Slowakije, 4 – 11 mei 2014 Bezochte gebieden (chronologisch) Vitanová, Dolný Kubín bergbos, Oravská stuwmeer, Liptavská Mara stuwmeer, Lúčky bergbos, Valaská-Dubova bergbos (N Slowakije); Spissky kasteel (O Slowakije); Borša (visvijver, groeve, vloedbos), Cejkov, Senné Ponds nabij Zemplinská, Hriadky, Hongaars-Slowaakse grens van Borša tot Čierna (puszta, abelenbos, akkers)(ZO Slowakije); Hortobágy (rietvelden, grasland)(Hongarije). Deelnemers Remco Hofland (gids), Jan van Dorland, Marian Koers, Peter Post, Maria Spruit, Anna Steur, Arie Stiebolt, Marlies van de Ven en Paul Vervaet.
Mama Oeraluil (soort van de trip!) en haar drie donsjongen (lokale gids)
Hoogtepunten We zagen alle soorten spechten van Europa (op de Iberische Groene Specht na): Witrugspecht, Drieteenspecht, Grote, Middelste, Kleine en Syrische Bonte Specht, Zwarte, Groene en Grijskopspecht en Draaihals; van de uilen zagen we drie Oehoes, drie Rans- en vier Oeraluilen. Overige toppers bestonden uit Poelsnip, Keizerarend, Sakervalk, een roepende Kwartelkoning op 3m, baltsende Korhanen; zingende Krekelzanger, Sperwergrasmus en Withalsvliegenvanger in de scoop; Citroenkwikstaart, Slangen-, Schreeuw-, Steen- en Zeearend, Kleine Klapekster, Scharrelaar, een kolonie Roodpootvalken; Zwarte Ooievaars, Kraanvogels, Dwergaalscholver en Nachtzwaluw. In Nederland & Vlaanderen schaarse soorten die we regelmatig waarnamen waren onder andere Klein Waterhoen, Witvleugel- en Witwangstern, Baardman en Buidelmees, Witoogeend, Grauwe Klauwier, Bijeneter, Snor, Roodhalsfuut, Grote Karekiet, Pontische Meeuw, Raaf, Taigaboomkruiper en Fluiter. In de talloze kleine dorpjes waren soorten als Witte Ooievaar, Zwarte Roodstaart, Huiszwaluw, Europese Kanarie en Ringmus algemeen.
1
Naast de vogels was er ook genoeg te beleven, met o.a. Zuidelijke Pijpbloemvlinder, Koningspage, Rouwmantel, Knoopkruidparelmoervlinder, Zwarte Apollovlinder, Grote en Oostelijke Vuurvlinder en Adonisblauwtje; Europese Souslik, Bosspitsmuis, Oostelijke Smaragdhagedis, Ringslang, Karpatensalamander, talloze Geelbuikvuurpadden en de meest uiteenlopende bloemen. Zie onze gezamenlijke trip top tien vóór de soortenlijst. Inleiding Dit was de eerste keer dat ik voor Inezia Tours [E
[email protected], I www.ineziatours.nl] een reis gidste naar Slowakije – maar niet de laatste! Het is onvoorstelbaar hoeveel Europese specialiteiten èn (in Nederland & Vlaanderen) schaarse soorten op zo’n korte route voorkomen en acht dagen bleek afdoende om hiervan het leeuwendeel goed in beeld te krijgen. Alle deelnemers deelden een brede interesse voor de natuur, zodat we naast de vogels tevens oog hadden voor de zoogdieren, vlinders, reptielen, amfibieën, libellen en bloemen van dit bijzonder fraaie land! Het landelijk verblijf in hotelletjes temidden van de natuur, het meer dan fraaie landschap met diverse besneeuwde bergtoppen en gemengde berg- en vloedbossen en de uitgebreide kennis van de lokale gidsen droegen zeker bij aan het slagen van deze trip. Vanuit ons pension in het zuidoosten kon men bijvoorbeeld eenvoudig Oehoe, Kwak, Wielewaal, Nachtegaal, Krekelzanger, Zwarte Specht, Sperwergrasmus, Grauwe Klauwier, Paapje, Europese Kanarie, Draaihals, Purperreiger en Bosrietzanger horen of zien!
Onderweg (lokale gids)
Trip totalen We noteerden 194 soorten vogels, waarvan we er 8 alleen hoorden (HO). Maar liefst 21 hiervan komen in het geheel niet in Nederland & Vlaanderen voor of zijn hier erg zeldzaam (< 5 gevallen jaarlijks) en zo’n 25 betreffen voormalige dan wel momenteel zeer zeldzame broed- of trekvogels (zoals bijv Kuifleeuwerik en Grauwe Klauwier). Naast de vogels zagen we 6 soorten zoogdieren, 35 soorten dagvlinders, enkele interessante motten, 7 libellen, 8 amfibieën en 3 reptielen en talloze mooie en interessante bloemen en planten.
2
Weer Prettig, zo’n 16 C, in het bergachtige noorden, met geregeld een aangenaam zij het soms wat waterig zonnetje. Eén ochtend regen nabij het Liptavská Mara stuwmeer, wat echter alleen de préontbijtwandeling verstoorde. In het zuidoosten liep de temperatuur op en was het prettig vogelen in zonnige temperaturen rond de 18-20 C; deze zon droeg ook zeker bij aan onze vlinder-, libellenen reptielenwaarnemingen. Ook in de Hortobágy in Hongarije regende het deels, maar ook daar verstoorde het weer het vogelen niet bovenmatig.
Drie plekken, bezocht vanuit drie uitvalsbases: dicht sparrebos (Drieteenspecht), gemengd bergbos (Dwerguil) en puszta (o.a. Kleine Klapekster, Bijeneter)(Remco Hofland x2, lokale gids)
Dag-tot-dag, inclusief enkele van de leukste soorten Soorten in blokletters haalden de groep trip top tien. Zondag 4 mei De meerderheid van de groep sprak af bij de incheckbalie op Schiphol en vertrok tijdig naar Krakow (Polen), met een stop in Frankfurt (vertrek 10.10 uur, aankomst 14.00 uur). Paul voegde zich vanuit Brussel in Frankfurt bij ons, terwijl Marlies & Marian ons stonden op te wachten in Krakow. Na de kennismaking met de lokale gids en chauffeur vertrokken we in onze ruime bus voor een rit van twee uur naar onze eerste accommodatie, nabij Vitanová in het noorden van Slowakije. Onderweg maakten we kennis met de eerste algemene Slowaakse soorten: Kramsvogel en Bonte Kraai. Na het inchecken in het hotel, een kop koffie en een apfelstrudel, zagen we onze eerste Waterspreeuwen in het beekje voor het hotel en liepen daarna in de wat koude namiddag een naaldbospad op naar een hoger gelegen weide met Beflijster en Grote Lijster.
Namiddag nabij hotel (lokale gids)
3
Maandag 5 mei Iedere ochtend, zo ook deze, kozen enkele deelnemers voor de optionele pré-ontbijtwandeling nabij het hotel. Deze keer leverde dat onder andere Zwarte Ooievaar, Raaf, Braamsluiper en zingende Boompieper op. Van de diverse achter het hotel zingende Fluiters liet slechts eentje zich kort zien; Goudvinken, Grote Gele Kwikstaart en Geelgors waren makkelijker. Na het ontbijt pikten we onze lokale gids Dušan op en reden via stops bij een kasteel (Europese Kanarie, Raven) en onze eerste Schreeuwarend (van totaal zes vandaag) naar een prachtig bergbos nabij de stad Dolný Kubín. Een korte wandeling door het bos en we stonden, op gepaste afstand, oog in oog met een drietal nieuwsgierige, zonnende Oeraluil donsjongen in een halfopen nestkast. Mama OERALUIL zat dichtbij en liet zich uitgebreid door de scoop bekijken; zo ook de lijsters en man Withalsvliegenvanger die haar met niet aflatend fanatisme aanvielen. Langs het pad vlogen enkele Oranjetipjes en in een poeltje in het bos zagen we honderden “kikkervisjes” van de lokale Alpenwater- en Karpatensalamanders.
Kasteel en zingend mannetje Europese Kanarie (lokale gids)
‘s Middags genoten we van de lunch en de watervogels langs de oever van het Oravská stuwmeer (Zwarte, Witvleugel- en Witwangstern, Pontische, Zwartkop- en Dwergmeeuw), terwijl we ons op de nabijgelegen camping in het zonnetje een kop koffie en wat bosvogels lieten smaken (Kruisbek, Sijs, Europese Kanarie).
Langs de oever van het Oravská stuwmeer (lokale gids)
De namiddag brachten we door in een grasland/moerasgebied met speciale en meer bekende soorten: het in Nederland steeds zeldzamer wordende Paapje zagen we hier in enkele tientallen en ook de jonge Kieviten kwamen ons bekend voor. In het gras riep een Kwartelkoning. Erg leuk hier
4
waren diverse Schreeuwarenden en Zwarte Ooievaars, een Klapekster en enkele Bosruiters, met als topper twee mannetjes Citroenkwikstaart, die zich uitgebreid lieten bekijken!
Nat weidegebied langs het Oravská stuwmeer (lokale gids)
Zwarte Ooievaar (lokale gids)
Citroenkwikstaart man (lokale gids)
Dinsdag 6 mei Een ultravroege start (04.15 uur) was nodig voor één van de hoogtepunten van de reis: op de Slowaaks-Poolse grens waren we tijdens een koude ochtend op een peatbog getuige van diverse laag rondvliegende, springende en baltsende mannetjes Korhoen. Ook hier waren veel Paapjes 5
en zingende Boompiepers te vinden, alsmede een prachtige zingende Sprinkhaanzanger en een late vrouw Blauwe Kiekendief, terwijl we een lokale zeldzaamheid vonden in de vorm van een man Noordse Gele Kwikstaart. Het uitzicht hier was fenomenaal, op de uitgebreid besneeuwde toppen van de Tatra’s.
Korhoenders en Tatra’s kijken (lokale gids)
Berijpte blaadjes (lokale gids)
Lokaal boertje (Remco Hofland)
Na het ontbijt vertrokken we naar een nabijgelegen bos waar lokale gids Dušan een nestkast wist die eerder dit jaar werd bewoond door een Ruigpootuil: deze was helaas niet thuis. Wel vonden we hier in het bos enkele volwassen Alpenwater- en Karpatensalamanders, die zich fraai lieten bekijken, fotograferen en video’en. Ook vlogen langs het pad diverse Rouwmantels. Een zingende man Vuurgoudhaan showde ons vol vuur zijn oranje middenkruin.
6
Zingende Boompieper
Vrouwtje Blauwe Kiekendief
Vuurgoudhaan (lokale gids)
De tweede topper van de dag manifesteerde zich in de vorm van een paartje DRIETEENSPECHT, waarvan het mannetje enkele malen kortstondig maar het vrouwtje na enig geduld langdurig (territoriaal) roffelend en poetsend in de scoop te zien was. We lunchten liggend in een bloemenweide aan de voet van het territorium van een Steenarend, die inderdaad als op afspraak langsvloog; ook leuk was hier een Nachtpauwoog.
Mannetje en vrouwtje Drieteenspecht, Dolný Kubín (lokale gids)
We reden door naar ons volgende hotel nabij het Liptavská Mara stuwmeer, maar checkten eerst de oevers van een meertje (o.a. Zomertaling, Bosruiter, Kemphaan) waar we een onverwachte trekvogel vonden: Grote Karekiet. Woensdag 7 mei De ochtendwandeling op onze nieuwe lokatie, uitkijkend over het Liptavská Mara stuwmeer omrand met populierenbos en grassige weiden, had enkele verrassingen in petto. 7
Uitzicht uit het hotel (Remco Hofland)
Sperwergrasmus in de scoop (Remco Hofland)
Normalere soorten waren hier Geelgors, Zwarte Roodstaart en Ringmus, in NL zeldzamer maar toch bekend roepende Kwartel, Zomertortel, Wielewaal en Draaihals, maar echt verrassend was de eigenaar van een onbekende zang (een mix van grasmusgeknars en tuinfluitergebrabbel): twee mannetjes SPERWERGRASMUS zingend bovenin een meidoorn! Naar goed gebruik bevond zich in dezelfde struik ook een mannetje Grauwe Klauwier, die zich net als de Sperwergrasmussen langdurig en van alle kanten door de scoop liet bekijken. In het nabijgelegen grasland bevond zich een roepende Kwartelkoning….
Waterspreeuwen + nestkast ònder de fotograaf … (Remco Hofland)
Na het ontbijt reden we met lokale gids Bohuš naar een riviertje waar hij één van zijn vele Waterspreeuw nestkasten had geplaatst onder een bruggetje (alle, ook deze, bezet). Daarna volgden we een fraai bospad nabij Lúčky, waarlangs de Fluiters welig tierden en we diverse andere leuke soorten zagen en hoorden (o.a. Kruisbek, Taigaboomkruiper, Wilde Akelei). Dé soort bestond hier echter uit langdurige views van een fantastisch paartje WITRUGSPECHT, een van de lastigste broedvogels van het Westelijk Palearctisch gebied! De open plek waar we stonden bleek ook goed voor o.a. Sleutelbloemvlinder, Zilvervlek en een Krabspin, terwijl een (te) hoog 8
overvliegende ultralichte Torenvalk met ogenschijnlijk verlengde middelste staartveren zomaar ‘ns een eerste-zomer man Kleine Torenvalk had kunnen zijn (hier een voormalige broedvogel).
Mannetje Witrugspecht (lokale gids)
Vrouwtje Zwarte Specht (lokale gids)
Ook in dit bos bevond zich een nesthol van een Ruigpootuil, in een grote oude beuk, maar ook deze was niet thuis. Gelukkig voor ons waren de overige bewoners dat wel, bestaande uit Holenduiven en een paartje Zwarte Specht! Bohuš vertelde op de terugweg dat hij meer dan eens Bruine Beren zag in dit bos, maar die mazzel hadden wij dan weer niet… In de namiddag liepen we een stukje richting een bekende bergtop, waar voorheen een Rotskruiper broedde. Het winderige weer en het feit dat deze soort er dit jaar nog niet was waargenomen deed ons besluiten ons te concentreren op de hier ook aanwezige Notenkrakers, waarvan we er vervolgens één goed maar vrij kort zagen. Ook vloog er een Slechtvalk langs.
Omdat het er zo mooi is … ochtend en namiddag bij het hotel (Remco Hofland)
De helft van de deelnemers liep in de namiddag nog even richting de ‘s ochtends bij het hotel ontdekte Draaihals, Sperwergrasmus en KWARTELKONING. Geheel tegen de verwachting in werkte laatstgenoemde goed mee, waardoor we ‘m in het hier relatief korte gras doorgaans 9
sluipend maar ook stilstaand, rondkijkend en éénmaal zelfs roepend in de kijker kregen…! Hierbij in het niet viel een lokale zeldzaamheid: een groepje van vier baltsende mannetjes Middelste Zaagbek zwom over het stuwmeer.
Videostills van roepende Kwartelkoning, Liptavská Mara stuwmeer (Remco Hofland)
Donderdag 8 mei Voor degenen die er de avond tevoren niet bij waren deden we deze ochtend opnieuw een poging op de Kwartelkoning. Of het nu kwam door het feit dat het regende, of doordat er ineens drie zaten te roepen: de koning(en) weigerde(n) zich dit keer te laten zien. Na het ontbijt poogden we de laatste toppers van het hogere, eerste deel van deze reis in de kijker te krijgen. Eerst bezochten we een skigebied met een frisse groene weide omzoomd door hoog naaldbos voor verbeterwaarnemingen van zowel Beflijster als Notenkraker: van laatstgenoemde zelfs vier op een rijtje in de boomtoppen. Ook erg leuk was een roepende man Grijskopspecht langdurig in de scoop en, verrassing, er kwam een paartje Witkopstaartmees voorbij (zowel deze nominaat caudatus als de bij ons bekendere ondersoort europaeus blijkt te broeden in Slowakije).
Terwijl achter ons de Grijskopspecht riep, bewonderden wij de Notenkrakers (lokale gids)
Een wandeling door alweer zo’n prachtig bergbos resulteerde helaas niet in een waarneming van een Dwerguil, anders dan enkele roepjes op afstand. We sloten het bergachtige deel van de reis af door een stille wandeling door dicht naaldbos met onderbegroeiing, ideaal voor het Hazelhoen dat echter erg lastig kan zijn in deze tijd van het jaar en dat bleek helaas het geval.
10
We reden door naar onze derde en laatste uitvalsbasis in dit prachtige land, het uiterste zuidoosten van Slowakije dat grenst aan Hongarije en Oekraïne, waar het landschap gekenmerkt wordt door akkers, vloedbos, moerassen, kleine dorpjes en Hongaarse puszta. Onderweg tekenden we vijf Schreeuwarenden op en tijdens een bezoekje aan het Spissky Kasteel genoten we van het zonnetje, de Europese Sousliks die hier hun toevlucht hebben gezocht, een overvliegende Wespendief, het prachtige uitzicht en goede koffie & thee.
Spissky Kasteel (Remco Hofland)
Ons uitzicht bestond bij het hotel nabij Borša uit een dode rivierarm omringd door moerasbos (Kwak, Nachtegaal, een koor Geelbuikvuurpadden en Boomkikkers), met achter het hotel een beboste heuvelrand en een groeve (Oehoe roepend). Vrijdag 9 mei De ochtendwandeling bracht met name mist, waarin we desalniettemin enkele adulte Kwakken ontwaarden. Een Zwarte Specht vloog langs de bosrand. Nachtegalen zongen luid en wat aarzelend ook onze eerste Krekelzanger. Na het ontbijt toog onze gepassioneerde lokale gids Miloš aan het werk en al snel, onderweg naar de Senné Ponds, stopten we bij een serie grote populieren langs de weg van waaruit een adulte KEIZERAREND belangstellend naar de onder hem ravottende Hazen keek! Naast enkele langsvliegende Wielewalen trok met name een zingende Krekelzanger in het naastgelegen wilgenbos de aandacht en niet lang daarna hadden we allemaal deze lbj, mét snavel zingend wijdopen, in de scoop of kijker. Een Kleine Klapekster gebruikte de draad langs het toegangspad naar de Senné Ponds als uitkijkpunt voor zijn ochtendmaal.
Adulte man Keizerarend (lokale gids)
11
Senné Ponds (Remco Hofland)
Senné Ponds, nabij Zemplinská, was een feest. We kwamen ogen, oren en tijd tekort en vermaakten ons kostelijk met o.a. Buidelmees (nestbouwend en roepend langs het pad), Witoogeenden, Baardman, broedende Roodhalsfuut, thermiekende Arendbuizerd, Zwarte Ooievaars en Kraanvogels, roepend Klein Waterhoen (op een paar meter, helaas niet te zien), Grote Karekiet, Rietzanger en Snor zingend op een rijtje, alsook Dwergmeeuw, Zwarte, Witvleugel- en Witwangstern, Bonte, Kleine en Temminck’s Strandloper, (baltsende) Kemphanen, nog een (zingende) Noordse Gele Kwikstaart etc. Absolute topper hier, en zeer onverwacht (trektijd is april), was een opvliegende POELSNIP die al zijn kenmerken uitgebreid toonde (o.a. formaat, relatief korte snavel, langzame rechte vlucht, relatief dikke buik en brede vleugels, twee witte vleugelstrepen en witte buitenstaart) alvorens vlakbij weer in te vallen. Nadat alle deelnemers zich hadden verzameld deed hij de vliegshow nog ‘ns dunnetjes over, waarmee hij zijn hoge notering in de groep trip top tien dubbel en dwars verdiende!
Poelsnip, Senné Ponds (lokale gids)
12
Andere leuke soorten hier waren diverse mannetjes Grote Vuurvlinder, Koningspage, Zuidelijke Pijpbloemvlinder, Kaasjeskruiddikkopje, Knoopkruidparelmoervlinder, een Edelhert, enkele Vroege Glazenmakers en talloze Geelbuikvuurpadden. In de namiddag kwam er nog een topper bij: Miloš bracht ons naar een bewoonde nestkast van een paartje SAKERVALK waarvan het vrouwtje drie jongen voerde terwijl het mannetje de show stal door een langsvliegende Bruine Kiekendief en enkele Torenvalken weg te jagen. Ook erg leuk hier waren twee Boomvalken en twee zingende Bosrietzangers. Een nabijgelegen vloedbos was goed voor een prachtig paartje Middelste Bonte Specht (alsook Groene en Zwarte Specht) en diverse Grauwe Vliegenvangers.
Middelste Bonte Specht en Draaihals (lokale gids)
Zaterdag 10 mei Deze ochtend concentreerden we ons op de DRAAIHALS die praktisch naast het hotel zat te zingen – en kregen ‘m uiteindelijk mooi te zien. Ook leuk waren enkele poserende Appelvinken en een Sperwergrasmus. Minder geluk hadden we met de Syrische Bonte Specht: die vloog alleen langs. De rest van de dag reden we langs diverse unieke biotopen langs de Hongaars-Slowaakse grens, te beginnen met een nabijgelegen groeve. Hier lagen twee grote Oehoejongen op een steenwand, van enige afstand gadegeslagen door hun moeder OEHOE. We noteerden hier ook zingende Wielewalen, Boomleeuweriken, een Spotvogel, een thermiekbel met zeven Zwarte Ooievaars, onze eerste vier Bijeneters, een Beekrombout en een keur aan leuke vlinders zoals Kalkgraslanddikkopje, Veldparelmoervlinder, Adonisblauwtje en Gele Luzerne.
Vogelen op de puszta, met o.a. Bijeneter (lokale gids)
Bij een volgende stop in een stukje puszta genoten we van diverse Bijeneters bij de kolonie, waarin ook Oeverzwaluwen, Ringmussen en zelfs een Tapuit broedden. Ook vonden we hier een 13
Kleine Klapekster, Kuifleeuweriken, Hoppen en Oostelijke en Bruine Vuurvlinder. In het nabijgelegen droogvallende moeras stelden 25+ Ooievaars hun dieet noodgedwongen samen uit sprinkhanen in plaats van kikkers. De lunch genoten we bij een klein plasje waar we met minder wind kans hadden gemaakt op Woudaapje maar: helaas. Wel zat er een Witwangstern en loerde een vrouwtje Koekoek op een kans één van haar eieren in een karekietennest te droppen.
Vloedbos (Remco Hofland)
Een middagwandeling in een uitgebreid vloedbos met oude abelen en populieren leverde ten slotte Grote, Kleine en Middelste Bonte Specht op (alsook Zwarte, Groene en Grijskopspecht), een zingende man Withalsvliegenvanger, een Wespendief alsook Zwarte Apollovlinders en een Bosspitsmuis. Na het avondeten brachten we opnieuw een bezoek aan de groeve, ditmaal om naar zingende Nachtzwaluwen te kijken en te luisteren.
Man Kleine Bonte Specht (lokale gids)
Man Withalsvliegenvanger (lokale gids)
14
Zondag 11 mei Onze laatste ochtend maakten we een lange wandeling door het dorp op zoek naar de Syrische Bonte Specht, wat als meest bijzondere waarneming onze enige IJsvogel van de trip opleverde. Direct na het ontbijt vertrokken we richting Boedapest, met als snood plan een uitstapje naar het niet al te ver van de snelweg gelegen, wereldberoemde moeras- en akkergebied de Hongaarse Hortobágy. Ondanks de motregen was onze eerste stop, bij een uitkijktoren, produktief: een vrouwtje Krooneend met 10 pulli, tientallen Witoogeenden, Snorren, Baardmannetjes en diverse overvliegende Dwergaalscholvers. Dé reden voor deze kleine omweg was echter de kolonie Roodpootvalken waar we vervolgens stopten. Verspreid over een bewoonde Roekenkolonie zagen we zo’n 20 nestkasten, die driftig werden geïnspecteerd door paartjes Roodpootvalk, die ook nog ‘ns regelmatig vlakbij langsvlogen en van dichtbij zittend in de scoop konden worden bewonderd. Twee paar Scharrelaar zat niet ver van de kolonie, terwijl een naast ons in een boom neerstrijkende Syrische Bonte Specht en een groepje overvliegende Kraanvogels ook hogelijk werden gewaardeerd.
Vrouwtje Roodpootvalk in de kolonie in de Hortobágy (lokale gids, Remco Hofland)
Omstreeks 13.30 uur reden we door richting Boedapest en na een koffie- en ompakstop en een hartelijk afscheid werd de meerderheid tijdig gedropt op de luchthaven (drie bleven nog even in Boedapest). Om 18.45 uur vertrokken we uit Boedapest richting Wenen en na een korte stop arriveerden we omstreeks 22.00 uur op Amsterdam Schiphol. Literatuur Tijdens de reis had ik de volgende boeken bij me: -
Collins Birdguide, the most complete guide to the birds of Britain and Europe, Lars Svensson, Killian Mullarney & Dan Zetterström (2010): ISBN 978 0007267262; (Nederlandse editie: ANWB Vogelgids van Europa); Tirion Vogels van Europa, Noord-Afrika en het Midden-Oosten, Lars Jonsson (1996): ISBN 90-5210-187-6; Tirion De Nieuwe Vlindergids, Tom Tolman en Richard Lewington (1999): ISBN 90 5210 325 9; KNNV Veldgids Libellen, Frank Bos en Marcel Wasscher (2002): ISBN 90 5011 101 7.
Groep Trip Top Tien 1. 2. 3. 4. 5.
Oeraluil Poelsnip Sakervalk Kwartelkoning Drieteenspecht
6. 7. 8. 9. 10.
Keizerarend Draaihals Sperwergrasmus Oehoe Witrugspecht
15
Legenda m = mannetje v = vrouwtje p = paartje
ad = adult juv = juveniel zk = zomerkleed
zi = zingend div = diverse c. = circa
[HO] = alleen gehoord (heard only) NE = near-endemic (endemisch voor de Karpaten) WITRUGSPECHT, Rouwmantel = komt NIET of slechts zelden voor in Nederland & Vlaanderen LIJSTJES Vogels Taxonomie als in ANWB Vogelgids van Europa (2010). 1. Korhoen Lyrurus tetrix: 5-7 baltsende mannetjes, peatbog Pools-Slowaakse grens 2. [HO] Kwartel Coturnix coturnix: 2 in peatbog op Pools-Slowaakse grens, 1 naast hotel nabij Liptavská Mara stuwmeer 3. Fazant Phasianus colchicus: 8m (div baltsend) verspreid over het land 4. Grauwe Gans Anser anser: 30+ Senné Ponds, 30+ Hortobágy 5. Knobbelzwaan Cygnus olor: 5 westelijk deel Oravská stuwmeer, 30+ Senné Ponds 6. Bergeend Tadorna tadorna: 7 Senné Ponds 7. Krakeend Anas strepera: 20+ Oravská stuwmeer, c. 10 Liptavská Mara stuwmeer, div Senné Ponds 8. Wilde Eend Anas platyrhynchos: 20+ Oravská stuwmeer, 30+ Liptavská Mara stuwmeer, div dagelijks bij de verschillende rivieren en Senné Ponds, algemeen Hortobágy 9. Slobeend Anas clypeata: 2m bij zowel Oravská als Liptavská Mara stuwmeer, 2 Senné Ponds 10. Zomertaling Anas querquedula: 9m Liptavská Mara stuwmeer, 1p Senné Ponds 11. Wintertaling Anas crecca: 3 Liptavská Mara stuwmeer 12. Krooneend Netta rufina: 1v met 10 pulli, weg overstekend, Hortobágy 13. Tafeleend Aythya ferina: c. 75 Senné Ponds, 10+ Hortobágy 14. Witoogeend Aythya nyroca: 20+ Senné Ponds, 30+ Hortobágy
Man Tafeleend en paartje Witoogeend, Senné Ponds (lokale gids)
16
15. Kuifeend Aythya fuligula: 40+ Oravská stuwmeer, 5 Senné Ponds 16. Middelste Zaagbek Mergus serrator: groepje van 4 baltsende mannetjes op Liptavská Mara stuwmeer 17. Dodaars Tachybaptus ruficollis: 10+ Senné Ponds, 2 plasje nabij Hongaars-Slowaakse grens 18. Roodhalsfuut Podiceps grisegena: 2p Senné Ponds 19. Fuut Podiceps cristatus: 2-4 op alle grote wateren (Oravská, Liptavská Mara, Hortobágy), met 10 Senné Ponds 20. Geoorde Fuut Podiceps nigricollis: 4 Senné Ponds 21. Zwarte Ooievaar Ciconia nigra: 1 Vitanová, 2 Oravská stuwmeer, 4 Senné Ponds, 7 groeve Borša, 3 + 2 Hongaars-Slowaakse grens 22. Ooievaar Ciconia ciconia: doorgaans 3-8 dagelijks, vrnl op nesten in kleine dorpjes; 10+ Senné Ponds, c. 25 bij droogvallend moerasje nabij Hongaars-Slowaakse grens, 25+ Hortobágy 23. Lepelaar Platalea leucorodia: 2 Senné Ponds, 2 visvijver Borša, 2 overvliegend HongaarsSlowaakse grens 24. [HO] Roerdomp Botaurus stellaris: 1 Senné Ponds 25. Kwak Nycticorax nycticorax: 5 Borša, 5 Senné Ponds, 4 op diverse plekken langs de Hongaars-Slowaakse grens, 6 Hortobágy
Marian, broedende Roodhalsfuut en adulte Kwak, Senné Ponds (lokale gids)
26. Blauwe Reiger Ardea cinerea: 3-10 dagelijks, vrnl langs een van de vele rivieren, 15 Senné Ponds, 15 bij kolonie nabij Hongaars-Slowaakse grens, 30+ Hortobágy 27. Purperreiger Ardea purpurea: 6 Senné Ponds, 1 rondvliegend boven visvijver Borša, 10+ boven Hortobágy 28. Grote Zilverreiger Ardea alba: 4 Oravská stuwmeer, c. 20 Senné Ponds, 35+ Hortobágy
Purperreiger en Ooievaar, Senné Ponds (lokale gids)
17
29. Kleine Zilverreiger Egretta garzetta: 8 Senné Ponds, 2 in plasje nabij Hongaars-Slowaakse grens, 2 Hortobágy 30. Dwergaalscholver Microcarbo pygmeus: 25+ Hortobágy (Hongarije) 31. Aalscholver Phalacrocorax carbo sinensis: 2 dagelijks Oravská stuwmeer, c. 20 Senné Ponds, 3 Hortobágy 32. Wespendief Pernis apivorus: 1 over Steenarendenterritorium nabij Dolný Kubín, 1 ad v over Spissky Kasteel, 6 over dorpjes en vloedbos nabij Hongaars-Slowaakse grens 33. Zwarte Wouw Milvus migrans: 1 lastiggevallen door Raaf, langs Hongaars-Slowaakse grens 34. Zeearend Haliaeetus albicilla: 1 ad boven Senné Ponds 35. Slangenarend Circaetus gallicus: 1-2 jagend, soms biddend, boven groeve, Borša 36. Bruine Kiekendief Circus aeruginosus: 1v Liptavská Mara stuwmeer, 5-6 dagelijks boven de velden in centraal en zuidoost Slowakije, met c. 20 bij Senné Ponds 37. Blauwe Kiekendief Circus cyaneus: 1v jagend boven peatbog op Pools-Slowaakse grens 38. Sperwer Accipiter nisus: 2 Vitanová, 1 Borša 39. Havik Accipiter gentilis: 1 Vitanová, 1 Cejkov 40. Buizerd Buteo buteo: 3-10 dagelijks, met 30+ in Hongarije, vrnl langs de snelweg tussen Hortobágy en Boedapest 41. Arendbuizerd Buteo r. rufinus: 1 ad thermiekend hoog over Senné Ponds 42. Schreeuwarend Aquila pomarina: 6 rond het Oravská stuwmeer, 3 onderweg naar Liptavská Mara stuwmeer, 5 tussen Liptavská Mara stuwmeer en Košice, 1 nabij Michalovce en 1 langs de snelweg tussen Hortobágy en Boedapest (Hongarije)
Erg lichte Schreeuwarend (lokale gids)
43. KEIZERAREND Aquila heliaca: 1 ad m in een hoge populier nabij Cejkov 44. Steenarend Aquila chrysaetos: 1-2 ad langsvliegend nabij Dolný Kubín 45. Torenvalk Falco tinnunculus: 2-10 dagelijks, i.i.g. bij elk kasteel; c. 20 Senné Ponds (..) Kleine Torenvalk Falco nordmanni: 1 mogelijke eerste-zomer man over bos Lúčky (erg licht van onder, leek verlengde middelste staartveren te hebben, de paar keer dat hij tijdens het thermieken de bovenvleugel toonde leek er geen blauwgrijze band op de bovenvleugel aanwezig) 46. Roodpootvalk Falco vespertinus: c. 20 bij kolonie, Hortobágy (Hongarije); goed te zien! 47. Boomvalk Falco subbuteo: 2 nabij Hriadky, 3 vloedbos nabij Hongaars-Slowaakse grens 48. SAKERVALK Falco cherrug: 1p, 3 grote donsjongen voerend, nabij Hriadky 49. Slechtvalk Falco peregrinus: 1 over vallei nabij Valaská-Dubova 18
Vliegbeelden van Europese roofvogels, les 1:
Schreeuwarend, onderweg (lokale gids)
Slangenarend, Borša (lokale gids)
Zeearend, Senné Ponds (lokale gids)
Wespendief, Cierna (lokale gids)
50. [HO] Waterral Rallus aquaticus: 1 Senné Ponds, 1 Hortobágy 51. Kwartelkoning Crex crex: 1 HO in nat grasland aan Oravská stuwmeer, 1 erg fraai gezien (zelfs roepend), met daar nog 2 HO, in grasland aan Liptavská Mara stuwmeer 52. [HO] Klein Waterhoen Porzana parva: 5 roepend overdag, Senné Ponds 53. Waterhoen Gallinula chloropus: 1 zwemmend (volgende ochtend alleen gehoord) visvijver Borša, 2 plasje nabij Hongaars-Slowaakse grens 54. Meerkoet Fulica atra: c. 100 Senné Ponds, 2 Hortobágy 55. Kraanvogel Grus g. grus: 5 hoog thermiekend boven Senné Ponds, 12 laag over Hortobágy 19
56. Kievit Vanellus vanellus: 10 ad en 3 pulli Oravská stuwmeer, 10+ Senné Ponds, 4 plasje nabij Hongaars-Slowaakse grens, 10+ Hortobágy 57. Kleine Plevier Charadrius dubius: 1 Oravská stuwmeer, 1 Senné Ponds 58. Bontbekplevier Charadrius hiaticula: 1 Oravská stuwmeer, 5 Senné Ponds 59. Zilverplevier Pluvialis squatarola: 3 (waarvan 1 zk) Senné Ponds 60. Watersnip Gallinago gallinago: 2 + 1 opvliegend, Oravská stuwmeer 61. Poelsnip Gallinago media: 1 driemaal met goed licht langsvliegend, waarbij alle kenmerken goed te zien waren, Senné Ponds. 62. Grutto Limosa limosa: 3 Senné Ponds 63. Zwarte Ruiter Tringa erythropus: 5 Senné Ponds (1 in zk) 64. Tureluur Tringa totanus: 3+ Oravská stuwmeer, 5 Senné Ponds 65. Bosruiter Tringa glareola: 1 Oravská stuwmeer, 9 Liptavská Mara stuwmeer, 14+ Senné Ponds 66. Oeverloper Actitis hypoleucos: 2 Oravská stuwmeer, 1 Liptavská Mara stuwmeer, 4 Senné Ponds 67. Kleine Strandloper Calidris minuta: 2 Senné Ponds 68. Temmincks Strandloper Calidris temminckii: 4 Senné Ponds 69. Bonte Strandloper Calidris alpina: 1 zk Oravská stuwmeer, c. 20 (meest zk) Senné Ponds 70. Kemphaan Philomachus pugnax: 2v Liptavská Mara stuwmeer, 60+ (incl div baltsende mannetjes) Senné Ponds 71. Kokmeeuw Chroicocephalus ridibundus: kleine aantallen tot enkele tientallen dagelijks, met c. 300 nabij de kolonie aan het Oravská stuwmeer 72. Dwergmeeuw Larus minutus: 100+ nabij de Kokmeeuw kolonie aan het Oravská stuwmeer, 2 ad zk Senné Ponds 73. Zwartkopmeeuw Ichtyaetus melanocephalus: 3 ad zk in de Kokmeeuw kolonie aan het Oravská stuwmeer 74. Pontische Meeuw Larus cachinnans: c. 10-15 dagelijks, met c. 50 in de kolonie aan het Oravská stuwmeer 75. Geelpootmeeuw Larus michahellis: 3 Hortobágy 76. Visdief Sterna hirundo: c. 3 dagelijks, met c. 40 Oravská stuwmeer en c. 30 Senné Ponds 77. Witwangstern Chlidonias hybrida: 3 nabij de Kokmeeuw kolonie aan het Oravská stuwmeer, 50-100 Senné Ponds, 1 in klein plasje nabij Hongaars-Slowaakse grens, 10+ Hortobágy (alle in zk) 78. Witvleugelstern Chlidonias leucopterus: 2 nabij de Kokmeeuw kolonie aan het Oravská stuwmeer, c. 20 Senné Ponds, 4 Hortobágy (alle in zk)
Witwangstern en twee Witvleugelsterns, Senné Ponds (lokale gids)
79. Zwarte Stern Chlidonias niger: 30+ nabij de Kokmeeuw kolonie aan het Oravská stuwmeer, c. 10 Senné Ponds, 15+ Hortobágy (alle in zk)
20
80. “Rotsduif” Columba livia: dagelijks enkele tientallen van het type ‘soep/postduif’, vrnl in kleine dorpjes en omliggend akkerland. Schijnt tegenwoordig het hoofdvoedsel te zijn van de c. 27 paar Sakervalk in Slowakije, die daarom hoofdzakelijk nabij de grote steden broeden. 81. Holenduif Columba oenas: 1-3 dagelijks, broedend in dezelfde beuk als Zwarte Specht en Ruigpootuil; div gehoord in vloedbos in zuidoost Slowakije 82. Houtduif Columba palumbus: tot 10 dagelijks 83. Zomertortel Streptopelia turtur: 1 HO Liptavská Mara stuwmeer, dagelijks 3-5 gezien en tot 15 HO in zuidoost Slowakije. Soms mooi te zien op draden, ook in baltsvlucht. 84. Turkse Tortel Streptopelia decaocto: 1-4 dagelijks, soms te horen in kleine dorpjes 85. Koekoek Cuculus canorus: 1-5 dagelijks, ook frequent gehoord 86. Oehoe Bubo bubo: 1 ad v en 2 grote donsjongen, groeve nabij Borša 87. OERALUIL Strix uralensis: 1 ad v en 3 grote donsjongen, nabij Dolný Kubín. Soort van de trip! 88. [HO] Dwerguil Glaucidium passerinum: 1 enkele malen ver weg roepend, Valaská-Dubova 89. Ransuil Asio otus: 3 donsjongen (‘takkelingen’) in een overgroeide boomgaard nabij de Hongaars-Slowaakse grens
Ruigpootuil (niet thuis) en twee jonge Ransuilen (‘takkelingen’)(lokale gids)
90. Nachtzwaluw Caprimulgus europaeus: 2 overvliegend, 3 zingend gehoord, groeve nabij Borša 91. Gierzwaluw Apus apus: enkelen dagelijks, met 100+ bij Liptavská Mara stuwmeer 92. IJsvogel Alcedo atthis: 1 langsvliegend in Borša 93. Hop Upupa epops: 2 in stukje puszta nabij de Hongaars-Slowaakse grens 94. Bijeneter Merops apiaster: 4 tweemaal over de groeve nabij Borša, c. 20 bij kolonie in stukje puszta nabij de Hongaars-Slowaakse grens 95. Scharrelaar Coracias garrulus: 2p Hortobágy 96. Draaihals Jynx torquilla: 2 zi (waarvan 1 gezien) hotel nabij Liptavská Mara stuwmeer, 2 zi (waarvan 1 gezien) hotel Borša, 1 HO in abelenbos nabij de Hongaars-Slowaakse grens 97. Kleine Bonte Specht Dendrocopos minor: 1m poetsend in abelenbos nabij de HongaarsSlowaakse grens 21
98. Middelste Bonte Specht Dendrocopos medius: 1p + 1 in vloedbos nabij de HongaarsSlowaakse grens (twee verschillende data) 99. SYRISCHE BONTE SPECHT Dendrocopos syriacus: 1 langsvliegend Borša, 1m Hortobagy 100. Grote Bonte Specht Dendrocopos major: 4 HO op diverse plaatsen, 1 vliegend over de weg in Polen, 1 bij de Zwarte Spechten van Lúčky, 2 langs de Hongaars-Slowaakse grens 101. WITRUGSPECHT Dendrocopos leucotos: 1p Lúčky, erg fraai te zien! 102. DRIETEENSPECHT Picoides tridactylus: 1p nabij Dolný Kubín, erg fraai te zien! 103. Zwarte Specht Dryocopus martius: 1p + 1 HO (vluchtroep) Lúčky, 1 vliegend over hotel Borša, 1v abelenbos, 1 + 2 HO vloedbos langs de Hongaars-Slowaakse grens 104. Groene Specht Picus viridis: 2 + 2 HO zuidoost Slowakije 105. Grijskopspecht Picus canus: 1 HO Oravská stuwmeer, 1 zi m Valaská-Dubova (erg fraai te zien!), 1 HO vloedbos langs de Hongaars-Slowaakse grens
Syrische Bonte Specht en Witte Kwikstaart (lokale gids)
106. Grauwe Klauwier Lanius collurio: 1m Liptavská Mara stuwmeer (div data), 4 hotel Borša, 6 langs de Hongaars-Slowaakse grens, 20+ in Hongarije, waarvan veel langs de snelweg tussen de Hortobágy en Boedapest 107. Kleine Klapekster Lanius minor: 1 op een draad langs de weg tussen Borša en Senné Ponds, 1 in stukje puszta nabij de Hongaars-Slowaakse grens 108. Klapekster Lanius excubitor: 1 Oravská stuwmeer 109. Wielewaal Oriolus oriolus: 1 HO nabij Liptavská Mara stuwmeer (div data), 3 langsvliegend Cejkov, 10 HO tussen Borša en Senné Ponds, 3 groeve Borša, 5 HO langs de Hongaars-Slowaakse grens, 4 HO Borša 110. Vlaamse Gaai Garrulus g. glandarius: 1-5 (bijna) dagelijks 111. Ekster Pica pica: div dagelijks 112. Notenkraker Nucifraga caryocatactes: 1 nabij Lúčky, 4 + 1 HO Valaská-Dubova 113. Kauw Coloelus monedula: div op de meeste data 114. Roek Corvus frugilegus: div in Polen, nabij Michalovce, in kolonie Hortobágy 115. Bonte Kraai Corvus cornix: div dagelijks 116. Zwarte Kraai Corvus corone: 1 nabij Dolný Kubín (3 data) 117. Raaf Corvus corax: 1-6 dagelijks 118. Glanskop Poecile palustris: 1-2 in vloedbos in zuidoost Slowakije 119. Matkop Poecile montanus: 4 bij Liptavská Mara stuwmeer 120. Zwarte Mees Periparus ater: div dagelijks, meer HO, in naaldbos van N Slowakije 121. Kuifmees Lophophanes cristatus: 1 HO langs naaldbospad nabij hotel Vitanová, 1 HO nabij Dolný Kubín, 1 bij Witrugspechten van Lúčky 122. Koolmees Parus major: div dagelijks 123. Pimpelmees Cyanistes caeruleus: div dagelijks 124. Buidelmees Remiz pendulinus: 2m (1 nestbouwend) + 4 HO Senné Ponds, 1 HO plasje nabij de Hongaars-Slowaakse grens, 3 HO Hortobágy 125. Baardmannetje Panurus biarmicus: 5 Senné Ponds, 15+ Hortobágy 22
Buidelmees en Baardmannetje, Senné Ponds (lokale gids)
126. Kuifleeuwerik Galerida cristata: 1 tussen Košice en Borša, 1 tankstation Michalovce, 3 in puszta nabij de Hongaars-Slowaakse grens, 1 Hortobágy 127. Boomleeuwerik Lullula arborea: HO bij open plekken in naaldbos nabij Dolný Kubín (2 data), 3 zi groeve en 1 HO Borša 128. Veldleeuwerik Alauda arvensis: div zi dagelijks 129. Oeverzwaluw Riparia riparia: 5 bij gemengde kolonie in stukje puszta nabij de Hongaars-Slowaakse grens, c. 10 Hortobágy 130. Boerenzwaluw Hirundo rustica: div dagelijks 131. Huiszwaluw Delichon urbicum: div dagelijks (veel algemener dan Boerenzwaluw), regelmatig nestbouwend en modderverzamelend in kleine dorpjes 132. Witkopstaartmees Aegithalos caudatus caudatus: 2 skigebied bij Valaská-Dubova (..) Staartmees Aegithalos caudatus europaeus: 1 HO nabij Vitanová, 3 in vloedbos nabij Hongaars-Slowaakse grens 133. Fitis Phylloscopus trochilus: div dagelijks 134. Tjiftjaf Phylloscopus collybita: div dagelijks, 2 juv in vloedbos nabij Borša 135. Fluiter Phylloscopus sibilatrix: 1 + 3 HO, hotel Vitanová, 3 + 18 HO gemengd bos nabij Lúčky 136. Grote Karekiet Acrocephalus arundinaceus: 1 zi Liptavská Mara stuwmeer, 5 zi Senné Ponds, 3 zi klein plasje nabij Hongaars-Slowaakse grens, 10+ zi Hortobágy 137. Rietzanger Acrocephalus schoenobaenus: 1 HO Oravská stuwmeer, c. 30 zi Senné Ponds, 25+ zi Hortobágy 138. Kleine Karekiet Acrocephalus scirpaceus: 1 HO nabij Borša (2 data), HO Senné Ponds, 6+ Hortobágy 139. Bosrietzanger Acrocephalus palustris: 2 Hriadky, 1 zi Borša 140. Spotvogel Hippolais icterina: 1 zi groeve Borša (‘s ochtends en ‘s nachts) 141. Sprinkhaanzanger Locustella naevia: 1 zi m Korhoen lek (fraai in de scoop!)
23
142. Krekelzanger Locustella fluviatilis: 1 HO Borša, 1 zi Cejkov (fraai in de scoop!), 3 HO in vloedbos nabij Hongaars-Slowaakse grens (2 data) 143. Snor Locustella luscinioides: 3 Senné Ponds, 5+ Hortobágy 144. Zwartkop Sylvia atricapilla: div dagelijks 145. Tuinfluiter Sylvia borin: 1 zi in klein dorpje nabij Liptavská Mara stuwmeer 146. Sperwergrasmus Sylvia nisoria: 2m zi bovenin meidoorns nabij Liptavská Mara stuwmeer, 1 HO Spissky Kasteel, 2-3 zi langs spoorlijn nabij Borša (3 data) 147. Braamsluiper Sylvia curruca: 2 Vitanová, 3 + 2 HO Liptavská Mara stuwmeer, div nabij Borša 148. Grasmus Sylvia communis: div dagelijks 149. Vuurgoudhaan Regulus ignicapillus: 1 Vitanová, 1 zi m nabij Dolný Kubín, met 2-10 HO op alle data in het naaldbos van noord Slowakije 150. Goudhaantje Regulus regulus: c. 5, div HO, op alle data in het naaldbos van noord Slowakije 151. Winterkoning Troglodytes troglodytes: 1-2 dagelijks (behalve 10-11 mei) 152. Boomklever Sitta europaea: 1 Dolný Kubín, 1 nestbouwend Lúčky, enkele zuidoost Slowakije 153. Taigaboomkruiper Certhia familiaris: 1 + 1 HO nabij Lúčky, 2 HO Dwerguilbos nabij Lúčky 154. [HO] Boomkruiper Certhia brachydactyla: 1 HO Vitanová (2 data) 155. Spreeuw Sturnus vulgaris: div dagelijks, erg algemeen zuidoost Slowakije (volop broedend in het vloedbos) 156. Beflijster Turdus torquatus alpestris: 1p Vitanová, 1p Valaská-Dubova 157. Merel Turdus merula: div dagelijks 158. Kramsvogel Turdus pilaris: algemeen in het hoger gelegen noordelijk deel van Slowakije (niet waargenomen 9-11 mei) 159. Zanglijster Turdus philomelos: div dagelijks 160. Grote Lijster Turdus viscivorus: 1-2 dagelijks in het hoger gelegen noorden van Slowakije (niet waargenomen 9-11 mei) 161. Roodborst Erithacus rubecula: 1 gezien of HO op de meeste data 162. Nachtegaal Luscinia megarhynchos: 1 HO nabij hotel Liptavská Mara stuwmeer, 1 voluit zingend op dode tak vóór het hotel in Borša, 10-30 HO per dag in het lager gelegen zuidoosten van Slowakije 163. Zwarte Roodstaart Phoenicurus ochruros: 5-10 dagelijks, meest in de kleine dorpjes van het arme zuidoosten van Slowakije 164. Gekraagde Roodstaart Phoenicurus phoenicurus: 1 zi m Vitanová (MK) 165. Paapje Saxicola rubetra: 40+ Oravská stuwmeer, 60+ peatbog op Pools-Slowaakse grens, 1-2 dagelijks Borša, 1 Senné Ponds 166. Roodborsttapuit Saxicola rubicola: 1m Liptavská Mara stuwmeer, 2-3 dagelijks in het zuidoosten van Slowakije 167. Tapuit Oenanthe oenanthe: 3 Oravská stuwmeer, 1 Spissky Kasteel, 2 bij nest in Bijeneter kolonie op puszta nabij Hongaars-Slowaakse grens 168. Grauwe Vliegenvanger Muscicapa striata: vrij algemeen in ZO Slowaaks vloedbos 169. Bonte Vliegenvanger Ficedula hypoleuca: 1m naaldbos bij Dolný Kubín (PV) 170. Withalsvliegenvanger Ficedula albicollis: 1m bij de Oeraluil, 1 zi m in vloedbos nabij de Hongaars-Slowaakse grens 171. Waterspreeuw Cinclus cinclus aquaticus: 1p Vitanová, 2p nabij Liptavská Mara stuwmeer, 1p bij toeristische waterval 172. Huismus Passer domesticus: div dagelijks 173. Ringmus Passer montanus: 2 Liptavská Mara stuwmeer, 2m zi Spissky Kasteel, vrij algemeen in het zuidoosten van Slowakije 174. Heggemus Prunella modularis: div dagelijks in hoger gelegen noorden van Slowakije (niet waargenomen 9-11 mei)
24
175. Gele Kwikstaart Motacilla (flava) flava: 3+ bij koeien (met 1m thunbergi) peatbog op Pools-Slowaakse grens, 1m Senné Ponds, 4 langs de Hongaars-Slowaakse grens, 1 Hortobágy 176. Noordse (Gele) Kwikstaart Motacilla (flava) thunbergi: 1m bij koeien (met enkele flava’s) peatbog op Pools-Slowaakse grens, 1m zi Senné Ponds (..) Balkankwikstaart Motacilla (flava) feldegg: 1m gefotografeerd door Martin bij Korhoen lek (niet gezien door deelnemers)
Twee juveniele Tjiftjaffen en twee mannetjes Noordse Gele Kwikstaart (lokale gids)
177. Citroenkwikstaart Motacilla citreola: 2m Oravská stuwmeer (erg leuk te zien!) 178. Grote Gele Kwikstaart Motacilla cinerea: 1-2 dagelijks in hoger gelegen noorden van Slowakije (niet waargenomen 9-11 mei)(1m zi vóór hotel Vitanová) 179. Witte Kwikstaart Motacilla alba: div dagelijks, met 10 Oravská stuwmeer en 15 Liptavská Mara stuwmeer 180. Graspieper Anthus pratensis: 1 peatbog op Pools-Slowaakse grens 181. Boompieper Anthus trivialis: div dagelijks in hoger gelegen noorden van Slowakije (niet waargenomen 9-11 mei) 182. Vink Fringilla coelebs: algemeenste vogel van Slowakije, tientallen dagelijks 183. Europese Kanarie Serinus serinus: 3-10 dagelijks 184. Groenling Carduelis chloris: div dagelijks, met tientallen Senné Ponds en Hortobágy 185. Sijs Carduelis spinus: 2-5 dagelijks in hoger gelegen noorden van Slowakije (niet waargenomen 9-11 mei) 186. Putter Carduelis carduelis: div dagelijks 187. [HO] Barmsijs Carduelis flammea: 2 nabij Oravská stuwmeer (AS, MK) 188. Kneu Carduelis cannabina: 2-3 in het noorden (2 data), 2 in zuidoosten Slowakije 189. Kruisbek Loxia curvirostra: 3-8 dagelijks in hoger gelegen noorden van Slowakije (niet waargenomen 9-11 mei) 190. Goudvink Pyrrhula pyrrhula: 2-3 dagelijks in hoger gelegen noorden van Slowakije (niet waargenomen 9-11 mei) 191. Appelvink Coccothraustes coccothraustes: 1 HO nabij Vitanová, 2 in Borša, div (ook HO) in vloedbos in zuidoost Slowakije 192. [HO] Grauwe Gors Miliaria calandra: 1-2 Hortobágy 193. Geelgors Emberiza citrinella: div dagelijks 194. Rietgors Emberiza schoeniclus: 2-5 Oravská stuwmeer, 3 Senné Ponds, 1 HO Hortobágy
25
Gemiste soorten Ruigpootuil (slecht jaar); Grauwe Kiekendief, Kleine Vliegenvanger en Duinpieper (wrsch te late terugkeer want er waren ook nog weinig Kwartels en Kwartelkoningen terug). Roodmus en Roze Spreeuw keren eerst mid-mei terug. Van Rotskruiper was geen toegankelijk territorium bekend (en bij een oud territorium was het te winderig); voor Alpenheggemus, Alpenmarmot en Gems benodigden we de stoeltjeslift maar die was buiten gebruik. Hazelhoen is erg lastig in dit seizoen. Zoogdieren 1. Edelhert Cervus elaphus: 1 Senné Ponds 2. Ree Capreolus capreolus: 2-10 dagelijks in het hogere noorden (niet waargenomen 7 en 911 mei), vaak tammer dan in de Benelux 3. Haas Lepus europaeus: 1-3 dagelijks in het lager gelegen zuidoosten 4. EUROPESE SOUSLIK Spermophilus citellus: c. 10 Spissky Kasteel 5. Bosspitsmuis Sorex araneus: 1 het bospad overstekend nabij Borša 6. “Rat” Rattus sp: 1 Borša (AS)
Europese Souslik, Spissky Kasteel (lokale gids)
Reptielen 1. Ringslang Natrix natrix: 1 snel van de weg afschietend, Borša 2. OOSTELIJKE SMARAGDHAGEDIS Lacerta viridis: 2 Borša 3. Zandhagedis Lacerta agilis: 1 dode met erop een wijngaardslak, Valaská-Dubova; 2 Borša
26
Wijngaardslak op dode Zandhagedis, Valaská-Dubova (Remco Hofland)
Amfibieën 1. 2. 3. 4. 5. 6.
[HO] Groene Kikker Pelophylax sp: div nabij Borša en in Hortobágy Bruine Kikker Rana temporaria: 3 nabij Oravská stuwmeer en Dolný Kubín [HO] Boomkikker Hyla arborea: veel nabij Borša Gewone Pad Bufo bufo: 2 (waarvan 1 dode) nabij Dolný Kubín GROENE PAD Bufotes viridis: 1 groeve (’s avonds), 2 (’s ochtends) in Borša Geelbuikvuurpad Bombina variegata: 200+ ‘paddevisjes’ nabij Vitanová, erg veel HO Borša en Senné Ponds (waar 1 gevangen en gefotografeerd) 7. Alpenwatersalamander Mesotriton alpestris: 2 ad (1m gevangen en gefotografeerd), veel ‘visjes’, nabij Dolný Kubín 8. KARPATENSALAMANDER Lissotriton montandoni NE: 2 ad (1m gevangen en gefotografeerd), veel ‘visjes’, nabij Dolný Kubín
27
Alpenwatersalamander, Dolný Kubín (lokale gids)
Karpatensalamander, Dolný Kubín (lokale gids)
28
Vlinders Taxonomie als in Tirion’s De Nieuwe Vlindergids (1999). 1. Koninginnenpage Papilio machaon: 2 Oravská stuwmeer, 2 Senné Ponds 2. Koningspage Iphiclides podalirius: 4+ Senné Ponds 3. ZUIDELIJKE PIJPBLOEMVLINDER Zerynthia polyxena: 1 Senné Ponds, 2 puszta nabij Hongaars-Slowaakse grens 4. ZWARTE APOLLOVLINDER Parnassius mnemosyne: 6 in vloedbos nabij Borša 5. Groot Koolwitje Pieris brassicae: 12 nabij Dolný Kubín 6. Klein Koolwitje Pieris rapae: 1 nabij Dolný Kubín 7. Klein Geaderd Witje Pieris napi: 1 nabij Dolný Kubín, 5 nabij Lúčky, div Spissky Kasteel 8. Oranjetipje Anthocharis cardamines: 1 Vitanová, 3 nabij Lúčky, 3 Valaská-Dubova
Zuidelijke Pijpbloemvlinder (lokale gids), Zwarte Apollovlinder en Gele Luzerne (Remco Hofland)
9. Gele Luzernevlinder Colias hyale: 4 groeve Borša 10. Citroenvlinder Gonepteryx rhamni: 30+ nabij Dolný Kubín, 1 Senné Ponds 11. Boswitje Leptidea sinapis: 1 nabij Lúčky, 3+ vloedbos Borša 12. Kleine Vuurvlinder Lycaena phlaeas: 2v puszta nabij Hongaars-Slowaakse grens 13. Grote Vuurvlinder Lycaena dispar rutila: 5m Senné Ponds 14. Bruine Vuurvlinder Lycaena tityrus: 4 puszta nabij Hongaars-Slowaakse grens 15. OOSTELIJKE VUURVLINDER Lycaena thersamon: 1m puszta Hongaars-Slowaakse grens
Mannetjes Grote, Bruine en Oostelijke Vuurvlinder (lokale gids)
16. Boomblauwtje Celastrina argeolus: 2 vloedbos Borša 17. Heideblauwtje Plebeius argus: 10+ groeve Borša
29
18. ADONISBLAUWTJE Polyommatus bellargus: 1m groeve Borša (MH, RH) 19. Icarusblauwtje Polyommatus icarus: 10+ puszta nabij Hongaars-Slowaakse grens 20. SLEUTELBLOEMVLINDER Hamearis lucina: 1 nabij Lúčky
Sleutelbloemvlinder (Remco Hofland, lokale gids)
21. Rouwmantel Nymphalis antiopa: 6 nabij Dolný Kubín, 1 nabij Lúčky 22. Kleine Vos Aglais urticae: 2 nabij Dolný Kubín 23. Dagpauwoog Inachis io: 2 nabij Dolný Kubín 24. Distelvlinder Vanessa cardui: 1 nabij Dolný Kubín, 1 Hongaars-Slowaakse grens 25. Gehakkelde Aurelia Polygonia c-album: 1 ten westen van Liptavská Mara stuwmeer 26. ZILVERVLEK Boloria euphrosyne: 5 langs bospad nabij Lúčky
Parende Zilvervlekken (lokale gids)
30
27. Veldparelmoer Melitaea cinxia: 1 groeve Borša (MH, RH, PV) 28. KNOOPKRUIDPARELMOER Melitaea phoebe: 3 Senné Ponds, 3 groeve Borša, 2 puszta nabij Hongaars-Slowaakse grens
Veldparelmoer (lokale gids, Remco Hofland)
Knoopkruidparelmoer (Remco Hofland, lokale gids)
29. Hooibeestje Coenonympha pamphilus: 1 nabij Dolný Kubín, 1 nabij Lúčky, div Senné Ponds, div Hongaars-Slowaakse grens 30. Bont Zandoogje Pararge aegeria: 10+ nabij Lúčky, 1 in overgroeide boomgaard HongaarsSlowaakse grens 31. Argusvlinder Lasiommata megera: 1 groeve Borša, 2 puszta nabij Hongaars-Slowaakse grens 32. KALKGRASLANDDIKKOPJE Spialia sertorius: 1 nabij Lúčky, 2 groeve Borša
31
Kalkgraslanddikkopje (lokale gids, Remco Hofland)
33. Kaasjeskruiddikkopje Carcharodus alceae: 1 Senné Ponds 34. Bruin Dikkopje Erynnis tages: 1 Senné Ponds, 1 nabij Borša 35. Groot Dikkopje Ochlodes venata: 2 Senné Ponds, 2 groeve Borša
Kaasjeskruiddikkopje en tweemaal Senné Ponds (lokale gids)
Opvallende motten 1. 2. 3. 4. 5.
Nachtpauwoog Saturnia pavonia: 1 nabij Dolný Kubín Tauvlinder Aglia tau: 1 nabij Lúčky, 1 vloedbos nabij Borša Roodbandbeer Diacrisia sannio: 1 Senné Ponds Boterbloempje Pseudopanthera macularia: 2 vloedbos nabij Borša Rouwspanner Odezia atrata: 3 vloedbos nabij Borša
32
Nachtpauwoog en Roodbandbeer (lokale gids)
Odonata (libellen en juffers) Taxonomie als in KNNV Veldgids Libellen (2002). 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7.
Variabele Waterjuffer Coenagrion pulchellum: div Senné Ponds, Borša Lantaarntje Ischnura elegans: div Senné Ponds, Borša Vroege Glazenmaker Aeshna isosceles: 2+ Senné Ponds Beekrombout Gomphus vulgatissimus: 1v groeve Borša (in de scoop!) Viervlek Libellula quadrimaculata: 1 Senné Ponds Platbuik Libellula depressa: 1v Borša Gewone Oeverlibel Orthetrum cancellatum: 1v Senné Ponds, 1 vers imago bij klein plasje nabij Hongaars-Slowaakse grens
Vroege Glazenmaker en Variabele Waterjuffer, Senné Ponds (lokale gids)
Opvallende kevers Klein Vliegend Hert Dorcus paralellipipedus: 1 Borša ‘Koperen loopkever’ Carabus sp: 1 Valaská-Dubova ‘Kleine zwarte boktor’ Dorcadion aethiops: 3+ zuidoost Slowakije Coloradokever Leptinotarsa decemlineata: 1 Borša
33
Carabus sp, Dorcadion aethiops en Coloradokever (lokale gids) Overige insecten en dergelijke Krabspin (bleekwit) Thomisidae: 1 op zenegroen nabij Lúčky Hoornaar Vespa crabro: 1 Senné Ponds Wijngaardslak Helix pomatia: 1 etend van een dode Zandhagedis, Valaská-Dubova, 1 Spissky Kasteel [HO] Veenmol Gryllotalpa gryllotalpa: 1 Senné Ponds [HO] Veldkrekel Gryllus campestris: algemeen Spissky Kasteel, div Senné Ponds, div Borša
Krabspin op zenegroen (Remco Hofland)
Klein Vliegend Hert (Remco Hofland)
Planten en bloemen (gedetermineerd door deelnemer Paul Vervaet) (bos en bosrand): witte klaverzuring, bosanemoon, dalkruid, zenegroen, eenbes, mansoor, wilde akelei, bolletjeskers (verschillende soorten waaronder Dentaria bulbifera en D. pentaphyllos), bleeksporig bosviooltje, amandelwolfsmelk, bospaardenstaart, gele dovenetel, voorjaarslathyrus. (vochtige plaatsen): veel dotterbloem, goudveil (indicator van bronnen) en Petasites albus. (kalkgrasland en kalkrijke wegbermen): cipreswolfsmelk, Campanula spec., vleugeltjesbloem spec., oorsilene, kleine pimpernel, tijm spec., paardenhoefklaver, wondklaver, Polygala major (soort grote vleugeltjesbloem), zuurbes, Potentilla soorten, esparcette. (grazige plaatsen): o.m. pijpbloem, daar was dan ook de Zuidelijke Pijpbloemvlinder te zien. Op één plaats stond ook bijenblad Melittis melissophylum in bloei. Verder zagen we ook een clematissoort, gewoon vetblad (een insektenetende plant).
34
(meren): krabbescheer en gele plomp. Droogvallende visvijvers werden overwoekerd door blaartrekkende boterbloem. In Hongarije (Hortobágy) zagen we Verbascum phoeniceum (soort paarse koningskaars), Cynoglossum hungaricum (Hongaarse hondstong) en Elaeagnus angustifolia (‘Russian Olive’). Daarnaast zagen we uiteraard heel wat ruderale soorten die ook in Nederland & Vlaanderen voorkomen: overblijvende ossentong, klein hoefblad, hondsdraf, zilverschoon, duivenkervel, gele en bleke morgenster Tragopogon pratensis en T. dubius, pijlkruidkers, witte krodde, klaproos (ook een witte variant met zwart hart), smeerwortel (ook een gele variant: Symphytum orientale), witte en paarse dovenetel, ooievaarsbek, gewone ereprijs, bitterzoet enz.
Cynoglossum hungaricum (lokale gids)
Morielje (Remco Hofland)
Opvallende paddestoel Morielje Morchella sp: 1 Vitanová
De groep, met v.l.n.r. zittend Maria en Martin, en staand Pavel, Anna, Arie, Jan, Marian, Remco, Peter, Marlies en Paul (Remco Hofland)
35
Videos De volgende videos publiceer ik op internet (onderstreepte zijn het meest bijzonder): Vogels: Ooievaar (op auto), Kwartelkoning (roepend en rondkijkend), Drieteenspecht (vrouwtje poetsend en roffelend), Ransuil (takkeling), Koekoek, Boompieper, Geelgors. Anders: Karpatensalamander, Knoopkruidparelmoervlinder, Europese Souslik. 23 mei 2014 Remco Hofland Rotterdam, The Netherlands remco @ ineziatours.nl Alle foto’s in dit verslag zijn gemaakt tijdens de reis.
36
