STAND VAN ZAKEN STORM, 15 januari 2011 Afgelopen vrijdag, 14 januari 2011, is er in Amersfoort een klankbordgroep bijeen geweest. (De klankbordgroep bestaat uit dijkgraven, DB-leden, secr.directeuren en STORM-medewerkers van de Unie). Aan de orde waren: stand van zaken en proces van het Bestuursakkoord Water (Unie en andere waterpartners met het kabinet) en de voortgang in de standpuntbepaling van de Unie inzake het overnamen van het hoogwaterbeschermingprogramma (HWBP). In de dia‟s heb ik in italic daar waar nodig tekst en uitleg gegeven. Achtereenvolgens vindt u: proces van Bestuursakkoord en de (voorlopige) visie bestuur op overname HoogWaterBescherming (HWB). 18 januari 2011
1
Klankbordgroep, vrijdag 14 januari, inleiding
Proces bestuursakkoord Albert Vermuë
18 januari 2011
2
Planning bestuursakkoord, terugblik • Ledenvergadering 17 december 2010: Bespreking inzet waterschappen bij onderhandeling bestuursakkoord. Tevens besluit opdracht TAV inzake waterschapsverkiezingen. (Ledenvergadering is gremium van dijkgraven; TAV is Task Force Algemene Verkiezingen (van de Unie), houdt zich bezig met de verkiezingen) • Stormbrief november 2009 en TAV-advies verkiezingen februari 2010 nog steeds uitgangspunten inzet Unie. • Week van 10 januari: „Versnellingsweek‟: Alle betrokken partijen (zie verderop) stellen in één week een conceptbestuursakkoord op. Waterschappen vertegenwoordigd door secretarisdirecteuren en uniemedewerkers. • Vrijdag 14 januari: Eerste conceptbestuursakkoord.
18 januari 2011
3
Bestuursakkoord: Planning Rijk • 14 januari: hoofdlijnen Bestuursakkoord water
• 20 januari: Stuurgroep Doelmatig Waterbeheer (in deze groep zijn alle waterpartners vertegenwoordigd)
• 21 januari: In Ministerraad s.v.z. alle bestuursakkoorden • 16 februari: Overhedenoverleg over (koepel)akkoord (over alle sectorale bestuursakkoorden wordt een koepelakkoord gemaakt)
• Eind februari: Nationaal WaterOverleg (NWO) • 4 maart: Ministerraad • Week van 7 maart: Voorziene ondertekening bestuursakkoord
18 januari 2011
4
Bestuursakkoord: Planning waterschappen • 17 januari: Vergadering Task Force Verkiezingen over advies Prof. Dr. Elzinga. (Elzenga heeft geadviseerd over verkiezingen: wat zijn nu nog onze kansen voor direct en als indirect: hoe dan?)
• 21 januari: Klankbordgroep over waterketen in bestuursakkoord • 28 januari: Klankbordgroep over s.v.z. koepelakkoord • 4 februari: Klanbordgroep over institutionele zaken, waaronder waterschapsverkiezingen • 11 februari: Klankbordgroep over plannen en toezicht
• 25 februari: Extra Ledenvergadering bestuursakkoord water
NB: ½ februari extra AB! 18 januari 2011
5
Stand van zake Koepelakkoord • Inhoud: o o
o o
o o
Kernpunten sectorakkoord (doel en hoofdlijn) Profiel provincies, gemeenten en waterschappen (kerntaken en afbakening) Bestuurlijke verhoudingen en omgangsvormen Financiële verhoudingen (lastenontwikkeling, EMU saldo, BTW compensatie Uitgangspunten voor concrete decentralisaties Uitwerking in thema`s: Werken naar vermogen, AWBZ/WMO, jeugdzorg, ruimtelijk-economisch domein en water.
• Unie wordt ook betrokken bij onderdelen van ruimtelijkeconomisch domein • Nog geen concrete teksten
18 januari 2011
6
Organisatie koepelakkoord De volgende overleggroepen zijn bezig: • Overhedenoverleg: Bestuurlijke afstemming koepel- en bestuursakkoord.
• Leden overhedenoverleg: Minister-President, minister BZK, voorzitters IPO, Unie (Peter Glas) en VNG. • Regiegroep Bestuursakkoord: Werkt aan totstandkoming koepelakkoord en afstemming met sectorakkoorden. Leden regiegroep: SG AZ (Algemene Zaken), DG BZK (Binnenlandse Zaken), dir. Financiën, directeuren IPO, Unie en VNG. Deelnemers Unie: Albert Vermuë en Herman Havekes.
18 januari 2011
7
Inzet Unie in Sectorakkoord doelmatig waterbeheer Werkgroepen sectoraal bestuursakkoord: • Stuurgroep, verantwoordelijk voor het eindresultaat • Programmateam (schrijfteam), verantwoordelijk voor de uitvoering en het schrijven van het bestuursakkoord • Werkgroep normstelling, plannen & toezicht Ruimte voor „opschoning‟ • Werkgroep waterkeringen Governance en financiën • Werkgroep waterketen Aansluiten bestaande akkoorden, extra inzet kennis • Werkgroep institutioneel Discussie over vorm van verkiezingen • Werkgroep samenwerking waterbeheerders Samenwerking zo concreet mogelijk vastleggen • 18 januari 2011
8
Rol waterschappen in Hoogwaterbescherming
HOOGWATERBESCHERMING HWB Visie Uniebestuur op financiering en organisatie
Jan Geluk, portefeuillehouder Uniebestuur 18 januari 2011
9
Rol waterschappen in Hoogwaterbescherming
1. Aanleiding
2. Waar komen we vandaan
3. Waar staan we nu
4. Waar gaan we naar toe
HWBP: Aanleiding
• Bestuursakkoord met het Rijk
• Advies van Ten Heuvelhof (DGWater heeft een commissie ingesteld onder voorzitterschap van Ten Heuvelhof om DGWater te adviseren over de huidige praktijk en gewenste toekomst van het HWBP. De Unie formuleert de eigen inzet in het bestuursakkoord; wat zijn de verschillen van inzicht tussen Unie en de Commissie ten Heuvelhof?)
HWBP: Waar komen we vandaan? 1 2006: Rapport commissie Vellinga (Advies van Pier Vellinga over taak Hoogwaterbescherming; advies o.a.: waterschappen neem de taak over; zijn advies is meegenomen in het denkproces over Doelmatig Waterbeheer in 2009, de actie om tot financiële besparingen te komen in de watersector )
• dijkversterking blijvende taak tot 2100 • gaat veel kosten (900 miljoen euro per jaar)
• Rijk is niet betrouwbaar als financier
2009: Doelmatig Waterbeheer
HWBP: waar komen we vandaan? 2
STORM--aanbod HWB (nov. 2009): STORM
• • • •
75 mln/jaar bijdrage voor HWBP (2012 – 2017) 100% verevening o.b.v. WOZ en ingezetenen “wij maken ons op om de financiering van de volledige HWB van het rijk over te nemen, uitgezonderd de nationale infrastructuur”
Waarom overname? • versterkt positie waterschappen • verantwoordelijkheid hoort bij rol waterschappen • gegarandeerde geldstroom voor veiligheid • dijkveiligheid is onze kerntaak
HWBP: Waar staan we nu? 1 Wat speelt er allemaal:
• Regeerakkoord: claim van 50 c.q. 100 miljoen extra • Spoedwet Doelmatig Waterbeheer: greep in de waterschapskas • HWBP2: tekort van 900-1300 miljoen • HWBP3: nog geen budgetgereserveerd
HWBP: Waar staan we nu? 2 Waar zijn we het met Ten Heuvelhof eens ? Nu: • te beperkt budget rijk t.o.v. uitkomsten toetsing • huidige werkwijze: onduidelijk toetsinstrumentarium; hoge kosten en ongewenste uitkomsten; geen doelmatigheidsprikkels • zeggenschap waterschappen beperkt Toekomst: • waterschappen primaire keringen en rijk nationale infrastructuur en zandsuppleties • rijk stelt normen en houdt toezicht • Van 6-jaarscyclus 12 jaarscyclus • onduidelijke rol provincie
HWBP: Waar staan we nu? 4 Waarover is discussie?
• bedragen regeerakkoord: acceptabel? • governance structuur en mate van zeggenschap van waterschappen en rol RWS • of Bestuursakkoord wel een stap op weg naar totale overname en financiering is • hoe een en ander wettelijk wordt verankerd
HWBP: Waar gaan we naar toe? 1 VOORSTEL UNIEBESTUUR INZET BESTUURSAKKOORD • Bijdragen van € 81 mln./jaar voor HWBP-2
• Op termijn overname van de financiering van alle waterschapskeringen Nu geen beslissing over overname HWBP-3 noodzakelijk Wel nodig: ondersteuning bestuur over gekozen inzet
HWBP: Waar gaan we naar toe? 3 BESTUURSAKKOORD: voorwaarden v overname HWBP 1: 1. Bijdragen waterschappen boven € 81 mln/jaar vanaf 2014 reserveren voor HWBP-3 2. Voor eind 2011 wetsvoorstellen die regelen: o cyclus van 12 jaar, continue toetsing en verbetering o 2 lagen model o invloed waterschappen op normering, toets- en ontwerpinstrumentarium en prioritering o Dijkringen gaan naar waterschappen, adequate vergoeding 3. Per 1-1-2014 systematiek van verdeling die zorgt voor: o eigen bijdrage van ws. aan investering (prikkel) o redelijke kosten voor dunbevolkte gebieden o redelijke solidariteitsbijdrage vanuit gebieden met minder keringen
HWBP: Waar gaan we naar toe? 4 BESTUURSAKKOORD: voorwaarden v overname HWBP 2: 4. Afstemming programma‟s waterveiligheid regelen in bestuursakkoord 5. Gescheiden financiering HWBP voor waterschappen en RWS 6. Per 1-1-2014 een nieuw belastingstelsel dat transparant is en lasten evenwichtig verdeeld 7. Voor 1-1-2014 afspraken over lastenverhoging burger t.g.v. bijdragen > € 81 mln en goede communicatie daarover (in het regeerakkoord lopen de bedragen vanaf 2014 op naar €181 mln./jr)
8. Voor 1-1-2014 goede afspraken over overdracht HWBP-3: o moment van overdracht o zeggenschap en verdeling verantwoordelijkheden o prioritering o financiering
HWBP: Waar gaan we naar toe? 5
TEN SLOTTE: • Stevige inzet die positie verder versterkt • We hebben tijd voor organisatorische en financiële uitwerking: o o
o
onderlinge besluitvorming methode verdeling/verevening bedragen > € 81 mln. aanpassing belastingstelsel
• Maar: niet alleen op de wereld (ook DG Water, Ministerie van Financiën, RWS, IPO etc.)
