Slotcongres Handhaven op Niveau laat zien wat bereikt is

SEPTEMBER

2005

Dit is een uitgave van het actieprogramma ‘Handhaven op Niveau’

t n a r k s g n i v a h d n a H e D In deze krant

Succes met handhaven! Handhaving is een wezenlijk onderdeel van het besturen. Als tegen het niet naleven van regels niet wordt opgetreden, verliezen die regels hun zin. Regels waarvan de handhaving niet langer opportuun is, moeten worden afgeschaft, maar zolang regels gelden, moeten ze worden gehandhaafd. Ook het openbaar bestuur is zich van het belang van handhaving, veel meer dan vroeger, bewust. Veel bestuursorganen weten onderhand ook wel wat en hoe er moet worden gehandhaafd. Waarom dan nog congressen organiseren? Waarom een Handhavingskrant uitbrengen en een HoN-website onderhouden? Dat moet omdat handhavers nog veel van elkaar kunnen leren, niet alleen van elkaars fouten maar ook van elkaars successen. Daarom heeft de Stuurgroep Handhaven op Niveau zoveel nadruk gelegd op het ontwikkelen én verspreiden van ‘best practices’. Ook is het belangrijk om elkaar te ontmoeten, scherp te houden en te motiveren. Handhaven is een moeilijk, onderschat en ondergewaardeerd vak. Wat handhavers daarom het best kunnen doen, is het op een hoog niveau brengen van de uitoefening van dat vak. Successen bij de handhaving spreken mensen aan en zullen er voor zorgen dat de handhaving uiteindelijk op waarde wordt geschat. Successen zijn dus belangrijk, maar moeten steeds opnieuw worden bevochten. De aandacht mag geen moment verslappen. Ook als er geen rampen zijn, moet handhaving op de agenda staan. Pas als de aandacht voor handhaving duurzaam is, kan de handhaving zelf succesvol zijn en blijven. Lex Michiels Lid stuurgroep Handhaven op Niveau Het actieprogramma Handhaven op Niveau stimuleert en faciliteert overheden en handhavende instanties bij het werken aan handhaving. Het bevordert daartoe verdere professionalisering van handhaving en samenwerking tussen alle betrokkenen.

Wetgeving flora en fauna Samen met het programma Rijk aan Handhaving werkt het Ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit (LNV) aan een integrale handhavingsstrategie voor de Flora- en faunawet. Pagina 3

Kwaliteit handhaven in de kinderopvang De VNG ontwikkelde een handreiking voor het ontwikkelen van een handhavingsbeleid voor de kinderopvang. Pagina 4

Servicepunten NoordBrabant werken samen

Slotcongres Handhaven op Niveau laat zien wat bereikt is Het Slotcongres van het programma Handhaven op Niveau op 24 november aanstaande in het Nederlands Congres Centrum in Den Haag staat voor een groot deel in het teken van wat er is bereikt. Wat laat het project Handhaven op Niveau achter, na vijf jaar werken aan een betere handhaving van wet- en regelgeving in Nederland? “De kracht van het programma is dat we handhaving stevig op de bestuurlijke agenda hebben gezet. Vrijwel alle gemeenten zijn aan de slag gegaan met programmatisch handhaven. De nadruk lag verder op communicatie en het doorgeven van de bereikte resultaten binnen de zes handhavingsthema’s”, zegt stuurgroepvoorzitter Rein Welschen. Een belangrijke boodschap die over het voetlicht zal worden gebracht, is dat de verzamelde kennis en praktijkvoorbeelden ook in de toekomst beschikbaar blijven. Het slotcongres is een geschikt moment om op een rij te zetten wat er overal in het land is bereikt en hoe deze informatie beschikbaar blijft. Daarnaast zal tijdens presentaties, workshops of op de informatiemarkt een aantal nieuwe werkvormen voor handhaving worden gepresenteerd. Met de antwoordkaart op de achterpagina kunt u zich kosteloos aanmelden. vervolg op pag.2 »

Bestuurlijk Brabant sloeg de handen ineen om de met sluiting bedreigde regionale servicepunten handhaving (Sephs) open te houden. Pagina 4

Project ‘Handhaven in den brede’ belangrijk ijkpunt Wetenschappelijk onderzoek als eye opener voor beleidsmakers. “Wetenschap legt spanningsvelden bij handhaving bloot”, vertelt onderzoeker Ralph Vossen. Pagina 5

Toezicht prostitutie Groningen koos in 2001 voor de prostitutiebranche voor bestuurlijk toezicht. De politie heeft zo de handen vrij voor opsporing van illegale praktijken in de branche. Pagina 6

Stuurgroep adviseert over rol en taak politie De Stuurgroep Handhaven op Niveau schrijft in een advies aan minister Donner dat bij het gezamenlijk optrekken bij de handhaving van ordeningswetgeving, de planningsverantwoordelijkheid volledig bij het bestuur ligt. Pagina 8

Kom naar de eerste Dag van het Buitengebied Op 12 oktober aanstaande is de eerste Dag van het Buitengebied. Deze dag is niet te missen voor iedereen die zich bezighoudt met groene, rode, blauwe en grijze handhaving, zowel voor beleidsmakers als toezichthouders in het veld. Op de Dag van het Buitengebied komen zij meer te weten over slimme werkmethoden

voor handhaving in het buitengebied. Het programma bestaat uit presentaties, workshops en een informatiemarkt. Het projectbureau Handhaven op Niveau organiseert de Dag van het Buitengebied in samenwerking met diverse partners. Deze dag vindt plaats in De Reehorst in Ede, van 12.30 uur tot circa 17.00 uur. Op de achterpagina leest u hoe u zich kosteloos kunt aanmelden voor de Dag van het Buitengebied. vervolg op pag.2 »

www.handhavenopniveau.nl

1

» Slotcongres Handhaven op Niveau laat zien wat bereikt is, vervolg van pag.1 Vliegwiel Gemeenten en provincies die stappen willen maken in hun handhavingsbeleid, hoeven niet opnieuw het wiel uit te vinden. Voorzitter Rein Welschen van de Stuurgroep Handhaven op Niveau: “Vrijwel alle gemeenten hebben bij programmatisch handhaven gebruik gemaakt van de aangereikte kwaliteitsproducten. Daarbij heeft een grote meerderheid van handhavende instanties goede prestaties geleverd met de professionalisering van de milieuhandhaving. Er is nu enorm veel kennis voorhanden, bijvoorbeeld ook in de samenwerkingsverbanden en netwerken die zijn ontstaan. Best practices van de thema’s Buitengebied en Brandveiligheid zijn onlangs gereed gekomen en integraal te gebruiken. Er is een prachtig netwerk van handhavingsregisseurs, die op structurele wijze kennis en ervaringen uitwisselen. Mijn boodschap is kort: sluit aan bij wat er ligt, waardoor u ook in de toekomst effectief kunt handhaven!” Agendasetting Handhaving van de leerplicht was bijvoorbeeld een thema dat met concrete acties op de politieke en publieke agenda kwam. De ontwikkelde werkmethoden en draaiboeken voor de Dag van de Leerplicht, werden later integraal door het Ministerie van OCW overgenomen. De Dag van de Leerplicht is nu een jaarlijks terugkerende handhavingsactie. In 2005 hielden al 180 gemeenten op de Dag van de Leerplicht (19 april jl.) handhavingsacties om het schoolverzuim tegen te gaan. Andere thema’s waarvoor Handhaven op Niveau zichtbare resultaten heeft geboekt, zijn Prostitutie en Coffeeshops/Wietteelt. “Ook voor deze gevoelige thema’s konden wij proactief communiceren. Dat komt onder andere door de samenstelling van de stuurgroep. Hierin zijn alle betrokken handhavingspartners vertegenwoordigd, waardoor wij vanuit de praktijk oplossingen zochten”, legt Welschen uit. De laatste best practices voor het thema Prostitutie zijn onlangs gereedgekomen en komen op het slotcongres uitgebreid aan bod. Doelgroepgerichte communicatie Een belangrijke succesfactor van Handhaven op Niveau is de continue focus op het – onder een breed publiek – toegankelijk maken van de resultaten uit het veld. “De meeste best practices zijn door handhavers in de praktijk ontwikkeld. Als overkoepelend programma zorgen we ervoor dat al die kennis en ervaring is gebundeld

en kan worden doorgegeven”, zegt Welschen. Hetzelfde geldt voor de uitkomsten van wetenschappelijk onderzoek. Bijvoorbeeld van de onderzoeken ‘Overtredende Overheden’ van dr. Leo Huberts en ‘Ongegronde vrees’ van dr. Lex Michiels verschenen handzame, populaire publicaties. Verder werden brochures, zoals ‘Handhavingscompetenties’ en ‘Leidraad Programmatisch Handhaven’, breed verspreid. Programmatisch handhaven Op het slotcongres wordt bovendien een boek over programmatisch handhaven gepresenteerd. Auteur is Jacco Boek, grondlegger van programmatisch handhaven binnen het Ministerie van Justitie. Als hoofd van het Expertisecentrum Rechtshandhaving (ERh) trok hij de afgelopen jaren door het land om aan de hand van theorie- en praktijkvoorbeelden concrete instrumenten en handhavingsoplossingen aan te reiken. Diverse provincies, gemeenten en waterschappen, maar ook een aantal politie- en brandweerorganisaties werken volgens deze integrale werkwijze. In zijn boek geeft Jacco Boek een overzicht van de stand van zaken van programmatisch handhaven in Nederland. Voor meer informatie: Projectbureau Handhaven op Niveau Mevr. Edith Wessels-Plinck Telefoon (070) 370 74 71 E-mail [email protected]

Cd-rom programmatisch handhaven

Het projectbureau Handhaven op Niveau heeft verschillende hulpmiddelen ontwikkeld voor het maken van een integraal handhavingsprogramma. De hulpmiddelen zijn bijeen gebracht op de cd-rom ‘Werken met Programmatisch Handhaven’. De cd-rom bevat onder andere het Afwegingsmodel Handhavingsrisico’s. Met deze software kunnen de risico’s van niet-handhaven goed worden afgewogen. Het programma helpt daarmee met het stellen van prioriteiten voor de handhaving. Het model is afgestemd op gebruik door gemeenten, provincies en waterschappen. De cd-rom hoort bij het boek over programmatisch handhaven dat op het slotcongres aan u wordt gepresenteerd en aangeboden.

Workshopprogramma Dag van het Buitengebied 1 Handhaving en de nieuwe wetgeving (o.a. Natuurbeschermingswet) 2 Toezichtskring natuurhandhaving (provincie Fryslân) 3 Bestemmingsplannen en de ecologische hoofdstructuur (VROM-Inspectie) 4 De Algemene Inspectiedienst als handhavingspartner (AID) 5 Politie en wildstroperij (Politie Zuid-Oost Brabant) 6 Buiten Beter, mobiele ICT-toepassingen bij handhaving (provincie Gelderland) 7 Private samenwerking in het buitengebied (Nederlandse Vereniging voor Natuurtoezicht) (Foto: Michiel Wijn bergh/HH)

» Kom naar de eerste Dag van het Buitengebied, vervolg van pag.1 Workshops Tijdens de Dag van het Buitengebied worden onder andere workshops gegeven over de manier waarop bestemmingsplannen bescherming bieden tegen ongewenste vormen van grondgebruik, over de rol van mobiele ICT-toepassingen in

het buitengebied en over een methode die bijdraagt aan een efficiënte samenwerking tussen private en publieke partijen in het buitengebied. Er zijn twee workshoprondes, in elke ronde kunt u uit zeven workshops kiezen (zie kader).

Handhaven op Niveau organiseert de Dag van het Buitengebied in samenwerking met het Ministerie van Volkshuisvesting, Ruimtelijke Ordening en Milieubeheer (VROM), het Ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit (LNV)/Algemene Inspectiedienst (LNV/AID), de Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG), het Interprovinciaal Overleg (IPO), de Unie van Waterschappen, InfoMil, de politie, de Nederlandse Vereniging voor Natuurtoezicht, Natuurmonumenten en Staatsbosbeheer.

2

www.handhavenopniveau.nl

Informatiemarkt Op de informatiemarkt vindt u informatie over de best practices van Handhaven op Niveau voor handhaving in het buitengebied. In de stands van de AID Groendesk, Nederlandse Vereniging voor Natuurtoezicht, InfoMil/ LIM, politie, Dier & Milieu en Toezichtskring Friesland worden hun ontwikkelde werkmethoden voor handhaving in het buitengebied gepresenteerd. De Dag van het Buitengebied is een buitenkans om uw contacten in het veld uit te breiden of aan te halen.

De besch

erming va

LNV en Justitie leveren samen handhavingsstrategie op

n de vos

houdt de

politieke

gemoede re

n soms fl

Nog veel onbekendheid met wetgeving flora en fauna

ink bezig . (F

oto: Marc e

l van den

Bergh/H H)

Een go� lijk werd opgezet door de Directie Juridische Zaken van het Ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit en het programma Rijk aan Handhaving van het � minister Veerman aangeboden. “De reden om de pilot in te richten was tweeledig”, aldus Paul Beekhuizen, die leider van de projectgroep was. “In de eerste plaats werkt onze directie aan een LNV-brede visie op handhaven. Daarvoor is het ook nodig om voor verschillende wetgevingscomplexen van LNV nader te bezien hoe het met handhaving staat en wat de aandachtspunten zijn. Zo ook voor de Floraen faunawet. In de tweede plaats deed de mogelijkheid zich voor aan te haken bij het programma Rijk aan Handhaving. Daarmee waren we verzekerd van het Ministerie van Justitie als partner in het project.” Complex Beekhuizen en het kernteam van de pilot richtten zich in eerste instantie op een grondige analyse van de wetgeving en het selecteren van de belangrijkste kernbepalingen. Beekhuizen: “De wetgeving op het gebied van flora en fauna – waaronder bijvoorbeeld de jacht en de bescherming van zeldzame dier- en plantensoorten vallen – is uiterst complex. Daar komt nog bij dat de Flora- en faunawet in zijn huidige vorm pas drie jaar bestaat. Verder heb je bij het ontwikkelen van een handhavingsstrategie voor flora en fauna niet alleen te maken met Nederlandse wetgeving, maar ook met internationale regelgeving. De Europese habitatsrichtlijn, die de bescherming van bepaalde aangewezen gebieden en van bepaalde dier- en plantensoorten regelt, is er bijvoorbeeld zo een. Ook heeft de nationale politiek gelukkig en terecht veel aandacht voor zaken als de bescherming van bedreigde diersoorten, maar ook voor de keerzijde daarvan: bestrijding van schade die beschermde soorten ook kunnen aanrichten. Denk bijvoorbeeld aan de discussie over de status van de vos. Die heeft de politieke gemoederen en daarmee de minister flink beziggehouden.” Van jager tot stroper Na het formuleren van de kernbepalingen richtte de pilotgroep zich op het in kaart brengen van de factoren die van belang zijn bij het ontwikkelen van een handhavingsprogramma voor de Flora- en faunawet. “In de eerste plaats hebben we gekeken naar de normering. Wat is nu wel

vanuit andere hoek bleek de bereidwilligheid om mee te werken groot. Voor onze analyse gebruikten we onder meer een uitgebreide vragenlijst die we stuurden naar een brede groep beleidsmakers, belanghebbenden en handhavers. Daarbij viel op, dat de respons erg hoog was en de bereidheid om aan het onderzoek mee te werken groot.

De brochure van Rijk aan Handhaving is te bestellen via: [email protected]

een overschrijding van de wet en wat niet, en welke overtredingen zijn nu van heel directe invloed op de mate waarin de wet zijn doel bereikt?”, legt Beekhuizen uit. “Vervolgens hebben we de vele verschillende doelgroepen – van jagers tot stropers en van wandelaars tot handelaars – tegen het licht gehouden. Wat maakt nou dat bepaalde personen zich wel aan de wet houden en andere niet? Als laatste hebben we onderzocht wat de huidige handhavingsaanpak is en hoe handhavers momenteel met de wetgeving omgaan. Op basis van die bevindingen konden we voorstellen formuleren voor een gedegen, integrale handhavingsstrategie voor de Floraen faunawet.” Strategie Beekhuizen is erg tevreden over de samenwerking met het programma Rijk aan Handhaving tijdens de pilot. Maar ook

Over wat de projectgroep minister Veerman van het Ministerie van LNV nu precies heeft aanbevolen, wil Beekhuizen niet teveel kwijt. “Ten eerste moet er nog het nodige worden uitgewerkt. Maar ook als er uiteindelijk wel een handhavingsprogramma ligt, moet je natuurlijk oppassen huidige en toekomstige overtreders van de Flora- en faunawetgeving niet in de kaart te spelen door je strategie te verklappen. Wel kun je zeggen dat de aanbevelingen niet alleen in de sfeer van bestuurs- of strafrechtelijke handhaving liggen, al zou je daar als buitenstaander misschien wel het eerst aan denken. In bepaalde gevallen is het bijvoorbeeld veel verstandiger om het voorlichtingsapparaat te versterken en op die manier het behoud van de natuur preventief te garanderen. Zeker nu blijkt dat de kennis op het gebied van onze natuurwetgeving nog zo gering is.” Voor meer informatie: Ministerie van LNV Paul Beekhuizen, juridisch medewerker Telefoon (070) 378 55 74 E-mail [email protected]

Het project Rijk aan Handhaving heeft tot doel om de professionalisering van de handhaving te bevorderen. Centrale rol is daarbij weggelegd voor het invoeren van het programmatisch handhaven op rijksniveau. Rijk aan Handhaving is een samenwerkingsverband tussen alle departementen met taken op het gebied van toezicht en handhaving. Kijk voor informatie op www.rijkaanhandhaving.nl

www.handhavenopniveau.nl

3

Kwaliteit handhaven in de kinderopvang Veel gemeenten werken aan het handhavingsbeleid voor de kinderopvang. Goede samenwerking met de GGD en andere gemeentelijke diensten staat hierbij voorop. De VNG ontwikkelde hiervoor een handreiking. Het aantal plaatsen in de kinderopvang is de afgelopen vijf jaar bijna verdubbeld. De nieuwe Wet kinderopvang legt de verantwoordelijkheid voor de kwaliteit van de kinderopvang nadrukkelijk bij de ondernemers in deze sector. Kindercentra (zowel dagopvang als buitenschoolse opvang) en gastouderbureaus moeten voldoen aan de eisen die de wet stelt. Tegelijk maakt de wet de gemeenten verantwoordelijk voor toezicht en handhaving. Het kader hiervoor is weliswaar centraal uitgewerkt, maar de toepassing ervan is maatwerk dat het beste op gemeentelijk niveau kan worden gedaan. Daarbij gaat het om het maken van politiek-bestuurlijke keuzes en om het stellen van prioriteiten. Belangrijk hierbij is ook goede afstemming met andere (gemeentelijke) regelgeving, zoals bouwregelgeving en gebruiksvergunning. En niet in de laatste plaats moet goede samenwerking met de GGD tot stand komen, want die is in de wet aangewezen als toezichthouder.

Afstemming en

communicatie noodzakelijk

De gemeente Zaanstad is in samenwerking met de GGD hard aan de slag gegaan met de nieuwe Wet op de kinderopvang. Onderling zijn afspraken gemaakt over de wijze waarop toezicht en handhaving wordt vormgegeven. De GGD houdt toezicht op de 49 geregistreerde kindercentra en gastouderbureaus en rapporteert aan de gemeente. De handhavingsactie wordt verder afgehandeld door de gemeente. De overtredingen die de GGD constateert, hebben onder andere betrekking op een verouderd pedagogisch beleidsplan, het ontbreken van of een niet volledige risicoinventarisatie. Goede afspraken en communicatie tussen GGD en gemeente zijn noodzakelijk om adequaat te handhaven bij het zien van een overtreding, om afspraken te maken met een ondernemer en voor het opstellen van een controlerapport. Voor meer informatie: Gemeente Zaanstad Heleen Kooi Telefoon (075) 681 63 16 E-mail [email protected]

Stappenplan voor beleid Om ze te helpen bij het ontwikkelen van een handhavingsbeleid voor de kinderopvang, heeft de VNG aan de GGD-en en gemeenten de handreiking ‘Kwaliteit handhaven in de kinderopvang’ toegestuurd. Deze handreiking is opgesteld in samenwerking met belangenvereniging van ouders BOink, de Branchevereniging Ondernemers in de Kinderopvang, GGD Nederland, de MOgroep en het Ministerie van SZW. Met het stappenplan in deze handreiking kunnen gemeenten handhavingsbeleid formuleren dat zij in het kader van de nieuwe Wet kinderopvang moeten uitvoeren. Speciale aandacht gaat hierbij uit naar de afstemming tussen de werkzaamheden van de GGD en van de gemeente, want toezicht en handhaving gaan hand in hand. De handreiking ‘Kwaliteit handhaven in de kinderopvang’ is tegen kostprijs te bestellen bij de VNG-uitgeverij of te downloaden www.vng.nl.

(Foto: Gerard Ti l/H

H)

Servicepunten blijven handhavingsregie voeren in provincie

Samenwerking in Noord-Brabant staat buiten kijf Op 23 september ondertekent commissaris van de koningin in Noord-Brabant Hanja Maij-Weggen samen met de handhavende instanties in haar provincie een samenwerkingsovereenkomst. Volgens regiecoördinator Arno Teunissen onderstreept die gebeurtenis het belang dat de provincie Noord-Brabant hecht aan samenwerking op het gebied van handhaving. De Brabanders piekerden er dan ook niet over om de drie regionale servicepuntenhandhaving (Sephs) te sluiten. “De landelijke discussie rondom het sluiten van de servicepunten sleept eigenlijk al sinds jaren”, legt Teunissen – werkzaam op Bureau Handhaving Beleid en Regie van de provincie Noord-Brabant – uit. “De discussie ontstond toen het Ministerie van VROM aangaf dat na de afronding van het professionaliseringstraject milieuhandhaving (medio 2005) de bijdrage vanuit het Rijk aan de exploitatiekosten van de servicepunten zou worden stopgezet. Wij waren van

4

www.handhavenopniveau.nl

mening dat de houding van het Rijk, om die rijksbijdrage stop te zetten, haaks stond op de intensivering van de taakstelling die wij zouden moeten uitvoeren. Want in 2002 werd landelijk de professionalisering van de handhaving in gang gezet. Blijkbaar werd gedacht dat die professionalisering de samenwerking als vanzelf zou stimuleren en daarmee de servicepunten overbodig zou maken. Dat vonden we in Brabant een denkfout.”

Versnippering De ‘denkfout’ leidde ertoe dat de Noord-Brabantse gemeenten, Waterschappen en de provincie Noord-Brabant de financiering van de drie servicepunten zelf op zich namen. Teunissen: “De financiering heeft veel discussie opgeleverd. Hoewel we nog steeds vinden dat het Rijk mee zou moeten betalen, vonden we de onderlinge samenwerking – en daarmee de drie regionale servicepunten – te belangrijk om te sluiten, omdat wij vinden dat de servicepunten een belangrijk wapen zijn tegen versnippering. De provincie Noord-Brabant kent ruim tachtig organisaties – waarvan ruim zestig gemeenten – die handhavingstaken hebben. Op landelijk niveau spreek je over meer dan 600 handhavende instanties. Als je grip wilt krijgen op de samenwerking tussen die

Wetenschap legt spanningsvelden bij handhaving bloot

Project ‘Handhaven in den brede’ belangrijk ijkpunt voor beleidsmakers Hoe kunnen wetenschappers bijdragen aan de ontwikkeling van goed handhavingsbeleid? Die vraag lag ten grondslag aan het project ‘Handhaven in den brede’ dat in november 2003 van start ging. Inmiddels ligt er een vijftal literatuurstudies die als eye openers dienen voor beleidsmakers. De studies zijn met name interessant omdat ze handhavingsvraagstukken benaderen vanuit verschillende maatschappelijke dimensies. Het initiatief van ‘Handhaven in den brede’ komt van het Expertisecentrum Rechtshandhaving (Ministerie van Justitie). “De ambitie van dit project is keuzes bij de ontwikkeling van handhavingsbeleid meer bewust, expliciet en gefundeerd te maken”, aldus Ralph Vossen, beleidsmedewerker van het Expertisecentrum Rechtshandhaving. “Met ‘Handhaven in den brede’ wordt een overzicht verkregen van opvattingen en kennis over kernvragen als: wat is goede handhaving, wat werkt en onder welke condities kan de overheid handhaven?” Ingesleten gewoonten Vossen benadrukt dat de wetenschappelijke studies niet bedoeld zijn voor uitvoerders, maar vooral voor mensen die daadwerkelijk handhavingsbeleid en regelgeving maken. “Wij zien de studies vooral als een instrument om met andere ogen naar handhavingsbeleid te kijken. De belangrijkste aanleiding om het project op te starten, was dat ons opviel dat beleidsmakers maar weinig gebruik maken van wetenschappelijke kennis op het gebied van handhaving. Veel beleid wordt ontwikkeld op basis van bepaalde aannames of ingesleten gewoonten. Van een wetenschappelijke oriëntatie is veelal geen sprake. Dat bleek ook toen we een rondje deden langs onze ‘klanten’ – beleidsmakers in de breedste zin van het woord – om te vernemen met welke vragen ze zaten. Daaruit rolde dat er vooral behoefte was aan kennis.” Andere dimensies Om aan de behoefte naar wetenschappelijke kennis te voldoen, vroeg het Expertisecentrum Rechtshandhaving een aantal wetenschappers een literatuurstudie te maken, ieder vanuit zijn eigen wetenschappelijke invalshoek: juridisch, bestuurlijk, sociaal-wetenschappelijk, economisch en technologisch. Vossen: “We wilden juist andere dimensies in kaart brengen dan slechts de juridische of politiek-bestuurlijke. Ook de andere dimensies beïnvloeden immers de vraag hoe goed te handhaven. Neem bijvoorbeeld een technologisch aspect als hoe verantwoord om te gaan met cameratoezicht? Of de economische aspecten van handhaving. Is het in sommige gevallen bijvoorbeeld niet goedkoper om lichtere vergrijpen door de vingers te zien dan iemand tegen hoge kosten op te sluiten? Hoe ga je maatschappelijk verantwoord met zulke vragen om? Beleidsmakers lopen daar iedere dag tegenaan. Wij denken dat de vijf wetenschappelijke studies beleidsmakers kunnen helpen bij het antwoord op die vragen. Met ‘Handhaven in den brede’ wilden we beleidsmakers een wetenschappelijk steuntje in de rug geven.”

heid stimuleren dat mensen zich uit eigen beweging aan de wet houden of moet zij dat afdwingen? Welke aanpak is bij handhaving het meest effectief ? Een prachtig voorbeeld van verleiden vinden we in de Efteling, waar Holle Bolle Gijs een prullenbak is die ‘papier hier’ roept en ‘dank je wel’ als iemand er wat in gooit. Kinderen sjouwen het hele park af op zoek naar prullen en houden het zo schoon. Holle Bolle Gijs als afvalbak kan bijvoorbeeld gemeenten inspireren om inwoners te verleiden afval in de afvalbakken te gooien in plaats van op straat. Dat scheelt dan weer een hoop repressieve handhaving. Een tweede spanningsveld dat ons opviel was dat tussen principieel handhaven en het pragmatisch omgaan met handhaving. Mag bijvoorbeeld een gemeente heroïne door een huisdealer laten verstrekken om het zwerven en stelen door junks tegen te gaan?” Eerst kiezen Het derde dilemma is dat er op het gebied van handhaving een spanningsveld bestaat tussen overheid en private partijen. Vossen: “Door nieuwe regelgeving op een aantal maatschappelijke gebieden neemt de druk op bedrijven en instellingen om bij te dragen aan handhaving aanzienlijk toe. Neem bijvoorbeeld een verscherping van maatregelen tegen het witwassen van geld. Zo’n verscherping heeft uiteraard direct consequenties voor banken en andere financiële instanties als wisselkantoren. De belangrijkste conclusie die wij uit het bestaan van de drie spanningsvelden trokken, is: ga niet aan de slag met het maken van handhavingsbeleid voordat je je over dergelijke vraagstukken hebt gebogen en daarbij de juiste keuzen hebt gemaakt. Ofwel: eerst kiezen, dan doen.” De vijf literatuurstudies en de publicatie ‘Handhaven: eerst kiezen, dan doen’ vindt u op de website van het Ministerie van Justitie: www.minjus.nl/themas/rechtshandhaving. Kijk daarbij onder nieuwe publicaties. Voor meer informatie: Ministerie van Justitie / Expertisecentrum Rechtshandhaving Ralph Vossen Telefoon (070) 370 66 44 E-mail [email protected]

Spanningsvelden Bij het samenbrengen van de vijf literatuurstudies viel al snel één ding op: in elke studie dook een drietal mechanismen op die ook in de andere studies naar voren kwamen. “Het eerste mechanisme dat ons opviel was de spanning tussen verleiden en afschrikken. Moet de overRalph Vossen: “Eerst kiezen, dan doen.”

instanties en tegelijkertijd de kwaliteit van die handhaving wilt verbeteren, dan zul je samenwerking moeten organiseren. Dat doen wij met onze servicepunten. We hebben de provincie opgedeeld in drie regio’s en elke regio heeft een servicepunt handhaving. De servicepunten hebben naast een faciliterende rol ook een coördinerende rol. Dat betekent dat opgezette handhavingsprojecten worden begeleid en er wordt gerapporteerd of de overeengekomen afspraken worden nagekomen.” Grip op de keten De servicepunten handhaving spreken jaarlijks speerpunten af die in een handhavingsprogramma worden gegoten dat de coördinatie en de kwaliteit van de Brabantse handhaving

moet verbeteren. Volgens Teunissen is het model van het Programmatisch Handhaven een belangrijk instrument geweest bij de kwaliteitsslag die Noord-Brabant op het gebied van handhaven doormaakte. “Goede handhaving op provinciaal – en uiteraard ook op landelijk – niveau bereik je alleen met een gedegen, integrale aanpak”, aldus de regiecoördinator. “Wij willen graag grip krijgen op de hele keten. Daarbij redeneren we vanuit de problemen en niet vanuit de taken en bevoegdheden van de betrokken instanties. Programmatisch Handhaven speelt daarbij een belangrijke rol. Vandaar dat wij vanuit de servicepunten handhaving de training Programmatisch handhaven voor gemeenteambtenaren hebben georganiseerd met daarna meerdere instructiebijeenkomsten over onderdelen

van het Programmatisch Handhaven. Inmiddels is Programmatisch Handhaven een instrument waarvan in Brabant op grote schaal gebruik wordt gemaakt.” Voor meer informatie: Provincie Noord-Brabant Bureau Handhaving Beleid en Regie Arno Teunissen en Han de Haas Telefoon (073) 680 83 96 of (073) 681 22 29 E-mail [email protected] of [email protected]

www.handhavenopniveau.nl

5

Bestuurlijk toezicht prostitutie in Groningen In de meeste steden houdt de politie toezicht op de prostitutiebranche. Korpsleiding en burgemeester van Groningen kozen in 2001 voor bestuurlijk toezicht door gemeentelijke toezichthouders. De politie krijgt zo de handen vrij voor opsporing van illegale praktijken in de branche. Sinds 2001 zien korpsleiding en burgemeester het bestuurlijke toezicht op bordelen als een taak van de gemeente. Concreet kreeg dit vorm in één loket voor prostitutieondernemers, en integrale vergunningverlening en integrale handhaving. Diverse gemeentelijke diensten, politie en belastingsdienst maakten onderling afspraken over de omgang met de prostitutie in de stad. Deze samenwerking kreeg gestalte in een pilotproject dat werd ondersteund door het projectbureau Handhaven op Niveau. Bijzonder aan deze aanpak is dat Groningen, voor zover bekend, de enige gemeente is waar het bestuurlijk toezicht op de prostitutiebedrijven door gemeentelijke toezichthouders wordt uitgevoerd. Mantelvergunning In de praktijk betekende dit allereerst het starten van een éénloketfunctie voor prostitutiezaken. Een ondernemer binnen de prostitutiebranche kan een mantelvergunning aanvragen waarin zowel de bouwvergunning/geschiktheidsverklaring als de exploitatievergunning worden geregeld. De controle op naleving van de vergunning gebeurt sinds 1 juli 2002 door gemeentelijke toezichthouders. Op dit moment heeft Groningen vier fulltime toezichthouders voor controle van de 50 à 60 bordelen en de ongeveer 800 cafés en andere horecagelegenheden. Het zijn voormalige politiemensen, die bij de Koninklijke Marechaussee een aanvullende cursus volgden voor het controleren van (reis)documenten en herkenning van valse documenten. Samen op pad Het uitgangspunt voor de integrale handhaving is dat de overheid met één gezicht optreedt. Dat betekent in de

praktijk dat de gemeentelijke toezichthouders en de politie regelmatig samen op pad gaan. Bij deze gezamenlijke controles richten de toezichthouders zich op de naleving van de vergunningen en geven ze voorlichting aan de prostituees over het zelfstandig ondernemerschap, legitimatieplicht, gezondheid, rechten, gedwongen prostitutie en hulpverlening. Hiervoor is een meertalige brochure beschikbaar. De politie controleert op naleving van de Vreemdelingenwet, openbare ordeaspecten en opsporing van strafbare feiten (mensenhandel). Vaak gaan ook de belastinginspecteur en een gemeentelijke bouwinspecteur mee. In een handhavingsprotocol staat welke maatregelen de burgemeester en het Openbaar Ministerie kunnen nemen bij schending van de vergunningvoorwaarden of bij de constatering van een strafbaar feit. Kwaliteit handhaving De Groningse aanpak heeft ertoe geleid dat er een goed overzicht is van de situatie in de legale prostitutiebedrijven. De vergunningen worden over het algemeen goed nageleefd. Preventie en handhaving hebben hun vruchten afgeworpen. In Groningen blijkt ook dat de uitvoering van het bestuurlijk toezicht door de gemeente zelf, geen afbreuk hoeft te doen aan de kwaliteit van de handhaving. Bovendien kan de politie zich veel meer concentreren op haar opsporingstaak. Zo versterkt het bestuurlijk toezicht door de gemeente de opsporingstaak van politie. Veel gemeentebesturen vinden dat de politie het bestuurlijk toezicht op de prositutiebranche moet uitvoeren. De aanpak in Groningen laat zien dat het ook anders kan.

nsten ma

Gemeentelijke die

Afstemming met regio Nog niet duidelijk is in hoeverre het strikte toezicht en de consequente handhaving in Groningen heeft geleid tot een verschuiving van illegale activiteiten naar andere onzichtbare verschijningsvormen van prostitutie, zoals escort en thuiswerkers. Ook bestaat het vermoeden dat een deel van de (soms illegale) vrouwen hun werkzaamheden naar het platteland heeft verplaatst. Om te voorkomen dat het probleem zich verplaatst, is afstemming binnen de regio van groot belang. De burgemeester heeft gemeenten in de provincie daarom aangeboden om gebruik te maken van de ervaring met het bestuurlijk toezicht op de prostitutie. In twee gemeenten worden de controles inmiddels uitgevoerd door toezichthouders van de gemeente Groningen. Van de integrale vergunningverlening is een uitgebreide procesbeschrijving opgesteld. Hetzelfde geldt voor de integrale handhaving. Beide zijn als best practice verkrijgbaar via het projectbureau Handhaven op Niveau, www.handhavenopniveau.nl. Voor meer informatie: Gemeente Groningen, Mevr. Rija Blaauw Telefoon (050) 367 76 44 E-mail [email protected] of Dhr. G.W. Hanekamp Telefoon (050) 367 82 16 E-mail [email protected]

de om en afspraken over akten in Groning

zzo/HH)

e. (Foto: Robert Ri

gang met prostituti

Hilversum pakt kleine ergernissen aan met Naarmate zij zich steeds meer op haar kerntaken richtte, kreeg de politie van Hilversum minder oog voor de handhaving in de openbare ruimte. Bij de gemeente Hilversum kwamen steeds meer klachten binnen over ‘kleine ergernissen’. Het gemeentebestuur besloot daarop om serieus werk te maken van de handhaving in de openbare ruimte en trok enkele fulltime handhavers aan. Sinds begin 2004 is het in Hilversum afgelopen met ad-hoccontroles en incidenteel handhaven. In alle stilte gingen er drie fulltime handhavers aan de slag. De gemeente had een luidruchtige voorlichtingscampagne bewust achterwege gelaten. Gewoon beginnen en dan langzaam maar zeker uitbreiden, was het devies. Wel waren schildersbedrijven, containerbedrijven, bouwbedrijven en ook de horeca per

6

www.handhavenopniveau.nl

brief op de hoogte gebracht van de nieuwe, systematische aanpak van de handhaving. En ook in het blad van de Hilversumse ondernemersvereniging was het nieuwe handhavingsbeleid uitgelegd.

acties ondernamen tegen fietsers en eigenaren van loslopende honden. Maar de meeste fietsers die in het voetgangersgebied werden beboet, reageerden positief. Voetgangers en winkeliers waren uiteraard vol lof.

Aangekondigde acties Dat het bedrijfsleven wel werd ingelicht, had voor een belangrijk deel te maken met de prioriteiten: handhaving van de regels voor uitstallingen, terrassen, standplaatsen, ongeoorloofde reclame-uitingen, voorwerpen op en aan de openbare weg. Verder probeert men iets te doen aan het hondenpoepprobleem en zijn er af en toe acties om het winkelgebied in het centrum te vrijwaren van fietsers en bromfietsers. Bij zulke acties, die vooraf in de krant worden aangekondigd, wordt samengewerkt met de politie. Met het oog op de eigen veiligheid volgden de handhavers overigens eerst een cursus ‘omgaan met agressie’, voordat ze

Handhavingszones Bij de start van de systematische handhaving is er in samenwerking met de juridische afdeling van de gemeente een procesbeschrijving gemaakt van elk onderwerp waarop gehandhaafd wordt. Hiermee is het werkproces voor een ieder inzichtelijk. Verder werd Hilversum opgedeeld in verschillende handhavingszones, die gekoppeld zijn aan het rooster van de handhaver. Hierdoor is duidelijk welke handhaver op welke dag in welk gebied aan het werk is. In de meeste gevallen wordt gehandhaafd op basis van het bestuursrecht. In de praktijk wordt dan overtreders eerst de kans geboden om een eind te maken aan de overtreding.

Innovatiemonitor Openbaar Bestuur Om beter inzicht te krijgen in hun prestaties en in de mogelijkheden voor vernieuwing van de gemeentelijke organisatie, werken enkele grotere gemeenten sinds enige tijd met de Innovatiemonitor Openbaar Bestuur. De Innovatiemonitor is ontwikkeld op initiatief van secretarissen van gemeenten met meer dan 100.000 inwoners met steun van InAxis, Innovatiecentrum Openbaar Bestuur. Hij is voor elke overheidsorganisatie te gebruiken.

Hoe werkt de Innovatiemonitor Openbaar Bestuur? De Innovatiemonitor Openbaar Bestuur wordt meestal onder begeleiding uitgevoerd in gemeentelijke organisaties, maar is ook als zelftest te vinden op www.innovatiemonitor.nl. De Innovatiemonitor meet allereerst de innovatiedruk en de innovatiekracht van de organisatie. Innovatiedruk heeft te maken met politieke en maatschappelijke druk tot verandering; de innovatiekracht met de mate waarin de organisatie in staat is tot vernieuwing. Ook worden innovatieresultaten en prestaties in kaart gebracht. Dit geeft inzicht in waar de organisatie staat in vergelijking met andere. De optelsom van innovatiedruk, innovatiekracht en -resultaat leidt tot een diagnose van de organisatie en een advies voor een veranderstrategie. Deze strategie helpt bij het bepalen van prioriteiten en concrete acties die nodig zijn om de organisatie in beweging te krijgen.

De Innovatiemonitor Openbaar Bestuur is er voor overheidsorganisaties die gericht willen werken aan innovatie en die willen weten waar zij staan ten opzichte van andere gemeenten. De Innovatiemonitor meet hoe een organisatie (of onderdeel daarvan) presteert en innoveert ten opzichte van vergelijkbare organisaties. Hij toont de sterke en de zwakke plekken van de eigen organisatie en geeft adviezen voor vernieuwingen. Kansen voor vernieuwing “De Innovatiemonitor is helemaal geënt op de praktijk. Het initiatief kwam van de gemeentesecretarissen, de benchmarks zijn ontwikkeld in proeftuinen waarin mensen uit de gemeentepraktijk deelnamen”, vertelt projectleider Aris van Veldhuisen van Andersson Elffers Felix dat de monitor ontwikkelde in samenwerking met Stichting Rekenschap in opdracht van de Commissie Innovatie Openbaar Bestuur, InAxis. Vooral grotere gemeenten werken al met benchmarks, maar ze deden dat allemaal op hun eigen manier, zo signaleerden de gemeentesecretarissen van de 100.000+ gemeenten in 2002. “Neem de klanttevredenheidsonderzoeken. Den Haag wil bijvoorbeeld de meest klantgerichte stad van Nederland worden. Dat impliceert dat men de uitkomst van het eigen klanttevredenheidsonderzoek moeten kunnen vergelijken met dat van andere steden. Maar omdat geen onderzoek hetzelfde was, ging elke vergelijking mank. Dus dan kun je niet zeggen welke gemeente het meest klantgericht is. Er was daarom behoefte aan een instrument om in elke gemeente op dezelfde manier te meten”, legt Van Veldhuisen uit. De stap naar innovatie was daarna snel gezet. “Het meten van prestaties alleen, motiveert vaak onvoldoende. Men wil ‘het verhaal erachter’ delen en met elkaar bespreken waar kansen voor vernieuwing liggen en hoe daarmee kan worden omgegaan. Die behoeften hebben

De Innovatiemonitor is beschikbaar op internet. Alle informatie en de handleidingen vindt u op www.inaxis.nl onder de kopjes Innovatie en vervolgens Innovatiemonitor.

we in dit project bij elkaar gebracht. De VNG heeft een actieve rol in het project, vanuit haar belang om de kwaliteit van benchmarking te borgen en de administratieve last van verschillen in benchmarks en monitors terug te dringen.” Proeftuinen Het model voor de Innovatiemonitor is bedacht door Andersson Elffers Felix en de Stichting Rekenschap, en vervolgens door mensen uit de praktijk verder ontwikkeld. Daarvoor werden er twee proeftuinen opgezet; een had als thema ‘dienstverlening van de gemeente aan de burgers’, de andere ‘handhaving in het fysieke domein’ (milieu, bouw- en woningtoezicht en brandveiligheid). Deelnemers waren directeuren, hoofden van diensten en handhavingsregisseurs. Voor beide thema’s werd een benchmark ontwikkeld. De eerste – de benchmark voor dienstverlening – is al klaar en vormde een basis voor de inmiddels breed uitgezette ‘benchmark publieksdienstverlening’. Aan de benchmark voor ‘fysieke handhaving’ wordt met steun van Handhaven op Niveau de laatste hand gelegd. Volgens projectleider Aris van Veldhuisen was de invloed van Handhaven op Niveau duidelijk merkbaar in de proeftuinen. “Bij gemeenten is de bewustwording over handhaving duidelijk toegenomen. Steeds meer zien gemeenten de noodzaak van een gestructureerde aanpak. Die behoefte komt vanuit de organisatie. Meer en meer gemeenten maken bijvoorbeeld gebruik van programmatisch handhaven, onder meer voor hun prioriteitstelling, want een handhavingsprogramma is een instrument waar men iets aan heeft. Je merkt dat de vraag naar dit soort instrumenten, zoals ook benchmarks, steeds urgenter wordt.” Het door Handhaven op Niveau gepropageerde programmatisch handhaven ziet Van Veldhuisen als een voorbeeld van een innovatie in de gemeentelijke organisatie. Naast de benchmarks is in de proeftuinen een overzicht gemaakt van zulke organisatievernieuwingen waarmee de verschillende gemeenten bezig zijn. Dit overzicht is te vinden op www.inaxis.nl (zie kader).

systematische controle Gebeurt dat niet, dan wordt het voornemen tot dwangsom of bestuursdwang aangekondigd en zonodig wordt dit daadwerkelijk toegepast. Bij hondenpoep en overtredingen van fietsers wordt de strafrechtelijke weg gevolgd. Overigens zijn de nieuwe Hilversumse handhavers voorzichtig begonnen. In de eerste maanden ging het vooral om het signaleren van de overtreding en het aan de overtreders uitleggen van de regels. Zichtbaar op straat De nieuwe aanpak van de handhaving in de openbare ruimte is effectief, concludeerde het College van B&W en de gemeenteraad bij de evaluatie eind 2004. Het resultaat is zichtbaar op straat. Een mooi voorbeeld is het winkelgebied waar de uitstallingen netjes binnen 1 meter tegen de gevel staan. Een ander voorbeeld is dat het aantal aanvragen voor een terrasvergunning is gestegen.

Wel bleek dat het nog zoeken is naar wat nog wel logisch is en wat niet. Mag een basketbalnet aan een boom wel of niet blijven hangen, of een door omwonenden in een plantsoen geplaatste picknicktafel blijven staan? Voor de vergunningverlening is het niet altijd duidelijk wat vergund kan worden. Daarom is afgesproken dat lastige zaken worden besproken met de wethouder, zodat de politiek een standpunt kan innemen. Daarnaast kunnen uitspraken vanuit de Commissie beroep en bezwaar meer duidelijkheid geven over waar de grens ligt van de handhaving. Samenwerking Na de evaluatie is verder besloten om een differentiatie in te voeren voor uitstallingen: in gebieden met een hoge gebruiksdruk (centrum, wijkwinkelcentra) geldt een strenger regime dan in de overige gebieden (buurtwinkel e.d.). In de drukke gebieden wordt voortaan vaker gecontroleerd, de

handhavers gaan er drie keer in de week langs. In de rest van de stad is die frequentie één keer in de vier weken. Behalve met de politie werken de drie handhavers inmiddels ook samen met parkeercontroleurs die de bevoegdheid hebben om ook foutparkeerders te bekeuren én een kortgeleden aangestelde speciale handhaver die in de groene randen controleert op illegale dumpingen. Zo heeft de gemeente Hilversum al met al de instrumenten in handen om de stad daadwerkelijk schoner en mooier te maken. Voor meer informatie: Gemeente Hilversum Edwin Voorsluijs Telefoon (035) 629 24 52 E-mail [email protected]

www.handhavenopniveau.nl

7

Stuurgroep adviseert over rol en taak politie Wanneer gemeente en politie gezamenlijk optrekken bij de handhaving van ordeningswetgeving, ligt de planningsverantwoordelijkheid volledig bij het bestuur. Dat schrijft de stuurgroep Handhaven op Niveau in een advies aan minister Donner van Justitie. De stuurgroep bekeek de rol en taak van de politie in de handhaving van ordeningswetgeving in de toekomst.

Wat zijn de taken va

n de politie bij ha

De stuurgroep Handhaven op Niveau heeft een advies uitgebracht aan minister Donner over de rol en taak van de politie bij de handhaving van ordeningswetgeving (ook wel: beleidsinstrumentele wetgeving). Doordat bij de handhaving veel verschillende instanties betrokken zijn, waarvan de politie er één is, bestaat hierover soms onduidelijkheid. Zowel het bestuur als de politie hebben handhavingstaken, maar vooral bij gezamenlijk optreden is vaak niet duidelijk waar de eindverantwoordelijkheid ligt. Daaraan gekoppeld is de vraag wie de politie-inzet moet betalen. In haar advies doet de stuurgroep voorstellen voor de verbetering van de samenwerking tussen handhavers en handhavende instanties. De stuurgroep vraagt de minister om haar voorstellen mee te nemen bij zijn reactie op het onlangs uitgebrachte rapport van de commissieLeemhuis, die het politiebestel onder de loep heeft genomen. Wie is verantwoordelijk Het advies van de stuurgroep is gestoeld op de praktijk van alledag. De stuurgroep bekeek de situatie in Den Haag (politieregio Haaglanden). Handhaving wordt hier deels uitgevoerd door gemeentelijke diensten, deels door de politie en steeds vaker door gemengde teams. De situatie in Den Haag is illustratief voor die in veel andere grote gemeenten, stelt de stuurgroep.

Aanmelding s

kaart

✁ Gratis aanm

Aan de hand van de Haagse praktijk signaleert de stuurgroep een aantal knelpunten. De belangrijkste is de vraag wie nu verantwoordelijk is voor de handhaving van ordeningswetgeving: de gemeente, de politie of allebei gezamenlijk? In Den Haag spitst deze discussie zich vooral toe op taken die momenteel worden uitgevoerd door de politie, maar die eigenlijk tot de verantwoordelijkheid van de gemeente behoren, omdat die vergunningverlener of regievoerder is. Een ander knelpunt is dat er veel gemeentelijke diensten betrokken zijn bij de handhaving. Dit heeft z’n weerslag op aansturing, onderlinge afstemming en informatieuitwisseling (ICT).

Naam Adres

__________ __________

__________ __________

__________

__________

Verberne/HH)

kerntaken van de politie (zie kader). Wanneer de politie om andere redenen een bijdrage levert aan de handhaving van ordeningswetgeving, bijvoorbeeld om ervoor te zorgen dat de gemeentelijk handhavers hun werk goed kunnen doen, kan de gemeente de politie daarvoor inhuren, meent de stuurgroep. Voor meer informatie: Het gehele advies kunt u opvragen bij het projectbureau Handhaven op Niveau. Telefoon (070) 370 74 71

__________

__________

Gratis aanm e

Ede

__________

__________

____

ld

ing Slotcongre s Handhave n op Niveau ,2

4 novem

ber 2005 Naam organ Den Haag isatie __________ __________ Naam __________ __________ __________ __________ __________ __ __ __________ __________ Adres __________ __________ __________ __________ __ __________ __________ Postcode en ____ __________ woonplaats __________ __ __ __ __ __ __ __ __ __ __________ __________ Functie __________ __________ __________ __________ __ __ __________ __________ Telefoon ___ __________ __________ __________ __________ __ __ __ __ __ __ __________ Fax _________ __________ __________ __________ __________ __ __ __ __________ __________ E-mail __________ __ __________ __________ __________ __ __ __________ __________ ______ __________ __________ __________ __________

__________ __________ __________ __________ ____ __________ woonplaats __________ __ __ __ __________ __________ Functie __________ __________ __________ __________ __________ ______ __________ Telefoon __________ __________ __________ __________ __ __________ __________ Fax __________ __________ __________ __________ __________ __________ E-mail _ __________ __________ __ __ __ __ __________ __________ ________ __________ __________ __________ Graag ontv __________ angen wij u ___ w aanmeld ing vóór 25 september 2005. Mijn voorkeu r voor work shops gaat uit naar (kru Handhavin g en de nieu is maximaa l drie worksh we wetgevin Toezichtskri g (o.a. Natu ops aan): ng natuurh u rb es ch er m an in d g h sw av in et g (provincie ) Bestemmin Fryslân) gsplannen en de ecolo gische hoofd De Algemen e Inspectied structuur (V ienst als han ROM-Inspec Politie en w d tie) h av in gspartner (A ildstroperij ID (P ) o li ti e Zuid-Oost Buiten Beter Brabant) , mobiele IC T-toepassin Private sam g en b ij handhaving enwerking (provincie G in het buiten elderland) gebied (Ned erlandse Ver eniging voo r Natuurtoez icht) Deze aanm eldingskaa rt(en) voor het congres Dag van het Buitengebie U kunt zich d en /o f Slotcongre ook per e-m u in een enve s kunt ail aanmeld lop (ongefra d oor de gegev en voor bei nkeerd) reto de congress Ministerie va ens van dez u rn er en en e naar: n Justitie aa n m el handhaven d in g sk aa rt te mailen opniveau@ Projectbure naar minjus.nl o au Handhav het Buiteng .v.v. Aanmel en op Nivea ebied of o.v ding Dag va T.a.v. mevr. u .v. Aanmeld n E. Wessels-P in g li S n lo ck tc , K ongres. amer H. 110 Antwoordn 8 ummer 105 Voor meer in 04 formatie: 2501 WB D en Haag Telefoon (0 70) 370 74 71 Postcode en

g. (Foto: George

✁

eld

ber 2005 -

isatie

deningswetgevin

Gezamenlijk optrekken Het probleem van de verantwoordelijkheid doet zich vooral voor wanneer gemeente en politie gezamenlijk optrekken. Bij zuiver bestuurlijke Drie politietaken handhaving en zuiver strafrechtelijke handhaving ligt de zaak duidelijk, dan is de gemeente respecWat betreft de handhaving van ordeningswetgeving onderscheidt tievelijk het openbaar ministerie en de politie vollede stuurgroep Handhaven op Niveau drie taken van de politie: dig verantwoordelijk, concludeert de stuurgroep. Oog en oor. Door de 24/7 aanwezigheid op straat is de politie een Bij mengvormen is de stuurgroep van mening dat de belangrijke bron van informatie voor het openbaar bestuur. planningsverantwoordelijkheid voor de uitvoering van ‘Sterke arm’. De politie kan optreden ter ondersteuning van de handhavingstaken volledig bij het bestuur zou moeten uitvoering van door het bestuur uitgevoerde handhavingstaken. liggen. De inzet van de politie is dan aanvullend aan die Zware en georganiseerde criminaliteit. In het kader van ordevan het bestuur. Daarbij onderscheidt de stuurgroep drie ningswetgeving kan er sprake zijn van zeer ernstige strafbare feiten. Als gemeentelijke handhavers hierop stuiten moet de politie dit aanpakken.

ing Dag van he t Buitengeb ied, 12 okto Naam organ

ndhaving van or

Colofon De Handhavingskrant is een uitgave van het Ministerie van Justitie, in het kader van het actieprogramma Handhaven op Niveau. Realisatie Projectbureau Handhaven op Niveau Teksten en opmaak Pleon, Amsterdam Fotografie Hollandse Hoogte, Amsterdam Gemeente Hilversum Inaxis, Den Haag Ministerie van Justitie, Den Haag Pleon, Amsterdam Druk DeltaHage bv, Den Haag