Startbijeenkomst Wmowerkplaats Friesland 20 mei 2015
Wil van der Steuijt, VWS
3 Onderwerpen 1)
Doel en achtergrond Wmo:
2)
Hoe zit de Wmo in elkaar?
3)
Wat betekent dit voor de opleiding en deskundigheid van professionals?
2
1.1 Anders denken over zorg en welzijn
- Welzijn Nieuwe Stijl - De Kanteling - Meer mondigheid, langer zelfstandig wonen
3
1.2 Welzijn Nieuwe Stijl, de acht bakens 1. Gericht op de vraag achter de vraag 2. Gebaseerd op de eigen kracht van de burger 3. Direct er op af 4. Formeel en informeel in optimale verhouding 5. Doordachte balans van collectief en individueel 6. Integraal werken 7. Niet vrijblijvend, maar resultaatgericht 8. Gebaseerd op ruimte voor de professional
4
1.3 De Kanteling - De vraag achter de vraag - Integraal werken - Geen lijstjes
5
1.4 Behoefte aan zelfstandigheid - Mensen zijn mondiger en individualistischer - Mensen willen langer thuis wonen - Technische vernieuwingen
6
Financiële houdbaarheid van ons zorgstelsel Ieder jaar geven we meer geld uit aan zorg
7
2.1 Hervorming langdurige zorg en ondersteuning Doelen HLZ en Wmo: • Verbeteren kwaliteit van zorg en ondersteuning • Versterken zelf- en samenredzaamheid • Vergroten financiële houdbaarheid Nieuwe verantwoordelijkheidsverdeling leidt tot aanpassing regelgeving: • wetsvoorstel Wmo 2015 (in Eerste Kamer) • wetsvoorstel langdurige zorg (in Tweede Kamer) • Wijzigingvoorstel besluit Zorgverzekering Zvw (wijkverpleging) • Jeugdwet (aanvaard)
8
2.2 Verantwoordelijkheidverdeling en afbakening Zvw Zorg die verband houdt met behoefte aan geneeskundige zorg of hoog risico daarop, verzekerd recht Wmo 2015 Ondersteuning gericht op zelfredzaamheid en participatie en opvang/beschermd wonen Wlz Complexe, intensieve langdurige 24-uurszorg en permanent toezicht, verzekerd recht Jeugdwet Alle vormen van jeugdhulp aan 18-
9
2.3. De wettelijke opdracht voor gemeenten
•
Bevorderen sociale
•
vrijwilligers
samenhang •
Bevorderen toegankelijkheid voor
•
Bevorderen veiligheid,
•
10
Ondersteuning bieden bij zelfredzaamheid en participatie,
leefbaarheid; voorkomen en bestrijden huiselijk geweld
Preventie en vroegtijdige signalering
mensen met een beperking •
Ondersteuning mantelzorgers en
•
Beschermd wonen en opvang
2.4 Toegang tot Wmo • Melding ondersteuningsbehoefte bij gemeente • Wordt gevolgd door onderzoek ,“het gesprek”: - behoeften, persoonskenmerken, voorkeuren cliënt - eigen mogelijkheden of die van de omgeving - passendheid van beschikbare algemene voorzieningen - eventuele samenloop met zorg vanuit Zvw - indicatie eigen bijdrage - mogelijkheden van PGB • Onderzoek kan leiden tot aanvraag • Op aanvraag volgt binnen twee weken besluit (indien spoedeisend, dan eerder) 11
2.5 Ondersteuningsaanbod:
de maatwerkvoorziening
• Indien sprake van ondersteuningsbehoefte èn de eigen kracht, de mogelijkheden van het netwerk of de algemene voorzieningen zijn niet voldoende: • Dan passende bijdrage aan: - in staat stellen zelfredzaamheid, participatie en/of zo lang mogelijk in de eigen leefomgeving kunnen blijven - Beschermd wonen of opvang, gericht op herstel, als de thuissituatie (tijdelijk) geen optie is of ontbreekt (onveiligheid of psychische/psychosociale problemen)
12
2.6 Ondersteuningsaanbod: mogelijkheid PGB Op verzoek van cliënt die in aanmerking komt voor maatwerkvoorziening. • Voorwaarden:
- cliënt is in staat tot beheer (evt. via zijn naasten of vertegenwoordigers) - kan beargumenteren dat aangeboden maatwerkvoorziening niet passend is (bijv. via budgetplan) - kwaliteit is naar oordeel college gewaarborgd - als PGB duurder dan moet cliënt het meerdere bijbetalen
13
2.7 Waarborgen: Kwaliteit (1) • Gemeenten verantwoordelijk voor kwaliteit, toezicht en handhaving • Basisnorm in de wet : effectief, efficiënt en klantgericht, hetzelfde als in Wkkgz en Wlz • Landelijke kwaliteitsstandaarden: worden vastgesteld door VNG, gemeenten en organisaties van aanbieders en cliënten; Wet bevat mogelijkheid voor amvb • In verordening expliciete kwaliteitseisen, gebaseerd op landelijke kwaliteitsstandaarden • Geen wettelijke eisen aan deskundigheid beroepskracht, wel eisen in verordening
14
Eisen in verordening Landelijke kwaliteitsstandaarden
Basisnorm Artikel 3.1
15
2.7 Waarborgen: Kwaliteit (2) • Aanbieders verantwoordelijk voor kwaliteit van de dienstverlening • Bij aanbesteding en contractmanagement is kwaliteit belangrijk criterium • Cliëntervaringsonderzoek • Gemeentelijk toezicht • Klachten en meldingen • Rijksinspecties werken samen op sociaal domein
16
3. Wmo-Werkplaatsen en professionalisering Het slagen van de Wmo wordt in grote mate bepaald door de deskundigheid van de professionals
17
3.1 Aspecten van kwaliteit - Kwaliteit van de opdrachtgever
- Kwaliteit van de organisatie - Kwaliteit van de interventie - Kwaliteit van de professional
18
3.2 Effectieve interventies Interventie of methode: systematische manier van handelen om een doel te bereiken 4 treden van bewijsvoering (erkenningstrap) - In databank opgenomen: 2 jaar op 2 plaatsen toegepast
en beschreven in handboek, 125 interventies in databank Goed beschreven: beoordeeld door praktijkpanel, bv. individuele rehabilitatie benadering Goed onderbouwd: de relatie tussen interventie en resultaat is aannemelijk, beoordeeld door erkenningscommissie, praktijkonderzoek werkplaatsen Bewezen effectief: relatie tussen interventie en resultaat is aangetoond in gecontroleerd en gerandomiseerd effectonderzoek
19
3.3 Kwaliteit van professionals - Goed gemotiveerd, maar vaak geen geld en tijd voor deskundigheidsbevordering, bezuinigingen - Lage organisatiegraad, veel kennis impliciet, sociaal werk geen duidelijk herkenbare professie - Wmo 2015 is prikkel om meerwaarde aan te tonen t.o.v. vrijwilligers, verhouding formeel-informeel - Grote behoefte aan sociaal werkers in gedecentraliseerd sociaal domein, NU waarmaken - Extra investering nodig voor aanpassing van houding, gedrag en deskundigheid aan nieuwe vraag
20
3.4 Wmo-werkplaatsen - Landelijk dekkend netwerk: 16 hogescholen trekken samen 13 Wmo-werkplaatsen - Samenwerking van lectoraten/hogescholen, gemeenten, aanbieders van zorg en welzijn, beroepskrachten en vrijwilligers - Praktijk, onderzoek en onderwijs - Bottom-up, lokaal draagvlak, géén landelijke koepels - Bijna 100 gemeenten doen mee en 250 uitvoeringsorganisaties -23 onderwijsmodulen, 8 boeken en een 10-delig stripverhaal
21
3.5 Rol van hogescholen -Scholen essentieel voor opleiding van deskundige professionals -Aansluiting van opleidingsaanbod op vraag van veld kan beter -Versnippering van beroepsopleidingen en specialismen is belemmering voor ontwikkeling van duidelijke beroepsidentiteit -Lectoraten zijn trekker en aanjager, scholen volgen, soms schoorvoetend -Na- en bijscholing zijn weeskinderen, wie is verantwoordelijk voor financiering: scholen, werkgevers, gemeenten/verzekeraars?
22
3.6 Advies van de Gezondheidsraad - Adviesaanvraag van staatssecretaris aan Gezondheidsraad: Hoe kunnen onderzoek, praktijk en onderwijs worden samengebracht in een samenhangend, zichzelf in stand houdend systeem van kennisontwikkeling, kenniscirculatie en kennisimplementatie, dat een hoogwaardige beroepsuitoefening in het kader van de Wmo bevordert? - Advies deze zomer gereed
23
3.7. Uitnodiging Er zijn veel stakeholders, zowel landelijk als regionaal : - beroepsbeoefenaren en beroepsorganisaties - scholen en hun koepels, SAC HSAO - organisaties van aanbieders en branche-organisaties - gemeenten en VNG - kennisinstituten - departementen: VWS, OCW, SZW Als elke stakeholder de eigen opdracht optimaal vervult en dat doet in afstemming met andere stakeholders, dan is veel kwaliteitsverbetering mogelijk.
24
3.8 Wmo-werkplaats Friesland Opvallende kenmerken van uw programma: - actuele onderwerpen: e-health, eenzaamheid en gebiedsgericht werken - veel stakeholders betrokken: gemeenten en zorg- en welzijnsorganisaties - ambitieuze doelstelling: 1000 beroepskrachten en vrijwilligers worden bijgeschoold, honderden studenten worden bereikt
VEEL INSPIRATIE, GEDULD & SUCCES TOEGEWENST! 25
