MEMO Datum
:
20 oktober 2015
Aan
:
Jacques van Loevezijn
Kopie aan
:
J. Reimert, mw. F Holtman, H. van Rossum, M. Koops, A. Nijman
Van
:
Arjen Jansen
Onderwerp
:
Terugkoppeling verkenning afschaffen betaald parkeren
1. Inleiding In de raadsvergadering van 25 juni is aan de raad toegezegd ‘te onderzoeken of en onder welke condities het afschaffen van betaald parkeren mogelijk is’. Met deze memo wordt een terugkoppeling verzorgd. Daarnaast is toegezegd dat er gestreefd wordt dat de resultaten van een onderzoek naar het verbeteren van de bereikbaarheid van het centrum van Raalte eind dit jaar in beeld zijn. In bijlage 1 wordt het proces van deze studie en de planning aangehaald. 2. De opdracht De opdrachtgever voor het onderzoek is het college van B&W. De opdracht is als volgt opgevat: We gaan vaststellen wat de best mogelijke condities zijn waaronder het afschaffen van betaald parkeren doorgevoerd kan worden. Ergo: hoe kunnen de voor de gemeente nadelige (financiële) effecten zoveel mogelijk worden beperkt zodat deze acceptabel zijn? 3. Uitgangspunten De opdracht is gericht op het verkennen van de mogelijkheden van het afschaffen van betaald parkeren. Dit is geen doel op zich, maar moet bijdragen aan de levendigheid en aantrekkelijkheid van Raalte als koopcentrum. Het college van B&W aan de ene kant en de ROV aan de andere kant verschillen van mening over de vraag of betaald parkeren verstandig is, mede gelet op de financiële consequenties. Over veel zaken zijn college en ROV het wel eens. Dat is hierna op een rij gezet. Uitgangspunten: 1. Het centrum van Raalte moet levendig en bruisend blijven 2. Hiervoor is gezamenlijk actie nodig van ondernemers en gemeente 3. Een van de doelen is het vergroten van het parkeergemak, zodat mensen makkelijker op een parkeerplek komen en er makkelijker kunnen parkeren 4. Het vergroten van het parkeergemak draagt bij aan de levendigheid en aantrekkelijkheid van het centrum en ook aan frequenter verblijf van mensen 5. Naast het parkeergemak zijn ook andere maatregelen nodig; alleen de combinatie van maatregelen is toereikend om de aantrekkelijkheid en levendigheid van het centrum op een hoog niveau te houden 6. Er zijn verschillende manieren om het parkeergemak te vergroten: a) Het aanpassen van het huidige systeem van betaald parkeren is een mogelijk middel om het parkeergemak te vergroten (ombouw automaten, achteraf betalen) b) Het afschaffen van betaald parkeren is ook een van de mogelijkheden om het parkeergemak te vergroten 7. B&W en ROV zijn het alleen niet eens over de vraag of het afschaffen van betaald parkeren de beste manier is om het parkeergemak te vergroten 8. Zoals het er nu voorligt, vinden B&W de prijs van afschaffen betaald parkeren te hoog. Pagina 1 van 10
4.
Werkwijze
De ROV en enkele leden van de Werkgroep Centrumvisie 1 zijn via aanspreekpunt Jan Reimert betrokken geweest bij het opstellen van de aanpak en de uitgevoerde stappen2. De groep centrum ondernemers die betrokken is, worden vanaf dit punt ‘vertegenwoordigers centrum ondernemers’ genoemd. De volgende stappen zijn doorlopen:
stap
wanneer
wat gedaan?
0.
12 -21 augustus
Aanpak maken, interviews, voorbereiden stap 1
1.
25 augustus
Gesprek B&W en vertegenwoordigers centrum ondernemers (apart) over uitgangspunten en interpretatie van de opdracht
2.
26-28 augustus
Voorstel maken voor toetsingskader beantwoorden onderzoeksvraag
3.
1 september
Definitieve aanpak en toetsingskader aan B&W en vertegenwoordigers centrum ondernemers toelichten
4.
1-25 september
Financiële review op memo 11-6-2015 en exploitatie betaald parkeren / onttrekkingen aan Parkeer Reserve
5.
7-11 september
Brainstormsessie gemeente ambtelijk (1x) en vertegenwoordigers centrum ondernemers (1x) over oplossingsrichtingen
6.
22 september
Oplossingsrichtingen uitwerken en bespreken in B&W
7.
12 oktober
Bijeenkomst met gemeente en vertegenwoordigers centrum ondernemers tezamen over oplossingsrichtingen
8.
13 - 15 oktober
Opstellen memo gemeenteraad en in concept voorleggen aan B&W en vertegenwoordigers centrum ondernemers
9.
19 - 20 oktober
Feedback verwerken en memo aan gemeenteraad afronden
Er is ingezet op de vraag “hoe kan het wel”? Er is geen aandacht besteed aan de vraag welke impact het invoeren van gratis parkeren heeft op het bezoek- en bestedingsgedrag van consumenten. De vertegenwoordigers centrum ondernemers wijzen op a) de artikelen van hoogleraar Molenaar die stelt dat gratis parkeren leidt tot meer bezoek/besteding en b) op de ervaringen van andere plaatsen waar dit tot resultaat heeft geleid; de medewerkers van de gemeente wijzen ook op onderzoeken, waaronder die van het CROW en het KPVV, die aangeven dat de prijs van parkeren een geringe invloed heeft op het bestedings- en bezoekgedrag van consumenten. In overleg met de vertegenwoordigers centrum ondernemers is besloten deze discussie niet (opnieuw) te voeren, omdat het een oplossing niet dichterbij brengt. Tevens is een financiële review uitgevoerd op de exploitatie betaald parkeren en de validiteit van de berekening van de kosten van het afschaffen van betaald parkeren zoals vermeld in de memo van wethouder Van Loevezijn d.d. 11-6-2015, mede ook omdat de centrum ondernemers hier kritiek op hebben geuit. 1
In deze werkgroep zaten ook vastgoedeigenaren die nu niet bij de onderhavige verkenning betrokken zijn geweest en er zijn nu centrum ondernemers betrokken die niet in de Werkgroep zitten. 2
Dat is op deze manier gedaan om de continuïteit van de betrokkenheid te waarborgen in verband met de wisselingen in het bestuur van de ROV. In de verschillende sessies is steeds een vertegenwoordiging geweest vanuit het ROV-bestuur, winkeliers en ondernemers. Dat heeft prettig gewerkt. Pagina 2 van 10
Gezien het tijdsbestek is gekozen voor het organiseren van 2 brainstorms (1 met vertegenwoordigers van centrum ondernemers en 1 met gemeente medewerkers) en een gezamenlijk gesprek over de uitkomsten hiervan. Dit laatstgenoemde gesprek heeft plaatsgevonden op 12 oktober jongstleden. 5. Uitkomsten De verkenning richtte zich op het scenario waarin het betaald parkeren wordt afgeschaft en op de vraag welke maatregelen denkbaar zijn om de financiële gevolgen van het afschaffen betaald parkeren zoveel mogelijk te beperken. Op basis van de twee brainstorms en het gezamenlijke gesprek op 12 oktober zijn de volgende oplossingsrichtingen te destilleren: 1. Parkeerkelder een nieuwe bestemming geven 2. Opbrengsten genereren middels reclame en verhuur openbare ruimte 3. Ruimtelijke ontwikkelingen als kostendrager voor afschaffen betaald parkeren 4. Bijdrage van Centrum Ondernemers 5. Parkeerkelder in betaald parkeren regime houden 6. De lasten in de exploitatie betaald parkeren anders toerekenen Hierna volgt een toelichting per oplossingsrichting. De hier gepresenteerde uitkomsten hebben we nog niet kunnen bespreken met partijen die hier eventueel mee te maken kunnen krijgen. De uitkomsten hebben derhalve nog geen status en in een aantal gevallen zullen vervolgstappen gezet moeten worden om de haalbaarheid van de geopperde ideeën op maatschappelijke of commerciële haalbaarheid te toetsen. Ad 1. Parkeerkelder een nieuwe bestemming geven De boekwaarde van de parkeerkelder bedraagt per 1 januari 2015 € 1.136.705. De jaarlijkse kapitaallasten van € 109.563 van de initiële investering zijn een grote kostenpost. In de situatie dat er sprake is van gratis parkeren, is de kelder niet per se nodig gezien het aantal alternatief beschikbare parkeerplaatsen. De kelder open houden zorgt bovendien voor het voortzetten van een aantal vaste lasten zoals elektra en onderhoud (zie memo 11-6-2015). Als de kelder wordt verkocht en wordt herontwikkeld, draagt de gemeente deze lasten niet meer. In de 2 brainstorms is een keur aan ideeën besproken, zoals een indoor playground, indoor paintball & laser centrum, wijnmuseum, enzovoort. De hamvraag in deze oplossingsrichting is of verkoop commercieel haalbaar is. Er zijn in de afgelopen jaren geen partijen geweest die een dergelijke leisure functie wilden ontwikkelen in Raalte. Daarnaast wordt de kelder ook gebruikt door bewoners die voor een plek in de parkeerkelder hebben betaald. Deze mensen moet een andere plek in het centrum worden geboden met een risico op (plan)schade of een deel van de kelder moet bestemd blijven voor parkeren. Om vast te stellen of deze oplossing commercieel haalbaar is en daarmee het risico voor de gemeente beperkt kan blijven, is een uitgebreide marktconsultatie noodzakelijk. De kans dat hiermee de boekwaarde kan worden gecompenseerd middels verkoop moet echter als gering worden ingeschat. Ad 2. Opbrengsten genereren middels reclame en verhuur openbare ruimte De boekwaarde van de verharding van de Domineeskamp geeft ook een kostenpost zoals beschreven in de memo van 11-6-2015, namelijk een kapitaallast van € 37.386 per jaar over een periode van nog 16 jaar. In de gesprekken is gesproken over opties om deze kapitaallast te compenseren middels opbrengsten. Bijvoorbeeld: 1. Sponsoring van parkeerplaatsen 2. Reclame via LED-screens 3. Huur van openbaar terrein t.b.v. evenementen De taakstelling van bovenstaande opbrengsten zou moeten zijn om de jaarlijkse kapitaallast van €37.386 weg te werken. Dat is financieel een haalbare taakstelling, aangezien de gemeente Raalte nu nog geen huur vraagt voor het gebruik van grond voor evenementen en aangezien er ook nog geen reclame / sponsoring mogelijk is in deze delen van de openbare ruimte. Een groot vraagteken en risico is het maatschappelijke draagvlak bij de organisatoren van evenementen. Het vragen van huur is legitiem, maar het is zeer de vraag of derden die openbare ruimte gebruiken hiervoor huur Pagina 3 van 10
willen betalen. Dit scenario vereist daarom een zorgvuldig communicatietraject en een toetsing op de effecten ervan voordat er een beslissing kan worden genomen. Ad 3. Ruimtelijke ontwikkelingen als kostendrager De grondexploitatiewet en de wet ruimtelijke ordening bieden de mogelijkheid om aan initiatiefnemers van bouwplannen een afdracht te doen aan een bovenwijkse voorziening. Met als legitimiteit dat de kwaliteit van dit centrum bijdraagt aan de waarde van het bouwplan. Hiervoor moet eerst juridisch goed uitgezocht worden welke bovenwijkse voorziening dit zou kunnen zijn (bijvoorbeeld de parkeergarage, waarmee je initiatiefnemers verplicht van deze garage gebruikt te maken voor een bepaald bedrag). De hamvraag bij deze richting is of er genoeg bouwplannen zijn die zorgen voor voldoende structurele afdracht. Het antwoord op deze vraag is momenteel niet positief, gezien het investeringsklimaat van de afgelopen 5 jaren en de verwachting in de komende 5 jaren 3, waarbij uiteraard geldt dat moeilijk is 10 of 20 jaar vooruit te kijken. Het risico van deze richting is evident.4 Een afgeleide van deze oplossingsrichting is het verkopen van parkeergrond als bouwgrond. Dit is mogelijk, omdat uit parkeerdrukmetingen blijkt dat het centrum van Raalte een overcapaciteit aan parkeerplaatsen heeft (behalve op momenten waarop evenementen plaatsvinden). Ingeschat wordt dat een aantal van circa 250 parkeerplaatsen zonder al te veel nadelige gevolgen onttrokken zou kunnen worden. Het ruimtebeslag van een parkeerplaats is circa 15 m2. Uitgaande van een netto uitgeefbare grondprijs van € 100 / m2 als gemiddelde van functies die in het centrum mogelijk zijn, zou een parkeeroppervlakte van rond de 3750 m2 als bouwgrond verkocht kunnen worden met een ingeschatte waarde van € 375.000,-.5 Voor het realiseren van deze ontwikkelwaarde zou dan het Grondbedrijf verantwoordelijk zijn. Ook hier geldt evenwel dat – gezien de marktomstandigheden – het risico van deze oplossingsrichting hoog te noemen is. Een aandachtspunt is ook om ondanks de overcapaciteit aan parkeerplaatsen de effecten op de kwaliteit van het parkeren en die van de openbare ruimte, evenementen in het bijzonder, goed in beeld te brengen. Ad 4. Bijdrage Centrum Ondernemers In de gesprekken is ook gesproken over een bijdrage van de ondernemers/winkeliers in het centrum. De vertegenwoordigers van de centrum ondernemers hebben hierover 2 dingen aangegeven: a. Het overnemen van een kapitaallast van ten hoogste circa € 5000,- per jaar voor een periode van 10 jaar is haalbaar en billijk; b. Het Ondernemersfonds wordt nu opgericht en gezien de bestemming van dit fonds is het niet aan de orde om dit fonds te gebruiken als dekking voor het afschaffen van betaald parkeren; echter, over 3 jaar ontstaat wellicht ruimte en kan het mogelijk zijn om, als het fonds goed loopt, bovenop punt a een extra jaarlijkse bijdrage te doen namens de centrum ondernemers. Een concreet bedrag is op dit moment lastig aan te geven. Ad 5. Parkeerkelder in betaald parkeren regime houden Zoals eerder gesteld is de boekwaarde van de parkeerkelder het grootste financiële ‘probleem’. Het herontwikkelen van de kelder gaat gepaard met een hoog risicoprofiel (zie punt 1) en met het optreden van mogelijke schade bij bewoners die een parkeerplek in de kelder hebben. Deze nadelige effecten treden niet op in een situatie waarbij het betaald parkeren wordt afgeschaft, maar waarbij de parkeerkelder als enige in de parkeerexploitatie gehouden wordt. Het betaald parkeren wordt in dat geval dus niet 100% afgeschaft. Dit scheelt het afboeken van het eerdergenoemde bedrag van 3
Daar komt bij dat daar waar het gaat om woningen, de woningbouwprogrammering weinig ruimte laat voor nieuwe plannen. De toetsing aan de ladder van duurzame verstedelijking is in dit kader ook een risico. 4
De vertegenwoordigers van de centrum ondernemers delen deze kwalificatie niet. Zij wijzen op de plannen zoals die door investeerders aan het college zijn gepresenteerd. 5
De vertegenwoordigers van de centrum ondernemers vinden deze prijs te laag, omdat het hartje centrum is. De gehanteerde grondprijs is echter gebaseerd op de Grondbrief en is bovendien de netto prijs c.q. de prijs die een m2 bouwrijpe en planologisch geschikte grond opbrengt. Hiervoor moeten eerst kosten worden gemaakt zoals bestemmingsplan, onderzoeken en eventueel bouwrijp maken. De ingeschatte m2 prijs is daarom realistisch. Pagina 4 van 10
€1.136.705. De vertegenwoordigers centrum ondernemers zijn zelf met deze suggestie gekomen, met het lovenswaardige oogmerk de financiële gevolgen te beperken. Ook deze oplossingsrichting kent nadelen. De belangrijkste is dat de exploitatie van de kelder zeer kwetsbaar is, als in de nabije omgeving een gratis parkeren regime is. Met andere woorden: wie gaat er nog in de kelder staan? De vertegenwoordigers centrum ondernemers zien dit risico ook en hebben daarom de suggestie gedaan dat ondernemers (extra) vergunningen in de kelder kopen, zodat personeelsleden hun auto in de kelder parkeren6. Hier dient opgemerkt te worden dat de boekwaarde weliswaar niet hoeft te worden ‘afgeboekt’, maar dat de kapitaallast nog 17 jaar doorloopt. Deze kapitaallast is € 109.563,per jaar en kan maar gedeeltelijk worden gedekt door de inkomsten van het parkeren in de kelder. Tevens dient hierbij ook nog rekening te worden gehouden met de vaste lasten van de parkeerkelder. Het jaarlijks tekort moet dan op andere wijze worden gedekt. Tenslotte zal er een stevige blauwe zone rondom de parkeerkelder moeten komen, zodat de kelder wel aantrekkelijk blijft voor mensen die zo dicht mogelijk bij het centrum willen parkeren en daar een prijs voor over hebben. Ad 6. Lasten anders toerekenen De vertegenwoordigers van de centrum ondernemers stellen dat investeringen in de openbare ruimte zoals de verharding van de Domineeskamp en ‘de grond achter de Chinees’ niet in de exploitatie betaald parkeren thuis horen. De boekwaardes hiervan per 1-1-2015 bedragen respectievelijk €372.000 en €254.117. Daarnaast vinden de vertegenwoordigers centrum ondernemers het oneerlijk dat bepaalde uitgaven in de kern Raalte uit de exploitatie betaald parkeren c.q. de Reserve ervan worden bekostigd, terwijl dit in andere kernen in de gemeente deels uit andere Middelen wordt gedekt. De vertegenwoordiging centrum ondernemers stelt ook dat door dit systeem de Reserve lager is dan had gekund en dat het daardoor nu ‘duurder’ is om er vanaf te komen. Daarom zouden bovengenoemde kosten niet aan de exploitatie betaald parkeren moeten worden toegerekend, waardoor de kosten van het afschaffen van betaald parkeren een ‘zuiverder’ beeld krijgen.7 Bevindingen De conclusies van de geïnventariseerde ideeën zijn: 1. Aan alle oplossingsrichtingen kleven grote risico’s en elementen die overleg en nadere toetsing vereisen op commerciële en maatschappelijke haalbaarheid. 2. De bereidheid van de Centrum Ondernemers om bij te dragen aan het verlichten van de financiële gevolgen is er zeker (getuige oplossingsrichting 5), maar de financiële slagkracht is beperkt, hierbij in ogenschouw nemende dat er momenteel ook een ondernemersfonds wordt opgericht waarin reeds een substantiële storting door ondernemers zal worden gedaan. 3. In elke afzonderlijke oplossingsrichting resteert nog een substantieel bedrag dat moet worden afgeboekt. Een combinatie van oplossingsrichtingen brengt de oplossing dichterbij, maar betekent tegelijkertijd een cumulatie van risico’s op financieel en maatschappelijk vlak. 4. Het anders toerekenen van de lasten in de exploitatie van betaald parkeren zou volgens de vertegenwoordigers centrum ondernemers een juiste maatregel zijn.
NB: In het gesprek op 12 oktober is door de vertegenwoordigers centrum ondernemers een bedrag van € 80 per plek per jaar afgegeven. In de kelder zijn 150 plekken, waarvan circa 40 voor bewoners. Je wilt ook plekken overhouden voor (betalende) klanten. In overleg met de ROV zal bekeken moeten worden wat een aanvaardbaar aantal plekken is dat wordt toegewezen aan winkeliers. Stel dat het er 50 zijn, levert dit € 4.000,- per jaar op. 6
7
Dit scenario wordt ambtelijk door de gemeente niet als legitiem scenario gezien, omdat de gedane investeringen binnen de doelbestemming van de exploitatie betaald parkeren passen. Bovendien komt de rekening dan elders in de gemeentelijke begroting terecht, waarvoor ook dekking gezocht moet worden. Het is het verschuiven van het probleem. De rekening voor de gemeente wordt er niet wezenlijk anders van. Pagina 5 van 10
6. Financiële review De vertegenwoordigers centrum ondernemers hebben kritiek op a) de wijze waarop de gemeente in het verleden onttrekkingen heeft gedaan uit de Parkeerreserve en b) op de calculatie van de kosten waarmee het afschaffen van betaald parkeren gepaard zou gaan, zoals gesteld in de memo van 11 juni 2015. Om die reden is een financiële review op de onttrekkingen uit het Parkeerfonds gedaan en ook een review op de memo van 11 juni. Hierna worden puntsgewijs de bevindingen gepresenteerd. De review is uitgevoerd door de financieel adviseurs van de gemeente Raalte. Aanvankelijk was afgesproken om de review gezamenlijk te bespreken, maar daar hebben de vertegenwoordigers centrum ondernemers later van afgezien vanwege het feit dat de gemeentelijke boekhouding een gemeentelijke aangelegenheid is. a. Controle jaarrekening 2014 De rekening van de exploitatie betaald parkeren van kalenderjaar 2014 is gecontroleerd op volledigheid en validiteit van uitgaven en inkomsten. De conclusie is dat de uitgaven en inkomsten valide zijn: alle boekingen horen hier thuis. De controle op volledigheid heeft opgeleverd dat bij de inkomsten 2014 is verzuimd de bijdrage in de schoonmaakkosten parkeerkelder bij de Vereniging van Eigenaren in rekening te brengen. Dit wordt alsnog gedaan in 2015. b. Analyse onttrekkingen uit Parkeerreserve Bij de (begrote) onttrekkingen / stortingen in de Reserve Betaald Parkeren is nagegaan of deze voldoen aan de genoemde doelstelling van deze Reserve. Tot en met de rekening 2014 is voor een bedrag van € 29.000 onttrokken aan de Reserve, waarvan moet worden vastgesteld dat deze strikt genomen niet voldoen aan de doelstelling van de Reserve (=verkeersprojecten in het centrum). Het gaat hier om een bijdrage in de kosten van de feestverlichting centrum Raalte, handhaving fietsen stations, gladheidsbestrijding en aanleg WIFI-netwerk. Aangetekend moet worden dat een aantal investeringen destijds na overleg met de ROV heeft plaatsgevonden. c. Kosten afschaffen betaald parkeren In de memo van 11 juni 2015 is aangegeven welke kosten gepaard gaan met het afschaffen van betaald parkeren. Een review van deze memo heeft de volgende bevindingen opgeleverd: i. In de memo is de waarde van de parkeerkelder op € 1.136.705 gesteld. De WOZ-waarde van de parkeerkelder is € 800.000. ii. In de memo is aangestipt dat het afschaffen van betaald parkeren gepaard gaat met frictiekosten. De gedane aannames zijn tegen het licht gehouden en middels de ambtelijk uitgevoerde review juist bevonden. Hooguit zou men een discussie kunnen aangaan over de periode waarover de frictiekosten worden berekend. Een taakstelling van 4 jaar is gebruikelijk, maar een periode van 3 jaar zou ook haalbaar kunnen zijn. Een dergelijke aanname levert echter ook risico’s op. Resumerend is het conform gemeentelijke maatstaven (een consistente lijn, red.) verstandig om de frictiekosten over 4 jaar af te bouwen. iii. In de memo zijn de structurele lasten benoemd bij het afschaffen van betaald parkeren: € 65.000 per jaar. De ingeschatte BOA-kosten ad € 40.000 per jaar zijn aan de hoge kant. Als er alleen een blauwe zone is te controleren, zou € 20.000 per jaar mogelijk moeten zijn. Conclusie review De belangwekkendste bevindingen in het kader van het doel van de review zijn: 1. Een bedrag van € 29.000,- (tot en met rekening 2014) past strikt genomen niet binnen de doelbestemming van de Reserve Betaald Parkeren. 2. De OZB waarde van de parkeerkelder is € 800.000. Te overwegen valt om deze waarde als uitgangspunt te nemen i.p.v. de huidige boekwaarde van € 1.1306.705. Dit vereist dan wel afboeking die gedekt zal moeten worden.
Pagina 6 van 10
3. De begrote BOA-kosten zouden scherper kunnen worden geraamd in de situatie dat het betaald parkeren is afgeschaft: € 20.000 per jaar i.p.v. € 40.000 per jaar, waardoor de structurele lasten die ‘doorlopen’ zouden kunnen worden gereduceerd tot € 45.000,- per jaar.8 7. Beantwoording van de vraag Wat zijn de best mogelijke condities? Het antwoord op deze vraag hangt erg samen met de vraag waar de rekening van het afschaffen van betaald parkeren terecht komt en of de risico’s die de oplossingsrichtingen met zich meebrengen acceptabel worden gevonden. De eenmalige afboeking ad €1.975.413 zoals weergegeven in de memo van 11 juni jl. kan naar beneden worden bijgesteld met een bedrag van €1.136.705 als aan deze kelder een nieuwe functie kan worden gegeven en de Algemene Dienst de opgave krijgt de kelder te verkopen. Gezien de marktomstandigheden is het een substantieel risico dat bovengenoemd bedrag niet of ten dele terugverdiend zal worden. Het in exploitatie houden van alleen de parkeerkelder neemt dit risico weg, maar levert vervolgens het ‘probleem’ op dat de jaarlijkse kapitaallasten ad €109.563 blijven doorlopen. Dat is geen aantrekkelijk vooruitzicht, als de lasten die sowieso al doorlopen tenminste €45.000 per jaar bedragen (inclusief reductie van handhavingskosten ad €20.000 per jaar). Het organiseren van dekking via het uitgeven van vergunningen aan ondernemers (inschatting: €4.000 per jaar) biedt in dit perspectief weinig soelaas. Ook de oplossingsrichting om via ruimtelijke initiatieven dekking te krijgen, is risicovol. Het is op dit moment moeilijk in te schatten wat dit eenmalig of jaarlijks oplevert. Een deel van het openbaar gebied verkopen als bouwgrond kan dekking opleveren (inschatting: €375.000), maar het Grondbedrijf wordt dan voor een taakstelling geplaatst die economisch risicovol is9. Een aantal oplossingsrichtingen gaat uit van een jaarlijkse dekking. De centrumondernemers geven aan maximaal €5.000 per jaar over een periode van 10 jaar te kunnen inbrengen. Via verhuur van openbare ruimte aan derden (evenementen organisaties) en reclame zou een jaarlijkse dekking van circa €37.000,- in financiële zin haalbare doelstelling kunnen zijn. In de memo van 11 juni jl. werd geraamd dat de jaarlijkse kosten die doorlopen circa €65.000 per jaar bedragen. Dat zou met inbegrip van bovengenoemde maatregelen en verlaging van handhavingskosten kunnen worden gereduceerd tot circa €2.000 per jaar. De jaarlijks doorlopende lasten kunnen dan zo goed als gedekt worden. Het maatschappelijk draagvlak voor de grootste dekkingspost (verhuur openbare ruimte) is echter een risico dat onderkend moet worden. Een combinatie van bovengenoemde oplossingsrichting met een oplossingsrichting die voor reductie zorgt voor de eenmalige kosten van het opheffen van betaald parkeren, zoals verkoop parkeerkelder of verkoop bouwgrond brengt de oplossing dichterbij, maar zorgt tegelijkertijd voor een cumulatie van financiële en maatschappelijke risico’s. De meest gunstige combinatie ‘op papier’ is dat de maatregelen die zorgen voor dekking van de jaarlijks doorlopende lasten ad €65.000 worden vergezeld door verkoop parkeerkelder en/of verkoop bouwgrond. Hiermee zou het eenmalig af te boeken bedrag als gevolg van afschaffen betaald parkeren ad €1.975.513 verminderd kunnen worden met enkele honderdduizenden euro’s10, maar het levert voor de Algemene Dienst (parkeerkelder) en Grondbedrijf (bouwgrond) de eerdergenoemde substantiële risico’s op. Er resteert in alle gevallen dan ook nog een bedrag dat zal moeten worden afgeboekt.
Let op: het exploitatieresultaat van het betaald parkeren begroting 2016 is € 20.000 negatief. Een gunstiger beeld dus dan in 2015 door dalende kapitaallasten en verminderde interne uren. Verder is de gemeente bezig met het via een derde inhuren van BOA’s. Dat is noodzakelijk, omdat het huidige contract voor het inhuren van BOA’s via de politie per 1 januari 2016 vervalt. Zoals het nu lijkt, kunnen de kosten BOA miv 1 januari 2016 naar beneden worden bijgesteld. 8
NB: de positie van het Grondbedrijf is niet zodanig dat het extra risico’s gemakkelijk kan opvangen, als ze daadwerkelijk optreden. 9
10
Een nauwkeurige inschatting van de werkelijke opbrengst is onmogelijk te maken. Pagina 7 van 10
Conclusie Is het mogelijk om het betaald parkeren in het centrum van Raalte af te schaffen en zo ja, onder welke condities? Ja, in beginsel is dit mogelijk: een kwestie van het accepteren van de financiële ‘pijn’. De verkenning heeft opgeleverd dat deze pijn weliswaar is te verlichten of op een andere manier is te verdelen, maar de gemeente zal in alle oplossingsrichtingen een groot financieel bedrag moeten dekken. De financiële review doet daar niets aan af. Daarnaast gaat elke oplossingsrichting gepaard met haken en ogen die goed moeten worden onderzocht op commerciële en maatschappelijke haalbaarheid. “Is dit het ons waard?” Steenwijk en Haaksbergen hadden er enkele ‘tonnen’ (eenmalige afboeking) voor over om het betaald parkeren af te schaffen. Hier in Raalte zijn de financiële consequenties groter, waardoor de oplossingen ook moeilijker te vinden zijn. In ieder geval is een combinatie van oplossingsrichtingen noodzakelijk. De vraag of deze acceptabel zijn, kan worden beantwoord als de acceptatie van de afzonderlijke oplossingsrichtingen is bepaald. 8. Vervolg Deze terugkoppeling staat geagendeerd voor het Technisch Beraad van de gemeenteraad op dinsdag 27 oktober aanstaande. Daarna zal er een afweging gemaakt moeten worden over de vraag hoe acceptabel de verschillende oplossingsrichtingen of combinatie van oplossingsrichtingen zijn. Hierbij is een vergelijk met het alternatief, het handhaven van het betaald parkeren, aan te bevelen. Ook is het daarbij van belang het achterliggende doel, een bruisend en levendig centrum van Raalte, als richtsnoer te hanteren.
Pagina 8 van 10
Bijlage 1: Toelichting proces studie verkeerscirculatie centrum Raalte Zoals bekend is samen met de ondernemers van Raalte (ROV), vastgoedeigenaren en adviesbureau Seinpost in een werkgroep een analyse van het Raalter centrum gemaakt om aangrijpingspunten te benoemen om het centrum te versterken. Eén van de genoemde oplossingsrichtingen is om de bereikbaarheid van het centrum voor gemotoriseerd verkeer te verbeteren door de verbinding Almelosestraat - Brugstraat open te stellen. In de huidige situatie is deze verbinding (over de Daggertsbrug) alleen toegankelijk voor langzaam verkeer (voetgangers en (brom)fietsers). Besloten is een studie uit te voeren waarin de consequenties van een openstelling van de genoemde verbinding voor gemotoriseerd verkeer in beeld worden gebracht. Toegezegd is dat er naar wordt gestreefd eind dit jaar de onderzoeksresultaten in beeld te hebben. In de uitwerking van deze toezegging is het offerteaanvraag-traject doorlopen en is opdracht gegeven aan het adviesbureau "BVA Verkeersadviezen" om de studie uit te voeren. In het onderstaande worden de processtappen en de planning aangegeven van deze studie: Stap 1: Rondetafelbijeenkomst Gestart zal worden met een bijeenkomst waarbij alle belanghebbenden (bewoners, winkeliers, raadsleden, eigenaren e.d.) worden uitgenodigd. Tijdens deze bijeenkomst worden de volgende kwesties toegelicht en besproken: Toelichting van de opdracht en de aanpak van het proces; Discussie over de bereikbaarheid; welke concrete problemen zijn er; Mogelijke doorkijk naar oplossingsrichtingen. Uit een vertegenwoordiging van de belanghebbenden wordt een klankbordgroep geformeerd. Stap 2: Onderzoek Op grond van de informatie die uit de rondetafelbijeenkomst naar voren komt wordt middels een mondelinge enquête onder de parkeerders nagegaan wat de bezoekers vinden van de bereikbaarheid van het centrum. Navraag wordt gedaan over het parkeermotief, herkomst en aanrijroute, parkeerlocatiekeus, ervaren knelpunten e.d.. Stap 3: Analyse basisinformatie Met de resultaten van de bijeenkomst en de parkeerenquête kan worden vastgesteld hoe het gebruik van de infrastructuur en de parkeerterreinen is en wat de motieven zijn om bepaalde terreinen en aanvoerroutes te kiezen. De resultaten worden vastgelegd in een tussenrapportage en gerapporteerd aan een stuurgroep (B&W/wethouder) en de klankbordgroep. In deze rapportage worden de knelpunten benoemd en oplossingsrichtingen aangegeven. Stap 4: Vergelijking en afweging Op basis van deze tussenrapportage worden de verschillende oplossingsrichtingen, waaronder een openstelling van de verbinding Brugstraat - Almelosestraat, op een rijtje gezet. Per oplossingsrichting wordt daarbij het volgende nagegaan: In welke mate wordt er bijgedragen aan een betere bereikbaarheid (zo veel mogelijk geconcretiseerd in reistijd, in duidelijkheid, in efficiency enz.) Wat zij de voor- en nadelen voor welke groep verkeersdeelnemers? Wat zijn de effecten op: i. Routevorming en verkeersafwikkeling; ii. Verkeersveiligheid; iii. Omgeving (leefbaarheid en milieu); iv. Haalbaarheid (kosten en impact).
Pagina 9 van 10
Stap 5: Terugkoppeling klankbordgroep en raadspleinsessie Het resultaat van de voorgaande stap wordt teruggekoppeld aan de klankbordgroep en daarna aan de raadsleden in een raadspleinsessie. Planning: Het streven is de inventarisatie aan het eind van het jaar gereed te hebben. Het communicatieproces zal zorgvuldig worden doorlopen en mag niet lijden onder tijdsdruk. De agenda's van het bestuur, de belanghebbenden (ROV, bewoners e.d.) en de op te zetten klankbordgroep zijn bepalend voor de planning. De verwachting is vooralsnog dat het haalbaar moet zijn dit jaar stap 1 en mogelijk 2 te doorlopen en in het eerste kwartaal 2016 de resterende stappen af te ronden.
Pagina 10 van 10
