STICHTING ERASMUS HEELKUNDIG KANKERONDERZOEK
SEHK
JAARVERSLAG 2012
1/16
INHOUD
ALGEMENE INFORMATIE
DOELSTELLING
BELEID
RAPPORTAGE PROJECTEN A B
LOPENDE PROJECTEN NIEUWE PROJECTEN
PROEFSCHRIFTEN EN PUBLICATIES
BIJLAGEN: - AFGERONDE PROJECTEN - BALANS EN BATEN EN LASTEN
2/16
Algemene Informatie Bestuursleden Mr. B. Westendorp, voorzitter Mr. E.J. Jonker, penningmeester Prof. Dr J. Jeekel Mr. J.L.F. van Moorsel (uitgetreden in 2012) Drs. O.F.J.Paijmans (uitgetreden in 2012)
Wetenschappelijke Adviesraad Prof. H. Bismuth Prof. Dr A.M.M. Eggermont (voorzitter) Dr C.H.J. van Eijck Prof. Dr E.P. Krenning Prof. Dr F.J. Lejeune Secretariaat: Stichting Erasmus Heelkundig Kankeronderzoek Erasmus MC p/a Mr. B. Westendorp Postbus 2888 3000 CW Rotterdam Tel. 010 - 2246412 Fax 010 – 2246486 Website : www.sehk.nl Bank: Mees Pierson rekening: 253970881
SEHK is ingeschreven in het Register van de Kamer van Koophandel onder nummer 41133102. RSIN : 815293203
3/16
DOELSTELLING STICHTING ERASMUS HEELKUNDIG KANKERONDERZOEK
De Stichting Erasmus Heelkundig Kankeronderzoek stelt zich ten doel initiatieven op het gebied van heelkundig kankeronderzoek vanuit het Erasmus Medisch Centrum te Rotterdam te steunen. Voorop staat daarbij onderzoek, dat uiteindelijk de patiënt ten goede komt, hetzij in de vorm van basiswetenschappelijk onderzoek in het chirurgisch laboratorium, gericht op de behandeling van patiënten, hetzij heelkundig klinisch onderzoek. Het betreft daarbij het voorzien in financiering van o.a. “opstartgelden” voor nieuwe veelbelovende en originele projecten met als oogmerk deze ideeën een kans te geven om hun validiteit aan te tonen.
4/16
BELEID Op basis van de ervaringen van voorafgaande jaren heeft het bestuur van de Stichting Erasmus Heelkundig Kankeronderzoek in 2001 de volgende uitgangspunten geformuleerd: De Stichting Erasmus Heelkundig Kankeronderzoek (SEHK) heeft zich ten doel gesteld initiatieven op het gebied van heelkundig kankeronderzoek vanuit het Erasmus Medisch Centrum te Rotterdam te steunen. Opstartgelden “Opstartgelden” kunnen worden aangewend voor nieuwe veelbelovende en originele projecten met als oogmerk deze ideeën een kans te geven om hun validiteit aan te tonen. Op basis van de verkregen gegevens en nieuwe inzichten moet het na een succesvol onderzoek mogelijk zijn om voor vervolgonderzoeken grotere 3 en 4-jaars projectsubsidies bij instellingen zoals NWO en de Nederlandse Kankerbestrijding (NKB) / Koningin Wilhelmina Fonds (KWF) en andere financieringsbronnen gefinancierd te krijgen. Aldus vervult SEHK een noodzakelijke brugfunctie. Om dergelijke subsidies te verkrijgen is namelijk in toenemende mate uitgebreid vooronderzoek noodzakelijk waaruit blijkt dat de grote projecten een hoge kans van slagen hebben. Deze “low risk policy” dient gecomplementeerd te worden door een meer open “high risk policy” die ondersteund kan worden door stichtingen zoals de SEHK. Multidisciplinariteit De chirurgie staat nog steeds aan de basis van de behandeling van kanker. In toenemende mate is er bij de behandeling van kanker sprake van multidisciplinaire behandelingen waarbij naast chirurgie, chemotherapie en radiotherapie ook nucleaire behandeling en medicijnen in een totaal behandelingsplan een rol spelen. In heelkundige kankeronderzoeksprojecten zullen derhalve vaak ook aspecten van behandelingen vanuit de andere disciplines betrokken zijn. Tumor Biologie Alleen door een beter inzicht te krijgen in de biologie van kwaadaardige tumoren kunnen betere behandelingen worden ontwikkeld. Dit betreft niet alleen de ontwikkeling van nieuwe geneesmiddelen maar ook van nieuwe chirurgische behandelmethoden of nieuwe gecombineerde behandelingen. Bekende voorbeelden zijn de ontwikkeling van de borstsparende chirurgie bij het mammacarcinoom, préoperatieve radiotherapie bij endeldarmtumoren en geïsoleerde extremiteitsperfusies voor grote tumoren in ledematen om amputaties te voorkomen. Projecten die het inzicht verhogen in de ontwikkeling en het gedrag van tumoren en processen die de interactie tussen tumor en gastheer bepalen, vallen derhalve, al zouden ze niet “typisch heelkundig” zijn, ook binnen de doelstelling van de SEHK. Apparatuursubsidies Een belangrijke lacune in de subsidiemogelijkheden bij andere instellingen is het ontbreken van toekenning van gelden voor nieuwe apparatuur, ook al is deze cruciaal voor het uit te voeren onderzoek. Een up-to-date inrichting van een oncologisch onderzoekslaboratorium is in toenemende mate van belang omdat zonder basale moleculair biologische technieken, radio-immune assays, geavanceerde licht en fluorescentie microscopie etc. etc., een laboratorium onvoldoende geoutilleerd is om in de frontline van het kankeronderzoek mee te strijden. Subsidies ten behoeve van (geavanceerde) projecten essentiële apparatuur, vallen derhalve eveneens nadrukkelijk binnen de doelstellingen van de SEHK. 5/16
Klinisch en Translationeel Onderzoek Onderzoeksprojecten in de kliniek samen met patiënten of fundamenteel onderzoek met weefsel van patiënten (translationeel onderzoek) is van zeer groot belang en heeft mogelijk op korte termijn ook invloed op screeningsmethoden, diagnostische handelingen en behandelingsmethoden bij patiënten. De SEHK ziet het als een van haar doelstellingen om dit type onderzoek, dat vaak projectmatig alleen kan uitkristalliseren op basis van pilot werk en essentieel is om kliniek en laboratorium te laten samenwerken, te steunen. Onderzoek dat door de SEHK wordt ondersteund, kan leiden tot prospectief gerandomiseerd onderzoek bij patiënten om de waarde van nieuwe - door preklinisch onderzoek ontwikkelde – behandelingen definitief aan te tonen. Uiteindelijk kan alleen middels deze klinische studies de waarde van een bepaalde behandelmethode bewezen worden.
JAARVERSLAG SEHK 2012 Hierbij bieden wij ons zestiende jaarverslag aan sedert de aanvang van de werkzaamheden van de stichting in het jaar 1993. De indeling van de verslaglegging zoals in voorafgaande jaren aangehouden, wordt ook thans gevolgd, met dien verstande dat de afgeronde projecten gelijk vorig jaar in de bijlagen zijn vermeld. Met voldoening hebben wij mogen constateren dat per 31 december 2012 een totaal aan toezeggingen is gerealiseerd van ongeveer € 3,150,000. Inmiddels zijn in totaal 35 projecten ter hand genomen of aangemeld, waarvan er 28 zijn afgerond, zoals in het hieronder weergegeven verslag zal worden uiteengezet. Van de 35 projecten zijn er thans in totaal 29 geheel gefinancierd. Eén project is afgebroken (17) en voor 2 projecten is financiering voor een belangrijk deel verkregen. Voor sommige projecten dient nog financiering te worden gevonden. In het jaar 2004 nam de inkomstenstroom aanzienlijk toe. Dit was in belangrijke mate het gevolg van het feit dat het werk van SEHK in de belangstelling stond door de viering van het tienjarig bestaan. Geconstateerd kan worden dat het in 2012 niet gelukt is de geldstroom richting de projecten op gang te houden hetgeen grotendeels is te wijten aan de financiële crises. De projecten waaraan in 2012 en voorheen werd gewerkt hebben geleid tot meerdere promoties. Een aanzienlijke reeks van publicaties heeft de weg naar vooraanstaande tijdschriften weten te vinden. Kortom, wederom een periode van oogst in het wetenschappelijk onderzoek. De SEHK heeft geen personeel in dienst en keert geen beloningen, in welke vorm dan ook, aan haar bestuursleden toe.
6/16
RAPPORTAGE PROJECTEN
A.
LOPENDE PROJECTEN
22
CHIRURGISCH TRAUMA EN DE ONTWIKKELING VAN TUMOR RECIDIEF: DE ROL VAN POLYMORPHONUCLEAR LEUKOCYTEN EN REACTIEVE OXYGENE SOORTEN. Aanvrager Dr. C.H.J. van Eijck en Prof.dr J. Jeekel. Projectkosten € 75.100,--. Dit onderzoek is het vervolg op de eerdere succesvolle promotie onderzoek van mevrouw Van Rossen (project 9). Het betreft een analyse naar de tumorgroei stimulerende en /of remmende eigenschappen van witte bloedlichaampjes in de buikholte bij chirurgie van met name colorectale, pancreas- en maagtumoren. Het onderzoek zal worden uitgevoerd op het laboratorium voor experimentele chirurgie. Het project kon in 2004 van start gaan en Miranda ten Kate werd hierop aangesteld als artsonderzoeker.
23
PROTEMIC PATTERNS VOOR DETECTIE VAN MAMMACARCINOOM. Aanvragers Drs M.M.A Tilanus-Linthorst en Prof Dr A.M.M. Eggermont. Projectkosten € 120.000,--. Doel van het project: een proteomic profiel vaststellen in het serum, waarmee mammacarcinoom in een vroeg stadium kan worden gedetecteerd. Dit onderzoek zal door afdeling chirurgische oncologie in het Erasmus MC – Daniel Den Hoed (poli mammadiagnostiek, poli mamma-chirurgie), de afdeling interne oncologie (poli erfelijke tumoren) en het laboratorium voor experimentele chirurgische oncologie, biochemie en de nieuwe proteomics/genomics faciliteit worden uitgevoerd. De Wetenschappelijke Adviesraad heeft dit project in 2003 goedgekeurd en in 2005 is het van start gegaan. Sponsoring is verkregen in 2005 voor het benodigde bedrag van € 60.000. Het Erasmus MC draagt € 60.000 bij aan dit onderzoek.
25
PREVENTIE VAN DE PER-OPERATIEVE FACTOREN DIE TUMORGROEI BEVORDEREN Aanvrager: Prof.dr J. Jeekel en Dr C.H.J. van Eijck. Projectkosten € 210.000 Groeifactoren die tumorgroei bevorderen zijn recent gevonden in de buikholte na operatie in het wondgebied van de operatie bij de mamma en in het adersysteem. Deze groeifactoren verschijnen dus zowel plaatselijk als in de bloedstroom en kunnen zowel de plaatselijke tumorgroei bevorderen als de groei van bestaande micrometastasen. Deze micrometastasen kunnen zich in een soort slaaptoestand bevinden, een soort evenwicht dat in stand gehouden kan worden door factoren van de primaire tumor. Na het verwijderen van de primaire tumor wordt dan ook wel een versnelde groei van deze metastasen gevonden. Het doel van de studie is het voorkomen van het verspreiden van groeifactoren en van tumorcellen per-operatief. Verder is het uiteindelijke doel om een zogenaamde slaaptoestand bij tumoren te induceren. Het fenomeen zal bestudeerd worden bij een ratten kankermodel en bij de mens. Goedkeuring werd verleend door de Wetenschappelijke Adviesraad in 2004.
7/16
Met het aanstellen van Jill van der Zee als artsonderzoeker is het project in 2005 gestart..
26
HISTAMINE IN ISOLATED PERFUSIONS Aanvragers Prof.dr. A.M.M. Eggermont, Dr. T.L.M. ten Hagen en Dr. C. Verhoef. Projectkosten € 185.000. Na veelbelovende resultaten verkregen te hebben in laboratorische studies wordt de studie naar toepassing van histamine in extremiteitperfusies, welke toepassing met name in de leverperfusies bijzonder effectief is in combinatie met melphalan en bovendien niet toxisch blijkt, voortgezet in een klinische studie. Goedkeuring werd verleend door de Wetenschappelijke Adviesraad in 2004. Het laboratorium programma heeft in 2005 vele nieuwe data gegenereerd, bovendien is voor ruim de helft sponsoring voor het project gerealiseerd .
27
INTERFERON EN ANGIOGENESE Aanvragers: Dr.C.H.J. van Eijck en Dr. L.J.Hofland. Projectkosten:€ 152.053 Interferon is een mogelijke kandidaat voor adjuvante therapie bij carcinomen van het pancreas.In vitro onderzoek is nodig om het principe van tumor en angiogenese remming aan te tonen.De stap naar klinische toepassing is niet groot omdat de beschikbare synthetische interferonen reeds voor andere ziekten zijn geregistreerd en geïndiceerd. Door de wetenschappelijke adviesraad werd in 2005 goedkeuring verleend. Het project is in 2005 gestart met het aanstellen van Jill van der Zee als artsonderzoeker. Voor ruim de helft moet nog sponsoring gevonden worden.
28
MOLECULAIR_GENETISCH ONDERZOEK IN SLOKDARMKANKER Aanvrager: Prof.dr. H.W. Tilanus. Projectkosten € 174.372,00 De incidentie van slokdarmkanker is de laatste drie decennia sterk toegenomen in West-Europa en de Verenigde Staten, Deze stijging is recent ook in Nederland aangetoond, met momenteel zo’n 900 nieuwe patiënten per jaar. Een oorzaak voor de stijging in incidentie is tot op heden onbekend. Slokdarmkanker is de acht meest voorkomende maligniteit ter wereld en heeft een slechte prognose met een vijfjaarsoverleving van minder dan 20%. In het Erasmus MC wordt een studie verricht warbij 2 therapieën voor slokdarmkanker met elkaar vergeleken worden, nl. chemotherapie en radiotherapie voorbehandeling gevolgd door chirurgie, met chirurgie alleen. De studie zal naar verwachting waardevolle richtlijnen opleveren met betrekking tot de behandeling van slokdarmkanker. Goedkeuring werd verleend door de Wetenschappelijke Adviesraad in 2005 Sponsoring is in 2006 gevonden voor het gehele bedrag.
B.
PROJECTEN IN VOORBEREIDING
29
ANALYSE, VOORSPELLING EN THERAPEUTISCHE TARGETING VAN METASTASERENDE VERMOGEN VAN BORSTKANKER IN RELATIE TOT MIGRATIEPOTENTIEEL. Aanvragers Prof.dr. A.M.M. Eggermont, Dr. T.L.M. ten Hagen. Projectkosten € 233.500.
8/16
HET HET
De incidentie van borstkanker in Nederland bedraagt ca. 17.000 gevallen per jaar. Een belangrijke ontwikkeling is de mogelijkheid om de vordering van de ziekte te bepalen, alsook de genetische opmaak, zodat een overwogen behandeling kan worden toegepast. Vooral de aanwezigheid van metastasen geeft een slechte prognose. In dit project wordt onderzoek gedaan naar gedrag en functionaliteit van tumoren (in het bijzonder celmigratie) in relatie tot het ontstaan van metastasen. Met de verkregen informatie zal getracht worden aangrijpingspunten te vinden voor de behandeling van het ontstaan van metastasen. Door de Wetenschappelijke Adviesraad werd in 2006 goedkeuring verleend. Voor bijna de helft is sponsoring gevonden in 2006. 30
IDENTIFICATIE VAN NIEUWE TARGETS IN ANGIOGENESE EN METASTASE VOOR DE BEHANDELING VAN MALIGNE MELANOOM Aanvragers Prof.dr. A.M.M. Eggermont, Dr. T.L.M. ten Hagen. Projectkosten € 384.000. Het melanoom is een ernstige ziekte die steeds vaker voorkomt en bij een geringe grootte veelal dodelijk is. Momenteel is geen effectieve behandeling voorhanden en kunnen slechts experimentele therapieën worden toegepast bij het uitgezaaide melanoom. Deze zijn helaas zonder effect. Met dit project wordt getracht nieuwe indicatoren voor het ziekteverloop te vinden en aangrijpingspunten voor therapie. Het NWO is gevraagd bij te dragen aan dit project. Sponsoring moet nog worden gevonden voor € 172.000, terwijl in 2006 goedkeuring door de Wetenschappelijke Adviesraad werd verleend.
31
Chirurgie,ROS en tumor recidief Aanvrager Dr. C.H.J. van Eijck Het voorkomen van tumor recidief door perioperatieve toediening van ROS productie inhibitors en scavangers.
32
Nanocarrier Facility Aanvragers Prof.Dr. A.M.M.Eggermon, Dr. T.L.M. ten Hagen en Dr. G.A.Koning Opzet van een Nanocarrier Faciliteit in het Laboratorium Expirimentele Chirurgische Oncologie (LECO).
33.
Isolation and characterization of Melanoma Stem Cells:towards a novel Approach for Cancer Therapy Aanvragers: Dr.H.S.Sharma,Prof. Dr. A.M.M.Eggermont en Prof.Dr. R.Fodde Melanoma is niet alleen de meest maligne tumor maar ook de tumor die het snelst in incidentie toeneemt in Nederland. Stamcel onderzoek is bij het melanoom nog in een beginfase. Dit onderzoek zal in het kader van internationale samenwerking uitgevoerd worden in het EMC te Rotterdam.
SPONSORS Gedurende haar bestaan is de Stichting erin geslaagd thans 140 sponsors weten te werven, van wie enkele met jaarlijkse of anderszins herhaalde donaties; de toegezegde bedragen lopen uiteen van € 100,- tot ruim € 200.000,- per sponsor. Ook heeft de Stichting zeer tot haar 9/16
genoegen mogen ervaren dat bij gelegenheid van de afsluiting van een carrière, de viering van een jubileum of verjaardag een tiental particulieren en ondernemers de stichting hebben willen noemen als doel voor een geschenk. Alhoewel het tot dankbaarheid stemt dat de stichting beschikt over zulk een ruime kring van sponsors en telkens weer - soms - aanzienlijke bedragen mag ontvangen, moet het bestuur constateren dat thans voor een viertal projecten nog geen (volledige) financiering door specifieke sponsors is gevonden.
Voortgang Begin 2010 heeft de SEHK haar derde lustrum gevierd en met de première van de film “All my Tomorrows”. Indien u ,na lezing van het vorenstaande, zelf mogelijkheden ziet het werk van SEHK (wederom) te steunen, dan wordt het door het Bestuur zéér gewaardeerd, indien u ons dit wilt laten weten, desgewenst met vermelding van het project waarnaar uw voorkeur voor financiering uitgaat. Op uw verzoek verzorgen wij gaarne een presentatie over een project alvorens u een beslissing neemt.
Met dank voor uw belangstelling en hoogachtend, namens het bestuur van de Stichting Erasmus Heelkundig Kankeronderzoek
Mr. B. Westendorp, voorzitter
10/16
Promoties in het jaar 2012 (SEHK gerelateerd) In het jaar 2012 zijn Hans Smeenk,Kees Verhoef en Maarten Vermaas gepromoveerd. Het totaal van de SEHK gerelateerde promoties bedraagt per ultimo 2012 39 personen.
SEHK gerelateerde publicaties in het jaar 2012 In het jaar 2012 zijn 22 aan de SEHK onderzoeken gerelateerde publicaties verschenen. Voor geïnteresseerden is een overzicht beschikbaar.
11/16
AFGERONDE PROJECTEN
1. 2.
3.
4. 5.
6.
7.
8.
9.
10.
11.
12.
12/16
PYLORUSSPARENDE VERSUS STANDAARD WHIPPLE PROCEDURE Euro 78.100,- is benut. Project rapportage resulteert in promotie en publicaties. GROEIREGULATIE OCCULTE LEVERMETASTASEN NA PARTIELE HEPATECTOMIE Euro 13.200,- is benut. Resultaten zijn gepubliceerd en in het proefschrift van Dr. G.D. Slooter 12 april 2001, Promotor Prof dr J. Jeekel. IMMUNOLOGISCHE PARALLELSTUDIE BIJ EEN GERANDOMISEERD ONDERZOEK VAN CONVENTIONELE VERSUS LAPAROSCOPISCHE DARM-RESECTIES BIJ COLONCARCINOOM PATIËNTEN Euro 132.700,- is benut. Prof.dr H.J. Bonjer: inaugurele rede 2001 TUMOR MARKERS Projectleider. Dr. C.H.J. van Eijck Euro 30.900,- is benut. Resultaten gepubliceerd. REGIONALE KANKERTHERAPIE Euro 140.700,- is benut. Project heeft voldaan aan een van de belangrijke doelstellingen van SEHK “startgelden” om een groot project gefinancierd te krijgen bij NKB/KWF of NWO en heeft geleid tot de toekenning van een 4-jaars NKB/KWF-project (zie project 7). RECEPTOR SCINTIGRAFIE Project is niet van start gegaan i.v.m. veranderingen in het beleid van mammacarcinoom. Het project is omgezet in een meer basaalwetenschappelijk project (zie project 12). GEÏSOLEERDE HYPOXISCHE BEKKEN-, ABDOMEN- EN LEVERPERFUSIES MBV BALLONCATHETER TECHNIEKEN: ONTWIKKELEN VAN NIEUWE NON-INVASIEVE PERFUSIE METHODOLOGIE IN VARKENSMODELLEN. Euro 36.300,--. is benut. Heeft geleid tot project:NKB/KWF: DDHK 1999-1971: Isolated Hypoxic Hepatic Perfusion using balloon catheters: a phase I-II study in patients with irresectable malignant disease confined to the liver. Projectleider: Prof. dr AMM Eggermont ONTWIKKELING VAN SYSTEMATISCHE BEHANDELING VAN SOLIDE TUMOREN MET LIPOSOMAAL TNF- IN COMBINATIE MET LIPOSOMAAL CYTOSTATICA . NLG 45.400,-- is benut. Promotie: Dr AH van der Veen, 6 juni 2000. Heeft geleid tot NKB/KWF project DDHK 2000-2224. The role of cytokines in changing pathophysiology of solid tumors.” Projectleiders: Prof. dr A.M.M. Eggermont, Prof. D.J. Ruiter, Dr. T.L.M. ten Hagen DE ROL VAN ADHAESIEMOLECULEN BIJ INTRAPERITONEALE GROEI VAN TUMORCELLEN Euro 13.600,-- is benut. Het project is afgerond met de promotie van mevrouw M.E. van Rossen op 14-06-2000 bij Prof. Dr. Jeekel en Dr. Van Eijck. LAPAROSCOPIE EN MALIGNITEIT. Euro 4.100,-- is benut voor apparatuur laparoscopisch onderzoek voor modellen in proefdieren die een belangrijke ondersteuning vormen voor de COLOR trial. ECO-LABORATORIUMAPPARATUUR. Euro 19.500,-- is benut voor laboratorium apparatuur ter ondersteuning van regionale kankertherapie projecten. INDUCTION OF SOMATOSTATIN RECEPTOR SUBTYPE 2 ON COLON CARCINOMA CELLS (CC531) AS A TARGET FOR RADIO-AND CHEMOLABELED OCTREOTIDE THERAPY. Euro 221.700,-- is benut. Het project is afgerond en volledige financiering voor dit project is in 2001 en 2002 beschikbaar gekomen. Dr A. Meradji promoveerde inmiddels op dit projectonderwerp op 16 april 2003. Promotoren Prof.dr J. Jeekel en Dr C.H.J. van Eijck.
13. DETECTIE VAN LYMFKLIERMETASTASEN BIJ PATIËNTEN MET GASTROINTESTINALE
14.
15.
16
17
18
19
13/16
TUMOREN MET BEHULP VAN DE SENTINEL NODE PROCEDURE. EURO 61.100,-- is benut. Het project is volledig gefinancierd en afgerond. Drs de Jonge is eind 2003 gepromoveerd op het onderwerp: De waarde van sentinel node detectiemethoden in Gastrointestinale Tumoren EFFECT VAN FOTODYNAMISCHE THERAPIE OP IN DE RAT GEÏNDUCEERDE BARRETT’S OESOPHAGUS. EURO 65.800,-- is benut. De Stichting heeft dit project gefinancierd uit eigen middelen. Dr J. van den Boogert-Klein promoveerde eind 1999 cum laude bij Prof.dr H.W. Tilanus. HET EFFECT VAN TNF-ALFA IN ISOLATED LIMB PERFUSION (ILP) OP TUMORCELLEN EN ENDOTHELIALE CELLEN: ONDERZOEK NAAR HET OPTREDEN VAN APOPTOSE EN INHIBITIE VAN ANGIOGENESE . Aanvragers: Prof. Dr. A.M.M. Eggermont en Dr. T.L.M. ten Hagen. Omvang: Analist + benchfee gedurende twee jaar: EURO 90.800,00 is benut. Bij dit project hebben baat zowel promovendus A. Seynaeve als F. Brunstein. Zowel t.a.v. de invloed van TNF op witte bloedlichaampjes en de interactie met endotheel (Seynaeve) als de invloed van histamine + melhalan op de inductie van apoptose worden op meerdere niveaus geëvalueerd en vormen een wezenlijk onderdeel in de belichting van de mechanismen die tot synergistische anti-tumor effecten leiden. F. Brunstein is gepromoveerd in 2004. Seynaeve is in 2005 gepromoveerd. FLUORESCENTIE-OMKEERMICROSCOOP Omvang: EURO 24.500,-- is benut voor het Laboratorium voor Chirurgie en Oncologie. Het betrof een deelfinanciering inzake een aanschaf voor in totaal EURO 158.950,-. INTERSTITIELE LASER THERAPIE VOOR NIET-RESECTABELE LEVERCARCINOMEN Aanvragers: Dr. J.N.M. IJzermans en Dr. J. Heisterkamp. Omvang: EURO 75.781,30. Het betreft hier een klinische studie bij patiënten met kwaadaardige tumoren die primair uitgaan van de lever en zich tot de lever beperken. Deze tumoren blijken veelal niet resectabel, maar kunnen met succes worden behandeld middels laser-coagulatie. Op dit onderwerp promoveerde Dr. J Heisterkamp in 2000. Gelet op inmiddels ontwikkelde andere behandelmethoden is dit project niet voortgezet in afwachting van nadere evaluaties. Uit algemene middelen is voor een bedrag ad EURO 22.000,-- in dit project geïnvesteerd. INDIVIDUALISERING VAN BEHANDELING VAN PATIENTEN MET PANCREASCARCINOOM Aanvragers: Prof. Dr J. Jeekel en Dr C.H.J. van Eijck. Omvang: EURO 141.600.00 is benut. Het betreft hier een klinische studie bij patiënten met kwaadaardige tumoren van de alvleesklier en een poging om tot protocollering van op de patiënt afgestemde behandeling te komen. Promovendi op dit onderwerp zijn H.G. Smeenk en T.C.K. Tran. Voor dit project is in 2001, in 2002, 2003 en in 2004 een aantal sponsors gevonden die de financiering van dit project in het geheel hebben gefinancierd. HET TUMORVAATBED: BESTUDERING VAN ANGIOGENESE EN VAATDESTRUCTIE MET BEHULP VAN TUMORWINDOW MODELLEN IN MUIS EN RAT Aanvragers: Dr T.L.M. ten Hagen en Prof. Dr A.M.M. Eggermont. Omvang: € 87.400,--. In het laboratorium voor experimentele chirurgische oncologie zijn met succes vernieuwende tumormodellen ontwikkeld waarbij tumoren, die sterk verschillen in de ontwikkeling van het tumorvaatbed, uitgroeien in doorzichtige kamertjes in muizen en ratten. Deze ontwikkeling schept niet eerdere bestaande mogelijkheden allerlei drugs te evalueren op hun effecten op
tumor en tumorvaatbedontwikkeling en destructie. Tevens kan in deze modellen de opname van bijvoorbeeld chemotherapie-liposomen, monoclonale antilichamen en witte bloedlichaampjes worden bestudeerd en hoe dit door allerlei drugs wordt beïnvloed. . Promovendi R. Horssen en L. Kwee profiteren beide van het werk met de transgene muizen met fluorescerend endotheel. Op dit gebied is het laboratorium zowel ten aanzien van intravitale angiogenese-imaging met de high-resolution fluorescentie microscoop als met de in 2003 geïnstalleerde confocale microscoop internationaal in de frontline. 20 20 MEDEFINANCIERING BINOCULAIR VOOR FLUORESCENTIE MICROSCOOP
Aanvragers: Dr T.L.M. ten Hagen en Prof. Dr A.M.M. Eggermont. Omvang: EURO 12.500,-- Voor deze investering is een binoculair stereo objectief benodigd voor een geavanceerd proefmodel. EURO 12.478,-- is benut. 21
24
14/16
PREVENTIE VAN METASTASEN BIJ ABDOMINALE KANKERCHIRURGIE. Aanvrager Dr C.H.J. Van Eijck en Prof.dr J. Jeekel.. Projectkosten € 154.200.--. De Afdeling Heelkunde van Erasmus MC zal daarenboven nog € 25.300,-- voor haar rekening nemen. Eerdere onderzoekingen gedurende 15 jaar in het Experimenteel Laboratorium van de Heelkunde hebben tot het inzicht geleid dat de chirurgische schade die gedurende de operatie voor kanker in de buik optreedt, mede de kans bepaalt t.a.v het ontstaan van recidief kanker na operatie. Project 21 is een resultante van deze onderzoekingen en beoogt de schadelijke effecten van dit chirurgisch trauma op kankergroei te voorkomen. In 2004 kon het project van start gaan en werd Sander ten Raa hierop aangesteld als artsonderzoeker. HPB NURSE PRACTITIONER OPLEIDING Aanvragers Dr C.H.J. van Eijck. Projectkosten € 85.000,--. De lever- en pancreas chirurgie is een belangrijk speerpunt binnen de afdeling Heelkunde van het Erasmus MC. In samenwerking met het AMC worden patiëntgebonden onderzoeken uitgevoerd. Naast de chirurgische functie is multidisciplinaire samenwerking vereist en tevens gespecialiseerde verpleegkundige assistentie. Voor de opleiding van de twee verpleegkundigen is in totaliteit sponsoring gevonden en de opleiding is gestart op 1 september 2005. Het project is onderdeel van een veel groter geheel. Voor bijna tweederde deel van de salariskosten van de Nurse Practitioner is sponsoring gevonden. Het project is geheel gefinancierd.
