Johann esb rie f
jaargang 2 nr. 2
april/mei 2015
KERKGEBOUW Johanneskerk: •
•
•
Westsingel 30, 3811 BB Amersfoort (tussen Gemeentehuis en St Jorisplein). Per bus: halte Stadsring of Varkensmarkt. Beheercoördinator: Tineke Boudestein, tel. 06 10 53 14 58 (graag na 17 uur bellen), e-mail:
[email protected]. Website: www.johanneskerk.nl.
PASTORAAT Mw. ds. A.B. Liebich, e-mail:
[email protected] , tel. (033) 25 83 613
JEUGDWERK Supertwien:
Stichting Financiële Samenwerking DoReVP: Dhr. H. Heimensen Bankrekening nr. 315203, IBAN: NL54 ABNA 0432 092 587 t.n.v. ‘Stg Financiele Samenwerking’
DIACONIE DOREVH Voorzitter: Mw. B. Heimensen - ten Bokkel Huinink, tel. (033) 245 34 50, e-mail:
[email protected]
Penningmeester: Dhr. P.C.W.A. Meulenbroek, telefoon (033) 245 63 06 Rekeningnummer: NL11 INGB 0000 131451 t.n.v. ‘Diaconie van de Dorejo gemeente te Amersfoort’.
LEDENADMINISTRATIE
Mw. M. de Jong, tel. (033) 888 05 76, e-mail:
[email protected]
Mw. P.M. de Jong-Gevel. Tel. (033) 45 51 960, e-mail:
[email protected]
Kinderkring:
AUTODIENST Hoevelaken:
Hetty Deelstra, tel.033-4627390, e-mail:
[email protected]
Mw. Prak
(033) 25 35 236
Nijkerk: ORGANIST Dhr. W. van Twillert, tel. (033) 45 53 256, e-mail:
[email protected]
SECRETARIAAT KERKENRADEN
Fam. Rem
(033) 24 53 122
Leusden: vacant
Liendert/Rustenburg: Fam. Wilschut
(033) 47 25 374
Dhr. E.T.R. Kuijper, tel. (033) 453 25 08, e-mail:
[email protected]
REDACTIE JOHANNESBRIEF
PENNINGMEESTERS KERKENRADEN Doopsgezind:
INLEVEREN KOPIJ
Mw. P.M. de Jong-van de Gevel, IBAN: NL80 INGB 0000 156 108 t.n.v. 'Penningmeester Doopsg. Gemeente Amersfoort'
maandag 25 mei 2015
Remonstrant: Dhr. H. Heimensen, IBAN: NL12 INGB 0000 122 800 t.n.v. 'Penn. Remonstrantse Gemeente Amersfoort’.
Vrijzinnig Protestant: Dhr. H. H. Diephuis te Harderwijk IBAN NL 46 INGB 0000 324 045 t.n.v. 'Vereniging van Vrijzinnig Hervormden Amersfoort'
2
Mw. W.G. van der Ziel Mw. I.C. Stok
(033) 78 50 067 (033) 25 85 578
Graag per e-mail, anders op USB-stick uiterlijk op
bij mw. W.G. v.d. Ziel,
[email protected]. Afbeeldingen (foto’s, illustraties) graag als apart bestand aanleveren. De volgende Johannesbrief verschijnt op 7 juni 2015.
INHOUD VAN DEZE JOHANNESBRIEF Leren Vieren Dienen Aan de gemeente Roosters
pag. 2 pag. 7 pag. 9 pag. 13 pag. 19
TER OVERWEGING – ALWEER WORDT HET PASEN
En weer horen we wat we al kennen. Het lijdensverhaal, het verdriet, de angst en het wegduiken. De eerlijkheid en de waarheid die de leugen ontmaskert. We zien de mens die de spiegel is van elke geslagen creatuur. We zien de dood die zo onthutsend onvermijdelijk is. Weer laten mensen zich raken door het verhaal van de mens, en weer willen we het zien waar we anders vaak wegkijken: de eenzaamheid, het keiharde roepen, de verlatenheid, de angst. In dat gedenken is er geen troost – we winden er geen doekjes om. We zeggen niet: ‘misschien valt het mee’, of ‘kop op’. Wij zwijgen – omdat een woord zou voelen als een leugen. In dat gedenken is geen plaats voor troost. Maar juist die gedachte is zo troostrijk. Er gaat grote troost uit van die zwijgzame weg. En weer wordt het daarna Pasen. Weer groeit het leven uit dit proces dat beslist geen schoonheidsprijs verdient – maar eeuwenlang aanzet is tot bovenaardse schoonheid. 'Erbarme dich is een film over de beleving van de Matthäuspassion van Johann Sebastiaan Bach. De film is nu in de bioscopen te zien, en laat een indringend portret zien van betrokken kunstenaars. Maar ook van enkele daklozen die meespelen met een enscenering van het werk. Bach laat zijn stuk beginnen met rouwklacht en eindigen met tranen. Dat is opmerkelijker dan je zou denken: andere passies eindigen namelijk met een troostgezang. De troost moet hier uit het werk zelf komen, uit het doen en ondergaan. De gezamenlijke klacht wordt diep serieus genomen. Wat is dat eigenlijk: samen verdriet hebben, tranen delen? Het begin is het bekende
Scene uit de film “Erbarme Dich”
koor: Kommt, Ihr Töchter, helft mir klagen. Bij deze woorden heb ik altijd een oosters tafereel voor me gezien: waar klaagvrouwen luidkeels rouw verdriet uitschreeuwen als onderdeel van het ritueel. In de film komt Peter Sellars aan het woord, Amerikaans regisseur. Hij heeft mij iets anders laten ontdekken: de passie is een uitnodiging om de tranen te delen. Tranen hebben hun eigen waarde. Door ze te uiten, te delen, door ze klank en stem te geven worden tranen kostbaar. Tranen kunnen banaal zijn, zoals op een sentimenteel schilderij van het huilende zigeunerjongetje op de rommelmarkt: de traan verkoopt het. We hebben ook krokodillentranen: tranen kun je gebruiken om het effect, terwijl je er niks van meent. Of je verdenkt iemand ervan dat zijn traan onecht is, enkel maar om medelijden te wekken. Sellars haalt nog een andere gedachte aan: die van de traan in haar glans. Wij kunnen met tranen zo omgaan dat zij transformeren in een nieuwe glans. De traan wordt zo belangrijk dat zij een juweel wordt, glans krijgt en waardevol wordt. Hij heeft de gedachte opgepikt van de filosoof Al-Ghazali. Een mooie 3
omschrijving van wat de passie doet met ons: de glans, het leven heeft de passie, het verdriet en de traan nodig. Dit is een transformatie die raakt aan de vier dagen van Pasen: de transformatie van verraad, verdriet en dood in de glans van nieuw leven. de passie is een uitnodiging Alleen waar om de tranen te delen. de diepte mag zijn en mag klinken, de diepte van de woorden, van de eerlijkheid en van het zwijgen, daar groet ook het nieuwe. Daar ontstaat – ooit, niet zomaar, kostbaar verwacht – nieuw leven. Die transformatie kan ik leren van de kunstenaar, die mij laat zien dat hij diep gaat. Waar ik kan aanvoelen dat zij zingt (acteert, schildert, schrijft) vanuit een weten. En die mij dit weten niet uitlegt en overdraagt als kennis, maar laat zien als iets waarin ik mij herken. Kunst is geen makkelijke schoonheid zoals een decoratie op een kledingstuk. Ik wil die kunst graag afkijken van de kunstenaar: niet de kunst om het te kunnen, maar de kunst om te durven: om te voelen dat het verhaal nog steeds mijn verhaal is en ons verhaal. Het kunstwerk komt dan heel dicht bij Pasen, bij het nieuwe leven dat uit strijd en droogte toch ontstaat.
ECCE HOMO Ik vraag mij af, waar dacht jij aan de laatste ogenblikken van jouw aards bestaan? Dacht jij aan de mensen die jij genas, omstuwd door een gulzige menigte, aan de doden die jij opwekte (jij stond voor niets) of dacht jij aan de disputen die jij, jong nog, wijsneus, voerde met de Farizeeën in de tempel? Of dacht jij aan het samenzijn met intieme vrienden, aan Petrus die jou op handen droeg, maar die, lefgozer, jou op het moment suprême liet vallen, of aan Judas die met jou gepassioneerd discussieerde, zijn vileine kus? Of schoot in jouw geheugen de triomfante, nog kort geleden, intocht in Jeruzalem op een ezel, omringd door fans. Of dacht jij helemaal nergens aan, bestond jouw hele lijf uit louter angst en pijn, terwijl de Vader in alle talen zweeg?
Alke Liebich. Of was jij weer dat kind en hoorde jij moeders zachte stem, die jou troostte na een boze droom, of zag jij opnieuw die ezel die jou droef trouwhartig aankeek, of zag jij de diep bedroefde Maria Magdalena, naast jouw moeder, aan de voet van het harde kruis, en hoorde jij haar blijde lach van toen, en zag jij weer de liefde in haar ogen, die straalden als de lelies op het veld? Zoveel vragen, niemand die het weet, maar ik hoop dat Jij ons aankijkt, in onze laatste ogenblikken. Henk de Lange
4
RONDOM DE LEEGTE Ter gelegenheid van het groot huisbezoek op 5 maart j.l. vertelde Alke mij dat zij wilde praten over de drie denominaties waartoe wij behoren: Doopsgezind, Remonstrants of Vrijzinnig Protestant. Daar heb ik niets over te melden. Voor mij zijn het structuren uit het verleden. Mijn religiositeit is juist toekomst gericht. Ik ben er van overtuigd dat er een dragende grond van ons bestaan is. Of je die dragende grond ‘God’ kunt noemen, weet ik niet zo zeker. In 1984 werd aan de wereldbekende joodse filosoof Hans Jonas de Dr. Leopold-Lucas prijs toegekend. De zeer geleerde Prof. Dr. LeopoldLucas was de rabbi van Theresiënstad. Het nazi model-getto. Na zijn dood werd zijn vrouw naar Auschwitz getransporteerd, waar zij werd vermoord. Een lot dat zij deelde met de moeder van Hans Jonas. De redevoering die hij hield ter gelegenheid van het ontvangen van de prijs gaf hij de titel: “Der Gottesbegriff nach Auschwitz”. Hij stelt zich daarin de vraag ‘wat is dat voor God die niet ingrijpt als het volk waarmee hij een verbond heeft gesloten wordt uitgemoord’. Zijn antwoord is: God kòn niet ingrijpen, en hij motiveert dat met wat hij noemt een speculatieve mythe. Hij ontleent deze mythe aan de Luriaanse Kabbala. Centraal daarin staat de idee van de Zimzum, de contractie, zich terugtrekken in zichzelf. God die alles in alles is, maakt daarmee ruimte voor de schepping. Hans Jonas breidt deze idee nog uit. Uit onherleidbare keuze is God deel geworden van de schepping. Vanaf het begin van het evolutieproces, het ontplooiingsproces van de kosmos. Eerst deel van een levenloos heelal, na miljarden jaren een heelal waarin leven was ontstaan. Een deel ervan ontwikkelde zich tot denkend leven. Menselijk leven. God kon niet ingrijpen in Auschwitz. Hij is volledig afhankelijk van wat de mens doet. In de Thora wordt gesproken van de 36 rechtvaardigen. Die zijn er geweest en zullen er zijn. Eén ervan heette Schindler. Hij heeft 1.000 van de 6.000.000 kunnen redden.
Rond de Middellandse Zee zijn drie godsdiensten ontstaan. Achtereenvolgens het Jodendom, het Christendom en de Islam. Maar in het Midden- en Verre-oosten zijn religieuze systemen ontstaan waar de idee van een hoogste macht, God, Godheid geen rol speelt. In het oudste boek van Inzicht en Bezinning, de Bhagavad Gita, te dateren van ver vóór de mediterrane ontwikkelingen is de eenheid van al het Zijnde uitgangspunt. Er staat in de Bhagavad Gita: Door overpeinzing zijn er die vanzelf het Zelf zien in zichzelf, en anderen door de wijding van hun kennis of verrichtingen.
In het Taoïsme wordt de dragende grond van het bestaan niet gedefinieerd als macht, hoogste macht met alle vragen die dat oproept, maar als ‘leegte’. Lao Tse zei het zó: ‘de Tao die in woorden kan worden uitgedrukt is niet de eeuwige Tao (= weg). De Tao die niet in woorden kan worden uitgedrukt is de eeuwige Tao. Dertig spaken komen samen in een naaf, maar het wiel functioneert dankzij het naafgat, dankzij de leegte. We maken een huis met openingen voor deuren en ramen, slechts dankzij die leegten is het huis bewoonbaar. Het woord Tao wordt in het dagelijks leven gebruikt zonder religieuze connotatie. De derde Tao links.
De hedendaagse Zen Boeddhist Suzuki zegt: “Niets is zo” en legt dan in zijn boek uit wat dat “niets” omvat.
Religiositeit, spiritualiteit wordt zowel in Oost als West omschreven als Leegte, Zimzum, Tao, Niets. Naar mijn mening zal dat de enige vorm zijn waarin het religieus besef zich zal kunnen handhaven. Met een nieuw begin vanuit de Leegte zal zij een bijdrage kunnen geven in de ontwikkelingsgang van de mensheid. Wat dat zegt over de bestaansgrond van de kosmos vraagt zorgvuldige overweging. Meister Eckhart zei in zijn preek: ‘Beate pauperes spiritu (zalig zijn de armen van geest): ‘armoede van geest betekent dat de mens zo leeg is van God en al zijn werken dat God zelf de plaats kan maken waar hij werken wil. Daarom bid ik God dat hij me leeg maakt van God’. 5
Geduld met God zegt de hedendaagse Tsjechische filosoof Tomáš Halík. In gemeenschap met ‘atheïsten’ ervaart hij het drukkende gevoel van Gods afwezigheid. Volgen Halík is de ervaring van die leegte ‘de ervaring van het mysterie dat wij God noemen’. Het nadenken over de ‘Leegte’ vult mijn bestaan.
Vooral de laatste vijftig jaar zijn de menselijke Voetafdrukken fors gegroeid, het snelst in de rijke landen. We gebruiken nu al ongeveer 20% meer van de aarde dan de natuur blijvend kan opbrengen. Dat betekent dat de draagkracht van de aarde wordt aangetast. We oogsten niet meer alleen de rente, maar ook het natuurlijk kapitaal zelf. Overbevissing is een actueel voorbeeld. Als je doorvist tot er niets meer is, dan is het gewoon op en afgelopen.
Piet Wassink.
GROENE JOHANNES: “ECOLOGISCHE VOETAFDRUK, WAT IS DAT?” Er was destijds geen harde knal te horen, zoals bij een straaljager die door de geluidsbarrière gaat. Het gebeurde rond 1987, zo is achteraf vastgesteld. Toen brak de mensheid als het ware door de duurzaamheidbarrière van de aarde heen. In dit geval was er niets te horen. Het is ook niet eerder in de menselijke geschiedenis voorgekomen dat we meer van de aarde gebruiken dan de natuur kan opbrengen. We hebben er daarom nog grote moeite mee om de consequenties ervan te bevatten. De Mondiale Ecologische Voetafdruk kan ons daarbij een handje helpen. Tussen 1970 en 2000 zijn de populaties van 1200 diersoorten met ongeveer 40% afgenomen: in zee, op het land en in zoet water. Overal gaat de natuur langzaam maar zeker achteruit. En de curve gaat vooralsnog verder omlaag. Naast de index voor biodiversiteit, die al vele jaren werd gepubliceerd, wordt sinds enkele jaren een nieuwe index gezet: de groei van de “Voetafdruk” van de totale mensheid. Daarvoor wordt het model van de Mondiale Ecologische Voetafdruk uit Canada gebruikt. Met die Voetafdrukmethode wordt het energie- en ruimtegebruik van mensen gemeten. Gekeken wordt naar alle aspecten van iemands leefstijl, zoals voedsel, huisvesting, vervoer en vakantie. Alles wat daarvoor nodig is wordt uitgedrukt in hectares, ook de stukjes die elders op aarde liggen. Denk bijvoorbeeld aan koffiestruiken, tabaksplanten en bananenbomen. 6
Als je één koe op één hectare zet, dan kan die koe daar rustig blijven grazen: de natuurlijke aanwas van gras is voldoende voor die ene koe. Zet je echter twee of meer koeien langdurig op die ene hectare, wat aanvankelijk heel onschuldig lijkt, dan zullen ze samen de boel kaal vreten en zelfs tot modder vertrappen. En al spoedig blijft er voor de beesten niets te eten meer over. Het vraagstuk speelt nu op mondiale schaal. Regionaal is zo’n overschrijding van de draagkracht van de natuur wel eens vaker voorgekomen, zoals bijvoorbeeld bij verwoestijning of verzilting van een gebied. Dan wordt de natuur plaatselijk onbruikbaar; niet meer productief voor mensen. Dan moet je naar een ander gebied verhuizen. Maar nu helpt dat niet meer: we leven nu mondiaal gezien op te grote voet. We hebben eigenlijk al meer aarde’s nodig. En de curve gaat vooralsnog verder omhoog. Mondiaal is de Ecologische Voetafdruk berekend op 1,7 hectare, maar wordt er 2,6 ha gebruikt – in Nederland is de Voetafdruk gemiddeld 6,2 hectare. Hoe is jouw Voetafdruk en wat kun jij er aan doen om deze te verkleinen voor het behoud van het evenwicht op aarde? Op de website van het Wereldnatuurfonds is de mogelijkheid om dit voor jezelf uit te rekenen, compleet met tips om een stap naar een beter mondiaal evenwicht te kunnen doen, onder het kopje “hoeveel aarde’s heb jij nodig?”
Surf naar: www.wnf.nl › Wat WNF doet › Thema's › Ecologische voetafdruk. Johanneke Maris (met dank aan Jan Juffermans).
JOHANNESMAALTIJD
saties zijn dementie en hersenletsel in al haar aspecten en palliatieve zorg. Ik ben van de generatie (start studie in 1969) die tegen medicalisatie van sociale problemen is en tegen hospitalisatie van mondige mensen. Ik ben van mening dat de Ouderenzorg in Nederland op een hoog professioneel niveau wordt geboden, hoewel deze nu wordt bedreigd door bezuinigingen. Ik ben van plan om met verhalen uit de dagelijkse praktijk een indruk te geven van mijn werkzaamheden en een interessant gesprek op gang te brengen.
Nog één keer op een afwijkende datum, maar wel op vrijdag. De eerste vrijdag in april valt op Goede Vrijdag. Daarom hebben we de maaltijd een week opgeschoven naar 10 april. Daarna valt de Johannesmaaltijd als vanouds weer op de 1e vrijdag van de maand. Wanneer? Hoe laat?
Eerste vrijdag van de maand. Inloop met glaasje vanaf 17.30 uur. De maaltijd begint om 18.00 uur. Voor wie? Voor alle gemeenteleden, ongeacht leeftijd. Gasten welkom! Programma? Eenvoudige maaltijd (vegetarisch mogelijk) met spirituele tint en mogelijkheid tot ontmoeting, gevolgd door een lezing of presentatie. Kosten? Vrijwillige bijdrage. Richtprijs € 5 Voor de maaltijd van 10 april kunt u zich tot en met de voorafgaande woensdag opgeven bij Wilhelmien van der Ziel, tel. (033) 785 00 67 of per e-mail aan:
[email protected]. Let op: Voor de maaltijd van 1 mei kunt u zich tot en met de voorafgaande woensdag opgeven bij Jos Rot, tel. (033) 463 83 37 of per e-mail aan:
[email protected]. Na de maaltijd op 10 april: Op deze vrijdag zal ik spreken met als thema; "Werken als ouderenarts, daar valt wat over te vertellen". Ik ben sinds 1978 werkzaam als ouderenarts, zowel in het verpleeghuis, verzorgingshuis als in de ambulante Ouderenpsychiatrie. Mijn speciali-
Tineke Boudestein,
BIJ DE DIENSTEN Bij de Stille week Witte donderdag is een feestelijk begin van Pasen. Wij zitten rond de tafel in wijde kring, en de liefde wordt gevierd in het delen van boord en wijn. We breken de matse als op de avond van Pesach, en delen wijn of druivensap met kleine bekers. De dienst eindigt met de stilte van de eenzaamheid van Jezus. Als teken daarvoor wordt de kerk leeg gemaakt. We eindigen in stilte, zonder de zegen: dat is de overgang naar Goede Vrijdag. Op Goede vrijdag is de lezing van de passie met muziek en gedichten. Een ander onderdeel is inkeer, stilte en gebeden. Weer verlaten we de kerk in stilte. Een dienst op de zaterdag voor Pasen heeft de verstilde verwachting van de nacht die wacht op de dag. Ooit was dit de belangrijkste dag: sinds de eerste eeuwen van het christendom werden in die nacht nieuwe leden gedoopt. Een dienst in de paasnacht kent vele symbolen. In AdRem van april 2014 heb ik iets van mijn ervaringen hiermee beschreven. Vorig jaar hebben we samen met de centrumviering en supertwien gevierd. Graag had ik dat dit jaar weer willen doen, maar beiden hebben andere plannen. Dit jaar is er dus helaas geen dienst op stille zaterdag. 7
De Paasmorgen begint met het licht van Gods nieuwe morgen: de nieuwe paaskaars. De Paaskaars heeft vlinders als motief: teken van leven in vele vormen. De kleur in de kerk is wit en feestelijk. Wij vieren in alle kleuren en tonen. De cantorij zet daarbij de toon. Witte Donderdag, 2 mw. ds. A.B. Liebich
april,
•
Goede Vrijdag, dhr. D. Gutter,
april,
•
Paaszondag, 5 april, mw. ds. A.B. Liebich.
•
3
19:30 19:30
uur, uur
Zondag 12 april, dhr. ds. J. de Valk. Oorspronkelijk was dominee De Valk technisch en bedrijfskundig opgeleid. Een tijd lang had hij een bedrijf in Montessorimiddelen. De vraag 'wat geloof ik eigenlijk' bracht hem tenslotte bij de remonstranten. De vrijheid die hij daar geestelijk vond leidde naar het Remonstrants Seminarie, waar hij de opleiding tot predikant afrondde. Vervolgens werd hij predikant in Waddinxveen en momenteel is hij interim-predikant bij Vrijburg in Amsterdam. Zondag19 april, mw. ds. A.B. Liebich. Na Pasen volgen enkele diensten met het thema Levenskunst. Als we Pasen belangrijk vinden, moet dat wel op de een of andere manier te merken zijn aan hoe wij in het leven staan. Ieder voor zich zal daar een antwoord op hebben. Samen hierover nadenken helpt om dat antwoord te vinden. Zondag 26 april, mw. ds. C. van Egmond. Dit is de derde zondag na Pasen, deze zondag wordt Jubilate genoemd. Corrie van Egmond, die velen van ons kennen van de tijd dat zij in onze gemeente pastoraal werker was, zal in de dienst voorgaan. Al een tijd is zij parttime voorgangster in de gemeente van Kortenhoef. We vinden het fijn om Corrie te horen en te ontmoeten. Zondag 3 mei, dhr. ds. P. Korbee. Oorspronkelijk was dominee Korbee godsdienstfilosoof. Hij promoveerde op een joodse filosofie uit de 18e eeuw. Daarna hield hij zich een periode bezig met vragen buiten de filosofie, vooral op het terrein van de humanistische psychologie. Langzamerhand werden toch zijn theologische interesses weer gewekt en besloot hij alsnog remonstrants predikant te worden. Hij is predikant in Alkmaar. 8
Zondag 10 mei, mw. ds. A.B. Liebich. Levenskunst met Prediker Zondag 17 mei, mw. ds. A.B. Liebich. LevensKUNST: Schilderijen van Amersfoortse daklozen zullen een plek hebben in de dienst. En de makers ervan natuurlijk. Pinksteren, zondag 24 mei, mw. ds. A.B. Liebich. Dienst voor jong en oud. Welke zondag leent zich er beter voor dan het Pinksterfeest: waar de Geest, de creativiteit, de talenten en de vreugde alle ruimte krijgt? Oud en jong zijn in de kerk en vieren feest. Thema en vorm zullen we nog bedenken. Wat vindt u van Laat maar waaien A? Zondag 31 mei, mw. ds. A.B. Liebich. Op die dag hebben wij gasten in de kerk voor de regionale dag voor ouders en kinderen: Wijs worden met verhalen (zie pagina 17 in deze Johannesbrief). Daarom is er ’s morgens een korte dienst, en ’s middags programma voor jong en oud. Een eenvoudige dienst, wat korter dan wij meestal gewend zijn. Om 15.30 is er een presentatie door kinderen en jongeren over Jona, in het kader van de regionale dag Wijs worden met verhalen.
IK DENK AAN JOU: DIACONALE DAG 25 APRIL
BIJ DE COLLECTES Collecte 12 april: Peace Brigades.
Op zaterdag 25 april organiseren de gezamenlijke kerken in Amersfoort de Diaconale Dag 2015. Het thema van deze dag is: ‘Ik denk aan jou.’ Bij supermarkten wordt aan de winkelende voorbijgangers gevraagd iemand uit de buurt een hart onder de riem te steken. Zij mogen een roos bezorgen bij mensen die een steuntje in de rug kunnen gebruiken. Bijvoorbeeld bij iemand uit de straat die zijn werk verloren heeft, bij de mevrouw die nauwelijks de deur uitkomt of bij de overbuurman die intensief zorgt voor zijn zieke vrouw. Kortom: bij die man of vrouw in je buurt bij wie je al eens eerder had willen aanbellen, maar waar je nog niet aan toe gekomen was. Deze rozenactie op de Diaconale Dag heeft tot doel mensen te helpen een drempel over te komen en naar elkaar om te zien. Het bijzondere van deze actie is dat heel veel Amersfoortse kerken die dag een rozenkraam inrichten bij een supermarkt in hun wijk. Zo tonen de gezamenlijke kerken wat diaconale oecumene is. De actie is gericht op onze directe omgeving: het is de bedoeling dat buurtbewoners met elkaar in contact komen en naar elkaar blíjven omzien. Dus u weet wat u te doen staat als u op 25 april langs zo’n kraampje komt. En mocht u zich afvragen waar de mensen van de Johanneskerk die zaterdag te vinden zijn, dan verklappen wij dat alvast. Als diaconie van onze ‘groene’ Johanneskerk hebben wij positie gekozen bij de Natuurwinkel aan de Leusderweg, vlakbij de Kersenbaan. Een mooie dag maken we ervan, met elkaar en voor elkaar! Noor Naaborgh, namens de diaconie.
Peace Brigades International (PBI) bevordert geweldloze oplossingen van conflicten en beschermt mensenrechtenverdedigers sinds 1981. De inzet van mensenrechtenverdedigers is van cruciaal belang voor de naleving van de rechten van de mens en het versterken van een vitale ‘civil society'.
PBI traint vrijwilligers die worden uitgezonden naar conflictgebieden om daar mensenrechten verdedigers te beschermen. De mensenrechtenverdedigers die PBI beschermt, voelen zich verantwoordelijk voor gerechtigheid, vrede en verzoening in hun omgeving en land. Hun werk maakt verschil en dat is de reden waarom zij worden bedreigd. PBI werkt uitsluitend op aanvraag van de organisaties zelf en begeleidt ruim 43 civil society organisaties, waaronder vrouwenrechtenorganisaties, boerenorganisaties, milieuorganisaties, journalisten, advocaten en vredesgemeenschappen en vluchtelingen. PBI is als organisatie erkend door de Verenigde Naties en is op dit moment werkzaam in 5 landen: Colombia, Mexico, Guatemala, Indonesië en Nepal. Wilt u naast uw bijdrage aan de collecte nog een bijdrage overmaken, dan kunt u dit doen op Banknummer NL46 TRIO 039.05.01.034 ten name van Peace Brigades Nederland in Utrecht. 9
Collecte 19 april: Straatpastoraat.
De Stichting Straatpastoraat Amersfoort is opgericht om het straatpastoraat in Amersfoort mogelijk te maken. De stichting heeft een straatpastor in dienst, die vorm en inhoud geeft aan de geestelijke zorg voor mensen die op straat leven of in de opvang verblijven. De stichting is een interkerkelijk initiatief. Kerken die zich verenigd hebben in de Raad van Kerken Amersfoort, maar ook andere Amersfoortse kerken ondersteunen het werk van het pastoraat financieel en anderszins. Het kerkelijk initiatief kan ook gezien worden als een signaal tegen de verharding van de maatschappij. De zorg voor de naaste is een uiting van onze roeping om ieder mens als een volwaardig mens te zien en te benaderen. Daarachter schuilt het verlangen naar een samenleving waarin we elkaar met respect tegemoet treden. Wilt u naast de collecte, het werk van het Straatpastoraat financieel steunen, het bankrekeningnummer is: NL15 INGB 0005 33 15 49 t.n.v. Straatpastoraat Amersfoort.
Collecte 26 april: Covesap In het district San Pedro in het oosten van Paraguay wonen sinds 1937 Mennonieten, destijds afkomstig uit Rusland. Om in hun onderhoud te
voorzien startten zij boerenbedrijven. Dat viel niet mee op de onvruchtbare grond, die hun was toegewezen. Maar met hard werken en veel doorzettingsvermogen slaagden zij erin zich vanuit een armoedige situatie omhoog te werken naar een welvarend bestaan. Tijdens dit proces werd het verschil in levensstandaard met de naburige Indiaanse dorpen steeds groter en dat kwam de onderlinge verhoudingen niet ten goede. De Mennonieten begonnen met het opzetten van het economische ontwikkelingsproject COVESAP (www.covesap.org/indexde.html) dat de boeren in de dorpen van Oost Paraguay voorziet van de opgedane agrarische kennis en kunde om de landbouw en veeteelt productie te verbeteren. En het werkt! Inmiddels is de werkloosheid praktisch tot nul gereduceerd en de beschikbare landerijen zijn bijna geheel in gebruik genomen. Een toename van 30% van landbouwgrond is gerealiseerd op een totaal van ca. 1600 ha extra landbouw areaal. 700 boeren families zijn bij het COVESAP project betrokken, een gemeenschap van 3000 personen. Hun inkomen is vanaf de jaren 2002 spectaculair gestegen door deze verbeterde landbouwmethodes en de vermarkting van de eindproducten. Scholing, samenwerking en planning zijn de sleutelbegrippen in het COVESAP project. Wilt u naast uw bijdrage aan de collecte nog een bijdrage overmaken, dan kunt u dit doen op Rekeningnummer: NL11 INGB 0000 131451 t.n.v. Diaconie van de Dorevh gemeente te Amersfoort onder vermelding van COVESAP. Collecte 3 mei: Eigen jeugdwerk. Eind augustus start het eigen jeugdwerk weer; het bestaat uit de Speeltrein, Kinderkring en Supertwien.
De crèche (tijdens de kerkdiensten) voor de allerkleinsten wordt in onze gemeente de Speeltrein genoemd. Deze naam is ontstaan in de tijd dat het speelgoed nog in een houten trein werd opgeborgen. Er wordt opgepast door twee personen en zij doen er alles aan uw kind een gezellig uurtje te bezorgen. 10
Om de 14 dagen, van september tot en met mei, wordt er voor kinderen van 4 tot en met 12 jaar de Kinderkring gehouden. Dit gebeurt tijdens de kerkdienst in de Johanneskerk. De kring biedt kinderen de mogelijkheid om verhalen uit de bijbel te leren kennen en te verbinden aan het eigen leven. Dat doen we op verschillende manieren: lezen, praten, zingen en creativiteiten. Op kerstavond spelen we een toneelstuk, afwisselend het kerstverhaal en een moderne uitvoering ervan.
Supertwien is een groep voor jongeren die elkaar wil ontmoeten. De groep is voor jongeren vanaf 12 jaar van verschillende kerken. Ongeveer 1 keer in de twee weken komt de groep op zondagochtend tijdens de dienst bij elkaar en praten over zaken die echt belangrijk zijn en te maken hebben met geloof en leven. Wilt u naast uw bijdrage aan de collecte nog een bijdrage overmaken, dan kunt u dit doen op Bankrekening NL11 INGB 0000 131451 t.n.v. Diaconie van de Dorevh gemeente te Amersfoort, onder vermelding van “eigen jeugdwerk”.
Collecte 10 mei: Veteranen.
Veel militairen die tijdens een oorlog of vredesoperatie zijn ingezet, verwerken hun ervaringen zonder professionele hulp. Vaak hebben ze die niet nodig dankzij de belangrijke steun van
vrienden, (voormalige) collega's en naaste familie. Vaak, maar niet altijd. Wat militairen meemaken tijdens een oorlog of vredesoperatie kan uitermate ingrijpend zijn en de gevolgen openbaren zich soms pas vele jaren later. Ook partners en kinderen krijgen er dan mee te maken. Dan ontstaat behoefte aan meer informatie en soms ook aan professionele steun. Soms zijn psychische klachten van korte duur. Soms ontdekken veteranen pas na jaren wat de impact is van een schokkende ervaring. Tegenwoordig is er veel belangstelling voor veteranen. De Nederlandse samenleving wil weten wie ze zijn en wat ze gedaan hebben. En het maakt daarbij niet uit of het gaat om een veteraan uit de Tweede Wereldoorlog of een periode daarna. Diverse musea en televisiezenders beantwoorden aan die vraag door het produceren van televisieprogramma’s en het maken van tentoonstellingen over veteranen. Maar ook is er veel gelegenheid voor veteranen om elkaar te ontmoeten. Lokale veteranendagen, de Nederlandse Veteranendag, veteranendagen van de krijgsmachtdelen, veteranencafés en diverse reünies bieden daar voldoende mogelijkheden voor. Het Veteraneninstituut is uitvoerder van een belangrijk deel van het Nederlandse veteranenbeleid. Wilt u naast uw bijdrage aan de collecte nog een bijdrage overmaken, dan kunt u dit doen op Rekeningnummer: NL11 INGB 0000 131451 t.n.v. Diaconie van de Dorevh gemeente te Amersfoort onder vermelding van “Veteranen”.
Collectes 17 mei en 24 mei: Vakantiegeld delen. Ik geloofde eerlijk gezegd niet dat er zoiets bestond: mensen die helpen zonder er iets voor terug te verlangen. De bijdrage van Vakantiegeld Delen is heel goed besteed. Ik ben met mijn dochter voor het eerst in haar leven naar het zwembad geweest. Wat een feest was het om te zien hoe ze genoot van het spelen in het water. We zijn ook een midweek naar Drenthe geweest. Na een paar zware jaren er even helemaal uit. Plezier maken, tot rust en tot elkaar komen. Het belangrijkste vond ik: je voelt je weer een beetje mens worden. Er is even ruimte om te leven, in plaats van te overleven.’ Deze reactie kregen we vorig jaar van een alleenstaande moeder met een dochter, die na een geweldsrelatie in Amersfoort is komen wonen. 11
De maand mei is de maand waarop veel werknemers een vakantietoeslag op hun maandsalaris ontvangen: een stukje extra inkomen. Voor velen onder ons is dit vanzelfsprekend, die jaarlijkse toelage. Toch is dit niet voor iedereen een vanzelfsprekendheid. Zeker in deze tijd van recessie. Wilt u naast uw bijdrage aan de collecte nog een bijdrage overmaken, dan kunt u dit doen op Rekeningnummer: NL11 INGB 0000 131451 t.n.v. Diaconie van de Dorevh gemeente te Amersfoort onder vermelding van “Vakantiegeld Delen”.
beeld vakanties voor ouderen die niet makkelijk meer hun huis uit komen en zich eenzaam voelen. Tijdens deze diaconale vakanties kunnen zij er eens lekker op uit. In ontspannen sfeer kunnen ze andere mensen ontmoeten en aan leuke activiteiten deelnemen. Zij worden in de watten gelegd door de vrijwilligers, die hen alle aandacht geven en uitgebreid de tijd voor hen nemen. Wilt u naast uw bijdrage aan de collecte nog een bijdrage overmaken, dan kunt u dit doen op Rekeningnummer: NL10 ABNA 0444 444 777 t.n.v. Protestantse Kerk Nederland te Utrecht met vermelding van “Vakantiebureau”. Collecte 7 juni: Amersfoorts Cultuurfonds.
Collecte 31 mei: Vakantiebureau.
Mantelzorgers die langdurig voor een ander zorgen, ouderen die niet makkelijk meer het huis uitkomen, tijdens de vakantieweken van het Vakantiebureau krijgen ze even extra aandacht. Mantelzorgers moeten af en toe op adem kunnen komen. Dat is belangrijk om de, vaak zware, zorgtaak vol te kunnen houden. Het Vakantiebureau organiseert diaconale vakanties en kan dan de zorgtaak tijdelijk van de mantelzorgers overnemen. Zo kunnen de mantelzorger en de partner die zorg nodig heeft samen een week op vakantie in één van de aangepaste accommodaties. Door de inzet van vrijwilligers die de zorgtaken overnemen, kan men ontspannen vakantie vieren. Ook is er de mogelijkheid om zonder partner activiteiten te ondernemen. En wanneer de mantelzorger behoefte heeft aan een gesprek, bieden de vrijwilligers graag een luisterend oor. Het vakantiebureau organiseert voor meer doelgroepen diaconale vakanties. Zo zijn er bijvoor12
In april 2011 nam een vijftal verontruste Amersfoorters contact op met het Prins Bernhard Cultuurfonds om te informeren naar de mogelijkheden een fonds in te stellen ten bate van de Amersfoortse cultuur. Hun initiatief is mede ingegeven door de voorgenomen bezuinigingen op cultuur. Inmiddels is de stichting Amersfoorts Cultuurfonds een feit. De stichting verwerft lokaal in Amersfoort en omgeving gelden onder particulieren, bedrijven en vermogensfondsen. Het Amersfoort Cultuurfonds wil culturele en kunstzinnige initiatieven ondersteunen die van Amersfoort een mooie (samen)levende stad maken. Een stad waar je kunt genieten van mooie dingen. In de komende tijd zal gekeken worden waar het fonds de accenten wil leggen, maar zeker is dat cultuureducatie, theater, muziek en misschien dat ook erfgoed speerpunten zullen worden. Het Amersfoorts Cultuurfonds wordt opgezet in nauwe samenwerking met het Prins Bernhard Cultuurfonds. Wilt u naast uw bijdrage aan de collecte nog een bijdrage overmaken, dan kunt u dit doen op bankrekeningnummer NL59 RABO 013.51.87.214t.n.v. Amersfoorts Cultuurfonds.
UIT DE KERKENRAAD Vergadering van februari 2015 In de vergadering van de kerkenraad (d.d. 2 februari 2015) werd o.a. het volgende besproken: 01. De kerkenraad wil een werkgroep ‘Buitenkant van de kerk’ opzetten en zoekt hiervoor naar vrijwilligers. Ook de redactie van de Johannesbrief kan versterking gebruiken. 02. De kerkenraad heeft besloten samen te werken met het zaterdagmiddag programma van de Lutherse Kerk najaar 2015. 03. De kerkenraad onderzoekt of de actie ‘Werkbalans’ voldoende resultaat heeft. 04. De kerkenraad bespreekt een verlenging van het arbeidscontract van de jeugdwerker. 05. De kerkenraad bereidt een gesprek voor over de interne communicatie, dat zal plaatsvinden op donderdag 19 maart 2015 onder leiding van Harm Dane. 06. Ter voorbereiding van de Algemene Leden Vergadering bespreekt de kerkenraad de jaarverslagen van de verschillende werkgroepen. Vanuit de kerkenraad van maart In de vergadering van de kerkenraad (d.d. 2 maart 2015) werd o.a. het volgende besproken: 01. De kerkenraad bereidt zich voor op de Algemene Leden Vergadering van 24 maart a.s., bespreekt de financiële stukken en er wordt een draaiboek gemaakt. Het jaarverslag en de financiële stukken worden per mail verspreid en 20 kopieën liggen vanaf zondag 8 maart in de Johanneskerk. 02. De kerkenraad zoekt versterking voor de redactie van de Johannesbrief. De vaste informatiepagina zal worden geactualiseerd. 03. De kerkenraad stemt in met verlenging van het arbeidscontract van onze jeugdwerkster. De jongerenreis naar Berlijn wordt financieel afgehandeld. 04. De kerkenraad krijgt een positieve terugmelding van het Johannesweekend dat plaats vond eind januari 2015. 05. De kerkenraad overweegt aanpassing van de statuten.
06. De kerkenraad past het vergaderrooster aan. De Heidag voor de kerkenraadsleden vindt dit jaar plaats op 25 april a.s. 07. De kerkenraad plant op vrijdag 17 april 2015 een avond waarop de gemeenteleden van gedachten kunnen wisselen over de vragen uit de jaarverslagen. De eerstvolgende kerkenraadbijeenkomst is op woensdag 15 april a.s. Eric Kuijper.
DE SAMENSTELLING VAN DE GEMEENTE EIND 2014 Aan de hand van de adreslijst van begin februari 2015 is weer een analyse gemaakt van de samenstelling van de gemeente. De getallen kunnen vergeleken worden met die uit eind 2004 en 2013. De officiële cijfers van de ledenadministraties kunnen kleine afwijkingen vertonen. Hoewel statistieken er altijd onpersoonlijk uitzien, zijn we ons ervan bewust, dat achter deze getallen onze leden en vrienden, dus echte mensen, schuilgaan.
Leden jaar
2004
Vrienden 2013
2014
2004
2013
2014
Do
66
46
44
10
5
5
Re
120
65
62
14
15
17
VP
114
91
84
15
20
9
10
23
21
49
63
52
VrDRVP Totaal
300
202
190
Totaal jaar
2004
Procent 2013
2014
2004
2013
2014
Do
76
51
49
22%
19%
20%
Re
134
80
79
38%
30%
33%
VP
129
111
93
37%
42%
38%
10
23
21
3%
9%
9%
349
265
242
VrDRVP Totaal
13
Ter toelichting: eind 2004 waren er bijv. 66 Doopsgezinde leden en 10 Doopsgezinde vrienden. Samen dus 76 en dat was toen 22% van het gezamenlijke aantal van DoReVP van 349. Eind 2014 waren er 44 Do-leden en 5 Dovrienden, samen 49. Dat was 20% van het gezamenlijke aantal van DoReVP van 242. Verder zien we dat het aantal vrienden samen 63 is in 2013 en 52 in 2014, dat is 21% van het totaal van 242. De daling bij de Vrijzinnigen springt nogal in het oog. Bij het bekijken van het aandeel van de vrienden in het geheel, valt op dat deze groep in 2004: 49 personen van de 349 omvatte (14%) en in 2014 dus 52 personen van de 242 (21%). De daling van het aantal leden plus vrienden in 2014 was bijna 9%, in tegenstelling tot voorgaande jaren, toen het gemiddeld zo’n 2,5% per jaar was. Er is ook weer gekeken naar de leeftijdsopbouw. Van vier leden of vrienden was de leeftijd niet bekend, zodat er gerekend is met 238 personen. Het aantal leden en vrienden van onder de 50 jaar is in elf jaar in absolute zin afgenomen: van 62 naar 31, en procentueel van 18% naar 13%. Dat wil niet zeggen dat onze dertigers en veertigers zijn vertrokken; ze zijn er (meestal) nog, maar inmiddels 10 jaar ouder! De fifty-fiftyverdeling van boven en onder de 70 jaar van de laatste jaren is inmiddels iets verschoven: nu is 55% boven de 70. Het aantal AOWgerechtigden (154) is nu 65%. Het aantal 90+ ers (18, inclusief twee 100-jarigen) is bijna 8% van het totaal. Leeftijd 80+
70-79
60-69
50-59
40-49
t/m 39
Totaal
jaar 2004 2013 2014 2004 2013 2014 2004 2013 2014 2004 2013 2014 2004 2013 2014 2004 2013 2014 2004 2013 2014
Wim Lenselink. 14
aantal 100 72 68 75 70 63 69 53 46 38 28 30 39 26 20 23 14 11 344 263 238
percentage 29 % 27 % 29 % 22 % 27 % 26 % 20 % 20 % 19 % 38 % 28 % 30 % 39 % 26 % 20 % 23 % 14 % 11 %
JOHANNESWEEKEND 2015 Op 31 januari en 1 februari zijn we naar Hall (bij Eerbeek) geweest voor het eerste Johannesweekend (voorheen Krikkenhaar). Hieronder volgt een impressie. Mocht u na het lezen van de stukjes en bekijken van de foto’s geïnspireerd raken: we zoeken nog (nieuwe) mensen die onze commissie komen versterken! Noteer vast in uw agenda: het volgende weekend is 30-31 januari 2016! De Johannesweekendcommissie.
Een mooie dag in Hall. Jaren geleden waren we, met het hele gezin, trouwe Elspeetgangers, maar toen er geen kinderen meer thuis waren kwam er een beetje de klad in ons bezoek aan het gemeenteweekend. Krikkenhaar vonden we zo ver en zo was er altijd wat. Maar we gingen ons leven beterena Op 31 januari reden we met stralende zon door een besneeuwd Gelderland richting Apeldoorn. 'Het lijkt wel of ik op wintersport ga' , zei Jos, onze extra passagier, zo mooi zag alles er uit. Ook op onze bestemming was het vakantieachtig: een bosrijke omgeving van huis en kampeerterrein, bijna geen verkeer te horen en overal wandelpaadjes. Omdat we vroeg waren maakten we daar meteen gebruik van. Eenmaal binnen dronken we koffie met de andere deelnemers en deden we vervolgens een kennismakingsspel, waarbij alles om Johannes draaide, om elkaars namen te leren kennen, altijd weer leuk. Vervolgens was er een heerlijke lunch, zelf gemaakt door een keukenploeg, onder leiding van Einar. Omdat we alles zelf verzorgden was er ook aan alles gedacht, met en zonder boter,
vlees of vega, en met verrassende plakjes pruimen op de brie, zo konden we de middagworkshops wel aan. Zelf koos ik deze middag voor 'Een brief schrijven aan Johannes', want Johannes was dit weekend ons thema. Maaike de Jong was onze begeleidster en ze begon met een gedegen inleiding, inclusief landkaarten, over de achtergronden van de tweede brief van Johannes, die wij geacht werden te beantwoorden. Zo vertelde ze over de problemen in de gemeente aan wie Johannes schreef, en zijn angst dat daarin door ruzie een afsplitsing zou ontstaan. Dan begrijp je iets beter zijn pogingen om de volgelingen strikt voor te schrijven wat ze volgens hem moesten geloven, om straks in de hemel te komen. Hoed u voor de dwaalleraren! Interessant om te lezen dat in de Bijbel in gewone taal, waarvan we, naast de NBG, ook de tekst hadden, deze mensen al gewoon bedriegers heten.
ook wezen, heerlijke soep, gegrilde groente, salade met kaas en noten en, hoe heerlijk !, 'Jansens verleiding’, een wulps Scandinavisch gerecht met aardappels, uien en in elk geval veel ansjovis en slagroom. (en tot mijn grote plezier kreeg ik daar ook nog 2 porties van mee naar huis, want alle resten moesten natuurlijk op). Verder geloof ik ook nog een stamppotje met worst en tot slot vlierbloesemgelei met alweer veel slagroom. Calorieën genoeg om de kou te trotseren, en lekker. De keukenbrigade werd dan ook met applaus beloond, Einar had hun tot grote hoogte gebracht. Na de vaat, die onvermijdelijk volgt op culinaire escapades, volgde het avondprogramma, maar dat zal een ander verslaan; wij gingen met nog een extrapassagier weer richting Amersfoort. Zondag waren er andere verplichtingen, maar volgend jaar hopen we er twee dagen bij te zijn! Susien Lenselink.
Na twee keer samen de teksten te hebben gelezen gingen we aan de slag. Alsof we een proefwerk zaten te maken, het werd doodstil, je kon de concentratie voelen! Ik moet ook zeggen dat het echt een bijzondere ervaring was, om als het ware met iemand van bijna 2000 jaar geleden in contact te treden en hem je eigen inzichten uit te leggen. Als echte remonstrant kon ik me niet zo maar laten vertellen wat ik moest doen om in de hemel te komen; en wilde ik dat eigenlijk wel? Zo jammer dat Johannes mij niet weer terug kan schrijven! Op een goed moment voel je toch bijna de vonk overspringen. Ik las nog weer eens de aanhef van de brief : Barmhartigheid en vrede – actueler konden we ons op dat moment, net na de aanslagen in Parijs, toch niet wensen? Tot slot hebben we elkaar onze brieven voorgelezen. Heel verschillend, de één in de stijl van de bijbelse tekst , de ander juist uit het nu, toch ook met heel verschillende ingangen en accenten. We waren het er allemaal over eens dat dit een hele zinvolle en inhoudelijke middag was geweest. Veel dank aan Maaike! Hierna was er een kampvuur, dat hoort op een gemeente weekend, in de sneeuw of niet. Er waren stoelen 'voor de oude mensen, daar bleek ik nu ook bij te horen, tjaa Warme chocomel en glühwein zorgden dat we niet te koud werden, en daarna moesten de corveeërs tafel dekken. De workshop koken had in plaats van 2 uur wel 4 uur geduurd, maar het resultaat mocht er dan
Een workshop poëzie. Marije Verbeeck gaf een workshop Poëzie. Spelen met taal. Doel was om de deelnemers te laten ervaren dat ze gedichten kunnen schrijven en dat is leuk om te doen. Er waren twaalf deelnemers. Een speels product was het volgende gedicht, door zes schrijvers samengesteld: De ochtendzon scheen op ’t besneeuwde bos Het roodborstje zat fluitend op een tak Hij was zo blij als hij maar kon zijn. Liefde, vriendschap en geluk Wat veel, het kan niet stuk Het is oneindig! Iedereen maakte een rondeel op het thema Johannes. Soms heel persoonlijk, soms heel bijbels. In de dienst van zondag werden twee gedichten over Johannes ingebracht. Creatief en verrassend, kortom ‘gaaf’! Johannesweekend in Hall Het is me weer prima bevallen, van het begin tot het eind: overzichtelijk, origineel, inspirerende workshops en heerlijke maaltijden. Het sint-janskruid was op vele plaatsen aanwezig. Al meteen bij de binnenkomst verwelkomde Katinka ons en gaf een naamkaartje met een tekening van sint-janskruid er op. Op vier kaartjes was een extra versiering aangebracht, maar de reden waarom werd niet direct verteld. 15
Wat bleek, mensen met een link in hun voornaam naar Johannes werden tot VIP verklaard. Met Johanna als tweede naam was ik een duidelijke kandidaat. De oogst beperkte zich tot slechts vier personen. Wij mochten met extra egards behandeld worden. Vooral Elise en Luz hebben zich uitgeleefd in deze opdracht. Ik voelde me steeds vipperiger worden. Bij thuiskomst was het wel weer een grote overgang naar het normale leven. Als bewijs blijft mijn naamkaartje nog een tijdje op mijn prikbord hangen. Veel dank aan iedereen die dit weekend tot zo'n succes gemaakt heeft. Liesbeth 'Johanna' Vermey. Johannesweekeinde op rijm Het was eind januari en heel koud, We gingen naar Hall, jong en oud. Johannesen en Johanna’s waren er niet veel Maar een VIP behandeling was wel hun deel. Iedereen had een taak bij het corvee En zaterdag deden we aan workshops mee. Iemand die zei dat ze niet dichten kon Glom toen ze dat prachtige gedicht verzon! Het kampvuur is een vast programmapunt Wat vooral de jongetjes onder ons is gegund. Zingen, chocola en glühwein zorgden ervoor Dat je in de januari kou niet bevroor. ’s Avonds een verhaal over een bijzondere Jan, Van Kilsdonk was een bijzondere man. Er was een programma voor de jeugd; Hun eigen slaapzolder gaf vreugd! Zondagvroeg een stiltemoment over Hanna, Daarna stond een wandeling op het programma. De dienst voorbereiden met creativiteit Was voor iedereen een leuke activiteit. Met de dienst kwam een eind aan deze dagen Die dankzij Einar ook goed was voor de magen. Conclusie: iedereen was zeer tevree Dus volgend jaar gaan er nog veel meer mee! Tineke Boudestein 16
Jansens Verleiding Op het Johannesweekend aten we Janssons Frestelse (Jansens verleiding, Zweeds nationaal gerecht). Lekker! Er kwam het verzoek om het recept in de Johannesbrief te zetten. Daarom hier het recept van Einar Ingrediënten voor 50 personen: 13 Kg aardappelen 5 Kg uien 2,5 Kg ansjovisfilet 5 liter slagroom 8 pakken paneermeel 0,5 Kg boter Witte peper Bereiding: • Schil de aardappelen en snij ze in frietjes. • Kook ze 5 tot 10 minuten (niet langer – ze mogen nu nog niet gaar worden). • Laat de ansjovis uitlekken maar bewaar de olie. • Pel de uien, snij ze in ringen en fruit ze aan tot ze glazig zien (niet bruin laten worden). • Verwarm de oven voor op 200 graden. • Vet vijf grote ovenschalen in (met ansjovisolie) en leg daarin een laag aardappelfrietjes, een laag uien, een laag ansjovis, een laag uien. Eindig met een laag aardappelfrietjes. Kruid elke laag met peper. • Sprenkel wat ansjovis-olie over de schotels en giet de room erover. Giet de rest van de olie niet in de gootsteen, maar breng het naar de frituurvetinzameling. • Bestrooi de schotels met paneermeel en leg er klontjes boter bovenop. • Bak de schotels 60 minuten in de oven.
KUNST IN DE KERK Een aantal daklozen in Amersfoort maakt schilderijen. Zij zorgen zelf voor linnen en verf. De straatpastor, Bernadette van Dijk zorgt voor een onderdak waar zij kunnen schilderen. Al eerder zijn in andere kerken schilderijen van hun hand te zien geweest. In mei zullen in de Johanneskerk een aantal schilderijen worden tentoongesteld. De feestelijke opening van de tentoonstelling vindt plaats op zondag 17 mei na afloop van de dienst. U bent daarbij allen van harte welkom. De schilderijen kunnen tot na de kerkennacht op 20 juni blijven hangen. De schilderijen waarvan de makers afstand willen doen kunnen gekocht worden.
ONTMOETINGSDAG VOOR OUDERS EN KINDEREN Welke bijbelverhalen kennen we nog? Wat doen we er mee nu we ouder zijn? Wat willen we doorgeven aan onze kinderen? Op 31 mei 2015 ontmoeten ouders elkaar en gaan met Bas van den Berg in gesprek over deze en andere vragen. Bas van den Berg is lector identiteitsontwikkeling op de Marnix Academie in Utrecht. Hij promoveerde op het onderwerp ‘Dialoog en verbeelding’, over hoe kinderen in staat zijn betekenis te ontdekken in hun interactieve kennismaking met religieuze verhalen. Welke speelruimte en stimulans kunnen ouders hun kinderen geven om zich te ontwikkelen in verbeelding en dialoog rond verhalen? Programma: 11.30 uur Ontvangst, introductie thema, aansluitend lunch. 13.15 uur Interactieve lezing voor ouders door Bas van den berg; voor kinderen is er een eigen programma o.l.v. Essemie van Dunné, over het verhaal van Jona. 15.00 uur Vervolgprogramma in groepen, afgesloten met een presentatie door de kinderen 16.00 uur Afsluitende borrel. Gegevens over de dag: Datum: 31 mei 2015 van 11.30 – 17.00 uur Johanneskerk in Amersfoort. Kosten: € 20 per gezin, of volwassene € 10 / kind € 5; tot 4 jaar gratis – er is kinderopvang.
Organisatie: ds Alke Liebich (predikant Johanneskerk) en Japke van Malde (coördinator jongerenwerk). Informatie en opgave:
[email protected]
WAKE BIJ ASIELZOEKERS IN KAMP VAN ZEIST In detentiecentrum Kamp van Zeist in Soesterberg zitten 200 mensen - die geen strafblad hebben - gevangen. Zij zijn uitgeprocedeerde asielzoekers die ons land uit moeten, maar dat (nog) niet kunnen omdat ze de juiste papieren niet hebben. De Werkgroep Kerkelijke Ondersteuning Vluchtelingenwerk van de Raden van Kerken in Zeist en Soest/Soesterberg organiseert iedere eerste zondag van de maand een wake om stil te staan bij deze mensen die leven in een onmenselijke situatie: veel onzekerheid, veel angst en geen rechten. Iedereen is welkom bij deze wake. Ze beginnen om 16.30 uur en bestaan uit informatie krijgen over de huidige stand van zaken, uit stilte, zingen en bidden. En aan het eind kan iedereen zelf meegebrachte bloemen steken in de metershoge hekken. Op zondag 7 juni is het plan om met een aantal mensen van de Johanneskerk naar Kamp van Zeist te gaan. We willen gaan fietsen naar Zeist. En hopen dat er ook mensen met auto’s gaan en dat zij wellicht andere mensen mee kunnen nemen die niet kunnen fietsen. Meer informatie volgt in de volgende Johannesbrief. Zondag 5 april en zondag 3 mei zijn er ook wake’s in Soesterberg. Plaats: Detentiecentrum Kamp van Zeist, Richelleweg 13, Soesterberg. Per auto: Afslag Soesterberg, voor de brug rechtsaf is de Richelleweg. Openbaar vervoer: bus 56, halte Kampweg Soesterberg, 10 min. lopen via Kampweg. Informatie: 030 6962283 / 035 6013882 of via www.wakezeist.nl Irene Stok 17
INSPIRATIEDAG 2015 Dit jaar is er op zaterdag 18 april weer een landelijke dag van vrijzinnige kerken samen: Inspiratie 2015. Centraal op de dag staat de vraag hoe ons levensverhaal onze levensbeschouwing kleurt en andersom. Thema van de dag is: “Connected. Waaraan verbind je je verhaal?” Onze levensverhalen brengen lijn in onze levens, orde in de chaos en helpen ons te verwoorden wie we zijn en betekenis te geven aan wat ons overkomt. Verhalen kunnen ook bezielen en perspectief bieden. Cabaretière Sara Kroos opent de dag met een speciaal voor deze dag geschreven conference. Hoogleraar sociologie Christien Brinkgreve gaat als keynote-spreker in op de kracht van verhalen in ons dagelijks bestaan en de maatschappelijke functie en invloed ervan. Willem Pekelder, televisierecensent van het dagblad Trouw, belicht de rol van de media, die in toenemende mate onze levensverhalen en die van onze buren laten zien. ’s Middags kunt u kiezen uit tal van workshops rond (levens)verhalen en zang, dans of theater. En natuurlijk kunt u elkaar gedurende de dag ook op andere manieren ontmoeten. Gaat u mee? Informatie en inschrijven op inspiratie-2015.nl. In de kerk liggen folders over die dag. Zaterdag 18 april, Jacobikerk Utrecht, Sint Jacobistraat 171. Voor meer informatie en Inschrijven via http://www.vrijzinnig.nl/inspiratie-2015.
Zijn ziekte, waardoor hij ernstig aftakelde, heeft hij met zijn zachtaardige karakter gedragen. Dat was bewonderenswaardig en maakte het makkelijker voor wie hem verzorgden. Albertus Vlaanderen is tot het laatst met veel hulp verzorgd door zijn vrouw. Hij overleed thuis op 18 februari jl., in zijn 93ste levensjaar. Zijn vrouw, kinderen en kleinkinderen hebben samen met vrienden en familie op een zeer persoonlijke manier afscheid genomen. Wij bidden hun troost en steun toe. Alke Liebich. In memoriam Tony Janssen - van der Linde Tony Jansen-van der Linde was een bijzonder en gevoelige vrouw, die veel verlies en verdriet in haar leven heft meegemaakt. Ze was vaak ziek, maar gelukkig had zij een zorgzame man en twee dochters waar ze veel steun aan had. Haar onrustige geest leidde haar ertoe vaak te verhuizen. Haar rust vond zij in de natuur en in de muziek. Zij was een uitstekende pianiste. Een andere rustplaats waren de vakanties. Zij genoot van klimaat en natuur. Samen met haar man Hessel bezocht zij regelmatig de diensten in de Johanneskerk. Daar was zij een opvallende, kleurrijke verschijning. Na het overlijden van haar man ging Tony Jansen naar een verzorgingshuis. De laatste maanden ging het steeds slechter en verbleef zij ook regelmatig in het ziekenhuis. Uiteindelijk is zij op 18 februari in haar slaap overleden. Alke Liebich.
mutaties Overleden: De heer A. Vlaanderen op 18 februari, op de leeftijd van 92 jaar.
IN MEMORIAM In memoriam Albertus Vlaanderen Albertus Vlaanderen was een technische man. Hij was een vader die alles kon, zo zeiden zijn kinderen. Als technicus heeft hij aan de wieg gestaan van wat wij nu kennen als de ‘groene golf’ bij de verkeerslichten. Voor zijn kinderen was hij onvermoeibaar behulpzaam, tot op hoge leeftijd. Met zijn vrouw Elisabeth waren zij actief bij de remonstranten, met name in Nijmegen. 18
Mevrouw H.J. Jansen - van der Linde op 18 februari, op de leeftijd van 79 jaar. Lid VP geworden: De heer D. Bezemer was al vriend en is nu lid geworden van de Vrijzinnig Protestanten. Verhuisd: Mw. M.G. Stegink-Swanborn, naar kamer 123 van het Pieter en Bloklands Gasthuis. Achter Davidshof 1, 3811 BD Amersfoort
Doelen 05-04 Kindertehuis Zaluchia Oekraïne 12-04 Peace Brigades 19-04 Straatpastoraat 26-04 Covesap 03-05 Eigen Jeugdwerk 10-05 Veteranen 17-05 Vakantiegeld delen 24-05 Vakantiegeld delen 31-05 Vakantiebureau
02-04 03-04 05-04 12-04 19-04 26-04 03-05 10-05 17-05 24-05 31-05
Collectanten 05-04 Bram Dobbelaar en Regi Schipper 12-04 Maja ten Have en Liesbeth Vermey 19-04 Richard Huisman en Wilhelmien vd Ziel 26-04 Theo Post en Hannie Schiermann 03-05 Jeanne van Doorne en Elsje Kieft 10-05 Ina Wels en Dick Tommel 17-05 Laura Dinant en Ella van Essen 24-05 Elly Florie en Loes Meijer 31-05 Ida Severijn en Hanneke den Hoed
Lectoren 02-04 Kees Kamerbeek 03-04 Guus Leguijt 05-04 Frits van Kempen 12-04 Leni van der Zwaag 19-04 Geertrui Meinema-Linders 26-04 Kees Kamerbeek 03-05 Guus Leguijt 10-05 Chantal Jansen 17-05 Frits van Kempen 24-05 Leni van der Zwaag 31-05 Kees Meinema-Linders
02-04 03-04 05-04 12-04 19-04 26-04 03-05 10-05 17-05 24-05 31-05
02-04 03-04 05-04 12-04 19-04 26-04 03-05 10-05 17-05 24-05 31-05
Anneke Boswinkel René Leegte Annemarie Kat Hans Wels Einar Folmer Ria de Jong Clarine Huizenga Geertrui Meinema-Linders Ria de Jong Piet Wassink Anneke Boswinkel
Eric Kuijper Tineke Boudestein Hans Wilschut Jan Bredenoord Joke Heijblok Jan Nienhuis Eric Kuijper Tineke Boudestein Hans Wilschut Jan Bredenoord Joke Heijblok
Arriën Kruyt Mark Valk Sjoerd Deelstra Einar Folmer Ard Frie Kees Meinema-Linders Frits/Renske van Kempen-van Berkel Arriën Kruyt Mark Valk Hans Wels Sjoerd Deelstra
19
(Vervolg agenda:) 01-05 Johannesmaaltijd, 17.30 inloop en 18.00 uur maaltijd; opgeven bij Jos Rot, tel. (033) 463 83 37 of e-mail
[email protected] 05-04 12-04 19-04 26-04 03-05 10-05 17-05 24-05 31-05
05-04 12-04 19-04 26-04 03-05 10-05 17-05 24-05 31-05
Leni van der Zwaag Riekje Sakkers Elly Florie Peter van Dijk Alida Bos Hannelore Kamerbeek Liesbeth Vermey Hannie Schiermann Tineke Pomper
Margreeth Rombach en Leni vd Zwaag Ard en Annemieke Frie Anneke Boswinkelen Catelijne Dane Julia Koelewijn en Petra Cost Budde Hannie Schiermann en Antoinette Mooy Carien Geertse en Bouwien Heimensen Ria de Jong en Wellie Rem Arriën Kruyt en Tineke Pomper Kees en Geertrui Meinema-Linders
04-06 9.45 - 11.00 uur, Contactledenbijeenkomst, Johanneskerk 07-06 Wake bij Kamp Zeist. Zie pagina 17 in de Johannesbrief
KERKDIENSTEN 02-04 19.30 uur, Witte Donderdag, mw. ds. A.B. Liebich 03-04 19.30 uur, Goede Vrijdag, dhr. D. Gutter 05-05 10.00 uur, Pasen, mw. ds. A.B. Liebich 12-04 10.00 uur, dhr. ds. J. de Valk 19-04 10.00 uur, mw. ds. A.B. Liebich 26-04 10.00 uur, mw. ds. C. van Egmond 03-05 10.00 uur, dhr. ds. P. Korbee 10-05 10.00 uur, mw. ds. A.B. Liebich 17-05 10.00 uur, mw. ds. A.B. Liebich 24-05 10.00 uur, mw. ds. A.B. Liebich 31-05 10.00 uur, mw. ds. A.B. Liebich Supertwien: 12 en 26 april, 24 mei Kinderkring: 12 en 26 april, 10 en 24 mei
05-04 12-04 26-04 03-05 10-05 17-05 24-05 31-05
Hilly Karssen Chantal Jansen Laura Dinant Gea Prak Peter van Dijk Eveline Leene Wellie Rem Antoinette Mooij
10-04 Johannesmaaltijd, 17.30 inloop en 18.00 uur maaltijd; opgeven bij Wilhelmien van der Ziel, 033-7850067 of e-mail
[email protected] 20
drukwerk
Aan de heer / mevrouw
Afzender: Johanneskerk Westsingel 30 3811 BB Amersfoort