Bezoekadres Amstel1 1011 PN Amsterdam Postbus 202 1000 AE Amsterdam Telefoon 14020 Fax 020 256 4433 www.cenlrum.amsterdam.nl
x
X X
Gemeente Amsterdam
Stadsdeel Centrum Directie Omgevingsmanagement Afdeling Realisatie Fysiek
(,
Retouradres: Postbus 202, 1000 AE Amsterdam
Aan het college van burgemeester en wethouders van Amsterdam t.a.v. mevrouw C. Gehrels Amstel1 1011 PN AMSTERDAM
Datum
1 4 JUNI 2013
Ons kenmer1< Uw kenmer1< Behandeld door Rechtstreekse nummer
Quinten Niessen 0202564033
Faxnummer Bijlage Onderwerp
reactie op het beleidskader "Varen in Amsterdam"
Geacht college,
Op 19 mei jl. heeft u de Nota "Varen in Amsterdam", een beleidskader voor het varen en afmeren in en door Amsterdam, voor passagiersvervoer en pleziervaart (verder te noemen: "Nota Varen") voor inspraak vrijgegeven. Wij maken van de gelegenheid gebruik om u onze visie hierop te geven. Onze reactie bestaat uit twee onderdelen. Allereerst gaan wij in op de nota en vervolgens reageren wij op de besluiten die u heeft genomen om nieuwe exploitatievergunningen af te geven voor de zogenaamde Hottugs. Wat ons betreft bevat de Nota Varen veel positieve elementen. Er zijn helaas ook negatieve kanten aan het beleidsverhaal. Overlastbestrijding U heeft een doelstelling voor uw beleid in een kader aangegeven op pagina 11 . Wat in deze doelstelling ontbreekt is dat het onderdeel overlast hierin niet wordt genoemd . De doelstelling lijkt zich nu vooral te richten op het varen en het reguleren van het verkeer. Dat vinden wij een gemiste kans. Tot nu toe lag het accent van het (gebrekkige) beleid voor passagiersvervoer over het water vooral op het aspect "varen". De overlast van het gebruik van het water met vooral open boten heeft tot op heden geen beleidsaandacht gekregen. U doet gelukkig een voorstel om de Verordening op het Binnenwater (VoB) te wijzigen door aan het artikel (2.4 .5.) dat handelt over de exploitatievergunningen ook nadrukkelijk het belang van overlastbeperking toe te voegen . Daar zijn we blij mee. De Nota Varen
Stadsdeel Centrum is bereikbaar per tram lijnen 9 en 14 of metro lijnen 51 , 53 en 54 halte Waterlooplein.
Gemeente Amsterdam Stadsdeel Centrum
Pagina 2 van 7
bevat veel verwijzingen naar de overlast, maar in de doelstelling van het beleid ontbreekt kortom de aandacht voor overlastbeperking , hetgeen een gemiste kans is.
Vergunningronde 2014 en handhaving Het is positief dat u inmiddels een aantal maatregelen heeft getroffen om het gedeelte van de handhaving op het water waar u voor verantwoordelijk bent op een hoger niveau te brengen . Ook stelt u in de Nota Varen weer nieuwe werkwijzen en maatregelen voor. Daar zijn wij content mee. W ij werken daaraan mee door efficiênt samen te werken aan het bestrijden van overlast, waar wij voor verantwoordelijk zijn. Ronduit teleurstellend vinden wij het dat u enerzijds inziet dat de binnenstad te vol is met passagiersvervoer, maar anderzijds wel een flink aantal extra vergunningen wilt verstrekken in 2014 voor het centrumgebied. Hiermee gaat u uw doelstellingen zeker niet halen . Om nu al in 2014 veel extra boten in het centrumgebied toe te staan vinden wij te vroeg. Wij zien liever dat u eerst de effecten van de verbeterde handhaving en maatregelen afwacht en op basis daarvan extra vaarten in de binnenstad zou toestaan . Dat zou pas in 2016 kunnen zijn .
Reactie per segment Als algemene opmerking bij de segmentindeling merken wij op dat u nergens ingaat op het toch steeds vaker voorkomende fenomeen dat rondvaartbedrijven een kleinere rondvaartboot vervangen door een grotere. Daarmee zou men in een ander segment kunnen komen. Om dit te voorkomen zijn regels in het beleid nodig . Bij eventuele toestemmingen om rondvaartboten te mogen vervangen door grotere exemplaren is het belangrijk om een relatie te leggen met de ligplaatsvergunning die is afgegeven door het stadsdeel, omdat de eventueel nieuw binnen te brengen grotere boot wel moet passen op de ligplaats en binnen het bestemmingsplan. Hieronder volgen onze opmerkingen per segment. 1. Segment: Rondvaart, bemande grote gesloten vaartuigen (pagina 16 tlm 18). In dit segment gaat u uit van het handhaven van het volumebeleid. Dit juichen wij toe. U geeft hier nog een toelichting over het fenomeen lijndiensten . U vindt dit een goede aanvulling op het toeristisch vervoer. Wij zijn het daarmee eens, maar wij vragen ons af of alleen dit segment van de rondvaartboten lijndiensten uit kan voeren . In de overige segmenten noemt u lijnd iensten niet, terwijl bijvoorbeeld Canal Company wel een lijndienst met open sloepen (Canal Hopper) uitvoert. Wij denken dat het belangrijk is dat u dit onderkent in uw beleid . U zou een standpunt in kunnen nemen dat lijndiensten alleen met dichte boten mag worden uitgevoerd, met uitzondering van de Canal Hopper. Meer voor de hand liggend zal zijn dat u toestaat dat in alle segmenten lijndiensten worden uitgevoerd . U neemt ten onrechte de Watertaxi op in het segment bemande gesloten vaartuigen. Deze vaartu igen zijn immers gedefinieerd als vaartuigen tussen de 11 en 20 meter,terwijl meeste Watertaxi's kleiner zijn . Deze horen daarom naar onze mening thuis in het segment Salonboot (kleiner dan 14 meter). Bovendien worden met Watertaxi's geen lijndiensten uitgevoerd , maar vormen zij een aparte dienstverlening binnen een marktsegment.
2. Segment: Salonboot, bemande gesloten vaartuigen (pagina 18)
2
Gemeente Amsterdam Stadsdeel Centrum Pagina 3 van 7
Ten onrechte noemt u dit segment: salonboot. Een salonboot is een meestal klassiek gevormd schip en u suggereert hiermee dat het alleen om dit soort schepen gaat. U stelt zelf ook dat er geen welstandelijke eisen gaan gelden voor rondvaartboten . U kunt dit segment dan beter als "kleine rondvaartboot" duiden. Overigens wijzen wij er op, dat in 1996 een speciale categorie salonboten is geïntroduceerd op velerlei verzoek van toenmalige salonbooteigenaren . Zij hadden in het verleden voor heel veel geld een salonboot als plezierboot gekocht en deze in onderhoud en beheer genomen . Teneinde een beetje uit de kosten te komen wilden deze eigenaren af en toe een rondvaart kunnen aanbieden. Hiervoor zijn in 1996 25 exploitatievergunningen in het vooruitzicht gesteld. Inmiddels zijn deze salonboten overwegend overgekocht door de grotere rederijen. Wij zijn het pertinent oneens met de door u op termijn (2020) onvoorwaardelijke voorgestelde vrijgave van de markt in de Centrumzone. U onderbouwt dit door aan te geven dat u meer aanbod wilt dat tevens divers is. Door het op termijn vrijgeven van dit segment zal er echter niet vanzelf een gevarieerd aanbod ontstaan: het zal net als bij het segment rondvaartboot alleen maar gaan om een toename van boten, in plaats van een gevarieerder aanbod. Naar onze mening dient in de centrumzone deze categorie ook verder niet uitgebreid te worden met tien boten in 2014. Mocht u dit alsnog willen dan doet u er beter aan om pas in 2016 tot een uitbreiding te beslissen. Op dit moment is het te druk en wordt er ook te weinig gehandhaafd op illegaal varen . In ieder geval moet u voorwaarden stellen aan het eventueel vergroten van het quotum in 2016 en 2018 zoals criteria over drukte en overlast. Als u zoals in uw voorstel nu al aangeeft verdere (ongeclausuleerde) uitbreiding toe te staan, zit u er ook aan vast, terwijl er mogelijk in 2016 of 2018 sprake is van een onaanvaardbare drukte en/of overlast, waardoor verdere uitbreiding dan juist niet gewenst is.
3. Segment: Sloep, bemande open vaartuigen (pagina 18) Hetzelfde wat opgemerkt wordt over de categorie kleine rondvaartboten geldt nog sterker voor het segment open sloepen. Doordat u nu ongeclausuleerd 30 (!I) extra open sloepen in 2014 wilt toestaan in de centrumzone zullen drukte en overlast alleen nog maar toenemen in plaats van afnemen. Het is verstandiger eerst succesvol te handhaven op overlast en hier ervaringen mee op te doen en dan in 2016 te bekijken of er ruimte is voor het introduceren van dit segment in de binnenstad . 4. Segment: Fluisterboot, onbemande vaartuigen bestemd voor verhuur (pagina 18) Wij zijn blij met de beperkte lengtemaat van kleiner dan 6 meter. Dit zal positief werken bij het beteugelen van de overlast. We zijn het echter pertinent oneens met het mogelijk maken van zes locaties voor in totaal 60 verhuurbootjes in de binnenstad . Wij hebben deze categorie boten en locaties bewust niet opgenomen in ons bestemmingsplan Water, omdat een afvaartlocatie hiervan voor veel overlast zal zorgen en bovendien vrijwel uitsluitend toeristen zal aantrekken . Wij zijn wel voornemens om dit segment te gebruiken voor deelbootjes voor Amsterdammers. We nodigen dan ondernemers uit om plannen in te dienen voor de inrichting van kleinschalige locaties met twee of drie elektrischedeelbootjes. Hierdoor kunnen wij wel bijdragen aan de doelstelling om het eigen botenbezit terug te brengen en tegelijkertijd ook voorkomen dat omwonenden veel overlast gaan ondervinden van
3
Gemeente Amsterdam Stadsdeel Centrum Pagina 4 van 7
toeristen die in - en uitstappen bij elektrische verhuurbootlocaties. Er zullen zeker geen 60 deelbootjes neergelegd kunnen worden in 2014, maar het is wel onze intentie om hieraan mee te werken . In dit verband is het heel erg belangrijk dat u niet eerder een exploitatievergunning verleent dan dat er zeker zicht is op een locatie, waarbij het eventuele bezwaar en beroep tegen zo'n locatie ook is afgerond . Daarom verzoeken wij u ook om voor deze categorie op te nemen dat er alleen een exploitatievergunning kan worden verleend als ofwel de ligplaats buiten het centrum is gesitueerd ofwel dat wij een onherroepelijke ligplaats kunnen bieden .
5. Segment: Waterfiets, onbemande waterfietsen (pagina 19) Wij zijn het eens met uw voornemen. Het is echter wel belangrijk dat stadsdeel en centrale stad hierin nauw samenwerken, omdat wij natuurlijk ligplaatsvergunningen hebben afgegeven voor de waterfietsen en mogelijk ook overeenkomsten hebben over de steigers of tickethuisjes.
Ligplaatsregisseur Het dagelijks bestuur is blij met de ligplaatsregisseur en werkt daarom ook graag mee aan het realiseren van nachtligplaatsen om het centrumgebied te ontlasten en om het mogelijk te maken dat er meer ruimte komt voor openbare op- en afstapvoorzieningen juist op het Stationseiland , Damrak en Rokin.
Pleziervaart Wij juichen de maatregelen voor pleziervaart ook toe. Met name de beprijzing zal een instrument zijn om het alsmaar groeiende bezit van bootjes te verminderen. Vaak laten bewoners immers hun bootje verkommeren , waardoor de gemeente voor hoge opruimkosten wordt gesteld. Ook de beperkingen voor het verkrijgen van jaarvignetten en een zonering voor het afmeren in uw voorstel zullen de binnenstad aanzienlijk minder gaan belasten . We willen u wel in overweging geven om de doelstelling om per 2020 geen verbrandingsmotoren meer toe te staan nog nader te onderzoeken op de praktische uitvoerbaarheid. Het gaat ons dan met name om de vraag of u het wenselijk acht dat aan de (soms historische) kademuren van de binnenstad om de zoveel meter een stopcontact met evenzoveel snoeren naar de afgemeerde elektrische bootjes zou moeten worden aangebracht of dat er allerlei snoeren naar de walkant zouden moeten lopen om daar in een kastje of paal te worden bevestigd. Deze praktische bezwaren zien we niet terug in uw Nota Varen . Wij adviseren u om eerst een praktische en financiêle haalbaarheidsstudie te laten maken op dit punt alvorens u een harde norm opneemt.
Stichtingen en Verenigingen De speciale regeling die in de oude Regeling Passagiersvervoer Amsterdam bestond voor een tiental vaartuigen van speciaal voor het vaartuig opgerichte behoudsstichtingen , wilt u laten vervallen en onderbrengen in een gewone exploitatievergunning. Dit is op zich een logische maatregel. Gevolg is echter wel dat wij hiermee een extra probleem zullen krijgen om een geschikte ligplaats te vinden voor deze boten. Deze boten liggen nu als pleziervaartuigen ergens afgemeerd, maar zullen straks een ligplaatsvergunning varend bedrijfsvaartuig moeten krijgen. Dat is in strijd met ons beleid om geen extra varende bedrijfsvaartuigligplaatsen in te richten en bovendien moeten wij dan een omvangrijke
4
Gemeente Amsterdam Stadsdeel Centrum Pagina 5 van 7
bestemmingsplanwijzigingsprocedure starten , De meeste van deze boten liggen momenteel op een ligplaats die soms omstreden is, Dus deze schijnbaar eenvoudige maatregel zal in de binnenstad aanleiding geven tot veel juridische ruimtel ijke procedures, Om die reden adviseren wij u om de regeling te handhaven zoals die is, Beprijzing Uw intenties om te komen tot een meer kostendekkende beprijzing voor zowel beroepsvaart als pleziervaart hebben onze instemming , U schrijft op pagina 29 van de Nota Varen dat precario voor (nacht)ligplaatsen van rondvaartboten per 2014 verschuldigd is, Wij willen benadrukken dat dit altijd al zo geweest is, maar dat Gemeente Belastingen Amsterdam deze gelden nooit heeft geïnd , Het is van belang dat u de relatie tussen de verschillende soorten van beprijzing goed in de gaten houdt. Immers de verschillende financiêle verordeningen (Vermakelijkheidsretributie en Precario) hebben soms verschillende doeleinden en ook verschillende bepalingen , De verordeningen moeten in ieder geval zo snel mogelijk op elkaar worden afgestemd om het systeem van beprijzing sluitend te kunnen maken , Wij werken graag mee om hier richting aan te geven, Verduurzaming De doelstellingen die u aanhoudt voor verduurzaming van de vloot per 2020 spreken ons zeer aan, Wij zouden het liefst zien dat dit sneller gaat, maar we begrijpen dat de investeringen die hiermee gemoeid zijn voor de rondvaartbranche omvangrijk zullen zijn. Wel bevreemdt het ons dat u aangeeft dat bij het bemande open tot 10 meter segment bij de bestaande vloot elektrisch of gelijkwaardig alternatief met zero emissie, zero geluid en minimale overlast met manoeuvreren de bestaande norm is, U heeft op 13 mei 2013 vijf exploitatievergunningen afgegeven voor drijvende badkuipen die weliswaar elektrisch worden aangedreven, maar waar een houtkachel zorgt voor het opwarmen van het badwater. Deze boten voldoen dus op geen enkele manier aan uw eigen norm. Er zijn ook andere boten uit de vergunningronde van 2006 die een dieselaggregaat aan boord hebben voor de koeling, Deze boten voldoen eveneens niet aan de door u zelf aangebrachte normering , Graag zien we in nadere maatregelen of voorwaarden gespecificeerd op welke wijze u deze vaartuigen wél aan de norm laat voldoen , Over het onderwerp duurzaamheid heeft de deelraad een motie aangenomen die er toe strekt dat wij er bij u op aandringen om uitsluitend nog 100 % emissievrije boten toe te staan, Tevens is een motie aangenomen dat wij een inventarisatie maken van eventueel op dit moment beschikbare ligplaatsen voor rondvaartboten in de binnenstad (zie ook onze opmerkingen hierboven over de ligplaatsregisseur), Mocht de inventarisatie aantonen dat er nog ligplaatsvergunningen verstrekt zouden kunnen worden voor rondvaartboten mag dit volgens de aangenomen motie alleen voor uitstootvrije rondvaartboten en dus zeker niet voor boten die ook nog een (diesel)aggregaat of houtkachels aan boord hebben , Hottugs Tot slot willen wij ons grote ongenoegen kenbaar maken over de door u verleende vergunning voor de Hottugs, Hierbij speelt wat ons betreft het bovenaangehaalde milieuaspect waarbij u ondanks de wens voor zero emissie toch willens en wetens een (niet gezuiverde) houtkachel toestaat die per vaart twee balen hout er door jaagt.
5
Gemeente Amsterdam Stadsdeel Centrum Pagina 6 van 7
Belangrijker vinden wij echter nog dat u zich in het geheel niet heeft bezig gehouden met de vraag of deze vorm van vermaak op het water wel de gewenste vorm is. U heeft TNO laten kijken naar een door u zelf opgesteld criterium: innovatief vervoersconcept. Daarbij heeft TNO aangegeven dat één van de doorslaggevende criteria is "dat het vervoersconcept geen deel uitmaakt van het aanbod passagiersvervoer in Amsterdam, waardoor het wellicht een nieuwe doelgroep kan aantrekken". U heeft deze criteria overgenomen maar wel heel erg zakelijk en afstandelijk beoordeeld. Natuurlijk bestaat er in Amsterdam nog geen drijvende badkuip, laat staan een varende! Maar redelijkerwijs kunt u hier niet spreken van een vervoersconcept. Het is puur en alleen gericht op een belevenis. Wij zullen niet ontkennen dat dit bijzonder is. Maar tegelijkertijd is dit uiterst ongewenst. Deze Hottugs zullen gaan fungeren als bierfietsen op het water. U bent op de hoogte van de hoge mate van overlast die de bierfietsen op straat opleveren . De overlast van de Hottugs zal bestaan uit de badgasten aan boord die mogelijk onder invloed van drank een bijzondere belevenis doormaken. Echter de meeste overlast zal optreden door de wisselwerking tussen de opvarenden en de omgeving. Nu al vormen grotere plezierboten (al dan niet als illegale passagiersvervoerders) in het 1012 gebied voor nauwelijks aan te pakken geluidsoverlast door de w isselwerking tussen mensen aan boord en omstanders die naar elkaar schreeuwen . Een badkuip met ontklede mensen varend door het Wallengebied is synoniem voor overlast. Weliswaar is overlast op dit moment geen benoemd beslissingscriterium bij de aanvragen om een exploitatievergunning maar u had deze vergunning ook kunnen weigeren op grond van andere argumenten zoals veiligheid , ordening en milieu . Wij vragen ons dan ook af of u wel heeft gekeken naar de veiligheid van deze "boten". De (onervaren) schipper van deze boot zit ook ontkleed in het badwater en moet met zijn arm in een vrij ongemakkelijke positie het roer bedienen . Tevens ligt de "boot" extreem laag op het water, waardoor met name schippers van grotere vaartuigen de "boot" mogelijk over het hoofd zien . Om die reden zijn kleinere pleziervaartuigen ook verboden op de grotere rivieren . De wendbaarheid van deze "boten" zal door het relatief grote gewicht minimaal zijn , zodat ongevallen niet uitgesloten zijn. Wij zijn volkomen verrast door deze vergunning . U heeft hierin naar onze mening bovendien procedurefouten gemaakt. Allereerst is deze vergunning uitsluitend gepubliceerd onder de noemer van Watervergunningen van het Hoogheemraadschap op de website van Waternet. Hierdoor konden bewoners (van de binnenstad) moeilijk kennisnemen van de vergunningen, waardoor het voor hen lastiger is om hiertegen bezwaarschriften in te dienen. Ten tweede heeft u blijkbaar geen reden gezien om eerst een voornemen van vergunningverlening te publiceren of in ieder geval met ons bestuur te bespreken .
6
Gemeente Amsterdam Stadsdeel Centrum Pagina 7 van 7
Hierdoor had u in een eerder stadium kenn is kunnen nemen van onze zorgen en grote bezwaren tegen deze vergunningen. U zorgt er met deze vergunningen voor dat wij, nog meer dan we al doen, zullen moeten gaan handhaven op de overlast. Dat kan onmogelijk uw bedoeling zijn . Doordat u gelijk een vergunning heeft verleend kunt u ook geen voorschriften meer opleggen waarin het vaargebied van deze "boten" wordt beperkt tot het nietbinnenstadgebied. Desalniettemin verwachten wij van uw college dat u rekening houdt met de door ons opgeworpen onoverkomelijke bezwaren die kleven aan deze vergunningen en wij geven u in overweging om het besluit tot vergunningverlening van deze Hottugs te herzien door deze alsnog te weigeren op de hierboven weergegeven gronden ,maar in ieder geval van de voorwaarde te voorzien dat deze badkuipen niet in het Centrumgebied mogen varen. Met vriendelijke groeten, het dagelijks bestuur,
Anneke Eurelings secretaris
Jeanine van Pinxteren voorzitter
7
