Staart- en maneneczeem Dr. Robin van den Boom Dept. Gezondheidszorg Paard Faculteit Diergeneeskunde Universiteit Utrecht
Staart en maneneczeem • wat is het? • hoe ziet het er uit? • oorzaak • diagnostiek • therapie • preventie • toekomst
Staart en maneneczeem • sweet itch • summer eczema • culicoides dermatitis • insect (bite) hypersensitivity • summer mange • summer fungus • Queensland itch • zomereczeem
Staart en maneneczeem
Staart en maneneczeem
Staart en maneneczeem
Staart en maneneczeem
Staart en maneneczeem
Staart en maneneczeem
Staart en maneneczeem
Van den Boom et al. TvD 2008;133(13):554-9
Staart en maneneczeem Symptomen: • seizoensgebonden (in NL) • (ernstige) jeuk • verlies van staart en manen • wondjes onder de buik • secundaire ontstekingen
Staart en maneneczeem
zomer
winter
Staart en maneneczeem
Waarom is het een probleem?
Staart en maneneczeem
Staart en maneneczeem
Staart en maneneczeem is een welzijns issue!
Staart en maneneczeem
Staart en maneneczeem
Staart en maneneczeem oorzaak: • overgevoeligheid voor knutten (Culicoides) • waarschijnlijk het speeksel • eventueel andere insecten • genetische gevoeligheid • aanwezigheid van insecten
Staart en maneneczeem welke factoren spelen een rol? • paard • aardrijkskunde • management • insecten
Staart en maneneczeem
Paard/ras
Staart en maneneczeem IJslandse paarden veel SME Op IJsland geen knutten IJslanders geëxporteerd naar het vaste land: heel veel SME IJslanders geboren op het vaste land: veel minder SME
Zou hetzelfde gelden voor Friezen?
aardrijkskunde
Staart en maneneczeem
aardrijkskunde
Staart en maneneczeem Weinig SME: • veel regen • veel koude dagen • weinig warme dagen
aardrijkskunde
Staart en maneneczeem Management
Staart en maneneczeem Diagnostiek: • klinische symptomen + seizoen • huidtest • Bloedtest (?)
Staart en maneneczeem
huidtest
Staart en maneneczeem
Staart en maneneczeem
Greer antigeen (USA) Culicoides nubeculosus
Staart en maneneczeem Resulten met het Greer antigeen • 6 paar: controle reageerde ≥ SME lijder • 3 paar: SME lijder reageerde > controle • 1 paar: controle reageerde >> SME lijder • 5 paar getest in oktober: zelfde resultaten
Greer antigen (C. nubeculosis ) is niet bruikbaar in Nederland
Staart en maneneczeem
veel Culicoides soorten moeilijk te onderscheiden
Staart en maneneczeem
Staart en maneneczeem
Staart en maneneczeem
Staart en maneneczeem
Staart en maneneczeem
Staart en maneneczeem
C. obsoletus
C. pulicaris mannetje
C. obsoletus vrouwtje
C. pulicaris vrouwtje
Van der Rijt et al. Vet J 2008; Oct;178(1):91-7
Staart en maneneczeem
Huidtest met nederlandse knutten
Staart en maneneczeem Huidtest met een extract van Nederlandse knutten lijkt veelbelovend!!
Staart en maneneczeem
wat kunnen we er aan doen ?
Staart en maneneczeem
Verhuizen??
Staart en maneneczeem
Effectiviteit permethrin
Staart en maneneczeem
Effectiviteit permethrin
Staart en maneneczeem total number of C.obsoletus trapped 5000
before treatm ent
*
after treatm ent 4000
3000
2000
1000
0 all horses
IBH horses
De Raat et al. TvD 2008;133(20):838-42
control horses
Het effect van een supplement met zonnebloemolie, vitaminen, aminozuren en peptiden op de ernst van symptomen van paarden met staart- en maneneczeem
• • • • • •
supplement olie en een poeder over het voer diverse vitaminen polypeptiden aminozuren
Van den Boom et al. TvD 2010; Jul 1;135(13):520-5
De genezende werking van een topicale fytogene zalf op laesies ten gevolge van staart- en maneneczeem bij paarden • • • • • •
Zalf o.b.v. plantenextract Dubbel-blinde proef Open wonden Aantal wonden wondoppervlak Last van wonden
Beide groepen: - Aantal wonden ↓ - Oppervlak wonden ↓ PT-SEO: - Last van wonden ↓
Van den Boom et al. TvD 2011
Staart en maneneczeem
corticosteroïden
Staart en maneneczeem Behandeling/preventie: • opstallen • insectendeken • anti-insecten middel (permethrin) • Stilstaand water • Invloed van voeding • Topicale zalf kan verlichting geven
Toekomstplannen/wensen • • • • • •
Meer knutten vangen voor huidtest Verder ontwikkelen huidtest Ontwikkelen desensibilisatie Testen diverse therapieën Genetische marker en fokbeleid Ontwikkelen betrouwbare bloedtest
Dank U voor de aandacht! Zijn er nog vragen?