&
Donderdag
171e Jaargang.
N*. 19dr
24 Augustus 1922.
LEEUWARDER COURANT. Abonnement:
80 cent elke regel Advertentiën: Per plaatsing van I—3 regels voorafgaande aan dagen op Zaterdagsnummer en meer 20 cent. In het Advertentiën tusschen den tekst feestdagen 5 cent per regel meer z.g. „reclames" (ook Zaterdags). 50 cent per regol. alleenstaande 60 et d. r., minimum resp. ’6.— en ’o.— p. recL Incassokosten 13 cent
Per kwartaal voor Leeuwarden /1.75.
’2.25. Afzonderlijke nummers 5 cent Buiten Leeuwarden franco geplaatste advertentie 7 oent. Zaterdagsnummer 9 cent voor Bewijsnummer dagelijks, verschijut behalve op Zon- en feestdagen. Deze courant de V. Leeuwarder Courant" (voorheen Erven Koumans Smeding;). Uitgave der ..N.
Dit nummer bestaat uit 3 bladen.
Buitenlandsch Overzicht. Tien dagen na den dood van Arthur Griffith ontvalt den lerschen Vrijstaat andermaal een zijner beste leiders, doordat de opstandelingen Michael Collins doodgeschoten hebbon. Collins, die een inspectiereis maakte, kwam Zondag,uit en DinsDublin te Cork.'aan en bezocht Maandag eenige stafVergezeld door voorposten. dag de Dinsdagmiddag te halfzeven hij officieren reed in een open auto, begeleid door een aantal manschappen in een tweede auto, van Bandon naar Maeroom, toen een sterke troep rebellen onverwachts van uit een hinderlaag een salvo op de vrijstaters loste. Door het eerste salvo der rebellen werd niemand gewond. Collins en de zijnen zochten zich onmiddellijk te dekken en beantwoordden het vuur. De strijd duurde ongeveer een half uur. Collins zelf nam er krachtig aan deel. Juist toen de aanvallers aanstalten schenen te maken om terug te trekken, viel Collins doodelijk gewond neer en hij stierf even later. De strijd werd nog voortgezet en generaal Dalton, een dergenen die Collins vergezelden, werd daarbij licht
.
gewond. De auto, waarin Collins en de zijnen waren gezeten, werd voorafgegaan door eenige soldaten op motorrijwielen en gevolgd door een pantserauto en een open vrachtauto met manschappen. De rebellen waren 200 man sterk. Behalve Dalton werden nog twee andere vrijstaters in het gevecht gewond. De meest tragische bizonderheid is, dat juist Collins de eenige was, die gedood werd. Collins had een kogel in het hoofd gekregen. Hij stierf in enkele minuten. Zijn laatste woorden waren „Vergeef het hun". Zijn lijk werd riaar Cork vervoerd. Er hadden te Cork ontroerende scènes plaats, waar Collin's lijk op een praalbed lag. Later werd hét lijk naar een schip gebracht om naar Dublin te worden vervoerd. Een der slippendragérs was generaal Dalton, die de uniform droeg, besmeurd met bloed van Collins, die in zijn armen den geest had gegeven. Onder de enorme menigte, die het overbrengen van het lijk in oogenschouw nam, bevonden zich de bisschop van Cork en verscheidene leden der geestelijkheid. Eén der toeschouwers, van wien men ontdekte, dat hij een bom bij zich had, ontsnapte ternauwernood aan den dood, daar men hem wilde lynchen. In de hoofdstad was de consternatie over „den zooals de Engelsche bladen den overmoord" groot. Alle zaken werden ten teeval noemen ken van rouw gesloten. De regeering van den lerschen Vrijstaat heeft een manifest gepubliceerd, gericht tot de bevolking, waarin hulde wordt gebracht aan het genie en den moed van Collins. De lersche pers uit haar afschuw over den mcord op Collins, welke bij de huidige crisis als een nationale ramp wordt beschouwd. In de doodsberiohten wordt Collins een man van de daad genoemd, een onversaagd leider, die een schoon tegenwicht vormde tegenover Griffith, die een geleerde en staatsman was. De dood van Collins is oorzaak dat er nog slechts één van de onderteekenaars van het lersche verdrag in functie is, n.l. Duggan, staatssecretaris van binnenlandsche zaken van den Vrij. staat. De bladen l.egigen den nadruk, op de moeilijkheid opvolgers voor Griffith en Collins te vinden om den arbeid tot herstel van de orde en de vestiging van een stabiele regeering op den grond, slag van het verdrag voort te zetten. Immers van de voornaamste onderteekenaars van de overeenkomst met de Britsche regeering zijn er thans nog wel drie in leven, n.l. Barton, Duggan en Gavan Duffy, maar eerstgenoemde is naar De Valera overgeloopen en Gavan Duffy heeft zich eenigen tijd geleden teruggetrokken wegens 'bezwaren tegen de constitutie. Duggan, de minister van binnenlandsche zaken, is op het oogeblik dus de eenige, die in functie is als lid der voorloopige regeering. Het is -mogelijk, dat men hem met de leiding belast, of anders alderman Cosgrave, waarnemend president der voorloopige regeering. Het opperbevel van het leger zal waarschijnlijk overgaan op generaal Bichard Mulcahy, die in een proclamatie heeft te kennen gegeven, dat hij
——
Collins' arbeid zal voltooien. Het nieuws van Collins' dood heeft niet alleen ontsteltemis veroorzaakt in Dubün, maar ook in Belfast, want ondanks de politieke meeningsversahillen was Collins in Ulster algemeen geacht. Men zal zioh herinneren, dat een paar maanden geleden ,te Dublin reeds een aanslag op Collins was gepleegd en dat de aanvaller, die gearresteerd werd, toen -mededeelde, dat hij had gehandeld „krachtens orders van zijn bestuur". Collins is slechts 33 jaar oud geworden. Hij raakte het eerst bekend wegens de bekwaamheid, waarmede hij optrad tegen de Britsche «troepen en ze telkens t_'vlug af was. Collins was verloofd mei .een lersch meisje, doch zijn huwelijk was uitgesteld tot hij zijn onmiddellijke taak, het herstel van de orde, zou hebben voltooid. In de jaren 1919 tot 1921 vormde hij met de Valera en Griffith het driemanschap, dat de strijd tegen Engeland leidde. De Valera was de president der lersche republiek, Griffith was de voorzitter van het Sinn Feinsohe parlement en Collins de leider der lersche troepen. In dit drie. manschap zag men de bezielende geest, het denkende hoofd en de doortastende hand. Collins was de man van de daad.de eigenlijke organisator van de overwinning op Engeland. Fanatiek was hij niet; eer nuchter en gematigd. Hij zou het zekere niet verwerpen voor het ideale, dat hij mocht beIgeejen. üa de overeenkomst met Engeland en de.
afscheiding van De Valera rustte op Collins de zware taak om nu ook zijn vroegere medewerkers en vrienden te gaan bekampen. Reeds scheen hij aan 't eind van .zijn taak gekomen, toen hel
doodelijik lood uit een hinderlaag afgeschoten bain trof en een einde maakte aan zijn jong en betekenisvolle leven. Een moord kunnen wij die daad niet noemen; men was in oorlog en a la guerre comime a la guerre. Lloyd George zond bij het vernemen van Collins dood onmiddellijk een telegram aan CöSgrOve', waarnemend president van de lersche voorloopige regeering, waarin hij uiting gaf aan zijn grooie smart en verder het volgende zeide: „De Vrijstaat heeft een onbevreesd krijgsman van groote energie en toewijding en een man van merkwaardige persoonlijke bekoring verloren. Ik verzoek u, mijn groote sympathie over te brengen San de leden van uw regeering wegens het verlies van dezen schitterenden zoon van lerland op een oogenblik, dat lerland zijn speciale hoe: danieheden, zijn moed en vastberadenheid zoo zeer van noode had. De „Nation" bespreekt naar aanleiding van de Londensche conferentie en wat daarna gezegd is in de Fransche pers de verhouding van Engelatd en Frankrijk. Op de Londensche conferentie, zegt het Engelsche blad, is duidelijk uitgekomen, dat de opvatting, die Poincaré en het Fransche nationalisme van den oorlog hebben, heel anders is dan die van Engeland. Voor hen was de oorlog een ronde in het aanhoudende tweegevecht tusschen twee vijandelijke rassen. Daarin werd een beslissende overwinning op Duitschland behaald, en nu had men er eenvoudig alle voordeel uit te trekken. De Engelsche opvatting was, niet zoozeer Duitschland te varpletteren als het heele Europeesche stelsel van evenwicht en bewapening, gewold en medcmrr?img dat een menschengeskciht lang hel leven yaq het vasteland heeft vergiftigd. Uit de Fransche opvatting kwam de meening voort, dat Frankrijk en Engeland niets beters hadden te doen dan, als de twee voornaamste overwinnaars, in een eng militair verbond vereenigd, Duitschland le onderdrukken en het gezag over de wereld te deelen. Of de Londensche conferentie aan elke entente formeel een einde heeft gemarkt, is niet duidelijk, maar zeker heeft ze dat gedaan aan die opvatting van de entente. Toen de mislukking van de conferentie duidelijk was .geworden, schreef de „Temps". Frankrijk nie) met Enselarid en Duitf' ' hriflo in onmin kon leven en nu moest overwegen of niet een vastelandsche coalitie gewenscht wa?. gericht natuur ""■ -r. " nuelar.d. Dit, denkbeeld verraadt een merkwaardigen waan van de Franschen ten aanzien van hun aantrekkingskracht. Ze denken aan den Napoleontischen tijd toen de jonge demokratie van het vasteland zirh bij Frankrijk aansloot, omdat ze daarin den kampioen tegen feodalisme, clericalisme en traditie za_ en zijn meerderheid in beschaving erkende. Tegenwoordig weet ze, dat haar eigen beschaving de Fransche vooruit en humaner i. Trachtte Frankrijk nu vriendschap met Duitstihland saam te lappen, met het spits tegen Engeland gericht, het zou gewaar worden welken haat het heeft verwekt. Intusschen blijft het artikel, waarin de „Temps" dat plan opwierp, hierom belangwekkend en gewichtig, dat het duidelijk bewees wat sommigen in Engeland aldoor hebben vermoed, n.l. dat het ware doel van een invloedrijk en fanatiek deel van 't Fransche nationalisme niet is, yan Duitschland geld los te krijgen, maar te versterken en te gebruiken. Bij de vernietiging van Duitschland kan wat geld worden losgekregen, maar dat is bijzaak. De ondergang van Duitschland is het doel, of liever, de hegemonie van Frankrijk, berustend op Duitschlands ondergang. Immers, indien Duitschland verzoend en togen Engeland gebruikt moet worden, moet de gedachte veel geld er van los te krijgen worden opgegeven. Het land zou, tot zekere hoogte, moeten worden hersteld. En daardoor zou worden verkregen, dat Frankrijk, nu verreweg de grootste militaire macht op het vasteland, een vastelandsche coalitie tegen Engeland aanvoerde. Het is de houding van de nationalisten in alle landen. Er moet altijd een vijand zijn. Men heeft zijn uitverkoren vijanden, maar men kan niet altijd kieskeurig zijn. Elke boeman kan dienen, maar tegen dien boeman moet men zich wapenen, intrigeeren en zich met anderen verbinden. Wij Engelschen hebben voor dat spel bedankt. 'Als we 't goed begrijpen is er, na de mislukking van Genua, een groote verandering gekomen in de opvattingen van de leiders der Engelsche
'
—
macht'
regeering.
Lloyd George heeft zich gewonnen
gegeven aan de mannen die van meening zijn, dat Europa voor Engeland van bijkomstig belang is en Engeland's toekomst in zijn rijk ligt. Het voornaamste tefeken van die nieuwe opvatting is de nota. van Balfour. Ze ging uit van de gedachte: Europa komt er niet op aan; of in elk geval komt het er niet zooveel op aan, dat Engeland zelfs zijn zwakke geldvorderingen zou moeten schrappen om Europa op de been te holpen. Men keert Europa den rug toe en zoekt zijn geluk in Afrika en het naburige Oosten. Men wil niet hard en onmeedoogend zijn, is niet meer vierkant vijandig tegenover Busland, heeft mot Duitschland het goede voor en zal het tot zekere hoogte trachten bij te staan, maar, voor de keus gesteld, trekt het zich van Europa terug. Maar dit zou een terugval zijn tot de verderfelijkste van Engelands tradities. Periodiek laten de Engelschen zich verleiden tot de meening, dat Europa er niet op aan komt. Ze laten er de dingen op hun beloop. Tot ze ineens merken, dat Europa er zoo buitengewoon veel op aankomt dat ze aan een oorlog moeten deelnemen. Dat zal weer gebeuren, als ze die onverschilligheid over zich laten komen, en het zou wel eens heel
spoedig kunnen gebeuren, wanneer Poincaré mocht besluiten, zijn bedreiging van handelen op eigen hand te moeten uitvoeren. Niet alleen is het vooruitzicht van een bezetting van het Boergi-hied verontrustend, de positie om KonstantintS pel is het niet minder. We zien slechts één uitweg, én dat is, Frankrijk nog eens de gelegenheid arm te bieden om te doen wat het te Genua koppig belette. Laat er een cenferentie komen niet alleen over de betalingen van Duitschland, maar ook over de geallieerde schulden. Nagenoeg iedereen ziet nu in, dat de nota van Balfour een ramp was.- We moeten een streep halo'n door onze oninbare schulden, maar op voorwaarde, dat Duitschlands verplichtingen worden vejminderd, een langdurig moratorium wordt bewilligd en het Bijnland ontruimd wordt. 'Het is de taak van den Volkenbond, in September te Genua bijeenkomend, deze zaak in handen te 'nemen. Want anders kan het yoor een nog ernstiger toestand komen. Pakt Frankrijk op eigen gelegenheid Duitschland aan, dan is dat, zelfs krachtens het verdrag van Versailles, een oorlogsdaad. De Volkenbond zou Frankrijk dan tot de orde moeten roepen. Durft zij dat? Zou hij dat met eenig welslagen kunnen? Kan men zich een 'boycott of blokkade tegen Frankrijk denken, waaraan België of Polen of de Kleine Entente zou deelnemen? Laat de Volkenbond echter een oorlogsdaad van Frankrijk tegen Duitschland toe, dan is het met hem gedaan. Zijn eenige kans is in >eptember te handelen, wanneer het dan niet te laat is, teneinde Europa en zich zelf te redden.
BINNENLAND. Storm. Door den westelijken storm zijn gisteren de indijkingswerken van den aannemer G. W. Boltje te Heerenveen in het Lemster Hop ondergeloopen. Er werd daardoor heel wat schade aangericht.
vice-admiraal Bauduin, adjudant-generaal en chef
van Hr. Ms. Militaire Huis; graaf Dumonceau, Opper-ceremonienieester, en grootmeoster jhr. mr. van Tets, ohef van het Kabinet der Koningin; jhr. von Mühlen, adjudant van den Prins; jhr. Sickingha, kamerheer; jhr. van Beigerebeng Ver sluys, adjudant, en jhr. von Heijden, ordonnance-
officier. De reis gaat van Apeldoorn via Groningen, Wamemünde, Gjedser, Kopenhagen, Malino, Stockhokm, Kristiania, Kopenhagen terug naar Apeldoorn. De reis zal geheel met den Koninklijken hoftrein gemaakt worden. Het ligt in de bedoeling, dat de Koningin bij haar bezoek aan de Scandinavische hoofdsteden de aldaar gevestigde Nederlandscha kolonies zal ontvangen. Die ontvangsten zullen plaats hebben aan boord van een der Nederlandsche oorbgsbodems. UK Kopenhagen wordt gemeld: Koningin Wilhelmina en Prins Hendrik worden van s—-8 September hier verwacht. Zij zullen Dinsdagmiddag vroegtijdig aankomen en aan het hoofdstation officieel worden ontvangen. Lateizal er een receptie zijn in het raad-huis, gevolgd door een bezoek aan het «slot Bosenborg en een feestmaaltijd in het koninklijk paleis Amaliënbong. Dos Woensdags ontvangen de hooge bezoekers het diplomatieke corps en de Nederlandsdhe kolonie in Kopenhagen. Na een bezoek aan het Nationale Kunstmuseum staat een uitstapje naar Frederiksborg in het noorden van Seeland op het programma, terwijl 'savonds een galavoorstelling plaats heeft in den Koninklijken Schouwburg. Donderdag wordt Amager bezocht, een der voorsteden van Kopenhagen met zeer intereseante Hol. landsche herinneringen, en daarna de Nederland--tentoonstelling. Het vertrek is bepaald op Vrijdag.
"
sche
♦
De Tabakswet. Het comité van actie van kleine fabrikanten in de sigarenindustrie heeft te Utrecht een openbare proteslvergadering tegen het banderollenStaatscommissie Zuiderzeewerken, in gehouden. Nadat de heeren W. GouDe minister van Waterstaat heeft: bitz en J. Veldkamp uit Amsterdam het woord I. ingesteld een commissie, aan welke wordt hadden gevoerd, heeft de vergadering een motie opgedragen een hernieuwd onderzoek in te stel- aangenomen, waarin wordt gezegd, dat de onderlen naar de baten welke van de afsluiting en gang van de klem-industrie in de tabaksnijverheid droogmaking der Zuiderzee mogen worden veronherroepelijk vaststaat, indien de banderolies wacht, waarbij zij in het bijzonder hare aandacht haar rompslomp in de Tabakswet gehandzal hebben te wijden aan de wijze van verkaveling met haafd blijven, en den minister van financiën wordt van de aan te winnen gronden en aon de voor- verzocht, te bevorderen, dai de wet xoodanig dcelen voor de omliggende provinciën ten aanzien worde gewijzigd, dat de belasting wordt geheven van afwatering en znetwatervoorziening; op ruwe tabak. de 11. benoemd in die commissie: a. tot lid en voorzitter dr. H. J. Lovink, oudValsche tabakshanderolles. directeur-generaal van den landbouw, te 's Grapolitie De te 's Hertogenbosch heeft thans, naar venhage ; „Hsgz." het meldt, in bewaring gesteld zekeren Ligtenb. tot lid en secretaris den heer J. F. C, als verdacht van het uitgeven van valsche G. berg, ingenieur bij den dienst der Zuiderzeewermet de Tabakswet* Het banderolles in verband ken, te 's Gravenhage; voortgezet. onderzoek wordt Blocq V. .1. de P. c. tot leden de heeren: 1. van Kuffeler, hoofdingenieur bij den dienst der De financiën van Amsterdam. Zuiderzeewerken, le s Gravenhage; 2. M. F. Laodbouwhoogesehool aan hoogleeraar de Ver?chenen ia de Gemeentebegrooting voor het Visser, Bijkslandbouwjaar Smeding, 1023, sluitende in ontvangst en uitgaaf met 3. Wageningen; le S. Hijkslandhouwwinierhet van ’98,476,464. cijfer der 'en consulent directeur der is eindcijfer Jzn., 1,837,781 hooger dan dê 4. K. lid Dit Breebaart Schagen; school le Noord-Holland, begrooting Winvoor loopende jaar. te het Staten van Provinciale Drj Cornjum. Hettinga te dienst 1922 zal ó. T. A. echter een geheel a/nder ; kel beeld bieden dan de voorgaande. De Kabinetscrisis Het inkomen der belastingplichtigen is buitenge. woon gepaard met de sterk verminderd, wat zeer betrouwbare Het „Hbld." verneemt uit noodzakelijke verlaging en den Kunsten van Onderwijs, van factor een / bron, dat de minister belangrijke öfficie_l daling belastingopbrengst der geleden ruim drie medeweken Wetenscha^oen brengt. hij prijsdaling bij Met de is geschreven, begrooting dat zich de heeft aan den ministerraad niet meer voor een portefeuille beschikbaar stelt. vcor 1922 reeds veel meer rekening gehouden dan bij die voor 1921, waarbij nog komt, dat het Invusschen is, zoowel van de zijde van zijn ambt- op die begrooting als opbrengst der belasting op genooten als van die zijner partijgenooten zoobrandverzekeringen beop zijn uilgetrokken bedrag vaa om uitgeoefend hem aandrang op veel niet zal worden 800,000 ontvangen. Voorts gevoelt hij voor zich zelf komen, terug te dat sluit aan dien aandrang gevolg te moeten geven, wan- moest de voor de ondersteuning van werkloozen neer daar niet een ander zou worden gevonden m uitgetrokken som van ’1,000,000 reeds worden verdubbeld zonder dat voor het meerdere dekking de Chr.-Historische Parlij, die zijn plaats zou kunnefi en willen innemen. In ieder geval heeft de kon worden aangewezen, terwijl ten slotte ook op neer De Visser niet het voornemen zich geheel het dienstjaar 1922 drukken de niet voorziene 837,500 voort-» aan het politieke leven te onttrekken, maar zal hij, lasten over een half jaar ad indien de' omstandigheden hem niet doen aan- vloeiende uit de nieuwe pensioenwet. Een en ander maakt, dat verwacht moet wor< blijven als minister, zijn plaats als lid van de den, dat het dienstjaar 1922 niet zooals 1921 een Tweede Kamer innemen. batig saldo zal opleveren, maar integendeel een blad, Uit parlementairen kring verneemt het tekort zal aanwijzen. dat men in het begin der volgende weck de defiZij stellen voor daarvoor le bepalen een som oplossing van de crisis verwacht. Men nitieve vestigt de aandacht er op, dat de drie rechtsche van 3,800,000, zijnde het bedrag ad ’3,000,000 partijen thans nog maar weinig tijd hebben om waarmede de opbrengst der inkamstenibelastina tot overeenstemming te komen, wijl het regeerings. tengevolge van de verlaging van den factor van program gereed en de troonrede in concept opgevermenigvuldiging van 0.90 op 0.75 vermoedelijk steld moet zijn vóór het vertrek van de Koningin beneden de raming zal blijven, vermeerderd met hel bedrag van 800,000 dat voor de belasting; naar het Noorden. op brandverzekeringen was geraamd, maar niet Volgens de „N. Ct." „schijnt de anti-revolulion. ontvangen zal worden. Of een reserve van naire Kamerfractie de defensieparagraaf (van het 3,800.000 voldoende zal zijn, om den dienst ontwerp-Begeeringsprogram) van de hand ge- 1028 to doen sluiten, kan thans nog met geen mowezen te hebben. gelijkheid gezegd worden. ■Dé oplossing van de moeilijkheid, die overeenNa afzondering van 3,800,000 van het overstemming verhindert, zal nog wel eenigen tijd op schot van 1921 voor het dienstjaar 1922, blijft zich laten wachten, daar de bezetting van de de- derhalve voor 1923 beschikbaar rond ./'7,006,000. partementen Oorlog en Marine groote bezwaren, Het is zeker een gelukkige omstandigheid, dat meebrengt. Deze wrordcn vooral veroorzaakt door dit bedrag beschikbaar is, om in het tekort det de overtuiging, dat met het departement van Oor- begrooting te voorzien, doch het sluitend maken log alleen belast kan worden een zeer krachtige der begrooting op dezo wijze blijft niettemin een onbevredigend middel. Wel is waar is het overen ter zake kundige persoonlijkheid, die weerstand zal weten te bieden aan stroomingen uit het brengen van het voordeelig saldo eener rekening departement, die niet samengaan met de opvatnaar de begrooting van het tweede volgend jaar tingen, die thans met het oog «sp de toekomstige een vrij algemeene regel, die met uitzondering politiek den doorslag moeten geven," van 1920 ook vroeger hier steeds gevolgd is, maan B. en W. wijzen er op, dat het volgen van dien Koningin naar Scandinavië. de regel reis De van ditmaal niet op één lijn te stellen is met de bij vroegere met gvallen. Toen toch liepen de batige, haar officieel bezoek De Koningin zal vergezeld worden door saldi niet sterk uiteen en zat in de ramingen derj den Prins aan Scandinavië palais, waarnemend nieuwe begrooting zooveel ruimte, dat op eeni mevr. van Loon, dame du grootimeesteres, jkvr. van Swinderen, hofdame; nieuw overschot ongeveer gelijk aan dat, waar-, mej. van Bijn van Alkema, lectrice; jihr. mr. van mede werd begonnen, met vrij groote zekerheid Karneheak. minister van Buitenlandsche Zaken: kon worden gerekend, terwijl «de wng van zaken
'
’
—
’
’
’
’
’
’
—
.
,
was, dat zoo noooig uit liii de bedrijven zoodanig geput, om bel saldo dor 'de bedrijven kon worden de omstandigzijn Thans verhoogen. rekening te heden echler gansch anders. Er moet kond worden, dat volgende beferootingen tioneele balen, als het overschot over 1921 zulis, len missen, terwijl bovendien le verwachten verder /uiImg belastingen dat de inkomsten uil len dalen. li. en W. zijn dan 00k van nieoning, dal de financiën in een zeer kritiek stadium zijn getreden en in de naaste toekomst do grootst mogelijke zorg zullen vereischen. De aanwezigheid van een reservefonds voor bijzondere doeleinden kan deze zorgelijke verwachtingen niet te niet doen. Niel alleen toch staat tegenover dit fonds, dal de gemeente in crisis» jnren bedrijfskapitaal in den vorm van extra reserve en rekeningsoverschotlen heeft ingeboet, maar bovendien zou het reservefonds uitgeput r/.ijn, indien een volgende hegrooting een gelijk tekort zou aanwijzen, als feitelijk die voor 1923
«loet.
STADSNIEUWS.
uitgesproken en wil de overtreder de zaak nu wereld uit hebben, maar zoo gauw mogelijk de bij de griffie zijn boete dan kan hij binnen 21 uur
Uittocht.
Temperatuur
in Deli.
L
De „Dcli Ct." van Vrijdag 18 Juli schrijft: ■ren is het verbazend warm geweest en menigeen zal aan een warmte-record hebben gedacht, dal sedert enkele maanden niet was h.Toch is dit niet het geval geweest, maar dat de warmte zich in heviger graad deed \ U-n, ia hoofdzakelijk toe te schrijven aan den bohorok, die gi-,teren zoo moorddadig van dl iei. Hoi is trouwens bekend, dat niet uitsluit, n.l bat aantal graden de hitte meer of minder dragelijk mankt. hoog, n.l. Da temperatuur *aa weliswaar vrij Zaterdag week was gr, C, dooh verleden op 33 10 en 11 houger, gr. en Juli bezij n.l. van deze maand, record zij nog reikte tot toe het
-
— —
—
"
;
.
er een genoegen
'
schijnt te schennen dM « a"°r|(, l de bakkers mt o n, voor afzetters werden uitgemaakt, i n e op te nemen. (*) *°»mmen 'rt ons dan ook niet lasterlijke «tukje, waarvan de inzenderdal **n dlt no," We' naam verzwijgt, een plaatsje gaf. zijn hot betrof hier ook maar bakkers -i waarvan Waling Dijkstr. i„ '*Uva «r? reeds schreef: ..'n hakker is n dweil 1,».. «,zlJ,n '.foet oan faget " We vertrouwen 'V» even». gevoel van recht en hillijkheid en rekenen r °P Uw u ook dit stukje in uw blad opn, mt »,,/ °P- d«t geestelijke en liohameli^e opfrissching dooslotte mijnheer X beleefd uitnoodigen «m Wl' ten °M Wns andenng van milieu er in gekomen. En daar is voor te willen rekenep. hoe hij aan zi,m Wlnstcijj pet. van ICO komt. er alles voor. Hij kan daarmede ons als bestuuraUi-. Provincialen Friesohen Bakkrj vaa den Een beetje van „de wereld" zien doet doen. Misschien heeft hij, 800*» goed. Zelfs maar een bescheiden stukje „wereld". zijn wanne* naam bekend maakt, de k.v jj aa*"nder onze provincie hem als de ve: in , ,IJI ,"& de '01-sbelangen huldigL De monumentale Fontein. Bolsward. 23 Augustus ! De fmtein van Vreemdelingenverkeer is op Namens het bestuur van den Provincialen rtu_* ett n voor de opstelling komst. M Bakkersbond. gemaakt. dagen aanvang een wordt dus dezer -rzitter. S. I. FABER, secretaris. Kerknieuws. Voor de toezegging van beroep naar d«(") Dwaasheid! blijkt nu zelfs acht dagen te kunnen worden gefloten, zonder ten onder te gaan. oo trekt tegenwoordig in de zomermaanden vrijwel iedereen er op uit. De stad lijkt in de middaguren somtijds leeg geloopen. Je ziet „geen mensch", wal zeggen vul: niemand, dien je kent. Fr zijn straten, waar men drie. vier huizen naast elkaar gesloten vindt. Zoo is de trek „naar buiten", de behoefte aan
l
t>ersb"
"'
in
u.'.vf^'i'.eie
.
.
' "*
,-., "*°
"
»/
Hallurn heeft ds. B. Klein Wa* sink alhier bedankt. gemeente te
Nijverheidsonderwijs.
Geslaagd voor het nijverheids-examen acte MI de heer J. Bosch en voor de acte Nj de hc«?r 11. 11. Vahlenkamp, beiden alhier.
Zangconcours. \bma, behaalde Onze stadgenoot, de :. gisteren op het tang la Hindeloopen met
1 het Chr. Gem. Koor „Osanna in Annaparochie den len prijs in de le afdeeling. Brandweer.
brandweer alhier is benoemd lot techbeambte, nisch met ingang van 1 November a.s., de heer J. v. d. Meulen. Poolstraat 30 alhier. Bij de
Duitsche kinderen. Gk-terochterd 8 uur 27 vertrokken van hier
—
—
verzamelplaats naar Hamburg. Bremen, Berlijn en Brunswijk 1-15 kinderen, die hun zomervaeantie h llende plaatsen in Friesdoorgebracht. land hadden Den flen September gaat weder een transport Duit«ehe vicanliee.k. kinderen huis toe. terwül einde September of begin October weder transporten naar hier komen.
Hedenavond de
Circus Caroli.
:,, te-i*
—
Red. Kerk en School, Benoemingen,
enz.
-ken. Beroepen te Bergenlheim G. H Dit J str» te Li.*ssens. _nkt voor Middelburg door J. Wijminga te Dron-
'
Onder overweging. d«t bij onderzoek is gebleken dal de toet de uitgaven." tot «"" befcoorlrjkc eena haar L. O. vereischt. ln »e: 'telen en andere uitgaven onbillijk zou worden bezwaard, is bij K. B. aan deze gemeente een subsidie verleend van 12.776. Rij Kon. besluit is gehandhaafd de beslisung vin la Onderwijl, waarbij over lil i -gcH-dinjj krachtens ie Heidi?■" van f 1' op I* meerden grondslag t< BQ Km. besluit is, met ingang van 1 Sept" benoemd tot leeraar aan de Rijks hoogere r scholen te Heerenveen en Steenwijk de heer J. L Prak. thans tijdelijk leeraar aan die scholen. Dezer dagen slaagde te 's Gravenhage voor Ho* duitsch M. O. akte A de heer A. Kuigma van Akkrum-.. onderwijzer !■- H-arlem. Geslaafd voor de acte landbouwkunde S. Camping te Aalsurn en W. CnogjpC Oudega. Bij van den in do afdeeling Ma|^^H[ van d -an Land: :: :m den melkerscursus s'asgd'deelnemers: C. Boersmi le Engwienim. H. A n, P. W. v to Pen te N'iaw;"■-. W Terpstra te Oosirum en H. Vogel w
’
■
openingsvoorstelling van het circus Caroli, dat, na gisteravond nog een voorstelling te Drachten te hebben gegeven, hedenoeh. tend met een eigen trein vrachtaulo'a en volgDe leider der praktische lessen van dezen wagens hier ter slede is aangekomen. was. v. d Burg te Murmerwoude. Vanmiddag was men druk bezig met het opzetTot hoofd van den V nst van vee en vleesch ten van de tent. welke werkzaamheden nog al voor d n omliggeeenige voorzichtigheid eiechten met het oog op esland is benoemd de heer P. Hilsrides t» Het den harden wind. . Het hoofd van deze onderneming ia da heer Marktberichten. Remeo Caroli, een Nederlander van geboorte, die ItAKI IN.d.V. 23 Au_. «.rucnteveJÜng. Andi|vieper reeds op jeugdigen leeftijd met zijn ouders naar 100 krop /'t» tot /l.!». kror»'» !>«"" "<*> kmP f~~ K» trok. tot ’174, bieten per 100 bc* / -.-. worteien p«r et. ,i tot
'
—
—
Patsen Viseeren. het laten viseeren vsn passen bij de Duitsche P&ssenslelle te Arnhem kan voortaan, eenige :,ng, ïtn je bemiddeling ven ndeiingenverkeer" le Arnhem gebruik worden gemaakt. ir
.
"> 3 tot 4 et. komkom ners per stuk bloemkool per stuk 4 tot 11 et- ssvoye kool5 \*' et, tot 10 et.. roode koo! per stuk 2 tot menenen rt., S tot 5 f* stuk per kool tot / 0.87. augurken per I M et. slaboonen po 47 et» snijboonen per ó tot 20 T. ■■" lroiwapera_»./J^ per Uei.dpeeen per K.U. 6 tot 21 et, h»ud»pi'«w
-.
Gemeenteraad In het raadsrerslag va-taal onder hel punt „Verweer te.en eisen lot n hsdevergoc ..Pc D *i« van meening, .'wesüe niet tn 't openbaar ler sprake mag worden gebracht". Men zal uit de discussies hebber krepen. dat de heer de Vos het tegenovergestelde betoogde
Aanbestedingen.
Door B. en W. van Bolsward voor a. het mak*n
tot
, .._ ..__
/
"
12 et.
t
- J?'
■
' "
MUtNKKTSOA, 24 Aug. «*«r.U Ppet«Jling. ,ot -.-. borger, f 0.70 manden. io( f ..-. thee per mend. A»n»o-r 926
’
I .'^X
.
Urooie eert*»l*-* 0 > ' menden. per maud (O.'ib tot ' Li* \. 23 Augustus, lled'r, "erf"» »*n*fj op de weekmarkt. 631 varkens, 93 D«f n, 20 lammeren en 9 kalveren. uiers-; Varkens golden, vette vn 41-4? c" *
Aanvoer
6*)
borgers
--
:.'o? lamme* 20-/37;eri_mmerti biggen ’l3
9-/23. /M e n kalven* Moiitwyii L cd «/« P" .«_ aanverwante werken op hel lg. SOHIBUi Schildwijk te Bolsward; h. het makrn ven 49 M ha» 1"0 P*' Meiee-eti|..ritus ««1 «ona od r ten walhepehnrung lang-s dm Hirhlum-rwe, „nder Kuw. R . aM»|.iriti» per H.U ad 50 % f 13.-. l.t", Bolsward. belasting. Spoeline per ketel / '.itema, in massa 2320 H Jnrnlsma, m massa 2316. Cath. v. d. V> ,ltr. b. /MO ,n mam 2200. \f-,-rtrrlcZ', 0. Groe-t te Makkum a. 16%. b. ’675 in Waarnemingen van liet K2260, R. F. Feenstra. in massa IM*. Dirk IneUtanl te «te BUI In den '.rrit*.laaaft* ■■aa. 1140. b. .70. m massa II md 766.4 ni.M. te»»» slra in massa 1694, H. Jmistra ir Baart .„-, Tti i m.H. te "kagen. 25 AUR» Gegund aan B. Pijkstr.. tr IIM-ward. r w e c h ti n g dol den avond van in maeei 159. D< hegrooting was Aanvankelijk mi 1880. w nu, >"typende Inschrijvers achter wier naam geen woonplaats* „eersbüien, ts «-ld. wonen te BoUwafld. :k opklarend eu iets w.inner. te Leeuwarden I). 430ste stand ran h.t boezemwater IP. boren he
’
: '
**
'
■
-
,
.f^re_
Duur Roggebrood?
'
——
,
der Redactie).
„Vacantie?", merkte, jaren geleden, eens In uw blad van Dinsdaf 1-_ w -«h M hoog tijd op. en een tikje afgunstig, „bij ons komt mijnh iemand leening opgeheven. Bank van gemeenteraad van Gouda heeft besloten, dat niel voor". Zonder r"d. „Ons", dat waren de zakenlui, die zich een jnar ingang van 1 Januari a.s. de gemeentelijke stijgend eon jaarUjki tekort i. aUngarl de jcbrij, . ' bank van leeniaf, die of twintig terug nog niet voorstellen konden, dat v, °"Z **?« be*,)n be*chuMli!'noplevert (in 1921 een tekort van J 3399, op te het mogelijk was een week of langer „de zaak" werkers .11 hon.We d«v wereld in, en men mjv.re e heffen. aan zich zelve over te laten. Die misschien al zijn. dat hij hiermede de hakkers enkel.V'"^*! wat last betorgt. Een groot deel dertig jaren an meer zaken hadden gedaan, i van he -, uK°n vr ', Hoenderpokken. dagen van huis of verder IV Aalten zijn de boendeepokken onder de !langer dan een of twee looit natuurlijk wu 'nCoi "'ant"aantal lijn een hok,!,,,, Amsterdam geweest te zijn al dien tijd. Dat stukje wordt vei (app en uh bedoeld ja tegen de batten a,kBunn, uil ken aangetast. Maatregelen worden genotneg om '~ging niet". Mijnheer ie rsdacteuri De bakkers i,.m. uitbreiding dezer ernstige ziekte tegen te gaan. geleerd. Fen winkel hebben zij ook dat Tt jaren meermalen de ervaring oVm nia d*
—
-«.
verantwoordelijkheid
(Buiten
betalen.
Voor herstel van het evenwicht zien EL en W afgezien van een betere regeling der financieel.' verhouding tusschen rijk en gemeenten, geen ander middel dan vermindering van uitgaven. Zij wekken den raad op, bij de behandeling van de hegrooting aan deze ongurn-tige vooruitzichten der financiën ernstige aandacht le wijden. len slotte merken B. en W. nog op, dal door ■deze begrooting niet wordt vooruitgeloopen op de vraag, of in do loonregeling of de salai van het gemeentepersoneel voor het jaar 1923 wijziging zal worden aangebracht. De te dezen 33.4 gr. opzichte te voeren besprekingen of te nemen be- n.l.Opmerkelijk ia bij een dergelijke hooge tempeslissingen slaan onafhankelijk van de in deze begelijken tred houdende nachde daarmee ratuur grooting geraamde bedragen. telijke afkoeling, die gisteren de thermometer tot 18.3 gr. het terugloopen, terwijl de minimum temDe standplaatsenindeeling bij de spoorwegen. peratuur op 10 en 11 Juli 21 gr. bedroeg. Naar de „Tel." verneemt, zijn in de cln-v-itiGroote temperatuurswisselingen zijn hier an«catiecommissie, ten doel hebbende de slandplaat- ders niet vreemd. Zoo was op I Maart j.l. de «enindeeling bij de spoorwegen nan een nader maximum temperatuur gr., de minimum temonderzoek te onderwerpen, zijn bij ministerieele peratuur 19.8 gr., terwijl32den dag daarop de mglie.se,!, ikking benoemd de heeren: E. ('<■ VV. V. Pijk, temperatuur niet hooger kon komen dan 26.7 gr., becretaris der Nederlandsche Si>oonvegen; R. G. bij een minimum thermomoU-r.»t..n.l voor dien H. A. Heg, inspecteur van het Vervoer te Ulrecht; nacht van 22.'i J. H. Heijl, afdeeling-schef bij den dienst van Weg en Werken; J. Moltmaker, voorzitter van de Een novum? ■Nederlandsche Vereeniging van Spoor- en Tramzijn, schrijft h. Hel zal velen onbekend wegpersoneel; J. G. Balkestein, voorzitter van de d. v. dat er even ten zuiden van Zandvoort, D.", 'B. A. N. S. en J. Hellemons. voorzitter van St. paal bij 60, xoowai. op midden het strand Hciphael. bloeiende planten gcdeien! Met zijn twee exemplaren van Zeeralet. Deze paarse crueifeer met Het Gooi. r De tramplannen voor het Gooi hebben in den haar aardig blad. maakt een verrassend ef wenschelijk zijn, daar llilversumschen gemeenteraad een onderwerp de zandvlakte, 't Zou wel van bespreking uitgemaakt. De raad heeft na wat paaltjes mcl kippengaas om heen te plaatsen, uitvoerige behandeling de volgende molie met 18 ten einde de planten te beschermen tegen kindertegen 2 stemmen aangenomen. handen. Als de vruchten zich gevormd hebben, De raad, gehoord de besprekingen in zake den zullen zij zich wel uitbreiden. aanleg van een electrischen loeaalspoorweg in het Gooi als ontworpen door de N. V. Gooische StoomDiefstal van 30 schrijfmachines. tram, spreekt al« zijn meening uil, dat de uitvjeEen klerk van het hoofdbureau bij hel B ,ring van deze plannen niet geachl kan worden le wezen in Indië heeft kans gezien om een 30-tal y.ijn in het algemeen belang; machtigt B. en W., .spiksplinternieuwe schrijfmachines nog in hun bij de regeering bezwaren in te brengen tegen origineeie verpakking van het bureau weg te sleede uilvoering en rrnatregrlt-n te treffen, welke er pen, eiken dag één door een opp"'"toe kunnen leiden, dat op andere wijze voorzien De schade bedraagt 10 mille, de dader is voortwordt in de behoefte arm een betere verbinding vluchtig. tusschen Hilversum en Amsterdam, met ml van eleelrifieatie van de beslaande lijnen vnn d< Tot inkeer gekomen? \ Gooische stoomtram. correspondenten Een der van de „Voorwaarts" Met deze beslissing, Schrijf) hel „lldhl.", heb- meldt: ben de rijksauloriteiten, die den spoorwegaanleg De heele boel was al klaar «oor de plechtige steunden, wel erg de kous op ilen kop gekregen. huwelijksvoltrekking van een Rozenburger en zn Er bestond een zekere verleiding voor Hilver- aanstaande wederhelft. sum de Gooische tram maar aan te moedigen via In gezelligheid waren de bruidsdagen gesleten de Nederlandsche spoorwegen een 20 millioen uit te midden van verwanten van weerszijden en van de lekke staatskas te scheppen de gemeente kennissen. Van de veertien bruidsdagen is minhad dan wellicht haar eigendom Spanderswoud stens tien dagen lang 't „Zij leven lang!' aangehe. financieel beter kunnen uithuilen door het geheel ven en het bruidspaar brachl, door elke toast te parcelleeren. Doch men heeft terecht inge- minzaam te aanvaarden, tal van eilandbewoners in zien, aldus het blad, dat op den duur behoud van den waan, dat er weldra een gelukkige verbintenis op eenigen afstand van het tot stand zou komen tusschen twee menschen, lic het natuurschoon drukke verkeer een grooter gemeentebelang niet meer zonder elkaar zouden kunnen Jeven. .vormt. Helaas zijn velen, die op den trouwdag bloemEn een voorbeeld van burgerzin gaf ook de stukken lieten aanrukken, in hooge male teleurburgemeester, toen hij de meening van een zijner gesteld gew«;rden, toen ze de laconieke mededeeadviseurs tot de zijne maakte: „Al komen de ling ontvingen, dal deze kostbare attentie geen enorme financieele offers, welke de aanleg eischt, beteekenis meer kon hebben, aangezien de jongevoor rekening van anderen, het is toch de plicht lui van hun voornemen hadden afgezien. der Gooische gemeenten zich thans in het alge\ r het eiland Hozenburg is dit inderdaad een meen belang tegen zulke verkwisting te verzet- gebeurttr ten, zelfs indien er een verbetering voor haar zelf te verkrijgen ware." Een stijfboofd. Wij brengen gaarne hulde aan den raad en aan Een klerk van de ms in bij een colB. en W. voor hun breeden blik. lega in een dienstwoning te Soerabaja. welke dien S.S.-ambtenaar ter beschikking was gesteld, Snel recht. vertelt het „Soer. Hblad." Van het nieuwe wetboek van strafvordering zal De collega werd overgeplaatst en moest de wo1 September a_s. een deel in werking treden. ning verlaten en een nieuwe bewoner, een inVerleden jaar is door de wettzevende macht commies, werd voor het huis aangewezen. goedgekeurd een voorstel om de bepalingen be- landsch De commensaal, die er eenmaal huisde, weitreffende een gewijzigde procedure door .ien kan- gerde echter de woning te verlaten, of zelfs voor tonrechter al vast als afzonderlijke regeling in te loopig een deel beschikking ter van de nieuw.? voeren en dit zal 1 September plaats hebben. te stellen, in welke weigering hij bleef bswoneri wijziging De komt neer op een belangrijke her- volharden ook na sommatie van zijn chef. vorming. Men zou bijna kunnen spreken van een man werd gesehorst. 11,, diende een teleomwenteling, zegl de „Litnb. Koerier". grafisch request in, waarna de schorsing werd Er is zoo dikwijls en met zooveel opgeheven. Het bestuur der S.S. liet echter goede na gronden aam.n-drongen op snelle gann of er termen aanwezig waren voor ontslag rechtspraak juist zaken, kleine wegens minder gewenschte karaktereigenschapdie tot de bevoegdheid des kantonrechters behoo- pen. ren, dat er nu eindelijk een regeling zal komen, Een commissie oordeelde die door snelheid de Engelsohe rechtspraak even- dat er daartoe benoemde omstandigheden verzachtende nnr aart. Dat men met een termijn van dagen vom waren, waarom ""> de man ernstige ontevrc met ren den kantonrechter kan gedngvaard worden, is nog denheidsbetuiging er vanaf zal komen maar een kleine verbetering. Van veel grooter »>r wij regeling, de beteekenis achten dat men .1 Van lomodoboot tot aardappelschuit. een eenvoudige schriftelijke oproeping, welke de Aan het korte Spaarne ligt de vroegere bekeurende politieman aanbiedt op hetzelfde torpe„Tahangca die een aar oogenblik, dat hij zijn bekeuring doet. voor den ]eraar kantonrechter kan wurden gedaagd. In gemeen- aangekocht heeft. Deze koopman ten mcl meer dan 100,000 zielen zal de kanton nu ingenchl tol herging in het ruim van aardapp*. sarkoop aan de ingasetensn, toe-dal waar rechter daarvour drie. maal per weck moeten zitten, in kleinere kanlons éénmaal per week, in vroeger de zoo gevreesde torpedo's werden ga. de kleinste ten minste een.-, in de veertien dagen. borgen, nu de aardappels liggen. Zoo gaan we in d Verschijnt de aldue opgerocpene niet. dan doel ;,t de zwaarden zullen worden gesmeed tot ploegen de kantonrechter de zaak op de stukken af. Geeft hij wel gevolg aan de oproeping, dan kan de kantonrechter, na behandeling van de zaak, onmidGemengd nieuws. dellijk en wel mondeling uilspraak doen. Wenscht De hoofdprijs (auto) van de verloting Verenido bekeurde of zijn advocaat want men mag ging Vreemdelingenverkeer te Oostsrwolde (Fr.) rechtsgeleerden bijstand medebrengen het von- is gevallen op een lot gekoohl door een inwoner nis op schrift gesteld te zien, dan zal hij dit uiter van Sappemeer. Deze had echter —in de meel uk 7 dagen later thuis krijgen. ning verkeerende, dat de trekking reeds had plaats 0r sn'""'w Kallen ttaat zelfs de mogelijk gehad zijn lot verscheurd. i, bÜ "nho«di"« bekeurde naai Hoewel dus de winnaar zijn wettig had wordt «l^achl en verspeeld, heeft de ledenvergadering vanrecht n \ tlluk VOor «dnjnt «<-" kantonrechter rer- delingenvcrkeer thans met groote meerderheid het royale standpunt ingcromen, de auto aan nu de veroordeeling dezen ol en boel- persoon toe te konneu.
o^° de? ' ho' °,' M' ** *2 ZL £&.*"
INGEZONDEN STUKKEN.
'
’
’ .
mr!
’
’’ ’
Weeroverzicht.
’ ’’ ’
’
STAATSLOTERIJ.
’
’
Financieele
Mededeelingen. Door het indend worden der uiideelingtlijst is het faillissement van Johannes Wilhelmus Kuhlmann. kok, wnnendo tr Leeuwarden, ver;
lelindtid.
Scheepvaart.
Stv. MIJ. Nederland. HUNS» JULIANA thui
._-„-_
Kon. Holl. Lloyd. GELMA vertr 23 Aug. f Amsterdam n. B Aires, was 6 u. nam. in las Rotterd. Lloyd. GOENTOER jiitr.ï vertr. 22 Au», v. Marseille
Hollaad-Amorika
' -
J-"
__
",
'^L'fJ^dewin*»*""
„_
„
..
24/2!. Augustns 2V3fi 2S/-7
ii-
~]_)
_. __
oi
' ,-', '*
—VU
-B.SJ
. __.
i
______a_^f
BUITENLAND.
-—Na
_n
v oeringe Poincaré's red e uitgeput o»s
Engd-he pers is nng niet , ngen vooral niet o, t wé'i D* meeste hinden Wijdden hoofdartikelen aan. Al. van een doordrongen ,jj0
,„.„„, Luw
er^'
e
D"
■. „ op reD
,
,, *~ ««^
e e n »«"t l*" Rotterdam n. New-Orleans. arr. Frankrijk door Duitschland w««d""'"", heef dB |. te Tamoim. _,jn men drukt teleur^""^"dpari gom een( EDAM vrrtr. 81 tul t RotUrdaa n Hsvana Engel-el e sl« Frankrijk maar steeds het lon. West-Ind. Meild.
SPAARIfDAM.
VINKZUILA wacht.
v.
(thuisr.) wordt
li|n.
IJ
heden te Plymouth ver-
m rt""» in zake de vergoedingen bluft feit, dat Enge r. het op legt opnieuw den nadruk
la*^
.~
--...-,«
Beurs van Amsterdam. Donderdag 24 Augustus 1922.
Wctferf. Werkl. Schuld do. do. do. do. do. do. do. do. do. do. do. do. do. -do. do. Cert, do.
■
1022 f 1000 1918 ,1000
1001/3 100i 87%> 871% 1010 , 100 U ö« 93% 83«% 1910 .1000 -1/j 87% 871/ a 1017 .1000 41/,, 821/.3 82% ,JOOO 4 78% a 78l»/i(j „1000 .l/j 72 72 .1000 3 62 621/ i
do.
U 5
_l/ 2 531/ S
,1000 ,1000 ,1000 1000
1921 1919 1017
Oost-Indië
Vorige M. K. pet. M. K. heden.
, do. Hongarije 1892-1910 Kr. 20üu Portugal Tabaksiu. 1890 Gr. Russisohe Sp. 1898 G. R. SOO Nicolai Sp. J 807/69 M 100 Geconsolideerde 1880 G. R. G25 Hope 1889/90 G. R. 025 Warsoliau Weenou lJr. Ü. 1800 G. B. 025 Rusland- lic J-m. 1894 G. R. b'2o Turkije Oblig. 1903 Va, 500/2500 Japan Imp. loan 1908/09 Yen 500/1000 Mexico all. tóch. le—4o serie ,100/1000 ürazilië ü.- 1895 £ 100 Amsterdam 1920 1920 do.
7 6 6 4
' _
41/„ 4 4
53%
102% 955/ 8
99%8 951/4 86%
861/4 1%6
81%
81%
—— —
2i/w
5J5j
4
3% 41/i„
4 4
2
—
5
86% 871/4 18-/3 19 55%, Ö55/S 162% j 102% t> 100i/4 IOUS/s 1919 do. 51/.," 93-V4 94x/4 1915 5 do. 883/4 88lJ/i 6 Rotterdam I'J_l 7 1031/4 104 1921 do. 61/ 2 102i/o 1021/4 1919 do.' 51/3 951/4 951/3 1915 do.' 5 891/4 898/ la Amsterdamsche Bank A. 120 119 Koloniale Bank A. 116% 1151/3 Ned. Ind. Handels Bank ’lOOO A. 90.1/4 90 Nederlandsche 1 a:ik C. v. A. /'IOOO 185% 187 Nederl. Handel „uij. <J. v. A. /'lOOO 1231.3 1 221/3
.
'
5 5. 7
Rotterdamsche Bankver. A. Argent. Nat. Hyp. Bk. (Jedula's L. 6 dö. do. K. 5 Insulinde Oliel'abr. A. Jurgens Ver. labr. gew. A. Jurgens prei. Aand. A/'IOOO Jurgens prei. winstd. Aand. B 1200 Ned Scheepsbouw Mij. A. Philips (iioeilumpeu A. Ver. Holl. öigarentabrieken A. V. K. Bapierlabr. vau Gelder 'An. A. Wester BuikerruilinaclerJj A. American Beet öugar (Jy. C. v. A. American Car & I'oundry Cy. C. v. A.
'
’
Am. Hide & Leatlier Cy. C. v. prei. A. Am. temeiüng & Reüiiing (Jo. C. v. A. Anaconua Copper C. v. A. General Cigar Cy. C. v. A. Studebaker Coiporation C. v. gew. A. V.ii. tóteel. Corporation C. v. gew. A. Compania Merc. Argent A. Cultuur Mij. d. Vorstenlanden A. «o. üo. Winst Aand. Handelsver. Amsterdam A. Javasche Cultuur-Alij. A. toerworedjo Suiker ond. A. öuikel Uu tuur-Alij. A. Pittsburgh Coal Cy. Bep. gew. A. Borütsche Petroleum Ind. My. gew. A. Gecons. HolJ-Petroleum C. v. A. Kon. Ned. Mij. t. e. v. Petr. A./'IOOO Moeaia Üiiiim Petr. Mij. A. Perlak Petroleum Mij. A. Orion Petr. Mij. Bei 2000 afgest. A. steaua Hom. Petr. Mij. aigest. A. Amst. Rubber CuJt. Mij. A. Dcli Batavia Rubber My. A. f 1000 Ned. Rubber Mij. A. Holland—Amerika-Jijn Gem. Big. A, hioll. btoomooot Mjj. A. Java-China-Japan-lijn A. Kon. Holl. Lloyd A. Kon. JSed. tótoomuoofc Mij. A Kon. Pajietvaart-My. A.
. .
.
"
.
,
Njkl. tóoiieepvaart
Itïtleruamsche
Unie A. Bloyd A.
84% 74%
—841/ 745/
28-5/4
251/3
B_i/ 8
16
2
2
— 83 88 47
48%"
193
—
65%
651/4
111
112
BU/4
BU/3
1351/8 135% 1U6% 1067/16 32' 30
145 147 116 120 341 d32 286 2811/3 b 6 1b2% 159
-
691/4
681/3 395%
4231/_
4171/
404 121
120
327 64 37 38
J3l64B
40 42
38
—
«
o
— '"' 361/3
72:3/4
68
38
95 18
9/1/3 18% bol/3 Lu%
65%
101/4 50 811/4 86-5/4
53-i/j
821/3 09-1/4 114%
Ilt 115
141% 561/4 987/8
—
222 33 261 186 283 21/$
251/.-,
81 V.
817/3
100
1001/4 100 51/ 97% 3 88-5/4 5 89 89 , do. do. 78 1900/12 4 781/4 Mij. tot Expl, Staatsspoor A. 913/4 do. do. Obl. 1920 7 102% 1025/8 , 1020 01/olÜU/3 lOU/3 do. do. , IÜ2O ti " 1001/4 do. do. , 1019 si/„" 96 l/n do. do. „ 1915/18 do. do. 89% , 1913/15 541/3 89% Ü"o. do. B|3/4 81% , dodo. 1901/13 4 7715/18 771/3 Zmd-Italiaansche Sp. Obl. 3 ios/8 Rjasan üralsk 1894 G. R. 625 4 2i/8 Wladikawkas Bp. 1909 Mk. 500/2000 _% 21/3 " do. 1894 G. R. 625 4 2% Zuid-Oost Sp. 1897 do. 4 2i/8 Atchison Topeka C. v. gew. A. 109% g 1087/8 Hrie Spoorweg Mij. gew. A. 181/3 17% do.
do.
do.
do. do. do.
Obl. 1919/210
.
_
Obl. 1919
——
'
Kansas City Southern gew. A. do. prei. A. dó. le hyp. 3 Missouri Kansas & Tex. C. v. A. New-York Ontario A. Southern Pacitic gew. A. Southern Railway Cy. gew. A. Union Pacitic Rd. Cy. C. v. gew. A.
—— —— —601/3' —— 271/3
27 61
741/3
13 281/]-
99%
991/4
28% 155
27% 154%
Prolongatie 21/4 pet.
Binnenlandsche Wisselkoersen. Donderdag 24 Augustua 1922. Voor aanvang der Amsterd. Beurs. (Niet officieel). Vorige koers. Heden. Berlijn 0.14 0.18 0.181/3— 0.20 Weenen 0.0045 0.0035— 0.0045 0.0030 Londen 11.49 —11.50 11.45 i / Parys 19.90 —20.10 20.30 —20.40 Brussel 18.90 —19.05 19.25 —19.35
—-
New-York
2.563/4— 2.571/4
2.561/4- 2.56%
....... . .. .... . .... _
Omrekeningskoersen voor wissels. (Officieel).
[f n, d.ca
&° £an-)a. Brussel
Bwitaerland.
Vorige Koers.
«
I Dhiutiania-, ....." Onofficieel,
Weenen Kopenhagen Stockholm
24 Aug.
/11.49 °-18
"20.W1/9 |, 9.171.
’"
0.0035 ' 48.97% '5540 " 68.25
, 48.95 0.0035
; 44.6 5
168.25 J 44.35
.
New-York zicht 25 Marken bankpapier /* 0.18 a 0.24 e%
’
11.44% °-,3,/<
.19.85 ,18.85
55.45
_
to maken dat de "Vlaamsche oud-strijna jarenlange vervolging van do bestenonder hen, heden de bekroning zien van die vervolging in hot feit, hetwelk zo voelen als den si vernederenden kaakslag, nl. dat Duitsche, oud-strijders opgeroepen worden als getuigen om een \ laamsch oud-strijder to bezwaren Zij eischt dat er oen einde wordt gemaakt aan het gekuip rond do politieke processen en in het bijzonder dat de buitonlandscho teekenaar, die in „Soir" door zijn hatelijke caricatnren de Vlanmscho oudstrljders mei modder tracht te werpen, uit hel land wordt gezet. Hiermede is Louis Rnmaeckers bedoeld openbaar
ders,
2.56%
f 0.13 è ( 0.16
evenzeer vergoeding wenscht als Frankrijk en dat het verschil van meening alleen loopt over de vraag hoe deze moet worden verkregen. De „Mornmg Post" is van meening. dat het element van verschil in Poincaré's toespraak gemakkelijk kan worden overdreven. Voor zoovet wij, zogt het blad, den geest van den Franschen premier kennen, houden wij het er voor, dat hij vastbesloten is twee klippen te vermijden. Hij Is vast besloten door geen onnoodige strafmaatregelen Duitschland's draagkracht te ondermijnen en, voorks beslist gekant tegen elke politiek of «leen maatregel; welke tegen de openbare mee-
~,-
-in.J»ri,jr-„-.
Zelfopoffering. Een treffend' aeVarvaTt' zelfopoffering wordt uit Montreal .Canada) gemeld. Het s.s. „Corinaldo", dat daar de haven: binnenliep, had met een zwaren storm te kampen, waarbij een der officieren met twee mirtro. zen overboord sloegen. Toen de reddingsboot werd uitgezet om eerst den officier op te pikken, weigerde deze het eerst geholpen te worden on gelastte den redders de twee matrozen hulp tr gaan bieden. Beide matrozen werden gered, terwijl de officier voor de oogen zijner kameraden in de diepte verdween.
'
'izoek van Oostenrijk om een crediet wil steunen bij den Volkenbond, de tweede of Oostenrijk zien om steun tot naburige staten zou, wenden? Benesj antwoordde: Het is onmogelijk den Volkenbond te. negeeren, doch het, is mogelijk, dat men zich tot naburige staten wendt. Er bestaat geen derde'mogelijkheid. Oostenrijk heeft zich- tót Tsjecho-Slowakije gewend omdat deze de eerste was, die belangstelling voor het lot van Oostenrijk betuigde. SeiyiSÏ heeft te Traag de beste beoordeeling van de toestanden in Oostenrijk gevonden. De plannen om Oostenrijk te verdeelen of bij Duitschland te voegen, worden als fantastische denkbeelden gekenmerkt. Deze plannen telegraafkabels binnenvaartuigen, havenmaterieél, zijn in staat alle constructieve arbeid te verhinderen. 218, kleurstoffen, landbouwmachines enz. 132 millioen, samen 16.3 milliard mark goud. DaarDe toestand in lerla ff d. De vrijstabij komen betalingen in baar, tot 31. Mei 1921, ters hebben eon geheime opslagplaats vaa wapeten bedrage van 488, tot 31 Augustus 1921 599 nen, en een fabriek van ontplofbare stoffen, te millioen, dan 12 maandelijksche stortingen en 26 Dublin in beslag genomen. percent volgens de Recovery Act, tot 1 Juni 1922 508 millioen, particuliere schulden tot 1 Juni Lloyd Georg e's gedenkschriften. 1923 598 millioen, samen ongeveer 2.2 milliard Lloyd George, die met vacantie vertoeft in mark goud. Dan nog de kosten van de bezetting, Brynawelon, zijn verblijf in Wales; is bezig met schade geleden in het buitenland en in de kol«- het té boek stellen van zijn gedenkschriften. -niën 1 milliard, verlies Duitsche vorderingen op Dit is nog wel de moeite waard, nu 't kan gaan zijn bondgenooten uit den oorlog 7 milliard, liqui- a raison van één pond sterling per woord. datie van Duitsch bezit in het buitenland 11.7 milliard. Dit maakt 38.2 milliard mark goud, in De staking aan de Spaansche plaats van 32 milliard mark papier. In mark poster ij e n. In een vergadering heeft het papier zouden de rechtslreeksche betalingen, naar personeel der posterijen zich bereid verklaard, het de berekening van de „Allgemeine 9550 milliard werk te hervatten op de volgende voorwaarden: naar den huidigen koers bedragen. Daarbij somt 1. er moet een decreet worden openbaar gemaakt, de „Allgemeine" dan de indirecte verliezen op, waarbij de toestand van het personeel wordt tewelke voortvloeien uit het gemis aan de opbrengst ruggebracht tot die vóór het decreet van 8 Augusvan de afgestane streken, het verlies dier sh tus, waarbij het corps is ontbonden; 2. geen reals afzetgebied, de vernietiging van het oorlogs- présailles; 3. de eischen, die tot de staking, aantuig, de opkooperij van Duitsche effecten, den leiding hebben gegeven, zullen aan het oordeel stelselmaligen uitverkoop van Duitschland, de van het parlement worden onderworpen. strak aangedraaide belaslingschroef, enz. Het beDe voorzitter van den ministerraad heeft verdrag hiervan is nog veel grooter dan van de di- klaard, dat deze voorwaarden onaannemelijk recte betalingen, zoodat de 132 milliard van do waren. Het decreet tot ontbinding is onaantastovereenkomst van Londen volgens de „Allge- baar. Het personeel kan weer aan het werk gaan, meine" reeds lang is gedelgd. als het dus wil, maar, gezien den huidigen stand van zaken, mét" uitzondering van hen, tegen wie rechtsingang is verleend, eh ook van eenige Een politiek proces. Het proces anderen. tegen dr. de Beuckelaere is gisteren voortgezet. Zoo zullen de leden van het stakingscomité Het belangrijkste getuigenis was dat van de Broqueville, den gewezen Belgischen minister- worden vervolgd wegens beleediging van den president te Havere. Getuige bracht, volgens het minister-president en het verlaten van hun post. verslag in de „N. R. Ct.", hulde aan mr. van Daar het postpersoneel binnen den vastgestelden Cauwelaert, die met zün toestemming naar het termijn het werk niet heeft hervat zal de minisfront is vertrokken, om er een onderzoek naar ter van binnenlandsche zaken nieuw mannelijk ■de taaitoestanden in te stellen, en na zijn terugpersoneel De minister is van meekeer te Havere een rapport heeft ingediend, dat ning, dat benoemen. 72 uur alle -achterstallige postbinnen de eigen ervaringen der ministers bevestigde. zijn. stukken zullen besteld De taaicommissie te Havere was bestemd, om de Vlamingen te bewijzen, dat de regeering hare Otto Otto veroordeeld. Indertijd is tegebeloften van gelijkheid in rechts en in feite wilde houden. Deze commissie kwam op aanstichting lijk met den voormaligen onafhankelijk sociaal-demovan getuige tot stand. Graaf de Broqueville cratischen minister-president van Brunswfjk, Sepp meent zich te herinneren, dat de. belofte van ge- Oerter, ook de in Nederland bekende Otto Otto door Brunswijksche gerecht'tot twee maanden gevanlijkheid van Vlamingen en Walen door de Bel- het genisstraf veroordeeld. Beider- beroep is thans door gische regeering afgekondigd werd na de afkondiging in bezet België" door de Duitschers. van het rijksgerecht te Berlijn verworpen en het vonnis de bestuurlijke scheiding. Getuige verklaarde in bekrachtigd. gemoede overtuigd ta zijn geweest van het bestaan eener geheime organisatie aan het front. Dat mocht niet. De Fransche politieBewijzen heeft hij echter niet. ook niet van het rechtbank le Trier veroordeelde een dezfèr dagen^ door anderen beweerde leiderschap van dr. de de vrouw van een oogarts aldaar tot 300 M. boete, Beuckelaere. De frontbeweging heeft trouwens omdat zij, op den dag, 'Waarop haar men gevange. geen invloed gehad op do actie van het militaire ktzerleger. Zij was immers niet anti-Belgisch. nisstraf tnoest ondergaan, hem opgelegd door Op een vraag van de verdediging antwoordt de diezelfde rechtbank, aan de deur van de wachtex-premier, dat het werk va-n zekero Vlaamsche kamer de volgende mededeeling. bevestigde: „Wegens veroordeeling door de Fransche mtelloctueelen aan het front schadelijk is geweest voor de Vlaamsche beweging. Do solda- rechtbank tot drie dagen gevangenisstraf, en we! ten zelf wilden van geen Waalsche en Vlaamsche; wegens beleedigend optreden tegen de hier ingeregimenten hooren. Mr. van Dieren vestfidêvande kwartierde onderwijzers-familie Lacroix, is er aandacht op het gisteren gehoord getuigenis Woensdag 19 Juli geen spreekuur. In spoedprof. van der Essen, gewezen kabinetschef van lot gevallen neemt dr. Brandenburg de praktijk waar". Broqueville. minister do Prof. van der Essen beweerde namelijk, dat de Broqueville gcneraa De Fransche rechters zjagen in deze mededeeLeman zou hebben gepolst over een eventueele ling een overtreding van art. 1 vna de Rijnlandindeeling van het leger in Vlaamsche en Waal- overeenkomst. Dit artikel betreft he. bestraffen regimenten en voegde er aan toe, dat de resche^ van woorden, gebaren, of houding ten opzichte geering er zelfs aan dacht, bij wijze van proef van de leden der Rijnlandconj-miss-ie enz., die als op en beperkto schaal, Vlaamsche eenheden in te beleedi'gend op te vatten zijn. stellen, maar graaf de Broquevillo zeide, dat. zoo de taalcommissio alles mocht behandelen, hij zelf liever ontslag zou hebben genomen, Een onverwacht resultaat. Bijeen dan de split- bokswedstrijd sing va. n het leger in Colorado tusschen Jack Bomcus te aanvaarden. Van het verslag van een in Februari 1918 te de Panne, onder' en Whitey Hutten troffen heide boksers elkaar voorzitterschap van koning Albert gehouden, mi- in de tiende ronde mot zware, slagen. Beiden ginnisterraad, dat na den oorlog door „Le, Hoir" werd gen naar de planken en werden gelijktijdig uit, gepubliceerd, en waaruit blijkt, dat het kabinet geteld. wet degelijk de' mogelijkheid van een degelijke De moord op de roode Rosa. TenB hncft DOSProken, beweerde getuige, dat de besproking zeer verward was, en de ongen luitenant Krull, die eenigen-,4ijd geleden wederteekening van het verslag door Brunet. den gens diefstal van het horloge, dat Rosa Luxemnuidigen voorzitter der Kamer, op een vergissing burg bij haar. vermoording droeg, tot 3 maanden moest berusten. (Beweging). Over dr. de Beuckelaere heeft hij verder niets anders moer te gevangenisstraf is ver."_dl i ld. is, zooals men eens een klacht wegens moord op weel, zeggen, dan dat hij steeds een uitstekend soldaat haar, thans nog ingediend. De vorige aanklacht wegens is geweest. Verschillende getuigen a decharge worden nog moord werd ingetrokken wegens gebrek aan begehoord, dio allen de Beuckelaere een goed vader- wijs. Eenige maanden cr-loiirn hrcfl een zekere lander en goed soldaat noemen. Runge met beslistheid beweerd, dat Krull het doo. De verdediging heeft afgezien van hot hooren deli.jk schot heeft gelost. Thans is Runge, met de van allo andere getuigen k décharge. Men vergetuigen, meeste die den vorigen keer ook gewacht nu heden reeds de uitspraak hoord zijn, weer door hot O. M. opgeroepen. Do Vlaamsche kranten publiceeren de volgende moties van den Vlaamschen oud-strijdersbond: Een Mexicaansche pyramide. Inde De overgrooto meerderheid der oud-strijders uit nabijheid van Mexico City is in den heuvel San de voorhnie, vereenigd in algemeen congres op 20 Cuicuileo een pyramide ontdekt, die velo eeuwen Augustus 1922 to Brussel, verheugt over het lang onder vulkanische asch' bcaravon is geweest. zich proces-de Beuckelaere, dat een schitterend eerDe blootlegging van het historische bouwwerk is herstel is na dn fag-e aanvallen welke in den geschied onder leiding van, den directeur- van het Vlaamschen ond-strijder de Beuckelaere hot strij- rijksmuseum in Arizona, dr. Bvrón. Cummings. dende Vlaanderen zochten te treffen; geeft aan In vier terrassen verheft zich de uit vulkade Beuckelaere de verzekering van haai onwangebouwde pyramide tot een nische, rotssteen kelbare achting en trouw; vat met. nieuwe kracht hoogte van 35 M„ terwijl haar) basis ongeveer den strijd aan voor volledige amnestie voor allen, 130 M. in middellijn is. Het is ecu meesterstuk die onbaatzuchtig tijdens den oorlog Vlaanderen van oude bouwkunst. hebben willen dienen; zij bevestigt en wenscht
SerT mü
,
De nood van O o-n tenr ij k. Pertinax schrijft Een eigenaardige geschiedenis, ln in de „Echo de Paris", dat niets op dit moment beter de eersle dagen der Duitsche revolutie ontdekte de zou zijn, dan samenwerking tusschen Home, Belgraeen do en Praag tenopzichte van het geen er voor en .met Berlijnsche arbeiders, en soldatenraad in eenige Berlijnsch mildepartement een som van Oostenrijk moet geschieden, teneinde zoodoend.- de lioenen Roemeensche lei. Men besloot, al dus drgevaren, dio Centraal Europa bedreigen, li Het blad deelt verder bijzonderheden mede over de „Tag.", dit geld ter ondersteuning aan de NodorOostenrijksche onderhandelingen met Fransche, En- landache coirninunistische partij te aonden, otn le en Italiaansche banken, die echter, alvorens deze in slaat to stellen con actie ten gunste van een. leening toe te staan de waarborgen der mogend- het Duitsche proletariaat te ondernemen. Een heden wenschen. Hot blad is van meening, dat do partijgenoot kreeg opdracht het geld over de Neregeeringen met dien wensch rekening moeten houden, doch men zal vermoedelijk willen, weten, dat men derlandsche grens lo smokkelen. De man werd door zulk een leening te garandeeren geen half werk eohter bij de grens door de Nederlandsoho controleurs teruggejaagd. Do Duitsche lollbeambten, doet. die dit merkten, vonden zijn optreden eenigszins De Oostenrijksche bondskanselier §eipel heelt aan verdacht en achtervolgden hem. Benesj Benesj dr. twee vragen gesteld.' De eerste of
-
194
74%
rstoomv. My. Nederland A. 117^/4 tnt. Me;c. Marine Cert. gew. A. Iv " Cert. prei. A. "62 '_-'-'■ , Gold bollds 6 lUü% '■=-- i Amsterdam-Deli C. v. A. 55 " 223 Areudsliürg ïabak Mij. A Besoeki Tabak Mij. A. 28 Deh Batavia (Tabak) Mij. A. f 250/1000 2611/0 Beli Mij. A. 192 beuembah My. A. 2891/3 2%<j Maxwell Band Grant C. v. A. feiu.'ian Corp. C. v. pret. A. 251/4 do. Mortg. Bonds 6 81 HolJ. IJzeren öpoorw.-Mij. A. 81 10% do. do. Obl. 1920 7 102%
,,
a
40% 3 71/3 32i/o 29 581/4 58% 2351/4 2351$ 121/4 83 86
belde
diezelfde^
3%t> 41/ 16
2 41-'/uj 12
4 4
ning in dit land zou indruischen. De Fransche premier weet heel wel, tint mm in dit land eft» zeer oprechten eerbied en aanhankelijkheid zijn koestert voor Frankrijk en hij zou de laatate verzwakken, om iets te doen, dat het «evoel zou dat, als het versterkt wordt, zal voortduren ook als de refieerins heen is 'Begaan. Poincaré weet eveneens, dat de ongelukkige verschillen tusschen landen niet te wijten zijn aan een 'grondig verschil van verlangens. Bovendien u> noch Poincaré, noch het land, dat hij vertegenwoordigt, zoo mal om in der verbolsjewieking yaïiDuitsohland het middel te zoeken om Frankrijk* leege schatkist te vullen." Naar aanleiding van Poincaré's voorstelling van rede Duitsr-hland's verrichtingen in maakt de „Deutsche Allgemeine Zeitung" een tegen-rekening op, waarin zij tot een heel anderen uitslag komt. Poincaré had beweerd, dal Duitsoft* land aan het eind van den oorlog slechts een zeer kleine buitenlandsche schuld had en als eenige betalingen van beteekenis sinds den wapenstilstand de vergoedingen had. In het geheel zou Duitschland van 1910 tot 1921 aan het buitenland slechts 32 milliard mark papier betaald hebben, terwijl Frankrijk in dienzelfden tijd 54 3. milliard heeft moeten betalen. Poincaré zegt, de „Allgemeine" heeft klaarblijkelijk niet den moed het Fransche volk onder het oog te brengen wat Duitschland inderdaad volgene het vredesverdrag heeft moeten betalen. Dit zijn in de eerste plaats rechtstreeksoho betalingen, als rijks- en staatseigendom in 'de afgestane streken tot een bedrag, van 5.-4 milliard mark .goud, koopvaardijschepen, ongerekend die voor Amerika, voor 4.4 milliard, achtergelaten voorraden 1.8 milliard, rollend materiaal in het afgestaan gebied 1.5 milliard, Saarmijnen 1 milliard, voorts fabriek'smachines voor het herstel voor 871 millioen, kolen, cokes, enz. 692, vee enz. 299,
.
De communistische koerier vluchtte in het huis \art een vriend, een zekeren Bloemeling, die hem reeds eerder met raad ,en daad had bijgestaan en wierp een groot deel van den Boemeonschen schat in het varkenshok; een ander deel werd in een oude mand verstopt en de rest in de kaohel verbrand. Toen de Duitsche grenspolitie het huis binnendrong, kon zij niets meer vinden en moest zij dus onverrichterzake weer verdwijnen. Nadat elk gevaar geweken was wilde de koerier zijn geld terug hebben. Broemelin. beweerde echter in het geheel slechts 83,000 lei fc hebben gevonden. De man had ziA de rest eenvoutlit ■:;end. De Berlijnsche arbeiders- en soldaten raad diende toen een klacht tegen hem in en hij werri tot een jaar gevangenisstraf veroordeeld. Het Bijksgerechtshof heeft eerst thans zijn verzoek om herziening van het proces van de hand gweren.
De Deensche boekhandel. De Deensche boekverkoopersbond heeft samen met de auteur*vereeniging besloten een „boekenweek" te organiseeren op 16 September en volgende dagen ten einde de aandacht te vestigen op de moderne Deensche letterkunde. Er zal een complete tentoonstelling vat» proza en poëzie van Deensche schrijvers en dichters worden ingericht terwijl er personen, die volkomen van de literatuur op de hoogte zijn, voor het geven van inlichtingen van allerlei aard beschikbaar zullen zijn. Verder zullen er dagelijks lezingen en voordrachten door en uit de werken van de beste schrijven plaats hebben. Georg Brandes zal deze reeks orvn^n. In de schouwburgen zullen in die week ook uitsluitend werken van Denen worden opgevoerd.
Zieke schoolkinderen. Door den gemeente-schoolarts te Heidelberg zijn van de .000 schoolkinderen 2408, dus 60 procent, min of ziek bevonden.
TELEGRAMMEN. BUITENLAND.
_
Het hulpelooze Oostenrijk. Weenen, i Augustus. (B. T. A.) Sehanzer '.', noodigdo kanselier Seipel, die thans te Berlijn vertoeft, uit hem op 25 Augustus te Verona le on moeten, wat deze aannam. Praag, 2 4 Ausnistus. (B. T. A.) De Prager bladen melden, dat ter gelegenheid van de rei*
-
van den Oostenrijksohen kanselier Benea en Sc-hanzer van gedachten wisselden over den toestand en daarbij constateerden, dal ze van tg.'litkc opinie zijn. De Poolsche Landdag. Warschau, 24 Augustus. (B. T. A.) De opening van de zittingen van den Landdag is uitgesteld tot 19 September.
De sociaal-revolutionnairen. Warschau, 23 Augustus. (Oriënt). Dn politieke dienst te Moskou eischt, dat de ter dood
veroordeelde
sociaal-revolutionnairon in gevangenschap naar Siberië zullen worden vervoerd, naar verondersteld wordt met de bedoeling ze ir het geheim uit den weg te doen ruimen. To. nu toe heeft de raad van commissarissen aan dev.cn eisch niet willen toegeven. De geestelijkheid in Rusland. Parijs, 24 Augustus. (B. T. A.). De „PW.I Parisien" verneemt uit Londen, dat volgens een daar ontvangen telegram uit Stockholm een telegram uit Moskou meldt, dat bisschop Anatole van Irkoctsk op bevel der sovjets is ter dood gebracht, omdat hij zich verzette tegen de in besin.neming -der kerkgoederen in zijn diocees. Het Oostersche Vraagstuk. Parijs, 24 Augustus. (Havas). Het antwoord van Frankrijk op de Engelsche nota over de Oostersche kwestie is hedenochtend verzonden. Wij meenen te weten, dal de Fransche regeerini; in 'het algemeen met de Engelsche voorstellen instem! en het aan de Engelsche regeering over laat een datum te bepalen voor oen conferentie, welke zonder twijfel te Venetië zal plaats itebbet». De mijnwerkersstaking in de Vereenigde Staten. Kansas City, 24 Augustus. (Reuter). Door de arbeiders zoowel als door de werkgevers zijn mcl algemeene stemmen de voorwaarden aangemornen, waarop in de bilumineuse kolenmijnen van Missouri, Kansas, Arkansas en Oklahoma het ,w«rk onmiddellijk zal worden hervat. Ook werd dooi werkgevers en arbeiders overeenstemming bereikt orhtrtnt onmiddellijke hervatting van den arbeid in de mijnen van miiddon-Penn-sylva-nië tnot een jaarproductio van 30 millioen ton. He. werk wordt tegen de oude loonen hemt. Communisten te Michigan. Washington, 24 Augustus. (Reuter), In officieele kringen wordt verklaard, dat de arrestatie van zeventien communisten in Midhigan aantoonde. dat er een samenzwering was op touw gezet on» communistische groepen te organiseeren bij legei on marine met de bedoeling, een militante rotn murastiseihe actie to gaan voeren. Verder werf er aangetoond, dat er werkelijk verbindingen zijf
lusscben de Amerikaamsche communisten en di
bolsjewiki.
. ,
Marktbericht. AMSTERDAM. 2_ Augustus. Lijnolie; Oeiofe.
’39 3/.,
——
1~A..^-:4»._»:i»«»s:»K»»«s^i»»»ï5»i 8 \ ——■—^*^"^n» te Leeuwarden. ::"n
Brandweer
De ondergeteekende bericht aan belangstellenden, dat benoemd Is als
TECHNISCH BEAMBTE
de heer J. v. d. MEULEN, Postatraat 30 te Leeuwarden.
De opperbrandmeester, H. FEDDEMA Azn.
|
AXMINSTER TAPIJTEN en LOOPERS.
S*
GROOTE
op 31 AUGUSTUS a.s.
BIRDAARD.
Notaris BERGHUIS to Leeuwarden
zal op Woensdag 6 Sept. 1922, 's avonds 6 uur (Z.T.), bij Elgersma te Wanswerd
Verkoopbiü. binnenk. verkrijeb. bü den oproeper TADEMA en ten kantore van den notarii. Zaailand 96.
BURGERHUIZINGE
NOORDI \
■■
Ü =
ALLEENVERKOOP:
TITÜS POSTMA, I = LEEUWARDEN.
—
«/«-»
:
J|
PLANTEUR''|I
Sigarenmagaziin „DE
-
WAITES,
~
I
z^Zl
warden zal op Woensdag .10 Augustus .922. "savonds 7 nur. bij Bijlsma in de 7,uiderstraat te Leeuwarden, finaal \ r-
khnpen:
BUROFRITUTEene ZINGE met vóór- en achtertuintje, aan de 8e Verelindwarsstr. no. U te Leeuwarden, bii den heer W. Terpstra in nette, welond-erh.
, Het pand bevat: voor- en achterkamer. ranr. keuken, bergplaats, kelder, zolder met 2 slaapkamertjes en is voorzien van eigen gebruik.
cas- es waterleiding.
Bed ’456-».
dadelijk.
Beziehtieing op den verkoopdae van 2 tot 4 uur.
worden heden eenige
prima zware KALVEREN geslacht, waarvan het VLEESCH wordt
Fricandeau
H. OOLGAARD, Groote Hoogstr.
30,1
DAMES- en KINDERKLEEDING == NAAR MAAT. ■ Speciaal ingericht voor MANTELCOSTUMES. —tt—
GRONINGEN.
VRIENDELIJK AANBEVELEND.
=
jj
__ _ __
G. BRADA,
KI. Kerkstraat 7. Telef. 1265.
a. miedemaT
Korfm.str. 5, Leeuwarden, vlugge en accurate levering van
BOEKEN voor alle inrichtingen van onderwijs. Ruim
voorzien van BOEKEN op handels- en technisch gebied, benevens van TECHNISCHE TEEKENBE-
NOODIGDHEDEN.
Groote voorraad SCHOOLTASSCHEN.
zeer billijke prijxen.
Beleefd aanbevelend.
_______
Het beste overwint Eischt DIT merk: >ff<3J3gE>r^
Indien niet verkrijg.. baar bij Uwen
winkelier, "drijf dan
I
CINEMA PALACE. :-: I?[TÊËÏÏWARDER BIOSCOOP. Groot Russisch drama. (Svenska film..
Schitterende fotografie.
I
■"-""""■ hoofdrollen:
In de
Jenny HaSSelquist en Carl Nissnn
[
rA^ii-èiln Rif 'M
E^^lÉ^É ifPS 1 ia tgfö f,\M [ >,
'
I
|j| FRISQ-BIQSCQQP! TTj Uitgewekenen. De Vechtersbaas De reis om de wereld! :":
✓n_ ~.„ (De eeuwige
"
ü
°"'
snaeuicveld*n mot da sombere troepen berooide vluehtelingen. Ue overvolle treinen. Da tragiek ran de verdreven aristorrnten. Schrijnende armoede endaar**>* verfijnd, „■„!
yjngeb.il.ij
dame met docht
M»IH. ui.'t t,','br. van groote,wtónet *.»,, ,u lli, ..ek gegch. voor 2 d.d. of 2 H Dr. fr.. no. 3749. bureau dezer courant Gevraagd een»* net
KOSTHUIS"^
net mi
Br. fr.,
no,
3757, bureau dezer courant.
M.
'
Kom morgenavond 9 oude plaata
uur op onze
ZUIVELSCHÖOL, BolswardT aangeboden
tijdens hel
>
MEISJE
__ lmi.li.iii!).
biedt neb te Leeuwarden aan alt
assistente in
Hoor loon geen verdachte. Br. fr.. ond. lelt. E J 844, Alg. Adv.Bur. b. V. ALTA, Leeuwarden. "aagd ioo ipoodig mogelijk voor 3 k 4 weken een
\ I,
Sensatie-drama. c=mw==KMaw=a^a^a= lßßaammam.^^
miï.'a'ui'üatrr YYILLIAm HAn I . O.
Al. U eo„ WILLIAM B. HART. n,M Zle(- k"n' U"n
"ak'-ekerttn: J
Er WOrdt CieVOChten 9 En heuseh HART ie
<-
~ Heele uitsmijter.
■,;
VQII OOTI
=*
""
1
"ene nette «.
Br.
HUISHOI DSTER do HardecarUp.
fr.. Rijksstraatweg no. 78.
v. w. g. v.. I. t>..
in
een gezin met 4
(vnn wie 8 «ehoolg.) te kinderen, Amaterdam. I.oon nader te bepalen.
Bri
"■ vrouw D, S.y m LEEDVaartatraat 32 te Amsterdam.
Te Leeuwarden, een nn
in
klein gczio,wordt
gevraagdT
Cinema-roman, rry bewerkt naar den beroemden roman van L. BOUBBINABO.
■
DIENSTBODE,
,te waach buiteoshuis. Br. fr., no. 8751, bureau deier courant
T
J
'■■—■
GEVRAAGD
DIENSTMEISJE gevraagd.
'"" """ «nisenen Jongen. ** 1.
in een klein burgergezio. Hr. ;r., i. ureau dezerrour-nt
I met S
ioo spoedig n. nette DlE>.>
I
,n de noo'drol de twaalfjarige: rr. a au-..-. «"_*■»■__"" a "_■
FRANCO CAPPELLIE.
>vemb*
«wrkeic l,MtlMt, 14 i
,
sar. Hoog loon. (joole wa.cn duiten huis. ___* ir., no. 8740, bureau dezer courant.
Direct gevraagd eene hb OK'l* Hotel JORIS.»EN te Heerenveen vraagt een netteo aankomenden
c.
VV. EISMA,
NIEUWESTAD 48. .'. Telef. 480.
.-.
' Jaeger Ondergoed ======^^=
=.-3:
voor .HEEREN, FABRIKAAT:
VV. BENGER
SÖHNE,
===== Stuttgart,
2en KELLNEP,
I
I
MATIGE PRIJZEN. ii ■■!■_■
nn
■ ranM._m
w\wm ummmmi AMSTERDAM,
levert alle
soorten Kunstmeststoffen tegen scherp concurreerende pryzen. Vraagt prijs en condities.
Verlenen*. K. J. SCHAT, Leeuwarden. TELEF.
433.
Spoedige indlensttJredm£g^_-,^
GEBRs. IBELINGS,
ELECTRO-MONTEUR.
bekwaam
HEERENKLEERMAKERS,
A. J. TER-'STKA,
II Ontvangen: LEEUWARDEN.
Birdaard^
***** 6RANITO-WERKER.
"Gevraagd voor
dir.'»
Vaal werk.
I Nieuwe Engelsche Winterstoffen.
IN ALLE MATEN EN KWALITEITEN RUIM VOORRADIG.
ii^JixmstWwtÈSM
fiSffëfrWfflf
maaltijd^,',^^^ t»-.'?
Gevraagd eene at
Hoofdnummsrs van Vrijdag a.s. af:
||
Tevens geregeld voorradig: Versch geslachteRunderlappen SO cent. wm Rollade en Buf 90 Gehakt en Soepvleesch 80 BEVROREN RUNDVLEESCH: " Gehakt en Soepvleesch 50 cent. Runderlappen 55 Rolladen en Stukjes 65
J.
I
[BIOSCOPEN.
60 cent. 70 70
Aanbevelend,
?
ven, leU«TT,_j__ K.FALKE>"ABz, Agent der Leeuw. Cour. te Bolsward
H. V. VAN WIJK & BOERMA,
In BRADA'S SLAGERIJ
verkocht als: Lappen, Gehakt en Polet Rnlladen (fijn gekruid)
rerrukkSau ..^ Th**"' l'uH?°
Hulp in de huishouding
Notaris Mr. F. D. POELSTRA te Leeu-
PT
Ik aan l, id Ol ft door l' we t ligheid. Ge za mt. iv welke kleur gewaad K n v nt, altyd en altijd bewonder ik r w fijnen sxnaak. Vergun mij, miJnfs l w naam voluit uit te «preken ronder U, U verrukkelijke m" iou'i Amandel tj«a de voornaam-te winkeliers in t g (bij 0l wareu i per ,„<. °knjKbaar) i. een alleen al- gij als Mgereelrt prijkt
exati-
TE LEEUWARDEN.
Aanvaardinr
_
T!
ik verraai
w:i>
LOGIES
"rVHVW
'
Alléénverkoop:
Z____Z Ook verkrijgbaar gesteld bij den hoer HARRY Print Hendrikstraa» 12. ■
CARBID Korrel
=
KISTJES VAN 50 EN 100 STUKS
Opgericht 1870 fl | B. STOFFELS NAUW 186 jj
PRIJS f 10.-.
bemin l
,!i
AI
GRONINGEN'S ONTZET 1672 28 AUG. 1922
Streek, provisioneel veilen, krachtens art. 1223 B. W.: Eene TIMMERWERKPLAATS met epen grond, benevens 2 WONINGEN, in de kom van 1 zeer geschikt gelegen Birdaard, aan den weg naar Steenendam, nabij de brug en aan de Ee. in 4 perc, a_ d.
12 Nov. e.k.
Stoommruht'lfabriek „utr ik
n
NIEUW BORDJE
MONSIEUR.'
STEENWIJK.
m Elke week meer afnemers Van onze m RECLAME-SIGAAR et. m H =. | M
AARDEWERK „DE PORCELEYNE FLES"
I
GEBR.
«
»;! ______________________^^il^^M«i^BMWWaWMH
ECHT DELFTSCH
iMNDÉWS en WONINGEN,
ling
Smaakvolle modelltn_ UÜmTli solide constructie.
S!S*gs«Mg+SS4>SS»gSo:g^^
HET BESTUUR.
bleek, groot pl. m. 96 c.A.. aan de Ee, in hunr bij S. v. d. Velde. 4. De WONING met open grond, ten zuiden, groot pl. in. 95 c.A.. in huur bü W. Terpstra. , Aanvaarding 1 September e.k. Beta-
Ltttring Ar* aan parHeuMarm.
■____________________. M «_______ M
worden uitgenoodigd morgen, Donderdagavond om 8 uur, bijeen te komen ln de GYMNASTIEKZAAL v. d. Chr. H. B. S. Achter de Hoven, alwaar Inlichtingen omtrent die demonstratie zullen worden gegeven. Groote opkomst wordt verwacht!
als: 1. De TIMMERWERKPLAATS met erf, groot 49 c.A., in eigen gebr. bii H. J. v. d. Meulen. ,2. Een plek open GROND, ten Z. van an aan het vorige perc, groot 46 c.A.. in gebruik alsvoren. 3. De WONING met voorgelegen
0
iplete Meubileering.
Fa " I. J. SLAUERHOFF - LEEUWARDEN. {♦
■■
DAMES en HEEREN. MEISJES en JONGENS, LEDEN en LEERLINGEN van Gymnastiekverocnigingen en Rijksgroepen. die lust hebben om mee te werken aan bovenbedoelde demonstratie,
Suiiiriibrtimintrtnqeii, Clubfauteuils,
5.-. per El). f 6.50 en f 7.25 per Meter (f 4.50 en f
1
Lichaamsoefeningen
BEDUIDEND VERLAAGDE PRIJZEN.
PRIJSVERLAGING,
\£
WIJ NOTEEREN THfcNS DAARVOOR:
ÖEmoKST^ATTE K VAN
-
VOORRADEN.
ke\
BELANGRIJ
i.nim'ol'
Biedt zich
koetsier,
aan
Voor
voermansknecht "'» expeditie
"
"«"JJ e°JJjSi
kSD van 23 ÏW paarden kunnend», omgaan.. "^A-Jen. Onze Engelsche relatie ia weer in staat ala vóór den oorlog tij hengsten houder in <''"s' uitsluitend STOFFEN te leveren van bijzondere teekening, waarvan Jßrieven, onder no. 30, ieder seizoen eene geheel nieuwe collectie wordt aamengesleld BCHI alléén voor dit Stolfenhuia. De nieuwe Engelsche collectie brengt o a de goede ENGELSCHE aangeboden, i goorden »o ZWARE KAMGAREN STOFFEN en WHIPCORDS relau.'n rn vrijen tyd, voor 5 Friesland. Hu «fsrhiktheid vermeiUn met fr., Br. verdienste. wera vroegeren en tegenwoordige
%'lDTbureau»»^^
ft
"
AGENT gevraagd voor van artikelen aan den verkoop
Wijnkoopers, Likeur stokerijen, Mineraalwaterfabrieken, Apothekers en Chemische fabrieken yoor de geheele provincie Friesland of plaatselijk. Bij voorkeur iemand die reeds relaties in deze branche heeft. Aanb. met opgave van referenties, onder no. 3838, aan SCHELTEMA & HQLKEMA'S ADV.-BUR.. Rokin 74, Amsterdam.
''"7-
1
VERMIST zwartbonte
eene jonge,
Mr-L**
cht
FUiTrEnEEfGEVRAAGO, /500 | P« tPeen aflossing van .__-10 pet. rente. dezer Br. fr., no. 3750, bureau
cour»0'
Leeuwarder Courant Donderdag 24 Augustus 1922
fWEEDE
BLAD.
Geneeskundige Brieven. VII.
Zwemmen IV.
Redden van
drenkelingen.
tengeeen schijndoode bij te brengen (niet alleen bij verhanging, volge van verdrinking, maar ook gasveretikkinig of aanraking met electrischen stroom) kunnen aanspraak maken op een medaille of geldelijke belooning met diploma. Bovendien steunt de maatschappij het geven van cursussen in het redden van drenkelingen en eerste hulp bv ongevallenen subsidieert verschillende vereenigingen, die op verwant terrein werkzaam zijn. * laatste behooren sedert eenige jaren ook de vrijwillige brigades tot het redden van drenkelingen. Deze uit de zwemwereld voortgesproten vereenigingen bestaan uit leden, die proeven van voldoende bekwaamheid habben atgelegd en zich vrijwillig beschikbaar stellen om bij voorkomende verdrinkingsgevallen hulp te van verleenen. Volgens het laatste jaarverslag van het redden den Nederlandschen Bond tot drenkelingen, waarin zich de verschillende brigades hebben vereenigd, vindt men deze reeds in 18 gemeenten van ons land. In Amsterdam hield de brigade op 31 Augustus 1921 een goed geslaagde demonstratie in den Amstel. Naar aanleiding daarvan schreef de voorzitter in het „Handelsblad", dat de brigade nog niet algemeen bekend was, hebeen bleek, toen aan een winkelier gevraagd was een reclamebiljet in zijn winkel op te hangen. Hij antwoordde eerst afwijzend, omdat hij met dat Le«er des Heils niets te maken wilde hebben. Beter ingelicht, gat hij gaarne zijn toestemming, hij was zelf een good zwemmer, maar verklaarde niet te weten, dat in Amsterdam iets van dien aard bestond. Verder vermeldt de schrijver, dat in Den Haag op een dag vijf menschen door het werk der Haagsche brigade , werden gered. In het genoemde jaarverslag worden 28 reddingsgevallen vermeld. De meeste brigades staan in verbinding met politie en andere gemeentelijke autoriteiten. De best georganiseerde dienst wordt complete^ in Haarlem gevonden; daar bestaat een reddingstelefoondienst, aan 36 bruggen hangen haken ter beschikking van het publiek, op /O plaatsen aan het water vindt, men een reddingslijn met riem en bal, die vooral bij ijsongelukken van groote waarde zijn, 40 ingezetenen hebben ladzijn, ders beschikbaar gesteld; deze ladderposten evenals de seinposten, door schildjes kenbaar, terwijl aan de deur van elk lid der brigade een klein sehiidje is geplaatst. Die reddingshaken werden in den beginne wel Daarover schrijft boveneens weggenomen. schrijver in het „Handelsblad". „En al bedoelde moeten ook af en toe verloren geraakte of gebroken haken vernieuwd worden, dit is slechts een kwestie van geld en wel van zeer weinig geld ;n vergelijking met de kostbaarheid dier menschen. levens, die er allicht door behouden kunnen worden." En verder: „tot slot mag nog gewezen worden op de eigenaardige beteekenis van het „vrijwillige" der bngrade. In het vrijwillige Hgt de kracht en het bestaansrecht der brigade opgesloten. Het moeilijke en gevaarlijke werk der brigade-leden kan alleen vrijwillig worden gedaan. Ik geloof, dat geen gemeentelijke of rijksdienst het zou durven onderstaan, dat werk op te dragen aan zijn personeel. Inderdaad, van niemand mag zoo groote opofferingsgezindheid gevergd worden, maar niets belet, om als zij vrijwillig wordt aangeboden, haar dankbaar te aanvaarden. Geen sport, maar practisch toegepaste naastenliefde!" Toch mogen wij bij dit alles, hoezeer het ook aller belangstelling en steun verdient, nimmer uit het oog verliezen, dat het beter is zich zelf te kun. nen redden wanneer men**in gevaar verkeert, dan dat men afhankelijk moet zijn van de hulp van anderen. En te meer wordt een aansporing in deze richting gerechtvaardigd, omdat door het algemeen beoefenen der zwemkunst ook de lichamelijke opvoeding van ons volk bevorderd wordt. Terecht schrijft de ijverige secretaris van den Nederlandschen Zwembond, dat deze niet alleen een taak, maar ook een roeping te vervullen heeft. Die roeping is „het volk weerbaar te doen zijn, als het in ongewensehte aanraking met het water komt, het te doen profiteeren van de hygiëne van lichaam en raeosl, die uit het water is te putten." Het is dan ook goed gezien, dat die Bond er met alle kracht naar streeft om het zwemonderwijs aan de jeugd te bevorderen. Hij doet dit niet alleen op papier, maar heeft den practisohen weg gekozen om de opleiding van zwemonderwijzers ter hand te nemen. De Bond neemt hiervoor een examen af, dat strenge eischen stelt, zoodat het uitgereikte diploma voldoende waarborgen biedt, dat de jeugd gerust aan deze onderwijzers en onderwijzeressen kan worden toevertrouwd. Van harte kon daarom worden ingestemd met den titel van het onlangs verschenen orgaan van den Bond, en roepen wij het Nederlandsche volk in zijn eigen
Totdeze
de bevordering van eigen gevermogen om zich zelf voor verzondheid en het behoeden, de zwemkunst drinken te kunnen ander uitkan het water te redeen om komen pas te den. De practische beteekenis wordt aanstonds duidelijk, wanneer men bedenkt, dat in ons land gemiddeld duizend menschen per jaar den dood vinden. Hoevelen er gewater ïn het zekerheid te is niet met worden, red zeggen. Maar ieder zal de wenschelijkheid beamen om het daarheen te leiden, dat het eerste getal steeds kleiner, het laatste steeds grooter wordt. lemand uit het water te redden, is meestal een zeer moeilijk en zwaar werk. Voor zoover het betreft een drenkeling uit het diepe water op het droge te brengen, kan dit beschouwd worden als het maximum, wat van een zwemmer gevorderd kan worden. Het mag zijn einddoel heeten. Om het te kunnen, is echter niet alleen noodig dat hij een uitstekend zwemmer is met veel uithoudingsvermogen, maar tevens moet hij weten, hoe tegenover den drenkeling gehandeld moet worden. Want het redden is niet alleen zwaar maar tegelijk gevaarlijk werk. Wanneer de drenkeling in zijn doodsangst don redder vastgrijpt en deze weet zich niet te bevrijden, dan kunnen zeer gemakkelijk beiden verdrinken. Terwille van de reddingskunst alleen reeds moet daarom de sportieve beoefening der zwemkunst worden toegejuicht. Door wedstrijden in de verschillende zwemwijzen, in duiken, springen, estafettezwemmen, zwemmen over langeren afstand, gekleed zwemmen en niet het minst door bet water-polospel wordt een behendigheid en uithoudingsvermogen aangekweekt, die in geval van nood uitstekend te pas kunnen komen. Daarnevens moet dan nog geleerd worden hoe men zich in het water met een drenkeling, die dikwijls bewusteloos of schijndood is, moet bewegen, maar vooral hoe men zich tegenover een tegenspartelenden drenkeling heeft te gedragen. Een drenkeling heet zich „aan een stroohalm te willen vasthouden". Hoeveel te eer zal hij dan niet de polsen of armen van den redder vastgrijpen, om diens lichaam of hals grijpen en hem zoodoende elke nuttige beweging onmogelijk maken. De redder behoort te weten hoe hij zich dan kan losmaken uit zulk een noodlottigen greep of omarming en hoe hij den drenkeling van zijn kant kan beet houden zonder verder gehinderd te worden. Een eigenaardige volksoverlevering is waarschijnlijk de reden geweest, dat eerst in de tweede helft der 18de eeuw aan het redden van schijndoodr drcnkelingen meer aandacht werd geschonken. Tot dien tijd was eigenlijk verboden in zoon geval iets te doen, en bracht men den bewustelooze al op het droge, dan moest men toch altijd de beenen nog in het water laten blijven, totdat de politie kwam. Dit begrip was zoo vastgeworteld, dat afzonderlijke ordonnantiën noodig waren om bekend te maken dat men een drenkeling werkelijk mocht redden. Dit gebeurde omstreeks den tijd, dat de Maatschappij tot redding van drenkelingen in Amsterdam werd opgericht (1767). Door deze maatschappij werden belooningen uitgeloofü voor geslaagde reddingsgevallen en tevens werden de middelen bekend gemaakt, die dienstig waren om een schijndoode tot hat leven terug te brengen. De geschiedenis dier maatschappij levert zoodoende tegelijk een geschiedenis van de opvattingen omtrent de methoden, die bij schijndooden werden toegepast. In den eersten tijd stonden in hoofdzaak uitwendige middelen als aderlating en het merkwaardige tabakselysteer op het programma. Het moest nog vele jaren duren eer de kunstmatige ademhaling bekend en toegepast werd. Steeds is de maatschappij met den tijd meegegaan en zoo worden tegenwoordig door haar twee kleine brochures beschikbaar gesteld. In een daarvan wordt geleerd, welke handgrepen noodig zijn om een drenkeling uit het water te halen, in het tweede hoe men bij schijndood heeft te handelen. Beide boekjes zijn van eenige duidelijke welbegrepen belang toe: plaatjes voorzien, en worden op aanvrage aan den Te water! secretaris, Rokin 114, Amsterdam, kosteloos toeH. A. S. gezonden. Zij, die door deskundige toepassing der voorgeschreven methoden er in geslaagd zijn,
Behalve
voor
FEUILLETON.
KRUISENDE WEGEN. Naar het Engelsch
van
LEONARD MERRICK.
11.
„Nu goed", zei Mary. „Als u tevreden is, Oen ik het ook. Ik zal niet beweren, dat mijn diensten verlangd worden en u zult toch ook wel begrijpen, dat ik graag slagen wil. Als ik, door mijn trots in mijn zak te steken, daarmee tegelijkertijd een inkomen vergaar, dan ben ik bereid dit te doen!" Het werd een vaste gewoonte mr. Collins, haar op haar middagbezoek aan het uitgeverskantoor aan te moedigen met voorspellingen van veel succes en dikwijls lukte het hem, althans haar het ergste tegenop-zien weer wat uit het hoofd te praten. Toen ze bij de eerste gelegenheden terugkeerde met haar berichten van: „Uit". „Niet noodig". „Leest nooit". „Heeft geen tijd", enz. was ze bang, dat ze nog onderhouden zou worden over gebrek aan een handig optreden; maar mr. Collins was altijd even vriendelijk en bleef maar verzekeren, dat dit enkel de teleurstellingen waren, die ieder wachtten in het begin. Bij zich zelven begon hij wel wat te twijfelen aan haar geschiktheid voor het vak, maar hij mocht haar graag en daar hij wist, dat sommige orders zichzelve dekken zooals het in den handel heet, wilde hij hier best eens wat langer over laten doen, alshaar ze dat dacht, ze daarmee leeren kon,
van
~Uit?'.
Het waren vreeselijke dagen voor Mary Brettan, die doorgesukkeld werden zonder eenig resultaat, terwijl haar armzalig fondsje hoe langer hoe meer uitgeput raakte. En, als ze eens dacht, hoe lang ze haar ieder op zichzelf vielen, dan was het nog verwonderlijk, hoe de week zoo gauw omkwam. Dit is een tegenstrijdigheid, die vooral huurders opvalt en, toen haar de rekening weer gepresenteerd werd, keek ze de hospita aan met een blik vol wanhoop. „Mrs Shiittlewortih", zei ze, „ik heb nog niets bereikt, ik had gehoopt, u te betalen en ik kan niet. Ik ben geen oplichtster, ofschoon het er veel van heeft; ik ben colportrice voor een uitgeversfirma en ik heb geen enkele bestelling opgedaan". Mrs. Shuttleworth keek haar aan met duisteronderzoekenden blik, en Mary hield den adem in. verbeeld je, dat ze eens weggestuurd werd; want een ritje met den omnibus kon er haast niet op overschieten, daar drie van de vier shillings al op waren. „Hoe denkt 14 hierover?" vroeg ze aarzelend. „Kijk, ik denk er zóó over; ik ben niet hard en zou niet graag een fatsoenlijk meisje op straat zettem Ik weet maar al goed de gevolgen van zoon daad. Maar ik bente een werkende vrouw en dus kan ik niet blijven zorgen voor een ander zn ontbijt en thee, als ik er nooit iets voor krijg. Houd u de kamer nu maar wat; de huur kan wel blijven staan. Als u de maaltijden dan maar alle buitenshuis wilt gebruiken, tot we weer quitte zijn". In haar pension dus op een schopstoel, met geen enkel verpandbaar artikel meer en slechts in het bezit van één shilling, waar ze mee toe moest tot ze een^bestelling kreeg op het „Album der Uitvindingen", had Mary's ellende wel den nijpendsten vorm aaiigenomen, dien men zich kan voorstellen. Om zuinig te zijn, als er nog ponden overblijven, kan geschieden met overleg; spaarzaam te zijn met de laatste zilverstukken is óók nog mogelijk; maar aangewezen te zijn op enkele stuivers, beduidt een
UIT DE PROVINCIE. Oranjewoud, 23 Augustus.
Doordat het weer
heden ongunstig was, was het bezoek aan het Christelijk Zangerafeest niet zoo groot als gewoonlijk. Er De uitslag was werd in drie aideelin.'
man een overheersehende positie zal toekomen^ Zoo behoort het althans te zijn. Een alleszins belangrijke vraag, die niet sonder meer kan worden voorbijgegaan.dat de KabiHel valt toch niet te ontkennen, netsformateur de man is, van wien de inspiratie, de drijvende en doorzettende kracht zal dienen uit te gaan in de naaste toekomst. Het zal zijn stempel op het beleid van het geheele kabinet moeten zetten. In het generaal gesproken is dit êteeds het kenmerkende van dengene, aan wien het Kabinet zijn samenstelling dankt. Thans geldt dit in versterkte mate. Het is bezwaarlijk te betwisten, dat het toekomstige werkprogram van het Kabinet van dien aard zal zijn, dat van den Kneuterdijk het beslissende woord zal dienen uit te gaan bij de oplossing van tal van problemen. Meer dan eenige andere is daarom de portefeuille van Financiën ditmaal belangrijk. Zij zou derhalve het best passen in de handen van hom, die door het vertrouwen der Kroon zal zijn geroepen om te verwezenlijken hetgeen de inhoud van ue jongste stembusuitspraak is. De mogelijkheid beslaat natuurlijk, dal onder bepaalde omstandigheden het niet wel mogelijk is aldus te handelen. " Objectief gezien echter is het moeilijk om dr juistheid te ontkennen van hetgeen dr. Kuyper over deze questie nu 25 jaar geleden eens sprak: „Laat de premier gaan zitten op dien zetel, vanwaar het beslissende woord ter oplossing van do politieke problemen van het oogenblik moet ge-
3e afdeeling le Prijs, Prijat den Heer te Nieuwebrug, de heer W. v. d. lilas met 96 punten. 2e directeur de heer prijs, Looft den Heer te Steggerda, prijs 3e Looft den Heer Tuinen, punten; 05 k van mej. R. Beumer, 81 pundirectrice Hoornsterzwaag, te ten Katlijk, directeur 2e afdeeling, le prijs Halleluja te prijs O.N O. te 2e punten; de heer D. Runia. 104 Oudehaske, directeur de heer W.
'direoteur
;
direc-.
.
’
’
PERSOVERZICHT.
honger zóó nijpend, dat die niet langer dan voor één uur gestild kan worden en een zwakte naar hoofd en lichaam, tot de keel dik is van ingehouden tranen en de oogleden gezwollen van uitputting. Hoezeer haar vruchtelooze tochten haar ook vermoeid mochten hebben, toch legde ze de terugreis naar de uitgeversfirma te voet af, iederen stuiver krampachtig vasthoudend, wakend over het armzalig bedragje met een volharding, waartoe doodelijke angst verplichtte. De vensters van vreemde restauraties, waar de smakelijkste dingen verleidelijk stonden uitgestald; de vensters van Engelsche restaurants waar volop vleezen werden gezien, bekoorden haar het oog zoozeer, als ze dit van voedsel nooit zou hebben mogelijk geacht. Ze wist wat het zeggen wilde honger te lijden en begon te begrijpen, hoe het de menschen tot diefstal bracht en wist dit nu ook te verschoonen. Zonder dat haar kleeren daarom zoo gauw armoedig waren geworden, was haar voorkomen er toch op achteruit gegaan, doordat ze miste haar innerlijk zelfvertrouwen. Ze verloor dat onbeschrijfelijke, dat het meerdere van het minderwaardevolle ondescheidt op den oceaan des levens. Uit tal van kleinigheden werd zijzelve ook dit feit gewaar: Koetsiers hieven niet langer vragend den vinger omhoog, als zij passeerde, en ééns, toen een adres op de lijst een particuliere woning bleek te zijn, vroeg de bediende haar: „Van wien komt u?" in plaats van: „Hoe is uw naam?" Ze streed voor iedere duimbreed gronds, dien ze zich ontzinken voelde; wendde opgewektheid voor, als het exemplaar haar werd vertoond en verporg haar wanhoop, als ze het met slechten uitslag weer in zijn omhulsel bergen moest. Ze walgde van Victoria Street, met heel haar omgeving; dikwijls voerden haar instructies haar op eenvolgende dagen telkens naar een andere verdieping van hetzelfde gebouw, en daar ze meende, dat de portiers wel vatten zouden het doel van haar her-
haald verschijnen, verwachtte ze met iederen keei haast niet anders, dan dat ze haar verbieden zouden verder naar boven te gaan. Het gaf haar niet eens een schok, dat ze op het laatst totaal zonder iets uit haar kosthuis zou moeten. Ze had da,t immers al zoo lang zien aankomen, dat ze er tegen dien tijd nagenoeg apathisch onder was. Ze aanvaardde dien dag haar taak op de gewone manier, heele reeksen trappen opzwoegend en nog een beetje zwakker, als ze die, weer afdaalde, wegens totale afwezigheid van eenig ontbijt. En eerst tegen éénen had ze haar troosteloos programma geheel afgewerkt. Toen was het vooruitzicht van die wandeling naar huis al erg genoeg en zonder verder uitstel van executie, zonder zelfs nog bij Pattenden aan te gaan, keerde ze langzaam terug en ging te bed liggen, haar best doend den honger te vergeten, gedurende de korte ooenblikken, dat zij insliep. Tegen den avond verdwenen de folteringen geheel en werden gevolgd door een lichamelijke en geestelijke gedruktheid, waarin de allervreemdste dingen het droevigst pathos kregen. Gebeurtenissen van jaren her kwamen onwillekeurig bij haar boven en opeens kon ze tot tranen toe bewogen zijn bij de herinnering aan het een of ander onvriendelijk antwoord, dat zij eens gegeven had; bij een uitdrukking van pijnlijk getroffen zijn op het gelaat van haar vader. 's Nachts werden haar kwellingen nog weerspiegeld in haar droomen en ze werd 's morgens wak-ker, doodsbleek en met holle oogen. Ünder het kleeden hingen haar armen zoo loom neer, dat het haar de grootste moeite kostte toilet te maken, maar ze had geen honger; ze had alleen een dof, verward gevoel over zich. Ze dronk een glas water uit de karaf op de waschtafel en, daar de noodzakelijkheid haar immers dreef tot werken» begaf ze zich naar het uitgeverskantoor, traag voortloopend tusschen de menigte, zich slechts half bewusi van haar omgeving. Zoodia mr. Collins haar zag, raadde hij haar
.
De dalende Mark. om aldaar de nchtnigerj en lelijks kon tot stand gebracht worden, zouden we Canada zal bezoeken, .."in.ie la» ■ds dieper daalt de koers van het Du ons met meer vrijheid in de g*ad« riehtmg kunD studeeren nen bewegen. De bestaande "»««" kend bedoeld, doch ik vrees, dat zn, .ergelekeo .and, Denemarken, u ~,.,„„-,,, ii neb bal bo met den omvang van hun bewerktuug |-ra..kr..|k. d« algemeen 'I In opleveren. Pi.ilsc.dand. BUttig effect ,I,leien Vtsl te stellen. het oog «Wen ves- methode» van weinig ol |t« zou >k gaarne meer en meer wuwtond -. betoogt „het I \|., :!J n Ü8 't onze, en dat tigen op bel feit, dal AMka u:,it gelegenheid zal aanbieden vooi stboden te bet*ude< ir |, „,", hebben ook V groote Verbindingen op velerlei gebied. Mon is Neder , bevoHun ver i land zeer welwillend gezind, dooh dikwerf vrees die mogelijkheden, id van kl ik, dat men in Nederland de tud- weer kapitalen zijn te vinden zijn, niel «il «en. a: ren g< Ook op 'I gebied vnn Onderwijs meen ik, dat van bel oude. 0u« I. zullen b Nederland veel heeft laten voorbijgaan. bouwfakulteiten Alleen!, ../«■"■ "Kaap alleen z'Jn thans 1700 .-.holen mcl meer -aan.... I, dat men li,n , orden. 0 dan 11,000 onderwijzers en onder heef! te duur (blanke en niet-blanke); .lit alleen, wat lager en naar de \ ue Wanneer mt. onderwijs betreft, Pc heersc-hende ~, worden en lullu hun Men uitvoering iiaai-M-iitr verbiadl de van veel jar«Q alleen aan V ca ~p ■belangrijke plannen. Men verwadhl groot,, uit„„e jaren, nou men 10l schr ■broidingen in hel mi.1.1." I U'WJJS, de invoelagere bg scholen en wellichl Mij! landbouwonderwijs aan ik er Neen, en ■Motnen hebben. ring van inslellmg landbouw M-liolen. gelegd middelbare Ti ord| '«.!< van Mia'is ff rungen. De Onderwijzers in natuurkunde en natuurlijk, ,t de vrucht n zijn. Kr /.uilen mag noodig zullen meer en meer cd ai Wie j.^aanV akade-egelen genomen worden erken stroom, «die thana al hi vmische opleiding van onderwijzers in de natuur- gaan en alles nieuw doet worden. Wwtl 1 kunnen kunde. Er verschijnt thans een uitgebreid l>,; van Nederland DOodïg hebben, zijn d lelag van de ..Kommissie over Landbouwonderpen, de mannen, die weten aan te ,ü,- 0 niet de be- pastei "wrmoL wijs", hetwelk, rekening h 'e ■iniit i> verki da merkte middelen, veolom\ allen.!<" plannen art Haal belangrijk, il lel voornemen bestaat, dal een Zuidelijke l.ijn." missie de Vereenigde Staten i 'ik* en
.
■
'
'"" ■* f
.. -
in'Zuid-Afrika
-
.
:
'~
"'" '"
i
landbouwaeholan
.
"'"' ""
ADVFRT^NTSÊN. (O
$j)
Den 28 Aug. hopen onze geliefde ouder» P. T. WESTER
_
j 25-jarige echtvereeniging i
w_ i JK te herdenken. IJtens, Aug. 1922. l\ WESTER.
... WEBTBB,
© ffl
li. WESTER.
» Getrouwd: VINCENZ VOBB en A.
BPOELSTRA.
Stationschef n. T.
M.,
en
H. SPOELBTRA KROL sreven kennis van de geboorte van hun zoon en dochter ai ki: en GEERTJE. Oosterwolde. den 21 Augustus 1922, A. B. OSINGA en A. OSINGA SCHAT geven kennis van de geboorte hunner
dochter
,i
irer Heden overleed, ten ouders te Jisluni, na bevallen te zijn iloo* zoontje, mijn innig enoots geh wii'k.ie i!Ei:i;tu:Iq den ouderdom van bijna 27 jaren, -.van ijk een gelukkige echtv ruim 1 jaar. Leeuwarden, 22 Augu.De di.pt.edroefde eehtgenoote, I. I\WA.
REGINA SCHUTTE.
Q
S. B. vas dek VEEN" hunne
W
*
—
.ehjka dochter, zi: behuwdzu«i«-r en tante WII'KJE BERGH in den ouderdom van Lijna 27 jaren, I'AfA. gel
L E N A.
Wier. 1* Augu Benige kfnnistrevine
-
In plaat* van kaarten. en Voor de vele blijken vau belangstelling, A. KOOPMANS— Boo.w-.ra ondervonden Lij de herdenking van onze gevea kennis van de geboorte van 25-jarige echtvereeniging, betuigen wij hun zoon ook namens onze kil n/.eu harteA D R I A -v lijken dank. 21 Augustus 1 Akkrum, Wommels, Augustus 1022. G. TJALLEMAen ECHTGENOOTE. B. ALG RA en A. ALGRA—K T.JEBI De heer en mevrouw kennis van de geboorte DAKDEN-NE ANi.iiTM.A betuigen hua geveneenU hierbijDOL'WE. zoon hartelijken dank voor de vele blijken van vau Garijp, 19 Augustus 1922. belangstelling, ontvangen bii hun zilveren huwelijkse D. P. BOSCH en Workum. 24 Augustus 1022. 8. BOSCH-OLIYU'.i; I's tank oan alle sibben en frjeonen dy geven kennis M>n de ireboorto van hun 't rj«j) _n silveren liouliksfeest en do trou- zoon dei fen lis bern hjar tige hilangstelliiii; .lACiißl's MARTINI tnanden. Foudgum, 23 Augustus 1922. Deinum, 21 Aug, 1882. ige kennisgeving, JAKOB BOS AELTS.IE BOSCH-VAN GORKI IM. F. OVERDIJK en K. OVERDIJK—«■ Haas geven kennis van de geboorte eener *«* Ondertrouwd: L. ANNEMA en I).
Dronrijp, 23 Augustus
BOOMSMA.
I
Huwelijksvoltrekking 7 September e. k. A Igemeene ken n iêftftng.
In plaats vau kaarten.
"
*»* Ondertrouwd: J. 11. MO EZ EI. AAR en ,T. WALBTRA.
Leeuwarden, 23 Augustus 1022.
'V
Ondertrc uig. 1922: L. bij de LEIJ, rein.», en A. I'AI'.HK, Beriikum. Huwelijksvoltrekking! I September 1022.
DOCHTER.
Qontam,
, ■'
,*** Getrouwd:
B WIJMENGA T. ANTO \.
ph
die tevens, namens wedorzüdscli<> fauiilie, hartelijk dank betuigen voor de leei blijken van belangstelling, vi hü hun huwelijk ondervonden. vplp
'«arijp,
24
Augustus
1922.
staat".
Ingevolge haar verlangen schreef hij enkele namen op. „Veel zal ik er u maar niet geven; probeer het met die stuk of zes". „Dank u", zei Mary Rrettan, „dat zal wel genoeg wezen". Ze ging naai beneden en vandaar v/eer op straat. De drukte van het verkeer gonsde haar in de ooren; het gedreun en geratel op de steenen hinderden haar geweldig. Ze voelde zich, als een kind, geheel in de macht van reuzen en zou hulpeloos de armen omhoog gestoken hebben met een smeekbede tot God, om dit toch het eind te laten «rijn; om haar spoedig en kalm en zonder veel pijn te laten sterven.
.
HOOFDSTUK V.
*A waséén l^"E " Hi" 9 ndversierin sletèn' l eCnMoVb," Kl eL\_*'2rd' be^heulen »*" "wieling boeken W_ "" verBavên mv-r' het _i aanzien. v* Ml lange, witte tafel voor het "" mi van een nuis in Detahay ,fe",ik di"lSt dCed "l
'
h
'en
BEBGHC
11 eden overleed plotseling onse beste
man en vade» KA, HOTZE Fi in den ouderdom van 70 jaren. igUStllS 1' Wed. J. 'A-vas Haarlem. G IA« Am«f«rrf«m
' ' V.
__SS--S_-SS__S_S__S_«___S____-_-_S_«____«_S_B___i_i
Heden overleed, in het Bonifariim leht, in d :ira van mini 71 jaren, ouze Leute 0 HIEL EOSBA Leeuwarden, 22 Augustus 1922. jus traat 39. W. 11. LAAGLAND—PianB, 11. 'M. kenniageving. Geen bezoek.
liige
Heden ovei (Bayern) ome lieve en nicht
Kaufbeureu dochter, suster
A N N den in ouderdom van 24 jaren. warden, 22 Augustus 1 i
'
ll— v. u. Ih nr.r.W.S.-IioNEI',.)UM, i1
.mst.rAinster Heden overleed tol ow«« dirpe droefD BOOMdam heid, zeer onverwacht, in de hop. ( T. D. Hb.DE. ' eeuwigen levens, mijn geliefde « ! Leeuwarden, genoot en vader .1. WII.H. v. u. HEIL WISBI Gl \ VI.KEMA, "ig. in den ouderdom van 14 jaren, na een genoegelijke echtvereeniging van I, lijken van deelneming, ruim 21 jaren. betoond Lij de riekte en het overlijd, Oudega (W.j, 22 Augustus 1922. muen gehelden echtgenoot en zoon, betuigen i, hartelijken De diepbedroefden, dank. ugustus 1 Wed. W. VALKEMA-H. ; lit aller naam, KINDEREN. en Wed. .1. STELLINGWEHFv. r.. Wai.
sterk aan, maar liever dadelijk naar huis te gaan en rust te nemen. „U ziet er in het geheel niet goed uit", merkte hij op, terwijl hij echt met haar te doen had. „Blijt er vandaag maar eens in; als u zich zoo onwel voelt, zult u toch niets uitgericht krijgen". Ze glimlachte eens wijs, om dat vertrouwen vnn hem, dat „een dag er in blijven" haar "oed Zou doen. t „Juist door uit te gaan, zal ik nog 't best over mijn onwel-zijn heenkomen. Geelt u mij de lijst maar; alleen zal ik daarna niet meer op het kantoor kunnen aankomen; daar voel ik mij niet toe in
d._
aller naam, J.
I
Augustus
Heden over,, <
V Troud:
.1. VAN DER WAL en B, BOSCH, dy 't mei üt nanimo fen hjar sibben oan beide kanten, hertlik tank sizzo for hwet hja foar en by it trouwen _nd< Il 3 wwp. Nijo Skrdns. 21 fen Rispm. 1022,
22
erwacht,
11,.
venster, overdekt met ontwerpteekeningen en verl
en Nn hoogtemeter in den hoek. gaven blijk, dat het voor een kantoor diende. Een man, die bekend scheen met de omgeving, was juist de gang binnengekomen en terwijl hij de trappen opliep, werd de uitdrukking op zijn gewoonlijk zoo streng gelaat bij voorbaat al vriendclijki-r door het naderend welkom. Hel was een niet-krachtig gebouwde man, wien men in den regel een jaar of vijf meer gaf. dan de twee-en-dertlg, die hij in waarheid telde; een man d:e volgens gelaatkundigen zeker maar weinig, maar' dan ook hechte vriendschap sloot. Mogelijk was het de Schraalheid van gelaat, dir tt deed schijnen, dan hu was; moi.liik ook de ernst. Hij zag er niet naar uit, of hu kciijk lachte; of hij veel te lachen vond in he leven. ILj leek niet gauw onder den indruk of getroffen door iets; of een man, die bijvoorbeeld een vroolijk lied zou zingen. Men kon zich hem nog eerder denken als den man. die zijn koelbloedigheid bleef bewaren te midden van een paniek, dan als iemand, die zou deelnemen aan een gecr.t'driitbetoon van de toeschouwers hij een wedstrijd. Niet dat zijn uiterlijk nn bepaald heldhaftig wai te noemen, maar men kon zich hem nu eenmaal niet ■irstellen. Hij draaide den knop alvast om, terwijl hij aan de deur klopte en liep het vertrek in, zonder antwoord af te wachten. Die daar binnen zat liet zijn ttekenhoek vallen met geraas en riep innig verrast: „Philip! Rij Jupiterl Ouwe jongen, jij daar?'' Dokter Kincaid vatte de hem toegestoken hand met stevigen druk en toch altijd eenige terughouding. k ben het. fn hor maak jij het?" Walter Corn trok hem in den veel gebruikten
Sm^S?'ksKL **** H"
M
waaronder elk nuttis 1 ■ 'ev-n valt
Maar
van den II
;' vaa
Paulus i
'"-
|
I blldilt de wè
,Z,Hie duivel' _Srik«en d °S-
■____________c^______n-_H__-_-_-_-_-_--_______
Aanbestedingen. ijs
\\
le
rgt,
den
i
-~
t.
"
lag,,,
n
*" A.
r.^Z»». "ekkum
itaaw
"".B._.
'H-Mtun,
te
' ■niK -„'
'T VïllSn ftlP»l«
e
■ter Zee te W.i*..
s»«*-V te _t-ï
enz.
Kerk on School, Benoemingen,
i
defcüJ"
wM Wi jfv_L^ tM.
Kwel
ROOKT A^P-^.BfitaA
Uiltje
U toch niet met de vraag, waar gij Uw drukwerk zult besteilen. Waarvoor ia er anders
«SIGAREN IN AUE
De Coöperatieve
Dr. i. fl.RöMERenDr.P.CIöMÈi.
Handelsdrukkerij te Leeuwarden.
PRUIEMI
zijn vanaf Zaterdag 26 Augustus
tot nadere aankondiging AFWEZIG.
TrTA. OVERBOSC N. V. HANDELSVER.
P. S. BAKKER
Vrouwenarts,
SPANJAARDSLAANI27, is Vrijdag 25 Augustus weer te CONSULTEEREN.
RECLAME UITVERKOOP TandartsKÖÜßËN
REGENJASSEN EN
MOTORKLEEDING EXTRA KOOPJES Leeuwarder Tandheelkundige Kliniek, Doelesteeg 16. t o. Gerechtshof, LEEUWARDEN. tanden
KunQt
3 gulden per tand. 50 gulden per geheel gebit, met inbegrip van pijnloos trekken Kliniekuren: 9-i en 2-4, Zaterd. 9-12
maak je het?" herhaalde dokter Kincaid. „Uoeo. Wanneer ben je gekon"
„Gistermiddag?"
„Blijf je hier lang?" ",1 dag ol twee, drie?" „Een pn, ..Heb een sigaar. Ook een probeeren'» ..Dank je „Ze staken op en Corri schoof voor zichzelf een stoel naderbij. „Wel, wat heb je voor nieuws?" vroeag hü „Niets bi zonders. En jij?" maakt de. moeder 't?" „'t Gaat nog al; ze is meegekomen". „Zoo? Waar logeer je?" „In een hotelletje. Ze heelt me heei wat opdrachK ten meegegeven „Die je je niet meer herinnert?" ier van wèl; je moet haar komen op.oe-
.
''
„Dat zal ik heel graag doen". Kom dan vanmiddag bij ons eten als je geen afspraak hebt. We hebben een eigen kamer en " Dan kunnen we nog eens een heelen boom opzetten I Wat doe je dan op den d „Een paar dingen die niet veel tijd in beslag zullen nemen, maar ik wilde eerst hier aangaan Wat zijn jou plannen?" ■r twaalven moet ik er even uit, maar in zoowat een uur kan ik terug zijn en dan kan ik verder zonder bezwaar „niet thuis" geven". ..Dus dan kan je mee uit?" „Als je zoo lang wachten wilt?" „Goed. Drommels, waar zitten je lucifers?" „Lucifers houd ik er niet op na. Maar gebruik
The Timr-
geleverden arbeid, te \.
„Weer echt een zuinigheid van joul Gooi me het blad maar even toe." w««»t "aar, Kincaid kreeg een vlammetje en warmde zijn lange beenen bij het vuur. De heeren zaten ge-
(voorh. JOS. OTTE) is Vrijdag 25 Aug. NIET te Leeuwarden te consulteeren.
Kosteloos Vervolgonderwijs (vroeger Herhslingsonderwijs).
WKTHOUDEES
van Leeiw.rdeT. brengen ter algemeene '°or .lat ReleK' vs tot het ontvangen van vsrWT osderwijs in do avonduren van 6 tot 8 uur, op Maandag. Dinsdag, l)onder-i« ..mmber 1922 tot ran leerlm-
est««J
lIOOL
11
.
op Vrndsg
(Oost
1'
dn avonds van fi tot ,1 uur. de aangifte moet het vaccinatie.eiegd. bewijs wol nd Nader sal worden hebben ,l«
aangifte
1 ke, 11,*?" «f sal.ptaata
'
meines., het verv.lgonderwgs aan hebben-
~
"'
v r ,|.„ cursus
open
iwerwenscb» .ich opnieuw san »
.
1000
Augustus IS» "miwarden. . 23.„.*A-ic/frrj voornoeaa.
'
noegelijk in stilte te rooken. u_j. ..Wel', zei Corri, het zwijgen eindelijk verm kend. „hoe gaat het in het ziekenhuis? Hoe d-« 't je danvindt „Moeder is er minder mee ingenomen, ze u v" het thuis zoo vreeselijk eenzaam. Ik dacntwti. er binnen een paar maanden wel aan naar zou; ik kom toch ook zoo dikwijls bij ais >> ik kan; maar ze klaagt nog evenzeer t-e haar. voor begin. En 't is dan ook saai niet sterk moet je denken". „Ja, dat weet ik". fo<\ maar eens, dat ik aw« ..Vertel jij haar dan maken, Wally. A ■ tijd mooi carrière zal op " maar in gelooft; dat fleurt haar tenminste „Maar dat doe ik altijd". heeft, „Zeker. Als ze jou dan ook gesproken e kijkt ze mij een weck lang vol trots aan~*.« wat betuigen, maar niet ophouden te "e dien mr. Corn vina*. te knap. Het eenige. dat ze op je aan bent getrouwd (fat je niet heeft, is, verte ve llen/ ie haar maar eens an,k er, ïS»a,»de doordat N. zeker komt. dit ud dat op naho schrijvers dat noemen, een „ideaalen v/arm heD „Je maakt mij nieuwsgierig. Hoe je dat opgedaan?" „Verleden jaar. Ze was een uiterst hein dochter, hield heel haar familie voor ,_!*"«■D* mijn ideaal is er juist een, d* ,Kl W,JZC; eilbanr on» # in7 ict. dat haar moeder niet 0A K broer, teen geluKKig „het en dat gebied allerlei i» " wel voor verbetering vatbaar
.
...
».«
_„
eeni
.
liefhebbende
„
""? <*'.
VtTn
«'««"«''tehu"." (Wordt
*"
°°
vervolg*
rGEEIt 'ZUIV.RDER-GEËN FWNEI.
[circus caroli.
l
B^tW^^sJvG/'KI
■
'
I
HEEREHHÜinrHARLIH6EN.
TWEE VOORSTELLINGEN. 's avonds 8 uur.
Kaarten verkrijgbaar Sigarenmagazijn „DE DRIE KISTJES",
HIELKEMA, Kelders en aan de CIRCUSKASSA.
1
’
31 AUG.
-
-
DOKKUiVI
31 AUU
Motorbehendigheidswedstrijd voor SOLO- en DUO-RIJDERS. PRIJZEN: LUXE VOORWERPEN.
ONDERWIJZER,
’
EN BOUWLAND, ARUM.
Notaris S. VAN DER BURG ta Makkum zal op Woensdag 30 Augustus 1922, 's av. 7 uur (N. T.). bü Elgorsnia te Arum, provisioneel veilen: I. De WINKELHÜIZING met BERGvoor Dames op duo. 1. PLAATS, bleekje en erf, op zeer gunstigen stand aan de vaart in de Buren te 2. voor Solo-rijders. Arum, groot 1.30 are, laatst in eigen ge3. WIMPEL en BALWERPEN voor Dames op duo. bruik bü wülen den heer S. van der Plaats. voor Dames op duo. Dit perceel is inmiddels uit de hand (Wijziging voorbehouden). TE KOOP. AANGIFTE tot MAANDAGAVOND a.s. bij don heer C. LIEZENBERG, 11. Ue HUIZING, waarin 2 woningen, op Hockaerd te Arum, groot 0.66 are, tot Oranjewal, met opgave van namen. 12 Mei 1923 in huur bij Johan de Jager Deelnemers zijn verplicht alle nummers mee af te werken. Machines en de wed. Zaagmans, samen tegen ’9B moeten voorzien zijn van kickstarter. Nadere bijzonderheden worden tijdig per jaar. bekend gemaakt. DE REGELINGS-COMMISSIE. 111. Het stuk zeer vruchtbaar BOUWLAND „de Kapernm-zeven", aan den weg achter de saté van den heer J. H. Upma, onder Arum, groot 2.63.93 heet. (77» p.), tot den herfst van 1926 verhuurd aan J. van der Schel en 11. Brouwer, tegen ’6lO per jaar; in 2 perc. Aanvaarding: perc. 1 1 October 1922, de overige perc. na afloop der huurovereenkomsten. Betaling 1 November 1922. Breeder omschreven bü verkoopbüjetten.
PROGRAMMA:
RINGRIJDEN PIJPRIJDEN
4. POPVERKLEEDEN
Groote Festiviteiten, LANGEZWAAG,
3,4 en 5 SEPT.,
6ARDENIERSHUIS ONDER EE. Notaris 8. I. (-KOKMER te Metslawier zal Dinsdag 29 Augustus 1922, 's av. 7 uur (N. T.), bij Banga te Ee. finaal ver-
ter gelegenheid van het
10-jarig bestaan «Floralia». Zondag
3 Sept.: DIVERSE SPORTWEDSTRIJDEN,
VOET- en KORFBALWEDSTRUDEN. Maandag 4 Sept.: VEETENTOONSTELLING en
:
koopen
Een I.ARDENIERSHUIS mot erf en bouwland, aan den zandweg groot 27 are 50 c.A., tot lü Mcl Ee, onder a.s. in huur bii Wietze G. v. d. Meulen, en dan te aanvaarden. karapje
-. 1328.
’
IMERZUK, Dongjum. CAFÉ HANDICAPDRAVERIJEN. Notari-meiA. KhT^EMAN te Franeker
PRIJZEN f5OO.
zal Maandag 28 Augustus 1922, 's nam. 4 uur (Z.T.), in na te melden pand, finaal Dinsdag 5 Sept.: verkoopen: flBO en I. De nette, in den laatsten tijd veel A. Vrije deelname. verbeterde HUIZINGE te Dongjum, B. Onbekroonde. waarin café (met vergunning) en waarin Inleg ’s.— en /"2.50. een zeer beklante timmerzaak wordt uit(Hengsten uitgesloten). Aangifte t/m. Maandag bij IJ. v. d. VELDE. geoefend, welke samen een ruim bestaan De twee Iste prijswinnende paarden in Bzijn verplicht in A mede te doen opleveren, in eigen gebruik bij den heer B. Paarden moeten 2 maanden in bezit van eigenaar zijn geweest. J. Bouma. Bod 71' Betaling en aanvaarding 2 October 1922. 11. Het perceel best BOUWLAND (omgebroken weiland), ten westen vanen aan de Tzunimarumcrvaart onder Aangnte t/m. 3 Sept. bij IJ. v. d. VELDE. Boer, kad. groot 1 heet. 3 are 80 cent. Kermesse d'Eté eiken dag. 's Avonds optreden lste rang Gezelschap. (2V>o X 36% are), verhuurd aan den heer Ulbe G. Anema tot 1 November 1923.
CONCOURS TUIGPAARDEN. PRIJZEN MEDAILLES.
Groote Ringrijderij,
Lees programma's met gratis prijsvraag! PRIJZEN 2 x flO.
Bod 2*/.» X
De notaris C. T.TEBBES te Workum zal op Vrijdagen 1 en 15 September 1922,
telkens (les namiddags 7 uur (Z.T.), in cieteit „Harmonie" aldaar, provisioneel veilen en finaal verkoopen: Ecu sterk gebouwde, geriefelük ingerichte HEEREMU'IZINGE met erf en grooten tuin, aan het Zuideinde te Workum, groot 6 aren 49 centiaren. In eigen gebruik bij de erven van wijlen mevrouw de wed. E. Akkeringa en te aanvaarden 1 November 1922 of eerder. Bezichtiging op de verkoopdagen vau 10—12 en 2-4 uur. Voorwaarden to vernemen en biljetten te bekemen ten kantore van den notaris. Inmiddels uit de hand TE KOOP.
WEILAND TE HEMPENS.
Woensdag 6 Sept-, 5 uur (Z.), i. h. café
De COMMISSIE voor het houden van een dorpsfeeat to Beers vraagt voor één dag (4, 5 of 6 September a.s.) een
DRAAIMOLEN. bij S
lederen dag regen en wind. Aangekomen in 't Engelsch Warenhuis E,
«iVnaLR,
fiototen
.
me?
Beleefd aanbevelend, Oude Oosterstraat C 11, Leeuwarden, 't Engelsche Warenhuis.
GRASGEWAS.
Boekjes bij WARTENA en ondergeteekende T. HOOGEVEEN, Bergum,
ïTun,1923—1928,
da
voor den tijd van 5 jaren
GREIDPLAATS „Klein-Luidum". met ARBEIDERSWONING o.d. Aehlum. groot pl.
m. 117 p.m. Voorwaarden liggen tor inzage bü B< DONIA te Aehlum. Brieven te zenden vóór of op IS Sept. e.k. aan A. VAN HOUTEN. Gysbert Japicxstraat 30, Leeuwarden. TE HUUR gevraagd, om dadelijk te aanvaarden, door een pus gehuwd echtpaar, eon
'
lieopgave fst meivanschmink. 'I WONI N G. de verlangd» Brieven, met
huur, wordea ingewacht, onder no,
bureau dezer
courant, _^
Burgerwoning bij Leeuwarden. TE KOOP een nette BURGERWONING ca., voor klein gezin, bij de Verlengde Schrans onder lluutim. Vrij te aanvaarden 1 Sept. a.s.
Koopton /8700< bevragen bij VV. H. W. v. CAI* BEEK, administrateur, Kl. Kerkstr. _8 te Leeuwarden. TE KOOP een royal
WINKELHUIS, op eersten stand in groot dorp in Friesland, zeer geschikt voor galanteriez-.sk, welke hier niet bestaat. Br. fr., no. 3756, bureau de_er oourant,
TE KOOP een flink BURGERHUIS nabij de Spanjaardslaan, bevattende :kamer met kamertje aan de straat, achterkamer en keuken.
Kuime zolder met hecht beschoten k»p met kamertje. Aanv. direct. Prijs /" 4750, vrij op naam. Te bevr. Achter de Hoven 75 g.
Flinke BAKKERIJ TE KOOP gevraagd, welks een goed bostaan oplevert.. Kooper beschikt over voldoende kapiUsL, Alle aanbiedingen worden door mg Btipt geheim gehouden. Brieven, met inlichtingen en prijs, onder no. 400, aan F. PILBAOH, Franeker.
HEERENHUIS.
Braak. Schrans, veiling van 3 stukken vruchtbaar WEIL., aan en nabij de TE KOOP gevraagd, op goeden Greuns te Hompens, samen groot 20 X stand. 36% A., in huur bü E. R. v. d. Weide en HEERENHUIS. R. Boxurn, tot Nov. en Maart a.s. en alsdan tè- aanv'. Betaling 12 Nov. a.s. Brieven, met opgaaf van koopprijs, Boekje, b. d. opr v. d. WAL te Wir- onder no. -"755, bureau dezer courant. dum en ten kantore van notaris BURGIJ. Roordahuizum.
MUZIEK VEREENIGÏN GEN.
TE KOOP een PISTON en een PETIT-BUGLE, beide in goeden staat, ook in ruil tegen een BOM BA K f)( )N mi. b. de tweede snede, maaien vóór 15 Sept., lineve,, aau i. : van 10 en 5 X 36'/i are hooiland, aan- Heeg en by de Oebele-omsloot onder Wartena. in 3 perc. Condities bij KOOISTRA te Wartena, Briefjes aanstaanden Zaterdag, EIGENHEIMERS. DE WETTEN (condes middags 12 uur, letter L, by sumptieniaat). GREAT SCHOT (Poters), Notaris GREEBE. gekeurd door de Fr. M. van Landbouw* vrij to met letter B of cijfer 9. G bezichtigen bii f' \. MABRA te Oosterbiertim. Bij inschr. TE KOOP TOP-NAGRAS van 3 perc. gieidland onder Weidurn, nabij de vaart, te maaien vóór 1 Sept.. als: onsumptiemant van 5 pd.m. BORI. ~de drie", waarover het pad n. Jor- GERS, goedgekeurd bij d> K. I. 7.. met werd; cijfer 9, alsmede de MIDDELPOTEBS 11. „de vijf", ten N. daarvan en niervan. 111. „do vijf", ten Z. van I, in huur Ook nog aangeboden DE WETTEN b. d. heer H. P. Roorda. (poters) enz., goedgekeurd met Si/,. (e gewassen. Voorwaarden te vernemen en briefjes, gemerkt VT, in te leveren uiterlijk a.s. K. li. ANUI.IV.A, Blija. Zaterdag bij J. JACOBSMA. administrateur te Jorwsrd. 7-0, electr.. F. N. DUO, zonder «ebreken. Uiterste prijs f "'75. J. K. ZWART, Appelscha.
Bij briefjes TE HUUR
TE"KOOP VOOR
DE PLANT:
NA6RAS - WEIDUM.
Nog te koop voor de plant:
Aangeboden EXCELSIOR,
STELPHUIZINGE C. A., KAMP WEILAND EN ROUWGROND BIJ RAPENBURG ONDER HUIZUM.
"iITiirÜND - VALOM.
WEIDE GÊVRAAÖT voor 12 pinken,
tet
1 Noi
fat
op
/.waren grond. Brieven, niet
TE KOOP DUIMIS BLADRIET,
SchoolttjOepMÉi.
DRAAIMOLEN!
A. DE JONG,
ing van één jaar rente a 5 pet.
HEERENHUIZINGE MET TUIN TE WORKUM.
Zaterdag, om 2i/_ uur namiddags, in de herberg van VV. WARTENA, van ongeveer 40 stukken a.t.
Vrijdag 1 Septbr. e.k- 's nam. 3 uur ingde opgaaf (Z.T.), bij Braak a. d. Schrans, zullen vergoeding aau F, P. DI Wijns. provisioneel In het openbaar worden geveild: Notaris A. WASSENBERGH te Dan1. Do hechte en ruime BOERENtuiuawoude zal op Woensdag 38 Augus- -BTELPHUIZINGE 00. 74, bev. oud, ook bil gedeelten. tus 1922. des middags 1 uur (N. T.), in de flinke woonvertrekken, keuken, kelder, R. WMNSTRA. Wirdum. herberg van do Wed. Boersma te Valom, gr. en klein BUITHUIS met stalruimte finaal publiek verkn^ voor tezamen 38 hoornbeesten. SCHUUR enz., met erf, boomgaard, hieminge, Voor Jielt M. Kooistra: VABEENSHOK en glerkolk c. a. aan billijk TE KOOP. Een HUIS met STALLING, HOOI- den Hempenser-kunstwei: en de Wirduop 6 September. VISSERS BERG, erf en land a. d. Valomstervaart mervaart onder Huizum nabij LeeuwarLeeuwarden. Aanbiedingen met prijsopgave vóór 1 onder Akkerwoiide, groot 10.15 are, bij den, groot 26 are 40 c.A.. I Oct. e.k. vrij September aan L. B. BOS, li. d. S. den verkooper in eigen gebruik. te aanv. Aanv. 12 Nov. 1922. Bet. 1 Nov. 1922. 2. Kamp uitm. vruchtbaar WEILAND, voorzien van beste aarde, met Singel, ongeveer 2001) korven RAPEN, aan hef, In bod op 10-",.;. naast liet \orige perceel a. d. Hempcn- vaarwater. Ook hij kleinere gedeelten. Inmiddels uit de hand TE KOOP. serweg ca de Wird inner va,ui, aldaar, imptierapen. Mondeling te spreken. (?/» pdm.) 1 Novb. e.k. frroot 76.90 are UEERKE H. KOOISTRA, Beriikum. Boterhoek, te aanv. 48. X Sluk.ie dito BOUWGROND, geNiet OP Zondag. schikt, bouwterrein, b. d. vorige perceeLn den loop van do volgende maand len, a. d. Hempenserweg /. aldaar, groot publiek zullen te Akkrum vvonlen ge- 10.10 A„ 1 Novbr. e.k. te aanv. veild : Alles bij den mede-eigenaar den heer 2 beste perceelen 'bilbiide WEI- en Hoekstra Bonnoma in gebruik. bijzonder mak voor alles, prijs resp., HOOILAND, gelogen onder Akkrum, S. Bezichtiging uitsluitend op den veil- ’3OO en f 400, ouderdom 'J en 12 jaar.' Nes, H.'iskepii.iken en Poppingawier en dag en op Donderdag bevorens. Inlichtingen bij D. D. OSINGA te een perceel BOUWLAND to BovenNadere ml. en biljetten ten kantore van Marrum. eigen Lui.ipe. aan de erven van win. den SONNEGA & v. d. STEEG, Aan hetzelfde adres gevraagd een heer K. J. Sietsma. Leeuwarden. HAKSELMACHINE. Ruiterskwartier 163, "Nader bij biljetten in het breede te omi i '" " * * schrijven. het verbindend Door' worden der uitNots. VAN SLOOTEN. deelingslijst is het faillissement van " om spoedig te aanvaarden, eene notie JOHANNES WILHELMUS KUHLWERKMANSWONING, aan de oostlijd. MAN'N, kolt, wonende te Leeuwarden. en der stad. Koopprijs 250Ü a 3000. GEËINDIGD. en een soliede, zeer nette. DRESSEERKAR Brieven ten kantore van gulden. Leeuwarden, 24 Augustus 1922. met kussens, bü S. G. OOSTERN. ,T. SONNEGA & .7. v. d. STEEG, De eurnlor. HOFF Jzn. te Boksum. Ruiterskwartier 163. Mr. F. C. STOOP,
Het bestuur: Voorz. W. I. DE HAAN. Secret. D. J. HIELKEMA.
Voorwaarden en aanbiedingen MIEDEMA te Beers.
’
603. Betaling 1 November 1922, onder kor-
TE GARIJP
Notaris OKKINGA te Harlingen zal
JÜiiSniËïiibte
MORGEN, VRIJDAG (marktdag),
NAGRASVERKOOPING
Zaterdag 26 Augustus 192., 'savonds 7 uur. Zomertijd, in het café „Buitenlust" op
ta Midlum. prov. veilen: Het solied gebouwde en in bijzonder ffÖj|lr\l v^h.w.sonmeqa qï bostiMi staat van oiulorhoud verkeerenq W INKKI.III IS, bevattende ruime woonwinkel, achterhuis en gang, zolkamer, K al ..,,■({«■ BERIIKUM (FR.) der, alwaar betimmerde bedstede, en Inschoten dak; benevens steenen IH >K, Uitsluitend bij a pothekers en drogisten regenwaterbak en massale put, bleek en erf, in het dorp Midlum, kadastraal groot 1" are 50 centiaren, in eigen gebruik bü mej. de wed. F. Wierenga. Te aanv. 18 Sept. a.s. en bet. 1 Nov. d.a.v. waarnaar door Te zien op den veilingsdag. Bestek en voorwaarden, Do„De woningstichting Gemeente de Ned. Herv. gemeente niawerstal" en deSeptember, 12 uur v.m., Notaris OKKINGA te Harlingen /al te Langweer op 5 zal aanbesteed: openbaar worden Woensdag 30 Augustus 1922, 'savonds 8 in het uur, in het café „Üe Beurs" aldaar, prov. van Het bedrUfvaardlg opleveren verknopen: 39 HUISINSTALLATIES met 188 bijzonder Het zeer solied gebouwde, inverkeeren,! lichtpunten, it van onderhoud op fraaien stand aau de Zuiden zün verkrügbaar bij den GEMEENTE- en Havenplein, te BarJlngen, staand heek Langweer prüs te voor den ARCHITECT Inlichtingen IS met tuintje en afzonderHEERENHI geverstrekt 1.50. van Havenplein, plaatlijken ingang noemde architect op 29 en 30 Augustus selijk gekvv. aan het uo. 2. kadasI—s Zuiderhaven middags van uur. a.s- des traal groot 1 are 37 centiaren; in gebruik hij den heer L. 11. Dinn. Aan de O. L. SCHOOL no. II te DragTe aanv. 1 Nov. a.s. of eerder. Bet. 2 gevraagd een ten wordt Januari d.a.v. Bezichtiging op den veilingsdag 's nam. van 2 tot 4 uur, op vertoon van het bezit de akte iv van bewijzen voorkeur bü vau toegang, die tegen betaling gymnastiek. van 0.15 per persoen ten voordeele van Stukken aan den BURGEMEESTER liet Vorplegingsgesticht te Harlingen, van Smallingerland te Dragten vóór 12 verkrijgbaar zijn ten kantore van den September. notaris. Breeder bij biljetten omschreven. Inmiddels uit de hand TE KOOP en te bevragen ten kantore van den notaris.
H|B^IAhSKE LBOOM-MA
pF* 8 UUR, *^i Groote GALA OPENINGSVOORSTELLING
den heer
ofir
Wlmm
HEDEN, DONDERDAGAVOND
's middags 2 uur.
At)
WINKELHUIS TE MIDLUM.
j/TT
BRÏK7É7 als nieuw,
DRAAIMOLEN gevraagd
RIJTUIGFABRIEK,
le. w. eismaT NIEUWESTAD Telef. 480.
.-.
TE KOOP
’
VOORLOOPIG BERICHT.
"fËTRTö o p
I HEEREN-KLEEDERMAKERIJ.
WERKPAARDEN,
1 Ontvangen een zeer mooie
8
collectie STOFFEN.
■ regenjassen, 1 .-.
LODEN 45
GABARDINE, 50
.-.
T£ KOOMBRAAGD
Tilïöp"
’ ’
.
HAARNETTEN,
Door voordeehgen inkoop groot Badmutsmodel leveren wij thans -.„tu.tt.m am „» et. 40 10 voor 1 gulden. SPORTNETTEN j,,.,».'f1.'00» Or. DRALLES BIRKEN HAARWATER, veorzlee w"OroeU flae.ii f 1.00, klein, nac f0.75. " " XINfiNERS ODOL MONDWATER.
—
.
.
.
VAN HÜLSEN, G.Voorstreek LEEUWARDEN. 271,
I Meer dan een
""|J"-^_"Jffi Teleloon 957. Postgiro 71342. " *ARNEMELKZEEP „KLAVERBLAD" " ■ BeUafd "**_,__,, Eisen V/d. Sloot. Oldehove Leeuwarden. " " aanbevelend, »«r ceneurreere..-. artikelen met si enze Verder I Prijzen: 16.-, f12.50 en 120.-. Leeuwarden, Coiffeur S. KOOISTRA GROOT SCHAVERNEK gJbjM^Vrwwenj^^ .
-
t
-
I SNEEK. :-: Tel. 271. I I HEErJENVEEN.GRON.NGEN. I
voorraad Goederen
I UITVERKOOP II ] ■ ongekend
LAGE prijzen.
’’ ’ ’
’
I
I Winkelboeken, B
■
B
■
■
GELS
IN EENVOUDIGE
1 UITERST
’
I PRIJZEN. I
EN ZEER
I I
I
Nota's, Kwitantiën enz. enz.
LAAG
I
:
j I
I — — GESTELDE
:
VERHntEN MET RECHT VAN KN VOOR KOOFEN OP TER-
VERK-.LEN. Repareerkn. Stemmen. Beleefd aanbevelend.
MUNUETALING.
huren.
I
I
I
5 & VAN CALCAR ZOON'
Fijne Brandewijn en Jenever. HOOGEZAND. Anno 1839.
fabrieken,
>t
ent
Hot
DENK NA'1
i §|
|||
in stukken van fIOOO, f5OO en f 200,
A L.
en
I ALGEMEENE FRIESCHE HYPOTHEEKBANK,! LEEUWARDEN.
r aMe
d»«lein«Jen Beschikt
'
TE KOOP B .tr..gd een
oV*n,
dorP ia
I
Pandbrieven Reserves
Hypotheken. .... f 275,000.f 11.000,000.-
De DIRECTIE bericht, dat TOT EEN verkrijgbaar worden gesteld
BEPERKT BEDRAG
s. % PANDBRIEVEN a 100 I
met uitloting a pari van minaten» 4", per jaar.
.
o
Da directie: ;. r HEÜSDE.
Mr. J. TALSMA Jzk.
BANK]
UNIE
G. W. KOOPMANS, directeur.
A. D. Beerends * Veeren
VOOR NEDERLAND EN KOLONIËN :WILLEMSKADE 15. Tet. 271 en 1223. -:
Algemeen
CREDIETBRIEVEN - BUITENLANDSCH GELD.
Assurantiekantoor. STATIONSWEG 28.
Lijfrenten.
Pensioenen
Hypotheken, Borgstelling.
P. J. SMIDS, kassier en oommiesioansir is effecten,
LEEUWARDEN Wlllemsksde, . hoek Baljeestraat.
Effecten, Conpons, -: Beleeningen, Deposito's, Yalöta op levering, :Safe-Deposit. -: :"
HELLEMA & POSTHUMA, Prins Hendrikstraat 7.
UITKOOP
.■_■..
I
Belast zich met den aan- en verkoop van sffsoten en opent rekssing-coursst Bij het uitzetten vsn kspltsal bij billijke rente de meest mogelijke zekerheid.
d* Paul Krugerstraat te Leeuwarden, één in uitstekenden staat van onderhoud verkeerende
gang, twee ruime kamers en suite, Boven: overloop, drie slaapkamers en -olderruimte. keuken Achter huis is een tuin. Het geheel is seer geriefeljjk ingericht Aanvaarding 15 Sept. Prijs f 6800. Meerdere inlichtingen worden gaarne verstrekt door
WWmHV
*'*
i jaar vast 4 %. 1 » „ 4. "/..
BURGERHUIZINGE.
ha"d
Pafroon' vatk meer flold ver' dienon met zijn hersens, dan met zijn handen.
J. HOFMAN, Transvaalstr. 34, Leeuwarden. TeL 148& /
-
"»
Zjj bevat beneden: ruime berghok.
8
M°n k"n
zichtbare boeking tolling door oen machine
Agentschap voor Friesland,
""^hëTdubbëltjë^
■ helds-Verzekeringen. Levensverzekering,
goed
een
getold geld gedrukte cijfers
OF OF OF OF
REISBAGAGEVERZEKERING. Moderne BRAND- en Lokethuur: f 10.- p.
INBRAAKVRÏ|E » 6.- p. >A j. j-
f 4.— p. 3 mnd.,
« 2.50 p.
KLUIS.
mnd.
braak-, Nering-, Aansprakelijk-
BUURMA.
1111111111111111111111111111111111111 l TE KOOP,
is
P, CORD H. VAR ERK, Kalverstr. 9, Adam.
Brand-, Zee- en Binnenvaart== Verzekeringen Beurspolis. = Ongelukken-, opGlas-, Post-, In-
Cend.-Noteri».
___=__———_=—_=_
drijven
to
in Nederland in gebruik Vraag oens aan eon dezer gebruikers ol zij nog zonder zoudon willen en durven werken.
Ingenieur F. DE BOER, directeur.
Ruiterskwartier 143.
zaak
Ca. 21000 Nationaal Kasregisters
persoonlijk ontvangen.
Coöperatieve Boerenbankyoor Friesland,
oon
WAT IS BETER?
-
telling door uw bediende
worden
—_____
om
ongeteld gold geschreven cijfers onzichtbare booking
de N. V. VOLTAWERK, Gorredijk. N.B. Elke installatie wordt door mij
»,....._..
gereedschap
DENK NA!
koolsysteem mtcovoerddoor
geïllustreerd weekblad (in kleurendruk) voor jeugd en hatveaio, abonnementen, losse nummer," 1, _'. I on 1 verkrijgbaar hy D. NIEUWENHUIS, Sacramentstraat 18, Leeuwarden (oude en nieuwe boekhandel, leesbibliotheek, boek binderij).
boste
4%. Leden 414 "/..
=512 °lo Hypotheekbrieven a97 °|0 B De Directie,
\'
NATIONAAL KASREGISTER.
scholen,
Neemt gelden iv depot van niet-leden Vanaf de storting bedraagt de depositorente: Na 1 dag 3 "/., na 3 maanden 8»/4 7. na 6 maanden 3y, %, na 12 maanden
De BANK stelt beschikbaar:
= =
I'
1
is het halve werk.
Distilleerderij.
met verplichte uitloting a pari van minstens 5 % per jaar.
23
gereedschapl
Goed
op den weg naar bezuiniging: een afleveringssysteem zonder tusschenhandel aan particulieren. FamiliePostpakket inhoud 4 stukken van 1 Kilo, merk „Robo", a f 1.50 p. Kilo, kwaliteit gegarandeerd, rembours franco huis. dus f 6.—. Waarom duurdere Boter? Postzegel bestelkaart in mindering.
1 Kvoor
P.S. Het gewilde KINDERBOEK JOPIE SLIM en DIKKIE BIGMANS per deel 5 cent, compleet in 10 verschillende deelen, nu de 10 te zamen voor 35 cent.
=H Kapitaal f 5,000,000. Geplaatst f2,500,000.
GRONINGERSTRAAT
op de meeste groote plaatsen ; waar niet gevestigd, word
I I I I
GEVONDEN
heerenwoningen
J. ZONDERVAN. I
STADSKANAAL.
8
syste
\\\\\\\\wVs7aWw4-T&&Zilkm
BLIKSEMAFLEIDERS
Groote Kerkstraat 30, LEEUWARDEN.
m §|
AGENTEN ze gevraagd.
j
M. SMEDING, Fijnstrijkinrichting volgons Amerikaansch
LEEUWARDEN, teleph. 745,
ROBO' EXPORT KETHEL (Z.H.I
GOEDKOOPEN BOEKENBAZAR,
illlllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllli M»m«iHi. HYPoiii,
Jj
Aanbevelende Electr.
I
Jö
I
ALLEEN
AFDOENDE VEKLJARIGE ÜARANIIII.LIJKSTE VOORWAARDEN TIK.
I VOOR I KOOP
Dit alles en nog veelmeer in den
AANBEVELEND
model.
MEEST ruim gesorteerde I MAGAZIJNEN in
I FRAAIE MODELLEN VAN I SOLIEDE TABRIKATE-V.
ZAKAGENDA, prima, prima, van 45 voor 15 cent. NOTITIEBOEKJE, 80 bladzijden, met harden band, nn voor 6 rent. Verder NOTITIEBOEKJES, in 25 verschillende soorten, vanaf 3 cent. rORTEFEDTLLEBOEKJE met potlood, van f 0.60 voor 25 cent. "7LOEIBLOC, bevattende 12 vel inktvloei, nu voor 5 cent. Dubbel CAHIER. 80 bladzijden met vloei, van 20 voor 7'/_ cent. Gewoon CAinER met voorlün en vloei, van 10 voor 4 cent. KLADSCHRIFTEN, na 2'/_ cent. per dozijn 25 cent DICTAAT-CAHIER met zuiver linnen omslag-, van 60 voor 25 cent. CAHIER met zwart wasdoekomslatr. nu voor 10 cent ('AHIER'S in harden band, vanaf 12V4 cent, verschillende dikten. OROOTBOEKCAHIER. van ’0.35. na voor 10 cent.
■
I
I
71/:
’
aau 2 zijdeu
ORGELS, INGE-I ■I riANOS, BOUWDE PIANO'S en VLEU- I
0.50 Een bloc le kwaliteit BANKPOST. 100 veL van f 1.50 voor papier, v. f 1.25 v. 0.40. Een STANDAARD-BLOC, 100 bladen, boosrfijn 0.33. Een AMANDA-BLOC fijn postpapier. 100 vel, van 1 voor v. v. 60 25 rt. formaat Een SPORTBLOC', Ie kwaliteit. 100 vel, klein cent. 100 prima kwaliteit BRIEFKAARTEN, van 60 voor 25 ' Doos met 100 lila gevoerde ENVELOPPEN, groot form., r. f 2.40 v. 1. formaat, ran f 1.75 Doos met 100 lila geveerde ENVELOPPEN, klein , 1 Voor 0.75. ■ voor ’0.50. wit, van 1.25 ENVELOPPEN, prima met 100 Doos 100 prima Hennep ENVELOPPEN, van ’0.45 voor ’0.20 Pakje POSTPAPIER, prima soort. 100 vel, van ’0.90 voor ’0.32. WILHELMINA MAP, 10 X 10, g-root form. schrijfpapier, v. 30 v. rt. M Gros PEFRY PENNEN no. 120 (Kroon), nu v. 1.75, 6 stuks v. 10 rent. Gros cewone beste SCHRIJFPENNEN, van ’1.50 voor 75 cent. Koperen PUNAISES, 4 doosjes (144 stuks), nu te -amen 10 cent. Fleschje prima Aleppo INKT. van f 0.20 voor 8 cent. H Clips SPIRAALVEER, voor vulpen of potlood, nn 5 cent Een Faber POTLOOD 3 cent, per dozijn 30 cent Ben INKTPOTLOOD van A. W. Faber met puntbesehermer. nu 5 cent. t nieuwe ANSICHTKAARTEN van Leeuwarden, te samen 5 cent. 12 vel lo -soort wit KASTPAITER met rand. nu 10 cent.
’
Opgericht 1894.
BOORDei^B
behandelen' P nieuwste VORMMACHINp buigen, doorvoch B keurig sluitend
W|j hebben thana in gebruik gesteld de welkt uwe boorden, alvorens om te Dit voorkomt het breken en geeft een Neemt eens proef. U zult verbaasos taan.
1 GROENEVELD'S ■ Geldgebrek en overgrooten 1 I PIANO- en ORGELHANDEL, 1
1 Wegens tegen
dubbelen levensduur hebben uwe MANCHETTEN enz., indien U ze bij ons laat
_
|ge!xei^pe!!^st^Typotheek|i i
I
beschikbaar.
RENTE 5 3* °o voor aanvragen boven f3OOO.
I
I Nederlandsche Hypotheekbank, I I
opoer.cht
Nra9o te Veendam OOSTERDjEP^
KANTOREN: Directie: Mr. G.
VEENDAM,
STERDAM,
BROUWER
Heeren^hÏ3Ïo7
Jzn. en Mr. M. J- BOS.
I
Leeuwarder
Courant
Donderdag 24 Augustus 1922.
DERDE BLAD.
Missie-avond
Mgr. Dr. Smit.
heeft gisteravond in Katholiek Leeuwarden planten versierde groote
grooten getale, in de met saai der „Harmonie", ihulde gebracht aan en aimgr. dr. Jan Olav Smit, seheid genomen van Paralus, apostolisch vicaris titulair-bisschop van Spitsbergen. ran Noorwegen en monseigneur, begeleid door tal van kerambtsdragers, onder daverend applaus de ikelijke binnengekomen, zongen de vereenigde zaal was leiding onder van kapelaan H. kerkkoren, R.-K. C. Bruggeman, „Ecoe sacerdos magnus", van
Nadat
Thielen. Deken J. H. VAAS betrad nu het podium. Hij rekende het zich tot een groote eer, monseigneur bet welkom toe te roepen namens katholiek Leeuwarden. Voorstellen was niel noodig, daar ieder zich ham nog wel herinnerde van de Frimidale, terwijl spreker veronderstelde, dat ook mgr. Smit nog wel een aangename herinnering zou hebben overgehouden van deze vroegere kennismaking. Spreker opende hierop de vergadering met den gebruikelijken groet en zeide te gelooven, dat het werk, aan monseigneur opgedragen, zwaarder is, dan door hem gisteravond in de kerk, bij de bediening van het lof, waarbij hij gelegenheid had reeds iets daarvan mede te deelen, werd voorgesteld. Hij zal „ich zeker wel goed op de hoogte hebben gesteld, maar mag toch niet vergeten de opoffering, die een missie als Spitsbergen stelt. Heeft de missionaris in een land, waar hel evangelie van Jezus Christus nog niet was gebracht, b.v. in China of Afrika, soms een dank-
bare taak, omdat de bewoners daar dikwijls gemakkelijk onder den indruk komen van de vreem. de verschijning, van de schoonheid van den godsdienst, de liefde en de opoffering, mgr. Smit gaat naar een gebied, waar de Christelijke beschaving reeds was, maar waar door Lutheraanschen invloed het volk van de katholieke kerk is vervreemd. Het werk is daar dus zwaarder, omdal men zich boven het katholicisme geplaatst rekent. Spreker hoopt, dat alle aanwezigen mogen worden versterkt in de overtuiging, dat de missionaris hulp noodig heeft in het gebed, opdat hij licht kunne ontsteken in die harten, die niet met een gewillig oor luisteren en zij mogen beseffen, dat het katholieke geloof het ware is. Moge het gesprokene aanleiding zijn, dat er steeds vurig worde
gebeden.
Nogmaals trad het koor op, thans met de vertolking van „Tv es Petrus", van Halier, met orgelbegeleiding door den heer S. Adema. Hierop sprak monseigneur SMIT over „Noorwegen en zijn beschaving". Spreker herinnert zich nog heel goed de dagen der Frimidale; het toen gesprokene heeft vrucht gedragen, want het aantal leden van de centrale genootschappen in beide parochies is toegenomen. En dat is goed, want daar profiteeren de missies van. Het missiegebied, dat spreker gekregen heeft, is een mooi gebied. Het land is mooi, zijn natuur grootsch. Watervallen van meer dan 300 meter hoog; met sneeuw bedekte bergen, overal wordt
OORSPRONKELIJKE NOVELLEN. Schwarzwald-Idylle, door
JET VAN STRIEN.
De lage, glanzende auto vloog langs het kronke. lend-witte bergpad. In de verte doemde het oude Schwarzwalder stadje Villiiigen op. In den gemakkelijken wagen, den mantel tot onder den kin toegeknoopt, leunde een jongvrouw. Hooghartig zagen haar oogen over 't «lieflijk berglandschap. " De chauffeur was een Beier. Gladgeschoren was zijn gebronsde gezicht onder de uniformpet.. Rustig grepen en draaiden zgn zekere handen het stuurrad en vliegensvlug gleed de auto langs de gevaarlijke bergwegen. „In Villingen halt", had ze even te voren bevolen. Drie dagen geleden had deze zelfde chauffeur haar, alleen, afgehaald van het kleine station van het berg-kurort. Hij zag haar weer staan, slank in haar leeren reisjas, te midden van haar bagage, die ze hem gelastte op te laden, met kort gebaar. Afgewend had ze zich toen, rondgezien, was inge stegen en had zich, sprakeloos, naar het hotel .aten voeren. Neen, ze had haar stem niet aan hem verspild, maar dat de klank daarvan mooi en koel was, had hij gehoord uit de enkele woorden van bevel. Een eenzame, stugge Beier was hij, de chauf-
feur. In het groote berghotel was menig aardig ka-
mermeisje, dat den grooten Eugen graag mocht, maar geen lachje, geen aardig dirnd'lpakje scheen ooit indruk op hem te maken. Hij had een eerlijke en hartgrondige afkeer van vrouwvolk en ver-
heelde die niet.
Stug-beleefd was zijn toon tegen de vrouwelijke hotelgasten, die hij reed, en zelden zag hij haar aan. Kroop dadelijk achter zijn stuur en tuurde met scherpe oogen het berglandschap in. Ditmaal was het anders. Ditmaal nad hij, dadelijk daar aan het station,.de gratie gezien in dit soepele vrouwenfiguurtje en dadelijk gehoord den fraaien klank in haar stem. Het had hem zonderling geërgerd, een onaangenamen kriebel gegeven dat die stem voor hem slechts, kort. een paar orders had. Orders die hoonender en tartender klonken dan ooit. En daarom had de groote Eugen zeker nooit stugger dan ditmaal achter zijn stuurrad gezeten. De gelijkmoedige weinig-vrooüjke gedachten van gewoonlijk waren bij hem zoek. Voor zich, op den witten weg, de groene berghellingen, en ver, in de blauwe nevelen der vergezichten, zag hij het bleeke, hoogmoedige vrouwengezichtje met de *madehjk neergetrokken mondhoekjes. Villingen.
Oud, stil de straten, onbewogen. Aan een stadspoort, die middeleeuwsch leek, hield, met'
het oog _,e_coor<_ door het schoor» en indnukwekkende. Dooh het schoonste van alles is, dat het Noorsche volk zulk een edele, eigenlijk katholieke ziel heeft. Er zijn in Noorwegen tien bisdommen geweest, kloosters in alle plaatsen, terwijl broenet der- en zustergemeenschappen zorgden voor o. a. te
onderwijs. Er waren kathedralen, zooals Trontjem, welke als de mooiste van Europa werd aangemerkt. In één woord, er is een bloeiend
leven der kaUholieke kerk
geweest.
DeneOmstreeks 1500, toen Noorwegen onderKoning vernietigd. alles marken kwam, werd dit Christiaan oonfiskserde de kerkelijke goederen, den liet de bisschoppen gevangen zetten, verboodgodskatholieken priesters de uitoefening van den van dienst en vervreemdde door middelbedrievolk met het zendelingen Lulheraansche geglijke voorwendsels, o. a. dat de eeredienst gin lijk zou blijven, van het katholicisme. Ditvolgde echter niet maar z6
Pas 300 daar dnor een katholiek priester in Noorwegen vrouw gebleven .onkomst van de katholiek gewas Zweden van koning Bemadotte, die van liouv. worden, toestemming werd gegeven tot den In 18bb van de St. Olavskirche te ChrisUania. prefectuur. kree* het land een eigen apostolische Wm de eerste prefect reeds met vrucht werkmet zaam de opbloei der Noorsche missie kwam Hij was monseigneur Fahze. het optreden van een man van veel invloed, die tevens als journalist bevorderen, veel heeft gedaan om het tourisme te ziekenhuien den stoot gaf tot het oprichten van dat zen. Aan zijn grooten ijver is het te danken, vrijheden de katholieken in Noorwegen thans meer vrijheid van genieten dan die in Nederland, n.l. geen subde laatste (voor kerk- en schoolhouw bisschop door den worden sidie doch de examens in vol afgenomen), vrijheid van processies, die daar de wordt Zoo gehouden. worden ornaat op soms openbare propaganda bevorderd, die wordt bekeering aanleiding tot zonderlinge wijze Het is trouwens opmerkenswaard, dat er zooveel bekeeringen vallen te. vermelden onder de hooderde deel fere standen, evenals het feit, dat een met-kathokerk katholieke der bezoekers van de .._, liek is. vrijheid worden, de nationale dat erkend Moet in Nederland evenals in Zweden te danken is aan de "komst van het protestantisme, in 'Noorwegen is deze verbonden met het katholicisme. Dr Noren denken terug aan den ouden glorietijd en willen ook de oude Noorsche taal weer invoeren; zij denken terug aan den godsdienst der vaderen, d. i. 'de katholieke. De missionarissen steunen krachtig dit ontwakend nationalisme, want de bekeering van het Noorsche volk zou een groot gevolg hebben voor de missie in de geheele wereld. Ook Spitsbergen wordt thans door een missie bewerkt. Spreker gewaagt dan van het groote offer der eenzaamheid, dat de missionarissen brengen, daar zij op zulke groote afstanden van elkander verwijderd zijn; maanden en maanden zit de katholieke missionaris alleen. Daarom is het noodig, dat er meer stations tusschen komen. Thans zijn er in Noorwegen reeds 2000 katholieken. Wordt er evenwel goed gewerkt, dan zullen er spoedig 20,000 zijn en zal het volk misschien zelf zijn priesters leveren. Dan zal Noorwegen zelf katholiek worden en zijn gezegende werking op de wereld uitoefenen, tot heil van duizenden zielen.
..
Het koor zingt thans „Landerkennung", van Grieg, met pianobegeleiding van pater Bergman, terwijl de heer F. Draais_na op zeer verdiensteAijze „Excelsior", van Guido Ozelle, voordraagt, waarvoor hij met een hartelijk applaus
(Slot). Aan het verslag over 1921 van den Provinciawordt beloond. andermaal het koor op, treedt pauze Keuringsdienst ontleenen wo nog deze bnoiv len Na de „Zweedsche Lu derheden: thans met de humoristische 'oiding marsch", van Watenaar, met p Bakkerij-contrôle. isndijr) waarna het slotw..,u-.i wwdrl gesproTen behoeve van de controle der bakkerijen, de B- VAN DIJK- Hij ken door 'pa-o"r daarin aanwezige grondstoffen en de bereide promonseigneur Smit darak vOOT zijn k»nist in Lee. keurwarden, omdat hij daardoor aan de katholieken duoten, werden 3575 bezoeken door de brooden 57,132 gebracht en in totaal gelegenheid gaf, uiting te geven van hun geloof. meesters gewogen. d. ï. 4.7 pet., dözer brooden landaard, 2713, eigen een een De Friezen hebben aan Len niel het vereischte gewicht. taal en ook een eigen overtuiging, n.l. oen innig Roggebrood. 15. monsters worden bij de Frimigodsdienstige. Dit is ook gebleken was het vochtgeonderzocht. Van monsters van overtuiging 86 dale, waarvan de grondslag was de het gewicht de katholieke Friezen, speciaal de Leeuwarder. halte te hoog, terwijl van 79 monsters droge lager stof was dan in de broouZij hebben de zek»rheidsbegrippen bewaard, en van de verordening goëischt. werd waar gelegenheid is die te uiten, grijpen zij deze Molkb r o o d. Van de 52 monsters volle aan. melkhrood bleek een monster niet voorzien te zijn Wij hebben u hedenavond niet alleen willen van het merk M !!., terwijl in acht monsters niet huldigen als missionaris, maar meer nog als bis- voldoende konden worden schop, als prins der kerk. GÜ gaat naar een kind, aangetoond. melkbostanddeelen del anders is dan de andere landen, om daar den Waterbrood. 16 monsters waterbrood godsdienst meer tot ontwikkeling te brengen. Dat een te hoog vochtgehalte. Het watergehadden daaraan is, onze vreugde en wij hadden behoefte, halte varieerde van 88 pet. tot 43.6 pet. Het uiting te geven. V vindt daar Hollandsche priesmonsters met een te laag gewicht der droge aantal ters on ook paters van mijn orde, dio u zullen 95. bedroeg helpen en steunen. Wij zullen voor u blijven stof Bruinbrood. Er werden 22 monster? bidden; vergeet gij ook ons niet. Het watergehalte varieerde van 37 onderzocht. Schenk ons voer uw vertrek uw hisschoppelij- pet. tot 45 pet. Een monster bruinbrood voor ken zegen. suikerzieken bevatte 22.8 pet. eiwit en 59.8 pet. Monseigneur Smit, die hierna nogmaals het zetmeel in de droge stof. 12 brooden voldeden podium betreedt, zegt dank yOór hei gesprokene. niet aan de eischen gesteld aan het gewicht van Op verzoek leest hij het onze Vader in de Noorde droge stof. sche taal voor, waarbij hij voor een duidelijke verKrentenbrood en suikerbrood. taling zorst. Na zijn bisschoppelijken zegen te Hiervan werden 75 monsters onderzocht. Vel, hebben gegeven, verliet hij de zaal en behoorde monsters die als luxebrood werden verkocht, blede missie-avond weer tol het verledene. ken een onvoldoende percentage krenten of suiVolledigheidshalve moet worden vermeld, dat ker te bevatten. het mannenkoor met zijn heerlijken zang, die geTot deze Diverse broodsoorten. tuigde van ijverige studie onder bekwame leiding, broodsoorten werden Brabantsch brood, Carr's maar niet minder van groote muzikaliteit gepaard moutbrood, Pain de luxe, Glutenbrood en Stroopaan zuiverheid van stem. veel tot het welslagen bollen gerekend. Zij voldeden, wat hunne samenvan den avond heeft bijgedragen. Een hartelijk stelling betrof, aan de gestelde eischen. applaus na elk nummer was oen welverdiende beKoek, banket en beschuit. In 7 looning, waarin zeker ook de aceompagmateurs der 12 onderzochte monsters koek bleek een vrij mochten deelen. groote hoeveelheid aluin aanwezig te zijn. Deze waren derhalve ondeugdelijk van samenstelling. De monsters banket en beschuit waren deugdelijk. In dezen tijd van MALAISE late I De broodcontröle had tot gevolg dat er 126 I ieder zijn kleeding schriftelijke waarschuwingen werden verzonden, 29 maal een bespreking plaats had op het bureau CHEMISCH Reinigen en Verven. van den keuringsdienst, terwijl 14 maal procesU gaat dan steeds NETJES gekleed J I en hebt hiervoor zoo goed als geen | verbaal werd opgemaakt. I uitgaven. Winkelcontrôle. I Soomververij Chemische Wasscherij Ten behoeve van de .winkelcontróle werden Firma GEBR. HOEKSEMA, door de keurmeesters 5457 bezoeken gebracht. Winkel, Kelders. Hierbij werden 430 partijen diverse waren in ondeugdelijken toestand aangetroffen en aan d
""
■
- -
****
- -
n. v. J. J. SiJSES,
Nieuwe en Gebruikte PIANO'S.
De auto stoof, schokte, veerde. Smal was de weg. Aan een zijde het zwarte dennenbosch, aan de andere, steil omlaag, de begroeide berghelling. De zon had zich achter een paar donkere wolken verscholen en er woei een kille wind. Als uit graniet gehouwen leek de groote Eugen achter zijn stuurrad. Maar hij voelde duidelijk de stekende blikken der jonge vrouw in zijn rug. Somber was de weg, vreesaanjagend; hij wist het goed. Had een andere hand dan zijn eigen oogden. het stuur gehouden, dan zou hij zelf zich ook onveilig gevoeld hebben. Waarom toonde zij nu liet hem Steeg stoppen, paar Ze iedere meter. dan uit, lenig, handig, wipte winkels in en uit, geen angst'? Waarom bleef ze, koud, hoog, zwijkwam terug met miniatuur pakjes, die ze onver- gen en boorde ze haar blikken, verachtelijk, in schillig op de kussens neerwierp. Niet eenmaal zijn rug? Hooger klom het steenige pad en werd smalverwaarloosde hij zijn plicht van openen-en-sluiten-van-het-portier, inwendig kokend, uiterlijk ler. Weinig chauffeurs kwamen hier ooit, waar stug. En iedermaal zag ze over hem heen. zooveel mooiere wegen langs den berg liepen. Razend was de groote Eugen. Hij, de chaufDe jonge vrouw in den wagen klemde de hanfeur van het bergland, de man van de gevaarlijk- den samen. Een zonderling grauwe angst steeg ste autotochten, van de razende tempi, hij kroop in haar op. Deze man had iets voor. De dreihier als een slak door het stille, oude stadje, dat ging in zijn ijzeren gestalte was gegroeid. Maar hem, tot in zijn groot-oogige, stil-kijkende kinders, ze bleef, trotsch, zwijgen. scheen te hoonen. Plotseling zette Eugen, met een knars, de moZe was ten laatste gereed. Met iets, dat een tor stop. Sprong op den weg. zucht leek, gleed ze achterover in de leeren autoEenige seconden zagen de twee menschen kussens. elkaar aan. Toen boog hij zich over de motor, „U kunt naar huis rijden. Maar. langs een simuleerde een defect. moeien weg. Niet denzelfden van zooeven." „Wat nu weer." De groote Eugen achter zijn stuurrad, zei bijna De toon was koud gebleven en nu geërgerd. rauw: „Zeker, mevrouw." Hij keerde opnieuw, Donker zagen uit het witte gezichtje haar oogen bruusk, reed snel en met fel sirenegetoeter het hem aan. stille stadje uit. Ze is niet bang, dacht hij, en zag haar samenEen móóien weg en ook een Anderen geklemde handen niet. En bang zal ze zijn. zou hij haar langs voeren. Niet voor niets kende Kort schouderschokte hij in antwoord. hij al wat rijweg heette in 't rond. 0, hij, Eugen, „Wij kunnen niet verder." zou de koude trots op dit witte vrouwengezicht „Niet verder? Dat is niet waar." buigen, buigen tol het, óók bleeken, angst werd. De groote Eugen nam zijn pet af en wierp dien De auto vloog opnieuw langs witte slingerpa- op zijn plaats. Ze zag plotseling dat zijn haar den over de berghellingen. Nu echter niet langs bijna wit was en in den wind fladderde. zonnige dorpjes, rond kleine kerken in de vrienHij kwam op haar toe en ze klemde de handen delijke dalen. Nu klom de weg, slingerend, hooger vaster. Maar haar gezicht behield de vorige uitden berg op, waar de wind killer en de lucht dun- drukking. ner werd. „Het i s ook niet waar", zei hij toen, naGrimmig, de tanden op elkaar gebeten, zat drukkelijk. „Het is alleen maar: ik wil niet". Eugen achter het stuur. „Chauffeur? I" Een bevelende kreet. In de leeren kussens leunde achteloos de jonge „Mevrouw hoeft niet zoo te schreeuwen," zei vrouw, bezig met haar ««koopen. hij ijzig. „Er is niemand die haar hier zal Het was doodstil rondom: het eenige geluid hooren." kwam van den motor. „Wat wilt u?" WH geworden was ze toi aan En terwijl ze rondzag trof haar op eenmaal de de lippen, maar hield zijn blik uit. „Geld?" Het klonk onuitsprekelijk-hoonenrl. verlatenheid en woestheid van het landschapDe dorpen lagen alle lager. Hier slechts groenDe groote Eugen boog zich over den autorand zwarte dennen- en sparrenwouden, smalle stee- en zijn oogen zagen mot dreiging in de hare. „Geldl 't Is waar, mevrouw is gewend veel nige wegen, waarover de auto óp-schokte. „Chauffeur!" Scherp-vragend klonk nu haar te koopen, en veel is ook voor mevrouw te koop. stera. „Waarom neemt u dit zonderlinge pad?" Maar ditmaal vergist mevrouw zich. Ik wil géén De groote Eugen wachtte even met antwoor- geld." den, verminderde zijn vaart niet, keerde zich toen Grauwer nog werd de kleur van haar gezicht, om en zei, zoo effen als hot hem afging: „Memaar nog hield ze zijn blik uit. „Wat wilt u dan?" vrouw wilde een anderen weg I" Angst zal ze hebben voor mij, angst, dacht le] lets dreigends lag op zijn strak gezicht, vlak onder zijn oogen. De jonge vrouw voelde en de groote Eugen, en hij antwoordde niet aanvatte het gelijktijdig. Maar haar blik hield, rus- stonds. Nevelstierten gingen kil over de bergtoppen. tig, hoog, stand- Ze schouderschokte ontevreUit de verre verten klonken zilverig zaoht koeden. een ruk, Eugen halt. Half wendde hij zich om, zag haar vragend aan. Met een verachtelijk lachje haalde ze de schouders op. „Rijdt de winkels langs, langzaam. Ik zal wel zeggen waar u telkens stoppen moet." Xv rees het bloed in zijn donkergetint gezicht. Hij wendde den wagen. Reed de breede ouderwetsche straten door, waar huizen met muren, die naïeve schilderingen droegen, in de zon knip-
Provinciale Keuringsdienst.
bellen op en dat was nu het eenige geluid rondom. Als schroeven had de jonge vrouw haar handen ineengewrongen. !" „Mensch, siireók dan „Mensch? I" Hij lachte ruw op. „Dus eindelijk: „mensch." Maar ik zie mevrouw ia bang, zooeven...." Hij maakte zijn zin niet af. Geluidloos was de jonge vrouw in den autohoek ineengezegen, lag, zonder bewustzijn, tegen de kussens. Radeloosheid vloog over Eugen's gezicht. Dat had hij niet bedoeld. Hij rukte zijn warme pels van zijn zitplaats, wikkelde haar daar in. Eén seconde leunde ze, roerloos, tegen hem aan. Hij greep de kleine koude handen, wreef die. Er stond koud zweet oprzjjn voorhoofd. En stil bleef ze liggen met ge-
sloten oogen. Het witte kopje stak vreemd-fijn af tegen de harige pels. In een plotseling-genomen besluit legde Eugen de bewustelooze zorgzaam lang-uit op de auto-bank. Stutte gemakkelijk haar hoofd, vouwde teeder de pels rondom haar. Kuste toen, schaamachtig, met heel teedere lippen, de kleine koude hand. Toen spropg hij opnieuw op zijn zitplaats, zette den wagen aan. Langs een zijweg daalde hij. Daalde snel en veerend. Daar kwamen weer de dorpen, stil-verlaten in den vooravond. De wegen werden breeder, gladder. Een enkele maal kwam een mensen voorbij.
Even voorbij een dorp hield hij halt en zap naar haar om. Twee groote, vragende oogen keken
hem aan. „Wat is er gebeurd? !" vroeg die blik. „Mevrouw is weer beter?" vroeg de groote Eugen en merkte niet hoe verlicht zijn stem klonk en hoeveel zorg in zijn blik lag. Zo knikte en haar kleine hand wees op pels en
kussens.
„Hebt u dat gedaan?" „Mevrouw moet mij niet kwalijk nemen...." befon hij. „Gek was ik. Mevrouw heeft alle reden zich straks te beklagen. Ik zal u in een kwartier thuisbrengen. Beter dan ontslag verdien ik ni Zij richtte zich half op en zeldzaam begrijpend waren op dwt oogenblik haar oogen. „Ik zal mij niet beklagen." De groote Eugen bukte zich voorover en greep opnieuw haar hand. die hij zeer eerbiedig en zeer teeder aan de lippen bracht. In razende vaart reed toen opnieuw de auto langs de bergwegen. Het hotel doemde op. De jonge vrouw had zich van de pels ontdaan. Ze zat weer, als te voren, rechtop tusschen haar pakjes. Maar de strakke, hooghartige uitdrukking was wan haar gezicht verdwenen. Hij hielp haar uitstappen en er lag een vreemde vragende glans in zijn oogen. Even lag haar hand in do zijne. Den volgendon dag had de groote Eugen, in alle stilte, zijn dienst in hel berghotel verlaten. De jonge vrouw werd later door <-v- «_v_ea-en chauffeur naar hei station gereden.
watergehalte hooger dan 16 pel. Bijna alle monsters bleken geconserveerd te zijn met fienzoëzuur of benzoëzure zouten. monster bleek M a r g a r i n e-m e 1 a n g e. Een product 17.6 pet. water tfl bevatten. Ook in dit werden niet «.belangrijke hoeveelheden conserveringsmiddelen aangetroffen. De toevoeging doen melange doet verwachten, dat men hier te verwaarin naluurboter product, «fl met een w«ri_t b 3oor den keuringsdienst wordt dan ook den eiscfa gesteld, dat minstens 16 pet. boter aandezen eisch voldoen deze wezig -/.üu. Aan Verreweg het grootste geproducten allerminst. geen aantoonbare hoeveeldeelte bevat zelfs „melange" moet woord heden natuurboter. Het zoo opgevat sommige fabrikanten n ook volgons mengsel oen van vetworden, dat het aanduidt maréén-vaatje dat uit is. (!) Gebleken ten. garine drie soorten verkocht werden, d. w. z. marno van drie verschillende prijzen, waarvan Ao duurste „melange" genoemd werd. Rund vet. Een der onderzochte monsters was ranzig, een ander monster bleek geconserveerd te zijn mot boorssuur. Bak-enbr aadv e t. Het oone monster baken hraatvot bleek deugdelijk te zijn. Eon monster spijsvet ten. Diverse 'sehaapvet bleek ranzig, de overige monsters, /.iindw spionvot, reuzel, eoooevet, Engelsch vet rn zuiver dierlijk vet, voldeden aan de daaraan
-
moei
-
. .
gestelde e-schen. (s ynon ie m bak 011 e). il aapo 1i o der monbij malen onderzoek bleek Herhaalde werden raapolie olio.-oortcn dat als andere ers, worden proces-verbaal Eenmaal moest verkocht
opgemaakl legen een verkooper, die in plaats van raapolie soyaolie verkocht. Zeven monsters volWeden aan de eischen aan goede raapolie gesteld. Twee daarvan bestonden uit lijnolie. Roter oli e. Twee dor ingekomen monsters Lieden niet aan den eisch, dut boterolie is olie uil koudgeslagen koolzaad. Diverse spijso lië n. Onder de fantaon boomolie werden sienamen slaolie, fienuaolie aangetrolfcn. Deze beverschillende oliesoorton gebruikt voor namingen werden oorspronkelijk noodig, dat eenzelfde olie, n.l. Olijfolie. Het is de aan regeling einde maakt algemeene oen een dupo hel de publiek waarvan willekeur, bestaande wordt. graanproducten. In Graanen 't algemeen voldoen de onder dit hoofd vallende ->ducten aan de gestelde eischen. Een uitzondering vormen het kindermeel en do puddingpoeders. Kindermeel, dat moestal uit rijstmeel bestond, so-d herhaalde malen in ondeugdelijken toestand Hi-ngetroffen. Puddingpoeder, veelal uit maizena, suiker, een kleur en oon smaakje bestaande, werd dikwijls onder bedriegelijke fanfasienamon verkocht. Deka-roompudding, die geen room bc. vatte, werd aan de consumptie onttrokken. Verschillende monsters oierpudding bevatten geen ■el weinig ei-bestanddeelen. Twee monsters .sago, die bereid waren uit aardappelmeel, waren niet at zoodanig aangeduid. Gemengd mee 1. De overeenkomst met de -betreffende fabrikanten getroffen, waarvan melding is gemaakt in het jaarverslag van 19 I tengevolge, dat algemeen de in den handel braehte gemengde meelsoorten ook onder den :,im van gemengd meel werden verkocht, en arbij tevens de samenstellende bestanddeelen ■n de verpakking worden aangegeven. Een enkele rikant moest nogmaals op bovenbedoelde overkomst opmerkzaam worden gemaakt. Daarna ld verbetering in. Gedroogde vruchten, groenten en Ide n. Deze werden in het algemeen deugdelijk bevonden. Enkele kleinere partijtjes en een ote partij bedorven gedroogde groenten moes"len aan de consumptie onttrokken worden. Conserven en bouillonblokjes, ''inderzocht werden 'J 7 monsters blikconserven en 30 monsters bouillonblokjes. Eon monster aardbeien op jus bleek geconserveerd te zijn met een rij groote hoeveelheid benxoézuur. Een monster loverpastei wa* geconserveerd met boorzuur. Deze partij werd aan de consumptie onttrokken. Ook dit jaar worden hier on daar nog oude voorraden bouillonblokjes aangetroffen, behoorende tot de oorlogsfabrikaton. Van de 30 onderzochte mstem bevatten 20 weinig of ,-een bouillon en waren derhalve ondeugdelijk. Van de diverse fer ondrrzoek ingekomen con«orven valt op merken, dat een monster Rundex een te laqg kreatinine-gehalte bevatte, een rfionr schildpadsoep en twee monsters bouillonLract wol veel tarwe en tapiocamecl. maar weinig of geen vleeschextract bevatten. Een paar monsters Consomé-tabletton voldeden niet aan de eischen, vastgelegd in de overeenkomst tusschen fabrikanten van deze artikelen en college van directeuren van keuringsdiensten. W orst. In totaal werden 102 monsters worst-oorten onderzocht. In boterhamworst werd 4 maal een percentage zetmeel aangetroffen hooger dan 3 pet. In leverworst word 9 maal moei covonden en 11 monsters bevatten onbelangrijke
■
.
;
hoeveelheden boorzuur. Specer ij o n. Een monster foeli bestond uit onrieijcrleluke nootmuskaat, eon monster mosterdpoeder
was vorvalsch! mot maizena en aardappelmoei. Een monster kruidnagelen was geheel reukloos, een ander bestond hoofdzakelijk uit kruidnagoLstelen. Een monster gemalen kruidnagelen bevatte 10.6 pet. zand. terwijl twee monMers oon te laag gehalte aan kruidnagelolie bleien te bevatten. In plaats van nootmuskaat werd eenmaal safranine verkocht, een monster w popcr was vervalsobt met tapiocameel. eon monzwarle peper mot bonnenmeel en 11 monsters bestonden uit peper en piment. Een monster ■■ffraan was bedorven. Mosterd. Aan de in het vorige jaarverslag "pdogodooldo eisehon konden slechts 33 mnnen voldoen. Eon monster bleek bedorven le zijn. Azijn. In het jaarverslag 1919 ia medogedeeld aan welke eischen de verschillende soorten ■i-ijn, die in den handel zijn, moeien voldoen. Hot is ook dit jaar nog gebleken, dal vele monsters nog niet aan die eischen voldeden. Zoo bleken 25 van do 28 monsters wijnazijn ondeugdelijk te zijn. Voor zoover deze azijn in flesschen verpakt was, werden de etiketten gewijzigd in andere gevallen werd mondeling «"degedeeld, het produol onder don juisten naam
-
«& ,nTmnn V" 'Comön,L «»■*"' aangetroffen. *" Mrr'' ?2|Jn«*lU«« blrkp" »H|w«l allo Jh 'H? 7' 1' n,4;, „ 'jTrh? "rM°Pn- Slechts "Jn dubbele \T=r:) PPn
M
ljn
"n
***"
]r
'^
Van
verkeerde' f* Vvulten, -*odat verseheiriene partywm aan het torstan, wegens gebruik onttrokken werden. drie monsters in DitzelMe let ondergingen de loodhoudende azijnaaltjes en vuil. de aanwezigheid van niet aan den aardappelstampers, waavan het vertinsel meer 1 monsters az.jnessenre voldeden be- dan 1 pet. lood bevatte. eisch dat dit product 80 pet. azijnzuur moet het etiket Vs wa* werden nog producten in «len handel vatton. Herhaalde malen ontbrak op s bij onverdund ge- aangetroffen, die sterk watertandend de aanduiding: „Gevaarlijk dienst of terpentijn weinig geen werd aange Eenige partijen, waarin bruut", hetwelk door den veel water aanwezig was en een produe Manke Vaa ie 11 monsters ondeugdelijken
hraohi
ko r.
,
Een monster was verontreinigd met
lijnzaadkorreU,
Een der toonster* stroop Stroop sterk naar teer. Po parij] weid aan de onsump-
,
Vruchtensappen. 19 monsters bessensap hadden een te laag extractgehalte, twe<
verkeerden in gisting, terwijl twee monsters beeseneap «J bleken in het geheel geen met een aardappe.stroop gefabriceerd te zijn van weinig essence en een kleurstof. Vruchtenwijnen en andere ale oholh,,ii d e n d e dranken. Vijf monsters aaronder enkele zelfs met alcoholgehalten, waardoor .'lk.' toevoegtag vnn conserveermiddel geheel overbodig IS, een r dan bleken geconserveerd te zijn mei mgr. salyrylzuur. Een monster was oen kunstpicduet, hetwelk met bessenwijn geen of had, terwijl 10 monheel weinig overeenkomst extractgehalte blokon te laag sters een te bevatten. Over de diverse vruchtenwijnen, die tor onderzoek inkwamen, meestal onder fantasienamen, valt verder niets op te merkon. [en monster bier bevatte minder dan 1 prt. alcohol. Jam en gelei. Het watergehalte vu lt monsters huishoudjam was hooger dan toelaatbaar i«; een monster jam on twee monstert gelei waren tervalscht niet aardappelstroop. Limonades enz. Het suLkergehall 10 monsters limonade-troop u- te laaf. 2 monsters verkeerden in ondeugdelijken toestand, wegens gisting, ln 6 monsters linionette werd een to hoog gehalte aan conserveerinpsmiddelen
I
i,len.
Eenige
monsters
te bevatten.
belan-l.
hun college T. DE>
werden verniel nraelisan geen was bevatte,plaats van was te een monster bleek talk in
zijn
alcoholvrije likeur bleken Twee monsters hadden een
og gehalte aan conserveermiddelen. Veelal worden producten in den handel ge-
~ Pm ~r-en. Onder „Diversen werden alle bepaald monsters ondergebracht, die niet gerekend konden groepen besproken oVr reeds . wélden. dienen vernield '..zonderheden partijen pepermuntoi'. ,lat oen gr>'Ot aantal penei " gering den aangetroffen niet een venalscht te zijn me! olie /-O Weken sterk geval bleek aelfs daarvoor da hol ln een enkel braml-pir.' M-haJelijke gezondheid voor He
kokende
«en,
.
verniel
~
herhaalde
Ook werd nog
malen druivei
m-t
Een
-
.-arnalen
--rême
): Pn no, geen eieren.
in
"ra
'
:
QUnn,
-—.
u
l,i'-w_k
het bepaalde in artt. 6 en 7 der H a ier
"nden,
getne«'
' '
'«gen bij
■i«tb_ii__Jjm-Ve*atn,< do °r
het
,>le«.'omotor
,
steeg
van:
■'""'i
nm«
deitf
N|ERa-I_» i,nou-
""
het geheel
Ingezonden moneters. Ond. hoofd zijn de monsters verzameld, die op < van vers. lullende instellingen, winkelier en particulieren zijn onderzocht. Eenige monsters honig bieken te veel waler te b. vervalscht er karnemelkwlr* pap wal thee en a, r. eenige m ondeugdelijken fc haring verkeerden in wegens bederf. .et leidingradWater De conti regelmatig volgens geschiedde Beek de gevan Sneek gesloten gemeentebestuur de met het enkomst. Eenmaal per maand werd het water ebt eemaal per maand bad pi, -oir onderzocht.
i,.
invc
D, een P-
bevatte
«ld
ov et ";'"««slim,
dat ter bbi
gec
vloer
in
zuur aangetroffen.
wa>
welke
Kunnen
BUI op
er
'^''-'ire». "lls
den;
Gelet
.
-'""wol ac te bren . "|'.dstip (
, , , . ■
1,11
truidenbonig aangetroffen, -nts d.-n naam gemeen had.
'"hei,
ge
benzine.
desbetreffende partijen boerenj
voo,.
f
eenkoe of een of n. iren mon»
uil boog
parFen bijzondere vermolding verdienen de tijen alcoholvrije boeren |. olgens «terk alcoholhoudend bleken te zijn. \ verklaring van de fabrikanten mo. toevoeging dienen om deze boerenjong! en on was werkplijk I boerenjongen^ vrijwel onverkoopbaar. M-huldige te ir het mogelijk was, den waren treffen, werd pi
ij
,"
secretarie der gemeente, n van de ter zake ingel nemen. NH. Tot het instellen van art. 15 der Himl
t
gebruikt. Eanigfl monsters terpentijn bestonden
zijn
m;,(
deling of schriftelijk verzoeker a
I
.
~
i t e. Ibb*^en'
'Hagen J .-.a-hinai- man»J P? Unnin.
een houten lood bekend gen Pat op \\ midd. te tl uur.
Bn
v
ontvangen
tot oprichting va
varwerkt.
tit < uitrokken.
I
BURGEMEESTER en
WETHOUDERS wa» *"""»»»,. t dea; Gelet op het bepaalde in artt. G en <,„ u 7 Brengen bn ,i ? der»et.
azijn
TOrtet,
...,..
v<*-
midd
"e _l.
. _?JWTen-om '««<"'" lrende inlal» .'.'.'■'
'
.! u ;.._.,.' ,','.
'! '','',ac verzoekers als zij, '''... zoowei
!..' aai umao
,e üch-
lc*
die bezwaren -*,i,>rdrie dagen voor secretarie gemeente, in de ::ake ingekomen
■
bracht onder fantasicnanien. Door bespreking mei de fabrikanten werd bereikt, dat de teering meer in overeenstemming scnr. ;>racht Ne&. met den werkelijken inhoud. n beroep bedoeld in volgen» de tegenwoordig Een groot aantal der onder/CK-hte monsters aangenomen uitlegging. alle*n zn gerechUgd. die over. limonade gazeuse voldeden niet aan den : art. 7 dier wet voor het gemeentebestuur dat dit product minstens 8 prt. suiker moot bezijner leden zijn vec-dierien, om een of ot moer vatten. In enkele monsters werden nog schuimhuQM mondeling toe te lic! middelen aangetoond en bleken conserveermiddelen te zijn gebruikt, (leen dezer toevoegingen '^renemd, zijn naar mijne meening toelaatbaar. Sohuim"""".cesver. schadelijk voor middelen niet, omdat d, zijn conserveermidderondheid kunnen en ng van het wa len niet, omdal deze brj zorgvuldige behandeling et bacteriologisch onderzoek gaf geen aanvoor dit product overbodig zijn. opmerkingen, behalve dat eenmaal en In de mom' | -e- on kleurstoffen voor p lt Mei. de roliproeven van r.kman en limonades konden geen schadelijke be-tand- Rinc« 'f »aren. Na onderzoek aan de doelen worden aangetoond. a B. en VV. iv, wei Honig en honigproducten. Er werbedrijf <*rd een dei den 41 monsters onderzocht, waarvan Iwee uit len en te doen re-.r. CONCOURSWAGENTJE op _um_ii kun.-tlionig bleken te bestaan en twee monsters onderzoekingen t:jno TILBWfY Bijzondere met fi te veel water bevatten. De drie monsters kunstDRESSEERKAR immi, honig voldeden aan de gestelde eischen. ir de ma' Een onderzoek wc TILBURY Lage pi Koffie en thee. Van de onderzochte ".ng van chloor, H. J.IJNTEMA, Workum. monsters verkoerden twee monster? thee in onnillende <~ : wordt bern aard Tel. lijken toestand, daar dcxc verschimmeld >agegaan werd -..ingetoood kan waren. n of koemelk vervalscht is met geitenmelk, Fen Koffiesnrrogaten. monster volgons de met.abathaleUIT DE HAND TE KOOP, cichorei bevatte te veel zand, een tweede mon- für Fleisch- und M 14" pag. direct of later te aanvaarden, de ster to voel asch. Van eon ander monster was De methode ter I an do hocToelheid ride van ouds zo. watergehalte hel te hoog. botervet in margarine-melanr' aar Van de 11 onderzochte monster* pc ojd. »,.armede studie genomen. Do n.* bloken 8 monsters te veel water te bevatten. de hoeveelheid vetmengsoN aam n in PELTERIJEN, HOEDEN en Eon monster bevatte to veel zand, een had een te kon worden bepaald, werd nader vastgesteld. PETTEN,
-
"
APVFRTFNTIEN.
Rijtuigen te koop.
-
■
_^^^B
-
extract-gehalte, terwijl op een m<>n.-i aanmerking werd genaak! wegens onjuiste ctiketteering. Twee monsters gebrande euikerpoeder hadden oen te hoog aschgehalte en droegen derhalve den naam van suikerpoeder ten onrechte. Cacao en- caeaoproducten. li* onderzochte monsters cacao waren vrijwel allen deugdelijk. Een enkel monster bevatte een weinig cacaodoppen, een ander monster was vervalscht met aardappelmeel, terwijl twee partijen cacao in beschimmelden toestand werden aangetroffen. O laatste was eveneens het geval met twoo pi chocolade. De overige mon*t<-rs caven geen aanleiding tot het maken van opmerkingen. Snoepgoed. Mede ook ter vaststelling van ■hen aan snoepgoed te stellen, werden cm groot aantal monsters onderzocht. Vele monsters bleken eon groote hoeveelheid, tot moor onderzocht wer den, voldeden vrijwel aan de eieehn enkele maal werd een monster me! iltchta 46 pr*. vetzuren aangetroffen. Vorder werden hor malen w.ischmiddelen onderzocht, dio onder fan tasienamen werden verkooht. Meo| dikwijls bleken dezo slechts een geringe jwaarde te hebben Pc monsters bleekpoodor voldoden slecht» in enkele gevallen aan den eisch, dal dit product minstens 30 pet. actief chloor moet beval \ ele monsters sel de soude, die volgens ring OS a 100 pet. soda zoudon mooi, ettketeevoldeden mot aan de gegeven garantie, maar be ratten een aanzienlijke hoeveelheid vocht, Dikwijls kon worden geconstateerd, dal dit water 'lo verpakking meegewogen was en voor Hen verpakker derhalve oon zoet winstje opleverde Een dtuer monsters bevatte slechts 55.6 pet. wator vrije soda. Om aan de controle door den keuringsdienst uil ceoefend te ontsnappen werden fantasicname- hr dacht. Fen algemeene maaf.resel van bestuur. gebaseerd op de Warenwe», kan aan dor.o practijk"n <-on e,nde maken. Iliimhn.delijk» artikelen. Vele lepel» bleken in meerdere of mindere mate lood
laas
:
n:ot
h:.
430eSTAATSLOTERIJ. 3_
klatM. 3« tnkkiwi. Weauiao, 23 Aacaatai.
PRIJZEN VAN f O-
-44 2281 6744 VMC-7 12666 168Ó6 18194 20662 7b -3» 5706 MU 12664 1.5330 Ifc
83 _41V 6666 9446 12666 16624 I>J9 5M63 9462 12616 16631 16872 .50 8960 9488 12616 16661 18 807 6128 9688 12660 16678 1I» 5129 9622 12696 167 6216 9604 <» ■*) 6248 9763 12730 16788 18671 30975 "60 6383 9884 12844 167
.
,
10086 19073 16»-: I
J.
Ben "wa
lkt "a«*r
Simon Stijlstraat7a. "
weeën»
vertrek
KELHUIS
AANGEBOTOSTVVLV-
mei
■
I
'n
ruim
lUKKERU.
wordt niteoo-fond. Friesland. K
op
flink
waarin
-onzaaa dwp
waa^ vestig* ",,-_„.
I
blijven.
«n
1
1
1034:*
" 6661 inn;n 630 '0.120 6726 104116 136.'.
633 3UB 6746 : -H 1 6771 10423 13696 161 i 666 34H9 6809 1046<' 1664 6044 1 3 16714 1961! 766 3663 7022 I 11 16761 1 762 :»634 7032 10663 13882 16*26 1962:, 718 7110 10672 13866 16H31 1963!, ■786 7264 10710 18803 16--60 74.56 10722 13982 Ift963 3871 7672 10768 14086 16864 19067 '. 971
-
' ' ■
1086 4024 7840 10P40 JlK> 4036 7890 10981
mr.
41% : 1120 4273 7970 11112 1421
'
.1211 41 MO 19018 1217 4494 8109 11441 4% 19990 1337 4674 8182 1382 4720 81 V, 3 17348 aiOGf, 1471 4926 8290 11609 14466 17389 1616 5085 K 326 11637 14.507 17406 20111 22269 ]633 6168 8380 nr.oo 14673 17438 20117 22296 1628 5239 8412 11752 14665 17482 20161 22301 1642 .5240 8439 11766 14670 17488 20181 22330 8652 11770 14672 17552 20220 22416 73 8730 11796 14715 17602 20236 22421 740 11012 14780 17604 2024: i 1820 6331 8851 11964 14811 17766 20275 22617 6 1869 33 17809 20276 22532 1917 6524 8997 12144 14838 17837 20282 22556 1926 5.-41 9003 12184 14878 17934 20320 22613 1981 6551 9025 12198 14882 18003 20391 22628 2017 5607 9066 12226 14939 18013 20420 22698 2061 ,5615 9076 12234 1.5041 18098 2048.1 22703 2064 5627 9342 12298 1.50.56 18150 20484 22907 2116 ,VO3 03»6 12860 15086 18154 2062. 99018 ?168 6688 8670 12418 15110 18172 206A8 22927 2212 5723 9376 12441 15247 l«loo
'
■
»ren
"
Te bevragen
TE KOOP
kan
1'
Voorstraat, Harlingen.
huis ia in d Roheol nieuw v, (rontl,r(yKlt« vau 2 gmoto spiegelr'. t voor alle zaken.
«gg
■40 6313 475 :K47 6348 061 «412 13 f460 I 145 6470 J26 6646
ZAAK
Scheepsbouwkun ;p Bureau E. ZWOLSMAN,
EmM 112 :-: 1641.IHIMBO. Telefoon
Taxatie.
Expertise.
-
Assurantiën en Hypotheken.
NIEUWBOUW MOTORBOOTEK. me«r dan 20-j»nj;e onderzaakkiindige plannen en ont vinding
,
,
worpen.
->
modellen.
-Lage. piU-eo-
TE KOOP AAN: 1.76 Mr, 28 bij 4.«0 bg.„o-motor, KLIPPER, MOTOR 17 jaar. ton | K. mooi §chip: tuigage als nieuw. MOTOR-TJALK, 22.12 hij 4.74 bü HO ton, 17 je** MOTORVR 800TEN van 20 tot 100 ton en honger. STOOM SLEEPbootea, STOOMVRACHT-
BIEDT
""
l£>£
"et ïuweTaoM..
beoten.
— — — BOOT,
~~
_.
M.tKi hij 2.50 bij 1.15 »rMOTOR VR ton. -mrt Pmtz-Brons. Y.K., 18
*
MOTORVR.BOOT,I7;?.-.l.ija.lsl)ijl.2oMr„
l.K., 24 ton. Mr, M0T0RVR.800T.13.75 bij 2 80 bij 1.30 met Bennes, 10 P.K, 15 ton. met roe IJZEREN PRAAM, 18 a 14 ton,*wsara«» en en gangboord, mast met Timmer, 10
l'nj» billijk.
.
,
VW^ksjrit Kerm.ithmotor. 1! l.K- 4 ctU W mot W. i MOTORJACHT, afm.
