Stageverslag. september januari 2012 MBW architecten

Stageverslag

september 2011 - januari 2012 MBW architecten

Vakcode: Jobcoach: Student:

WDKJCH07 Marlou Vos Florentine van der Vaart

Studie:

Willem de Kooning Academie vormgeving, interieurarchitectuur studiejaar 4, semester 7

Periode: Bedrijf: Begeleider:

september 2011 - januari 2012 MBW architecten Maarten Brillenburg Wurth

Datum:

20 januari 2012

2

Inhoud

Inleiding

pag. 3

Op weg naar mijn stage 01. Stagedoelstellingen 02. Zoektocht naar stagebedrijf 03. MBW architecten 04. Bink 36

pag. 5 pag. 6 pag. 8 pag. 9

Mijn stage-ervaringen 05. Eindelijk was het zover 06. Na 183 werkuren 07. Daguitjes 08. Bijzondere maand

pag. 12 pag. 13 pag. 16 pag. 19

Mijn stage op een rijtje 09. Werkzaamheden 10. Projecten

pag. 22 pag. 24

Conclusie

pag. 49

Bronvermelding

pag. 50

Bijlages A Motivatiebrief MBW architecten B Stageovereenkomst MBW architecten C Werkoverleg MBW architecten D Ontwerpen van Dutch Design Week E Excursieboekje IJbug F Presentatie terugkomdag G Opleveringslijst H Loonheffing FETG van der Vaart

3

Inleiding Aanleiding Aan het begin van het 7e semester wordt door studenten stage gelopen. In het vorig studiejaar heb ik zelfstandig gezocht naar een stagebedrijf, dat voldeed aan de van te voren opgestelde wensen en eisen. Doelstelling Gedurende de stage wordt praktijkervaring opgedaan. Dit stageverslag is mijn persoonlijke interpretatie van de ervaringen. Werkwijze Op 1 september j.l. is de stageperiode gestart. Gedurende 5 dagen in de week heb ik stage gelopen bij een architectenbureau. Vanuit de werkzaamheden, gedane projecten, werkervaring, samenwerking met collega’s en opgedane kennis is het stageverslag ontstaan. Opbouw De weg naar mijn stage komt in de eerste hoofdstukken aan bod. Voordat mijn stage begon had ik een bepaald beeld voor ogen. Mijn stagedoelstellingen en verwachtingen beschrijf ik in het eerste hoofdstuk. In het daarop volgende hoofdstuk gaat het over mijn zoektocht naar het stagebedrijf. Over MBW architecten gaat hoofdstuk 3. Door deze keuze kreeg ik te maken met Bink36. Over dit verzamelbedrijfsgebouw gaat hoofdstuk 4. Aan de hand van mijn stage-ervaringen, werkzaamheden, dagindeling en ontdekkingen beschrijf ik het verloop van mijn stage in de hoofdstukken 5 tot en met 8. Tot slot worden in hoofdstuk 9 en 10 mijn werkzaamheden en de projecten, waaraan ik gewerkt heb, verder uitgelicht. Zo geef ik een goed beeld van mijn stageperiode. In de bijlages zitten enkele documenten voor aanvullende informatie op bepaalde onderdelen.

4

Op weg naar mijn stage 01. 02. 03. 04.

Stagedoelstellingen Zoektocht naar stagebedrijf MBW architecten Bink 36

pag. 5 pag. 6 pag. 8 pag. 9

5

01. Stagedoelstellingen Na mijn afstuderen als interieurarchitect wil ik verder studeren aan de Academie van Bouwkunst in de richting van architectuur. Vandaar mijn keuze om stage te gaan lopen bij een architectenbureau om eens te zien wat het werk van een architect kan inhouden. Op deze manier hoop ik de bevestiging te krijgen dat ik ook architect wil worden, naast interieurarchitect. Daarom ben ik op zoek gegaan naar kleine, ambitieuze architectenbureaus. Zo hoop ik mee te kunnen werken aan (of mee te kijken bij) de diverse fases van het ontwerpen bouwproces. Bij het bedrijf dat ik zoek, wil ik een prettig gevoel over houden na het gesprek. Ik heb heel erg zin om een kijkje te gaan nemen in de praktijk en alle nieuwe ontdekkingen, ervaringen die dat oplevert. Dus wil ik belanden in een prettige werksfeer. Tijdens mijn stage hoop ik vooral meegenomen te worden in het werk van de architect. Hoe ziet zijn/haar dag of week eruit? Met wie werk je samen? Wat komt er allemaal bij kijken? Waarom heeft hij/zij indertijd gekozen voor de architectuur? En wat maakt tot op de dag van vandaag het werk uitdagend? Of wat zijn de vervelende dingen van het vakgebied? Op welke manier heeft de crisis invloed op het werk van een architect? Wanneer ben je tevreden? Daarnaast wil ik ook een aantal specifieke dingen leren. Zo wil ik graag een ander computerprogramma leren dan Vectorworks. Misschien Sketch Up, AutoCad of Cinema 4D. Ik werk graag achter de computer, maar wil ook het werkterrein op voor vergaderingen of locatiebezoeken. Voor het ontwerpen wil ik graag de manier van aanpakken van het bedrijf meekrijgen. Vanuit de opleiding wordt vanuit een concept een idee ontwikkeld en uitgewerkt tot een ontwerp. Maar of dat in de praktijk ook zo gaat of dat daar andere manieren voor zijn wil ik zien. Tot slot hoop ik veel dingen te ontdekken. Allerlei nieuwe, onbekende ervaringen. Iets zelf te bedenken, erachter komen dat dat zo niet gaat en vooral hoe het dan wel werkelijk zou kunnen. Maar ik wil ook mijn kwaliteiten kunnen inzetten en daarmee iets voor het bedrijf betekenen. Bijvoorbeeld dat ik van de kunstacademie kom en daar een vrije manier van denken heb ontwikkeld. Wellicht daardoor een andere kijk op bepaalde projecten heb. Zo hoop ik zelfstandig te kunnen werken aan een project. Afwisselend met momenten waar ik dingen kan vragen of uitgelegd krijg. Er zijn immers genoeg dingen waar ik nog niet zoveel van weet.

Copyright Russell Ellington

6

02. Zoektocht naar stagebedrijf Via diverse sites, zoals architectenweb.nl, ben ik op zoek gegaan naar architectenbureaus voor mijn stage. Er zijn ontzettend veel bureaus, dus is het handig om te weten wat je zoekt. Op 14 april 2011 heb ik MBW architecten gemaild met mijn portfolio en motivatiebrief (zie bijlage A). Eerder had ik hun gebeld met de vraag of zij een stageplek hadden. Dat was zo, dus wilden ze graag mijn portfolio bekijken. Ook heb ik andere bedrijven gebeld; Filip Mens, Alfred Toet en Global Architects. De eerste twee eenmansbedrijven werkten niet met stagiaires. Het laatste bedrijf had eigenlijk mijn voorkeur en wilde mijn portfolio ook zien. Van MBW architecten kreeg ik heel snel een reactie, waardoor ik op 3 mei 2011 een afspraak had bij hun op het bureau. Nadat ik een klein kwartier omgelopen had van de tramhalte naar de juiste locatie, kwam ik toch nog op tijd op de afspraak. Het was even onwennig. Je kent elkaar niet. Het was mijn eerste gesprek. Dus hoe pak je dat aan? Ik had naast mijn hardcopy portfolio nog een werkboek van bouwkunde uit het 1e jaar en een ontwerpboek van de interieuropdracht van het reisbureau. Ik kon dus laten zien dat ik ook bouwkunde heb gehad, maar dat ik daar nog veel kan en wil leren. Ook kon ik de interieuropdracht van het reisbureau iets meer uitlichten met mijn proces en ideeën. Zo liepen we de opdrachten langs en vertelde ik een aantal dingen, waarop zij dingen aan mij vroegen.

Architectenweb.nl met bedrijvengids

Van te voren had ik wel een beetje bedacht hoe het zou kunnen gaan, al gaat het uiteindelijk anders en kun je het gesprek niet helemaal voorbereiden. Dus het zou gaan zoals het ging. Op die manier kom je er ook achter hoe zij werken, een beetje wat voor mensen zij zijn op het werk en wat hun aanspreekt. Als het dan goed voelt en een leuk gesprek is, dan is het wat. Anders is het een goede ervaring. Het gesprek verliep verder goed. Naast mijn werk waren zij ook geïnteresseerd in mijn opleiding, omdat zij nog nooit iemand van de Willem de Kooning Academie als stagiair gehad hadden. Halverwege het gesprek werd al duidelijk dat ik van harte welkom was om stage te lopen. Zij konden mijn creativiteit wel gebruiken en daarnaast kon ik mij ontwikkelen in de architectuur met de diverse opdrachten. Een week later moest ik uiterlijk laten weten of ik daar stage wilde lopen. De keuze was dus aan mij...

Website MBW architecten

7

Ondertussen had ik nog geen reactie gehad van Global Architects op mijn portfolio. Zij stonden wel bovenaan mijn lijstje, dus ik wilde weten of ik daar nog een kans maakte voordat we een week verder waren. Toevallig zaten zij ook in het bedrijfsverzamelgebouw aan de Binckhorstlaan. Dus heb ik mijn stoute schoenen aangetrokken en ben ik naar Global Architects gelopen. De eigenaar Arthur Nuss was erg overdonderd door mijn onverwachte bezoek, terwijl ik met klamme handjes stond en in gedachte bedacht wat ik wilde zeggen, wist hij ook niet echt wat hij moest zeggen. Best bijzonder om dat zo mee te maken. Ook wel interessant om te zien hoe hij reageerde op iets dat geheel onverwachts was en hoe ik daar dan weer mee omging. Het leek een beetje alsof ik het gesprek leidde. Ik wilde tenslotte weten waarom ik nog niks gehoord had en met mijn vorige gesprek nog in gedachten wilde ik weten waar ik stond bij hem. De reden dat hij mij nog niks had laten weten, was omdat hij twijfelde. Hij wist niet of hij mij kon gebruiken, vanwege mijn bouwkundig inzicht. In mijn portfolio was vooral het ontwerpen naar voren gekomen. Toen liet ik hem mijn werkboek en ontwerpboek zien. Dus ik kon toch wel wat… Vanaf september ging hij samenwerken met een andere architect die aan de andere kant van de gang een bureau had. Ik werd voorgesteld aan Remko de Haan van Buildinginfo. Ik liet weer mijn werk zien en vertelde wat ik wilde; stage lopen bij een architectenbureau, waar ik op bouwkundig vlak veel kon leren en mee mocht werken in de diverse stappen van een ontwerp. Uiteindelijk heb ik een heel leuk en goed gesprek gehad met de heer De Haan; over mijn opleiding, mijn toekomstwens, mijn stage, zijn bedrijf, zijn opleiding, onze kijk op architectuur, de crisis waar zij op het moment erg veel last van hadden (vandaar ook hun toekomstige samenwerking), bestaand werk en mijn portfolio. Vrijdags ging hij mij bellen, zodat hij nog kon nadenken en overleggen met de heer Nuss of het mogelijk was om een half jaar stage te lopen. Vooral omdat hij niet wist of er werk zou zijn voor mij en dus of mijn stage nuttig kon zijn. Helaas, geen telefoontje. Dus heb ik de heer De Haan maandag zelf gebeld. Hij vond het erg jammer, maar het ging niet lukken. Hij had geen werk voor mij en dat zou niet zinvol zijn. Het was beter om het niet te doen, dan het aan te gaan en dat het niks werd. Ik vond het erg jammer. Maar ik waardeerde zijn eerlijkheid. Gelijk daarna heb ik MBW gebeld. Al was mijn indruk wel dat het een meer zakelijk bureau was. Zij werkten veel achter de computer. Maar het gesprek met MBW vond ik prettig. Ook kan ik daar aan veel projecten werken in de verschillende fases. En zo werd het stagecontract op 6 juli 2011 uiteindelijk volledig getekend (zie bijlage B)!

Website GlobalArchitects

Mijn pagina op de MBW-site

8

03. MBW architecten MBW architecten was een samenwerking tussen Maarten Brillenburg Wurth (MBW) en Liesbeth van Meerkerk (sinds januari 2011). Vanaf 2012 wordt het bureau voortgezet door de heer Wurth. Daarnaast wordt het bureau ondersteund door een stagiair(e), een kleuren interieuradviseur en freelancers op projectbasis. Het is een erkend leerbedrijf door Fundeon. Visie Goede architectuur is voor MBW architecten in de eerste plaats het maken van goede ruimtes; functioneel en esthetisch. Ruimtes die voldoen aan de wensen van de opdrachtgever en waaraan de gebruikers plezier beleven. MBW architecten adviseert en ontwerpt voor zakelijke, gemeentelijke en particuliere opdrachtgevers. Ook laten zij zien hoe bestaand vastgoed optimaal benut kan worden door wonen boven winkels, verbouwen met eventueel functiewijziging. Essentieel voor de werkwijze van het bureau is de betrokkenheid bij alle fasen van het bouwproces: van de allereerste ruwe schets tot en met de daadwerkelijke oplevering. Op die manier nemen ze de zorg uit handen van de opdrachtgever en voldoet het eindresultaat aan alle verwachtingen. Door jarenlange ervaring hebben ze een goed inzicht in de bouwregelgeving, zodat de mogelijkheden duidelijk zijn voordat er kosten worden gemaakt. Voor de uitvoering beschikken zij over een netwerk van kundige aannemers, die ieder plan kunnen realiseren.

Maarten Brillenburg Wurth

Maarten Brillenburg Wurth (24 maart 1963) is tijdens mijn stage mijn stagebeleider. Een korte introductie over zijn keuze voor de architectuur en verloop van zijn werkervaring: Op het Erasmiaans Gymnasium twijfelde hij nog even of hij niet toch voor tandheelkunde zou kiezen, maar eenmaal op het rechte pad gebracht is Wurth blij zijn hart te hebben gevolgd. Het vormgeven van ruimte is hem blijven fascineren, vanaf het begin van zijn studie bouwkunde (aan de TU Delft) tot de dag van vandaag. Afgestudeerd in 1989, belandde hij via een opdracht voor een particulier in Amsterdam in het freelance circuit. Een los dienstverband bij Regtop -Van Lamoen Architecten leidde in 1993, na een verblijf van zes maanden aan de andere kant van de wereld, tot een plaats in de maatschap Regtop/Van Lamoen & Wurth Architecten. Dit bureau zet Wurth tot op de dag van vandaag voort , nu onder de naam MBW architecten. De werkomgeving blijft veranderen, de fascinatie voor ruimte blijft onveranderd... (bron: www.mbw.nl)

Bink 36 Magazijn

9

04. Bink 36 MBW architecten is gevestigd in de Bink 36 aan de Binckhorstlaan 36. Vestia Zuid-Oost heeft deze authentieke locatie aan de Binckhorstlaan 36 ontwikkeld - met ruim 20.000 verhuurbare m2 - tot een plek in de stad waar creatie, educatie en ondernemerschap elkaar versterken. De creatieve hotspot is een voormalig PTT complex van vier gebouwen in Den Haag. Het is gelegen tussen de treinsporen die Laan van NOI, Holland Spoor en Den Haag Centraal verbinden. Indeling De locatie bestaat uit vier aparte gebouwen. Allereerst de Centrale, het gebouw van rode baksteen, gebouwd in 1920. In de Centrale bevindt zich de zogenoemde Vloer. Deze industriële ruimte van in totaal 2000 m2 is beschikbaar voor exposities, evenementen, bijeenkomsten, theatervoorstellingen, fairs etc. Maar ook Stabij (Opstap voor Ondernemers) en atelierruimten voor startende kunstenaars en creatief ondernemers huisvesten in de Centrale. Zo zitten hier ook de docenten Erik de Jong als partner van Morfis en Concept0031 van Ergün Erkoçu. Huisnummer aan de Binckhorstlaan

Het tweede gebouw, het Magazijn, bestaat uit vijf verdiepingen en heeft een functionele uitstraling (gebouwd in 1930). Het gebouw bestaat voornamelijk uit kantoorunits en is uitermate geschikt voor (startende) creatieve en innovatieve ondernemers. MBW architecten is verhuisd op 7 december 2011 van een unit van 90 m2 (M3.21) naar een unit van 35 m2 een verdieping lager (M2.35). Global Architects en Buildinginfo hebben hun werkruimte op de 1e verdieping. Een unieke plek is de 5e etage met een theaterzaal van 500m2 met een koepeldak. Deze is te huren voor feesten en evenementen. Daarbij heb je vanaf deze etage een prachtig uitzicht op de skyline van Den Haag. In het restaurant op deze verdieping werken mensen met een beperking. Ook is daar een dakterras, waar je uitkijkt op het grote, brede sporennet van treinen. Het derde gebouw is een laag gebouw, de Hangar, in een driehoek gebouwd. Het staat letterlijk tussen de treinsporen. Het gebouw is grotendeels bestemd voor ‘design’. Jonge designers en 0900-design hebben van de Hangar een bijzondere plek gemaakt. En tot slot de Kazerne, een klein apart gebouw waar PIP (Place in Progress) haar urban culture laat zien. PIP ziet Den Haag als een talentrijke, creatieve stad waar nog veel cultureelmaatschappelijke energie kan worden ontdekt, ontwikkeld en geleverd.

Aanzicht Bink36 vanuit de Binckhorstlaan; links de Centrale

10

B!NK & de Binckhorst Met de invulling van deze locatie geeft de Bink een impuls aan de ontwikkeling van Den Haag als Creatieve Stad, maar ook aan de herontwikkeling van het Binckhorstgebied. Als maatschappelijk ondernemer wil Vestia Den Haag Zuid-Oost talentontwikkeling en ondernemerschap stimuleren. Deze locatie, op het snijvlak van het centrum en de Binckhorst, biedt vele mogelijkheden om uit te groeien tot een bruisend bolwerk van creativiteit en innovatie. Richtingen • Kunst & performance • Textiel & mode • Architectuur & stedenbouw • Design & communicatie • Fotografie & video • Animatie & illustratie • Internet & ICT • Theater, dans • Muziek • Product & Innovatie • Print, plot & drukwerk • Zakelijke hulpverlening • Service & onderhoud • Evenement & organisatie • Gezondheid • Educatie

Uitzicht vanaf het dak richting het centrum

Adres B!NK36 Binckhorstlaan 36 2516 BE Den Haag T 070 – 3855854 E [email protected]

(bron: www.bink36.nl)

Uitzicht vanaf het dak over emplacement

11

Mijn stage-ervaringen 05. 06. 07. 08.

Eindelijk was het zover Na 183 werkuren Daguitjes Bijzondere maand

pag. 12 pag. 13 pag. 16 pag. 19

12

05. Eindelijk is het zover Eindelijk is het zover, 1 september 2011. De eerste stagedag. Ik kwam voor negenen aan bij M3.21 en stond voor een gesloten deur. Kleine 10 minuten later kwam Maarten Brillenburg Wurth – oprichter en eigenaar van MBW architecten - aangelopen. Het ritueel werd even gedaan: deur openen, lichten aan, radio aan, koffie/thee zetten, computers aan en toen kon de werkdag beginnen. Ik kreeg mijn plek aangewezen met een eigen iMac. Aan de bespreektafel vertelde de heer Wurth het één en ander over wat we gingen doen. Even later kwam ook Liesbeth van Meerkerk binnen. Zij is sinds januari 2011 mede-eigenaar van MBW architecten en was daarvoor al 3 jaar in dienst. In 2007 studeerde zij af aan de TU Delft als architect. Om maar gelijk met de deur in huis te vallen; In Alphen aan de Rijn wilde de eigenaar van een pand op de zolderetage - met een aardig schuin dak - twee appartementen maken voor haar zoons. Hiervoor was al een ontwerp gemaakt, maar een 3D model miste. Op die manier kon ook onderzocht worden hoe de aanbouw bij het schuine dak aansloot en hoe schuin het nieuwe dak kon worden en wat dat betekende voor het oppervlak en bruikbaarheid van de ruimtes.. Dus kon ik die mooi maken en wel in Sketch Up. Het programma kende ik van naam, maar zelf had ik er nog nooit mee gewerkt. Gelijk iets nieuws, even wennen en uitvogelen. Met name de sneltoetsen die ik regelmatig verwarde met die van Vectorworks. Eigenlijk werkt het heel gemakkelijk en wijst alles zich vanzelf.

Mijn werkplek in de oude unit (M3.21)

Aan het einde van de dag liet Van Meerkerk mij wat zien en toen… Sketch Up werd afgesloten, mijn (niet opgeslagen) 3D model was nergens meer te vinden. Goede, nuttige eerste dag dus, want mijn werk was verdwenen. Gelijk een leerpuntje: bestanden tussendoor opslaan! Vrijdags heb ik opnieuw aan het modelletje gezeten. Ditmaal ging het sneller, omdat je de sneltoetsen kent en meer weet hoe het werkt. Tussendoor heb ik nog een gevel aangepast voor een loods. Het ontwerp voor de loods was er al, maar het moest veranderd worden door de afgegeven vergunning na protest van een buurman. Er mochten nu minder ramen in de gevel komen. Het principe moest wel aangehouden worden, maar dan anders ingevuld. Zo zie je maar weer dat niet alles werkelijk mogelijk is om te maken, omdat er allerlei regels gelden. Je hebt niet alleen met de opdrachtgever te maken, maar ook met buurtbewoners, de gemeente, de bouwregelgeving, het bestemmingsplan, de aannemers en natuurlijk de bijkomende kosten.

Alphen aan de Rijn 3D model na 2 dagen

13

06. Na 183 werkuren Na 22 dagen werken en 183 werkuren zit de eerste maand erop. Veel van deze uren heb ik achter de computer besteed. Tussendoor van bureaustoel veranderd, omdat ik last kreeg van mijn schouder. Daarna meer gaan letten op mijn houding. Belangrijk bij lange dagen achter de computer! Ook m’n schrift is aardig gevuld met aantekeningen, schetsen, ideeën en informatie. Als ik rond 9 uur aankom ben ik regelmatig de eerste, dus ga ik met mijn eigen sleutel naar binnen. Lichten aan, mijn computer opstarten, theewater opzetten, radio aan en aan de slag. Niet veel later komen Van Meerkerk en Wurth dan. Soms zijn ze ook later, omdat ze ’s ochtends al een afspraak hebben of Wurth is juist vroeg en zit al te werken. Ik vind het tof dat ik gewoon naar binnen en aan het werk kan gaan. Vaak loop ik ’s ochtends langs het postvakje bij de receptie. Die zit halverwege de entreestraat van de Bink36. Soms is het postvakje leeg, maar vooral op maandag zit er genoeg post in. Binnendoor loop ik dan over de brug door naar het kantoor. Ook zitten diverse bladen bij de post. Zoals A10, arhictectuur NL, de Architect, BNA-blad, brochures van bedrijven over bepaalde materialen, nieuwe ontwikkelingen en inspiratie werk. Door de bladen te lezen zie je wat er op het moment gaande is in de architectuur.

Entreestraat van Binckhorstlaan 36

Er wordt veel geschreven over de crisis en de gevolgen daarvan voor de architectenbureaus en ook de toekomstige architecten. Sommige bureaus verkeren in zwaar weer. Moeilijke tijden en veel risico’s. Terwijl de instroom van studenten van die opleidingen blijft komen, maar het werk in de praktijk is veranderd. De meningen over de veranderingen in de architectuur zijn verschillend. De bouwopgave en het bouwproces krijgen een ander karakter en daarmee gaan ook de rol en positie van de architect veranderen. Dit heeft consequenties voor het architectuur- en bouwkundeonderwijs. Je hebt de academische architecten van de Academie van Bouwkunsten en je hebt de TU-architecten. Bijzondere tijden. Niet wetende voor hoelang. Tijdens mijn stage krijg ik dus veel mee van de ‘architectuurwereld’. Het is hard werken voor de architecten. MBW heeft op het moment veelal projecten van particulieren. Dit zijn voornamelijk projecten met een woonfunctie voor een verbouwing; een gekocht huis, een splitsing van een pand in twee woonhuizen, een nieuwbouwhuis, een verbouwing van een jaren ‘30 huis, een nieuw plan voor wonen boven winkels, renovatie van bestaande bouw, nieuwe projecten etc. De projecten zijn nu in verschillende fases van het ontwerpen bouwproces. Erg divers.

Gebouwen met rechts; centraal en links: magazijn

14

Zo heb ik de eerste maand al diverse projecten op mijn bureau voorbij zien komen. Ook ben ik buiten de deur mee geweest met Wurth of Van Meerkerk naar projecten. Zoals een bouwvergadering van een verbouwing in Den Haag, waar twee woningen worden gemaakt in een bestaand pand met vroeger een horecagelegenheid. De bouwvergadering is vrijwel wekelijks en de architect (in dit geval Wurth) doet de directievoering en leidt dus de vergadering, waar ook de aannemer en de vakmensen zoals de elektricien, loodgieter en bouwvakker bijzitten. Een ander project, waar ik veel aan gewerkt heb, is een heel ambitieus plan. Een particulier heeft achter zijn losstaande garage een flink stuk tuin. Het idee is om vanuit de garage een woonhuis te ontwerpen dat in de tuin komt. Het huis wordt dan los van de garage en de tuin verkocht en de opdrachtgever gaat dan in het huis in de tuin wonen. Op dit moment staat het stuk grond in het bestemmingsplan aangegeven als tuin. Dus de vergunningaanvraag wordt een lang proces. Nu hebben we een ontwerp gemaakt. De tekeningen hiervoor met plattegrond, gevels en doorsnedes plus het 3D model heb ik gemaakt. Tussendoor heb ik samen met Wurth en Van Meerkerk overlegd over het ontwerp en bepaalde keuzes die we daarvoor moesten maken gemaakt. Bij het locatiebezoek met Wurth hebben we dit ontwerp met bamboe stokken uitgezet in de tuin. Zo konden we denkbeeldig door het huis lopen. Ook de zoon van de opdrachtgever vond dit erg spannen: “waar komt dan mijn slaapkamer? En het bad?”. Dit project is dus net begonnen. Nu zou het project als het een opdracht voor ontwerpen 1 was stoppen. Het ontwerp is er, de materialen, de tekeningen, het 3D model. En nu begint hier het echte werk om het te realiseren. De regels komen er nu bij kijken, de bouwkundige uitwerking van het ontwerp, de aanvraag van de vergunningen en uiteindelijk het echte bouwen, waarvoor aannemers benaderd moeten worden. Daarnaast moet het bekostigd worden.

Bespreektafel vanuit mijn werkplek gezien

Dit project is nu heel erg in de beginfase. Ik vind het een heel tof project. Alleen zal ik de oplevering niet meemaken, omdat het een lang proces is. Erg jammer! Ik kijk er naar uit als het daadwerkelijk gebouwd wordt en ik er met de tram langs rij. Toch bijzonder. Met de opdrachtgever heb ik contact via de mail en telefonisch over de gang van zaken en wijzigingen in het ontwerp. Ook heb ik bij de gesprekken tot nu toe gezeten. Volgende maand ga ik ook de vergunning aanvragen, dus het ontwerp moet daarvoor gereed gemaakt worden. Ben erg benieuwd! Op maandag hebben we vaak werkoverleg (zie bijlage C), waar we de projecten bespreken. Zo is er een overzicht van de ontwikkelingen per project en de dingen die daarvoor op de planning staan. Sommige projecten liggen even stil vanwege een aanvraag. Andere hebben prioriteit.

Woning in de tuin 3D model

15

Mijn ogen heb ik uitgekeken deze maand. Sketch Up heb ik inmiddels onder de knie en werkt erg makkelijk. Ik heb het ook heel erg naar mijn zin. Ik kom met een glimlach thuis en vind de dagen prima, kijk uit naar de volgende. Ook als ik een ochtend of middag alleen op kantoor zit, vind ik dat tof. Ik kan gewoon mijn gang gaan en aan het werk. De regelmatigheid van full time werken is wel even wennen. Vooral dat je thuis komt en eigenlijk niks van huiswerk hoeft te maken of tot laat in de werkplaats bezig bent. Het bevalt wel, behalve dat het jammer is dat als je naar huis gaat, de winkels dicht zijn en je op zaterdag naar de winkel moet als je iets nodig hebt. Vooral als de dagen korter worden, wordt dat even anders. Ook kun je ‘s middags niet meer iets doen of afspreken. Je bent iets minder vrij voor de indeling van je tijd door de vaste werkdagen en -tijden. Aan de andere kant is de planning wel duidelijk en regelmatig. Je staat elke dag op dezelfde tijd op. Je bent in een echte werkomgeving. Je werkt redelijk vaste tijden. Je hebt pauze op een bepaald tijdstip. Je kent de collega’s waarmee je werkt. Dus soms is het even wennen, maar ik vind het wel fijn. Het is duidelijk, qua indeling, dus dat is wel rustig. Op donderdag lunchen we met z’n drieën - Wurth, Van Meerkerk en Van der Vaart - gezamenlijk in het restaurant vijf hoog boven in het gebouw, waar mensen met een beperking werken. Het restaurant is ingericht als een woonkamer en je hebt prachtig uitzicht over de skyline van Den Haag. We hebben het dan over allerlei dingen. Over plannen van de gemeente en andere ontwerpen van architecten. Soms over de projecten en dingen die moeten gebeuren als soort van plan van aanpak. Maar het is lunchpauze, dus het gaat ook over andere dingen dan werk. Bijvoorbeeld de zoon van Wurth, de zwangerschap van Van Meerkerk, mijn opleiding of hobby’s. Of gewoon Den Haag, Rotterdam en onderwerpen uit het nieuws of actualiteiten. Ik vind het fijn om elkaar even in een andere setting dan achter de computer te spreken. De andere vier dagen lunchen Van Meerkerk en ik op het plein van de 2e verdieping met mensen van een aantal andere bedrijfjes. De meeste zijn industrieel ontwerpers van de TU Delft. Allemaal jonge ondernemers van om en nabij de 30 jaar. Vaak zijn we met z’n achten. Soms ook met vier of tien. Aan het begin voelt het alsof je er een beetje bij zit met je boterhammetjes, maar steeds meer kun je ook een praatje maken. Na de lunch spelen we nog een aantal potjes rond de tafel met tafeltennis. Echt super leuk! Die ontspannen sfeer in plaats van echt strak en zakelijk spreekt mij aan. Hierdoor fungeert deze groep ondernemers ook als voorbeeld voor de Bink36, doordat ze gebruik maken van elkaar en elkaar opzoeken. Werk moet naast echt werk ook prettig zijn. Een goede werksfeer stimuleert de prestaties. Juist bij een verzamelgebouw kan dat een specialiteit zijn en bedrijven aantrekken zich hier te vestigen.

Muurschildering van Bink 36 op de 2e verdieping

Het plein van de 2e verdieping

16

07. Daguitjes De meeste dagen werk ik op kantoor achter de computer, met een schetsrol of aan de bespreektafel met opdrachtgevers of brainstormsessies. Maar er zijn ook dagen dat ik de deur uit ben. Dan ga ik mee met Wurth en/of Van Meerkerk. Een pand opmeten, locatie bezoeken, bouwvergadering, bespreking met de gemeente. Maar soms is er een daguitje gepland. Zo ben ik op 21 oktober j.l. naar de Dutch Design Week geweest in Eindhoven. Hiervoor heb ik een dag vrijgenomen bij MBW architecten. Geen probleem, het is ten slotte een mooie beurs met genoeg inspiratie. De dag ervoor vertrok ik al met de trein naar Eindhoven. ‘s Ochtends, na een kopje thee in de stad, ben ik naar deWitteDame gegaan. Dit fabrieksgebouw is eind jaren twintig gebouwd voor Philips. Nadat eind jaren 80 een sloopvergunning voor het gebouw wordt aangevraagd, komen kunstenaars en kunstminnaars in actie. Zij willen het prominente gebouw voor Eindhoven behouden en maken een reddingsplan waarop de gemeente weigert de sloopvergunning te verstrekken. Ontwikkelingscombinatie deWitteDame komt met een plan waarbij gezocht wordt naar een combinatie van bewoners die iets doen met design, informatie, technologie of cultuur. Zo komen de huidige vaste bewoners van het gebouw tot elkaar: Design Academy Eindhoven, Philips Corporate Design, Openbare Bibliotheek Eindhoven en Mu Art Foundation. Een interessante historie dus. Zeker nu ik bij MBW architecten veel met herbestemming te maken heb. In deze tijd (i.v.m. de crisis) wordt daar meer gebruik van gemaakt.

“Old rags, new friends” van Kevin Caboor

In deWitteDame was de tentoonstelling van de Dutch Design Academy van Eindhoven. Allerlei afstudeeropdrachten van diverse opleidingen (zie bijlage D). Van Man and Activity tot Communication en Social Design. De ene presentatie was beter en aantrekkelijker dan de andere. Zo was dat ook met de ontwerpen. Sommige onderwerpen spreken heel erg aan, zijn echt van deze tijd of heel functioneel. Andere zijn weer lastig te begrijpen en dan is de vraag of mensen er wel echt behoefte aan hebben. Weer andere zijn gewoon heel erg mooi uitgewerkt of de achterliggende gedachte is heel boeiend. “Facebook for real” is echt van deze tijd. Er waren filmpjes gemaakt, waarin mensen elkaar op straat gaan ‘taggen’. Ook had een jongen knuffels met een karakter bedacht, die gemaakt worden van oude kledingstukken en bijzondere eigenschappen hebben. Een andere student had een heel mooi meubel uitgewerkt; “Storage as stools”. De detaillering was erg precies. Heel fraaie materiaalkeuze. Hierop heb ik gestemd. (bron: www.dewittedame.nl)

“Storage as stools” van Rianne Koens

17

Na deWitteDame ben ik op mijn OV-fiets naar de faculteit van Industrieel Ontwerpen gefietst. Er waren nauwelijks mensen meer, waardoor het niet echt spetterend was. Niemand van de studenten stond bij hun werk. Een uitzondering was een meisje die iets had bedacht van een koksmessenset, die zich zou gaan vormen naar je hand. Uiteindelijk bleek het niet haar werk te zijn, maar van een klasgenoot. Na een rondje te hebben gemaakt, ben ik weggegaan. Op naar de faculteit Bouwkunde. Het was even zoeken, aangezien het er heel donker uit zag van buitenaf. Dus vroeg ik me af of het al gesloten was. Eenmaal binnen bleek van niet. De ruimte stond vol met maquettes en grote posters hingen met visdraad aan het plafond. Op de posters werd het ontwerp uitgelegd met tekeningen, korte teksten en verbeeldingen. De ene maquette was een veel mooiere verbeelding van het ontwerp dan de andere. Tot slot ben ik naar het Klokgebouw gefietst. Het gebouw op zich is heel gaaf van binnen en buiten. Het Klokgebouw is een markant herkenningspunt voor de reiziger die de stad vanuit het noorden binnentreint. De Philitefabriek werd voltooid in 1929, naar een ontwerp van bedrijfsarchitect J.R. Bouten. In de fabriek werd aanvankelijk het voor Philips zo belangrijke synthetische plastic geproduceerd: bakeliet. Philips gaf echter de voorkeur aan de merknaam Philite en de werknemer die op het woord bakeliet werd betrapt, wachtte een fikse boete van een kwartje! Het gebouw telt van oorsprong zeven verdiepingen. De renovatie van het Klokgebouw was een mega-klus die stap voor stap is aangepakt en nog steeds niet volledig is geklaard.

Klokgebouw van Philips

In drie grote hallen op de begane grond werden producten gepresenteerd. In één van de hallen werden de diverse producten met bouwhekken van elkaar gescheiden. Er stonden daar diverse ontwerpers met hun producten of meubels. Van Ilias Ernst hing bijvoorbeeld een lamp met vijf buizen. Inspiratie haalde hij uit de buizen en pijpen van een raffinaderij. Een mooi detail was zijn naam in hetgeen waar de lamp ingedraaid wordt. Ook stonden er diverse ‘batsenkrukken’ van Nic Roex. Dit waren schoppen gebogen zodat het een kruk werd. Het zat eigenlijk wel lekker, maar niet voor hele lange tijd. In een andere hal stonden stands van grotere merken, waardoor het meer op een beurs leek. Zo had Fatboy ook een stand met haar producten. Het is een inspirerende dag geworden. Ik heb weer ontzettend toffe, vernieuwende ontwerpen gezien. Ook vind ik de sfeer rondom de Dutch Design Week gaaf. Er zijn meer locaties, meer deelnemers en ook weer een flinke stijging van het aantal bezoekers. Je moet er zijn geweest! (bron: www.klokgebouw.nl)

“Batsenkruk” van Nic Roex

18

IJburg Amsterdam Een excursie naar - de op kunstmatig eilanden gebouwde - woonwijk IJburg was ook zo’n daguitje (zie bijlage E). In de trein bij Leiden ontmoette ik Van Meerkerk. Samen reisden we verder naar Amsterdam en vervolgens naar Steigereiland. Bij de Edmond Halleylaan hadden we afgesproken met een opdrachtgever. Met z’n drieën mochten we het houten herenhuis op nummer 44 bezichtigen. Jasper Kerkhofs is de aannemer van het pand en hij leidde ons rond door het vier woonlagen tellende woonhuis. De volledige bouwenvelop werd gevuld met een herenhuis - gebaseerd op door de toekomstige bewoners zo geliefde Scandinavische huizen. Het materiaal bestaat voornamelijk uit vurenhout met een prefabsysteem. Het huis is in 2010 opgeleverd (nadat het in 9 dagen is opgebouwd). Al leek het wel vorige week door de losliggende spullen. Waarschijnlijk wisten de bewoners niet wat ze met alle ruimtes gingen doen. Zonde. Het heeft zulke gave ruimtes en een fantastisch trappenhuis. Het is wel veel groter dan je verwacht bij een rijtjeshuis. Dat komt vooral door de vier woonlagen. Ook is de indeling heel open met weinig scheidingsmuren, waardoor het ook groter lijkt. Het huis wordt als een bouwpakket in de fabriek gemaakt, helemaal op maat. Elk bouwelement is een geperst onderdeel (circa 8 cm). Door de hoogwaardige duurzame verlijming geeft het onderdeel absolute stabiliteit. Het bouwpakket werkt heel fijn als je weet wat je wil en waar. Alle leidingen en voorzieningen kunnen - van te voren - verwerkt worden in het hout. Net als de deuren. In dit ontwerp is het draaiende deel van de deur (met afgeronde bovenhoeken) uit de wanden gefreesd en daarin de deuren - zonder kozijn - gehangen. Erg fraai. Veel van het hout is ook te hergebruiken. Zo zou het huis in z’n geheel op een andere bouwenvelop kunnen worden geplaatst. Het is door de materiaaleigenschappen een prettig klimaat om in te leven. Overtollige warmte wordt afgevoerd door het dakraam boven het trappenhuis. De vergeling van het hout wordt tegengegaan door de afwerking met loog. Je kunt ook kiezen voor een afwerking, waardoor het hout niet meer zichtbaar is. Het moet wel je smaak zijn om in te wonen. Na deze interessante rondleiding zijn we nog door de straten van Steigereiland gelopen. Naast de straten met ‘gewone’ rijtjeshuizen - waarbij alle huizen hetzelfde zijn -, zijn er ook straten met allemaal verschillende huizen als rijtje. Elke opdrachtgever kocht in de tijd een bouwenvelop en bouwde daar een rijtjeshuis op van maximaal 4 woonlagen. Het levert hele diverse woningen op met verschillende kleuren, materialen, gevels, vormen, afmetingen, uitstraling en smaken. Heel gaaf om daar langs te lopen en de verschillende huizen te bekijken van buiten. (bron: www.llarch.nl)

De voorgevel van het houten herenhuis

Interieur met vooral vurenhout en een betonlookgietvloer

19

08. Bijzondere maand December is een feestdagen-maand. Het was een veelbewogen maand bij MBW architecten. Allereerst de terugkomdag bij de Willem de Kooning Academie, waarbij we met elkaar de ervaringen deelden over onze stages. Typerend vond ik dat geen enkel bedrijf echt te vergelijken was en iedereen een beetje een bepaalde richting op is gegaan. Je kunt nog heel veel kanten op, blijkt maar weer. Net als in eenzelfde gestelde opdracht, waarbij het resultaat vaak ook heel divers is. In mijn presentatie (zie bijlage F) heb ik mijn ervaringen laten zien n.a.v. een aantal projecten en het bedrijf. En ook vertelt dat ik door deze stage verder wil in de architectuur. Verhuizen In de week van Sinterklaas gingen we verhuizen. De ruimte van 90 m2 is erg groot als je hooguit met drie mensen werkt en de kosten zijn vrij hoog, zeker in deze tijden van crisis. Sinds 2008 zit Wurth in de Bink en nu ging MBW naar een verdieping lager; een unit van 35 m2. Het bedrijf dat daarin zat (die dikwijls werkten met z’n vijven in die ruimte) wilde juist groter, dus dat kwam heel mooi uit. Het verhuizen heb ik voornamelijk met Wurth gedaan, vanwege de zwangerschap van Van Meerkerk. Het was ook weer eens iets anders, dan de hele dag achter de computer te werken. Ik vond het wel een prettige bijkomstigheid. Dus het waren even een paar dagen dozen inpakken, archief uitzoeken, nieuwe indeling maken en veel spullen weggooien om daarna de overgebleven spullen te verhuizen naar de nieuwe unit. Als je denkt dat je veel hebt weggegooid, valt het uiteindelijk nog tegen. Wurth heeft een hele collectie van boeken. Naast een bureau voor drie mensen moet er ook een bespreektafel voor overleggen zijn. Dus voor je het weet, staat de ruimte al weer volgebouwd. Nu zitten we op dezelfde verdieping als de mede-lunchers en tafeltennissers. Extra gezellig en wat meer contacten met anderen. Indiening De indiening voor het woonhuis in de tuin moest ook gedaan worden. Het ontwerp is aangepast; mede door de begroting van een aannemer, die veel hoger uitkwam dan de opdrachtgever voor ogen had. Daarom is het ontwerp vereenvoudigd met prefabbouwonderdelen en een andere gevelbekleding. Alle tekeningen heb ik daarvoor gemaakt, inclusief de principedetails. Ook is in deze tijd de EPC berekening (Energieprestatiecoëfficiënt) gedaan. Deze viel te hoog uit, namelijk 1,06 in plaats van de EPC eis van 0,6 volgens het Bouwbesluit. Na een aantal aanpassingen werd de norm teruggebracht naar 0,58. Nu is het wachten op de vergunning.

De vele karren met afval tijdens de verhuizing

Nieuwe unit van MBW architecten

20

Zwangerschapsverlof Paar dagen later was de laatste dag van Van Meerkerk. Naast het feit dat zij met zwangerschapsverlof ging, eindigde ook de maatschap bij MBW architecten. Na een jaar bracht het beide niet wat ze ervan verwacht hadden en scheidden hun wegen. Van Meerkerk start in de loop van 2012 haar eigen ontwerpstudio in Rotterdam. Met een pre-borrel dronken we met z’n drieën nog een drankje, voordat we naar de borrel van Van Meerkerk op het plein van de 2e verdieping gingen met de mensen waarmee we lunchen. Er werd nog even teruggeblikt op de gedane projecten, voorbij gekomen stagiaires en samenwerking en ook naar de toekomst. De laatste weken voor kerst was het wat stiller op kantoor, maar moesten er wel wat projecten worden afgerond. Er waren dagen dat ik alleen op kantoor zat en Wurth soms even langs kwam glippen. Ook zitten we nu dichter op elkaar in het nieuwe kantoor, dus dat is ook even wennen met ieders eigenaardigheden. Maar de verhuizing heeft de band ook goed gedaan, waardoor Wurth en ik leuke gesprekken hebben en dat maakt het nog leuker dan het al was. In Alphen aan de Rijn is een koffietent, die wil uitbreiden. Op de uitbouw kan een mooi dakterras gemaakt worden. Met het 3D model - dat ik gemaakt heb - kunnen we zien wat een opbouw van een serre doet met de inval van de zon op het terras. Een ander 3D model was van een oud pand dat gerenoveerd gaat worden om er een dagverblijf in te maken.

Impressie dakterras met serre

Opleveringen De laatste werkdagen voor Kerst ben ik met Wurth mee naar opleveringen geweest. De eerste was van een particulier. In de Vogelwijk hadden zij een huis, dat zij in de richting van de tuin wilden uitbouwen. Uiteindelijk is een gigantische pui geplaatst die de hele geveluitbouw overspant. De ruimte wordt daardoor echt ruimer, mede doordat alle plafonds gelijk zijn gemaakt. Bij de oplevering was de uitvoering nog niet volledig door een foutje bij het leggen van de vloer. De andere oplevering was voor een zakelijke opdracht. Op loopafstand van het centrum van Den Haag is een pand - met vroeger een horecatent - verbouwd tot twee woningen. Aan het begin van mijn stage was ik met Wurth mee naar een bouwvergadering. Toen zag je echt het werk in uitvoering. Nu was het helemaal af. Tof om dat te zien. Bij een oplevering worden alle punten van de lijst - die afgesproken zijn met de architect, aannemer en opdrachtgever - gecontroleerd (zie bijlage G). Wanneer het nog niet volledig of goed is, wordt het alsnog gedaan. Totdat alles klopt. Bij de particulieren moet nog het een en ander gebeuren. Woningen zijn af.

Nieuwe pui aan aanbouw van particulier

21

Mijn stage op een rijtje 09. 10.

Werkzaamheden Projecten

pag. 22 pag. 24

22

09. Werkzaamheden Bij MBW architecten worden alle 2D tekeningen - situatie, plattegronden, gevels, doorsnedes, (principe-)details - getekend in het programma Vectorworks. Voor elk project worden 2D tekeningen gemaakt. Daarentegen wordt niet altijd een 3D model gemaakt. Wanneer dat wel gebeurt, is dat in Sketch Up. De renderingen worden dan soms in Photoshop bijgewerkt. Het verschilt per project en opdrachtgever hoe het ontwerp wordt uitgewerkt. Tijdens het ontwerpproces wordt veel geschetst met schetsrollen. Plattegronden en gevels. Of een perspectief. Tussendoor wordt er gebrainstormd over diverse opties en het vervolg. In de computer wordt het dan weer verder uitgewerkt. Vaak verandert een ontwerp meerdere malen of gaat het na een aantal opties weer terug naar één van de eerste. Voor een particuliere opdrachtgever is dat ook weer anders dan voor een zakelijke. Een particulier heeft een bepaalde smaak en wil echt iets eigens; het is ten slotte hun zelf verdiende geld. Een zakelijke opdrachtgever heeft weer met andere prioriteiten te maken. Voornamelijk wat levert het op qua kosten, punten en is het in trek bij de doelgroep zodat het aanspreekt en daardoor goed te verhuren of verkopen is. Of het mag eigenlijk niks kosten, maar moet wel iets moois, bijzonders, aparts en bruikbaars opleveren. De weg en invulling van het proces is ook anders.

Schets plattegrond woonhuis

Gedurende het ontwerpproces worden de verschillende ideeën met de opdrachtgever besproken. Deze besprekingen zijn op locatie, bij de opdrachtgever of bij MBW architecten. Hierna wordt dan het ontwerp weer aangepast of verder uitgewerkt. Uiteindelijk worden de tekeningen zover uitgewerkt (met principedetails) dat een vergunning kan worden aangevraagd. Bij een kleine verbouwing is vaak geen vergunning nodig. Ook wordt de begroting gemaakt door meerdere aannemers om te vergelijken. Dit kan namelijk nogal eens verschillen. Wanneer het ontwerp wordt uitgevoerd, zijn er bouwvergaderingen. In het begin is dat vaker. MBW architecten voert daarbij vaak de directie. Wurth vertegenwoordigt dan de opdrachtgever. Onder de hoofdaannemer vallen de specialisten - loodgieter, electriciën, stucadoor, timmerlieden e.d. Daarvan zijn vaak de timmerlieden in dienst van de aannemer en wordt de rest uitbesteed. Vaak zijn de aannemer en opdrachtgever naast de architect aanwezig bij de bouwvergadering. Bij de oplevering zijn deze partijen ook aanwezig om de van te voren afgesproken onderdelen na te gaan in het werk en het project af te ronden.

Resultaat 3D model

23

Gedurende mijn stage heb ik veel verschillende dingen gedaan. Al gaat mijn computer bijna altijd als eerste aan en doe je daar het meeste werk achter. Voor mij bestaat het werk voornamelijk uit tekenen op de schetsrol dan wel achter de computer in Vectorworks of Sketch Up. Soms is het ook heel anders. Dan ga ik mee naar een pand om het te bekijken en onderdelen op te meten voor het maken van tekeningen. En ik ben mee geweest naar bouwvergaderingen en opleveringen. De bouwvergaderingen zijn heel zakelijk, waarbij de lijst van punten wordt doorlopen. Ook wordt het werk bekeken en loop je er even doorheen. Met de opleveringen is vaak het werk af en zie je het resultaat. De vooraf gemaakte afspraken worden dan nagegaan. Bij particulieren is het natuurlijk een beetje feest, omdat ze een ‘nieuw’ huis hebben. Voor de zakelijke projecten begint dan de verhuur of verkoop van de ruimte. Dus dan wordt het geld weer terugverdient. Met de bouwvergaderingen en opleveringen kijk je dan je ogen uit en zit je er eigenlijk een beetje bij. Wel vind ik het tof om te zien en nu te weten hoe dat in z’n werk gaat. Bij een nieuwe opdracht bekijken we de locatie en overleggen we wat voor werk gedaan moet worden. En op kantoor komen regelmatig mensen om projecten te bespreken. Dit is tijdens verschillende fases van het project. Daar mag ik dan ook bij zitten. Bij sommige projecten heb ik echt meegewerkt en overleg ik mee of vertel ik wat ik gedaan heb. Ook ben ik een keer meegeweest naar de gemeente voor overleg over een wel of niet vergunningaanvraag.

Schets uit aantekeningenschrift

Toen Van Meerkerk met zwangerschapsverlof ging, heb ik Wurth gevraagd of ik vaker met hem mee op pad mocht. Zodat ik kon zien hoe zijn dag eruit zag en wat hij doet. Er werd gelijk actie ondernomen met locatie bezoeken, opleveringen en zelfs mee langs de kaasboer. Ik vond dit erg interessant om te zien. Daarnaast was het heel leuk om met Wurth op pad te zijn. Ook omdat ik dan even van de computer vandaan was. Maar vooral om het eens te zien. Zijn week is heel wisselend. De ene week zit hij veel op kantoor en de andere is hij veel op pad. Zo zit ik ook weleens een halve dag of een hele dag alleen op kantoor. Ik vind dat erg tof dat dat kan en dat ik dan weet wat ik kan doen en anders zelf iets ga doen. Eigenlijk is Wurth maar weinig aan het ontwerpen. Mede door zijn eigen bedrijf. Ook omdat je met allerlei regels te maken hebt, en met instanties, gemeentes, buren, vergunningen, kosten, specialisten, aannemer en het allerbelangrijkst de wensen van de opdrachtgever. Dit alles kan een ontwerp maken of kraken. Zo heb ik alle werkzaamheden, zoals opgenomen in mijn contract, wel doorlopen (zie bijlage B). Handgetekende geveltekening

24

10. Projecten Gedurende mijn stageperiode heb ik aan verschillende opdrachten gewerkt. Ook waren de projecten in diverse fases van het proces. Een aantal van deze projecten ga ik verder uitlichten. Delftweg Wat begon als een droom voor de opdrachtgever, heeft MBW architecten uitgewerkt tot een werkelijk ontwerp. Bij een huizenblok hoort een apart blok met garages (met een eigen huisnummer). De opdrachtgever wil het huis loskoppelen van de daarbij horende garage en in de tijd aangekochte stuk tuin van 1200 m2 achter het garageblok. Op de grond van de tuin wil hij een ‘bungalow’ bouwen om met zijn kinderen in te wonen en te genieten van het leven. In het bestemmingsplan staat de grond als tuin aangegeven. Er moet dus een omgevingsvergunning aangevraagd worden, waarin de tuin een woonbestemming krijgt. De indiening is op 13 december j.l. gedaan. Hiervoor heb ik de plattegronden, gevels, doorsnedes en principedetails gemaakt. Vaak duurt een bestemmingswijziging zo’n 6 maanden.

Achteraanzicht van de woning

Het ontwerp is voortgekomen uit het idee om via de garage over de sloot het woonhuis binnen te lopen. De gangkeuken - die de bestaande garage met het woonhuis verbindt - is een open element met veel glas. Vervolgens kom je in een hoger deel met ruime woon- en eetkamer. Met behulp van een kastmeubel worden de slaapkamers van het woongedeelte gescheiden. Aan deze kant rijdt tramlijn 1 van HTM. En dus is geluidsisolatie straks belangrijk. Door de gangkeuken en het kastmeubel wordt als het ware een zichtlijn geaccentueerd naar de tuin. Tijdens het ontwerpproces hebben Wurth en ik meerdere malen met de opdrachtgever overlegd. Ook hebben we de locatie bezocht voor wat metingen en een uitzetting van het plan in de tuin met bamboestokken. Zo zijn we tot een ontwerp gekomen en hebben we keuzes gemaakt. De plattegrond, gevels en doorsnedes zijn meerdere malen in het proces veranderd. Daarnaast heb ik een daglichtberekening gemaakt volgens het Bouwbesluit. Plus een ventilatieberekening en -tekening (zie volgende pagina’s). Ook is het 3D model door mij gemaakt. Ik hoop dat het uiteindelijk echt gebouwd wordt en dat ik langs kan gaan om het te bekijken.

Bovenaanzicht van de woning

25

Delftweg 25c, Rijswijk

DELFTWEG

25 26

Ontwerp woonhuis Kadaster sectie E, nr 1139

Delftweg 25c, Rijswijk UITBREIDING

door middel van bebouwing op aangrenzend perceel, sectie E nr. 1192

25 a 25 b 25 d

bestaand 25 c 25 ce

TR AM LIJ N CE TR A

uitbreiding

1192

BROEKPOLDER

KANTORENPARK

AANVRAGER: J.F. Hinfelaar 13-12-2011

26

H

H04 type A

H05 type C

type B

A

H06

VR 0.5 12 m2

VKR 0.2 4 m2

badkamer 0.10 6 m2 VKR 0.11 3 m2

toilet 0.4 1 m2

MK

CV 0.3 1 m2

2255

2400

248

1200

VKR 0.1 7 m2

A

2152

248

248

248

11544 2400

3 4

145

type E

5

V01 V03 V02 V04 H01 H02 type A

VR 0.9 14 m2

VR 0.8 11 m2

VR 0.7 11 m2

3600 4800 5048

2400

6

H03

type A

B

C

952

952

248 952

2400

7

248 952 128

type A

G B

VR 0.6 36 m2

4800

type A

248

5048 3848

2400

2

248

1

type D

plattegrond

type D

F

C

13/12/2011

type E type E

E

D

Dhr. J. Hinfelaar

type E type E

C

B

A

1:100

314. Delftweg 25c, Rijswijk

21796

314.O.N.2011.12.13

type C

248 3760 145 2175 145 2175 248 1448 5700 1248 95 458 945 370 2885

10096 5700 2885 230 2885

8648 7148 6000

2400 248 2400 2400 2400 5948 6000

27

2400

2648

2648

G F

248

248

2400

2400

GEVELAANZICHT noordwest

H

E

7696

2400

5048

D

2400

1200 6512

2400

gevels

5 4

248

5948

5700

6000

6000

2648

5700

B

2400

6

6000

GEVELAANZICHT zuidoost

A

1080 1080 1080

13/12/2011

7

GEVELAANZICHT noordoost

Dhr. J. Hinfelaar

314. Delftweg 25c

1:100

314.O.N.2011.12.13

C

964

22044

22044

2664

11544 2400

943

5948

943

5700

943

1448

1200

2400

1200

2400

2

943

964

1200

2400

B

1200

E

1

1200 232

2400

1200 5032

D

314 1034 348 1200

C

3

8896

2400

1927 1927 1927

6000 6000

6000

5048

248

F G

2400

H

A

4500+

3150+ 2577.5+ 2300+

peil = 0

4500+

3150+ 2577.5+ 2300+

peil = 0

4500+

3150+

peil = 0

28

2400

2648

2648

DOORSNEDE AA

H

DOORSNEDE BB

E

2400

2400

7696

3444

248

1

2400

2400

C

3

22044

5700

4800

2

B

1

248

248

2400

952

1204

248 956

900 100 1034 546

2400

2393

6

2400

3593

3848

2400

1200

5948

1093 114

248

1200

2400

4 5

1455

2400

3

1505

2400

11544

248 1200

1056 248 1188 261

D

4800 5048

2

1200

2400

11544

895

248

4800

2400

4

4800

2400

doorsneden

5

952 248

6

952 248 952

13/12/2011

7

2400

248 1152 100

248

G F

DOORSNEDE CC

Dhr. J. Hinfelaar

314. Delftweg 25c

1:100 314.O.N.2011.12.13

7

6000

1205 230

6000

2885

A

4500+

3150+

2600+ 2300+

peil = 0

3150+ 2300+

peil = 0

4500+

3150+ 2300+

peil = 0

29

C

D

E

F

DELFTWEG 25c, RIJSWIJK

B

Bepaling equivalent daglichtoppervlak volgens NEN 2057, 2001

A 1

gebruiksfunctie 106

G.O.

Woning 91

V.G.

2

VERDIEPING

beta/

G

Cb

H

Cu

I

9,2 25

25

25 9

9

1 0,81

0,81

0,85 1

1

1 1,3

2,5

15,6

J

1,6

Ae

2 1,6

epsilon

2

alpha

D 1

aantal

A

Ad

De berekening is gemaakt voor een woonhuis.

5 begane grond

opp.

12,1 B

raam

3

6

4

7

m2

8 9 1 0 WONING

36,3

1,1

1,0

4,3

7,2

1 1 Ruimte nr. 1 2 Begane grond 1 3 VKR 0.1 1 4 VKR 0.2 1 5 CV 0.3 1 6 toilet 0.4 1 7 VR 0.5 1 8 VR 0.6 19 6,7

Ae

K

totaal

15,6

1,3

0,9 1,3

1

1,3

1 1

0,81

1

0,81 0,81

9

0,81

9 9

25

9

25 25

1,1

25

1,3

4,2

1,6

1,3

2

1,6

1

1 1 0,81

C

1 9

E A 25

20

A 1,6

1,3

10,6 1

11,4 10,6 A

5,9 2,8 105,6

12 december 2011

30,9

13,7

21 22 2 3 VR 0.7 2 4 VR 0.8 2 5 VR 0.9 2 6 badkamer 0.10 2 7 VKR 0.11 2 8 Totaal

MBW architecten

30

DELFTWEG 25c, RIJSWIJK

VERDIEPING 106

G.O.

Ventilatieberekening

begane grond

m2

opp. ventilatie

benodigde

V.G. 91

afvoer dm3/s

qv

7

afvoer via

VG 0,9 dm3/s per m2; VR 0,7 dm3/s per m2 qv

-

buiten

dm3/s

mv

16

aanvoer via

7,2 7

buiten

naar

De meterkast is voorzien van kieropeningen voldoende voor een doorlaat van min. 2 dm3/s volgens NEN 1087

PER WONING

mechanische aan- en afvoer Ruimte nr.

VKR 0.1 1,0

4,3 overstroom

mv VR 0.6

dm3/s

VKR 0.2 7

34

Begane grond

CV 0.3 1,1

mv

badkamer 0.10 VKR 0.11

VR 0.9

VR 0.7 VR 0.8

5,9 2,8

13,7

10,6 10,6

14 -

10

7 7

overstroom

mv

mv mv

overstroom

14

10

7 7

10

mv

overstroom overstroom

overstroom overstroom

mv toilet 0.4

mv VR 0.5

buiten

badkamer 0.10 badkamer 0.10

VG 0.1 VG 0.1

buiten

buiten

14

4 10

7 3

7

21

VR 0.5 (keuken) VR 0.6 VG 0.1

toilet 0.4

44

89

12,1 36,3 48,4

89

154,0

89

12 december 2011

Totaal

MBW architecten

31

H

G F

5700

E

325 1110 380 1200 100

D

C

B

A

2885

OVERSTROOM

AANVOER

AFVOER

5700

1:100

Dhr. J. Hinfelaar

314. Delftweg 25c, Rijswijk

10

14

21796

314.O.N.2011.12.13

B

C

13/12/2011

H05

34

4800

H04

VR 0.6 36 m2

248

5048 3848

2400

2400

type D

type B

16

A

H06

VR 0.5 12 m2

VKR 0.2 4 m2

14

5

100

badkamer 0.10 6 m2 VKR 0.11 3 m2

21

7 toilet 0.4 1 m2

2300

MK

CV 0.3 1 m2

VKR 0.1 7 m2

A 248

2400

1200

11544

2648

248

3 4

plattegrond met ventilatie

2

248

1

type D

248 3800 100 2200 100 2200 248 2885

1448 230

10096 2885

8648 7148 6000

2400 248 2400 2400 2400 5948 6000

7

7

10

V01 V03 V02 V04 H01 H02

VR 0.9 14 m2

VR 0.8 11 m2

VR 0.7 11 m2

3600

H03

B

C

7

248 952 128 248 952

952

4800

2400

952

2400

5048

6

32

Doorsnede van de woning

Doorkijk vanuit de garage

Buitenaanzicht van de woning

Zijaanzicht van de woning

33

Brouwhuis In Breda is een voormalige bierbrouwerij gekocht door twee investeerders (beter bekend van BKV Breda als bemiddelingsbureau tussen opdrachtgevers en professionals in de medische sector). Zij wilden een herbestemmingsplan voor het pand. Daarvoor hadden zij al heel veel plannen uitgedacht, maar wilden meerdere visies over de invulling van het pand. Via via kwamen deze investeerders bij Wurth terecht. Na een praatje hebben zij hem gevraagd om in concurrenten een visie te leveren op het beschermde complex. De Brouwerij bestaat uit diverse min of meer autonome gebouwen uit verschillende bouwperiodes, die in de loop van de tijd grotendeels met elkaar verweven zijn geraakt en waarvan niet altijd even helder is af te lezen wat bij wat hoort. - Het Brouwhuis uit 1929 - Het oude Brouwhuis uit 1887 - De oude machinekamer en pomphuis uit 1887 - De machinekamer uit 1916 - Ketelhuis en schoorsteen uit 1915 - Generatorenlokaal uit ±1916

Concept met programma

In onze visie kunnen meerdere functies in het gebouw terecht komen. Hierdoor wordt het gebouw in drie zones opgedeeld; A. horeca (±430 m2) en woningen (±900 m2), B. commercieel (±3100 m2) en C. speciale functie (±445 m2). In deze zones kunnen mensen samenkomen. Iedere zone heeft een eigen entree. Door de routing zijn de verschillende functies verbonden. Voor de achtergevel (van zone B) heb ik een nieuwe gevel ontworpen. Dit deel bestaat uit allerlei verdiepingshoogtes. Om het toch een geheel te maken wordt een strakke gevel geplaatst, waarin de verdiepingshoogtes nog zichtbaar zijn en het een geheel wordt. In één van de zijgevels van de woontoren zouden wij meer ramen maken, zodat de woningen meer daglicht binnen krijgen. Daarvoor heb ik met de hand geveltekeningen gemaakt (zie volgende pagina). Uiteindelijk hebben wij de opdracht niet gekregen. Wel vonden de investeerders het interessant om te zien hoe wij het pand in zouden vullen met meerdere functies. Het was ook een interessant onderzoek. Alleen toch jammer van het werk en de tijd die erin gaat zitten. Routing met entrees

34

Achtergevel met ontwerp

Zijgevel met extra ramen

Plattegronden van woningen

Perspectief van passage

35

Grote Markt DeZa Vastgoed is een particuliere investerings- en beleggingsgroep met een heldere visie op vastgoed. Zij investeren in projecten met als doel om het zakelijke of particuliere gebruik te versterken. Zo willen zij ook het monument aan de Grote Markt renoveren. Op de begane grond zit een winkel over de hele breedte van de twee panden. Daarboven willen zij woningen maken. Oftewel wonen boven winkels (WoBoWi). (bron: www.dezavastgoed.nl) MBW architecten gelooft sterk in herbesteding. Verdichting van binnenstedelijke lokaties, niet zozeer door toevoeging van volume als wel door intensiever ruimtegebruik. Het geschikt maken van bestaande gebouwen voor nieuwe functies, zoals wonen op ongebruikte verdiepingen boven winkels, is al jaren een specialiteit van het bureau. (bron: www.mbw.nl) Er is een historische opname gemaakt door Veerman Bouwhistorie. Beide panden zijn in 1966 aangewezen tot rijksmonument. Het ene pand is een huis met eenvoudige witgeschilderde lijstgevel en dwars zadeldak. Het pand ernaast is een huis met witte lijstgevel en ingangspartij met versiering (pilasters en kroonlijst) uit ±1840. Het bouwhistorisch onderzoek heeft als voornaamste doelstellingen te komen tot een waardenstelling en een advies aangaande toekomstige ingrepen. (bron: Bouwhistorische opname Grote Markt)

Bestaande pand aan Grote Markt

Voor het wonen boven winkels zijn verschillende opties. De verschillende opties hebben zo z’n voors en tegens. De drie opties die wij bedacht hebben, heb ik in tekeningen onderzocht. Er is een grote vraag naar studentenkamers in Breda. Alleen zijn waarschijnlijk de kosten voor het onderhoud hoog. Al scheelt het wel aansluitingskosten door een gemeenschappelijke badkamer en eventuele keuken. Toch is het de vraag of studenten een hoge prijs willen betalen. Bij 4 zelfstandige woningen kun je meer vragen, omdat iedereen eigen voorzieningen heeft waarmee je natuurlijk wel weer ruimte weggeeft. Ook trekt dit mogelijk een grotere groep aan, namelijk ook deeltijd studenten of starters. Die laatste doelgroep willen misschien ruimer gaan wonen, wanneer zij eenmaal fulltime werken. Dan zouden 2 zelfstandige woningen weer een optie zijn. Daar kun je ook samenwonen of eventueel met een kleintje erbij. Je hebt veel ruimte en zit in het hartje van het centrum van Breda (zie volgende pagina’s voor laatste optie). Nu gaan we de verschillende opties bekijken DeZa Vastgoed om te kijken hoe we verder gaan.

Stuk uit de historische opname

36

Grote Markt 10-12, Breda

2 zelfstandige woningen

Elke woning heeft een eigen 'voordeur' en is verdeeld over 2 of 3 etages. Totaal oppervlakte woning 1: Totaal oppervlakte woning 2:

91 m2 78 m2

Mevr. A. v.d. Toorn

opties voor woningen

B

1280

A

O = 196,923 A = 225 1480

1:50

24/11/2011

MK

Woning 1 51 m2

O = 204 A = 175

6500

C

3740

Woning 2 23 m2

296.O.B.11.03.04

800

3475

900 6375

EERSTE VERDIEPING

1200

220 220

2700

1000 6060

180

2180

37




91 m2 78 m2

Mevr. A. v.d. Toorn


B

1280

A

O = 186,43 A = 180

1480

1:50

6500

O = 204 A = 175

Woning 1 41 m2

C

24/11/2011

MK

O = 203,57 A = 161, 54

3740

Woning 2 33 m2

296.O.B.11.03.04

800

5575 6375

TWEEDE VERDIEPING

220 220

2700

1000 6060

180

2180

38




91 m2 78 m2

Mevr. A. v.d. Toorn


B

903

A

2627

1:50

24/11/2011

C

6500

O = 203,57 A = 161, 54

1374

1596

Woning 2 22 m2

800

5260 6060

ENTRESOL

296.O.B.11.03.04

39



Doorsnede A Doorsnede B Mevr. A. v.d. Toorn


1:50

24/11/2011

296.O.B.11.03.04

NR. 12

NR. 10

40

Ambachtsgaarde Wijkwinkelcentrum De Ambachtsgaarde is het kloppend hart van de wijk “Vrederust” in Den Haag. Het complex omvat 3000 m2 met winkels die voorzien in de dagelijkse behoeften van de buurtbewoners. Sinds 2007 is het in het bezit van DeZa. (bron: www.dezavastgoed.nl) Er zijn meerdere plannen voor de het winkelcentrum. Zo vinden er verschillende overleggen plaats met mensen die bij het project zijn betrokken. Van renovatie van de voorgevel tot een nieuwbouw project op het grasveld. Alles om een positieve swing te geven aan de buurt. De bestaande panden zijn slecht onderhouden. Er is ook veel leegstand. Hierdoor zitten nu kunstenaars en creatievelingen in de winkelruimtes. Dit is echter een tijdelijke oplossing. MBW architecten heeft een nieuwe gevel ontworpen voor de winkelplint. Ik heb daarvoor een aantal opties ontworpen (zie volgende pagina). Uiteindelijk zijn we in het ontwerp terug gegaan naar de oorspronkelijke gevel. Daarin zijn etalageboxen geplaatst die ten opzichte van de glazenpui iets terug liggen. Bij het maken van de principedetails kwam ik erachter hoe een kozijn precies in elkaar zit en ook hoe je het kozijn netjes kan verbinden aan de etalagebox. Voor het materiaal van de etalageboxen heb ik gebeld met diverse bedrijven. De boxen moeten weersbestendig zijn en onderhoudsvriendelijk. Maar ook hufterproof. Met deze eisen ben ik op zoek gegaan naar mogelijke materialen om toe te passen. We hebben voor aluminium gekozen.

Bestaande situatie

Naast de indiening van de gevel (zie voor principedetails de volgende pagina’s) is ook een indiening gedaan voor het uitbreiden van de begane grond, waarin een grote winkel komt. Beide indieningen heb ik met Van Meerkerk gedaan. Dit was op 10 november 2011.

Rendering door DeZa Vastgoed

41

voorgevel

voorgevel

voorgevel

voorgevel

8360

voorgevel

8200

8200

8200

8200

8310

8310

8200

8200

8200

8200

8360

42

293. Ambachtsgaarde 2 t/m 24

Deza Vastgoed

overzicht principedetails

V02

V04 1:50

H01

H02

H03

V01 8360

H04

10/11/2011

V03 8200

293.O.D.KK.11.11.10

BINNEN H01

600

H02

3550

BUITEN

220

3880

220

V01 V02

3880

H03

220

V03 V04

3690

H04

600

43


Deza Vastgoed

principedetails

BINNEN 1:10

10/11/2011

154*46

154*46

154*46

948

Bestaande constructie Multiplex 18mm Stijl- en regelwerk Isolatie Multiplex 18mm

V

770 383 410

52

293.O.D.KK.11.11.10

200

770 383 200

H01

BUITEN

770 383 190

220

190

200

H04

44


Deza Vastgoed

principedetails

1:10 BINNEN

300

10/11/2011

220

154*46

71

71

220 948

71

46*80

100

46*80

Aluminium zetstuk Multiplex 18mm Stijl- en regelwerk Isolatie Multiplex 18mm 600

Bestaande constructie Stijl- en regelwerk Multiplex 15mm Aluminium kozijn

BUITEN

770 383

V

200

H02

H03

52

293.O.D.KK.11.11.10

45


Deza Vastgoed

principedetails

70*46

3100 +

Bestaande constructie Multiplex 15mm Isolatie Multiplex 15mm

1:10

10/11/2011

2700 + Aanzicht etalagebox Aluminium pui Aanzicht bestaande coonstructie

V02 BUITEN

BINNEN

Aanzicht etalagebox Aluminium pui Aanzicht bestaande coonstructie

293.O.D.KK.11.11.10

peil = 0 maaiveld

600

V

100

300

V01

46


Deza Vastgoed

principedetails

3100 + Bestaande constructie

1:10

10/11/2011

2700 +

770 383

154*46

Aluminium pui Aanzicht etalagebox

BUITEN

V04 BINNEN

Aluminium pui Aanzicht etalagebox

293.O.D.KK.11.11.10 770 383

154*46

peil = 0 maaiveld

52

V

948

V03

47

3D modellen Voor diverse projecten heb ik een 3D model gemaakt. Sommige bestonden uit witte volumes voor een zonstudie. Op die manier kun je zien, hoe de schaduw valt op bepaalde tijdstippen. Eerder in het stageverslag stonden al beelden van de Julianastraat, een project in Alphen aan de Rijn. Er wordt een aanbouw gemaakt met een dakterras om twee woningen te realiseren. Op de Oude Haagweg wordt een bestaand pand gesloopt. Een ander pand dat daar staat wordt gerenoveerd en uitgebouwd om een kinderdagverblijf in te kunnen vestigen. Mijn beeld van het 3D model is gebruikt om een impressie te geven van het ontwerp. Door Van Meerkerk is het beeld in photoshop nog bijgewerkt met een omgeving door mensen e.d. toe te voegen. Bij een ander pand in Alphen aan de Rijn is een plan voor een uitbouw, waardoor de koffietent die daar zit kan uitbreiden. Ook willen zij op die uitbouw een dakterras en een zaaltje, die zij zouden kunnen verhuren voor vergaderingen of evenementen. Daarvoor hebben Wurth en ik twee opties bedacht; een serre tegen het bestaande pand of aan de achterkant van de uitbouw. De keuze zal uiteindelijk te maken hebben met de inval van het daglicht. Maar ook met de omgeving, aangezien de uitbouw op een parkeerterrein is waar vrachtwagens laden en lossen.

Julianastraat

Julianastraat

48

Oude Haagweg

Oude Haagweg

Aarkade

Aarkade

49

Conclusie Bijna 5 maanden, kleine 21 weken, circa 875 uur en daarbij een vergoeding (zie bijlage H) later zit mijn stage er zo goed als op... Nog een paar weken te gaan tot het einde van de maand. Aan het begin keek ik mijn ogen uit, allemaal nieuwe ervaringen. Vervolgens wende het werken met vaste tijden en dagen meer. En de laatste weken heb ik het ontzettend naar mijn zin gehad met nog steeds nieuwe ontdekkingen. Daarnaast had ik ook het gevoel dat ik echt kon meewerken aan diverse projecten en iets kon betekenen. Intussen ken ik het wel en wee van MBW architecten. Ook heb ik een goed beeld van hoe het werk van een architect kan zijn. Een architect zoals Wurth is veel onderweg. Op dit moment stromen de projecten niet binnen, dus zorgt hij ervoor dat de lopende projecten goed verlopen en hij daar alles uithaalt. Zo heeft hij een netwerk om zich heen gecreëerd, dat hem zakelijke opdrachten kunnen aanbieden. En particulieren komen via via bij zijn bureau terecht. Op die manier blijven verschillende opdrachten komen. Al gaat het niet vanzelf. De ene opdracht is kleiner dan de andere. Of wijzigt in de loop van de tijd. Ook veranderen dingen met betrekking tot de regelgeving of hebben de instanties en gemeenten andere belangen gekregen door de crisis. Dus heeft Wurth weleens gezegd dat zijn werk soms meer op een ambtenaar lijkt dan op een architect. Desondanks lijkt het mij een geweldig vak, architect. De fascinatie voor ruimte. Een plek te creëren, waar mensen graag wonen of willen werken. Een kleine ingreep en een groot bereik. Emoties van mensen naar boven laten komen. Een functionele en inspirerende ruimte maken. Hetgeen waar MBW architecten veel mee bezig is - herbesteding - vind ik heel interessant. Ik denk ook dat het heel erg aanspreekt in deze tijden van crisis. Daarnaast wil iedereen heel apart zijn en mooie, nieuwe dingen maken. Terwijl er in Nederland zoveel moois te vinden is. Dus is het een hele uitdaging om een pand een nieuwe functie te geven en anders in te vullen. De keuze voor MBW architecten is heel goed geweest. Ik heb een hele hoop ervaringen opgedaan door mee te werken en kijken tijdens de diverse fases van het ontwerpen bouwproces. Al die dingen neem ik in mijn rugzak mee en zullen mij helpen in het maken van keuzes in de toekomst. Ik hoop dat ik mijn wens kan waarmaken en zo de weg in de architectuur te begaan.

50

Bronvermelding Internet www.mbw.nl www.bink36.nl www.dewittedame.nl www.klokgebouw.nl www.llarch.nl www.dezavastgoed.nl Tekeningen projecten MBW architecten Afbeelding GettyImages, copyright Russell Ellington Verslag Historische opname door Veerman Historie

Vakcode: Jobcoach: Student:

WDKJCH07 Marlou Vos Florentine van der Vaart

Studie:

Willem de Kooning Academie vormgeving, interieurarchitectuur studiejaar 4, semester 7

Periode: Bedrijf: Begeleider:

september 2011 - januari 2012 MBW architecten Maarten Brillenburg Wurth

Datum:

20 januari 2012

Stageverslag. september januari 2012 MBW architecten

Recommend Documents