Stappenplan Domotica Voor als u thuis een technisch steuntje in de rug kunt gebruiken
Programma ‘Ontgroening en Vergrijzing’
Introductie Met techniek kan alles..., ... maar zit u erop te wachten? Kamerverlichting die vanzelf uitgaat als u naar bed gaat; een voordeur die opengaat wanneer u er een pasje voorhoudt; een gasleiding die na tienen ’s avonds automatisch sluit; een alarm dat een verpleegkundige oproept als u een paar uur aan een stuk niet bewogen heeft; een beeldscherm waarmee u snel en eenvoudig contact legt met dierbaren.
Stap 1
-
Heeft u iets aan domotica? En zo ja: wat?
comfort veiligheid sociaal contact ondersteuning
Al deze techniek bestaat en nog veel meer. De vraag is alleen of u erop zit te wachten. Misschien redt u het nog prima zoals het nu gaat. Misschien is één kleine aanpassing nodig, verder niets. Misschien vindt u het een prettig idee als er enkele hulpmiddelen in huis komen, voor het geval dat. Of, nog een andere mogelijkheid: u heeft inderdaad behoefte aan nogal wat zaken die het u makkelijker maken. Het kan allemaal, u bent vanzelfsprekend vrij om te beslissen wat goed voor u is. Met het verhaal dat u nu leest, kunt u achterhalen of techniek in uw geval een goed idee is. Het verhaal is opgebouwd in stappen, zeven om precies te zijn. Bij stap 1 bijvoorbeeld wordt u gevraagd om in gedachten uw dag te doorlopen. En om bij alles wat u doet na te gaan of een technisch steuntje in de rug welkom zou zijn. Luidt uw antwoord steeds nee, dan kunt u deze brochure terzijde leggen. Anders gaat u door naar stap 2. En zo verder. Moet u dit Stappenplan in uw eentje doorlopen? Kan. Maar het hoeft niet. Vaak zal een corporatie, een zorginstelling of een ouderenbond u uitnodigen voor een informatiebijeenkomst, samen met ouderen die in dezelfde wijk of hetzelfde complex wonen. In dat geval kunt u dit plan gebruiken om u voor te bereiden, en om te bedenken wat u wilt vragen of opmerken. Maar ook als geen bijeenkomst wordt georganiseerd, kunt u voor raad naar iemand van zojuist genoemde organisaties of van een Stichting Welzijn Ouderen.
Stap 7a Bijstellen?
-
wensen/eisen randvoorwaarden produkten gebruik(er)sinfo
Tot slot domotica, een woord dat regelmatig valt in dit verhaal. Onder die term valt alle denkbare techniek die het mensen mogelijk maakt langer zelfstandig te blijven wonen. Wij hopen dat dit Stappenplan Domotica u tot steun is.
Stap 7
-
En? Hoe bevalt het?
voldoet het? werkt het? gebruik je het? bevalt het?
Stap 2
Welk budget heeft u?
Hoe betalen: - verzekering? - eigen geld? - anderen?
Stap 5a Wat zijn de definitieve
Stap 3
Domotica moet bij u passen
Bedieningsgemak: - wat wil je wel/niet - waaraan hekel - fysieke beperking - andere beperking
Stap 4
Maak een plan
kosten? - eenmalig? - structureel? - indirect?
Stap 6
Hoe wordt u geïnformeerd?
Voor gebruik(er): - handleiding - voorlichting - modelwoning - instructie - helpdesk
- welke functies in ieder geval aanwezig? - aantal functies - bedieningsgemak - flexibiliteit - maximale kosten voor de bewoner
Stap 5
-
Uw definitieve keuze
wat kan geïnstalleerd worden? wat gaat ’t doen? hoe werkt de bediening? kijk ook op: www.domoticatoets.nl
Stap 1
Heeft u iets aan domotica? En zo ja: wat? Loop uw dag eens door, van het opstaan, wassen, aankleden tot en met het naar bed gaan aan het eind van de dag. Alles hoort erbij, ook toiletbezoek, ook koken, ook koffiezetten, de deur openen voor bezoek, de woning verlaten of binnenkomen, werkelijk alles. Misschien is het handig dat alles op een rijtje te zetten, op papier. Nu gaat het om handelingen of activiteiten die u minder makkelijk afgaan. Of waar wat meer comfort prettig zou zijn. Of waarbij u zich onveilig voelt. Of die u beletten contact te maken met de buitenwereld. Het mogen ook best zaken zijn die nu nog goed gaan, maar waarvan u vermoedt dat ze de komende jaren een probleem worden. Heeft u nergens moeite mee en blijft dat voorlopig zo? Heeft u geen behoefte aan meer comfort? Dan heeft verder lezen weinig zin. U kunt het prima alleen af. Zijn een of meerdere zaken wél lastig geworden, dan is het goed om aan te geven op welke manier u hinder ondervindt.
(Ouderen)adviseurs van allerlei organisaties kunnen u helpen, bij alle zeven stappen. Zij kunnen ook onderzoek doen naar de wensen van u en uw medebewoners. Elke gemeente heeft een of meerdere organisaties die zich met ouderen bezighouden. We noemden al enkele voorbeelden in de inleiding.
Nu u een idee heeft van uw ‘ongemakken’, kunt u op www.domoticatoets.nl zien op welke manier domotica verlichting en/of comfort zou kunnen brengen.
Stap 2
Welk budget heeft u? Alles kost geld, met domotica is het niet anders. Stap 2 houdt in dat u bepaalt wat u te besteden heeft en ook wat u voor domotica over heeft. Bent u door financiën gedwongen prioriteiten te stellen, dan ligt het voor de hand voorrang te geven aan noodzakelijke aanpassingen. Comfortverhoging kan wachten. Het is goed te weten dat er alternatieve financieringsbronnen bestaan. Soms is een vergoeding mogelijk van een zorgverzekeraar, bijvoorbeeld als u geïndiceerd bent. Als het aanbrengen van domotica gebeurt door een woningbouwcorporatie, zullen de maandelijkse lasten mogelijk omhoog gaan. Kijk goed wat (extra) internet- en/of telefoonaansluitingen maandelijks betekenen voor uw portemonnee. Ten slotte: stijgt uw energieverbruik door de domotica? Het is trouwens ook mogelijk zijn dat de nieuwe producten juist energiebesparing opleveren.
Tijdens een informatiebijeenkomst kunt u informeren naar de globale kosten van domotica. Ook www.domoticatoets.nl biedt die informatie.
Stap 3
Domotica moet bij u passen U koopt niets voor techniek waar u niet mee uit de voeten kunt. Deze stap is bedoeld om dat te voorkomen. Allereerst gaat het erom domotica te kiezen die gemakkelijk te bedienen is. Misschien heeft u al ervaring met afstandsbedieningen, keuzeschermen (‘touch-screens’), digitale technologie, et cetera. Wat werkt makkelijk voor u? Wat niet? Verder: is de techniek waar u belangstelling voorlopig naar uit gaat flexibel genoeg? Kunt u haar bijvoorbeeld een tijdje uitproberen? Zijn er uitbreidingsmogelijkheden? Dat laatste is van belang als uw gezondheid achteruitgaat. Ten slotte is het goed bij deze stap stil te staan bij het aanbrengen van apparatuur, het ‘installeren’. Soms moeten er bijvoorbeeld sleuven in muren worden geboord. Als u verwacht hinder te gaan ondervinden van het installeren, dan is het zaak die tot een minimum te beperken.
Het is een aanrader om het aanbrengen van domotica te combineren met nieuwbouw- of renovatieplannen. Corporaties doen dat als het even kan. Als bewoner heeft u er dan minder hinder van, of zelfs helemaal niet als u tijdelijk naar een andere woning gaat.
Stap 4
Maak een plan Uit het voorgaande is globaal duidelijk geworden wat uw wensen en behoeften zijn, wat er aan domotica op de markt is, wat uw budget is en welke mate van flexibiliteit u verlangt. Als u dat alles op een rij zet, heeft u een plan voor de volgende stappen.
Zo’n plan heet in jargon een ‘functioneel programma van eisen’. Vaak is het een corporatie die het officieel vaststelt. Heeft u een eigen woning, dan doet u dat zelf. Het zij nog maar eens opgemerkt: er is hulp mogelijk van ouderenadviseurs, bij het doorlopen van alle stappen.
Stap 5
Uw definitieve keuze Uit uw plan of dat van de corporatie vloeien domoticaproducten en -diensten voort die u zich wenst. Het is goed nu alles nog eens te overdenken. Heeft u aan alles gedacht? Kijk nog eens op www.domoticatoets.nl: is er misschien nog een andere techniek of dienst, die u nóg beter toerust? Kan iets goedkoper? Is het een idee nog eens van gedachten te wisselen met een bekende, die al ervaring heeft met domotica? Heeft u alles nog eens de revue laten passeren, dan kunt u met een gerust hart een keuze maken.
Stap 5a
Wat zijn de definitieve kosten? Nu keuze definitief is, wordt het kostenplaatje dat ook. Let er op dat u alle kosten in beeld heeft. Zie Stap 2.
Stap 6
Hoe wordt u geïnformeerd? De domotica wordt besteld en uiteindelijk in uw woning aangebracht. Dan is het cruciaal om goede voorlichting te krijgen over het gebruik. Vraag daar om als organisaties dat niet uit eigen beweging aanbieden. Hoe meer de voorlichting is toegespitst op uw situatie, hoe beter het is. Voorbeelden van voorlichting zijn: -
Stap 7
een ‘modelwoning’ waar u allerlei domotica rustig kunt uitproberen; een introductie bij u thuis; een helpdesk die u kunt bellen met klachten en vragen; een goede gebruiksaanwijzing, mét afbeeldingen; een opfrisbijeenkomst, een tijdje na invoering van het systeem.
En? Hoe bevalt het? Organisaties zullen na enkele maanden willen weten hoe de domotica bevalt. De kans is groot dat u een enquête in de bus krijgt of wordt uitgenodigd voor een panel. Bij dit ‘evalueren’ komt aan de orde of u de domotica gebruikt, of ze aan uw verwachtingen voldoet, makkelijk in het gebruik is, en of alle informatie u in voldoende mate is bijgebleven.
Stap 7a
Bijstellen? Bij de evaluatie kan ook gevraagd worden of u behoefte heeft aan uitbreiding of juist inperking van uw domotica. Alles bijeengenomen wordt bekeken of de domotica of de voorlichting daarover moet worden bijgesteld.
Deze folder is uitgebracht door de provincie Gelderland in samenwerking met de Samenwerkende Bonden van Ouderen in Gelderland (SBOG), de Landelijke Organisatie Cliëntenraden (LOC) en Zorgbelang Gelderland. Provincie Gelderland, programmasecretariaat Ontgroening en Vergrijzing. Informatie: www.gelderland.nl/vergrijzing en www.kennispleinvergrijzing.nl, tel. (026) 359 93 12.
Samenwerkende Bonden van Ouderen in Gelderland
De Stichting Samenwerkende Bonden van Ouderen in Gelderland (SBOG) is het samenwerkingsverband van de ANBO, bond voor 50 plussers, de Katholieke Belangenorganisatie voor Senioren en de Protestants Christelijke Ouderen Bond. De SBOG heeft als doel het welzijn van alle ouderen in Gelderland te bevorderen. Informatie: www.sbog.nl, tel. (0481) 45 36 80.
De Stichting LOC behartigt de belangen van 1750 aangesloten cliëntenraden in de sector verpleging en verzorging in Nederland en zet zich in voor 500.000 cliënten. Informatie: www.loc.nl, tel. (026) 384 62 14.
Zorgbelang Gelderland is de provinciale belangenorganisatie voor gebruikers van zorg en welzijn. Bij Zorgbelang Gelderland zijn meer dan 400 patiëntenverenigingen, gehandicaptenorganisaties, ouderenbonden en cliëntenraden aangesloten. Informatie: www.zorgbelanggelderland.nl, tel. (026) 384 28 22.
Meer informatie: Provincie Gelderland Programmasecretariaat Ontgroening en Vergrijzing Postbus 9090 6800 GX Arnhem (026) 359 93 12
[email protected] www.gelderland.nl/vergrijzing
Colofon: Deze uitgave is een onderdeel van het Programma Ontgroening en Vergrijzing van de provincie Gelderland. Tekst: Redactie: Grafische vormgeving: Fotografie: Druk: Arnhem, december 2006
Yvonne van Dam, ILSE Advies Werkgroep Domotica, provincie Gelderland Han Oomen Provincie Gelderland/Communicatie Kees de Bruijn, Giesbeek Dick Brouwers, Arnhem HPC, Arnhem
