STARTERS BROCHURE
Ontpop je tot ondernemer en sla je vleugels uit
1
Inhoud Hoe regel je praktisch je opstart?
2
Aan welke voorwaarden moet je voldoen om een onderneming te starten?
3
Welke administratieve formaliteiten moet je in orde brengen?
6
Hoe zorg je voor een optimale sociale bescherming? 8 Wie moet zich aansluiten bij een sociaal verzekeringsfonds? Hoe sluit je je aan?
9 11
Zelfstandige in hoofdberoep of in bijberoep?
11
Hoeveel bijdragen betaal je?
15
Sociale rechten
21
Wat krijg je voor je sociale bijdragen?
22
Welke voordelen bieden aanvullende verzekeringen?
26
Verzekeringen tegen persoonlijke risico’s
27
Verzekeringen voor aansprakelijkheidsrisico’s en bedrijfsschaderisico’s
35
Welke rechtsvorm kies je voor je onderneming?
36
Kiezen tussen handelszaak en vennootschap
37
Welke vennootschapsvorm is geschikt voor je onderneming?
38
Neem een vliegende start met de Go4Business haalbaarheidsadvies
41
Wat zijn je verplichtingen inzake boekhouding, btw & fiscaliteit?
42
Boekhouding 43 Btw 43 De belastingaangifte
44
Hoe financier je je plannen?
46
Tips voor een gezond financieel evenwicht
47
Komt je zaak in aanmerking voor steunmaatregelen?
48
Participatiefonds Vlaanderen
49
Participatiefonds Brussel
50
Waarborgregeling 50 Win-winlening 51 Microkredieten
51
Risicokapitaal en achtergestelde leningen
51
Steunmaatregelen voor vorming en consultancy
52
Steun voor investeringen
53
Steun bij export en innovatie
53
Steun bij aanwerving
53
Waarmee kan UNIZO Startersservice je helpen?
54
copyright © 2015 (49ste editie). Niets in deze uitgave mag op welke wijze dan ook verveelvoudigd of overgenomen worden tenzij met uitdrukkelijke vermelding van: uit de Startersbrochure, een uitgave van UNIZO vzw. Deze brochure is louter ter informatieven titel opgesteld. UNIZO vzw als auteur en uitgever kan niet aansprakelijk gesteld worden voor onjuiste gegevens. Wettelijk Depot: D/1984/4233/30.
2
Maak van een goed idee een eigen zaak Ontpop je tot ondernemer en sla je vleugels uit Een eigen onderneming starten is een heel ontwikkelingsproces. Daarom helpt UNIZO Startersservice je met het uitbouwen van jouw idee. Van gespecialiseerde adviseurs, een uitgebreide kennisdatabank tot administratieve ondersteuning ... we hebben alles in huis om je een perfecte start te garanderen. Schakel ons gerust in volgens jouw eigen behoeften.
De kennis van UNIZO, het sterke fundament van uw onderneming Voor je de sprong naar een eigen onderneming waagt, informeer je je best eerst uitgebreid. En daarvoor zit je nergens beter dan bij UNIZO. Zowel online als op papier beschikken wij over de ruimste databank met alles wat je moet weten over het zelfstandig ondernemen. Daarnaast kan je bij ons terecht voor infosessies, cursussen en evenementen die je helpen om perfect voorbereid aan de start te komen. Ook deze startersbrochure is een eerste praktische handleiding die je stap voor stap de weg wijst naar een carrière als zelfstandig ondernemer of vrije beroeper.
Je bereidt je voor op een eigen onderneming? Wat moet je praktisch doen om van start te kunnen gaan? Hoe zorg je voor een goede sociale zekerheid als ondernemer? Welke rechtsvorm kies je best? Hoe financier je jouw plannen? Kom je in aanmerking voor steunmaatregelen? Dat en nog veel meer kom je hier te weten. Maar UNIZO Startersservice biedt meer: wil je meer persoonlijke informatie of wil je jouw plannen bespreken? Een team van experts staat voor je klaar en bouwt mee aan uw idee. Onze ervaren adviseurs zorgen ervoor dat je niets over het hoofd ziet.
Je bent er klaar voor en wil van start? Je kunt terecht bij onze gespecialiseerde consulenten van het ondernemingsloket voor een snelle en vlekkeloze opstart. Regel je je administratie liever online, ook dat kan. Surf naar www.zenito.be en je regelt alles comfortabel van bij jou thuis.
Zenito is betere zekerheid UNIZO Startersservice ontwikkelde dit aanbod samen met Zenito Sociaal Verzekeringsfonds. Kiezen voor Zenito is kiezen voor een ‘betere zekerheid’. 17.000 starters kiezen elk jaar voor Zenito. Onze 170.000 klanten en 70.000 aangesloten vennootschappen kunnen rekenen op een ‘betere zekerheid’ doorheen hun ganse carrière. Daar staat Zenito, de belangrijkste dienstengroep voor zelfstandigen en vrije beroepen borg voor.
UNIZO-PARTNERS VOOR STARTENDE ONDERNEMERS 1
© Jurgen Doom
Sebastiaan Cloet Leuven Leisure www.leuvenleisure.com
Hoe regel je praktisch je opstart? In principe mag iedereen in België een zaak beginnen. Toch legt de wet enkele voorwaarden en beperkingen op. Bovendien moeten er verschillende formaliteiten vervuld worden. Onze expert adviseert je over de stappen die je moet zetten om ondernemer te worden en regelt voor jou alle praktische formaliteiten zodat jij je kunt concentreren op jouw zaak. UNIZO Startersservice werkt hiervoor samen met Zenito Ondernemingsloket. Je vindt Zenito in elk UNIZO-kantoor.
2
K AN JE STARTE N ?
Vóór je start … Uiteraard bereid je je opstart zo goed mogelijk voor. Daarvoor toets je best je ideeën en de haalbaarheid ervan af bij een aantal personen en instanties: • UNIZO, die een groot aantal activiteiten en begeleidingstrajecten aanbiedt voor opstartende bedrijven: starterssessies overdag of ’s avonds, Starters events, begeleiding op maat en haalbaarheidsstudies. WWW.UNIZO.BE
TIP Door in zee te gaan
• Je bank, als er met je opstart investeringen gemoeid zijn • Een boekhouder, die ook na de opstart een belangrijke adviseur voor jou zal blijven
met het Zenito
Voorafgaande opmerking
Ondernemingsloket,
Je kan een eigen zaak starten als een commerciële of niet-commerciële onderne-
de partner van UNIZO,
ming. De meeste ondernemingen zijn commerciële ondernemingen (handelaars
kies je voor de snelste
of ambachtslieden) die daden van koophandel stellen.
en makkelijkste weg om je zaak administratief in
Niet-commerciële ondernemingen stellen burgerlijke daden. Het gaat dan vooral
orde te brengen. Zo kan
om vrije beroepen (accountants, advocaten, apothekers, architecten, paramedi-
jij je concentreren op
sche beroepen, ...), land- en tuinbouwers, artiesten, etc. In de belastingaangifte
wat echt belangrijk is:
worden hun inkomsten niet aangegeven als winsten, maar als baten. Als ze hun
de uitbouw van je zaak!
activiteit uitoefenen onder vorm van een vennootschap, dan richten ze een burgerlijke vennootschap op onder vorm van een handelsvennootschap. Het onderscheid tussen commerciële en niet-commerciële ondernemingen is belangrijk. De voorwaarden en de formaliteiten zijn niet volledig identiek. Voor de meeste niet-commerciële beroepen (vooral de vrije beroepen) bestaat er een bijzondere wet die deze beroepen regelt en beschermt. Deze wet regelt dan de vereiste diploma’s, het doorlopen van een stage, de inschrijving bij een orde, de eedaflegging, etc.
Aan welke voorwaarden moet je voldoen om een onderneming te starten? Leeftijd Om te kunnen starten met een eigen zaak moet je meerderjarig zijn. Dat ben je in principe vanaf je achttiende verjaardag. Daarnaast moet je je burgerrechten bezitten.
Nationaliteit In principe moet je Belg zijn, of onderdaan van een land van de Europese Unie, Noorwegen, IJsland of Liechtenstein, of moet je kunnen genieten van één van de uitzonderingen die de wet voorziet. Indien dat niet het geval is, dan moet je in het bezit zijn van een geldige beroepskaart. Om die te verkrijgen (zie ook p. 5), moet je o.a. het economisch nut van je activiteit aantonen.
3
KAN JE STARTEN?
STA RT ERSBROCH U R E
STA RT ERSBROCH U R E
K AN JE STARTE N ?
Bewijs basiskennis bedrijfsbeheer (commerciële ondernemingen)
• attest eerste jaar ondernemersopleiding • aanvullend getuigschrift over de kennis bedrijfsbeheer
Elke zelfstandige handelaar of ambachtsman (zowel
(afhankelijk van de datum van aflevering - contacteer
eenmanszaak als vennootschap) moet bewijzen dat
uw Zenito Ondernemingsloket)
hij/zij over de basiskennis bedrijfsbeheer beschikt. Dit bewijs moet via een ondernemingsloket geleverd wor-
Wat met buitenlandse diploma’s ?
den. Er zijn uitzonderingen op dit principe, zie kader-
Voor buitenlandse diploma’s bestaan er specifieke pro-
stuk.
cedures.
Wie kan dit bewijs van bedrijfsbeheer leveren?
Onderstaande ervaring, opgedaan gedurende de laatste
In een eenmanszaak
15 jaar, volstaat eveneens als bewijs:
• Jijzelf als ondernemingshoofd
• 3 jaar ervaring in hoofdberoep of 5 jaar ervaring in
• Een aangestelde die het dagelijks beheer van de zaak
bijberoep als zelfstandig ondernemingshoofd (mits
daadwerkelijk uitoefent:
inschrijving in het handelsregister/Kruispuntbank
- je echtgenoot, wettelijk samenwonende partner
van Ondernemingen of bij land- en tuinbouw zonder
of partner met wie je reeds zes maanden officieel
inschrijving in het handelsregister)
samenwoont;
• 5 jaar ervaring als zelfstandig helper
- een familielid (bloed- of aanverwant) tot en met de
• 5 jaar ervaring als bediende in een leidinggevende
derde graad;
functie • 3 of 5 jaar ervaring als dagelijks bestuurder in een ven-
- een bediende met een arbeidscontract van onbe-
nootschap
paalde duur;
Dat kan zijn: de zaakvoerder van een BVBA, CVBA of
Bewijs beroepsbekwaamheid voor gereglementeerde commerciële beroepen
VOF, de gedelegeerd bestuurder of directeur van een NV
Naast de basiskennis van bedrijfsbeheer moet een
of een beherend vennoot van een Comm. V. of CVA.
starter voor sommige beroepen ook beschikken over
In een vennootschap Enkel de dagelijks bestuurder kan dit leveren!
het bewijs van beroepsbekwaamheid. Het gaat om de beroepen die hiernaast staan opgelijst.
Hoe kan je het bewijs van kennis leveren? Je kan je kennis van bedrijfsbeheer bewijzen aan de hand van een diploma of op basis van ervaring die je
Vraag bij je UNIZO Starters adviseur na welk diploma vereist is voor jouw zaak.
opdeed. Volgende diploma’s worden aanvaard als bewijs: Akten afgeleverd vanaf 30 september 2000: • getuigschrift basiskennis bedrijfsbeheer • diploma hoger onderwijs • getuigschrift versnelde cursus bedrijfsbeheer van
Voor de opgesomde beroepen is telkens bepaald welk diploma vereist is. Vraag daarover meer informatie bij je UNIZO Startersadviseur of het ondernemingsloket. Bewezen ervaring als loon trekkende of zelfstandige is een geldig alternatief voor
minstens 128 uren over minstens 3 maanden
het bewijs via diploma. Meestal is de vereiste beroepAkten afgeleverd vóór 30 september 2000:
servaring drie jaar in hoofdberoep of in een voltijdse en
De hierboven vermelde diploma’s/getuigschriften plus:
effectieve betrekking, of vijf jaar in bijberoep of in een
• diploma hoger secundair onderwijs (algemeen, tech-
deeltijdse of niet-effectieve betrekking en dat binnen de laatste vijftien jaar. Voor de vijf individueel geregle-
nisch of kunst)
menteerde beroepen is vijf jaar ervaring binnen de laat-
• diploma hoger secundair beroepsonderwijs afdeling
ste tien jaar vereist.
handel, boekhouden, verkoop of kantoor
De wetgeving over de voorwaarden en formaliteiten voor het starten van een eigen zaak kan wijzigen. Informeer dus best nog eens bij je startersadviseur naar de recente stand van zaken.
4
K AN JE STARTE N ?
GEREGLEMENTEERDE BEROEPEN Beroepen die in 2007 een ware gedaantewisseling ondergingen: CLUSTER 1 Fietsen en motorvoertuigen • Fietsen verkopen en herstellen • Carrosserie herstellen • 2e handsvoertuigen verkopen • Motorvoertuigen herstellen tot 3,5 ton • Motorvoertuigen herstellen van 3,5 ton en meer
Wie kan het bewijs van beroepsbekwaamheid leveren? De beroepskennis kan bewezen worden door jezelf als ondernemer of door een aangestelde (persoon die de daadwerkelijke dagelijkse technische leiding heeft over het bedrijf). Wanneer de onderneming meer dan één gereglementeerde activiteit uitoefent, kunnen verschillende personen voldoen aan de eisen inzake beroepsbekwaamheid, eigen aan de verschillende activiteiten. Het is dus niet nodig dat één persoon binnen de onderneming alle bewijzen van beroepskennis levert.
Wie is vrijgesteld van het bewijs van de basiskennis bedrijfsbeheer of de beroepsbekwaamheid? De overnemer van een bestaande handelszaak:
CLUSTER 2 Bouw en elektrotechniek • Ruwbouw (= metsel- en betonwerken en sloopwerken) • Stukadoor, cementeren en dekvloeren • Tegelzetten, marmer en natuursteen • Dakwerken en waterdicht maken van gebouwen • Plaatser van schrijnwerk en glazenmaker • Algemeen schrijnwerk • Schilder-behanger (‘eindafwerking’) • Installatietechnicus (centrale verwarming, loodgieterij) • Elektrotechnicus • Algemeen aannemer
• Overname van een handelszaak
CLUSTER 3 Lichaamsverzorging, opticien, dentaaltechnicus en begrafenisondernemer • Kapper/kapster • Schoonheidsspecialist(e) • Voetverzorging • Masseur/masseuse • Opticien • Dentaaltechnicus • Begrafenisondernemer
luchthavenvervoer, taxichauffeur), vervoerder van goederen over de binnenwa-
Wie een beroep uitoefent waar de kennis bedrijfsbeheer al door een andere instantie of op een andere manier werd gecontroleerd, is vrijgesteld. • Overname na overlijden van de vorige ondernemer De overlevende echtgenoot, de wettelijke samenwonende partner of de zes maanden officieel samenwonende partner die de onderneming overneemt, is voor altijd vrijgesteld van de verplichting het bewijs van de ondernemersvaardigheden (bedrijfsbeheer- of beroepsbekwaamheid) te leveren. De kinderen van de overledene krijgen drie jaar de tijd om de nodige attesten te behalen. Sommige commerciële beroepen: De beoefenaars van een beroep dat reeds door een andere wet is geregeld met betrekking tot de basiskennis van het bedrijfsbeheer zijn vrijgesteld omdat ze al een controle hebben ondergaan. Concreet gaat het om de volgende beroepsuitoefenaars: vastgoedmakelaar, effectenmakelaar, vervoerder van goederen over de weg (uitzondering: koerierdienst), vervoerder van personen over de weg (uitzondering: teren, directeur van een autorijschool, verzekeringsagent, verzekeringsmakelaar Thuisverkopers: Wie producten verkoopt via demonstraties aan huis (‘thuisverkopers’) is onder welbepaalde voorwaarden vrijgesteld van het bewijs van basiskennis bedrijfsbeheer.
Oudere gereglementeerde beroepen • Restauranthouder/traiteur • Brood- en banketbakker • Slager-groothandelaar • Installateur frigorist • Droogkuiser-verver
5
KAN JE STARTEN?
STA RT ERSBROCH U R E
STA RT ERSBROCH U R E
K AN JE STARTE N ?
Welke administratieve formaliteiten moet je in orde brengen?
TIP Zenito Ondernemings
Als je voldoet aan de voorwaarden om een zaak te beginnen, betekent dat nog niet dat je meteen aan de slag kan. Eerst moet je immers nog een aantal formaliteiten vervullen. Die formaliteiten gelden voor starters in hoofd- én bijberoep.
loket brengt voor jou de
1 / Openen van een zichtrekening
volgende zaken in orde:
Als zelfstandig handelaar moet je een zichtrekening hebben bij een in België
• ondernemingsnummer
gevestigde bank.
• inschrijving in de KBO • btw-formaliteit
2 / Formaliteiten via Zenito Ondernemingsloket
• kaart ambulante handel
a. Voorafgaande vergunningen
• beroepskaart voor
In sommige gevallen dien je een voorafgaande vergunning aan te vragen vooral-
vreemdelingen • alle andere vergunningen en registraties • aansluiting sociaal verzekeringsfonds
eer je verder stappen kan ondernemen: Wil je starten met ambulante handel of een kermisattractie, dan moet je een machtiging aanvragen bij een ondernemingsloket. Ook wie wil starten met de verkoop van vers of bereid vlees, zal vooraf een vergunning moeten hebben (vergunning beenhouwer-spekslager).
• aansluiting ziekenfonds • neerlegging bij de
Ook de beroepskaart voor niet EU-onderdanen moet vooraf aangevraagd wor-
griffie van de rechtbank
den bij een erkend ondernemingsloket, zoals Zenito Ondernemingsloket. Als je
van niet-notariële akten
nog niet in België verblijft, moet je de beroepskaart aanvragen bij de Belgische
en documenten
ambassade van het land waar je verblijft. De beroepskaart wordt voor maximaal
• inschrijving in register
vijf jaar toegekend. Meer informatie vind je bij Zenito Ondernemingsloket.
van vervangende ondernemers
b. Je inschrijving in de Kruispuntbank van Ondernemingen als commerciële of niet-commerciële onderneming Je bent verplicht om je onderneming in te schrijven in de Kruispuntbank van
TIP
Ondernemingen als commerciële of niet-commerciële onderneming. Dit geldt zowel voor natuurlijke personen als voor vennootschappen. Om je inschrijving in orde te brengen, heeft het ondernemingsloket de volgende gegevens nodig:
Op www.zenito.be
• je bankrekeningnummer
vind je de specifieke
• je activiteiten als ondernemer
opstartformaliteiten per
• je handelsbenaming
vrij beroep.
• voor een vennootschap: statuten en bewijs van neerlegging bij de griffie van de rechtbank van koophandel • Indien je start met een commerciële onderneming moet je bij het ondernemingsloket ook de verantwoordingsstukken voorleggen waarmee je je kennis bedrijfsbeheer en/of beroepskennis bewijst (zie de voorwaarden op pagina 4 en 5). Ondernemingsnummer Als je nog geen ondernemingsnummer hebt, zal het ondernemingsloket je er één bezorgen. Het ondernemingsnummer (in de volksmond ook btw-nummer) is een uniek nummer dat bestaat uit tien cijfers. Per plaats waar je activiteiten hebt, ontvang je ook een vestigingseenheidsnummer.
6
K AN JE STARTE N ?
De inschrijving als commerciële onderneming kost
e. Aansluiten bij een sociaal verzekeringsfonds
€ 82,50. Een inschrijving als niet-commerciële onder-
Als zelfstandige, in hoofd- of bijberoep, moet je je
neming is gratis (als het een eerste inschrijving betreft).
ook aansluiten bij een sociaal verzekeringsfonds zoals Zenito. Dit fonds int de sociale bijdragen die je moet
Waar en wanneer moet het ondernemingsnummer
betalen en zorgt ervoor dat de uitkeringen correct
vermeld worden?
gebeuren. Je aansluiting kan je in één beweging regelen
Vermeld je ondernemingsnummer bij de contacten met
bij je bezoek aan het loket. Meer informatie over je soci-
de verschillende (administratieve en rechterlijke) over-
ale zekerheid vind je in het volgende hoofdstuk.
heden. Is je onderneming een handels- of ambachtsonderneming, dan ben je ook verplicht om je onder-
f. Aansluiten bij een ziekenfonds
nemingsnummer te vermelden op alle akten, facturen,
Om in orde te zijn met je ziekteverzekering, is ook een
aankondigingen, brieven en andere stukken én het
aansluiting bij een ziekenfonds (zoals de Christelijke
zichtbaar aan te brengen op gebouwen en marktkra-
Mutualiteit) nodig. Als je reeds bent aangesloten, meld
men. Ambulante handelaars moeten hun onderne-
je een wijziging van je statuut.
mingsnummer ook vermelden op bedrijfsvoertuigen.
3 / Extra formaliteiten voor vennootschappen
Bouwondernemingen en schoonmaakbedrijven dienen dit eveneens te doen als ze werkgever zijn.
Wanneer je start met een vennootschap, gelden een Hoe moet het ondernemingsnummer vermeld worden?
aantal extra verplichtingen. Je start met het uitwerken van de statuten (je boekhouder kan je daarbij hel-
Onderneming natuurlijke persoon
BTW BE 0123.456.789
Handelsvennootschappen – rechtspersonen
BTW BE 0123.456.789 RPR (bv: Antwerpen – afdeling Mechelen)
Niet-btw belastingplichtige Ondernemingen
0123.456.789
pen). Vervolgens moeten de meeste vennootschappen (uitzonderingen in de volgende alinea) officieel via een notaris opgericht worden. Die zorgt voor de publicatie van de statuten in het Belgisch Staatsblad. De notaris kan de oprichtingsakte pas opstellen nadat hij een bankattest heeft ontvangen. Dit bankattest geeft aan dat het vereiste oprichtingskapitaal gestort werd. Als je een vennootschap met beperkte aansprakelijkheid
c. Activeren van de btw-hoedanigheid
opricht, moet je bovendien een financieel plan opmaken
Nadat je onderneming een commerciële of niet-com-
en overmaken aan de notaris. Bij een faillissement bin-
merciële hoedanigheid kreeg van Zenito Onderne-
nen de drie jaar na oprichting, kan de rechter dit finan-
mingsloket, moet ze in de meeste gevallen ook een
cieel plan opvragen. Als dan blijkt dat je onvoldoende
btw-hoedanigheid aanvragen. Ook voor deze formaliteit
maatschappelijk kapitaal voorzag, kan de beperkte aan-
kan je meteen terecht bij Zenito Ondernemingsloket. Je
sprakelijkheid opgeheven worden.
moet daar dan het btw-stelsel aangeven waarvoor je opteert: de gewone regeling, maandelijkse aangiftes,
Voor een V.O.F., een gewone commanditaire vennoot-
het vrijstellingsregime, het forfaitair stelsel, ...
schap en een coöperatieve vennootschap met onbe-
Voor sommige activiteiten heb je geen btw-hoedanig-
perkte aansprakelijkheid volstaat een onderhandse
heid nodig.
akte, dat betekent dat de notaris niet moet tussenkomen bij de opstart. Er is dan ook geen financieel plan
d. Andere vergunningen of registratie voor bepaalde
noch bankattest vereist. Je moet in dat geval wel zelf
activiteiten
zorgen voor de publicatie van de statuten.
Het spreekt voor zich dat er voor verschillende beroepen
Zenito Ondernemingsloket kan deze formaliteiten van
bijkomende verplichtingen gelden die afhankelijk zijn
jou overnemen.
van de activiteit, van de specifieke kenmerken van de onderneming of van de plaats van vestiging. Voorbeel-
De wet verplicht de vennootschappen om bepaalde
den zijn: de milieuvergunning, de registratie, toelating
akten of documenten openbaar te maken, zoals de
of erkenning bij het FAVV (Federaal Voedselagentschap
oprichtingsakte, wijziging van maatschappelijke zetel,
Vlaanderen), de erkenning als aannemer, SABAM/bil-
benoeming bestuurders, ... Niet-notariële wijzigingen
lijke vergoeding.
kunnen door Zenito in orde gebracht worden.
7
KAN JE STARTEN?
STA RT ERSBROCH U R E
b-token www.b-token.be
Hoe zorg je voor een optimale sociale bescherming? Sociale zekerheid is voor ondernemers heel belangrijk. Ondernemers nemen namelijk risico’s die anderen niet nemen. Het komt erop aan de risico’s te beheersen en je zaak en gezin te beschermen bij ziekte of ongeval. Aansluiten bij een sociaal verzekeringsfonds is wettelijk verplicht. Het fonds waarbij je je aansluit, mag je zelf kiezen. Bij Zenito krijg je alleszins de beste dienstverlening. Wij brengen je sociaal statuut snel, correct en efficiënt in orde. Je bent er bovendien zeker van dat je ook in moeilijke of onvoorziene situaties de beste oplossing krijgt.
8
© Frank Bahnmüller
Nathalie Breugelmans
STA RT ERSBROCH U R E
SOCIALE ZE KE RH E I D
te zijn met hun sociaal statuut. De bijdragen die zij betalen voor hun sociale zekerheid, worden automatisch afgetrokken van hun brutoloon.
Je persoonlijke Zenito klantverantwoordelijke
Zelfstandigen dienen zich aan te sluiten bij, en sociale bijdragen te betalen aan
kent je dossier en volgt
een sociaal verzekeringsfonds. Deze bijdragen geven recht op gezinsbijslag,
het voor je op.
ziekte- en invaliditeitsverzekering, pensioen,
Terzelfdertijd kan je
gratis dienstencheques voor vrouwelijke zelfstan-
ook zelf je dossier
digen na een bevalling, palliatief verlof voor zelf-
volledig online beheren
standigen, zorgverlof voor zelfstandigen, de fail-
via www.zenito.be.
lissementsverzekering en een uitbreiding van de faillissementsverzekering. Je bent verplicht om vanaf de eerste dag van je zelfstandige activiteit aangesloten te zijn bij een sociaal verzekeringsfonds.
Je bent verplicht om vanaf de eerste dag van je zelfstandige activiteit aangesloten te zijn.
Zenito Sociaal Verzekeringsfonds brengt je sociaal statuut snel, correct en efficiënt in orde. Van vóór je opstart tot na je pensioen kan je bij Zenito rekenen op dienstverlening van topkwaliteit.
Wie moet zich aansluiten bij een sociaal verzekeringsfonds? Iedere zelfstandige Een zelfstandige werkt voor eigen rekening, niet bij een werkgever of in overheidsdienst. Een zelfstandige kan dus nooit in een ondergeschikt verband werken voor een andere persoon, onderneming of openbare instantie.
‘Helpers’ Een ‘helper’ staat de zelfstandige bij of vervangt hem in zijn beroepsbezigheid. Ook hier is er geen ondergeschikt verband tussen de zelfstandige en de helper. De helpers en helpsters hoeven zich pas aan te sluiten bij een sociaal verzekeringsfonds vanaf 1 januari van het jaar waarin zij 20 jaar worden. Als zij huwen vóór hun 20 jaar, geldt voor hen - vanaf hun huwelijksdatum - wél het sociaal statuut. Helpers die aan de volgende twee voorwaarden voldoen, moeten zich niet aansluiten: • minder dan 90 dagen per jaar ‘helpen’ • toevallige hulp bieden (geen regelmatige activiteit)
Meewerkende echtgenoot Sinds 1/07/2005 zijn meewerkende echtgenoten verplicht om zich aan te sluiten in het zogenaamde maxi-statuut dat in volwaardige sociale rechten voorziet. Voor meewerkende echtgenoten geboren vóór 1/01/1956 is het maxi-statuut
9
SOCIALE ZEKERHEID
TIP
Loontrekkenden en ambtenaren moeten zelf geen actie ondernemen om in regel
STA RT ERSBROCH U R E
SOCIALE ZE KE RH E I D
optioneel, maar men moet zich wel minstens in het mini-statuut aansluiten (enkel arbeidsongeschiktheidsverzekering).
Vennootschappen Hoewel het sociaal statuut enkel georganiseerd wordt voor de ‘natuurlijke per-
TIP DE AANSLUITING IS VERPLICHT EN MOET TIJDIG GEBEUREN
sonen’, moeten ook de vennootschappen die onder de vennootschapsbelasting of de belasting van niet-verblijfhouders vallen, zich aansluiten bij een sociaal verzekeringsfonds. De vennootschappen betalen een jaarlijkse bijdrage van € 347,50. Vennootschappen met een balanstotaal hoger dan € 646.787,86 (zie jaarrekening neergelegd twee jaar voordien) zullen echter een bijdrage van € 868 verschuldigd zijn. Uitzondering voor startende vennootschappen
Sluit je uiterlijk op de
Voor startende vennootschappen is er een uitzonderingsmaatregel. Wanneer alle
dag van de start van je
zaakvoerders en een meerderheid van de werkende vennoten gedurende de laat-
zelfstandige activiteit
ste tien jaar niet meer dan drie jaar zelfstandig zijn geweest en als het om een
aan bij een sociaal
personenvennootschap met een commerciële activiteit gaat, krijgt de vennoot-
verzekeringsfonds. Doe
schap gedurende de eerste drie jaar een vrijstelling van betaling.
je dat later, dan krijg
Opgelet: de aansluiting bij een sociaal verzekeringsfonds is ook voor deze ven-
je een administratieve
nootschappen verplicht.
boete opgelegd van € 500 tot € 2.000 en
Mandatarissen en vennoten
worden interesten
Binnen een vennootschap zijn doorgaans verschillende spelers actief, die al dan
aangerekend wegens
niet als zelfstandige worden beschouwd door de Belgische sociale wetgeving:
laattijdige aansluiting.
• de stille vennoot is aandeelhouder en wordt niet als zelfstandige beschouwd;
Bovendien loop je het
• de werkende vennoot is zelfstandige indien hij niet in ondergeschikt verband
risico om automatisch aangesloten te worden bij de Nationale
werkt. Indien er wel een ondergeschikt verband is zal de werkende vennoot als werknemer gezien worden. • de vennootschapsmandataris (zaakvoerder, bestuurder, afgevaardigd bestuur-
Hulpkas die de hoogste
der, vereffenaar, commissaris) wordt steeds vermoed zelfstandige te zijn. Dit
administratiekosten
vermoeden is slechts weerlegbaar in volgende gevallen:
aanrekent.
- de mandataris die onbezoldigd is én die gepensioneerd is of de wettelijke pensioenleeftijd heeft bereikt, wordt niet als zelfstandige beschouwd en dient
Neem daarom tijdig contact met ons op. Wij
niet aan te sluiten bij een sociaal verzekeringsfonds - de mandataris die kan aantonen dat hij in feite en in rechte onbezoldigd is
brengen alles voor jou
dient evenmin verplicht aan te sluiten. Onbezoldigd “in rechte” betekent dat
in orde. Onze adressen
in de statuten of een verslag van de algemene vergadering ondubbelzinnig
vind je achteraan in deze
en uitdrukkelijk wordt overeengekomen dat er geen bezoldiging wordt toege-
brochure.
kend. “In feite” onbezoldigd zijn houdt in dat er geen enkel voordeel is (geen bedrijfswagen, voordelen van alle aard, …). Contacteer Zenito Sociaal Verzekeringsfonds voor bijkomende informatie. Let op! Onbezoldigde werkende vennoten blijven wel onderworpen aan het sociaal statuut der zelfstandigen. Ook de zaakvoerder van een E(enpersoons)BVBA zal altijd als zelfstandige worden beschouwd. Deze algemene principes zijn van toepassing op vennoten en mandatarissen van alle vennootschappen, ongeacht de vennootschapsvorm. Vroeger gold een afwijkende regeling voor vzw-mandatarissen. Vandaag vallen ook vzwmandatarissen onder de algemene regeling van onbezoldigde mandaten.
10
STA RT ERSBROCH U R E
SOCIALE ZE KE RH E I D
SOCIALE ZEKERHEID
Hoe sluit je je aan? Zenito maakt het je gemakkelijk. Je hebt verschillende mogelijkheden. • Je kan langskomen in één van onze meer dan 30 kantoren. Je krijgt advies en wij brengen je aansluiting en andere formaliteiten voor jou in orde. Je vindt de gegevens van onze kantoren op de achterflap van de brochure. • Je kan alles online regelen via de aansluitingsmodule op www.zenito.be. Ook de aanvraag van je ondernemingsnummer en mogelijke andere formaliteiten kan je in één keer regelen. • Op www.zenito.be kan je de nodige formulieren printen en downloaden.
Zelfstandige in hoofdberoep of in bijberoep? Elke zelfstandige is verplicht zich aan te sluiten bij een sociaal verzekeringsfonds. Je bijdragecategorie (hoofdberoep, bijberoep, gepensioneerde, …) speelt geen rol bij aanvang.
TIP Geniet je een werkloos-
De kwalificatie als zelfstandige in hoofdberoep, bijberoep, gepensioneerde, …
heidsuitkering en ga je
heeft wel gevolgen voor de sociale bijdragen en je sociale rechten. We overlopen
als zelfstandige aan de
de verschillende bijdragecategorieën één voor één:
slag, dan kan je
• Hoofdberoep en bijberoep
gedurende maximum
• Hoofdberoep met gelijkstelling met bijberoep (art. 37)
6 maanden je zelfstan-
• Gepensioneerden met een bijverdienste
dige activiteit voorbe-
• Meewerkende echtgenoten
reiden met behoud van
• 65-jarige zelfstandigen zonder pensioen
je uitkering. Nadien verlies je je uitkering en
Hoofdberoep en bijberoep
word je zelfstandige in
Wie is zelfstandige in hoofdberoep en wie in bijberoep?
hoofdberoep. Maar zet je
Je bent zelfstandige in hoofdberoep wanneer je zelfstandige activiteit je enige of
je zelfstandige activiteit
je voornaamste beroepsactiviteit is.
vervolgens binnen de 15 jaar stop – om wat
Je bent zelfstandige in bijberoep wanneer je naast je zelfstandige activiteit
voor reden ook – dan
gewoonlijk een ander beroep uitoefent, waarmee je al voldoende pensioenrech-
kan je opnieuw aan
ten en andere sociale rechten opbouwt.
spraak maken op jouw vroegere werkloos-
Er bestaan strikte regels om te controleren of je als zelfstandige in bijberoep
heidsuitkeringen. Dit
kunt aansluiten. Deze regels bepalen dat je naast je zelfstandige activiteit min-
op voorwaarde dat je
stens halftijds in loondienst moet werken of dat je ambtenaar moet zijn met een
minstens 6 maanden
minstens halftijdse aanstelling. Dit betekent dat:
actief bent geweest als
• De in je arbeidscontract opgenomen gemiddelde wekelijkse tewerkstelling
zelfstandige.
minstens halftijds is (bv. 19 uur per week ten opzichte van een normale voltijdse tewerkstelling van 38 uur per week). • Bij meerdere (kortlopende) contracten een gemiddelde tewerkstellingsbreuk
11
STA RT ERSBROCH U R E
SOCIALE ZE KE RH E I D
wordt berekend. Deze berekening gebeurt per kwartaal, waardoor een korte periode zonder arbeid geen probleem is op voorwaarde dat dit wat later gecompenseerd wordt (bv. 1 maand niet werken en 2 maand voltijds werken in eenzelfde kwartaal is meer dan 19/38 en dus voldoende voor bijberoep). • Je effectieve prestaties minstens halftijds zijn (235 uur gepresteerde uren per kwartaal in een 38-urenweek, rekening houdend met vakantiedagen en ziekte, maar niet met onbetaald verlof). Ook wie een sociale uitkering geniet (bv. werkloosheid, tijdskrediet, loopbaanonderbreking of arbeidsongeschiktheid) kan soms als zelfstandige in bijberoep beschouwd worden. Ook dan moet je aan enkele voorwaarden voldoen: • De voorafgaande tewerkstelling was minstens halftijds.
TIP
• Je deed aangifte van je zelfstandige activiteit en verkreeg vervolgens de toestemming om die met een uitkering te combineren. • Dankzij je uitkering bouw je verder pensioenrechten op.
Meld snel elke verandering in je professionele
Let op: Denk eraan dat sociale uitkeringen in principe bedoeld zijn voor werk-
leven. Veel gegevens
nemers en ambtenaren die gedwongen zijn elke beroepsactiviteit te staken (bv.
over jouw arbeidssitu-
wegens ziekte of na een ontslag). Daarom legt men strenge voorwaarden op aan
atie zijn elektronisch
wie zijn uitkering met een zelfstandige activiteit wil combineren. Informeer je
beschikbaar, maar vaak
dus voldoende voor je start.
met vertraging. Bovendien is er maar één keer
Jaarlijkse controle van zelfstandigen in bijberoep
per jaar een volledige
Elk jaar, meestal in mei, wordt gecontroleerd of je in het voorgaande bijdrage-
controle van alle zelf-
jaar de voorwaarden bijberoep vervulde. Eerst controleert het Rijksinstituut voor
standigen in bijberoep.
de Sociale Verzekeringen der Zelfstandigen (www.rsvz.be) dit op een geautoma-
Dus wacht niet tot het
tiseerde manier. Het RSVZ gebruikt daarvoor de gegevens in de Kruispuntbank
RSVZ en Zenito jouw
Sociale Zekerheid.
dossier gecontroleerd hebben, want dan kan
Het RSVZ geeft het resultaat van deze controle door aan Zenito. Vervolgens gaat
jou een zware herziening
Zenito ermee aan de slag:
te wachten staan.
• Is het antwoord positief, dan blijf je gewoon zelfstandige in bijberoep. • Is het antwoord negatief dan sturen we je een vragenlijst op. Je moet deze vragenlijst invullen en terugsturen, samen met een bewijsstuk van je andere statuut. Zenito controleert vervolgens je antwoord. Afhankelijk daarvan blijf je in bijberoep of word je omgeschakeld naar zelfstandige in hoofdberoep. De sociale bijdrage in hoofdberoep en in bijberoep Zelfstandigen in hoofdberoep en in bijberoep betalen 22% sociale bijdragen op hun jaarinkomen als zelfstandige. Maar omdat zelfstandigen in hoofdberoep geen of onvoldoende pensioenrechten opbouwen in een ander stelsel (als werknemer of als ambtenaar), wordt een minimumbijdrage aangerekend. Voor de berekening van de minimumbijdrage wordt verondersteld dat het jaarinkomen minstens € 12.870,43 bedraagt. De minimumbijdrage komt overeen met € 735,83 per kwartaal. Een zelfstandige in bijberoep betaalt geen minimumbijdrage. Je kan zelfs vrijgesteld worden van bijdragebetaling op voorwaarde dat je jaarinkomen niet hoger is dan € 1.423,89. Vanaf een inkomen van € 1.423,90 wordt 22% sociale bijdragen berekend.
12
STA RT ERSBROCH U R E
SOCIALE ZE KE RH E I D
SOCIALE ZEKERHEID
Betaal je als zelfstandige in bijberoep minstens de minimumbijdrage in hoofdberoep, dan bouw je pensioenrechten op als zelfstandige. Uitzondering: De benoeming van statutaire leerkrachten moet met minstens 60% van een voltijds equivalent overeenkomen om als zelfstandige in bijberoep beschouwd te worden. Een statutaire leerkracht die een benoeming heeft van 50 tot 60% betaalt een sociale bijdrage als zelfstandige in hoofdberoep waarbij een gelijkstelling met bijberoep mogelijk is (art. 37). Deze uitzondering geldt niet voor statutaire leerkrachten die hun benoeming met een contractuele opdracht binnen of buiten het onderwijs combineren.
Zelfstandigen in hoofdberoep met gelijkstelling met bijberoep (art. 37) Zelfstandigen in hoofdberoep of meewerkende echtgenoten maxistatuut kunnen een gelijkstelling met bijberoep (art. 37) aanvragen. De gelijkstelling met bijberoep bent, maar zonder dat je aan de voorwaarden voor een bijberoep voldoet.
TIP
Gelijkstelling met bijberoep is mogelijk op voorwaarde dat je afgeleide sociale
Wil je na gelijkstelling
rechten geniet en een inkomstenvoorwaarde vervult.
met bijberoep opnieuw
roep betekent dat je sociale bijdragen betaalt alsof je een zelfstandige in bijbe-
volwaardige sociale Afgeleide sociale rechten
rechten genieten door
Afgeleide sociale rechten kan je in de ziekteverzekering, de kinderbijslag en de
gewone sociale bijdragen
pensioenen genieten. Het betekent dat je op het ziekenboekje van je echtgenoot
in hoofdberoep of
of je ouders ingeschreven staat of dat je echtgenoot een gezinspensioen geniet
als meewerkende
en jij eventueel een overlevingspensioen op basis van de loopbaan van je echt-
echtgenoot te betalen,
genoot ontvangt. Je bouwt dus geen eigen rechten op. Je kan geen uitkeringen bij
dan kan dat enkel voor
moederschap of arbeidsongeschiktheid genieten en je bouwt geen eigen rust-
de toekomst en gaat
pensioen op.
dus pas in op 1 januari volgend op de aanvraag.
De volgende personen kunnen afgeleiden sociale rechten genieten en komen dus in aanmerking voor een gelijkstelling met bijberoep (art. 37): • Gehuwde personen op voorwaarde dat de huwelijkspartner een sociale uitkering geniet als werknemer of als ambtenaar, een sociale bijdrage betaalt of een gelijkstelling wegens ziekte geniet als zelfstandige in hoofdberoep of als meewerkende echtgenoot maxistatuut of op voorwaarde dat de partner minstens 1/3 tewerkgesteld is als werknemer of als ambtenaar. Wettelijk samenwonende partners komen niet in aanmerking. • Studenten jonger dan 25 jaar die recht hebben op kinderbijslag. • Zelfstandigen die een overlevingspensioen genieten. Ook statutaire leerkrachten van wie de opdracht minstens 50% maar minder dan 60% is, en die hun benoeming NIET combineren met een contractuele aanstelling of een activiteit in loondienst, kunnen de gelijkstelling met bijberoep krijgen omdat ze niet in bijberoep kunnen aansluiten maar in eigen naam toch voldoende sociale rechten hebben. HET ADVIES VAN DE STARTERSADVISEUR
Omdat je geen sociale rechten opbouwt met gelijkstelling met bijberoep (art. 37), raden we dit statuut doorgaans enkel aan als tijdelijke oplossing. Schakel zo snel mogelijk over naar de gewone sociale bijdragen.
13
STA RT ERSBROCH U R E
SOCIALE ZE KE RH E I D
Inkomstenvoorwaarde
aangifteformulier voor de personenbelasting en weer-
De inkomstenvoorwaarde betekent dat je jaarinkomen
houden op het aanslagbiljet. De bezoldiging hoeft niet
niet hoger mag zijn dan € 6.742,05. Bedraagt je inkomen
fysiek uitbetaald te worden. Verwar deze bezoldiging
meer dan € 6.742,05 dan betaal je gewone sociale bijdra-
niet met het huwelijksquotiënt.
gen in hoofdberoep. Er kan zonder probleem een derde van het inkomen uit Deze voorwaarde werd ingevoerd omdat het statuut
de eenmanszaak aan de meewerkende echtgenoot toe-
enkel bedoeld is voor personen met een zeer beperkte
gekend worden. Bedraagt de bezoldiging van de mee-
activiteit en omdat je als zelfstandige met gelijkstelling
werkende echtgenoot meer dan de helft van het inko-
met bijberoep geen eigen sociale rechten geniet.
men dan moet men dit kunnen verantwoorden, zoniet zou de belastingadministratie een deel van de bezoldi-
Meewerkende echtgenoot
ging kunnen verwerpen.
Je bent meewerkende echtgenoot wanneer je je huwelijkspartner of je wettelijk samenwonende partner in zijn
Het ministatuut
zelfstandige zaak bijstaat. Het moet een eenmanszaak
Normaal is een meewerkende echtgenoot aangesloten
zijn, wie zijn partner in een vennootschap bijstaat is een
in het maxistatuut. Alleen wanneer je geboren bent voor
gewone zelfstandige (in hoofdberoep, bijberoep, …).
1 januari 1956 is de aansluiting onder het ministatuut verplicht en is het maxistatuut een optie. In het mini-
Als meewerkende echtgenoot moet je – in tegenstelling
statuut betaal je een bijdrage van 0,79%, berekend op de
tot alle andere zelfstandigen – alleen aansluiten bij een
berekeningsbasis van de sociale bijdragen van je part-
sociaal verzekeringsfonds wanneer je geen of onvol-
ner. Met deze sociale bijdrage geniet je enkel terugbeta-
doende eigen sociale rechten geniet.
ling in de ziekteverzekering en uitkeringen bij arbeidsongeschiktheid. Je bouwt dus geen pensioenrechten op.
Bij een loontrekkende activiteit of functie als ambtenaar echtgenoot uitgesloten. Je mag wel je partner blijven
Gepensioneerden met een bijverdienste
helpen.
Je kan naast je pensioen ook een bijverdienste als zelf-
(minstens halftijds) is een aansluiting als meewerkende
standige uitoefenen. Dan ben je gepensioneerd met een ‘toegelaten activiteit’.
Heb je een eigen zelfstandige activiteit naast de hulp aan je partner, dan ben je een gewone zelfstandige en geen meewerkende echtgenoot. Je moet dan aansluiten in
Het begrip ‘toegelaten activiteit’ verwijst naar de ver-
hoofdberoep, bijberoep, … Maar er bestaat een uitzon-
plichting om je inkomsten te beperken. Vroeger gold die
dering op deze regel: verdien je met je eigen activiteit
verplichting voor alle gepensioneerden, vandaag alleen
minder dan € 3.000 netto per jaar, dan kan je toch voor
nog voor gepensioneerden jonger dan 65 jaar. Wie de
het statuut van meewerkende echtgenoot kiezen. Deze
grens van de ‘toegelaten activiteit’ overschrijdt, kan
uitzondering moet je aanvragen.
zijn pensioen geheel of gedeeltelijk verliezen.
De minimumbijdrage van een meewerkende echtge-
Een gepensioneerde met een bijverdienste betaalt
noot wordt berekend op een jaarinkomen van € 5.653,98.
geen minimumbijdrage. Is het jaarinkomen lager dan
Boven dit inkomen betaal je 22% sociale bijdragen, dus
€ 2.847,81, dan betaal je geen sociale bijdrage. Het bij-
vanaf een inkomen van € 12.870,43 betaal je als mee-
dragepercentage bedraagt 14,70% in plaats van 22%.
werkende echtgenoot dezelfde sociale bijdrage als een Uitzonderingen:
zelfstandige in hoofdberoep.
• Gepensioneerde statutaire ambtenaren jonger dan Ondanks de lagere minimumbijdrage geniet je als mee-
65 jaar betalen sociale bijdragen als zelfstandige in bij-
werkende echtgenote toch alle sociale rechten, inclusief
beroep. Maar het bruto jaarlijks pensioen moet min-
pensioen.
stens gelijk zijn aan € 12.731,29. Is het pensioenbedrag lager, dan ben je zelfstandige in hoofdberoep.
De bijdrage wordt berekend op de eigen beroepsinkom-
• Geniet je een overlevingspensioen of een overgangs-
sten van de meewerkende echtgenoot. Dit is de bezoldi-
uitkering dan ben je zelfstandige in hoofdberoep. Je
ging van de meewerkende echtgenoot toegekend op het
kan de gelijkstelling met bijberoep (art. 37) aanvragen.
14
STA RT ERSBROCH U R E
SOCIALE ZE KE RH E I D
SOCIALE ZEKERHEID
65-plussers zonder pensioen Je betaalt sociale bijdragen als zelfstandige in hoofdberoep, maar zonder de verplichte minimumbijdrage. Je betaalt geen sociale bijdrage als je jaarinkomen lager is dan € 2.847,81. Let op: Als 65-plusser kan je uitzonderlijk nog pensioenrechten opbouwen, maar je kan geen enkele andere uitkering meer genieten. Dus word je ziek, dan kan je geen arbeidsongeschiktheidsuitkering bekomen.
Hoeveel bijdragen betaal je?
TIP
Vanaf bijdragejaar 2015 berekenen we de definitieve sociale bijdrage niet meer op
Bereken zelf je bijdrage
het inkomen van drie jaar geleden, maar op het inkomen van het jaar zelf. Je betaalt
met de berekeningsmo-
een voorlopige bijdrage die 2 à 3 jaar later geregulariseerd wordt, wanneer de belas-
dule op www.zenito.be/
tingadministratie je werkelijke inkomen doorgeeft aan je sociaal verzekeringsfonds.
nieuwebijdragen.
Berekeningsbasis De berekeningsbasis voor de sociale bijdrage is het netto belastbaar beroepsinkomen als zelfstandige. Dit is het netto belastbaar inkomen zoals vermeld op jouw aanslagbiljet in de personenbelasting. Dit betekent dat alleen de belastingadministratie bevoegd is om jouw inkomsten vast te stellen. Berekening netto belastbaar inkomen Bruto inkomsten (inclusief bedrijfswagen en andere voordelen van alle aard) - beroepskosten (forfaitair of bewezen) - betaalde sociale bijdragen - betaalde premies Vrij Aanvullend Pensioen zelfstandigen
Basisprincipes Voor de betaling van je voorlopige sociale bijdragen kies je als zelfstandige vanaf 2015 wat het best overeenstemt met je huidige beroepsinkomen:
Keuze 1 Je aanvaardt de voorgestelde wettelijke voorlopige bijdragen AANBEVOLEN DOOR ZENITO
Je hebt vandaag geen uitzonderlijk hoger of lager beroepsinkomen in vergelijking met drie jaar geleden? Dan ga je best akkoord met de wettelijke voorlopige bijdrage, voorgesteld door Zenito Sociaal Verzekeringsfonds.
Keuze 2 Je vraagt verlaagde voorlopige bijdragen aan Je hebt een uitzonderlijk lager beroepsinkomen in vergelijking met 3 jaar geleden? Dan kan je een verlaagde voorlopige bijdrage aanvragen.
Keuze 3 Je betaalt verhoogde voorlopige bijdragen Je hebt een uitzonderlijk hoger beroepsinkomen in vergelijking met 3 jaar geleden? Dan betaal je best een verhoogde voorlopige bijdrage.
15
STA RT ERSBROCH U R E
SOCIALE ZE KE RH E I D
Keuze 1
Afhankelijk van je inkomen heb je als zelfstandige in
Is jouw inkomen stabiel gebleven?
hoofdberoep wettelijk twee mogelijkheden:
Kies dan voor de wettelijke voorlopige sociale bijdrage.
• Jaarinkomen < € 12.870,43:
Zenito Sociaal Verzekeringsfonds berekent jouw voorlo-
1 x de minimumbijdrage van € 735,83 per kwartaal
pige bijdrage op het inkomen van 3 jaar terug, dat we van
• Jaarinkomen tussen € 12.870,43 en € 25.740,87:
de belastingadministratie hebben ontvangen.
2 x de minimumbijdrage, ofwel € 1.471,67 per kwartaal
De wettelijke voorlopige bijdrage betalen is voor de
Voor zelfstandigen in bijberoep, gepensioneerden met
meeste zelfstandigen de beste en eenvoudigste oplos-
zelfstandige activiteit, meewerkende echtgenoten en
sing, zeker als je inkomen de laatste jaren vrij stabiel is
zelfstandigen die beroep doen op de gelijkstelling bijbe-
gebleven. Met deze optie vermijd je een administratieve
roep gelden dezelfde principes, maar andere inkomens-
rompslomp en moet je nooit verhogingen betalen mits
grenzen. Je vindt deze grenzen terug op www.zenito.be/
tijdige betaling. Bovendien hoef je niets extra te doen!
nieuwebijdragen.
Als na de regularisatie blijkt dat je in 2015 minder ver-
Als blijkt dat je in 2015 minder verdiende, betaalt Zenito
diende, betaalt Zenito de teveel betaalde voorlopige bij-
jou na de regularisatie de teveel betaalde voorlopige bij-
dragen terug. Als blijkt dat je in 2015 meer verdiende,
dragen terug. Als je gedurende het jaar 2015 merkt dat je
betaal je na de regularisatie gewoon het resterend ver-
meer verdient dan voorzien, kan je op elk moment vrij-
schuldigd saldo van 2015 zonder verhogingen.
willig bijbetalen.
WAT MOET IK DOEN?
Als bij de regularisatie van je inkomen van 2015 blijkt
Betaal de bijdrage voorgesteld door Zenito.
dat je toch meer verdiende dan het inkomen waarop je
Tip: Geef je bank de opdracht voor een domiciliëring.
de verlaagde voorlopige bijdrage betaalde, betaal je het
De betaling van je bijdragen gebeurt dan automatisch.
tekort van 2015 én de wettelijke verhogingen op het bedrag dat onbetaald is gebleven. Opgelet: de verhoging is wettelijk bepaald op 3% en wordt aangerekend vanaf het eerste kwartaal van 2016 tot en met het kwartaal
• Geen verhogingen achteraf, ook al zijn je inkomsten
waarin de regularisatie plaatsvindt. Daarnaast wordt
veel hoger dan 3 jaar geleden.
eenmalig 7% wettelijke verhoging aangerekend op het
• Geen administratieve rompslomp.
deel dat op 31/12/2015 onbetaald is.
• Je hoeft niets extra te doen. WAT MOET IK DOEN?
1. Neem contact op met je klantverantwoordelijke bij Zenito voor de aanvraag. Berekening op basis van je inkomsten van 3 jaar terug
2. Motiveer en leg de nodige bewijsstukken voor.
kan verschillen van je werkelijke inkomsten. Laat je
Vraag advies bij je boekhouder/accountant.
adviseren door je boekhouder/accountant mocht je
3. Zenito onderzoekt je dossier.
twijfels hebben.
4. Zenito keurt je aanvraag al dan niet goed.
Keuze 2 Is jouw inkomen gedaald?
In slechte tijden kan je je bijdrage aanpassen aan
Kies dan voor een verlaagde voorlopige bijdrage
je huidig beroepsinkomen.
Als zelfstandige kan je ook al eens een minder goed jaar hebben. De nieuwe regeling biedt daar een oplossing voor: minder voorlopige bijdragen betalen. Maar deze mogelijkheid houdt wel een risico in op verhogingen. Je moet je
• Risico op verhogingen.
lager inkomen met een motivatie én bewijsstukken kun-
• Bewijsstukken en motivatie nodig.
nen aantonen. Zenito onderzoekt je dossier en keurt je
• Goedkeuring van Zenito nodig.
aanvraag al dan niet goed. De aanvraag voor een verlaagde voorlopige bijdrage moet je telkens in het jaar zelf doen.
16
STA RT ERSBROCH U R E
SOCIALE ZE KE RH E I D
Kies dan voor een verhoogde voorlopige bijdrage.
TIP
Als je inkomen van 2015 veel hoger zal zijn dan de voorbije jaren, dan kan je dat
Een zelfstandige die na
doorgeven aan Zenito. Je voorlopige bijdrage van 2015 wordt dan berekend op het
verloop van tijd beseft
door jou doorgegeven hogere inkomen.
dat hij te weinig voorlo-
Is jouw inkomen gestegen?
pige bijdragen betaalde, Als uiteindelijk blijkt dat je in 2015 minder verdiende, betaalt Zenito jou de teveel
kan dit niet oplossen
betaalde voorlopige bijdragen terug bij de regularisatie (in 2017).
met een aanvraag tot een verhoogde bijdrage. Hij
Opgelet!
betaalt dan best vrijwillig
• Indien er nog bijdragen van vorige jaren onbetaald blijven, zal het betaalde
bij. Om dergelijke
bedrag eerst op de openstaande schuld geboekt worden. • Zenito kan jou de teveel betaalde voorlopige bijdrage ook al in 2015 terugbetalen, maar dat is enkel mogelijk als je de aanvraag doet vóór 31 december 2015.
bijstortingen te doen, betaal je gewoon een bedrag op de rekening van Zenito met in de
Als je in 2015 nog meer verdient dan voorzien, kan je op elk moment vrijwillig bij-
mededeling van de
betalen. Op die manier leg je een spaarpot aan die eerst wordt aangesproken als
overschrijving jouw
bij de regularisatie blijkt dat je te weinig voorlopige bijdragen betaalde. Bevat de
rijksregisternummer
spaarpot niet voldoende om je verschuldigde bijdragen te betalen, dan pas je het
en het jaar waarvoor de
verschil gewoon bij. Je betaalt geen verhogingen. Opgelet: Je kan in een jaar nooit
bijbetaling bedoeld is.
méér dan de maximumbijdrage per kwartaal betalen. WAT MOET IK DOEN?
1. Geef je geschat inkomen door aan Zenito. Laat je hierbij adviseren door je boekhouder/accountant. 2. Betaal de verhoogde bijdrage. 3. Betaal eventueel vrijwillig bij doorheen het jaar.
• Betaalde sociale bijdragen zijn 100% fiscaal aftrekbaar. • Je vermijdt grote regularisaties.
• Onmiddellijk terugbetaling teveel betaalde bijdragen enkel mogelijk bij aanvraag in bijdragejaar zelf. • Administratieve rompslomp. • Niet mogelijk als je nog achterstallige betalingen hebt openstaan.
Ook goed om te weten Wat met mijn (Sociaal) Vrij Aanvullend Pensioen? In tegenstelling tot de berekeningswijze van de sociale bijdragen blijft die van de premies voor het (Sociaal) VAP ongewijzigd. De basis blijft het netto-belastbaar inkomen van 3 jaar voorheen.
17
SOCIALE ZEKERHEID
Keuze 3
STA RT ERSBROCH U R E
SOCIALE ZE KE RH E I D
TIP
Wat als ik in de loop van het jaar wijzig van categorie (hoofd- of bijberoep)? De overgang van hoofdberoep naar bijberoep, of omgekeerd, zal vanaf 2015 niet langer aanzien worden als een beginactiviteit. Dit betekent dat de bijdragebe-
Op welk tijdstip je
rekening blijft doorlopen en het inkomen, waarop de bijdragen zullen berekend
ook met je eigen zaak
worden, het gezamenlijk inkomen zal zijn dat is ontstaan gedurende de periodes
start, je moet steeds
van hoofd- en bijberoep. In de oude regeling startte bij een categoriewijziging
een bijdrage voor
de bijdrageberekening volledig opnieuw met toepassing van de respectievelijke
een volledig kwartaal
lagere percentages (20,5%, 21% of 21,5%) in plaats van 22%.
betalen. In het begin van een kwartaal starten is
Wat als ik opstart in de loop van het jaar?
dus het voordeligst.
Wanneer je start in de loop van een jaar dan zal je ook op dit inkomen bijdragen moeten betalen. Dit inkomen zal omgezet worden naar een jaarinkomen. Voorbeeld: Een zelfstandige start op 01/04/2015 en verdient per kwartaal € 5.000. De bijdrage zal uiteindelijk berekend worden op een jaarinkomen van € 20.000. Berekeningswijze bijdrage: = (4 kwartalen/3 kwartalen aangesloten) x € 15.000 = € 20.000
TIP
Gevestigde zelfstandigen - bijdragetabellen Voor zelfstandigen in hoofdberoep
Zelfstandigen met
De wetgever gaat ervan uit dat elke zelfstandige in hoofdberoep een inkomen
gelijkstelling met
heeft van minstens € 12.870,43. Met andere woorden, zelfstandigen in hoofd-
bijberoep (art. 37) van
beroep betalen een minimumbijdrage van € 735,83, ook al ligt het werkelijk ver-
wie de inkomsten hoger
diende inkomen onder deze grens. Meewerkende echtgenoten betalen een mini-
zijn dan € 6.742,05
mumbijdrage tot een inkomen van € 5.653,98.
worden automatisch gewone zelfstandigen in
Vanaf de inkomstenschijf van € 55.576,94 is het bijdragepercentage voor alle
hoofdberoep. Daardoor
zelfstandigen 14,16%. Op de inkomstenschijf vanaf € 81.902,81 betaal je zelfs
ben je minstens de
geen bijdrage meer. Dit betekent dat de maximale kwartaalbijdrage € 4.146,22
minimumbijdrage van
bedraagt. Een duidelijk overzicht van de berekeningswijze vind je in onder-
€ 735,83 verschuldigd.
staande tabel.
Bevind je je in deze situatie, vraag dan zeker
BEREKENING KWARTAALBIJDRAGE VOOR ZELFSTANDIGEN IN HOOFDBEROEP
een verhoogde bijdrage aan. Doe je dat niet dan zullen bij de herberekening verhogingen wegens laattijdige
BEREKENING KWARTAALBIJDRAGE (INCL. ADMINISTRATIEVE KOSTEN)
INKOMENSSCHIJVEN ≤ 1 12.870,43
1 735,83
betaling aangerekend
1 12.870,43 tot 1 55.576,94
22%
worden omdat je
1 55.576,94 tot 1 81.902,81
14,16%
onterecht beroep deed op de gelijkstelling met bijberoep (art. 37).
18
STA RT ERSBROCH U R E
SOCIALE ZE KE RH E I D
HOOFDBEROEP (22% of 14,16% + administratieve kosten)
BIJBEROEP (22% + administratieve kosten)
KWARTAAL BIJDRAGEN HOOFDBEROEP
MEEWERKENDE ECHTGENOOT MINISTATUUT
MEEWERKENDE ECHTGENOOT MAXISTATUUT
≤ 5.653,98
735,83
26,42
323,25
≤ 1.423,89
10.000,00
735,83
26,42
571,73
1.423,90
81,40
12.870,43
735,83
26,42
735,83
2.000,00
114,35
15.000,00
857,59
30,80
857,59
2.847,81
162,82
20.000,00
1.143,45
41,06
1.143,45
3.000,00
171,52
25.740,87
1.471,67
52,85
1.471,67
4.000,00
228,69
30.000,00
1.715,18
61,59
1.715,18
5.635,98
323,25
35.000,00
2.000,04
71,86
2.000,04
6.742,06
385,46
40.000,00
2.286,90
82,12
2.286,90
8.000,00
457,38
45.000,00
2.572,76
92,39
2.572,76
9.000,00
514,55
50.000,00
2.858,63
102,65
2.858,63
10.000,00
571,73
55.576,94
3.177,47
114,10
3.177,47
11.000,00
628,90
65.000,00
3.524,23
126,59
3.524,23
> 12.870,43
70.000,00
3.708,22
133,21
3.708,22
75.000,00
3.892,21
139,84
3.892,21
81.902,81
4.146,22
148,99
4.146,22
INKOMSTEN 2015
KWARTAAL BIJDRAGEN BIJBEROEP
INKOMSTEN 2015
vrijgesteld (= 0,00)
zie hoofdberoep
Voor zelfstandigen in bijberoep gelden dezelfde percen-
Beginnende zelfstandigen bijdragetabellen
tages als voor zelfstandigen in hoofdberoep, maar dan
Als starter betaal je een lagere bijdrage dan wat een
vanaf een inkomen van € 1.423,89. Indien je werkelijke
gevestigde ondernemer dient te betalen. Het percentage
inkomsten lager liggen dan dat bedrag, ben je vrijgesteld
hangt daarbij af van de periode waarin je je als starter
van kwartaalbijdragen en dien je dus niets te betalen.
bevindt:
Als bijberoeper kan je pas genieten van de rechten van
• Periode 1: vanaf de startdatum tot op het einde van het
Voor zelfstandigen in bijberoep
het sociaal statuut als zelfstandige vanaf een bijdrage
eerste volledige kalenderjaar - 20,5%
berekend op een inkomen van € 12.870,43. Je geniet
• Periode 2: tweede volledige kalenderjaar – 21%
uiteraard wel van de sociale rechten die voortvloeien uit
• Periode 3: derde volledige kalenderjaar – 21,5%
je activiteit als werknemer of ambtenaar. Op de volgende bladzijde vind je overzichten van de Een overzicht van de kwartaalbijdragen voor zelf-
minimumbijdragen voor starters (incl. administratieve
standigen in hoofdberoep en bijberoep en voor mee-
kosten van het Zenito Sociaal Verzekeringsfonds), opge-
werkende echtgenoten vind je hierboven. Bij de wet-
deeld in hoofdberoep, bijberoep, meewerkende echtge-
telijke bijdragen moet je een bedrag toevoegen voor de
noot of als pensioengerechtigde.
beheerskosten van het sociaal verzekeringsfonds. Deze beheerskost bedraagt bij Zenito Sociaal Verzekeringsfonds 3,95% en is in de tabel reeds verrekend.
19
SOCIALE ZEKERHEID
KWARTAALBIJDRAGEN VANAF 01 JANUARI 2015
STA RT ERSBROCH U R E
SOCIALE ZE KE RH E I D
MINIMUM KWARTAALBIJDRAGE VOOR STARTENDE ZELFSTANDIGEN
TIP
HOOFDBEROEP
BIJBEROEP
MEEWERKENDE ECHTGENOOT
65+ ZONDER PENSIOEN
Periode 1 (20,5%)
€685,66
€ 75,85
€301,22
€151,72
Periode 2 (21%)
€ 702,39
€77,70
€308,55
€155,42
Periode 3 (21,5%)
€719,12
€79,55
€ 315,90
€159,12
Ben je starter, dan is je voorgestelde wettelijke voorlopige bijdrage een forfaitaire minimumbijdrage. De kans is dus groot dat je meer verdient dan het inkomen overeenkom-
Indien je een zelfstandige activiteit begint na je pensioenleeftijd én je daarnaast
stig de minimumbij-
ook geen pensioen ontvangt, dan betaal je sociale bijdragen volgens de laatste
drage. Daarom heb je er
kolom in de tabel hierboven.
als starter alle belang bij om je inkomen zo correct
Indien je wel een pensioen ontvangt, betaal je minimum € 108,79 aan sociale bij-
mogelijk in te schatten.
dragen.
Een verhoogde bijdrage betekent ook een
Indien je als beginnende zelfstandige in bijberoep of gepensioneerde kan aan-
hogere premie voor je
tonen dat je werkelijk inkomen onder de vrijstellingsgrens ligt (€ 1.423,89 voor
(Sociaal) Vrij Aanvullend
bijberoepen, € 2.847,81 voor gepensioneerden), dan dien je geen sociale bijdragen
Pensioen.
te betalen. Een overzicht van de kwartaalbijdragen voor “startende” zelfstandigen in hoofdberoep en bijberoep vind je hieronder. Bij de wettelijke bijdragen moet je een bedrag toevoegen voor de beheerskosten van het sociaal verzekeringsfonds. Deze beheerskost bedraagt bij Zenito Sociaal Verzekeringsfonds 3,95% en is in de tabel reeds verrekend.
KWARTAALBIJDRAGEN VOOR STARTENDE ZELFSTANDIGEN VANAF 01 JANUARI 2015 HOOFDBEROEP
INKOMSTEN 2015
BIJBEROEP
PERIODE 1 (20,5%)
PERIODE 2 (21%)
PERIODE 3 (21,5%)
INKOMSTEN 2015
12.870,43
685,66
702,39
719,12
≤ 1.423,89
15.000,00
799,12
818,61
838,10
1.423,90
75,85
77,70
79,55
20.000,00
1.065,49
1.091,48
1.117,46
2.000,00
106,55
109,15
111,75
25.740,87
1.371,33
1.404,78
1.438,22
3.000,00
159,82
163,72
167,62
30.000,00
1.598,23
1.637,21
1.675,19
4.000,00
213,10
218,30
223,49
40.000,00
2.130,98
2.182,95
2.234,93
5.653,98
301,22
308,55
315,90
50.000,00
2.663,72
2.728,69
2.793,66
8.000,00
426,20
436,59
446,99
55.576,94
2.960,83
3.033,04
3.105,26
10.000,00
532,74
545,74
558,73
70.000,00
3.491,57
3.563,79
3.636,00
11.000,00
586,02
600,31
614,60
81.902,81
3.929,57
4.001,79
4.074,01
> 12.870,43
20
PERIODE 1 (20,5%)
PERIODE 2 (21%)
PERIODE 3 (21,5%)
vrijgesteld (= 0,00)
zie hoofdberoep
STA RT ERSBROCH U R E
SOCIALE ZE KE RH E I D
SOCIALE ZEKERHEID
Sociale rechten Zelfstandigen in hoofdberoep en meewerkende echtgenoten maxistatuut De meeste sociale rechten worden toegekend na betaling van de wettelijke voorlopige bijdrage of de goedgekeurde verminderde voorlopige bijdrage en eventuele verhogingen wegens laattijdige betaling. Het bijdragesupplement na herberekening moet meestal niet betaald zijn. Om pensioenrechten op te bouwen moeten niet alleen de voorlopige bijdragen betaald zijn, maar ook de bijdragesupplementen en de eventuele verhogingen bij te lage verminderde voorlopige bijdragen aangerekend na de definitieve herberekening. Wordt een supplement niet betaald, dan verliest men voor dat bijdragejaar alle sociale rechten. Voor kinderbijslag tot 18 jaar, de faillissementsverzekering en de verzekering bij gedwongen stopzetting is het voldoende dat je (gedurende een bepaalde tijd) zelfstandige in hoofdberoep of meewerkende echtgenoot maxistatuut bent. De betaling van de sociale bijdragen speelt geen enkele rol.
Andere zelfstandigen Als zelfstandige met gelijkstelling met bijberoep (art. 37) geniet je geen eigen sociale rechten, tenzij je minstens de minimumbijdrage in hoofdberoep verschuldigd bent.
LET OP Door beroep te doen op
Om zeker te zijn dat je als zelfstandige met gelijkstelling met bijberoep in de toe-
de gelijkstelling met
komst toch rechten zou opbouwen, moet je een aanvraag indienen om gewone
bijberoep doe je afstand
sociale bijdragen te betalen. De aanvraag gaat steeds in op 1 januari volgend op de
van je eigen sociale
datum van de aanvraag.
rechten. Je bouwt geen eigen pensioen op en
Ben je zelfstandige in bijberoep en betaal je minstens de minimumbijdrage in
hebt geen recht op
hoofdberoep dan bouw je voor de bijdragejaren met die hoge bijdragen pensioen-
uitkeringen arbeidson-
rechten op als zelfstandige. Bovendien kan soms een aanvullende uitkering bij
geschiktheid.
moederschapsrust of arbeidsongeschiktheid uitbetaald worden. Ook de gratis dienstencheques kunnen toegekend worden. 65-plussers zonder pensioen bouwen enkel pensioenrechten op, op voorwaarde dat de sociale bijdrage minstens de minimumbijdrage in hoofdberoep bedraagt. Je geniet ook nog van terugbetalingen in de ziekteverzekering, maar geen andere rechten meer. Vraag dus zeker je pensioen aan als je minder dan de minimumbijdrage betaalt. Een gepensioneerde heeft alleen recht op terugbetalingen in de ziekteverzekering. Je bouwt geen pensioenrechten meer op. De sociale bijdrage is dus een pure solidariteitsbijdrage.
21
STA RT ERSBROCH U R E
SOCIALE ZE KE RH E I D
Wat krijg je voor je sociale bijdragen?
Ziekteverzekering De sociale bijdragen geven je ook recht op een verzekering bij ziekte. De ziekteverzekering is gesplitst in twee delen: de gezondheidszorg en de uitkering wegens
Als zelfstandige heb je in principe recht op:
arbeidsongeschiktheid.
• Gezinsbijslag • Terugbetaling in de ziekteverzekering en
De gezondheidszorgverzekering verzekert je tegen
uitkeringen bij moederschap of
grote risico’s (bevalling, opname in een ziekenhuis, …)
arbeidsongeschiktheid
en kleine risico’s (zoals dokters-, apothekers-, kinesi
• Pensioen
therapiekosten, enz.).
• Faillissementsuitkering en uitkering bij gedwongen stopzetting
De uitkeringsverzekering bij arbeidsongeschiktheid
• Loopbaanonderbreking voor zelfstandigen
voorziet in een dagvergoeding als je je beroep om
• Gratis dienstencheques voor zelfstandige moeders
gezondheidsredenen moet stopzetten. Tijdens het eerste jaar arbeidsongeschiktheid spreken
Gezinsbijslag
we van ‘primaire arbeidsongeschiktheid’. Met die term
Onder gezinsbijslag vallen zowel het kraamgeld als de
wordt bedoeld dat je je vroegere beroep niet meer kan
kinderbijslag.
uitoefenen. Is je arbeidsongeschiktheid erkend door de geneesheer van je
Het kraamgeld is een eenmalige tegemoetkoming bij de
ziekenfonds,
dan
kan
Tweede geboorte: € 920,25
Kan je je beroep niet meer uitoefenen, dan krijg je vanaf de tweede maand een dagvergoeding uibetaald.
De kinderbijslag wordt per maand uitbetaald aan de bij-
arbeidsongeschiktheid spreekt men van ‘invaliditeit’.
slagtrekkende (meestal vader of moeder).
Je krijgt in dat geval - mits volledige stopzetting van je
geboorte van je kind, in de vorm van een vast bedrag. Vanaf de zesde maand zwangerschap kan je het aanvragen bij het kinderbijslagfonds. Voeg bij je aanvraag een geneeskundig getuigschrift met de vermoedelijke geboortedatum. Vanaf de tweede maand vóór die vermoedelijke geboortedatum kan de som uitbetaald worden. Eerste geboorte: € 1.223,11
je aanspraak maken op de dagvergoeding. Deze vergoeding wordt maar uitbetaald
vanaf
de
tweede maand arbeidsongeschiktheid. De eerste maand is er dus geen vergoeding. Vanaf het tweede jaar
bedrijf - een verhoogde vergoeding. Eerste kind:
€ 90,28 per maand
Tweede kind:
€ 167,05 per maand
Hulp van derden is er voor arbeidsongeschikte zelfstan-
Derde kind e.v.:
€ 249,41 per maand
digen die om gezondheidsredenen aangewezen zijn op de hulp van anderen. Via de diensten van je ziekenfonds
Kinderbijslag wordt uitbetaald voor schoolgaande kin-
kan je de tegemoetkoming regelen. De voorwaarden om
deren tot 25 jaar. Men voorziet een leeftijdstoeslag bij
de tegemoetkoming te kunnen krijgen zijn:
de zesde, twaalfde en achttiende verjaardag. Verder
• Minstens drie maanden arbeidsongeschikt zijn.
bestaan er aanvullingen voor mindervalide kinderen,
• Ernstig zorgbehoevend zijn: minstens 11 op 18 punten
weeskinderen en kinderen van invalide of actieve min-
scoren op de schaal voor zelfredzaamheid. Dat bete-
dervalide zelfstandigen, kinderen van gepensioneerde
kent dat je ernstige problemen hebt op het vlak van
zelfstandigen of gewezen werklozen en kinderen uit
mobiliteit, huishouding, zelfzorg, communicatie en
éénoudergezinnen.
sociale contacten. Sinds 2011 is er ook de inhaalpremie (vakantiegeld voor invaliden). Wie op 31 december van het voorafgaande jaar minstens een jaar arbeidsongeschikt was en dat nog steeds is op 1 mei, heeft recht op een premie van € 208,09.
22
STA RT ERSBROCH U R E
SOCIALE ZE KE RH E I D
SOCIALE ZEKERHEID
UITKERINGEN IN GEVAL VAN ARBEIDSONGESCHIKTHEID
2DE TOT 12DE MAAND
NA DE 12DE MAAND ZONDER STOPZET TING BEDRIJF
NA DE 12DE MAAND MET STOPZETTING BEDRIJF
Geen hulp van derden
Wel hulp van derden
Geen hulp van derden
Wel hulp van derden
Geen hulp van derden
Wel hulp van derden
Met gezinslast
€ 53,99
€ 73,99
€ 53,99
€ 73,99
€ 53,99
€ 73,99
Alleenstaande zonder gezinslast
€ 40,81
€ 60,81
€ 40,81
€ 60,81
€ 43,21
€ 63,21
Samenwonende zonder gezinslast
€ 33,13
€ 53,13
€ 33,13
€ 53,13
€ 37,05
€ 57,05
In de uitkeringsverzekering is ook een moederschapsuitkering voorzien voor de zelfstandige vrouwen en de meewerkende echtgenoten. Om van deze uitkering te kunnen genieten, moet een periode van moederschapsrust in acht worden genomen, tijdens dewelke men niet mag werken. Die periode start minstens een week vóór de voorziene bevallingsdatum en eindigt ten vroegste twee weken na de bevalling. Na deze periode van verplichte rust, kan men binnen een termijn van 21 weken nog maximaal vijf weken (zes weken bij geboorte van een meerling) moederschapsrust opnemen. De wekelijkse vergoeding bedraagt € 440,50.
TIP
Het ‘Familieplan’ (zie ook verder Loopbaanonderbreking voor zelfstandigen)
Je kan je wettelijk
voorziet onder bepaalde voorwaarden in een verlenging van de moederschaps-
voorzien pensioen, dat
rust in geval van hospitalisatie van de pasgeboren baby of in overheveling van de
erg beperkt is, aanvullen
moederschapsrust naar de partner in geval van overlijden van de moeder.
met het Sociaal Vrij Aanvullend Pensioen. Jaarlijks zet je dan tot
Pensioen
9,4% van je inkomen
Er bestaan twee soorten pensioenen: het rustpensioen en het overlevingspensioen.
opzij voor je Sociaal Vrij
Het rustpensioen is een inkomen waarop je recht hebt na een loopbaan als zelf-
Aanvullend Pensioen.
standige. Een volledige loopbaan telt 45 jaar.
Op die 9,4% betaal je geen belastingen en
Om op pensioen te gaan moet je natuurlijk de pensioenleeftijd bereikt hebben.
geen sociale bijdragen.
De normale pensioenleeftijd is 65 jaar. In de toekomst zal de wettelijke pensi-
Door de combinatie
oenleeftijd geleidelijk aan opgetrokken worden tot 67 jaar. Indien je al een vol-
van de interest en
doende lange loopbaan achter de rug hebt, kan je al vanaf 60 jaar met vervroegd
winstdeelname op het
De voorwaarden voor een vervroegd pensioen worden geleidelijk aan verstrengd.
pensioen. Sinds de pensioenhervormingen in
opzijgezette bedrag
2013 zijn de voorwaarden voor vervroegd pen-
en het fiscaal en
sioen grondig gewijzigd. Zo moet men in 2015,
sociaal voordeel is het
61 jaar en 6 maanden oud zijn en 40 gewerkte
Sociaal Vrij Aanvullend
jaren aantonen.
Pensioen voor zelfstandigen financieel
De voorwaarden voor een vervroegd pensioen
gezien dé verzekering
worden dus geleidelijk aan verstrengd tot in
bij uitstek. Meer info
2016 een nieuwe regeling zal gelden; vervroegd
vind je in het volgend
pensioen zal mogelijk zijn op de leeftijd van 60 jaar na een loopbaan van 42 jaar, of op 61 jaar na een loopbaan van 41 jaar of vanaf 62 jaar na een loopbaan van
23
hoofdstuk.
STA RT ERSBROCH U R E
SOCIALE ZE KE RH E I D
40 jaar. Naar aanleiding van nieuwe pensioenhervormingen zullen de leeftijdsen loopbaanvoorwaarde geleidelijk aan nog verstrengd worden. Sinds 1984 is het zo dat men het pensioen van een zelfstandige berekent op het werkelijke inkomen, begrensd tot een bedrag van € 55.576,94 (grens voor 2015). Het overlevingspensioen is een vergoeding die aan de overlevende echtgenoot wordt toegekend. De uitkering wordt berekend op basis van de prestaties van de overleden echtgenoot. Dat kan ten vroegste vanaf 45 jaar. Bij arbeidsongeschiktheid of in geval van kinderlast kan dit reeds op jongere leeftijd. GEWAARBORGD MINIMUMPENSIOEN VOOR EEN VOLLEDIGE LOOPBAAN
TIP
JAARBEDRAGEN
MAANDBEDRAGEN
Rustpensioen gezin
€ 16.844,73
€ 1.403,73
van je bijdrage, nieuwe
Rustpensioen alleenstaande
€ 12.731,29
€ 1.060,94*
wetgeving, online
Forfaitair overlevingspensioen
€ 12.731,29
€ 1.060,94*
Voor de meest recente cijfers, een berekening
aansluiting en toegang tot je persoonlijk dossier, ga naar www.zenito.be.
* Tegen 1 augustus 2016 worden het minimumpensioen voor alleenstaanden en het forfaitair overlevings pensioen gelijkgeschakeld met het bedrag van het gegarandeerd minimumpensioen voor werknemers. De bedragen zullen geleidelijk aan verhoogd worden. Het rustpensioen voor een alleenstaand zelfstandige zou uiteindelijk ongeveer € 1.123 per maand bedragen. Het rustpensioen als gezinshoofd was reeds gelijkgeschakeld.
Faillissementsverzekering en verzekering bij gedwongen stopzetting Gefailleerde zelfstandigen na een faillissement of na een gedwongen stopzetting omwille van een brand, een natuurramp, een landbouwramp, vernielingen door derden of een als beroepsziekte erkende allergie komen in aanmerking voor het behoud van rechten gedurende maximaal vier kwartalen voor kinderbijslag, gezondheidszorg en een faillissementsuitkering. Deze uitkering en sociale rechten kunnen tijdens een periode van 12 maanden volgend op het faillissement of de gedwongen stopzetting uitbetaald worden. Later kan men steeds nieuwe aanvragen indienen op basis van nieuwe gebeurtenissen, zolang de uitkering niet langer dan 12 maanden uitbetaald werd. De uitkering bedraagt: € 1.060,94 per maand voor gerechtigden zonder gezinslast € 1.403,73 per maand voor gerechtigden met gezinslast.
Loopbaanonderbreking voor zelfstandigen Zorg je als zelfstandige voor je ernstig ziek kind, of verleen je palliatieve zorgen aan je partner of kind, dan kom je in aanmerking voor de loopbaanonderbreking voor zelfstandigen. Op voorwaarde dat je gedurende minstens vier weken al je beroepsactiviteiten onderbreekt, kan je genieten van een vrijstelling van bijdragen gedurende een kwartaal. Verleen je palliatieve zorgen, dan kan je
24
STA RT ERSBROCH U R E
SOCIALE ZE KE RH E I D
In het kader van de moederschapshulp worden 105 dien-
van € 707,29 (maximum drie maanden).
stencheques gratis ter beschikking gesteld van vrouwelijke zelfstandigen die aan de volgende toekennings-
Terwijl je persoonlijk niet meer beroepsactief bent,
voorwaarden voldoen:
mag iemand anders in jouw naam verder je zaken behartigen.
1. De schriftelijke aanvraag dient ten vroegste ingediend te worden vanaf de zesde maand van de zwangerschap en ten laatste op het einde van de vijftiende week vol-
Gratis dienstencheques moederschapshulp
gend op de datum van de bevalling 2. De vrouwelijke zelfstandige komt in aanmerking voor
Sinds 2006 kunnen vrouwelijke zelfstandigen onder
de uitkeringen vanuit een moederschapsverzekering
bepaalde voorwaarden 105 gratis dienstencheques
3. Na de geboorte moet effectief een beroepsactiviteit
bekomen voor huishoudelijke hulp.
(als loontrekkende, zelfstandige, ambtenaar of leerkracht) worden hernomen
Een dienstencheque is een betaalmiddel waarmee men
4. Ze blijft aangesloten als zelfstandige voor de periode
erkende ondernemingen kan betalen voor het uitvoeren
tussen de bevalling en het tijdstip van toekenning van
van een beperkt aantal huishoudelijke taken (schoon-
de moederschapshulp tenzij ze een andere beroeps
maken, was, strijk, naaiwerk, bereiden van maaltijden,
activiteit zou hebben gestart
boodschappen doen, hulp bij verplaatsingen). Iedere cheque komt overeen met de vergoeding van een uur huishoudelijke hulp.
Wat doet Zenito Sociaal Verzekeringsfonds voor jou? Zenito berekent voor jou hoeveel sociale bijdra-
werken met de modernste IT. Je hebt een persoon-
gen je moet betalen. Dat gebeurt aan de hand van je
lijke klantverantwoordelijke die voor jou steeds de
inkomen, dat de fiscus ons doorgeeft. De bijdrage die
meest voordelige oplossing zoekt. Is je dossier zeer
wij van jou ontvangen, storten wij, na aftrek van de
complex of ontstaan er conflicten met mutualiteiten
beheerskosten, onmiddellijk door aan de overheid.
of de overheid, dan staan wij je bij, zelfs tot voor de
Daar wordt het verdeeld onder de verschillende uit-
arbeidsrechtbank. We hebben kantoren in het hele
keringsinstanties (pensioen, kinderbijslag, ziekte-
land en als je dat wenst, komen onze adviseurs bij je
verzekering, ...).
thuis of in de zaak langs.
Zenito zorgt ervoor dat je gegevens tijdig terecht
Op www.zenito.be en in onze gratis nieuwsbrie-
komen bij je ziekenfonds en kinderbijslagfonds. Ook
ven vind je alle info over sociale zekerheid. En last
houden wij je volledige loopbaan als zelfstandige bij
but not least: via je e-dossier kan je je dossier op
zodat je pensioen later correct kan worden berekend.
de voet volgen. Je kan zelf berekenen welke bijdragen je zal moeten betalen, persoonlijke documenten
Zenito is specialist in individuele klantenbegelei-
en attesten downloaden en wijzigingen doorgeven.
ding. Het belang van de klant staat bij ons centraal.
Zenito is het enige sociaal verzekeringsfonds dat
We bieden een integrale sociale bescherming en
jou die mogelijkheden biedt.
25
SOCIALE ZEKERHEID
bovendien genieten van een maandelijkse uitkering
© Hilde Nossin
Kelly Eerdekens & Veerle Bocken Bella Stoma www.bellastoma.be
Welke voordelen bieden aanvullende verzekeringen? Wie zich bewust is van de risico’s die hij of zij loopt, kan meestal schade en ongevallen voorkomen. Als zelfstandige loop je andere risico’s dan als loontrekkende. Je doet er dan ook goed aan een inventaris op te stellen van die risico’s. Zodra die klaar is, kan je beslissen om de risico’s zelf te dragen, er preventief tegen op te treden of een verzekering af te sluiten. Meestal is een combinatie van deze mogelijkheden de beste keuze. Houd er wel rekening mee dat een aantal verzekeringen verplicht zijn.
26
STA RT ERSBROCH U R E
VE RZE KE RI NGE N
We onderscheiden drie grote risicogebieden:
1 / Persoonlijke risico’s De risico’s voor zelfstandigen en loontrekkenden zijn hier gelijklopend: ongeval, der bescherming dan loontrekkenden. De sociale zekerheid biedt voor loontrekkenden bijvoorbeeld uitkeringen die toelaten om verder een behoorlijk leven te leiden. Voor zelfstandigen zijn de wettelijk voorziene uitkeringen een stuk klei-
TIP
ner tot onbestaand.
2 / Aansprakelijkheidsrisico’s
Voor alle informatie
Een zelfstandige loopt risico door de daden die hij en zijn personeel stellen.
over de aanvullende
Enkele voorbeelden:
verzekeringen kan
• Tijdens schilderwerken valt een ladder om, met een verkeersongeluk tot gevolg.
je terecht bij Zenito
• Een ober morst eten op de kledij van een klant.
Aanvullend Pensioen.
• Een personeelslid raakt gekwetst tijdens het werk.
www.zenito.be/
3 / Bedrijfsschaderisico’s
aanvullendpensioen
De middelen van de zelfstandige (gebouwen, voertuigen, machines, enz.) staan
of via e-mail:
eveneens bloot aan allerlei gevaren.
[email protected] Voor elk van deze risico’s bestaan er specifieke verzekeringen.
Verzekeringen tegen persoonlijke risico’s Als zelfstandige betaal je aanzienlijk minder sociale bijdragen dan als loontrekkende. De uitkeringen die je ontvangt als er iets mis gaat, zijn dan ook een pak lager.
De voorziene sociale zekerheid aanvullen of niet, de keuze is vaak moeilijk...
De tabel op de volgende pagina vergelijkt de uitkeringen aan loontrekkenden en zelfstandigen. In de laatste kolom zie je welke bijkomende verzekeringen het verschil kunnen compenseren. Als zelfstandige kan je je dus beperken tot het geringe wettelijk voorziene sociale zekerheids-
stelsel. Of je vult dit wettelijk voorziene stelsel aan met bijkomende verzekeringen. De keuze is vaak moeilijk. Vooral in een startperiode zal je misschien alle beschikbare middelen willen investeren in je zaak. Vaak blijft er dan voor de eigen sociale zekerheid niet veel meer over. Toch is het belangrijk om je in te dekken. Risico’s en de verzekering waarmee je je ertegen beschermt • Laag pensioen - overlijden: (Sociaal) Vrij Aanvullend Pensioen / ToppensioenPensioensparen / Groepsverzekering – Individuele Pensioentoezegging / RIZIVVoorzorgsplannen voor medische zorgverleners. • Inkomensverlies door arbeidsongeschiktheid: Gewaarborgd inkomen. • Geldnood door hoog oplopende ziektekosten: Hospitalisatieverzekering
27
VERZEKERINGEN
overlijden, ziekte, pensioen, werkloosheid, ... Zelfstandigen genieten echter min-
STA RT ERSBROCH U R E
VE RZE KE RI NGE N
VERGELIJKING UITKERINGEN AAN LOONTREKKENDEN EN ZELFSTANDIGEN
RISICO’S
LOONTREKKENDE
PENSIOEN
Pensioenuitkering: volgens het aantal gewerkte jaren en het inkomen
Idem, maar lager
INKOMENSVERLIES DOOR: - ZIEKTE - ONGEVAL - INVALIDITEIT
Uitkeringen wegens arbeidsongeschiktheid.
De eerste maand: € 0
ZIEKTEKOSTEN KLEINE RISICO’S
Gedeeltelijke terugbetaling van dokters-, apothekers-, tandartskosten
Gedeeltelijke terugbetaling
Hospitalisatieverzekering
ZIEKTEKOSTEN GROTE RISICO’S
Gedeeltelijke terugbetaling
Gedeeltelijke terugbetaling
Hospitalisatieverzekering
WERKLOOSHEID
Werkloosheidsvergoeding
Wanneer men zelfstandige wordt vanuit een loontrekkend beroep of vanuit de werkloosheid en men deze activiteit uitoefent gedurende minstens 6 maanden en maximum 15 jaar, blijft het recht op werkloosheidsvergoeding behouden. Op deze maatregel kan men slechts eenmaal beroep doen.
Eerste periode gewaarborgd loon, daarna 60% van het loon en bij invaliditeit (na 1 jaar) 65%
FAILLISSEMENT
OVERLIJDEN VOOR PENSIOENLEEFTIJD
Overlevingspensioen
ZELFSTANDIGE
OPLOSSING (Sociaal) Vrij Aanvullend Pensioen voor zelfstandigen Toppensioen-Pensioensparen Groepsverzekering / IPT Verzekering Gewaarborgd Inkomen
Daarna, bij volledige arbeids ongeschiktheid, vast (gering) bedrag per dag
Er is een zeer geringe verzekering bij faillissement
Voor faillissementsbegeleiding kan u terecht op www.dyzo.be
Idem, maar lager
(Sociaal) Vrij Aanvullend Pensioen voor zelfstandigen Groepsverzekering / IPT
WERKONGEVAL
Vergoeding voor werkongeval
Geen verzekeringsvergoeding, men valt terug op de arbeids ongeschiktheids-vergoeding
Verzekering Gewaarborgd Inkomen
BEROEPSZIEKTE
Vergoeding bij beroepsziekte
Geen verzekeringsvergoeding, men valt terug op de arbeids ongeschiktheids-vergoeding
Verzekering Gewaarborgd Inkomen
KINDEREN
Kinderbijslag
Idem, volledige gelijkschakeling met kinderbijslag werknemers sinds 1/7/2014
28
STA RT ERSBROCH U R E
VE RZE KE RI NGE N
Vrij Aanvullend Pensioen (VAP) Het Vrij Aanvullend Pensioen is een unieke formule, exclusief voor zelfstandigen. Het systeem is zeer flexibel en biedt ook voor starters een pak voordelen.
Je kan tot 9,40% van je netto bedrijfsinkomen opzij zetten in een Sociaal Vrij Aanvullend Pensioen (slechts 8,17% in een Gewoon VAP). Het gespaarde bedrag wordt opgebouwd op basis van een gewaarborgde interestvoet en door een eventuele
• Geen financiële zorgen bij pensioen en overlijden.
winstdeelname. Voor elke storting wordt een interestopbrengst toegekend tot de
• Minder belastingen
einddatum van het pensioenplan. Deze kan in de
en sociale bijdragen
Op je pensioen leeftijd ontvang je het gespaarde geld, samen met de interest en de winsdeelname.
loop van het pensioenplan wijzigen voor de stortingen die de pensioeninstelling na een eventuele wijziging ontvangt.
betalen. • Een formule die enkel geldig is voor zelfstandigen.
Bovenop de gegarandeerde interestopbrengst kan er jaarlijks een deelneming in de winst toegekend worden volgens de modaliteiten en voorwaarden van het winstdeelnameplan. Deze deelname in de winst is niet gewaarborgd en is o.a. afhanke-
lijk van de financiële resultaten van de pensioeninstelling en de economische conjunctuur. Het gespaarde geld ontvang je op pensioenleeftijd, samen met de interest en de winstdeelname.
TIP Het wettelijk pensioen
Het Vrij Aanvullend Pensioen: 2 soorten
van de zelfstandige is 1. Het ‘Gewoon’ VAP: degelijkheid bewezen
beperkt. Een aanvullende
• De bijdragen zijn fiscaal aftrekbaar als bedrijfslast, zo bespaar je niet alleen
pensioenvoorziening is
belastingen (in de hoogste schijf) maar ook sociale bijdragen. • Je geniet een maximale vrijheid: geen verplichte bijdragebetaling, ruime
dan ook aangewezen. Het (Sociaal) VAP biedt
keuzemogelijkheid inzake VAP-bijdragen (tot 8,17% op het inkomen waarop
een aanvullend rust- en/
ook je voorlopige wettelijke sociale bijdragen worden berekend, met een
of overlevingspensioen
maximum van € 3.027,09 per jaar).
aan niet te kloppen voorwaarden.
2. Het ‘Sociaal’ VAP: met extra waarborgen! Het Sociaal VAP biedt nog extra troeven. Eigenlijk is het een Gewoon VAP, met dezelfde voordelen maar aangevuld met extra waarborgen. Hogere fiscaal aftrek-
De pensioenplannen worden binnen Zenito Sociaal Verzekeringsfonds vzw (FSMA-nr.
bare bijdragen worden mogelijk: 15% meer dan in het Gewoon VAP (tot 9,40% op
018524A) verdeeld door Zenito Aanvullend
het inkomen waarop je voorlopige wettelijke sociale bijdragen worden berekend,
broekk aai 37, 1000 Brussel, gespecialiseerd
Pensioen cvba (FSMA-nr. 067367A), Willein aanvullende sociale bescherming voor
met een maximum van € 3.482,82 per jaar).
Zelfstandigen, en beheerd door de pensioeninstelling KBC Verzekeringen nv (FSMA
Minder belastingen en minder sociale bijdragen
nr. 0014), Prof. R. Van Overstraetenplein 2,
Door de fiscus wordt het (Sociaal) Vrij Aanvullend Pensioen anders aanzien dan
door Zenito Solidariteitsfonds, Onderlinge
een levensverzekering of het pensioensparen. Je vrije bijdrage is immers volledig aftrekbaar als bedrijfslast in het kader van de inkomstenbelasting op voorwaarde dat de zelfstandige tijdens het betreffende jaar effectief en volledig de bijdragen betaald heeft die hij krachtens het sociaal statuut der zelfstandigen verschuldigd is. Deze bijdrage wordt afgetrokken in de hoogste schijf van je inkomen. Je sociale bijdragen worden berekend op je bedrijfsinkomen. Doordat je een extra bedrijfslast hebt afgetrokken, zal je ook heel wat minder sociale bijdragen moeten betalen.
29
3000 Leuven voor het pensioengedeelte en Verzekeringsvereniging, voor de solidaire waarborgen.
VERZEKERINGEN
Het principe
STA RT ERSBROCH U R E
VE RZE KE RI NGE N
TIP HET SOCIAAL VAP VIA ZENITO AANVULLEND PENSIOEN, JOUW BESTE KEUZE!
Flexibel • De formule is flexibel. Je bepaalt zelf hoeveel je spaart en wanneer je dat doet. Als je dat wenst, kan je ook een tijdlang geen geld opzijzetten. • Het (Sociaal) Vrij Aanvullend Pensioen mag bovenop de individuele levensverzekering en het klassieke pensioensparen worden afgetrokken. Voorbeeld: Je hebt een inkomen van € 15.000. Na het toepassen van een indexeringscoëfficiënt (1,0282748 voor 2015) bedraagt het geherwaardeerd inkomen € 15.424,12. Je kan het
• Je bouwt een aanvullend rust- en/of overlevings-
inkomen met 9,40% laten dalen door geld opzij te zetten voor een Sociaal Vrij Aanvullend Pensioen.
pensioen op. • Bij arbeidsongeschiktheid wordt het
CENTEN OP VAP REKENING
BELASTING BESPARING
SOCIALE BIJDRAGEN BESPARING
TOTALE BESPARING
42,80%
23,52%
66,32%
€ 620,54
€ 341,01
€ 961,55
pensioenplan door ons verder opgebouwd. Bij bevalling voorzien we nog eens in een verdere
€ 1.449,87
KOSTPRIJS VAP
€ 488,32
doorstorting voor een half jaar. • Bij arbeidsongeschikt-
Naast een maximumpremie geldt er ook een minimumpremie. Uiteraard mag
heid ontvang je een
men ook beslissen om geen bijdrage te storten, maar indien men een bijdrage
extra bedrag bovenop je
stort, dan geldt een minimumbedrag van € 100,00 in het Gewoon VAP, in een
wettelijke uitkering.
Sociaal VAP geldt een minimumbedrag van € 111,12 op jaarbasis. Om te weten
• Bovendien krijg je, indien je het slachtoffer
wat je precies kan betalen, kan je terecht bij Zenito Aanvullend Pensioen via www.zenito.be/aanvullendpensioen.
zou worden van een ernstige ziekte zoals
BIJDRAGETABEL VAP VOOR DE GEVESTIGDE ZELFSTANDIGE 2015
kanker, een aanzienlijk INKOMEN 2012
GEÏNDEXEERD (x 1,0282748)
GEWOON VAP tot maximaal 8,17%
SOCIAAL VAP tot maximaal 9,40%
€ 2.500,00
€ 2.570,69
€ 210,03
€ 241,64
€ 5.000,00
€ 5.141,38
€ 420,05
€ 483,29
€ 10.000,00
€ 10.282,75
€ 840,10
€ 966,58
VAP kan je aftrekken in
€ 15.000,00
€ 15.424,13
€ 1.260,15
€ 1.449,87
de hoogste schijf van
€ 20.000,00
€ 20.565,50
€ 1.680,20
€ 1.933,16
€ 25.000,00
€ 25.706,88
€ 2.100,25
€ 2.416,45
€ 36.032,47
€ 37.051,29
€ 3.027,09 (= max. plafond)
€ 3.482,82 (= max. plafond)
€ 40.000,00
€ 41.131,00
€ 3.027,09
€ 3.482,82
belastingvrij bedrag uitgekeerd. • Extra voordelig voor starters. Het bedrag dat je betaalt voor de opbouw van je Sociaal
je inkomen. Zowel bij aanvang van je activiteit als in het jaar van de herberekening van de sociale bijdragen betaal je dus minder belastingen en minder voor je wettelijke bijdrage sociale zekerheid.
30
STA RT ERSBROCH U R E
VE RZE KE RI NGE N
BIJDRAGETABEL VAP VOOR STARTERS EN MEEWERKENDE ECHTGENOTEN
GEWOON VAP tot maxImaal 8,17%
SOCIAAL VAP tot maximaal 9,40%
STARTERS 1ste, 2de en 3de jaar
€ 12.870,43
€ 1.051,51
€ 1.209,82
MEEWERKENDE ECHTGENOOT in maxistatuut
€ 5.653,98
€ 461,93
€ 531,47
Extra voordelig voor starters & meewerkende
4. Een bijkomende vergoeding ten gevolge van een
echtgenoten
ernstige ziekte. Deze waarborg “vergoeding bij ern-
Zelfstandigen die nog geen drie volledige jaren gestart
stige ziekte” heeft de volgende voordelen:
zijn, hebben de keuze:
• de vergoeding komt bovenop de rente bij arbeidson-
• Ofwel betalen zij sociale bijdragen op een zelf gekozen
geschiktheid (zie hierboven);
inkomen
• je krijgt meteen een uitkering indien je getroffen
• Ofwel betalen zij sociale bijdragen op de wettelijk
wordt door een ernstige ziekte. Deze uitkering komt
ingestelde minimumgrens
tegemoet aan de dringende behoefte op het moment dat de ernstige ziekte wordt vastgesteld en men een
In het eerste geval (zelf gekozen inkomen) wordt de bij-
aantal maatregelen moet nemen in het licht van de
drage voor het aanvullend pensioen berekend tot maxi-
continuïteit van de onderneming;
mum 9,40% op dit verhoogd inkomen.
• het betreft volgende ernstige ziekten: kanker, leukemie, multiple sclerose, tuberculose, ziekte van
Voor zelfstandigen die geen keuze-inkomen bepaald
Parkinson en ziekte van Hodgkin (allen erkend door
hebben, wordt de bijdrage berekend op de minimum-
de Minister van Sociale Zaken).
grens. Deze aanvullende prestaties in het Sociaal VAP zijn niet Het (Sociaal) VAP via Zenito Aanvullend Pensioen:
onderhevig aan een medisch onderzoek door een ver-
een ideale aanvulling op je beperkt wettelijk sociaal
zekeringsgeneesheer, er zijn geen uitsluitingen en geen
statuut.
bijkomende premies van toepassing!
1. Als je arbeidsongeschikt wordt, worden je VAP-bijdragen doorbetaald tot aan de pensioenleeftijd. Dat geeft jou de zekerheid dat je pensioenplanning niet in het gedrang komt bij arbeidsongeschiktheid. 2. Wanneer je als vrouwelijke zelfstandige moederschapsrust neemt, worden je VAP-bijdragen voor twee volle kalenderkwartalen doorbetaald. 3. Wanneer je arbeidsongeschikt wordt, vult het Zenito Solidariteitsfonds, Onderlinge Verzekeringsvereniging, je wettelijke invaliditeitsuitkering aan tot op werknemersniveau door de toekenning van een rente door arbeidsongeschiktheid door een ziekte of een ongeval (arbeids- of privéongeval).
31
VERZEKERINGEN
INKOMEN
STA RT ERSBROCH U R E
VE RZE KE RI NGE N
Groepsverzekering Individuele Pensioentoezegging (IPT)
• Bij eventuele verkoop of faillissement van je bedrijf,
Een appeltje voor de dorst… op kosten van de zaak?
• Je kan eventueel ook een voorschot opnemen voor het
Als zelfstandig ondernemer geef je voortdurend het
kopen, (ver)bouwen, herstellen van een in de Europese
beste van jezelf voor je bedrijf. Waarom zou je er dan
Unie gelegen onroerend goed. Het contract kan ook in
niet op kosten van je bedrijf voor zorgen dat je koop-
pand gegeven worden als waarborg voor een hypothe-
kracht
Een appeltje voor de dorst... op kosten van de zaak?
gevrijwaard
blijft het reeds opgebouwde kapitaal gevrijwaard.
blijft
caire lening.
als je van een (karige) uitkering moet leven in geval
Welke fiscale voordelen?
van
• De gestorte premies zijn voor het bedrijf integraal
werkonbekwaamheid
of stopzetting van je pro-
aftrekbaar, onder de volgende voorwaarden:
fessionele activiteit? En hoe
1. De verzekering moet worden afgesloten voor alle
kan je de levensstandaard
leden van een bepaalde categorie (bv. alle zaakvoerders).
van je naasten waarborgen
2. Je geniet binnen het bedrijf een regelmatige maan-
in geval van vroegtijdig overlijden? Je hebt de keuze uit
delijkse bezoldiging.
twee formules: de klassieke groepsverzekering of de
3. Je globale pensioen (de in jaarrente uitgedrukte som
individuele pensioentoezegging.
van het wettelijk pensioen en het extralegale pen1. De klassieke groepsverzekering
sioen) mag niet groter zijn dan 80% van de laatste
Voor wie?
normale bruto jaarbezoldiging op basis van een volledige beroepsloopbaan.
De klassieke groepsverzekering is een groepsverzekering voor bedrijfsleiders die werkelijk een leiding-
• Het verzekerde kapitaal wordt door de maatschap-
gevende functie uitoefenen en daarvoor een maande-
pij rechtstreeks aan jou (en aan de eventuele overige
lijkse bezoldiging krijgen (zaakvoerders, bestuurders of
rechthebbenden) uitgekeerd. Deze uitkering heeft dus
beheerders).
geen enkele fiscale impact voor het bedrijf.
Door wie?
2. Individuele Pensioentoezegging (IPT)
Een groepsverzekering wordt afgesloten door het
• Het verschil met de klassieke groepsverzekering is
bedrijf, ten gunste van de verzekerden (jezelf) of hun
dat het wordt afgesloten door het bedrijf, ten gunste
rechthebbenden bij overlijden. De premies worden dus
van één verzekerde (jezelf) of de rechthebbenden bij overlijden.
ook betaald door het bedrijf. De onderneming kent aan alle leden van eenzelfde categorie (bijvoorbeeld alle
• De premies worden dus ook betaald door het bedrijf.
bestuurders) een extralegale pensioenvoorziening toe
• De individuele pensioentoezegging biedt jou maat-
waarvan de bijzonderheden omschreven worden in een
werk en wordt afgestemd op je specifieke wensen. Het
reglement dat integraal deel uitmaakt van het contract.
is een individueel contract zonder reglement, en moet
dus NIET worden afgesloten voor alle leden van een
Welke waarborgen?
bepaalde categorie (bv. alle bestuurders).
Je hebt de keuze uit twee hoofdwaarborgen: • De pensioenverzekering: de verzekeringsmaatschap-
Opgelet: of je nu een vennootschap hebt, dan wel van
pij zal je het opgebouwde kapitaal en/of de rentes uit-
plan bent er één op te richten, de boodschap is dezelfde;
keren op het moment dat je met pensioen gaat.
als zelfstandige is het aan te raden om de pensioenbe-
• De overlijdensverzekering: in geval je vóór de pensi-
hoeften in de eerste plaats met een (Sociaal) VAP-over-
oenleeftijd overlijdt, heb ben je begunstigden recht op
eenkomst veilig te stellen. Cumul is volledig toegelaten
een uitkering.
mits het respecteren van de zgn. 80% grens. Eerst (Sociaal) VAP, dan IPT of groepsverzekering. Een groepsver-
Welke verworven rechten?
zekering of een individuele pensioentoezegging kan
Belangrijk voordeel: je bent eigenaar van het contract. Je
aanvullend gebruikt worden om de pensioenkapitalen
geniet hierdoor een aantal verworven rechten:
van het VAP aan te vullen.
• Bij vroegtijdig vertrek beslis je zelf wat er met je contract zal gebeuren (de centen blijven een rente ontvan-
Nog een bijkomende opmerking: door eerst de bijdra-
gen en zijn opvraagbaar vanaf 60 jaar)
gen van het VAP te storten, kan men als zelfstandige
32
STA RT ERSBROCH U R E
VE RZE KE RI NGE N
Gewaarborgd inkomen
diging fiscaal wordt geneutraliseerd door de aftrek van
Een zelfstandige die door ziekte of ongeval niet of maar
de VAP-bijdrage. Gevolg: de grens van 80% verhoogt,
gedeeltelijk meer kan werken, krijgt onvermijdelijk
waardoor er een hogere groepsverzekering/IPT-premie
financiële en organisatorische problemen. De wette-
mogelijk is!
lijk voorziene uitkeringen voor arbeidsongeschiktheid beginnen immers pas te lopen na één maand en enkel
Het kapitaal bij uitkering wordt in een (Sociaal) VAP
als je volledig werkonbekwaam bent.
immers veel minder belast dan bij een groepsverzekering of IPT. En voor premies via een groepsverzekering
Een verzekering ‘gewaarborgd inkomen’ zorgt ervoor
of IPT geldt een taks van 4,40%, deze is niet van toepas-
dat je, tijdens je afwezigheid, over de financiële mid-
sing voor de VAP-bijdragen.
delen beschikt om je zaak draaiende te houden. In het slechtste geval, bij stopzet-
Ook hier staat Zenito tot je dienst voor verdere info.
De verzekering zorgt ervoor dat je over de financiële middelen beschikt om je zaak draaiende te houden.
Toppensioen-Pensioensparen Naast een (Sociaal) Vrij Aanvullend Pensioen kan je via Zenito Aanvullend Pensioen ook deelnemen aan het Toppensioen-Pensioensparen. Dat garandeert je een gewaarborgd spaarkapitaal bij je pensionering bovenop het kapitaal van het Vrij Aanvullend Pensioen. Je kan voor 2015 tot € 940 spa-
Een gewaarborgd spaarkapitaal bij je pensionering bovenop het kapitaal van het VAP.
ting van de zaak, heb je ook de middelen om jou en je gezin verder te onderhouden. Het principe is eenvoudig Je bepaalt welke dagvergoeding je wilt ontvangen indien je arbeidsongeschikt zou worden. Hierbij houd
ren en dat levert je een
je rekening met hetgeen je
aanzienlijk kapitaal op
nodig hebt om de ziekteperiode te kunnen overbruggen,
ter aanvulling van je
leningen die je moet afbetalen en hulp die je zal nodig
wettelijk pensioen. Je
hebben in je zaak.
kan de betaling van het jaarlijks
spaarbedrag
Indien je gedeeltelijk arbeidsongeschikt wordt, ontvang
zelf spreiden in de tijd.
je vanaf een bepaalde datum een overeenkomstig deel van de gevraagde dagvergoeding.
Vanuit fiscaal oogpunt is dit Toppensioen-Pensioensparen ook interessant; de premies leveren een belasting-
De premie van deze verzekering is volledig fiscaal
vermindering op.
aftrekbaar als bedrijfslast.
Zowel het (Sociaal) VAP als het Toppensioen-Pensioen-
De premieberekening hangt af van verschillende
sparen via Zenito Aanvullend Pensioen zijn ‘Tak 21-pen-
factoren, zoals:
sioenplannen’, m.a.w. 100% veilige spaarformules met
• leeftijd
een jaarlijks gegarandeerd rendement (kapitaalsgaran-
• rente: de vergoeding die je op jaarbasis wenst te ver-
tie) als essentieel kenmerk.
zekeren
De belastingvermindering is vanzelfsprekend verre-
• eigen risicotermijn: periode waarin geen uitkeringen
kenbaar met de verschuldigde belasting. Het voortij-
volgen (1, 3, 6 of 12 maanden)
dig opvragen van de opgebouwde reserves vóór 60 jaar,
• activiteit
is wel af te raden gezien de fiscaal ongunstige maatregelen.
Meer nog. Via Zenito geniet een startende zelfstandige de eerste vijf jaar van een korting via de formule ‘Jonge Carrière’, namelijk van 15% wanneer men nog geen vijf jaar een zelfstandigenactiviteit uitoefent en jonger is dan 45 jaar. Een niet te onderschatten troef!
33
VERZEKERINGEN
de wedde verhogen, omdat de verhoging van de bezol-
STA RT ERSBROCH U R E
VE RZE KE RI NGE N
RIZIV-Voorzorgsplannen
Hoe kan je ze gebruiken? Je bent verplicht dit bedrag te
Elke kinesitherapeut/geneesheer/apotheker/tandarts
gebruiken voor de opbouw van een aanvullende sociale
kan toetreden tot de Nationale Conventie tussen kine-
zekerheid. Dat betekent dat je met deze dotatie een aan-
sitherapeuten/geneesheren/apothekers/tandartsen
vullend pensioen kan financieren.
en mutualiteiten, de zgn. RIZIV-conventie. Door middel van deze conventie, verbindt de kinesitherapeut/
Deze toelage dient niet bij het inkomen te worden
geneesheer/apotheker/tandarts zich ertoe de richtlij-
gevoegd en is derhalve niet belastbaar noch aftrekbaar.
nen van het RIZIV na te leven inzake nomenclatuur en honoraria.
Hospitalisatieverzekering
De patiënten genieten immers van een hogere terug-
Ziekenhuiskosten blijven stijgen terwijl de bedragen die
betaling van de prestaties als ze zich richten tot een
de ziekenfondsen terugbetalen steeds kleiner worden.
geconventioneerde kinesitherapeut/geneesheer/apo-
Via Zenito Aanvullend Pensioen kan je een hospitali-
theker/tandarts.
satieverzekering afsluiten die ervoor zorgt dat je gewapend bent tegen onverwacht hoogoplopende zieken-
Kan jij van de RIZIV-tussenkomst genieten?
huisfacturen en medische onkosten.
Ja, je hebt recht op deze dotatie, indien je als geconventioneerde kinesitherapeut/geneesheer/apotheker/tandarts (zelfstandige of loontrekkende) werkzaam bent in het kader van de conventie. Het bedrag van deze toelage/dotatie wordt jaarlijks voor elk beroep gepubliceerd. Wij informeren je over de procedure voor het bekomen van deze toelage en nemen de administratieve stap-
We bieden je de mogelijkheid om de RIZIV-toelage te beleggen in een individuele pensioenrekening.
pen bij het RIZIV voor onze rekening. Zenito Aanvullend
Pensioen
doet dus voor jou het nodige bij het RIZIV. We beschikken over sterke troeven want wij slaan twee vliegen
in één klap! Het sociaal statuut biedt je namelijk twee grote voordelen bij de uitbouw van je sociale zekerheid: • Enerzijds bieden we je de mogelijkheid om de RIZIV-toelage, een bedrag dat je kan ontvangen van het RIZIV, te beleggen. Dat is dus gratis! De dotatie wordt belegd in een individuele pensioenrekening: het zogenaamde RIZIV-Voorzorgsplan. • Je kan je RIZIV-Voorzorgsplan ook nog eens aanvullen met een (Sociaal) Vrij Aanvullend Pensioen voor Zelfstandigen. Hoe moet ik deze tussenkomst van het RIZIV aanvragen? Wij openen voor jou een individuele pensioenrekening. Wij zorgen voor de verdere afhandeling van de volledige procedure. Dat is voor jou de beste garantie dat je je recht op deze dotatie niet verliest.
34
STA RT ERSBROCH U R E
VE RZE KE RI NGE N
VERPLICHTE, ONONTBEERLIJKE EN AAN TE RADEN VERZEKERINGEN
WETTELIJK VERPLICHTE VERZEKERINGEN PRIVE
BEDRIJF
ONONTBEERLIJKE VERZEKERINGEN
AAN TE RADEN VERZEKERINGEN
· B.A. auto
· Brandverzekering
· Omnium auto
· Verzekering huispersoneel
· B.A. privéleven (familiale)
· Verkeerspolis
· Rechtsbijstand
· Reisverzekering
· B.A. uitbating, toevertrouwd goed, na levering
· Machinebreuk
· Brandverzekering
· Transportverzekering
· B.A. auto · Arbeidsongevallenverzekering Personeel · B.A. brand en ontploffing
· Bedrijfsschade · Rechtsbijstand
35
· Alle risico’s
VERZEKERINGEN
Verzekeringen voor aansprakelijkheidsrisico’s en bedrijfsschaderisico’s
© Frederiek Van de Velde
Mike Keirsbilck Consouling Sounds www.consouling.be
Welke rechtsvorm kies je voor je onderneming? Als starter moet je je zaak organiseren volgens een bepaalde ondernemingsvorm. Kies je niet voor een vennootschap, dan wordt je onderneming een eenmanszaak of handelszaak.
36
STA RT ERSBROCH U R E
RECHTSVORM
Kiezen tussen handelszaak en vennootschap
met het oogmerk aan de vennoten een rechtstreeks of onrechtstreeks vermogensvoordeel te bezorgen. In de gevallen bepaald in het wetboek, kan zij worden opgericht door een rechtshandeling uitgaande van één persoon die goederen bestemt tot één of meer nauw-
Handelszaak (natuurlijke persoon)
keurig omschreven activiteiten. In de gevallen bepaald
In het dagelijks taalgebruik staat de term ‘handelszaak’
in het wetboek kan de vennootschapsakte bepalen dat
of eenmanszaak voor een onderneming die, in tegen-
de vennootschap niet is opgericht met het oogmerk aan
stelling tot de vennootschap, geen aparte rechtsper-
de vennoten een rechtstreeks of onrechtstreeks vermo-
soonlijkheid bezit. Er is dus ook geen duidelijke split-
gensvoordeel te bezorgen.’ (definitie volgens het Wet-
sing tussen het privévermogen van de handelaar en het
boek van Vennootschappen).
vermogen van de zaak.
rechten en plichten.
manier genomen worden.
• Voor bepaalde vennootschapsvormen geldt een beperkte
• Omdat alle winst van de eenmanszaak wordt belast in
aansprakelijkheid.
functie van de natuurlijke persoon-ondernemer, komt
• Fiscaliteit: Het belastbaar resultaat wordt belast in het
het batig saldo na belastingen bij die ondernemer zelf
stelsel van de vennootschapsbelasting. Voor KMO’s
terecht. Je beslist zelf hoeveel je hiervan investeert in
bestaat hier een zgn. ‘verlaagd opklimmend’ tarief.
de zaak.
Het fiscaal voordeel van een vennootschap ligt ech-
• Beperkte administratieve en boekhoudkundige ver-
ter niet zozeer in de lagere tarieven, maar in de moge-
plichtingen.
lijkheid te streven naar een optimale inkomstenmix. De inkomsten van vennootschap en individu kunnen zodanig worden georganiseerd dat in totaal zo weinig mogelijk belastingen worden betaald en dat er jaren-
• Geen specifieke juridische structuur. Je bent zelf
lang een zo stabiel mogelijk inkomen wordt genoten.
onbeperkt aansprakelijk en staat met je volledige per-
• Alle afspraken tussen partners die samenwerken in de
soonlijke vermogen in voor de verbintenissen van de
zaak staan duidelijk op papier.
onderneming.
• De vennootschap biedt een aantal interessante moge-
• Opvolging en overname uitwerken is moeilijker. Het uit-
lijkheden om vóór het overlijden een goede opvol-
werken van een preventieve opvolgingsregeling heeft
gingsregeling uit te dokteren.
de meeste kans op slagen als je onderneming een vennootschapsvorm heeft aangenomen. In dat geval kan je immers werken met aandelen, en kan de zeggenschap over de onderneming gescheiden worden van de econo-
• Formele besluitvorming en procedures.
mische eigendom. Dat is onmogelijk in een eenmans-
• Meer juridische en administratieve verplichtingen dus
zaak die niet zomaar valt op te splitsen.
meer kosten. De oprichting is voor de meeste ven-
• Inkomstenbelastingen: alle inkomsten van de onder-
nootschapsvormen door diverse wettelijke verplich-
neming worden belast via de personenbelasting van de
tingen duurder dan het starten met een eenmanszaak.
ondernemer zelf. Er is geen aparte fiscale aangifte en
• Zwaardere boekhoudkundige verplichtingen.
aanslag voor de eenmanszaak.
Vennootschap (rechtspersoon) ‘Een vennootschap wordt opgericht door een contract op grond waarvan twee of meer personen overeenkomen iets in gemeenschap te brengen met als doel één of meer nauwkeurig omschreven activiteiten uit te oefenen en
37
RECHTSVORM
• Rechtspersoonlijkheid: de vennootschap heeft eigen • Beslissingen kunnen op een snelle en weinig formele
STA RT ERSBROCH U R E
RECHTSVORM
Welke vennootschapsvorm is geschikt voor je onderneming? Als je kiest voor een vennootschap, moet je ook nog opteren voor een bepaalde vennootschapsvorm. We zetten de belangrijkste vennootschapsvormen op een rij en bespreken hun voor- en nadelen.
VENNOOTSCHAPSVORMEN
(E)BVBA
StartersBVBA
NV
V.O.F.
Comm. V
Comm. VA
CVBA CVOA
Wanneer je kiest voor
De besloten vennootschap met beperkte aansprakelijkheid ((E)BVBA)
een vennootschap met
Oorspronkelijk bestonden er belangrijke verschillen tussen de BVBA en de
beperkte aansprakelijk-
naamloze vennootschap (NV). Een hele serie wetswijzigingen heeft het onder-
heid, dan zal de notaris
scheid tussen NV en BVBA steeds meer doen vervagen. Het belangrijkste juridi-
je vragen om bij de
sche verschilpunt dat overblijft ligt in het ‘besloten’ karakter van de BVBA. Dit
opstart een financieel
wil zeggen dat de overdracht van aandelen (verkoop, schenking, vererving, ...)
plan neer te leggen.
aan strikte regels gebonden is. Bovendien is
Bij een faillissement
het vereiste minimumkapitaal lager in de BVBA
binnen de drie jaar
dan in de NV (€ 18.550, in plaats van € 61.500).
na oprichting, kan de
Het onderscheid tussen NV en BVBA is ondertussen vervaagd.
rechter dit financieel
Iedere handelaar, ondernemer of beoefenaar
plan opvragen. Als dan
van een vrij beroep kan ook alleen een BVBA
blijkt dat je onvoldoende
oprichten. Alle bepalingen die gelden voor een
maatschappelijk kapitaal
gewone BVBA blijven in principe gelden voor een eenpersoons-BVBA. Het te vol-
voorzag om de zaak
storten minimumkapitaal ligt wel hoger bij de EBVBA. Algemeen is dat bij een
kansen op succes te
BVBA 1/5 van het kapitaal in geld, met een minimum van € 6.200. Bij een EBVBA
geven, kan de beperkte
dient een minimumkapitaal van € 12.400 te worden volstort.
aansprakelijkheid worden opgeheven. • Een EBVBA kan opgericht worden door één vennoot (BVBA vanaf twee vennoten). • Alle vennoten zijn slechts aansprakelijk ten belope van hun inbreng. • De aandelen zijn altijd op naam en slechts onder zeer strikte voorwaarden overdraagbaar aan derden zodat het familiaal karakter gewaarborgd blijft.
• Notariële akte nodig voor de oprichting van een (E)BVBA. • Boekhoudkundige en administratieve verplichtingen zijn zwaarder dan bij een eenmanszaak.
38
STA RT ERSBROCH U R E
RECHTSVORM
De besloten vennootschap met beperkte aansprakelijkheid Starter (Starters-BVBA)
Belangrijkste verschilpunten met de BVBA zijn de
De Starters-BVBA heeft alle kenmerken van de klas-
vennootschappen zijn de aandelen doorgaans vrij over-
sieke (E)BVBA, behalve dat er geen minimumkapitaal is.
draagbaar. Nochtans kan de overdracht van aandelen in
Het is dus mogelijk om een Starters-BVBA op te richten
de statuten beperkt worden.
strakkere en meer ingewikkelde bestuursorganisatie en het hogere minimumkapitaal (€ 61.500). In naamloze
met slechts één euro kapitaal. Alleen natuurlijke personen kunnen een Starters-BVBA oprichten! • Alle vennoten zijn slechts aansprakelijk ten belope van hun inbreng. • Aandelen zijn in principe vrij overdraagbaar.
één euro kapitaal.
• Er kunnen winstbewijzen worden uitgegeven.
• Zolang de Starters-BVBA bestaat moet ieder jaar 25%
• Notariële akte nodig voor de oprichting van een NV.
van de winst gereserveerd worden.
• Minder goede waarborgen voor het behoud van het
• Het is moeilijk om een Starters-BVBA op te richten en
familiaal karakter.
toch te kunnen genieten van het verlaagd tarief in de
• Vrij ingewikkelde besluitvorming en zware boekhoud-
vennootschapsbelasting als men dividenden wil uit-
kundige verplichtingen.
keren.
• Hoog startkapitaal vereist.
• Voor de Starters-BVBA gelden dezelfde formaliteiten als voor de klassieke (E)BVBA: notariële akte, publica-
De vennootschap onder firma (V.O.F.)
tie in Staatsblad, …
De vennootschap onder firma is de eenvoudigste vennootschapsvorm. Het is een zuivere personenvennoot-
De naamloze vennootschap (NV)
schap.
Hoewel de wetgever de vennootschapsvorm van de NV had uitgedacht als ondernemingsvorm voor grotere
Dat betekent dat in principe:
kapitaalkrachtige ondernemingen, kan de NV-vorm
• De vennootschap ontbonden wordt door het overlijden
ook aangenomen worden door kleine en middelgrote
van een vennoot.
(familiale) bedrijven. De NV blijft wel op de eerste plaats
• De vennoten hun aandeel niet kunnen verkopen of
een kapitaalsvennootschap, m.a.w. een vennootschap
Een strakkere en meer ingewikkelde bestuursorga nisatie en een hoger minimum kapitaal.
schenken zonder akkoord van de medevennoot.
die ‘anoniem’ kapitaal zal
• Alle beslissingen met eenparigheid genomen worden.
aantrekken.
Hou
er
echter
reke-
ning mee dat de wetge-
• Er is geen minimumkapitaal vereist.
ver besliste om anonieme
• De inbreng van de vennoten kan bestaan uit arbeid.
effecten aan toonder af te
• De oprichting van een V.O.F. kan via een onderhandse
schaffen. Vanaf 1 januari
akte. Er is een minimum aan formele regels en je hoeft
2008 mogen geen nieuwe
geen notaris in te schakelen.
effecten met een anoniem
• De aandelen zijn niet overdraagbaar aan derden zodat
karakter meer uitgegeven
het familiaal karakter gewaarborgd blijft.
worden. Enkel gematerialiseerde effecten of aande-
• Beperkte verplichtingen inzake openbaarmaking van
len op naam waren nog mogelijk. Al wie nog effecten
stukken.
aan toonder in een kluis bewaarde, moest die uiterlijk 31 december 2013 omzetten in effecten op naam of moest die op een effectenrekening laten zetten.
39
RECHTSVORM
De Starters-BVBA kan worden opgericht met slechts
STA RT ERSBROCH U R E
RECHTSVORM
nootschapsvorm combineert de voordelen van een personenvennootschap (stabiel bestuur) met die van een kapitaalsvennootschap.
• Alle vennoten zijn hoofdelijk en onbeperkt aansprakelijk voor de schulden van de V.O.F. • Het faillissement van de V.O.F. brengt onvermijdelijk het faillissement van de vennoten met zich mee.
• De stille vennoten zijn enkel aansprakelijk ten belope van hun inbreng.
De gewone commanditaire vennootschap (Comm. V)
• De aandelen zijn vrij overdraagbaar.
De gewone commanditaire vennootschap of Comm. V verschilt van de V.O.F. in die zin dat er naast de ‘beherende vennoten’ ook ‘stille vennoten’ of geldschieters
• De Comm. VA moet worden opgericht bij notariële akte.
bestaan. De stille vennoten hebben, in tegenstelling tot
• De Comm. VA moet voldoen aan alle boekhoudkundige
de onbeperkt aansprakelijke beherende vennoten, een beperkte aansprakelijkheid.
• De voordelen zijn dezelfde als bij de V.O.F
verplichtingen van de dubbele boekhouding inzake publicatie, etc.
Hier kunnen naast ‘beherende vennoten’, ook ‘stille vennoten’ of geldschieters bestaan.
• Er is een hoog startkapitaal vereist (€ 61.500).
De coöperatieve vennootschap met beperkte of onbeperkte aansprakelijkheid (CVBA - CVOA) Men maakt een onderscheid tussen de coöperatieve
met dit verschil dat de
vennootschap met beperkte aansprakelijkheid (CVBA)
stille vennoten enkel aansprakelijk kunnen worden
en de coöperatieve vennootschap met onbeperkte en
gesteld voor hun inbreng van kapitaal dat recht geeft
hoofdelijke aansprakelijkheid (CVOA).
op deelname in de winst. Hun aandeel in het eventueel verlies blijft eveneens beperkt tot het kapitaal dat zij zelf hebben ingebracht. • De oprichting kan via een onderhandse akte. Er is een
• Alle vennoten zijn slechts aansprakelijk voor het
minimum aan formaliteiten en je hoeft geen notaris in
bedrag van hun inbreng in de CVBA.
te schakelen.
• De vennoten kunnen gemakkelijk in- en uittreden.
• De nadelen zijn dezelfde als bij de V.O.F. met dit ver-
• Notariële akte nodig voor de oprichting van een CV
schil dat de stille vennoten zich niet openlijk kunnen
(met beperkte aansprakelijkheid = een CVBA).
inlaten met het beheer van de vennootschap. Indien zij
• Boekhoudkundige en administratieve verplichtingen
dit wel doen, worden zij onbeperkt aansprakelijk.
zijn zwaarder.
• De Comm. V mag geen winst uitkeren zolang er overgedragen verlies is.
De commanditaire vennootschap op aandelen (Comm. VA) De commanditaire vennootschap op aandelen heeft eveneens ‘stille’ vennoten en ‘beherende’ vennoten. Het grote verschil met de gewone commanditaire vennootschap is dat de aandelen gedematerialiseerde effecten kunnen zijn, net zoals in een NV. Deze ven-
40
STA RT ERSBROCH U R E
RECHTSVORM
Neem een vliegende start met de Go4Business haalbaarheidsadvies Een goed idee In de eerste fase nemen we je ondernemingsidee onder de loep. Is je idee goed en maakt het kans op de markt? Met onze expertise ga je na of je idee haalbaar is.
Hier kan je testen of je het ondernemersbloed in je hebt. Bovendien controleren we of je volledig in orde bent met de nodige bewijzen en vergunningen.
Ondernemingsplan In de derde fase stellen we je ondernemingsplan en financieel plan op. Dat doen we door een marktanalyse te maken, je bedrijfsmissie en strategie te formuleren en je marketingplan vorm te geven. Daarnaast bekijken we samen met jou een aantal financieringsmogelijkheden en behandelen we het financieel plan in al zijn aspecten.
Formaliteiten Na een laatste controle van de wettelijke en praktische formaliteiten kan je van start gaan met je eigen zaak!
Wil je je plan aftoetsen bij iemand met ervaring? Contacteer gratis de UNIZO Ondernemerslijn op het nummer 0800 20 750 of per e-mail:
[email protected]. Je kan 7 dagen op 7, 24u op 24 bij ons terecht. www.go4business.be
TIP Je kan je eigen ondernemingsplan en financieel plan opstellen met de gratis startsimulator. www.startsimulator.be
41
RECHTSVORM
Wie ben ik, wat wil ik, wat kan ik?
© Hilde Nossin
Kim Vandenplas Libra Services bvba www.libra-services.be
Wat zijn je verplichtingen inzake boekhouding, btw & fiscaliteit? Een goede boekhouding voeren is cruciaal voor het welslagen van je zaak. Je doet hiervoor best een beroep op een boekhouder of accountant, een vertrouwenspersoon voor je zaak.
42
STA RT ERSBROCH U R E
UW BOE KHOUDI NG
Boekhouding Een goede boekhouding voeren is meer dan een wettelijke verplichting. Zonder een goede boekhouding is een gezond bedrijfsbeheer onmogelijk. Het geeft je een realistische kijk op de financiële situatie van je bedrijf. Ook als je een beroep doet op een externe boekhouder of accountant, volg je dus best zelf je boeken regelma-
TIP
tig op. Naargelang de aard en de omvang van je bedrijf voer je
Zenito helpt je op weg
één van de volgende soorten boekhoudingen:
met gericht eerste-
• Voor eenmanszaken, vennootschappen onder firma
lijnsadvies. Daarvoor kan je terecht bij
Zonder een goede boekhouding is een gezond bedrijfsbeheer onmogelijk.
en gewone commanditaire vennootschappen, met een omzet kleiner dan € 500.000 volstaat een vereenvoudigde boekhouding.
Zenito Consult. Voor
• Voor vennootschappen (BVBA, EBVBA, Starters BVBA, CV, NV, Comm. VA) en
doorgedreven advies
voor alle andere ondernemingen met een omzet vanaf € 500.000 is een volle-
en de voering van je
dige (dubbele) boekhouding verplicht.
boekhouding brengen Voer je een vereenvoudigde boekhouding, dan moet je dagelijks je financiële dag-
met één van de meer
boeken (kas- en bankboek) invullen en op regelmatige basis een aan- en ver-
dan 3000 boekhouders
koopboek bijhouden. Het inventarisatieboek en de jaarrekening stel je één keer
en accountants waar
per jaar op. Bij een volledige boekhouding komt daarbij nog een rekeningstelsel
Zenito mee samen-
en een uitgebreide jaarrekening met balans, resultatenrekening en toelichting.
werkt. In beide stelsels ben je verplicht een boekhouding te voeren die aangepast is aan de aard en omvang van je onderneming. Ze moet voldoende informatie verstrekken over alle verrichtingen in je bedrijf. Deze informatie krijg je uit de verantwoordingsstukken die naar de verschillende verrichtingen verwijzen (facturen, rekeninguittreksels, afschrijvingstabellen, enz.). Met de wettelijke erkenning van het elektronisch boekhouden hoef je sinds 2005 als ondernemer niet langer naast je elektronische boekhouding ook een papieren boekhouding bij te houden.
Btw Iedereen die in de uitoefening van een activiteit geregeld en zelfstandig leveringen van goederen of van diensten verricht zoals omschreven in het wetboek van btw, is onderworpen aan de btw-plicht. Hij moet een btw-activering aanvragen en btw betalen. Het normale btw-tarief bedraagt 21%. Er is ook een verlaagd tarief van 6% of 12%. Ondernemers (natuurlijke persoon, V.O.F. of BVBA) die voor 75% van hun omzet geen factuur uitreiken aan hun klanten (leveringen aan particulieren), kunnen opteren voor de forfaitaire btw-regeling. Deze forfaitaire btw-regeling kan enkel van toepassing zijn voor de beroepen waarvoor forfaitaire grondslagen werden vastgelegd. Hun omzet mag nooit meer dan € 750.000 excl. btw bedragen.
43
UW BOEKHOUDING
we je graag in contact
STA RT ERSBROCH U R E
UW BOE KHOUDI NG
Ondernemers met een omzet van max. € 15.000 kunnen
Voorafbetalingen - aanbevolen
gebruik maken van het vrijstellingsregime. Zij moeten
De wetgever verplicht zelfstandigen niet om voorafbe-
dan geen btw aanrekenen, maar kunnen ook zelf geen
talingen op de personenbelasting te doen. Doen ze geen
btw aftrekken. Je moet ook in dat geval wél je btw-status
voorafbetalingen, dan krijgen ze echter een belasting-
activeren bij het Ondernemingsloket.
vermeerdering. De fiscus verwacht vier voorafbetalingen: voor 10 april, 10 juli, 10 oktober en 21 december. In
Dit vrijstellingsregime kan niet gebruikt worden door
principe ben je telkens 1/4 van de verschuldigde perso-
ondernemers in de bouwsector en sinds 1 januari 2014
nenbelasting verschuldigd.
ook niet door horecaondernemers die met een geregistreerde kassa werken en ondernemers uit de sector van
Wanneer je voor de eerste maal als zelfstandige in
de recuperatie van materialen.
hoofdberoep een onderneming opricht, ben je voor drie jaar vrijgesteld van voorafbetalingen. Gedurende die periode past de fiscus geen belastingvermeerdering toe.
De belastingaangifte
Dit geldt ook voor nieuwe vennootschappen, op voor-
Voor het voorbije boekjaar moet je als zelfstandige een
schapsrecht.
waarde dat het om een nieuwe vennootschap gaat en deze voldoet aan de definitie van KMO uit het vennoot-
belastingaangifte indienen. Op het belastbaar inkomen betaal je jaarlijks belastingen. Afhankelijk van de juri-
Bedrijfsvoorheffing
dische vorm van de onderneming wordt het stelsel van
Vennootschappen dienen bij het uitbetalen van een wedde
de personenbelasting of de vennootschapsbelasting
aan de bedrijfsleiders (mandatarissen, werkende venno-
toegepast.
ten) een deel van dit wedde in te houden en rechtstreeks te betalen aan de fiscus: de bedrijfsvoorheffing (zoals bij
Berekening van de personenbelasting
loontrekkenden). Dat gaat ook gepaard met het invullen
Binnen de personenbelasting betaal je belastingen op
van bepaalde formulieren. Je laat je hiervoor best bijstaan
(onder andere) je beroepsinkomen. Dat is je bruto inko-
door een sociaal secretariaat.
men verminderd met de beroepskosten.
WWW.SOCIAALBUREAU.BE OF WWW.SOFIM.BE
Het belastingbarema voor de personenbelasting telt vijf tarieven, zie tabel onderaan. Hieraan moet nog wel de
Andere berekening in het kader van de vennootschapsbelasting
gemeentebelasting, verschuldigd op het belastingbe-
Vennootschappen zijn onderworpen aan de vennoot-
drag, worden toegevoegd.
schapsbelasting.
Het belastingvrije minimum bedraagt € 7.090. Dat
In een vennootschap wordt de winst belast, dat zijn de
bedrag wordt verhoogd voor lage inkomens, indien de
inkomsten min de bewezen uitgaven. Ook dividenden
belastingplichtige gehandicapt is en/of personen ten
die de vennootschap uitkeert uit haar winst worden in
laste heeft.
de vennootschapsbelasting belast.
BELASTINGSSTRUCTUUR (INKOMSTEN 2015, AANSLAGJAAR 2016)
INKOMSTENSCHIJVEN IN E
BELASTINGTARIEF
GEMEENTEBELASTING bv. 7%
TOTAAL
€ 0 - 8.710
25%
1,75%
26,75%
€ 8.710 - 12.400
30%
2,10%
32,10%
€ 12.400 - 20.660
40%
2,80%
42,80%
€ 20.660 - 37.870
45%
3,15%
48,15%
> € 37.870
50%
3,50%
53,50%
44
STA RT ERSBROCH U R E
UW BOE KHOUDI NG
Het belastingtarief voor vennootschappen bedraagt 33,99%, inclusief 3% crisisbelasting. Voor kleine vennootschappen bedraagt het verlaagd tarief (exclusief 3% crisisbelasting) bij een winst: minder dan € 25.000
24,25%
tussen € 25.000 en € 90.000
31%
tussen € 90.000 en € 322.500
34,50%
> € 322.500
33%
Net als eenmanszaken, kunnen ook vennootschappen hun verschuldigde belastingen vooraf betalen om zo een belastingverhoging te voorkomen. Als er winst wordt uitbetaald aan de aandeelhouders of vennoten, dan moet er roerende voorheffing worden ingehouden en doorgestort aan de Staat. Deze voorheffing op dividenden bedraagt in principe 25% (21% in welbepaalde gevallen).
UW BOEKHOUDING
45
© Julie Landrieu
Kristof Francis Studio Gekko www.studiogekko.be
Hoe financier je je plannen? Zowel om te starten als om je bedrijf concurrentieel te houden, moet je investeringen doen. Die kan je financieren uit eigen zak of met vreemde middelen. Eigen middelen zijn, eenvoudig gezegd, de middelen die je zelf in je bedrijf stopt.
46
STA RT ERSBROCH U R E
FI NANCI E RI NG
Meestal volstaan de eigen middelen niet om al je investeringen te financieren. Via kredieten op lange of korte termijn kan je vreemde middelen of een vreemd vermogen aantrekken. Voorbeelden van kredieten op lange termijn zijn: het investeringskrediet, een lening op afbetaling en leasing. Kredieten op korte termijn zijn bijvoorbeeld het kaskrediet en het discontokrediet.
TIP Je staat sterker in je
Tips voor een gezond financieel evenwicht
de bank als je een goed
Stem de duur van je financiering steeds af op de duur van je investering
ondernemings- en
Investeringen op lange termijn worden best gefinancierd met permanente mid-
financieel plan kan
delen (= eigen middelen + vreemd vermogen op lange termijn). Voor investerin-
voorleggen.
gen op korte termijn ga je best leningen met een kortere looptijd aan.
Op www.unizo.be/start-
Zorg voor een positief netto bedrijfskapitaal
simulator vind je een
Het vreemd vermogen op korte termijn moet volledig terugbetaald kunnen wor-
gratis online stappen-
den met de vlottende activa. M.a.w.: voorraden, klantenvorderingen en beschik-
plan voor het opstellen
baar geld samen moeten groter zijn dan de schulden die op korte termijn vervallen.
onderhandeling met
van zo’n financieel plan. www.unizo.be/
Zorg ervoor dat je over voldoende eigen middelen beschikt
startsimulator
Het eigen vermogen vormt de meest permanente financieringsvorm voor een bedrijf. Het biedt je onderneming enige financiële ademruimte bij tegenvallende resultaten. Voldoende eigen vermogen is bovendien een noodzakelijke voorwaarde om kredieten te bekomen. De bereidheid van de financiële instellingen om leningen toe overstaan van het vreemd vermogen.
Is jouw businessidee het gouden ei? Wil je je risico’s zoveel mogelijk beperken? Test dan de haalbaarheid van je idee met Go4Business. Ontdek je ondernemerscapaciteiten en de (financiële) haalbaarheid van je ondernemersidee samen met een UNIZO Startersadviseur. WWW.GO4BUSINESS.BE
47
FINANCIERING
te staan, hangt onder meer af van de verhouding van het eigen vermogen ten
© Pat Verbruggen
Savina Istas Robuust www.berobuust.com
Komt je zaak in aanmerking voor steunmaatregelen? De overheid stelt een aantal steunmaatregelen ter beschikking van startende ondernemers. Hieronder volgt een bondig overzicht van enkele belangrijke Federale, Vlaamse en Brusselse steunmaatregelen. Daarnaast bestaan er ook nog provinciale en gemeentelijke vormen van steun. Contacteer ons voor meer informatie.
48
STA RT ERSBROCH U R E
STEUNMA ATREGE LE N
Let op! Door de staatshervorming zijn verschillende van deze steunmaatregelen voortaan een (volledige) bevoegdheid van de Gewesten en worden er in verschillende maatregelen wijzigingen verwacht. Raadpleeg daarom zeker vooraf ook de Unizo-website www.unizo.be.
Participatiefonds Vlaanderen Het Participatiefonds Vlaanderen kent achtergestelde leningen toe. Bij toekenning van een achtergestelde lening gaat het Participatiefonds Vlaanderen ermee akkoord dat, bij terugbetalingsproblemen waarbij ook andere schuldeisers betrokken zijn (bv. faillissement), die andere schuldeisers eerst worden terugbetaald. WWW.PARTICIPATIEFONDS.BE
Starteo Starteo richt zich tot ondernemers (zelfstandi-
Bij terugbeta lingsproblemen worden de andere schuldeisers eerst terugbetaald.
gen, vrije beroepen en KMO’s) die sinds minder dan vier jaar in hoofdberoep actief zijn en helpt de start van je onderneming te financieren. De lening kan je aanwenden - in combinatie met een banklening voor de financiering van materiële, immateriële en financiële investeringen, de
TIP VRAAG JE LENING AAN VIA JE UNIZO-STEUNPUNT
financiering van bedrijfskapitaal of financiering van een overname. De lening bedraagt voor starters maximum € 250.000 (€ 350.000 bij overname van aandelen). De looptijd van de lening bedraagt vijf, zeven of tien jaar en de rentevoet is gelijk aan de Belgian Prime Rate met een minimum van 3%.
De Startlening De Startlening biedt niet-werkende werkzoekenden de mogelijkheid om een
Voor de aanvraag van
zelfstandige activiteit op te starten met de steun van een voordelige lening. Deze
diverse leningen van
lening bedraagt maximaal € 30.000 en heeft een vaste rentevoet van 4,25% voor
het Participatiefonds
leningen op vijf jaar en 4,50% voor leningen op zeven of tien jaar. In het kader
Vlaanderen kan je
van de startlening kan je je na de start gedurende achttien maanden gratis laten
terecht bij UNIZO. Dat
begeleiden door een begeleidingsinstelling zoals UNIZO. In dat geval wordt de
is het geval voor onder
rentevoet verminderd tot 4% tijdens de eerste twee jaar. UNIZO helpt u ook bij de
andere de Startlening.
aanvraag van de lening. De looptijd bedraagt vijf, zeven of tien jaar, volgens de
De Participatiefonds
aard van het project.
in aanmerking komt
Plan Jonge Zelfstandigen
voor de lening en
Ben je jonger dan 30? Informeer naar het Plan Jonge Zelfstandigen van het Agent-
ondersteunt je bij het
schap Ondernemen. Als je project wordt goedgekeurd kan je je ook voor de start
opstellen van je dossier.
drie tot zes maanden gratis laten bijstaan en adviseren door UNIZO. Je kan ook tijdelijk een maandelijkse onkostenvergoeding van € 375 ontvangen. In bepaalde gevallen komt daar nog een vestigingsuitkering van € 375 bovenop. Na afloop van de voorbereidingsfase kan je een aanvraag indienen voor de Startlening. Als deze startlening wordt goedgekeurd, kan een bijkomende renteloze lening (maximum € 4.500) door het Participatiefonds Vlaanderen worden toegekend om de eerste maanden van je activiteit te voorzien in je levensonderhoud. Dit speciale deel van de Startlening moet pas vanaf het zesde jaar worden terugbetaald.
49
STEUNMAATREGELEN
adviseur gaat na of je
STA RT ERSBROCH U R E
STEUNMA ATREGE LE N
Optimeo BEHOUD VAN RECHT OP WERKLOOSHEIDSUITKERING Ook de RVA werkte een aantal maatregelen uit die erop gericht zijn de toegang tot een zelfstandig beroep te vergemakkelijken. Het zijn maatregelen met betrekking tot het behoud van werkloosheidsuitkeringen ingeval een zelfstandige activiteit slecht afloopt. Je onderbreekt als werknemer je betrekking om als zelfstandige te starten. Zet je als werknemer zelf je loontrekkende activiteit stop om zelfstandig te worden, dan behoud je onder bepaalde voorwaarden je rechten inzake werkloosheidsverzekering. Je wordt toegelaten tot het recht op uitkeringen na je zelfstandig beroep indien je voor je uitkeringsaanvraag genoeg dagen gewerkt hebt als werknemer in loondienst én je je zelfstandig beroep minstens 6 maanden en maximum 15 jaar hebt uitgeoefend (behoudens uitzonderingen). Je bent werkloos en je onderbreekt de werkloosheidsperiode. Als je als uitkeringsgerechtigde werkloze een werkloosheidsperiode beëindigt om een beroep uit te oefenen als zelfstandige of zelfstandig helper, behoud je je rechten als je die zelfstandige activiteit minimum 6 maanden en maximum 15 jaar uitoefent.
Voor Optimeo kom je in aanmerking bij expansie of overname van een bestaande onderneming. Ook hier is er een mogelijke vrijstelling voor de terugbetaling van kapitaal. Deze lening bedraagt maximum € 250.000 (€ 350.000 bij overname van aandelen).
Business Angel + Deze lening richt zich tot ondernemers die projecten opstarten van vernieuwende of technische aard en hierdoor geen toegang hebben tot het klassieke bankkrediet. Het maximumbedrag van de lening is € 125.000. De looptijd van de lening bedraagt vijf, zeven of tien jaar en is afhankelijk van de aard van de te financieren investering.
Participatiefonds Brussel Cofinanciering met een bank - BRUFIN Vervangt optimeo, starteo en initio. Kan zowel ingediend worden door een erkende bank als door de drager van het project (de communicatie betreffende dit product zal de nadruk leggen op deze 2 manieren waarop een dossier ingediend kan worden). Geldt voor alle KMO’s (natuurlijk persoon, inclusief vrije beroepen) en voor elk type investering met een bedrag van € 10.000 tot € 200.000. De tussenkomst van Brupart bedraagt maximum 50% van de totaal benodigde financiering. Er moet een eigen inbreng zijn van 10% van het project en er kunnen waarborgen bijkomen. In principe is er geen begeleiding, tenzij anders beslist wordt door Brupart. In dat geval verzorgt Brupart zelf de begeleiding.
Microfinance - ‘Boost-me’ lening Vervangt de startlening. Kan zowel ingediend worden door een erkend steunpunt als door de drager van het project, voorvolledig werkloze met werkloosheidsuitkering + elke zelfstandige . Geldt voor elk type investering voor een bedrag van € 10.000 tot € 50.000. De eigen inbreng moet 25% van het project bedragen behalve voor personen jonger dan 30 jaar, die slechts 10% aan eigen inbreng moeten voorzien. Er zijn geen waarborgen vereist. De lening heeft een duur tussen de 3 en 5 jaar en een rentevoet van 4%. Er wordt voorzien in verplichte begeleiding (verzorgd door Brupart of door een erkende steunpunt). De lening voor personen jonger dan 30 jaar werd opgenomen in de ‘Boost-me lening’. De voorwaarden zijn dezelfde, behalve dat zelfstandigen jonger dan 30 jaar het iets makkelijker hebben wat betreft de vereiste eigen inbreng (10% in plaats van 25%). WWW.SRIB.BE/NL/BRUPART
Waarborgregeling Als de bank je geen krediet kan verlenen, enkel en alleen omdat je onvoldoende zekerheden of waarborgen kunt bieden, is de Waarborgregeling mogelijk een goed alternatief.
50
STA RT ERSBROCH U R E
STEUNMA ATREGE LE N
Microkredieten
Met de Waarborgregeling stelt de Brusselse of de Vlaamse Overheid zich borg voor een deel van het krediet dat je nodig hebt. Daardoor verlaagt het risico voor je bank en
Wie een eigen zaak wil opstarten of uitbouwen, maar
verhoogt je kredietwaardig-
niet terecht kan bij een (klassieke) bank voor een lening,
heid. De hoogte van de waarborg is afhankelijk van je kredietbehoefte en je tekort aan zekerheden. Houd ook rekening met de
Een goed alternatief als de bank je geen krediet kan verlenen.
kan kiezen voor een impulskrediet van Hefboom. Vier formules zijn mogelijk: • Impulskrediet GO: voor wie zelfstandige is/wil worden in hoofdberoep (max. € 20.000). • Impulskrediet PAKT: voor wie zelfstandige is/wil worden in bijberoep (max. € 7.500).
volgende voorwaarden:
• Impulskrediet COOP: voor activiteiten via een acti-
• Eenzelfde KMO kan via de Waarborgregeling van
viteitencoöperatie (begeleiding van werkzoekenden:
maximum € 750.000 (in Vlaanderen) of € 500.000 (in
www.activiteitencoöperatie.be) (max. € 5.000).
Brussel) aan waarborgen gebruik maken. Uitzonderin-
• Impulskrediet START: voor de eigen inbreng bij de
gen op deze regel zijn mogelijk.
aanvraag van een startlening van het participatie-
• De waarborg kan betrekking hebben op ten hoogste
fonds (max. € 5.000).
75% (in Vlaanderen) of 80% (in Brussel) van het bedrag
WWW.IMPULSKREDIET.BE
van uw krediet. • Er moet een éénmalige premie betaald worden, die berekend wordt in functie van de omvang en de loop-
Risicokapitaal en achtergestelde leningen
tijd van de waarborg. • De waarborg heeft een aanvullend karakter en komt bovenop de andere zekerheden die de bank je vraagt. Vlaams Gewest: WWW.PMV-KMO.BE Brussels Gewest: WWW.BRUSSELSWAARBORGFONDS.BE
Startende ondernemingen hebben vaak nood aan bijkomende financiële middelen. Financieren kan met
Win-winlening
eigen middelen, leasing, een banklening of risicoka-
Dankzij de Win-winlening kunnen KMO’s in Vlaanderen
oplossing bieden. Risicokapitaalverschaffers financie-
- eenmanszaak of vennootschap - een goedkope privé
ren via aandelenparticipatie, een (converteerbare) obli-
financiering genieten. Hierbij verstrekt een particuliere
gatielening of een achtergestelde lening. Risicokapi-
kredietgever een geldlening aan de KMO voor een peri-
taalverschaffers zijn blootgesteld aan het risico van de
ode van acht jaar. Het maximum bedrag van zo’n lening
onderneming. Daarom investeren zij in ondernemingen
bedraagt € 50.000 per kredietgever en € 200.000 per
die zeer sterk kunnen groeien en een hogere dan gemid-
KMO. De betaalde interest wordt laag gehouden voor de
delde rendabiliteit kunnen realiseren ter compensatie
ondernemer en de kredietgever kan een jaarlijkse belas-
van het risico. Naast kapitaal bieden de meeste risico
tingvermindering (in de personenbelasting) genieten ten
kapitaalverschaffers ook managementondersteuning;
belope van 2,5% van het uitgeleende kapitaal. Ook het
strategisch, operationeel en financieel advies gebaseerd
risico op faillissement van de ondernemer wordt voor de
op ervaring in andere ondernemingen.
pitaal. Wanneer men in sommige gevallen niet bij de bank terecht kan, kan een risicokapitaalverschaffer een
éénmalige belastingvermindering ten belope van het niet
In sommige gevallen moet de onderneming bereid zijn om
terugbetaalde bedrag. Voor ondernemers in het Brussels
een vertegenwoordiger van de risicokapitaalverschaffer
Gewest bestaat de win-winlening voorlopig nog niet.
toe te laten in het beheer van de onderneming. Meestal is
WWW.WINWINLENING.BE
dit een minderheidsbelang met een tijdelijk karakter. Er wordt een investeringsovereenkomst opgemaakt en ook een exit plan, waarbij aan de risicokapitaalverschaffer een duidelijk beeld over de exit mogelijkheden wordt gegeven, vóór de beslissing tot investeren genomen wordt.
51
STEUNMAATREGELEN
kredietgever gedeeltelijk ingedekt: hij/zij verkrijgt een
STA RT ERSBROCH U R E
STEUNMA ATREGE LE N
TIP SUBSIDIEDATABANK VOOR ONDERNEMERS
Naast de privé-risicokapitaalverschaffers, hebben ook de Vlaamse en de Brusselse overheid risicokapitaalverschaffers opgericht. Meer informatie Vlaams Gewest: Participatiemaatschappij Vlaanderen WWW.PMV-KMO.BE Meer informatie Brussels Gewest: Gewestelijke Investeringsmaatschappij Brussel WWW.GIMB.BE
Via de subsidiedatabank voor ondernemers biedt het Agentschap Ondernemen en het Enterprise Europe Network jou basisinformatie over
Steunmaatregelen voor vorming en consultancy
de belangrijkste
Vlaams Gewest: KMO-portefeuille
steunmaatregelen
De KMO-portefeuille is een instrument waarmee kleine en middelgrote onderne-
van de provinciale,
mingen, gevestigd in het Vlaams Gewest, via elektronische weg steunmaatrege-
Vlaamse, federale en
len kunnen aanvragen voor zes verschillende diensten: opleiding, advies, export,
Europese overheden.
coaching, technologieverkenning en strategisch advies. Via de KMO-portefeuille
Naast subsidies zijn ook
kan elke Vlaamse KMO per kalenderjaar beschikken over een subsidiebedrag van
andere steunmogelijk-
€ 40.000. € 15.000 kan naar eigen keuze kan verdeeld worden over vier verschil-
heden in deze databank
lende pijlers: opleiding, advies, export en technologieverkenning. Voor de dien-
opgenomen.
sten strategisch advies en coaching kunnen tot € 25.000 steunmaatregelen worden aangevraagd. (zie tabel)
www.agentschap ondernemen.be/ subsidiedatabank
STEUN % STEUNPLAFOND PER PIJLER
OPLEI DING
ADVIES
ADVIES INT. ONDER NEMEN
TECHNO LOGIEVERKEN NING
STRATE GISCH ADVIES
COACHING
50%
50%
50%
75%
50% & 75%
50% & 75%
€ 2.500
€ 2.500
€ 5.000
€ 10.000
€ 25.000
€ 10.000
MAXIMUM PER PERIODE
deze pijlers samen € 15.000
PERIODE
€ 25.000
1 kalenderjaar
Onder elk van deze pijlers kan de onderneming met zijn ondernemingsportefeuille ‘diensten’ aankopen bij een door de Vlaamse Overheid erkende dienstverlener. De aanvraag en afhandeling van deze projecten zal gebeuren via een elektronische tool die beheerd wordt door het Agentschap Ondernemen (AO). WWW.KMO-PORTEFEUILLE.BE
Brussels Gewest: Steun voor ondernemingen en zelfstandigen In het Brussels gewest kan je voor opleiding en consultancy een beroep doen op verschillende steunmaatregelen. De belangrijkste zijn: Préactiviteitssteun Als je een zaak wil starten in Brussel, kan je vooraf advies inwinnen of een studie laten uitvoeren. De kosten van de externe consultant die hieraan verbonden zijn, worden voor 50% terugbetaald (met een minimum van € 500). De missie van de consultant moet uitzonderlijk zijn en een doorslaggevende rol spelen voor de opstart van je activiteit.
52
STA RT ERSBROCH U R E
STEUNMA ATREGE LE N
Steun voor opleiding
Voor specifieke investeringen op vlak van bijvoorbeeld
Voor een opleiding, van jezelf of je personeel, die de
energiebesparing, productie van hernieuwbare energie
competitiviteit van je onderneming kan verhogen, kan
of de aanpassing aan de Europese milieunormen, kan
je 50% van de opleidingskosten terugkrijgen. De oplei-
zelfs tot 45% steun verleend worden.
ding moet minstens € 1.000 kosten. Het minimumbedrag van de steun is € 500, het maximum € 5.000 per
Meer info
opleiding. Je mag vrij de opleidingsinstelling kiezen.
Ministerie van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest,
Deze instelling moet onafhankelijk zijn van je onder-
Bestuur Economie en Werkgelegenheid, Directie Steun
neming en gespecialiseerd zijn in de betrokken materie
aan Ondernemingen
(over minimum twee jaar ervaring beschikken).
Kruidtuinlaan 20, 1035 Brussel Tel: 02 800 34 27 of -35 of -37
Steun voor consultancy en haalbaarheidsstudies
[email protected],
[email protected]
Je kan ook 50% van de kosten terugkrijgen van een con-
WWW.PREMIESKMO.BE
sultant die je bijstaat bij het oplossen van een concreet beheerprobleem, de verbetering van de werking of competitiviteit van je onderneming, het uitvoeren van een
Steun bij export en innovatie
haalbaarheidsstudie bij de beslissing over de aankoop van een nieuwe machine of de verbetering of ontwikkeling van een nieuw product. De steun bedraagt minimum € 500 en maximum € 15.000.
De overheid verleent ook steun aan zelfstandige onderWWW.PREMIESKMO.BE info en aanvraagformulieren
nemers voor export (www.flanderstrade.be) en innovatie (www.iwt.be).
Steun voor investeringen
In Brussel bestaan gelijkaardige steunmaatregelen die
Vlaams Gewest
trum.be) of bij het Instituut voor de aanmoediging van
In Vlaanderen bestaat er geen algemene investerings-
Innovatie door Wetenschap en Technolgie (www.iwt.be).
je kan terugvinden op www.brusselsexport.be en op www.innoviris.be. In Vlaanderen kan je voor innovatiebegeleiding terecht bij de Provinciale Innovatiecentra (www.innovatiecen-
steun meer voor kleine dossiers. Er bestaat wel nog ondersteuning voor milieu-investeringen: de ecologiepremie.
Steun bij aanwerving
Meer info Vlaamse Overheid, Vlaams Energieagentschap
Met verschillende banenplannen en andere maatre-
Tel: 02 553 46 00
gelen verleent de overheid steun bij aanwerving. Voor
WWW.ENERGIESPAREN.BE
starters is onder meer de vermindering van sociale bijdragen bij eerste, tweede, derde, vierde en vijfde aan-
Brussels Gewest: Algemene investeringssteun
werving van belang.
Het Brussels Gewest voorziet een tussenkomst bij alge-
Er is ook een belastingvrijstelling mogelijk voor het
mene investeringen: van 5% tot 35% op een minimale
aanwerven van een exportverantwoordelijke.
investering van € 15.000. De investeringen moeten ver-
WWW.ABH-ACE.BE > exporteursinfo > fiscale attesten
bonden zijn met: • de bouw van een nieuwe vestiging of de uitbreiding
In het Brussels Hoofdstedelijk Gewest is er tot € 50.000
van een bestaande vestiging;
steun voor de aanwerving van een medewerker. In het
• het diversifiëren van je productie naar nieuwe pro-
kader van een specifiek project op vlak van export of
ductmarkten;
innovatie.
• een fundamentele verandering in je productieproces.
WWW.PREMIESKMO.BE
53
STEUNMAATREGELEN
Koning Albert II-laan 20 bus 17, 1000 Brussel
© Studio Dann
Marc Schepers CityDepot www.citydepot.be
Waarmee kan UNIZO Startersservice je helpen? UNIZO Startersservice biedt je een waaier aan diensten en ondersteuning waar je als kandidaat-starter of als pas gestarte ondernemer gebruik van kan maken. Hieronder vind je een kort overzicht van de belangrijkste diensten van UNIZO Startersservice.
54
STA RT ERSBROCH U R E
STARTE RSSE RVICE
De diensten van UNIZO Startersservice
In dit boek vind je echt alles wat er komt kijken bij het ondernemerschap. Maar dat is niet alles! Achteraan vind je ook een inlogcode om heel wat modelbrieven, contracten en handige checklists te downloaden. Aarzel dus niet. Voor slechts € 25 (incl. btw) is de Startersgids mét inlogcode van jou.
Een schat aan informatie en handige tools op www.startersservice.be
Je vindt het boek bij de UNIZO Startersadviseur in je
Op www.startersservice.be vind je in een handomdraai
service.be.
regio of je kan hem online bestellen via www.starters-
betrouwbare informatie over startvoorwaarden, formaliteiten, verschillende ondernemingsvormen, financiering, bedrijfsbeheer, het opstellen van een goed gefundeerd ondernemingsplan en het sociaal statuut van de
In de startersgids vind je echt alles wat er komt kijken bij het onder nemerschap.
zelfstandige ondernemer. Daarnaast kan je jezelf er inschrijven voor heel wat activiteiten, is er een krachtige zoekbox met een veelheid aan startersinformatie en vind je er interessante tools voor starters.
Infosessies ‘Starten als zelfstandig ondernemer’ Denk je eraan om te starten als zelfstandig ondernemer? Deze UNIZO-infosessie leidt je van A tot Z door het opstartparcours, van startvoorwaarden, juridische vormen, subsidies en steunmaatregelen tot sociUNIZO-starters adviseur je specifieke tips mee voor
UNIZO Startsimulator, gratis tool om uw ondernemingsplan op te stellen
een sterke start en hoe je aan een ondernemings-
Met de UNIZO Startsimulator kan je online én gratis
plan begint. Een must voor iedereen die gelooft in een
een ondernemingsplan incl. financieel plan opstellen.
goede voorbereiding.”
Je doorloopt met jouw idee verschillende fasen en kan
aal statuut, boekhouding en btw. Daarnaast geeft de
zo nagaan of je idee rendabel en dus levensvatbaar is. Meer informatie en inschrijven voor deze infosessie kan
Wie daar graag wat hulp bij heeft, kan zijn/haar onder-
via www.startersservice.be onder het luik “Activitei-
nemingsplan samen met een startersadviseur bekijken.
ten”. Je vindt er het volledige overzicht van activiteiten, infosessies, workshops en cursussen in jouw buurt.
Neem zeker een kijkje op www.unizo.be/startsimulator. Kandidaat-ondernemers die graag hun ondernemingsplan afdrukken en op papier werken, vinden er ook een
Startersgids UNIZO, de basis voor elke startende en jonge ondernemer
offline versie van de Startsimulator in Microsoft Word.
Wil je naast praktische informatie over het starten met
Test de haalbaarheid van jouw idee met Go4Business
houding en facturatie, btw en belastingen, milieuvoor-
Wil je je idee omzetten in een ondernemingsplan? En
waarden, handelshuur, handelsreglementering, per-
wil je ook de financiële kant van de zaak analyseren?
soneelsbeleid, verkoop, reclame, marketing, ICT of de
Kortom, wil je de haalbaarheid van jouw plannen wel
naam van uw zaak en hoe die te beschermen? Dan is de
eens testen? Aarzel dan niet en schrijf je snel in voor
UNIZO Startersgids zeker iets voor jou!
Go4Business.
55
STARTERSSERVICE
van een ondernemingsplan en financieel plan, boek-
een eigen zaak meer info vergaren over het opstellen
STA RT ERSBROCH U R E
STARTE RSSE RVICE
Onze financiële adviseurs begeleiden je stap voor stap bij het opstellen van jouw businessplan en financieel plan. En er is nog meer: alvorens je met dit plan aan de slag gaat, krijg je er nog een eerste haalbaarheidsadvies bovenop. Het haalbaarheidsrapport kan de basis zijn voor jouw succes als
Als kandidaatondernemer betaal je slechts € 150 i.p.v. € 1.100.
startende ondernemer en voor het vinden van nieuwe middelen.
De UNIZO Starterspas, een stevig pakket groeihormonen voor startende ondernemers
Go4Business is een initi-
Startende ondernemers verdienen een sterke
atief van UNIZO en maakt
partner. Daarom biedt UNIZO, de Unie van
deel uit van de startersini-
Zelfstandige Ondernemers, je de UNIZO Star-
en bijkomende financiële
tiatieven van het Agentschap Ondernemen. Dankzij de
terspas
aan.
Een
steun van de overheid betaal je als kandidaat-onderne-
monen
voor
iedere
stevig
mer slechts € 150 (i.p.v. € 1.100).
4 stevige verpakkingen.
pakket
starter,
groeihor-
opgedeeld
in
• Het UNIZO-lidmaatschap,
Neem snel een kijkje op www.go4business.be en schrijf
met alle bijhorende voordelen
je in voor dit unieke traject!
• Een persoonlijke startersadviseur en een scan van je onderneming na 12 maanden
Professioneel advies op maat van de UNIZO-startersadviseur in jouw regio
• 12 maanden gratis facturatieprogramma
Heb je vragen over de voorwaarden om te starten als
• Meer dan 1000 euro aan extra startersvoordelen
en een jaar pechbijstand
zelfstandig ondernemer? Wil je weten welke vennoot-
zoals:
schapsvorm voor jou het interessantst is of wil je spe-
- gratis publireportage
cifieke informatie over starten na overname, intellec-
- gratis startersgids
tuele eigendom, handelspraktijken, contracten, huur,
- € 100 voordeel bij het openen van een KBC
personeel, milieu, vergunningen, … Loop dan eens
pakketrekening
langs bij één van onze 40 startersadviseurs, verspreid
- terugbetaling van je lidmaatschap
over de 24 UNIZO-kantoren in Vlaanderen en Brussel.
als je klant wordt bij Electrabel - voordelige IT en telecom van Proximus
Kijk hiernaast of op www.startersservice.be voor de
- ...
contactgegevens van de startersadviseur in je regio. Deze Starterspas heb je al voor € 191 (excl. btw). Je bent dan lid tot eind 2015 en kan van het vol-
7 dagen op 7, 24u op 24 kan je terecht bij de UNIZO Ondernemerslijn
ledige aanbod van UNIZO Startersservice gebruik maken.
Heb je concrete startersvragen? Of wil je weten welke stappen je moet zetten om eraan te beginnen?
www.starterspas.be
Contacteer dan de UNIZO Ondernemerslijn via e-mail
[email protected] of op het gratis nummer 0800 20 750. Wij helpen je 7 dagen op 7, 24u op 24 op weg!
56
STA RT ERSBROCH U R E
STARTE RSSE RVICE
CONTACT STARTERSADVISEURS
ANTWERPEN Antwerpen
Oudeleeuwenrui 25
03 213 92 50
[email protected]
Geel
Diestseweg 63
014 58 00 88
[email protected]
Herentals
Kloosterstraat 1
014 23 17 23
[email protected]
Mechelen
Oude Brusselsestraat 14
03 213 92 50
[email protected]
Westerlo
De Merodedreef 100
014 54 41 52
[email protected]
Turnhout
Meirgorenstraat 6
014 44 35 84
[email protected]
VLAAMS-BRABANT & BRUSSEL Brussel
Willebroekkaai 37
02 212 25 14
[email protected]
Leuven
Diestsevest 52-54
016 28 44 40
[email protected]
Maastrichtersteenweg 254
011 26 30 96
[email protected]
Aalst
Dirk Martensstraat 67
053 78 11 50
[email protected]
Dendermonde
Hoogveld 22
052 21 21 16
[email protected]
Eeklo
Stationsstraat 17
09 376 76 92
[email protected]
Elversele
Nieuwe Steenweg 62
052 25 92 20
[email protected]
Gent
Lange Kruisstraat 7
09 235 49 54
[email protected]
Oudenaarde
Einestraat 26
055 23 29 29
[email protected]
Brugge
’t Zand 20
050 33 13 13
[email protected]
Diksmuide
Gasthuisstraat 1
051 50 04 01
[email protected]
Ieper
Maarschalk Fochlaan 28
057 22 86 86
[email protected]
Kortrijk
Lekkerbeetstraat 2
056 26 44 44
[email protected]
Oostende
Wapenplein 10
059 55 19 19
[email protected]
Poperinge
Brugemeester Bertenplein 11
057 33 35 79
[email protected]
Roeselare
Arme Klarenstraat 55
051 26 76 69
[email protected]
Tielt
Tramstraat 10
051 40 24 31
[email protected]
Veurne
Duinkerkestraat 17
058 29 69 40
[email protected]
Waregem
Pand 343A
056 61 24 73
[email protected]
LIMBURG Hasselt OOST-VLAANDEREN
WEST-VLAANDEREN
STARTERSSERVICE
57
Een stevig pakket groeihormonen voor startende ondernemers ▶ UNIZO-lidmaatschap en alle bijhorende voordelen ▶ Persoonlijke begeleiding en een check-up van je onderneming ▶ 12 maanden gratis facturatietool ▶ 12 maanden gratis pechbijstand ▶ En meer dan 1000 euro aan voordelen De UNIZO starterspas heb je al
voor 191 euro excl. btw. Alle info: www.starterspas.be
+ EXTRA VOORDELEN VAN ONZE PARTNERS 100 euro bij het openen van
Terugbetaling van je
386 euro voordeel voor
een professionele rekening bij KBC
UNIZO lidmaatschap (191 euro) als
je telecom en IT bij Proximus
je nieuwe klant wordt bij Electrabel