Slim Sparen. Minder energie? Een kleine moeite!

Slim Sparen

Minder energie? Een kleine moeite!

Inhoudsopgave

2

Slim sparen Minder energie? Een kleine moeite!

3

Geld sparen, vraagt niet veel energie

4

Energielabels: zuinig of energieverslindend

5

De energiemeter Welk toestel vreet het meeste energie

7-9

Kleine moeite, grote resultaten

10

Energie besparen in de woonkamer

11 - 17

Minder energie in de keuken

18 - 24

Besparen in de badkamer

25 - 27

Wat is groene stroom en hoe schakelt u over?

31 - 32

Wat brengt slim sparen op?

33 -35

Slim Sparen Minder energie? Een kleine moeite!

De stad Antwerpen moedigt alle Antwerpenaars aan om samen energie en dus geld te sparen! Dat kan alleen of samen met de bewoners van een straat of wijk, of met een bedrijf of school. Met kleine maatregelen en ingrepen kunt u uw energiefactuur een heel stuk verlagen. De stad helpt met de gratis energiescan van de woning of advies over de energiefactuur. Wie grotere investeringen aan de woning of het appartement wil doen, kan gebruik maken van de goedkope groene leningen voor energiebesparende maatregelen, het gratis advies van de EcoHuisdokter (een onafhankelijke architect) en verschillende premies. De stad werkt al twee jaar met verschillende bewonersgroepen samen rond energie besparen. 163 Antwerpse gezinnen namen al deel aan demonstratiesessies en testmaanden. Het was voor hen de eerste stap om ‘minder energie te verbruiken’. Het EcoHuis bedankt de vrijwillige begeleiders en alle deelnemers die hun ervaringen wilden delen. Het resultaat vindt u in deze praktische gids boordevol eenvoudige tips over simpel energie besparen. Met dit boekje kunt u gemakkelijk zelf aan de slag. Het is een handige gids om uw energiefactuur op een eenvoudige manier naar beneden te krijgen. Veel succes!

3

Geld sparen, vraagt niet veel energie

Energie sparen is belangrijk en noodzakelijk: gelukkig is iedereen zich daar steeds meer van bewust. Want energie wordt schaarser en duurder. Wie energie spaart, doet dat niet enkel voor het milieu, maar ook voor zijn eigen portemonnee. Bewust omgaan met energie wil niet zeggen dat we de klok moeten terugdraaien en dat we het met minder comfort moeten doen: ook met minder energie kunnen we nog altijd comfortabel leven. In dit boekje overlopen we tips dit u met weinig energie heel wat besparing zullen leveren. Waarom energie besparen?

4

•

Traditionele energiebronnen raken uitgeput Fossiele brandstoffen zijn een product van onze aarde en omdat we wereldwijd alsmaar meer verbruiken, verdwijnen de voorraden heel snel. Brandstoffen zoals aardolie, aardgas, uranium en steenkool zijn bijna helemaal opgebruikt. Door de toenemende bevolkingsgroei slinkt de voorraad nog sneller. We moeten onze gebruiks­gewoontes dus allemaal aanpassen.

•

Energie is duur Omdat we zoveel verbruiken en er niet voldoende is, blijven de prijzen van aardolie, aardgas en elektriciteit stijgen. Door energie te besparen, geniet u nu en in de toekomst van een lagere energierekening!

•

Fossiele brandstoffen vervuilen het leefmilieu Door de productie en verbranding van fossiele brandstoffen komt er CO2 in de atmosfeer terecht. De zeer grote uitstoot van CO2 is verantwoordelijk voor de opwarming van de aarde en de gevolgen ervan: klimaatveranderingen, het smelten van de ijskap, een stijging van het zeeniveau.

Energielabels: zuinig of energieverslindend?

Energielabel elektrische toestellen Elk elektrisch apparaat is voorzien van een energielabel. Dat is geen keurmerk, maar een etiket met duidelijke informatie over hoeveel energie het toestel verbruikt. Het label is sinds 1996 verplicht door de Europese Unie. Energielabels zijn opgedeeld in zeven klassen, van A tot G. Toestellen van klasse A zijn zeer energiezuinig. Toestellen van klasse G zijn zeer energieverslindend. Voor koelkasten en diepvriezers bestaat er naast het A-label, ook nog het A+ en het A++ label. Deze toestellen verbruiken nog minder dan toestellen met een A-label. Bij wasmachines vermeldt het label niet enkel het elektriciteitsverbruik, maar geeft het ook informatie over het waterverbruik en de wasprestaties. De toestellen die op al deze vlakken goed scoren, krijgen een AAA-label. Staat er op het label een madeliefje, dan is het toestel niet enkel energiezuinig, maar wordt het ook milieuvriendelijk geproduceerd en kan het eenvoudig gerecycleerd worden. U vindt een energielabel op deze toestellen: • koelkast en diepvriezer • wasmachine • wasdroogcombinatie • vaatwasser • droogkast • airconditioning • elektrische oven

5

Energielabel verlichting Voor verlichting bestaan er zeven verschillende categorieën, waarvan klasse A de energiezuinigste is. Lampen met een A-label verbruiken 75% minder dan lampen met een D-label. • klasse A: TL-lampen, spaarlampen • klasse B: spaarlampen • klasse C en D: halogeenlampen • klasse E, F en G: gloeilampen In deze lijst staan geen lampen van minder dan vier watt. De zuinigste lampen zijn tegenwoordig LED-lampen met een verbruik van minder dan vier watt. De lichtsterkte die een lamp uitstraalt (lichtopbrengst), wordt uitgedrukt in lumen, haar vermogen in watt. Wilt u een gloeilamp vervangen door een spaarzamere lamp en dezelfde lichtopbrengst behouden, bereken dan het aantal lumen. Vermenigvuldig het aantal watt van de gloeilamp met tien. Zo krijgt u het aantal lumen dat uw nieuwe lamp moet hebben. Bijvoorbeeld: een gloeilamp van 60 watt vervangt u het best door een lamp met 500 tot 800 lumen lichtopbrengst.

6

De energiemeter Welk toestel vreet het meeste energie?

U kunt een energiemeter lenen in het EcoHuis of bij uw netbeheerder (Eandis of Infrax). Daarmee meet u het verbruik van uw huishoudelijke toestellen en spoort u in huis uw energievretende toestellen op. 1. Plaats de energiemeter tussen het stopcontact en de stekker van uw toestel. 2. Zet de meter aan en duw op de knop ‘Function’ tot u kWh ziet staan. 3. Laat uw toestel 24 uur aan staan of een (was)beurt draaien. 4. Noteer het verbruik van het toestel (kWh) daarna in de tabel. 5. Om deze meetresultaten te interpreteren kunt u ze vergelijken met de richtcijfers van de meest energiezuinige apparaten (A++ toestellen) in de kolom ‘Elektriciteitsverbruik in kWh’

7

Richtcijfers energieverbruik van de meest energiezuinige apparaten

Koelen en vriezen (label A++)

Bron: Op basis van “De energiemeter- Meten is weten”. Eandis

Koel/vriescombinatie groot (± 300 liter) Koel/vriescombinatie tafelmodel

Elektriciteitsverbruik in kWh per 24 uur

Verbruik per jaar in kWh

Kostprijs energie per jaar in Euro

0,55

200

34,20

0,35

127

24,13

Koelkast tafelmodel zonder vriesvak Driepvrieskoffer 200 liter

0,23

127

24,13

0,41

150

21,28

Diepvrieskast 200 liter

0,44

160

27,93

Vaatwasser (220 beurten)

per beurt

Vaatwasmachine A-label (12 bestekken) Vaatwasmachine C-label (12 bestekken)

1,05

231

43,89

1,31

288

54,72

110

20,90

704

133,76

764

145,73

Wassen en drogen (220 beurten) per beurt Wasmachine 0,50 (5kg wasgoed op 40°C) Luchtafvoerdroger 3,35 C-label voor 5kg Condensdroger C-label voor 5kg 3,65 Andere

per uur

Computer + scherm (200 Watt, 300 uren) Microgolfoven (900 Watt, 50 uren) Oven (1 500 Watt, 100 uren)

0,20

60

11,40

0,90

45

8,55

1,50

150

28,50

0,19

133

25,27

0,24

168

31,9

Klassieke televisie 36’ (200 Watt, 700 uren) Plasma televisie 37’ (240 Watt, 700 uren)

Noteer hier uw eigen metingen

Vergelijk!

Uw verbruik in kWh

Blij met het resultaat?

per 24 uur

per beurt

Tip: Vindt u in deze tabel geen cijfers die vergelijkbaar zijn met uw toestel? Kijk dan eens op www.topten.be voor de gegevens van andere energiezuinige apparaten zoals diepvriezers, koelkasten, wasmachines, droogkasten, circulatiepompen en vaatwassers. Verbruikt uw toestel veel meer dan de hierboven aangegeven resultaten, dan is het tijd voor actie. Gebruik het toestel op een andere manier of check het onderhoud van het apparaat. Misschien moet u overwegen om een energiezuiniger model aan te kopen?

per beurt

per uur

9

Kleine moeite, grote resultaten

We zetten een aantal tips op een rijtje, opgedeeld volgens de verschillende kamers en activiteiten bij u thuis: koelen, vriezen, koken, verwarmen, televisie kijken en verlichten. De tips staan ingedeeld in vier groepen op basis van de nodige inzet en winst: I.

Begin met de tips die zoveel mogelijk winst opbrengen voor uzelf en het milieu, met zo weinig mogelijk inspanning.

II.

Met iets meer moeite kunt u nog meer winst maken. Deze tips lijken wat moeilijker, maar zijn zeker het proberen waard.

III. Sommige tips zijn heel eenvoudig, maar brengen niet zo veel op. Omdat ze zo weinig inzet vragen, lonen ze toch de moeite. IV.

Ten slotte zijn er ingrepen die veel inspanning vragen en weinig winst opbrengen. Deze tips zijn niet de moeite waard en krijgen dus geen plaats in deze brochure.

I.

Iets extra doen Veel winst met kleine voor een lager inspanning!!! verbruik!! IV.

III.

Tips die niet de moeite zijn.

Kleine fijne tips!

Lage opbrengst Lage opbrengst

10

Weinig inzet

Veel inzet

II.

Weinig inzet

Veel inzet

Hoge opbrengst Hoge opbrengst

Energie besparen in de woonkamer U brengt de meeste van uw actieve tijd door in de woonkamer. Daar is het verbruik van verwarming, verlichting en audio- of videotoestellen het belangrijkst. Er zijn ook veel verborgen verbruikers zoals de stand-by van uw televisie en andere videoapparatuur die u energiezuiniger kunt gebruiken.

Verwarmen I. Veel winst met een kleine inspanning • Liefst 70 procent van uw jaarlijkse energiefactuur gaat naar de verwarming van uw woning. Daar kunt u gemakkelijk op besparen. Let op uw kleding in de winter. Draagt u thuis zelden een trui? Dan kunt u misschien de thermostaat een graadje lager zetten en toch een warme trui uit de kast halen. Eén graad minder vermindert uw brandstofverbruik met zeven procent. Voor een gemiddeld gezin met vier bewoners is één graad minder goed voor 40 euro per jaar. • Schakel in de zomer de waakvlam van de ketel van de centrale verwarming uit. U bespaart zo 55 euro per jaar.

11

• Veel warmte gaat verloren langs de ramen. Door de rolluiken en gordijnen te sluiten, vermindert u het verlies langs de ramen drastisch. Let wel op dat de gordijnen niet voor de radiatoren hangen. De besparing hangt af van het soort raam dat u hebt. Enkel glas laat heel veel warmte naar buiten ontsnappen, dubbele en vooral hoogrendementsbeglazing iets minder. Op de foto ziet u een rolluik dat wordt opgehaald. Let op het verschil in warmte tussen het raam en het rolluik. (Hoe roder, hoe meer warmteverlies.)

© Gezinsbond vzw

• Zet de verwarming een uurtje voor u gaat slapen op nachtstand (16 graden): het blijft nog lang genoeg warm. Zo bespaart u 70 euro per jaar. • Zorg dat de radiatoren vrij staan. Zet er geen zetels voor. • Sluit eventuele tussendeuren, hierdoor verkleint u de ruimtes en zijn ze makkelijker op te warmen. II. Iets extra doen voor een lager verbruik • Vermijd tocht door het gebruik van bijvoorbeeld tochtstrips of een tochthond. Per meter tochtstrip bespaart u 10 euro per jaar. Zorg wel voor voldoende luchtcirculatie. Zet uw ramen regelmatig vijf minuten open, dat is beter dan de hele dag het raam te laten openstaan. Voorzie uw binnendeuren van een luchtrooster voor de binnencirculatie. 12

• Bevestig reflecterende folie achter de radiatoren. Zo straalt de warmte terug in de kamer. Dat geeft meer comfort en u bespaart 7 euro per vierkante meter folie per jaar. • Ontlucht de radiatoren: lucht verhindert de door stroming van warm water waardoor de elementen minder warm worden. • Controleer regelmatig de druk op de leidingen van de centrale verwarming en stel bij indien nodig. • Maak gebruik van een kamerthermostaat in com‑ binatie met thermostatische kranen in de andere ruimten. Zo kunt u de temperatuur per kamer regelen, bijvoorbeeld in de slaapkamer 18°C, in de badkamer 23°C en in de woonkamer 21°C. Als de temperatuur in de ruimte met de kamerthermostaat onder de ingestelde temperatuur daalt, slaat de ketel aan. Als de ketel brandt en de temperatuur in een kamer stijgt boven de ingestelde temperatuur op de thermostatische kraan, dan valt deze radiator uit. Hierdoor verbruikt de ketel minder energie. III. Kleine fijne tips • Stof de verwarmingselementen regelmatig af. Stof verlaagt het rendement van de radiatoren.

13

Verlichting I. Veel winst met een kleine inspanning • De zuinigste lamp is een lamp die niet brandt. Doe het licht uit als u een ruimte langer dan drie minuten verlaat. Dat geldt ook voor spaarlampen. U kunt een spaarlamp 650 000 keer aan- en uitschakelen. Het is niet zo dat een spaarlamp meer verbruikt door ze aan en uit te doen. • De zon geeft gratis licht, gebruik dat! Laat de overgordijnen open zolang het licht is. • Dimmers blijven energie verbruiken ook als de lamp uit is. Daarom is het beter lampen met een lager wattage te gebruiken voor sfeerverlichting in plaats van een stalamp met dimmer. U kunt ook een snoer met aan- en uitschakelaar plaatsen tussen de dimmer en het stopcontact. • Geef uw muren en plafonds een lichte kleur. Dat weerkaatst het licht beter, zo hebt u minder extra licht nodig.

14

II. Iets extra doen voor een lager verbruik • Voor elke gloeilamp die u vervangt door een spaarlamp, bespaart u 50 euro tijdens de levensduur van die spaarlamp. Aankoopprijs meegerekend! Voor aangenaam licht kiest u een lamp met een kleur‑ temperatuur tussen de 2 400 en 2 700 kelvin.

Wattage Aantal Verbruik Aankoop- Verbruikers- Totale Uw lamp branduren na 8 000 prijs kost (0,20 kost winst per lamp uren euro/kWh) 60 W

1 000

480 kWh 8 lampen 96 euro x 0,95 euro = 7,60 euro

96,95 euro

12 W

8 000

96 kWh

27,88 euro

8,86

19,20 euro

69,07 euro

15

Televisie kijken I. Veel winst met een kleine inspanning • Sluit uw televisie, dvd-speler en digitale decoder/recorder aan op een snoer met aan- en uitschakelaar. Schakel ze uit als u ze niet gebruikt. Deze toestellen hebben samen een erg groot sluimerverbruik, waarbij de digitale decoder alleen verantwoordelijk is voor 40 à 80 euro jaar‑ lijks. Veel digitale decoders verbruiken in slaapstand twintig watt of meer. Zet uw ontvanger enkele minuten voor u televisie wilt kijken aan zodat hij kan inloggen. Met de tabel hieronder kunt u ramen wat het volledig uitzetten van uw audio- en videotoestellen u kan opbrengen. Apparaten

Vermogen in waakstand

Jaarlijkse uitgave waakstand

Triple play (Belgacom decoder) 306 kW/j

81,03 euro

Voocorder (Voo)

228 kW/j

60,37 euro

Triple play (Voo)

175 kW/j

46,34 euro

Paraboolantenne

131 kW/j

34,69 euro

Televisietoestel

77 kW/j

20,39 euro

Satellietdemodulator

59 kW/j

15,62 euro

DVD-speler

58 kW/j

15,36 euro

Digitaal fotokader

53 kW/j

14,03 euro

HiFi-keten

50 kW/j

13,24 euro

Spelconsole

42 kW/j

11,12 euro

Noteer wat u hebt en hoeveel u kunt besparen

Ik kan door “volledig uitschakelen” komen tot een besparing van: Raming jaarlijkse kostprijs van uw audio-video toestellen in waakstand (op basis van OIVO-CRIOC 2011)

16

• Kruip onder een dekentje als u televisie kijkt. Zo kan de verwarming wat lager en het is nog gezellig ook. II. Iets extra doen voor een lager verbruik • Wilt u enkel naar muziek luisteren, zet dan radio of hifi aan in plaats van de televisie of computer.

17

Minder energie in de keuken In de keuken wordt veel energie en water verbruikt tijdens het koken of voor de bewaring van voedsel. Toch is de keuken de plek waar u door een verstandig verbruik veel energie kunt besparen zonder grote investeringen te doen.

Koelen en vriezen I. Veel winst met een kleine inspanning • Gebruik uw vriezer en koelkast op de juiste temperatuur. Voor een diep vriezer is -18°C de ideale temperatuur, voor een koelkast is dat 4 tot 5°C. Bij elke graad minder verbruikt u onnodig vijf procent meer elektriciteit. • Houd de deurrubber van uw koel- of vrieskast soepel door hem regelmatig te reinigen met een vochtige doek. De deur zal beter sluiten, waardoor er minder koudeverlies is. Controleer of de deur goed sluit door een papiertje tussen de deur te steken. Kunt u het papiertje gemakkelijk heen en weer schuiven, dan sluit de deur slecht af.

18

II. Iets extra doen voor een lager verbruik • Let op waar u uw koelkast en vriezer plaatst. Zet ze niet in de zon of naast een verwarmingselement zoals een oven, radiator of afwasmachine. Zorg voor genoeg luchtcirculatie rond de toestellen zodat ze hun warmte beter kwijt kunnen en minder stroom verbruiken Hierdoor bespaart u jaarlijks 27 euro. • Ontdooi uw vriezer regelmatig: een laagje ijs van twee millimeter verbruikt snel tien procent meer energie. Door één keer per jaar ontdooien bespaart u al 12 euro. • Ontstof het rooster achter het toestel om de paar maanden. U verbruikt minder omdat het toestel beter zijn warmte kwijt kan. Een keer per jaar ontstoffen zorgt voor een besparing van 12 euro. • Een gevulde diepvries verbruikt minder energie dan een lege. Vul lege plaatsen op met afgesloten lege dozen of wit isolatieschuim. Voor een koelkast is dat niet zo: die heeft ruimte nodig voor voldoende luchtcirculatie. • Schakel uw koelkast uit als u met vakantie gaat. Zet de deur op een kier om schimmel te voorkomen. • Open de vriezer en de koelkast zo weinig mogelijk. Leg uw aankopen eerst naast het toestel en plaats ze daarna samen in de vriezer of koelkast. III. Kleine fijne tips • Laat warme gerechten eerst volledig afkoelen voor u ze in de koelkast plaatst. Zo ontstaat er geen condensatie en moet de koelkast minder koelen. • Ontdooi geen gerechten uit de diepvries in de microgolfoven. Haal ze tijdig uit de diepvries. Als u ze laat ontdooien in de koelkast, bespaart u ook nog op het verbruik van de koelkast.

19

Koken I. Veel winst met een kleine inspanning • Hebt u een elektrisch fornuis? Zet het uit voor het einde van de bereidingstijd. De kookplaat blijft nog lang warm genoeg. • Maak gebruik van de luchtcirculatie van uw oven. Hierdoor kunt u lagere temperaturen gebruiken en wordt de warmte gelijkmatiger verdeeld. • Gebruik een microgolfoven om kleine hoeveelheden op te warmen en een traditionele oven voor grotere hoeveelheden. Een microgolfoven is de helft zuiniger dan een gewone oven bij kleine hoeveelheden, maar verbruikt meer bij grote hoeveelheden. • Vul de waterkoker enkel met het water dat u wilt gebruiken. Al de rest vraagt overbodige energie. • Laat uw koffiezetapparaat niet de hele ochtend aan staan om de koffie warm te houden. Gebruik een thermos voor de koffie; zo bespaart u 15 euro. • Kook altijd met een deksel op uw potten. U verbruikt tot 30 procent minder energie en bespaart zo 10 euro. • Gebruik niet teveel water als u groenten en aardappelen kookt. De groenten moeten maar voor een derde onder water staan. Zet wel een deksel op de pot. Stomen is nog beter. U moet minder water verwarmen en de vitaminen blijven beter bewaard. En u bespaart zo 10 euro. • Gebruik een snelkookpan als dat kan: die bespaart 40 tot 70 procent energie en de vitaminen in het eten blijven beter bewaard.

20

II. Iets extra doen voor een lager verbruik • Experimenteer met een lagere temperatuur en langere bereidingstijd bij uw ovengerechten: één uur op 150°C verbruikt minder dan 40 minuten op 175°C. U kunt kip bijvoorbeeld eerst garen op een lagere temperatuur en nadien in een pan aanbraden om een korstje te krijgen. Heston Blumenthal, chefkok van The Fat Duck, het tweede beste restaurant ter wereld, braadt zijn kip zelfs vijf uur op een temperatuur van 70°C.

21

III. Kleine fijne tips • Open de ovendeur zo weinig mogelijk. Zo verliest u minder warmte. • Gebruik liefst het fornuis of de waterkoker om vloeistoffen op te warmen. Dit is efficiënter dan in een microgolfoven. Bij grotere hoeveelheden water is een ketel op een gasfornuis energievriendelijker dan een waterkoker. • Gebruik regelmatig de wokpan. De wok verkleint de bereidingstijd ten opzichte van koken en dus ook het energieverbruik. Laat de wokpan goed heet worden en snijd de ingrediënten in kleine blokjes. Blijf tijdens het wokken de ingrediënten goed door elkaar roeren zodat ze gelijkmatig verhit worden. • Stem de grootte van uw pot af op de grootte van de gaspitten of kookplaten. • Gebruik kookpotten met een vlakke dikke bodem, zij geleiden de warmte beter en verbruiken hierdoor minder energie. Potten met een dikke bodem branden ook minder snel aan omdat de warmte zich sneller verspreidt. • Schakel toestellen met een ingebouwde transformator, zoals een koffiezet of kruimeldief, volledig uit als u ze niet gebruikt. Ook in stand-by verbruiken zij stroom.

22

De vaat I. Veel winst met een kleine inspanning • Was pas af als er voldoende vaat is, zowel met de hand als met de machine. Zet de vaatwasmachine pas aan als ze helemaal vol is. • Gebruik altijd het juiste programma voor uw afwas. Als uw vaat niet heel vuil is, gebruikt u het best het spaarprogramma (35°). Laat uw machine dan af en toe wel met heet water spoelen tegen bacteriën. • Was niet af onder een stromende kraan. Zo verbruikt u onnodig veel warm water. Ook bij een afwasmachine is het niet nodig om eerst de vaat te spoelen; etensresten moeten vooraf wel verwijderd worden. • Komt uw warm water voor de vaat via een elektrisch keukengeisertje? Zet daar een timer op. De geiser moet zo niet heel de nacht uw water verwarmen. Zo bespaart u 10 euro jaarlijks.

II. Iets extra doen voor een lager verbruik • Controleer en kuis regelmatig de filter van uw afwasmachine. Ontkalk de machine enkele keren per jaar met azijn. 23

Let bij de aankoop van nieuwe toestellen op het energieverbruik van het toestel • Een gasfornuis is veel voordeliger dan een elektrisch vuur. Het is ook goedkoper in aankoop en heeft geen opwarmingstijd nodig. Een inductievuur is even energiezuinig als een gasfornuis en ook gemakkelijk in onderhoud maar duurder in aankoop. • Nieuwe afwasmachines met een A-label zijn bij verstandig gebruik voordeliger dan afwassen met de hand. Een afwasmachine is niet per definitie een energieverspillende investering. • Als u een nieuwe koelkast of diepvries koopt, kies dan een toestel met A+ of A++ label. De tabel verduidelijkt dat een A++ toestel een kwart minder verbruikt dan een A+ toestel en meer dan een derde minder dan een A toestel. Het verschil tussen de verschillende labels is dus opmerkelijk. Energielabel

Gemiddeld jaarlijks verbruik

A ++

16,71 euro

A+

19,40 euro

A

26,14 euro

B

35,03 euro

C

44,46 euro

Overzicht van het verbruik van een koelkast van 250 liter (zonder vriesvak) volgens de verschillende labels. Bron: www.netonline.be

24

Besparen in de badkamer In de badkamer verbruiken we veel water. Al dat water is gezuiverd drinkwater: dat kost veel door de energie die nodig is om het te zuiveren. Het lijkt of Vlaanderen geen tekort heeft aan water, maar toch moeten we 20 procent van ons drinkwater invoeren van buitenaf en nog blijft het waterverbruik stijgen. Zuinig omspringen met water is dus goed voor uw bankrekening en voor het milieu. Bij veel mensen is de badkamer de plaats voor de wasmachine en droogkast. Ook hier kunnen we heel wat energie en water besparen.

Wassen I. Veel winst met een kleine inspanning • Plaats een spaardouchekop en u verbruikt de helft minder water dan met een gewone douchekop. Als u een douche neemt in plaats van een bad, bespaart u jaarlijks maar liefst 73 euro aan warm water. • Laat water niet stromen terwijl u zich scheert of uw tanden poetst. II. Iets extra doen voor een lager verbruik • Stel de temperatuur van de waterverwarming niet te hoog in. Voor een doorstroomsysteem is 50°C genoeg en voor een boiler 60°C. U vermijdt kalkaanslag en verbruikt minder energie om uw water te verwarmen.

25

• Verwarm uw badkamer net voor u ze gebruikt. De badkamer een hele dag verwarmen als u ze enkel ’s avonds en ’s morgens gebruikt, is verloren energie. • Beperk de tijd dat u onder de douche staat. Laat het water niet stromen terwijl u zich inzeept. • Hebt u kleine kinderen? Stop ze samen in bad: dat is zuiniger dan apart onder de douche.

Wasmachine I. Veel winst met een kleine inspanning • Gebruik een langer wasprogramma tegen een lagere temperatuur, dat verbruikt minder energie dan een kort heet programma. Was uw kledij op een lagere temperatuur en vermijd kookwas. Wassen op 40°C bespaart 70 procent energie tegenover wassen op 90°C. Was 5 kg in machine A label

Kosten elektriciteit per wasbeurt

Kosten water per wasbeurt

Totale kosten per wasbeurt inclusief afschrijving wasmchine

Kostprijs op jaarbasis met vier wasbeurten per week

15 graden

0,05 euro

0,03 euro

0,60 euro

124,80 euro

30 graden

0,08 euro

0,03 euro

0,63 euro

131,04 euro

40 graden

0,12 euro

0,03 euro

0,67 euro

139,36 euro

60 graden

0,22 euro

0,03 euro

0,77 euro

160,16 euro

90 graden

0,38 euro

0,03 euro

0,93 euro

193,44 euro

voor een overzicht van de waskosten en verbruik per temperatuur zie www.milieucentraal.nl

26

• Verminder de kalkaanslag door lagere temperaturen. Dat is ook beter voor de levensduur van uw machine. Eén keer per maand een kookprogramma laten draaien, vermijdt bacterieculturen in de machine. • Als u voorwasprogramma’s vermijdt, bespaart u 15 procent water en elektriciteit. • Laat uw was goed uitzwieren tegen een zo hoog mogelijke snelheid (afhankelijk van de kleding). Hoe droger de was uit de wasmachine komt, hoe minder energie en tijd er nodig is om hem te drogen. II. Iets extra doen voor een lager verbruik • Beperk het gebruik van een droogkast tot het minimum. Droog zoveel mogelijk buiten of aan een wasrek. • Maak regelmatig de filter van uw wasmachine en uw droogkast schoon.

27

Besparen in de studeerkamer Computers maken steeds meer deel uit van het dagelijkse leven. De computer beïnvloedt dan ook stevig de jaarlijkse energiefactuur. Veel mensen zijn zich daarvan niet bewust. Het scherm en de randapparatuur verbruiken soms stroom zonder dat ze in gebruik zijn.

I. Veel winst met een kleine inspanning • Stel in niet permanent gebruikte ruimtes (zoals de studeerkamer bij velen) lage temperaturen in. Verwarm ze op momenten dat het nodig is. Zo bespaart u 20 euro per jaar. • Gebruik een stekkerdoos met aparte aan/uitschakelaar en sluit daarop computer, printer en andere randapparatuur aan. Die apparaten blijven stroom verbruiken ook als ze uit staan. Met één knop kunt u alles uitschakelen en zo 55 euro per jaar besparen. • Een laptop is energiezuiniger dan een desktop. Hij is energiezuinig ontworpen om zo lang mogelijk op de batterij te kunnen werken. Het is nog beter om via het elektriciteitsnet te werken. Haal wel de oplader uit het stopcontact als u hem niet gebruikt, want een oplader gebruikt jaarlijks 10 euro stroom ook al laadt hij niets op.

28

• Haal opladers van gsm’s, batterijen en andere toestellen uit het stopcontact als ze niets opladen. Andrs blijven ze evenveel stroom verbruiken. Op de foto ziet u het energieverlies van de transformators in deze hifiketen en gsm-oplader buiten gebruik, wordt aangetoond door de rode vlekken.

III. Kleine fijne tips • Zorg voor voldoende ruimte rond uw computer en plaats hem niet te dicht bij een warmtebron. Zo kan de computer zijn warmte beter geleiden. Een koele computer is een snellere computer, hij gaat langer mee en verbruikt minder. • Gebruik de energiebeheerfunctie van uw computer. U kunt hiermee een tijd instellen waardoor verschillende onderdelen in slaapstand gaan als u de pc niet gebruikt. Voor de slaapstand wordt geactiveerd, slaat de computer alle gegevens automatisch op. Zo verliest u geen belangrijke informatie. Zodra u een toets aanslaat, is alles terug actief.

29

• Gebruik geen screensavers. Zij zijn geen energiebesparing maar een energiebelasting. Screensavers werden in de jaren negentig ontwikkeld om schermen te beschermen tegen inbranden. De huidige schermen hebben dit probleem niet meer. De bewegende beelden op het scherm maken gebruik van de grafische kaart. Goed om weten: een screensaver verbruikt meer stroom dan actief werken in een programma als word of excel. • Bespaar op papier en inktverbruik: druk dubbelzijdig af en niet in kleur als het niet nodig is.

30

Wat is groene stroom en hoe schakelt u over?

Energie sparen is belangrijk, maar ook belangrijk is te weten waar uw energie vandaan komt. Windmolens hebben bijvoorbeeld een veel lagere impact op het milieu dan oude steenkoolcentrales. Verschillende leveranciers geven de mogelijkheid om te kiezen voor ’groene stroom’.

Groene stroom Groene stroom is opgewekt uit duurzame bronnen zoals windmolens, zonnepanelen, waterkracht of biomassa. Het eindproduct, de elektriciteit zelf, heeft geen merkbaar verschil met andere vormen van elektriciteit.

31

Hoe schakel ik over op groene stroom? 1. Voor uw toestellen is er geen onderscheid tussen grijze (de klassieke) of groene stroom. Uw leidingen en uw elektriciteitsmeter moeten niet aangepast of vernieuwd worden als u overstapt op groene stroom. 2. Bepaal welke leverancier u wilt. Via de site van vreg (www.vreg.be) kunt u door een onafhankelijke organisatie laten bepalen wat de beste en goedkoopste leverancier is voor u. 3. U bent niet verplicht om gas en elektriciteit bij eenzelfde leverancier af te nemen. U kunt dus voor elk de goedkoopste leverancier kiezen. 4. Kijk de voorwaarden na van uw huidig contract. Elk contract heeft een bepaalde opzegtermijn en sommige contracten worden automatisch verlengd. Sommige leveranciers rekenen een opzegver‑ goeding aan als u vroeger opzegt. Bepaal aan de hand hiervan de beste periode om over te stappen. 5. Teken een contract bij de leverancier van uw keuze. Uw nieuwe leverancier zal de opzeg regelen bij uw oude leverancier. Geef uw vroeger verbruik door, zo vermijdt u onaangename verrassingen wegens te lage schatting van uw verbruik. 6. De netbeheerder zal uw meterstand opvragen. De oude leverancier maakt dan een eindfactuur op. Na de eindfactuur levert uw nieuwe leverancier de energie. Alles verloopt net als vroeger met tussentijdse facturen en een eindfactuur na meterstandopname. 7. Vindt u het moeilijk? Kom dan naar het Ecohuis waar we u graag verder op weg helpen.

32

Wat brengt ‘Slim Sparen’ op?

Grotere investeringen Investeringen in uw woning en elektrische apparaten brengen nog veel meer op. Prioriteitenlijst 1. Zorg voor extra isolatie van uw dak. 2. Isoleer uw vloer (nog wat meer). 3. Maak uw ramen en glas superisolerend. 4. Plaats een nieuwe ketel. 5. Zorg voor extra isolatie van de buitenmuren. 6. Gebruik energiezuinige toestellen. 7. Zoek efficiënte verlichting. 8. Kies voor milieuvriendelijke energie. 9. Let altijd op uw energiezuinig gedrag. Hebt u plannen om energiezuinige investeringen te doen, maar ziet u door de bomen het bos niet meer? De website www.energiesparen.be (zie ’Zuinig met energie’) helpt bij uw keuze. Om de terugverdientijd te berekenen, klikt u op ‘energiewinst calculator’. Op www.premiezoeker.be vindt u een duidelijk overzicht van alle premies en de fiscale aftrek waarvan u kunt genieten. U geeft uw woonplaats en investering in en krijgt dan een overzicht van alle maatregelen waar u recht op hebt: stedelijke, Vlaamse, federale en van uw netbeheerder. De stad Antwerpen geeft goedkope groene leningen aan haar inwoners om hen te helpen energiezuinige ingrepen te doen. Informeer in het Ecohuis of de woonkantoren voor advies op maat. Meer info vindt u op www. antwerpen.be/ecohuis

33

Veel van de tips uit dit boekje brengen kleine besparingen op. Als u de maatregelen op jaarbasis berekent, loont het zeker de moeite. Een overzicht

34

Tip

Winst

Noteer hier wat u kunt besparen

Studeerkamer Standby uitschakelen van computersysteem

55 euro/jaar

Verwarm weinig gebruikte kamers enkel tijdens gebruik Badkamer

20 euro/jaar

Douche met spaarkop nemen in plaats van een bad

73 euro

Gewone douchekop vervangen door spaardouchekop

47 euro

Water niet laten lopen bij tanden poetsen

40 euro

De was laten drogen op de lijn Keuken

30 euro

Vriezer en koelkast ontvriezen bij 1 cm ijsaanslag

12 euro

Koelkast niet op warme zonnige plek plaatsen

15 euro

Koelkast verder van muur plaatsen

12 euro

Koken met het deksel op de pot

10 euro

Gebruik minder water om te koken

10 euro

Gebruik een thermos om je koffie warm te houden

15 euro

Tijdschakelaar gebruiken voor de keukengeiser Woonkamer

10 euro

Nachtregime van de verwarming 1 uur vroeger inschakelen

70 euro

Tochtstrip gebruiken om de kieren te dichten

10 euro/ meter

1°C lager verwarmen

40 euro

Waakvlam van de verwarmingsketel in de zomer uitschakelen

55 euro

Vermijd slaapstand van HiFi en tv toestellen

48 euro

Vermijd slaapstand van digitaaltv decoder en internetmodem

Tussen 60 euro en 82 euro (Hangt af van provider) Ik raam mijn besparing op ............... euro

Aan de slag! Werkt u al met tips uit deze gids? Wilt u met enkele vrienden, buren of collega’s ervaringen uitwisselen over slim energie sparen? Een workshop ‘Slim Sparen’ zal u ongetwijfeld overtuigen. We bekijken samen onze gewoontes en geven toelichting bij de tips die u kunt toepassen bij u thuis. We berekenen zeer persoonlijk hoeveel u kunt besparen. Wie wil, kan zich inschrijven voor de gratis energiescan of het factuuradvies. Boek een gratis workshop bij u thuis, in een buurtlokaal of misschien in één van de zalen van het EcoHuis. Onze medewerkers zorgen voor de begeleiding en helpen u graag met de organisatie van de demonstratie. Bent u met een groep buren? Dan ondersteunt Opsinjoren uw sessie met een budget voor drankjes en versnaperingen. Hebt u nog vragen of wilt u een workshop organiseren? Neem contact op het met het EcoHuis. Doe mee en ga samen aan de slag!

Contact en info: Ecohuis Antwerpen Slim Sparen Turnhoutsebaan 139 | 2140 Borgerhout Tel. 03 217 08 11 [email protected] www.antwerpen.be/ecohuis

Wettelijk depotnummer D/2011/0306/229

V.U.: Patricia De Somer, Grote Markt 1, 2000 Antwerpen, 2011

Opsinjoren Geert Vanrijkelen Tel. 03 294 12 01 [email protected]

www.antwerpen.be

03 217 08 11