Calibris BPV - Barometer AG 2009/2010 januari 2010 marktinformatie en Analyse
•
KENNISCENTRUM VOOR LEREN IN DE PRAKTIJK IN ZORG, WELZIJN EN SPORT
BPV Barometer AG 2009/2010 Dit jaar studeren meer mbo’ers na hun diploma door dan in voorgaande jaren. Was de aanwas van studenten vorig jaar gedaald tot minder dan 1 procent, dit jaar is de studentenstroom voor Zorg en Welzijn met ruim 3 procent toegenomen. Bijna 5.000 studenten
stageaanbod in Noord-Oost
meer dan vorig jaar.
In Noord-Oost is in één oogopslag te zien dat er grote
De opleidingen Assisterenden Gezondheidszorg (AG) laten echter
tekorten zijn aan stageplaatsen voor de Doktersassistent.
een heel ander beeld zien. Zo is de instroom van nieuwe studenten
Voor de Tandartsassistent zijn er nauwelijks tekorten.
Doktersassistent en Tandartsassistent dit jaar met respectievelijk 11 procent en 14 procent sterk toegenomen, dus ruim boven het gemiddelde voor Zorg en Welzijn. Daarentegen heeft zich bij de opleiding tot Apothekersassistent
stageaanbod in Noord-West
de dalende trend van het aantal studenten, zoals deze zich in de
In de regio Noord-West zijn niet voor alle regio’s gegevens
afgelopen jaren heeft voorgedaan, voortgezet (- 7 procent).
over Assisterenden Gezondheidszorg beschikbaar. De ervaren stagetekorten voor roc’s voor de opleiding Doktersassistent
Tabel 1 De ontwikkeling van studentenaantallen
zijn hier op basis van de beschikbare gegevens aanzienlijk
voor Assisterenden Gezondheidszorg
kleiner dan in Noord-Oost.
studenten studenten Opleidingen roc’s 2008 roc’s 2009
studenten particulier onderwijs 2009
Apothekersassistent
2.600
2.400
530
Doktersassistent
3.300
3.700
1.200
Tandartsassistent
1.400
1.600
230
Bron: IBG 2009 en bewerking Calibris
stageaanbod in Zuid-West In Zuid-West zien we ook tekorten voor de Dokters assistenten. Voor Duin- en Bollenstreek en Haaglanden zijn er geen gegevens beschikbaar. Voor de Apothekersassistenten worden geen tekorten ervaren door roc’s.
Wat betekenen deze ontwikkelingen voor de stagebehoefte van de AG opleidingen? Is het stageaanbod toereikend of heeft men p roblemen met het vinden van een geschikte stageplek? Om op tijd te signaleren waar zich problemen voordoen, heeft
stageaanbod in Zuid-Oost
Calibris dit jaar voor het eerst direct bij de roc’s de knelpunten
Ook in Zuid-Oost worden er tekorten aan stageplaatsen voor
geïnventariseerd. Zij hebben aangegeven bij welke opleidingen het
Doktersassistenten ervaren. Voor de Tandartsassistent is er
vinden van een geschikte stageplek een probleem is. Calibris heeft
vooral in de regio Gelderland-Zuid een tekort aan stage
de resultaten van deze peiling in oktober 2009 in deze barometer
plaatsen voor Tandartsassistenten.
weergegeven.
Meer studenten zonder geschikte stageplek In het overzicht op pagina 3 zien we voor de vier werkgebieden van Calibris, per UWV-regio, de gesignaleerde knelpunten voor de opleidingen. Uit deze tabel wordt duidelijk in welke regio’s het zoeken van geschikte stageplekken een probleem vormt. Soms is het probleem zo ernstig dat studenten worden geweigerd of s tudenten op niet geschikte stageplekken terechtkomen.
2
stageaanbod ASSISTERENDEN GEZONDHEIDSZORG ROC Apothekersassistent Doktersassistent Tandartsassistent per regio Rapportage regio Niveau 4 Niveau 4 Niveau 4
Groningen
Noord-Oost
Friesland Stageaanbod
Drenthe Noord-Overijssel Twente Stedendriehoek
Noord-Kennemerland/
West-Friesland
Zaanstreek-Waterland
Stageaanbod Noord-West
Zuid-Kennemerland Groot-Amsterdam Gooi en Vechtstreek Utrecht-Oost
Utrecht-Midden
Flevoland
Duin-en Bollenstreek
Haaglanden
Stageaanbod Zuid-West
Midden-Holland Drechtsteden Rijnmond West-Brabant
Zeeland
Gelderland-Midden
Achterhoek
Gelderland-Zuid
Stageaanbod Zuid-Oost
Rivierenland ‘s-Hertogenbosch Tilburg
Zuid-Oost Brabant
Noord- en Midden-Limburg
Zuid-Limburg
NB. Regio’s waar geen roc met AG opleiding aanwezig is zijn weggelaten Studenten geweigerd/instroom roc aangepast, studenten uiteindelijk geplaatst Nijpend tekort > op niet passende stages of stages uitgesteld/afgesteld. Tekort
> Stages pas te vinden na intensief zoeken, en vaak te laat.
Evenwicht
> Studenten voor 95% op tijd geplaatst op passende plaatsen.
Voldoende
> Stages makkelijk te vinden, aanmeldingen nieuwe leerbedrijven onnodig.
Witte tabel
> Geen gegevens beschikbaar.
3
Er zijn grote verschillen tussen de roc’s wat betreft de ontwikke-
Stageplaatsen onvoldoende benut
ling van de in- en uitstroom van studenten Apothekersassistent.
Uit een recente peiling onder een aantal huisartsenpraktijken naar
Ongeveer de helft van de roc’s signaleert dat zij minder inschrij-
de bezetting van de stageplaatsen door Doktersassistenten in
vingen krijgen. O nvoldoende bekendheid met het beroep bij de
opleiding is duidelijk geworden dat de huidge capaciteit maar voor
potentiële studenten, een te weinig positief imago van de branche
zo’n 60 procent wordt benut.
en een gebrek aan stageplaatsen zouden hierbij een rol spelen.
Ditzelfde beeld is naar voren gekomen uit de gegevens van de verschillende zorgbranches, waarbij de benutting varieerde tussen
KANS OP WERK GOED
de 60 procent en 75 procent. Gekeken naar de noodzaak om
Het aanbod van Doktersassistenten schiet de komende jaren tekort
de stagecapaciteit voor assisterenden de komende jaren uit te
om in de verwachte vraag te voorzien in de huisartsenzorg.
bereiden, is het nodig dat de oorzaken voor de onderbezetting
De arbeidsmarktproblematiek van Doktersassistenten verschilt sterk
worden achterhaald 1.
per regio. Hetzelfde kunnen we over de Apothekerassistenten zeggen. Er is sprake van een duidelijk tekort. Afgelopen jaar zijn ongeveer 170 gediplomeerden te weinig via het onderwijs beschikbaar gekomen. Als het aantal studenten de komende jaren niet gaat toenemen zal dit tekort in 2014 zijn verdubbeld. Er wordt in toenemende mate stage gelopen door Dokters assistenten in ziekenhuizen, waar voldoende stageplaatsen worden geboden. Er is echter geen zicht op de arbeidsmarktbehoefte aan Doktersassistenten op poliklinieken en eventueel andere a ssisterende functies bij onderzoek en behandeling in het ziekenhuis. De Tandartsassistenten vormen binnen de Assisterenden Gezondheidszorg een aparte groep. De jaarlijkse instroom van nieuwe assistenten blijft ver achter bij de benodigde. Hoewel een mbo-diploma wenselijk is, heeft het merendeel van de tandartsen assistenten in dienst met een andere achtergrond. Bij het aantrekken van jonge assistenten gaat de voorkeur van de meeste tandartsen wel uit naar gediplomeerden met een mbo-opleiding Tandartsassistent.
1
Niet alle stageplaatsen die bij Calibris geregistreerd staan, worden benut. Zo kan het in de praktijk voorkomen dat een student met geen
mogelijkheid een stageplaats kan vinden, terwijl er in theorie voldoende stageplaatsen zijn. De redenen waarom de leerbedrijven af en toe geen stagiaire hebben of willen, verschillen. Dit varieert van ‘te druk om een stagiaire te begeleiden’ tot ‘de persoonlijke voorkeur van studenten richt zich op andere leerbedrijven’. Daarnaast speelt reistijd een rol. Niet iedere mbo’er beschikt over een OV-jaarkaart.
4
Tekorten vooral voor eerstejaars studenten Doktersassistent Calibris heeft in samenwerking met de Landelijke Huisartsen
SIGNALEN uit de PRAKTIJK
Vereniging (LHV) een aanvullende peiling uitgevoerd bij 27 roc’s
Alle inspanningen ten spijt wordt het tekort alleen maar
naar de stagetekorten voor Doktersassistenten.
nijpender. DA opleiding zou meer studenten kunnen
De resultaten laten zien dat er, voor met name de eerstejaars, veel
opleiden maar dat doen we niet in verband met te kort
te weinig stage is. Sommige roc’s melden zelfs een tekort van vijftig
aan stageplaatsen terwijl de arbeidsmarkt wel vraagt om
procent aan plaatsen. Er zijn zelfs roc’s die aangegeven hebben
gediplomeerde Doktersassistenten.
dat er met ingang van komend jaar een stop wordt ingevoerd. Het tekort aan stageplaatsen wordt hierbij als reden gegeven.
Het is zo dat wij voor de eerstejaars BOL DA studenten
Aan de roc’s is ook gevraagd te melden hoeveel studenten het
geen volledige plaats meer zoeken omdat dat niet lukt, we
afgelopen jaar zijn geweigerd door het tekort aan stageplaat-
zoeken een snuffelstage voor 2 weken. Hierdoor creëren we
sen. Voor een groot aantal roc’s is het problematisch om exacte
ruimte voor de eerstejaars deeltijd BOL DA studenten.
aantallen aan te geven van geweigerde studenten. Bijna de helft van de roc’s kan wel cijfers geven. Het afgelopen jaar zijn bij deze
Met veel moeite komen we uiteindelijk wel aan plekken,
instellingen bijna vijftig studenten afgewezen voor de opleiding
maar het kost vaak veel tijd en energie.
Doktersassistent, met als reden: geen stageplaatsen beschikbaar.
GRONINGEN
FRIESLAND
NOORD-KENNEMERLAND/ WEST-FRIESLAND
DRENTHE
NOORD-OVERIJSSEL ZAANSTREEK/WATERLAND FLEVOLAND ZUID-KENNEMERLAND GROOT-AMSTERDAM GOOI- EN VECHTSTREEK DUIN- EN BOLLENSTREEK HAAGLANDEN
UTRECHT OOST
UTRECHT MIDDEN MIDDEN-HOLLAND
RIJNMOND
GELDERLAND MIDDEN ACHTERHOEK
RIVIERENLAND GELDERLAND ZUID
DRECHTSTEDEN
WEST-BRABANT
TWENTE STEDENDRIEHOEK
‘S-HERTOGENBOSCH TILBURG
ZEELAND ZUID-OOST BRABANT NOORD- EN MIDDEN LIMBURG
ZUID-LIMBURG
Figuur 1 Kaart van Nederland verdeeld in UWV regio’s
5
NADERE KENNISMAKING Vragen over onze dienstverlening? Graag brengen wij u in contact met een adviseur in uw regio of met een medewerker van het hoofdkantoor in Bunnik.
Calibris Runnenburg 34 3981 AZ Bunnik Postbus 131 3980 CC Bunnik T 030 - 750 7000 F 030 - 750 7001 E
[email protected] I www.calibris.nl
HET WERKTERREIN: LEREN IN DE PRAKTIJK Als kenniscentrum voor leren in de praktijk in Zorg, Welzijn en Sport is Calibris verantwoordelijk voor erkenning van leerbedrijven en vaststelling van kwalificaties. In het verlengde van deze wettelijke taken ligt en expertise die veel meer omvat. Calibris verkent de markt. Brengt landelijk en regionaal betrokken partijen bijeen. Initieert maatschappelijk relevante projecten. Ontwikkelt innovatieve en effectieve oplossingen. Alles gericht op één doel: meer balans en dynamiek op de arbeidsmarkt. Zo levert Calibris een waardevolle
8.03/2/2010
bijdrage om beroepspraktijk en beroepsonderwijs soepel op elkaar te laten aansluiten.
