Steden en landen tussen Berlijn en Moskou plus alle reisdetails

Steden en landen tussen Berlijn en Moskou plus alle reisdetails

Voor Conny Februari 2009

Steden en landen tussen Berlijn en Moskou – pagina 1

Inhoudsopgave Frankfurt an der Oder ...................................................................................................................................................................... 4 Grens.............................................................................................................................................................................................. 4 Universiteit ..................................................................................................................................................................................... 5 Poznań (stad) .................................................................................................................................................................................... 5 Geschiedenis ................................................................................................................................................................................ 6 De onlusten van 1956 ............................................................................................................................................................. 6 Bezienswaardigheden ................................................................................................................................................................ 6 Verkeer en vervoer ...................................................................................................................................................................... 6 Konin ................................................................................................................................................................................................... 7 Kutno................................................................................................................................................................................................... 7 Warschau........................................................................................................................................................................................... 7 Geschiedenis ................................................................................................................................................................................ 7 Bezienswaardigheden ................................................................................................................................................................ 7 Uitgaansleven .......................................................................................................................................................................... 8 Sport ............................................................................................................................................................................................... 8 Cultuur ........................................................................................................................................................................................... 8 Tielman van Gameren was een Nederlandse architect die in de tweede helft van de 17e eeuw in Warschau werkte ............................................................................................................................................................................................ 8 Musea........................................................................................................................................................................................ 8 Partnersteden ............................................................................................................................................................................... 8 Geboren........................................................................................................................................................................................ 9 Terespol .............................................................................................................................................................................................. 9 Brest (Wit-Rusland) grens ................................................................................................................................................................. 9 Geschiedenis .............................................................................................................................................................................. 10 Partnersteden ............................................................................................................................................................................. 11 Geboren in Brest......................................................................................................................................................................... 11 Minsk ................................................................................................................................................................................................. 11 Geschiedenis .............................................................................................................................................................................. 11 Geografie en Klimaat................................................................................................................................................................ 12 Bestuur ......................................................................................................................................................................................... 13 Economie .................................................................................................................................................................................... 13 Industrie................................................................................................................................................................................... 13 Dienstverlening ...................................................................................................................................................................... 14 Cultuur ......................................................................................................................................................................................... 14 Kerken ..................................................................................................................................................................................... 14 Stedenbanden ........................................................................................................................................................................... 14 Geboren in Minsk ....................................................................................................................................................................... 15 Smolensk .......................................................................................................................................................................................... 15 Ontstaan...................................................................................................................................................................................... 15 Machtswisselingen in de late Middeleeuwen en de Tijd der Troebelen........................................................................... 16 Van Napoleon tot heden ......................................................................................................................................................... 17 Polen................................................................................................................................................................................................. 17 Geschiedenis .............................................................................................................................................................................. 17 Bevolking ..................................................................................................................................................................................... 18 Demografie ............................................................................................................................................................................ 18 Taal .......................................................................................................................................................................................... 18 Religie...................................................................................................................................................................................... 19 Bestuurlijke indeling.................................................................................................................................................................... 19 Woiwodschappen................................................................................................................................................................. 19 Geografie.................................................................................................................................................................................... 20 Kerngegevens........................................................................................................................................................................ 21 Steden..................................................................................................................................................................................... 21 Bezienswaardigheden.......................................................................................................................................................... 21 Cultuur ......................................................................................................................................................................................... 22 Poolse tradities ....................................................................................................................................................................... 22 Politiek.......................................................................................................................................................................................... 23 Staatsinrichting sinds de invoering van de democratie (1990-heden) ........................................................................ 23 Verkeer en vervoer .................................................................................................................................................................... 23 Vliegvelden ............................................................................................................................................................................ 23 Wegennet............................................................................................................................................................................... 23 Spoorwegen........................................................................................................................................................................... 23 Klimaat......................................................................................................................................................................................... 24 Wit-Rusland - Belarus ...................................................................................................................................................................... 24 Naam ........................................................................................................................................................................................... 24 Geschiedenis .............................................................................................................................................................................. 24 Mensenrechten .......................................................................................................................................................................... 25 Demografie................................................................................................................................................................................. 25


Geografie.................................................................................................................................................................................... 25 Bezienswaardigheden .............................................................................................................................................................. 26 Economie .................................................................................................................................................................................... 26 Politiek.......................................................................................................................................................................................... 26 President ................................................................................................................................................................................. 27 Premier en Raad van Ministers............................................................................................................................................ 27 Volksvertegenwoordiging.................................................................................................................................................... 27 Rechterlijke macht ................................................................................................................................................................ 27 Politieke partijen .................................................................................................................................................................... 27 Betekenis en vertaling van de naam ..................................................................................................................................... 28 Geschiedenis .............................................................................................................................................................................. 29 Rusland............................................................................................................................................................................................. 29 Geschiedenis .............................................................................................................................................................................. 30 Bestuurlijke indeling.................................................................................................................................................................... 30 Demografie................................................................................................................................................................................. 30 Bevolking................................................................................................................................................................................. 31 Religie...................................................................................................................................................................................... 31 Taal .......................................................................................................................................................................................... 32 Geografie.................................................................................................................................................................................... 32 Belangrijke steden................................................................................................................................................................. 32 Belangrijkste rivieren.............................................................................................................................................................. 33 Natuur ..................................................................................................................................................................................... 33 Bezienswaardigheden .............................................................................................................................................................. 33 Cultuur ......................................................................................................................................................................................... 33 Algemeen............................................................................................................................................................................... 33 Architectuur ........................................................................................................................................................................... 34 Schilderkunst........................................................................................................................................................................... 35 Economie .................................................................................................................................................................................... 35 Politiek.......................................................................................................................................................................................... 36 NGO-wet en opkomstdrempel ........................................................................................................................................... 36 Presidenten............................................................................................................................................................................. 36 Politieke partijen .................................................................................................................................................................... 37 Grootste politieke partijen ................................................................................................................................................... 37 Verkeer en vervoer .................................................................................................................................................................... 37 Spoorwegen........................................................................................................................................................................... 38 Geschiedenis .............................................................................................................................................................................. 38 Moskou - Sint-Petersburg ...................................................................................................................................................... 40 Trans-Siberische spoorweg................................................................................................................................................... 40 Na de Sovjet-Unie.................................................................................................................................................................. 41 EuroNight.......................................................................................................................................................................................... 41 Geschiedenis .............................................................................................................................................................................. 42 Samenstelling treinen ................................................................................................................................................................ 42 Voorzieningen............................................................................................................................................................................. 42 EN Jan Kiepura ........................................................................................................................................................................... 42 Treinverkeer Polen en Wit-Rusland .......................................................................................................................................... 43 Nederlands InterRail Forum ........................................................................................................................................................... 43 Reis naar Moskou ....................................................................................................................................................................... 43 Nederlandse ambassade’s in Moskou en Minsk: ...................................................................................................................... 49 Reisgegevens grof.......................................................................................................................................................................... 49 Reisdoel .................................................................................................................................... Fout! Bladwijzer niet gedefinieerd. Reisgegevens detail....................................................................................................................................................................... 50


Frankfurt an der Oder Frankfurt an der Oder Wapen

Bestuurlijke indeling Deelstaat

Brandenburg

District

Stadsdistrict

Basisgegevens Geografische ligging

52° 21′ N, 14° 33′ O

Hoogte

19–135 m boven NN

Oppervlakte

147,61 km²

Bevolking

62.594 (31 december 2006)

Bevolkingsdichtheid 424 inw/km² Postcodes:

15201–15236

Netnummer:

0335

Kenteken

FF

Gemeentenummer 12 0 53 000 UN/LOCODE:

DE FRA

Website

www.frankfurt-oder.de

Oberbürgermeister: Martin Patzelt (CDU) (Nederlands: Frankfort aan de Oder) is een stadsdistrict (kreisfreie Stadt) in de Duitse deelstaat Brandenburg. De stad telt 62.594 inwoners, zo'n 20.000 minder dan ten tijde van de Wende. Frankfurt heeft een aantal historische gebouwen, maar over het algemeen is het een 'modelvoorbeeld' van hoe een communistische stad er destijds uitzag, gekenmerkt door brede straten en hoge flats. Grens De beslissing van de geallieerden in 1945 dat de Oder de grens tussen Duitsland en Polen zou vormen (de Oder-Neissegrens), had tot gevolg dat een deel van de stad Pools werd. Het stadsdeel Dammvorstadt, op de rechteroever van de rivier, gaat sindsdien door het leven als Słubice. Frankfurt en Słubice worden met elkaar verbonden door de Stadtbrücke, een belangrijke grensovergang tussen de twee landen. Een van de redenen van de populariteit van deze grensovergang is dat zij - met een minimum aan grensformaliteiten de mogelijkheid biedt om aan de andere zijde van de grens goederen te kopen of van diensten gebruik te maken die daar goedkoper zijn. Hierbij kan wat Polen betreft gedacht worden aan sigaretten (per slof van een A-merk zo'n 25 euro goedkoper, een slof kost hier pakweg 13 tot 14 Euro), benzine, (sterke) drank, en het bezoek aan een kapper.


Even ten zuiden van Frankfurt en Słubice liggen ook twee belangrijke grensovergangen: een aan de E30 en een aan de spoorweggrensovergang. Deze laatste twee grensovergangen worden veel gebruikt voor het doorgaande verkeer tussen Berlijn en Poznań en Warschau. Universiteit Tussen 1506 en 1811 had Frankfurt een universiteit, de Alma mater Viadrina. In 1991 werd deze universiteit heropgericht als de Europa-Universität Viadrina. De universiteit richt zich zowel op het gebied van onderwijs als van onderzoek op de contacten met Polen. Een gedeelte van de studentenhuisvesting bevindt zich in Słubice, waar ook het Collegium Polonicum is gevestigd, een onderzoeksinstituut in samenwerking met de universiteit van Poznań.

Poznań (stad) Poznań Stad in Polen

Situering Woiwodschap

Groot-Polen

District

stadsdistrict

Algemeen Oppervlakte

261,37 km²

Inwoners (2005)

570.828 (2184/km²)

Overig Identificatiecode 30640 Website

bron: Pools Bureau voor Statistiek

Poznań ([ p zna ](Duits: Posen) is een stad in het westen van Polen. De stad ligt aan de rivier de Warta en telt 574.100 inwoners (2004), waarmee het de vijfde stad van het land is. Poznań is de hoofdstad van het woiwodschap Groot-Polen en de voornaamste stad van de gelijknamige historische regio. Het is een belangrijke handels- en industriestad, die bekend


staat om haar jaarbeurzen. Poznań is sinds 1519 universiteitsstad en heeft een internationale luchthaven Geschiedenis Poznań behoort tot de oudste steden van Polen. In de 10e eeuw werd in Poznań de eerste Poolse kathedraal gebouwd en de eerste vorsten van de Piastendynastie werden hier begraven. In de 16de eeuw beleefde de stad haar grootste bloei, maar de Dertigjarige Oorlog en de Pools-Zweedse Oorlog in de 17de eeuw maakten daar een einde aan. De stad kwam bij de derde Poolse Deling (1793) als deel van Zuid-Pruisen bij Pruisen, maakte van 1807 tot 1813/1815 deel uit van het napoleontische Hertogdom Warschau en behoorde sinds 1815 weer tot Pruisen als hoofdstad van de provincie Posen. Van 1871 tot 1919 behoorde de stad, die deels Duitstalig was (45% in 1910), tot het Duitse Rijk. Conform het Verdrag van Versailles werd Poznań in 1919 Pools. De Duitsers werden met de invasie van het Rode Leger vanaf 1945 uit Polen verdreven. De meeste Duitsers waren echter na de Eerste Wereldoorlog al uit de stad vertrokken. De onlusten van 1956 Op 28 juni 1956 vonden hier de eerste protesten plaats tegen het communistische regime in Polen. Arbeiders van de Cegielski-fabrieken begonnen de opstand, die spoedig keihard werd neergeslagen. Officiële bronnen spreken over 74 doden, waaronder een jongen van 12 jaar oud. Het eigenlijke dodental wordt over het algemeen aanzienlijk hoger geschat. Bijna duizend mensen raakten gewond. In Hongarije werden later demonstraties gehouden bij het monument van Józef Bem, de Poolse generaal die voor Hongaarse onafhankelijkheid streed, als steunbetuiging aan de Poolse opstandelingen. Deze demonstraties waren het begin van de Hongaarse Opstand van 1956.

Basiliek van St. Peter en St. Paul Bezienswaardigheden • • • •

Basiliek van St. Peter en St. Paul Raadhuis (Poznań) Museum Narodowy, nationaal museum Laatst gebouwde kasteel van Europa (1905 in opdracht van Kon. Willem II).

Verkeer en vervoer Poznań is gelegen aan de autosnelweg van Berlijn naar Warschau. De stad is verder een belangrijk spoorwegknooppunt in dit deel van Polen. De Eurocity tussen Berlijn en Warschau stopt er meerdere malen per dag. Ook zijn er rechtstreekse verbindingen met andere Poolse steden als Gdansk, Wrocław en Krakau. Kenmerkend voor het openbaar vervoer binnen de stad, is het deels uit Amsterdam en Den Haag afkomstige trammaterieel.


Konin is een stad in Polen, in woiwodschap Groot-Polen (Wielkopolskie). De stad heeft circa 81 266 inwoners op een oppervlakte van 85 km2. Konin ligt aan rivier de Warta, die de stad in twee snijdt. Op de linkeroever ligt het oude Konin (Starowka) met o.a. het gemeentehuis. Het nieuwere Konin, gebouwd tijdens de Koude Oorlog, bevindt zich op de rechteroever.

Kutno is een stad in het Poolse woiwodschap Łódź, gelegen in de powiat Kutnowski. De oppervlakte bedraagt 33,59 km², het inwonertal 48.141

Warschau (Pools: Warszawa) is de hoofdstad en met ongeveer 1.692.000 inwoners (2005) de grootste stad van Polen. De stad ligt in het historische landsdeel Mazovië aan de Wisła, waarbij het centrum op de linkeroever ligt en het stadsdeel Praga op de rechter. De agglomeratie telt ongeveer 2.879.000 inwoners (2005) en is na die van Katowice de grootste van het land. Het is ook de hoofdstad van het woiwodschap Mazovië. Geschiedenis Warschau behoort niet tot de oudste steden van Polen, maar is wel een oude stad. Volgens een legende stamt de naam Warszawa af van twee geliefden, de visser Wars en het meisje Sawa, die de stad zouden hebben gesticht. Een andere variant op deze legende spreekt van twee broers. De eerste vermelding dateert van 1241. Aanvankelijk was het de hoofdstad van het vorstendom Mazovië, maar in 1596 verplaatste de Poolse koning zijn residentie van Kraków naar het centralere Warschau. Tijdens de Poolse delingen (1795-1918) maakte Warschau deel uit van het Russische rijk, enkele gebouwen herinneren nog aan die tijd. Tijdens de Pools-Russische Oorlog (1919-1921) werd het Rode Leger tot staan gebracht voor de poorten van Warschau en tot de terugtocht gedwongen door het Poolse leger (met hulp van Franse adviseurs). Dit ging de geschiedenis in als het "Wonder aan de Weichsel" omdat de rest van Europa behoed zou zijn voor het bolsjewisme. De Tweede Wereldoorlog verliep tragisch voor de stad: het omvangrijke joodse getto werd vernietigd na de joodse opstand in 1943, en de stad werd goeddeels verwoest tijdens en na de opstand van Warschau van 1944. Na afloop van de laatste opstand werden alle overgebleven inwoners de stad uit gedreven. De bevolking daalde van 1,3 miljoen in 1939 tot 420.000 in september 1945. In de naoorlogse tijd is het oude centrum (Stare Miasto) echter in oude stijl herbouwd en de stad staat nu op de Werelderfgoedlijst van de UNESCO. De nauwgezette restauratie ging de geschiedenis in als het "Wonder van Warschau". Bezienswaardigheden Het hart van de oude stad is de Rynek Starego Miasta, het oude marktplein, omgeven door kleurige huizen, die tussen 1949 en 1963 minutieus herbouwd werden onder leiding van een Russische architect. Ook andere straten en een deel van de oude omwalling (met het bastion Barbakan) werden hersteld. Aan de rand van de oude stad bevindt zich het Slotplein (Plac Zamkowy) met het Koninklijk Paleis (17e eeuws, herbouwd) en de aan koning Sigismund III Wasa gewijde gedenkzuil.


Sigismund was de koning van Polen die Warschau, boven Krakau als hoofdstad verkoos, omdat het dichter bij Zweden lag. Bij dit plein begint de Koninklijke Route, bestaande uit de belangrijke boulevards Krakowskie Przedmiescie en Nowy Świat, die uiteindelijk naar de voormalige koninklijke buitenverblijven Wilanów leiden. Langs de route ligt ook het oudste en mooiste stadspark van Warschau, Łazienki-park. Ten westen van de oude binnenstad is na de Tweede Wereldoorlog een nieuw centrum verrezen. Dit gebied kenmerkt zich door hoge, modernistische gebouwen en brede straten; vaak met vrijliggende trambanen. Dit gebied is gebouwd rond het Paleis van Cultuur en Wetenschap, (Pools: Pałac Kultury i Nauki), een kolossaal bouwwerk in stalinistische stijl, gebouwd tussen 1952 en 1955 en een geschenk van Stalin aan de stad. Dit gebouw, naast het Centraal Station, is voor publiek toegankelijk, en biedt vanaf de hoogste verdieping een geweldig uitzicht over de stad. De inwoners van Warschau hebben gemengde gevoelens bij het paleis, door de zeer gevoelige historische verbintenis met de voormalige Sovjet-Unie. Grapjes die wel worden gemaakt over het paleis zijn bijvoorbeeld: "Warschau is het mooist bekeken vanaf het Paleis van Cultuur en Wetenschappen: dan zie je het paleis zelf namelijk niet" en het wordt spottend ook wel eens Peking genoemd. (Naar de afkorting PKiN.) Sinds de val van het communisme in 1989 heeft Warschau zich in rap tempo getransformeerd in één van de meest dynamische hoofdsteden van Centraal-Europa. Moderne wolkenkrabbers domineren nu de skyline van Warschau, waar voorheen alleen het Paleis voor Cultuur en Wetenschappen opviel. In 2002 is er een kunstmatige palmboom neergezet. Uitgaansleven Warschau heeft een gevarieerd uitgaansleven. Er zijn vele disco's en bars te vinden, waaronder uiteraard vele in het stadscentrum. Ook is er een rijk theaterleven. Sport Warschau heeft twee voetbalclubs, Legia Warschau is de populairste en grootste club van de stad,op hun erelijst prijken 8 landstitels de laatste won men in 2006 vorig seizoen eindigde men 3de in de Orange Ekstraklasa,men speelt in het Stadion Wojska Polskiego, Polonia Warschau werd 2 keer landskampioen de laatste keer in 2000, maar men degradeerde in 2006 naar II Liga men speelt de thuiswedstrijden in het Stadion Polonii. Cultuur Tielman van Gameren was een Nederlandse architect die in de tweede helft van de 17e eeuw in Warschau werkte Musea • • • •

Centrum Sztuki Współczesnej (Centrum voor hedendaagse kunst) Muzeum Narodowe (Pools Nationaal Museum) Zamek Królewski (Koninklijk Paleis) Zachęta Narodowa Galeria Sztuki (Zacheta Nationale Kunstgallerie)

Partnersteden • •

Buenos Aires (Argentinië), sinds 1992 Istanbul (Turkije)


• • • • • • • •

Madrid (Spanje) Moskou (Rusland), sinds 1993 Parijs (Frankrijk), sinds 1999 Seoel (Zuid-Korea), sinds 1996 Sint-Petersburg (Rusland) Tel Aviv (Israël) Toronto (Canada) Den Haag (Nederland)

Siedlce is een stad in het Poolse woiwodschap Mazovië, gelegen in de powiat Siedlecki. De oppervlakte bedraagt 31,87 km², het inwonertal 77.092 (2005). Geboren • •

Lidia Chojecka (25 januari 1977), hardloopster Artur Boruc (20 februari 1980), voetballer

Terespol is een stad in het Poolse woiwodschap Lublin, gelegen in de powiat Bialski. De oppervlakte bedraagt 10,2 km², het inwonertal 6002 (2005). Terespol is gelegen bij de belangrijke grensovergang Brest/Terespol tussen de landen Polen en Wit-Rusland.

Brest (Wit-Rusland) grens Brest Брэст Plaats in Wit-Rusland

Situering


District

Brest

Coördinaten

52°5'N 23°42'E

Algemeen Oppervlakte

72,9 km²

289.800

Inwoners (2004)

Russisch-Orthodoxe Kerk in Brest

Het fort van Brest Brest (historisch ook: Brest-Litovsk; Wit-Russisch: Брэст, Берасьце; Pools: Brześć Litewski, Brześć nad Bugiem of Brześć Białoruski; Russisch: Брест) is een stad (bevolking 290.000 in 2004) in Wit-Rusland bij de Poolse grens, nabij de plaats waar de rivier de Moechavets uitmondt in de Boeg. Het is de hoofdplaats van de gelijknamige oblast Brest. De stad was een belangrijk wegenkruispunt in de Sovjet-Unie, en is vandaag nog altijd een belangrijk controlepunt op de as Berlijn-Moskou. In Brest worden treinen van en naar Polen en verder "omgespoord" van het Russische breedspoor naar het Europese normaalspoor. Geschiedenis De stad werd in 1017 gesticht door Slaven onder de naam Bereste, maar werd in 1241 veroverd door Mongolen en in 1319 door de Litouwers. De stad werd sindsdien Brest-Litovsk genoemd. In 1569 ging het deel uitmaken van het Pools-Litouwse gemenebest. In 1596 vond hier het Concilie van Brest plaats, waarbij de geünieerde Oosters-katholieke Kerken ontstonden. Na de derde Poolse Deling in 1795 kwam Brest onder Russisch bestuur. De stad werd overgenomen door het Duitse Keizerrijk tijdens de Eerste Wereldoorlog in 1915. In maart 1918


werd in het fort van Brest de Vrede van Brest-Litovsk ondertekend, waardoor de oorlog tussen de net opgerichte Sovjet-Unie en Duitsland werd beëindigd. De stad werd ook overgedragen aan Duitsland, hoewel dit verdrag, en ook deze beslissing, aan het einde van de oorlog ongedaan werd gemaakt door het Verdrag van Versailles. In 1919 werd Brest het bezit van het nieuwe Polen, formeel geregeld in het Vrede van Riga van 1921. Het fort van Brest, dat zwaar beschadigd werd tijdens de Eerste Wereldoorlog werd gedeeltelijk een wapenmagazijn en gedeeltelijk een gevangenis. De stad werd op 17 september 1939, 17 dagen na het begin van de Duitse inval in Polen door de Poolse troepen verlaten. De stad werd terug overgenomen aan het einde van 1939 door de Sovjet-Unie volgens het Molotov-Ribbentroppact, dat Polen verdeelde in een Duits en een Russisch gedeelte. De meeste Wit-Russen zien dit als een hereniging van Wit-Rusland. Op 22 juni 1941 werd de stad aangevallen door Duitsland aan het begin van Operatie Barbarossa. Het Sovjetleger hield stand in het fort van Brest. Brest werd daarom heldenstad. De stad werd aan het einde van de oorlog heroverd door de Sovjet-Unie in 1944. Volgens de overeenkomsten van de Conferentie van Jalta van februari 1945 werd Brest onderdeel van de Wit-Russische SSR. De Poolse meerderheid van de bevolking werd verdreven. Wit-Rusland werd in 1991 onafhankelijk van de Sovjet-Unie en Brest bleef in WitRussisch bezit. Partnersteden •

Petrozavodsk (Rusland)

Geboren in Brest • •

Menachem Begin (16 augustus 1913), premier van Israël Joelija Nestsjarenka (15 juni 1979), sprintster

Minsk Minsk (Wit-Russisch: Мінск, ook wel Менск; Russisch: Минск) is de hoofdstad van WitRusland. De stad heeft ruim 1,7 miljoen inwoners en ligt in het centrum van het land. Minsk wordt ruwweg van zuid naar noord doorsneden door de rivier de Svislotsj. Minsk is een belangrijk verkeersknooppunt, waar de routes van Parijs naar Moskou en van Noord-Europa naar Oekraïne elkaar kruisen. Geschiedenis Minsk was al in 1067 bekend als Menesk. Sinds 1101 was de plaats hoofdstad van een onafhankelijk vorstendom, dat in 1129 onderdeel werd van Kiev. Aan het begin van de 14e eeuw werd de stad onderdeel van Litouwen en in de 16e eeuw werd Minsk een belangrijke handelsstad. Vanaf 1796 was Minsk de hoofdstad van Wit-Rusland, en in 1812 werd de stad door de troepen van Napoleon Bonaparte verwoest. In 1914-1915 was Minsk de zetel van het Russische opperbevel. Van 1919 tot 1920 was de stad bezet door Polen. In 1941 werd Minsk tijdens Operatie Barbarossa voor 95% verwoest, en in de periode daarna werd de joodse bevolking vermoord. Na de Tweede Wereldoorlog werd de stad herbouwd, met brede straten en grote parken. Zelfs in de binnenstad werd het stratenpatroon vervangen


door haakse straten en grote representatieve gebouwen. In de jaren tachtig werd de metro geopend en in 1992 volgde een nieuwe luchthaven. Geografie en Klimaat

Satellietfoto

Mariïnskikathedraal

Het nieuwe gebouw van de nationale bibliotheek dat 's avonds van kleur verandert

Minsk ligt op de zuidoostelijke hellingen van de Minsk Heuvels, een gebied met glooiende heuvels dat loopt van het zuidwesten naar het noordoosten. De gemiddelde hoogte is 220 meter boven zeeniveau. Het landschap werd gevormd tijdens de twee laatste ijstijden. De rivier de Svislotsj, die de stad van noordwest naar zuidoost doorkruist, ligt in het urstrohmtal, een oud rivierdal dat door het smeltwater van de laatste ijstijd gevormd is. Minsk werd in het begin gesticht op de heuvels, maar in de 20e eeuw groeide de stad en breidde het zich uit


tot de relatief vlakke gebieden in het zuidoosten. De westelijke delen van de stad zijn voornamelijk heuvelachtig. Minsk ligt in een gebied met gemengd bos, hetgeen kenmerkend is voor Wit-Rusland. Aan de rand van de stad liggen nog altijd naaldbossen en gemengde bossen, vooral in het noorden en het oosten. Enkele van deze bossen zijn omgevormd tot parken, zoals het Chelyuskinites Park. Minsk heeft een gematigd klimaat dankzij haar ligging tussen de sterke invloed van de vochtige lucht van de Atlantische Oceaan en de droge lucht van de Euraziatische landmassa. Het weer is echter onstabiel en verandert vaak. De gemiddelde temperatuur in januari is -6,1°C terwijl de gemiddelde temperatuur in juli 17,8°C bedraagt. De laagste temperatuur ooit gemeten was -40°C op 17 januari 1940 en de hoogste temperatuur ooit was 38°C op 29 juli 2006. De lucht is vaak vochtig met een vochtigheid van 80 tot 90%, vooral tijdens het koude seizoen. In de herfst en het voorjaar komt geregeld mist voor. De jaarlijkse neerslag bedraag 646 mm, waarvan een derde tijdens de koude periode valt (als sneeuw en regen) en twee derde tijdens de warme periode. Het gehele jaar door komt de wind meestal uit het westen of noordwesten en brengt het koele, vochtige lucht van de oceaan. Bestuur In 1938 werd Minsk verdeeld in drie kleinere administratieve eenheden (rayons of districten) vanwege de snelle bevolkingsgroei. Deze drie districten waren: • • •

Stalinski (het Stalin district). In 1961 hernoemd tot Zavodzki (het Fabrieksdistrict) vanwege de grote tractoren autofabrieken. Varashylauski (het Voroshilov district). In 1961 hernoemd tot Savetski (het Sovjetdistrict) Kahanovichski (het Kaganovich district). In 1957 hernoemd tot Kastrychnitski (het Oktoberdistrict).

Tegenwoordig zijn er 9 districten: • • • • • • • • •

Frunzenski, genoemd naar Mikhail Frunze Kastrychnitski, genoemd naar de Oktoberrevolutie Leninski, genoemd naar Lenin Maskouski, genoemd naar Moskou Partyzanski, genoemd naar de Sovjet Partizanen Pershamayski, genoemd naar de Dag van de Arbeid Savetski, het Sovjetdistrict Centralny, het Centrale district Zavodzki, het Fabrieksdistrict

Economie Minsk is de economische hoofdstad van Wit-Rusland. Het heeft industriële sectoren en een dienstensector ontwikkeld die niet alleen van belang zijn voor de stad, maar voor het gehele land. Industrie Minsk is het belangrijkste industriële centrum van Wit-Rusland. De stad heeft meer dan 250 fabrieken. De industriële ontwikkeling begon in de jaren 1860 en werd vergemakkelijkt door de bouw van de spoorwegen in de jaren 1870. Maar veel van de industriële infrastructuur werd vernietigd tijdens de Eerste Wereldoorlog en vooral tijdens de Tweede Wereldoorlog.


Na de laatste oorlog werd de ontwikkeling van de stad gekoppeld aan de ontwikkeling van de industrie, vooral in de R&D-intensieve sectoren. Minsk werd een belangrijke productieplaats voor onder andere vrachtwagens, tractoren, koelkasten, televisies, radio's, fietsen, motors, horloges en metaalverwerkingsapparatuur. Naast de machinebouw en elektronica had Minsk ook textiel, bouwmaterialen en voedselverwerking. Anders dan veel andere steden in het GOS (Gemenebest van Onafhankelijke Staten) en Oost-Europa werd Minsk niet zwaar gedeïndustrialiseerd in de jaren 1990. Ongeveer 40% van de werkende bevolking is werkzaam in de industrie. Meer dan 70% van de geproduceerd goederen wordt geëxporteerd naar het buitenland, voornamelijk naar Rusland en andere leden van het GOS. Dienstverlening Terwijl het huidige economische beleid van de Wit-Russische regering de voorkeur geeft aan een neo-socialistische manier van ontwikkeling, is de dienstensector in Minsk onderontwikkeld. In termen van ontwikkeling van de dienstensector, ligt Minsk niet alleen achter op steden met vergelijkbare grootte en geschiedenis (zoals Warschau, Praag, Kiev en Sofia), maar zelfs op veel kleinere steden (zoals Vilnius, Riga en Tallinn). Een groot deel van de dienstensector wordt door de regering gecontroleerd en laat trage groei zien. Minsk heeft een groot aantal universiteiten en andere hoge onderwijsinstellingen. De grootste universiteit is de Wit-Russische Staatsuniversiteit. Zie de lijst van hogeronderwijsinstellingen in Wit-Rusland voor andere universiteiten in Minsk en de rest van het land. Cultuur Minsk is het belangrijkste culturele centrum van Wit-Rusland. De eerste theaters en bibliotheken werden in de 19e eeuw opgericht. Vandaag de dag heeft de stad 11 theaters en 16 musea. Er zijn 20 bioscopen en 139 bibliotheken. Kerken • • •

•

• •

De orthodoxe kathedraal van de Heilige Geest is feitelijk de voormalige kerk van de kloosterorde der Cisterciënzers. Het werd gebouwd in een vereenvoudigde Barokstijl in 1642-1687 en onderging renovaties in 1741-1746 en in 1869. De Kathedraal van de Maagd (Mariïnskikathedraal) werd gebouwd door de Jezuïeten in 1700-1710. Het kijkt uit op de recent gerestaureerde stadhuis uit de 18e eeuw, gelegen aan de andere kant van het Onafhankelijkheidsplein. Twee andere historische kerken zijn de kathedraal van St. Joseph, vroeger geaffilieerd aan het klooster van de Cisterciënzers, gebouwd in 1644-1652 en gerepareerd in 1983 en de versterkte kerk van Petrus en Paulus, gebouwd in de jaren 1620 en recent gerestaureerd. De indrukwekkende neo-Romaanse katholieke kathedraal van St. Simeon en Helena werd gebouwd in 1906-1910, direct nadat de religieuze vrijheden werden afgekondigd in het Tsaristische Rusland en de tsaar dissidenten toestand om hun eigen kerk te bouwen. De St. Maria Magdalena is de grootste kerk die tijdens de Tsaristisch Russische tijd werd gebouwd in de stad. Veel orthodoxe kerken in diverse stijlen werden gebouwd na het uiteenvallen van de Sovjet-Unie, alhoewel de meeste kerken trouw blijven aan het neo-Russische idioom. Een goed voorbeeld hiervan is het St. Elisabeth Klooster uit 1999.

Stedenbanden


• • •

Detroit (Verenigde Staten) Erevan (Armenië) Eindhoven (Nederland)

Geboren in Minsk • • • • • •

Natasja Zvereva (16 april 1971), tennisster Vitaly Tsjerbo (13 januari 1972), turner Vladimir Samsonov (17 april 1976), tafeltennisser Anna Smashnova (16 juli 1976), Israëlisch tennisster Max Mirnyi (6 juli 1977), tennisser Alexandr Hleb (1 mei 1981), voetballer

Smolensk Smolensk

Kerngegevens Deelgebied

oblast Smolensk

Gemeente Inwoners

325.137 (volkstelling 2002)

Coördinaten

54°47′NB 32°03′OL

OKATO-nummer

66401

Netnummer

(+7) 0812

Tijdzone

UTC+3 (MSK)

Smolensk (Russisch: Смоленск, uitspraak [sm l ensk]?) is een stad in het westen van Rusland, gelegen aan de rivier Dnjepr. Het is het bestuurlijke centrum van de oblast Smolensk. De stad is genoemd naar de rivier de Smolnja, maar de oorsprong van die naam is minder duidelijk. Mogelijk is deze ontstaan uit het woord smola dat teer of hars betekent. In de regio groeien veel pijnbomen; het was daarom een belangrijk verwerkingscentrum van hars. Een alternatief zou kunnen zijn het Slavische woord smol, dat 'donkere grond' betekent. De beschermheilige van de stad is de heilige Abraham van Smolensk. Ontstaan Smolensk is in 862 gesticht, en was in 882 al de hoofdstad van de Slavische Krivitsj (Кривич) stam, toen het door prins Oleg IV van Novgorod werd veroverd. Smolensk wordt voor het


eerst genoemd in het geschrift De Administrando Imperio (950) van de Byzantijnse keizer Constantijn VII, waarin Smolensk als een belangrijk fort van de Russen werd genoemd. In 1054 werd het prinsdom van Smolensk gesticht. Vanwege de strategische positie (tussen Polen, Litouwen en Moskou), groeide de stad snel. Aan het einde van de twaalfde eeuw was het prinsdom een van de machtigste in Oost-Europa, zodat de heersende dynastie het Kievse Rijk vaak overheerste. In die tijd werden vele kerken gebouwd in Smolensk; de belangrijkste zijn de kerk van de heilige Petrus en Paulus (uit 1146, herbouwd na oorlogsschade), de kerk van Johannes de Doper (1180, ook deels herbouwd) en de Svirskaja (1197, origineel), volgens tijdgenoten het mooiste gebouw ten oosten van Kiev. Machtswisselingen in de late Middeleeuwen en de Tijd der Troebelen

Smolensk in 1912

Station van Smolensk in 2005 Smolensk werd in de 14e eeuw steeds meer een pion in de machtsstrijd tussen Litouwen en Moskou. Vytautas de Grote nam de stad in in 1395, 1404 en 1408. De stad werd ingelijfd in het groothertogdom van Litouwen. Sommige Russisch gezinde edelen vluchtten naar Moskou, anderen gingen naar Vilnius. Met een bevolking van enkele tienduizenden was Smolensk de grootste stad in het groothertogdom. Het leverde drie regimenten voor de slag bij Grunwald, waar Vytautas de Teutonen versloeg. In 1514 werd Smolensk ingenomen door Vasili III van Moskovië. Om deze gebeurtenis te eren, werd in Moskou het Novodevitsji klooster gesticht, dat aan de icoon van de Madonna van Smolensk is gewijd. Tsaar Boris Godoenov versterkte de stad laat in de 16e eeuw om de Polen en de Litouwers terug te dringen. Het stenen kremlin, gebouwd tussen 1597 en 1602, is


de grootste van Rusland, met opmerkelijk dikke muren en vele wachttorens. Desondanks werd de stad in 1611 door het Pools-Litouws gemenebest ingenomen na een 20 maanden durende belegering, bekend als de Strijd van Smolensk. In 1632 probeerde Moskou Smolensk weer in te nemen tijdens de Smolenskoorlog, maar de Russische troepen werden verslagen door Władysław IV van Polen, die leidde tot het Verdrag van Polanov in 1634. In 1654 werd Smolensk weer ingenomen door de Russen, nadat het Pools-Litouwse gemenebest zwaar te lijden had gehad van een burgeroorlog (Chmielnicki Opstand) en een invasie van Zweden (Zweedse Zondvloed). Van Napoleon tot heden Door zijn al eerder genoemde strategische ligging, is Smolensk altijd het toneel geweest van hevige veldslagen. In 1812 kwam Napoleon bij Smolensk aan, waar de Slag bij Smolensk plaatsvond. Deze slag, gewonnen door Napoleon, is later door Leo Tolstoj in zijn roman Oorlog en Vrede beschreven. In totaal verloren ongeveer 20.000 man hun leven. Na de Russische Revolutie werd Smolensk toebedeeld aan Wit-Rusland. Op 1 januari 1919 werd de sovjet-republiek Wit-Rusland uitgeroepen in Smolensk. Later werd Smolensk aan de sovjetrepubliek van de Russische Federatie toegekend. In de Tweede Wereldoorlog was Smolensk in 1941 weer het toneel van een grote veldslag. Doordat Smolensk zo lang stand hield, konden de Russen de verdedigingslinies rondom Moskou op orde brengen. Voor de verdediging van de stad, waarbij 93% van de stad werd verwoest en het originele icoon (toegeschreven aan Lucas) verloren ging, werd Smolensk in 1985 de status van heldenstad toegekend.

Polen Polen (Pools: Polska officieel Rzeczpospolita Polska) is een land in Midden-Europa. In het westen wordt het begrensd door Duitsland (Oder-Neissegrens), in het zuiden door Tsjechië en Slowakije, in het oosten door Litouwen, Wit-Rusland en Oekraïne en in het noorden door de Oostzee en door Rusland (enclave Kaliningrad). In poëzie wordt Polen ook wel Lechia genoemd. Geschiedenis De geschiedenis van Polen gaat terug tot 966 na Christus, toen vorst Mieszko I zich bekeerde tot het christendom en de verschillende Slavische stammen op de laagvlakte tussen de rivieren Oder en Wisła verenigde. Zijn zoon Bolesław de Dappere werd tot eerste koning gekroond en verstevigde de positie van de jonge staat in Midden-Europa. Het woord Polen is afkomstig van het Poolse woord Pole, hetgeen veld of vlakte betekent. Onder koning Casimir de Grote (1333-1370) moderniseerde Polen; de Universiteit van Krakau (1364) werd opgericht, de economie groeide sterk en het land werd uitgebreid in oostelijke richting. In 1386 werden Polen en Litouwen in personele unie samengevoegd in een gemenebest onder heerschappij van Władysław II Jagiełło, koning van Polen, grootvorst van Litouwen (1386-1444). Het Pools-Litouwse rijk was tussen 1386 en 1572 qua oppervlakte het grootste rijk in Europa, dat zich uitstrekte vanaf de Oostzee tot de Zwarte Zee, met het huidige Wit-Rusland en grote delen van het huidige Oekraïne binnen zijn grenzen. In 1569 werden de twee staten nauwer aan elkaar verbonden in het Pools-Litouws Gemenebest. Polen kreeg in 1791 de eerste geschreven grondwet in Europa. Het hervormingsproces stopte met de verdelingen van Polen onder Rusland, Oostenrijk en Pruisen (1772, 1792 en 1795, zie: Poolse delingen). Het tijdens de napoleontische oorlogen opgerichte Hertogdom Warschau werd door de Russische tsaren geannexeerd.


Tussen 1795 en 1918 vonden er twee grote opstanden plaats met als doel het herstel van een soeverein Polen. Beide opstanden, in 1830 en 1863 mislukten met grotere repressie van de overheersers tot gevolg. Polen kende echter een sterke bloei van het (veelal clandestiene) culturele leven, die van belang zouden zijn bij het in stand houden van het Poolse onafhankelijkheidsstreven. In 1915 werd door Oostenrijk-Hongarije en het Duitse Keizerrijk het Regentschap Polen opgericht in het voormalig Congres-Polen, maar oude Poolse gebieden zoals de provincie Posen (Poznan, Wielkopolska) maakten hiervan geen deel uit.

Hoogtekaart van Polen in 1938/1939 Na de Eerste Wereldoorlog werd in 1918 een nieuw groter Polen opgericht, dat zijn onafhankelijkheid tegenover de Sovjet-Unie succesvol verdedigde tijdens de PoolseRussische Oorlog van 1919-1921. Bij de aanvang van de Tweede Wereldoorlog werd het land verdeeld tussen nazi-Duitsland en de Sovjet-Unie. Na de Tweede Wereldoorlog, waarbij 20% van de bevolking was omgekomen en het land zwaar was getroffen, werden zowel de oostgrens als de westgrens naar het westen opgeschoven: het kreeg uitgestrekte gebieden van het overwonnen Duitsland (gebied 1931, zuidelijk Oost-Pruisen, Pommeren, Neder-Silezië, Opper-Silezië, Danzig, Neumark/Oost-Brandenburg) en verloor oostelijke gebieden (Kresy) aan de Sovjet-Unie (Litouwse, Oekraïense en Wit-Russische sovjetrepublieken). Dit had voor Polen enorme gevolgen: in de voormalige Duitse gebieden hadden voor de oorlog 9,2 miljoen Duitsers gewoond; zij werden verdreven, gedeporteerd en soms vermoord door de autoriteiten van de Volksrepubliek Polen, bijgestaan door het Sovjet-legerkorps. Aan de andere kant moesten bijna één miljoen Poolse burgers de gebieden die nu aan Wit-Rusland en de Oekraïne kwamen verlaten; de door Polen verloren oostelijke gebieden waren echter reeds veelal grotendeels Wit-Russisch of Oekraïens bewoond. In 1980 volgde arbeidersonrust in Gdańsk onder Lech Wałęsa en de vakbond Solidarność. In augustus 1989 won deze de verkiezingen, de eerste vrije verkiezingen achter het IJzeren Gordijn. Daarna stortten alle communistische regimes van de overige Centraal- en OostEuropese landen in, met als symbolisch hoogtepunt de val van de Berlijnse muur. In 1999 voegde Polen zich bij de NAVO, sinds 1 mei 2004 is het land lid van de Europese Unie. Bevolking Demografie • •

Geboortecijfer: 10,01 (2008) Sterftecijfer: 9,99 (2008)

Taal


De officiële taal is Pools. Bij de laatste volkstelling van 2002 werden 36.983.700 Polen geregistreerd, oftewel 96,74% van de bevolking. De belangrijkste minderheden van de overgebleven 471.500 (1,23%) zijn de Sileziërs (173.200) en de Duitsers (152.900). Bij de volkstelling gaven 774.900 mensen (2,03%) geen nationaliteit op. In Silezië bevindt zich het grootste deel van een aanzienlijke Duitse minderheid. Verdere minderheden zijn de Kasjoeben nabij Gdańsk, alsmede kleine groepen Oekraïners, Litouwers, Wit-Russen en Roethenen (Lemko). Het Russisch, Duits en het Engels worden het meest gesproken als tweede taal. Engels, wat sinds enkele jaren als tweede taal wordt geleerd op school, meer onder jongeren, Russisch en Duits meer onder ouderen, ook al kan die laatste taal bij sommige Polen gevoelig liggen. Het Russisch is jarenlang als officiële tweede taal op scholen gegeven en wordt mede door de taalverwantschap nog steeds door veel Polen gesproken. Religie In 2002 was 89,8% rooms-katholiek, waarvan 75% praktiserend (in Warschau veel minder). 1,3% was oosters-orthodox (vooral een Wit-Russische minderheid in Podlachië), 0,3% protestant en 8,3% had geen religie aangegeven. [1] De Heiligen Casimir, Stanislaus (van Krakau), Wojciech (Adalbert), Stanislaus Kostka, Andreas Bobola, Hyacinthus en Cunegonde zijn de patroonheiligen van Polen. Bestuurlijke indeling Woiwodschappen

In Polen


zijn er 16 woiwodschappen of provincies die verder zijn onderverdeeld in 379 districten (powiats. Deze powiats zijn weer onderverdeeld in 2478 gemeentes (gmina's. Voor lijsten van bestuurlijke indelingen zie: • • •

Woiwodschappen van Polen Lijst van Poolse districten Lijst van Poolse gemeenten

De 16 woiwodschappen of provincies zijn: • • • • • • • • • • • • • • • •

Neder-Silezië (Dolnośląskie) Kujavië-Pommeren (Kujawsko-Pomorskie) Lublin (Lubelskie) Lubusz (Lubuskie) Łódź (Łódzkie) Klein-Polen (Małopolskie) Mazovië (Mazowieckie) Opole (Opolskie) Subkarpaten (Podkarpackie) Podlachië (Podlaskie) Pommeren (Pomorskie) Silezië (Śląskie) Święty KrzyŜ (Świętokrzyskie) Ermland-Mazurië (Warmińsko-Mazurskie) Groot-Polen (Wielkopolskie) West-Pommeren (Zachodniopomorskie)

Geografie

Satellietfoto Polen


Satellietfoto Polen Kerngegevens • • • • • •

omtrek landgrenzen: 3014 km kustlijn: 524 km grootste rivieren: Wisła (ook bekend als Weichsel; 1047 km) en Oder (Pools: Odra) grootste meer: Sniardwymeer, 13,8 km², in het Mazurisch merengebied. hoogste punt: Rysy in de Tatra (onderdeel van de Karpaten), 2499 m. in het oosten ligt het grootste restant van het Europese oerbos, het oerbos van Bialowieza

Steden Warschau (Warszawa) is de hoofdstad van Polen. Enkele grote Poolse steden zijn: • • • • • • • • • • • • •

Krakau (Kraków) Łódź Wrocław Poznań Białystok Bielsko-Biała Bydgoszcz Częstochowa Gdańsk Gdynia Katowice Lublin Szczecin

Bezienswaardigheden • • •

Historisch centrum van Kraków Wieliczka-zoutmijn Duitslands naziconcentratie- en vernietigingskamp Auschwitz-Birkenau 1940-1945


• • • • • • • • •

Historisch centrum van Warschau Oude stad Zamosc Middeleeuwse stad Toruń Kasteel van de Duitse ridderorde in Malbork Het Manneristisch architectonische en parklandschapcomplex en pelgrimspark Kalwaria Zebrzydowska Vredeskerken in Jawor en Swidnica Houten kerken van zuidelijk klein Polen Fürst-Pückler-Park Bad Muskau of Park MuŜakowski (gedeeltelijk in Duitsland) Hala Ludowa in Wrocław

Cultuur Poolse tradities Alle belangrijke Poolse feesten hebben een samenhang met de christelijke tradities. Poolse feesten stammen niet alleen af van de christelijke rituelen, maar ook van de gebruikelijke en bestendige elementen van de heidense plechtigheden. Deze mengeling veroorzaakte, dat de heidense tradities zich met de christelijke tradities vervlecht hebben en deze een nieuwe betekenis en maat gegeven hebben. Geschiedenis van Polen Eerste Piastenkoninkrijk (1025-1146) Tweede Piastenkoninkrijk (1295-1370) Jagiellonenkoninkrijk (1386-1569) Pools-Litouws Gemenebest (1569-1795)

Poolse delingen (1772/1793/1795) Koninkrijk Galicië en Lodomerië (1772-1918) Hertogdom Warschau (1807-1815) Congreskoninkrijk Polen (1815-1831) Republiek Krakau (1815-1846) Groothertogdom Posen (1815-1849)

Regentschapskoninkrijk Polen (1916-1918) Tweede Poolse Republiek (1921-1939)

Duitse bezetting (1939-1945) Gouvernement-Generaal Regierungsbezirk Kattowitz Regierungsbezirk Zichenau Rijksgouw Danzig-West-Pruisen Rijksgouw Wartheland

Volksrepubliek Polen (1952-1989) Derde Poolse Republiek (1989-heden)


Politiek Staatsinrichting sinds de invoering van de democratie (1990-heden) Reeds in 1989 werd er een tweekamerstelsel ingevoerd. De Sejm werd verdeeld in een hoger- en een lagerhuis. Het lagerhuis (Sejm) telt 460 leden, het hogerhuis (Senaat) telt 100 leden. Via een speciale regeling wisten de communisten tot 1990 nog aan de macht te blijven. In 1991 werd een stelsel van evenredige vertegenwoordiging ingevoerd. De president wordt sinds 1991 rechtstreeks gekozen. Hij heeft verregaande bevoegdheden en kan het parlement ontbinden, heeft vetorecht en kan verkiezingen uitschrijven. In 1990 werd Polen gedecentraliseerd, de lokale overheden kregen meer bevoegdheden. Bestuurlijk gezien is Polen verdeeld in 16 województwa (provincies). Naast provincies zijn er 822 steden en 2121 gemeenten.[6] Verkeer en vervoer Vliegvelden Polen telt in totaal 123 vliegvelden waarvan 12 bestemd voor burgerluchtvaart. Naast het vliegveld van Warschau (8,1 miljoen passagiers in 2006) zijn Luchthaven Kraków-Balice (2,35 miljoen passagiers in 2006), Luchthaven Katowice-Pyrzowice (1,44 miljoen passagiers in 2006) en Luchthaven Gdansk Lech Wałęsa (Gdansk-Rebiechowo) (1,25 miljoen passagiers in 2006) het grootst. Wegennet Het Pools wegennet telt 423.997 kilometer, waarvan 295.356 kilometer verhard en 128.641 kilometer onverhard is (stand 2003). Hiervan is 1119 kilometer snelweg waarvan 831 met een A aanduiding (snelheidslimiet 130 km/h) en 288.1 kilometer met een S aanduiding (snelheidslimiet 110 km/h) (december 2008). In april 2009 zal 51 km nieuwe snelweg met een A en 89 km met een S aanduiding in gebruik worden genomen. Uiteindelijk zal het snelwegennet uitgebreid worden tot 2004,4 km met een A aanduiding en 5745 km met een S aanduiding.[8] De kwaliteit van de wegen is verschillend, van zeer goed tot slecht. Momenteel wordt er gewerkt aan het uitbreiden van het snelwegennet. Er zijn zes snelwegen met een A-nummer, waarvan 41% voltooid is (stand 2008). Het gehele jaar is het in Polen verplicht met licht aan te rijden. Spoorwegen Polen kent een uitgebreid spoorwegennet van 23072 kilometer dat wordt beheerd door de Poolse staatsspoorwegmaatschappij PKP (Polskie Koleje Państwowe). Wel rijden treinen relatief langzaam op de meeste trajecten door achterstallig onderhoud. Tot 2012 zullen de meeste lijnen tussen grote steden gemoderniseerd worden. De snelheden zullen verhoogt worden naar 160 km/h voor de klassieke treinen en 200 km/h voor de hogesnelheidstreinen. Tussen de grote steden rijden intercitys, de rest van het land wordt bediend door sneltreinen, versnelde treinen en stoptreinen.


Warschau is via een rechtstreekse Intercity verbonden met Berlijn. Deze trein stopt ook in het ongeveer halverwege gelegen Poznań, rijdt meerdere malen per dag en doet ongeveer 6 uur over de route. Ook steden als Gdansk, Krakau, Szczecin en Wrocław zijn rechtstreeks verbonden met Berlijn. Een van de betere binnenlandse verbindingen op dit moment is het traject tussen Warschau en Krakau. De intercitys en sneltreinen doen er 2 uur en 45 minuten over een afstand van ongeveer 300 kilometer. Klimaat Het klimaat van Polen is een overgang van een gematigd zeeklimaat in het noorden en westen van het land naar een droog landklimaat in het zuiden en oosten. De neerslag bedraagt in de Karpaten en de Sudeten meer dan 800 mm per jaar; op de plateaus en meervlakten 600 tot 800 mm per jaar en in Centraal-Polen 450 mm. In de maanden september en oktober wordt het frisser en neemt de kans op regen toe, maar het aantal zonnige dagen is nog behoorlijk groot. November en december hebben veel mist en regen. De winters duren van circa half december tot in april en zijn door de oostenwinden in het oosten en het zuiden erg streng met veel sneeuwval. Rivieren en meren zijn in die regio’s dan grotendeels bevroren. In de bergen komt de temperatuur ca. 130 dagen per jaar niet boven het vriespunt uit. In de lange, warme zomerperiode stijgt de temperatuur tot boven 25°C; in de winter daalt het kwik tot onder 0°C. De gemiddelde julitemperatuur is 17°C aan de Oostzee tot 20°C in het zuidoosten; de gemiddelde januaritemperatuur varieert regionaal van -1°C tot -6°C.

Wit-Rusland - Belarus (Wit-Russisch: Belarus, ook getranslitereerd als Belaroes) is een republiek in Oost-Europa. Het land was samen met Rusland en de Oekraïne een van de oorspronkelijke Sovjet-republieken. Wit-Rusland verklaarde zich onafhankelijk op 19 september 1991. De hoofdstad is Minsk. Naam De benaming Belarus, met de klemtoon op de laatste lettergreep, is afkomstig van de Russische woorden Белая (Belaja, dat wit betekent) en Русь (Roes', Roethenië), een oude historische benaming voor het gebied waar Oost-Slaven woonden. Dit gebied werd traditioneel onderverdeeld in Wit-Roethenië (grotendeels het huidige Wit-Rusland), ZwartRoethenië (een gebied in het zuidwesten van Wit-Rusland), en Rood-Roethenië (een gebied in Polen en Oekraïne). Later werd de naam Roethenië beperkt tot het huidige gebied Transkarpatië in Oekraïne, terwijl Roes' meer als synoniem voor (Groot-)Rusland werd genomen. De Nederlandse benaming Wit-Rusland is derhalve een letterlijke (zij het historisch gezien niet geheel correcte) vertaling van Belarus. In officiële teksten wordt in het Nederlands de naam Belarus gebruikt. Sommige Wit-Russen maken echter bezwaar tegen het gebruik van de term Wit-Rusland als vertaling van Белая Русь, omdat dit in hun ogen een associatie heeft met het imperialisme van Rusland in de tsarentijd en het Sovjettijdperk, terwijl het eigenlijk betrekking op WitRoethenië zou moeten hebben. Geschiedenis De Wit-Russische gebieden maakten sinds de veertiende eeuw deel uit van Litouwen en daarmee sinds 1569 tot Polen-Litouwen. Met de Poolse Delingen (1773/1793/1795) kwam het gebied aan Rusland. In 1922 werd het een deelstaat van de Sovjet-Unie (Wit-Russische SSR),


waarvan het zich in 1990/1991 losmaakte. Wit-Rusland was een van de oprichters van het Gemenebest van Onafhankelijke Staten. In 1994 kwam de huidige president Aljaksandr Loekasjenka aan de macht. Deze maakt zich onder andere sterk voor een unie van Rusland en Wit-Rusland. Mensenrechten Amnesty International meldde in het Jaarboek 2008: "De hetze tegen burgerbewegingen duurde voort. Elke vorm van openbare activiteit die niet was goedgekeurd door de staat, waaronder geloofsbelijdenis, was strafbaar en de vrijheid van meningsuiting, vereniging en vergadering werden met voeten getreden. Oppositieactivisten kregen langdurige gevangenisstraffen omdat ze op vreedzame wijze hun mening hadden geuit, en activisten werden lastiggevallen en krachtens het Wetboek van bestuursrecht aangeklaagd wegens lichte vergrijpen; ook kregen ze boetes opgelegd en werden ze korte tijd gedetineerd. Mensenrechtenorganisaties en oppositiebewegingen hadden de grootst mogelijke moeite zich te laten registreren en activisten werden vervolgd omdat ze namens niet-geregistreerde organisaties handelden. Wit-Rusland bleef het enige land in Europa waar gevangenen terechtgesteld worden."] Bestuurlijke indelingBestuurlijk is Wit-Rusland opgedeeld in zes voblasten (provincies) en de hoofdstad Minsk. De voblasten zijn onderverdeeld in rayons (districten). De huidige indeling is opgezet in 1957 als oblasten. Na de onafhankelijkheid werd deze indeling overgenomen met als enig verschil dat het Russische oblast werd veranderd in het Wit-Russische voblast. Demografie • • • • •

Inwoners: 9.685.768 (2008) (46,7/km² (2008)) Bevolkingsgroei: -0,11% (2004) Bevolkingsgroepen: Wit-Russen 81%, Russen 11%, Polen 5%, Oekraïners 2% Talen: Wit-Russisch, Russisch (officiële talen), Pools Religie: wit-russisch-orthodox en russisch-orthodox 80%, rooms en oosters-katholiek 7%, protestanten ca. 2,7%, joden en moslims.

Geografie

Duitse kaart van Wit-Rusland met de belangrijkste rivieren en plaatsen •

Grenzen: 3098 km, waarvan met Letland 141 km, Litouwen 502 km, Polen 605 km, Rusland 959 km, Oekraïne 891 km

Wit-Rusland kreeg zijn huidige vorm in 1946 (toen nog Wit-Russische SSR geheten). Enkele steden in Wit-Rusland zijn: • • •

Brest Hrodna Minsk


• •

Homel Vitebsk

Rivieren in Wit-Rusland zijn: • • • •

Dnjepr Memel Pripjat Westelijke Dvina

Bezienswaardigheden • • • •

Woud van BiałowieŜa Kasteel Mir Kasteel van Njasvizj Architectonische, residentiële en culturele complex van de familie Radziwill in Njasvizj Geodetische boog van Struve

Economie Wit-Rusland is economisch sterk afhankelijk van Russische steun. Rusland levert voordelig aardolie; daarvoor in ruil kunnen de Russen gratis gebruikmaken van pijpleidingen onder de Wit-Russische bodem (zie ook Wit-Russisch-Russisch gasconflict). De Wit-Russische economie is nog sterk op de communistische leest geschoeid met een groot aantal staatsbedrijven en strenge regelingen. De inflatie is de laatste jaren sterk afgenomen: van 42,8% in 2003 tot 10.3% in 2006. • • • • • • •

Munteenheid: 1 Wit-Russische roebel (BYR) = 100 kopeken; koers (2005): 1 BYR = euro 0,00038 ; BNP: 28,7 miljard US$ (2870$ per persoon) groei BNP: 6,1% (2003) Export: $16,14 miljard (2005)(machines en metaalproducten 34%, chemie- en aardolieproducten 22,5%, lichte industrie 9,5%) Exportpartners: Rusland (54,5%), Oekraïne (5%), Duitsland (3,5%), Polen (3,5%) Import: $16,94 miljard (2005) (chemie- en aardolieproducten 34%, machines en metaalproducten 26%) Importpartners: Rusland (56,5%), Duitsland (10,5%), Oekraïne (6%)

Politiek Hoewel er formeel een volksvertegenwoordiging en een gekozen president is, wordt WitRusland toch over het algemeen gezien als een dictatuur onder president Aljaksandr Loekasjenka. De huidige grondwet is op hem toegesneden, en de laatste parlementsverkiezingen (2000) en presidentsverkiezingen (2001) gingen gepaard met grove tegenwerking van de campagne van de oppositie, het niet toelaten van waarnemers en massale stemfraude. Bij de presidentsverkiezingen (gewonnen door Loekasjenka met 75,65 procent tegen respectievelijk 15,65 procent voor tegenkandidaat Oeladzimir Hontsjaryk en 2,48% voor tegenkandidaat Sjarhej Hajdoekevitsj[6] claimde de oppositie dat 1/3 van de stemmen vervalst was. Ook zijn vele kranten en tijdschriften gesloten wegens 'belastering van de president'. Nadat op 17 oktober 2004 77,3 procent van de bevolking via een referendum gestemd had voor aanpassing van de grondwet kon president Loekasjenka zich in 2006 verkiesbaar stellen voor een derde ambtstermijn. Volgens onafhankelijke berichtgevers was de uitslag van het referendum frauduleus.


Op (19 maart 2006) werden presidentsverkiezingen gehouden. President Loekasjenka won de verkiezingen geheel naar verwachting met meer dan 80% van de stemmen. Ook deze uitslag is volgens onafhankelijke waarnemers vervalst. De dagen na de verkiezingen verzamelden duizenden demonstranten zich op het Oktober-plein in de hoofdstad Minsk. De demonstranten werden na enkele dagen met veel geweld door de militia van het plein verjaagd. • •

Staatshoofd: president Aljaksandr Loekasjenka Minister-president: Sjarhej Sidorski

President Het staatshoofd van Wit-Rusland is de president. Hij wordt op directe wijze voor een periode van vier jaar gekozen. Loekasjenka werd in 1994 tot president gekozen en liet zijn ambtstermijn in 1996 via een referendum verlengen tot 2001. In 2001 werd hij herkozen. Omdat een president volgens de Wit-Russische grondwet niet meer dan twee termijnen aan de macht mag zijn, hield Loekasjenko op 21 oktober 2004 (dezelfde dag als de parlementsverkiezingen) een referendum waarin hij het volk vroeg een grondwetswijziging door te voeren om het termijnenlimiet af te schaffen. Een ruime meerderheid van de bevolking (79,42%) was vóór de grondwetswijziging die daarna werd doorgevoerd. Internationale waarnemers beoordeelden dat er gefraudeerd was.

Het "Plein van de Overwinning" in Minsk Premier en Raad van Ministers De premier is voorzitter van de Raad van Ministers. De leden moeten lid zijn van het parlement en worden door de president benoemd. Volksvertegenwoordiging De volksvertegenwoordiging (Nationale Assemblée) bestaat uit een lagerhuis en een hogerhuis. Het lagerhuis heet Huis van Afgevaardigden en bestaat 110 leden. Daarnaast is er een uit 64 leden bestaand hogerhuis, de Raad van de Republiek. De leden van het Huis van Afgevaardigden worden voor een periode van 4 jaar gekozen. 56 Leden van de Raad van de Republiek worden indirect gekozen, terwijl 8 door de president worden benoemd. Rechterlijke macht De rechterlijke macht bestaat uit het Hooggerechtshof, (speciale) rechtbanken en het Constitutioneel Hof. Politieke partijen De macht en invloed van politieke partijen in Wit-Rusland is zeer gering. Het parlement bestaat grotendeels uit "partijlozen" die achter het beleid van Loekasjenka staan. Daarnaast zijn er 3 partijen in het parlement die het regeringsbeleid steunen: • • •

Communistische Partij van Wit-Rusland (8 zetels) Agrarische Partij van Wit-Rusland (3 zetels) Liberaal-Democratische Partij van Wit-Rusland (1 zetel)


Partijen die niet in het parlement vertegenwoordigd zijn, maar wel achter het beleid van Loekasjenka staan: • •

Wit-Russische Socialistische Sportieve Partij Republikeinse Partij van de Arbeid en Gerechtigheid

De oppositie is niet in het parlement vertegenwoordigd. De belangrijke alliantie van oppositiepartijen is de Volkscoalitie 5 Plus, bestaande uit vijf partijen, zoals het Wit-Russisch Volksfront en de Verenigde Burgerspartij van Wit-Rusland. Wit Rusland – betekenis van de naam: (Wit-Russisch: Белая Русь) is een historische naam voor verschillende gebieden in Oost-Europa, meestal voor het gebied dat ruwweg overeenkomt met het huidige Wit-Rusland. Veel talen, waaronder het Nederlands gebruiken deze naam wanneer men naar het land verwijst wat men in het Wit-Russisch met Беларусь (Belarus) aanduidt. Zie wiktionary:Belarus voor een overzicht. Sommige inwoners van WitRusland beschouwen de naam Wit-Rusland als minachtend vanwege de associatie met het door hen ervaren Russische en Sovjet-imperialisme. Betekenis en vertaling van de naam De naam "Wit Rusland" is een letterlijke vertaling van de namen Belaja Roes (Белая Русь), maar kan onterecht de indruk geven dat dit gebied gerelateerd is aan de huidige Russische Federatie, terwijl het daarmee niets van doen heeft. De naam is gerelateerd aan de oude gebieden van Roethenië (of Rus’ - zie Etymologie van Roes en afgeleiden). Roethenië is de gelatiniseerde versie van Kievse Rus’ (Kievse Rijk), een Slavische staat die van de 9e tot de 12e eeuw het huidige Wit-Rusland, Oekraïne en een gedeelte van westelijk Rusland, oostelijk Polen en Slowakije omvatte.

Wit-Roethenië in 1918 (Ruthénie Blanche) De term Белая Русь zou eigenlijk betrekking moeten hebben op Roethenië. De benaming Belarus, met de klemtoon op de laatste lettergreep, is afkomstig van de Russische woorden Белая (Bjelaja, dat "wit" betekent) en Русь (Roes', Roethenië), een oude historische benaming voor het gebied waar OostSlaven woonden. Dit gebied werd traditioneel onderverdeeld in: • • •

Wit-Roethenië: grotendeels het huidige Wit-Rusland; Zwart-Roethenië: een gebied in het westen van Wit-Rusland; in oblast Hrodna rond Hrodna, Slonim, Navahradak en Vaŭkavysk en een gedeelte van oblast Minsk); Rood-Roethenië: een gebied in Polen en Oekraïne.

Later werd de naam Roethenië beperkt tot het huidige gebied Transkarpatië in Oekraïne, terwijl Roes' meer als synoniem voor (Groot-)Rusland werd genomen. De Nederlandse benaming Wit-Rusland is derhalve een letterlijke (zij het historisch gezien niet geheel correcte) vertaling van Belarus. Aanbevolen wordt om in officiële teksten in het Nederlands de naam Belarus te gebruiken. Hoewel Belarus als Wit Rusland kan worden vertaald (in het Nederlands als landnaam WitRusland geschreven), wordt de vergelijking van Rus’ en Rusland door sommige


nationalistische Belarussen om historische redenen als controversieel ervaren en door een aantal historici betwist. Veel Wit-Russen zitten in over de implicaties op hun nationale zelfbeschikkingsrecht, vooral in het licht van tsaristisch Russische en Sovjet-retoriek die roept om de hereniging van "één ondeelbaar Rusland". In sommige talen is er wel een duidelijk onderscheid tussen de woorden ("Rusland" en het oude "Roes"). Bijvoorbeeld: • • • •

Pools: Białoruś ("Wit-Roes") en Rosja ("Rusland"); Oekraïens: Білорусь; Biloroes ("Wit-Roes") en Росія (Rosija) ("Rusland"); Duits voor 1945: Weißruthenien ("Wit-Roethenië") en Russland ("Rusland"). Engels: Belarus("Wit-Roethenië") en Russia ("Rusland")

Geschiedenis Naast Wit-Rusland werden in de geschiedenis vele andere namen gebruikt op kaarten. Voorbeelden zijn Russia Alba, Russija Alba, Wit Rusland, Weiss Reussen, White Russia, Hvite Russland, Hvíta Rússland, Weiss Russland, Ruthenia Alba, Ruthenie Blanche en Weiss Ruthenien (Weißruthenien), die werden gegeven aan verschillende gebieden, vaak verafgelegen van het gebied van het huidige Wit-Rusland. De term is zelfs eens gebruikt voor Novgorod. Pas tegen het einde van de 16e eeuw werd de naam gebruikt voor het huidige Wit-Rusland. Voor die tijd noemden de Wit-Russen zichzelf Litva ("Litouwers"), "inwoners van het Grootvorstendom Litouwen"; waarbinnen het gebied was geïntegreerd vanaf de 13e eeuw. Ze werden ook zo genoemd door buitenstaanders, zelfs tot lang na de 16e eeuw. De oorsprong van de naam Wit Rusland is wat onduidelijk, maar zou zijn oorsprong kunnen hebben gehad in de pogingen die werden gedaan door de tsaren van Rusland om zich te onderscheiden van hun voorgangers in Rome en het Byzantijnse Rijk (op basis van het idee dat Rusland het "Derde Rome" was). De Rerum Moscoviticarum Commentarii van Sigismund von Herberstein legt uit dat de moskovitische leiders witte mantels droegen om zich te onderscheiden van het purper (donkerrood) van de Rome en het rood van de Byzantijnen. De Russische tsaar werd daarom de "Witte Tsaar" genoemd: "Sunt qui principem Moscovuiae Album Regem nuncupant. Ego quidem causam diligenter quaerebam, cur Regis Albi nomine appellaretur" of Weisse Reyssen oder weissen Khünig nennen etliche unnd wöllen damit ain underscheid der Reyssen machen (uit: Rerum Moscoviticarum Commentarii) [1]. De tsaar zelf werd vaak "Grote Witte Tsaar" genoemd, terwijl hij onder andere de officiële titel had van (letterlijk): "De Souverein van heel Rus': de Grote, de Kleine en de Witte". Deze titel was samen met de statige formulering "Witte Tsarenrijk" in gebruik tot aan het einde van het Russische Rijk. Uiteindelijk kwam deze naam ook terug in de naam van de anticommunistische beweging de witten die vochten tegen het Rode Leger. Het is nog steeds onduidelijk hoe het is gekomen dat de naam "Wit Rusland" uiteindelijk werd gebruikt voor het land Wit-Rusland.

Rusland (Russisch: Россия, Rossija), officieel Russische Federatie (Russisch: Российская Федерация, Rossijskaja Federatsija), is een land, gedeeltelijk gelegen in Europa (Europees Rusland) en


gedeeltelijk in Azië. Het land ligt echter vanuit een politiek perspectief in Europa, omdat de belangrijkste delen ervan in het Europese deel liggen en ruim 70% van de bevolking hier woont. Met zijn oppervlakte van 17.098.242 km² is Rusland het grootste land ter wereld, bijna twee maal zo groot als het daaropvolgende land, Canada. Qua inwonertal is Rusland het achtste land ter wereld. Rusland deelt zijn grenzen met de volgende landen (tegen de klok in van NW naar ZO): Noorwegen, Finland, Estland, Letland, Litouwen, Polen, Wit-Rusland, Oekraïne, Georgië, Azerbeidzjan, Kazachstan, China, Mongolië en Noord-Korea. Verder is het door een zee of door een relatief smalle zeestraat gescheiden van de volgende landen: Verenigde Staten (Alaska), Canada, Turkmenistan, Iran, Turkije, Zweden en Japan. Het land vormde van 1917 tot 1991 als Russische Socialistische Federatieve Sovjetrepubliek (RSFSR) de kern van de Sovjet-Unie. Rusland is nu een onafhankelijk land en een invloedrijk lid van het Gemenebest van Onafhankelijke Staten (GOS). In diplomatieke zaken wordt Rusland gezien als de opvolgerstaat van de Sovjet-Unie. De munteenheid van Rusland is de Russische roebel. Geschiedenis Bestuurlijke indeling De Russische Federatie omvatte sinds 1992 89 gebieden met een uiteenlopende status, dit zijn er momenteel nog 83: • • • • • •

46 oblasten (provincies) 21 autonome republieken (respoebliki) 9 krajs 1 autonoom oblast 4 autonome districten (okroegs) 2 federale steden (Moskou en Sint-Petersburg)

Autonome republieken beschouwen zich soms als soeverein (onder meer Tatarije) of zelfs als onafhankelijk (opstandelingen in Tsjetsjenië). De grondgebieden van autonome districten liggen meestal op het grondgebied van een oblast of kraj. Sinds 2005 vindt een bestuurlijke hervorming plaats om het aantal deelgebieden terug te dringen. De autonome districten worden hierbij als eerste bestuurlijk samengevoegd met het deelgebied waarin deze liggen. Sinds 2000 bestaat er tussen al deze regio's en het nationale niveau een tussenlaag van zeven federale districten (federalnyj okroeg). De federale regering in Moskou heeft zich ten doel gesteld het aantal deelgebieden terug te brengen tot ongeveer 50. Op 23 oktober 2005 stemde de bevolking van de deelgebieden Kamtsjatka en Korjakië voor het samensmelten van beide gebieden. Eerder besloten Evenkië en Tajmyr al samen te gaan met kraj Krasnojarsk. De eerste reeds verwezenlijkte fusie is die van Permjakië en oblast Perm tot kraj Perm op 1 december 2005. Voor informatie over de politieke en bestuurlijke situatie gedurende de communistische periode, zie • •

Sovjet-Unie Russische Socialistische Federatieve Sovjetrepubliek

Demografie


Bevolking

Bevolking in miljoenen 1992–2008. Rusland heeft een grote bevolking, maar een lage bevolkingsdichtheid. In de 20e eeuw is de Russische bevolking relatief traag gegroeid, van 70 miljoen in 1900 naar 'slechts' het dubbele nu . De bevolking van de Russische Federatie wordt door de CIA geschat op 140.702.094 (2008) (per 1 juli 2008, zie Lijst van landen naar inwonertal). Het Russische bureau voor statistiek gaf 141.912.800 op per 1 mei 2008. [5]. Met schattingen van de VN voor Nigeria zou Rusland dan na Nigeria op de negende plaats komen te staan qua inwonertal. Het grootste deel van de bevolking woont in Europees Rusland, het Oeralgebied en in het zuidwesten van Siberië. Het Russische Verre Oosten en het grootste deel van het noorden van Rusland zijn zeer dun bevolkt. Sinds het uiteenvallen van de Sovjet-Unie daalt de bevolking door emigratie en verslechterde levensomstandigheden. De vruchtbaarheid is gedaald, terwijl de sterfte vooral onder mannen enorm is gestegen als gevolg van verslechterde werkomstandigheden en alcoholisme. Hierdoor is de levensverwachting van mannen en vrouwen sterk verschillend. Na de jaren '90, die rampzalig waren als gevolg van verslechterde economische omstandigheden, is de vruchtbaarheid onder met name de Russen weer wat gestegen (van 8,7 geboorten per 1000 inwoners in 2000 naar 10,4 in 2004) en de overheid probeert door programma's het vruchtbaarheidsniveau verder omhoog te brengen. Onder de inwonende Turkse volkeren is de vruchtbaarheid hoger dan onder de Russen. Andere trends zijn een verhoging van de leeftijd waarop vrouwen kinderen krijgen (met name in de steden) en de doorbraak van de seksuele revolutie in de jaren '90. Door de verslechterde omstandigheden zijn echter ook het nationalisme en racisme toegenomen. Mensen van Joodse afkomst en Kaukasische oorsprong worden vooral in grotere Europese steden als Moskou en Sint-Petersburg gediscrimineerd en de rassenhaat is toegenomen, onder invloed van radicale groepen als de RNE, Pamjat en de DPNI. In Rusland wonen ongeveer 160 verschillende etnische groepen en inheemse volken. De belangrijkste etnische groepen bij de volkstelling van 2002 waren Russen (79,8%), Tataren (3,8%), Oekraïners (1,2%), Basjkieren (1,1%), Tsjoevasjen (0,9%), Tsjetsjenen (0,9%) en Armeniërs (0,8%). De overige 10,3% omvatte (naast degenen die hun etniciteit niet specificeerden) onder andere Avaren, Abchazen, Azeri's, Boerjaten, Chanten, Chinezen, Duitsers (inclusief Wolga-Duitsers), Eskimo's, Evenken, Georgiërs, Grieken, Ingoesjen, Jakoeten, Joden, Kareliërs, Kazachen, Koreanen, Korjaken, Mansi's, Mari's, Mordvienen, Nenetsen, Oedmoerten, Oezbeken, Kalmukken, Osseten, Polen, Tsjoektsjen, Tuvienen en Wit-Russen. Voor een volledige lijst zie hier. Bijna al deze volken wonen binnen een beperkt gebied, dat bij wat grotere bevolkingsgroepen vaak ook hun naam draagt. De Russen, Oekraïners en Wit-Russen behoren tot de volken die zich in het hele land bevinden. Religie Rusland heeft een groot aantal religies, maar is overwegend atheïstisch. De Russischorthodoxe Kerk is ook na 1991 de dominante christelijke religie gebleven in Rusland, maar heeft veel aanhang verloren tijdens het communisme. Veel etnische Russen zijn niet meer religieus, maar staan nog wel sympathiek tegenover deze kerk, die ook een grote culturele betekenis heeft gehad voor de Russische geschiedenis. Uit opiniepeilingen blijkt dat meer


dan 80% positief staat tegenover de Russische orthodoxie, maar dat minder dan 5% regelmatig naar de kerk gaat. De islam volgt op de tweede plaats. Andere religies omvatten verschillende protestantse kerken en de oudgelovigen, boeddhisme, jodendom, rooms-katholicisme en sjamanisme. Overerving van geloven vindt over het algemeen plaats langs etnische lijnen: etnische Russen zijn vaak Russisch-orthodox en Turkse en Kaukasische volken zijn vaak moslim. Neopaganisme krijgt vooral de laatste tijd aanhangers onder mensen van Slavische oorsprong. Taal Het Russisch is de enige officiële staatstaal, maar de autonome republieken en autonome districten hebben hiernaast een of meerdere talen als officiële taal. Zie Talen in Rusland. Deze talen worden allemaal met het cyrillisch alfabet geschreven, al bestaan voor sommige talen, als het Tataars en Tsjetsjeens hiernaast ook andere alfabetten, die geen officiële status hebben. Officiële teksten dienen altijd met het cyrillisch alfabet te worden geschreven. In de autonome republieken zijn de belangrijkste lokale talen voertaal naast het Russisch. Geografie

Satellietfoto van Rusland, met World Wind software van de NASA.

Kaart van de klimaatclassificatie van Köppen-Geiger (2007).[6] Belangrijke steden Rusland telde bij de laatste volkstelling in 2002 ruim 1000 steden, variërend in grootte van 10 miljoen (Moskou) tot 1.500 (Verchojansk). Er waren toen dertien steden met meer dan een miljoen inwoners. Op volgorde van grootte waren dit Moskou, Sint-Petersburg, Novosibirsk, Nizjni Novgorod, Jekaterinenburg, Samara, Omsk, Kazan, Tsjeljabinsk, Rostov aan de Don,


Oefa, Wolgograd en Perm. Rusland telde toen 166 steden met meer dan 100.000 inwoners. Veelal vormen deze steden het bestuurlijk centrum van een van de meer dan 80 deelgebieden van Rusland. De grootste steden waarbij dit niet het geval was, waren Toljatti, Novokoeznetsk, Naberezjnye Tsjelny en Magnitogorsk. Belangrijkste rivieren De belangrijkste rivieren in het Europese deel van Rusland zijn de Wolga, Don, Kama, de Oka, Noordelijke Dvina, de Dnjepr en de Westelijke Dvina. In het Aziatische deel van Rusland zijn de belangrijkste rivieren de Ob, Irtysj, Jenisej, Angara, Lena, Amoer, Jana, Indigirka en de Kolyma. Natuur • • •

Maagdelijke Komiwouden Westelijke Kaukasus Zapovednik

Bezienswaardigheden • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • •

Kizji Pogost in Karelië Kremlin en Rode Plein, Moskou Historische monumenten van Veliki Novgorod en omgeving Cultuur en historie van Solovki op de Solovetski-eilanden Witte monumenten van Vladimir en Soezdal in Oblast Vladimir Architectuur van de Triniti Sergius Lavra in Sergiev Posad Kerk van de Hemelvaart, Kolomenskoje Maagdelijke Komiwouden in de deelrepubliek Komi, in de Oeral Baikalmeer Vulkanen van Kamtsjatka (uitgebreid in 2001) Gouden bergen van Altai Westelijke Kaukasus Ferapontovklooster Historisch en architectonisch complex van het Kremlin van Kazan Koerse Schoorwal (gedeeltelijk in Litouwen) Centraal Sichote-Alingebergte Fort, oude stad en vestingwerken van Derbent Bekken van Uvs Nuur (gedeeltelijk in Mongolië) Natuurlijk systeem van het Wrangel-eiland-reservaat Novodevitsjiklooster met omliggende gebouwen Geodetische boog van Struve in Wit-Rusland, Estland, Finland, Letland, Litouwen, Noorwegen, Moldavië, Rusland, Zweden en Oekraïne.

Cultuur Algemeen De relatief late intrede van de secularisering in de Russische cultuur wordt veelal als het voornaamste verschil tussen de West-Europese en de Russische cultuur aangemerkt. In de Westerse cultuur deed de profane cultuur haar invloed al gelden sinds de Renaissance in de 14e eeuw, maar in Rusland pas in de 17e eeuw. Tot die tijd stonden architectuur, literatuur en schilderkunst veelal in het teken van het christendom, c.q. de Russische orthodoxie. In de 18e eeuw begon een grote inhaalslag, die in de 19e eeuw vrucht zou dragen: Aleksandr Poesjkin, Nikolaj Gogol, Ivan Toergenjev, Fjodor Dostojevski, Leo Tolstoj en Anton Tsjechov in de literatuur, Ilja Repin, Isaak Levitan, Savrasov, Serov en Vroebel in de schilderkunst, Michail


Glinka, Pjotr Iljitsj Tsjaikovski, Modest Moessorgski, Aleksander Borodin en Nikolaj RimskiKorsakov in de muziek. Ook het Russische ballet werd in de 19e eeuw wereldberoemd. Namen als Diaghilev en Nijinski spreken nog steeds voor zich. In het begin van de 20e eeuw kwam het symbolisme op, met onder andere de schrijver Aleksandr Blok en de dichter en schilder Maksimilian Volosjin als belangrijkste vertegenwoordigers. Met betrekking tot de Russische poëzie mogen namen als Anna Achmatova en Marina Tsvetajeva niet onvermeld blijven. Rusland leverde in de 20e eeuw vele bekende componisten als bijvoorbeeld Igor Stravinski, Sergej Prokofjev, Dmitri Sjostakovitsj en Sofia Goebaidoelina. De 19e eeuw wordt vaak gezien als het hoogtepunt van de Russische cultuur. Maar in deze periode waren de meeste Russische cultuurdragers door hun opvoeding paradoxaal genoeg op West-Europa georiënteerd. In het begin van de 20e eeuw maakten nieuwe restauratietechnieken het mogelijk de Oudrussische iconen in al hun oorspronkelijke luister te herstellen. Deze iconen veroorzaakten destijds een wereldwijde sensatie. De Oudrussische cultuur werd zo herontdekt en deed haar intrede in de kunsten, maar het bleef hierbij beperkt tot haar uiterlijke vormen die veelal vermengd werden met de toen in zwang zijnde Jugendstil. De werken van Russische componisten en schrijvers worden tot de hoogtepunten van de wereldcultuur gerekend. De Duitse schrijver Thomas Mann sprak zelfs van "die heilige russische Literatur." Architectuur

Pokrovkerk aan de Njerl (1165) bij Bogoljoebovo, een schoolvoorbeeld van Oudrussische architectuur, met de voor veel Russisch-orthodoxe kerken kenmerkende 'uienkoepel'. De Russische architectuur werd tot de Val van Constantinopel vooral beïnvloed door de Byzantijnse architectuur. Tegen het einde van de 15e, begin 16e eeuw werden trends uit de Renaissance door Aristotle Fioravanti en andere Italiaanse architecten geïntroduceerd in Rusland. Tijdens de regeringen van Ivan de Verschrikkelijke en Boris Godoenov ontstonden de karakteristieke tentdakkerken, met als hoogtepunt de Pokrovkathedraal. In de 17e eeuw bloeide de "fleurige stijl" van ornamentatie op in Moskou en Jaroslavl, waardoor langzamerhand de weg vrijgemaakt werd voor de Narysjkin-barok van de jaren '90 van de 17e eeuw. De 18e-eeuwse smaak voor rococoarchitectuur leidde tot de zeer rijk versierde werken van Bartolomeo Rastrelli en zijn navolgers. Tijdens de regering van Catharina de Grote en haar kleinzoon Alexander I werd de stad Sint-Petersburg omgetoverd in een openluchtmuseum van Neoklassieke architectuur. De 19e eeuw werd gedomineerd door een heropleving van Byzantijnse en Russische invloeden. De belangrijkste stijlen van de 20e eeuw waren het Art Nouveau (Fjodor Sjechtel), Constructivisme (Aleksej Sjtsjoesev en Konstantin Melnikov) en de Stalinistische Keizerstijl (Boris Iofan). Karakteristiek voor het platteland is het bouwen in hout dat voor een groot deel het gezicht van de Russische architectuur bepaalt. Het prototype van deze bouwstijl is het boerenhuis, een izba.


Schilderkunst

Engel met gouden haar (12e eeuw), een meesterwerk van de Vladimir-Soezdalschool, Rusland. De Russische icoon heeft zijn oorsprong eveneens in de Byzantijnse traditie, maar al vroeg is de iconenschilderkunst in Rusland zich op haar eigen manier gaan ontwikkelen en maakte ze zich los van de Byzantijns-Griekse stijl. Er ontstonden verscheidene scholen in Rusland met hun eigen stijlkenmerken. De beroemdste scholen zijn die van Novgorod, van Vladimir-Soezdal en van Moskou. Voorts moeten de school van Jaroslavl, de Stroganovschool en de school van Palech genoemd worden, al worden iconen van deze scholen niet als het hoogtepunt van de Russische iconenkunst beschouwd. De bloeitijd van de Russische icoon wordt doorgaans in de 13e tot en met de 16e eeuw gesitueerd. Het is ook in deze tijd dat de grote iconenschilders actief waren: Andrej Roebljov, Daniil Tsjornyj, Feofan Grek en Dionisij. Vanaf de 17e eeuw nam de westerse invloed in de iconenkunst toe, wat leidde tot een steeds realistischer schilderstijl. Economie Tot de veranderingen in 1990 - in gang gezet door de laatste president van de Sovjet-Unie, Michail Gorbatsjov - was Rusland binnen de Sovjet-Unie een communistisch land. Daarna is onder leiding van Boris Jeltsin in sneltreinvaart een beweging in de richting van het altijd zo verguisde westers 'kapitalisme' op gang gekomen. Deze ontwikkeling heeft het hele sociaaleconomische systeem van Rusland omgewoeld, waardoor aanvankelijk geen grotere welvaart werd bereikt, behalve voor de nieuwe elite en zakenwereld. Tussen 1991 en 1997 kromp het BBP (bruto binnenlands product) met 42% (ter vergelijking: tijdens The Great Depression kromp het Amerikaanse BNP met 30%). De industriële productie van Rusland nam af met 53%, de landbouwproductie met 37%. Door de enorme inflatie volstond het gemiddelde loon alleen om twee overlevingsminimumpakketten (een door het Russische statistiekencomité gehanteerde armoedegrens) te kopen. Tijdens de Sovjettijd bedroeg het gemiddelde loon 5 à 6 keer zo'n overlevingsminimumpakket. In 1997 kende Rusland voor het eerst sinds het begin van de hervormingen een geringe economische groei (ca. 2%), maar door de financiële crisis die begon op 17 augustus 1998 (ongecontroleerde depreciatie van de roebel) werd deze positieve tendens doorbroken. Sinds 1999 kent Rusland echter een sterke economische groei, gemiddeld 6% per jaar. Die is vooral te danken aan de devaluatie van de roebel en de hoge olieprijzen. Met de geleidelijke groei van de investeringen en het inkomen van de bevolking wordt de binnenlandse consumptie een steeds grotere factor van deze groei. Voor de toekomst is de grote uitdaging hoe de ontwikkeling van kleine en middelgrote bedrijven te bevorderen. Deze ontwikkeling is momenteel namelijk nog erg moeilijk, daar het economische klimaat wordt gedomineerd door oligarchen en een onvoldoende functionerend banksysteem. Veel van de banken worden beheerst door ondernemers en oligarchen die banktegoeden gebruiken voor leningen aan bedrijven, die aan hen zijn gelieerd. Dit is een van de speerpunten van de Wereldhandelsorganisatie en de EBRD, die


proberen om het deze processen eerlijker te laten verlopen. Inmiddels heeft Vladimir Poetin in de economie ingegrepen en nationalisaties uitgevoerd. Voor informatie over de Russische economie ten tijde van de USSR, zie: Russische Socialistische Federatieve Sovjetrepubliek, Sovjet-Unie. De belangrijkste handelspartners zijn: Nederland, Duitsland, Oekraïne en Japan. Politiek Het moderne Rusland is, net als een aantal andere onafhankelijke geworden exSovjetstaten, bezig met het vinden van een voor haar geschikte vorm van democratie. Dit gaat met vallen en opstaan, en oude sovjetreflexen spelen nog wel eens op. Rusland kent nu een gekozen president, vrije parlementsverkiezingen en een meerpartijenstelsel. Rusland kent algemeen kiesrecht sinds 1918. De kiesleeftijd is 18 jaar. Er is een tweedelig parlement. Het Lagerhuis heet Staatsdoema (Государственная дума) en bestaat uit vertegenwoordigers van alle partijen die de drempel van 5% halen. Het Hogerhuis heet Federatieraad (Совет Федерации); daarin zetelen vertegenwoordigers van alle 89 gebieden, waarbij elk gebied twee vertegenwoordigers heeft. Van 2000 tot 2008 was Vladimir Poetin de president van de Russische Federatie. Tijdens zijn regering werden sommige democratische vrijheden echter geleidelijk aan weer wat ingeperkt. Zo bepaalde hij dat vanaf 2004 de federale president de gouverneurs van de deelgebieden kiest, in plaats van door middel van regionale verkiezingen. Ook politieke opponenten bij presidentsverkiezingen hebben vaak geen eerlijke kans. Voorbeelden zijn de vermeende ontvoering van presidentskandidaat Ivan Ribkin en de plotselinge belastingfraude van Yukos die naar boven kwam toen eigenaar oligarch Michail Chodorkovski politieke aspiraties kreeg. Eerder vluchtte mede-eigenaar van oliebedrijf Sibneft oligarch Boris Berezovski al het land uit nadat hij zich kandidaat had gesteld voor de presidentsverkiezingen. Een ander interessant verschijnsel is de poging van Poetin om oligarchen aan te stellen als gouverneurs over arme gebieden, met als doel deze oligarchen geld te laten investeren in deze gebieden. NGO-wet en opkomstdrempel Op 23 november 2005 nam de federale Doema tijdens de eerste lezing een wet aan, die het verplicht stelt aan NGO's om zich opnieuw te registreren en op 23 december 2005 werd deze wet met 357 tegen 20 stemmen tijdens de derde lezing definitief aangenomen. Hiermee wordt het voor de federale overheid mogelijk om financieel inzicht te krijgen in de activiteiten van deze NGO's. Een aantal maanden eerder gaf president Poetin aan dat hij niet zal tolereren dat buitenlands geld wordt ingezet voor de steun aan politieke activiteiten in Rusland. In Oekraïne werden dergelijke gelden (zoals door George Soros) gebruikt voor de Oranjerevolutie. Op 10 januari 2006 nam president Poetin de wet aan. Tot 2006 gold een opkomstdrempel voor de opkomst voor parlementsverkiezingen van 25% en voor presidentsverkiezingen van 50%, maar op 17 november 2006 werden deze opkomstdrempels afgeschaft, mogelijk om ook bij een zeer lage opkomst zonder oponthoud door te kunnen regeren.[7] Presidenten 1991-heden: Russische Federatie (Rusland) • •

Dmitri Medvedev (2008 - heden) Vladimir Poetin (1 januari 2000-2008)


•

Boris Jeltsin (1991-31 december 1999)

1917-1991: Unie van Socialistische Sovjet-Republieken (USSR) • • • • • • • •

Michail Gorbatsjov (1985-1991) Konstantin Tsjernenko (1984-1985) Joeri Andropov (1982-1984) Leonid Brezjnev (1964-1982) Nikita Chroesjtsjov (1953-1964) Georgi Malenkov (1953) Jozef Stalin (1924-1953) Vladimir Lenin (1917-1924)

Politieke partijen De grootst politieke partijen zijn momenteel Verenigd Rusland en de Communistische Partij. Daarnaast zijn er meerdere Kremlingezinde partijen, waarvan Rechtvaardig Rusland en de ultra-nationalistische Liberaal-Democratische Partij van Rusland ook zetel hebben in de Staatsdoema. De belangrijkste oppositiepartijen zijn Jabloko en de Unie van Rechtse Krachten, die mede door veel tegenwerking van Kremlinzijde echter nauwelijks meer aanhangers hebben. Beide partijen verkeerden eind 2007 in zware financiële problemen. Grootste politieke partijen • •

• •

•

•

Verenigd Rusland (ER) onder leiding van Boris Gryzlov: de partij wordt beschouwd als rechts-liberaal en is voorstander van vrije markteconomie. Het is de grootste partij van Rusland en wordt gezien als de belangrijkste Kremlin-partij. Rechtvaardig Rusland (Справедливая Россия) onder leiding van Sergej Mironov: deze partij werd gevormd door het samengaan van drie kleinere partijen, Rodina ('Moederland'), de Gepensioneerdenpartij en de Partij van het Leven. De partij is in principe een oppositiepartij, maar steunt vaak de standpunten van 'Verenigd Rusland', de regeringspartij. Toch bevindt de partij zich meer aan de linkerzijde van het politieke spectrum. Communistische Partij van de Russische Federatie (CPRF) onder leiding van Gennadi Zjoeganov Liberaal-Democratische Partij van Rusland (LDPR) onder leiding van Vladimir Zjirinovski: de partij is politiek zeer rechts en autoritair. Zjirinovski is ook een zeer populistisch politicus, die zich regelmatig doet opmerken in de media, onder meer in allerlei populaire TV-shows. Unie van Rechtse Krachten (Russisch: Союз Правых Сил, СПС/Sojoez Pravych Sil)(SPS) onder leiding van Nikita Belych: deze liberaal-democratische partij stuurt aan op vrije markt en verdere privatiseringen. De partij wordt door Westerse media zoals The Economist en de BBC beschouwd als een sterk westers gezinde liberale partij. De partij is lid van de Internationale Democratische Unie. Jabloko (='Appel') onder leiding van Grigori Javlinski: is een sociaal-liberale partij, sterk westers gezind. De partij is voorstander van het Russisch lidmaatschap van de Europese Unie en tegenstander van de oorlog in Tsjetsjenië.

Verkeer en vervoer Rusland kent een netwerk van M-wegen (M staat voor magistral, "hoofdweg"), die vooral in Europees Rusland te vinden zijn. Daarbuiten zijn nog secundaire wegen, de zogenaamde Awegen.


Hoewel weinig M-wegen de autosnelwegstatus hebben (alleen delen van de M2 en de M4 zijn officieel autosnelweg), bestaan veel van de grote Russische wegen wel uit 2 rijstroken per richting, meestal niet afgescheiden door middel van een middenberm, en zijn er ook vaak geen ongelijkvloerse kruisingen. De meeste wegen gaan langs de grote steden, door middel van rondwegen, zodat doorgaand verkeer niet dwars door de stadscentra hoeft. Rond de hoofdstad Moskou ligt de ringweg MKAD, (voluit: Moskovskaja Koltsevaja Avtomobilnaja Doroga), een 2x5-strooks autosnelweg. Spoorwegen De Russische spoorwegen zijn met een totale lengte van 87.157 km (2002) de nummer twee in de wereld. De Russische spoorwegen (Russisch: Российские железные дороги; Rossiejskieje zjeleznye dorogi) of RZjD (РЖД) zijn met een totale lengte van 87.157 km (2002) de nummer twee in de wereld. Geschiedenis

Russische EMU ED4MKM-AERO

Russische stoomlocomotief

Russische diesellocomotief


Stationsgebouw van Smolensk in "paleisstijl"

Russische rangeerlocomotief

Russische elektrische locomotief De eerste Russische stoomlocomotief werd gebouwd in het jaar 1834 door Jefim (vader) en Miron (zoon) Tsjerepanov, in de Vyjsk-fabriek in Nizjni Tagil (Oeral). Technisch gezien bleek deze machine een succes te zijn. Speciaal voor proefritten werd er een 859,5 meter lang spoor aangelegd, met de eigenaardige spoorwijdte van 1645 mm die te wijten was aan oude Russische maateenheden. De stoomloc (asindeling 1-1-0) kon 3,3 ton erts met een snelheid van 13-16 km/h vervoeren. Gezien het succes bouwden vader en zoon een tweede machine, die iets groter was. Ook het vermogen nam toe, van 30 naar 40 pk. De tweede loc was in staat om 16,4 ton erts met snelheid van 16 km/h te vervoeren, een grote vooruitgang ten opzichte van de eerste machine. Toch kwam, onder druk van de paardentransportondernemers, het geplande ongeveer 3 km lange werkspoor voor het ertsvervoer niet tot stand. Ook het proefspoor en de locomotief zelf werden gesloopt. Ondanks deze tegenspoed was de spoorwegbouw niet te stoppen, en in het jaar 1835 werd begonnen met de aanleg van eerste openbare spoorweg. Dat werd ook de eerste staatsspoorweg. De Oostenrijkse ingenieur die de leiding over dit project had, vond dat het normaalspoor te smal was om hoge snelheden en comfort te verzekeren. Daarom liet hij een spoorlijn met een spoorwijdte van 6 voet, ofwel 1829 mm bouwen. Op het Brunnelspoor na is dat de grootste spoorbreedte ooit in gebruik genomen. Stoomlocomotieven, waarvan het ontwerp, met een paar aanpassingen, op normaalspoorlocomotieven gebaseerd werd, werden besteld in Engeland (6 stuks) en in België (1 stuk). De stoomlocomotieven werden 'stoomboten voor het droge' genoemd. Het speciale woord 'parovoz' (stoomrijder) werd pas later ingevoerd.


De 26 km lange lijn, die Sint-Petersburg (de toenmalige hoofdstad van Rusland) en Tsarskoje Selo (Tsarendorp, de buitenresidentie van tsaar) verbond, werd plechtig ingehuldigd op 30 oktober 1837. Deze spoorweg had echter een speelgoedkarakter: ze werd vooral door de rijken gebruikt voor plezierritjes. Dank zij het brede spoor konden ze ook eenvoudig hun paarden en koetsen op de platte wagens meenemen. Stations werden in paleisstijl gebouwd. Er werden daar optredens en concerten georganiseerd. Het Russische woord voor het stationsgebouw, 'vokzal', betekent letterlijk concert- of feestzaal. Toch had deze spoorweg wel degelijk nut. Er werd bewezen dat de bouw en exploitatie van spoorwegen in de Russische omstandigheden mogelijk was en dat de treinen niet aan rails vastvroren, zoals sommigen hadden beweerd. Moskou - Sint-Petersburg In de zomer van 1843 begon men met bouw van eerste 'echte' spoorweg. Die moest Moskou en Sint-Petersburg, de twee grootste steden van het rijk, met elkaar verbinden. Deze spoorweg, die in 1851 voltooid werd, was voor die tijd een echt technisch hoogstandje. De spoorweg, die 650 km lang was, werd vanaf het begin dubbelsporig gebouwd. Er waren ook bijna geen bochten. De Spoorwijdte bedroeg 1524 mm, ofwel 5 voet, het beroemde Russische breedspoor. Na 1860 kwam de spoorwegbouw in Rusland in een stroomversnelling. Spoorwegen werden zowel door de staat als door particulieren gebouwd. In 1912 werden echter alle privéspoorwegen door de staat opgekocht en er werd de nationale spoorwegmaatschappij RZD (РЖД, later SZD (СЖД) en tegenwoordig opnieuw RZD) opgericht. Trans-Siberische spoorweg Op het einde van negentiende eeuw werd begonnen met de aanleg van misschien wel de beroemdste spoorweg ooit: de trans-Siberische spoorlijn. Sinds 1901 konden treinen over deze spoorlijn Vladivostok bereiken, hoewel eerst nog via China. Het enorme Siberië, dat tot dan toe bijna onbewoond was, met uitzondering van inheemse nomadenstammen en Russische handelsposten, werd in snel tempo gekoloniseerd. Iedereen die zich daar kwam vestigen, kreeg gratis een groot stuk grond en werd voor enkele jaren vrijgesteld van belastingen. Dankzij de trans-Siberische spoorweg ontstonden er talloze dorpen en steden, waaronder de miljoenstad Novosibirsk, voordien slechts een klein naamloos dorpje. De spoorwegen liepen tijdens de Russische Revolutie en de Burgeroorlog schade op, maar werden in snel tempo hersteld. Ook werden nieuwe spoorlijnen aangelegd. De belangrijkste was de in de jaren 20 en 30 gebouwde, 5000 km lange Turkestan-Siberische spoorlijn die dwars door Centraal-Azië loopt. De spoorwegbouwers hadden veel enthousiasme, maar weinig technische hulpmiddelen. De omstandigheden waren heel zwaar: in de zomer kon temperatuur tot bijna 60° oplopen, in de winter was het soms -50°. Maar ondanks alle tegenvallen werd de spoorweg één jaar vroeger voltooid dan gepland. Volgens de toenmalige ideologie bracht deze spoorweg geluk en welvaart aan de achtergebleven bevolking van Centraal-Azië. Ook het rollende materieel werd tijdens het Interbellum gemoderniseerd. In plaats van de oude Ov-locomotieven kwamen modernere machines, zoals type E en type SO. Snelle reizigerstreinen werden getrokken door Su-locomotieven. Er werden ook geheel nieuwe types van locomotieven ontwikkeld. In het jaar 1924 werd naar een ontwerp van ingenieur Gakkel de eerste diesellocomotief van Rusland gebouwd, waarschijnlijk ook de eerste van de wereld. Er werden ook meerdere prototypes gebouwd. Maar omdat de toenmalig Minister der Verbindingswegen van de USSR een warm voorstander van stoomtractie was, raakten ze snel in de vergetelheid. Ze werden slechts als een soort nutteloze technische


curiosa beschouwd. Alle prototypes werden gesloopt, met uitzondering van de eerste, die bewaard gebleven is en nu te zien is in spoorwegmuseum van Sint-Petersburg. Na de Tweede Wereldoorlog werden ook nieuwe types van locomotieven in gebruik genomen, waaronder het L-type. Ook vele als trofee genomen Duitse machines, vooral BR52, die tot TE omgedoopt werd, deden dienst. De laatste stoomlocomotief van Rusland werd gebouwd in 1956 en was van het type P36. Dat waren prestigemachines, de trots van de sovjetindustrie. Het was zelfs verboden om er foto's van te nemen. De laatste in Rusland gebouwde stoomlocomotief is te zien in het spoorwegmuseum van Sint-Petersburg. Men kan niet exact nagaan wanneer stoomtractie in Rusland verdween, want vele grote fabrieken hadden eigen spooraansluitingen en rollend materiaal. Ook bij de spoorwegen zelf bleven locomotieven vaak na officiële buitendienststelling nog actief als vervangloc, zware rangeerloc, en uiteindelijk als verwarmingsinstallatie. Men neemt aan dat tegen 1980 stoomtractie in Rusland zo goed als verdwenen was. Maar al in het jaar 1965 werden 85% van alle treindiensten door diesel- en elektrische locomotieven gereden. In de jaren 50 en 60 werden talrijke spoorwegen geëlektrificeerd. In de jaren 50 werd in de fabriek van Riga (de hoofdstad van Letland) het zeer succesvolle elektrische treinstel van het type ER ontwikkeld. Ondanks hun eerbiedwaardige leeftijd zijn deze nog steeds overal in Rusland actief. Vele naoorlogse Russische diesellocomotieven, zoals TGM, vertonen verwantschap met de Amerikaanse types van jaren 1940. Dit is te danken aan Amerikaanse Land-Lease locomotieven, die tijdens de Tweede Wereldoorlog als oorlogshulp door de VS aan de USSR werden geleverd. De enige grote spoorweg die na de Tweede Wereldoorlog gebouwd werd, is de BaikalAmoermagistraal (BAM). Deze spoorlijn loopt evenwijdig aan de trans-Siberische Spoorweg, maar veel noordelijker. Ze werd gebouwd om de enorme natuurlijke rijkdommen van het noorden van Siberië toegankelijk te maken, maar ook om militaire redenen, daar de transSiberische spoorweg te dicht bij de Chinese grens lag. Na de Sovjet-Unie Na het uiteenvallen van Sovjet-Unie kwamen de spoorwegen in diepe crisis terecht. Talloze kleine lijnen werden gesloten. Maar de laatste paar jaar gaat het weer beter, er wordt ook weer geïnvesteerd, vooral in rollend materieel. In december 2004 werd bekend dat de Russische spoorwegen minimaal 60 hogesnelheidstreinen gaat aanschaffen bij een joint venture van Siemens (bouwer van de ICE) en de Russische CJSC Transmashholding. De planning is dat de eerste prototypetrein eind 2007 zal worden opgeleverd. De eerste serie hogesnelheidstreienen zal vanaf 2009 in serieproductie komen en zal gaan rijden op de trajecten Moskou - Sint-Petersburg en SintPetersburg - Helsinki. De Russische spoorwegen zullen voor die tijd nog de spoorweginfrastructuur op dat traject moeten aanpassen, zodat er met maximumsnelheden van 250 tot 300 km/h gereden kan worden. Later zullen op meer trajecten hogesnelheidstreinen komen te rijden met snelheden van 160 tot 200 km/h (o.a. verbindingen van Moskou met Rostov aan de Don, Kiev en Jekaterinenburg). Sinds 2007 zijn op verschillende trajecten gescheiden slaapcoupé's voor mannen en vrouwen ingevoerd, op verzoek van de laatsten.

EuroNight


(afgekort: EN) is een onderdeel van het treinverkeer voor internationale nachttreinen in Europa. Geschiedenis De eerste EuroNight treinen werden 1993 als opvolger van de EuroCity-Nacht ingevoerd. Samenstelling treinen EuroNight treinen bestaan uit slaaprijtuigen, ligrijtuigen en rijtuigen met 2e klasse zitplaatsen. Daaraan worden in sommige treinen nog rijtuigen met 1e klasse zitplaatsen, restauratierijtuigen en bagagerijtuigen toegevoegd. De meeste EuroNight treinen worden geëxploiteerd door de Compagnie Internationale des Wagons-Lits (afgekort: CIWL). Een aantal van deze treinen worden op een gedeelte van hun traject gekoppeld met treinen van CityNightLine. Voorzieningen De rijtuigen zijn voorzien van klimaatregeling. Sommige hebben ook een restauratie-afdeling. In alle treinen zijn etenswaren en drankjes bij de slaap- en ligrijtuigenbegeleiders verkrijgbaar en een ontbijt is vaak bij de prijs inbegrepen. Bij grenscontroles worden de passagiers van de slaap- en ligrijtuigen niet gewekt voor het verrichten van grensformaliteiten. Bij grensoverschrijdend treinverkeer worden de paspoorten ter controle aan de slaap- en ligrijtuigenbegeleiders afgegeven. EN Jan Kiepura De Ost-West-Express was de roemrijke voorganger van de huidige EN "Jan Kiepura" (Poolse operazanger, 1902-1966), die vanaf 1960 op het traject Parijs–Moskou reed. Er werden ook koerswagens meegenomen voor de trajecten Parijs–Kiev, Brussel–St. Petersburg, Oostende– Moskou en Hoek van Holland-Moskou. Tussen 1994 en 1998 vertrok de Ost-WestExpress vanuit Brussel. In 1998 werd het deel ten westen van Warschau ingekort tot Keulen en hernoemd naar de EN Jan Kiepura. Deze trein voerde ook koerswagens mee op de trajecten Keulen–Minsk en Keulen–Moskou, die vanaf Warschau verder gingen onder de oorspronkelijke naam Ost-West-Express. Vanaf juni 2004 werd er weer van en naar Brussel gereden. Tussen december 2005 en december 2007 werd uitgeweken naar Frankfurt am Main. Sinds de nieuwe dienstregeling van 9 december 2007 begint de EN Jan Kiepura in Amsterdam Centraal en gaat via Keulen naar Hannover. In Hannover worden deze rijtuigen gecombineerd met de koerswagens uit Basel SBB en München Hbf. Tevens wordt in Hannover het treindeel CityNightLine (Borealis) voor de richting Kopenhagen afgekoppeld. Vanuit Hannover gaat het oostwaarts richting Warschau. In het Berlijnse Ostbahnhof wordt het treindeel CityNightLine (Kopernikus) richting Praag afgekoppeld. In Warschau worden de koerswagens met bestemming Minsk en Moskou gecombineerd met de Ost-West-Express op het traject Warschau-Minsk-Moskou als D 12 tot Brest Central, daarna rijdt de trein verder als D 12MJ. Dit deel van traject wordt alleen geëxploiteerd met tweedeklassewagons. De Ost-West-Express rijdt op het traject Moskou-Minsk-Warschau als D 11MJ.


De normaalspoorwagens van de Poolse PKP en Deutsche Bahn zijn donkerblauw en lichtgrijs, een deel heeft het opschrift „Jan Kiepura“. De wagens van RZD zijn blauw en rood en de wagens van BC/BT zijn lichtblauw met een witte bies. Bij de wagens van de RZD en BC/BT kunnen de draaistellen verwisseld worden. Alle wagens hebben een maximale snelheid van 200 km/h die men gebruikt tussen Keulen en Berlijn. Treinverkeer Polen en Wit-Rusland Tussen Polen en Wit-Rusland is doorgaand treinverkeer mogelijk door een hefinrichting. Door deze inrichting is het mogelijk om de normaalspoor draaistellen te wisselen met de breedspoor draaistellen en omgekeerd. De gehele operatie neemt ruim één uur in beslag. Op het Wit-Russische grensstation Brest Passaschyrski is zo'n omspoorinstallatie aanwezig.

Nederlands InterRail Forum

Powered by WorldOnRails.nl

Reis naar Moskou Moderators: Maarten983, aking, Andries Auteur

Bericht

jkvanrossum

Berichttitel: Reis naar Moskou Geplaatst: 12 jan 2009 12:36 Wie heeft er ervaring met de EuroNight train van Amsterdam naar Moskou. Zit daar een restaurant in? Hoe gaat dat met de grenscontrole's?

Geregistreerd op: 12 jan 2009 12:23

Margreeth

Hans van Rossum

Berichttitel: Re: Reis naar Moskou Geplaatst: 12 jan 2009 13:07 Ik heb 'm andersom gedaan. Ik ben eerlijk gezegd vergeten of er een restaurant in zit tussen Moskou en Berlijn, maar tussen Berlijn en Amsterdam in elk geval wel.

Geregistreerd op: 08 jun 2006 15:48 Berichten: 535 Woonplaats: Bij Aking in de flat!

Tussen Rusland en Wit-Rusland ben ik niet gecontroleerd, toen we Wit-Rusland uit gingen werden onze paspoorten ingenomen. Intussen werden de onderstellen verwisseld en daarna kregen we onze paspoorten weer terug. Daarna reden we Polen in en kwam de Poolse douane onze paspoorten controleren. Alles bij elkaar duurde het twee uur, maar we lagen prima op schema.


Berichttitel: Re: Reis naar Moskou Geplaatst: 12 jan 2009 13:13

Bonald

Ik heb geen ervaring, maar even via google wat zoeken en ik kwam daarop. Geregistreerd op: 11 jan 2009 13:54 Berichten: 6 Woonplaats: Ravenstein

De rijtuigen zijn voorzien van klimaatregeling. Sommige hebben ook een restauratie-afdeling. In alle treinen zijn etenswaren en drankjes bij de slaap- en ligrijtuigenbegeleiders verkrijgbaar en een ontbijt is vaak bij de prijs inbegrepen. Bij grenscontroles worden de passagiers van de slaap- en ligrijtuigen niet gewekt voor het verrichten van grensformaliteiten. Bij grensoverschrijdend treinverkeer worden de paspoorten ter controle aan de slaap- en ligrijtuigenbegeleiders afgegeven.


Andries

Margreeth schreef: Ik heb 'm andersom gedaan. Ik ben eerlijk gezegd vergeten of er een restaurant in zit tussen Moskou en Berlijn, maar tussen Berlijn en Amsterdam in elk geval wel. Geregistreerd op: 15 feb 2006 16:39 Berichten: 2216 Woonplaats: Zwolle

Tussen Amsterdam en Berlijn en v.v. zeker niet, daar rijdt de trein 's nachts. De ochtend na vertrek uit Amsterdam wordt er in Polen (in Rzepin) een restauratierijtuig bij geplaatst, wat meegaat tot Warschau. Wellicht wordt er in Brest ook weer een restauratierijtuig bij geplaatst tot Moskou, waarschijnlijk wel. Maar die informatie is lastig te vinden, dat staat niet op internet en meestal ook niet in dienstregelingen. Bonald schreef: De rijtuigen zijn voorzien van klimaatregeling. Sommige hebben ook een restauratie-afdeling. In alle treinen zijn etenswaren en drankjes bij de slaap- en ligrijtuigenbegeleiders verkrijgbaar en een ontbijt is vaak bij de prijs inbegrepen. Alleen de rijtuigen naar Warschau zijn EuroNight; de koersrijtuigen naar Minsk en Moskou niet. Wel hebben deze ook airco. Volgens mij is het ontbijt niet inbegrepen in de Russische rijtuigen naar Moskou. Citaat: Bij grenscontroles worden de passagiers van de slaap- en ligrijtuigen niet gewekt voor het verrichten van grensformaliteiten. Bij grensoverschrijdend treinverkeer worden de paspoorten ter controle aan de slaap- en ligrijtuigenbegeleiders afgegeven. Geldt alleen voor Schengenlanden. In Terespol en Brest (aan de grens van Polen naar Wit-Rusland) wordt je gewoon gecontroleerd. In Brest wordt bovendien de trein omgespoord:


met hydraulische pompen wordt je rijtuig omhoog getild, waarna de assen worden vervangen (en de koppelingen): in de voormalige Sovjetunie is het spoor namelijk breder dan hier (1520 mm in plaats van 1435 mm). Je blijft in de trein zitten terwijl dit gebeurd.


kuba.g

Geregistreerd op: 22 apr 2008 09:13 Berichten: 60 Woonplaats: Tilburg

Andries schreef: Tussen Amsterdam en Berlijn en v.v. zeker niet, daar rijdt de trein 's nachts. De ochtend na vertrek uit Amsterdam wordt er in Polen (in Rzepin) een restauratierijtuig bij geplaatst, wat meegaat tot Warschau. Wellicht wordt er in Brest ook weer een restauratierijtuig bij geplaatst tot Moskou, waarschijnlijk wel. Maar die informatie is lastig te vinden, dat staat niet op internet en meestal ook niet in dienstregelingen. Tussen Amsterdam en Berlijn kun je nog altijd terecht bij de Tsjechische rijtuig van de CNL van/naar Praag voor een hapje of drankje. Van Rzepin tot Warszawa Wschodnia rijdt inderdaad een Poolse restauratierijtuig. Vervolgens wordt er in Brest een restauratierijtuig bijgeplaatst die meerijdt naar Moskou. _________________

treinbruno

Berichttitel: Re: Reis naar Moskou Geplaatst: 12 jan 2009 20:48 k'heb eens gehoord dat de rijtuigbegeleider in het russisch rijtuig allemaal russische alcolische brouwseltjes verkoopt, en goedkoop

Geregistreerd op: 17 jan 2008 17:20 Berichten: 56 Woonplaats: Lokeren (belgie)

Andries

dat russisch rijtuig is echt mooi , allemaal mooie tapijten vanbinnen, zo van die sovjets geklede stewardesjes

Berichttitel: Re: Reis naar Moskou Geplaatst: 13 jan 2009 13:34 kuba.g schreef: Tussen Amsterdam en Berlijn kun je nog altijd terecht bij de Tsjechische rijtuig van de CNL van/naar Praag voor een hapje of drankje. Een restauratie- of barrijtuig is er echter niet, maar in principe hebben de


Geregistreerd op: 15 feb 2006 16:39 Berichten: 2216 Woonplaats: Zwolle

couchetterijtuig- en slaaprijtuigbegeleiders wel wat eten en drinken te koop. Geldt niet alleen voor de rijtuigen van CNL naar Praag, maar als het goed is ook voor de PKP-rijtuigen. Citaat: Van Rzepin tot Warszawa Wschodnia rijdt inderdaad een Poolse restauratierijtuig. Dat is trouwens rijtuig 5, en die zit helemaal aan de voorkant van de trein. De rijtuigen vanuit Amsterdam zitten achteraan de trein; het rijtuig naar Moskou zit ongeveer in het midden. Citaat: Vervolgens wordt er in Brest een restauratierijtuig bijgeplaatst die meerijdt naar Moskou. Dat vermoedde ik ook al; meestal worden er in Brest allemaal rijtuigen bijgeplaatst voor reizigers binnen de voormalige Sovjetunie. De treinen tussen Brest en Moskou zijn soms wel meer dan 20 rijtuigen lang. treinbruno schreef: dat russisch rijtuig is echt mooi

, allemaal mooie tapijten vanbinnen,

De rijtuigen naar Europa zijn wat dat betreft vrij saai. Binnen Rusland is er meer variatie. Zo heeft de trein Baikal, van Moskou naar Irkutsk, luxecompartimenten met een dvd-speler, en ook nog eens in een marinethema!: Citaat: zo van die sovjets geklede stewardesjes Helaas... De Russische spoorwegen sturen naar West-Europa vooral mannelijke provodniks. Vrouwelijke provodnitsas vind je wel in de WitRussische rijtuigen, meestal traditioneel geklede, wat oudere vrouwen, maar soms ook wel eens hipper geklede jonge meiden: (Dit is de trein Wenen-Minsk) _________________ Word ook lid van de World On Rails-hyve!

Margreeth

Berichttitel: Re: Reis naar Moskou Geplaatst: 14 jan 2009 09:25 Ha, in de Baikal trein heb ik ook gezeten, maar mijn coupé was toch eens tuk meer... basic.

Geregistreerd op: 08 jun 2006 15:48 Berichten: 535 Woonplaats: Bij Aking in de flat!

En provodnitsjas kunnen er ook zo uitzien:

Ik zou trouwens toch zweren dat ik een restauratie wagon heb gezien... Maar misschienw as ik intussen aan het hallucineren van


vermoeidheid. _________________ 20 september - 19 oktober : Vladivostok - Irkutsk - Novosibirsk Yekaterinenburg - Kirov - Nizhny Novgorod - Moskou - Utrecht! Klik voor een kaartje. En mijn weblog is weer herstart! Ik probeer 't bij te houden op http://www.margreeth.nl .


Andries

Margreeth schreef: Ha, in de Baikal trein heb ik ook gezeten, maar mijn coupé was toch eens tuk meer... basic.


Dit zijn de Lyux-compartimenten, nog luxer dan SV (de gewone 1e klasse). Citaat: En provodnitsjas kunnen er ook zo uitzien:

Meestal wel ja. Citaat: Ik zou trouwens toch zweren dat ik een restauratie wagon heb gezien... Maar misschienw as ik intussen aan het hallucineren van vermoeidheid. Mja, de trein vertrekt om half één 's nachts vanuit Berlijn en is de volgende ochtend in Nederland. In de treinsamenstelling van de EN 447/446 (die voor alle treinen van, naar en door Duitsland op fernbahn.de te vinden is) staat ook geen restauratierijtuig vermeld. Enige wat ik me dan nog kan bedenken is dat er vorig jaar nog wel een restauratierijtuig van Amsterdam naar Praag meereed, maar dat zou ik moet nakijken in een oude European Timetable. Nu in ieder geval niet meer.

Berichttitel: Re: Reis naar Moskou Geplaatst: 14 jan 2009 16:03 als ik naar kopenhagen ging had ik de trein eens doorlopen en zat er geen restauratierijtuig in Geregistreerd op: 17 jan 2008 17:20 Berichten: 56 Woonplaats: Lokeren (belgie)

wel zowat in elke wagon waar ik kom komt de rijtuigbegeleider zijn eten en drinken aanbieden of de menukaart geven en de provodnitsja van het russisch rijtuig was toen wat jonger die poolse jan kiepura rijtuigen zijn ook echte luxe met bv. LCD


TV enzo


Maarten983

Margreeth schreef:

Geregistreerd op: 04 mei 2005 11:15 Berichten: 615 Woonplaats: amsterdam

Ik zou trouwens toch zweren dat ik een restauratie wagon heb gezien... Maar misschienw as ik intussen aan het hallucineren van vermoeidheid.

Rijtuig, in wagons vervoeren ze vee! wagon tussen Sloterdijk en Leiden...

Zo zat ik laatst in een


Andries

Ach... Bij NS weten ze het verschil ook niet. Daar weten ze overigens wel meer niet:


Stel je heet Nienke Spanauf en je bent persvoorlichter bij Hispeed. Moet je dan iets begrijpen van de onderwerpen waarover je voorlichting geeft? Hispeed gaat proefrijden op de HSL. Vanwege de veiligheid mogen er geen passagiers meerijden. "Bovendien zitten er nog geen stoelen in de wagons. Dat maakt het reizen wat lastiger," aldus mevrouw Spanauf. Bij het spoor noemen we dit rijtuigen, in wagons worden goederen vervoerd. Bovendien zitten er wel degelijk stoelen in, want het zijn dezelfde rijtuigen die nu in de Beneluxdienst rijden. "Heel hard zullen de treinen op het traject van de hogesnelheidslijn voorlopig niet gaan: maximaal 160 kilometer per uur. Dat is weliswaar 30 kilometer per uur harder dan gewone intercitytreinen, maar aanzienlijk langzamer dan de 300 kilometer per uur waarop NS Hispeed naar streeft." Ook niet helemaal goed: de maximum snelheid van gewone intercity's is 140 km per uur. "Als de aansluiting op de Eurostar straks een feit is, reis je binnen vier uur van Amsterdam naar St. Pancras in Londen. Daar kun je niet tegenop vliegen." Nou, daar kun wel twee keer tegenop vliegen!


Nederlandse ambassade’s in Moskou en Minsk: Rusland / Moskou: Adres 131000 Moskou Phone: Fax: E-mail: Wit-Rusland / Minsk: Bezoekadres: Postadres: Telefoon: Fax: E-mail: Internet: Openingstijden: Aanvullende info:

Kalashny pereulok 6 +7 495 7972900 +7 495 7972904 [email protected] Nederlands consulaat te Minsk Vostochnaya 133, office 503, Minsk, Wit-Rusland (Belarus) P.O. Box 120, 220113 Minsk, Wit-Rusland (Belarus) +375 172 625 323 +375 172 624 052 [email protected] www.nlembassy.pl(hoofdpost Warschau) ma. t/m vr. 9.00-17.00 uur (plaatselijke tijd) Het conculaat is niet gemachtigd voor afhandeling van paspoorten en visa.

Reisgegevens grof


Reisgegevens detail


Reisschema Amsterdam - Moskou 12, 13 en 14 februari 2009


Reisschema Moskou – Amsterdam 16, 17, 18 februari 2009


Steden en landen tussen Berlijn en Moskou plus alle reisdetails

Recommend Documents