Sporthal ’t Spil Startnotitie Debbie Nuijten Oktober 2014 Ter vaststelling college 11-11-2014
Sporthal ’t Spil - Startnotitie
Inhoudsopgave 1.
Aanleiding............................................................................................................................................2
2.
Doelstelling en resultaat ......................................................................................................................2
3.
Projectgrenzen .....................................................................................................................................2 Ruimtelijk .................................................................................................................................................................................2 Inhoudelijk ................................................................................................................................................................................3
4.
Uitgangspunten en randvoorwaarden .................................................................................................3 Sportbeleid en -ontwikkelingen...................................................................................................................................................3 Sporthal ’t Spil..........................................................................................................................................................................4
5.
Proces ..................................................................................................................................................5 Initiatieffase ...............................................................................................................................................................................5 Definitiefase...............................................................................................................................................................................5 Ontwerpfase...............................................................................................................................................................................6 Voorbereidingsfase .....................................................................................................................................................................6 Realisatiefase .............................................................................................................................................................................6 Nazorgfase ................................................................................................................................................................................6
6.
Planning...............................................................................................................................................6
7.
Financiën .............................................................................................................................................6 Voorbereidingskrediet ................................................................................................................................................................7 Uitvoeringskrediet......................................................................................................................................................................7
8.
Organisatie ..........................................................................................................................................7
9.
Kwaliteit ...............................................................................................................................................7
10. Informatie/Communicatie ..................................................................................................................8 11. Risico’s en kansen ...............................................................................................................................8 Bijlage 1: Ruimtelijke projectgrenzen .........................................................................................................9
1
Sporthal ’t Spil - Startnotitie
1. Aanleiding Sporthal ’t Spil is een gebouw van bijna 40 jaar oud (1976) en is toe aan renovatie. Al enkele jaren staat er een renovatie gepland die telkens is uitgesteld vanwege andere ontwikkelingen in de omgeving, waar de sporthal mogelijk in betrokken zou worden. In 2013 is Oranjewoud gestart met de voorbereiding van de renovatie, die in 2014 uitgevoerd zou worden. De kostenraming voor de renovatie kwam uit op een bedrag van ruim 8 ton, waarbij nog niet alle knelpunten waren opgelost en weinig invulling werd gegeven aan de wensen. Deze uitkomst is aan het college voorgelegd met een voorstel om een quickscan uit te voeren naar de haalbaarheid van nieuwbouw van sporthal ’t Spil. Het college heeft hierop besloten om in ieder geval tot 2016 uit te gaan van een minimaal onderhoudsniveau voor de sporthal. Daarbij de toezegging om rond de periode van oplevering van de Brede School Monnickendam (opnieuw) na te gaan of renovatie van sporthal ’t Spil de beste optie is. Omdat in de sporthal al enkele jaren minimaal onderhoud wordt uitgevoerd in verband met de geplande renovatie, lopen de onderhoudskosten voor instandhouding behoorlijk op. Het is dus niet verstandig om nog tot 2016 te wachten met het onderzoeken of renovatie de beste oplossing is. Bovendien spelen er allerlei ontwikkelingen op deze en op andere locaties in Monnickendam die meer mogelijkheden bieden voor nieuwbouw en het onderzoeken waard zijn. Daarom is in augustus 2014 door het college besloten om op korte termijn een quickscan uit te voeren naar de mogelijkheden van renovatie en nieuwbouw van de sporthal om een keuze te kunnen maken wat de beste optie is.
2. Doelstelling en resultaat Voor de vernieuwing van sporthal ’t Spil is er een aantal opties: renovatie van de huidige sporthal; sloop van de huidige sporthal en nieuwbouw op dezelfde locatie; sloop van de huidige sporthal en nieuwbouw op een andere locatie in Monnickendam. In het geval van nieuwbouw zijn er ook mogelijkheden om er een ‘brede sporthal’ van te maken, waarbij meerdere functies in het gebouw worden opgenomen. In eerste instantie wordt breed onderzocht wat de mogelijkheden zijn, waarna een keuze wordt gemaakt voor de toekomst van de sporthal, die verder uitgewerkt wordt in een projectplan. De doelstelling van dit project is: In een quickscan onderzoeken wat de mogelijkheden zijn voor renovatie en nieuwbouw van de sporthal, wat de kosten en baten hiervan zijn en welke consequenties deze mogelijkheden hebben om vervolgens een keuze te maken voor de toekomst van sporthal ’t Spil en deze keuze uit te voeren. Het eindresultaat is een gerenoveerde of een nieuwe (brede) sporthal.
3. Projectgrenzen Ruimtelijk In het onderzoek naar renovatie of nieuwbouw van de sporthal worden ontwikkelingen op deze locatie en op andere locaties in de omgeving betrokken. Hierbij beperken we ons tot de ontwikkelingen die functioneel raakvlak hebben met de sporthal en/of geografisch grenzen aan deze locatie. De locaties op het scholeneiland, die vrijkomen met de oplevering van de Brede School Monnickendam worden niet meegenomen. Dit gebied staat op het woningbouwprogramma. Dit leidt tot de volgende afbakening van ruimtelijke ontwikkelingen die worden meegenomen in het onderzoek: A. De naastgelegen Fysiotherapie Ooster Ee wil uitbreiden (uitbreiding van 100-150m2, tot een totaal oppervlakte van maximaal 350m2) en wil graag meegaan in de ontwikkelingen van de sporthal – particulier eigendom; B. De naastgelegen bibliotheek staat op dit moment gedeeltelijk leeg en komt in zijn geheel vrij met de oplevering van de Brede School Monnickendam – gemeentelijk eigendom; C. Ontwikkeling van de Brede School Monnickendam, oplevering gepland in 2016 – gemeentelijk eigendom; D. Met de oplevering van de Brede School Monnickendam komt de locatie van Sociaal Cultureel Centrum De Bolder vrij – gemeentelijk eigendom;
2
Sporthal ’t Spil - Startnotitie Direct grenzend aan de sporthal staan twee gebouwen/bouwwerken die niet in gemeentelijk eigendom zijn en waarvan de toekomstverwachting onbekend is. Deze worden ook in beschouwing genomen in de quickscan: E. Jehovah’s Getuigen Koninkrijkszaal – eigendom Stichting Bouw- en Exploitatie Koninkrijkszaal Monnickendam; F. Naast de sporthal staat een zendmast – eigendom rijksoverheid. Op bijlage 1 worden de locaties op kaart weergegeven.
Inhoudelijk In het maken van een keuze voor de toekomstige ontwikkeling van de sporthal is een aantal vragen van belang. In de quickscan wordt een antwoord gegeven op deze vragen: Wat zijn de mogelijkheden voor renovatie of nieuwbouw? Wat zijn de kosten, baten en consequenties van de verschillende opties? Wat is, gezien de huidige invulling en de trends en ontwikkelingen, de toekomstverwachting voor de schoolen binnensport in onze gemeente? Hoe zien de binnensportverenigingen de toekomst van hun sport en wat is de toekomstverwachting van hun vereniging? Wat is de toekomstvisie op binnensport in de gemeente? Welke partners kunnen we betrekken bij de ontwikkeling van een brede sporthal? Wat zijn de mogelijkheden en consequenties van het betrekken van het zwembad in Monnickendam, als instructiebad en voor doelgroepzemmen, bij de ontwikkeling van een brede sporthal? Wat zijn de mogelijkheden om vanuit gebiedsontwikkeling naar de toekomst van de sporthal te kijken en kostendragers te zoeken?
4. Uitgangspunten en randvoorwaarden Voor het renoveren of nieuw bouwen van de sporthal is een aantal uitgangspunten en randvoorwaarden van toepassing. Deze hebben aan de ene kant betrekking op het beleid en de ontwikkelingen in de sport, aan de andere kant hebben deze specifiek betrekking op de sporthal. Naast de hieronder genoemde uitgangspunten en randvoorwaarden dient de sporthal uiteraard te voldoen aan de geldende wet- en regelgeving rondom sport, bewegingsonderwijs en gebouwen.
Sportbeleid en -ontwikkelingen Het sportbeleid van de gemeente Waterland is vastgelegd in de Nota Sport en Bewegen 2011-2015. Dit beleid is uitgangspunt voor de toekomstige ontwikkeling van de sporthal. De Nota Sport en Bewegen 2011-2015 wordt volgend jaar geëvalueerd, waarna een sportvisie in relatie tot sportaccommodaties wordt opgesteld. De quickscan geeft een eerste voorzet voor de visie op binnensportaccommodaties. Naast het gemeentelijke beleid zijn er enkele ontwikkelingen in de sport in onze gemeente en zijn er landelijke trends en ontwikkelingen in de sport waar rekening mee gehouden moet worden. Nota Sport en Bewegen: Faciliteren van sportvoorzieningen waarin de samenleving niet zelf kan voorzien en die per definitie onrendabel zijn (sportvelden, gymzalen, sporthal, instructiebad); Gemeente als regisseur van vraag en aanbod, niet zelf sportactiviteiten aanbieden; De gemeente Waterland richt zich op breedtesport, geen inzet op topsport; Streven naar intensief gebruik van de sportvoorzieningen, onderbespeling zoveel mogelijk beperken; Stimuleren van sporten/bewegen op de kunstgrasvelden; Stimuleren van sporten/bewegen in de openbare ruimte. Ontwikkelingen in de sport: Sporthal de Marijkehal is onderbezet; Terugloop van ledenaantal bij sportverenigingen; Terugloop van binnensport, toename buitensport. 3
Sporthal ’t Spil - Startnotitie Coalitieakkoord: Voorzieningen in stand houden en zorgen voor goede kwaliteit; Niet bezuinigen op sociale en culturele instellingen en op sportverenigingen; De gemeente grondig verduurzamen: energie besparen door energiebesparende maatregelen, zonnepanelen.
Sporthal ’t Spil
Specifiek voor sporthal ’t Spil zijn er in het voortraject door de gemeenteraad en door het college van B&W enkele besluiten genomen en toezeggingen gedaan waar invulling aan gegeven moet worden. Het uitgangspunt is om met de renovatie of nieuwbouw van de sporthal een aantal knelpunten van de huidige sporthal op te lossen. Daarnaast zijn er nog enkele wensen en aandachtspunten die van belang zijn. Besluiten en toezeggingen: 08-10-2013: B&W (COL13.0359): Toegezegd wordt, gelet op de enorme toename van het gasverbruik in sporthal ’t Spil, na te gaan of het mogelijk is om maatregelen te treffen om het energieverbruik van sportzalen terug te dringen; 17-12-2013 B&W (B13.00574): Besloten wordt tot in ieder geval 2016 voor sporthal ’t Spil uit te gaan van een minimaal onderhoudsniveau; 17-12-2013 B&W (COL13.0440): Toegezegd wordt rond de periode van oplevering van de Brede School Monnickendam (opnieuw) na te gaan of renovatie van sporthal ’t Spil de beste optie is; 05-08-2014 B&W (bw14.00387): Besloten wordt het collegebesluit en de bijbehorende toezegging van 17 december 2013 te heroverwegen en nu te gaan onderzoeken of renovatie van sporthal ’t Spil de beste optie is; 05-08-2014 B&W (bw14.00387): Dit onderzoek breder te trekken (quickscan) en hierin de ontwikkelingen op deze locatie en andere locaties in de omgeving te betrekken; 05-08-2014 B&W (COL14.0286): Toegezegd wordt deze quickscan te betrekken bij de nog op te stellen structuurvisie. Knelpunten huidige sporthal: De sporthal voldoet niet aan de (wettelijke) eisen voor isolatie (geluid en warmte): hoge energielasten, het geluidsniveau binnen in de zaal is te hoog en ook buiten hoorbaar, het geluidsniveau van de ventilatie buiten is hoog; De sporthal voldoet niet aan de eisen voor ARBO (geluidsniveau in sporthal); De locatie van de entree zorgt voor geluidsoverlast in de buurt (verzamelen sporters en hangjongeren); De nooduitgangen in de berging zijn regelmatig onbereikbaar; De berging voor de sportmaterialen wordt te klein; De tribunes voldoen niet aan de wettelijke eisen (kinderen kunnen tussen de spijlen doorvallen). Wensen: De gebruikers van de Marijkehal uitplaatsen naar ’t Spil en de Marijkehal sluiten; De entree, tussenhal en vergaderkamer zijn ruim opgezet en kunnen met minder ruimte toe; Ruimere uitloopstroken in de sportzaal voor de verenigingen; Verbetering van de opbergsystemen en de kasten in de berging; Een rolluik i.p.v. netten voor de berging (voorkomt spelende kinderen tussen materialen); Het vernieuwen van de inrichting van de kleedkamers en scheidsrechterruimten; Een schot plaatsen tussen de herentoiletten; Toevoegen van een fitnessruimte met sportspecifieke begeleiding (wens van de handbalvereniging, waarvan nagegaan moet worden of deze nog actueel is); Verbeteren van de beheerbaarheid van de sporthal; Duurzaamheidsmaatregelen in de sporthal. Aandachtspunten: In de spouwen onder het dak is eerder de aanwezigheid van een vleermuizenkolonie (gewone dwergvleermuis, Pipistrellus pipistrellus) geconstateerd. Deze mag niet verontrust, verjaagd of gedood 4
Sporthal ’t Spil - Startnotitie
worden en schuilplaatsen mogen in principe niet worden aangetast of vernietigd. Werkzaamheden bij voorkeur in het winterhalfjaar (U13.02466). In oktober 2014 wordt opnieuw een onderzoek naar de aanwezigheid van de vleermuizen gestart; In de zomerperiode wordt de sporthal niet gebruikt door scholen en verenigingen. Werkzaamheden bij voorkeur zoveel mogelijk in deze periode uitvoeren; De huidige beheerders van de sporthal willen de overeenkomst voor de kantine beëindigen per 1 januari 2015. Zij hebben een mogelijke opvolger, maar eisen investeringen in de keuken en de isolatie van de kantine of een huurverlaging om de opvolger zekerheid te geven. We oriënteren ons op het vervolg. De inzet is om de kantine in de huidige sporthal te continueren; Fysiotherapie Ooster Ee wil graag uitbreiden. Voor de korte termijn is er een mogelijkheid dat zij een gedeelte van de leegstaande bibliotheek huren. De praktijk wil echter alleen investeren in inrichting hiervan mits zij zekerheid heeft voor uitbreiding op de lange termijn; De overcapaciteit van de parkeerplaatsen bij de sporthal zijn meegenomen in de ontwikkeling van de Brede School Monnickendam; Het Bernard Nieuwentijt College (BNC) heeft een eigen gymzaal die zij graag wil verhuren.
5. Proces Het project is opgedeeld in verschillende fasen en bevindt zich nu in de initiatieffase. De invulling van het project vanaf de definitiefase is afhankelijk van het besluit dat het college neemt over de uitkomst van de quickscan. Onderstaand worden de activiteiten per fase beknopt weergegeven. Nadat besloten is of de sporthal gerenoveerd wordt of dat deze nieuw gebouwd wordt op dezelfde locatie of op een andere locatie kunnen de benodigde activiteiten voor de vervolgfasen geconcretiseerd worden. Deze startnotitie dient als basis voor de uitwerking in een projectplan.
Initiatieffase Doel: afbakening van het project en aanscherping projectopdracht. Activiteiten: Vaststellen stand van zaken; Collegevoorstel tot heroverweging collegebesluit en toezegging 17 december 2013 om onderzoek naar nieuwbouw (quickscan) in gang te zetten; Collegevoorstel om ook andere ontwikkelingen in het onderzoek naar nieuwbouw mee te nemen; Samenstellen projectteam; Verzamelen en toetsen van eerder opgestelde randvoorwaarden, eisen en wensen; Inventariseren van ontwikkelingen op de locatie van de sporthal en in de omgeving; Bepalen van de projectgrenzen; Opstellen startnotitie; Uitwerken opdrachtformulering quickscan; Aanbesteden van de quickscan; Uitvoeren van de quickscan; Collegevoorstel over de uitkomst van de quickscan. Fase einde: Besluitvorming college over de toekomst van sporthal ’t Spil, planning eerste kwartaal 2015.
Definitiefase Doel: uitwerken van het projectresultaat in termen van projectgrenzen, randvoorwaarden, functionele en operationele eisen en wensen. Activiteiten: Eventueel bepalen deelprojecten; Opstellen projectplan; Betrekken van gebruikers, omwonenden en belanghebbenden; Bepalen van de scope van renovatie/nieuwbouw; Opstellen programma van eisen (PvE); Eventueel sluiten van samenwerkingsovereenkomsten. Fase einde: Vastgesteld PvE en eventueel afgesloten overeenkomsten. 5
Sporthal ’t Spil - Startnotitie
Ontwerpfase Doel: uitwerken van het programma van eisen tot een ontwerp. Activiteiten: Opstellen schetsontwerp; Opstellen voorlopig ontwerp; Opstellen definitief ontwerp; Opstellen van definitieve begroting en aanvragen van budget. Fase einde: vastgesteld ontwerp en toekenning budget door college en gemeenteraad.
Voorbereidingsfase Doel: zorgen dat alles gereed is voor het renoveren of nieuw bouwen van de sporthal. Activiteiten: Opstellen aanbestedingsdocumenten voor renovatie/nieuwbouw; Regelen van de benodigde vergunningen en contracten; Eventuele bestemmingsplanwijziging regelen; Aanstellen van een toezichthouder; Opstellen uitvoeringsplan. Fase einde: vastgesteld uitvoeringsplan.
Realisatiefase Doel: uitvoering van de renovatie of nieuwbouw. Activiteiten: Uitvoeren van uitvoeringsplan; Toezicht houden op de uitvoering; Houden van bouwvergaderingen; Voorbereiden van nazorgfase. Fase einde: oplevering gerenoveerde of nieuw gebouwde (brede) sporthal.
Nazorgfase Doel: evalueren van het project. Activiteiten: Evalueren van voorgaande projectfasen met het projectteam; In gebruik nemen van de sporthal; Beheer en onderhoud van de sporthal; Eventueel verbeteren projectresultaat. Einde fase: overdracht van sporthal ’t Spil van projectorganisatie naar reguliere organisatie.
6. Planning De tijdsplanning voor de initiatieffase ziet er als volgt uit: Voorbereiding en opdrachtverstrekking quickscan: 3e en 4e kwartaal 2014 Uitvoering quickscan: 4e kwartaal 2014 - 1e kwartaal 2015 Collegeadvies over de uitkomst van de quickscan: 1e kwartaal 2015 Collegebesluit over de toekomst van sporthal ’t Spil: maart/april 2015 Nadat het college heeft besloten of de sporthal gerenoveerd of nieuw gebouwd wordt, kan een realistische tijdsplanning worden gemaakt voor het vervolg van het project.
7. Financiën Voor de oorspronkelijk geplande renovatie is een voorbereidingskrediet en een krediet voor de uitvoering vastgesteld.
6
Sporthal ’t Spil - Startnotitie
Voorbereidingskrediet
Het Voorbereidingskrediet groot onderhoud sporthal (70530217) bedraagt € 60.000,-. Uit dit krediet zijn al kosten betaald, onder andere voor de voorbereiding van de geplande renovatie door Oranjewoud. De stand van het krediet op 13 oktober 2014 bedroeg € 36.744,-. Uit dit voorbereidingskrediet worden de kosten voor de uitvoering van de quickscan naar nieuwbouw of renovatie van de sporthal betaald, raming € 5.000,-. Overige kosten die betaald moeten worden uit dit krediet zijn afhankelijk van de uitkomst van de quickscan en het besluit van het college of de sporthal gerenoveerd wordt of dat er een nieuwe sporthal komt op dezelfde of op een andere locatie. Na besluitvorming van het college over de toekomst van de sporthal wordt bekeken of het voorbereidingskrediet voldoende is.
Uitvoeringskrediet Voor de uitvoering van de oorspronkelijk geplande renovatie is een krediet vastgesteld. Dit Krediet groot onderhoud sporthal (70530216) bedraagt € 600.000,- en is beschikbaar vanaf 2016. Wanneer een beslissing is genomen over renovatie of nieuwbouw van de sporthal wordt er een nieuwe kostenraming gemaakt en wordt dit uitvoeringskrediet bijgesteld.
8. Organisatie Tot het voorjaar van 2014 is de voorbereiding voor renovatie of nieuwbouw van sporthal ’t Spil beleidsmatig ingestoken vanuit het beleidsterrein sport. Daarna is besloten om dit projectmatig aan te pakken en is er een projectleider aangewezen en een projectteam samengesteld. De interne organisatie ziet er op dit moment als volgt uit. Bestuurlijk opdrachtgever: Gabriëlle Bekhuis (wethouder sport) Ambtelijk opdrachtgever: Astrid Vreugdenhil (afdelingshoofd Zorg & Welzijn) Projectteam: Debbie Nuijten (projectleider) Petra Bijsterbosch (beleidsmedewerker sport) Stella Veenstra (beleidsmedewerker gebouwenbeheer) Thijs van Went (gebouwenbeheerder) Flexibele schil: Jos Koster (projectleider Brede School Monnickendam) Ellen Witte (beleidsmedewerker financiën) Inkoop AJZ VROM Communicatie De projectbijeenkomsten vinden niet in een vast patroon plaats, maar afhankelijk van de fase waarin het project zich bevindt en de planning van oplevering van deelproducten worden bijeenkomsten met het projectteam ingepland. Bij de bijeenkomsten is het vaste projectteam aanwezig en verschilt de invulling vanuit de flexibele schil met wat er op de agenda van de bijeenkomst staat. De invulling van het projectteam en van de flexibele schil en het benodigd aantal uren per medewerker wordt ingevuld nadat het college een besluit heeft genomen over de uitkomst van de quickscan. Tevens wordt dan bekeken of het beleidsterrein sport nog de meest logische ingang is voor het vervolg van dit project en wordt er een projectwethouder aangewezen. De interne organisatie wordt dus opnieuw ingevuld wanneer er een besluit is genomen over de toekomst van de sporthal.
9. Kwaliteit De bedoeling is dat met het renoveren of nieuw bouwen van de sporthal de huidige knelpunten worden opgelost en er zoveel mogelijk invulling wordt gegeven aan de wensen van de gemeente en de gebruikers. Omdat de sporthal voor zowel verenigingssporten als schoolsport wordt gebruikt dient deze te voldoen aan de prestatienormen van NOC*NSF en van KVLO (bewegingsonderwijs). In geval van nieuwbouw zijn er ook 7
Sporthal ’t Spil - Startnotitie ruimtelijke eisen waaraan voldaan moet worden. Al deze kwaliteitseisen worden opgenomen in een programma van eisen, dat de basis is voor het ontwerp. Tijdens de uitvoering wordt toezicht gehouden op de naleving hiervan. De sporthal dient uiteindelijk te voldoen aan (wettelijke) eisen, beter bruikbaar te zijn, minder overlast te geven voor de gebruikers en de omwonenden en een lager energieverbruik te hebben.
10. Informatie/Communicatie De belangrijkste partijen die betrokken worden in dit project zijn de beheerder en de gebruikers van de sporthal. Zij denken mee in het opstellen van eisen en wensen voor de sporthal. Daarnaast is het van belang om de direct omwonenden op tijd te informeren wat er gaat gebeuren op de plek van de sporthal. Wanneer het besluit van het college wordt om een nieuwe sporthal te bouwen en hier eventueel een brede sporthal van te maken, komen ook andere partijen in beeld, bijvoorbeeld Fysiotherapie Ooster Ee. Welke partijen bij nieuwbouw van de sporthal betrokken worden is afhankelijk van de scope en de locatie van de nieuwbouw. Na besluitvorming van het college over de toekomst van de sporthal wordt een communicatieplan opgesteld.
11. Risico’s en kansen Elk project biedt kansen en aan elk project zijn risico’s verbonden die van invloed kunnen zijn op de planning en het resultaat van het project. Door voor de toekomst van sporthal ’t Spil ook de mogelijkheden voor nieuwbouw te onderzoeken en daarbij ontwikkelingen in de omgeving mee te nemen ontstaan nieuwe kansen voor de ontwikkeling van een nieuwe (brede) sporthal op de huidige of op een ander locatie. De risico’s in dit project zijn sterk afhankelijk van de keuze of de sporthal gerenoveerd of nieuw gebouwd wordt en in het geval van nieuwbouw op welke locatie de sporthal wordt ontwikkeld. Na besluitvorming van het college hierover wordt een risicoanalyse uitgevoerd.
8
Sporthal ’t Spil - Startnotitie
Bijlage 1: Ruimtelijke projectgrenzen
C
*
F B
A D
* A. B. C. D. E. F.
Sporthal ’t Spil Fysiotherapie Ooster Ee Bibliotheek Brede School Monnickendam Sociaal Cultureel Centrum De Bolder Jehovah’s Getuigen Koninkrijkszaal Zendmast
9
E