Stichting Openbare Bibliotheek Scherpenzeel is een officiële ANBI Algemeen Nut Beogende Instelling - zonder winstoogmerk.
Gegeven over de organisatie Statutaire Naam:
Stichting Openbare Bibliotheek Scherpenzeel
Handelsnaam :
de Bibliotheek Scherpenzeel
Vestigingsadres:
Marktstraat 59
Vestigingsplaats:
3925JP Scherpenzeel
KvK-nummer:
41047371
BTW nummer :
8100 29 595
Contact gegevens Bezoekadres en postadres:
Markstraat 59, 3925 JP Scherpenzeel GLD
Telefoon:
033 2773107
Email adres:
info@bibliotheekscherpenzeel
Internet :
www.bibliotheekscheprenzeel.nl
Anbi-status 2016 Stichting Openbare Bibliotheek Scherpenzeel
Korte samenvatting van het beleidsplan (2014-2017) In het komende jaar geven we uitvoering aan het lokaal bibliotheekwerk in Kulturhus de Breehoek. De uitgangspunten van het openbaar bibliotheekwerk komen overeen met de uitgangspunten van de kulturhusgedachte.
Visie: De basisbibliotheek Scherpenzeel is:
een betrouwbare en laagdrempelige leverancier van informatie die met haar aanbod uitdrukkelijk anticipeert op vragen, behoeften en innovaties van gebruikers een erkende partner in educatie en leesbevordering die bij de uitvoering van activiteiten op die gebieden uitdrukkelijk voor intensieve samenwerking met scholen en maatschappelijke instellingen kiest een aantrekkelijk podium voor cultuur, ontmoeting en maatschappelijk debat.
De opdracht in het kort. Lokaal bibliotheekwerk realiseren en bijdragen aan de kulturhusgedachte. In de komende periode gaat de Openbare Bibliotheek Scherpenzeel met haar adequaat opgeleide en toegeruste medewerkers deze missie en visie realiseren. Dat kunnen we niet alleen. De Scherpenzeelse bevolking en Scherpenzeelse organisaties zijn nodig voor een maximaal resultaat. Daarbij maken we gebruik van regionale en landelijke ontwikkelingen die toepasbaar zijn voor Scherpenzeel. Afnemende budgetten kunnen dit in de weg staan, hoe inventief wij onze middelen ook gebruiken.
Hoe gaan we het doen De Openbare Bibliotheek Scherpenzeel, deel uitmakend van een landelijke netwerk, realiseert het openbaar bibliotheekwerk voor de Scherpenzeelse samenleving. Uitgangspunt is het Unesco Manifest Openbare Bibliotheek, het brondocument. Dat doen we in het Kulturhus de Breehoek, omdat de Kulturhusgedachte goed aansluit bij de uitgangspunten en doelstelling van de Openbare Bibliotheek. Daardoor wordt een betere invulling geven aan het lokaal bibliotheekwerk. Daardoor wordt het lokale bibliotheekwerk beter ingevuld dan in een standalone situatie. 1
Bestuurder van de Stichting Openbare Bibliotheek Scherpenzeel
H.R. van Hoevelaken (voorzitter) J.A. van ’t Wout – Schinkel (secretaris) B. van Kouwenhoven (penningmeester)
Beloningsbeleid:
Het beloningsbeleid van de Bibliotheek Scherpenzeel geschiedt conform de CAO Openbare Bibliotheken. Er worden geen vacatiegelden uitgekeerd aan bestuursleden.
2
Financiën Balans 2015
3
4
Jaarverslag 2015
5
INHOUD Inleiding
1
Bestuur
3
Bibliotheek algemeen
5
Dienstverlening
5
Onderdeel van een groter geheel
6
Activiteiten
8
Personeel en organisatie
14
Overig
15
Algemene gegevens
18
Activiteiten in cijfers per cluster
19
Vijfjarenoverzichten
20
6
INLEIDING Op 1 januari 2015 is de Wsob (Wet stelsel openbare bibliotheekvoorzieningen) van kracht geworden. Na een groot aantal jaren van overleg tussen de verschillende bestuurslagen, het ministerie en de branche is het bibliotheekwerk ingekaderd in een wet.
componenten waarmee alle openbare bibliotheekvoorzieningen deelnemen en gebruik maken van de diensten van de digitale bibliotheek.
De Wsob, de stelseltaken en de KB
Op 1 januari 2015 is de Wet stelsel openbare bibliotheekvoorzieningen (Wsob) in werking getreden. De KB heeft onder de Wsob een regierol gekregen binnen het netwerk van openbare bibliotheekvoorzieningen en de verantwoordelijkheid voor de landelijke digitale bibliotheek en Aangepast Lezen. De taken en activiteiten van voorheen SIOB en de Bibliotheek.nl zijn in de KB ondergebracht. Het KB-beleidsplan 2015-2018 ‘De kracht van het netwerk’ formuleert de ambities van de KB in breed verband, met twee strategische prioriteiten: 1. Realiseren van de nationale digitale bibliotheek. 2. Het versterken van de nationale en internationale samenwerking. Voor het netwerk van openbare bibliotheekvoorzieningen zijn er de komende jaren twee uitdagingen: 1. Het verwerven van een relevante plaats in het digitale domein. 2. Verbreden van de betekenis van de bibliotheek naar de vijf kernfuncties van de wet. Met de nationale digitale bibliotheek neemt de KB het voortouw in het uitbouwen van de rol en betekenis van de bibliotheek in het digitale domein. De landelijke digitale infrastructuur zorgt voor de
Het versterken van de nationale samenwerking is gericht op het verbreden van de betekenis van de bibliotheek. In samenspraak met de bibliotheken zelf, de provinciale service-organisaties, de VOB en andere partners geeft de KB invulling aan de stelseltaken: regie en advies, faciliterende en coördinerende taken en de aansturing van grootschalige programma’s en projecten voor het hele bibliotheekstelsel. Het sector instituut is nu bij de KB ondergebracht. De KB heeft de wettelijke rol gekregen om het bibliotheekstelsel en de ontwikkelingen van de sector vorm te geven. De bibliotheken hebben volgens de wet de volgende functies: a. Ter beschikking stellen van kennis en informatie. b. Bieden van mogelijkheden tot ontwikkeling en educatie. c. Bevorderen van lezen en het laten kennismaken met literatuur. d. Organiseren van ontmoeting en debat. e. Laten kennismaken met kunst en cultuur. De vereniging van Openbare Bibliotheken is en blijft de branchevereniging.
7
Het is aan de gemeente en de lokale bibliotheekorganisatie om deze functie uit te voeren ten behoeve van de inwoners van Scherpenzeel. De Bibliotheek Scherpenzeel doet dat niet alleen. De Bibliotheek werkt samen met ander lokale maatschappelijke organisaties zoals: Kulturhus de Breehoek, SWO, het onderwijs, CJG, Krek, gemeente Scherpenzeel. Naast dat er lokaal samengewerkt wordt met maatschappelijke organisaties, participeert de bibliotheek in de provincie Gelderland. De bibliotheek is lid van de Vereniging van Gelderse Bibliotheken, hierin wordt samengewerkt met betrekking tot automatisering, collectievorming, marketing en ledenwerfacties, klantonderzoek en zijn er diverse door de provincie gesubsidieerde projecten waaraan deelgenomen wordt. Ook landelijk neemt de Bibliotheek haar verantwoordelijkheid door actief te zijn en bijvoorbeeld deel te nemen aan landelijke projecten en activiteiten.
Bestuurlijke activiteiten
Het bestuur is zes maal bijeengekomen. Wegens gebrek aan agendapunten is de vergadering van januari komen te vervallen.
Breehoek
De (organisatie)ontwikkelingen rondom het Kulturhus houdt het bestuur bezig. Destijds heeft de Bibliotheek om inhoudelijke redenen geparticipeerd in het Kulturhus. Tot op heden is het de exploiterende stichting niet gelukt om een dienstverlening te organiseren die een positieve bijdrage levert aan de Scherpenzeelse gemeenschap en de kulturhusgedachte heeft kunnen uitdragen zoals oorspronkelijk bedoeld was. Het bestuur heeft aangegeven dat de bibliotheek haar verantwoordelijkheid neemt met betrekking tot het manifest maken van de kulturhusgedachte. In verband met heldere verantwoordelijkheden is het bestuur van mening dat noch zij, noch de directeur zitting moeten nemen het stichtingsbestuur.
BESTUUR Bestuurssamenstelling
Er hebben dit jaar geen bestuursmutaties plaatsgevonden. Het bestuur bestaat uit: - de heer H. van Hoevelaken, voorzitter - mevrouw J. van ’t Wout–Schinkel, secretaris - de heer B. Kouwenhoven, penningsmeester.
Huurovereenkomst
De in 2014 in gang gezette gesprekken over de huurovereenkomst zijn niet afgerond. Door de verhuurder is destijds de huurovereenkomst eenzijdig beëindigd. De bedoeling was dat de verhuurder in de loop van het jaar zou komen met een acceptabel en concreet huurcontract.
8
Op 21 januari vindt er een overleg plaats tussen de raad van toezicht van Kulturhus de Breehoek en het bibliotheekbestuur. Het aangeboden voorstel wordt niet als concreet, volledig en passend ervaren. Verder roept het voorstel een groot aantal vragen op bij het bibliotheekbestuur. Het daarop volgende voorstel komt niet overeen met de eerder verstrekte informatie. In de tussentijd is de raad van toezicht van Kulturhus de Breehoek afgetreden en de directie van het Kulturhus ontslagen. De gesprekken over het huurcontract worden verdaagd. Eind van het jaar vindt er een gesprek plaats met interimdirecteur van de Breehoek. Ook in dit geval ligt er geen concrete, volledige en uitgewerkte huurovereenkomst. Bovendien ontbreek de toezegde informatie.
Samenwerking
De Bibliotheek heeft met de SWO Scherpenzeel/Renswoude het initiatief genomen om een SeniorWeb leercentrum op te richten. Het grote voordeel hiervan is dat het leercentrum gebruik kan maken van hun diensten en producten (cursusmateriaal) en dat de vrijwilligers (ambassadeurs) door Seniorweb worden geschoold. Door de aansluiting bij Seniorweb zijn de ontwikkelingen geborgd.
Verbonden partijen Bestuurssamenstelling
Het huidige bestuur zit al geruime tijd. De bestuursleden en directie hebben activiteiten ontwikkeld voor uitbreiding en vernieuwing van het bestuur. Er is contact geweest met de juridische afdeling van de Vereniging van Openbare Bibliotheken. Hieruit kwam naar voren dat het bestuur actief actie moeten ondernemen om het bestuur in te vullen zoals vermeld staat in de statuten.
Jaarwerk
In de maanden maart en april zijn de stukken gereed gemaakt die nodig zijn voor de verantwoording van het afgelopen jaar; een door de accountant goedgekeurde jaarrekening en een inhoudelijke jaarverslag. Voor 1 mei is het activiteitenplan en de daaraan gekoppelde begroting ingediend voor de subsidie-aanvraag voor het komende jaar.
De Bibliotheek werkt in verschillende mate en intensiteit samen met de volgend organisaties: - SWO Scherpenzeel- Renswoude - Kulturhus de Breehoek - VVV - CJG - JOS - Speel-o-theek de Speelvallei - CBS de Maatjes - CBS de Glashort - CBS de Bruinhorst - OBS de Dorpsbeuk - Krek - Scherpenzeelse Poëziekring - Vereniging Gelders Bibliotheken - Rijnbrinkgroep, Nijverdal - Wino - VOB - Koninklijke Bibliotheek - Seniorweb - CDR, Centrale Discotheek Rotterdam - Bibliotheek Renswoude - Bibliotheek Woudenberg
9
- Rotary Scherpenzeel – Woudenberg - Vluchtelingenwerk Scherpenzeel - IDH schuldhulpmaatjes RenswoudeScherpenzeel-Woudenberg
ACTIVITEITEN Aangezien de bibliotheek meer is dan boeken, worden er diverse activiteiten georganiseerd die voort vloeien uit de taak- en doelstelling van de bibliotheek zoals die verwoord zijn in de Wsob.
Bezoekers Door het open karakter van de Bibliotheek, is het niet meer mogelijk om het aantal bezoekers te tellen. Bovendien is het leescafé van 8.00 tot 24.00 uur open. Wel zijn de bezoekers van de activiteiten geteld. Dit zijn er ongeveer 4.100.
DIENSTVERLENING Openingstijden De Bibliotheek is 18 uur geopend, waarvan twee dinsdag en vrijdag is de ’s middags en ’s avonds open.
per week avonden. Op Bibliotheek doorlopend
Inleverbus Tijdens de openingstijden van het Kulturhus, dagelijks van 08.00 tot 24.00 uur, kunnen geleende materialen ingeleverd worden in een daarvoor bestemde inleverbus.
BIBLIOTHEEK ALGEMEEN Leners Het aantal ingeschreven gebruikers per 31 december 2015 is 2.552 (2014=2.555)
Het totaal aantal leners is nagenoeg gelijk gebleven. Het aantal jeugdleden is toegenomen, het aantal volwassen gebruikers is afgenomen.
Leescafé Tijdens de openingstijden van het Kulturhus kunnen bezoekers gebruik maken van het leescafé. Van deze faciliteit wordt veelvuldig gebruik gemaakt. Naast de bibliotheekgebruikers, wordt het leescafé ook gebruikt door andere bezoekers van het Kulturhus. Vaak ter overbrugging van andere activiteiten en verplichtingen die men in het gebouw heeft. Er wordt dan gebruik gemaakt van het aanbod van kranten en tijdschriften.
Uitleningen Het totaal aantal uitleningen in het jaar 2015 is 63.911 (2014=63.916)
Het aantal uitleningen is nagenoeg gelijk gebleven. De landelijke trend is ook zichtbaar bij de lokale bibliotheek.
10
24/7 Via internet kan men 24 uur per dag, 7 dagen per week gebruik maken van de digitale dienstverlening van de Bibliotheek, zoals reserveren, verlengen, downloaden en lezen van e-books, luisteren naar luisterboeken. Dit jaar is de website van de bibliotheek vernieuwd door aansluiting te zoeken bij de landelijke website, zodat de producten en digitale diensten beter beschikbaar zijn voor de gebruikers van de bibliotheek. Vitrine De Bibliotheek beschikt over twee vitrinekasten voor kleine exposities. Belangstellenden exposeren twee maanden in de vitrines. Hierdoor zijn er 12 exposities per jaar. Toegankelijkheid De collectie van de Bibliotheek bevindt zich op de eerste verdieping en is ook toegankelijk met een lift. BoekStart Speciaal voor de baby’s en peuters is er een collectie boekstartmaterialen. Wanneer een kind 3 maanden oud is, krijgen de ouders een brief van de gemeente om gebruik te maken van BoekStart. Verder worden twee Boekstart-bijeenkomsten georganiseerd.
MLP Speciaal voor kinderen die moeite hebben met lezen is er een speciale collectie met makkelijk lezen boeken.
Jaarlijks worden enkele activiteiten georganiseerd om de dienstverlening onder de aandacht te brengen. Taalpunt Lezen en gebruik maken van informatie is niet voor iedereen een vanzelfsprekendheid. De bibliotheek beschikt over specifieke dienstverlening voor mensen met een beperking en/of die moeite hebben met taal. We onderscheiden hierin twee groepen: mensen die het lezen als zodanig lastig vinden (laaggeletterden) en de mensen met een beperking. Om het Taalpunt bekend te maken is er een aantal activiteiten georganiseerd. Wifi Er kan gebruik gemaakt worden van Wifi. Na het accepteren van de voorwaarden kunnen bezoekers van de bibliotheek gebruik maken van Wifi op hun laptop, tablet of telefoon.
ONDERDEEL VAN EEN GROTER GEHEEL De Bibliotheek Scherpenzeel is zelfstandig, maar maakt op verschillende niveaus deel uit van een groter geheel. Landelijk De Bibliotheek is lid van de Vereniging van Openbare Bibliotheken. Verder doet de Bibliotheek mee aan verschillende landelijke initiatieven en activiteiten die in en met de branche worden georganiseerd. Bijvoorbeeld promotie-acties van het CPNB, zoals de (kinder)Boekenweek en de Nationale Voorleesdagen.
11
Regionaal De Bibliotheek is lid van de Vereniging van Samenwerkende Gelderse Bibliotheken. Lokaal Kulturhus De Bibliotheek is actief lid van de programmaraad van het kulturhus. De Bibliotheek heeft regelmatig overleg over kulturhusactiviteiten, waarbij de bibliotheekmedewerkers een meer dan proactieve houding aannemen betreffende de activiteiten en invulling van het programma van het Kulturhus. Onderwijs Met de basisscholen wordt jaarlijks een educatief programma uitgevoerd. Vier keer per jaar is er een overleg met de leescoördinatoren. Verder is er met enige regelmaat overleg met de directies van de scholen. WMO De bibliotheek is door een collegebenoeming vertegenwoordigd in de WMO-raad.
Jos Met enige regelmaat is er overleg met de JOS (Jeugd in Ontwikkeling Scherpenzeel) over het uitvoeren van buitenschoolse activiteiten die een relatie hebben met het bibliotheekwerkveld (onder andere leesbevordering en media-educatie). Overig Poëziekring De Scherpenzeelse Poëziekring maakt gebruik van de Bibliotheek. De Bibliotheek maakt gebruik van de kring voor activiteiten. Speel-o-theek Er zijn goede contacten met de Speel-o-theek. Met enige regelmaat worden er gezamenlijke activiteiten georganiseerd en wordt er gebruik gemaakt van elkaars mogelijkheden. Vereniging Oud Scherpenzeel De Bibliotheek en de Vereniging Oud Scherpenzeel weten elkaar te vinden om bijvoorbeeld gebruik te maken van de vitrine in de Bibliotheek en het bijdragen aan een activiteit.
Centrum voor Jeugd en Gezin (CJG) Regelmatig is er overleg met het CJG over het organiseren van gezamenlijke activiteiten en het afstemmen van de producten en diensten van de bibliotheek op het programma van het CJG. De Bibliotheek voorziet het consultatiebureau van een tooncollectie boeken voor peuters en kleuters. Ook is er op het consultatiebureau een presentatiehoek ingericht met Boekstartmaterialen voor ouders en baby’s/peuters. Deze collecties worden twee keer per jaar gewisseld. Platform Promotie Cultuur, Toerisme en Recreatie De bibliotheek neemt deel aan deze werkgroep die actief is op het terrein van Cultuur, Toerisme en Recreatie.
SWO Er zijn goede contacten met de SWO (Senioren Welzijns Organisatie Scherpenzeel en Renswoude). Dit resulteerde dit jaar in het organiseren van tabletcursussen en een Tabletcafé met als locatie Kulturhus de Breehoek.
12
SeniorWeb In mei is het SeniorWeb leercentrum Scherpenzeel geopend door wethouder mevrouw V.M. van de Fliert-Klein. Er is vanuit de bibliotheek contact gezocht met SeniorWeb om de status ‘leercentrum’ te krijgen. Aangezien lokaal voldaan werd aan de voorwaarden, hebben de bibliotheek en SWO het initiatief genomen om de status van leercentrum te krijgen. De twee partijen zijn de partners van het leercentrum. Op deze wijze hebben de acht vrijwilligers de status van ambassadeur en kan het centrum gebruik maken van aangeboden materialen, ondersteuning en bijscholing. De Bibliotheek verzorgt als partner de organisatorische ondersteuning en coördinatie.
ACTIVITEITEN De Bibliotheek organiseert veel activiteiten in het Kulturhus, soms zelfstandig vanuit de doelstelling en opdracht van het openbaar bibliotheekwerk of in samenwerking met andere organisaties. Vanuit de kulturhusgedachte organiseert de bibliotheek bepaalde activiteiten minder/niet omdat deze door anderen wordt georganiseerd. Bijvoorbeeld tentoonstellingen.
Nederland leest Voor de achtste keer is de actie ‘Nederland leest’ georganiseerd. Bibliotheekleden kregen het gratis boek : ‘Nederland leest de mooiste Korte verhalen’ gekozen door A.L. Snijders. Boekenweek De Boekenweek vond plaats in maart 2015. Het thema van de Boekenweek was ‘Reizen’. Tijdens deze week is in samenwerking met de Bibliotheek van Woudenberg en de Rotary Scherpenzeel-Woudenberg, Anna Enquist uitgenodigd. Ongeveer 150 mensen bezochten deze schrijversavond. Kinderboekenweek De 61e Kinderboekenweek werd dit jaar gevierd met het thema ‘raar maar waar ’. Met en voor de scholen was een theatervoorstelling georganiseerd met een optreden van Jan Kosters. Tijdens het optreden werd ingespeeld op het thema. De voorstelling kreeg veel waardering. De tentoonstelling van de bekroonde boeken ontbrak niet tijdens de Kinderboekenweek. Verder is er een kinderboeken-feestmiddag georganiseerd in de bibliotheek.
Landelijke campagnes De bibliotheek doet mee met de landelijke campagnes, georganiseerd door de VOB (Verenging Openbare Bibliotheken) en de CPNB (Stichting Collectieve Propaganda van het Nederlandse Boek), zoals Boekenweek, Nationale Voorleesdagen, Kinderboekenweek, Nederland Leest en de Maand van het Spannende boek.
13
EDUCATIE Basisscholen De bibliotheek werkt structureel samen met vier basisscholen op het terrein van leesbevordering. Het programma is zo gekozen dat de tijdsbelasting voor het onderwijs gering is en dat de kosten beperkt blijven. Daarom is niet gekozen voor een landelijke methode op het terrein van leesbevordering, zonder afbreuk te doen aan de structurele samenwerking. Vier keer per jaar komen de leescoördinatoren van de basisscholen naar de Bibliotheek voor overleg. De leesbevordering krijgt op de volgende wijze gestalte. Groepen 1 en 2 Centraal prentenboek: het boek wordt in de klas geïntroduceerd door een bibliotheekmedewerker. Er zijn werksets voor school en thuis. Groepen 3 en 5 Groepsbezoek aan de bibliotheek. Groepen 4, 5 en 6 Groepen bezoeken een schrijver of een illustrator in de bibliotheek. Dit jaar hebben Annemarie Bon, Mieke van Hooft en Janneke Schotveld een bezoek gebracht aan de bibliotheek. Groepen 5, 6 of 7 Groepen bezoeken de bibliotheek en krijgen informatie over het zoeken naar informatie voor hun werkstuk of spreekbeurt. Kinderen hebben geleerd hoe zij beter kunnen gaan zoeken, zowel fysiek als digitaal. Groepen 7 en 8 Voorleeswedstrijd: eerst op de scholen, waarbij een medewerker van de bibliotheek deel uitmaakt van de jury. Daarna in de bibliotheek, om de beste voorlezer van Scherpenzeel te kiezen.
Dit jaar hebben de bibliotheekmedewerkers de organisatie en presentatie op zich genomen. De schoolwinnaars gingen door naar de regionale voorronde (februari 2016). Daarna komen de provinciale en landelijke rondes in beeld waar uiteindelijk de Nederlandse voorleeskampioen wordt bepaald).
MLP (Makkelijk Lezen Plein) Om het lezen ook voor de groep kinderen met leesproblemen aantrekkelijk te maken, heeft de bibliotheek een Makkelijk Lezen Plein (MLP) ingericht. Hier staan materialen bij elkaar die er aantrekkelijk uitzien en uitermate geschikt zijn voor deze groep kinderen. Niet alleen lees- en informatieboeken, maar ook gesproken boeken, verfilmde kinderboeken en informatie voor ouders over onder andere dyslexie staan op het MLP. De materialen zijn overzichtelijk bij elkaar geplaatst. De Bibliotheek organiseert door het jaar heen activiteiten die raakvlakken hebben met het MLP. Kinderjury voor moeilijk lezende kinderen De tegenhanger van de vakjury, die de bekroonde boeken vaststelt, is de Kinderjury. Kinderen kunnen zelf hun voorkeur voor een actueel boek kenbaar maken. De bibliotheek heeft ervoor gekozen om speciaal voor moeilijk lezende kinderen een tweewekelijkse jurybijeenkomst in de Bibliotheek te organiseren. 14
In samenwerking met de scholen hebben 25 kinderen hieraan meegedaan. Kinderen die moeite hebben met lezen, doen niet uit zichzelf mee aan activiteiten als leesprogramma's. Met behulp van geschikt materiaal en begeleiding hebben zij een positieve leeservaring op kunnen doen. Met veel plezier lazen de kinderen elke week in hun eigen tijd een boek en kwamen in de Bibliotheek om te vertellen over het boek.
LEESBEVORDERING ALGEMEEN Voorleesdagen Tijdens de jaarlijkse Nationale Voorleesdagen is op de kinderopvang en in de groepen 1, 2 en 3 van de Scherpenzeelse basisscholen interactief voorgelezen met zogenaamde vertelplaten en met behulp van een Kamishibai, of wel een vertelkastje. Het prentenboek van het jaar was ‘Boer Boris gaat naar Zee’ van Ted van Lieshout.
Tijdens deze bijeenkomsten kregen de kinderen promotiemateriaal mee naar huis. Gedurende deze dagen kregen de nieuwe leners in de doelgroep een attentie. De week werd afgesloten in de Breehoek waarbij het verhaal werd voorgelezen. De zaal was speciaal voor het thema ingericht en de kinderen waren verkleed als boer of boerin.
Leesprogramma Kinderen hebben vijf boeken gelezen rondom het thema ‘Spannend’. Voor elk gelezen boek kregen de kinderen een sticker op een pasje. Na vijf stickers was het pasje vol en ontvingen de deelnemers een uitnodiging voor de officiële afsluiting van het leesprogramma. Op deze wijze wordt het lezen gestimuleerd. Zo’n 100 kinderen deden mee. De afsluiting van het leesprogramma is gehouden in januari 2016. Om de activiteit spannend af te sluiten was ‘Pret met Rep’ uitgenodigd. Voor iedereen was het heel spannend met demonstratie/presentatie van slangen, kikkers, krokodillen enz. De deelnemers kregen na afloop een oorkonde en een cadeautje.
Voorleeslunch De Bibliotheek heeft in samenwerking met SWO Scherpenzeel-Renswoude en de activiteitenbegeleiding van het Huis in de Wei een voorleeslunch in de Kulturhus de Breehoek georganiseerd. Tijdens de lunch hebben een zestal voorlezers verschillende verhalen voorgelezen. De voorleeslunch is een initiatief van de Leescoalitie, waarin ook de Openbare Bibliotheken partciperen. De lunch wordt georganiseerd omdat voorlezen een rol kan spelen in het doorbreken van het isolement waarin sommige ouderen verkeren. Het voorlezen van een mooi verhaal of gedicht geeft ontspanning en is vaak een aanleiding om met elkaar te praten of herinneringen op te halen. Ook kunnen sommige ouderen door een visuele beperking niet (makkelijk) meer zelf lezen. Door voorgelezen te worden, kunnen ze toch genieten van verhalen. Door het organiseren van een Nationale Voorleeslunch, willen wij laten zien dat het voorlezen van een goed verhaal veel plezier verschaft aan mensen van alle leeftijden. 15
Voorlezen is een prettige en gemakkelijk toe te passen dagbesteding, die bijdraagt aan de kwaliteit van zorg voor ouderen.
Gezien de belangstelling en enthousiasme van de deelnemers is besloten om ook in 2016 weer een voorleeslunch te organiseren. Na afloop was er een rondleiding in de bibliotheek. Vader lezen voor Voorlezen is belangrijk voor de taalontwikkeling van de kinderen. Daarnaast is het geen onplezierige bezigheid. Het blijkt dat vaders minder voorlezen dan moeders. Er zijn natuurlijk wel voorlezende vaders. De bibliotheek heeft daarom een actie ontwikkeld waarbij de kinderen hun ‘voorlezende vader’ konden nomineren als beste voorleesvader van Scherpenzeel. Uit de inzendingen heeft een deskundige jury de beste voorleesvader gekozen.
Huis in de Wei (boeken) Doordat de Rijnbrinkgroep gestopt is met de dienstverlening aan verzorgingstehuizen, heeft de lokale bibliotheek de in het Huis in de Wei aanwezige collectie van grootletterboeken gekregen. De Bibliotheek heeft zich ontfermd over de boeken en rouleert deze twee keer per jaar met behulp van de in de bibliotheek aanwezig collectie. De bibliotheek heeft een paar keer een bezoek gebracht aan koffieochtenden om te laten zien wat we voor hen kunnen betekenen. Een aantal van de bezoekers maakt nu naar tevredenheid gebruik van de dienst ‘anders lezen’.
BASISVAARDIGHEDEN Mediawijsheid Om de aandacht voor mediawijsheid niet te beperken tot een specifieke week en tot een specifieke groep, werden er in de loop van het jaar bijeenkomsten georganiseerd voor zowel volwassenen als kinderen. De bijeenkomsten voor volwassen werden ook goed bezocht door ouderen. Zo zijn er bijeenkomsten georganiseerd over: GPS, presenteren met Prezi, Slimmer zoeken met Google en veilige wachtwoorden. Extra lessen: sociale media Op verzoek van de scholen zijn lessen sociale media gegeven. Tijdens deze lessen werd de kinderen gewezen op vervelende situaties die zich voor kunnen doen bij het gebruik van sociale media.
16
De kinderen hebben geleerd dat zij bewust met deze media om moeten gaan, zowel voor henzelf als voor anderen. De Jos heeft hiervoor een financiële bijdrage geleverd. Tabletcafé Iedere veertien dagen is er een Tabletcafé-bijeenkomst in Kulturhus de Breehoek . Het Tabletcafé is een ontmoetingsplaats waar kennis wordt overgedragen en ontvangen op het terrein van tablet en tabletgebruik. Tabletcafé XL Deze activiteit wordt iedere maand georganiseerd, waarbij een tabletgerelateerd onderwerp behandeld wordt.
Tabletcursus De SWO maakt gebruik van het leescafé van bibliotheek voor het geven van een tabletcursus. De bibliotheek verzorgt ook een les in de cyclus van zes bijeenkomsten. De bibliotheek levert hieraan een bijdrage, aangezien dit past in de pijler media-educatie. DigiD In samenwerking met de gemeente Scherpenzeel is een informatieavond gehouden over DigiD en over Mijn Overheid. De overheid gaat in 2017 digitaal en de mensen moeten wel geïnformeerd zijn over de gevolgen. GPS avond Met Madventure is een avond georganiseerd om kennis te maken met een GPS. Na uitleg van de mogelijkheden, hebben de
aanwezigen geoefend met een GPSapparaat. Rondom de Breehoek was een parcour uitgezet. Daan in de Ruimte Er is een middag ‘Daan in de Ruimte’ georganiseerd voor kinderen van 6 t/ 8 jaar. Ogenschijnlijk lijkt het het boek ‘Daan in de ruimte’ alleen een leuk voorleesboek over de avonturen van een jongetje in de ruimte. Kijk je met de app naar het boek dan springt Daan letterlijk uit het boek tevoorschijn. Een speciale techniek (‘Augmented Reality’) zorgt ervoor dat je smartphone of tablet informatie toevoegt aan wat je ziet, daardoor kunnen kinderen met Daan mee op een virtuele en interactieve ruimtereis en krijgt het verhaal veel meer beleving.
E-books De Bibliotheek heeft een avond en een spreekuur georganiseerd over het gebruik van e-readers en ebooks. Digitaal Hulpplein De Bibliotheek Scherpenzeel heeft zich aangesloten bij Digitaal hulpplein. Het hulpplein is een middel waarmee het vaardig gebruik van digitale middelen door burgers in Nederland wordt gestimuleerd en dat het zelfredzaam maakt in de digitale wereld.
17
Mensen met een beperking De bibliotheek is er voor iedereen, ook voor mensen met een beperking. We onderscheiden hierin twee groepen: mensen die het lezen als zodanig lastig vinden (laaggeletterden) en de mensen met een beperking.
Filmavonden Iedere derde dinsdag van de maand, behalve in de zomermaanden, wordt er een film vertoond in Kulturhus de Breehoek. De films moeten aanleiding geven om in het Kulturhus dan wel elders, met elkaar in gesprek te komen.
Tijdens de Week van de Alfabetisering heeft de bibliotheek voor intermediaire kaders een avond georganiseerd rondom lezen met een beperking. De bibliotheek heeft een Taalpunt dat aansluit bij het uitgangpunt in het beleidsplan dat de bibliotheek er ook is voor mensen met een beperking.
Filmmiddagen voor kinderen In de voorjaars- en herfstvakantie worden er kinderfilms vertoond in Kulturhus de Breehoek. Daarna wordt er met elkaar gegeten. Met zo’n arrangement wordt het bezoek anders en komt er een samenwerking tot stand tussen de bibliotheek en de horeca-afdeling van het Kulturhus.
Verder zijn er gesprekken geweest met de Vluchtelingen werk Scherpenzeel en met IDH schuldhulpmaatjes Renwoude – Scherpenzeel – Woudenberg.
KULTURHUSACTIVITEITEN De bibliotheek is in 2009 verhuisd om actief deel te nemen in het Kulturhus en een bijdrage te leveren aan het kulturhus-concept. Gezien de doelstelling en het karakter van de bibliotheek passen alle door de bibliotheek georganiseerde activiteiten binnen het Kulturhusconcept. Muziek in de Bibliotheek Stichting Muziekonderwijs Scherpenzeel (SMS) heeft uitvoeringen gegeven in het leescafé van de bibliotheek. Op een aantal dinsdag- en vrijdagavonden hebben de leerlingen van de muziekschool gemusiceerd.
Sinterklaas De Pieten brachten een bezoek aan de bibliotheek. In samenwerking met de plaatselijke sinterklaasorganisatie is er voorgelezen door de Pieten en werd er geknutseld. Een leerling van SMS (Stichting Muziekonderwijs Scherpenzeel) verzorgde de muzikale begeleiding bij het zingen van sinterklaasliedjes.
PUBLICITEIT Bij iedere activiteit en andere vermeldingswaardigheden wordt naar de lokale en regionale media een persbericht verzonden. SWO In het kwartaalblad van de SWO (Senioren Welzijns Organisatie) wordt een pagina gewijd aan informatie over een actueel onderwerp in relatie tot de bibliotheek.
18
Nieuwsbrief De Bibliotheek maakt elf keer per jaar een digitale nieuwsbrief met informatie over activiteiten, bibliotheeknieuws en andere wetenswaardigheden over de bibliotheek. Op deze manier kunnen ook niet-gebruikers en/of weiniggebruikers bereikt worden. Er is veel belangstelling voor de digitale nieuwsbrief. Op dit moment zijn er ongeveer 1400 abonnees.
PERSONEEL EN ORGANISATIE
Social media Dagelijks kan iedereen zich op de hoogte stellen van tweets, afkomstig van de bibliotheek, met wetenswaardigheden over bibliotheek, boeken, lezen en activiteiten in de bibliotheek en in Kulturhus de Breehoek. Op facebook plaatst de bibliotheek ook regelmatig foto’s van activiteiten, nieuws en wetenswaardigheden over de bibliotheek.
Scholing Om vakkennis bij te houden en in te spelen op ontwikkelingen, is het noodzakelijk om gebruik te maken van scholing, instructies etc. Zelfstudie is een onderdeel van de ‘scholing’.
Huis-aan-huisfolder In september is een huis-aanhuisfolder verspreid. In de folder is aandacht besteed aan de najaarsactiviteiten. De bedoeling is dat twee keer per jaar een huis-aan-huisfolder wordt verspreid.
Regelmatig worden er werkbesprekingen gehouden voor alle medewerkers. Naast praktische zaken wordt er aandacht besteed aan actuele thema’s binnen de bibliotheek als: laaggeletterdheid, dienstverlening voor mensen met een beperking en e-books.
De volgende scholingsactiviteiten hebben plaatsgevonden: - studiereis om op de hoogte te blijven van ontwikkelingen in de bibliotheek in relatie met lokale initiatieven - Bibliotheekwet - Biebpanel – doorlopend gebruikersonderzoek - Posters maken met Glogster – zelfstudie - introductiemiddag SeniorWeb - bijeenkomst Whatsapp + Whatsapp (zelfstudie i.v.m. presentatie) - Inspiratiebijeenkomst BoekStart - DigiSterkerdag - mediaopvoeding (keuze goede apps) kinderen (zelfstudie i.v.m. ouderavond) - marketingbijeenkomst e-books - informatiebijeenkomst(en) Basisvaardigheden - informatiebijeenkomst(en) Laaggeletterdheid - landelijke presentatiedag van de Koninklijke Bibliotheek - meer werk maken van merken - nationaal bibliotheek-cCongres - training Digidoe
19
- training presenteren (door Gaby Jansen) - V- Insight - voorlichtingsbijeenkomsten over de digitale overheid - maatschappelijke stage. Van verschillende middelbare scholen kwamen verzoeken binnen voor een stageplaats. Gezien de positie en de maatschappelijke verantwoordelijkheid van de bibliotheek in de samenleving, is gehoor gegeven aan de verzoeken van leerlingen van de volgende scholen: • • • • •
De Meerwaarde, Barneveld Van Lodenstein College, Amersfoort/Hoevelaken Christelijk Lyceum, Zeist Ichthus College, Veenendaal Rembrandt College Veenendaal.
In totaal hebben dit jaar 8 leerlingen hun stage voldaan in de bibliotheek met een urenbelasting van 8 tot 35 uur. De leerlingen zijn ingezet voor reguliere werkzaamheden en hebben veelal speciale opdrachten gekregen, afhankelijk van opleiding, kennis en vaardigheden. Participatie De Bibliotheek heeft haar maatschappelijke verantwoordelijkheid genomen zodat er twee personen via bemiddeling van de Sociale Dienst voor een aantal uren werkzaam zijn in de bibliotheek.
OVERIG Ledenwerfactie Er is afgestapt van het systeem van een algemene ledenwerfactie tijdens bijvoorbeeld de kulturhusbrede activiteiten. Nu kregen de kinderen die via school een groepsbezoek brachten aan de bibliotheek een kortingsbon voor de ouders voor een abonnement. We beogen hiermee dat de ouders samen met hun kind gebruik maken van de bibliotheek. De respons is groter dan de eerder genoemde algemene ledenwerfacties. Wel doet de bibliotheek mee aan de 20
provinciale en landelijke campagnes voor het werven van leden. Biebpanel In het jaar 2015 is de bibliotheek gestart met een driemaandelijks gebruikersonderzoek. Hiervoor wordt een beproefde en landelijke methode gebruikt (www.biebpanel.nl) . De bibliotheek Scherpenzeel maakt onderdeel uit van het cluster Veluwe, tevens kunnen de lokale gegevens uit de clustergegevens worden gehaald. Door de samenwerking van alle Gelderse Bibliotheken beschikt de bibliotheek over een betaalbaar professioneel gebruikersonderzoek. Via BiebPanel kunnen bibliotheekleden en -bezoekers hun mening geven over allerlei zaken die spelen bij hun bibliotheek, zoals de collectie, de inrichting, dienstverlening en activiteiten. Het biebpanel werkt als volgt: de onderzoeken worden online uitgevoerd, dus kunnen deelnemers aan BiebPanel waar en wanneer het het beste uitkomt aan de onderzoeken deelnemen. Leden van BiebPanel ontvangen ongeveer éénmaal per 3 maanden per e-mail een uitnodiging voor een online vragenlijst. Sponsoring De rollen voor het printen van de uitleenbonnen worden gesponsord. Verder krijgt de bibliotheek jaarlijks zo’n 6.000 boekenleggers met aan de achterzijde een advertentie van lokale ondernemers die onder andere verspreid worden onder de leden. Dit jaar is gekozen om de boekenleggers huis-aan-huis te verspreiden.
INTERMEDIAIRE KADERS LAAGGELETTERD-
HEID BASISVAARDIGHEDEN Presentatie voor collegeleden – ambtenaren Aan twee collegeleden en een zestal ambtenaren uit het sociaal domein is een presentatie gehouden wat de bibliotheek kan bieden op het terrein van zelfredzaamheid zodat de mensen zich beter staande kunnen houden in de samenleving. Verder is aandacht besteed aan wat de huidige bibliotheek kan bieden aan de bewoners. Schuldhulpmaatjes Er is een presentatie gegeven aan de coördinator van de schuldhulpmaatjes. Het blijkt dat het niet beschikken over voldoende reken- en taalvaardigheden kan leiden tot schulden. Beschermd wonen Ook de bewoners van deze woonvorm behoren tot de gebruikersgroep van de bibliotheek. De bibliotheek heeft contact gezocht met drie instellingen waarvan een geïnteresseerd was in de mogelijkheden van de bibliotheek. Dat heeft geleid tot een aantal bezoeken. Vier van de twintig cliënten wilden graag iets met computers/iPad doen. Met behulp van SeniorWeb Scherpenzeel is een traject ingezet om deze cliënten kennis te maken met een computer/tablet. Brief laaggeletterdheid ondernemers Om aandacht te vragen en het onderwerp aan de orde te stellen, is in samenwerking met de gemeente Scherpenzeel een brief gestuurd naar de lokale ondernemers. Dit heeft nog niet geleid tot resultaat.
21
Woonbewust (markt) De bibliotheek heeft deelgenomen aan de informatiemarkt over bewust wonen. De bibliotheek kan een goede bijdrage leven aan het bewust wonen, althans om de kwaliteit van het wonen te vergroten. Door gebruik te maken van bibliotheekmaterialen en de bibliotheekactiviteiten kan het woongenot vergroot worden, bijvoorbeeld met betrekking tot eenzaamheid en het ontsnappen aan de dagelijkse beslommeringen. Aangepast lezen In 2015 heeft de bibliotheek subsidie ontvangen van ‘passend’ lezen. De bibliotheek voldeed aan de voorwaarden. De bedoeling was dat communicatie rondom het project in het najaar zou plaats vinden. Dit is verdaagd tot beging 2016.
22
ALGEMENE GEGEVENS De Bibliotheek Scherpenzeel Markstraat 59 3925 JP Scherpenzeel telefoon: 033 -2773107
[email protected] www.bibliotheekscherpenzeel.nl
Ambtelijk secretaris De heer A.J. Haaksma p/a Markstraat 59 3925 JP Scherpenzeel
Openingstijden
Directeur
Maandag Dinsdag Woensdag Donderdag Vrijdag 20.30 uur Zaterdag Zondag
gesloten 14.00 – 20.30 uur 14.00 – 17.00 uur 10.00 – 12.00 uur 14.00 –
De heer A.J. Haaksma
gesloten gesloten
Vrijwilligers
Formatie per week Vast: Vrijwillig:
60 uur 24 uur (31.12.2015)
Bestuur Voorzitter De heer H.R. van Hoevelaken Oosthof 6 3925 SH Scherpenzeel
Medewerker klantcontacten Mevrouw M. de Kruijff
H. Kleimeer I. Rottier I. Schuur Y.C. van de Vate T. van de Wetering B. Koelman Via de sociale dienst: S. Naing Maw
Ambassadrice M. Tekelenburg-de Haan
Secretaris J.A. van ’t Wout – Schinkel Dorpsstraat 209 3925 KB Scherpenzeel Penningmeester De heer B. Kouwenhoven De Kleine Haar 2 3925 MT Scherpenzeel 23
ACTIVITEITEN IN CIJFERS PER CLUSTER CLUSTER
AANTAL BIJEENKOMSTEN
AANTAL BEZOEKERS
Boekstart
2
48
Cultuur
15
508
Educatie
25
759
Leesbevordering
56
1473
Mediawijsheid / Digivaardig
48
1096
Taalpunt / MLP
13
325
Overig
24
357
Totaal
183
4566
24
Anbi-status 2016 Stichting Openbare Bibliotheek Scherpenzeel
Vijfjaren overzichten Aantal leners jeugd tot 14 jaar jongeren 14 tot en met 17 jaar volwassenen vanaf 18 jaar senioren vanaf 65 jaar instellingen totaal leners* leners in % van het werkgebied omvang werkgebied*
2015 1277
2014 1221
2013 1222
2012 1124
2011
538 490 204 16 2525
545 546 201 42 2555
436 618 209 31 2516
371 719 219 36 2469
311
2368
26,5 9522
26,9 9474
26,5 9496
26,3
25,2
9403
9387
Verdeling van leners 2015 jeugd tot 14 jaar jongeren 14 tot en met 17 jaar volwassenen vanaf 18 jaar senioren vanaf 65 jaar instellingen
2
1073
771 203 10
vijf jaren overzicht leners 2007
2008
2009
2010
2011
leners tot 18 jaar
1312
1286
1322
1254
1384
leners 18 jaar en ouder
1125
1086
1059
1072
974
instellingen totaal leners
14
15
8
13
10
2451
2387
2389
2339
2368
vijf jaren overzicht aantal leners 3000 2500 2000
leners tot 18 jaar
1500
leners 18 jaar en ouder instellingen
1000
totaal leners
500 0 2011
3
2012
2013
2014
2015
vijfjarenoverzicht uitleningen 2011
2012
2013
2014
2015
media jeugd
37261
36253
35135
35054
34858
media volwassenen
39297
38870
31640
28857
29058
totaal
76558
75123
66775
63911
63916
90000
vijf jarenoverzicht uitleningen
80000 70000 60000 50000 media volwassenen
40000
media jeugd
30000 20000 10000 0 2011
4
2012
2013
2014
2015
vijfjarenoverzicht media bezit 2011
2012
2013
2014
2015
8944
8715
9330
9342
9437
media volwassenen
11101
11700
10990
10577
10826
totaal
20045
20415
20320
19919
20263
media jeugd
vijfjaren overzicht media bezit 14000 12000 10000 8000 media jeugd 8733 6000
media volwassenen 12551
4000 2000 0 2011
nieuwsbrief abonnees 31-12-2015
5
2012
2013
aantal 1530
2014
2015
