.075 64.746 235.821
149.282 108.627 257.909
40
4
Lasten
4.1
Personeelslasten
4.1.1 Lonen en salarissen* 4.1.2 Overige personele lasten** 4.1.3 Uitkeringen (-/-)
* Specificatie Lonen en salarissen Brutolonen en salarissen Sociale lasten Pensioenpremies
** Specificatie Overige personele lasten Reiskosten (woon- werkverkeer) Dienstreizen Gratificaties Loonkosten derden (Na)scholing Personeels- en arbeidsmarktbeleid Arbo-dienstverlening Overige
Begroting 2013
Realisatie 2013
Realisatie 2012
9.322.752 543.144 -
10.082.395 549.125 714.172-
10.154.852 540.352 843.211-
9.865.896
9.917.349
9.851.993
6.883.763 1.447.443 991.546 9.322.752
7.444.670 1.565.385 1.072.340 10.082.395
7.564.376 1.584.166 1.006.310 10.154.852
303.216 74.580 26.616 21.096 117.636 543.144
51.928 40.369 6.359 388.292 73.310 13.718 20.482 45.333549.125
293.106 68.391 19.006 159.849 540.352
Er heeft bezoldiging plaatsgevonden conform artikel 383 lid 1 BW. Voor een specificatie van het bedrag zie bijlage C5. Gemiddeld aantal FTE's - Directie - Onderwijzend Personeel - Onderwijs Ondersteunend Personeel
2013
Totaal scholen
12,87 120,27 21,60 154,74
Totaal Stichting Pallas
11,43 167,49
10,45 165,19
- Personeel kinderdagcentra
4.2
Afschrijvingen
4.2.2 4.2.3 4.2.4 4.2.5
Gebouwen Inventaris en apparatuur Overige materiële vaste activa Leermiddelen
Jaarverslag 2013
2012
13,51 121,82 20,73 156,06
Begroting 2013
Realisatie 2013
Realisatie 2012
68.184 213.288 11.172
61.496 95.218 5.725
68.276 92.332 8.809 3.589
292.644
162.439
173.006
41
4.3
Huisvestingslasten
4.3.1 4.3.2 4.3.3 4.3.4 4.3.5 4.3.6 4.3.7 4.3.8
Huur Huisvesting gemeente Klein onderhoud en exploitatie Energie en water Schoonmaakkosten Heffingen Dotatie onderhoudsvoorzieningen Overige huisvestingslasten
4.4
Overige lasten
Begroting 2013
* Specificatie administratie en beheerslasten Onderwijsbureau/accountantskosten**** Kantoorbenodigdheden Reis- en verblijfkosten Telefoonkosten Portokosten Overige beheerslasten
** Specificatie inventaris en apparatuur Inventaris en apparatuur ICT-verbruikskosten
*** Specificatie overige Wervingskosten Representatiekosten Schoolse activiteiten Buitenschoolse activiteiten Kosten TSO/BSO Bijdragen aan/vanuit SWV Verzekeringen Contributies Medezeggenschapsraad Verbruiksmateriaal onderwijs Kopieer/reprokosten
**** Specificatie onderwijsbureau/accountantskosten - administratiekosten - accountantskosten, controle
Jaarverslag 2013
Realisatie 2012
79.428 85.812 165.648 51.096 30.480 244.104 21.288
85.469 84.029 207.807 28.341 36.136 244.112 39.277
69.632 82.809 181.531 44.483 27.421 210.161 29.122
677.856
725.171
645.159
Begroting 2013
4.4.1 Administratie en beheerslasten* 4.4.2 Inventaris en apparatuur** 4.4.4 Overige***
Realisatie 2013
Realisatie 2013
Realisatie 2012
249.767 92.676 682.380
338.037 104.655 604.005
328.317 86.880 647.889
1.024.823
1.046.697
1.063.086
164.208 5.796 1.380 31.020 6.828 40.535 249.767
163.289 3.618 2.361 34.223 4.377 130.169 338.037
198.925 4.718 1.256 29.344 6.667 87.407 328.317
12.456 80.220 92.676
17.535 87.120 104.655
17.016 69.864 86.880
4.224 60.408 196.128 12.864 28.212 3.084 12.108 80.328 43.980 157.788 83.256 682.380
9.153 41.579 116.484 34.437 1.066 12.641 73.709 8.568 197.869 108.499 604.005
1.338 48.267 165.978 9.723 15.932 1.044 6.055 85.979 4.027 204.259 105.287 647.889
164.208 164.208
158.339 4.950 163.289
186.339 12.586 198.925 42
5.1
Financiële baten Rentebaten
5.2
Financiële lasten Rente- en bankkosten
Jaarverslag 2013
Begroting 2013
Realisatie 2013
Realisatie 2012
24.252
11.168
7.500
24.252
11.168
7.500
Begroting 2013
Realisatie 2013
Realisatie 2012
30.384
4.476
963
30.384
4.476
963
43
C Overige gegevens C1 Controleverklaring
Jaarverslag 2013
44
C2 (Voorstel) bestemming van het exploitatiesaldo Het exploitatieresultaat over het jaar 2013 bedraagt € 1.011.980 positief. Het bestuur heeft besloten het exploitatieresultaat als volgt te verdelen en toe te voegen aan de volgende reserves:
Stand 31-12-2012 Algemene Reserve (publiek) Bestemmingsreserve (privaat)
Jaarverslag 2013
Bestemming resultaat
Overige mutaties
Stand 31-12-2013
1.067.740
907.746 104.234
-
907.746 1.171.974
1.067.740
1.011.980
-
2.079.720
47
C3 Gebeurtenissen na balansdatum Per 1 januari 2014 worden drie kinderdagcentra afgesplitst van Stichting Pallas. Dit zijn KDC Christoffeltje, KDC de Buitenkans en KDC de Vlindertuin. Ze gaan samen een nieuwe stichting vormen: Stichting Istia. In de toekomst zullen ook KDC Ede en KDC Wageningen aansluiten bij Stichting Istia.
C4 Overzicht verbonden partijen Er is géén sprake van verbonden partijen
C5 Bezoldiging van bestuurders en toezichthouders Vermelding bezoldiging topfunctionarissen en gewezen topfunctionarissen Functie Voorzittersclausule van toepassing? Naam bestuurder Ingangsdatum dienstverband Einddatum dienstverband Taakomvang in Fte Dienstbetrekking (D) of op Interim basis(I) Overschrijding WNT-norm Motivatie overschrijding WNT-norm Beloningen/gratificatie Belastbare vaste en variabele onkostenvergoedingen Voorziening beloning betaalbaar op termijn
Voorzitter college van bestuur Nee A. de Geus 17-05-2010 n.v.t. 1,000 D Nee
€ 85.433,34 € 6.734,25 € 14.528,46 € 106.696,05
Vermelding toezichthouders Functie Voorzitter of lid Naam toezichthouder Ingangsdatum dienstverband Einddatum dienstverband
Voorzitter Voorzitter P.A.A.M. van der Wee 01-01-2013 01-01-2014
Beloningen/gratificatie
€ 3.999,96 € 3.999,96
Jaarverslag 2013
48
