solar Industrie EDITIE

EDITIE

solar Industrie

5

Energiekosten per geproduceerde eenheid? ¼-saver van Carlo Gavazzi BV Victron Energy Red Lion Datastation mogelijkheden Turck-Banner Multi kleurensignalering - één behuizing OMRON Eenvoud in regelprocessen Oplossingen voor de Food & Beverage Industrie

Katern: Koekjesfabriek kiest voor ABB en verbetert de betrouwbaarheid van de procesaansturing We kijken altijd meteen of er een betere/slimmere oplossing beschikbaar is Sick sensoren succesvol in de voedingsindustrie Industrieel ethernet wordt ge-food door nieuwe applicaties Innovatief vrieshuis C.vanHeezik uitgerust met modernste automatiseringstechniek Snel en schoon in de PET fles Efficiënte veiligheidstechniek bij het afvullen van flessen Bedieningspanelen voor de hoogste beschermklassen Maak gebruik van uw kansen binnen de voedings- en genotmiddelindustrie Een geïntegreerde benadering bij Masterfoods bespaart 12% Nieuwste Netwerk Infrastructuur Componenten van Weidmüller Wat verwacht u van de SIMATIC HMI-panels ... Ventieleilanden Modulair, robuust en flexibel SOLUTION SEMINAR

COLOFON

Inhoud

solar Industrie is een uitgave van Solar.

Advertenties:

Druk- en zetfouten voorbehouden. Prijzen zijn netto excl. B.T.W. en gelden t/m 31 augustus 2007.

Energiekosten per geproduceerde eenheid? ¼-saver van Carlo Gavazzi BV Victron Energe Red Lion Datastation mogelijkheden Turck-Banner Multi kleuren signalering - één behuizing OMRON Eenvoud in regelprocessen Oplossingen voor de Food & Beverage Industrie

ALPHEN A/D RIJN Tel. 0172 42 76 86, Fax 0172 23 36 86 E-mail: [email protected] AMERSFOORT Tel. 033 463 13 66, Fax 033 463 80 00 E-mail: [email protected] AMSTERDAM Tel. 020 693 68 21, Fax 020 668 16 62 E-mail: [email protected] APELDOORN Tel. 055 368 06 50, Fax 055 366 57 62 E-mail: [email protected] ASSEN Tel. 0592 34 38 41, Fax 0592 34 19 55 E-mail: [email protected] BEVERWIJK Tel. 0251 28 48 00, Fax 0251 22 20 06 E-mail: [email protected] DUIVEN Tel. 026 319 42 00, Fax 026 365 23 95 E-mail: [email protected] EINDHOVEN Tel. 0499 47 06 30, Fax 0499 46 09 84 E-mail: [email protected] ENSCHEDE Tel. 053 484 66 66, Fax 053 484 66 99 E-mail: [email protected] HEERENVEEN Tel. 0513 65 60 20, Fax 0513 65 32 98 E-mail: [email protected] LEEUWARDEN Tel. 058 284 69 69, Fax 058 288 65 74 E-mail: [email protected] ROERMOND Tel. 0475 34 51 50, Fax 0475 34 04 06 E-mail: [email protected] ROOSENDAAL Tel. 0165 54 25 54, Fax 0165 56 02 27 E-mail: [email protected] ROTTERDAM Tel. 010 298 45 00, Fax 010 415 09 28 E-mail: [email protected] SPIJKENISSE Tel. 0181 61 21 11, Fax 0181 61 50 44 E-mail: [email protected] UTRECHT Tel. 030 288 87 94, Fax 030 288 40 54 E-mail: [email protected] EDE Tel. 0318 58 18 55, Fax 0318 69 42 14 E-mail: [email protected] ZWOLLE Tel. 038 425 00 80, Fax. 038 466 99 88 E-mail: [email protected]

© Copyright Solar Groep "De gebruikte afbeeldingen zijn eigendom van onze leveranciers". "Please note that the used drawing and image material belongs to our suppliers".

2

solar industrie

4 5 6 7 8 9

Katern: Koekjesfabriek kiest voor ABB en verbetert de betrouwbaarheid van de procesaansturing We kijken altijd meteen of er een betere/slimmere oplossing beschikbaar is Sick sensoren succesvol in de voedingsindustrie Goedgekeurd door Fraunhofer en getest door ECOLAB Industrieel ethernet wordt "ge-food" door nieuwe applicaties Innovatief vrieshuis C. van Heezik uitgerust met modernste automatiseringstechniek en oerdegelijke materialen Snel en schoon in de PET fles Efficiënte veiligheidstechniek bij het afvullen van flessen Bedieningspanelen voor de hoogste beschermklassen Geen kans voor vocht Maak gebruik van uw kansen binnen de voedings- en genotmiddelindustrie Een geïntegreerde benadering bij Masterfoods bespaart 12% FieldPower® en STEADYTEC - De nieuwste Netwerk Infrastructuur Componenten van Weidmüller Wat verwacht u van de SIMATIC HMI-panels voor de voedings- en genotmiddelindustrie? Ventieleilanden Modulair, robuust en flexibel SOLUTION SEMINAR

10 12 15 16 18 21 24 27 30 32 34 37 40

Redactioneel

Duiven, april 2007

Geachte relatie, De eerste uitgave van Solar Industrie van dit jaar staat in het teken van de “Food & Beverage”-industrie. Zeer actuele informatie over fabrikaten als, ABB, Danfoss, Rockwell, Asco Joucomatic, Hirschmann, Pilz, Siemens, en nog vele anderen, passeren de revue met onderwerpen waar iedereen die actief is binnen het brede gebied van deze industrie, wel raakvlakken mee heeft. Verder ook aandacht voor een zeer actuele actie waarbij energiebesparing een belangrijke rol speelt: kWh-meters van Carlo Gavazzi. Door de integratie van de Sanicentra groep binnen Solar Nederland B.V. en de toevoeging van het W-assortiment, zijn wij in staat ons marktgebied aanzienlijk te vergroten. Een ontwikkeling waar vele bestaande en nieuwe klanten voordelen van zullen ondervinden. Ventilatie (HVAC) is een voorbeeld uit dit W-pakket en ook een onderdeel van de “Food en Beverage”-industrie. Solar kan u hier nu nog uitgebreider over informeren, ondersteund door een sterk verbreed leveringspakket. In deze uitgave blijkt ook duidelijk dat Ethernet (IP), gekenmerkt door haar specialismen, haar weg naar de “Food & Beverage”- industrie heeft gevonden. Het leveranciersaanbod op dit gebied blijft groeien, en Solar informeert en adviseert u uiteraard graag over het brede aanbod en de laatste stand van zaken, met name ook op ‘safety’ gebied.

In de volgende uitgave van Solar Industrie nemen wij u mee in de wereld van HMI/MMI. De interface tussen u, of uw klant, en het besturingssysteem. Solar is graag de interface tussen u en het grote aanbod van de diverse fabrikanten. Ondersteunend en adviserend zoals u van ons gewend bent.

Namens de Productgroep Industrie veel leesplezier

solar industrie

3

Carlo Gavazzi

Energiekosten per geproduceerde eenheid?

¼ - saver van Carlo Gavazzi BV Carlo Gavazzi BV heeft een vernieuwde lijn met energiemeters uitgebracht waarvan we er graag een drietal bij u onder de aandacht willen brengen.

EM10 De EM10 is een zeer compacte energie-meter (17,5 mm breed) voor 32 A directe aansluiting en geheel volgens de nieuwe MID richtlijnen. Deze meter is bij uitstek geschikt voor tussenmeting op bijvoorbeeld campings, kamerverhuur maar ook voor kantoorruimten en productie eenheden.

Nu actie EM10 voor

½

Energie meter EM10 „ 1 fase kWh meter 230VAC/ 32 A rechtstreeks aan te sluiten. „ Klasse 1 (kWh). „ TRMS. „ 1 DIN-module breed. „ Pulsuitgang. „ MID (Measurement Instrument Directive).

EM11 Met de EM11 komt Carlo Gavazzi BV als eerste op de markt met een zeer compacte één fase power analyser. Naast het meten van het afgenomen vermogen zijn onder andere de cosinus phi, blind en reactievestromen en vermogens zichtbaar.

Energie analyser EM11 „ 1 fase kWh meter 230 V AC/32 A rechtstreeks aan te sluiten. „ Klasse 1 (kWh). „ Klasse 2 (kvarh.) „ TRMS. „ Meetwaarden; kWh, kvarh, kW, kW dmd, kW dmd max, V, A, Hz, Cos phi, kvar. „ 1 DIN module breed. „ Pulsuitgang. „ Voldoet aan MID (Measurement Instrument Directive).

4

solar industrie

EM24 De EM24 is een multifunctionele poweranalyser geheel volgens de MID richtlijnen en geschikt voor 64A directe aansluiting of via stroomtrafo´s voor de grotere vermogens. De EM24 is in te stellen als 1 keer een 3 fase meter of als 3 keer een 1 fase meter!

Energie meter, Power analyser EM24 „ kWh meter 64 A rechtstreeks aan te sluiten of via stroomtrafo´s. „ Instellen van 1 x 3 fase meter of 3 x 1 fase meter ! „ Klasse 1 (kWh). „ Klasse 2 (kvarh). „ TRMS. „ Verschillende Meetwaarden; o.a. systeem en enkel fase. „ Ingangen voor gas en water (warm en koud) telling. „ Urenteller. „ 4 DIN-module breed. „ Pulsuitgang. „ MID (Measurement Instrument Directive). „ RS485 seriële modbus uitgang.

w lar u o e S i t N he n e n bin timent r asso

Over Victron Energy

Gedurende de afgelopen dertig jaar heeft Victron Energy een sterke, ongeëvenaarde reputatie opgebouwd in technische innovatie, betrouwbaarheid en duurzaamheid. Met een productielijn bestaand uit zowel losse componenten als volledige systemen, zijn onze klanten verzekerd van betrouwbare en veilige producten, ontworpen om hun persoonlijke behoeften op het gebied van onafhakleijke stroomvoorziening te vervullen.

Phoenix MultiPlus omvormer/acculader Multifunctioneel De MultiPlus is een zeer krachtige sinusomvormer, acculader en omschakelautomaat in een compacte en duurzame behuizing.

Automatisch en onderbrekingsvrij omschakelen (UPS functionaliteit) In geval van een netspanningstoring of wanneer de generator wordt uitgeschakeld zal de Multi overschakelen van lader bedrijf op omvormer bedrijf en de voeding van de aangesloten apparaten overnemen. Dit gaat zo snel dat alle elektronische apparaten ongestoord blijven functioneren. De maximale stroom die geschakeld kan worden bedraagt 16 A of 30 A per Multi.

Praktisch onbegrensd vermogen dankzij parallel schakeling Twee tot zes Multi’s kunnen parallel geschakeld worden. Zo kan met 6 stuks Phoenix MultiPlus 24/300/70 een uitgangsvermogen van 15 KW / 18 KVA bereikt worden en een 420 A laadstroom.

Drie fase schakeling Multi’s kunnen bovendien in 3 fase configuratie geschakeld worden. Met 6 sets van 6 Multi’s wordt het omvormer vermogen 45 kW / 54 KVA en de laadstroom 1260 A !

Principe Victron Energy Noodstroomsysteem

Netvoeding

charger

12/200 Ah

inverter

NET UITVAL!!

charger

inverter

12/200 Ah

Solar and Victron Energy Blue Power at the best!

Red Lion

Red Lion Datastation mogelijkheden Datastation Basiseenheid: Netwerkconversie tussen verschillende netwerken met onder andere Ethernet.

net ther E p o S5 ens m e i S

+

Datastation plus Basiseenheid+

= Datastation plus - Web server - Internet - SMS - E-Mail - Data logging - Remote control - FTP/OPC

+ Datastation + Touch panel

=

D a t a s t a t i o n plus +

Touchscreen (resistive analog ) - 8 en 10 inch Ultra-STN Passive Matrix 256 Color pixel LCD (640x480pixel) - 6 inch Ultra-STN Passive Matrix 256 Color pixel LCD (320x240pixel) - 3 inch Monochrome pixel LCD (128x64pixel) geen touchscreen! - 3 tot 5-button keypad for on-screen menus - Configuratie middels (gratis) Crimson 2.0 Software - Tot 5 RS-232/422/485 seriÎle poorten - 10 Base T/100 Base-TX Ethernet Port - Remote Web Access en Control Facility - USB Port for Configuratie Download - Configuration wordt opgeslagen op een flash kaart (4 Mb) - CompactFlash socket - UL Listed - NEMA 4X / IP66 Front - Voeding vanaf 24 V DC

6

solar industrie

Turck-Banner

Turck – Banner Multi kleuren signalering – één behuizing EZ-Light T18 en T30 T- behuizing Thermoplast 18 of 30 mm lens IP67

EZ-Light M18 M18 rechte behuizing Nikkel Chroom behuizing IP67

EZ-Light K50L 50 mm lens 30 mm mounting base Quick connect IP67

Nieuw van Banner de “universele controlelamp” Met die nieuwe product van Banner bespaart u montagetijd en ruimte op het controlepaneel. Was het in de oude situatie nog noodzakelijk in drievoud materiaal te kopen en te installeren dan geeft de nieuwe EZ-serie een concurerend voordeel. Standaard uitgevoerd met rood, oranje en groen, optioneel door middel van knipperfuncties inzetbaar voor zeven functies! Voor op de langere termijn het voordeel van de levensduur door de toegepaste LED’s.

Hoofdlijnen: 10-30 V DC NPN / PNPSchakelend M12 connector IP67 Eigen behuizing 3 kleuren 7 functies

solar industrie

7

<<EMFL;@EI<>

3
(")
,&($*

#
&'#&)) %
,&&(
*
$(%#
,%
%#&
(#'(&))%



''(*%
/ !%
$""# !"
*
&% +((%
$*
#)
 %()+#**
%
&'* $#
(# %
 *
,(-&%(# !"
*
/
$&$%*#

$)*
(+ "*
(#()
*(
-(#
/ !%

!*
%* 1/0.%:(!
+)#!2%*#
$+1 0
$!!(
30
1%0 #%*#!*
%*
+
!/$%''!*
!
?
.!#!(./
+2!.
!!*
#.++0
$%#$%*0!*/%04
 /$!.)
30
!!*
.! !
'%&'$+!'
#.* !!.0
5!("/
%*
2!. (%$0!
.1%)0!/
!!.
*+#
!
/$!.,!
>>/!#)!*0/
%#%0/
2!. #.+0!*
!
(!!/.$!%
2*
,.)!0!.0!'/0
+2!* %!*
3+. 0
!
?
.!!'/
#!'!*)!.'0
++.
$!0
='(!1.!*
%/,(4
*
"1*0%!
2*
!
,.+!//001/
3%&5%#0
!
'(!1.
2*
$!0
 %/,(4 */0((0%!
%*/0!((%*#
!*
#!.1%'
5%&*
/0!.'
2!.!!*2+1 %#
*'5%&
!
0+!0/!*
*
!
2++.5%& !
!*
$!0
1% !(%&'!
!*
#!/0.101.!!. !
%*/0!()!*1
+2!* %!*
'*
%0
%*/0!()!*1
#!,!./+*(%/!!.
3+. !*
5+ 0
!*'!(
.!(!2*0!
,.)! 0!./
#!0++*
3+. !*
!.3..%*#
!*
%*/0!("+10!*
3+. !*
5+
!,!.'0
*5!("/,.!'!*
'1**!*
!
?
.!#!(./
%*#!/0!(
3+. !*
2%
,
*'5%&
!
%* +3/#!/!!. !
+*"%#1.0%!
!*
01*%*#/+"03.!
$!.)+
!!.
*+#
!
#.0%/
$!.)+%*%
/+"03.!
/00
0+!
+)
,.)!0!./
*.
2!./$%((!* !
.!#!(./
0!
'+,%:.!*

2
&%*(&#
&$ %(*
)* # * *
%
)%#  ).+*/
<
+*0.+(!
(#+.%0)!
5+.#0
2++.
!!*
%* .1' 3!''!* !
!2+(10%!
%**!*
!
/0* .

.!#!(%*#
!0
1%0!.)0!
'.$0%#!
<
.!#!((#+.%0)!
5+.#0
!.
2++.
0
!
).+*
0!),!.011..!#!(./
(!.0
.!#! .!*
+,
,.+!//0+.%*#!*
5+* !.
".!1'
0!
+!*
*
!
.!0%!/*!($!%
%&
/!0,1*02!.* !.%*#!*
((!
).+*
.!#!(./
1%0#!.1/0
)!0
$!0
<
.!#!((#+ .%0)!
5%&*
"".%!'
5+
%*#!/0!(
0
5!
2++.
!
)!!/0!
*(+#!
.!#!(0+!,//%*#!*
5!!.
/*!(
.!#!.!*
)!0
!!*
)%*%)(!
+2!./$++0
%0
.!/1(0!!.0
%*
!!*
/*!((!.!
+,/0.0"/!
!*
!!*
2!!(
/0%!(!.
.!#!(,.+!/
)!0
$+#!.!
'3(%00%!2!
,.+ 10!*
(/
#!2+(#

JkXg

Jkfi`e^ D\ibO

D\ibP

Fdife)$G@;

333+).+*%* 1/0.%(+) 8

solar industrie

Oplossingen voor de Food & Beverage Industrie

Ontwikkeling volgens marktvraag

Gegarandeerd betrouwbaar

Marktgeoriënteerde engineering teams ontwikkelen speciale producten op basis van de behoefte van de markt, de klant of de applicatie.

De productgroepen worden ontwikkeld en geproduceerd in onze Centers of Competence. Zo verzekeren wij u dat ieder individueel product het beste is in zijn toepassinggebied. Carlo Gavazzi producten ondergaan strenge kwaliteitstesten om u te verzekeren dat zelfs de specificaties die wij opgeven worden overtroffen.

Assortiment De afzonderlijke Carlo Gavazzi productgroepen sluiten perfect op elkaar aan. Deze synergie biedt de klant vele voordelen met betrekking tot de applicatie en beschikbaarheid van de producten.

KATERN

Koekjesfabriek kiest voor ABB en verbetert de betrouwbaarheid van de procesaansturing De frequentieomvormers van ABB sturen cruciale processen aan LU Finland Ltd. installeerde twee ACS 350 frequentieomvormers van ABB die de processen van haar voornaamste merk, Domino, aansturen. Domino wordt al sinds 1953 op de markt gebracht. De onderneming, een onderdeel van het internationale koekjesmerk LU van de Groep Danone, is de grootste koekjesproducent in Finland.

Betrouwbaarheid is doorslaggevend Voor LU Finland, is de betrouwbaarheid het doorslaggevende criterium bij de keuze van nieuwe drives. De productielijnen strekken zich met hun vele transportbanden uit over een afstand van honderden meters; de lengte van de ovens alleen al bedraagt 60 tot 80 meter. De transportbanden bestaan uit onnoemelijk veel bewegende onderdelen. Zij kunnen het zich niet veroorloven concessies te doen m.b.t. de productie door te kiezen voor apparatuur die niet aan de vereiste van absolute betrouwbaarheid beantwoordt.

gegeven, zijn afkomstig van de PLC. De versnellings- en vertragingshellingen en de snelheidsreferenties die in de drive worden ingesteld, zijn noodzakelijk voor de vereiste doseerprecisie.

Van grof naar fijn

Een van de twee AC frequentieomvormers stuurt de spindel aan die twee ingrediënten voor de bereiding van de vulling van het Domino merk doseert en zeeft: meel en suiker.

In een eerste stadium verloopt het doseren vrij grof en draait de spindel op een hoge snelheid. Zodra het automatiseringssysteem vaststelt dat het gewicht op de weegschaal de vereiste waarde bereikt, bijvoorbeeld ongeveer 10 kg onder het in het recept opgegeven gewicht, wordt de referentiewaarde van de spindel verminderd. Op dat ogenblik vertraagt de spindel, zodat een meer precieze dosering mogelijk is.

De spindels doseren de poedervormige ingrediënten op de weegschalen. Een uitermate nauwkeurige dosering is daarbij essentieel. De start- en stopsignalen en de commando’s voor de snelheidselectie die aan de drive worden door-

Per productiebeurt wordt er 150 tot 200 kg vulling geproduceerd. Hierbij wordt gestreefd naar een maximale precisie. Afhankelijk van het product zijn bepaalde marges echter aanvaardbaar.

10

solar industrie

KATERN

De andere frequentieomvormer is de hoofdaandrijving aan de vulmachine. Dit is een cruciale applicatie. De ABB drive levert bij het aansturen van het voornaamste proces van Domino de meest betrouwbare oplossing. De aangestuurde motor is een 2,2 kW, 400 V ABB inductiemotor met een snelheid van 1.430 omw./min.

Vereiste „ Behoefte om de betrouwbaarheid van de processturing te verzekeren. „ Nauwkeurige frequentieomvormers met een hoge statische snelheidsprecisie.

Oplossing Het proces aan de vulmachine is een continue stroom. De frequentieomvormer moet dan ook een hoge statische snelheidsprecisie kunnen aanhouden. Lichte versnellingen of fluctuaties van de snelheid zijn tijdens het proces dan ook niet acceptabel. De ABB frequentieomvormers laten een hoge snelheid aan het begin en een gelijkmatige stopzetting aan het einde toe. Dit zorgt ervoor dat het proces vanaf het begin tot het einde gecontroleerd verloopt. Om een continue processtroom te kunnen garanderen moet de sturing absoluut betrouwbaar zijn. De ABB frequentieomvormers worden nu al bijna een jaar in de LU productievestiging ingezet en voldoen aan de vereiste van totale betrouwbaarheid. De snelle en eenvoudige inbedrijfstelling van de frequentieomvormers en het gebruiksgemak vormen eveneens belangrijke voordelen. Bovendien zijn de geringe afmetingen een aanzienlijke troef wanneer componenten worden geüpgraded zodat het volledige schakelbord niet verwijderd hoeft te worden.

„ De ABB ACS350 frequentieomvormers sturen de cruciale applicatie en de voornaamste processen aan.

Voordelen „ De betrouwbaarheid van de ABB ACS350 staat garant voor een continue processtroom. „ Deze ABB ACS350 frequentieomvormers komen tegemoet aan de behoefte van een maximale doseerprecisie en een hoge statische snelheidsprecisie. „ Snelle en eenvoudige inbedrijfstelling. „ De ABB ACS350 frequentieomvormers zijn erg gebruiksvriendelijk. „ De beperkte afmeting van de frequentieomvormers vormt een bijkomende troef bij het eventuele upgraden.

Nieuw De ACS350 is sinds kort ook leverbaar in een 11 kW uitvoering. Later dit jaar wordt ook een 18,5 kW uitvoering leverbaar.

solar industrie

11

KATERN

We kijken altijd meteen of er een betere/slimmere oplossing beschikbaar is Sinds Danfoss in 1968 als eerste met een seriematig geproduceerde frequentieomvormer voor draaistroommotoren op de markt kwam, is de VLT® de meest toegepaste frequentieomvormer in de dranken- en voedingsmiddelen industrie. Inmiddels vereisen het grote aantal verschillende produkten in deze industrie nieuwe produktiemethoden en - systemen. Met de nieuwe oplossingen van Danfoss Drives wordt volledig voldaan aan alle eisen van deze tijd.

Altijd op de toekomst voorbereid Tot de eerste gebruikers van Danfoss VLT frequentieomvormers behoort de Koninklijke Verkade in Zaandam. Sinds Ericus Gerhardus Verkade op zondag 2 mei 1886 zijn Stoombrood- en Beschuitfabriek “De Ruyter” opende, is het bedrijf er de afgelopen 120 jaar in geslaagd te overleven door steeds op tijd de bakens te verzetten. Als bijvoorbeeld in 1919 in een nieuwe Arbeidswet de bakkersnachtarbeid wordt geregeld, is Verkade genoodzaakt de broodproductie te staken, aangezien de uurlonen dan te hoog worden om het brood nog goedkoop te kunnen produceren. Verkade heeft dan echter zijn bakens al verzet en zich gespecialiseerd in koekjes, biscuits en suikerwerk. Ook nu nog blijft men bij Verkade bijna dagelijks de bakens verzetten en zich richten op de toekomst. “Als er apparaten defect raken of om een andere reden vervangen moeten worden, wordt er niet domweg een zelfde apparaat aangeschaft.”, aldus Ben Baars, Manager Electrotechniek bij Verkade. “We kijken altijd meteen of er een betere of slimmere oplossing beschikbaar is. Op deze manier profiteren wij continu van nieuwe ontwikkelingen die in veel gevallen direct leiden tot een verbetering van onze productieprocessen en kwaliteit en die zorgen voor energiebesparing of een veiliger werkomgeving.”. Zo is Verkade ook al jaren geleden begonnen met het inzetten van Danfoss frequentieomvormers in het productieproces. “Ik denk dat het er alles bij elkaar inmiddels zeker een stuk of 2000 zijn”, aldus Ben Baars, “verspreid over alle onderdelen van ons productieproces.”.

12

solar industrie

Verbeterde veiligheid Op de bovenste etage van de fabriek, waar de ingrediënten voor de verschillende recepten worden verzameld en gedoseerd, worden de Danfoss frequentieomvormers onder andere toegepast bij het aandrijven van het transportsysteem dat zorgt voor de continue beschikbaarheid bij alle mengstations van fijngemalen suiker, een belangrijk ingredient voor alle producten van Verkade. De Danfoss frequentieomvormers zijn ook te vinden op een etage lager, waar de verschillende ingrediënten in grote trommels worden gemengd en gekneed tot deeg. Vroeger werden de motoren, met vermogens tot 110 kW, die zorgen voor de aandrijving van de menghaken in de trommels direct op het net geschakeld. Nu worden ze aangedreven door middel van Danfoss frequentieomvormers die zorgen voor een geleidelijke en gecontroleerde aanloop van de motoren. Op deze manier wordt een hoop energie bespaard en behoren de spanningsdippen en stroompieken die vroeger door de hele fabriek te zien waren bij het aanzetten van een mengtrommel tot het verleden. Bovendien zijn op de Danfoss frequentieomvormers remweerstanden aangesloten wat het mogelijk maakt dat de motor en de ronddraaiende kneedhaken in de trommel direct stoppen zodra de trommel door de operator wordt geopend. Een hele verbetering ten opzichte van vroeger, toen er nog gewerkt werd met een mechanische en bijzonder onderhoudsgevoelige rem waarbij de kneedhaken vaak nog geruime tijd bleven ronddraaien na het openen van de trommel en de operator tijdens het verwijderen van het deeg uit de trommel het gevaar liep door de nog draaiende haken gegrepen te worden.

KATERN

Communicatie en synchronisatie Nog een etage lager, waar het deeg in een lange plakken uit het plafond naar beneden komt, drijven Danfoss frequentieomvormers in de verschillende productielijnen de rollen aan die zorgen voor het transport van het deeg langs de stations waar extra ingrediënten worden toegevoegd en waar de vorm van de biscuits en koekjes uit het deeg wordt gedrukt en door de oven waarin de biscuits en koekjes worden gebakken. Een transport waarbij de verschillende onderdelen goed op elkaar moeten zijn afgestemd. Daarom is voor het aandrijven van de transportrollen gekozen voor Danfoss VLT 5000 frequentieomvormers die door middel van een Interbus communicatie interface zijn verbonden met de PLC’s die zorgen voor de besturing van de productielijn. De VLT 5000 omvormers zijn bovendien elk voorzien van een synchronisatie optie die hen in staat stelt onderling te communiceren om op die manier een optimale synchronisatie tussen de verschillende aandrijvingen in de productielijn te garanderen. Zo wordt bijvoorbeeld de snelheid van de aanvoer van producten door de VLT 5000 omvormers direct aangepast aan temperatuursveranderingen in de oven om de juiste baktijd en doorloop snelheid te garanderen.

Ethernet Hoewel er aan het bakproces van biscuits en koekjes in al die jaren eigenlijk weinig is veranderd, staan de technische ontwikkelingen en vernieuwingen binnen Verkade dus niet stil. De voortdurende modernisering van de verschillende productieprocessen is zelfs een dagelijks voortschreidend proces. Niet in de laatste plaats dankzij de gedrevenheid van Ben Baars en zijn duidelijke ideeën over hoe de processen binnen Verkade in de toekomst moeten verlopen. Zo loopt door de hele fabriek een Ethernet backbone die communicatie met bijvoorbeeld weegschalen en mengstations mogelijk maakt. Danfoss Ethernet Gateways maken het mogelijk ook de aanwezig Danfoss frequentieomvormers aan te sluiten op deze verbinding. Informatie over de status van alle aangesloten omvormers is dan steeds in realtime centraal beschikbaar. Inmiddels is men bij Verkade - geheel in lijn met de voortdurende technologische vernieuwing - begonnen met het inzetten de nieuwe generatie frequentieomvormers van Danfoss in de vorm van de VLT AutomationDrive. Zo is men ook op dat gebied bij Verkade weer op de toekomst voorbereid.

Maximale bescherming, minimale kosten De dranken- en voedingsmiddelenindustrie is één van de speerpunten van Danfoss. Bij de ontwikkeling van nieuwe producten wordt dan ook terdege rekening gehouden met de eisen en wensen uit dit deel van de markt. Een goed voorbeeld is de IP66/Nema4 uitvoering die deel uitmaakt van de nieuwe generatie VLT® frequentieomvormers. De volledig gesloten behuizing maakt het mogelijk de frequentieomvormer dicht bij de motor te installeren. Ook op plaatsen waar sprake is van vocht of vuil of - mede dankzij de epoxy coating op behuizing die bestand is tegen aggressieve reinigingsmiddelen - op plaatsen waar regelmatig een grondige reiniging noodzakelijk is. Kosten voor een waterdichte kast of lange motorkabels worden op die manier uitgespaard en retrofit toepassingen worden met de IP66 uitvoering aanzienlijk vereenvoudigd.

solar industrie

13

KATERN

Hoewel het unieke koeling concept van de nieuwe generatie frequentieomvormers er voor zorgt dat de koellucht niet in aanraking komt met de elektronica, is het bovendien mogelijk ook de elektronica te laten voorzien van een beschermende coating. De bedrijfzekerheid en levensduur van de omvormer worden op die manier nog verder verbeterd. Vanzelfsprekend beschikt de nieuwe generatie frequentieomvormers waarvan de IP66 uitvoering deel uitmaakt over de voor de Danfoss producten bijna spreekwoordelijke kwaliteit en betrouwbaarheid. Dat die kwaliteit tot op de kleinste details wordt uitgewerkt blijkt bijvoorbeeld uit het feit dat er RVS schroeven worden toegepast en de IP66 uitvoering als optie kan worden voorzien van een waterdichte USB-aansluiting. Een belangrijke technische innovatie vormt het feit dat de nieuwe omvormers zijn voorzien van Safe Stop functionaliteit (cat. 3 volgens EN 60204-1 en EN 954-1). Hiermee wordt niet alleen een veilige aandrijving gegarandeerd, maar wordt er ook al direct bij het installeren van de omvormer tijd en geld bespaard. Danfoss levert als enige IP66 frequentieomvormers in het vermogensbereik tot 90 kW.

Decentraal Hoewel de FCD 300 en FCM 300 decentrale frequentieomvormers van Danfoss al wat langer op de markt zijn, vormen zij nog steeds de top van wat er op dit gebied beschikbaar is. De FCD 300 is bedoeld om dicht in de buurt van of op de motor te worden gemonteerd. De FCM 300 bestaat uit een combinatie van frequentieomvormer en motor. Dankzij hun IP66 behuizing die standaard is voorzien van een epoxy coating zijn de FCD 300 en FCM 300 goed bestand tegen vocht, vuil en reiniging.

14

solar industrie

De voordelen van decentrale frequentieomvormers zijn duidelijk : „ „ „ „ „

Geen schakelkasten of -ruimten. Geen of zeer korte motorkabels. Geen problemen met EMC. Geen geforceerde koeling. Maakt een flexibel (modulair) ontwerp van de installatie mogelijk. „ Decentrale I/O, dus minder bekabeling.

Toepassingen Danfoss VLT® frequentieomvormers worden op grote schaal toegepast in de dranken- en voedingsmiddelen industrie. In alle onderdelen van het proces zijn de Danfoss omvormers terug te vinden, zoals voor het aandrijven van: „ Transportbanden. „ Spoelmachines. „ Pompen. „ Centrifuges. „ Mixers. „ Luchttransport. „ Hakmolens. „ Etiketteermachines. „ Foliemachines. „ Paletizers. „Stapel - en ontstapelmachines. „ Vulmachines. „ Doseermachines.

KATERN

SICK sensoren succesvol in de voedingsindustrie Goedgekeurd door Fraunhofer en getest door ECOLAB De voedings- en genotsmiddelenindustrie stelt hoge eisen aan hygiëne. Daarom worden productielijnen en verpakkingsmachines vaak gereinigd met chemicaliën, reinigingsmiddelen en heet water onder een druk van 2 tot 100 bar. De in de systemen toegepaste sensoren moeten wel bestand zijn tegen dit geweld. Reden voor SICK om de INOX inductieve benaderingsschakelaars te produceren.

De behuizing en het sensorvlak hiervan zijn volledig gemaakt uit RVS staal V4A. Deze benaderingsschakelaars voldoen dan ook aan de zeer hoge eisen van isolatieklasse IP69K. Daarmee zijn de SICK IM12, IM18 en IM30 zeer geschikt voor toepassing in de voedings- en genotsmiddelenindustrie, farmaceutische en chemische industrie. Naast de INOX serie heeft SICK meerdere sensoren specifiek geschikt voor de zware omstandigheden in de voedingsen genotsmiddelenindustrie. Om na te gaan hoe bestendig de SICK sensoren functioneren in agressieve omgevingen, heeft SICK het befaamde Fraunhofer Institut Chemische Tecnologie opdracht gegeven de SICK sensoren W2, W9, W12 en MH15 series te testen op IP69K dichtheid. Deze sensoren werden langdurig belaagd door een hogedrukreiniger die er met een druk van honderd bar en onder verschillende hoeken heet water van tachtig graden Celsius op spoot. Genoemde modellen bleken in elk opzicht veel beter te scoren dan de binnen de zuivelindustrie meest gangbare sensoren. Daarnaast hebben ECOLAB en Johnson Diversey – twee mondiale fabrikanten van reinigingsmiddelen – veertien verschillende SICK sensor families blootgesteld aan de binnen de voedingsmiddelenindustrie meest toegepaste (agressieve) vloeistoffen. De sensoren werden achtentwintig dagen ondergedompeld in schoonmaak en desinfecterende middelen van twintig graden Celsius. Achteraf vertoonde ze geen sporen van zwelling, vochtinwerking, broosheid of verkleuring.

Nog een aantal specieke kenmerken van de INOX serie op een rijtje: „ „ „ „

Bondige en niet-bondige montage in metaal. Schakeluitgang PNO of NPN. Drievoudig schakelafstand. Door reductiefactor van 0,9 (voor RVS) zijn voorwerpen uit staal en RVS goed te detecteren. „ De M12-connectoraansluiting voldoet ook aan de IP69Knormen; hiervoor zijn speciale kabels leverbaar van 2 tot 25 meter.

Vision in de voedingsmiddelenindustrie Steeds meer processen in de voedingsmiddelenindustrie kunnen efficiënter geoptimaliseerd worden met visionapparatuur. Denk hierbij aan de kwaliteitcheck zoals bijvoorbeeld bij de productie van bonbons – een check op aantal, positie en decoratievolledigheid -, of bij het verdelen van producten (vis / vlees) in porties van een vooraf bepaalde vaste grootte, of controle van de houdbaarheidsdatum, etc. Ook voor die applicaties heeft SICK een oplossing van vision sensoren tot en met 3D-vision camera.

solar industrie

15

KATERN

Industrieel ethernet wordt "ge-food" door nieuwe applicaties De procescontrollers in de Food & beverage industrie moeten feilloos met elkaar communiceren. Bewaking van kwaliteitsgegevens en batchprocessing is in dit geval zelfs "in het belang voor de volksgezondheid", terwijl de productie zelf als een geoliede machine moet lopen om die kwaliteit te halen en om geen onnodige kosten te maken.

Ethernet is inmiddels een veel gebruikte technologie voor lokale datanetwerken (LAN’s) in de industrie. De reden van het succes van dit, relatief jonge, communicatieprotocol is de stuwende kracht vanuit de kantoorautomatisering. Dit is de Proces automatiserings fabrikanten niet ontgaan en zij zijn de afgelopen 5 jaar massaal overgestapt van vele – soms eigen – busprotocollen naar ethernet, omdat het maken van de infrastructuur en het verkrijgen van bouwstenen daarmee veel goedkoper kan (de afzet op wereldschaal is gigantisch). De zogenaamde verticale integratie is een volgend aspect dat de acceptatie door de industrie vergemakkelijkt. Het zonder protocolomzettingen realiseren van communicatie vanaf een ERP-omgeving tot aan een machine op de productievloer is een stuk makkelijker geworden (bijvoorbeeld een printer die de houdbaarheidsdatum print op het verpakte eindproduct). Misschien wel het grootste voordeel voor de acceptatie is de kennis en structuur van de ethernettechnologie binnen een bedrijf. Vooral bij nieuw aan te leggen installaties wordt dit voordeel zowel technisch als financieel inzichtelijk gemaakt.

Spraakverwarring voorkomen De term industrieel ethernet wordt vaak op twee verschillende manieren uitgelegd. Enerzijds omdat de ethernetapparatuur in een industriële behuizing zit, die bijvoorbeeld bestaat uit ventilatorloze apparatuur met 24 Volt voeding, al dan niet met M12-D connectoren en redundant uitgevoerde ringnetwerken. Anderzijds wordt industrieel ethernet nu ook uitgelegd als zijnde die industriële protocollen die realtime gedrag in het microsecondenbereik mogelijk maken, zoals Profinet, ethernet IP, EPL en dergelijke

Controlnetwerken De fabrikanten die automatiseringsproducten als PLC’s leveren maken gebruik van ethernet voor de communicatie naar servers, operatorstations, ontwikkelomgevingen en maintenance-stations.

16

solar industrie

De grote diversiteit aan automatiseringsstructuren heeft ook bij de implementatie van ethernet geleid tot een grote diversiteit aan netwerk structuren. Een mooi voorbeeld hiervan is de zuivelindustrie. Vaak ontstaan er individuele coöperaties met elk hun eigen systeemtopologie en fabrikantkeuze voor automatisering. Nu installaties gekoppeld moeten worden, zie je dat hier alle varianten voorkomen, dus zowel 19"-, als DIN Rail apparatuur in lijn-, ster of ringtopologie. De ethernettechnologie is gestandaardiseerd op bussnelheden van 10 Mbps via 100- en 1000 Mbps tot (inmiddels) 10 Gigabit/s. Voor procesbesturingsnetwerken voert de Fast Ethernet standaard (100 Mbps) momenteel de boventoon, maar ook gedateerde aansluitingen als 10 Mbps- AUI komen nog steeds voor. Deels zijn de ethernetwerken uitgevoerd met koperbekabeling en (steeds meer) met glasvezel, zeker als er grote afstanden moeten worden overbrugd op grote industriële plants. Het is juist de diversiteit in generaties apparatuur die voor Hirschmann een uitdaging is om te kunnen blijven aansluiten, want dat is de kracht van een open protocol als ethernet. Of het nou gaat om bierbrouwerijen, frisdrankinstallaties, kaas-, melk- of suikerfabrieken, candybar productie of medicinale- of babyvoeding, qua besturing is de structuur van de industriële driehoek altijd geldig. Alleen hoeft dat niet altijd op dezelfde schaal te zijn. Voor wie aan het begin van de ethernet implementatie staat, zijn er schaalbare oplossingen die heel klein (punt-punt) beginnen.

Ethernet in productieomgeving In de lijn van verder ontwikkelende populariteit van industrieel ethernet heeft Hirschmann ook gekozen voor de toepassing van M12-connectoren op hun ethernetswitches voor IP67-omgeving, in plaats van de bekende RJ45-steker. De M12-connector is inmiddels door de IEC gecertificeerd als ethernetconnector. Bovendien is deze steker ook beschik-

KATERN

baar in een glasvezeluitvoering met beschermklasse IP 67. Zware industriële toepassingen, trillingen, schokken, vochtige omgeving en vuil, daar voldoet de ‘kantoorstandaard’ RJ 45 gewoon niet. De volgende stap is het ontwikkelen van PLC’s en eindapparaten met een directe ethernet aansluiting, de connectie is beschikbaar.

Protocol standaardisatie De ontwikkeling van ethernet wordt bepaald door de internationale standaardisatiecommissies, zoals die van de IEEE (Institute of Electrical and Electronics Engineers). Als er vragen uit de markt zijn en redenen zijn voor grote verbetering van de technologie, dan wordt er soms niet op de IEEE gewacht. In ‘98 werd bijvoorbeeld de ‘HiperRing’ ontwikkeld, die voor betere redundantie van netwerken moest zorgen. Tot die tijd werd vooral het spanningtree protocol toegepast, maar dat was met een reconversietijd van gemiddeld 30 seconden te traag en zorgde voor noodstoppen. Het HiperRing protocol is inmiddels geaccepteerd door een groot aantal fabrikanten, omdat het een omschakeltijd kent van 500 milliseconde en met de nieuwste generatie chips tot 50 ms. De IEEE heeft pas vorig jaar ‘Rapid Spanning Tree’ geratificeerd. Hoewel die nog niet de redundantie geeft als HiperRing, implementeren we die wel in onze firmware. Wat betreft normalisatie zijn we met een aantal Duitse collega’s vertegenwoordigd in normcommissies van in de IEC (International Electrotechnical Commission).

Wireless Lan Vanwege de noodzakelijke betrouwbaarheid van communicatie wordt er in de industrie nog weinig met het WiFi gewerkt. Veelal wordt dan toch voor de snelste en meest betrouwbare communicatieoplossing via glasvezel gekozen, zeker als die communicatie via meerdere gebouwen gaat of bij grotere, stroomvoerende installaties. Toch bestaat bij veel bedrijven de behoefte om - naast het bekabelde netwerk - nu ook draadloos ethernet toe te passen, al was het maar om draagbaar SCADA-informatie of tekeningen op te vragen. Wordt op WiFi overgeschakeld, dan is er de keus voor de 2,4 GHz ISM-band, waarin veel consumententoepassingen in zijn te vinden, die soms de toepassing verhinderen. Een alternatief is dan om WiFi via de 5 GHz-band te laten lopen waarin de kans op storing geringer is. De keuze voor de juiste antenne is bij beiden erg belangrijk, het bepaalt het falen of slagen van de applicatie. Een goede voorbereiding is om de situatie ter plaatse op te nemen middels metingen, oftewel een site survey. Daarbij wordt ook een antenne gekozen die gebundeld of rondstraalt. Vooral belangrijk bij WiFi is de beveiliging van de verbinding, daar staan veel mensen niet bij stil.

Markt

essentieel om het bedrijf optimaal te laten draaien en voor de ander is het netwerk niet zo belangrijk. In een aantal takken van de industrie is uitval van een proces uit financieel of veiligheidsoogpunt niet verantwoord. Soms heeft de wijze waarop projecten moeten worden gerealiseerd grote invloed op de uitvoering en de prijs. De meeste contacten lopen via de system integrators en distributeurs. Nazorg zoals documentatie, oplevering, instellingen maken en configuratie van systemen wordt vaak als toegevoegde waarde mee verkocht. Omdat het bedrijf zelf geen PLC’s produceert, kent Hirschmann de unieke situatie dat op alle fronten een oplossing geboden kan worden met eigen productlijnen gebaseerd op een zo breed mogelijke acceptatie bij de diverse automatiseringsfabrikanten. Om compatibel te kunnen zijn met de producten van onder meer ABB, Siemens, Schneider en Rockwell zijn in de Duitse fabriek testopstellingen gemaakt waar PLC-fabrikanten hun applicaties kunnen combineren met de apparatuur van Hirschmann.

Toename Uit onafhankelijk onderzoek (ARC-advisory) is gebleken dat de markt voor DIN-rail gebonden ethernetapparatuur tot 2009 met 50% per jaar zal groeien. Daarin speelt het verre oosten, voornamelijk China, weliswaar een grote rol want de landen in die regio zijn bezig met een enorme inhaalslag. Europa en de USA hebben een voorsprong op dit gebied en kennen daardoor een geringere groei, maar de ontwikkelingen blijven doorgaan op het gebied van ethernet. De markt van gebouwbeheerssystemen neigt inmiddels ook richting ethernet. Waar LON-en BACnet techniek geaccepteerde busvormen waren, wordt daar toch nu ook steeds vaker op ethernet overgegaan. Stuwende krachten voor industrieel ethernet zijn fabrikanten als General Motors, die heeft plannen om in 2009 geheel te zijn overgestapt op ethernet en zal geen andere bussystemen meer toepassen. Zij willen maximaal voordeel halen uit de mogelijkheden van ethernet.

De markt voor industriële netwerken is, net zoals die voor kantoornetwerken, verdeeld in klanten die voor kwaliteit of voor de laagste prijs gaan. Ofwel: voor de een is het netwerk

solar industrie

17

KATERN

Innovatief vrieshuis C. van Heezik uitgerust met modernste automatiseringstechniek en oerdegelijke materialen Dat Profinet uitstekend uit de voeten kan met Bluetooth wordt dagelijks bewezen in het splinternieuwe vrieshuis van logistiek dienstverlener en verlader C. van Heezik in Utrecht. Op het industrieterrein ‘Lage Weide’ is de laatste maanden hard gewerkt aan een gedeeltelijk geautomatiseerd magazijn waar diepvriesproducten van diverse opdrachtgevers zoals Douwe Egberts, Masterfoods en Unipro Bakery worden opgeslagen. De besturing van het pallettransport in de vriesruimte wordt verzorgd door een combinatie van Interbus en draadloos Profinet via Bluetooth.

Dankzij de Bluetooth Access Points van Phoenix Contact kunnen gemakkelijk 12 parallelle draadloze Profinet-verbindingen worden gerealiseerd.

Samenwerking in de keten is bijna nergens zo ver doorgevoerd als in de levensmiddelenhandel. Fabrikanten en vervoerders slaan voortdurend de handen ineen om nog meer efficiencyvoordelen te boeken. Zo hebben Douwe Egberts, Masterfoods en Unipro Bakery samen met C. van Heezik besloten om al hun diepvriesproducten in het nieuwe vrieshuis op te slaan en van daaruit gebundeld te laten vervoeren. Zodoende wordt gegarandeerd dat de vrieswagens waar C. van Heezik dagelijks de weg mee opgaat ook volledig gevuld zijn.

Diepvriesproducten in het nieuwe vrieshuis van C. van Heezik in Utrecht

18

solar industrie

Het gaat om een bijzonder project genaamd ‘KOUD’ waarvoor minister Peijs (Verkeer en Waterstaat) het startsein heeft gegeven en dat inmiddels bekroond is met de Logimatch Award 2006.

1400 ‘omslagen’ per dag Het nieuwe vrieshuis in Utrecht fungeert als continu werkende ‘draaischijf’ van grote hoeveelheden diepvriesproducten. Deze worden dagelijks aangevoerd vanuit verschillende productielocaties, vervolgens opgeslagen en verzameld in bestellingen, en tenslotte in vrieswagens op weg gestuurd naar de afnemers. In totaal vinden hier 1400 ‘omslagen’ per dag plaats! Om alle pallets snel en efficiënt in het magazijn te verplaatsen is gekozen voor een automatisch transportsysteem waarbij heftrucks bijna geen rol meer spelen. In het eigenlijke vrieshuis, waar Siberische temperaturen van URQGGH±’&KHHUVHQNRPWEHUKDXSWJHHQKHIWUXFN Een uitgebreid systeem van transportkettingen, 4 liften en 7 shuttles zorgen ervoor dat de pallets zonder menselijk ingrijpen op de juiste plaats worden weggezet en weer worden opgehaald. Het vrieshuis is 20 meter hoog, telt 7 etages en elke etage heeft over een lengte van 62 meter 37 ‘kanalen’ waar links en rechts voor 10 of 15 pallets plaats is.

KATERN

MRESET STP

PLC RUN FAIL

11

15 12

RUN/PROG

13

ETH

14

19 16

17

18

Q1 I12

E

US

Q2

I10 I11

Q3

Q4

RC UM

UL

D RD

LD

10/100 BASE-T

LNK ACT 100

INLINE CONTROL ILC 350 ETH Ord.No.: 2737203

Bluetooth Access Point

RESET

PRG

IL RDY/RUN BSA FAIL PF

Fixed Installation via INTERBUS

ILC Controller with Profinet

FL BLUETOOTH AP

Bluetooth Access Point

FL BLUETOOTH AP

FL BLUETOOTH AP

FL BLUETOOTH AP

IBS I/O Module

MRESET

RC

STP

D RD

PLC RUN FAIL

11

15 12

RUN/PROG

LD

IBS I/O Module

13

ETH

14

19 16

17

18

Q1 I10

I11

I12

E

US

INLINE CONTROL ILC 350 ETH Ord.No.: 2737203

Q4

RC UM

Q2 Q3

10/100 BASE-T

LNK ACT 100

UL

D RD

LD

Mobile Installation via PROFINET 7 Shuttles 4 Elevators

RESET

PRG

PN I/O Module

IL RDY/RUN BSA FAIL PF

ILC Controller with Profinet

Mobile Elevator

Mobile Shuttle

Motorswitches Grafiek "Wireless Profinet via Bluetooth" Het automatiseringsconcept een feilloze mix van Interbus en Profinet

In totaal is er op die manier ruimte voor maar liefst 14.500 pallets. Met een uitbreiding tot in totaal 25.000 pallets is echter al rekening gehouden.

Innovatief met oerdegelijke materialen Kettingbanen worden normaal gesproken in staal uitgevoerd. In het nieuwe vrieshuis bij C. van Heezik is echter Fins naaldhout gebruikt als drager. Het gaat om een constructie van verlijmde balken waarop kunststof geleiders zitten voor de kettingen. Het gebruik van dit oeroude materiaal biedt veel voordelen: het is licht, het geeft veel minder koude door dan staal, het is goedkoper en het is tenslotte makkelijker te verwerken. Deze toepassing van hout is zonder meer te beschouwen als een innovatie. Tot nu toe is er nog niemand op dit idee gekomen. Maar ja, de beste uitvindingen zijn wel vaker gebaseerd op eenvoudige ideeën.

Besturing De systeemintegratoren van dit project zijn Heinrich Pottberg van ECP uit het Duitse Emden en Ben de Boer van Ortec uit Gouda. In samenwerking met Kees van Heezik, technisch directeur, ontwikkelden zij een besturingsoplossing voor het onbemande transportsysteem. Heinrich Pottberg: "We hebben in het nieuwe magazijn gekozen voor een combinatie van Interbus en Profinet. Interbus gebruiken we voor de aansturing en uitlezing van niet bewegende onderdelen in het transportsysteem. De communicatie met de bewegende

onderdelen verloopt over Profinet en dan draadloos via Bluetooth. Interbus en Profinet worden in de PLC gelijkwaardig behandeld. Daarvoor is geen aparte handeling of oplossing noodzakelijk. De mogelijkheid voor draadloze communicatie via Bluetooth is hier doorslaggevend voor onze keuze voor Profinet. Het gaat hierbij om de communicatie met de 7 shuttles en 4 liften. We hebben er bewust voor gekozen deze communicatie niet via de stroomrails of sleepkabels te laten verlopen maar volledig draadloos. In principe kan dat ook over een WLAN. Echter, van Heezik gebruikt in het magazijn al WLAN voor de communicatie tussen de heftrucks en het Warehouse Management Systeem. Om de kans op een eventueel conflict in het WLAN uit te sluiten hebben we gekozen voor de industriële Bluetooth communicatie oplossing van Phoenix Contact. Deze houdt namelijk rekening met de door WLAN gebruikte kanalen en gebruikt deze niet waardoor beide systemen perfect naast elkaar kunnen functioneren zonder elkaar ook maar iets te beïnvloeden."

IJskoude Bluetooth Heinrich Pottberg: "De meeste mensen kennen Bluetooth van hun telefoon of PDA. Dan heb je het over een afstand van 3 meter. In ons geval moeten we een afstand overbruggen van 60 meter. Maar ook dat is geen probleem; we hebben 12 point-to-point verbindingen die worden verzorgd door 24 FL Bluetooth AP-modulen. Uit testen weten we dat deze,

solar industrie

19

KATERN

Ingang van het nieuwe geautomatiseerde magazijn voor diepvriesproducten

zelfs in een warehouse, een lengte van 120 meter kunnen overbruggen. En de module past daarbij zijn zendvermogen automatisch aan, aan de actuele afstand. Maar minstens zo belangrijk is dat alle elektronica standaard bij een temperaWXXUYDQ’&NDQIXQFWLRQHUHQ'HNDVWHQVWDDQRSJHVWHOG in het koelhuis en mogen geen kastverwarming hebben. Voor de Bluetooth-modulen – en ook voor de andere producten van Phoenix Contact – is dat geen probleem. De Bluetooth-modulen werken met adaptieve frequentiehopping; ze wisselen 1600 keer per seconde van frequentie waardoor er maar heel weinig storingen in de communicatie mogelijk zijn. Mocht er een frequentie niet goed functioneren, dan wordt deze door de module automatisch uitgesloten en niet meer gekozen. Bluetooth heeft ook nog eens het voordeel dat we rustig bijvoorbeeld 30 draadloze verbindingen naast elkaar kunnen laten communiceren. Met een WLAN waren dat er maar drie geweest."

Opbouw netwerk Van Heezik „ Communicatieprofiel: Profinet en Interbus „ Infrastructuur: Profinet switches, Profinet-kabel, Interbus-kabel en Bluetooth draadloze communicatie van Phoenix Contact

20

solar industrie

„ Profinet IO Controller (PLC): 9 ILC 350 PN van Phoenix Contact „ Profinet IO Devices (IO modulen): Inline modulair IO-modulen (IP20) van Phoenix Contact „ Interbus Slaves: 4 frequentieomvormers en motoren van Lenze, 70 motorstarters van Phoenix Contact, 330 aandrijvingen , Inline modulair IO-modulen (IP20) en Fieldline I/O-modulen (IP 65/67) van Phoenix Contact, Laserscanners en lichtschaNHODDUVYDQ7UFN

Bijdrage Profinet aan lagere life cycle costs Management summary „ "Interbus en Profinet worden in de PLC van Phoenix Contact gelijkwaardig behandeld. Daarvoor is geen aparte handeling of oplossing noodzakelijk." „ "De mogelijkheid voor de draadloze communicatie via Bluetooth is hier doorslaggevend voor onze keuze voor Profinet." „ "Profinet met Bluetooth communiceert zonder conflicten naast het WLAN." „ "Profinet met Bluetooth kan, zelfs in dit warehouse, een lengte van 120 meter overbruggen."

KATERN

Snel en schoon in de PET fles Efficiënte veiligheidstechniek bij het afvullen van flessen Bij het afvullen van sappen en zuivel in flessen zijn hygiëne en efficiency noodzakelijk. Een uit meerdere stappen opgebouwd vulproces stelt hoge eisen aan de procesbesturing, maar heeft ook behoefte aan intelligente oplossingen op het gebied van veiligheidstechniek. Bij Pilz in Ostfildern worden daarvoor de passende oplossingen ontwikkeld, die zorgen voor de veiligheid van mens en machine, maar ook bijdragen aan een maximale productiviteit.

Afvulinstallaties die worden toegepast in de (fris)drankenindustrie behoren snel en nauwkeurig te functioneren: De volautomatische procesvoortgang van station naar station duurt hooguit enkele seconden en garandeert een hoge productie. Vanwege de nauwgezette afhandeling van de verschillende procesfuncties, kunnen kleine storingen leiden tot een volledige productiestop. Daaruit volgt dat bij een dergelijke installatie een doordacht veiligheidsconcept nodig is.

Kiemvrij vullen en steriliseren Een bekende naam in de wereld van machinebouwers voor lineaire steriele vulinstallaties is SIG Asbofill GmbH uit Neuss. De onderneming die tegenwoordig onderdeel uitmaakt van de Zwitserse SIG, een groep die zich met zijn machineprogramma op de nog steeds groeiende markt van de kunststofflessen richt. Een van de nieuwe machines is de vulinstallatie ABF 610 voor kunststofflessen die een vulver-

mogen heeft van 100 ml tot 750 ml. De installatie bestaat uit zes functionele onderdelen en kent 25 verwerkingsfasen per minuut. Dit levert bij een afhandeling van acht flessen per fase een afvulhoeveelheid op van 12.000 eenheden per uur. Voor het transporteren, reinigen, vullen en sluiten van de flessen zijn dertien aandrijf- en servo-assen actief. Het unieke aan deze installatie is dat het vullen en afsluiten van de flessen met gesteriliseerde doppen plaatsvindt in een steriele zone. Daardoor is het niet langer noodzakelijk om de gevulde fles eerst te verzegelen met een aluminium folie voordat de dop erop wordt geplaatst. Daarnaast betekende in het verleden dat bij het omstellen op een ander formaat fles een mechanische ombouw noodzakelijk was, terwijl tegenwoordig hooguit een aanpassing van de besturingssoftware hoeft plaats te vinden.

solar industrie

21

KATERN

Op een bedieningsstation kunnen de relevante procesparameters eenvoudig worden aangepast, waarmee de nieuwe bewegingsaflopen voor het betreffende formaat worden geactiveerd. Hoge eisen vanuit de aandrijf- en besturingstechniek leiden ook tot hoge eisen aan veiligheidsmanagement. Dit geldt voor de normale productiesituatie, maar ook voor het veilig kunnen uitvoeren van instellingswijzigingen en onderhoudswerkzaamheden. De veiligheid moet erop gericht zijn om mens en milieu te beschermen in het geval van storingen of bedieningsfouten. De installatie moet dan gecontroleerd afgeschakeld kunnen worden zonder ernstige gevolgen.

Flexibel veiligheidssysteem Inzake veiligheid heeft SIG Asbofill gekozen voor het multifunctionele veiligheidssysteem PNOZmulti van Pilz. PNOZmulti is een modulair, flexibel en eenvoudig te configureren veiligheidssysteem dat kan worden ingezet bij de meeste installaties en machinetoepassingen. Het is een tijden geldbesparend systeem, omdat de hoeveelheid aan te brengen bedrading sterk afneemt en verschillende soorten veiligheidsfuncties zijn samengevoegd in een enkel systeem.

22

solar industrie

Vanaf vier veiligheidsfuncties is een PNOZmulti al een goedkoper alternatief dan conventionele veiligheidsrelaistechniek. Elke basismodule kent twintig vrij te configureren ingangen, vier veilige halfgeleideruitgangen en twee relaisuitgangen. Het basismodel is uitbreidbaar tot acht modulen. Daarnaast kan de PNOZmulti ook standaardbesturingsfuncties overnemen. De configuratie van de PNOZmulti die is toegepast in de ABF 160 heeft een betrouwbaarheid volgens categorie van norm EN 954-1. In combinatie met de eveneens toegepaste magnetische veiligheidsschakelaars van het type PSEN van Pilz, is de PNOZmulti in staat om alle relevante veiligheidsfuncties van de genoemde vulinstallatie te bewaken. Bij die functies gaat het niet alleen om noodstopfunctionaliteit, maar ook om bewaking van het toerental en stilstand van de dertien eerder genoemde aandrijf- en servoassen. Deze assen zijn gekoppeld aan de aanvoereenheid, de transporteenheid voor het hangende flessentransport, de schroefdop - schroefeenheid en de afvoertransporteenheid. De juiste procesafloop wordt bestuurd via een PLC besturing in combinatie met motion controllers. In het geval van een storing – bijvoorbeeld als een bewaakte afscherming of een

KATERN

noodstop wordt geactiveerd – zorgt de PNOZmulti voor het vertraagd afschakelen van de motion controllers om zo de ingebouwde remfunctie van de controllers de tijd te geven om zonder mogelijke beschadiging de energie af te bouwen. De overige delen die zonder schade direct kunnen worden afgeschakeld worden ook als zodanig door de PNOZmulti geschakeld. Het vrijgeven van de installatie wordt ook door het veiligheidssysteem bewaakt en kan pas na een reset van de installatie. Het geïntrigeerde diagnosesysteem draagt bij aan een snelle afhandeling van storingen door de locatie alsmede het soort storing aan te geven.

Eenvoudig te configureren De veiligheidsfuncties zijn eenvoudig te configureren met de ontwikkelomgeving van de PNOZmulti. Deze ontwikkelomgeving is op een standaard PC te installeren. "Men hoeft geen uitgebreide kennis van programmeren te hebben om een PNOZmulti te configureren " aldus Horst Klesse, Elektrotechnicus in dienst bij SIG Asbofill. Een gebruiker kan de gewenste functie eenvoudig definiëren in de grafisch georiënteerde configuratieomgeving van de PNOZmulti. Alle veiligheidsfuncties zijn als symbolen beschikbaar via keuzemenu’s en kunnen worden aangepast naar de benodigde veiligheidscategorie volgens norm EN 954-1. Een uitgebreide online hulp is aanwezig om de gebruiker te ondersteunen bij het gebruik van de software. Na het definiëren van de benodigde veiligheidsfuncties worden deze gecontroleerd op een correcte parametrisatie. De getoetste configuratie van de benodigde veiligheidsfuncties wordt op een chipkaart ter grootte van GSM SIM card, geplaatst en kan in het juiste slot van de PNOZmulti worden gestoken. De veiligheidsmodule is nu klaar voor gebruik in een machine. Het toepassen van de PNOZmulti heeft voor de machinebouw SIG Asbofill een besparing van 40% opgeleverd in de engineeringsfase van de installatie. "In het verleden werd elke veiligheidsfunctie apart bedraad naar een veiligheidsrelais, tegenwoordig stellen we alles in op één module ", zoals Horst Klesse het geheel eens kort samenvat.

solar industrie

23

KATERN

Bedieningspanelen voor de hoogste beschermklassen Geen kans voor vocht

Kwetsbare elektronica en IT-techniek, die gelet op het hoge automatise-ringsniveau in de levensmiddelenindustrie alomtegenwoordig zijn, moeten zodanig zijn "ingepakt" dat zij probleemloos een maximale hoeveelheid vocht aankunnen – en niet door kruipend water door de knieën gaan. Hier zijn behuizingen nodig die aan de hoogste veiligheids- en hygiëne-voorschriften voldoen en zich onderscheiden door hoge beschermklassen. Rittal laat bij de gerenommeerde levensmiddelenproducent Zentis in Aken zien hoe dit er wat betreft bedieningsbehuizingen uit kan zien.

Rittal RVS-schakelkasten op basis van TS8

De strenge hygiënerichtlijnen leggen in het bijzonder de nadruk op de reinheid van de ingezette installaties en machines. Zij moeten voorzien zijn van een vuilafstotende laag die voorkomt dat er ongewenste deeltjes vrijkomen. Een ander criterium: de installaties en de afzonderlijke onderdelen ervan moeten snel en eenvoudig kunnen worden gereinigd. Ook behuizingen die de IT-infrastructuur beschermen, zijn van groot belang. Natuurlijke vruchtzuren en reinigingsprocessen mogen verder geen enkele vorm van schade aan de installaties veroorzaken. Bedieningsapparaten bij de mens-machine-interface moeten zodanig ontworpen zijn, dat gemakkelijker aan de hoge veiligheidseisen wordt voldaan. Bijvoorbeeld toetsenborden: randen, holten en spleten kunnen onder omstandigheden het reinigen belemmeren. Afgesloten en daardoor gemakkelijk wasbare toetsenborden, die het ook in natte omgevingen gewoon blijven doen, bieden een betere bescherming.

24

solar industrie

Roestvrijstaal is een noodzaak Voor het productenassortiment dat is ontworpen voor de levensmiddelenindu-strie en farmaceutische industrie, kiest Rittal vooral voor behuizingen en bedieningsterminals van roestvaststaal. Door het gladde oppervlak is dit materiaal bijzonder vuilafstotend en gemakkelijk te reinigen – ook met agressieve reinigingsmiddelen. De roestvaststalen verpakking wordt aangevuld door speciale wartels en afdichtingen die garant staan voor een hoge beschermklasse – en bovendien bestand zijn tegen hogedrukreinigers. Veranderingen in processen kunnen zich van de ene op de andere week voordoen. Behalve de hoogste kwaliteit is daarom een snelle levering van de producten van groot belang. Vrijstaande kasten en kastsystemen in verschillende grootten ook bedieningsbehuizingen zoals het moderne Premium Panel van roestvaststaal toegepast in de levensmiddelenindustrie.

KATERN

Zij voldoen aan de beschermklasse IP 69K (bestand tegen hogedrukreinigers) en aan de reinheidseisen. Deze hoge beschermklasse is het resultaat van het volledig afgesloten afdichtingsconcept, waarbij de afdichting tussen twee vlakken licht en door de rondom lopende wartel optimaal wordt samengeperst. De EMC-conforme contactering tussen behuizing en deksel blijft in stand. Het Premium Panel wordt aangevuld door een bijpassend RVS-draagarmsysteem en een toetsenbordbehuizing met geïntegreerde noodschakelaar. De toetsenbordbehuizing kan ook met bijpassende invoerapparaten worden gecombineerd. Gebruikers kunnen kiezen tussen twee toetsenborden: een tafeltoetsenbord in de beschermklasse IP 65, die door het gesloten en afwasbare oppervlak bij uitstek geschikt is voor een vochtige omgeving. Of – nog extremer: het RVS-toetsenbord op piëzobasis. Bij dit type toetsenbord is een lichte aanraking van de vinger al voldoende om een schakeling in werking te stellen. Slagtoetsen zijn bij deze IP 69K-variant niet aanwezig – en daardoor ook geen randen, holten of spleten zoals bij standaard toetsenborden. Dit maakt het toetsenbord geschikt voor de zwaarste toepassingen. Rittal levert ook displays die met speciaal glas zijn afgedicht en daardoor bestand zijn tegen hogedrukreinigers.

Tussen het platte beeldscherm met veiligheidsglas en de behuizing is een speciale afdichting aangebracht.

Scherpere controles Dat de producten van Rittal aan strenge hygiënevoorschriften voldoet, blijkt wel uit de QHD-keur (Qualified Hygienic Design) die door de VDMA-Fachabteilung Sterile Verfahrenstechnik is toegekend. Met betrekking tot ultrareine zone en reinheid liet Rittal speciale producten zoals het Premium Panel door het Frauenhofer-Institut onderzoeken en ontving daarna het belangrijke IPA-certificaat. Achter elke toelating staan onverbiddelijke tests: om in aanmerking te komen voor de IP 69K-toelating, worden de op een draaitafel geïnstalleerde bedieningsbehuizingen uit alle richtingen door een hogedrukspuit (100 bar) besproeid met 80oC heet water.

Rittal bedieningsbehuizing op AE basis van RVS

solar industrie

25

KATERN

Rittal Premium Panel. Hoge luchtvochtigheid, nattigheid, vruchtzuurhoudende omgevingslucht en reinigingsmiddelen – de eisen die aan de behuizingstechniek worden gesteld, zijn buitengewoon hoog.

Hierdoor kunnen klanten onderdelen van Rittal probleemloos in hun installaties inbouwen en ze over de gehele wereld inzetten zonder dat dure, extra tests nodig zijn.

Cool down voor Panel-PC’s DCP - Panel Cooling van Rittal: nieuwe vloeistofkoeler voert ongewenste hitte efficiënt uit bedieningsbehuizingen af. Panel-PC’s en andere veroorzakers van vermogensverliezen die in compacte bedieningsbehuizingen zijn ingebouwd, produceren tijdens hun werkzaamheden in deze kleine ruimte ongewenste warmtenesten. In het bijzonder is er in de industrie, waar hitte en vocht tot de dagelijkse gang van zaken behoren en conventionele ventilatieconcepten niet meer toereikend zijn, vraag naar nieuwe koeltechnieken die de kwetsbare elektronica veilig en efficiënt bevrijden van hinderlijke warmtebelasting. Om bedieningsbehuizingen optimaal te koelen, biedt Rittal DCP – Panel Cooling. Dit is een nieuwe koelunit waardoor vloeistof stroomt om het klimaat in bedieningsbehuizingen te regelen. Dit nieuwe koelsysteem kan vermogensverliezen van ca. 250 - 300 W probleemloos afvoeren. Daarbij blijft de hoge beschermklasse van de behuizing onverminderd van kracht. Rittal DCP - Panel Cooling voert warmte in bedieningsbehuizingen in extreme omgevingen efficiënt af.

26

solar industrie

In tegenstelling tot een lucht/water-warmtewisselaar wordt de koelunit compact aan de achterwand van de behuizing gemonteerd. Alleen de vloeistofaansluitingen worden naar buiten geleid. Omdat het vermogensverlies door de vloeistof uit de bedieningsbehuizing wordt getransporteerd, blijft de temperatuur in de behuizing constant. Zes ventilatoren, die samen meer dan 300 m3 lucht per uur verwerken, zorgen voor een optimale luchtcirculatie bij de koelribben in de behuizing.

Rittal levert het complete systeem – van DCP - Panel Cooling tot aan bedieningsbehuizing en vloeistofkoelsysteem.

KATERN

Maak gebruik van uw kansen binnen de voedings- en genotmiddelindustrie

Het kenmerk van de voedings- en genotmiddelindustrie is een flexibel productieproces waarmee deze industrie continu en snel met nieuwe producten in kan spelen op de vraag van een internationale markt. Hierbij spelen kwaliteit, product herleidbaarheid en voedselveiligheid een zeer belangrijke rol. In Nederland is de Voedsel en Waren Autoriteit (VWA) de instantie die toezicht houdt of de voedings- en genotmiddelindustrie zich houdt aan de geldende wetten en regels. Om aan de voedselveiligheid te voldoen is HACCP, de afkorting voor ‘Hazard Analysis and Critical Control Points’, een belangrijk hulpmiddel voor de industrie die zich bezighoudt met de bereiding, verwerking, behandeling, verpakking, vervoer en distributie van levensmiddelen. HACCP is een risico-inventarisatie methode om het gehele

voortbrengingsproces te identificeren en op gevaren te analyseren en daarmee te zorgen dat het productieproces van alle voedingsmiddelen gepaard gaat met zo weinig mogelijk risico op besmetting. Dit alles heeft zijn uitwerking op de gebruikte techniek en

solar industrie

27

KATERN

Ecolab en Johnson Diversey De Osiprox Food & Beverage sensoren zijn IP68 en IP69K, en bestand tegen reinigingsmiddelen (getest door o.a. Ecolab en Johnson Diversey laboratories).

technologische doelstellingen van de voedings- en genotmiddelindustrie. Voor de volgende thema’s kunt u met Telemecanique producten een prima invulling geven en biedt u daarmee kansen om in te spelen op de trends in deze markt.

CIP (Clean-in-Place), schone productie-omgeving In de eerste plaats is het belangrijk producten in te zetten die de minste kans op vervuiling veroorzaken. Denk hierbij aan sensoren die van RVS zijn gemaakt en materialen bevatten die niet giftig zijn zoals de speciale F&B Osiprox inductieve benaderingsschakelaars en Osiris fotocellen. CIP is een trend om de productiemiddelen schoon te maken

zonder ze te hoeven demonteren om zo tijd te besparen. Dit vraagt om sensoren en bedieningselementen met een hoge beschermingsgraad (IP69k) en bestand zijn tegen hoge temperaturen en schoonmaakmiddelen. Ook de veldapparatuur die nabij de productiemiddelen worden geplaatst zoals Advantys decentrale I/O en decentraal opgestelde Altivar frequentieregelaars zijn beschikbaar met een hoge beschermingsgraad.

Tracking & Tracing, product herleidbaarheid Telemecanique’s Transparent Ready communicatie architectuur staat garant voor de beschikbaarheid van alle productiegegevens om snel de juiste beslissing te kunnen nemen. Het Ositrack RFID systeem biedt openheid in RFID en kan gebruikt worden met ISO14443 en ISO 15693 tags. Met dit systeem kunnen alle productiegegevens binnen het proces aan het te produceren product worden meegegeven. Communicatie met Ositrack vindt plaats via een met Connexium opgebouwde IP67 Ethernet TCP/IP architectuur. Osiprox Food & Beverage sensoren De Telemecanique RVS 316L inductieve benaderingsschakelaars zijn bestand tegen extreme temperaturen (continu -25°C tot +85°C en tijdelijk tot +100°C voor schoonmaken en sterilisatie). De gebruikte materialen voor de sensor en de aansluitkabels zijn ‘FDA approved’ en vrij van schadelijke stoffen.

28

solar industrie

KATERN

Harmony noodstop Met een ZBZ48 beschermkraag voldoet de standaard noodstop aan IP69K en is daarmee bestand tegen hoge druk water-jet van 90 bar, 80°C gedurende 3 minuten.

Standaardiseren van processen, gestructureerde oplossingen. Ositrack® RFID Met Ositrack, maakt u kennis met een RFID systeem dat open is naar een vrije keuze in elektronische tags en naar diverse communicatienetwerken. Bovendien is het systeem eenvoudig te monteren, aan te sluiten en te configureren.

Veiligheid Veiligheid van bedienend personeel en overige personen is van groot belang voor de continuïteit van het productieproces. Telemecanique levert met Preventa het breedste pakket aan veiligheidscomponenten die perfect op elkaar aansluiten. Van Noodstop met IP69K beschermingskraag tot Safety-PLC’s met remote Safe I/O op Ethernet TCP/IP. Tevens geven wij advies voor de beste oplossing qua veiligheid met in het achterhoofd het waarborgen van de productie continuïteit. Om geïnformeerd te worden over de nieuwste ontwikkelingen op het gebied machineveiligheid, kunt u een bezoek brengen aan de Telemecanique Safety and Automation Demo Truck.

S88 is een internationale standaard van de ISA voor het eenduidig beschrijven van productieprocessen. S88 biedt standaard terminologie voor de automatisering van batch processen en modellen voor het modulair indelen van processen en recepten. Deze methodiek is te gebruiken binnen de Telemecanique Unity ontwikkelsoftware voor de Modicon PLC lijnen. Unity software is zeer open en koppelt middels XML aan de MES laag zonder ingrijpende wijzigingen in de MES oplossing. Met de unieke en krachtige diagnose tools in de Unity software is het zoeken naar oorzaken van stilstand zeer eenvoudig en daarmee snel verholpen.

ConneXium IP65/67 Ethernet TCP/IP architectuur Transparent Ready tot op de werkvloer met IP65 Modbus/Ethernet gateways, IP67 Ethernet switches en IP67 Ethernet bekabeling met M12 D-coding connectoren.

Flexibele productielijnen, producten sneller op de markt introduceren Met de Telemecanique Advantys decentrale I/O oplossingen, de daaraan gekoppelde decentrale Altivar IP54 frequentieregelaars en de gedistribueerde Modicon Premium PLC architectuur kunnen productielijnen modulair worden opgebouwd waardoor deze flexibel zijn samen te stellen. Ook op het gebied van de applicatiesoftware biedt Telemecanique met Unity de ideale oplossing. Met de Unity Application Generator software kan volgens de S88 standaard de applicatie worden samengesteld met gestandaardiseerde ‘control objects’. Hieruit wordt zowel de Modicon PLC applicatie als de Vijeo Citect Scada applicatie gegenereerd, snel en met een gegarandeerde kwaliteit.

Kortom, met Telemecanique als partner bieden de trends in de voedings- en genotmiddelindustrie u de uitgelezen kans. Altivar 31 enclosed Frequentieregelaar in IP55 behuizing met lastscheider, potentiometer, draairichting keuzeschakelaar en EMC bekabeling. De ideale decentrale oplossing voor een modulaire architectuur.

solar industrie

29

KATERN

Een geïntegreerde benadering bij Masterfoods bespaart 12% De primaire verpakking van de bekende repen van MARS® en BOUNTY® wordt nu bestuurd door een geïntegreerde Rockwell Automation-oplossing

De Integrated Architecture van Rockwell Automation levert een snellere besturing en een eenvoudiger implementatie tegen aanzienlijk lagere kosten. De Nederlandse snackprocducent Masterfoods Veghel BV heeft daadwerkelijk 7% bespaard op de hardware en nog eens 5% op de kosten voor bekabeling, testen en opstarten.

Belangrijke verbeteringen

De technici bij Masterfood verbeteren bestaande machines of ontwikkelen zelf machines om zo goed mogelijk te voldoen aan de eisen voor kwaliteit en prestatie. Dit ontwikkelingsproces gaat continu door en behelst een nauwe samenwerking met zowel leveranciers als de operators van de productiemachinerie.

Naast de aanzienlijke kostenbesparing die door Masterfoods kon worden gerealiseerd, leverde de Integrated Architectureoplossing ook vele technische voordelen op. Als gevolg hiervan besloot Masterfoods om Rockwell Automation de standaard te maken voor alle toekomstige verpakkingsmachines.

Een van de meestgebruikte machines bij Masterfoods is een flow-wrapper, die wordt gebruikt voor de primaire verpakking van repen. Flow-wrappers pakken de repen op en verpakken ze in een wikkel met hun eigen merk. Soms kan hetzelfde product in verschillende maten worden gemaakt van mini tot extra groot, en sommige verpakkingen bevatten niet één, maar twee of drie repen. Voor verschillende productmaten zijn niet alleen verschillende maten verpakkingsmateriaal nodig, maar vaak ook verschillende machineconfiguraties. Voor al deze ‘verpakkingsrecepten´ moeten de snelheidsprofielen worden aangepast voor alle samenwerkende servomotoren en frequentieomvormers. Een doorsnee flow-wrapper heeft meerdere afzonderlijke assen en kan honderden snacks per minuut produceren, afhankelijk van het ‘verpakkingsrecept’.

30

solar industrie

Masterfoods’ Control Engineer, Jos Wubben, legt uit dat bij een recent project een belangrijke verbetering mogelijk werd gemaakt door de flow-wrapperbesturing te vervangen door een Rockwell Automation-oplossing op basis van het AllenBradley ControlLogix-platform.

‘De besturing vraagt om een snelle verwerking van veel signalen,’ legt Jos Wubben uit. ‘Een van de voordelen van ControlLogix is de bijzonder snelle processor. Bij het vorige besturingssysteem moesten we twee controllers en zeer specifieke hardware gebruiken om snelle onderbrekingssignalen op te pikken. Nu doet de ControlLogix-eenheid dat allemaal als standaardfunctie, en is er geen bekabeling of programmering nodig om de verschillende onderdelen te laten communiceren.’ Maar het belangrijkste voordeel, zegt hij, is de hoge mate van integratie die Rockwell Automation te bieden had. Motionscontrollers en frequentieomvomers worden bijvoorbeeld gestuurd via intelligente netwerken en bediend via het Logix-besturingssysteem. Al deze onderdelen kunnen worden geprogrammeerd via een pc..

KATERN

KATERN

‘We gebruiken de geïntegreerde ontwikkelomgeving van Rockwell Automation,’ voegt Wubben eraan toe, ‘en we konden onze eigen software aansluiten. Als een operator de configuratie moet wijzigen, kan hij of zij nu gewoon een ‘verpakkingsrecept’ uit het menu selecteren. Het belangrijkste technische element hierbij is de nauwe integratie van motion en frequentieomvormers. De mechanische configuratie is ook veel eenvoudiger. Vroeger moesten we machineonderdelen omwisselen als we verschillende maten wilden verwerken.’ In plaats van twee afzonderlijke controllers te gebruiken, is de controle nu geïntegreerd in één rek, zonder extra bekabeling of programmering, met als resultaat minder complexiteit en minder bronnen van problemen. Met de Integrated Architecture van Rockwell Automation is het veel gemakkelijker om de flow-wrapper te configureren. De geïntegreerde modulaire architectuur vereenvoudigtt de programmering en implementatie van ‘verpakkingsrecepten’, wat een gunstig effect heeft op de bedieningskosten van de machines. En ten slotte vereenvoudigt deze oplossing de integratie met de productielijn van Masterfoods, waarvan de flow-wrapper deel uitmaakt. De overstap naar een ander besturingssysteem was een grote stap voor Masterfoods. De technici hadden bijvoorbeeld een uitgebreide kennis van de bestaande systemen en er trad inderdaad een leercurve op. Maar Rockwell Automation bood een uitstekende ondersteuning. Deze ondersteuning wordt ook gegeven aan alle OEM’s en dit is een belangrijke reden voor Masterfoods geweest om Rockwell Automation de standaard te maken voor alle OEM-besturingen. Het heeft zeker geholpen dat Rockwell Automation een wereldwijde leverancier van dit soort oplossingen is. OEM-aanpassingen zouden wel eens een belangrijk punt kunnen zijn in de verkoop aan bestaande en toekomstige klanten. De overgang naar Rockwell Automation is zeer rendabel geweest voor Masterfoods. Door de besparingen zijn de algemene kosten van de systemen gedaald, 7% voor hardwarekosten en 5% voor werktijd. Bij een gebruikelijke installatie werden bijvoorbeeld twee mandagen van de tien bespaard, omdat in de kast van de besturing minder bekabeling nodig was. Op de bekabeling van de machine zelf werden nog eens vier mandagen van de twintig bespaard. Ook op het testen en afstellen werden mandagen bespaard: twee van de tien. Masterfoods is een particulier bedrijf dat snacks, levensmiddelen en dierverzorging produceert en op alle continenten actief is. Sommige bekende merknamen van Masterfoods zijn MARS®, BOUNTY®, SNICKERS®, TWIX, M&M’s®, UNCLE BEN’s® en WHISKAS® en PEDIGREE® De overgang van de vorige leverancier naar Rockwell Automation is zeer rendabel geweest voor Masterfoods Een belangrijk voordeel is de grote integratieschaal die Rockwell Automation te bieden heeft

Rockwell Automation S88 Phase manager De recente versies van Rockwell Software RSLogix 5000 zijn voorzien van PhaseManager, een hulpmiddel voor configuratie per batch volgens de S88-norm. hierdoor wordt de ontwikkeltijd verkort, de productiviteit verhoogd en de kwaliteit verbeterd. Door de nieuwe versie van RSLogix 5000 met PhaseManager is Logix te gebruiken voor veel meer toepassingen, Hierdoor worden de kosten die aan het fabrieksbeheer zijn verbonden, verminderd en het delen van informatie verbeterd. Dankzij bovengenoemde PhaseManager is het mogelijk de programma afloop in de Logix-controllers volgens ISA S88 te laten plaatsvinden. Hierdoor wordt de toepassingsonwikkeling vereenvoudigd en de gebruikers krijgen de benodigde flexibiliteit tot hun beschikking om het productieproces dynamisch te wijzigen. Op deze wijze ontstaat er plaats voor meerdere producten of recepturen. Door voornoemde programma afloop direct in het besturingssysteem van de Logix-controller te integreren, is complexe PLI-code (Phase Logic Interface) niet meer nodig, zonder dat dit ten koste gaat van de functionaliteit. PhaseManager kan bovendien worden geïntegreerd in Rockwell Software RSBizWare Batch. Ook hier geldt wederom: reductie van ontwikkelingsduur en -fouten, wat weer resulteert in besparing in tijd en geld. RSBizWare Batch maakt het mogelijk om meerdere producten en/of recepturen te beheren, om processen te bewaken en om batchmatige processen en gegevens vast te leggen, zodat stilstandsperioden zoveel mogelijk worden gereduceerd. U beschikt hierdoor bovendien over waardevolle historische informatie om aan de geldende voorschriften. te voldoen.

solar industrie

31

KATERN

FieldPower® en STEADYTEC De nieuwste Netwerk Infrastructuur Componenten van Weidmüller De Food & Beverage branche is de afgelopen jaren in onstuimig vaarwater terecht gekomen. Zo is wet- en regelgeving rond hygiëne alleen maar strenger geworden, kwamen de verkoopprijzen onder druk vanwege de prijzenoorlog in de supermarktbranche, en werd de energie om te produceren duurder. Uitbreiden en/of aanpassen van productielijnen is dan moeilijk.

Decentraal en modulair als de oplossing Als trend binnen de automatisering is het efficiënter maken van energiedistributie tegenwoordig steeds belangrijker geworden, omdat er grote kostenbesparing zijn te behalen op materiaal (kabels) en installatie (connectoren). Zo zijn de nieuwe producten FieldPower® en STEADYTEC ontstaan, gericht op de toekomst, energie-besparing en efficiëntie. FieldPower® is een flexibele energiebus, en STEADYTEC, een standaard aansluittechniek voor verschillende connector-typen. Weidmüller timmert flink aan de weg met haar groeiend productassortiment passieve en actieve netwerk infrastructuur componenten.

FieldPower® - ‘energiebus’ Standaard worden fabrieken en productie eenheden bestuurd en gevoed vanuit één centraal punt. Alle motoren worden afzonderlijk en centraal gevoed vanuit een schakelkast, opgesteld in een stervormig circuit. Deze opstelling beperkt de flexibiliteit en is duur, zeker wanneer de productielijn uitgebreid zou moeten worden. Dit kost veel kabelmateriaal, bijbehorende installatietijd en er gaat energie verloren door opgebouwde weerstand in lange kabels. Dit is een reden om voor een decentrale opstellingen te kiezen. Binnen een decentraal concept wordt de energiebus niet onderbroken. Er wordt alleen afgetakt vlak bij de applicatie, en dat is voordelig. De mogelijkheid blijft bestaan om makkelijk en snel het machinepark uit te breiden of productielijnen aan te passen. Met behulp van de FieldPower® box kunnen aftakkingen worden gemaakt met speciaal ontwikkelde aftakdozen, genaamd ‘PowerBox’. Hierin wordt afgetakt zonder dat de energiebus wordt onderbroken. Dit maakt een decentrale opstelling van machines en applicaties gemakkelijk, zoals veelvoorkomend in de food & beverage sector, luchthavens, distributiecentra, auto-industrie en in de glastuinbouw. Bij het engineren van een systeem kan er nu ook op energievoorziening modulair gewerkt worden en dat verkort en vereenvoudigd de engineertijd. FieldPower® is een flexibel concept en de gebruiker kan dit eenvoudig installeren in een lineaire, boom- of netwerkstructuur. Daarbij kan hij vrij te kiezen tussen pre-fab kabelmateriaal of losse onderdelen voor installatie ter plaatse.

32

solar industrie

Bij de installatie van FieldPower® zijn geen adereindhulzen of speciaal gereedschap nodig. Samengevat kunt u met de komst van FieldPower energiedistributie veel kosten besparen op de installatie van bekabeling, de kabels, planning, opstartkosten, uitbreidingskosten en energiekosten.

Normering De gigabitverbindingen voldoen aan de norm IEC 61076-3-106 en aan de norm voor Profinet en Ethernet TCP/IP (varianten 4, 5 en 1), vastgelegd in de ISO/IEC FDIS 24702 voor generieke bekabeling van industriële ruimten, de IEC 61918 (Automation Island) en in de IEC 61784-5 voor businstallaties.

Netwerkcomponenten Al decennia lang levert Weidmüller producten die er op gericht zijn decentraal te werken; neem de veldbuseilanden, die in vele vormen en types worden aangeboden en geschikt zijn voor veldbussystemen als Profibus, Devicenet, Canbus. Een goed voorbeeld is het passieve SAI eiland van RVS, destijds ontwikkeld voor de Food & Beverage markt, in verband met de eisen van hygiëne. Bovendien was Weidmüller een van de eerste die veldbuseilanden en switches voor IP67 op de markt bracht, die opereerde onder ethernetsystemen zoals ProfiNet, Ethernet/IP en ModTCP. Weidmüller is deze producten gaan doorontwikkelen, omdat sinds een aantal jaren in de industrie steeds meer Ethernet wordt toegepast. Industrieel Ethernet komt vanuit ERP systemen van de kantooromgeving steeds vaker en verder de fabriek in om machines te koppelen of hele productielijnen te controleren. Veelal wordt voor koperverbindingen de RJ-45 connector toegepast. Bij veel EMC invloeden of lange afstanden is glasvezel geliefd. Echter, de ‘standaard’ RJ-45 is te ‘kwetsbaar’ om industrieel gebruikt te worden net als de glasvezelaansluiting met speciale connectoren. Er zijn veel varianten op de markt, maar zonder enig systeem. STEADYTEC biedt de oplossing.

KATERN

STEADYTEC - voordelen: STEADYTEC De standaard aansluitconcept voor gigabit dataoverdracht Met de introductie van STEADYTEC aansluittechnologie presenteert Weidmüller voor het eerst een nieuwe standaard binnen het industriële ethernet zoals dat gebruikt wordt binnen de kantoor en industriële omgeving. STEADYTEC aansluittechnologie werd ontwikkeld in samenwerking met twee branchegenoten BTR NETCO en Telegärtner. ‘STEADY’ staat voor betrouwbaarheid en ‘TEC’ voor technologie. STEADYTEC is geen bedrijf of een productnaam, maar is meer dan dat. STEADYTEC richt zich op de toekomst en biedt op innovatieve wijze oplossingen voor een betrouwbare, professionele en industriële standaard in verbindingstechnologie geschikt voor gigabit dataoverdracht. Het biedt als eerste universele aansluitoplossingen voor koperen en optische geleiders voor lange afstandsignalen. STEADYTEC is bruikbaar voor de IP67-omgeving en dus ideaal voor een productieomgeving waar de omstandigheden bijvoorbeeld vochtig zijn.

„ Kantoornetwerk en industriële netwerken zijn nu nog makkelijker te koppelen „ De behuizingen van de connector en stekker draaien of klikken maar op één manier in elkaar, waardoor een solide verbinding ontstaat, „ Moduliar systeem waardoor verschillen de connectortypes (koper, glasvezel) eenvoudig in de behuizingen zijn te plaatsen „ RJ45-connectoren zijn eenvoudig op de aders (waarvan de isolatie is verwijderd) te monteren „ Ter plekke in het veld te installeren „ Er is geen speciaal gereedschap nodig om de verbinding te maken

Modulair concept betrouwbaar, eenvoudig, snel en oplossingsgericht Weidmüller heeft het flexibele modulaire standaardconcept systematisch doorgevoerd en dat levert de volgende voordelen op: „ voor de eerste maal een universele IP67 geklasseerde oplossing voor koper- en optische geleiders, „ verschillende versies dankzij onbeperkte mogelijkheden voor het combineren van de inzetstukken; veldassemblage geschikt voor RJ45 gigabit verbindingen zonder gereedschap, „ zonder speciaal gereedschap te installeren, „ een ruime verscheidenheid aan materialen en verbindingen, „ sterk en stabiel plastic van hoge kwaliteit en ook gegoten behuizingen. Met deze eigenschappen is de nieuwe familie ethernet verbindingen een exacte weerspiegeling van het doel: betrouwbaar, eenvoudig, snel en gericht op oplossingen.

De verbindingen die zijn vastgelegd in de normen en die gebruik maken van STEADYTEC technologie krijgen massale ondersteuning van bedrijven zoals Draka, Belden, Leoni, Molex, Nexans en anderen.

FieldPower® - eigenschappen Capaciteit spanning: 500 V (VDE) /600 V (UL) Capaciteit stroom: 41 A (IEC/ UL) Beschermingsklasse: IP 65 Kabeltypen: „ Ronde kabels 5-polig, 2.5 mm2 tot 6 mm2. „ Platte kabels 5-polig, 6 mm2 Permanente aansluiting op contactblok of via Push In- aansluittechniek aansluitklemmen Temperatuurbereik: „ Bij montage van 10 °C tot +40 °C „ In bedrijf van -30 °C tot +55 °C Behuizing: policarbonaat en siliconen, halogeenvrij Brandbaarheidsklasse: 5VA (UL) Keuring: UL / CSA geschikt

solar industrie

33

KATERN

Wat verwacht u van de SIMATIC HMI-panels voor de voedings- en de genotmiddelenindustrie? Praat eens met een deskundige uit de V&G-branche van de voedings- en genotmiddelenindustrie over panels bij industriële automatisering. In korte tijd begrijpt u waarin de specifieke problematiek ligt in de V&Gindustrie en wat gebruikers van deze apparatuur verlangen.

Siemens is vanuit de jarenlange ervaring op het V&G-gebied met afnemers gaan praten om tot specifieke oplossingen te komen. Deze ontwikkeling gaat nog steeds door. In de V&Gindustrie worden ook in de toekomst van overheidswege weer nieuwe eisen verwacht aan productiemethoden en het reproduceren van uitgangsgegevens. Siemens heeft in de ontwikkeling van de projecteringssoftware bij de panels en het scada-systeem daar al rekening mee gehouden.

Voor het gehele V&G-productietraject Siemens heeft in de afgelopen jaren een compleet spectrum panels opgebouwd. Naast de HMI-panels voor Human Machine Interface is Siemens continu bezig met de verdere innovatie van het scada-systeem SIMATIC WinCC. Doel van deze ontwikkeling is in de geautomatiseerde installatie van uw productie alle gegevens met voordelige apparatuur af te beelden en te bedienen. Het spectrum met de panels omvat vier performanceniveaus. Met dit brede leveringsprogramma komt Siemens tegemoet aan een belangrijk aspect van de V&G-industrie.

De gebruikers willen voor iedere toepassing een panel met een optimaal prijs/prestatieniveau.

Gegevens zichtbaar maken In bijgaande afbeelding is de infrastructuur weergegeven, zoals u die in veel bedrijven in de V&G-branche aantreft. Links ziet u de ingang van het bedrijf. Hier worden de grondstoffen en halffabrikaten naar binnen gebracht voor de productie. In dit gedeelte worden de meest uiteenlopende eisen worden gesteld aan panels om installaties te bedienen. Bovendien is het noodzakelijk om hier diverse gegevens van grondstoffen te kunnen visualiseren. In het primaire gedeelte van het productieproces met zijn opties voor procesmanagement ziet u het scada-systeem WinCC. In dit gedeelte van het bedrijfsproces is er naast continue productie ook vaak batchgewijze productie. Dat vereist een geheel andere benadering, bijvoorbeeld vanwege de recepten conform ISA S88.01. U ziet ook hier weer naast het scada-systeem een grote verscheidenheid aan SIMATIC-panels. Voor een deel functioneren deze panels als thin clients van het scada-systeem WinCC. Vanuit de productie komen we in het secondaire gedeelte. Hier vindt het vullen van flessen, blikken en zakken plaats en alle andere verpakkingsprocessen. Naast panels worden hierbij ook vaak panel-pc’s gebruikt. Als we in het magazijn komen van waaruit de gerede producten worden verstuurd zien we afhankelijk van het soort product scada-systemen en panels. Hierbij worden diverse koppelingen vereist met bovenliggende, administratieve systemen.

Verschillende performance-niveaus Om panels optimaal aan te passen aan het performanceniveau dat u nodig heeft omvat het Siemens leveringspro-

34

solar industrie

KATERN

gramma tekstpanels, operatorpanels, ´mobile panels´ voor mobiel gebruik, multifunctionele panels en pc-based panelpc’s. Al deze panels in diverse uitvoeringen hebben een grote verscheidenheid aan toepassingsmogelijkheden.

U kunt deze functie toepassen bij panels en multipanels uit de typeseries 177, 270/277 en 370 en bij de panel-pc’s met WinCC flexible 2005 runtime. De data-overdracht is gebaseerd op het protocol TCP/IP.

Daarnaast levert Siemens een serie monitoren, voornamelijk voor het afbeelden en operatorstations als componenten vanuit de pc-hoek. Met name in de V&G-industrie zijn ook panels noodzakelijk in een uitvoering, die aan specifieke hygiënische eisen voldoet. Siemens levert hiervoor een serie standaardapparatuur in roestvrijstalen uitvoering. Het huidige pakket panels van Siemens is geheel gebaseerd op Windows CE. U kunt dit pakket volledig integreren in Step 7, de engineeringssoftware voor de SIMATIC S7-plc’s.

In de praktijk betekent SmartAccess het fabrieksbreed toepassen van bedienen en visualiseren. U heeft toegang tot alle gegevens en u kunt de informatiestroom begeleiden vanaf de werkvloer tot op het niveau van het productiemanagement. Wanneer de variabelen in het projecteringsprogramma van een operatorpanel via SmartAccess toegankelijk zijn voor andere panels wordt het eerste panel automatisch een smart-server.

WinCC flexible 2005 omvat ook diverse drivers om vrijwel alle SIMATIC panels te gebruiken voor het bedienen en visualiseren van plc’s en automatiseringsapparatuur van diverse andere fabrikaten. U maakt de koppeling met een plc via een punt-punt-interface (PPI), multi point interface (MPI), Profibus-DP of Profinet op basis van Industrial Ethernet.

De andere panels die gebruik maken van de variabelen worden smart-clients. De afzonderlijke operatorpanels kunnen gelijktijdig smart-server en smart-client zijn.

Door middel van de OPC-technologie is een leveranciersonafhankelijke communicatie te realiseren voor optimale koppeling met uiteenlopende automatiseringstoepassingen. WinCC flexible 2005 is ontworpen voor gebruik over de gehele wereld. De engineeringssoftware is daarom meertalig uitgevoerd. De keuze van een taal is bijzonder eenvoudig in te stellen. Op dit moment kunt u kiezen uit 32 talen, waarbij u tussen 16 talen online kunt omschakelen. Het serviceconcept voor WinCC flexible is volledig gebaseerd op gebruik via internet. Dit is een groot voordeel bij installaties die u exporteert naar andere landen. SmartAccess voor decentraal bedienen Met behulp van de optie SmartAccess voor WinCC flexible 2005 bouwt u een innovatief concept op voor HMI- en automatiseringsapplicaties. Met deze optie kunnen diverse SIMATIC panels bij elkaar procesvariabelen lezen en schrijven.

solar industrie

35

KATERN

de gegevens daarvoor vastleggen. Net zo belangrijk is dat u deze informatie kunt documenteren en zoals we verderop zullen zien bij F&D-validatie de kwaliteit waarborgen volgens internationaal gehanteerde voorschriften.

Service & diagnose via internet De optie SmartService voor WinCC flexible 2005 is ontwikkeld om operatorpanels bij een machine of installatie via internet op een (grote) afstand te kunnen bedienen, diagnose te stellen en onderhoudswerkzaamheden uit te voeren. Met behulp van Microsoft Internet Explorer kunt u de panels op afstand bedienen. Als u diagnose wilt stellen maakt u gebruik van diagnosefuncties, die hiervoor zijn voorbereid.

Informatie centraal beschikbaar Een operatorpanel dat op een bepaalde plaats staat opgesteld heeft met SmartAccess toegang tot de variabelen van de andere operatorpanels. U combineert op die manier applicaties die u vroeger als eilandoplossingen moest uitvoeren. De gedistribueerde informatie is nu centraal beschikbaar. U hoeft hiervoor het besturingsprogramma niet aan te passen. De procescommunicatie wordt door SmartAccess niet extra belast. Wanneer u voor de data-overdracht een zogenoemd http-kanaal gebruikt kan de uitwisseling van gegevens via internet plaatsvinden. Met dit concept kunt u een kleine controlekamer op een voordelige manier realiseren. Wanneer u voor dit concept een pc toepast kunt u ook gebruik maken van archivering van gegevens voor analyse en voor het verder bewerken van data, die u uit het proces heeft verkregen.

Recepten Evenals bij het scada-systeem WinCC kunt u bij WinCC flexible gebruik maken van de functionaliteit ‘recepten’. Voorbeelden zijn samenstellingen van producten en bereidingswijzen. Daarnaast zijn ook variabele waarden bij bewerkingen vanuit recepten te halen. Deze waarden zijn maatgevend voor de kwaliteit van uw product, bijvoorbeeld bij het filtreren, zeven, drogen, mengen, doseren, granuleren, etc. U kunt hiermee zelfs tijdens het proces uw product testen en steekproeven nemen. De opbouw van de recepten is gebaseerd op de specifieke know-how voor het vervaardigen van uw producten. De panels hebben veel geheugenruimte om de gegevens voor een groot aantal recepten op te slaan. Met de optie ‘Recepten WinCC flexible 2005’ zijn recepturen op een eenvoudige manier te maken en te beheren. De recepturen zijn zowel op panelniveau als in runtime met WinCC fllexible weer te geven. De operator maakt hierbij gebruik van standaardfuncties. U heeft ook de mogelijkheid om data via import/export in te voeren vanuit Excel-bestanden of weg te schrijven naar Excel. Bovendien kunt u met behulp van SmartAcces gegevens tussen de panels uitwisselen over variabele waarden. U kunt bestaande recepten tijdens bedrijf optimaliseren en

36

solar industrie

Wanneer bij het operatorpanel een storingsmelding binnenkomt stuurt het panel een e-mail of een sms-bericht over de opgetreden situatie. De onderhoudswerkzaamheden hebben betrekking op het downloaden van applicaties en het downloaden/uploaden van recepten.

F&D-validatie De V&G-industrie is met branches als de procesindustrie en de farmaceutische industrie koploper geworden in validatie. Siemens heeft daarom bij WinCC flexible 2005 uitgebreid met de functionaliteit om volgens de meest recente richtlijnen te voorzien in kwaliteitsborging. U legt hiermee gegevens vast conform de voorschriften van de Food and Drugs Administarion, de zogeheten F&D-richtlijn 21 CFR part 11. Met de functie Audit Trail van WinCC flexible 2005 kunt u in een installatie ook alle veranderingen vastleggen in een installatie. Dit kunnen gebeurtenissen zijn die optreden, activiteiten die zich voordoen of handelingen, die worden uitgevoerd. Hierdoor kunt u alle wijzigingen zichtbaar maken op de displays van de SIMATIC operatorpanels vanaf de serie 270. Bovendien zijn de Audit Trails afgestemd op het vervolgen van fabricageprocessen in de zin van tracking & tracing volgens de richtlijn EU 178/2002 van de Europese Unie. Op deze manier zijn bestaande installaties uit te breiden met de functionaliteit voor verificatie en validatie.

KATERN

Ventieleilanden Modulair, robuust en flexibel Magneetventielen, solenoids, stuurventielen én ventieleilanden. Ogenschijnlijk eenvoudige apparaten die op vele plaatsen in de fabriek het elektrische stuursignaal omzetten naar een pneumatisch. Ook bij dergelijke instrumenten staan de ontwikkelingen niet stil, zowel aan de elektrische en de elektromagnetische, als aan de mechanische en de pneumatische kant. Voor de gebruiker liggen er belangrijke doelstellingen: het efficiënt laten lopen van de bewegende machines in extreme omstandigheden met een minimum aan onderhoud. En wat altijd geldt: tegen zo laag mogelijke kosten. Natuurlijk is de gebruiker bereid te betalen voor kwaliteit, dat betaalt zich vanzelf terug uit de productieverbetering die ermee gerealiseerd wordt. Met name op het gebied van de ventieleilanden zijn een aantal interessante ontwikkelingen. Daarom bezochten wij producent Asco Numatics in Scherpenzeel en een van de gebruikers Tate & Lyle in Koog aan de Zaan. Magneetventielen In ons vak verstaat men onder een ventiel een mechanisme om stroming van een fysisch medium te besturen. Bij een pneumatisch ventiel is dit medium perslucht of een ander gasmengsel, bij water of een andere vloeistof spreekt men van een hydraulisch ventiel. Ventielen worden geclassificeerd op basis van het aantal openingen of poorten en het aantal schakelstanden. Een waterkraan wordt bijvoorbeeld als een 2/2 ventiel beschouwd. De 2 vóór de schuine streep staat hierbij voor het aantal openingen. Er wordt geen verschil gemaakt tussen ingang en uitgang; één ingang en één uitgang resulteren dus in twee openingen. De 2 na de schuine streep staat voor het aantal standen van de kraan, plug of schuif, open of gesloten. In de basis bestaat een magneetventiel uit een ventielhuis, een schuif of plug en een magneetspoel. In industriële toepassingen zijn vaak meerdere ventielen nodig. Om dan een compacte samenbouw te krijgen zijn de ventieleilanden ontwikkeld. In feite is dit een ‘plug-and-play’ station voor ventielen. Als een soort sandwich worden de noodzakelijke elementen zodanig tegen elkaar aan gemonteerd dat de pneumatische en de elektrische verbindingen automatisch met elkaar gekoppeld worden. Het hierdoor ontstane eiland kan aangevuld worden met modulaire hulpcomponenten zoals drukregelaars, diverse connectormodules, voedingsmodules en zelfs verscheidene modules voor veldbusverbindingen. Met een dergelijk flexibel systeem kunnen uiteenlopende toepassingen snel en eenvoudig van een passende pneumatische besturing worden voorzien. Asco Numatics heeft zich op dit gebied gespecialiseerd.

dankt zijn bijzondere eigenschappen aan de wrijvingsloze overgang tussen de zuiger en de cilinder. Een minuscule spleetwijdte van slechts één micrometer is voldoende om een goede afdichting te garanderen zonder slijtage van het bewegende deel. Meer dan tweehonderd miljoen schakelbewegingen zijn gegarandeerd dankzij het zelfreinigende staalschuif principe. Het ontwerp is geschikt voor een 5/2 en 5/3 uitvoering, het staat stroming in twee richtingen en meerdere drukken in één ventiel toe.

Opengewerkte tekening van een schuifventiel.

De ventielen kunnen compact samengebouwd worden tot het voornoemde ventieleiland. Het slimme ontwerp van het systeem en de pneumatische modules van de 2000 serie maken het tot een flexibel toe te passen ‘eiland’. Enkele eigenschappen zijn: vast ingebrachte pakkingen kunnen niet verloren gaan, het unieke Z-kaartje waarmee de elektrische spoelverbindingen worden gemaakt, dubbele of enkele spoelen op een ventiel, meerdere capaciteiten in een eiland, elektrische aansluitmogelijkheden voor zowel 96 in- als 224 uitgangen.

Kritische aspecten Sinds 1945 ontwikkelt en produceert Asco Numatics pneumatische bouweenheden. De componenten en systemen voor automatisering van machines en productiemechanismen worden bijna in alle industrieën gebruikt. Betrouwbaarheid en flexibiliteit zijn enkele van de meest belangrijke aspecten bij de keuze van de juiste elementen voor de pneumatische besturing. Betrouwbaarheid hangt samen met de kans op falen en met de slijtage, oftewel het aantal schakelingen. Met name in omgevingen waarbij zware eisen worden gesteld vanwege vervuiling, condens en hoge temperaturen. Een belangrijke ontwikkeling in dit verband is de staalschuif combinatie, waarmee zelfs de innovatieprijs is gewonnen. Dit ontwerp

Binnenwerk van staalschuif.

solar industrie

37

KATERN

Opbouw ventieleiland De opbouw van een ventieleiland is als volgt. Op een montagerail worden de verschillende modules geplaatst. Het ventieldeel bestaat uit een aantal componenten die onderling verschillend kunnen zijn afhankelijk van de functie. Het onderste deel verzorgt de pneumatische verbindingen tussen de modules onderling en tussen het schuifventiel en de externe poorten. Tevens zit de elektrische doorverbinding van de spoelen hierin. Hier bovenop wordt het schuifventiel met magneetspoel geplaatst. Deze kan enkelwerkend (veerretour) of, met twee spoelen, dubbelwerkend uitgevoerd zijn. Hierop kan weer een module geplaatst worden voor aansluiting van de perslucht en dit deel is tevens voorzien van een filter en reduceer met manometer. Tussen ventiel en onderste module kan nog een dempingmodule opgenomen worden. De pneumatische ondermodules dienen aan beide zijden met eindplaten te worden afgesloten. Aan de linkerzijde van de stippellijn (zie boven) bevinden zich de elektrische modules. Hier worden de verbindingen gemaakt voor de voeding, voor de aansturing van de spoelen en voor de uitlezing van de eindschakelaars en andere contacten. De verbinding met de regelaar, de PLC, vindt plaats middels multicore kabel of een veldbusverbinding. Hier kan uit een groot aantal verschillende protocollen worden gekozen, zoals Profibus DP, DeviceNet, AS-i bus, Interbus S en ControlNet. Elk protocol heeft een eigen module.

De verschillende modules in een eiland van de 2000 serie

over hun applicatie. Tate & Lyle is origineel opgericht in de tweede helft van de 19e eeuw door de familie Honig als ‘Stijfselfabriek De Bijenkorf’, vanaf 1895 omgedoopt tot ZBB (zetmeelfabriek). ZBB richtte zich op de productie van zetmeel, maïzena, pudding en soepen. Sinds 1987 behoort de fabriek in Koog aan de Zaan tot de Belgische Amylum Groep. Amylum is met 14 productiebedrijven het op een na grootste zetmeelverwerkende concern in Europa. In 2000 is de Amylum Groep overgenomen door het Engelse Tate & Lyle. Veel van de klassieke buitengevels van deze fabriek aan de Zaan zijn bewaard gebleven (zie foto). Het is een volcontinu bedrijf en verwerkt maïs, dat dagelijks per schip wordt aangevoerd uit Frankrijk, tot zetmeel. Vanuit de opslag wordt de maïs overgebracht naar inweektonnen alwaar het enige tijd verblijft om vervolgens in de kiemmolens te worden gebroken. Hierbij komen de maïskiemen vrij die worden opgevangen. Het overige wordt verder fijngemalen waarbij de zemelen vrijkomen die worden opgevangen. Het nu overblijvende zetmeel en eiwit wordt van elkaar gescheiden. Het

Eenvoudig eiland.

De voordelen van een dergelijke aanpak zijn dat ter plaatse van het eiland korte verbindingen te maken zijn, zowel pneumatisch als elektrisch. De vaak vele schakelcontacten die aangestuurd en uitgelezen moeten worden kunnen op deze wijze zeer efficiënt via de veldbus overgedragen worden naar het centrale besturingssysteem.

Toepassingen Specifieke toepassingen zijn eigenlijk niet te noemen. Het ventieleiland kan overal ingezet worden waar geclusterd een aantal pneumatische kleppen of aandrijvingen aangestuurd moeten worden. Als dan gebruik gemaakt kan worden van een flexibel systeem dan kan het systeem altijd efficiënt pas gemaakt worden voor het doel. De modulaire opbouw maakt veranderingen te allen tijde mogelijk. We brachten een bezoek aan Tate & Lyle om te spreken

38

solar industrie

Tate & Lyle in Koog aan de Zaan

KATERN

Ruud Sombroek.

resterende zetmeel wordt gedroogd en dit wordt het ‘natieve zetmeel’ genoemd, oftewel maïzena. Hiervan kan een eindeloze hoeveelheid producten gemaakt worden, van glucose tot speciaal polymeer voor kledingstoffen en tapijten. "In de negentiger jaren heeft men bij Amylum besloten om de besturing van de fabrieken te centraliseren. Vanuit centrale controlekamers worden de verschillende fabrieksdelen bestuurd. We hebben gezocht naar een deugdelijke oplossing terwijl we toch flexibel wilden blijven. Veranderingen moesten mogelijk zijn en liefst tijdens bedrijf te implementeren." Aan het woord is Ruud Sombroek E&I Engineer en verantwoordelijk voor veel van de engineering activiteiten ter plaatse. Met veel enthousiasme vertelt hij over het traject wat reeds in 1995 ingeslagen is. "We hebben destijds meteen gekozen voor ventieleilanden. Dat was een geweldige uitkomst voor onze installatie. We hebben clusters van kleppen en aansturingen op bepaalde plaatsen. Daar plaatsen we een door ons ontwikkelde handelbare installatiekast waar voldoende ruimte is voor de eilanden, voeding, indicatoren en aansluitingen. In wezen is dat één module die voor elke configuratie die gewenst is in een cluster samen te stellen is. Een dergelijk systeem is alleen rendabel als de ingangen óók bij het eiland opgenomen zijn." In de loop der tijd heeft men bij deze fabriek boven Amsterdam veel ervaring opgedaan over het gebruik van de ventieleilanden. Geleidelijk ontstonden wensen die niet standaard beschikbaar waren. Sombroek: "Aangezien onze fabriek maar eens in de drie jaar wordt stilgelegd zijn we genoodzaakt om storingen en aanpassingen tijdens bedrijf te behandelen. Eén van de functies is het uitwisselen van een defect ventiel zonder het eiland uit bedrijf te hoeven nemen. Tevens bleef de flexibiliteit van het eiland een belangrijke eis, dus we gingen op zoek naar een bedrijf die ons deze oplossing kon leveren. Om die reden zijn we in 2005 overgestapt op Asco Numatics. Meteen vanaf het begin ontstond er een goede samenwerking en de speciale en soms lastige wensen die we hadden werden met veel deskundigheid voor het eiland ontwikkeld." Inmiddels is Alain Dauwe, E/I standards manager van het ‘Central Engineering Office Europe’ van Tate & Lyle uit Aalst België, aangeschoven. Hij vult aan: "We waren op zoek

Alain Dauwe.

naar een eiland met grote betrouwbaarheid. We wilden een slijtagevrij ventiel, een redundante veldbus, uitwisseling van ventielen tijdens bedrijf en liefst nog met diagnostische mogelijkheden. Bij een van mijn reizen kwam ik het juiste ventieleiland tegen op een beurs in Amerika. Alle wensen waren in één eiland gecombineerd. En aangezien wij inmiddels op de Allen Bradley PLC van Rockwell Automation die gebruik maakt van ControlNet als bussysteem, waren gestandaardiseerd kwam de keus extra goed uit. De Asco Numatics eilanden hebben namelijk ook dezelfde veldbus. Vanaf dat moment ging het snel. We hebben een proefsysteem in deze fabriek in Koog aan de Zaan opgezet en de resultaten waren prima." De engineeringafdeling van Tate & Lyle ontwikkelt de reeds besproken kast en bereikt daarmee de gewenste modulariteit en flexibiliteit. Engineering, de fabriek en de aannemer kunnen hiermee prima hun eigen verantwoordelijkheden afbakenen. ControlNet levert een goede dataverbinding met de redundantie en de mogelijkheid om regelfuncties te distribueren. Ruud Sombroek: "Het systeem beantwoordt ook aan onze veiligheidseisen. We hebben de voeding en de aansturing gescheiden. Daarmee kunnen we de voeding naar de kleppen afschakelen en toch de status van de kleppen blijven uitlezen." Alain Dauwe vult aan: "Met de diagnosemogelijkheid ontgaat ons niets. We kunnen een aantal zaken op afstand detecteren: open magneetspoel, kortgesloten spoel, sluiting in de standmelders, om er enkele te noemen. Daarnaast is het gehele eiland kortsluitvast! De ventieleilanden van Asco Numatics beantwoorden aan de gestelde eisen. En dan niet alleen ten aanzien van de technische oplossing maar ook in technische ondersteuning, lokaal en vanuit het hoofdkantoor."

Juiste aanpak Inmiddels zijn drie fabrieken in Europa uitgerust met deze ventielen en de centrale aansturing; hier in Nederland, in Frankrijk en in Slowakije. Alain Dauwe: "We kunnen stellen dat we met deze gecentraliseerde aanpak een besparing op de installatie van 35% hebben gerealiseerd en nog eens 10 tot 15% besparing op in bedrijfstellen. Dáár doen we het voor!"

solar industrie

39

MACHINEVEILIGHEID

SOLUTION SEMINAR

TOEPASSING, NORMEN & RICHTLIJNEN

ROCKWELL AUTOMATION NODIGT U UIT VOOR HET SEMINAR ”MACHINEVEILIGHEID” De nieuwe machinerichtlijn, SIL IEC 61508 internationaal, tijdens dit seminar vertellen wij u wat en hoe er verandert. Zo geven wij toelichting op de nieuwe EU richtlijnen (ISO 13849-1 opvolger van de EN 954-1) en laten wij u zien hoe u aan de nieuwe richtlijnen kunt voldoen terwijl u uw productiviteit verhoogt. Het seminar vindt plaats op 22 mei te Utrecht noord. Ontvangst vanaf 9.00 uur einde lezing 16.00 uur, lunch en een afsluitende borrel zijn inbegrepen. Kennisoverdracht is kostbaar, deelname aan dit seminar is kostenloos.

De uitdaging is de nieuwe ontwikkelingen voor te blijven Daarom is dit seminar van grote waarde voor u en uw onderneming. Het programma is zo ingerichtdat u na slechts een dag volledig op de hoogte bent van ontwikkelingen op het gebied van normen, richtlijnen, technologie en hoe deze toepasbaar zijn in uw situatie.

Het programma: Geïntegreerde veiligheidsoplossingen Tijdens het seminar zullen alle facetten die van toepassing zijn op de machineveiligheid belicht worden, zoals hieronder wordt beschreven. • Nieuwe normen & richtlijnen Wat zijn de laatste nieuwe richtlijnen en normen op het gebied van Machineveiligheid en aan welke normen moet men voldoen? • Safety Lifecycle Hoe is deze opgebouwd en wat is het doel hiervan?

• Risicoanalyse en evaluatie Voorbeelden van enkele risicobepalingen uit de praktijk. • De nieuwe normen voor het control circuit volgens SIL & PL Calculatievoorbeelden en een evaluatie van stuurstroom en beveiligingscircuits aan de hand van voorbeelden. • Veiligheidsvoorwaarden & machinespecificatiesWelke gevolgen hebben de gestelde voorwaarden voor de specificaties van de machine? • Praktische toepassingen in het ontwerp & de bouw van machines Het selecteren van de juiste systeemcomponenten binnen het Integrated Architecture concept van Rockwell Automation om de kosten te verlagen en de productie te verhogen. • Het S/W (V-model) Een techniek die u helpt om software te ontwikkelen in veiligheidstoepassingen. • Validatie van control circuits - Wat moet men doen om een machine in dienst te nemen en op te leveren. En hoe gaat men om met validatie?

FAX dit formulier naar 026-365 2220 U ontvangt een bevestiging met routebeschrijving

Naam Functie Bedrijf Adres PC+Plaats Telefoon

: .................................................................................................................. : .................................................................................................................. : .................................................................................................................. : .................................................................................................................. : .................................................................................................................. : ..................................................................................................................

Ik neem deel aan het seminair “Machineveiligheid” op 22 mei te Utrecht (Groenekan). Graag ontvang ik meer informatie omtrent het seminar en de Safety oplossingen van Rockwell Automation.