Lente 2008 Nieuwsbrief nieuws en wetenswaardigheden van onze streek
Slangenburgh-boode Uitgave van de Stichting Vrienden van de Heerlijckheid Slangenburgh, maart 2008
Zorgboeren in de omgeving Dat er wat verandert op het platteland zal niemand ontgaan. Door inkrimping van de landbouw en door de groeiende vraag naar zorg op maat zetten veel boeren hun bedrijf om in een zorgboerderij. Daar kunnen mensen die zorg nodig hebben een zo ‘gewoon’ mogelijk leven leiden. Vroeger waren boerderijen vaak al een plek waar mensen ‘waar iets mee was’ welkom waren om mee te helpen. Werken in de buitenlucht, contact met planten, dieren, de aarde en de verschillende seizoenen hebben immers een gezonde uitwerking op de mens. De zorgboerderij sluit hier goed op aan. Zorgboerderij De Twisselt en een nog in aanbouw zijnde woonzorgvoorziening met de naam De Heemhoeve liggen precies op de grens van Doetinchem en Zelhem aan een nieuwe straat met de naam Bultenszijweg. Daar is voor twee kleine landbouwbedrijven een andere bestemming gevonden, waar Han en Rineke Hanskamp dagbesteding en begeleiding bieden aan mensen met een verstandelijke- en/of lichamelijke beperking. Zij krijgen daarbij hulp van vrijwilligers en één dag per week worden zij vervangen door een begeleidster. De deelnemers, of beter gezegd de werknemers, hebben de keuze uit een ruim aanbod van werkzaamheden, zoals het verzorgen van de dieren, houthakken, oogsten of boerderijproducten verkopen in de bijbehorende winkel. Belangrijk is dat de mensen prettig en zinvol bezig zijn en dat de begeleiding heel individueel gericht is. Op zaterdag is er ook plaats voor kinderen en jongeren met
bijvoorbeeld een vorm van autisme. Daarvoor worden drie extra begeleidsters ingezet. Rineke benadrukt dat ze geen kinderboerderij of oppas zijn. Belangrijk is dat de mensen prettig en zinvol bezig zijn. Verder is de begeleiding heel individueel gericht. Daarnaast kwam vaak de vraag of er op De Twisselt ook een woonvoorziening was voor de doelgroep. Vanuit de kerkgemeenschap waar de familie Hanskamp deel van uit maakt, was er bovendien belangstelling voor ouderenhuisvesting in de buurt. “Ouderen kozen er soms voor om een grote afstand te verhuizen om vanuit een eigen identiteit verzorging te kunnen krijgen”, vertelt Han. Om aan die vraag te voldoen wordt begin mei dit jaar De Heemhoeve in gebruik genomen. Een complex met tien eenpersoonsappartementen voor mensen met een beperking en acht woningen voor twee á drie ouderen. Een andere zorgboer in onze omgeving is Zorgboerderij Slangenburg. Hier gaat het niet daadwerkelijk om een boerderij, maar om het landgoed Slangenburg waar Falco Jansen mensen aan het werk zet en begeleidt. Het werk bestaat uit het onderhouden van de hertenkamp, de boomgaard en de kasteeltuin. Op Zorgboerderij Slangenburg kunnen behalve mensen met een verstandelijke beperking ook mensen met diverse soorten, met name geestelijke, problemen terecht. Meer informatie over dit onderwerp en genoemde zorgboerderijen vindt u op de site www.zorgboeren.nl
Activiteitenkalender voorjaar en zomer 2008 Landgoedwinkel Helaas zijn de rondleidingen door de abdij op zaterdag 29 maart en zaterdag 31 mei volgeboekt Ook de extra ingelaste rondleiding op kasteel Slangenburg op zaterdag 12 april zit vol Woensdag 14 mei om 20.00 uur in de Slangenburgse kerk aan de IJzevoordseweg lezing over vleermuizen door Henriette van der Loo. Vanaf 19.30 uur staat de koffie klaar!
Vanaf Pasen is de Landgoedwinkel weer open op zaterdag en zondag. De tijden zijn wel aangepast: zaterdag van 12 uur tot 17 uur en zondag van 10 uur tot 13.30 en van 13.30 tot 17 uur! In juli en augustus kunt u ook op woensdagmiddag terecht voor een leuk cadeautje of om even uit te rusten bij een kopje thee of koffie. Overigens kan de winkel nog wat personeel gebruiken. Dus als u incidenteel de winkel wilt bemannen, neem dan contact op met Ad Bouman via
[email protected]
Zaterdag 7 juni en zaterdag 21 juni van 14.00 tot 16.00 uur. Kinderen van 6 t/m 12 jaar kunnen brood en koekjes bakken, zoals dat vroeger gebeurde in een echte ouderwetse bakoven. Dat gebeurt bij de familie Chevalking, Turfweg 15a, 7021 JN Zelhem. Natuurlijk zorgen we voor wat lekkers te drinken en de kinderen mogen eten en snoepen van hun bakproducten. Hopelijk blijft er wel wat over om thuis te laten proeven! 6 juli Boerderijbezoek bij de families Apenhorst, Halseweg 13 en Bekkers, Halseweg 8 in Doetinchem. U krijgt tijdens uw bezoek uitleg over het bedrijf en er is voldoende gelegenheid tot het stellen van vragen. Het bezoek is alleen voor volwassenen (opgave noodzakelijk) en per bedrijf is één uur gereserveerd. Tussen de twee bezoeken door is er tijd voor een praatje (modern naoberschap), een kop koffie en de oversteek naar de buurman. U kunt zich aanmelden via de bon op pagina 3.
Twente Plat Volle zaal op de donateursavond bij het Onland op 12 februari jl. De Slangenburg werd gekscherend ‘Snakecity’ genoemd door Twente Plat en dat is toch echt geen Twents! De conferences en sketches van Twente Plat werkten goed op de lachspieren en zo te zien smaakten de hapjes ook prima.
Beste buurtgenoten, Vorig jaar en dit jaar heb ik u kort meegenomen en verteld over het Landschapsontwikkelingsplan waar de gemeenten Doetinchem, Oude IJsselstreek en Montferland gezamenlijk hun schouders onder hebben gezet. Het plan ‘van nieuwe noabers en brood op de plank’ is klaar. Het beschrijft hoe in de tweede helft van de 20e eeuw het Achterhoekse landschap ingrijpend is veranderd. Ook nu staan we op een belangrijk keerpunt van de invulling en het gebruik van het platteland. De naam van het plan zegt alles over inhoud en doel. De sterkte van het plan zit hierin dat de bewoners zelf aan de slag moeten. En…u raadt het al, wij hebben al wat plannen op de plank liggen. Maar zonder de steun van u en de lokale overheid gaat het niet lukken. In de gemeenteraadsvergaderingen van maart moeten de drie raden hun fiat geven. Maar, het is wel samen-uit-samen-thuis. Als een van de raden niet akkoord gaat, verdwijnt het plan in zijn geheel in de zo bekende bureaulade. Het zou een gemiste kans zijn. Ik doe dan ook een zwaar beroep op onze twee Slangenburgse raadsleden om dit plan in de gemeenteraad van maart van harte te ondersteunen. Met een hartelijke groet namens het bestuur van de Vrienden van de Heerlijckheid Dick Heesen, voorzitter
Redactie: Chris de Gier, Ali Magnin, Christien Nuboer, Linda Reinders, Grafische vormgeving: Henk Hilferink, Druk: Rozijn Repro Didam
Evenementen Modern naoberschap Op zondag 6 juli aanstaande. bent u welkom bij de families Apenhorst, Halseweg 13 en Bekkers, Halseweg 8 in Doetinchem. Deze dag biedt u een unieke kans om kennis te nemen van wat er allemaal komt kijken bij het runnen van een modern boerenbedrijf. Hierbij kunt u denken aan huisvesting, voeding, fokkerij en management. Wat gebeurt er om de kwaliteit van de eindproducten, die u in de winkel koopt, te garanderen en verder te verbeteren. Wat is de invloed van overheidsmaatregelen op de boer en zijn bedrijf. U krijgt tijdens uw bezoek uitleg over het bedrijf en er is voldoende gelegenheid tot het stellen van vragen. Deze dag kunt u uw blik verruimen en erachter komen dat BOEREN een enorm mooi vak is! U kunt beide bedrijven bezoeken. Het bezoek is overigens alleen voor volwassenen (opgave noodzakelijk) en per bedrijf is één uur gereserveerd. Tussen de twee bezoeken door is er tijd voor een praatje (modern naoberschap), een kop koffie en de oversteek naar de buurman.
De Slangenburg en zijn vleermuizen Van oudsher vinden we in Nederland de meeste vleermuissoorten op landgoederen. Toch loeren ook hier diverse bedreigingen, zoals de mens met zijn netheidsyndroom, nachtelijke onrust, en verlichting om (schijn)veiligheid te creëren. Gelukkig bevinden zich nog een aantal vleermuissoorten op het landgoed de Slangenburg en gebruiken enkele soorten
zowel het kasteel als de opstallen om te jagen en te wonen. Half mei geef ik een lezing over vleermuizen. Na mijn inleiding die korter of langer kan zijn, afhankelijk van het weer, gaan we eropuit om vleermuizen te spotten. Hopelijk lukt het om ze te zien en in ieder geval ook te horen. Een uurtje buiten moet ons genoeg variatie aan vleermuissoorten opleveren. Bij regen vliegen ze niet, dus dan vervalt de excursie. In dat geval zal ik u wat meer theorie bieden en mogelijk wat vleermuismateriaal om te bekijken.
Steenuiltjes Op 15 november jl. was er een lezing over steenuiltjes, verzorgd door het echtpaar Peter en Wies Beersma. Wat zijn deze mensen bevlogen en wat hebben ze een kennis. Vooral voor de mensen die zelf uiltjes rondom hun huis hebben was de lezing meer dan de moeite waard. Wat ze vertelden en lieten zien, was vaak vertederend, maar het werd ook duidelijk hoe moeilijk deze beestjes het hebben. Zelf hebben wij ook een uilenkast, omdat we zuinig zijn op onze uiltjes. Op een mooie zomeravond als we wat langer buiten zijn, bekijken ze ons vanaf het dak, nieuwsgierig als ze zijn. Uitgerekend de berkenboom bij onze slaapkamer gebruiken ze om te roepen, en zoals u waarschijnlijk weet, doen ze dat niet overdag! Ze horen bij ons huis en in onze buurt. Overigens heet ons huis:’Ulengoor’ en dat van onze buren: ‘Ulenkamp’. Toeval? Ik denk het niet. Het boekje Steenuilen van dit echtpaar is een aanrader:: isbn 978-90-8740-008-8, uitgeverij Roodbont.
aantal personen:
1 / 2 (omcirkelen)
Brood en koekjes bakken zaterdag 7 en 21 juni naam kind(eren):
leeftijd:
Boerderijbezoek zondag 6 juli aantal personen:
1 / 2 (omcirkelen)
Naam: Adres: Postcode en woonplaats: Telefoonnummer: Insturen tot uiterlijk, respectievelijk 7 mei, 31 mei en 29 juni 2008 (adres z.o.z.)
BON
Lezing over vleermuizen woensdag 14 mei
Nieuws van de Stichting Toezegging financiële bijdragen Voor drie projecten van de werkgroepen Welzijn bewoners en Informatie en Educatie hebben we een financiële bijdrage gevraagd bij diverse instellingen. En met succes! Wij hebben de volgende (maximale) toezeggingen gekregen: € 500,- van VKK Gelderland / KNHM: voor het opzetten van de Veurmekaregroep (lets-kring) van de werkgroep Welzijn Bewoners. € 2 500,- van SkaN fonds eveneens voor het opzetten van de Veurmekaregroep (letskring) en voor presentatiemateriaal voor het Scholenproject van de werkgroep Informatie en Educatie. We hebben er een beamer met toebehoren van gekocht. € 2500,- van het Prins Bernhard Cultuurfonds voor de productie van een DVD over de Slangenburg waarmee de werkgroep Informatie en Educatie al druk bezig is. Ook zijn wij voor de periode 2008 tot 2012 opgenomen in het programma van het LOP (LandschapsOntwikkelingsPlan) van de gemeenten Doetinchem, Oude-IJsselstreek en Montferland waar we financiële steun van verwachten. Verder loopt er een aanvraag bij een bankinstelling.
ON
DONATEURSACTIE Vanaf begin april kunt u iemand aan de deur verwachten - wij noemen dat zoals u weet modern naoberschap - voor uw donatie over 2008. Hopelijk heeft u het afgelopen jaar deelgenomen aan (één van) onze activiteiten, plezier beleefd aan het lezen van de SlangenburghBoode en bent u bereid ons weer financieel te steunen. Wij zullen er alles aan doen om voor u weer activiteiten te organiseren die ‘klinken als een klok’. Tot ziens!
HARTELIJK DANK! Wij ontvingen een anonieme donatie van € 250,00. Deze blijk van waardering en ondersteuning motiveert ons op de ingeslagen weg voort te gaan. Zoals u hieronder kunt lezen, zijn we inmiddels aangemerkt als een Algemeen Nut Beogende Instelling, waarmee uw donaties vallen onder de fiscale aftrekregeling voor giften.
De Stichting is een ‘goed doel’ Veel bewoners van de streek rond Kasteel Slangenburgh voelen zich betrokken bij het doel van de Stichting Vrienden van de Heerlijckheid Slangenburgh. Meer dan 550 donateurs steunen jaarlijks hun werk met een financiële bijdrage. Sinds 1 januari 2008 is de Stichting door de Belastingdienst aangemerkt als een Algemeen Nut Beogende Instelling(ANBI), populair gezegd een ‘goed doel’. Dat betekent dat schenkingen, legaten en erfenissen aan de Stichting volledig zijn vrijgesteld van schenking- en successierecht. Ook kan iemand die de Stichting financieel steunt met een schenking dit bedrag in de aangifte Inkomstenbelasting als aftrekpost opnemen. Dit geldt overigens alleen als de schenking boven een bepaald minimum uitkomt. Om het hele bedrag als aftrekpost aan te merken, moet er sprake zijn van een periodieke schenking onderbouwd met een notariële akte. Dus als u iets moois wilt achterlaten......... Fred Colenbrander, Penningmeester
Stuur deze bon op naar het secretariaat: Rietveldweg 2 7004 JG Doetinchem of:
[email protected]
Verjaardagskalender
In verband met een misdruk is de prachtige verjaardagskalender, uitgegeven door de Vrienden van de Heerlijckheid met foto’s van bekende Slangenburgse plekjes, nu pas verkrijgbaar. De kalender kost 7,50 euro in de vrije verkoop. Donateurs kunnen een exemplaar bestellen door 6,50 euro over te maken op de bankrekening van de Vrienden (o.v.v. verjaardagskalender). U krijgt de kalender dan zo spoedig mogelijk thuisbezorgd.
De boomkikker is springlevend Het is gifgroen, heeft bolle ogen, is maar vijf centimeter groot, kan zwemmen als een rat, klimmen als een kat en kwaakt oorverdovend in koor. De boomkikker is zeldzaam in Nederland. Hij komt slechts voor in drie streken in ons land: in De Achterhoek, in Twente en in oostelijk Noord-Brabant. De boomkikker vertoeft bij voorkeur in en op zonbeschenen vegetaties, zoals houtwallen en bosranden en het állerliefst op braambossen. Per slot van rekening heeft hij subtropisch bloed in zich dat opwarming op prijs stelt. Daarnaast heeft deze kikker water nodig voor de voortplanting. Ondiepe, zonbesche-
Natuurgebied Heidenhoekse Vloed is het kloppende hart van een grote groeiende concentratie boomkikkers. Ook bij poelen daar in de buurt, aan de Jolinkdijk en Pluimersdijk, en in het Besselderbos zijn de afgelopen jaren honderden van deze gifgroene, bologige en zeldzame kikkertjes geteld. Zij behoren tot de zogenoemde populatie Mariënvelde die zich steeds verder westelijk (richting Doetinchem) uitbreidt met diverse zogenaamde koorplaatsen (plekken waar ze in juni met z’n allen naar hartelust kwaken). Al met al waren er in het jaar 2000 zo`n 700 boomkikkers in de Achterhoek; vier jaar later zo`n 1.600. Dat werd (planmatig) gerealiseerd door de aanleg van grote natuurgebieden, diverse particuliere terreintjes en plassen en verbindingszones daartussen. Belangrijk, omdat een boomkikker in één seizoen wel 12,5 km (hemelsbreed) kan overbruggen. Jammer is dat de toename van de boomkikker zich beperkt tot de driehoek Ruurlo-Lichtenvoorde-Doetinchem. Andere populaties vergaat het minder goed.
nen poelen met een rijke vegetatie hebben de voorkeur. Ook in het riet rond deze voortplantingspoelen houdt de kwaker zich schuil. Het beestje wordt tot 5 centimeter groot, de felgroene kleur bij zonnig weer kan veranderen naar geel tot donkerbruin en grijs naarmate het koeler wordt. De buik is wit en op de flank loopt een bruine streep. De vingers en tenen zijn voorzien van zuignapachtige hechtschijfjes, waarmee de kikker uitstekend kan klimmen. Het beestje is vooral in de schemering en ’s nachts actief. De boomkikker leeft van kleine vliegende insecten zoals vliegen en kan zo`n tien jaar oud worden. De kikker is niet schuw, laat de mens vlakbij komen en kan zelfs opgepakt worden. Hij vertrouwt volledig op zijn schutkleur hoewel hij soms moet ervaren dat dat niet terecht is. Zijn grootste vijanden zijn roofvogels, reigers, vissen en grotere kikkersoorten. In april of mei trekken de boomkikkers vanuit hun winterverblijven richting het voortplantingswater. In juni lokken de mannetjes de vrouwtjes door hard `keh, keh, keh, keh` te roepen. Dat doen zij alleen, maar liever nog in koor, dat maakt meer indruk. De mannetjes halen die herrie uit hun grote kwaakblaas die onder hun kin zit. De keelzak is bijna even groot als de kikker en wordt zover opgeblazen dat-ie doorzichtig wordt. De boomkikker maakt van alle inheemse amfibieën het hardste geluid. Een boomkikkerconcert is tot op een afstand van twee kilometer te horen. Na de klassieke paring leggen de vrouwtjes 200 tot 1.400 eitjes in kleine klompen die meestal worden vastgemaakt aan de vegetatie in kleine poeltjes. Een partijtje eitjes is zo groot als een walnoot en telt per klompje enkele tientallen eitjes. De eitjes komen na twee tot drie weken uit. Aan het eind van de zomer kruipen de jonge boomkikkers het land op. Zij worden vaak zonnend gesignaleerd vlakbij hun kraamkamer. Na één of twee jaar zijn ze volwassen.
We nodigen u uit voor deelname aan de 3e huiskamerbijeenkomst, donderdag 20 maart om 20.00 uur in café-restaurant Het Onland. Het is de bedoeling werkgroepen te formeren voor de Veurmekaregroep, natuur- en cultuurbehoud, ondersteuning van activiteiten en tevens een plan van aanpak te maken. Aanmelden kan bij het secretariaat.
De plek van... Keurntjes Busken De familie Keurentjes boert al vanaf eind 19de eeuw op dezelfde plek aan de Varsseveldseweg. Toen eigenaar Jan Haank elf jaar geleden zijn peppelbosje aan de overkant te koop aanbood, had Gerard Keurentjes daar wel oren naar. De driehoekige vorm, de afmeting en de drassigheid maakten het echter ongeschikt als landbouwgrond. Daarom besloot Gerard, in overleg met de gemeente, er een groenbestemming aan te geven. Gerard: “Het veldje hebben we eerst op rabbat gelegd. De gemeente en grondwerker Bulten hielpen slootjes graven, waarna we met de uitgegraven grond de delen tussen de slootjes konden ophogen. Daardoor ontstaan een soort dijkjes tussen de sloten die we hebben uitgevoerd als houtwal.” Dat betekent dat daar nu inheemse boomsoorten staan als els, zomereik, meidoorn, linde en hulst. Gerard kreeg inmiddels allerlei romantische gedachten en maakte voor zijn vrouw en zichzelf een prieeltje. “Ik zag ons tweeën daar al zitten.” Van lieverlee werd het bosje aangevuld. Zo kwam er een kikkerpoel en sleepte Gerard er allerlei gevonden hout naartoe. Inmiddels staat er een hele collectie: mensenfiguren maar ook een hele beestenboel. “Sommige stukken behoeven nauwelijks bewerking. Ik vond een stuk van een omgevallen eik dat al bijna leek op een ezelskop met iets menselijks. Een andere keer kreeg ik de associatie met het beeld ‘De verwoeste stad’ van Zadkin. En ik heb er bijna niets aan gedaan om het zo te laten lijken.” Overigens is het best bijzonder als je bedenkt dat Gerard door een verminderd gezichtsvermogen alle beelden op de tast maakt.
Op de richels in het bosje laat Keurentjes de natuur zijn gang gaan. Hier dunt hij nauwelijks uit en haalt hij alleen de grote stukken weg. Die beginnen dan vervolgens aan hun tweede leven als krokodil of als hert. Inmiddels is de buurt zich met het bosje gaan bemoeien. Zo stond er ineens een slagboom waarop een bordje is bevestigd met de naam ‘Keurntjes Busken’. Maar ook de mensenfiguren worden uitgebreid besproken en vergeleken met hun levende voorbeelden. Gerard: “De wachters bij de ingang lijken volgens de buren op Willemien en Theet te Stroet, onze inmiddels overleden naaste buren. Het bosje leeft, trekt mensen en geeft aanleiding tot een gesprek, blijkt wel. Zelfs de Achterhoek4daagse trekt er doorheen.”
Bestuur: Dick Heesen, Tom van Kooten, Ton Orriëns, Fred Colenbrander, Els Luttikholt. Secretariaat: Rietveldweg 2, 7004 JG Doetinchem E-mail:
[email protected], Tel. 0315 29 83 75, Bankrek. nr. 36 48 90 460
