KEN NIS AS ®
STADSWONEN maart 2008
Colofon Dit product is tot stand gekomen door de inzet van de volgende partijen: Opdrachtgever en initiatiefnemer Stadswonen Jean Baptiste Benraad Paul de Vries Tekst NADC Ad Hereijgers Wouter Onclin Tineke Brinkhorst Ontwikkeling 2 Kristal - MC Germaine Sanders Arjan de Groot Xander van Beers Stedenbouw en architectuur Zandbelt&vandenBerg Daan Zandbelt Rogier van den Berg Bart Witteman David Luque Petra Maas Tom Bokkers
Beeldmateriaal Bij de samenstelling van deze publicatie hebben wij beeldmateriaal gebruikt uit diverse bronnen. Daarbij hebben wij zoveel mogelijk gebruik gemaakt van eigen producten of rechtenvrije beelden. Mocht u na het bestuderen van deze publicatie van mening zijn dat er onrechtmatig gebruik is gemaakt van uw beeldmateriaal, dan vernemen wij dit graag. Wij willen hierin zo zorgvuldig mogelijk te zijn. Stadswonen Postbus 4057 3006 AB Rotterdam 010-8007100
Rotterdam, maart 2008
Rotterdam complete kennisstad voor de
‘Young and Restless’ De KennisAs is de missie van Stadswonen in een notendop. Het aantrekkelijk en zichtbaar maken van Rotterdam als jongerenstad. Het is onze visie op de kenniseconomie en op de stad. Een sterke en aantrekkelijke stad die klaar is voor de toekomst. De KennisAs is een aanbod van Stadswonen aan de stad, maar moet tegelijk anderen uitdagen om mee te denken en mee te doen. In dit boekje leggen wij uit wat de KennisAs is en waarom dit zo belangrijk is voor Rotterdam. Elke binnenstad die wil overleven moet het hebben van jonge energieke inwoners, tussen 20 en 35 jaar. Demografische ontwikkelingen laten zien dat deze leeftijdscategorie schaarser wordt. Steden zullen daarom extra hun best moeten doen deze jonge mensen aan te trekken en aan zich te binden. Rotterdam heeft met het imago van jongerenstad hierin al een positie en heeft als wereldhavenstad internationale bekendheid. Maar de stad laat kansen liggen waar het gaat om het verbreden van dit internationale imago naar de kenniseconomie. De stad zal in toenemende mate concurrentie ondervinden in deze internationale context. Ons antwoord hierop: de KennisAs. Eén woord dat een icoon is voor Rotterdam als CityCampus. Het is een beloopbare binnenstad met onderscheidende identiteiten, (onderwijs)voorzieningen ín de stad, gemakkelijk openbaar vervoer en gevarieerde ontspanning en vermaak in een tolerante sfeer. Dit zijn kwaliteiten die een stad een aantrekkelijke stad voor jongeren maken. Elke stad in de westerse wereld is zich permanent bewust van concurrentie. Daarbij verandert het speelveld onder invloed van een steeds mobieler wordende en wereldwijd netwerkende jonge bevolking. Hierdoor worden steden op hun waarde
geschat. Gevestigde steden als New York en dichter bij huis Amsterdam blijven aantrekkelijk voor jongeren, maar worden voor menig jongere te duur, te gepolijst en ‘established’. Andere steden profiteren hiervan. Rotterdam heeft nog meer van de ruwe diamant, waarin jongeren heel wat uitdagingen kunnen vinden. Essentieel daarbij: niet teveel van bovenaf plannen voor de jongeren, maar mét jongeren initiatieven tot wasdom brengen. Uiteindelijk heb je als stad pas succes als bewoners en bezoekers waardering uitspreken en gebruik maken van alles wat de stad te bieden heeft. Een aantrekkelijke woon-, werk- en leefomgeving heeft tegenwoordig alles van doen met de kenniseconomie, de motor van binnensteden. Stadswonen is al jaren ‘preferred supplier’ van de huisvesting van de ‘young and restless’. Wij kennen hun beweegredenen, hun belevingswereld met bijhorende iPod-taal en werken met hen en onderwijs- en kennisinstituten samen aan huisvestingsprojecten; op dit moment bijvoorbeeld Cité op de Kop van Zuid. Rotterdam kent al een vestigingsoverschot van studenten en is de derde studentenstad van Nederland. De stad heeft een uniek compleet aanbod als kennisstad; alle onderwijs- en kennisinstituten en huisvesting liggen in of nabij de binnenstad op loopafstand van de metrolijn. Het complete aanbod en deze unieke ruimtelijke configuratie kan veel beter worden benut in het benaderen van studenten en jongeren om naar Rotterdam te komen en in Rotterdam te blijven. Om deze concentratie van de Rotterdamse kenniseconomie aanduidbaar te maken heeft Stadswonen de KennisAs geïntroduceerd; een ruimtelijke verbinding van de Universiteitscampus Woudestein in het oosten, via Oostplein, Blaak/Oude Haven,
Westblaak/Witte de With, Museumpark naar het Coolhaveneiland aan de westzijde. De KennisAs is het complete aanbod van alles wat studenten in een stad zoeken. Het maakt Rotterdam als jongerenstad zichtbaar en de kenniseconomie voelbaar. Deze as is uitstekend ontsloten per openbaar vervoer met de Calandlijn, die natuurlijk voor dit doel eigenlijk moet worden omgedoopt tot de Erasmuslijn! Stadswonen heeft het voortouw genomen in de ontwikkeling van de KennisAs. Stadswonen is net zo ambitieus en jong als haar doelgroep en gaat daarom Rotterdam als studentenstad beter op de kaart zetten. Voor iedere jongere moet in Rotterdam een plek te vinden zijn waar hij of zij zich prettig voelt. Een compleet en onderscheidend aanbod. Stadswonen introduceert hiervoor vijf Stadsmagneten; plekken aan de KennisAs die aantrekken en vasthouden. Plekken waar onderscheidende en gemengde programma’s van wonen, werken, kennis en cultuur samenkomen. Plekken waar het voel- en zichtbaar wordt dat Rotterdam studentenstad en jongerenstad is. Stadswonen beschouwt dit als haar taak en ziet dit als actieve bijdrage aan de uitvoering van het beleid van de gemeente en de resultaten van de Task Force Student City vanuit de Economic Development Board Rotterdam. Stadswonen gaat aan het werk en daagt de stad uit om mee te denken en mee te doen. Doet u mee? Jean Baptiste Benraad, Directievoorzitter Stadswonen
maart 2008 3
METRO Coolhaven
Dijkzigt
Creatieve werkplaats Stadscampus HOBOKEN
Oostplein
Kralingse zoom
Biz Live
Stadsportaal
Campus Campus
WESTBLAAK
OOSTPLEIN
EUR WOUDESTEIN
OMGEVING
COOLHAVEN
Beurs Eendrachtsplein
Binnenstad & Park
Boulevard
Plein
Campus
Werken Wonen
Zorgen Leren Logeren
Ondernemen Wonen
Ontspannen Ontmoeten Wonen
Leren Experimenteren Wonen
Medische en technische student
Creative professional
Klassieke student
Beginnende student
#
DOELGROEP
FUNCTIE
Kade
Creatieve starter
4
®
Waarom de KennisAs ? Rotterdam is met bijna 60.000 studenten de 3e studentenstad van het land en is in deze top 3 uniek omdat al haar grote onderwijsinstituten en studentenhuisvesting in of rond de binnenstad liggen. Toch is Rotterdam als studentenstad maar op een paar plekken zichtbaar en voelbaar. Rotterdam wordt niet als studentenstad ervaren en beleefd. Niet door bewoners, niet door buitenstaanders en niet door studenten. Een groot deel van de studenten woont buiten Rotterdam. Dit maakt deze studenten tot forensen die de stad slechts op normale openingstijden gebruiken. Terwijl stad en student een bijzondere 24 uurs relatie met elkaar kunnen opbouwen. Een relatie die de stad bijzonder en levendig maakt. Ook een relatie die zich zo goed kan ontwikkelen dat na het afstuderen besloten wordt om te blijven. Maar het blijft in Rotterdam nog teveel bij kortstondige liefdes. Dit terwijl de uitgangspositie zo sterk is: grote aantallen studenten en een clustering van studentenvoorzieningen in en direct rond de binnenstad. De KennisAs moet ervoor zorgen dat de kortstondige liefdes veranderen in bloeiende relaties waar stad en kenniswerker profijt van hebben. In 2004 is door de Economic Development Board Rotterdam (EDBR) de Task Force Student City in het leven geroepen. Deze Task Force heeft als doelstelling het imago van Rotterdam als studentenstad te verbeteren, nieuwe studenten aan te trekken en te behouden en meer studenten in de stad te laten wonen. Bestuurders van de Erasmus Universiteit Rotterdam, Hogeschool Rotterdam, Hogeschool INHOLLAND, Stadswonen, belanghebbenden uit de publieke
en private sector en een grote afvaardiging van HBO- en WO-studenten namen deel in de Task Force. De Task Force heeft eind 2005 haar actieplan gepresenteerd. Dit plan kent drie sporen:
1
Economische ontwikkeling, onder andere door evenementen en festivals en het stimuleren van netwerkvorming en een ondernemingsgerichte mentaliteit;
2
Gezamenlijk marketingcommunicatiebeleid, met onder andere gemeenschappelijke deelname aan beurzen en evenementen, en de inzet van studentenambassadeurs;
3
Ruimtelijke ontwikkeling, door bestaande woningvoorraad toegankelijk te maken voor studenten, nieuwbouw te plegen en kantoorgebouwen te transformeren naar woningen.
Stadswonen heeft in de Task Force meegedacht over de wijze waarop door ruimtelijke ontwikkeling Rotterdam als studentenstad zichtbaar kan verbeteren en hoe de kwaliteiten van Rotterdam beter onder de aandacht van studenten kunnen worden gebracht. Maar Stadswonen wil het niet bij meedenken laten. Stadswonen gaat het ook doen. Stadswonen heeft als ‘preferred supplier’ ook de positie om invloed te hebben op de ruimtelijke concentratie van studentenactiviteiten. Stadswonen heeft hiervoor de KennisAs in het leven geroepen om hierlangs een compleet aanbod
te realiseren van wonen, voorzieningen, studeren, ontspannen en werken. In de uitwerking van haar huisvestingsbeleid hanteert Stadswonen de KennisAs als ruimtelijk verbindend element van Student City. Langs deze as wordt zichtbaar en voelbaar dat Rotterdam een studentenen jongerenstad is. Dit complete aanbod midden in Rotterdam gaat Stadswonen concretiseren in vijf Stadsmagneten. Plekken die aantrekken en vasthouden. Deze Stadsmagneten worden verbonden door de KennisAs en hebben elk een onderscheidende identiteit. Het zijn plekken waar het stedelijk leven raakt aan het studentenleven. Hier is waarde te creëren. Stadswonen ziet met name op deze plekken kansen en gaat daarom over tot planontwikkeling en uitvoering, samen met haar ontwikkelbedrijf Kristal projectontwikkeling. De vijf Stadsmagneten van oost naar west: - EUR Campus Woudestein - Oostplein: Stadsportaal - Westblaak: BizLive - Hoboken: Stadscampus - Coolhaveneiland: Creatieve werkplaats Deze ontwikkelopgave is niet autonoom en kan slechts succesvol worden uitgevoerd in samenwerking met anderen. Daarom nodigen Stadswonen en Kristal nadrukkelijk de Gemeente Rotterdam, de kennisinstituten, marktpartijen en culturele organisaties uit om mee te doen. De studenten en jongeren rekenen op ons.
5
6
Student City
7
8
Het domein
9
j tenprogramma
®
Watmagneten is dein deKennisAs ? stad rhof
e nburg e l a W
Pompenburg / Hofbogen
raal Cent on i Stat
Spoorlijn met station Metrolijn met station Tram- of buslijn KennisAs Woonwijken Studentenprogramma
Nieuwe
Westen
rs
Beu
aak l b t Wes Live Biz
Coolhaveneiland Creatieve werkplaats
10
ken us o b Ho camp ds Sta
Magneten in de stad De KennisAs is een ruimtelijk en inhoudelijk concept wat in één woord het gehele kennisaanbod en de bijbehorende huisvesting aanduidt. Maar het is niet alleen een concept, het bestaat ook écht en loopt van het Erasmus Universiteitscomplex Woudestein in het oosten, via Oostplein, Blaak/ Oude Haven, Hoboken naar het Coolhaveneiland aan de westzijde. De KennisAs maakt zichtbaar dat alle kennisinstituten in Rotterdam zich in en rond de binnenstad bevinden. Maar waar de binnenstad en ook de plannen voor de binnenstad ophouden strekt de KennisAs zich verder uit over de stad om daar de kenniseconomie zichtbaar te maken. De bezigheden van studenten en jongeren worden pas goed zichtbaar en voelbaar als er op een aantal plekken, met name op en rond pleinen en andere openbare ruimten, een kritische massa kan ontstaan voor specifieke programma’s die werken als een magneet op het jongerenpubliek:
Kra
ling
en-
Cro
1. De EUR Campus Woudestein is een veilige campus waar beginnende studenten van buiten Rotterdam en de groeiende stroom internationale studenten comfortabele woonruimte kunnen vinden in een herkenbare campus, compleet met voorzieningen; 2. Aan het vernieuwde Oostplein meer accent op verblijfskwaliteit van de openbare pleinruimte met aanvullende voorzieningen, waaronder ook de klassieke studentenuitgaanscultuur; 3. In het centrum transformatie van verouderde kantoorgebouwen aan de Westblaak in business incubators voor startende en doorstartende ondernemende geesten; 4. Als onderdeel van het vernieuwde EMC een echte –openbare- stadscampus waar acadmisch medisch onderzoek, zorg en technisch HBO onderwijs dicht staan bij goed geprogrammeerde buitenruimte met een woonfunctie aan de randen van medische en onderwijsgebouwen en het Museumpark; 5. Op het Coolhaveneiland een creatieve proeftuin waar vooral creatievelingen zich thuisvoelen, kunstenaars, maar ook studenten met affiniteit voor podiumkunsten en muziek.
Deze vijf kunnen Stadsmagneten van formaat worden met internationale allure voor het toenemende aantal bezoekers aan Rotterdam; Stadsmagneten waarmee Rotterdam zich herkenbaar kan onderscheiden en presenteren aan de buitenwereld. Het zijn deze plekken die het verschil gaan maken. De Stadsmagneten bieden ruimtelijke kansen voor het studentenleven, voor de kenniseconomie en voor de veelheid aan kennisinstituten in Rotterdam. De KennisAs is de complete studentenstad. De magneten trekken aan en houden vast. Ook na de studie. Jongeren zullen ontdekken dat Rotterdam hen letterlijk en figuurlijk de ruimte biedt om hun ambitie waar te maken. Stadswonen is bereid en in staat om voor deze Stadsmagneten als (mede) opdrachtgever op te treden en de kwaliteiten te organiseren die noodzakelijk zijn om er een blijvend succes van te maken.
osw
ijk Kra lin Zoo gse m
A16
k
aa
Bl
in ple aal t s Oo port ds Sta
EUR
/ Wo u Cam destein pus
Leidsche Veem Cité
11
#! #% #
$$ %* &$ #%# $% &%&#!# $!#%*
“Het aantrekkelijk maken van de binnenstad, leven op straat en ruimte voor de kennis-economie”
“Make Rotterdam a more attractive place for successful people to live, work, create, grow”
“Ontwikkeling van kennis- en diensteneconomie én een aantrekkelijk woon- en leefklimaat dat hoogopgeleide en creatieve werkers aan de stad weet te binden”
®
“Versterken imago Rotterdam als studentenstad én woon- en werkstad na het afstuderen”
“Rotterdam zou meer kenniswerkers kunnen trekken”
KennisAs en de stad
12
Samen met de gemeente naar een complete kennisstad De KennisAs is het middel waarmee Stadswonen veel van het gemeentelijk beleid oppakt. Een aanbod aan de stad. De KennisAs maakt deel uit van de stad en staat dus niet op zichzelf. Het is zeker niet alleen iets van Stadswonen of alleen iets van jongeren. De KennisAs is de stad, en schept een ruimtelijk beeld van de kenniseconomie in de stad. De verwevenheid van de KennisAs met de stad maakt het complex, maar het idee achter de KennisAs is een integraal idee. Het gaat over wonen, werken, economie, vermaak, cultuur en openbare ruimte. De KennisAs sluit daarmee aan bij een hele rits aan initiatieven van de gemeente. De gemeente Rotterdam heeft een aantal plannen en visies ontwikkeld op de stad. Deze visies bevatten zonder uitzondering een uitstekende analyse van wat de problemen van Rotterdam zijn. Zonder daar te diep op in te gaan is de KennisAs een antwoord op veel van de vragen die Rotterdam zich stelt. Het vormt een ruimtelijk beeld van de zich veranderende econo-
mische situatie van de stad. Van havenstad en zakenstad steeds meer naar kennisstad en creatieve stad. Zonder daarbij de haven en de zaken uit het oog te verliezen. Concreet sluit de KennisAs als vanzelfsprekend aan bij het beleid zoals geformuleerd in de Task Force Student City. Minder voor de hand liggend, maar niet minder waar, is er ook een sterke relatie met de Stadsvisie Rotterdam 2030, met haar accent op de kennisgebonden economie en het maken van gebieden waar aantrekkelijk wonen samen gaat met vermaak, cultuur en openbare ruimte. Het nieuwe Binnenstadsplan is hiervan een uitwerking. Het accent wordt gelegd op het verblijfsklimaat op straat, vooral voor fietsers en voetgangers, aansluitend bij de doelgroep van de KennisAs. Het meer stimuleren van kleine en middelgrote ondernemers als stuwende kracht voor de stedelijke economie, de startende ondernemers op de KennisAs. Aandacht voor een uitstekende openbare ruimte, uitgewerkt in een buitenruimtevisie voor de Binnenstad, juist de kwaliteiten die Stadswonen in haar omgeving wil creëren. De samenhang is duidelijk, maar het gaat
verder: waar de gemeentelijke plannen ophouden, biedt de KennisAs een concreet perspectief om door te gaan. Het transformeren van de economie zal niet alleen gaan door het benoemen van 13 VIP projecten, daar is een meer integrale visie voor nodig waar de KennisAs aan bijdraagt. Waar de buitenruimtevisie een aantal stadsassen herstelt, zoals de Binnenweg en de Hoogstraat, gaat de KennisAs verder en trekt de Hoogstraat over het Oostplein de Oostzeedijk op. Aan de andere kant wordt de as doorgetrokken over de Stadscampus Hoboken naar het Coolhaveneiland. Waar de economische visie voor Rotterdam concludeert dat de kenniseconomie moet worden gestimuleerd, biedt de KennisAs daar ruimte voor. De KennisAs rekt de binnenstad op. De KennisAs is geen beleidsdocument dat concurreert met gemeentelijke visies. Het is een aanbod aan de stad om deze visies te laten landen. De gemeentelijke visies en de KennisAs dienen samen de stad. Als ‘preferred supplier’ voor de kenniseconomie ziet Stadswonen dit als haar missie.
De stadsmagneten geïntegreerd in de visie openbare ruimte binennstad.
13
Magnetisch Veld van de KennisAs
®
ojecten
Pompenburg / Hofbogen
Metrolijn Treinstation
Walenburgerhof
Tramlijn Educatie Stadswonen projecten Urban culture Stadscentrum
laak b t s We ive BizL
en bok mpus o H sca d Sta
d ilanlaats e n e p lhav werk o o C ieve reat
C
14
Stadscampus
Biz Live
Stadsportaal
Campus
COOLHAVEN
HOBOKEN
WESTBLAAK
OOSTPLEIN
EUR WOUDESTEIN
Zorgen Leren Logeren
Ondernemen Wonen
Ontspannen Ontmoeten Wonen
Leren Experimenteren Wonen
FUNCTIE
Creatieve werkplaats
Werken Wonen
in ple taal t s Oo spor d Sta
EUR
/ Wo u Cam destein pus
Leidsche Veem Cité
15
Magnetisch Veld van de KennisAs in de stad ®
Bezit Stadswonen
Nieuwbouw projecten Stadswonen
Educatie instellingen 16
Biz Live
Stadsportaal
COOLHAVEN
HOBOKEN
WESTBLAAK
OOSTPLEIN
Medische en technische student
Creative professional
Klassieke student
Campus EUR WOUDESTEIN
#
Stadscampus
DOELGROEP
Creatieve werkplaats
Creatieve starter
De vijf magneten De KennisAs wordt zichtbaar in vijf Stadsmagneten die Stadswonen zich eigen heeft gemaakt. Ze zijn ongelijksoortig. Groen en rijp, laag- en hooghangend fruit door elkaar. Elke magneet bestaande uit complexe projecten en initiatieven. Hoe sterker de magneet, hoe groter de invloedssfeer. Stadswonen is begonnen met de uitvoering van haar visie, die in de volgende pagina’s per magneet wordt beschreven.
Beginnende student
Twee Sidekicks Naast de vijf magneten biedt de stad op dit moment twee andere kansen die Stadswonen met beide handen aangrijpt: de bouw van de HSL terminal en de sprong naar Zuid (ook van de kenniseconomie). Ook dit zijn plekken die jonge mensen aantrekken en binden, in relatie tot hun opleiding. Plekken buiten de KennisAs, maar toch met een eigen magnetisch veld, complementair aan de KennisAs.
17
“Ik kwam vooral naar Rotterdam om te studeren, maar leer sinds ik hier woon de stad op een heel andere manier kennen.”
Kanskaart Duizenden studenten verblijven dagelijks op de Campus Woudestein. Zij volgen er college, bezoeken de bibliotheek of spreken er af voor een werkopdracht. Het is een uitgebreide, maar toch één van de meest compacte universiteitsterreinen in ons land. Woudestein is goed bereikbaar, met openbaar vervoer vanuit het centrum en met de auto vanaf de ruit. Toch is het geen perifere campus ‘in the middle of nowhere’. Woudestein ligt in Kralingen, op nog geen tien fietsminuten van de binnenstad. De campus herbergt internationale topopleidingen, de MBA die er wordt onderwezen behoort tot de top van Europa. De vele internationale studenten die aangetrokken worden door de kwaliteit van het onderwijs geven de plek een internationaal karakter. Rondom Woudestein is een grote hoeveelheid kennisintensieve bedrijven gevestigd in het Brainpark. De stap van studeren naar werk is rond Woudestein snel gemaakt. Door het toevoegen van (woon)functies aan Woudestein kan een complete universiteitscampus ontstaan die meer (internationale) studenten aantrekt door de combinatie van wonen, studeren en voorzieningen.
18
Stedenbouwkundig Woudestein verbinden aan zijn omgeving en levendiger maken
Programma Woningbouw en voorzieningen
Leerfabriek wordt ..
... studenten campus
Doelgroep Beginnende studenten van binnen en buiten Rotterdam en internationale studenten
EUR Campus Woudestein Wat is er mis? Woudestein voelt op dit moment teveel als een geïsoleerd eiland in de stad. Het is op een introverte manier ingericht. Het ligt wel in het goed bekend staande Kralingen, maar heeft er ruimtelijk geen relatie mee. De ontsluiting met de auto is uitstekend, maar om met het OV op de campus te komen is minder eenvoudig. De wandeling van tram 21 en metro Kralingse Zoom naar de campus is te lang en de openbare ruimte is niet prettig ingericht. Tram 7 stopt wel direct naast de campus, maar rijdt vanuit het centrum een minder directe en daardoor langzame route. Niet het soort openbaar vervoer verbinding die je verwacht tussen een stad en haar campus. Een opvallend groot aantal studenten komt dan ook met de auto. Veel van hen wonen buiten Rotterdam en beleven de stad slechts als de wandeling tussen het parkeerterrein en de onderwijsgebouwen. Een wandeling die overigens een stuk eenvoudiger en korter is dan die van de OV-haltes. Op het terrein wordt gestudeerd en is een sportcentrum, andere functies ontbreken. Buiten de universiteitskantines vind je bijvoorbeeld geen horeca op het terrein. ’s-Avonds is het terrein uitgestorven.
Hoe maakt Stadswonen het beter? Stadswonen wil twee zaken bewerkstelligen: het bereiken van een grotere functiemix op en rond het terrein die voor levendigheid moet zorgen, en het verbinden van Woudestein aan haar omgeving. Het introverte en monofunctionele karakter moet veranderen. Om dat te bereiken wil Stadswonen campuswonen toevoegen: studentenhuisvesting in de directe omgeving van de universiteit. Wonen op de campus zorgt voor meer diversiteit in functies. In de plinten van nieuwe woongebouwen komen voorzieningen die het wonen versterken. Waar gewoond wordt, moet ook gegeten, gedronken en gewinkeld kunnen worden. Ook biedt het toevoegen van functies gelegenheid om loop- en fietsroutes anders in te richten en de campus beter te verbinden met Kralingen. Zo kan de route van de binnenstad via de Oostzeedijk/Honingerdijk naar Woudestein aantrekkelijker gemaakt worden als daarlangs gewoond wordt en in de plint bijvoorbeeld een café zit. Ook de route naar Kralingse Zoom wordt op deze manier verbeterd. Samen met Woonstad studeert Stadswonen ook op een betere verbinding met De Esch. Stadswonen werkt nauw samen met de Erasmus Universiteit om dit te kunnen realiseren.
Woudestein straks Woudestein is straks nog meer het domein van de student. Niet alleen tijdens college uren, maar ook daarbuiten. Vooral beginnende studenten (en hun ouders!) vinden de beschutting van een Campus een prettig idee. Vanaf hun uitvalsbasis rond de universiteit kunnen de jonge studenten Rotterdam ontdekken. Vanuit een veilige en laagdrempelige start zullen ze erachter komen dat ze naar Rotterdam zijn gekomen voor veel meer dan alleen studeren. Ze ontdekken dat Rotterdam veel kansen biedt om je te ontwikkelen. Wonen op het campusterrein betekent dat er leven is buiten de college uren. Het betekent dat er ook vrienden en bezoekers komen die vroeger nooit op het terrein kwamen. Het betekent dat er meer voorzieningen zijn om de student op elk moment van de dag te bedienen. Koffiebarretjes en cafés hebben de gehele dag klandizie. Ook voor studenten die er niet wonen, en de professionals die op de aanpalende bedrijvenparken werken, wordt het mogelijk om af en toe na college of werk even te blijven hangen om alle beslommeringen van de dag of de plannen voor die avond onder het genot van een drankje door te nemen. De ideeën van Stadswonen sluiten aan bij de ambitie van de EUR: een stadsuniversiteit met internationale allure. Het gaat om het combineren van programmatische doelstellingen met ruimtelijke doelstellingen. De route van de campus naar de stad is straks aantrekkelijker, en ook de routes naar het OV is beter geregeld. De forens student wordt steeds meer verleid om ook eens de auto te laten staan en met de fiets of de tram de stad te ontdekken. Woudestein hoort bij de stad. 19
“Op de terrasjes bij het Oost plein ontmoet ik mijn vrienden. Vaak spreken we af, maar nog vaker lopen we elkaar toevallig tegen het lijf.”
20
Stedenbouwkundig Een gezellig plein maken
Programma Woningbouw en voorzieningen (onderwijs, horeca en baliefuncties)
Doelgroep De klassieke student
Oostplein: Stadsportaal Kanskaart Het Oostplein functioneert letterlijk als een scharnierpunt in de (fiets)verbindingsroute binnenstad – Oostzeedijk – Woudestein. Het kent al een concentratie van studentenuitgaansgelegenheden, maar het plein zelf ontbeert elke verblijfskwaliteit. Door zijn locatie draagt het Oostplein het in zich om één van de stadsmagneten te worden waar het studentenleven zich zichtbaar en voelbaar manifesteert. Het ligt op fietsafstand van Woudestein waar studierichtingen als economie en bedrijfskunde zijn gevestigd, traditionele bastions van het meer studentikoze uitgaansleven. Wat is er mis? Nu is het vooral een verkeersplein. Openbare ruimten worden pas als plein beleefd als er gebouwen aan liggen. Zonder wanden geen verblijfsplein; gebouwen hebben een adres aan het Oostplein nodig. Het plein wordt doorsneden door forse
Gebrek aan pleinwanden: weglekkende ruimte
infrastructuur, waardoor er feitelijk twee pleinen zijn. Ten noorden van de Burgemeester van Walsumweg/Oostzeedijk is het een vrij klassiek plein, met een besloten gevoel, waar programmering en oriëntatie ontbreken. Het plein is niet ingericht voor verblijf, en de gebruikers van de plinten voegen weinig toe aan de verblijfskwaliteit. Ten zuiden van de Burgemeester van Walsumweg/Oostzeedijk ligt openbare ruimte die is georiënteerd op het water van het Buizengat/Boerengat en het zicht op de Maas. Ook hier ontbreekt een echte wand, maar het café op de hoek maakt de plek al aantrekkelijk en laat zien dat het plein potentie heeft.
bouwen toe te voegen of te transformeren is er ruimte om jongerenhuisvesting te realiseren. Meer wonen biedt ‘ogen op straat’ wat bijdraagt aan de veiligheid en sociale controle en vergroot de permanente voetgangersstromen en daarmee de kritische massa voor aangenaam verblijf.
Hoe maakt Stadswonen het beter? Stadswonen gaat van het Oostplein een collectief van aantrekkelijke pleinen maken. Enerzijds door aanpassingen in het verkeer en de bebouwing, maar vooral door programma’s in de wanden van het plein en de omgeving. Een gemengd programma dat studenten zal aanspreken. Alleen met een gemengd programma komt magneetwerking op gang. Een eigen wereld voor de al aanwezige studentencultuur die kan worden versterkt door hieraan meer ruimte te bieden. Stadswonen denkt hierbij aan gevarieerder horeca, speciale high tech retail, (inter)nationale kennisinstituten en innovatieve ondernemers die de input van studenten nodig hebben. Het biedt een kans om ook onderwijsinstellingen een plek te geven aan het plein. Verder moet er meer gewoond worden. Door ge-
Door Kristal zijn ruimtelijke modellen ontwikkeld voor het Oostplein. Een mogelijkheid is om meer intimiteit in het plein te krijgen door van het plein meerdere pleinen te maken. Een geleed plein dat door het toevoegen van gebouwen meer structuur en een menselijke maat krijgt en waardoor de doorgaande (auto)verkeersfuncties worden gescheiden van de verblijfsplekken. Een voorbeeld van zo’n geleed plein is het Leidseplein in Amsterdam, dat eigenlijk een combinatie van meerdere pleinruimten is met ieder een eigen sfeer.
Stadswonen verplaatst haar eigen kantoorhuisvesting en baliefuncties naar het gebouw De Goudsesingel, praktisch aan het Oostplein. Stadswonen zal ook andere gerelateerde bedrijven en organisaties bewegen hetzelfde te doen. Een extensie van academische activiteiten vanuit de hoofdgebouwen zou daarbij uiteraard meer dan welkom zijn.
21
Verkeersplein transformeert tot ..
... stadsportaal en kop van het Laurenskwartier
Het Oostplein vanuit het westen met de Hoogstraat links, de terrassen op de Oostzeedijk in het midden en de Van Walsumweg rechts
22
Bebouwing creëert ...
.. eeen levendig plein
Routes
Weglekkende ruimte wordt door gebouwen vastgehouden.
Een terrassenplein, een plein aan het water, onder aan de dijk en misschien zelfs een verdiept plein dat direct aansluit op de metro.
De pleinen zijn onderling goed verbonden voor voetgangers.Grote verkeersbarrieres worden overwonnen door gebruik te maken van de aanwezige metrouitgangen.
Gezellig Studentenplein
Oostplein straks Een levendige reeks pleinen met volle terrassen bij mooi weer; een publieke outdoor lounge. Studenten en andere buurtbewoners zitten in de zon. Eetcafés en restaurants doen goede zaken en hebben vele buurtbewoners als klant. De Erasmus Universiteit heeft aan het plein een speciaal gastenverblijf laten realiseren, dat wordt beheerd door Stadswonen. Er zijn verschillende baliefuncties voor studenten en jongeren. Ze kunnen er terecht voor een woning (Stadswonen), werk (uitzendbureau) en ook de samenwerkende hogere onderwijsinstellingen hebben baliefuncties aan het plein geopend. Het plein is een plek waar in de zomer openluchtfilms worden getoond en waar kleinschalige evenementen plaatsvinden. Hier krijgt een belangrijk deel van het historisch geheugen van Rotterdam een nieuwe functie, waarmee het voortbestaan wordt verzekerd: de ontmoeting op het Oostplein van de gave wederopbouw en het Rotterdam van voor het bombardement. De buurt is niet alleen qua bebouwing en structuur divers, maar ook qua bewoners. Studenten, jonge werkenden en ouderen (die er nu al wonen) wonen er door elkaar en zorgen voor een levendige mix met veel openbare functies, plekken om elkaar te ontmoeten en plekken om te werken. Het plein zelf is een verblijfsplein geworden door andere inrichting en een concentratie van de verkeersfuncties.
23
“In Rotterdam is er de ruimte om de goede ideeën tot uitvoering te brengen. Ideeën die je opdoet tijdens het studeren of in de kroeg krijgen vorm aan de Westblaak”
Oostplein
EMC
24
Stedenbouwkundig Van onaantrekkelijke expeditiehoven naar een spannende parallelle wereld van binnenhoven. Programma Transformatie van oude kantoorgebouwen naar gemengde functies: met name wonen en werken.
Doelgroep Ondernemende student en werkende jongere.
Westblaak: BizLive Kanskaart De Westblaak kenmerkt zich nu niet als een domein voor jongeren en studenten, tenzij zij van skaten houden. Het sluit wel aan op aantrekkelijke stadsstraten zoals de Binnenweg en Witte de Withstraat. De huidige onderbezetting van bestaande verouderde kantoorruimten op een centrumlocatie bieden kansen voor herbestemming: een functiemenging van werken en wonen.
Oude stratenstructuur hersteld met circuit van hoven tussen Eendrachtsplein en Witte de With.
Wat is er mis? De Westblaak zelf wordt gedomineerd door autoverkeer. De toevoeging van de skatebaan heeft al voor een grote positieve verandering gezorgd, maar de relatie tussen het leven op straat en de gebouwen die eraan staan is gering. De zijstraten zijn steeds drukkere verbindingen tussen de Binnenweg en de Witte de Withstraat, maar deze zijstraten zijn niet aantrekkelijk. Expeditiehoven, achterkanten en parkeergarages domineren hier. Hoe maakt Stadswonen het beter? De locatie is aantrekkelijk voor het creatieve milieu; voor studenten en werkende jongeren; niet alleen academische bobo’s, maar een kweekvijver voor menig soort talent. Verplichte kost in dit opzicht is de film ‘Accepted’, waarin op onconventionele eigen wijze jongeren de beste talenten in zich naar boven halen. In de bestaande kantoorgebouwen gebeurt op dit moment weinig dat waarde toevoegt aan de directe woon- en leefomgeving. De Witte de Withstraat is zo succesvol geworden dat huren zijn gestegen, en dat de kunstenaars van het eerste uur alweer verhuizen naar nieuwe ‘emerging’ gebieden. Dit terwijl er in de omgeving juist mogelijkheden zijn om bestaande leegstaande gebouwen te gebruiken voor de creatieve economie. Een olievlekwerking voor de creatieve energie die in deze omgeving is ontstaan. De gebouwen bieden tevens kansen voor kennisinstituten die zich in de stad willen vestigen; gedeeltelijk kan het vastgoed ook hergebruikt worden voor bewoning, maar
levendigheid op straatniveau is het eerste doel. Het bestaande vastgoed biedt goede mogelijkheden voor het faciliteren van een artistiek ondernemersklimaat op een centrumlocatie; iets waar Rotterdam trots op kan zijn. Een absolute kwaliteit waar Rotterdam zich mee kan onderscheiden, ook internationaal. En het biedt in de tweede fase mogelijkheden voor aansluiting van de ‘gevestigde’ kennisinstituten met het bedrijfsleven. Deze creatieve ondernemerswereld wordt gevormd op de plekken waar juist nu de leefbaarheidsproblematiek zich openbaart. Aan de hoven, de expeditiestraten en de achterkanten wordt een parallelle wereld gecreëerd waar creativiteit heerst. Een aaneenschakeling van hoven achter de Westblaak vol ondernemerschap. In de hoven wordt de relatie gelegd tussen de gebouwen en het straatniveau. Er ontstaan intieme werelden die verbonden zijn met de intieme straten in de omgeving. Er kan begonnen worden met één hof, maar het concept zal zich als een olievlek uitrollen over deze achterkanten. Bestaand vastgoed transformeert en er wordt anders gekeken naar de buitenruimte. De hoven worden binnenste buiten gekeerd. Op termijn kan er op specifieke plekken ook kleinschalige (kantoor)bebouwing worden toegevoegd.
25
Verkeersbarriere wordt ...
... verbindend netwerk
P 100 x 1
P 225 x 2
Nieuwbouw & Transformatie Sloop
1e verdieping
Ondergronds parkeren
Straatniveau
2e verdieping
3e verdieping
Nieuwbouw
Lofts en studios
26
Transformatie
Transformatie
Retail, gallerie, horeca
Creative professionals
Impressie gerenoveerde gevel aan de Westblaak
Mogelijk programma Herontwikkeling van één of meerdere Westblaak kantoren in een gemengd complex van jonge ondernemers, onderwijs/ kennisinstituten en eventueel wonen (op de bovenste verdiepingen). Het complex wordt gericht op een verbinding tussen verschillende niveaus van creatieve opleidingen en ondernemers. Zij vullen elkaar aan en vinden elkaar. Ontmoetingsplekken zijn de hoven en expeditiestraten die nu niet meer zijn dan restruimte in de stad. Stadswonen ziet in dit gebied ook een rol weggelegd in het huisvesten van jongeren die voortijdig hun studie beëindigen. Zij worden daarmee geplaatst in een stimulerende en ondernemende omgeving, waar zij wellicht beter hunt plek vinden in de samenleving dan in het onderwijs.
Impressie binnenhof Witte de With
Westblaak
Oude Binnenweg
Westblaak straks Een aaneenschakeling van hoven waar een wereld ontstaat parallel aan de Westblaak. Aan de Westblaak blijft het zakelijke en strakke karakter overeind, maar op sommige plekken kan de wandelaar ineens deze parallele wereld inwandelen, een wereld vooral bedoeld voor jongeren en studenten in het creatieve deel van het Rotterdamse culturele leven. De architectuur, fotografie, beeldende kunst zijn zaken waarin Rotterdam een reputatie heeft hoog te houden. Haaks hierop worden tegelijkertijd aangename noord-zuid verbindingen gecreëerd tussen de gewilde milieus van de Oude Binnenweg en de Witte de Withstraat. Aan de Westblaak, aanhakend op de Witte de With en op steenworp afstand van het Museumpark worden functies samengebracht. Creatief, ondernemend, openbare aantrekkelijke hoven vol activiteit. De transformatie vormt een stimulans voor de herontwikkeling in de omgeving. Na een aantal jaren zal dit een gemengde woon-werkbuurt zijn voor de ondernemende Rotterdammer. Woningen met ateliers, ontmoetingsplekken, verbindingen over de Westblaak waar de voetganger langzaam begint te winnen van de auto. Menging van mensen, functies, verkeer, stedelijke ruimtes, bouwstijlen: dynamiek. De Witte de With wordt beter met de Oude Binnenweg verbonden door een serie hoven. Woon-werk-units
M M
Werkplekken creative professionals Ateliers, galeries, retail, horeca
27
“Medisch studenten worden ingeloot. Vaak is Rotterdam niet de eerste keuze, maar in de praktijk wordt vrijwel iedereen verrast door de stad.”
Metro Hotel
Student Skill Center Nieuwe GEB toren
28
Stedenbouwkundig Van gesloten bastion naar open en verbonden gebied
Programma Toevoegen van wonen en voorzieningen
Doelgroep Medische en technische studenten
Hoboken: Stadscampus Kanskaart Een enorm potentieel. Dagelijks duizenden bezoekers, studenten, scholieren, werkenden, passanten. Het is een plek waar veel verschillende functies samenkomen en is één van de trekkers van Rotterdam met vermaarde instellingen als het Nai, het Boijmans Van Beuningen en de Kunsthal. Voor Rotterdammers is het vooral de plek van de gezondheidszorg en onderwijs. Het oude Dijkzigt met het Sophia, het EMC met de medische faculteit, het Erasmiaans gymnasium en een groot aantal HBO opleidingen. Ruimtelijk komen de functies samen, maar functioneel zijn ze op dit moment vooral gescheiden en naar binnen gekeerd. Ze staan met de rug naar elkaar toe. Al deze mensen moeten letterlijk naar buiten komen om elkaar te ontmoeten. Pas dan wordt het een echte stadscampus, een bijzondere plek om trots op te zijn; kennis en cultuur liggen er naast elkaar; met een bescheiden toevoeging van wonen krijgt het gebied nog meer cachet. Deze stadscampus kan letterlijk de schakel worden tussen de creatieve polen van de Witte de Withstraat en het Coolhaveneiland.
Wat is er mis? De potentie van dit gebied blijft onderbenut. Het gebied is onoverzichtelijk en voelt leeg aan. Het Museumpark heeft het in zich om de verschillende musea aan elkaar en de omgeving te koppelen, maar een plek waar dit zich manifesteert ontbreekt. Delen van het park zijn ronduit onaantrekkelijk en leeg. Het EMC is een in zichzelf gekeerd bastion, die tevens al jaren een blokkade vormt in de route van de binnenstad naar het Coolhaveneiland en het Lloydkwartier. Blinde gevels markeren de harde scheidingslijn tussen het EMC en het Museumpark. Dit geldt ook voor de onderwijsinstellingen eromheen. Functionele relaties liggen voor het oprapen, maar een aantrekkelijke plek om elkaar te ontmoeten is er niet. Door de mix van functies en de grote aantallen bezoekers zou je cafés, lunchrooms, restaurants, winkeltjes, e.d., verwachten. In de functiemix ontbreekt er één functie volledig: het wonen. Dit betekent dat het gebied van niemand is. Het hoort niet bij een bepaalde buurt en ’s avonds is er nog maar weinig levendigheid en controle op het gebied.
Hoe maakt Stadswonen het beter? Stadswonen legt de ambitie neer om andere partijen te overtuigen hieraan mee te werken. Wij hebben ideeën om de stadscampus op te nemen in het stedelijk weefsel, een logisch onderdeel van de beloopbare Rotterdamse binnenstad. Het toevoegen van een woongebouw is een concreet plan, en ligt het dichtst bij de core business van Stadswonen. Bijvoorbeeld aan de Westzeedijk, waar studenten en medisch personeel zouden kunnen wonen met zicht op Het Park. Een andere mogelijkheid is wonen op de hoek van het Museumpark en de Wytemaweg. Midden in het gebied dus. In de plint, en eventueel ook ergens anders in het gebied wil Stadswonen openbare functies toevoegen waar ontmoetingsplekken ontstaan. Er wordt gedacht aan een Student Skill Center op de Museumparkgarage, en een hotel en andere voorzieningen bij de ingang van het metrostation. Stadswonen wil de andere instellingen in het gebied stimuleren om meer naar buiten te treden en gedeelde voorzieningen op te zetten. Wij willen met het EMC praten over een langzaam verkeersverbinding door het complex om zo een aantrekkelijke route te maken van de Witte de With over het Museumpark naar het Coolhaveneiland en het Lloydkwartier. Stadswonen wil rond het metrostation (één van de drukste van de stad) een gebied maken met voorzieningen. Een hotel, winkels, cafés, restaurants. Een stedelijke plek die recht doet aan de vele duizenden bezoekers die er dagelijks passeren. Er moeten verbindingen gelegd worden voor het langzaam verkeer. Via de Backbone van het EMC, maar ook via de diagonaal, die moet worden doorgetrokken naar het Coolhaveneiland. 29
Gesloten bastion ...
... krijgt verbindingen met de stad
P
30
SHOP
M SHOP
WOON ENTREE
HOTEL LOBBY
Vernieuwd metro station Dijkzigt met hotel, wonen en winkels.
INNOVATIE CENTRUM
APPARTEMENTEN
ZOTEL
ZORG
HOF
Mogelijk programma Toevoegen van functies op strategische plekken in het gebied. Bijvoorbeeld een Student Skill Center op de hoek van het Museumpark en de Wytemaweg. Toevoegen van voorzieningen, winkeltjes, cafes en een hotel rond het metrostation. Toevoegen en verbeteren van verbindingen naar de omgeving. Routes en straten. Van de Stadscampus Hoboken een stad maken. Geen bastion, maar een binnenstad. Een binnenstad die mensen aantrekt. Niet alleen van buiten, maar juist ook van binnen. Geen lunchpauzes in bedrijfskantines, maar even snel bij de sushi bar op de hoek of de lunchroom aan het plein. Het maken van een stad met leven op straat.
Loopbrug
Backbone EMC
Zorg-innovatiecentrum via loopbrug direct toegankelijk vanuit EMC. In de bovenbouw een Zotel en appartementen. Ondergronds parkeren.
31
“In Rotterdam krijg ik de ruimte.”
Mullerpier Scheepvaart en Transport College
32
Stedenbouwkundig Van Coolhaveneiland een bestemming maken. Programma Toevoegen van wonen en werken in De Nieuwe Machinist, herontwikkeling Machinistenschool, herontwikkeling oude Douanekantoor, transformatie Willem Buytewechstraat, transformatie Kees van Dongenhof.
... een attractieve broedplaats
#
Verborgen eiland wordt ..
Doelgroep De creatieveling
Coolhaveneiland: Creatieve werkplaats Kanskaart Op het Coolhaveneiland is het aan het gebeuren. Er wonen veel jongeren (onder meer in Stadswonen gebouw Puntegale), er vestigen zich ondernemers en kunstenaars, er zijn in de omgeving podia en kunstinstellingen. De Hogeschool Rotterdam heeft hier haar media opleiding geopend: Media aan de Maas. Ook de MBO Muziek en de Jeugdtheaterschool zitten hier gevestigd. Het gonst op het Coolhaveneiland. Onderwijs en de creatieve economie gaan hier hand in hand en versterken elkaar. Immers, onderwijs zorgt ervoor dat er steeds vers bloed naar het Coolhaveneiland wordt getrokken. Vers bloed die voor de creatieve economie zo belangrijk is. Het eiland ligt in de deelgemeente Delfshaven, maar ligt net zo dicht tegen de binnenstad van Rotterdam aan als tegen historisch Delfshaven. Op steenworp afstand liggen het EMC en de Hogeschool. Het Lloydkwartier en het Park liggen om de hoek. Toch heeft het het rauwe gevoel van de dichtbij liggende havens. Eigenlijk heeft het Coolhaveneiland het predikaat creatieve proeftuin niet nodig: dat is het al. Wat doet Stadswonen? Maar dat betekent niet dat Stadswonen hier niks hoeft te doen. Stadswonen als ontwikkelaar/beheerder van het eerste uur met de transformatie van het belastingkantoor De Puntegale, wil juist aansluiten bij deze ontwikkeling, en het ook verder stimuleren en accommoderen. In 2006 hebben het OBR, de deelgemeente, Woon-
bron en Stadswonen besloten gezamenlijk het Coolhaveneiland aan te pakken. Stadswonen is trekkend in het oostelijk deel. Stadswonen is al eigenaar en exploitant van De Puntegale en heeft het initiatief genomen tot ontwikkeling van De Nieuwe Machinist. Dit nieuwe gebouw aan de Coolhaven biedt ruimte voor doorstarters op de woningmarkt en mensen die wonen en werken willen combineren. Hierdoor ontstaat een nieuw plein tussen dit nieuwe gebouw en de oude machinistenschool met ruimte voor een terras en voor evenementen. De oude machinistenschool wordt de komende jaren herontwikkeld met veel ruimte voor creatieve bedrijven. Er vestigen zich nu al architecten en andere ontwerpgerichte bureaus. In de plint komt een Grand Café, met een terras op het nieuwe plein. Daarnaast wil Stadswonen het oude Douanegebouw herontwikkelen. Dit jaar vertrekt de Douane van haar huidige locatie aan de Westzeedijk. Stadswonen wil dit aangrijpen om het gebouw, maar ook het binnenterrein tussen douane, Puntegale en het Jeugdtheater een nieuwe invulling te geven. Daarmee kan hier een groene tegenhanger van het plein achter De Machinist ontstaan. Samen ontstaat hier een cluster van wonen, creatieve instellingen en creatieve bedrijven. Het vrije en rauwe gevoel van de haven moet worden vastgehouden. Expressieve, beeldende, kleinschalige en vernieuwende creativiteit zijn de kernwaarden. Ook bestaande structuren geeft Stadswonen hiermee een impuls.
Coolhaveneiland straks De creatieve Rotterdamse jongere domineert het Coolhaveneiland. Op straat is het een levendige bedoeling. De Willem Buytewechstraat is veranderd in een straat vol kleinschalige winkeltjes. Een biologische slager, een Chinese supermarkt, een Turkse delicatessenzaak en onderin de Oude Machinist zit een Grand Café. Op het plein tussen de Oude en de Nieuwe Machinist genieten de mensen van de zon op het terras en worden voorbereidingen getroffen voor optredens die voor het weekend gepland staan. Aan het water zitten artsen uit het EMC te lunchen naast oefenende muziekstudenten en een overleggend HBO werkgroepje. Bewoners van de bravere Lloyd- en Müllerpier komen op zaterdag nieuwsgierig kijken naar alle nieuwe winkeltjes en eettentjes die hier zijn geopend en ook de rest van de stad begint deze plek te ontdekken. Maar gelukkig voor de bewoners zijn er ook rustplekken in het gebied. Het Kees van Dongenhof is veranderd van een parkeerhof in een groene oase. De parkeerplaatsen zijn ondergronds gebracht, waardoor er ruimte is ontstaan voor een achtertuin van de bewoners van De Puntegale en het herontwikkelde Douanegebouw. De bewoners uit deze complexen genieten van de zon op het nieuwe gras. Veel bewoners hebben een werkplaats in het gebied. Plekken waar modeontwerpers ateliers beginnen en waar beginnende architecten hun studio’s hebben. Minder vanwege het zakelijke, maar vooral voor het echte creëren. Het Coolhaveneiland is een werkplaats geworden waar creativiteit en creatie duurzaam een plek krijgt. 33
En nu doorgaan ... Stadswonen werkt dagelijks aan het complete aanbod voor alle kenniswerkers in Rotterdam. Wij voelen daarbij ook de urgentie. In de competitie van Rotterdam met andere steden valt nog veel te winnen. Niet alleen binnen Nederland, maar binnen Europa en de wereld zal tussen de kennisinstellingen en haar steden nog meer dan voorheen het gevecht om de gunst van de student ontstaan. Rotterdam heeft door haar internationale netwerk en de bekendheid als havenstad een voorsprong, maar moet de sprong weten te maken van Havenstad naar Kennisstad. De KennisAs zet Rotterdam in één woord internationaal neer als Rotterdam CityCampus. Dit betekent dat iedereen alert moet zijn en doordrongen van het belang van de KennisAs als symbool voor de economische potentie van Rotterdam. Geen enkele kans mag onbenut blijven. De concurrentie kijkt mee; Amsterdam lijkt het gemakkelijk te hebben, maar wordt te duur. Utrecht ligt centraal, maar haar woningmarkt zit behoorlijk op slot. Rotterdam heeft fysiek de ruimte en biedt ook de mentale vrijheid om ambities na te leven en te kunnen waarmaken. Stadswonen voelt zich als ‘preferred supplier’ extra verantwoordelijk voor het benutten van alle kansen. Met De KennisAs kunnen voor de student herkenbare identiteiten op de vijf Stadsmagneten worden aangebracht. Tevens kan hij tijdig gaan werken aan zijn wooncarrière. Dit moet Rotterdam overtuigend voor het voetlicht brengen. Een keuze voor Rotterdam is een keuze voor je toekomst. 34
Stadswonen heeft de afgelopen periode binnen de vijf Stadsmagneten vastgoedposities verworven om De KennisAs ook letterlijk zicht- en voelbaar te maken. Zoals de Puntegale destijds een pioniersproject was op Coolhaveneiland, is het bedrijfsverzamelgebouw Goudsesingel een pioniersproject voor het Oostplein en omgeving. Ook de planontwikkeling rond Woudestein is een eind gevorderd. Stadswonen heeft een substantieel deel van haar meerjarig investeringsprogramma van 280 mln Euro gewijd aan de KennisAs . Als corporatie met een duidelijke doelgroep, zit samenwerking bij Stadswonen in het bloed. Maar wij gaan op niemand onnodig zitten wachten. Na haar bijdrage in de Task Force Student City en de openlijke steun van het huidige College van Burgemeester en Wethouders voor De KennisAs, gaat Stadswonen resultaten laten zien. Wij zijn ons bewust van een proactieve opstelling en doen dit vanuit het belang van de stad. Dit kan daarom alleen maar door onconventionele werkwijzen, iets waar Rotterdam groot mee is geworden. En iets dat toekomstige generaties Rotterdammers die vandaag worden opgeleid zal aanspreken! Stadswonen kiest voor Rotterdam als kennisstad, wie doet met ons mee?
English summary Rotterdam City Campus Downtown living for the young and restless Rotterdam’s 60,000 student population ranks 3rd in The Netherlands, unfortunately student life is not part of the local residential community. Many -younger- students daily commute to their parents in the surrounding suburbs, a practice that contributes to loss of time and quality of life. Over the next decade, this is going to change dramatically with the economic and social vibrant life arriving to downtown and have the student population contribute to Rotterdam’s economy, culture and social scene. Stadswonen is a major supplier of student housing with a goal to become the primary supplier of this housing product to the city Rotterdam. With this goal in mind, Stadswonen is introducing and developing as its core concept Rotterdam City Campus; a comprehensive development concept that will improve the quality of life for the creative class in downtown Rotterdam. The framework for Rotterdam City Campus is actually already in place, but has not yet been developed or promoted to the extent to have it more recognized and understood. The boundaries start with Erasmus University Campus in the east and extend to the Coolhaveneiland in the west, neighboring the award winning residence Puntegale. This corridor is conveniently accessible by subway which connects several diverse and mixed used neighborhoods. It is the development of this corridor that is crucial to the unification of this urban area and of Stads-
wonen’s focus and the location where our mission statement can be implemented. Rotterdam City Campus, once completed will make Rotterdam unique; as the only city in The Netherlands, with a cohesive downtown campus that hosts the vast majority of educational institutions. Stadswonen’s goal is to expand its core business to make downtown more attractive for young residents for studying and starting international careers in creative businesses. Stadswonen and the City of Rotterdam would like to invite students to live and work in Rotterdam after their graduation. Therefore it is critical that the students enjoy their time. Fortunately, to an increasing extent, Rotterdam based academic institutions and companies become popular among foreign students and workers. The well being of its international young residents is critical for the international profile of the City of Rotterdam. Not only as a world port, but also as an attractive city to live, work, and enjoy. And the stop of the High Speed train in downtown Rotterdam, connecting it to the rest of Europe, will enhance Rotterdam’s profile as international business community. Stadswonen expects Rotterdam City Campus to land on the mental map of young people. Along the corridor Stadswonen already started developing 5 nodes; geographically concentrated areas to show and identify student city. From east to west:
1. Erasmus University Campus A comfortable and safe campus for freshmen and international students. 2. Oostplein The place to be for after hours and leisure: restaurants, cafes and customized amenities around multiple small squares and public spaces. 3. Westblaak Affordable business incubators in the heart of downtown. 4. Erasmus Medical Center Mini-downtown campus for medical sciences and hospitals with physical relations to the Museumpark, restaurants and amenities. 5. Coolhaveneiland The creative art, crafts and business community in mixed used buildings. Urban planning is a strategic strategy to make cities a better place to live, to work and to enjoy life.By the end of the day, it is the urban fabric with its diverse city population that makes sustainable urban communities attractive for young people. Therefore the young and restless from all over the world are invited to join us in our efforts to make downtown Rotterdam a better and distinctive place to live, work and enjoy for decades to come.
35
Stadscampus
Biz Live
Stadsportaal
Campus
COOLHAVEN
HOBOKEN
WESTBLAAK
OOSTPLEIN
EUR WOUDESTEIN
OMGEVING
Creatieve werkplaats
Binnenstad & Park
Boulevard
Plein
Campus
Werken Wonen
Zorgen Leren Logeren
Ondernemen Wonen
Ontspannen Ontmoeten Wonen
Leren Experimenteren Wonen
Creatieve starter
Medische en technische student
Creative professional
Klassieke student
Beginnende student
Coolhaven
Dijkzigt
Beurs Eendrachtsplein
Oostplein
Kralingse zoom
#
METRO
DOELGROEP
FUNCTIE
Kade
