Sonnevelt Opleidingen© Communicatiespecialist
Beste lezer, Als student bij Sonnevelt heb je altijd een streepje voor. Naast het lesmateriaal willen we onze studenten altijd de gelegenheid geven zich verder te verdiepen in hun vakgebied. In dit e-book vind je een selectie van een aantal achtergrondartikelen die op onze website staan gepubliceerd. Als je denkt dat een van de artikelen ook voor iemand anders interessant kan zijn, dan mag je dit e-book gerust doorsturen. Ik wens je veel inspiratie toe bij het lezen.
Hartelijke groet, Albert Sonnevelt
Sonnevelt Opleidingen© Communicatiespecialist
NLP-training: enige achtergronden NLP training is populair, ook in Nederland. Emile Ratelband is bekend geworden met Neurolinguïstisch programmeren (NLP). Door technieken uit een NLP-training toe te passen kreeg hij veel van mensen gedaan. Uitleggen wat zo’n NLP-training eigenlijk inhoudt is echter niet eenvoudig, laat staan uitleggen wat de achtergrond van NLP-training is. Daarom een overzicht.
Het ontstaan van NLP NLP is ontstaan in de jaren ’70 en aan de wieg staan de Amerikanen John Grinder, linguïst en Richard Bandler, psycholoog. In die tijd was psychotherapie de meest gangbare manier om mensen met problemen te helpen: een psycholoog liet zijn patiënt vooral vertellen, stelde wel vragen maar probeerde zijn cliënt zo min mogelijk te sturen. De cliënt moest door te praten zelf de oplossing van de problemen zoeken. Deze methode riep vragen op. De effecten van de therapie waren pas na weken of zelfs maanden zichtbaar, als er al überhaupt al verbetering was. In hun zoektocht naar een effectievere manier om cliënten te helpen, ontwikkelden Grinder en Bandler de basis van NLP. De aanpak van Grinder en Bandler was praktisch. Zij waren niet geïnteresseerd in wat waar is. ‘Alleen wat bruikbaar is telt’, schreven zij in hun boek Frogs into Princes. Om erachter te komen wat werkt analyseerden zij opnamen van een succesvol psychotherapeut, Fritz Perls. Ook andere succesvolle vakgenoten observeerden zij nauwkeurig, om erachter te komen hoe het kwam dat zij zo succesvol waren, zowel in Amerika als in India, Afrika en Mexico. Aan de hand van al die observaties modelleerden zij dat gedrag. Zo bepaalden zij wat werkte en wat niet. Daaruit ontstond uiteindelijk de huidige basis van NLP.
Principes van NLP-training De principes van neurolinguïstisch programmeren zijn gebaseerd op bovenstaande observaties en kennis uit allerlei vakgebieden. De belangrijkste uitgangspunten voor NLP-training zijn: -
-
-
-
Iedereen heeft een eigen, uniek wereldbeeld. Dat komt doordat we allemaal onze waarnemingen in de hersenen verwerken en daar ons eigen model van maken. Wat de hersenen er precies mee doen is per persoon verschillend. Als je effectief met iemand wil communiceren, moet je je daarvan bewust zijn en het wereldbeeld van die ander leren kennen. Niet iedereen communiceert op dezelfde manier. Binnen NLP-training worden verschillende representatiesystemen onderscheiden: voorkeurskanalen bij het opnemen en communiceren van informatie. De een communiceert bijvoorbeeld vooral auditief (‘alles klinkt even aantrekkelijk’), terwijl de ander vooral visueel communiceert (‘ik zie daar wel wat in’) of vanuit gevoel (‘ik voel daar wel wat voor’). Als je effectief met een ander wil communiceren zal je eerst moeten luisteren, zodat je weet welk representatiesysteem de ander gebruikt. Een dergelijke techniek leer je bij NLP-training. Ieder gedrag heeft een positieve intentie. Je kunt probleemgedrag dus niet zomaar afkeuren. NLP-training kan helpen om de intentie achter dit probleemgedrag te achterhalen en het gedrag zodanig om te buigen dat die positieve intentie behouden blijft, maar op een minder storende manier aanwezig is. Alles wat je nodig hebt om te veranderen, heb je in je. Dit heten hulpbronnen. NLP-training kan je helpen om die hulpbronnen aan te boren, zodat je jezelf ook daadwerkelijk kan veranderen. Mislukking bestaat niet. Als er iets misgaat, is het niet direct een mislukking. Je kunt ervan leren en de feedback gebruiken om iets anders te bereiken.
Sonnevelt Opleidingen© Communicatiespecialist
Hoe werkt NLP precies? Bij een NLP-training leer je om je eigen brein te besturen. Je moet je eerst bewust worden van de werking van je brein zoals hierboven beschreven is; je moet je bewust worden van je eigen wereldbeeld en dat van anderen, je moet je bewust worden van representatiesystemen en die leren herkennen en je moet leren hoe je jezelf zo kunt sturen zoals jij dat wilt. Met andere woorden: door een NLP-training leer je je gedrag in eigen hand te nemen.
Waarom heet dit Neurolinguïstisch programmeren? De naam neurolinguïstisch programmeren komt van de aanname dat het menselijk functioneren via drie kanalen verloopt: Neurologisch, Linguïstisch en Programmeren. Neurologisch staat hier voor de manier waarop ervaringen via neurologische processen beleefd worden. Linguïstisch staat voor de manier waarop door middel van taal communicatie tot stand komt. Met programmeren bedoeld men de manier waarop de neurologische en linguïstische ervaringen samen zorgen voor een persoonlijk wereldmodel in je hersenen.
Een training NLP in de praktijk NLP-training is er in de praktijk op gericht om patronen in communicatie en gedrag van jezelf en/of anderen te herkennen en daarop in te spelen met je communicatie. NLP-trainingen worden veelal aangeboden, bijvoorbeeld aan managers en verkopers. Daarbij draait het vooral om leidinggeven, communiceren en samenwerken. Dergelijke trainingen kunnen in groepen gegeven worden, maar ook individueel. Ook artsen en anderen in de gezondheidszorg kunnen een training volgen om te leren goed en effectief met patiënten te communiceren. NLP gaat niet alleen over communicatie met mensen in je omgeving, maar ook om communicatie met jezelf. Topsporters kunnen ook baat hebben bij een NLP training. Zo leren ze zichzelf te motiveren en te stimuleren om dingen te doen waarvan ze niet dachten dat ze het konden, ze leren de zogenaamde ‘zelfbeperkende overtuigingen’ te overwinnen. Dat is ook wat Emile Ratelband graag gebruikte: de gedachte dat alles wat je wilt kan, omdat je zelf over de geschikte hulpbronnen beschikt. Die hulpbronnen moet je alleen zelf zien aan te boren. Veel mensen weten niet hoe ze hun interne hulpbronnen moeten aanspreken. Een training in NLP kan je daarbij enorm helpen. Sonnevelt Opleidingen verzorgt de opleiding tot Communicatiespecialist. Deze opleiding leert je de fijne kneepjes van het communicatievak. Je leert niet alleen effectief te communiceren met je omgeving, maar ook met jezelf. Met diverse NLP-technieken leer je je omgeving als het ware te 'bespelen'.
Op de Open dag kun je de docent van deze opleiding vragen stellen over de opleiding.
Sonnevelt Opleidingen© Communicatiespecialist
Hoe effectief is een NLP training? Een NLP training bekwaamt je in neurolinguïstisch programmeren. NLP training wordt veel gebruikt bij coaching- en communicatietrainingen. De theorieën die bij NLP trainingen worden gebruikt zijn echter niet onbesproken. De één gelooft er heilig in, terwijl de ander de trainingsmethode volledig afbrandt.
De geschiedenis van NLP NLP is ontwikkeld door twee wetenschappers, John Grinder en Richard Bandler. Zij analyseerden het gedrag en het woordgebruik van succesvolle psychotherapeuten. Door dit te analyseren en te modelleren, ontwikkelden zij theorieën over succesvolle communicatie, theorieën die niet op wetenschappelijk bewijs waren gebaseerd, maar op ervaringen uit de praktijk. Deze theorieën zijn naderhand uitgewerkt in een enorm aantal communicatiemodellen, de basis van NLP.
De basisprincipes van NLP Wanneer je deelneemt aan een NLP training leer je eerst dat niet ieder persoon op dezelfde manier tegen de wereld aankijkt. Het wereldbeeld wordt gevormd op basis van je ervaringen. Die ervaringen zijn voor iedereen anders. Bovendien hangt de manier waarop je tegen de wereld aankijkt in grote mate samen met de manier waarop je al die ervaringen koppelt in je hersenen. Een andere belangrijke aanname van NLP training is dat onze zintuigen een belangrijke rol spelen in de communicatie. De manier waarop die een rol spelen, verschilt per persoon. De één is vooral visueel ingesteld, de ander auditief of sensorisch. Je leert tijdens een NLP training achterhalen welk communicatiekanaal de ander gebruikt. Zo kun je daar direct op inspelen en meer op het niveau van de ander communiceren. Dit heeft direct een effectievere communicatie tot gevolg. Daarnaast leer je dat iedereen het in zich heeft om zijn dromen te verwezenlijken. Een belangrijke basis voor NLP training is de gedachte dat we alle vermogens al in ons hebben, maar dat we de manier moeten zien te vinden om uit onszelf en anderen te halen wat er in zit. Zo zei iemand die zelf NLP training geeft: ‘Als je doet wat je altijd doet, blijft je situatie zoals die altijd al was. Als je iets wil veranderen, moet je dus ook je daden veranderen.’ NLP zet aan tot actie, tot het drastisch veranderen van je leven. Wil je alles leren over de waardevolle communicatietechnieken van NLP? meer informatie over de opleiding Communicatiespecialist bij Sonnevelt Opleidingen.
Positieve ervaringen met NLP training In Nederland is de eerste naam die bovenkomt als het over NLP training gaat Emile Ratelband. Hij volgde zes maanden lang een NLP training in Amerika en past de technieken die hij daar leerde met succes toe in Nederland. Hij weet door zijn optimisme mensen te drijven tot dingen die ze normaal niet zouden doen, zoals het lopen over hete kolen. Sommige NLP-practitioners verguizen Ratelband vanwege zijn clowneske voorkomen. Toch is hij zo succesvol dat hij over de hele wereld lezingen geeft over NLP. Op internet zijn veel positieve reacties te vinden over NLP training. Mensen geven aan dat ze na het volgen van de training eindelijk tot actie durven over te gaan, hun dromen durven te leven en voor zichzelf durven te kiezen. Er zijn verhalen over mensen die na een NLP training van hun fobie afkomen. De conclusie ‘NLP training werkt’, is volgens een NLP coach niet juist. ‘Niet NLP training werkt, maar jij werkt’, benadrukt hij.
Sonnevelt Opleidingen© Communicatiespecialist
Kritische geluiden over NLP training Toch zijn er ook veel critici. Zo schrijft hoogleraar Willem Levelt in het tijdschrift Skepter (jaargang 9, nummer 3 1996) een artikel met de titel: ‘Hoedt u voor Neurolinguïstisch Programmeren!’ Hij benadrukt daarbij dat NLP geen wetenschappelijke therapie is. Het uitgangspunt van de grondleggers was ‘extreem pragmatisch’. ‘We zijn niet bepaald geïnteresseerd in wat ‘waar’ is. Alleen wat bruikbaar is telt’, schreven zij. Verder trekt Levelt van leer tegen de term neurolinguïstisch, omdat het weinig van doen heeft met linguïstiek. Ook benadrukt hij dat er geen wetenschappelijke onderzoeken zijn die de werking van NLP training bevestigen. NLP trainers lijken ook niet geïnteresseerd te zijn in dit soort onderzoeken. Volgens hen is NLP puur pragmatisch en gaat het om het resultaat dat het iemand oplevert. Kortom, NLP training kan je leven veranderen. Voor wetenschappers is het belangrijk dat er wetenschappelijke bewijzen zijn voor verschillende therapievormen. NLP-ers vinden het resultaat van de therapie belangrijker. Of NLP wetenschappelijk bewezen is of niet, eenieder is vrij om er voor te kiezen of niet en vrij om de technieken al dan niet toe te passen. De effectiviteit van NLP is afhankelijk van de bereidwilligheid van de persoon om zijn of haar gedrag te veranderen. NLP is een fascinerend werkveld en heeft ontzettend veel toepassingsgebieden, variërend van het onderwijs tot het bedrijfsleven. Bij Sonnevelt Opleidingen kun je de opleiding volgen tot Communicatiespecialist. Tijdens deze opleiding leer je de fijne kneepjes van NLP en deze toe te passen in het dagelijks leven, in zowel privé- als werksituaties.
Voor vragen over de opleiding kun je altijd even contact opnemen met de studiecoach.
Sonnevelt Opleidingen© Communicatiespecialist
Een opleiding Communicatie met NLP-training Je hebt zo van die types, mensen die zich overal doorheen kletsen, met iedereen goede vrienden zijn en bij de ander alles kunnen bereiken wat ze willen. Ze komen echter niet over als een vervelende slijmbal en toch weten ze iedereen naar hun hand te zetten. Op die manier krijgen managers veel van hun werknemers gedaan, maken verkopers een bliksemcarrière en praat een student zich in ieder bijbaantje die hij hebben wil. Anderen lopen steeds vast in gesprekken, ze kunnen hun boodschap niet helder overbrengen en veroorzaken steeds weer ruzie. Is dat een aangeboren verschil? Komt dat doordat sommigen nu eenmaal communicatietalenten hebben en anderen niet? Misschien, maar communiceren is vaak ook te leren door goed te luisteren en te kijken naar jezelf en de ander. Dat leer je in een communicatieopleiding met NLP-training.
Leer communiceren met een communicatieopleiding Tijdens een communicatieopleiding leer je je bewust te worden van alles wat er gebeurt rondom communicatie. Daarbij gaat het niet alleen om wat je zegt, maar ook om hóe je iets zegt. Juist die nonverbale communicatie speelt een grote rol in onze communicatie met anderen. Daarbij leer je uiteraard allereerst theorie rondom communicatie. Wat werkt wel, wat werkt niet en waarom? Vervolgens leer je om deze theorie praktisch toe te passen.
NLP-training Sommige communicatieopleidingen bieden ook een NLP-training. Je leert hierbij neurolinguïstisch programmeren. Met deze communicatiemethode leer je je bewust te worden van je eigen denkprocessen in relatie tot je omgeving. Bovendien krijg je meer inzicht in de structuren achter het gedrag van de mensen om je heen. Zo krijg je meer grip op de communicatiestructuren van anderen. Bovendien krijg je binnen NLP een veelheid van technieken aangereikt die je helpen je eigen gedrag en het gedrag van anderen te sturen. Zo snijdt het mes aan twee kanten; enerzijds verhoog je je zelfkennis, waardoor je minder emotioneel reageert op reacties van anderen, anderzijds verbeter je je communicatietechnieken, waardoor je leert om ook zo te communiceren, dat je bij anderen eerder bereikt wat je wil bereiken. Tijdens de opleiding Communicatiespecialist bij Sonnevelt Opleidingen leer je alle fijne kneepjes van het communicatievak. Met behulp van NLP-technieken leer je het gedrag van zowel jezelf als van andere mensen te doorgronden en leer je effectiever te communiceren.
Sonnevelt Opleidingen© Communicatiespecialist
Ankeren, wat kun je ermee? Ankeren is een NLP-techniek waarmee een ongewenste toestand kan worden omgebogen in een gewenste toestand. Een anker is een aansporing aan het brein om een bepaalde ‘toestand van emoties’ op te roepen; men ‘ankert’ een sensorische waarneming aan een emotie, gevoel of ervaring. Of het nu gaat om een goed gevoel, een euforische stemming, rust of een scherp rationele stemming, een anker brengt je in de gewenste modus. Denk maar eens aan een liedje uit de top-40 waarvan je altijd weer dat fijne vakantiegevoel krijgt.
Emoties en ankers Emoties komen en gaan. Ze zijn gebaseerd op hetgeen we in het verleden hebben ervaren of door wat anderen ons hebben verteld. Op onbewust niveau dienen ze zich aan en lijken niet te beheersen. Vaak worden deze emoties patronen doordat ze in de loop der jaren zijn geconditioneerd. Dit kunnen zowel positieve (gewenste) patronen zijn, als negatieve (ongewenste) patronen.
De wens om de negatieve patronen in positieve om te zetten, kan met ankeren worden gerealiseerd. Net zoals deze patronen zich hebben gevormd, kunnen deze patronen ook weer worden ‘ontvormd’. Hiervoor is ankeren een heel krachtige techniek.
Hoe anker je gewenst gedrag? De techniek van ankeren is verbluffend simpel, maar zeer krachtig. Wanneer iemand een gewenste staat wil bereiken kunnen de volgende stappen worden doorlopen: 1. Kies het gewenste gedrag. Dit kan een emotie zijn of bijvoorbeeld een toestand van ontspanning. Maak vervolgens een keuze voor een unieke wijze van ankeren, zodat het écht alleen voor die situatie geldt. Denk hierbij aan een sensorisch ankers zoals een specifiek geluid, of het ballen van de vuisten. 2. Leef je vervolgens helemaal in in de gewenste situatie. Je kunt je een situatie herinneren of kiezen voor een situatie die je nog niet eerder hebt beleefd. Fantaseer er op los en beleef de situatie alsof je er middenin zit. Wat voel je, wat zie je, wat hoor je, wat ruik of proef je? 3. Zoek het kalibratiepunt, het punt waarop de ervaring het meest intensief is. Dit is het punt waarop je de situatie wilt vastleggen door middel van een sensorisch anker. 4. Leg het kalibratiepunt vast. Raak aan, maak een geluid, concentreer je of maak een bepaalde beweging. Als je niet weet hoe je het gevoel moet vastleggen, denk dan maar aan topsporters die een bepaald ritueel hebben voor de belangrijke wedstrijd. 5. Break state. Nadat je het anker hebt aangebracht (hebt geïntegreerd in je neurologisch systeem), breek je met het hele anker en doe je iets compleet anders. Loop een rondje, drink een glas water en haal diep adem. 6. Test vervolgens het anker door het af te vuren. Als je de knie hebt gebruikt om te ankeren, raak deze plek dan opnieuw aan en ervaar of het anker werkt. Als dit nog niet helemaal werkt, herhaal het ankerproces nogmaals. Naarmate je het anker vaker gebruikt, zal het steeds krachtiger worden. Het wordt dan een patroon, net zoals het ongewenste gedrag in het verleden een patroon was. Het hele proces van ankeren is in werkelijkheid niet meer dan het conditioneren van gewenst gedrag,
Sonnevelt Opleidingen© Communicatiespecialist
net zoals Pavlov deed met zijn hondjes. Door een patroon te creëren kun je oud gedrag uitbannen en gewenst gedrag integreren in je leven.
Stapelen van ankers Een enkel anker zal veel minder krachtiger zijn dan een combinatie van ankers, zeker als deze ankers zijn verdeeld over verschillende waarnemingsgebieden. Door ankers te ‘stapelen’ kun je ze krachtiger maken. Wanneer je tegelijk naar de lucht kijkt (visueel), schreeuwt (auditief) en op je borst trommelt (kinesthetisch) is dit een veel krachtiger anker dan wanneer je slechts naar de lucht kijkt. Het gaat om de uniciteit van de ankers en door die te combineren, maak je een anker sneller uniek en dus krachtiger.
Ankeren is een uiterst effectieve techniek om ongewenst gedrag te veranderen in gewenst gedrag. Zo zijn er binnen NLP talloze krachtige technieken waarmee men gedragsverandering kan bereiken.
Wil je meer leren over ankeren en andere NLP-technieken? Lees dan meer over de opleiding tot Communicatiespecialist.
Sonnevelt Opleidingen© Communicatiespecialist
Neuro Linguïstisch Programmeren en perceptuele filters Neuro Linguïstisch Programmeren (NLP) is een methode die is ontwikkeld om het gedrag en overtuigingen van een persoon te beïnvloeden en te wijzigen (Woordenboek van de psychologie). NLP is een techniek die met behulp van modelleren, ongewenst gedrag kan transformeren in gewenst gedrag. Met talloze technieken die hun oorsprong vinden in de communicatiewetenschap, linguïstiek en de psychologie, kan het gedrag worden gewijzigd.
De persoonlijke waarneming en Neuro Linguïstisch Programmeren De meeste mensen zijn geneigd hun eigen waarneming als een onvoldongen feit te bestempelen. Zij staan er echter niet bij stil dat hun waarneming door een groot arsenaal aan ‘perceptuele filters’ gaat, alvorens ergens een oordeel over wordt geveld. Deze waarnemingsfilters vervormen de werkelijkheid tot een persoonlijke ervaring. Vanuit dat oogpunt zijn ieders waarnemingen verschillend, aangezien iedereen verschillende ervaringen heeft opgedaan gedurende zijn/haar leven, het referentiekader.
Neuro Linguïstisch Programmeren en taal We maken gebruik van communicatie wanneer we onze ervaringen willen delen met andere mensen. Meestal gebruiken we bij deze communicatie taal, maar ook non-verbale signalen. De structuren in dit taalgebruik vormen een groot deel van de basis van NLP, omdat aan de hand van die structuren kan worden nagegaan hoe iemand iets ‘ervaart’. Met behulp van diverse communicatie- en gesprekstechnieken kan iemand tot het inzicht worden gebracht dat zijn/haar idee over de werkelijkheid vervormd kan zijn door de perceptuele filters.
Waarvoor wordt Neuro Linguïstisch Programmeren gebruikt? NLP wordt gebruikt voor zowel persoonlijke als voor zakelijke ontwikkeling. Door middel van effectieve technieken kan de communicatie worden verbeterd en wordt men bewust van de non-verbale communicatie van een gesprekspartner. Met behulp van uitgekiende vraagtechnieken kan de dieptestructuur van iemand belevingswereld (wereldmodel) worden doorgrond en kan ongewenst gedrag worden aangepast. Neuro Linguistisch Programmeren is vorm van therapie die uiterst pragmatisch is. Met een enorm arsenaal aan communicatietechnieken is NLP een veelzijdig instrument om in vrijwel elke branche of bedrijfstak de communicatie te verbeteren. Kortom, wanneer iemand de basisbeginselen van NLP beheerst, verloopt de communicatie, zowel privé als zakelijk een stuk soepeler. Wil je meer leren over NLP-technieken? Lees dan meer over de opleiding tot Communicatiespecialist.
Maak hier kennis met een docent van deze opleiding
Sonnevelt Opleidingen© Communicatiespecialist