Statuut lokale mandataris Toelichting voor uitvoerende mandatarissen
Overzicht 1. Inleiding 2. Spelregels 3. Bezoldiging en vergoedingen 4. Cumulatie van inkomsten en mandaten 5. Sociaal statuut 6. Politiek verlof 7. Pensioen (en andere inkomsten) 8. Mandatenlijsten en vermogensaangiften 9. Eretitels 10. Ambtskledij 11. Tucht 12. Aansprakelijkheid en verzekering 2 - VVSG -
27-11-2012
3 - VVSG -
27-11-2012
4 - VVSG -
27-11-2012
5 - VVSG -
27-11-2012
1. Inleiding • • • • • • • • • •
Lange weg afgelegd… …naar goed statuut? Bijzaak of noodzaak? Vrijwilligers of professionals? Mandaat vs. privé/beroep Lokaal mandaat vs. andere mandaten Raadsleden vs. uitvoerende mandatarissen Bevolkingscijfer of … functieweging? Niet meer verkozen: wat nu? Gelijke behandeling!
6 - VVSG -
27-11-2012
7 - VVSG -
27-11-2012
2. Spelregels Gemeente • Gemeentedecreet •
Art. 14, 17, 18 (gemeenteraadsleden)
• Art. 48, 61, 69-74bis (burgemeester/schepenen)
• BVR 19 januari 2007 (nietfinanciële aspecten) • BVR 5 juni 2009 (financiële aspecten) • BVR 5 juni 2009 (tucht) • Heel wat specifieke regelgeving, vaak vervat in andere (federale of Vlaamse) wetten, decreten, KB’s, besluiten, …, 8 - VVSG -
OCMW • OCMW-decreet •
Art. 24, 27, 28 (OCMW-raadsleden)
• Art. 55, 67-73/1 (OCMWvoorzitter/-ondervoorzitter)
• BVR 19 januari 2007 (nietfinanciële aspecten) • BVR 5 juni 2009 (financiële aspecten) • BVR 5 juni 2009 (tucht) • Heel wat specifieke regelgeving, vaak vervat in andere (federale of Vlaamse) wetten, decreten, KB’s, besluiten, …, 27-11-2012
9 - VVSG -
27-11-2012
3. Bezoldiging en vergoedingen Raadslid
Burgemeester, schepenen, OCMW-voorzitter
• Presentiegeld (“aanwezig zijn”) - raadszitting - (ev.) andere (commissies e.d.) - even veel O-R als GR • (ev.) Kostenvergoedingen • Min. 45,95 – max. 201,02 euro • Dubbel (?) voor voorzitter GR • (ev.) Vertrouwenspersoon
• • • • • •
Wedde Vakantiegeld Eindejaarspremie (ev.) Kostenvergoedingen (Uittredingsvergoeding) Hangt af van bevolkingscijfer
• •
(ev.) Vertrouwenspersoon Géén andere vergoedingen!!!
10 - VVSG -
27-11-2012
3. Bezoldiging en vergoedingen Toepassing: afstand van wedde • Mogelijk om stuk van wedde door te storten of te laten inhouden • Voorafgaande schriftelijke toestemming, met aanduiding begunstigde derde (bestuur zelf?) • Niet volledige wedde? • Geen afbreuk aan gerechtelijke uitspraken en vaste inhoudingen • Attest van bestuur (einde boekjaar) • Vgl. met vermindering wedde
11 - VVSG -
27-11-2012
3. Bezoldiging en vergoedingen
• Wedde burgemeester o.b.v. parlementaire basisvergoeding (%), o.b.v. bevolkingscijfer • Wedde schepen/OCMW-voorzitter = 60 of 75 % burgemeesterswedde • Wedde OCMW-ondervoorzitter = 60 of 75 % wedde OCMW-voorzitter • Geen klassenverheffingen meer! • Vervanger: direct bij schorsing/verhindering, anders na 30 opeenvolgende dagen vervanging (met TWK)
12 - VVSG -
27-11-2012
3. Bezoldiging en vergoedingen
• Wedde maandelijks betaald (begin/einde maand) • Inhouding bedrijfsvoorheffing + ev. soc. bijdragen (incl. pensioen) • Vakantiegeld: 92 % van 1/12de van bruto jaarsalaris (hiervan 13,07 % sociale bijdrage PDOS) (cf. BVR 13 september 2002)
• Eindejaarstoelage: forfaitair bedrag + 2,5 % bruto jaarsalaris (cf. RPB 7 december 2007)
13 - VVSG -
27-11-2012
3. Bezoldiging en vergoedingen • (ev.) Kostenvergoeding • Geen aanvullende vergoedingen e.a. t.l.v. gemeente, EVA’s, filialen, OCMW (v.v. voor OCMW-voorzitter) ??? maaltijdcheques, hospitalisatieverzekering, eigen dienstvoertuig
• Uittredingsvergoeding: zie verder
14 - VVSG -
27-11-2012
3. Bezoldiging en vergoedingen Toepassing: cumulatie vakantiegeld = beperking
15 - VVSG -
27-11-2012
3. Bezoldiging en vergoedingen Toepassing: cumulatie eindejaarstoelage = soms beperking
16 - VVSG -
27-11-2012
3. Bezoldiging en vergoedingen Fiscaliteit • Einde jaar: fiche 281.10 van bestuur (vak IV) • Speciaal forfait (zie cijfers website) – geen kosten bewijzen !!! Terugbetaalde kosten hier wel van aftrekken
• Wettelijk forfait (bedragen: website): afhankelijk van hoogte wedde – doorgaans minder voordelig dan speciaal forfait !!! Op totale inkomen toegepast (1 x) bij meerdere inkomens
• Werkelijke beroepskosten: indien nog niet terugbetaald door bestuur + noodzakelijk voor uitoefening mandaat !!! ≠ verkiezingsuitgaven??? !!! Afdrachten aan partij (indien verplicht + werkelijke BK)
17 - VVSG -
27-11-2012
4. Cumulatie van inkomsten en mandaten
• • • • •
Beroepsactiviteit? JA Werkloosheidsuitkering? NEE (idem voor brugpensioen) ZIV-uitkering? NEE, tenzij… Moederschapsuitkering? NEE Pensioen? JA, indien in loop mandaat/grens indien voordien al toegekend • Cumulatie mandaten? MJA, … • Weddevermindering of compensatie
18 - VVSG -
27-11-2012
4. Cumulatie van inkomsten en mandaten Toepassing: wedde en pensioen • Onbeperkte cumulatie indien pensioen tijdens mandaat • Anders grenzen bijverdiensten: cf. website RVP • Evoluties?
19 - VVSG -
27-11-2012
4. Cumulatie van inkomsten en mandaten
20 - VVSG -
27-11-2012
4. Cumulatie van inkomsten en mandaten Compensatie inkomensverlies • “De gemeente/het OCMW vult het de wedde van (de mandatarissen), die wettelijke of reglementaire bezoldigingen, pensioenen, vergoedingen of toelagen genieten, aan met een bedrag ter compensatie van het inkomensverlies dat de betrokkene lijdt, op voorwaarde dat de mandataris daar zelf om verzoekt. De gemeente/OCMW-secretaris stelt vast of aan de vereiste voorwaarden is voldaan.” • Grens: - schepen/OCMW-voorzitter : jaarwedde schepen in gemeente met 50.000 inwoners (ca. 50.000 euro bruto) - burgemeester: wedde burgemeester in gemeente met 50.000 inwoners (ca. 85.000 euro bruto) 21 - VVSG -
27-11-2012
4. Cumulatie van inkomsten en mandaten
Compensatie inkomensverlies: val of uitweg? • Enkel bedoeld voor onvrijwillig inkomensverlies • Geen tussenkomst gemeente/OCMW-raad meer bij toekenning • Raad legt wel procedure vast voor U.M. (raadsleden: BVR 5 juni 2009)
• • • •
Beter cumulatiebeperkingen versoepelen? Publieke opinie? De magische grens van 50.000 inwoners… Fiscaal: “baten” (raadsleden) of “bezoldiging” (uitv. mand.)
22 - VVSG -
27-11-2012
4. Cumulatie van mandaten Cumulatie van mandaten/vergoedingen • Parlementsleden: slechts één ander bezoldigd uitvoerend mandaat… • …maar ook weer niet zó strikt • Maximaal anderhalve maal parlementaire vergoeding (172.946,73 euro) (2012) – geldt voor elke cumulatie tussen uitvoerend mandaat en andere mandaten • Aanmoedigen of afschaffen? • Lokale wedde verminderen? Andere inkomsten? Berekening? Kennisgeving? Of beter niet aan beginnen? (cf. art. 70, §4 GD/art. 68, §4 O-D) • Bv. presentiegelden provincie/gemeente/OCMW-raad, EVA’s, IGS, SHM, OCMW-verenigingen, … • Uiteraard geen compensatie mogelijk!
23 - VVSG -
27-11-2012
5. Sociaal statuut
• (ev.) Aanvullend sociaal statuut • Pensioen (zie verder) • Vervanging • Verhindering (bevallings-/ouderschapsverlof, ziekte, studie, verblijf in buitenland, palliatief verlof, bijstand/verzorging zwaar ziek familie- of gezinslid) • Tijdelijke afwezigheid • Gevolgen voor wedde
24 - VVSG -
27-11-2012
5. Sociaal statuut
25 - VVSG -
27-11-2012
5. Sociaal statuut Uittredingsvergoeding • Extra “vangnet” • Pas vanaf 2019!!! • Moet nog geconcretiseerd worden • Nu al enkele principes: • • • •
26 - VVSG -
Eén maand per gepresteerd jaar Max. 12 maanden Geen ander (uitvoerend) mandaat Vervalt indien beroepsinkomen – wel ev. bijpassing verschil
27-11-2012
27 - VVSG -
27-11-2012
5. Sociaal statuut Aanvullend sociaal statuut (“niet-beschermde mandataris”) • Geen andere of beperkte beroepsactiviteit geen sociale bescherming – attest ziekenfonds • 12,92 % werkgeversbijdragen en 5,57 % werknemersbijdragen voor RSZPPO • // socialezekerheidsstelsel werknemers • Probleem 1: discriminatie t.o.v. collega’s • Probleem 2: alles of niets • Probleem 3: ≠ raadsleden (verlies vervangingsinkomen?) • Einde mandaat? Werkloosheidsvergoeding, voorlopig geen uittredingsvergoeding • Willen we eigenlijk wel voltijdse mandatarissen? 28 - VVSG -
27-11-2012
6. Politiek verlof
• Is een recht! Werkgever kan dus niet weigeren. Maar… • Speciale bescherming bij kennisgeving binnen 6 maanden vóór verkiezing – tot 6 maanden na mandaat (privé) • Rijk wordt men er niet van, integendeel • Verschilt sterk van sector tot sector • Kan voordelig zijn om job tijdelijk stop te zetten: vangnet, maar wat na lange afwezigheid?
29 - VVSG -
27-11-2012
6. Politiek verlof Privésector
Overheid (‘80 %’-regel)
• max. 2 dagen/week of voltijdse schorsing AO – niet betaald + slechts 1 legislatuur
• Schepenen/OCMW-voorzitter: 4 dagen/maand tot halftijds facultatief P.V. + 2 dagen/maand tot voltijds P.V. van ambtswege – niet betaald • Burgemeester: een vierde tot halftijds facultatief P.V. + 3 dagen/maand tot voltijds P.V. van ambtswege – niet betaald
Steeds uitbreiding naar halftijds/voltijds mogelijk
30 - VVSG -
27-11-2012
7. Pensioen
• • • • • •
Verplichte inhouding van 7,5 % op brutowedde Vanaf 60, 62, 65 of …? Men mag geen uitvoerend mandaat meer hebben Geen einde door afzetting Pensioen “afgetopt” na ca. 20/36 jaar mandaat Perequaties (basispensioenbedrag x (nieuwe basiswedde/aanvankelijke basiswedde), indexeringen (nu: 160,84 %), maximumgrenzen (nu: 75.406,20 euro bruto/jaar) en cumulaties…
31 - VVSG -
27-11-2012
7. Pensioen Toepassing: hervorming pensioenleeftijd (1) • Regel: 65 jaar (voordien 60 indien 12 of 60 maanden mandaat) • Uitzondering: 62 jaar indien 40 loopbaanjaren of … • Overgangsregeling:
• Bijkomende uitzonderingen (bv. voor wie aan leeftijdsvoorwaarde in gegeven jaar voldoet, maar pas volgend jaar pensioen kan aanvragen) 32 - VVSG -
27-11-2012
7. Pensioen
Toepassing: hervorming pensioenleeftijd (2) • Vaststelling loopbaanjaren: ook andere stelsels meetellen (wel niet meer dan 12m. per kalenderjaar) • Probleem: hoe (correcte) gegevens verzamelen? • Minimumaantal maanden mandaat blijft (12 vanaf ‘89, 60 voordien) • Diensten als mandataris: geen verhogingscoëfficiënt + meegerekend indien verplichte pensioeninhoudingen + 4 maanden voldoende voor stelsel private sector
33 - VVSG -
27-11-2012
7. Pensioen en andere inkomsten Toepassing: cumulatiebeperkingen • Zie hoger voor cumulatie met beroepsactiviteit • Ander rustpensioen: sowieso maximumbedrag • Rustpensioen werknemers/zelfstandigen: eenheid van loopbaan (mandatarisjaren x 2,25, aftopping op 45, max. 15 jaren minder Pensioenpunt) – wordt afgeschaft? • Rustpensioen overheid: maximumbedrag • Brugpensioen: niet met aanvullende vergoeding, werkloosheidsuitkering (RVA) beperkt • Overlevingspensioen: beperking • Onderbrekingsuitkering: NEE • Arbeidsongeschiktheidsuitkering: beperking 34 - VVSG -
27-11-2012
7. Pensioen en andere inkomsten Overlevingspensioen • Voorwaarden mbt huwelijk en minimumduur • 60 % van normaal rustpensioen, ev. verhoogd o.b.v. kinderen ten laste, verminderd bij leeftijdsverschil Wezenpensioen • Voorwaarden: 18 jaar, minimumduur • 60 % van OP, vermeerderd per kind Verjaringstermijnen • In principe 5 jaar 35 - VVSG -
27-11-2012
36 - VVSG -
27-11-2012
8. Mandatenlijsten en vermogensaangiften Mandatenlijst • Voor wie uitvoerend mandaat heeft… • …maar ook andere “toegangswegen” • Jaarlijks tussen 1-1 en 31-3 schriftelijke aangifte van mandaten voorgaand jaar • Alle mandaten, functies, beroepen “met enige macht of invloed”, incl. begin- en einddatum • Aangeven “bezoldigd” of “niet bezoldigd” (niét bezoldiging zelf!) • Jaarlijkse publicatie in Belgisch Staatsblad
37 - VVSG -
27-11-2012
8. Mandatenlijsten en vermogensaangiften Vermogensaangifte • Niét meer binnen de maand na aanvaarding of neerlegging mandaat, maar tussen 1-1 en 31-3 van volgende jaar (tenzij ongewijzigd) • Stand vermogen op 31-12 voorgaande jaar • Mandaat voor 6 jaar ook vóór 1-4 van zesde jaar, etc. • Alle schuldvorderingen, OG + waardevolle RG • Gesloten omslag: enkel geopend bij strafrechtelijk onderzoek Meer info: institutionele informatieverstrekkers + Rekenhof (www.rekenhof.be) kennisgeving aan eigen bestuur? 38 - VVSG -
27-11-2012
39 - VVSG -
27-11-2012
9. Eretitels • BVR 19 januari 2007, Titel X • Enkel nog voor burgemeesters! (anderen: // raadsleden raad legt regels vast) • In principe zes jaar (of legislatuur) • Aanvraag door betrokkene, raad of rechtsopvolgers overleden mandataris • Bij provinciale afdeling ABB • Verklaring op eer • Niet wanneer men nog uitvoerend mandaat heeft of personeelslid van bestuur is • Toekenning door VR, kan eretitel intrekken • Onberispelijk gedrag??? 40 - VVSG -
27-11-2012
10. Ambtskledij
41 - VVSG -
27-11-2012
11. Tucht • Enkel uitvoerende mandatarissen (niet meer GR-voorzitter) • Schorsing of afzetting door VR • Bij “kennelijk wangedrag of grove nalatigheid” (resp. buiten en binnen mandaat; RvSt: wel tijdens mandaat) • VR kan gouverneur belasten met tuchtonderzoek • Tuchtverslag en ev. voorstel straf • Oproeping betrokkene, horen getuigen, hoorzitting, … • Termijn van schorsing vrij te bepalen • Bij afzetting: ten vroegste na 2 jaar terug in één van genoemde functies • Procedure: zie BVR 5 juni 2009 (het andere!) 42 - VVSG -
27-11-2012
43 - VVSG -
27-11-2012
12. Aansprakelijkheid en verzekering
44 - VVSG -
27-11-2012
12. Aansprakelijkheid en verzekering • Dekking B.A., incl. rechtsbijstand (BVR 19 januari 2007)
• Ongevallenverzekering • Gemeente of andere overheid B.A. voor betaling geldboeten bij misdrijf U.M. • Gem./OCMW of andere overheid B.A. voor aangerichte schade • Regresvordering • Normale uitoefening mandaat • Geen herhaling, persoonlijke inbreuk verkeersreglementering, bedrog, zware schuld of vaak voorkomende lichte schuld
45 - VVSG -
27-11-2012
46 - VVSG -
27-11-2012
Ten uitgeleide
• Informatie: pocket “Het statuut van de lokale mandataris” (let op: constant nood aan bijwerking, al 12de editie!) • Ook informatie: www.vvsg.be • Nóg meer informatie: David Vanholsbeeck
[email protected] Tel. 02/211.55.45
47 - VVSG -
27-11-2012
