Spot diversiteit: "Bedrijven diversifiëren hun aanwervingskanalen" Op 21 oktober 2008 organiseerde het Territoriaal Pact voor de Werkgelegenheid samen met de Europese Think Tank 'Pour la Solidarité' een "spot"moment rond de diversificatie van aanwervingskanalen. Brussels ondernemingen die erbij waren, kregen de succesverhalen te horen van de partnerships die bedrijven en socioprofessionele inschakelingsinstellingen met elkaar aangingen. Bij een gemoedelijke lunch konden de verschillende actoren persoonlijke contacten leggen, hun ervaringen uitwisselen en vragen stellen…
Zeven getuigen stelden hun goede praktijken voor en namen hierbij hun doelpubliek of de sector waarin ze werken als uitgangspunt. Er werd meer bepaald gefocust op drie sectoren die een grote vraag kennen: de horeca, de sector van de informatie- en communicatietechnologie (ICT) en de sector van de elektromechanica. Christine Dethier (verantwoordelijke van de humanresources van de onderneming Sodexo), Amine Omombo (beheerster van de jeugdherberg Sleep Well) en Maggy Iglesias (directrice van de vzw FOR.E.T) brachten hun partnership in de horecasector onder de aandacht. Brigitte Niset (general manager van de onderneming Iris) en Emilie Many (chef communicatie van de sociale onderneming Village n°1 ) zetten op hun beurt hun geslaagde samenwerking in de kijker. Daarnaast benadrukte Laure Lemaire (directrice van de vzw Interface 3) de niet te verwaarlozen voordelen van partnerships tussen bedrijven en socioprofessionele inschakelingscentra, waarbij ze haar ervaringen in de informaticasector aan bod liet komen. Voor de sector van de elektromechanica tot slot, berichtte Nicolas De Kuyssche (hoofd van de communicatie van de vzw Les Petits Riens) over een succesvolle ervaring. Teneinde de toegang tot werk te vereenvoudigen en op de socioprofessionele noden in het Brussels Gewest in te spelen, ontwikkelt de dienst Partnership van ACTIRIS een nieuwe waaier aan instrumenten (uitschrijven van een projectoproep, verbeteren van de bijdrage van de burgerlijke vennootschap). Nathalie Descheemaeker (directrice van de dienst Partnership van ACTIRIS) heeft een oproep gelanceerd tot de socioprofessionele opleidingsoperatoren, de referentiecentra (die informatie, werkgelegenheid enz. aan elkaar koppelen) en de ondernemingen om nieuwe partnerships uit te bouwen.
Territoriaal Pact voor de Werkgelegenheid van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest – www.diversiteit.irisnet.be november 2008
1
1 – De horecasector De horecasector is een van de voornaamste werkgevers in het Brussels Gewest. In de sector zijn er heel wat mogelijkheden om banen te scheppen, maar het verloop is er zeer groot. Om beter voor hun diensten in te staan en kandidaten aan te trekken, kunnen de ondernemingen hun aanwervingskanalen diversifiëren. De partnerships van Sodexo en Sleep Well met de vzw FOR.E.T. zijn hier een voorbeeld van: de ondernemingen namen stagiairs in dienst die de vzw had opgeleid. De vzw FOR.E.T (FORmation, Emploi, Tremplin vzw) is een centrum voor socioprofessionele inschakeling dat opleidingen via tewerkstelling aanbiedt voor keukencommis en kamerpersoneel (kamermeisje/-jongen) en dit voor een duur van drie maanden. De opleidingen zijn bedoeld voor volwassen werkzoekenden die geen getuigschrift van het secundair onderwijs hebben. De meeste stagiairs zijn vrouwelijke nieuwkomers uit Sub-Saharaans Afrika. De stagiairs kunnen professionele vaardigheden verwerven en hun beroepsinschakeling versnellen doordat ze, dankzij een stage in de onderneming, in de praktijk kunnen brengen wat ze in de opleiding hebben geleerd. Dankzij de partnerships (met onder meer Sodexo en Sleep Well) is er daadwerkelijk contact met de bedrijfswereld: de stagiairs worden op de werkvloer zelf omkaderd. De vzw heeft al zeven sessies achter de rug en leidt elk jaar tachtig stagiairs op. Naast opleidingen heeft de vereniging initiatieven op touw gezet m.b.t. zaalbediening en talenkennis teneinde de beroepsinleving van de stagiairs te vergemakkelijken. De jeugdherberg Sleep Well en de onderneming Sodexo gaven te kennen dat ze zeer tevreden zijn dat ze hun aanwervingskanalen op deze manier hebben kunnen diversifiëren. Ze vinden er een duidelijke meerwaarde in. De stage stelt de onderneming in staat om de stagiair te leren kennen en op te leiden. Hoewel het cv een onvermijdelijk aanwervingskanaal voor de rekruteerder is, ontsnappen de werkzoekenden en de werkgevers aldus aan een selectiegesprek dat niet altijd representatief is voor het werk dat de kandidaat levert. Sodexo werkt sinds bijna 9 jaar ook samen met de CEFA's (Centres d’éducation et de formation en alternance, centra voor deeltijds beroepsonderwijs) en de Missions locales van verschillende gemeenten en steunt initiatieven die de werkzoekenden kunnen helpen om zich tijdens het selectiegesprek beter voor te stellen.
Territoriaal Pact voor de Werkgelegenheid van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest – www.diversiteit.irisnet.be november 2008
2
2 – De sector van de informatie- en communicatietechnologie (ICT) De ICT-sector evolueert voortdurend en dit vraagt gekwalificeerde arbeidskrachten die niet altijd even gemakkelijk te vinden zijn. De aanwervingskanalen diversifiëren, biedt ondernemingen die dit wensen talrijke mogelijkheden. Het voorbeeld van het partnership tussen Village n°1 en Iris ter bevordering van de inschakeling van gehandicapte personen illustreert dit perfect. Village n°1 is een sociale onderneming die zich inzet om gehandicapte personen in het beroepsleven in te schakelen. De onderneming biedt een kwaliteitsdienstverlening in de manuele verpakking van voeding en documentaire logistiek (zoals scanning en callcenters). Het personeel bestaat uit 1071 personen waarvan 600 gehandicapten. Village n°1 was oorspronkelijk een huisvestingscentrum voor gehandicapte personen. Geleidelijk begon de onderneming initiatieven te ontwikkelen om werk toegankelijk te maken voor gehandicapten. De onderneming werkt voor meer gekwalificeerde beroepen bovendien samen met AWIPH, het Agence Wallonne pour l’Intégration des Personnes Handicapées. Village n°1 begeleidt voortd urend gehandicapte personen opdat ze tot een stabiel beroepsleven zouden kunnen komen. IRIS is een hoogtechnologisch bedrijf dat software bewerkt en informaticadiensten aanbiedt (zoals scannings- en optische tekenherkenningssoftware). De onderneming gaat in op Belgische en Europese offerteaanvragen (voornamelijk voor de Europese instellingen) om archieven te digitaliseren. Het probleem is dat de onderneming al het materiaal en de software kan leveren teneinde deze activiteit uit te oefenen, maar dat ze niet over de arbeidskrachten beschikt om ze operationeel te maken. Daarenboven is de concurrentie tegenover landen als Madagascar, China en India zeer hard. Aangezien Village n°1 de organisatorische competent ies en arbeidskrachten in huis heeft, hebben de twee organisaties besloten om een vzw, "Association scannable", op te richten die al verscheidene projectoproepen heeft binnengehaald. Het omvangrijkste project heeft vijftig personen werk bezorgd. Zij werden ingezet om de archieven van de European Investment Bank te bewerken. Toen IRIS werd gevraagd naar zijn ervaring met het werken met gehandicapten, antwoordde het bedrijf dat het enkel voordelen zag. Hieraan voegde IRIS toe dat het noodzakelijk is een onderscheid te maken tussen een fysieke en een mentale handicap. Een handicap betekent niet noodzakelijk een hinderpaal voor de doeltreffendheid. Er bestaat een hele reeks logistieke instrumenten om een werkplek aan gehandicapten aan te passen en vaak is het zelfs gemakkelijker dan eerst gedacht. Hotels, restaurants,… tonen wel degelijk dat gehandicapte personen behoorlijk in het beroepsleven kunnen worden ingeschakeld. Psychologisch en sociaal is er een absurde en ongegronde belemmering om deze mensen in te zetten.
Territoriaal Pact voor de Werkgelegenheid van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest – www.diversiteit.irisnet.be november 2008
3
Klassieke bedrijven die een gehandicapte persoon wensen aan te werven, kunnen een beroep doen op ondernemingen zoals Village n°1 die als onderaannemer optreden en voor gehandicapte personen fungeren als springplank naar vaste jobs. Wat meer is, bedrijven kunnen in de vorm van een openbare subsidie steun krijgen wanneer ze een persoon met een handicap in dienst nemen. Om meer te weten te komen over de tewerkstellingsmaatregelen voor gehandicapte personen in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest kunnen de ondernemingen zich wenden tot de service bruxellois francophone des personnes handicapées1 (als de gehandicapte persoon Franstalig is) of de VDAB2 (als het een Nederlandstalige gehandicapte betreft).
Een andere getuigenis betrof een geslaagd initiatief in de sector van de nieuwe technologieën met als doel de gelijkheid tussen mannen en vrouwen te bevorderen. De vzw Interface 3 stimuleert de inschakeling van werkzoekende vrouwen om hun beroepsveld te diversifiëren. Interface 3 is een centrum dat informatica- en buroticaopleidingen verstrekt. Het centrum biedt eveneens hulp bij plaatsing door middel van stages op de werkvloer in samenwerking met ondernemingen of overheden. Interface 3 werkt ook aan het zelfvertrouwen van de deelneemsters om hen ervan te overtuigen dat "vrouw zijn" geen handicap is. De vereniging werd ongeveer twintig jaar geleden opgericht en elk jaar heeft ze honderdvijftig stagiairs. De vrouwen zijn hier meestal door immigratie terechtgekomen (er werden 67 verschillende nationaliteiten geteld) en beschikken niet over een diploma van het secundair onderwijs. Het centrum scoort goed op de inschakeling: de stagiairs worden in veel bedrijven en overheidsinstellingen opgenomen (Europese Commissie, ACTIRIS enz.). De inschakelingsgraad bedraagt min of meer zeventig procent, en zelfs meer voor vrouwen met een hoger diploma. 3 – De sector van de elektromechanica Ten slotte, ondernemingen die tot de sector van de elektromechanica behoren – een sector met een tekort aan arbeidskrachten – kunnen zich richten tot alternatieve opleidingscentra. De vzw Les Petits Riens en haar opleidingscentrum Horizon vzw organiseren een eenjarige opleiding elektromechanica voor 20 personen, in de vorm van opleiding door tewerkstelling. De opleiding is bestemd voor volwassenen die niet of zeer moeilijk in een klassieke betrekking kunnen worden ingeschakeld. De stagiairs werken 8 uur per dag aan elektromechanische apparaten en de werkomstandigheden leunen dicht aan bij die van de "gewone" ondernemingen. De leerlingen moeten bepaalde bestellingen in orde brengen en dienen een zeker ritme aan te houden terwijl ze ondertussen bijleren. Het publiek is over het algemeen ouder dan 20 jaar, laaggeschoold en van vreemde origine. Na afloop van de opleiding wordt een jury samengesteld uit bedrijven (de MIVB, Aquamass, Smeg) die de leerlingen vervolgens stages van een maand aanbieden.
1 2
http://www.cocof.irisnet.be/site/fr/sbfph/ http://www.vdab.be Territoriaal Pact voor de Werkgelegenheid van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest – www.diversiteit.irisnet.be november 2008
4
Wat zijn de voordelen van dit systeem? De werkgever kan de stagiair leren kennen en hem ondersteunen, zonder hem hoeven aan te nemen, wat een geruststelling blijkt. De werknemer omzeilt op deze manier een selectiegesprek waarin hij minder goed naar voren zou kunnen komen. Nadat de periode van een maand is verlopen kan de stage tot een job leiden, indien de werkgever tevreden is. Doorgaans vinden 8 van de 20 personen een stageplaats en een betrekking. De drie ondernemingen die in de jury zetelen zijn tevreden over deze manier van werken, aangezien ze elk jaar opnieuw stageplaatsen aanbieden wanneer ze op het einde van de opleiding komen jureren. Conclusie Deze ontmoeting heeft het mogelijk gemaakt om de niet te verwaarlozen pluspunten van een gediversifieerd aanwervingsbeleid in de kijker te plaatsen. Partnerships tussen socioprofessionele opleidingscentra en Brusselse bedrijven bieden voor ieder heel wat kansen en zorgen er bovendien voor dat doeltreffender op de noden van de gewestelijke arbeidsmarkt wordt ingespeeld. Personen die a priori niet gemakkelijk toegang tot de arbeidsmarkt hebben, krijgen de gelegenheid om te worden ingeschakeld.
Territoriaal Pact voor de Werkgelegenheid van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest – www.diversiteit.irisnet.be november 2008
5