SLAAPAPNEU en CPAP
1
SLAAPAPNEU en CPAP Onlangs kreeg u de diagnose van slaapapneusyndroom. Met deze brochure proberen we u beknopt en duidelijk te informeren over de aandoening en de behandeling ervan met CPAP.
Wat betekent slaapapneusyndroom?
Hoe is OSAS te herkennen?
Wat zijn de gezondheidsrisico’s?
Specifieke kenmerken zijn:
Bij een onbehandeld OSAS stijgt
Omdat veel patiënten te zwaar zijn, leidt
Slaapapneusyndroom wordt
• Zwaar snurken
het risico op volgende aandoeningen:
gewichtsverlies in de meeste gevallen
gekenmerkt door episodes van
• Ademhalingsstilstand
• Hoge bloeddruk
al tot een aanzienlijke verbetering.
ademhalingssstops en/of belangrijke
• Wakker schrikken met
• Hartritmestoornissen
Een aangepaste, gezonde levensstijl
• Slechte bloedcirculatie met
is altijd aan te bevelen.
vermindering van de ademhaling tijdens de slaap. Er wordt onderscheid gemaakt tussen twee vormen van apneu:
bestaan er?
verstikkingsgevoel • Vermoeid ontwaken en slaperigheid overdag na een normale slaapduur • Concentratiestoornissen
1 Het obstructief slaapapneusyndroom
Welke behandelingsmogelijkheden
• Vergeetachtigheid
de mogelijkheid op een hart-
Snurken en licht tot matig
en herseninfarct
slaapapneusyndroom (met meer dan 5 en
• Ontregeling van de suikerspiegel en hormonen
minder dan 20 apneus per uur) kunnen behandeld worden door een lokale
(OSAS). Hierbij wordt de bovenste
• Prikkelbaarheid, stemmingswisseling
• Geheugenproblemen
ingreep op gebied van neus, keel en oor
luchtweg vernauwd of zelfs
• Ochtendhoofdpijn
• Ongevallen door oververmoeidheid,
of met een aangepast mondstuk. Hiervoor
afgesloten als gevolg van meerdere
• Droge mond of pijnlijke keel bij
factoren zoals bv. een toename van
het ontwaken
concentratiestoornissen • Glaucoom
het vetweefsel of een verslapping van
• Beklemmend gevoel op de borst
• Erectieproblemen
de keelwand. Overgewicht, roken,
• Nachtzweten
• Psychische problemen zoals depressie,
alcoholgebruik, slaapmedicatie en
• Vaak moeten plassen ’s nachts
spierverslappers hebben hier een
• Seksuele problemen zoals
negatieve invloed op. 2 Het centraal slaapapneusyndroom De hersenen geven verkeerde signalen aan de ademhalingsspieren.
libidovermindering en/of impotentie • Gewrichtspijnen, spierpijnen • Energieverlies
burn-out
wordt u respectievelijk doorverwezen naar de NKO–arts en/of stomatoloog. Let wel, deze therapie geeft slechts beperkte afname van het aantal apneus en dus geen afname van
Behandeling is dus ten zeerste
uw gezondheidsrisico.
aangewezen. Bij ernstig OSAS (meer dan 20 apneus per uur) is CPAP–therapie aangewezen en wordt u verder begeleid door de longarts en de slaapverpleegkundige.
2
3
Wat is CPAP–therapie ?
Mogelijks kunt u tegen de behandeling
dient u deze om de paar maanden te
opzien en zal slapen met het CPAP–
Wat bij ziekenhuisopname en operatie?
CPAP staat voor continuous positive airway pressure.
toestel enige aanpassing vragen.
• Neem uw CPAP-toestel mee naar het
geval deze opening af, anders ademt u
Het CPAP–toestel bevat een pomp die
Toch is het belangrijk om het alle
de kamerlucht aanzuigt en onder lichte
kansen te geven en door te zetten.
druk zet. Deze lucht onder positieve
uw uitgeademde lucht terug in.
• Verwittig de arts van uw CPAPgebruik en neem het mee naar
De CPAP–conventie
druk wordt via een verbindingsslang
Een actieve medewerking van in
de operatiekamer, zodoende kan
Afhankelijk van de ernst van het OSAS
en een neusmasker (in sommige
het begin geeft een grotere kans
er snel na de operatie met CPAP
wordt u al dan niet opgenomen in
gevallen een neusmondmasker) in
op slagen. Met vragen kunt u tijdens
herstart worden.
de conventie.
de luchtweg geblazen, waardoor deze
de kantooruren steeds bij ons terecht.
mooi open blijft en u gemakkelijker
Na regelmatig gebruik van het
Hoe het toestel onderhouden?
grotendeels terugbetaald als er drie
kan doorademen tijdens de slaap.
CPAP– toestelzult u al snel verbetering
•D emonteer het masker zoveel mogelijk
voorwaarden voldaan zijn:
Bijgevolg zult u beter en dieper slapen,
merken. Soms zal uw lichaam zich
en reinig het samen met de hoofdband
overdag meer uitgerust zijn en uw hart,
wat moeten aanpassen of heeft u
en de grijze filter (zijkant toestel)
functie-onderzoekde diagnose
bloedvaten en hersenen minder belasten
teveel slaapachterstand opgebouwd
minstens om de week.
ernstig OSAS gekregen.
door voldoende zuurstoftoevoer. De
en zal verbetering pas na enkele
hedendaagse toestellen zijn compact,
weken voelbaar zijn.
geluidsarm en eenvoudig in gebruik.
Wat als u op reis gaat? Hoe opstarten met CPAP–therapie?
• Hou uw CPAP-toestel bij
Vooraleer u thuis gaat slapen met uw
• Op de consultatie longziekten is
CPAP–toestel krijgt u op de consultatie longziekten informatie van de slaapverpleegkundige over uw toestel
de handbagage. een CPAP-paspoort te verkrijgen voor de douane of veiligheidscontrole. • Het CPAP-toestel werkt op
en wordt er gezocht naar het meest
220 volt. Hou er rekening mee
geschikte masker.
dat sommige landen werken met
Verder worden nog heel wat nuttige en
andere stopcontacten en dat u een
praktische tips meegegeven i.v.m. het
omvormstekker moet meenemen.
gebruik van uw toestel.
4
ziekenhuis en gebruik het daar verder.
vervangen, niet reinigen. Sluit in geen
Uw therapie met CPAP wordt
• Trek de verbindingsslang bij het
1 U hebt op basis van een slaap–
2 Aan de hand van een controle slaap
gummi-uiteinde van het toestel en
functie-onderzoek met CPAP werd
het masker los. Reinig minstens om
aangetoond dat u veel minder of geen
de maand (rokers om de week).
apneus meer doet tijdens het slapen.
• Reinig alle onderdelen in een lauw sopje met neutrale zeep, spoel na,
3 U gebruikt uw toestel gemiddeld meer dan drie uur per nacht.
dep droog en leg of hang te drogen (niet op de verwarming of in de zon). • Het grijze schuimvormpje in het
Indien u een goedkeuring ontvangt van uw ziekenfonds hebt u éénmaal
masker mag slechts met een vochtig
per jaar recht op een nieuw masker
doekje zonder zeep gereinigd worden.
en/ of slang en filter.
• Monteer alle materiaal pas nadat alles goed droog is. •B ij slijtage kunt u bij ons terecht voor
Indien er een frequentere vervanging nodig is, is dit voor eigen rekening. Uw aanvraag voor terugbetaling moet
nieuwe materialen. Bij gebruik van de
de eerste maal na zes maanden en
witte filter (op de neus van het masker)
nadien jaarlijks vernieuwd worden. 5
Enkele adviezen bij mogelijke ongemakken
longarts een neusspray voorschrijven. • Zorg voor een niet te koude
druk komt na enkele seconden terug.
in, u kunt beter elke dag bijvullen.
U wordt eraan herinnerd om een
Maskerlekkage:
kamertemperatuur. Ideaal is een
Stilstaand water is immers een bron
afspraak te maken om uw CPAP-toestel
• Span de riemen van het masker niet
temperatuur tussen de 16 en de 18°C
voor ziektekiemen en schimmels.
met toebehoren te laten controleren en
te strak maar ook niet te los. Lucht
en slaap zeker in de winter niet met de
ontsnapt vaak ter hoogte van de ogen
ramen open. Leg de verbindingsslang
en mondhoeken.
mee onder het deken, anders krijgt
• Let op, het is niet abnormaal dat lucht ontsnapt door de gaatjes in uw masker. Plak deze nooit dicht, deze zijn belangrijk voor de uitademing tijdens de therapie.
u last van condensatievocht. Het CPAP– toestel staat in ieder geval best lager dan het hoofdeinde van het bed.
Huidirritatie van het masker: • Was en droog uw gezicht goed
• Zorg ervoor dat de bevochtiger
de huisarts contacteren. • Bij aanhoudende problemen
het gebruik ervan te laten uitlezen.
niet opstaat als hij leeg is. • Reinig één maal per week het reservoir met een neutrale zeep. • Transporteer het toestel niet met water in de bevochtiger.
• Bij herhaalde verkoudheden kunt u de therapie tijdelijk stoppen en
Tijdens een consultatiemoment bij de arts wordt geëvalueerd of de behandeling nog efficiënt is en er aanpassingen dienen te gebeuren. Bij onvoldoende gebruik van het
Enkele praktische weetjes bij het gebruik van een CPAP–toestel
CPAP‑toestel wordt de terugbetaling
Moet u het CPAP–toestel ten allen tijde
maanden. Blijft uw gebruik verder
slechts éénmalig verlengd voor drie
voor het slapengaan. Gebruik geen
contacteert u uw longarts en kan
blijven gebruiken ?
ontoereikend, dan verliest u uw
gelaatsproducten voor het slapengaan.
er voor een luchtbevochtiger
Ja. Het gebruik van een CPAP-toestel
CPAP‑toestel en recht op terugbetaling.
’s Morgens kunt u de huid verzorgen
geopteerd worden.
is een behandeling zonder genezing.
met een hydraterende crème.
Zodra u ermee stopt, komen de
Onderzoek heeft aangetoond dat weinig
De luchtbevochtiger
symptomen zoals snurken, apneu en
en onregelmatig gebruik niet efficiënt is.
een stukje flanel of zeemvel aan. Ook
De luchtbevochtiger is een apart reservoir
vermoeidheid onmiddellijk terug.
Compeed of Opsite (te verkrijgen bij de
dat rechtstreeks op het toestel past.
• Breng bij huidirritatie op de neusbrug
apotheek) kunnen bescherming bieden. • Bij kleine wondjes of indien de neus pijn doet, dient u de slaapverpleegkundige te verwittigen.
Wat bij nachtelijk toiletbezoek Vullen van het reservoir:
en moeilijk inslapen?
• Gebruik gedemineraliseerd,
Bij eventueel toiletbezoek hoeft u enkel
gedistilleerd water of water van
de start/stop toets van uw toestel
de Brita-filter. Leidingwater of
in te drukken. Zodra de luchtstroom
Neusproblemen:
flessenwater zal de bevochtiger
afgenomen is, koppelt u de slang van
• Spoel bij neusverstopping de neus
aantasten door kalkaanslag.
het masker. Na uw toiletbezoek koppelt
met fysiologische oplossing voor het slapengaan. • Bij neusloop kan uw huisarts of 6
• Doe er niet teveel water in één keer
• Neem het reservoir uit het toestel,
u de slang terug aan het masker. Adem
zodat u niet op de elektrische delen
gewoon in het masker of duw de start/
kan morsen.
stop toets terug kort in. De ingestelde 7
Alvast veel succes met uw CPAP-therapie! Voor bijkomende informatie kunt u terecht bij: Secretariaat longziekten Straat 91 T 09 224 64 70 E
[email protected] Medisch centrum Zelzate Bloemenboslaan 26 9060 Zelzate T 09 224 53 11 Patiëntenvereniging VAPA (Vereniging Apneu Patiënten)
[email protected] www.slaap-apneu.be
vzw AZ Sint-Lucas & Volkskliniek
8
Campus Sint-Lucas
Campus Volkskliniek
Groenebriel 1
Tichelrei 1
T 09 224 61 11
9000 Gent
9000 Gent
E
[email protected]
2014/ 19.362
