Status: VAPRO VAPRO (datum invullen)

Status: Dit kwalificatiedossier is opgesteld op basis van de formats en handleidingen, zoals deze bekend waren op 1 juni 2004. Dit kwalificatiedossier is ontwikkeld onder de verantwoordelijkheid van de paritaire commissie beroepsonderwijs bedrijfsleven van het kenniscentrum VAPRO. Het bestuur van het kenniscentrum VAPRO heeft op (datum invullen) de goedkeuring van het ministerie van OCW ontvangen. De delen 1 en 2 (blz. 3 tot 75) geven de kern en de nadere uitwerking van het kwalificatieprofiel weer evenals het bijbehorende verantwoordingsdocument, waarin de keuzes van de paritaire commissie beroepsonderwijs en bedrijfsleven zijn toegelicht en verantwoord. In deel 3 (blz. 75 t/m 80) zijn de onderliggende brondocumenten opgenomen.

Inhoudsopgave DEEL 1

DE DOOR HET MINISTERIE VAN OCW/LNV VAST TE STELLEN KERN VAN HET KWALIFICATIEPROFIEL .............................................................................................................. 3

1

ALGEMENE INFORMATIE ............................................................................................................ 3

2

SPECIFIEKE INFORMATIE ........................................................................................................... 4

3

KERNTAKEN..................................................................................................................................... 6

4

KERNOPGAVEN ............................................................................................................................... 7

5

COMPETENTIEMATRIX ................................................................................................................ 9

DEEL 2

DE DOOR HET BESTUUR VAN HET KENNISCENTRUM OP ADVIES VAN DE PARITAIRE COMMISSIE BEROEPSONDERWIJS BEDRIJFSLEVEN VAST TE STELLEN NADERE UITWERKING................................................................................................................ 10

6

VERRIJKTE KERNTAKEN VAN HET TOTALE KWALIFICATIEPROFIEL ..................... 10

7

EVENTUELE KERNOPGAVEN BEHOREND BIJ EEN UITSTROOMDIFFERENTIATIE 22

8

BEROEPSCOMPETENTIES MET BEHEERSINGSCRITERIA............................................... 23

9

OPBOUW KWALIFICATIEPROFIEL ......................................................................................... 35

9.1 9.2

Kern....................................................................................................................................... 35 Uitstroomdifferentiaties ........................................................................................................ 35

10

CERTIFICEERBARE EENHEDEN............................................................................................... 36

11

COMPETENTIEMATRIX .............................................................................................................. 37

11.1. model 1.................................................................................................................................. 37 12

VERANTWOORDINGSDOCUMENT........................................................................................... 39

12.1 De onderliggende beroepscompetentieprofielen................................................................... 39 12.2 Naam en structuur van het kwalificatieprofiel ...................................................................... 40 12.2.1 De kern van het kwalificatieprofiel......................................................................... 40 12.2.2 De beschrijving van eventuele uitstroomdifferentiaties........................................... 42 12.2.3 De aanwijzing van eventuele certificeerbare eenheden ........................................... 44 12.3 Van beroepscompetentieprofiel(en) naar kwalificatieprofiel................................................ 45 12.4 Leer- en burgerschapscompetenties ...................................................................................... 48 12.4.1 Verantwoording van de gemaakte keuzes................................................................ 47 12.4.2 Talen ........................................................................................................................ 48 12.5 Borging van de kwaliteit van examinering ........................................................................... 51 12.6 Doorstroomrechten................................................................................................................ 51 12.7 Het proces van totstandkoming van het Kwalificatiedossier ................................................ 51 12.8 Tabellen schering en inslag: beroepscompetenties en leer en burgerschapscompetenties….53 DEEL 3: BRONDOCUMENTEN...................................................................................................................... 75

Er bestaat in het Nederlands een dilemma als het gaat over het gebruik van woorden die als mannelijk en vrouwelijk geïnterpreteerd kunnen worden. We zouden consequent kunnen werken met 'hij/zij' en 'zijn/haar', maar dat geeft een gedwongenheid die wij stilistisch niet verantwoord vinden. De personen die in dit stuk de handelingen verrichten of beschreven worden, kunnen in onze optiek net zo goed mannen zijn als vrouwen. Kwalificatiedossier Chemisch-fysisch analist (20.01.2005)

2

DEEL 1 DE DOOR HET MINISTERIE VAN OCW VAST TE STELLEN KERN VAN HET KWALIFICATIEPROFIEL

Kwalificatieprofiel Chemisch-fysisch analist 1

ALGEMENE INFORMATIE datum: 9-05-2005

versie: 6

Onder regie van kenniscentrum VAPRO

Ontwikkeld door

Kenniscentrum VAPRO

Bron- en referentiedocumenten Onderliggende beroepscompetentieprofielen: • Chemisch analist (juli 2004) • Fysisch analist (juli 2004) • Technisch onderwijsassistent (december 2004) Het door de Stuurgroep kwalificatiestructuur vastgestelde brondocument leren en burgerschap (mei 2004). Vertaaldocument L&B (Aequor) Set algemene beroepscompetenties (Colo, augustus 2004) Eventuele overige referentiedocumenten: • Referentiedocument Talen in de competentieprofielen (Colo, oktober 2004)

Verantwoording door/op

Paritaire commissie beroepsonderwijs en bedrijfsleven van Kenniscentrum VAPRO d.d. 16 december 2004 Bestuur Kenniscentrum VAPRO d.d. 16 december 2004

Kwalificatiedossier Chemisch-fysisch analist (20.01.2005)

3

2

SPECIFIEKE INFORMATIE

Korte typering van het kwalificatieprofiel

De opleiding Chemisch-fysisch analist leidt op tot chemisch analist, fysisch analist of tot technisch onderwijsassistent, afhankelijk van de gekozen uitstroomrichting. Met een diploma Chemisch-fysisch analist kan de beginnend beroepsbeoefenaar onder andere werken op laboratoria, afdelingen onderzoek en ontwikkeling, productie en kwaliteit, binnen de industrie, apotheken, milieulaboratoria, (semi)overheidsinstellingen en, als technisch onderwijsassistent, in diverse onderwijsinstellingen. Een chemisch-fysisch analist is kritisch en nauwkeurig en draagt door zijn werkzaamheden bij aan het optimaliseren van producten en processen of, als technisch onderwijsassistent, aan de scholing van leerlingen op natuur-, scheikundig of biologisch gebied. Het optimaliseren van producten en processen doet de chemisch-fysisch analist door de vraag van de (interne) klant te achterhalen, chemische of fysische analyses uit te voeren aan niet-levend materiaal (grondstoffen, half- en eindfabrikaten en afvalstoffen) en de resultaten te koppelen aan het primaire productieproces. Door zijn competenties op het gebied van laboratoriumwerkzaamheden te combineren met didactiek draagt hij bij aan de scholing van leerlingen. De chemischfysisch analist is door zijn flexibiliteit in staat om te gaan met veranderende situaties en werkt zelfstandig binnen een team. Na de opleiding kan de chemisch-fysisch analist doorgroeien naar meer specialistische of juist meer coördinerende functies. Het volgen van een Hbo-opleiding draagt bij aan het carrièreperspectief.

Kwalificatiestructuur

Het kwalificatieprofiel Chemisch-fysisch analist is één van de vier kwalificatieprofielen die ontwikkeld zijn voor de sector laboratoriumtechniek. De andere kwalificatieprofielen zijn: Laborant, Biomedisch analist en Dierverzorger (laatstgenoemde in samenwerking met Kenniscentrum Aequor). Evenals het kwalificatieprofiel Biomedisch analist is het kwalificatieprofiel Chemisch-fysisch analist een kwalificatieprofiel op niveau 4; zij tonen verwantschap wat betreft de vaardigheden, maar grote verschillen wat betreft het materiaal waarmee gewerkt wordt (levend versus niet-levend materiaal), de cultuur (gezondheid versus product- of procesverbetering) en de theoretische achtergronden (medische kennis versus kennis van analyses en materialen). Ook is er verwantschap van het kwalificatieprofiel Chemisch-fysisch analist met het kwalificatieprofiel Laborant (niveau 2 en 3), wat betreft de context waarin gewerkt wordt. In de opleiding tot Chemisch-fysisch analist wordt de leerling gevormd tot specialist, in de opleiding tot Laborant wordt de leerling gevormd tot breed inzetbare laborant.


4

Typering en niveau van de kwalificatie

0 assistent X vakman

0 0 0 X 0 middenkaderfunctionaris 0

niveau 1 niveau 2 niveau 3 niveau 4 niveau 4

Uitstroomdifferentiaties

De uitstroomdifferentiaties en bijbehorende competentiematrix zijn vastgesteld door het bestuur van kenniscentrum VAPRO op advies van de paritaire commissie beroepsonderwijs bedrijfsleven behorend bij kenniscentrum VAPRO op basis van het mandaat van het ministerie van OCW. De uitstroomdifferentiaties zijn daarmee integraal onderdeel van het door het ministerie van OCW vastgestelde kwalificatieprofiel.

Vrije ruimte

De inhoud van de vrije ruimte wordt vastgesteld en onderhouden door het bevoegd gezag van de onderwijsinstelling.

Examinering

De onderwijsinstellingen bieden via de bedrijfstakgroepen (BTG's) van de Bve Raad de paritaire commissie inzicht in de wijze waarop de examinering van dit kwalificatieprofiel wordt vormgegeven. De paritaire commissie kan hierover haar mening geven, maar heeft geen bevoegdheden inzake examinering.

Diploma

Ten bewijze dat is voldaan aan de eisen uit dit kwalificatieprofiel wordt het diploma Chemisch-fysisch analist toegekend, indien de examinering met een voldoende resultaat is afgerond. Mits voldaan is aan de daarvoor vastgestelde voorwaarden wordt op het diploma Chemisch-fysisch analist tenminste één van onderstaande uitstroomdifferentiaties vermeld: • Chemisch analist • Fysisch analist • Technisch onderwijsassistent

Certificeerbare eenheden

Er zijn geen certificeerbare eenheden vastgesteld op advies van de paritaire commissie beroepsonderwijs bedrijfsleven behorend bij kenniscentrum VAPRO op basis van het mandaat van het ministerie van OCW.

Wettelijke beroepsvereisten

n.v.t.


5

3

KERNTAKEN

De volgende kerntaken maken deel uit van de kern van het kwalificatieprofiel

1. Bereidt analyses voor 2. Voert gestandaardiseerde analyses uit 3. Beoordeelt meetwaarden en rapporteert hierover 4. Onderhoudt werkplek en apparatuur 5. Ondersteunt methodenontwikkeling


6

4

KERNOPGAVEN

De volgende kernopgaven maken deel uit van de kern van het kwalificatieprofiel Kernopgave 1 Tijd versus nauwkeurig werken De chemisch-fysisch analist staat voor de opgave om nauwkeurig te werken en fouten in het werk te minimaliseren, ongeacht welke tijdsdruk. Hij moet dit doen omdat bij laboratoriumwerkzaamheden een kleine onnauwkeurigheid of fout al een andere, verkeerde uitslag tot gevolg kan hebben. De chemischfysisch analist moet veel tegelijk en naast elkaar afwerken en dit toch nauwkeurig en rustig doen. Hij moet om kunnen gaan met een grote diversiteit aan aangevraagde analyses of, voor de technisch onderwijsassistent, met een grote diversiteit aan werkzaamheden. Kernopgave 2 Tijd versus werken volgens voorschriften De chemisch-fysisch analist staat voor de opgave om onder tijdsdruk zijn werk uit te voeren volgens werkvoorschriften, veiligheidsvoorschriften, ARBO-regels, milieuvoorschriften en kwaliteitszorgprocedures. Wanneer hij zich hier niet aan houdt, kan dit leiden tot foutieve analyses, onveilige werksituaties, lichamelijke klachten, schade aan het milieu of verlies van de erkenning voor kwaliteitszorg. De chemisch-fysisch analist moet proberen dit soort dilemma’s te voorkomen en op correcte wijze omgaan met deze situaties. Kernopgave 3 Correct handelen bij afwijkende situaties De chemisch-fysisch analist staat voor de opgave om in het geval van afwijkende situaties de juiste stappen te zetten. Voor een groot deel is dit vast gelegd in protocollen, maar ook wanneer er niets is vastgelegd moet hij weten hoe te handelen. Wanneer de chemisch-fysisch analist afwijkingen niet signaleert, of niets doet met wel gesignaleerde afwijkingen, kan dit grote gevolgen hebben voor bijvoorbeeld het productieproces. Kernopgave 4 Inzicht tonen De chemisch-fysisch analist staat voor de opgave om aan de hand van de meest recente informatie op zijn vakgebied inzicht te tonen in het werk dat hij uitvoert. Hij toont procesmatig inzicht bij het maken van afwegingen en legt verbanden. De chemisch-fysisch analist moet de onderzoeksvraag, de onderzoeksmethode en het te onderzoeken materiaal met elkaar in verband brengen en zo het overzicht verkrijgen. Indien dit niet gebeurt, zal de chemisch-fysisch analist niet in staat zijn zijn werkzaamheden in de juiste context te plaatsen en een optimale bijdrage te leveren aan de organisatie.


7

Kernopgave 5 Discreet omgaan met vertrouwelijke gegevens De chemisch-fysisch analist staat voor de opgave om discreet om te gaan met vertrouwelijke gegevens. Het is niet toegestaan om resultaten van onderzoek voor derden of, in het geval van de technisch onderwijsassistent, gegevens van leerlingen zomaar openbaar te maken. Wanneer dit wel gebeurt, kan dit schade berokkenen aan het bedrijf, de klant of de leerling. De chemisch-fysisch analist moet zijn positie/ rol en verantwoordelijkheden in de organisatie kennen. Kernopgave 6 Planning versus flexibiliteit De chemisch-fysisch analist staat voor de opgave om te zorgen dat hij een goede planning van zijn eigen werkzaamheden maakt, maar wel flexibel is wanneer er bijvoorbeeld spoedopdrachten of technische problemen tussendoor komen. In overleg met de leidinggevende wordt de prioriteit van bepaalde werkzaamheden bepaald. De chemisch-fysisch analist moet hier in zijn planning rekening mee houden. Hij moet er voor zorgen dat hij overzicht heeft over al zijn werkzaamheden. Indien de chemisch-fysisch analist zijn werkzaamheden niet goed gepland heeft, zal hij niet in staat zijn het werk op tijd af te ronden. Hij moet rekening houden met de bezetting van apparatuur en dergelijke. Spoedopdrachten gaan altijd voor, indien hij hier geen gehoor aan geeft, kan dit leiden tot grote fouten in bijvoorbeeld het productieproces. Kernopgave 7 Dagelijkse werkzaamheden versus aanvullende activiteiten De chemisch-fysisch analist staat voor de opgave om naast de dagelijkse werkzaamheden ook tijd vrij te maken voor andersoortige activiteiten en de opgedane kennis en vaardigheden ook daadwerkelijk in zijn werkzaamheden toe te passen. Het gaat hier onder andere om het bijhouden van technologische ontwikkelingen of het bijdragen aan onderzoek. Indien hij dit niet doet, zal hij stil blijven staan in zijn ontwikkeling en niet bijdragen aan de ontwikkeling van de organisatie.


8

5

COMPETENTIEMATRIX

In de competentiematrix zijn ten behoeve van de overzichtelijkheid de competenties opgenomen die bij de kern van dit kwalificatieprofiel een rol spelen. De matrix is een hulpmiddel en brengt in beeld welke competenties nodig zijn bij welke kerntaken en kernopgaven. Voor de nadere detaillering wordt geadviseerd het betreffende onderdeel in deel 2 van het kwalificatieprofiel te bekijken.

Competenties

Kerntaak

Kernopgave

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13

Monsters voor te bewerken De werkplek te onderhouden Samen te werken Te communiceren tijdens werkzaamheden Procesmatig inzicht te ontwikkelen Beroepscompetenties te ontwikkelen Basisanalyses uit te voeren Meetwaarden te beoordelen Resultaten te rapporteren Eigen werkzaamheden te plannen Methodenontwikkeling te ondersteunen Apparatuur en instrumenten te onderhouden en te kalibreren Werk voor klanten te verrichten

X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X

X


X X X X X X X X X X X X

7 Dagelijkse werkzaamheden versus aanvullende activiteiten

6 Planning versus flexibiliteit

5 Discreet omgaan met vertrouwelijke gegevens

4 Inzicht tonen

3 Correct handelen bij afwijkende situaties

2 Tijd versus werken volgens voorschriften

1 Tijd versus nauwkeurig werken

5 Ondersteunt methodenontwikkeling

4 Onderhoudt werkomgeving en apparatuur

3 Beoordeelt meetwaarden en rapporteert hierover

2 Voert gestandaardiseerde analyses uit

1 Bereidt analyses voor

De chemisch-fysisch analist is in staat op adequate wijze

X X X X X X X X X X X X

X X

X X X X X X X X X X

X X

X X

X

X X

X X

X

9

DEEL 2 DE DOOR HET BESTUUR VAN HET KENNISCENTRUM OP ADVIES VAN DE PARITAIRE COMMISSIE BEROEPSONDERWIJS BEDRIJFSLEVEN VAST TE STELLEN NADERE UITWERKING 6

VERRIJKTE KERNTAKEN VAN HET TOTALE KWALIFICATIEPROFIEL

Kerntaak 1 Bereidt analyses voor Proces

De chemisch-fysisch analist bepaalt op basis van de weekplanning en/of het werkoverleg in overleg met de leidinggevende welke werkzaamheden hij die dag gaat doen en plant deze in. Hierbij zorgt hij voor afstemming met zijn collega’s. De chemisch-fysisch analist ontvangt monsters met bijbehorende aanvraag en zorgt hierbij voor een correcte identificatie en vervolgens registratie van de monsters. Hij koppelt aan het monster en de opdracht een analysenummer. Het kan ook zijn dat de chemischfysisch analist zelf monsters neemt. Dit doet hij volgens protocol. Hij bekijkt de analyseaanvraag kritisch en overlegt eventueel met de opdrachtgever over de aanvraag. Met behulp van een checklist controleert de chemisch-fysisch analist de eigenschappen van het monster, of er voldoende is aangeleverd en of het op de juiste wijze is aangeleverd. In de aanvraag leest de chemisch-fysisch analist welke analyses met het monster moeten worden gedaan en bepaalt de wijze van voorbewerking op basis van deze informatie en wat daarover in de voorschriften staat. Tijdens het voorbewerken zorgt de chemisch-fysisch analist voor controlemonsters en noteert hij eventuele opvallendheden. Vervolgens worden de monsters gesorteerd en verdeeld.

Rol/verantwoordelijkheden

De chemisch-fysisch analist is er verantwoordelijk voor dat hij zijn werkzaamheden voor die dag logisch inplant. Ook moet hij ervoor zorgen dat hij beschikt over het juiste monster en hier actie op ondernemen indien dit niet het geval is. Hij voert de werkzaamheden zelfstandig en volgens de voorschriften uit. Hij is verantwoordelijk voor het discreet omgaan met vertrouwelijke gegevens en het correct registreren van de monstergegevens. De chemisch-fysisch analist werkt volgens planning en veilig, kwaliteits- en milieubewust.

Complexiteit

-

-

Het is de taak van de chemisch-fysisch analist om spoedopdrachten te signaleren en aan deze een spoedcode toe te kennen. De chemisch-fysisch analist moet weten hoe te handelen wanneer er iets mis gaat. De werkvoorschriften kunnen Engelstalig zijn, de chemischfysisch analist moet deze begrijpen. Het onjuist lezen, interpreteren en toepassen van de werkvoorschriften heeft een hoog afbreukrisico. Snelheid is belangrijk wanneer monsters bederfelijk zijn. Tijdens het proces heeft de chemisch-fysisch analist inzicht in het belang van een correcte registratie, een goede beoordeling van de kwaliteit van het monster en de rol van


10

-

monstervoorbewerking in het gehele proces. De chemisch-fysisch analist moet de bulk monsters kunnen stroomlijnen en overzicht houden. Orde en netheid/ zorgvuldigheid bij het voorbewerken en sorteren van de monsters is van belang.

Betrokkenen

Collega’s, leidinggevende.

Hulpmiddelen

-

Kwaliteit van proces en resultaat

Het resultaat is een monster dat geschikt is voor analyse.

Keuzes en dilemma’s

-

-

Analyseaanvragen Registratieformulieren, computer en/of labjournaal Diverse apparatuur, instrumenten en chemicaliën Persoonlijke beschermingsmiddelen Werkvoorschriften (SOP’s)

Het stellen van prioriteiten bij (spoed)analyses en bij grote hoeveelheden monsters. Het maken van de juiste keuze wanneer een monster op de verkeerde wijze wordt aangeleverd, hierbij het tijdsaspect in acht nemend. Het bepalen van de juiste wijze van voorbewerking. Het inschatten wanneer iemand te raadplegen bij problemen.

Kerntaak 2 Voert gestandaardiseerde analyses uit Proces

De chemisch-fysisch analist voert gestandaardiseerde handmatige of geautomatiseerde fysische, spectrometrische, elektrochemische, chromatografische of microscopische analyses uit aan niet-levend materiaal, binnen vastgestelde kaders. Het gaat hierbij om basistechnieken. De chemische analyses richten zich steeds meer op de life sciences. Het kan gaan om ingangscontrole van binnenkomende grondstoffen, kwaliteitscontrole ten bate van de lijn of analyses ten bate van de afdeling R&D of klanten. De geautomatiseerde werkzaamheden bestaan uit het controleren en instellen van de apparatuur en het plaatsen van monsters in de apparatuur. De chemisch-fysisch analist moet de apparatuur tijdens de analyse bewaken en noteert tussenmeetwaarden en afwijkingen. Ook brengt hij controlemonsters in, in het kader van proces- en kwaliteitsbewaking.


De chemisch-fysisch analist is er verantwoordelijk voor dat het werk volgens voorschriften wordt uitgevoerd aan de hand van de planning en dat de juiste (aantallen) analyses op de juiste wijze, zelfstandig, worden uitgevoerd. Hierbij wordt van hem een pro-actieve en kritische houding verwacht. Ook is hij er verantwoordelijk voor dat er controlemonsters en standaarden mee worden genomen in de analyse. Foutmeldingen spoort hij op en herstelt deze. Daarnaast zorgt hij dat


11

alle analyses zo efficiënt mogelijk worden uitgevoerd, waarbij de processen en apparaten zo effectief mogelijk worden ingezet zonder tijdsverlies ten opzichte van de resultaten.

Complexiteit

-

-

-

-

De chemisch-fysisch analist moet weten hoe te handelen wanneer er iets mis gaat. De werkvoorschriften kunnen Engelstalig zijn, hij moet deze begrijpen. De organisatie van alle onderdelen en analyses, met name voor de langdurige analyses, vergt een goed overzicht en planningsvaardigheid. Inzicht in de analyses, het doel ervan en het afstemmen van de aanpak op het doel is van belang. Daarbij is inzicht in de werking van de apparatuur noodzakelijk. De chemisch-fysisch analist moet meerdere werkzaamheden combineren en al zijn werkzaamheden uitvoeren volgens voorschriften. Handmatig werken en visueel waarnemen zijn van groot belang.

Betrokkenen


Hulpmiddelen

-


De kwaliteit van het proces is afhankelijk van de instelling van de apparatuur, de kwaliteit van het voorbewerkte monster, het inzicht in het proces en de nauwkeurigheid van de chemisch-fysisch analist. Een kwalitatief goed proces resulteert in betrouwbare analyses en meetwaarden. Dit kan gecontroleerd worden met behulp van controlemonsters.


-

-

Analyseaanvragen Formulieren voor resultaten, computer en/of labjournaal Diverse hulpmiddelen en analyseapparatuur Logboek en handboek van de apparatuur Persoonlijke beschermingsmiddelen Werkvoorschriften (SOP’s)

Het stellen van prioriteiten bij spoedanalyses en wanneer verschillende lopende analyses aandacht behoeven. Het nemen van de juiste beslissingen wanneer er sprake is van uitval of storingen in apparatuur. Het inschatten van de oorzaak, het belang en consequenties bij foutmeldingen. Flexibel omgaan met problemen; de werkzaamheden zodanig (creatief) aanpassen (binnen de omschreven voorschriften) om toch de planning te kunnen halen. Inzet van extra materialen voor betrouwbaarheid versus extra kosten en tijd.


12

Kerntaak 3 Beoordeelt meetwaarden en rapporteert hierover Proces

De chemisch-fysisch analist beoordeelt de meetwaarden en bekijkt of ze binnen de vastgestelde specificaties vallen. Daarnaast moeten de controlemonsters kloppen. Hij voert statistische berekeningen uit aan de resultaten, om uit te zoeken of de gevonden resultaten betrouwbaar zijn. Eventueel moet de analyse herhaald worden om alsnog tot betrouwbare resultaten te komen. De meetwaarden worden ingevoerd in de database, conclusies worden getrokken en er wordt gerapporteerd volgens voorschriften, mondeling of door middel van een (Engelstalig) rapport. Eventueel geeft hij (afwijkende) uitkomsten zelf door aan de productieafdeling. De chemisch-fysisch analist kan aangeven welke correcties in het productieproces moeten worden aangebracht om afwijkingen te voorkomen, wat een richting moet zijn voor verdere stappen, wat kanttekeningen bij de gehanteerde methode zijn enzovoort. Ook kan de chemisch-fysisch analist verbetervoorstellen formuleren voor voorschriften, conclusies met betrekking tot de methodiek voorstellen, de resultaten uitwerken en indien nodig presenteren aan de afdeling of klanten.


De chemisch-fysisch analist is er verantwoordelijk voor dat hij de meetwaarden zelfstandig toetst aan de normen en dat de rapportage op de juiste wijze gebeurt. Bij afwijkende waarden zoekt hij in eerste instantie zelf naar de reden. Kan hij de reden niet vinden dan raadpleegt hij collega’s of de leidinggevende. De rapportage wordt gecontroleerd door collega’s en geautoriseerd door de leidinggevende. De chemisch-fysisch analist is verantwoordelijk voor het trekken en rapporteren van de juiste conclusies, en daarbij eventueel eenvoudige rapportages in het Engels te doen.

Complexiteit

Het is van belang om de juiste conclusies te trekken uit de resultaten en de consequenties te overzien van afwijkingen in de meetwaarden. Dit betekent dat de chemisch-fysisch analist inzicht moet hebben in de betekenis van de meetwaarden en hier kritisch naar moet kijken. Het vaststellen dat de resultaten correct zijn verkregen en betrouwbaar zijn, vereist gedegen inzicht in de analysemethoden, foutmeldingen en statistiek. Foutieve of onvolledige beoordelingen kunnen intern leiden tot onterechte goed- of afkeuring van productieorders. Onzorgvuldige communicatie of onduidelijke formulering van conclusies en adviezen kan de kwaliteit van het productieproces negatief beïnvloeden. Dit kan grote materiële en financiële gevolgen hebben. De chemischfysisch analist werkt continu onder hoge tijdsdruk. De werkvoorschriften kunnen Engelstalig zijn, hij moet deze begrijpen.

Betrokkenen



13

Hulpmiddelen

-


Een juiste en betrouwbare interpretatie van de analysegegevens en een rapportage die op de juiste manier is geschiedt.


-

Computer voor verwerken van de gegevens Labjournaal met eigen meetgegevens Lijst met gegevens over de monsters Werkvoorschriften (SOP’s) waarop grenswaarden vermeld staan

Het geven van de juiste interpretatie aan de meetwaarden. Het maken van de juiste keuze in het geval van afwijkende meetwaarden. Bepalen welke resultaten doorgegeven moeten worden en aan wie. Bepalen welke informatie moet worden opgeschreven in het labjournaal en welke omstandigheden van invloed zijn op de resultaten.

Kerntaak 4 Onderhoudt werkplek en apparatuur Proces

De chemisch-fysisch analist maakt zijn werkplek schoon en ruimt deze op. Daarnaast kan de chemisch-fysisch analist beheerderstaken op verschillende gebieden hebben. Hij kan bijvoorbeeld de apparatuur, instrumenten en chemicaliën beheren. De chemisch-fysisch analist zorgt tevens met collega’s voor de kalibratie en het dagelijks onderhoud van de apparatuur en de instrumenten. Indien hier een probleem mee is, moet de chemischfysisch analist dit zelf oplossen of een monteur inschakelen.


De chemisch-fysisch analist is verantwoordelijk voor het schoonhouden van zijn werkplek en met het team voor het dagelijks onderhoud van de apparatuur. Milieubewustzijn en veiligheid zijn hierbij van groot belang. Hij is verantwoordelijk voor zijn eigen voorraad benodigdheden. Hij moet in overleg met teamgenoten er voor zorgen dat de apparatuur op tijd gekalibreerd wordt. Problemen en storingen lost hij samen met collega’s op.

Complexiteit

-

-

-

De werkvoorschriften kunnen Engelstalig zijn, hij moet deze begrijpen. De chemisch-fysisch analist moet zorgvuldig en grondig te werk gaan, omdat anders de onderzoeksresultaten kunnen worden beïnvloed. Afhankelijk van de problemen die zich voordoen met apparatuur, moet de chemisch-fysisch analist hierop inspelen. Hij moet weten wie wanneer te raadplegen en indien mogelijk de reparatie zelf verrichten. Voor de kalibratie en onderhoud van de apparatuur is inzicht in de analyse en werking van de apparatuur vereist. Tevens is


14

-

hierbij kennis van de statistiek nodig (betrouwbaarheidsanalyse). Het onderhoud en schoonmaken van de werkplek gebeurt naast de overige werkzaamheden. Diverse werkzaamheden vinden dus gelijktijdig plaats en dan ook nog onder tijdsdruk. Dit maakt het geheel complex.

Betrokkenen

Collega’s, leidinggevende, leverancier/ reparateur leverancier, verantwoordelijke voor de voorraad/ voorraadbeheerder.

Hulpmiddelen

-


Een goed bevoorrade, schone werkplek met goed werkende apparatuur, die gekalibreerd is volgens de geldende normen en regels.


-

Diverse apparatuur, hulpmaterialen en chemicaliën. Kalibratiemonsters en kalibratienormen Logboeken bij de apparatuur Registratieformulieren, computer en/ of labjournaal Persoonlijke beschermingsmiddelen Schoonmaakmiddelen Werkvoorschriften (SOP’s)

Op het juiste moment zijn eigen voorraad en aanvullen. Ook bij hoge werkdruk tijd maken voor onderhoud en schoonmaken volgens de veiligheidsvoorschriften. Het kiezen hoe te handelen bij afwijkingen of problemen. Bepalen hoe apparatuur bij te stellen bij kalibratie, zodat de analyse betrouwbaar uitgevoerd kan worden. Bepalen wanneer apparatuur geschikt is voor een betrouwbare analyse (statistiek).

Kerntaak 5 Ondersteunt methodenontwikkeling Proces

De chemisch-fysisch analist kan als lid van een team meewerken aan methodenontwikkeling: troubleshooting, het ontwikkelen, valideren en optimaliseren van analysemethoden en werkprocessen in het kader van de kwaliteitsbeheersing. De chemisch-fysisch analist krijgt in dat kader een opdracht en voert die uit. Daarmee draagt hij bij aan methodenontwikkeling. Hij voert bijvoorbeeld experimenten ter ondersteuning van de optimalisatie van het productieproces, of hij onderzoekt of een bepaald monster met een bepaald apparaat geanalyseerd kan worden. De opdracht of aanvraag kan vanuit de interne organisatie of van derden (bijvoorbeeld een klant) komen. Hij voert de experimentele analyses volgens plan uit. Hij plant de activiteiten in een logische volgorde, beoordeelt, analyseert en rapporteert de resultaten. Een goede communicatie met andere betrokkenen is bij dit werk van groot belang. De chemisch-fysisch analist werkt binnen niet volledig vastgestelde procedures en levert daar een bijdrage aan.


15


De chemisch-fysisch analist ondersteunt (het team) vanuit zijn positie binnen het team. Hij is verantwoordelijk voor het geven van de gewenste informatie aan zijn opdrachtgever(s). De chemisch-fysisch analist werkt zelfstandig, hij is verantwoordelijk voor de kwaliteit van de onderzoeksexperimenten. Hij roept eventueel de hulp in van collega’s of leidinggevenden. Daarnaast moet de chemisch-fysisch analist er voor zorgen dat hij alle werkzaamheden veilig en milieubewust uitvoert.

Complexiteit

De complexiteit hangt samen met de uit te voeren analyse. Deze kan dus variëren. Het analyseren en beoordelen van de meetwaarden vraagt meer denkwerk omdat er onderzoek plaatsvindt. De complexiteit zit met name in de integratie van praktische en theoretische kennis ten aanzien van product en/ of monster. De complexiteit zit tevens in het communiceren met collega’s, leidinggevenden, projectteamleden en opdrachtgevers. De complexiteit neemt toe naarmate de chemisch-fysisch analist verder verwijderd raakt van de werkvoorschriften. Hij moet zijn werkzaamheden binnen het kader van het onderzoek kunnen plaatsen.

Betrokkenen

Collega’s, leidinggevende, opdrachtgever, projectteamleden.

Hulpmiddelen

-

Analyseapparatuur of analysemiddelen Werkvoorschriften (SOP’s) Controlemonsters Vergaderstukken


-

Een adequate bijdrage aan methodenontwikkeling. Een adequaat uitgevoerd experiment. Een tevreden opdrachtgever.


-

Bepalen hoe te werk te gaan (procedure) en welke analysemethode te kiezen. Bepalen welke informatie te geven aan projectteamleden. Op basis van de resultaten moet de chemisch-fysisch analist de juiste conclusie trekken. Bij twijfel moet de chemisch-fysisch analist in overleg treden. Bepalen welke aanpassingen aan een analyse nodig zijn om het proces te optimaliseren. Keuze maken tussen meer onderzoek en dus meer kosten of minder onderzoek en wellicht mindere resultaten.

-

-

Kerntaak 6 Voert specifieke chemische analyses uit Proces

De chemisch analist voert een breed scala aan specifieke instrumentele spectrometrische en chromatografische analyses zelfstandig en volgens de voorschriften uit. Hij moet hierbij meerdere


16

parameters instellen en apparatuur hanteren die complexer en gevoeliger is dan bij gestandaardiseerde analyses. De chemisch analist interpreteert de meetwaarden door ze te vergelijken met de vastgestelde specificaties en rapporteert de meetwaarden volgens protocol. Bij afwijkingen geeft hij zelf mogelijke oorzaken aan.


De chemisch analist is er verantwoordelijk voor dat de analyse nauwkeurig wordt uitgevoerd en gecontroleerd, dat foutmeldingen worden opgespoord en hersteld, dat op de juiste wijze met gevoelige apparatuur wordt omgegaan zodat afbreukrisico vermeden wordt en dat alle analyses zo efficiënt mogelijk worden uitgevoerd. De chemisch analist bezit theoretische achtergrondkennis zodat hij begrijpt waarom de werkvoorschriften bepaalde analyses voorschrijven. De chemisch analist bezit theoretische achtergrondkennis zodat hij begrijpt welke invloed de parameters op de analyse hebben en zodat hij betekenis kan toekennen aan de kenmerken van de analyseapparatuur. Deze kennis is noodzakelijk zodat hij gefundeerde beslissingen kan nemen en conclusies kan staven.

Complexiteit

De complexiteit van de werkzaamheden zit in het begrijpen van een breed scala aan analyses en het interpreteren van minder doorzichtige resultaten van analyses met meerdere parameters. Het feit dat met deze gevoelige apparatuur op lagere niveaus gedetecteerd wordt, betekent extra alertheid reeds vanaf het voorbewerken van monsters. Wanneer dat niet nauwkeurig genoeg gebeurt, kan de analyse eerder mislukken. De organisatie van alle onderdelen en analyses, met name voor de langdurige analyses, vergt een goed overzicht en planningsvaardigheid. Ook wanneer er technische problemen zijn moet de deadline gehaald zien te worden.

Betrokkenen


Hulpmiddelen

-


De kwaliteit is afhankelijk van de instelling van de apparatuur, de kwaliteit van het voorbewerkte monster, het inzicht in het proces en de nauwkeurigheid van de chemisch analist. Een goed proces levert betrouwbare gegevens die op de juiste manier gepresenteerd worden. Dit kan worden bewezen met behulp van controlemonsters.

Analyseaanvragen Computer en/of labjournaal Diverse instrumenten, glaswerk en analyseapparatuur Logboek van de apparatuur Persoonlijke beschermingsmiddelen Werkvoorschriften (SOP’s) Lijst met gegevens over de monsters


17


-

Het stellen van prioriteiten bij spoedanalyses en wanneer verschillende lopende analyses aandacht behoeven. Het nemen van de juiste beslissingen wanneer er sprake is van uitval of storingen in apparatuur. Het inschatten van de oorzaak, het belang en consequenties bij foutmeldingen. Flexibel omgaan met problemen; de werkzaamheden zodanig (creatief) aanpassen (binnen de omschreven voorschriften) om toch de planning te kunnen halen.

Kerntaak 7 Voert extra fysische bepalingen uit Proces

De fysisch analist voert naast de basistechnieken een breed scala aan fysische (handmatige) bepalingen uit die te maken hebben met mechanische eigenschappen van een breed scala aan materialen. De bepalingen (waarbij gebruik kan worden gemaakt van spuitgieten, extruderen en persen) worden dikwijls uitgevoerd in het kader van onderzoek en ontwikkeling (voor product- of procesverbetering bij de interne of externe klant). Na het analyseren van de vraag wordt indien nodig een werktuigbouwkundige tekening gemaakt, (het recept van) het materiaal gewijzigd en wordt de bepaling uitgevoerd. Bepaald wordt of het gewenste resultaat wordt behaald, anders worden opnieuw aanpassingen gedaan en wordt opnieuw het resultaat bepaald. De fysisch analist past hierbij allerhande karakteriseringtechnieken zelfstandig toe. De fysisch analist interpreteert en rapporteert de meetwaarden op dezelfde wijze als bij de gestandaardiseerde analyses. Daarnaast is hij in staat rapporten voor de klant te schrijven.


De fysisch analist is er verantwoordelijk voor de bepalingen zelfstandig en volgens de voorschriften uit te voeren. Van belang is dat de bepaling nauwkeurig wordt uitgevoerd en gecontroleerd en dat alle bepalingen zo efficiënt mogelijk worden uitgevoerd, waarbij de processen en apparaten zo effectief mogelijk worden ingezet zonder tijdsverlies ten opzichte van de resultaten. Hij werkt vaak binnen de context van een groter onderzoek en begrijpt deze context. De fysisch analist bezit hierbij een dermate grote theoretische achtergrondkennis (van materiaalkenmerken) en materiaalkunde zodat hij in staat is (het recept van) het materiaal aan te passen, daar de juiste bepaling op te doen en te bepalen of het resultaat voldoende voldoet aan de eisen. Deze kennis is noodzakelijk zodat hij gefundeerde beslissingen kan nemen en conclusies kan staven.

Complexiteit

De complexiteit van de werkzaamheden zit in het koppelen van de activiteiten in het primaire proces naar het experiment dat de fysisch analist uitvoert. De fysisch analist moet procesmatig inzicht ontwikkelen. Hij past zijn kennis en technieken toe om de vraag van de klant op te lossen.

Betrokkenen

In principe voert de fysisch analist de werkzaamheden zelfstandig uit.


18

Hij kan met collega’s of leidinggevende overleggen over de aanpak van de opdracht of bij problemen.

Hulpmiddelen

-


Een kwalitatief goed proces resulteert in verbeterde producten en/ of processen voor de interne of externe klant.


-

Onderzoeksvraag Computer en/of labjournaal Diverse instrumenten, glaswerk en analyseapparatuur Logboek van de apparatuur Persoonlijke beschermingsmiddelen Werkvoorschriften (SOP’s)

Het stellen van prioriteiten bij spoedbepalingen en wanneer verschillende lopende bepalingen aandacht behoeven. Het nemen van de juiste beslissingen wanneer er sprake is van uitval of storingen in apparatuur. Het inschatten van de oorzaak, het belang en consequenties bij foutmeldingen. Flexibel omgaan met problemen; de werkzaamheden zodanig (creatief) aanpassen (binnen de omschreven voorschriften) om toch de planning te kunnen halen.

Kerntaak 8 Faciliteert practica en vakoverstijgende werkzaamheden Proces

De technisch onderwijsassistent (TOA) voert overleg met de docent. Tijdens dit gesprek brengt hij in kaart wat de wensen en verwachtingen van de docent zijn ten aanzien van het practicum. Ook inventariseert de TOA tijdens dit gesprek wie de doelgroep is en welke omvang de doelgroep heeft. De TOA koppelt terug naar de docent of zijn wensen haalbaar zijn. Ook bepaalt de TOA of de wensen van de docent mogelijk zijn gezien de eisen die worden gesteld aan de veiligheid. Hij ontwikkelt proeven en houdt zich daarbij aan de voorschriften. In sommige gevallen zijn er geen voorschriften aanwezig. De TOA zoekt dan naar voorschriften die te maken hebben met de proef die hij maakt. Op basis van voorschriften die horen bij verschillende soortgelijke proeven, stelt hij zelf voorschriften samen. Op MBO, HBO en op de universiteit gaat het om meer complexe proeven en practica. De TOA ontwikkelt de proeven en practica dan ook niet zelfstandig, maar ondersteunt de vakdocent daarbij. Ook denkt hij mee over bestaande practica. Hij voert ze uit en verandert en verbetert bestaande practica. Wanneer het practicum en bijbehorende proeven zijn ontwikkeld, maakt de TOA een planning voor het practicum. In de planning neemt hij op welke activiteiten wanneer uitgevoerd moeten worden en welke materialen daarbij nodig zijn en eventueel welke betrokkenen. In de planning wordt ook opgenomen met welke afvalstromen hij te maken krijgt en hoe hij die gaat afvoeren. De TOA maakt een jaarplanning voor de materialen. Hij maakt een budgettair overzicht en neemt op wanneer wat wordt besteld.


19


De TOA adviseert de docent, zodanig dat de juiste proef volgens voorschriften en veilig wordt uitgevoerd. De TOA is verantwoordelijk voor het op tijd aanwezig zijn van alle benodigde materialen. De eindverantwoordelijkheid ligt bij de docent. De TOA is verantwoordelijk voor het veilig en milieubewust uitvoeren van zijn werk.

Complexiteit

De inhoud van het practicum kan het werk van de TOA complex maken. Er bestaat soms een spanningsveld tussen de wensen van de docent en de mogelijkheid om deze wensen te realiseren. De TOA moet de mogelijkheden, onmogelijkheden en eventuele gevaren helder kunnen communiceren.

Betrokkenen

Docent, onderwijs ondersteunend personeel en leerlingen

Hulpmiddelen

Vakgerelateerde middelen, lokalen, kleding en bril


Alle benodigde materialen staan op tijd klaar en zijn klaar voor gebruik. Het practicum sluit aan bij de lesstof of bij een thema.


In geval de docent een practicum wil waarvoor de benodigde materialen niet aanwezig zijn, moet de TOA kiezen of hij een beroep gaat doen op de derden of richting docent gaat communiceren dat het practicum niet kan plaatshebben. Wanneer arbotechnische zaken ontbreken moet de TOA samen met de docent beslissen of een practicum wel of niet door kan gaan. De TOA en de docent kiezen tussen het door laten gaan, een alternatief aanbieden of een demo aanbieden.

Kerntaak 9 Begeleidt leerlingen tijdens practica en vakoverstijgende werkzaamheden Proces

Tijdens practica geeft de TOA instructies en vervolgens gaan de leerlingen aan de slag. De TOA controleert of de proeven volgens voorschriften en veilig worden uitgevoerd. Hij stuurt bij waar nodig. In geval van vakoverstijgende werkzaamheden is er een voorgesprek met leerlingen en docent over de door de leerlingen uit te voeren opdracht. De TOA doet vervolgens een haalbaarheidsonderzoek, waarin hij bepaalt of de proef haalbaar is binnen de organisatie en gezien het beschikbare budget of door gebruik te maken van de derde geldstroom. De TOA voert een gesprek met de docent waarin wordt bepaald of de proef kan doorgaan. Vervolgens voert de TOA een gesprek met de leerling(en). De wensen van de leerling worden in kaart gebracht, de haalbaarheid wordt bepaald en er wordt een vervolgplanning opgesteld. De TOA begeleidt in beperkte mate de leerling bij het uitvoeren van zijn opdracht. De TOA bewaakt de tijd en de manier waarop de leerling de proef uitvoert. Hij stuurt bij waar nodig en geeft eventueel tips. Hij beantwoordt vragen van de


20

leerlingen en geeft waar nodig technische hulp bij de uitvoering van proeven. De TOA koppelt op gezette tijden aan de docent terug hoe de leerling het doet en welke bijsturing de leerling nodig heeft. Als de leerling het werkstuk heeft ingeleverd, voert de docent soms een beoordelingsgesprek over het werkstuk en de daarbij behorende eindpresentatie met de TOA. Tijdens de activiteiten die worden uitgevoerd in het practicumlokaal controleert de TOA of het reglement dat geldt in het practicumlokaal wordt nageleefd.


De TOA bepaalt samen met de docent of het werkstuk past binnen het doel en of het haalbaar is. Hij bewaakt de werkwijze en de veiligheid tijdens de uitvoering. Hij stuurt bij indien nodig. De TOA draagt bij aan de beoordeling van het werkstuk. De TOA geeft heldere instructies bij de proeven. Hij controleert of de proef veilig en volgens voorschriften wordt uitgevoerd. Hij stuurt bij indien nodig. Als er geen voorschriften zijn, moet de TOA een inschatting maken op basis van zijn kennis en ervaring.

Complexiteit

Docent en leerling overtuigen wanneer een werkstuk niet haalbaar is. De TOA moet didactisch correct kunnen handelen in verschillende situaties.

Betrokkenen

Docent, onderwijs ondersteunend personeel en leerlingen

Hulpmiddelen

Vakgerelateerde apparatuur, chemicaliën, ICT apparatuur en laboratorium benodigdheden


Practicum dat veilig en volgens voorschriften verloopt. De leerling is in staat een vakoverstijgend werkstuk uit te voeren dat voldoet aan de doelen en veilig wordt uitgevoerd.


-

-

De TOA moet afbakenen met docent, instructeur en eventueel met schoolleiding waar zijn verantwoordelijkheid ligt en waar die van de docent. De TOA moet samen met de docent bepalen in hoeverre hij ingaat op niveauverschillen. De TOA moet samen met de docent kiezen of ze het practicum door laten gaan als het niet of onvoldoende is voorbereid door de leerlingen.


21

7

EVENTUELE KERNOPGAVEN BEHOREND BIJ EEN UITSTROOMDIFFERENTIATIE

De volgende kernopgaven maken deel uit van de uitstroomdifferentiaties van het kwalificatieprofiel Kernopgave 8 Omgaan met leerlingen en samenwerken met docent (Usd Technisch onderwijsassistent) De TOA staat voor de opgave om samen met de docent te zorgen voor een goede synergie in de didactiek. Naast het feit dat de TOA goed met leerlingen om moet kunnen gaan, betekent dit ook dat hij goed moet kunnen samenwerken met de docent. Wanneer de wisselwerking tussen docent en leerlingen niet optimaal is kan dit leiden tot spanningen tussen de TOA en de docent enerzijds of tussen de TOA en de leerlingen anderzijds. De TOA moet bepalen hoe hiermee om te gaan, zonder dat zijn eigen integriteit in het geding is.


22

8

BEROEPSCOMPETENTIES MET BEHEERSINGSCRITERIA

BeroepsMonsters voorbewerken competentie 1. De chemisch-fysisch analist is in staat om op adequate wijze monsters voor te (VM)

bewerken, zodat ze geschikt zijn voor analyse. Beheersings- Neemt monsters volgens voorschrift of neemt monsters met de bijbehorende criteria gericht analyseaanvraag in ontvangst. op het proces Labelt en registreert de monsters en kent aan spoedopdrachten aparte codes toe. Controleert de monsters volgens voorschriften m.b.v. checklist en de zintuigen op direct waarneembare kwaliteit en juistheid van de (aantallen) monsters. Sorteert en verdeelt de monsters volgens voorschrift en naar gelang de opdracht. Kiest aan de hand van de analyse die gedaan moet worden en de voorschriften de meest geschikte wijze van voorbewerking. Plant en regelt de eigen activiteiten, stelt prioriteiten bij monsters die met spoed moeten worden voorbewerkt en bij grote hoeveelheden monsters en past de planning aan indien nodig. Bewerkt het monster voor volgens voorschrift en kan dit verklaren aan de hand van chemische en fysische eigenschappen. Zorgt voor controlemonsters. Voert indien nodig chemische berekeningen uit volgens voorschriften. Overziet de gevolgen van de eigen werkzaamheden in het grotere geheel: Is zich bewust van het belang van een correcte registratie, een goede beoordeling van de kwaliteit van het monster en de rol van monstervoorbewerking in het gehele proces. Registreert belangrijke gegevens. Werkt efficiënt, kostenbewust en met zorg voor de omgeving. Voert alle werkzaamheden uit met inachtneming van relevante weten regelgeving/ voorschriften op het gebied van veiligheid, arbeidsomstandigheden, duurzaamheid en milieu. Werkt zelfstandig, kritisch, nauwkeurig en accuraat. Schakelt indien nodig de leidinggevende of collega’s in. Reageert op correcte wijze bij afwijkingen, daarbij zowel het tijds- als het kwaliteitsaspect in acht nemend. Gaat discreet om met vertrouwelijke gegevens. Usd Chemisch Bewerkt monsters zeer nauwkeurig voor in het geval van instrumenteel spectrometrische en chromatografische analyses. Monsters met de juiste proporties die gereed zijn voor de analyse. Resultaat BeroepsOnderhouden van werkplek competentie 2. De chemisch-fysisch analist is in staat om op adequate wijze de werkplek te (VM)

onderhouden, ten bate van een ordelijk laboratorium. Beheersings- Ruimt werkplek op en maakt de werkplek grondig schoon met de juiste middelen en criteria gericht volgens voorschrift, ook onder hoge werkdruk. op het proces Verwerkt afval volgens het geldende systeem van afvalverwerking. Vult op tijd eigen voorraden aan. Maakt de gebruikte apparatuur en instrumenten (op gezette tijden) grondig schoon. Is in staat apparatuur, instrumenten of chemicaliën te beheren. Voert alle werkzaamheden uit met inachtneming van relevante weten regelgeving/ voorschriften op het gebied van veiligheid, arbeidsomstandigheden, duurzaamheid en milieu.


23

Resultaat

Werkt efficiënt, kostenbewust en met zorg voor de omgeving. Schakelt indien nodig de leidinggevende of collega’s in. Werkt zelfstandig, kritisch, nauwkeurig en accuraat. Reageert op correcte wijze bij afwijkingen, daarbij zowel het tijds- als het kwaliteitsaspect in acht nemend. Indien van toepassing: Steriliseert en droogt de apparatuur en instrumenten. Een ordelijk laboratorium.

BeroepsSamenwerken in een team competentie 3. De chemisch-fysisch analist is in staat om op adequate wijze samen te werken (BOS, SC)

met collega’s en leidinggevenden, zodat er een prettige werksfeer heerst en het werk zo goed mogelijk uitgevoerd wordt. Beheersings- Communiceert op passende wijze met betrokkenen. criteria gericht Overlegt met collega’s en leidinggevende over de uit te voeren werkzaamheden. op het proces Stelt zich op als een betrokken werknemer. Past zich aan de bedrijfscultuur aan. Maakt werkafspraken met collega’s en houdt zich hieraan. Neemt actief deel aan werkbesprekingen. Verstrekt relevante informatie aan belanghebbenden. Overziet de gevolgen van de eigen werkzaamheden in het grotere geheel. Spreekt anderen aan op negatief gedrag. Kent de eigen verantwoordelijkheden en handelt daarnaar. Luistert naar collega’s en houdt rekening met wat door hen gezegd wordt. Toont respect voor opvattingen en gewoonten van anderen. Schakelt indien nodig de leidinggevende of collega’s in. Geeft goede voorbeeld aan collega’s. Structureert eigen werk, brengt anderen tijdig op de hoogte als het werk niet af komt en beseft de gevolgen hiervan. Neemt indien nodig werkzaamheden over van collega’s. Indien van toepassing: bereidt werkoverleg voor, woont het overleg actief bij en maakt besluitenlijst. Zorgt voor een duidelijke werkoverdracht naar collega’s. De chemisch-fysisch analist functioneert effectief en efficiënt binnen een team. Resultaat De chemisch-fysisch analist levert in een prettige werksfeer met anderen een gezamenlijke presentatie om doelen te realiseren. BeroepsCommuniceren tijdens werkzaamheden competentie 4. De chemisch-fysisch analist is in staat om op adequate wijze met alle (SC)

betrokkenen in het werkproces op een servicegerichte manier te communiceren, zodat de werkzaamheden vlot verlopen. Beheersings- Heeft een klantvriendelijke houding, reageert met respect op de gewoonten van de criteria gericht aanvrager. op het proces Neemt initiatief tot overleg. Is representatief, afgestemd op de aanvrager en hanteert correcte omgangsvormen. Maakt kritische keuzes en afwegingen in de informatie voor de aanvrager. Toont een geïnteresseerde houding en luistert actief. Communiceert op passende wijze met betrokkenen. Informeert de aanvrager over de werkzaamheden. Spreekt helder en duidelijk Nederlands (en/ of Engels). Stelt gerichte vragen om relevante informatie te achterhalen en vraagt zonodig door. Houdt rekening met wat door de ander gezegd wordt en toont aan de boodschap van


24

Resultaat

de ander begrepen te hebben. Speelt in op de veranderde situatie en past werkwijze hierop aan. Voorkomt aanleidingen voor klachten zoveel mogelijk, neem eventuele klachten serieus en zorgt dat deze worden afgehandeld. Brengt een boodschap of probleem kort en duidelijk over. Schakelt indien nodig de leidinggevende of collega’s in. Legt op een duidelijke en begrijpelijke manier een onderwerp uit. Vat samen wat een ander zegt en wat hij zelf wil overbrengen en vraagt of dat klopt. Geeft indien nodig advies. Heeft inbreng in de afstemming met interne opdrachtgevers over de juiste (hoeveelheid) monsternames en voorbewerkingen. Gaat discreet om met vertrouwelijke gegevens. Deelt relevante informatie tijdig mee, stemt deze waar nodig af met anderen en zorgt voor een goede overdracht van het werk. Adequaat geïnformeerde betrokkenen. Een vlot lopend werkproces. De onderlinge werkverhoudingen worden niet verstoord.

BeroepsProcesmatig inzicht ontwikkelen competentie 5. De chemisch-fysisch analist is in staat om op adequate wijze inzicht te krijgen (ON)

in het primaire proces van de organisatie en weet hoe zijn werkzaamheden zich verhouden tot het primaire proces. Beheersings- Maakt op basis van kennis van het primaire proces een inschatting van de gevolgen criteria gericht van eventuele fouten. op het proces Overziet de gevolgen van de eigen werkzaamheden in het grotere geheel. Communiceert op passende wijze met betrokkenen, ook van andere afdelingen. Denkt mee met de integrale kwaliteitszorg op basis van kennis van genormeerde kwaliteitssystemen voor laboratoria en kennis van het productieproces. Signaleert knelpunten in het werkproces of de voorschriften en doet verbetervoorstellen. Anticipeert op mogelijke verstoringen van de voortgang van het werk door tijdig in te grijpen of voorzorgsmaatregelen te treffen. Stelt zich op als een betrokken werknemer. Stelt zich open voor persoonlijke ontwikkeling en handelt hiernaar. Schakelt indien nodig de leidinggevende of collega’s in. De werknemer is zich bewust van zijn positie in de organisatie en keuzes worden Resultaat gemaakt mede op basis van de inbreng van de werknemer. BeroepsBeroepscompetenties ontwikkelen competentie 6. De chemisch-fysisch analist is in staat om op adequate wijze (ON)

beroepscompetenties te ontwikkelen om goed te blijven functioneren in zijn beroep en loopbaan. Beheersings- Stelt zich open voor persoonlijke ontwikkeling en handelt hiernaar. criteria gericht Reflecteert zelf en met de leidinggevende op het beroepsmatig handelen. op het proces Brengt (met de leidinggevende) in kaart wat goed en nog niet goed gaat. Bepaalt (met de leidinggevende) welke beroepscompetenties hij verder moet ontwikkelen en welke activiteiten hij daartoe moet ondernemen. Kiest en hanteert leeractiviteiten. Verwerft de technisch-instrumentele vaardigheden in de tijd die daarvoor staat. Komt voor zichzelf op, zonder anderen te benadelen. Stelt zich op als een betrokken werknemer. Zoekt ondersteuning indien nodig.


25

Resultaat

Respecteert regels. Houdt ontwikkelingen bij m.b.t. weten regelgeving en handelt ernaar. Raadpleegt bronnen (waaronder vakliteratuur) en gebruikt hulpmiddelen om zelfinzicht te vergroten. Informeert regelmatig in- en extern naar nieuwe ontwikkelingen. Leert ook tijdens het werk door vragen te stellen aan anderen. Verkrijgt een geschikte en relevante arbeidsplaats. Leert nieuwe apparatuur bedienen door bestaande competenties toe te passen en ontbrekende competenties aan te leren. Zet leeractiviteiten in passend bij de situatie in de leeromgeving en bij zichzelf. Constante ontwikkeling van de eigen beroepscompetenties t.b.v. loopbaanontwikkeling. Draagt aantoonbaar en actief bij aan kwaliteitsverbetering en efficiency van werkzaamheden.

BeroepsUitvoeren basisanalyses competentie 7. De chemisch-fysisch analist is in staat om op adequate wijze (VM)

elektrochemische, microscopische, chromatografische, spectrometrische en fysische basisanalyses uit te voeren, zodat dit bruikbare resultaten oplevert. Beheersings- Voert de geschikte analyse uit a.d.h.v. de voorschriften. criteria gericht Maakt benodigde oplossingen. op het proces Hanteert de juiste principes, basisbegrippen, systemen, eigenschappen van materialen en berekeningen. Toont inzicht in (het doel van) analyses, het materiaal waarmee gewerkt wordt, de werking van de apparatuur en de instrumenten en storingen die voor kunnen komen. Reageert op correcte wijze bij afwijkingen, daarbij zowel het tijds- als het kwaliteitsaspect in acht nemend. Werkt efficiënt, kostenbewust en met zorg voor de omgeving. Voert alle werkzaamheden uit met inachtneming van relevante weten regelgeving/ voorschriften op het gebied van veiligheid, arbeidsomstandigheden, duurzaamheid en milieu. Schakelt indien nodig de leidinggevende of collega’s in. Plant en regelt de eigen activiteiten: Plant de analyses zo efficiënt mogelijk in en stelt prioriteiten bij spoedanalyses en wanneer verschillende lopende analyses aandacht behoeven en past de planning aan indien nodig. Controleert de betrouwbaarheid van de analyse. Gaat discreet om met vertrouwelijke gegevens. Brengt controlemonsters in. Werkt zelfstandig, kritisch, nauwkeurig en accuraat. Hanteert instrumenten, apparatuur en hulpmiddelen op correcte wijze. Registreert belangrijke gegevens. Signaleert knelpunten in het werkproces en doet verbetervoorstellen. Handelt pro-actief en alert en is kritisch. Volgens voorschrift uitgevoerde elektrochemische, microscopische, Resultaat chromatografische, spectrometrische en fysische basisanalyses die bruikbare meetresultaten hebben opgeleverd.


26

BeroepsBeoordelen van meetwaarden competentie 8. De chemisch-fysisch analist is in staat om op adequate wijze meetwaarden te (VM)

beoordelen, zodat zelfstandig conclusies kunnen worden getrokken. Beheersings- Concludeert a.d.h.v. voorschriften of de meetwaarden en controlemonsters binnen de criteria gericht gegeven grenswaarden vallen en voldoen aan de kwaliteitsnormen. op het proces Bepaalt a.d.h.v. voorschriften of de uitvoering van een analyse normaal verlopen is en is op de hoogte van beïnvloedende externe factoren. Zorgt voor een betrouwbare interpretatie van de resultaten en voert een betrouwbaarheidsanalyse uit. Noteert de meetwaarden nauwkeurig. Toont inzicht in de betekenis van de meetwaarden. Schakelt indien nodig de leidinggevende of collega’s in. Trekt een conclusie en geeft deze weer. Gaat discreet om met vertrouwelijke gegevens. Overziet consequenties van afwijkingen in de meetwaarden en onderneemt actie. Voert juiste berekeningen uit met behulp van scheikundige en natuurkundige grootheden. Overziet de gevolgen van de eigen werkzaamheden in het grotere geheel. Werkt zelfstandig, kritisch, nauwkeurig en accuraat. Werkt efficiënt, kostenbewust en met zorg voor de omgeving. Voert alle werkzaamheden uit met inachtneming van relevante weten regelgeving/ voorschriften op het gebied van veiligheid, arbeidsomstandigheden, duurzaamheid en milieu. Heeft inzicht in het basisprincipe van de statistische verwerking van gegevens. Usd Chemisch Interpreteert minder doorzichtige resultaten van analyses met meerdere parameters. Bepaalt of de gewenste resultaten behaald zijn. Usd Fysisch De meetwaarden zijn op de juiste manier beoordeeld en er zijn conclusies uit Resultaat getrokken. BeroepsRapporteren van resultaten competentie 9. De chemisch-fysisch analist is in staat om op adequate wijze resultaten te (VM)

rapporteren, zodat alle belanghebbenden doelmatig worden geïnformeerd en eventueel verdere stappen ondernomen kunnen worden. Beheersings- Rapporteert volgens voorschrift en eventueel bij eenvoudige rapportages in het criteria gericht Engels gegevens en bevindingen aan leidinggevende, collega’s en/ of eventuele op het proces andere betrokkenen. Verwerkt gegevens op geautomatiseerde wijze. Construeert tabellen en grafieken en voert foutenberekeningen uit. Bepaalt welke informatie relevant is voor degene aan wie hij rapporteert. Is zich bij de rapportage bewust van de relevantie en de kritische grenzen van de analyse. Werkt kritisch, nauwkeurig en accuraat. Werkt efficiënt, kostenbewust en met zorg voor de omgeving. Voert alle werkzaamheden uit met inachtneming van relevante weten regelgeving/ voorschriften op het gebied van veiligheid, arbeidsomstandigheden, duurzaamheid en milieu. Heeft inzicht in de betekenis van de meetwaarden en kijkt hier kritisch naar. Trekt de juiste conclusie uit de meetwaarden en geeft aanbevelingen of zijn ideeën omtrent de uitslag weer. Communiceert op passende wijze met betrokkenen.


27

Resultaat Beroepscompetentie 10. (BOS)

Indien van toepassing: geeft de uitslag door aan een interne klant. Signaleert knelpunten in het werkproces en doet verbetervoorstellen. Indien van toepassing: presenteert de resultaten mondeling voor de (interne) klant. Gaat discreet om met vertrouwelijke gegevens. De juiste personen hebben de juiste informatie op heldere en zorgvuldige wijze en binnen de daarvoor gestelde tijd ontvangen.

Plannen van werkzaamheden De chemisch-fysisch analist is in staat om op adequate wijze zijn eigen werkzaamheden te plannen, zodat deze op tijd en op efficiënte wijze worden uitgevoerd.

Beheersings- Plant en regelt de eigen activiteiten. criteria gericht Stelt prioriteiten in de eigen werkzaamheden. op het proces Zorgt ervoor dat de opdracht duidelijk is en maakt op basis hiervan een zo efficiënt mogelijke werkvolgorde, waarbij hij rekening houdt met knelpunten en prioriteiten. Is flexibel bij spoedopdrachten. Overlegt met collega’s en leidinggevende over de uit te voeren werkzaamheden. Werkt volgens geldende regels en afspraken en houdt hier rekening mee bij het maken van de planning. Brengt anderen tijdig op de hoogte als de werkzaamheden niet volgens planning uitgevoerd kunnen worden. Maakt zonodig ruimte in de eigen planning voor het overnemen van werkzaamheden van anderen, na opdracht van de leidinggevende. Schakelt indien nodig de leidinggevende of collega’s in. Maakt effectief en efficiënt gebruik van de beschikbare tijd en middelen. Houdt overzicht over de duur van de werkzaamheden, de prioriteiten en de voorwaardelijkheden ervan en stelt de aanpak zonodig bij. Overziet de gevolgen van de eigen werkzaamheden in het grotere geheel. Werkt zelfstandig, kritisch, nauwkeurig en accuraat. Werkt efficiënt, kostenbewust en met zorg voor de omgeving. Stelt een jaarbegroting op. Usd TOA Goede planning van de werkzaamheden, zodat deze tijdig en op een efficiënte wijze Resultaat worden uitgevoerd. Beroepscompetentie 11. (VM)

Ondersteunen methodenontwikkeling

De chemisch-fysisch analist is in staat om op adequate wijze methodenontwikkeling te ondersteunen, zodat de integrale kwaliteitszorg van het productieproces verbeterd wordt.

Beheersings- Participeert in projectteams ter ondersteuning van de ontwikkeling van criteria gericht analysemethoden en werkprocessen. op het proces Schakelt indien nodig de leidinggevende of collega’s in. Voert experimenten uit ter ondersteuning. Overlegt met collega’s en leidinggevende en projectleider over de uit te voeren werkzaamheden. Bedenkt een plan van aanpak voor zijn werkzaamheden. Signaleert knelpunten in het werkproces en doet verbetervoorstellen. Rapporteert volgens voorschrift gegevens en bevindingen aan leidinggevende, collega’s en/ of eventuele andere betrokkenen. Communiceert op passende wijze met betrokkenen. Heeft inzicht in het analyse- en productieproces. Werkt efficiënt, kostenbewust en met zorg voor de omgeving. Werkt zelfstandig, kritisch, nauwkeurig en accuraat.


28

Resultaat

Beroepscompetentie 12. (VM)

Voert alle werkzaamheden uit met inachtneming van relevante weten regelgeving/ voorschriften op het gebied van veiligheid, arbeidsomstandigheden, duurzaamheid en milieu. Reageert op correcte wijze bij afwijkingen, daarbij zowel het tijds- als het kwaliteitsaspect in acht nemend. Controleert na afloop het resultaat van het werk. Een adequaat functionerende chemisch-fysisch analist in een projectteam. Een geoptimaliseerd productieproces. Een tevreden opdrachtgever. Onderhoud en kalibratie van apparatuur en instrumenten

De chemisch-fysisch analist is in staat om op adequate wijze apparatuur en instrumenten te onderhouden en kalibreren, zodat hij er zeker van is met goed werkende apparatuur en instrumenten te werken.

Beheersings- Maakt apparatuur en instrumenten op gezette tijden schoon. criteria gericht Bepaalt de mate van onderhoud per apparaat/ instrument. op het proces Vervangt (onder toezicht) onderdelen indien nodig. Vult eluens, reagentia en dragergas aan. Interpreteert Nederlandstalige en Engelstalige handleidingen op correcte wijze en gebruikt deze en/of het logboek. Rapporteert gegevens en bevindingen aan leidinggevende, collega’s en/of eventuele andere betrokkenen. Schakelt indien nodig de leidinggevende of collega’s of onderhoudsmonteur in. Werkt zelfstandig, kritisch, nauwkeurig en accuraat. Werkt efficiënt, kostenbewust en met zorg voor de omgeving. Voert alle werkzaamheden uit met inachtneming van relevante weten regelgeving/ voorschriften op het gebied van veiligheid, arbeidsomstandigheden, duurzaamheid en milieu. Kalibreert apparatuur en instrumenten en gebruikt hierbij de juiste controlemonsters en grenswaarden. Voert een betrouwbaarheidsanalyse uit op de gevonden meetwaarden. Kiest bij afwijkingen voor de juiste vervolghandeling: apparatuur/ instrument opnieuw controleren en eventueel bijstellen van de apparatuur/ het instrument eventueel in overleg met de leidinggevende. Vult voorraden aan indien nodig en maakt zelfstandig bepaalde voorraden aan. Verhelpt storingen op de juiste wijze en meldt ze bij de leidinggevende. Signaleert knelpunten in het werkproces en doet verbetervoorstellen. Goed werkende apparatuur/ instrumenten. Resultaat De werking van de apparatuur/ instrumenten is gecontroleerd en de apparatuur/ instrumenten zijn gereed voor de analyses. Voldoende hulpmiddelen. Beroepscompetentie 13. (VM) Beheersingscriteria gericht op het proces

Werk voor klanten verrichten De chemisch-fysisch analist is in staat om op adequate wijze werk voor klanten te verrichten, zodat producten en/ of processen verbeterd worden. Stelt zich open op naar de klant. Achterhaalt de daadwerkelijke vraag van de klant. Bepaalt de te verrichten werkzaamheden op basis van de vraag. Voert de werkzaamheden uit en houdt hierbij continu de vraag van de klant in gedachten. Verwerkt de resultaten in een rapportage bestemd voor de klant. Rapporteert gegevens en bevindingen aan leidinggevende, collega’s en/of eventuele


29

Resultaat

andere betrokkenen. Communiceert op passende wijze met betrokkenen. Voert alle werkzaamheden uit met inachtneming van relevante weten regelgeving/ voorschriften op het gebied van veiligheid, arbeidsomstandigheden, duurzaamheid en milieu. Werkt efficiënt, kostenbewust en met zorg voor de omgeving. Toont respect voor opvattingen en gewoonten van anderen. Een tevreden klant.


Specifieke instrumentele spectrometrische en chromatografische analyses uitvoeren


Breed scala aan fysische bepalingen uitvoeren

De chemisch analist is in staat om op adequate wijze specifieke instrumentele spectrometrische en chromatografische analyses uit te voeren, zodat dit bruikbare resultaten oplevert. Beheersings- Voert de geschikte analyse uit aan de hand van de voorschriften. criteria gericht Maakt benodigde oplossingen. op het proces Hanteert de juiste principes, parameters, basisbegrippen, systemen, eigenschappen van materialen en berekeningen. Toont inzicht in de analyses, het materiaal waarmee gewerkt wordt en de werking van de apparatuur en de instrumenten. Past achtergrondkennis toe bij het nemen van beslissingen en staven van conclusies. Plant en regelt de eigen activiteiten: Plant de analyses zo efficiënt mogelijk in en stelt prioriteiten bij spoedanalyses en wanneer verschillende lopende analyses aandacht behoeven en past de planning aan indien nodig. Stelt meerdere parameters in, al naar gelang de opdracht. Reageert op correcte wijze bij afwijkingen, daarbij zowel het tijds- als het kwaliteitsaspect in acht nemend. Werkt efficiënt, kostenbewust en met zorg voor de omgeving. Voert alle werkzaamheden uit met inachtneming van relevante weten regelgeving/ voorschriften op het gebied van veiligheid, arbeidsomstandigheden, duurzaamheid en milieu. Schakelt indien nodig de leidinggevende of collega’s in. Hanteert instrumenten, apparatuur en hulpmiddelen op correcte wijze. Registreert belangrijke gegevens. Signaleert knelpunten in het werkproces en doet verbetervoorstellen. Handelt pro-actief en alert en is kritisch. Volgens voorschrift uitgevoerde betrouwbare specifieke instrumentele Resultaat spectrometrische en chromatografische analyses die bruikbare meetresultaten hebben opgeleverd. De fysisch analist is in staat om op adequate wijze een breed scala aan fysische bepalingen uit te voeren, zodat dit bijdraagt aan de verbetering van product en/ of proces van de klant. Beheersings- Doet voorstellen tot het aanpassen van materiaalrecepten. criteria gericht Voert de geschikte bepaling uit aan de hand van de voorschriften en maakt hierbij op het proces indien nodig gebruik van spuitgieten, extruderen en persen. Beoordeelt het resultaat in het licht van de vraag en voert indien nodig bovengenoemde handelingen opnieuw uit. Maakt benodigde oplossingen. Hanteert de juiste principes, basisbegrippen, systemen, eigenschappen van materialen en berekeningen. Toont inzicht in de bepalingen, het materiaal waarmee gewerkt wordt en de werking van de apparatuur en de instrumenten. Plant en regelt de eigen activiteiten.


30

Resultaat Beroepscompetentie 16. (VM)

Past allerhande karakteriseringstechnieken toe. Past achtergrondkennis en materiaalkunde toe bij het nemen van gefundeerde beslissingen, het staven van conclusies en het oplossen van de vraag van de klant. Reageert op correcte wijze bij afwijkingen, daarbij zowel het tijds- als het kwaliteitsaspect in acht nemend. Werkt efficiënt, kostenbewust en met zorg voor de omgeving. Voert alle werkzaamheden uit met inachtneming van relevante weten regelgeving/ voorschriften op het gebied van veiligheid, arbeidsomstandigheden, duurzaamheid en milieu. Schakelt indien nodig de leidinggevende of collega’s in. Hanteert instrumenten, apparatuur en hulpmiddelen op correcte wijze. Registreert belangrijke gegevens. Signaleert knelpunten in het werkproces en doet verbetervoorstellen. Handelt pro-actief en alert en is kritisch. Volgens voorschrift uitgevoerde fysische bepalingen waardoor het product en/ of proces van de klant verbeterd wordt.

Voorraad beheren De TOA is in staat om op adequate wijze voorraden te beheren, zodat de werkzaamheden tijdens practica en daaraan gerelateerde activiteiten goede doorgang kunnen vinden.

Beheersings- Maakt voorraad met oplossingen. criteria gericht Zorgt voor voldoende schone instrumenten en apparatuur. op het proces Plant en regelt de eigen activiteiten. Plant de werkzaamheden in een logische volgorde. Beheert de apparatuur, instrumenten en/ of chemicalien. Plaatst gebruikte spullen terug in het laboratorium of het magazijn. Lost eventuele storingen op. Voert alle werkzaamheden uit met inachtneming van relevante weten regelgeving/ voorschriften op het gebied van veiligheid, arbeidsomstandigheden, duurzaamheid en milieu. Werkt efficient, kostenbewust en met zorg voor de omgeving. Schakelt indien nodig leidinggevende of collega’s in. Houdt overzicht over alle werkzaamheden. Voldoende voorraad en een goed werkend beheerssysteem. Resultaat Beroepscompetentie 17. (VM) Beheersingscriteria gericht op het proces

Resultaat

Administratieve werkzaamheden uitvoeren De TOA is in staat om op adequate wijze administratieve werkzaamheden uit te voeren. Maakt practicumvoorschriften. Maakt etiketten. Maakt begroting. Handelt facturen af. Houdt inventarislijsten bij. Beheert agenda. Werkt efficiënt, kostenbewust en met zorg voor de omgeving. Overzichtelijke, volledige en goed onderhouden administratie, die up-to-date is.


31

Beroepscompetentie 18. (VM) Beheersingscriteria gericht op het proces


Wensen van docent in kaart brengen De TOA is in staat om op adequate wijze de wensen van de docent in kaart te brengen, zodanig dat het practicum aansluit bij de lesstof. Stelt de juiste vragen. Inventariseert doel. Inventariseert verwachtingen. Interpreteert de antwoorden op de juiste wijze. Inventariseert de randvoorwaarden. Overlegt met collega’s en leidinggevende over de uit te voeren werkzaamheden. Communiceert op passende wijze met betrokkenen. Overziet de gevolgen van de eigen werkzaamheden in het grotere geheel. Komt voor zichzelf op, zonder anderen te benadelen. Heeft duidelijk beeld van wensen van de docent. Meest optimale oplossing die past bij de wensen van de docent. Haalbaarheid practicum bepalen De TOA is in staat om op adequate wijze de haalbaarheid van een practicum te bepalen.

Beheersings- Bepaalt of de benodigde middelen aanwezig zijn. criteria gericht Voert alle werkzaamheden uit met inachtneming van relevante weten regelgeving/ op het proces voorschriften op het gebied van veiligheid, arbeidsomstandigheden, duurzaamheid en milieu. Bepaalt of er voldoende tijd is voor de voorbereidingen. Bepaalt of het practicum past binnen het beschikbare budget. Beslist of het practicum uitgevoerd kan worden. Overziet de gevolgen van de eigen werkzaamheden in het grotere geheel. Practicum is getoetst op haalbaarheid. Resultaat Proeven ontwikkelen Beroepscompetentie 20. (VM) Beheersingscriteria gericht op het proces

Resultaat

De TOA is in staat om op adequate wijze proeven te ontwikkelen voor het voortgezet onderwijs. Voert alle werkzaamheden uit met inachtneming van relevante weten regelgeving/ voorschriften op het gebied van veiligheid, arbeidsomstandigheden, duurzaamheid en milieu. Stelt voorschriften op als deze er nog niet zijn . Maakt veilige proeven. Maakt doelmatige proeven. Werkt veilig bij het ontwikkelen van de proeven. Doet onder tijdsdruk geen concessies aan veiligheid en doelmatigheid. Werkt efficient, kostenbewust en met zorg voor de omgeving. Veilige proeven, ontwikkeld volgens voorschriften, die voldoen aan het doel waarvoor ze zijn gemaakt.


32



Bijdragen aan proefontwikkeling De TOA is in staat om op adequate wijze te ondersteunen bij het ontwikkelen van proeven voor MBO, HBO en Universitair onderwijs. Voert alle werkzaamheden uit met inachtneming van relevante weten regelgeving/ voorschriften op het gebied van veiligheid, arbeidsomstandigheden, duurzaamheid en milieu. Stelt voorschriften op als deze er nog niet zijn. Draagt bij aan het maken van veilige proeven. Draagt bij aan het maken van doelmatige proeven. Signaleert knelpunten in het werkproces en doet verbetervoorstellen. Doet onder tijdsdruk geen concessies aan veiligheid en doelmatigheid. Werkt efficient, kostenbewust en met zorg voor de omgeving. Overlegt met collega’s en leidinggevende over de uit te voeren werkzaamheden. Toont respect voor opvattingen en gewoonten van anderen. Communiceert op passende wijze met betrokkenen. Overziet de gevolgen van de eigen werkzaamheden in het grotere geheel. Komt voor zichzelf op, zonder anderen te benadelen. Veilige proeven, ontwikkeld volgens voorschriften, die voldoen aan het doel waarvoor ze zijn gemaakt. Beoordelen of werkstuk voldoet De TOA is in staat om op adequate wijze te bepalen of het profielwerkstuk dat de leerling wil uitvoeren voldoet aan de eisen.

Beheersings- Voert alle werkzaamheden uit met inachtneming van relevante weten regelgeving/ criteria gericht voorschriften op het gebied van veiligheid, arbeidsomstandigheden, duurzaamheid en op het proces milieu. Bepaalt of het werkstuk haalbaar is met de beschikbare middelen. Bepaalt of het werkstuk voldoet aan het doel van de opdracht. Overlegt met docent over de uit te voeren werkzaamheden, dus of het werkstuk voldoet. Voorstel voor werkstuk is getoetst aan de gestelde eisen. Resultaat Instructie geven Beroepscompetentie 23. (VM) Beheersingscriteria gericht op het proces

Resultaat

De TOA is in staat om op adequate wijze instructie te geven aan de leerlingen tijdens practica. Communiceert op passende wijze met betrokkenen: Geeft heldere instructies. Houdt orde in de klas. Kan vragen van leerlingen correct en volledig beantwoorden. Motiveert leerlingen. Daagt leerlingen uit. Voert alle werkzaamheden uit met inachtneming van relevante weten regelgeving/ voorschriften op het gebied van veiligheid, arbeidsomstandigheden, duurzaamheid en milieu en wijst leerlingen hierop. Toont respect voor opvattingen en gewoonten van anderen. Komt voor zichzelf op, zonder anderen te benadelen. Opdracht is duidelijk voor leerlingen.


33


Resultaat Beroepscompetentie 25. (SC)

Adequaat uitvoeren practicum/ werkstuk beoordelen De TOA is in staat om op adequate wijze te bewaken of de leerling het practicum of werkstuk op de juiste wijze uitvoert en stuurt dit waar nodig bij. Voert alle werkzaamheden uit met inachtneming van relevante weten regelgeving op het gebied van veiligheid, arbeidsomstandigheden, duurzaamheid en milieu. Beoordeelt of voorschriften correct worden opgevolgd. Stuurt bij waar nodig. Beoordeelt op volledigheid. Geeft eventueel tips aan de leerling. Communiceert op passende wijze met betrokkenen: Beantwoordt vragen leerling. Begeleidt leerling correct. Leerlingen beoordelen De TOA is in staat om op adequate wijze een bijdrage te leveren aan de beoordeling van de leerling.

Beheersings- Kent meetpunten. criteria gericht Beoordeelt werkwijze objectief. op het proces Communiceert op passende wijze met betrokkenen: Koppelt werkwijze leerling op heldere wijze terug naar docent. Beoordeelt discreet en objectief eventuele verslagen en presentaties. Toont respect voor opvattingen en gewoonten van anderen. Draagt bij aan correcte en objectieve beoordeling van de leerling. Resultaat Overleg voeren Beroepscompetentie 26. (SC) Beheersingscriteria gericht op het proces

Resultaat

De TOA is in staat om op adequate wijze overleg te voeren. Voert op juiste momenten overleg met docenten, andere TOA of leerlingen. Informeert de docent over relevante zaken. Overlegt met collega’s en leidinggevende over de uit te voeren werkzaamheden. Communiceert op passende wijze met betrokkenen. Komt voor zichzelf op, zonder anderen te benadelen. Voert op het juiste moment een efficient en effectief overleg met docent.


34

9

OPBOUW KWALIFICATIEPROFIEL

9.1 KERN

Voor het kwalificatieprofiel Chemisch-fysisch analist is de volgende inhoud van de kern vastgesteld. Kern

Chemisch-fysisch analist

De volgende kerntaken, kernopgaven en competenties maken deel uit van de kern 1 tot en met 5 Kerntaken Kernopgaven

1 tot en met 7

Competenties

1 tot en met 13

9.2 UITSTROOMDIFFERENTIATIES Voor het kwalificatieprofiel Chemisch-fysisch analist zijn de volgende uitstroomdifferentiaties vastgesteld. Chemisch analist Uitstroomdifferentiatie 1. Korte typering van de uitstroomdifferentiatie: In de uitstroomdifferentiatie Chemisch analist ligt de nadruk op het leren uitvoeren van specifieke, instrumentele chemische analyses. Dit houdt in de praktische vaardigheid ervan, maar ook de achterliggende theorieën en inzicht in de apparatuur. Het gaat hierbij om specifieke analyses, waarbij de chemisch analist te maken krijgt met meerdere parameters, waardoor resultaten minder eenvoudig te interpreteren zijn. De volgende kerntaken, kernopgaven en competenties maken deel uit van deze uitstroomdifferentiatie Kerntaken

6

Kernopgaven

-

Competenties

14

Fysisch analist Uitstroomdifferentiatie 2. Korte typering van de uitstroomdifferentiatie: In de uitstroomdifferentiatie Fysisch analist ligt de nadruk op het leren uitvoeren van een breed scala aan fysische bepalingen. Dit houdt in de praktische vaardigheid ervan, maar ook de achterliggende theorieën. Het gaat hierbij niet zozeer om zeer ingewikkelde bepalingen, als wel om een grote hoeveelheid aan te leren bepalingen, die dikwijls worden uitgevoerd binnen de context van een bepaald onderzoek voor interne of externe klanten. De volgende kerntaken, kernopgaven en competenties maken deel uit van deze uitstroomdifferentiatie Kerntaken

7

Kernopgaven

-


35

Competenties

15

Technisch onderwijsassistent Uitstroomdifferentiatie 3. Korte typering van de uitstroomdifferentiatie: In de uitstroomdifferentiatie Technisch onderwijsassistent (TOA) ligt de nadruk op het assisteren van docenten natuurkunde, scheikunde of biologie bij praktijkonderwijs. Hij combineert algemeen technisch inzicht en vaardigheid op MBO niveau met betrekking tot de vakken waarbij hij assisteert met didactische vaardigheden. De TOA bereidt zelfstandig proeven voor en assisteert bij de uitvoering hiervan. Hij adviseert de docent ten aanzien van proeven die passen bij de lesstof. Ook ontwikkelt de TOA zelfstandig (ICT) gerelateerde proeven in opdracht van de docent. De volgende kerntaken, kernopgaven en competenties maken deel uit van deze uitstroomdifferentiatie Kerntaken

8, 9

Kernopgaven

8

Competenties

16 t/m 26

10 CERTIFICEERBARE EENHEDEN In het kwalificatieprofiel Chemisch-fysisch analist zijn geen certificeerbare eenheden aangewezen.


36

11

COMPETENTIEMATRIX

11.1 MODEL 1 In de competentiematrix zijn ten behoeve van de overzichtelijkheid de competenties opgenomen die bij de kern en de uitstroomdifferentiaties van dit kwalificatieprofiel een rol spelen. De matrix is een hulpmiddel en brengt in beeld welke competenties nodig zijn bij welke kerntaken en kernopgaven en in welke uitstroomdifferentiaties. Voor de nadere detaillering wordt geadviseerd het betreffende onderdeel in deel 2 van het kwalificatieprofiel te bekijken.

1 Monsters voor te bewerken

X

2 De werkomgeving te onderhouden

X

X

X

X

3 Samen te werken

X

X

X

4 Te communiceren tijdens

X

X

5 Procesmatig inzicht te ontwikkelen

X

6 Beroepscompetenties te ontwikkelen 7 Basisanalyses uit te voeren

X

USD TOA 7 Dagelijkse werkzaamheden versus aanvullende activiteiten

6 Planning versus flexibiliteit

5 Discreet omgaan met vertrouwelijke gegevens

4 Inzicht tonen

3 Correct handelen bij afwijkende situaties

2 Tijd versus werken volgens voorschriften

1 Tijd versus nauwkeurig werken

9 Begeleidt leerlingen tijdens practica en vakoverstijgende werkzaamheden

Kern

8 Omgaan met leerlingen en samenwerken met docent

USD TOA

USD Fysisch 8 Faciliteert practica en vakoverstijgende werkzaamheden

5 Ondersteunt methodenontwikkeling

4 Onderhoudt werkomgeving en apparatuur

3 Beoordeelt meetwaarden en rapporteert hierover

1 Bereidt analyses voor

De Chemisch-fysisch analist is in staat op adequate wijze

2 Voert gestandaardiseerde analyses uit

Kern

Kernopgave

7 Voert extra fysische bepalingen uit

Competenties

6 Voert specifieke chemische analyses uit

USD Chemisch

Kerntaak

X

X

X

X

X

X

X

X

X

X

X

X

X

X

X

X

X

X

X

X

X

X

X

X

X

X

X

X

X

X

X

X

X

X

X

X

X

X

X

X

X

X

X

X

X

X

X

X

X

X

X

X

X

X

X

X

X

X

X

X

X

X

X

werkzaamheden

8 Meetwaarden te beoordelen

X X


X X

X

X

X

37

X

9 Resultaten te rapporteren 10 Eigen werkzaamheden te plannen 11 Methodenontwikkeling te ondersteunen 12 Apparatuur en instrumenten te onderhouden en te kalibreren 13 Werk voor klanten te verrichten 14 Specifieke instrumentele

X

X

X

X

X

X

X

X

X X

X

X

X

X

X

X

X

X

X

X

X

X X

X

X X

X

X X

X

X

X

X X

spectrometrische en chromatografische analyses uit te voeren 15 Breed scala aan fysische

X

X

bepalingen uit te voeren 16 Voorraad te beheren

X

17 Administratieve werkzaamheden

X

X

X

X

X

X

uit te voeren 18 Wensen van docent in kaart te

X

X

X

brengen 19 Haalbaarheid practicum te bepalen

X

X

X

X

20 Proeven te ontwikkelen

X

X

X

X

21 Bij te dragen aan

X

X

X

X

proefontwikkeling 22 Te beoordelen of werkstuk voldoet

X

23 Instructie te geven

X

24 Adequaat uitvoeren practicum/

X

X

X

X

X X

X

X

werkstuk te beoordelen 25 Leerlingen te beoordelen 26 Overleg te voeren


X

X

X

X X

X

38

12 VERANTWOORDINGSDOCUMENT De verantwoording bij het kwalificatieprofiel heeft tot doel de opbouw van het kwalificatieprofiel en de wijze van totstandkoming toe te lichten en te verantwoorden. Het Verantwoordingsdocument heeft twee functies: • het is een verantwoording van de stappen die zijn gezet bij het opstellen van het kwalificatieprofiel zodanig dat een toetsing door derden mogelijk is; • het is een toelichting op de keuzes die zijn gemaakt bij het opstellen van het kwalificatieprofiel zodanig dat voor gebruikers inzichtelijk wordt wat er wel en niet in het kwalificatieprofiel is opgenomen en waarom die keuzes zijn gemaakt. In de verantwoording worden acht onderdelen behandeld: 12.1 De onderliggende beroepscompetentieprofielen 12.2. Naam en structuur van het kwalificatieprofiel 12.3. Van beroepscompetentieprofielen naar kwalificatieprofiel 12.4. Leer- en burgerschapscompetenties 12.5. Borging van de kwaliteit van examinering 12.6. Doorstroomrechten 12.7. Het proces van totstandkoming van het Verantwoordingsdocument. 12.8. Tabellen Schering en inslag: beroepscompetenties en leer en burgerschapscompetenties. De acht onderdelen worden in de navolgende paragrafen verder uitgewerkt. 12.1

DE ONDERLIGGENDE BEROEPSCOMPETENTIEPROFIELEN

Het kwalificatieprofiel Chemisch-fysisch analist is gebaseerd op de volgende beroepscompetentieprofielen: Naam beroepscompetentieprofiel:

Verantwoordelijk kenniscentrum

• • •

VAPRO VAPRO VAPRO

Chemisch analist Fysisch analist Technisch onderwijsassistent

Deze beroepscompetentieprofielen zijn opgenomen in deel 3 Brondocumenten. Deze profielen zijn samengevoegd in één kwalificatiedossier, om twee redenen: 1. Bij de vergelijking van de beroepscompetentieprofielen Chemisch analist en Fysisch analist zijn brede overeenkomsten gevonden in de beroepsuitoefening van de verschillende beroepsbeoefenaren. De verwantschap van deze profielen kenmerkt zich in de overeenkomstige beschrijvingen van kerntaken en beroepscompetenties. Beide analisten hebben uitvoerende taken binnen het laboratorium van productie- of commerciële bedrijven. Het gaat daarbij om het uitvoeren van analyses, met de bijbehorende voorbereiding en rapportage van de resultaten. 2. De reden om de Technisch onderwijsassistent op te nemen in dit kwalificatieprofiel, is het feit dat deze beroepsbeoefenaar de basistechnieken van laboratoriumwerk moet beheersen en zich vervolgens kan specialiseren op het gebied van didactiek. Er is gekozen om niet alle verwante beroepscompetentieprofielen op het gebied van laboratoriumberoepen te clusteren in één enkel kwalificatieprofiel. Een clustering van de negen laboratorium-beroepscompetentieprofielen van VAPRO is onmogelijk, gezien de onoverzichtelijkheid die zou ontstaan in dat geval. Bovendien is er dan geen sprake van voldoende overlap in termen van opleidingstijd. Daarnaast bleek in overleg met onderwijs en bedrijfsleven dat er vanuit de medische


39

kant van het bedrijfsleven geen draagvlak is voor het clusteren van alle zes analistberoepscompetentieprofielen van VAPRO in één kwalificatieprofiel. Uiteindelijk is de keuze gemaakt om een breed kwalificatieprofiel Laborant te ontwikkelen en twee kwalificatieprofielen voor analisten, namelijk de Biomedisch en de Chemisch-fysisch analist, op advies van onderwijs en bedrijfsleven. Er wordt uitgegaan van een Chemisch-fysisch analist met drie uitstroomrichtingen te weten Chemisch analist, Fysisch analist en Technisch onderwijsassistent. Door het clusteren van deze beroepscompetentieprofielen in één kwalificatieprofiel is een voor het bedrijfsleven herkenbare en voor het onderwijs uitvoerbare opleidingsmogelijkheid gecreëerd. Bij de uitvoer van de beroepspraktijkvorming zal gekeken moeten worden naar de verschillende beroepscontexten, waarbinnen beroepservaring opgedaan kan worden. De paritaire commissie verwacht dat in de toekomst voldoende beroepspraktijkvormingsplaatsen beschikbaar zijn, maar dat door een groter deel van de opleiding aan stage te besteden een zwaarder beroep op het bedrijfsleven wordt gedaan. Daar waar in de toekomst knelpunten gesignaleerd worden ten aanzien van beroepspraktijkvormingsplaatsen, zal VAPRO ondersteuning bieden. Ook is het niet ondenkbaar dat nieuwe leerbedrijven moeten worden gezocht voor de uitstroomdifferentiatie Fysisch analist. Voor actuele informatie met betrekking tot beroepspraktijkvormingsplaatsten verwijzen we naar het macrodoelmatigheidsadvies en het register van erkende leerbedrijven van VAPRO. Daarnaast is overleg gevoerd met andere kenniscentra (Aequor, Kenteq en Liftgroup) over mogelijke overlap. Doordat de nadruk op de laboratoriumwerkzaamheden bij de verschillende beroepen zeer verschillend bleek en de routinematigheid en de complexiteit van de bepalingen die uitgevoerd worden niet van hetzelfde niveau is, kan gesteld worden dat de overlap geen 50% van de opleidingstijd bedraagt en is besloten om momenteel niet gezamenlijk een kwalificatieprofiel te ontwikkelen. Uiteindelijk is de keuze gemaakt om een breed kwalificatieprofiel Laborant te ontwikkelen en twee kwalificatieprofielen voor analisten, namelijk de Biomedisch en de Chemisch-fysisch analist, op advies van onderwijs en bedrijfsleven. Daarbij is de Technisch onderwijsassistent opgenomen in het kwalificatieprofiel Chemisch-fysisch analist en in het kwalificatieprofiel Biomedisch analist.

12.2

NAAM EN STRUCTUUR VAN HET KWALIFICATIEPROFIEL

12.2.1 De kern van het kwalificatieprofiel 12.2.1.1

Korte typering van het kwalificatieprofiel:

Als naam voor het kwalificatieprofiel is gekozen voor Chemisch-fysisch analist. Hoewel in het bedrijfsleven dikwijls de naam ‘analist’ wordt gebruikt om deze beroepsbeoefenaar aan te duiden, is gekozen voor de naam Chemisch-fysisch analist, om eventuele verwarring met betrekking tot het onderscheid met de Biomedisch analist te voorkomen. Deze naam geldt tevens voor het diploma. De chemisch-fysisch analist kan onder andere werkzaam zijn op laboratoria, afdelingen onderzoek en ontwikkeling, productie en kwaliteit, binnen de industrie, apotheken, milieulaboratoria en (semi)overheidsinstellingen. Een chemisch-fysisch analist is kritisch en nauwkeurig en draagt door zijn werkzaamheden bij aan het optimaliseren van producten en processen. Dit doet hij door de vraag van de (interne) klant te achterhalen, chemische of fysische analyses uit te voeren aan niet-levend materiaal (grondstoffen, half- en eindfabrikaten en afvalstoffen) en de resultaten te koppelen aan het primaire productieproces. Hij is door zijn flexibiliteit in staat om te gaan met veranderende situaties en werkt zelfstandig binnen een team. Wanneer de uitstroomdifferentiatie technisch onderwijsassistent wordt gekozen, kan de deelnemer terecht op scholen voor zijn werkzaamheden. Het gaat hier om het VMBO, voortgezet onderwijs voor Havo en VWO, MBO, HBO en universiteit. De TOA staat voor de taak om docenten natuurkunde, scheikunde of biologie te assisteren bij praktijkonderwijs. Hij combineert algemeen technisch inzicht en vaardigheid op MBO niveau met betrekking tot de vakken waarbij hij assisteert met didactiek. Het


40

gaat om het zelfstandig voorbereiden van en assisteren bij het doen van proeven en bij het uitvoeren van experimenteel onderzoek. Hij adviseert de docent ten aanzien van proeven die passen bij de lesstof. Ook ontwikkelt de TOA zelfstandig (ICT) gerelateerde proeven in opdracht van de docent. De chemisch-fysisch analist kan getypeerd worden als een vakman op niveau 4 op basis van zijn rol en verantwoordelijkheden en de complexiteit van zijn werkzaamheden. In deel 2 van het kwalificatiedossier staan deze onderdelen beschreven bij de verrijkte kerntaken.

12.2.1.2 De beschrijving van de relatie tussen beroepscompetenties, kerntaken, kernopgaven en beroepscontext: Kijkend naar de onderliggende beroepscompetentieprofielen Chemisch analist en Fysisch analist zijn er een vijftal kerntaken herkenbaar die het beroep chemisch-fysisch analist typeren. Het gaat om de kerntaken: - Analyses voorbereiden; - Gestandaardiseerde analyses uitvoeren; - Meetwaarden beoordelen en rapporteren; - Onderhouden werkplek en apparatuur; - Ondersteunen van methodenontwikkeling. Ook de Technisch onderwijsassistent zal deze kerntaken moeten kunnen beheersen, hoewel deze niet expliciet omschreven staan in het betreffende beroepscompetentieprofiel. Wanneer de technisch onderwijsassistent deze kerntaken beheerst hij heeft hij voldoende competenties op het gebied van laboratoriumwerkzaamheden. Naast de vijf kerntaken zijn een zevental kernopgaven geformuleerd (afgeleid uit de beroepscompetentieprofielen) die de kritische beroepssituaties weergeven, die de chemisch-fysisch analist regelmatig tijdens zijn werk tegenkomt. Het gaat om de kernopgaven: - Tijd versus nauwkeurig werken; - Tijd versus werken volgens voorschriften; - Correct handelen bij afwijkende situaties; - Inzicht tonen; - Discreet omgaan met vertrouwelijke gegevens; - Planning versus flexibiliteit; - Dagelijkse werkzaamheden versus aanvullende activiteiten. Niet alle kernopgaven zijn geformuleerd als een keuze of dilemma, maar het gaat dan om een regelmatig voorkomend fenomeen dat invloed heeft op de werkzaamheden van de chemisch-fysisch analist en waarmee hij om moet kunnen gaan om inzetbaar te blijven. Daarbij kunnen deze zaken samenhangen met de verschillende kerntaken van de chemisch-fysisch analist en daardoor kerntaakdoorsnijdend zijn. Ook de Technisch onderwijsassistent zal om moeten kunnen gaan met deze kernopgaven, hoewel deze niet allemaal expliciet omschreven staan in het betreffende beroepscompetentieprofiel. De context waarbinnen deze kerntaken en kernopgaven uitgevoerd worden, de beroepspraktijk, is bij de verschillende beroepscompetentieprofielen anders. In het huidige kwalificatieprofiel is gekozen voor een brede beschrijving van de beroepscontext. Teneinde specifieke informatie die kenmerkend is voor beroepsbeoefenaren die met name met fysische of met name met chemische analyses bezig zijn of werkzaam zijn als technisch onderwijsassistent, zijn er voor de desbetreffende groepen uitstroomdifferentiaties gedefinieerd. Hierin is de relatie met de onderliggende beroepscompetentieprofielen herkenbaar. De beroepsbeoefenaar moet over diverse beroepscompetenties beschikken, teneinde de kerntaken en kernopgaven in de beroepscontext te kunnen uitvoeren. De kerntaken en kernopgaven geven belangrijke informatie over de samenhang tussen de beroepscompetenties. Verschillende matrices in


41

deel 1 en deel 2 van het kwalificatiedossier beschrijven de verbanden tussen de kerntaken, kernopgaven en beroepscompetenties in het kerndeel en de uitstroomdifferentiaties. Belangrijk is dat de gemeenschappelijke kern altijd in het licht gelezen moet worden van een uitstroomdifferentiatie.

12.2.2 De beschrijving van eventuele uitstroomdifferentiaties Naast het kerndeel zijn de volgende uitstroomdifferentiaties vastgesteld: - Chemisch analist; - Fysisch analist; - Technisch onderwijsassistent. Het kwalificatieprofiel ziet er schematisch uit als in onderstaande afbeelding.

Chemisch analist

Fysisch analist

Technisch onderwijsassistent

Gemeenschappelijke kern Chemisch-fysisch analist

De belangrijkste redenen voor de keuze van deze uitstroomdifferentiaties zijn de herkenbaarheid voor de arbeidsmarkt en de uitvoerbaarheid voor het onderwijs. Ondanks de grote mate van verwantschap tussen de beroepscompetentieprofielen Chemisch en Fysisch analist zoals beschreven is in het kerndeel van het kwalificatieprofiel is het niet haalbaar om een kwalificatieprofiel zonder uitstroomdifferentiaties te ontwikkelen. Gezien het belang van voldoende aandacht voor didactiek in de uitstroomdifferentiatie Technisch onderwijsassistent is het logisch hier een aparte uitstroomdifferentiatie voor te ontwikkelen. Door de gedefinieerde uitstroomdifferentiaties ontstaat er een voor de arbeidsmarkt herkenbaar en voor het onderwijs uitvoerbaar kwalificatieprofiel. Bovenstaande aspecten hebben de structuur van het kwalificatieprofiel bepaald. Door deze structuur wordt het mogelijk dat deelnemers afstuderen met een specialisatie op een bepaald soort analyses. Daarnaast kunnen deelnemers kiezen voor verdieping op het gebied van didactiek, wanneer zij de keuze maken voor de uitstroomdifferentiatie Technisch onderwijsassistent. Deelnemers krijgen hiermee de mogelijkheid om aan het eind van de beroepsopleiding in tenminste één beroepscontext een start als beginnend beroepsbeoefenaar te maken. Door het definiëren van een gezamenlijke kern worden voor een deelnemer de transfermogelijkheden vergroot en inzichtelijk gemaakt.

Chemisch analist De uitstroomdifferentiatie Chemisch analist is gebaseerd op aanvullende taken en competenties van het beroepscompetentieprofiel Chemisch analist. Deze behelzen een breed scala aan routinematige en niet-routinematige chemische analyses aan grondstoffen, half- en eindfabrikaten en afvalstoffen. Iemand die gekwalificeerd is voor deze uitstroomdifferentiatie, is voornamelijk werkzaam in de laboratoria van bedrijven in de chemische industrie, de farmaceutische industrie, de voedingsmiddelenindustrie, de metaal en elektrotechnische industrie, de glas-, papier-, beton-, textielindustrie, de waterzuivering, milieulaboratoria, (semi-) overheidsinstellingen, gezondheidszorg (apotheken). De uitstroomdifferentiatie Chemisch analist geeft samen met de kern een kwalificatie van het type vakman op niveau 4. Het is een specialistische uitstroom die aansluit bij de vraag vanuit de Kwalificatiedossier Chemisch-fysisch analist (20.01.2005)

42

arbeidsmarkt voor chemisch analisten met voldoende diepgaande competenties die zich kunnen ontwikkelen tot flexibel inzetbare medewerkers of juist tot gespecialiseerde medewerkers binnen een bedrijf. Om voldoende diepgang in competenties te behalen, ligt de nadruk in deze uitstroomdifferentiatie op de uitvoering van specifieke chemische analyses. Hierbij gaat het met name om instrumentele analyses, die door de vele parameters een grote complexiteit kennen. Door bij de ontwikkeling van de competenties de chemisch analist inzicht te verschaffen in de verschillende analysetechnieken en achterliggende principes worden voorwaarden geschapen om de chemisch analist te leren handelen vanuit een diepgaande kijk op het eigen proces en deze toe te passen bij verschillende opdrachten. Dit is terug te vinden in kerntaak 6 en beroepscompetentie 14. Van belang is om deze kerntaak en beroepscompetentie te zien in het licht van de taken en verantwoordelijkheden van de chemischfysisch analist en de complexiteit van de werkzaamheden in het geheel, waarbij beroepscompetentie 14 een verdere specificering is met nieuwe analysetechnieken van beroepscompetentie 7 uit het kerndeel. Doordat binnen deze uitstroomdifferentiatie de nadruk ligt op het uitvoeren van complexe chemische analyses, is als extra kerntaak opgenomen ‘Voert specifieke chemische analyses uit’. Deze kerntaak is aanvullend op de kerntaak ‘Voert gestandaardiseerde analyses uit’ uit het kerndeel. Bij de kerntaak ‘Voert specifieke chemische analyses uit’ ligt de nadruk op het werken met instrumentele analyseapparatuur, die minder doorzichtig is dan de basistechnieken. De chemisch-fysisch analist moet deze analysetechnieken kunnen toepassen in verschillende contexten. Uit deze kerntaak is één beroepscompetentie geformuleerd, te weten ‘Uitvoeren specifieke instrumentele spectrometrische en chromatografische analyses’.

Fysisch analist De uitstroomdifferentiatie Fysisch analist is gebaseerd op aanvullende taken en competenties van het beroepscompetentieprofiel Fysisch analist. Deze zijn gericht het vaststellen van fysische eigenschappen van materialen met behulp van verschillende technieken en het bewaken van de kwaliteit van de productieprocessen. Iemand die gekwalificeerd is voor deze uitstroomdifferentiatie, is voornamelijk werkzaam in de chemische, de rubber- en kunststofverwerkende, keramische industrie en metaal-, machine- en transportmiddelenindustrie. De uitstroomdifferentiatie Fysisch analist geeft samen met de kern een kwalificatie van het type vakman op niveau 4. Het is een specialistische uitstroom die aansluit bij de vraag vanuit de arbeidsmarkt voor fysisch analisten met voldoende competenties op het gebied van fysische bepalingen en het doen van onderzoek die zich kunnen ontwikkelen tot flexibel inzetbare medewerkers binnen een bedrijf. Om voldoende breedheid in competenties te behalen, ligt de nadruk in deze uitstroomdifferentiatie op de uitvoering van een breed scala aan fysische bepalingen. Hierbij gaat het om verschillende analysetechnieken, die niet zozeer een grote complexiteit als wel een grote diversiteit kennen en waarbij materiaalkunde een onontbeerlijk begrip is. Door bij de ontwikkeling van de competenties de fysisch analist inzicht te verschaffen in de verschillende analysetechnieken en materialen en achterliggende principes worden voorwaarden geschapen om de fysisch analist te leren handelen vanuit een diepgaande kijk op het eigen proces en deze toe te passen bij verschillende opdrachten. Dit is terug te vinden in kerntaak 7 en beroepscompetentie 15. Van belang is om deze kerntaak en beroepscompetentie te zien in het licht van de taken en verantwoordelijkheden van de chemischfysisch analist en de complexiteit van de werkzaamheden in het geheel, waarbij beroepscompetentie 15 een verdere specificering is met nieuwe analysetechnieken van beroepscompetentie 7 uit het kerndeel.


43

Doordat binnen deze uitstroomdifferentiatie de nadruk ligt op het uitvoeren van een breed scala aan fysische analyses, is als extra kerntaak opgenomen ‘Voert extra fysische bepalingen uit’. Deze kerntaak is aanvullend op de kerntaak ‘Voert gestandaardiseerde analyses uit’ uit het kerndeel. Bij de kerntaak ‘Voert een breed scala aan fysische bepalingen uit’ ligt de nadruk op het leren toepassen van een breed scala aan fysische bepalingen, afhankelijk van de materialen waarop de bepalingen moeten worden uitgevoerd. De chemisch-fysisch analist moet deze analysetechnieken kunnen toepassen in verschillende contexten. Uit deze kerntaak is één beroepscompetentie geformuleerd, te weten ‘ Uitvoeren breed scala aan fysische bepalingen’.

Technisch onderwijsassistent De uitstroomdifferentiatie Technisch onderwijsassistent is gebaseerd op taken en competenties uit het beroepscompetentieprofiel Technisch onderwijsassistent. Deze behelzen het zelfstandig voorbereiden van en assisteren bij het doen van proeven en bij het uitvoeren van experimenteel onderzoek op scholen (VMBO, voortgezet onderwijs voor Havo en VWO, MBO, HBO en universiteit). De uitstroomdifferentiatie Technisch onderwijsassistent geeft samen met de kern een kwalificatie van het type vakman op niveau 4. Het is een specialistische uitstroom waarmee deelnemers ingezet kunnen worden in het VMBO, voortgezet onderwijs voor Havo en VWO, MBO, HBO en universiteit. De uitstroomdifferentiatie sluit aan bij de vraag vanuit de arbeidsmarkt voor technisch onderwijsassistenten met voldoende competenties op het gebied van didactiek en laboratoriumwerkzaamheden die zich kunnen ontwikkelen tot flexibel inzetbare medewerkers binnen een onderwijsinstelling. Om voldoende breedheid in competenties te behalen, ligt de nadruk in deze uitstroomdifferentiatie op didactiek. Hierbij gaat het om verschillende aspecten van de didactiek, waarbij de omgang met leerlingen en docenten een essentieel punt is. Door bij de ontwikkeling van de competenties de technisch onderwijsassistent inzicht te verschaffen in de didactiek en hoe zich dat verhoudt tot de inhoud van het werk worden voorwaarden geschapen om de technisch onderwijsassistent te leren handelen vanuit een diepgaande kijk op het eigen proces en deze toe te passen bij verschillende opdrachten. Dit is terug te vinden in kerntaak 8 en 9 en beroepscompetentie 16 tot en met 26. Van belang is om deze kerntaken en beroepscompetenties te zien in het licht van de taken en verantwoordelijkheden van de chemisch-fysisch analist en de complexiteit van de werkzaamheden in het geheel, waarbij beroepscompetentie 16 tot en met 26 een verdere uitwerking is van het didactische aspect van het vak technisch onderwijsassistent. Doordat binnen deze uitstroomdifferentiatie de nadruk ligt op didactische werkzaamheden, zijn als extra kerntaken opgenomen ‘Faciliteert practica en vakoverstijgende werkzaamheden’ en ‘Begeleidt leerlingen tijdens practica en vakoverstijgende werkzaamheden’. Deze kerntaken zijn aanvullend op de kerntaken uit het kerndeel. Bij de kerntaak ‘Faciliteert practica en vakoverstijgende werkzaamheden’ ligt de nadruk op het ontwikkelen van practica en proeven passend bij de wensen van de docent. Bij de kerntaak ‘Begeleidt leerlingen tijdens practica en vakoverstijgende werkzaamheden’ ligt de nadruk op het instrueren en beoordelen van leerlingen bij de uitvoering van de practica en proeven. De technisch onderwijsassistent moet deze didactische vaardigheden kunnen toepassen in verschillende contexten. Uit deze kerntaken zijn elf beroepscompetenties geformuleerd, te weten ‘Voorraad beheren’, ‘Administratieve werkzaamheden uitvoeren’, ‘Wensen van docent in kaart brengen’, ‘Haalbaarheid practicum bepalen’, ‘Proeven ontwikkelen’, ‘Bijdragen aan proefontwikkeling’, ‘Beoordelen of werkstuk voldoet’, ‘Instructie geven’, ‘Adequaat uitvoeren practicum/ werkstuk beoordelen’, ‘Leerlingen beoordelen’ en ‘Overleg voeren’. Tenslotte kent deze uitstroomdifferentiatie één extra kernopgave, namelijk ‘Omgaan met leerlingen en samenwerken met docent’.

12.2.3 De aanwijzing van eventuele certificeerbare eenheden


44

De kerntaken in het kerndeel van het kwalificatieprofiel hebben afzonderlijk gezien geen arbeidsmarktrelevantie. Daarom worden er in het kwalificatieprofiel Chemisch-fysisch analist geen certificeerbare eenheden onderscheiden. 12.3

VAN BEROEPSCOMPETENTIEPROFIEL(EN) NAAR KWALIFICATIEPROFIEL

Om te komen van de beroepscompetentieprofielen naar het kwalificatieprofiel Chemisch-fysisch analist, zijn een drietal vertaalslagen aan de orde: - de vertaalslag van de beroepsbeschrijving, kerntaken (uitwerking), kernopgaven en beroepscompetenties; - de vertaling van vakvolwassen beroepsbeoefenaar naar beginnend beroepsbeoefenaar; - de integratie van de beroepscompetenties met de sets van leer- en burgerschapscompetenties middels een vastgestelde methodiek; ‘schering en inslag’ (zie paragraaf 1.4).

Vertaalslag Er is een vergelijkende analyse gemaakt van de onderliggende beroepscompetentieprofielen op basis van de algemene beroepsbeschrijving, de kerntaken, kernopgaven en beroepscompetenties. Aandachtspunten hierbij waren de context, de rol en verantwoordelijkheden en de complexiteit van de beroepsuitoefening. Daarnaast is met een aparte afvaardiging van onderwijs en bedrijfsleven de plek van de technisch onderwijsassistent in de nieuwe kwalificatiestructuur besproken. Voor wat betreft het kwalificatieprofiel van de Chemisch-fysisch analist zijn de beroepsbeschrijving, kerntaken, kernopgaven en competenties uit de onderliggende beroepscompetentieprofielen gecheckt op substantiële overeenkomst. De uitkomst van deze vergelijking was dat de beroepscompetentieprofielen Chemisch en Fysisch analist veel overlap vertonen, maar dat de beroepsbeoefenaren werkzaam zijn in verschillende contexten met verschillende rollen en verantwoordelijkheden. De grootste verschillen zitten dan ook enerzijds in de soorten analyses die de beroepsbeoefenaren uitvoeren en anderzijds in de mate van bijdrage aan proces- en productverbetering. Daarnaast is het voor de technisch onderwijsassistent belangrijk om wel bepaalde competenties te beheersen op het gebied van laboratoriumwerk, maar daarnaast voldoende mogelijkheid te hebben zich te verdiepen op het gebied van didactiek. Uit deze analyse zijn de titels van kerntaken en kernopgaven geformuleerd. Op basis van informatie uit de beroepscompetentieprofielen is de verrijking van kerntaken en kernopgaven ontwikkeld en afgestemd. Met behulp van deze verrijkte kerntaken en kernopgaven zijn de competenties en beheersingscriteria opgesteld. Hierbij is gebruik gemaakt van de set “Algemene Beroepscompetenties” en de competenties uit de onderliggende beroepscompetentieprofielen. Met het opstellen van de gemeenschappelijke kerntaken, kernopgaven en competenties is het kerndeel van het kwalificatieprofiel bepaald en besproken met een afvaardiging van onderwijs en bedrijfsleven. De kerntaken, kernopgaven en competenties zijn zodanig beschreven dat ze aansluiten bij de diverse beroepscontexten. Ten opzichte van de beroepscompetentieprofielen zijn competenties geclusterd, veralgemeniseerd en/of geherformuleerd. Dit is niet ten koste gegaan van de inhoud. De inhoud komt terug in het kwalificatieprofiel. De in het kwalificatieprofiel opgenomen beroepsbeschrijving komt overeen met de beroepsbeschrijvingen in de beroepscompetentieprofielen. In de beroepscompetentieprofielen Chemisch analist, Fysisch analist en Technisch onderwijsassistent worden de volgende kerntaken beschreven: Chemisch analist Voert chemische analyses uit Beoordeelt meetwaarden en rapporteert hierover Onderhoudt werkplek en apparatuur

Fysisch analist Bewerkt monsters voor Voert fysische analyses uit Analyseert meetwaarden en rapporteert hierover Onderhoudt werkplek en



45

apparatuur Ondersteunt methodenontwikkeling Faciliteert practica en vakoverstijgende werkzaamheden Begeleidt leerlingen tijdens practica en vakoverstijgende werkzaamheden

Omdat het voorbewerken van monsters ook wel door de chemisch analist gebeurt, maar dit niet als aparte kerntaak in het beroepscompetentieprofiel is benoemd, is er voor gekozen dit in het kwalificatieprofiel wel als aparte kerntaak te benoemen. Omdat het hier echter niet alleen gaat om het monsters voorbewerken, maar ook om het inplannen van de werkzaamheden en dergelijke, is de kerntaak hernoemd tot ‘Bereidt analyses voor’. Daarnaast zijn de baisstechnieken uit de kerntaken ‘Voert chemische analyses uit’ en ‘Voert fysische analyses uit’ samengevoegd tot de kerntaak ‘Voert gestandaardiseerde analyses uit’. In de uitstroomdifferentiaties komen de meer specialistische analysetechnieken aan de orde. De kerntaak ‘Ondersteunt methodenontwikkeling’ staat alleen expliciet benoemd bij de Chemisch analist. Dit betekent niet dat de Fysisch analist dit niet doet, daar is het alleen niet als aparte kerntaak in het beroepscompetentieprofiel benoemd. In het kwalificatieprofiel is er voor gekozen dit wel als aparte kerntaak te benoemen. Tenslotte is ervoor gekozen om van de benaming van de kerntaken ‘Beoordeelt meetwaarden en rapporteert hierover’ en ‘Analyseert meetwaarden en rapporteert hierover’ in het kwalificatieprofiel te maken ‘Beoordeelt meetwaarden en rapporteert hierover’. Bovengenoemde kerntaken vormen de kern van het kwalificatieprofiel. De kerntaken ‘Voert specifieke chemische analyses uit’, ‘Voert extra fysische bepalingen uit’, ‘Faciliteert practica en vakoverstijgende werkzaamheden’en ‘Begeleidt leerlingen tijdens practica en vakoverstijgende werkzaamheden’ horen respectievelijk bij de verschillende uitstroomdifferentiaties Chemisch analist, Fysisch analist en Technisch onderwijsassistent. In de beroepscompetentieprofielen Chemisch analist, Fysisch analist en Technisch onderwijsassistent worden de volgende kernopgaven beschreven: Chemisch analist Planning versus flexibiliteit Tijd versus werken volgens voorschriften Correct handelen bij afwijkingen Tijd versus kwaliteit Dagelijkse werkzaamheden versus aanvullende activiteiten Inzicht tonen

Fysisch analist Planning versus flexibiliteit

Technisch onderwijsassistent Planning versus flexibiliteit

Correct handelen bij afwijkingen Tijd versus kwaliteit Tijd versus kwaliteit Dagelijkse werkzaamheden versus aanvullende activiteiten Inzicht tonen Inzicht tonen Omgaan met leerlingen en samenwerken met docent

Alle kernopgaven uit de beroepscompetentieprofielen zijn terug te vinden in het kwalificatieprofiel. Daarbij is de kernopgave ’Tijd versus kwaliteit’ hernoemd naar ‘Tijd versus nauwkeurig werken’ en is de kernopgave ‘Discreet omgaan met vertrouwelijke gegevens’ toegevoegd. Dit is gebeurd op basis van voortschrijdend inzicht. In de beroepscompetentieprofielen Chemisch analist, Fysisch analist en Technisch onderwijsassistent worden de volgende competenties beschreven: Chemisch analist Monsters registreren Monsters voorbewerken Eenvoudige en complexe chemische en fysische analyses uitvoeren Meetwaarden beoordelen Rapporteren van resultaten

Fysisch analist Monsters registreren Monsters voorbewerken


Meetwaarden beoordelen Rapporteren


46

Schoonmaken en opruimen werkplek Onderhouden apparatuur Storingen oplossen Zorgen voor voldoende hulpmiddelen Kalibreren apparatuur Vraag opdrachtgever achterhalen Ondersteunen methodenontwikkeling Uitvoeren experimentele analyses Hanteren expertrol Plannen werkzaamheden Veilig en milieubewust werken Samenwerken Communiceren tijdens werkzaamheden Procesmatig inzicht ontwikkelen Beroepscompetenties ontwikkelen

Schoonmaken en opruimen werkplek Onderhouden apparatuur Omgaan met storingen en oplossen

Schoonmaken en opruimen werkplek

Ondersteunen methodenontwikkeling

Plannen werkzaamheden Veilig en milieubewust werken Samenwerken Communiceren tijdens werkzaamheden Procesmatig inzicht ontwikkelen Beroepscompetenties ontwikkelen Monsters nemen Uitvoeren fysische analyses

Plannen werkzaamheden Veilig en milieubewust werken Samenwerken Communiceren tijdens werkzaamheden

Beroepscompetenties ontwikkelen

Voorraad beheren Administratieve werkzaamheden uitvoeren Wensen van docent in kaart brengen Haalbaarheid practicum bepalen Proeven ontwikkelen Bijdragen aan proefontwikkeling Beoordelen of werkstuk voldoet Instructie geven Adequaat uitvoeren practicum/ werkstuk beoordelen Leerlingen beoordelen Overleg voeren

Bijna alle competenties uit de beroepscompetentieprofielen zijn terug te vinden in het kwalificatieprofiel. Competenties uit de beroepscompetentieprofielen die niet in de kwalificatieprofielen terug te vinden zijn, zijn deels opgenomen als beheersingscriterium, anderen zijn niet opgenomen omdat ze alleen golden voor een vakvolwassen beroepsbeoefenaar. Dat laatste geldt bijvoorbeeld voor de competentie ‘Hanteren expertrol’ uit het beroepscompetentieprofiel Chemisch analist. De competentie ‘Monsters nemen’ is omgevormd tot beheersingscriterium, evenals de competenties ‘Omgaan met storingen’, ‘Zorgen voor voldoende hulpmiddelen’ en ‘Kalibreren van apparatuur’. Daarnaast zijn op verzoek van de resonansgroep de competenties ‘Monsters registreren’ en ‘Veilig en milieubewust werken’ ondergebracht als criterium bij alle competenties waarbij dit belangrijk is. Tenslotte is de competentie ‘Vraag opdrachtgever achterhalen’ omgeschreven naar ‘Werk voor klanten verrichten’, omdat dit een meer herkenbare competentie bleek voor de beginnend chemisch-fysisch analist. De competenties ‘Chemische en fysische analyses uitvoeren’ uit het beroepscompetentieprofiel Chemisch analist en ‘Fysische analyses uitvoeren’ uit het beroepscompetentieprofiel Fysisch analist zijn samengevoegd tot de competentie ‘Uitvoeren basisanalyses’. Daarnaast is een extra competentie ontwikkeld voor de uitstroomdifferentiatie Chemisch analist: ‘Specifieke instrumentele spectrometrische en chromatografische analyses uitvoeren’ en voor de uitstroomdifferentiatie Fysisch analist: ‘Breed scala aan fysische bepalingen uitvoeren’. Tenslotte kent het beroepscompetentieprofiel Technisch onderwijsassistent meer competenties, op het gebied van didactiek, welke worden ondergebracht in de betreffende uitstroomdifferentiatie. De afvaardiging vanuit de onderwijsinstellingen bevestigt dat op basis van de uitstroomdifferentiaties een competentiegericht leertraject met bijbehorend examen in een onderwijsprogramma kan worden gerealiseerd. De opleidingsduur voor Chemisch-fysisch analist wordt ingeschat op 4 jaar.


47

De beschrijvingen in het kwalificatieprofiel zijn door de paritaire commissie als herkenbaar en voldoende duurzaam en flexibel aangemerkt. De manier waarop alle kerntaken, kernopgaven en competenties omschreven zijn, maken het mogelijk om snel in te spelen op innovatieve ontwikkelingen in de branche. In de paritaire commissie heeft verder een algemene discussie plaatsgevonden over de wijze waarop competenties en beheersingscriteria op dit moment in het format zijn uitgewerkt. De paritaire commissie streeft naar een beperkt aantal competenties per profiel en dringt er op aan om ook het aantal criteria onder een competentie te verminderen. Daarnaast heeft de paritaire commissie aangegeven dat het onderbrengen van de leer- en burgerschapscriteria door middel van schering en inslag een gekunsteld resultaat geeft. Afgesproken is dat er een revisieslag zal plaatsvinden waarbij ook gegevens uit experimenten worden meegenomen. De paritaire commissie heeft het kwalificatiedossier Chemisch-fysisch analist daarom voor één jaar vastgesteld. Vakvolwassen naar beginnend beroepsbeoefenaar De vertaling vakvolwassen naar beginnend beroepsbeoefenaar komt tot uiting in de kerntaken, kernopgaven en beheersingscriteria. Bij de vertaling vakvolwassen naar beginnend beroepsbeoefenaar zijn de volgende aspecten in ogenschouw genomen: • Rol en verantwoordelijkheden: Hierbij is gekeken naar de mate van zelfstandigheid, de beslissingsbevoegdheden in het kader van te maken keuzes, de mate van overleg met (meer ervaren) collega’s of leidinggevende. De beslissingsbevoegdheid van de beginnend beroepsbeoefenaar is beperkter dan die van een vakvolwassen beroepsbeoefenaar, daardoor zal hij meer zaken afstemmen met collega’s of leidinggevende. • Complexiteit: Hierbij is gekeken naar de mate van complexiteit ten aanzien van de uitoefening van zijn taken en de apparatuur waarmee de beroepsbeoefenaar werkt. • Ervaringscomponenten: Hierbij is gekeken naar elementen die slechts na enige jaren ervaring in de beroepspraktijk haalbaar worden geacht. 12.4

LEER- EN BURGERSCHAPSCOMPETENTIES

Het is de taak van het middelbaar beroepsonderwijs om te voldoen aan de door het ministerie van OCW vereiste drievoudige kwalificering: voor een beroep, voor de doorstroom/loopbaan en voor de maatschappelijke inpassing. In het beroepsonderwijs dienen de leer- en burgerschapcompetenties geïntegreerd met de beroepscompetenties aangeboden te worden. Bij de ontwikkeling van kwalificatieprofielen worden de leer- en burgerschapcompetenties uit het brondocument leren en burgerschap geïntegreerd met de beroepscompetenties. Dit gebeurt met een door de stuurgroep kwalificatiestructuur vastgestelde methodiek (van schering en inslag). Voor het toepassen van deze methodiek zijn bij het voorliggende kwalificatieprofiel de volgende documenten gehanteerd: - Concept kwalificatieprofiel Chemisch-fysisch analist - Set van algemene beroepscompetenties - Brondocument leren en burgerschap - De methodiek schering en inslag - Het Europese Referentiekader voor de talen, het CEF - Vertaaldocument L&B, Aequor

12.4.1. Verantwoording van de gemaakte keuzes Alle criteria van de leer- en burgerschapscompetenties zijn geplaatst in de beroepscompetenties van de kern. De werkwijze is nader uitgewerkt in een tweetal tabellen, zoals de methodiek schering en inslag die voorschrijft. Deze tabellen zijn opgenomen als bijlage bij het verantwoordingsdocument, hoofdstuk 12.8.


48

Voor de uitvoering van (een) kernta(a)k(en) is een gekoppelde set van beroepscompetenties nodig. Duidelijkheid hierover geeft de competentiematrix. Zowel vakmatige- als algemene beroepscompetenties zijn hierbij als één geheel van belang. De opgenomen criteria van leer- en burgerschap in de beroepscompetenties worden bij de uitvoering van de kernta(a)k(en) geïntegreerd in het beroepshandelen en zijn op deze wijze onlosmakelijk verbonden met de vakmatige beroepscompetenties. Door het op deze wijze integreren van de leer- en burgerschapcompetenties met de beroepscompetenties wordt gesteld dat hiermee ook de relatie wordt geduid tussen de leer- en burgerschapskerntaken en de beroepsgerichte kerntaken.

12.4.2. Talen 12.2.3.1

Nederlands

In het referentiedocument Talen in de kwalificatieprofielen (CEF) wordt gesteld dat communicatie in het Nederlands een belangrijke vaardigheid is voor de werknemer op MBO-niveau. Dat geldt voor alle werknemers in alle sectoren. Van hen wordt verwacht dat zij met collega’s en leidinggevenden het dagelijkse werk bespreken en conflicten oplossen, deelnemen aan werkoverleg, met klanten en leveranciers communiceren, werkrapporten schrijven en bijblijven op het vakgebied door tijdschriften en websites te raadplegen. Met Nederlands wordt bedoeld de moedertaal, voor deelnemers die van huis uit Nederlands spreken, of de omgevingstaal – de taal van school en werk en van de openbare ruimte voor deelnemers die een andere moedertaal hebben en in de familie – en vriendenkring geheel of gedeeltelijk een andere taal spreken. Er is geen scherpe scheiding tussen het Nederlands als eerste of moedertaal (NT1) en het Nederlands als tweede taal (NT2); er is eerder sprake van een glijdende schaal. Aan de ene kant van die schaal staan deelnemers met Nederlands als moedertaal, aan de andere kant deelnemers die op latere leeftijd naar Nederland zijn gekomen en het Nederlands als nieuwe taal hebben moeten leren. Daartussen bevindt zich de grote groep van deelnemers die in twee of meer talen leven. Deze deelnemers zullen over het algemeen veel extra inspanning moeten leveren om de voor het beroep benodigde taalvaardigheid te verwerven. In de onderliggende beroepscompetentieprofielen zijn een aantal aanwijzingen gevonden voor het toepassen van Nederlands. In de beroepscompetentieprofielen komt de nadruk te liggen op begrijpelijk rapporteren en registreren van gegevens en correct interpreteren van voorschriften en handleidingen. In het brondocument leren en burgerschap wordt Nederlands als hulpmiddel in verschillende domeinen genoemd. Het gaat dan over zaken als samenwerken, informatie verwerven en verwerken, gebruik maken van media en hulpbronnen, deelnemen aan bijeenkomsten en besprekingen reflecteren, doelen stellen, in de maatschappij functioneren als kritische consument, werknemer, kiezer. Het gaat ook om leren, op hogere niveaus in het MBO, om levenslang leren in arbeid en maatschappij. Om dit alles te kunnen uitvoeren is taalvaardigheid nodig. Het brondocument leren en burgerschap expliciteert de benodigde taalvaardigheid echter niet en geeft evenmin informatie over het niveau van taalvaardigheid Nederlands dat moet worden nagestreefd voor de verschillende opleidingsniveaus binnen het MBO. In vrijwel alle geformuleerde Beroepscompetenties in het kwalificatieprofiel komen taaluitingen aan de orde. Er wordt gebruik gemaakt van het taalcompetentieprofiel van het CEF. Het plaatje voor de Chemisch-fysisch analist ziet er als volgt uit:


49

Luisteren

Lezen

Gesprekken voeren

Spreken

Schrijven

C2

C1

B2

B1

A2

A1

Voor ‘luisteren’ gaf de achterban aan dat van de Chemisch-fysisch analist het niveau B2+ verwacht wordt. Het niveau C1 werd te hoog geacht omdat het begrijpen van een langer betoog met impliciete relaties te ver voert voor de chemisch-fysisch analist. Voor de uitoefening van het beroep Chemischfysisch analist is het niet noodzakelijk dat dit niveau beheerst wordt. 12.4.2.2. Moderne vreemde talen In de onderliggende beroepscompetentieprofielen zijn een aantal aanwijzingen gevonden voor het toepassen van moderne vreemde talen, en dan met name het Engels. In de beroepscompetentieprofielen komt de nadruk te liggen op correct interpreteren van voorschriften en handleidingen en eventueel begrijpelijk rapporteren in het Engels. In het brondocument leren en burgerschap wordt gesproken over het toepassen van twee moderne vreemde talen “adequaat voor de betreffende situatie”. In het referentiedocument Talen (CEF) wordt hierover een advies gegeven. Dit advies houdt in om in te zetten op een vreemde taal, bij voorkeur Engels, omdat dit een verplichte vreemde taal was in hun vooropleiding en zij daar als Europese burger het meeste profijt van zullen hebben. En er wordt geadviseerd om het mogelijk te maken dat deelnemers een tweede of derde taal op een lager niveau kunnen afsluiten dan hun eerste taal. Hier wordt door onderwijs en bedrijfsleven afwijzend op gereageerd. Kennis van één moderne vreemde taal, het Engels, is voldoende voor de chemisch-fysisch analist. Argumenten hiervoor zijn: - Een tweede moderne vreemde taal kan een struikelblok zijn voor leerlingen van het VMBO. - Een tweede moderne vreemde taal is niet nodig in het beroep. Er zijn geen anderstalige handleidingen/ voorschriften. Engels is voldoende. - Goede beheersing van het Nederlands is belangrijker dan het tot in beperkte mate beheersen van een extra vreemde taal. - Indien de regio vraagt om een tweede moderne vreemde taal, kan de onderwijsinstelling besluiten dit in de vrije ruimte op te nemen. Het plaatje voor de Chemisch-fysisch analist ziet er als volgt uit:


50

Luisteren

Lezen

Gesprekken voeren

Spreken

Schrijven

C2

C1

B2

B1

A2

A1

12.5

BORGING VAN DE KWALITEIT VAN EXAMINERING

De organisatie en uitvoering van examinering en diplomering behoort tot de verantwoordelijkheid van de Bve-instellingen. In het Verantwoordingsdocument kunnen adviezen gegeven worden m.b.t. tot de plaats van de examinering, de criteria met betrekking tot de uitvoering en de inrichting van de examens en de beoordeling daarvan. De onderwijsinstellingen bieden via de bedrijfstakgroepen (BTG’s) van de Bve Raad de paritaire commissie inzicht in de wijze waarop de examinering van dit kwalificatieprofiel wordt vormgegeven. De paritaire commissie kan hierover haar mening geven, maar heeft geen bevoegdheden inzake examinering. De nieuwe aanpak van competentiegericht beroepsonderwijs vraagt tevens een nieuwe aanpak van toetsen. Deze vorm van toetsen moet voldoen aan de geïntegreerde inzet van beroepsgerichte competenties, die in een herkenbare, levensechte situatie aantoonbaar is. Daarbij is van belang dat de deelnemer in de gelegenheid wordt gesteld, of sterker nog: wordt uitgedaagd, zijn of haar competenties te demonstreren. 12.6

DOORSTROOMRECHTEN

Afhankelijk van de persoonlijke belangstelling, vermogens en ervaring is het voor de leerling met een diploma Chemisch-fysisch analist mogelijk door te stromen naar het HBO. Vanuit het VMBO kan de leerling instromen in de opleiding Chemisch-fysisch analist conform wettelijke eisen. Daarbij wordt het aanbevolen dat de leerling het vak wiskunde heeft gevolgd. Ook is instromen in deze opleiding mogelijk vanuit de opleiding tot Laborant.

12.7

HET PROCES VAN TOTSTANDKOMING VAN HET KWALIFICATIEDOSSIER

Dit kwalificatieprofiel is ontwikkeld door kenniscentrum VAPRO. Voor het kwalificatieprofiel Chemisch-fysisch analist is een resonansgroep samengesteld van managers uit het onderwijs en het bedrijfsleven uit de betreffende sectoren. De managers van de resonansgroep hebben hun achterban regelmatig geraadpleegd voor input voor de inhoud van het kwalificatieprofiel. Daarnaast is voor de uitstroomdifferentiatie technisch onderwijsassistent een


51

aparte resonansgroep ingesteld met vertegenwoordigers uit onderwijs en bedrijfsleven voor deze sector. In een aantal stappen is het kwalificatieprofiel tot stand gekomen. 1. Vergelijken onderliggende beroepscompetentieprofielen Er is gestart met een eerste vergelijking op inhoud van de beroepscompetentieprofielen Chemisch analist en Fysisch analist. De vergelijking is gemaakt op het niveau van de kerntaken en de verrijkte kerntaken. Er is een eerste inschatting gemaakt van de overlap en de te verwachten uitstroomdifferentiaties. 2. Bepaling van de kerntaken en kernopgaven van het kwalificatieprofiel Vervolgens zijn er gezamenlijke kerntaken voor het kerndeel van de kwalificatie geformuleerd. Daarnaast zijn ook de gezamenlijke kernopgaven vastgesteld. 3. Bepaling van de competenties Op basis van de gezamenlijke kerntaken en de kerntaken, zijn de onderliggende competenties bepaald. 4. Bepaling van de beheersingscriteria Vervolgens zijn de competenties omgeschreven naar het beginnend niveau, waarbij de succescriteria omgezet zijn in beheersingscriteria. De gehele kern van het kwalificatieprofiel is voorgelegd aan onderwijs en bedrijfsleven, waarna de feedback is verwerkt. Tevens werd door de achterban input geleverd voor de te ontwikkelen uitstroomdifferentiaties. 5. Ontwikkelen uitstroomdifferentiaties De uitstroomdifferentiaties zijn ontwikkeld in samenspraak met onderwijs en bedrijfsleven. De uitstroomdifferentiatie Technisch onderwijsassistent is ontwikkeld met behulp van een aparte resonansgroep, waarin de NVON-TOA en twee betrokken scholen vertegenwoordigd waren. Daarbij is tevens besloten deze uitstroomdifferentiatie te plaatsen bovenop de kern van dit kwalificatieprofiel. 6. Uitwerken overige onderdelen Kwalificatiedossier Naast het kwalificatieprofiel wordt de rest van het kwalificatiedossier uitgewerkt: het verantwoordingsdocument (waarin keuzes en onderbouwingen continue tijdens het ontwikkelproces worden bijgehouden); eventuele certificeerbare eenheden; eventuele richtlijnen wat betreft toetsing, naamgeving, etc. 7. Toetsen en legitimeren Kwalificatiedossier De inhoud van het kwalificatiedossier is tussentijds getoetst bij vertegenwoordigers van onderwijs en bedrijfsleven. Het proces van totstandkoming is gelegitimeerd door de paritaire commissie van de desbetreffende kenniscentra. Het kwalificatiedossier wordt vastgesteld door de besturen van de betreffende kenniscentra. Namen van externe betrokkenen bij de ontwikkeling van het kwalificatiedossier Het kwalificatiedossier Chemisch-fysisch analist is voorgelegd aan het onderwijs en het (georganiseerde) bedrijfsleven. Samenstelling resonansgroep kern Chemisch-fysisch analist en uitstroomdifferentiaties Chemisch analist en Fysisch analist: Vertegenwoordigers onderwijs: dhr. Iedema (Gilde Opleidingen) dhr. Kengen (ROC Leeuwenborgh Opleidingen) dhr. Van Kats (ROC Zadkine) dhr. Van der Meer (ROC Midden Nederland)


52

Vertegenwoordigers bedrijfsleven: dhr. Bouma (NVK-FAZ) mw. Brouwer-Keij (VNCI) dhr. Klooster (KNCV) dhr. Takken (Rockwool) dhr. Van Oosterwijk (Akzo Nobel Car Refinishes) Samenstelling resonansgroep uitstroomdifferentiatie Technisch onderwijsassistent: mw. Ketelaar-Van Gaalen (NVON-TOA) dhr. H. Kengen (ROC Leeuwenborgh Opleidingen) dhr. R. Meijer (ROC Midden Nederland) Daarnaast is het kwalificatiedossier voorgelegd aan personen die in een eerder stadium betrokken waren bij de totstandkoming van de competentiegerichte kwalificatiestructuur voor laboratoriumtechniek en aan alle ROC’s met de opleiding laboratoriumtechniek.


53

12.8 TABELLEN SCHERING EN INSLAG: BEROEPSCOMPETENTIES EN LEER EN BURGERSCHAPSCOMPETENTIES In de onderstaande tabel zijn de Leer- en burgerschapscompetenties aan de beroepscompetenties gespiegeld. De verwijzingen betreffen de volgende beroepscompetenties: 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. 11. 12. 13. 14. 15. 16. 17. 18. 19. 20. 21. 22. 23. 24. 25. 26.

Monsters voor te bewerken De werkomgeving te onderhouden Samen te werken Te communiceren tijdens werkzaamheden Procesmatig inzicht te ontwikkelen Beroepscompetenties te ontwikkelen Basisanalyses uit te voeren Meetwaarden te beoordelen Resultaten te rapporteren Werkzaamheden te plannen Methodenontwikkeling te ondersteunen Apparatuur en instrumenten te onderhouden en te kalibreren Werk voor klanten te verrichten Specifieke instrumentele spectrometrische en chromatografische analyses uit te voeren Breed scala aan fysische bepalingen uit te voeren Voorraad te beheren Administratieve werkzaamheden uit te voeren Wensen van docent in kaart te brengen Haalbaarheid practicum te bepalen Proeven te ontwikkelen Bij te dragen aan proefontwikkeling Te beoordelen of werkstuk voldoet Instructie te geven Adequaat uitvoeren practicum/ werkstuk te beoordelen Leerlingen te beoordelen Overleg voeren


54

Verwerkt in beroepscompetentie:

Leren Competentie Succescriteria Proces

De leerling is in staat om op adequate wijze leeractiviteiten uit te voeren. • • • • • • • • •

Resultaat

• • • •

is gemotiveerd. heeft vertrouwen in eigen kunnen. Creëert mogelijkheden tot leren. kiest leeractiviteiten. weet wanneer externe sturing / zelfsturing noodzakelijk/mogelijk zijn. hanteert cognitieve leeractiviteiten. hanteert affectieve leeractiviteiten. hanteert regulatieve leeractiviteiten. combineert cognitieve leeractiviteiten met affectieve en regulatieve leeractiviteiten doorloopt de volledige leercyclus. stuurt in toenemende mate het leerproces zelf. beschikt over een repertoire aan leeractiviteiten. zet leeractiviteiten in passend bij de situatie in de leeromgeving en bij zichzelf.

Economische burgerschapscompetentie Competentie

Succescriteria Proces

5, 6 5, 6 5, 6 5, 6 5, 6 5, 6 5, 6 5, 6 5, 6 5, 6 5, 6

Verwerkt in beroepscompetentie:

De burger is in staat om op adequate wijze: • zijn/haar employability te ontwikkelen, • als burger te participeren in beroeps- en bedrijfscontexten, • te handelen als kritisch consument. Employability: • zelfreflectie (beschouwing van capaciteiten en motivaties die van belang zijn voor de loopbaan). • werkexploratie (onderzoek van werk en mobiliteit in de loopbaan; • inschatting eigen mogelijkheden in relatie tot eisen en mogelijkheden van bepaald werk); raadpleegt bronnen en gebruikt hulpmiddelen om zelfinzicht te vergroten. • loopbaansturing: loopbaangerichte planning en beïnvloeding van leer- en werkproces. • gebruikt zoekstrategieën om werk te vinden. Zoekt ondersteuning indien nodig. • zelfprofilering (presentatie op de interne en externe arbeidsmarkt gericht op loopbaanontwikkeling). • solliciteren. • netwerken en mobiliseren hulp. Werknemersrechten: • Arbeidscontract afsluiten en beëindigen, • verwoordt de eigen situatie; kent rechten en plichten.


1, 3, 5, 6, 8, 10, 18, 19, 21 3, 5, 6

5, 6 5, 6 6 6 6 6 6 3, 4, 5, 9, 11 t/m 13, 18, 21, 23 t/m 26

55

• •

respecteert regels en uitvoerders. behartigt eigen belangen.

•

zoekt ondersteuning indien nodig.

Participatie: • respecteert meningen van anderen. •

handelt integer.

Beroepsethische keuzen: • reflecteert op ethische aspecten eigen (beroeps)handelen; • respecteert meningen van anderen

Kritisch consument: • formuleert en beargumenteert overwegingen en criteria. • •

raadpleegt bronnen. zoekt ondersteuning indien nodig.

Sociale burgerschapscompetentie Competentie


9, 11 t/m 13 6, 9, 11 t/m 13, 18, 21, 23, 26 1 t/m 5, 7, 8, 10 t/m 12, 14 t/m 16 3, 6, 13, 18, 21, 23, 25, 26 1 t/m 3, 7 t/m 9, 11 t/m 16, 19 t/m 25 1, 3, 5, 8, 10, 18, 19, 21 3, 6, 13, 18, 21, 23, 25, 26 3 t/m 5, 9, 11, 13, 18, 21, 23 t/m 26 3, 5, 6 1 t/m 5, 7, 8, 10 t/m 12, 14 t/m 16 Verwerkt in beroepscompetentie:

De burger is in staat om op adequate wijze te functioneren op het publiek/private raakvlak: • in de eigen woon- en leefomgeving om te gaan (samen te leven) met anderen (in buurt, verkeer, uitgaansleven, op school, werk), • bij de organisatie van zorg (publiek-private arrangementen, instellingen), Centraal staat het vermogen bij te dragen aan een gewenste ontwikkeling vanuit het perspectief van kwaliteit, persoonlijke ontwikkelingsmogelijkheden, en maatschappelijke waarden, normen en verantwoordelijkheden. Samenleven/omgaan: • neemt eigen verantwoordelijkheid. •

respecteert anderen.

•

houdt zich aan regels.


1 t/m 3, 5, 7 t/m 17, 20, 21 3, 6, 13, 18, 21, 23, 25, 26 1, 2, 7 t/m 9, 11 t/m 16, 19 t/m 24

56

Gebruik maken van voorzieningen en activiteiten: • houdt zich aan regels van voorzieningen en activiteiten. • • •

plant en regelt zelf activiteiten m.b.t. gebruik van de zorginstelling of schakelt hulp in om deze activiteiten te regelen (informatie inwinnen, afspraken maken, deskundige raadplegen e.d.). neemt initiatieven om vereiste procedures te doorlopen; houdt eventuele termijnen in acht. coördineren, organiseren, overtuigen, besluiten, belangen afwegen, respectvol kritiek geven en ontvangen, plannen.

Levensterreinen afstemmen: • onderzoekt alternatieven. • is in staat ethische vragen en dilemma’s te herkennen die zich kunnen voordoen bij de afstemming. Culturele burgerschapscompetentie Competentie Succescriteria Proces

•

reflecteert op eigen maatschappelijk-culturele identiteit (belangrijke kenmerken; overwegingen, normen, waarden).

•

toont respect voor andere gewoonten.

•

reflecteert op interactieprocessen.

•

receptief (lezen en luisteren) en productief (spreken en schrijven) gebruik van Nederlands op adequaat niveau voor de eigen situatie. gebruikt twee vreemde talen in voorkomende situaties op adequate wijze.

Politieke burgerschapscompetentie


3, 5, 6, 18, 21, 23, 26 1 t/m 3, 5 t/m 9, 11 t/m 16, 19 t/m 24 1 t/m 3, 6 t/m 18, 20, 21, 23, 26 6, 18, 21, 23, 26 1 t/m 18, 20, 21, 23, 26 Verwerkt in beroepscompetentie

De burger is in staat om op adequate wijze te participeren in de pluriforme en multiculturele samenleving op nationaal en Europees niveau.

•

Competentie

1, 2, 7 t/m 9, 11 t/m 16, 19 t/m 24

3, 10, 11, 18, 21, 22, 26 3 t/m 5, 9, 11, 13, 18, 21, 23 t/m 26 3, 13, 21, 23, 25 X X Verwerkt in beroepscompetentie

De burger is in staat om op adequate wijze effectief om te gaan met de opgaven van het politieke domein: • zich een mening vormen over politiek relevante issues en daarmee actief of passief deel te nemen aan verkiezingen. • te participeren op formele en informele wijze in politieke besluitvorming en beleidsbeïnvloeding. • om te gaan met instanties en regelingen en deze te benutten. Deelnemen aan verkiezingen: • raadpleegt uiteenlopende bronnen. • verwoordt eigen standpunt.


5, 6 3 t/m 5, 9, 11 t/m 13, 18, 21, 23 t/m 26

57

Participeren in besluitvorming en beleidsbeïnvloeding: • inventariseert en respecteert meningen. •

verwoordt eigen standpunt.

Omgaan met instanties en regelingen: • verwoordt de eigen situatie/vraag/behoefte. •

respecteert anderen.

•

schakelt indien nodig derden in.

Normatieve burgerschapscompetentie Competentie


3 t/m 5, 9, 11, 13, 18, 21, 23 t/m 26 3 t/m 5, 9, 11, 13, 18, 21, 23 t/m 26 3 t/m 5, 9, 11, 13, 18, 21, 23 t/m 26 3, 13, 21, 23, 25 1 t/m 5, 7, 8, 10 t/m 12, 14 t/m 16 Verwerkt in beroepscompetentie

De burger is in staat om op adequate wijze zelfstandig, sociaal betrokken en verantwoordelijk te handelen op basis van maatschappelijk geaccepteerde basiswaarden. •

3 t/m 5, 9 t/m 11, 13, 18, 21 t/m 26 3, 13, 21, 23, • respecteert andere meningen (binnen basis normen en waarden). 25 3, 13, 21, 23, • accepteert andere gedrag (binnen basisnormen en waarden). 25 3 t/m 5, 9, 11, • hanteert breed geaccepteerde sociale omgangsvormen. 13, 18, 21, 23 t/m 26 1, 2, • hanteert milieunormen. 7 t/m 17, 19 t/m 24 3 t/m 5, 9, 11, • gaat kritisch om met eigen normen (cultuur, subgroep). 13, 18, 21, 23 t/m 26 • oriënteert zich op verschillende opvattingen en vormt zich daarover 3, 5, 6, 13, 21, 23, 25 een mening. 3 • spreekt anderen aan op handelen. Verwerkt in Organisatorische burgerschapscompetentie beroepscompetentie De burger is in staat om op adequate wijze om te gaan met publieke Competentie organisatorische context(en) en daarbij behorende problemen binnen de relevante maatschappelijke domeinen en situaties. Succescriteria 1 t/m 3, 5, Proces • plant en regelt de eigen activiteiten in de context van een 7 t/m 16, 18 maatschappelijk verband. t/m 24 1 t/m 3, 5, • kan het eigen handelen situeren in het grotere geheel. 7 t/m 21 1, 3, 5, 8, 10, • kan samenwerken, coördineren en organiseren. 18, 19, 21 stemt eigen handelen af op handelen van anderen.


58

•

toont overtuigingskracht, besluitvaardigheid, verantwoordelijkheidsgevoel, leidinggevend vermogen.

•

hanteert eigen gevoelens.

•

respecteert eigen grenzen en grenzen van anderen.

•

doorloopt keuzeprocessen.

•

brengt eigen inzichten overtuigend in.

•

komt afspraken na.

•

deelt kennis en ervaring.


3 t/m 7, 9, 11 t/m 15, 18, 21 t/m 26 3, 6, 13, 18, 21, 23, 25, 26 3 t/m 5, 9 t/m 11, 13, 18, 21 t/m 26 3, 5, 6, 9 t/m 13, 18, 21, 22, 26 3 t/m 6, 9, 11, 13, 18, 21, 23 t/m 26 3, 5, 6, 13, 18, 21, 23, 25, 26 3, 5, 6, 10, 11, 18, 21, 22, 26

59

In de onderstaande tabel zijn de beroepscompetenties aan de Leer- en burgerschapscompetenties gespiegeld. De verwijzingen betreffen de volgende leer- en burgerschapscompetenties: L leercompetentie E economische burgerschapscompetentie N normatieve burgerschapscompetentie S sociale burgerschapscompetentie C culturele burgerschapscompetentie O organisatorische burgerschapscompetentie P politieke burgerschapscompetentie BeroepsMonsters voorbewerken competentie 1. De chemisch-fysisch analist is in staat om op adequate (VM)

Uit L&B

wijze monsters voor te bewerken, zodat ze geschikt zijn voor analyse. Beheersings- Neemt monsters volgens voorschrift of neemt monsters met de criteria gericht bijbehorende analyseaanvraag in ontvangst. op het proces Labelt en registreert de monsters en kent aan spoedopdrachten aparte codes toe. Controleert de monsters volgens voorschriften m.b.v. checklist en de zintuigen op direct waarneembare kwaliteit en juistheid van de (aantallen) monsters. Sorteert en verdeelt de monsters volgens voorschrift en naar gelang de opdracht. Kiest aan de hand van de analyse die gedaan moet worden en de voorschriften de meest geschikte wijze van voorbewerking. Plant en regelt de eigen activiteiten, stelt prioriteiten bij monsters die met spoed moeten worden voorbewerkt en bij grote hoeveelheden monsters en past de planning aan indien nodig. Bewerkt het monster voor volgens voorschrift en kan dit verklaren aan de hand van chemische en fysische eigenschappen. Zorgt voor controlemonsters. Voert indien nodig chemische berekeningen uit volgens voorschriften. Overziet de gevolgen van de eigen werkzaamheden in het grotere geheel: Is zich bewust van het belang van een correcte registratie, een goede beoordeling van de kwaliteit van het monster en de rol van monstervoorbewerking in het gehele proces. Registreert belangrijke gegevens. Werkt efficiënt, kostenbewust en met zorg voor de omgeving. Voert alle werkzaamheden uit met inachtneming van relevante weten regelgeving/ voorschriften op het gebied van veiligheid, arbeidsomstandigheden, duurzaamheid en milieu. Werkt zelfstandig, kritisch, nauwkeurig en accuraat. Schakelt indien nodig de leidinggevende of collega’s in. Reageert op correcte wijze bij afwijkingen, daarbij zowel het tijds- als het kwaliteitsaspect in acht nemend. Gaat discreet om met vertrouwelijke gegevens. Usd Chemisch Bewerkt monsters zeer nauwkeurig voor in het geval van instrumenteel spectrometrische en chromatografische analyses Monsters met de juiste proporties die gereed zijn voor de analyse. Resultaat


O1

E1,16/ O1,2,3

N5/S1,7,9/O2 E15/N5/S3,4,6/O1

E13,20/S9/P7

60

BeroepsOnderhouden van werkplek competentie 2. De chemisch-fysisch analist is in staat om op adequate (VM)

Uit L&B

wijze de werkplek te onderhouden, ten bate van een ordelijk laboratorium. Beheersings- Ruimt werkplek op en maakt de werkplek grondig schoon met de criteria gericht juiste middelen en volgens voorschrift, ook onder hoge op het proces werkdruk. Verwerkt afval volgens het geldende systeem van afvalverwerking. Vult op tijd eigen voorraden aan. Maakt de gebruikte apparatuur en instrumenten (op gezette tijden) grondig schoon. Is in staat apparatuur, instrumenten of chemicaliën te beheren. E15/N5/S3,4,6/O1 Voert alle werkzaamheden uit met inachtneming van relevante weten regelgeving/ voorschriften op het gebied van veiligheid, arbeidsomstandigheden, duurzaamheid en milieu. N5/S1,7,9/O2 Werkt efficiënt, kostenbewust en met zorg voor de omgeving. E13,20/S9/P7 Schakelt indien nodig de leidinggevende of collega’s in. Werkt zelfstandig, kritisch, nauwkeurig en accuraat. Reageert op correcte wijze bij afwijkingen, daarbij zowel het tijds- als het kwaliteitsaspect in acht nemend. Indien van toepassing: Steriliseert en droogt de apparatuur en instrumenten. Een ordelijk laboratorium. Resultaat Uit L&B BeroepsSamenwerken in een team competentie 3. De chemisch-fysisch analist is in staat om op adequate (BOS, SC)

wijze samen te werken met collega’s en leidinggevenden, zodat er een prettige werksfeer heerst en het werk zo goed mogelijk uitgevoerd wordt. Beheersings- Communiceert op passende wijze met betrokkenen. criteria gericht op het proces Overlegt met collega’s en leidinggevende over de uit te voeren werkzaamheden. Stelt zich op als een betrokken werknemer. Past zich aan de bedrijfscultuur aan. Maakt werkafspraken met collega’s en houdt zich hieraan. Neemt actief deel aan werkbesprekingen. Verstrekt relevante informatie aan belanghebbenden. Overziet de gevolgen van de eigen werkzaamheden in het grotere geheel. Spreekt anderen aan op negatief gedrag. Kent de eigen verantwoordelijkheden en handelt daarnaar. Luistert naar collega’s en houdt rekening met wat door hen gezegd wordt. Toont respect voor opvattingen en gewoonten van anderen. Schakelt indien nodig de leidinggevende of collega’s in. Geeft goede voorbeeld aan collega’s. Structureert eigen werk, brengt anderen tijdig op de hoogte als


E10,18/ N1,4,6/ C2/O4,6,8/P2,3,4,5 N1/C1/O6,7,10 E2,19/N7/S5,6/O4,9

E1,16/ O1,2,3 N8/S1,7

E14,15,17/N2,3,4,6,7/S2 /C2,3/O5,6,9/P6 E13,20/S9/P7

61

Resultaat

het werk niet af komt en beseft de gevolgen hiervan. Neemt indien nodig werkzaamheden over van collega’s. Indien van toepassing: bereidt werkoverleg voor, woont het overleg actief bij en maakt besluitenlijst. Zorgt voor een duidelijke werkoverdracht naar collega’s. De chemisch-fysisch analist functioneert effectief en efficiënt binnen een team. De chemisch-fysisch analist levert in een prettige werksfeer met anderen een gezamenlijke presentatie om doelen te realiseren.

BeroepsCommuniceren tijdens werkzaamheden competentie 4. De chemisch-fysisch analist is in staat om op adequate (SC)

Uit L&B

wijze met alle betrokkenen in het werkproces op een servicegerichte manier te communiceren, zodat de werkzaamheden vlot verlopen. Beheersings- Heeft een klantvriendelijke houding, reageert met respect op de criteria gericht gewoonten van de aanvrager. op het proces Neemt initiatief tot overleg. Is representatief, afgestemd op de aanvrager en hanteert correcte omgangsvormen. Maakt kritische keuzes en afwegingen in de informatie voor de aanvrager. Toont een geïnteresseerde houding en luistert actief. Communiceert op passende wijze met betrokkenen.

Resultaat

E10,18/N1,4,6/C2/O4,6, 8/P2,3,4,5

Informeert de aanvrager over de werkzaamheden. Spreekt helder en duidelijk Nederlands (en/ of Engels). Stelt gerichte vragen om relevante informatie te achterhalen en vraagt zonodig door. Houdt rekening met wat door de ander gezegd wordt en toont aan de boodschap van de ander begrepen te hebben. Speelt in op de veranderde situatie en past werkwijze hierop aan. Voorkomt aanleidingen voor klachten zoveel mogelijk, neem eventuele klachten serieus en zorgt dat deze worden afgehandeld. Brengt een boodschap of probleem kort en duidelijk over. E13,20/S9/P7 Schakelt indien nodig de leidinggevende of collega’s in. Legt op een duidelijke en begrijpelijke manier een onderwerp uit. Vat samen wat een ander zegt en wat hij zelf wil overbrengen en vraagt of dat klopt. Geeft indien nodig advies. Heeft inbreng in de afstemming met interne opdrachtgevers over de juiste (hoeveelheid) monsternames en voorbewerkingen. Gaat discreet om met vertrouwelijke gegevens. Deelt relevante informatie tijdig mee, stemt deze waar nodig af met anderen en zorgt voor een goede overdracht van het werk. Adequaat geïnformeerde betrokkenen. Een vlot lopend werkproces. De onderlinge werkverhoudingen worden niet verstoord.


62

BeroepsProcesmatig inzicht ontwikkelen competentie 5. De chemisch-fysisch analist is in staat om op adequate (ON)

Uit L&B

wijze inzicht te krijgen in het primaire proces van de organisatie en weet hoe zijn werkzaamheden zich verhouden tot het primaire proces. Beheersings- Maakt op basis van kennis van het primaire proces een criteria gericht inschatting van de gevolgen van eventuele fouten. op het proces Overziet de gevolgen van de eigen werkzaamheden in het grotere E1,16/O1,2,3 geheel. E10,18/ Communiceert op passende wijze met betrokkenen, ook van N1,4,6/C2/O4,6,8/P2,3, andere afdelingen. 4,5 Denkt mee met de integrale kwaliteitszorg op basis van kennis van genormeerde kwaliteitssystemen voor laboratoria en kennis van het productieproces. S1/O4 Signaleert knelpunten in het werkproces of de voorschriften en doet verbetervoorstellen. Anticipeert op mogelijke verstoringen van de voortgang van het werk door tijdig in te grijpen of voorzorgsmaatregelen te treffen. E2,19/ N7/S5,6/O4,9 Stelt zich op als een betrokken werknemer. L1 t/m 11, E1,3,4,19/ Stelt zich open voor persoonlijke ontwikkeling en handelt O7,10/P1 hiernaar. E13,20/ S9/ P7 Schakelt indien nodig de leidinggevende of collega’s in. De werknemer is zich bewust van zijn positie in de organisatie en Resultaat keuzes worden gemaakt mede op basis van de inbreng van de werknemer. Uit L&B BeroepsBeroepscompetenties ontwikkelen competentie 6. De chemisch-fysisch analist is in staat om op adequate (ON)

wijze beroepscompetenties te ontwikkelen om goed te blijven functioneren in zijn beroep en loopbaan. Beheersings- Stelt zich open voor persoonlijke ontwikkeling en handelt criteria gericht hiernaar. op het proces Reflecteert zelf en met de leidinggevende op het beroepsmatig handelen. Brengt (met de leidinggevende) in kaart wat goed en nog niet goed gaat. Bepaalt (met de leidinggevende) welke beroepscompetenties hij verder moet ontwikkelen en welke activiteiten hij daartoe moet ondernemen. Kiest en hanteert leeractiviteiten. Verwerft de technisch-instrumentele vaardigheden in de tijd die daarvoor staat. Komt voor zichzelf op, zonder anderen te benadelen. Stelt zich op als een betrokken werknemer. Zoekt ondersteuning indien nodig. Respecteert regels. Houdt ontwikkelingen bij m.b.t. weten regelgeving en handelt ernaar.


L1 t/m 11/ E1,3,4,19/ O7,10/P1

E12,14,17/S2,5,7,8,9/O4 ,5,8,9 E2,19/N7/S5,6/O4,9

63

Resultaat

Raadpleegt bronnen (waaronder vakliteratuur) en gebruikt hulpmiddelen om zelfinzicht te vergroten. Informeert regelmatig in- en extern naar nieuwe ontwikkelingen. Leert ook tijdens het werk door vragen te stellen aan anderen. Verkrijgt een geschikte en relevante arbeidsplaats. Leert nieuwe apparatuur bedienen door bestaande competenties toe te passen en ontbrekende competenties aan te leren. Zet leeractiviteiten in passend bij de situatie in de leeromgeving en bij zichzelf. Constante ontwikkeling van de eigen beroepscompetenties t.b.v. loopbaanontwikkeling. Draagt aantoonbaar en actief bij aan kwaliteitsverbetering en efficiency van werkzaamheden.

BeroepsUitvoeren basisanalyses competentie 7. De chemisch-fysisch analist is in staat om op adequate (VM)

E3,5,6,7,8,9

Uit L&B

wijze elektrochemische, microscopische, chromatografische, spectrometrische en fysische basisanalyses uit te voeren, zodat dit bruikbare resultaten oplevert. Beheersings- Voert de geschikte analyse uit a.d.h.v. de voorschriften. criteria gericht Maakt benodigde oplossingen. op het proces Hanteert de juiste principes, basisbegrippen, systemen, eigenschappen van materialen en berekeningen. Toont inzicht in (het doel van) analyses, het materiaal waarmee gewerkt wordt, de werking van de apparatuur en de instrumenten en storingen die voor kunnen komen. Reageert op correcte wijze bij afwijkingen, daarbij zowel het tijds- als het kwaliteitsaspect in acht nemend. Werkt efficiënt, kostenbewust en met zorg voor de omgeving. Voert alle werkzaamheden uit met inachtneming van relevante weten regelgeving/ voorschriften op het gebied van veiligheid, arbeidsomstandigheden, duurzaamheid en milieu. Schakelt indien nodig de leidinggevende of collega’s in. Plant en regelt de eigen activiteiten: Plant de analyses zo efficiënt mogelijk in en stelt prioriteiten bij spoedanalyses en wanneer verschillende lopende analyses aandacht behoeven en past de planning aan indien nodig. Controleert de betrouwbaarheid van de analyse. Gaat discreet om met vertrouwelijke gegevens. Brengt controlemonsters in. Werkt zelfstandig, kritisch, nauwkeurig en accuraat. Hanteert instrumenten, apparatuur en hulpmiddelen op correcte wijze. Registreert belangrijke gegevens. Signaleert knelpunten in het werkproces en doet verbetervoorstellen. Handelt pro-actief en alert en is kritisch. Volgens voorschrift uitgevoerde elektrochemische, Resultaat microscopische, chromatografische, spectrometrische en fysische basisanalyses die bruikbare meetresultaten hebben opgeleverd.


N5/S1,7,9/O2 E15/N5/S3,4,6/01

E13,20/S9/P7 O1

S1/O4

64

BeroepsBeoordelen van meetwaarden competentie 8. De chemisch-fysisch analist is in staat om op adequate (VM)

Uit L&B

wijze meetwaarden te beoordelen, zodat zelfstandig conclusies kunnen worden getrokken. Beheersings- Concludeert a.d.h.v. voorschriften of de meetwaarden en criteria gericht controlemonsters binnen de gegeven grenswaarden vallen en op het proces voldoen aan de kwaliteitsnormen. Bepaalt a.d.h.v. voorschriften of de uitvoering van een analyse normaal verlopen is en is op de hoogte van beïnvloedende externe factoren. Zorgt voor een betrouwbare interpretatie van de resultaten en voert een betrouwbaarheidsanalyse uit. Noteert de meetwaarden nauwkeurig. Toont inzicht in de betekenis van de meetwaarden. Schakelt indien nodig de leidinggevende of collega’s in. Trekt een conclusie en geeft deze weer. Gaat discreet om met vertrouwelijke gegevens. Overziet consequenties van afwijkingen in de meetwaarden en onderneemt actie. Voert juiste berekeningen uit met behulp van scheikundige en natuurkundige grootheden. Overziet de gevolgen van de eigen werkzaamheden in het grotere geheel. Werkt zelfstandig, kritisch, nauwkeurig en accuraat. Werkt efficiënt, kostenbewust en met zorg voor de omgeving. Voert alle werkzaamheden uit met inachtneming van relevante weten regelgeving/ voorschriften op het gebied van veiligheid, arbeidsomstandigheden, duurzaamheid en milieu. Heeft inzicht in het basisprincipe van de statistische verwerking van gegevens. Usd Chemisch Interpreteert minder doorzichtige resultaten van analyses met meerdere parameters. Bepaalt of de gewenste resultaten behaald zijn. Usd Fysisch De meetwaarden zijn op de juiste manier beoordeeld en er Resultaat zijn conclusies uit getrokken. BeroepsRapporteren van resultaten competentie 9. De chemisch-fysisch analist is in staat om op adequate (VM)

E13,20/S9/P7

E1,16/ O1,2,3

N5/S1,7,9/02 E15/N5/S3,4,6/01

Uit L&B

wijze resultaten te rapporteren, zodat alle belanghebbenden doelmatig worden geïnformeerd en eventueel verdere stappen ondernomen kunnen worden. Beheersings- Rapporteert volgens voorschrift en eventueel bij eenvoudige criteria gericht rapportages in het Engels gegevens en bevindingen aan op het proces leidinggevende, collega’s en/ of eventuele andere betrokkenen. Verwerkt gegevens op geautomatiseerde wijze. Construeert tabellen en grafieken en voert foutenberekeningen uit. Bepaalt welke informatie relevant is voor degene aan wie hij


E10,11,12/S6/O7/P2

65

rapporteert. Is zich bij de rapportage bewust van de relevantie en de kritische grenzen van de analyse. Werkt kritisch, nauwkeurig en accuraat. Werkt efficiënt, kostenbewust en met zorg voor de omgeving. Voert alle werkzaamheden uit met inachtneming van relevante weten regelgeving/ voorschriften op het gebied van veiligheid, arbeidsomstandigheden, duurzaamheid en milieu. Heeft inzicht in de betekenis van de meetwaarden en kijkt hier kritisch naar. Trekt de juiste conclusie uit de meetwaarden en geeft aanbevelingen of zijn ideeën omtrent de uitslag weer. Communiceert op passende wijze met betrokkenen.

Resultaat

Beroepscompetentie 10. (BOS)

Indien van toepassing: geeft de uitslag door aan een interne klant. Signaleert knelpunten in het werkproces en doet verbetervoorstellen. Indien van toepassing: presenteert de resultaten mondeling voor de (interne) klant. Gaat discreet om met vertrouwelijke gegevens. De juiste personen hebben de juiste informatie op heldere en zorgvuldige wijze en binnen de daarvoor gestelde tijd ontvangen.

Plannen van werkzaamheden

N5/S1,7,9/02 E15/N5/S3,4,6/01

E10,18/N1,4,6/C2/O4,6,8/ P2,3,4,5 S1/O4

Uit L&B

De chemisch-fysisch analist is in staat om op adequate wijze zijn eigen werkzaamheden te plannen, zodat deze op tijd en op efficiënte wijze worden uitgevoerd.

Beheersings- Plant en regelt de eigen activiteiten. criteria gericht Stelt prioriteiten in de eigen werkzaamheden. op het proces Zorgt ervoor dat de opdracht duidelijk is en maakt op basis hiervan een zo efficiënt mogelijke werkvolgorde, waarbij hij rekening houdt met knelpunten en prioriteiten. Is flexibel bij spoedopdrachten. Overlegt met collega’s en leidinggevende over de uit te voeren werkzaamheden. Werkt volgens geldende regels en afspraken en houdt hier rekening mee bij het maken van de planning. Brengt anderen tijdig op de hoogte als de werkzaamheden niet volgens planning uitgevoerd kunnen worden. Maakt zonodig ruimte in de eigen planning voor het overnemen van werkzaamheden van anderen, na opdracht van de leidinggevende. Schakelt indien nodig de leidinggevende of collega’s in. Maakt effectief en efficiënt gebruik van de beschikbare tijd en middelen. Houdt overzicht over de duur van de werkzaamheden, de prioriteiten en de voorwaardelijkheden ervan en stelt de aanpak zonodig bij. Overziet de gevolgen van de eigen werkzaamheden in het grotere geheel.


O1

N1/C1/O6,7,10

E13,20/S9/P7

E1,16/O1,2,3

66

Usd TOA


Werkt zelfstandig, kritisch, nauwkeurig en accuraat. Werkt efficiënt, kostenbewust en met zorg voor de omgeving. Stelt een jaarbegroting op. Goede planning van de werkzaamheden, zodat deze tijdig en op een efficiënte wijze worden uitgevoerd. Ondersteunen methodenontwikkeling

Uit L&B

De chemisch-fysisch analist is in staat om op adequate wijze methodenontwikkeling te ondersteunen, zodat de integrale kwaliteitszorg van het productieproces verbeterd wordt.

Beheersings- Participeert in projectteams ter ondersteuning van de criteria gericht ontwikkeling van analysemethoden en werkprocessen. op het proces Schakelt indien nodig de leidinggevende of collega’s in. Voert experimenten uit ter ondersteuning. Overlegt met collega’s en leidinggevende en projectleider over de uit te voeren werkzaamheden. Bedenkt een plan van aanpak voor zijn werkzaamheden. Signaleert knelpunten in het werkproces en doet verbetervoorstellen. Rapporteert volgens voorschrift gegevens en bevindingen aan leidinggevende, collega’s en/ of eventuele andere betrokkenen. Communiceert op passende wijze met betrokkenen.

Resultaat

N5/S1,7,9/O2

E13,20/S9/P7 N1/C1/O6,7,10

S1/O4 E10,11,12/S6/O7/P2

E10,18/N1,4,6/C2/O4,6,8/P 2,3,4,5

Heeft inzicht in het analyse- en productieproces. Werkt efficiënt, kostenbewust en met zorg voor de omgeving. N5/S1,7,9/02 Werkt zelfstandig, kritisch, nauwkeurig en accuraat. E15/N5/S3,4,6/O1 Voert alle werkzaamheden uit met inachtneming van relevante weten regelgeving/ voorschriften op het gebied van veiligheid, arbeidsomstandigheden, duurzaamheid en milieu. Reageert op correcte wijze bij afwijkingen, daarbij zowel het tijds- als het kwaliteitsaspect in acht nemend. Controleert na afloop het resultaat van het werk. Een adequaat functionerende chemisch-fysisch analist in een projectteam. Een geoptimaliseerd productieproces. Een tevreden opdrachtgever.


67


Onderhoud en kalibratie van apparatuur en instrumenten

De chemisch-fysisch analist is in staat om op adequate wijze apparatuur en instrumenten te onderhouden en kalibreren, zodat hij er zeker van is met goed werkende apparatuur en instrumenten te werken.

Beheersings- Maakt apparatuur en instrumenten op gezette tijden schoon. criteria gericht Bepaalt de mate van onderhoud per apparaat/ instrument. op het proces Vervangt (onder toezicht) onderdelen indien nodig. Vult eluens, reagentia en dragergas aan. Interpreteert Nederlandstalige en Engelstalige handleidingen op correcte wijze en gebruikt deze en/of het logboek. Rapporteert gegevens en bevindingen aan leidinggevende, collega’s en/of eventuele andere betrokkenen. Schakelt indien nodig de leidinggevende of collega’s of onderhoudsmonteur in. Werkt zelfstandig, kritisch, nauwkeurig en accuraat. Werkt efficiënt, kostenbewust en met zorg voor de omgeving. Voert alle werkzaamheden uit met inachtneming van relevante weten regelgeving/ voorschriften op het gebied van veiligheid, arbeidsomstandigheden, duurzaamheid en milieu. Kalibreert apparatuur en instrumenten en gebruikt hierbij de juiste controlemonsters en grenswaarden. Voert een betrouwbaarheidsanalyse uit op de gevonden meetwaarden. Kiest bij afwijkingen voor de juiste vervolghandeling: apparatuur/ instrument opnieuw controleren en eventueel bijstellen van de apparatuur/ het instrument eventueel in overleg met de leidinggevende. Vult voorraden aan indien nodig en maakt zelfstandig bepaalde voorraden aan. Verhelpt storingen op de juiste wijze en meldt ze bij de leidinggevende. Signaleert knelpunten in het werkproces en doet verbetervoorstellen. Goed werkende apparatuur/ instrumenten. Resultaat De werking van de apparatuur/ instrumenten is gecontroleerd en de apparatuur/ instrumenten zijn gereed voor de analyses. Voldoende hulpmiddelen. Beroepscompetentie 13. (VM)

Uit L&B

Werk voor klanten verrichten

E10,11,12/ S6/O7/P2 E13,20/S9/P7

N5/S1,7,9/O2 E15/N5/S3,4,6/O1

S1/O4

Uit L&B

De chemisch-fysisch analist is in staat om op adequate wijze werk voor klanten te verrichten, zodat producten en/ of processen verbeterd worden. Beheersings- Stelt zich open op naar de klant. criteria gericht Achterhaalt de daadwerkelijke vraag van de klant. op het proces Bepaalt de te verrichten werkzaamheden op basis van de vraag. Voert de werkzaamheden uit en houdt hierbij continu de vraag van de klant in gedachten. Verwerkt de resultaten in een rapportage bestemd voor de


68

klant. Rapporteert gegevens en bevindingen aan leidinggevende, collega’s en/of eventuele andere betrokkenen. Communiceert op passende wijze met betrokkenen. Voert alle werkzaamheden uit met inachtneming van relevante weten regelgeving/ voorschriften op het gebied van veiligheid, arbeidsomstandigheden, duurzaamheid en milieu. Werkt efficiënt, kostenbewust en met zorg voor de omgeving. Toont respect voor opvattingen en gewoonten van anderen. Een tevreden klant. Specifieke instrumentele spectrometrische en Beroepschromatografische analyses uitvoeren competentie De chemisch analist is in staat om op adequate wijze 14. specifieke instrumentele spectrometrische en (VM) chromatografische analyses uit te voeren, zodat dit bruikbare resultaten oplevert. Beheersings- Voert de geschikte analyse uit aan de hand van de criteria gericht voorschriften. op het proces Maakt benodigde oplossingen. Hanteert de juiste principes, parameters, basisbegrippen, systemen, eigenschappen van materialen en berekeningen. Toont inzicht in de analyses, het materiaal waarmee gewerkt wordt en de werking van de apparatuur en de instrumenten. Past achtergrondkennis toe bij het nemen van besluiten en staven van conclusies. Plant en regelt de eigen activiteiten: Plant de analyses zo efficiënt mogelijk in en stelt prioriteiten bij spoedanalyses en wanneer verschillende lopende analyses aandacht behoeven en past de planning aan indien nodig. Stelt meerdere parameters in, al naar gelang de opdracht. Reageert op correcte wijze bij afwijkingen, daarbij zowel het tijds- als het kwaliteitsaspect in acht nemend. Werkt efficiënt, kostenbewust en met zorg voor de omgeving. Voert alle werkzaamheden uit met inachtneming van relevante weten regelgeving/ voorschriften op het gebied van veiligheid, arbeidsomstandigheden, duurzaamheid en milieu. Schakelt indien nodig de leidinggevende of collega’s in. Hanteert instrumenten, apparatuur en hulpmiddelen op correcte wijze. Registreert belangrijke gegevens. Signaleert knelpunten in het werkproces en doet verbetervoorstellen. Handelt pro-actief en alert en is kritisch. Volgens voorschrift uitgevoerde betrouwbare specifieke Resultaat instrumentele spectrometrische en chromatografische analyses die bruikbare meetresultaten hebben opgeleverd.

E10,11,12/ S6/O7/P2 E10,18/N1,4,6/C2/O4,6,8/P 2,3,4,5 E15/N5/S3,4,6/O1

N5/S1,7,9/O2 E14,15,17/ N2,3,4,6,7/ S2/ C2,3/ O5,6,9/ P6

Resultaat


Uit L&B

O1

N5/S1,7,9/O2 E15/N5/S3,4,6/O1

E13,20/S9/P7

S1/O4

69


Breed scala aan fysische bepalingen uitvoeren

De fysisch analist is in staat om op adequate wijze een breed scala aan fysische bepalingen uit te voeren, zodat dit bijdraagt aan de verbetering van product en/ of proces van de klant. Beheersings- Doet voorstellen tot het aanpassen van materiaalrecepten. criteria gericht Voert de geschikte bepaling uit aan de hand van de op het proces voorschriften en maakt hierbij indien nodig gebruik van spuitgieten, extruderen en persen. Beoordeelt het resultaat in het licht van de vraag en voert indien nodig bovengenoemde handelingen opnieuw uit. Maakt benodigde oplossingen. Hanteert de juiste principes, basisbegrippen, systemen, eigenschappen van materialen en berekeningen. Toont inzicht in de bepalingen, het materiaal waarmee gewerkt wordt en de werking van de apparatuur en de instrumenten. Plant en regelt de eigen activiteiten. Past allerhande karakteriseringstechnieken toe. Past achtergrondkennis en materiaalkunde toe bij het nemen van gefundeerde beslissingen, het staven van conclusies en het oplossen van de vraag van de klant. Reageert op correcte wijze bij afwijkingen, daarbij zowel het tijds- als het kwaliteitsaspect in acht nemend. Werkt efficiënt, kostenbewust en met zorg voor de omgeving. Voert alle werkzaamheden uit met inachtneming van relevante weten regelgeving/ voorschriften op het gebied van veiligheid, arbeidsomstandigheden, duurzaamheid en milieu. Schakelt indien nodig de leidinggevende of collega’s in. Hanteert instrumenten, apparatuur en hulpmiddelen op correcte wijze. Registreert belangrijke gegevens. Signaleert knelpunten in het werkproces en doet verbetervoorstellen. Handelt pro-actief en alert en is kritisch. Volgens voorschrift uitgevoerde fysische bepalingen Resultaat waardoor het product en/ of proces van de klant verbeterd wordt. Beroepscompetentie 16. (VM)

Voorraad beheren

Uit L&B

O1

N5/S1,7,9/O2 E15/N5/S3,4,6/O1

E13,20/S9/P7

S1/O4

Uit L&B

De TOA is in staat om op adequate wijze voorraden te beheren, zodat de werkzaamheden tijdens practica en daaraan gerelateerde activiteiten goede doorgang kunnen vinden. Beheersings- Maakt voorraad met oplossingen. criteria gericht Zorgt voor voldoende schone instrumenten en apparatuur. op het proces Houdt rekening met de spullen die tijdens practica nodig zijn. O1 Plant en regelt de eigen activiteiten. Beheert de apparatuur, instrumenten en/ of chemicalien. Plaatst gebruikte spullen terug in het laboratorium of het magazijn.


70

Resultaat Beroepscompetentie 17. (VM) Beheersingscriteria gericht op het proces


Lost eventuele storingen op. Voert alle werkzaamheden uit met inachtneming van relevante weten regelgeving/ voorschriften op het gebied van veiligheid, arbeidsomstandigheden, duurzaamheid en milieu. Werkt efficient, kostenbewust en met zorg voor de omgeving. Schakelt indien nodig leidinggevende of collega’s in. Houdt overzicht over alle werkzaamheden. Voldoende voorraad en een goed werkend beheerssysteem.

Administratieve werkzaamheden uitvoeren

E15/N5/S3,4,6/O1

N5/S1,7,9/O2 E13,20/S9/P7

Uit L&B

De TOA is in staat om op adequate wijze administratieve werkzaamheden uit te voeren. Maakt practicumvoorschriften. Maakt etiketten. Maakt begroting. Handelt facturen af. Houdt inventarislijsten bij. Beheert agenda. Werkt efficiënt, kostenbewust en met zorg voor de omgeving. Overzichtelijke, volledige en goed onderhouden administratie, die up-to-date is. Wensen van docent in kaart brengen

N5/S1,7,9/O2

Uit L&B

De TOA is in staat om op adequate wijze de wensen van de docent in kaart te brengen, zodanig dat het practicum aansluit bij de lesstof. Beheersings- Stelt de juiste vragen. criteria gericht Inventariseert doel. op het proces Inventariseert verwachtingen. Interpreteert de antwoorden op de juiste wijze. Inventariseert de randvoorwaarden. N1/C1/O6,7,10 Overlegt met collega’s en leidinggevende over de uit te voeren werkzaamheden. E10,18/N1,4,6/C2/O4,6,8/P2, Communiceert op passende wijze met betrokkenen. 3,4,5 E1,16/O1,2,3 Overziet de gevolgen van de eigen werkzaamheden in het grotere geheel. E12,14,17/S2,5,7,8,9/O4,5,8,9 Komt voor zichzelf op, zonder anderen te benadelen. Heeft duidelijk beeld van wensen van de docent. Resultaat Meest optimale oplossing die past bij de wensen van de docent. Haalbaarheid practicum bepalen Uit L&B Beroepscompetentie 19. (VM)

De TOA is in staat om op adequate wijze de haalbaarheid van een practicum te bepalen.

Beheersings- Bepaalt of de benodigde middelen aanwezig zijn. criteria gericht Voert alle werkzaamheden uit met inachtneming van op het proces relevante weten regelgeving/ voorschriften op het gebied van veiligheid, arbeidsomstandigheden, duurzaamheid en milieu. Bepaalt of er voldoende tijd is voor de voorbereidingen.


E15/N5/S3,4,6/O1

71

Resultaat Beroepscompetentie 20. (VM) Beheersingscriteria gericht op het proces


Bepaalt of het practicum past binnen het beschikbare budget. Beslist of het practicum uitgevoerd kan worden. E1,16/O1,2,3 Overziet de gevolgen van de eigen werkzaamheden in het grotere geheel. Practicum is getoetst op haalbaarheid. Proeven ontwikkelen Uit L&B De TOA is in staat om op adequate wijze proeven te ontwikkelen voor het voortgezet onderwijs. Voert alle werkzaamheden uit met inachtneming van relevante weten regelgeving/ voorschriften op het gebied van veiligheid, arbeidsomstandigheden, duurzaamheid en milieu. Stelt voorschriften op als deze er nog niet zijn. Maakt veilige proeven. Maakt doelmatige proeven. Werkt veilig bij het ontwikkelen van de proeven. Doet onder tijdsdruk geen concessies aan veiligheid en doelmatigheid. Werkt efficient, kostenbewust en met zorg voor de omgeving. Veilige proeven, ontwikkeld volgens voorschriften, die voldoen aan het doel waarvoor ze zijn gemaakt. Bijdragen aan proefontwikkeling

De TOA is in staat om op adequate wijze te ondersteunen bij het ontwikkelen van proeven voor MBO, HBO en Universitair onderwijs. Beheersings- Voert alle werkzaamheden uit met inachtneming van criteria gericht relevante weten regelgeving/ voorschriften op het gebied op het proces van veiligheid, arbeidsomstandigheden, duurzaamheid en milieu. Stelt voorschriften op als deze er nog niet zijn. Draagt bij aan het maken van veilige proeven. Draagt bij aan het maken van doelmatige proeven. Signaleert knelpunten in het werkproces en doet verbetervoorstellen. Doet onder tijdsdruk geen concessies aan veiligheid en doelmatigheid. Werkt efficient, kostenbewust en met zorg voor de omgeving. Overlegt met collega’s en leidinggevende over de uit te voeren werkzaamheden. Toont respect voor opvattingen en gewoonten van anderen. Communiceert op passende wijze met betrokkenen.

Resultaat

Overziet de gevolgen van de eigen werkzaamheden in het grotere geheel. Komt voor zichzelf op, zonder anderen te benadelen. Veilige proeven, ontwikkeld volgens voorschriften, die voldoen aan het doel waarvoor ze zijn gemaakt.


E15/N5/S3,4,6/O1

N5/S1,7,9/O2

Uit L&B

E15/N5/S3,4,6/O1

S1/O4

N5/S1,7,9/O2 N1/C1/O6,7,10 E14,15,17/N2,3,4,6,7/S2/C2,3 /O5,6,9/P6 E10,18/N1,4,6/C2/O4,6,8/P2, 3,4,5 E1,16/O1,2,3 E12,14,17/S2,5,7,8,9/O4,5,8,9

72


Beoordelen of werkstuk voldoet

De TOA is in staat om op adequate wijze te bepalen of het profielwerkstuk dat de leerling wil uitvoeren voldoet aan de eisen. Beheersings- Voert alle werkzaamheden uit met inachtneming van criteria gericht relevante weten regelgeving/ voorschriften op het gebied op het proces van veiligheid, arbeidsomstandigheden, duurzaamheid en milieu. Bepaalt of het werkstuk haalbaar is met de beschikbare middelen. Bepaalt of het werkstuk voldoet aan het doel van de opdracht. Overlegt met docent over de uit te voeren werkzaamheden, dus of het werkstuk voldoet. Voorstel voor werkstuk is getoetst aan de gestelde eisen. Resultaat Instructie geven Beroepscompetentie De TOA is in staat om op adequate wijze instructie te geven 23. aan de leerlingen tijdens practica. (VM) Beheersings- Communiceert op passende wijze met betrokkenen: Geeft criteria gericht heldere instructies. op het proces Houdt orde in de klas. Kan vragen van leerlingen correct en volledig beantwoorden. Motiveert leerlingen. Daagt leerlingen uit. Voert alle werkzaamheden uit met inachtneming van relevante weten regelgeving/ voorschriften op het gebied van veiligheid, arbeidsomstandigheden, duurzaamheid en milieu en wijst leerlingen hierop. Toont respect voor opvattingen en gewoonten van anderen.


Komt voor zichzelf op, zonder anderen te benadelen. Opdracht is duidelijk voor leerlingen. Adequaat uitvoeren practicum/ werkstuk beoordelen

Uit L&B

E15/N5/S3,4,6/O1

N1/C1/O6,7,10

Uit L&B

E10,18/N1,4,6/C2/O4,6,8/P2, 3,4,5

E15/N5/S3,4,6/O1

E14,15,17/N2,3,4,6,7/S2/C2,3 /O5,6,9/P6 E12,14,17/S2,5,7,8,9/O4,5,8,9

Uit L&B

De TOA is in staat om op adequate wijze te bewaken of de leerling het practicum of werkstuk op de juiste wijze uitvoert en stuurt dit waar nodig bij. E15/N5/S3,4,6/O1 Beheersings- Voert alle werkzaamheden uit met inachtneming van criteria gericht relevante weten regelgeving op het gebied van veiligheid, op het proces arbeidsomstandigheden, duurzaamheid en milieu. Beoordeelt of voorschriften correct worden opgevolgd. Stuurt bij waar nodig. Beoordeelt op volledigheid. Geeft eventueel tips aan de leerling. E10,18/N1,4,6/C2/O4,6,8/P2, Communiceert op passende wijze met betrokkenen: 3,4,5 Beantwoordt vragen leerling. Begeleidt leerling correct. Resultaat


73

Beroepscompetentie 25. (SC)

Leerlingen beoordelen De TOA is in staat om op adequate wijze een bijdrage te leveren aan de beoordeling van de leerling.

Beheersings- Kent meetpunten. criteria gericht Beoordeelt werkwijze objectief. op het proces Communiceert op passende wijze met betrokkenen: Koppelt werkwijze leerling op heldere wijze terug naar docent. Beoordeelt discreet en objectief eventuele verslagen en presentaties. Toont respect voor opvattingen en gewoonten van anderen.

Resultaat Beroepscompetentie 26. (SC) Beheersingscriteria gericht op het proces

Resultaat

Uit L&B

Draagt bij aan correcte en objectieve beoordeling van de leerling. Overleg voeren

E10,18/N1,4,6/C2/O4,6,8/P2, 3,4,5

E14,15,17/N2,3,4,6,7/S2/C2,3 /O5,6,9/P6

Uit L&B

De TOA is in staat om op adequate wijze overleg te voeren. Voert op juiste momenten overleg met docenten, andere TOA of leerlingen. Informeert de docent over relevante zaken. Overlegt met collega’s en leidinggevende over de uit te voeren werkzaamheden. Communiceert op passende wijze met betrokkenen. Komt voor zichzelf op, zonder anderen te benadelen. Voert op het juiste moment een efficient en effectief overleg met docent.


N1/C1/O6,7,10 E10,18/N1,4,6/C2/O4,6,8/P2, 3,4,5 E12,14,17/S2,5,7,8,9/O4,5,8,9

74

DEEL 3: BRONDOCUMENTEN Om praktische redenen worden de brondocumenten als papierenversie of digitaal bestand aan het dossier toegevoegd. Bijgevoegd zijn: - Beroepscompetentieprofiel Chemisch analist - Beroepscompetentieprofiel Fysisch analist - Beroepscompetentieprofiel Technisch onderwijsassistent - Vertaaldocument L&B van Aequor - Brondocument Leren en Burgerschap - De set ‘Algemene Beroepscompetenties’ - Referentiedocument Talen


75

Vertaaldocument Leer & Burgerschap (Aequor) Inleiding Door Cinop is het brondocument Leren en Burgerschap opgesteld. Door een werkgroep is dit brondocument vertaald in een groot aantal beheersingscriteria. Deze beheersingscriteria kenmerken zich door een sterke mate van detail en overlap. Een van de uitgangspunten van de competentiegerichte kwalificatiestructuur is het bieden van vrijheid aan de onderwijsinstellingen om het onderwijs vorm te geven. De gedetailleerde eindtermen worden vervangen door meer abstracte beheersingscriteria. De scholen kunnen de beheersingscriteria dan op verschillende manier vertalen. De vertaling van de beheersingscriteria is voor verschillende contexten anders. De gedetailleerde beheersingscriteria leren en burgerschap laten voor onderwijsinstellingen te weinig ruimte voor eigen invulling. Om tegemoet te komen aan de vraag van het onderwijsveld is door Aequor een vertaaldocument opgesteld. De wijze van formulering sluit nu beter aan bij de overige criteria. Vertaaldocument In onderstaande tabel zijn alle beheersingscriteria, zoals door de werkgroep opgesteld, opgenomen in de eerste kolom. De beheersingscriteria welke volgens Aequor samengenomen kunnen worden tot een meer abstract beheersingscriterium staan bij elkaar. In de tweede kolom wordt aangegeven wat het meer abstracte beheersingscriterium is dat door Aequor wordt ingevoegd in de kwalificatieprofielen. Zo is het eerste criterium dat door Aequor wordt opgenomen in de kwalificatieprofielen ‘communiceert op passende wijze met betrokkenen’. Dit beheersingscriterium vervangt tien beheersingscriteria uit de lijst van de werkgroep. Deze tien criteria staan in de eerste kolom. De enige wijziging die VAPRO heeft doorgevoerd in onderstaande lijst naar aanleiding van raadpleging van de achterban is het vervangen van het criterium ‘Spreekt anderen aan op uitingen/ gedrag’ door het criterium ‘Spreekt anderen aan op negatief gedrag’. Dit is gedaan omdat er tijdens de raadpleging erg veel discussie ontstond over de situaties die kunnen ontstaan wanneer mensen elkaar steeds aanspreken. Daarnaast is in sommige beroepscompetenties een zinsnede toegevoegd aan het Aequor-criterium, om het criterium duidelijk in de juiste context te kunnen plaatsen. Nr

Algemene lijst (beheersingscriteria werkgroep)

1

Communiceert op passende wijze met betrokkenen.

C2, P3 E10, P2, P4, P5 O8, N1

Stemt de communicatiestijl af op de ander en de situatie

C2, P3 N1,

Stemt taalgebruik af op betrokkenen

N1 O6

Aequor (beheersingscriteria Aequor)

Verwoordt de eigen situatie, standpunt en mening

Geeft duidelijke en complete informatie, die ook fraude voorkomt

Past verschillende gesprekstechnieken en gedragsstijlen toe, afgestemd op de situatie en de klant Let op non verbale communicatie Vraagt naar wensen en behoeften van de klant Vraagt aan de klant of alles naar wens (verlopen) is

N4, C2 E18

Hanteert correcte omgangsvormen

N6, O4 2

Gaat beheerst om met eigen gevoelens

N8

Spreekt anderen aan op racistisch, seksistisch of tendentieus taalgebruik Spreekt anderen aan op fouten, verstoringen en afwijkingen

Chemischfysisch analist comp. 3, 4, 5, 9, 11, 13, 18, 21, 23, 24, 25, 26

Opmerking: Heel veel zaken die in de algemene lijst staan zijn impliciet aan de overkoepelende term communiceren (verwoorden eigen mening, letten op non verbale communicatie). Ook de abstracte term ‘passende wijze’ impliceert heel veel uit de algemene lijst (afstemmen op de ander, toepassen van verschillende gesprekstechnieken).

Als je deze criteria opneemt, dan kan je alle vragen die de beroepsbeoefenaar aan de klant kan stellen wel opnemen. Deze criteria zijn meer beroepsgericht dan dat ze betrekking hebben op leren en burgerschap.

Formuleert en beargumenteert overwegingen en criteria

Spreekt anderen aan op negatief gedrag. 3

N8

Opmerking: De criteria uit de algemene lijst hebben allemaal te maken met het aanspreken van

S7

Geeft respectvol kritiek

S1

Neemt eigen verantwoordelijkheid

N8, S7

Spreekt anderen aan op hun handelen

3

E14, E17, S2,N 2 C2, P6 N2, N3, C3 N2, N3, C3 C2 O6, E15 N4, C2 O9 N7 O5, N6 4

P2, E10, E11, S6 P2, E10, E12 O7

Toont respect voor opvattingen en gewoonten van anderen. Respecteert mening van anderen (van de klant)

Toont respect voor andere gewoonten Houdt rekening met belangen en normen van anderen

3, 13, 21, 23, 25

Opmerking: In de criteria uit de algemene lijst staat in wezen steeds hetzelfde: het gaat om het respecteren van anderen. (Het ene criterium slaat op de gewoonten van anderen, het andere criterium op de mening van anderen, maar de basis is het respecteren van anderen.)

Houdt rekening met verschillen tussen mensen en hun manier van werken Gaat respectvol om met mensen van andere disciplines en culturen Respecteert eigen grenzen en grenzen van anderen Hanteert correcte omgangsvormen Komt afspraken na Oriënteert zich op verschillende opvattingen en vormt zich een meningen Gaat beheerst om met eigen gevoelens

Rapporteert fouten, verstoringen en afwijkingen aan betreffende functionaris

Rapporteert volgens de richtlijnen

Bepaalt welke informatie relevant is voor degene aan wie hij rapporteert

5

N5,E 15, S6, S3 S4 O1

anderen. Het onderwerp waarover de ander aangesproken wordt hoeft er niet bij te staan, het gaat om het meer abstracte principe van het aanspreken van anderen.

Houdt rekening met regelgeving rondom veiligheid, arbeidsomstandigheden, duurzaamheid en milieu

Houdt zich aan regels van voorzieningen en activiteiten Houdt ontwikkelingen bij m.b.t. weten regelgeving en handelt ernaar

6


Rapporteert gegevens en bevindingen aan leidinggevende, collega’s en/of eventuele andere betrokkenen. Opmerking: alleen niveau 3/4 De eerste twee criteria zeggen hetzelfde: de beroepsbeoefenaar moet rapporteren. Het laatste criterium uit de algemene lijst is impliciet. Als hij rapporteert, moet hij ook bepalen wat hij rapporteert. Het rapporteren is meer beroepsgericht dan dat het betrekking heeft op leren en burgerschap, in veel van de kwalificatieprofielen zal dit criterium derhalve al opgenomen zijn. Voert alle werkzaamheden uit met inachtneming van relevante weten regelgeving/ voorschriften op het gebied van veiligheid, arbeidsomstandigheden, duurzaamheid en milieu.

Opmerking: Wanneer je volgens de weten regelgeving dient te werken, moet je ook de ontwikkelingen bijhouden (is dus impliciet). Dit is meer beroepsgericht dan dat het betrekking heeft op leren en burgerschap, in veel van de kwalificatieprofielen zal dit criterium derhalve al opgenomen zijn. Zorgt ervoor dat wettelijke en bedrijfsvoorschriften bekend zijn bij medewerkers.

77

9, 11, 12, 13

1, 2, 7, 8, 9, 11, 12, 13, 14, 15, 16, 19, 20, 21, 22, 23, 24

X

E10, 11,1 2

Zorgt dat de voorschriften op het gebied van veiligheid, milieu en Arbo bekend zijn bij de medewerkers

7 E10, 11 / S1

Ziet erop toe, dat gewerkt wordt volgens de relevante voorschriften op het gebied van veiligheid, milieu en arbeidsomstandigheden

8

O2, N5 N5 S1 S7, S9 9

Gaat efficiënt en kostenbewust om materialen, gereedschappen, materieel, tijd en energie Gaat efficiënt en zorgzaam om met materialen, gereedschap/instrumenten Zorgt na afloop voor een opgeruimde werkplek Beperkt hinder tengevolge van de werkzaamheden tot een minimum

O4

5, 7, 9, 11, 12, 14, 15, 21

Opmerking: Het signaleren van knelpunten is een wat meer abstracte term dan de termen zoals gebruikt in de criteria in de algemene lijst. Knelpunten kunnen fouten, verstoringen, problemen e.d. zijn. Wanneer de beroepsbeoefenaar knelpunten heeft gesignaleerd doet hij ook, wanneer mogelijk, verbetervoorstellen

Overlegt met collega’s en leidinggevende over de uit te voeren werkzaamheden.

N1, C1

Stemt de aanpak van werken zonodig af met de leidinggevende en/of andere betrokkenen

O6

Stelt gerichte vragen aan collega’s om alle relevante informatie boven water te krijgen Deelt kennis en ervaring Vraagt feedback aan collega’s

11 L1 L2 L3, E4 O10 O7

1, 2, 7, 8, 9, 10, 11, 12, 13, 14, 15, 16, 17, 20, 21

Signaleert fouten, verstoringen en afwijkingen in het eigen werk- of productieproces en dat van anderen en onderneemt actie binnen het eigen werk- of productieproces en dat van anderen Doet voorstellen voor verbetering van de kwaliteit van het werk Stelt richtlijnen op voor verbetering van de kwaliteit van het werk Doet voorstellen voor het open bijstellen van richtlijnen/voorschriften op het gebied van veiligheid, milieu en arbeidsomstandigheden

10

O10 O7

X

Heeft allemaal te maken met verantwoordelijkheid, efficiëntie en kostenbewustheid. Het zorgen voor een opgeruimde werkplek is hier een voorbeeld van, als deze wordt opgenomen dan kunnen ook andere voorbeelden worden toegevoegd. Signaleert knelpunten in het werkproces en doet verbetervoorstellen.

Analyseert het probleem (of brengt het probleem in kaart)

S1, O4

Opmerking: Onderwijs en bedrijfsleven gaven aan dat dit criterium niet toepasbaar was voor de chemisch-fysisch analist, omdat het alleen geldt voor leidinggevende functies, waarbij hier geen sprake van is. Ziet toe op toepassing van wettelijke en bedrijfsvoorschriften. Opmerking: Onderwijs en bedrijfsleven gaven aan dat dit criterium niet toepasbaar was voor de chemisch-fysisch analist, omdat het alleen geldt voor leidinggevende functies, waarbij hier geen sprake van is. Werkt efficiënt, kostenbewust en met zorg voor de omgeving.

Toont motivatie om te leren Heeft vertrouwen in eigen kunnen Creëert mogelijkheden tot leren en het uitvoeren van leeractiviteiten Deelt kennis en ervaring met anderen Vraagt feedback aan collega’s


3, 10, 11, 18, 21, 22, 26

Opmerking: Alle criteria draaien om het overleg met anderen, niet puur individueel de werkzaamheden uitvoeren.

Stelt zich open voor persoonlijke ontwikkeling en handelt hiernaar. Opmerking: Alle criteria hebben te maken met het willen leren/willen ontwikkelen.

78

5, 6

O7 L11, E4 L4 L10 E19, E3, P1 E1 L6,L 7,L8 ,L9 L5

Geeft feedback aan collega’s Stuurt eigen leerproces Kiest leeractiviteiten Doorloopt de volledige leercyclus Raadpleegt bronnen en gebruikt hulpmiddelen om zelfinzicht te vergroten Zelfreflectie Hanteert diverse leersstrategieën

Heeft zicht op eigen capaciteiten en mogelijkheden

12

O2 O1, O3 E1, E16, C3 13

E12, S5, S7 E14, E17, O6, S2 O5 S8 O7, S9 O8 O4

Overziet de gevolgen van de eigen werkzaamheden in het grotere geheel. Situeert het eigen handelen in het grotere geheel Stelt het gemeenschappelijke resultaat van het team centraal

Komt voor zichzelf op, zonder anderen te benadelen. Behartigt eigen belangen

Respecteert eigen grenzen en grenzen van anderen

N7

6, 18, 21, 23, 26

Opmerking: Alle criteria hebben betrekking op opkomen voor jezelf, jezelf niet onder laten sneeuwen. De beroepsbeoefenaar dient, ook al komt hij voor zichzelf op, wel anderen te respecteren.

Geeft aan wanneer de werkdruk te hoog is Onderzoekt alternatieven in de balans tussen werk en privé Geeft overwegingen voor keuzen m.b.t. balans werk en privé Formuleert eigen mening/standpunt m.b.t. normatieve aspecten van het beroep Toont overtuigingskracht, besluitvaardigheid en verantwoordelijkheid Schakelt indien nodig de leidinggevende of collega’s in.

Zoekt ondersteuning indien nodig

1, 2, 3, 4, 7, 8, 10, 11, 12, 14, 15, 16

Opmerking: Beide criteria gaan om het inschakelen van de hulp van anderen.

Legt een probleem en/of oplossing op duidelijke wijze voor aan de leidinggevende

15

S5 E2

Opmerking: Beide criteria gaan over het verder kijken dan de eigen werkzaamheden.

Reflecteert op processen

14

E13, E20, P7 S9

5, 8, 10, 18, 19, 21

Maakt gebruik van rechten en plichten Maakt gebruik van activiteiten m.b.t. personeelsvoorzieningen Neemt initiatieven m.b.t. personeelsvoorzieningen Neemt deel aan verkiezingen voor de ondernemingsraad Participeert in besluitvorming en beleidsbeïnvloeding Onderbouwt keuze tot participatie Handelt uit normatieve aspecten van het beroep Formuleert eigen mening/standpunt m.b.t. normatieve aspecten van het beroep

O4

Toont overtuigingskracht, besluitvaardigheid en verantwoordelijkheid

O9 S6, E19 S6, E19

Komt gemaakte werkafspraken na Gebruikt protocollen en/of handboek kwaliteitszorg Werkt volgens het kwaliteitssysteem van de werkgever


Stelt zich op als een betrokken werknemer. Opmerking: De criteria hebben allemaal te maken met een actieve/betrokken houding in de organisatie.

Opmerking: De criteria hebben allemaal te maken met hoe er op bij de specifieke werkgever gewerkt dient te worden. Het werken zoals het hoort bij de werkgever heeft ook te maken met betrokkenheid

79

3, 5, 6

16 E9 E5

Sluit en beëindigt arbeidscontract Gebruikt zoekstrategieën om werk te vinden en zoekt ondersteuning Onderneemt passende activiteiten om werk te vinden

E6, E7, E8 E3

Heeft inzicht in de ontwikkelingen en mogelijkheden in de arbeidsmarkt Is in staat om te solliciteren

E7 17

Verkrijgt een geschikte en relevante arbeidsplaats. Opmerking: Door te kiezen voor de term ‘plaats op de arbeidsmarkt’ kan het ook slaan op een stage/leerplaats. Opmerking: Heeft allemaal te maken met het zoeken naar een dienstverband en het aangaan van een dienstverband. Verdeelt de werkzaamheden op basis van de kwaliteiten van medewerkers.

O4

Verdeelt zonodig de werkzaamheden en let daarbij op de kwaliteiten van medewerkers

18 O1

Plant en regelt de eigen activiteiten

19

Opmerking: Onderwijs en bedrijfsleven gaven aan dat dit criterium niet toepasbaar was voor de chemisch-fysisch analist, omdat het alleen geldt voor leidinggevende functies, waarbij hier geen sprake van is. Plant en regelt de eigen activiteiten.

Organiseert en coördineert activiteiten

X

1, 7, 10, 14, 15, 16

Opmerking: In een aantal gevallen zal het plannen en regelen een competentie zijn in plaats van een beheersingscriterium. Wanneer dat het geval is komt het niet terug als beheersingscriterium. Coördineert en bewaakt werkuitvoering.

O2, O3

6

X

Opmerking: Onderwijs en bedrijfsleven gaven aan dat dit criterium niet toepasbaar was voor de chemisch-fysisch analist, omdat het alleen geldt voor leidinggevende functies, waarbij hier geen sprake van is.

De Aequor-lijst Er is per competentie uit de kern van het kwalificatieprofiel van de Chemisch-fysisch analist aangegeven waar de beheersingscriteria van Aequor terug te vinden zijn. Num mer

Niveau

Beheersingscriteria

L&B competenties

1

Alle

Communiceert op passende wijze met betrokkenen.

E10,18 / N1,4,6 / C2 / O4,6,8 / P2,3,4,5

2 3

Alle Alle

4

3,4

N8 /S1,7 E14,15,17/ N2,3,4,6,7 / S2 / C2,3 / O5,6,9 / P 6 E10,11,12 / S6 / O7 / P2

5

Alle

Spreekt anderen aan op negatief gedrag. Toont respect voor opvattingen en gewoonten van anderen. Rapporteert gegevens en bevindingen aan leidinggevende, collega’s en/of eventuele andere betrokkenen. Voert alle werkzaamheden uit met inachtneming van relevante weten regelgeving/voorschriften op het gebied van veiligheid, arbeidsomstandigheden, duurzaamheid en milieu.

E15 / N5 / S3,4,6 / O1

6

Zorgt ervoor dat wettelijke en 4 leidingge bedrijfsvoorschriften bekend zijn bij medewerkers. vend

E10,11,12

7

Ziet toe op toepassing van wettelijke en 4 leidingge bedrijfsvoorschriften. vend

E10,11 / S1


Chemischfysisch analist competen tie 3, 4, 5, 9, 11, 13, 18, 21, 23, 24, 25, 26 3 3, 13, 21, 23, 25 9, 11, 12, 13 1, 2, 7, 8, 9, 11, 12, 13, 14, 15, 16, 19, 20, 21, 22, 23, 24 X

X

80

8

Alle

Werkt efficiënt, kostenbewust en met zorg voor de omgeving.

N5 / S1,7,9 / O2

9

Alle

Signaleert knelpunten in het werkproces en doet verbetervoorstellen.

S1 / O4

10

Alle

Overlegt met collega’s en leidinggevende over de uit te voeren werkzaamheden.

N1 / C1 / O6,7,10

11

Alle

L1 t/m 11 / E1,3,4,19 / O7,10 / P1

12

Alle

13

Alle

14

Alle

Stelt zich open voor persoonlijke ontwikkeling en handelt hiernaar. Overziet de gevolgen van de eigen werkzaamheden in het grotere geheel. Komt voor zichzelf op, zonder anderen te benadelen. Schakelt indien nodig de leidinggevende of collega’s in.

15 16

Alle Alle

17

18 19

Stelt zich op als een betrokken werknemer. Verkrijgt een geschikte en relevante arbeidsplaats. 4 Verdeelt de werkzaamheden op basis van de leidingge kwaliteiten van de medewerkers. vend 3, 4 Plant en regelt de eigen activiteiten. Coördineert en bewaakt werkuitvoering. 4 leidingge vend


1, 2, 7, 8, 9, 10, 11, 12, 13, 14, 15, 16, 17, 20, 21 5, 7, 9, 11, 12, 14, 15, 21 3, 10, 11, 18, 21, 22, 26 5, 6

E1,16 / O1,2,3

5, 8, 10, 18, 19, 21 6, 18, 21, 23, 26 1, 2, 3, 4, 5, 7, 8, 10, 11, 12, 14, 15, 16 3, 5, 6 6

E12,14,17 / S2,5,7,8,9 / O4,5,8,9 E13,20 / S9 / P7

E2,19 / N7 / S5,6 / O4,9 E3,5,6,7,8,9 O4

X

O1

1, 7, 10, 14, 15, 16 X

O2,3

81

Status: VAPRO VAPRO (datum invullen)

Recommend Documents