Magazine van de kerken in Edam en Volendam
Sint Maarten in een nieuwe jas Misdienaar: engel of bengel? Grote Kerk: Goede Doelencentrum Met Sint Nicolaas het jaar door
Jaargang 40, nummer 9, november 2012
Redactioneel
Colofon Venster november 2012 Voorzitter Vensterredactie Ed Broeze
[email protected]
Vensterredacteur Frans Koning
[email protected]
Redactieleden Simon Ruitenberg Ria Ruck - Martens Wijnanda Hamstra
Elly ten Holt Marika Fraenkel
Vormgeving Henk Goede Lieuwe Kramer Maarten van Oostveen
Jacco Huber Josée Menzo
Op de avond van 11 november hoorde je in mijn geboortedorp overal flarden van …Sinte sinte Maarten, de kalfjes dragen staarten… groepen lichtjes dwaalden door de straten …de koeien dragen horens, de kerken dragen torens…en na het zingen ging de deur open en kwam er zoetigheid …Hier woont een rijk man, die veel geven kan…Later ging je zelf snoepjes uitdelen aan de deur…veel geven hoeft hij niet, al is het maar een suikerbiet...en als je dan de straat uitkeek zag je overal groepjes kinderen …God zal hem lonen met honderdduizend kronen…. en her en der gele lichtvlakken van deuren…met honderdduizend lichtjes aan, daar komt Sinte Maarten aan… Ik heb het altijd jammer gevonden dat in Edam ooit de traditie van de lange stoet is ontstaan. Eén troost: op de avond van 11 november kunt u ongestoord dit Vensternummer onder de schemerlamp doornemen!
Frans Koning
Foto’s Arie van Ginkel Ron Verniers
[email protected] [email protected]
Advertenties Jan Harmsen
0299-372565
Aanleverpunten kopij Raad van Kerken Helma de Vries Achterhaven 39, 1135 XS 0299-372969 Doopsgezinde Gemeente Cora den Engelse
[email protected] Paltrokmolen 40, 1135 KM 0299-366486 Kerkgemeente Edam Jacco Huber
[email protected] Tjaskermolen 3, 1135 LM 0299-350533 RK Edam Ria Ruck - Martens
[email protected] Jac. Tonissenstraat 8, 1135 JB 0299-369949 Protestantse Gemeente Volendam Jan van Strijen Dijkgraaf Poschlaan 30, 1135 GP 0299-366836 Voor ingezonden brieven
Bijbelse tegels In de 18e eeuw werden ze aangebracht rond de schouw in de woonkamer of de keuken. Ouders vertelden hun kinderen de Bijbelse verhalen aan de hand van deze mooie afbeeldingen.
[email protected]
Aanmelden of afmelden voor ontvangst Venster Lieuwe Kramer 0299-372899 Verspreiding Venster Familie Kok (Protestants Edam) Jan Ettema (RK Edam) Arjan Maas (Volendam) Drukwerk Graphic Service Edam
0299-371916 0299-366694 0299-365661 Oplage: 1.930
Voor adressen van de verschillende kerken: zie de pagina’s van de betreffende gemeente of parochie verderop in dit blad. Penningmeester Reinier Stijvers Rabobankrekening
[email protected] 38.56.31.499
Kopij voor het volgende Venster kunt u inleveren
vóór donderdag 15 november a.s. Het nieuwe Venster verschijnt in de week voor
2 december 2012 Voorplaat: St. Maarten betreedt de Grote Kerk (foto: Erik Vlugt). pagina 1
. Samuel zalft David: Samuël zalft David te midden van zijn broeders. Die staan allen in een kring om hem heen. Van nu af aan zal David centraal staan in Israël en ook in de Schriften van Israël. Hij te midden van al zijn broeders. 'Van die dag af en voortaan werd de Geest des Heren vaardig over David.' Vanaf nu zal die Geest niet meer van hem wijken. Die zal blazen in zijn oor en waaien om zijn hoofd en door zijn rossige haren; die zal hem alles ingeven wat een mens kan verzuchten en verlangen; die doet hem verstaan wat er ruist langs de wolken en fluistert in de bomen, wat er leeft en beeft in de harten van de mensen. Want deze herder-koning zal ook een dichter en een zanger zijn. Hij zal de steppe doen bloeien als een narcis en deze herder zal zijn kudde doen nederliggen in grazige weiden en voeren naar zeer stille wateren... Lees meer in NBV - Samuel 16
november 2012, 40e jaargang
De Gouden Jaren van Nelly Karregat-Breed
Foto: AvG
Zo’n dertig jaar geleden begon de ontkerkelijking in Nederland. Ook in Edam is sindsdien veel veranderd. De veel kleiner wordende gemeenschappen zoeken naar nieuwe vormen van kerk-zijn. Al die veranderingen kwamen er door en voor mensen. Venster ging op zoek naar mensen die ”Gouden Jaren” beleefden in kerk en maatschappij. Deze maand praatte ik met Nelly Karregat-Breed (1933) over haar gouden jaren. Zij is een telg uit het bekende bakkersgeslacht Breed, van de Lingerzijde. Vol enthousiasme vertelt ze dan ook over haar taak als oudste dochter in een gezin met 10 kinderen, waar moeder vaak ziek was en er bovendien nog in de winkel geholpen moest worden. Ieder kind moest ’s morgens naar de mis, en Nelly moest dan zorgen dat er voor iedereen het ontbijt klaar stond als ze terug kwamen, dus kon ze zelf bijna nooit. Dat vond ze heel erg. Vaak ging ze ’s morgens heel vroeg, (dan werd er alleen hostie uitgedeeld), zodat ze toch een kruisje op haar rapport kreeg. Kerkwerk Gewend als ze was om aan te pakken, werd er van uit de kerk ook nooit tevergeefs een beroep op haar gedaan. Zo heeft ze zeker 10 jaar in het bestuur van het Katholieke Vrouwen Gilde gezeten, waarvan 8 jaar als voorzitster. Al jaren poetst ze vier keer per jaar samen met anderen het koper. Ze helpt met het schoonhouden van de kerk. Nog steeds heeft ze pastoriedienst, d.w.z. dat ze een middag in de week op de bel en de telefoon let in de pastorie en bij vergaderingen voor de koffie zorgt. Ook het verzorgen van de bloemen in de kerk doet ze regelmatig. Een lange en intensieve staat van dienst, want hoewel ze de tachtig nadert, is ze nog steeds actief in de kerk.
Wat was uw actiefste periode? Dat was zeker de tijd dat ik in het bestuur van het KVG zat. Iedere maand moest je als bestuur een avond voorbereiden. Dan kwamen daar nog de extra keren bij, zoals Kerstfeest, Pasen en andere vaste avonden. Ver vooruit denken dus en mensen vragen voor lezingen of workshops. Alleen als er een ééndagsbestuur was, had je een avond om zelf te genieten. Meestal was dat dan van toneel of cabaret. Nu zit ik nog wel in de liturgiecommissie, ter voorbereiding van de openings- en sluitingsmis van het KVG. Welke kerkelijke activiteit uit die periode blijft u bij? Juist aan het KVG zowel in als buiten het bestuur heb ik heel fijne herinneringen. Zo zat ik een keer in het ééndagsbestuur en hadden we een prachtig stuk cabaret gemaakt. Verder heb ik 15 jaar lang de jaarlijkse fietstocht georganiseerd. En nog steeds ga ik met plezier naar de avonden toe. Wat vindt u aantrekkelijk in de huidige kerk? Het valt me op dat er zo veel vrijwilligers zijn in de kerk tegenwoordig. Kerkzijn moet je ook “doen”. Ik ga iedere zaterdagavond naar de stille mis, omdat mijn man dan moet collecteren. Soms mis ik de gezongen mis wel. Maar zou de zaterdagavondmis nog lang blijven in deze tijd van priestertekort?
Elly ten Holt pagina 2
november 2012, 40e jaargang
Sint Maarten: elk jaar weer anders Het najaar is begonnen, de kachel staat aan… maar ook de gezelligheid kijkt weer om de hoek, te beginnen met Sint Maarten. Wie organiseert het feest dit keer en wat gaan we beleven? Aarzel niet en meld het me. Daar kunnen we volgend jaar wellicht iets leuks mee doen. Verder…” Inmiddels suizebol ik, maar Jan is niet meer te stoppen. “...verder zijn er de suikertantes en twee lolbroeken die onderweg snoep gaan uitdelen”. Nou dat klinkt goed! “Maar ik ben nog niet klaar” Wat nog meer dan? “De Prinsenbar gaat tegen mazzelprijsjes zorgen voor de ‘broodnodige versnaperingen’.”
De vrijwilligers Op 11 november komen ze: honderden kinderen met mooie lampionnen, zingend over Sint Maarten. Elk jaar lopen ze die avond in optocht door Edam. Soms heb je van die geweldige mensen die zich jarenlang met niet aflatende energie storten in zoveel mogelijk vrijwilligersactiviteiten. Luc van den Berg, Erik Vlugt, Reba Bene, Neeltje van der Kooi, Ben Kool, Jan Harmsen en Ben Kuenen zijn bijvoorbeeld zulke mensen. Laatst sprak ik Jan die me enthousiast bijpraatte over het Sint Maarten-feest. De plannen “Het wordt leuk”, lacht Jan, “de optocht start om 17.30 uur op het Damplein en duurt tot ongeveer 18.15 uur. De looproute is: Damplein, Keizersgracht, Kleine Kerkstraat, Molensteeg, Jan van Wallendalplein, Graaf Willemstraat, Kaasmarkt, Mauritspad, Grote Kerkstraat, Grote Molensteeg, Nieuwvaartje, Groenland, Dwars Jonkerlaantje, Jonkerlaantje, Noorderstraat, Tuinierspad, Achterhaven, eindpunt: Nieuwe School. Het zou prachtig zijn wanneer de bewoners van deze straten voor leuke versiering zouden kunnen zorgen. Dit keer gaan we het anders doen. Onderweg wordt op bepaalde punten muziek gemaakt (uiteraard Sint Maartenliedjes). Gerard Jan Slegt gaat accordeon spelen, Koos Klok haalt zijn trompet tevoorschijn en er komen violisten: de kinderen zijn Kim, Remy, Donny, Neline, Femke, Annebel, Anouk. Het groepje staat onder leiding van Frank Heerze en Hermien Rondeel van Muziekles in Edam. Weet iemand een origineel Sint Maarten-liedje dat niet gecomponeerd is op een Sinterklaas-melodie?
Vroeger Kan echt niet meer stuk hoor! Hoe ging dat vroeger eigenlijk? “Oh, toen holde je een suikerbiet uit en zette je er een theelichtje in. Toestanden wanneer je lampion in brand vloog! Je ging voor snoep, maar toen werd soms ook al fruit uitgedeeld. “
Delen “Dit feest van het delen moet blijven”, peinst Jan vanachter zijn koffie, “het is een sociaal gebeuren. Ik was zes jaar toen ik vanwege een breuk in het ziekenhuis belandde. Als troost kreeg ik nieuwe autootjes. Met lede ogen zag ik toe hoe mijn moeder er een van weg gaf aan het jongetje naast mij. Wij waren opgevoed met alles delen. Het is heel belangrijk dat je dat doorgeeft aan je eigen kinderen“. Wat drijft jullie? “Het is heel leuk iets voor kinderen te organiseren. Ben Kuenen gaat met een Romeinse helm op en een Bordeaux-rode cape spelen voor Sint Maarten, maar het paard blijft op stal!”, besluit Jan. “We willen dit feest leuker en iedere keer een beetje anders maken”. Pompom, rompompom… kinderen trekken voorbij. Volgend jaar komen ze terug, iedereen een beetje anders.
Marika Fraenkel P.S. De foto’s bij dit artikel zijn afkomstig van Erik Vlugt.
pagina 3
november 2012, 40e jaargang
Een kroon voor de rechtvaardigen in Autun
Gislebertus, Het Laatste Oordeel, timpaan, kathedraal van St. Lazare te Autun, Frankrijk, ca 1130
Ieder jaar herdenken we in november, tijdens Allerzielen, eenieder die ons is ontvallen. In de kunstgeschiedenis zijn daar slechts enkele uitbeeldingen van. Ik heb er daarom voor gekozen om een prachtig twaalfde-eeuws werk te bespreken dat nauw aan dit thema verwant is. Het is een beeldhouwwerk dat zich boven de ingang van de kathedraal van St. Lazare in Autun bevindt, met als onderwerp Het Laatste Oordeel. Laatste Oordeel Het Laatste Oordeel, ofwel Dag des Oordeels, is in de kunst een bijzonder populair thema. Het komt vooral voor vanaf de 11de eeuw, als de Kerk steeds meer nadruk legt op de leer van dood, oordeel, hemel en hel. Het Romaanse kerkportaal wordt een geliefde plek om deze leer te verkondigen, met boven de ingang veelal het Laatste Oordeel. De gelovige betrad dan onder de strenge blik van de alziende rechter het kerkgebouw. Een dergelijk beeldhouwwerk van het Laatste Oordeel is te vinden in het expressionistisch vormgegeven timpaan boven de ingang van de kathedraal in Autun (Frankrijk). Dit gedetailleerde werk wordt, op basis van de inscriptie ‘Gislebertus hoc fecit’, toegeschreven aan Gislebertus. Een inscriptie als deze is uitzonderlijk in een tijd dat men kunstwerken amper van een naam voorzag. Het algemene nut van het kunstwerk was namelijk belangrijker dan de persoonlijke eer. Rechter In dit werk neemt Christus een centrale plaats in. Omringd door vier engelen en tronend in een amandelvormige omlijsting, een zogenaamde mandorla, is Christus als machtige heer en onverbiddelijke rechter groter uitgebeeld dan de andere figuren. Inscripties benadrukken zijn macht bij het uitspreken van de zegen of de vloek:
“Ik alleen ga over alle dingen, en geef een kroon aan de rechtvaardigen.” Boodschap Aan de rechterhand van Christus bevindt zich het hemelse Jeruzalem. De uitverkoren zielen worden daar opgevangen door Petrus, herkenbaar aan zijn baard en vaste attribuut: de sleutel naar de hemel. De linkerkant van Christus wordt gedomineerd door het wegen van de zielen. Kerkgangers konden niet om de boodschap heen in deze gedetailleerd weergegeven scène: de zielen in de weegschaal van aartsengel Michael zijn duidelijk zwaarder dan de ‘te licht bevonden’ zielen die door de duivel omhoog worden gehouden. Juiste pad Dat Gislebertus beschikte over een bijzonder talent is ook goed te zien in de architraaf, het horizontale gedeelte aan de onderzijde. Met overdreven veel expressie en opvallende gebaren bewegen serene enerzijds en angstige figuren anderzijds zich richting hemel of hel. Een beeld dat de middeleeuwse gelovige schrik aan moest jagen, om hen te helpen bij het bewandelen van het juiste (christelijke) levenspad.
Jacqueline Cool-van der Spek
pagina 4 november 2012, 40e jaargang
Hoe gaat het nu met Gabi? Velen van ons herinneren zich nog Gabi Höpfner (later Wendt-Höpfner), de enthousiaste predikante van de Lutherse gemeente van Edam in de negentiger jaren. Nu gaat ze door het leven als Pfarrerin Gabi Gusek in Niendorf, Breitenfelde, Noord-Duitsland. Hoe het allemaal begon “Ik ben geboren in Hamburg en heb daar tot mijn 19e gewoond. Mijn ouders wonen nog steeds in hetzelfde flatje. Mijn interesse in theologie kreeg ik door een schooljuf in godsdienstonderwijs die veel indruk om me maakte. Zij vertelde zo boeiend over Maarten Luther dat ik uiteindelijk mijn eindexamen deed over Luther’s “Die Freiheit eines Christenmenschen”. Op een dag ging ik naar het arbeidsbureau met drie ideeën: tandarts, bioloog of theoloog. Zij raadden theologie aan hoewel er toen al te veel theologiestudenten waren.” Uitstapje naar Nederland liep uit de hand “In 1987 kwam ik naar Nederland. Ik had al drie jaar in Bielefeld en Hamburg gestudeerd en ik wilde een jaar in het buitenland studeren. Het werden bijna 12 jaar. Ik ben in Edam getrouwd en Raphael en Tobias zijn in Nederland geboren. Mijn allereerste gemeente Edam heeft een diepe indruk op mij gemaakt. Ik had toen een deeltijdbaan bij de Lutherse gemeente en de Hervormde gemeente. Als jonge predikante heb ik de gemeente overspoeld met mijn verschillende ideeën, maar Luthers Edam was toch vrij traditioneel. Ik heb veel van wijlen Dhr. Rijswijk geleerd, van zijn liefde voor zijn kerk en zijn vastomlijnde visie hoe de Lutherse kerk eruit moest zien. Ik heb ook genoten van de samenwerking met ds. Arjan van Lagen en ds. Jurjen Fennema. Gezamenlijk hebben wij veel bereikt en hebben daarnaast ook nog lol gehad. Het vroege overlijden van Arjan heeft me zeer geschokt. Naast Edam heb ik ook nog voor Monnickendam gewerkt. Toen Tobias werd geboren, werd de combinatie te veel. Ik ben toen naar Monnickendam verhuisd en was alleen daar nog dominee. Het bloed kruipt waar het niet gaan kan “In 1999 keerde ik terug naar Duitsland in een poging om mijn huwelijk te redden. Op verzoek van mijn toenmalige echtgenoot bleef ik thuis om de kinderen te verzorgen. In 2003 zijn we toch gescheiden. De combinatie dominee/piloot was te hoog gegrepen. En zonder werk werd ik helemaal knettergek. Wij zijn allebei weer hertrouwd. In 2004 ben ik met Kai Gusek getrouwd - ook een dominee - en Michael Wendt is ondertussen met een pilote getrouwd. In 2000 wilde ik toch weer aan de slag, maar de Evangelische Kirche wilde mijn Nederlandse opleiding niet accepteren. Een “propst” uit Itzehoe gaf mij een kans om in een ziekenhuis te gaan werken. Het waren indrukwekkende jaren - nooit in mijn leven heb ik zoveel aan stervensbegeleiding gedaan. Ik leerde toen bidden op mijn knieën omdat ik mij vaak zo hulpeloos voelde met alle ellende die een mens kon overkomen. Toen heb ik ook mensen van de “Feuerwehr und Rettungsdienst” begeleid bij “debriefings”. In 2003 volgde ik met de jongens mijn nieuwe liefde Kai naar Lübeck. pagina 5
Pf. Gabi Gusek tijdens de gospelworkshop in Schretstaken (foto: Bernd Löwe.)
Daar werd ik hoofd van de seniorenakademie, een soort school en ontmoetingscentrum voor bijna 1000 mensen vanaf 55 jaar. Maar ik miste toch het “domineezijn”. Toen ik solliciteerde, moest ik weer helemaal opnieuw beginnen. Ik werd als dominee op proef naar Niendorf an der Stecknitz gestuurd en de jongens en Kai moesten met mij mee verhuizen. Wij wonen nu in een vakwerk-pastorie, wel prachtig maar heel koud; warmer dan 17 graden wordt het ook met een houtkachel niet. In het dorp (600 inwoners, van wie 400 kerkelijk) bevalt het ons heel goed. Kai en ik zijn allebei actief lid van de brandweer en we spelen in de “Musikzug der Freiwilligen Feuerwehr”; Kai slagwerk en ik saxofoon. Ik ben verantwoordelijk voor vijf dorpen met één kerk en twee kapellen, en verzorg daar de diensten. Verder bezoek ik regelmatig acht kinderdagverblijven, waar ik verhalen vertel en verantwoordelijk ben voor de inhoud van het werk.” Gabi liet me weten dat u altijd contact met haar kan opnemen via
[email protected]
Frans Koning november 2012, 40e jaargang
Wat doet een misdienaar?
Foto: Peter Vreeswijk Eva en Maria Sandstra aan het werk als misdienaar
Naast de dominee en de pastoor zijn er nog andere functies binnen de kerk. Het Venster gaat bij een aantal mensen langs en stelt de vraag: "Wat is uw functie binnen de kerk en wat houdt deze functie in?" Om u zodoende meer inzicht te geven in de organisatie van uw kerk. In deze aflevering de misdienaar. Wat doet een misdienaar? De taken van een misdienaar zijn divers. Misdienaars zijn verantwoordelijk voor het gereedmaken van de altaartafel. Zij geven de ciborie of schaal met nog nietgeconsacreerde hosties en kelk aan de priester. Ook zorgen zij voor water en wijn, zodat deze gemengd kunnen worden voorafgaand aan de consecratie en voor de handwassing. Daarnaast wordt een bel geluid bij binnenkomst, wordt er gebeld tijdens de consecratie en luiden zij de bel weer als de viering is beëindigd. De misdienaars staan met een kaars aan weerszijden van de priester bij het lezen van het Evangelie en bij het uitreiken van de communie. Ook de wierook en het wierookvat en het wijwatervat met daarin de wijwaterkwast vallen onder de taken van de misdienaar. Hoe word je misdienaar? Sinds een aantal jaren krijgen kinderen in onze parochie, nadat zij hun 1e H. Communie hebben ontvangen, allemaal de kans om één keer als misdienaar te helpen tijdens de eucharistieviering om zo te ervaren hoe het is om misdienaar te zijn. De communicanten worden twee aan twee tijdens de mis op zondag ingeroosterd. De kinderen krijgen voor aanvang van de viering instructies en worden begeleid door mevr. Ria van der Waart. Daarna wordt hun gevraagd of ze het misdienaarsteam willen komen versterken. Dat houdt in dat ze ongeveer
pagina 6
eens per maand misdienen, op zaterdagavond of zondagochtend. De nieuwe misdienaars worden nog een aantal keren door Ria van der Waart begeleid, zij loopt met de misdienaars mee gedurende de mis en helpt hen bij alles wat ze moeten doen. Zo leren ze wat er van hen verwacht wordt, daarna wordt het de taak van de lector om de misdienaars te begeleiden. Ria van der Waart: “Het begeleiden van de misdienaars is leuk om te doen, niet alleen omdat je ze leert wat ze moeten doen, maar ook waarom iets op die manier moet. Een voorbeeld is het buigen als je langs het tabernakel loopt, of waarom je belt.” Kleding Misdienaars dragen een toga met daarover een superplie. Sinds het Vaticaans concilie dragen sommige misdienaars een albe met een cingel (koord). Vanaf eind jaren ‘70 mogen meisjes ook misdienaar zijn .Tot ver in de 20e eeuw mochten in veel kerken meisjes en vrouwen geen misdienaar of andere functie (zoals lector) vervullen, omdat zij niet bevoegd waren het priesterkoor te betreden. In veel kerken hebben – onder invloed van de vernieuwingen binnen de Kerk – sindsdien misdienettes (meisjes-misdienaars) hun intrede gedaan indien de bisschop van het diocees dit toestaat.
Christine Vreeswijk november 2012, 40e jaargang
Wat is het toch mooi dat de kerk bestaat! Vorige maand hebben we de nieuwe rubriek “De Stelling van de maand” gestart. Met deze rubriek willen we proberen door middel van een prikkelende stelling een discussie op gang te brengen tussen de lezers en de redactie van het Venster en tussen de lezers onderling. De gemeenschap heb ik ook nodig, maar van ‘feest naar feest’ kerken, hoeft van mij niet zo (zal mijn leeftijd wel zijn).” Dhr. Kees Bakker schrijft:
Hachelijke onderneming In het vorige nummer schreven we dat in het Venster er meestal sprake is van eenrichtingsverkeer. De redactie schrijft de artikelen en de lezers lezen ze, zo simpel is dat. Een rubriek starten die bedoeld is om enige wisselwerking op gang te brengen tussen de lezers en de redactie is en blijft daarom een riskant avontuur. Ten eerste weet je nooit óf je wel reacties binnenkrijgt en ten tweede weet je niet of de reacties de moeite waard zijn om gepubliceerd te worden. Van het begin af aan hebben wij als redactieleden gezegd dat als deze rubriek niet aanslaat, we er snel mee op moeten houden. Op de eerste stelling hebben we drie reacties gehad. Kennelijk moet de discussie nog op gang komen. Daarom durven we het aan om nog een stelling te deponeren. We hebben nog even met de gedachte gespeeld om de stelling te nemen “De stelling van de maand werkt niet”, maar we hebben toch voor iets anders gekozen (zie aan het eind van deze pagina). De stelling van oktober Zoals hierboven gememoreerd, we hebben slechts drie reacties ontvangen. Misschien was de stelling te positief? Toch hadden we niet alleen op positieve reacties gehoopt maar ook op bijdragen waarin de nodige vraagtekens bij de stelling gezet zouden worden. Maar als we het van de positieve kant benaderen, dan horen daar zeker de volgende mooie en hoopgevende reacties bij. Mevr. Truus Siebel-Engel schrijft: Ik ben van ‘een kerk’ welke doet er niet toe. Het hoorde bij mijn leven, bij vreugde en verdriet, een schuil- en een werkplaats! Maar de kerk als het suizen van een zachte stilte kan ook heilzaam zijn. Ik zong als catechisant ‘In de stilte kiemt het leven, in de stilte zwelt de vrucht....’ Stilte kan ook vruchtbaar zijn, als een mosterdzaadje, misschien ook een opdracht?
”Natuurlijk is het mooi dat de kerk bestaat, stel je voor dat die niet zou bestaan! Waarom is dat mooi? Wel, omdat de mens gebaat is bij sociale verbanden. De kerk is m.i. zo’n verband! We zitten er toch allemaal voor hetzelfde: het samen beleven van de eredienst: zingen, bidden en belijden. Van kind af aan ben ik vertrouwd geraakt met de kerk. Niet dat ik moest, maar de ontmoeting van gelijkgestemden, je vrienden, je klasgenoten, enz. was heel belangrijk. De kerk gaf je iets vertrouwds, je ging naar zondagsschool, de jongensclub, de C.J.V. Je deed er belijdenis, je huwelijk werd er gesloten en je kinderen gedoopt. Je wordt ambtsdrager en probeerde mee te bouwen aan het grote geheel. Dat wordt het lichaam van Christus genoemd. Dat we hier in Edam tot één kerkgemeente zijn gekomen, ervaar ik nog steeds als een feest. Er zijn in ons goede vaderland wel andere plaatsen waar dat niet mogelijke blijkt te zijn.” En Karen Dekker zegt: “In de kerk val je elkaar niet aan, maar voel je elkaar aan.” De tweede stelling Elders in het Venster kunt u de tweede aflevering lezen van de serie "Edam in de tijd na de Hervorming". Daarin wordt beschreven hoe de ommezwaai plaatsvond in 1572 in Edam en wij als katholieken en protestanten uiteengingen. Sindsdien is er veel gebeurd en in de eeuwen daarna zijn we nog meer elkaars vreemden geworden - tot in de 20e eeuw. Toen zijn we elkaar beter leren kennen en gaan begrijpen, en zijn we ook gebruiken van elkaar leren waarderen, zoals er nu in protestantse kring meer aandacht is voor liturgie, of zelfs de roep om de invoering van het bisschopsambt of de biecht. De toenadering resulteerde in de Raad van Kerken, een aantal gezamenlijke diensten per jaar en o.a. ook ons oecumenische kerkblad, maar veel verder is het niet gekomen. Er zijn vermoedelijk nog steeds grote hobbels. Zijn die er alleen op mondiaal/nationaal niveau, of ook nog plaatselijk? Daarom is de tweede stelling:
Er zijn nog steeds genoeg argumenten waarom wij als protestanten en katholieken gescheiden optrekken Schroom niet en laat uw mening horen via:
[email protected]
Frans Koning pagina 7
november 2012, 40e jaargang
Met Sint Nicolaas het jaar door Zondag 25 november - Startzondag We vieren het Hoogfeest van Christus Koning, een bijzondere en plechtige viering waarbij de koren Sint Caecilia en Cantate Domino de muzikale omlijsting verzorgen. Eén van de hoogtepunten in deze viering is het bekendmaken van de kandidaten voor de parochiële onderscheiding.
Woensdag 28 november – 15.00 uur Een middag voor de senioren van onze parochie. De bezoekgroep van de Nicolaasparochie, organiseert, financieel ondersteund door de PCI, een gezellige middag in de Burgwall voor de senioren van de parochie. Alle senioren van boven de 75 jaar ontvangen een persoonlijke uitnodiging. ’s Avonds creativiteit bij het KVG Om 20.00 uur kunnen de leden terecht in de Burghwall waar we leuke dingen voor de kerst gaan maken. Er kan gekozen worden uit drie objecten waarbij de deelnemers creatief met kleuren bezig kunnen zijn.
Vrijdag 30 november – 19.30 uur: Avondgebed Om 19.30 is er een avondgebed in onze kerk, georganiseerd door de St. Nicolaasgebedsgroep. Tijdens deze avond zullen wij St. Nicolaas centraal stellen en deze avondgebeden zullen wij elke eerste woensdag van de maand continueren.
Wij gaan met St. Nicolaas het jaar van het geloof in. Traditiegetrouw vieren wij aan het einde van het kerkelijk jaar het Hoogfeest van Christus Koning en op de eerste zondag van de Advent staan wij stil bij onze patroonheilige St. Nicolaas. Dit jaar openen wij het kerkelijk jaar met een lezing over St. Nicolaas, gevolgd door diverse bestaande en ook nieuwe activiteiten in de loop van het jaar. Vrijdag 23 november 2012 – 19.30 uur Van St. Nicolaas tot Sinterklaas en terug Een avond over de heilige Nicolaas, belicht door prof. Dr. G.J.M. van Wissen voorzitter van het Centrum voor de sociale leer van de Kerk, en mr. Dr. J.M. Punt, Bisschop van het bisdom Haarlem-Amsterdam. Deze avond wordt muzikaal opgeluisterd door Vocaal Ensemble I Voci. St. Nicolaas is één van de meest bekende heiligen in onze moderne maatschappij. Hij is de patroonheilige van onder andere kinderen, slagers, schippers en brandweerlieden. Zijn heiligendag op 6 december heeft zich ontwikkeld tot een kinderfeest en een belangrijke economische activiteit. Maar St. Nicolaas is ook kerkelijk een belangrijke figuur. H. Nicolaas wordt over de hele wereld vereerd, het meest uitgesproken in het orthodoxe oosten van Europa, waar hij bekend staat als Nikola. Op deze avond gaan wij in op de rol van St. Nicolaas in kerk en maatschappij en zullen wij de brugfunctie die hij bekleedt belichten. pagina 8
Zondag 2 december - Bezoek van Sint Nicolaas Je weet het nooit zeker, maar het zou zomaar kunnen dat tijdens de Gezinsviering van 10.00 uur de Goedheiligman, vergezeld van zijn Pieten, de Nicolaasparochie zal bezoeken. Ongetwijfeld een reden voor veel kinderen om samen met hun ouders deze viering bij te wonen.
13 maart 2013 - Lezing voor jonge ouders Op 13 maart 2013 komt een spreker van Samuel Advies een lezing houden over ‘Geloofsopvoeding thuis’. Vaak is het voor jonge ouders niet makkelijk om het geloof een plekje in het gezin te geven. Hoe kun je het geloof aan kinderen op een aantrekkelijke en begrijpelijke manier overbrengen?
Jaar van het geloof Later in het jaar willen wij vastenmeditaties houden met medewerking van het kerkkoor Cantate Domino en in de maand mei wordt er een avond gewijd aan Maria, met medewerking van ons kerkkoor St. Caecilia. Het is onze hoop en ons vertrouwen dat er in het jaar van ons geloof meer parochianen zullen deelnemen aan de bestaande en nieuwe activiteiten van onze parochie om zowel inspiratie op te doen als om ons geloof te verdiepen en te versterken. We nodigen u allen van harte uit om deel te nemen aan onze vieringen en aan alle andere activiteiten die in onze parochie plaatsvinden.
Pastoor Petros Berga november 2012, 40e jaargang
Wat doet de kerk voor jonge Edammers?
Foto: AvG
Vanuit de kerkgemeente van Edam zijn we benieuwd naar de wensen en gevoelens van jonge mensen die lid zijn van de kerk. Met een aantal interviews willen we graag ontdekken wat hen bezig houdt en hoe zij de zaken beleven. Dit geeft wellicht richting voor de manier waarop de kerkgemeente daar in de toekomst mee om kan gaan. Op de thee bij… Maandagavond 17 september was ik op de thee bij Mischa (38) en Marleen (32) Schipper. Sinds 2001 hebben Mischa en Marleen een relatie en op 20-072007 zijn zij getrouwd in de Lutherse kerk. Afgelopen april hebben zij hun zoon Brian, die precies een half jaar oud was, ook in deze kerk laten dopen. Mischa heeft, nadat hij jaren als onderhouds en storingsmonteur heeft gewerkt, van zijn hobby zijn beroep gemaakt en maakt nu sierhekken. Marleen is coördinator planmatig onderhoud bij een woonstichting. Oecumenische opvoeding Mischa is niet gelovig opgevoed. Zijn moeder was gelovig, zijn vader niet. Marleen daarentegen heeft van alle stromingen binnen de kerk wel iets meegekregen. Zij is de dochter van Rien en Helma de Vries, de een gereformeerd, de ander katholiek. Marleen werd vervolgens in de Hervormde Kerk gedoopt, al ontving zij later ook de Heilige Communie en het Heilig Vormsel, gevolgd door catechisaties bij diverse voorgangers. Niet al deze voorgangers spraken haar aan, mede doordat Marleen iets heeft met het paranormale en niet iedereen daar voor open staat. Ds. Jurjen Fennema wel en doordat hij haar wist te raken, heeft zij hem verteld dat, wanneer zij ooit zou trouwen, hij daar bij moest zijn. Dat was hij ook en tijdens de trouwdienst heeft ds. Fennema op verzoek van Marleen voorgelezen uit het evangelie van Maria van Magdalena. Een evangelie dat niet bij iedereen bekend is, maar gaat over een vrouw in een mannenwereld, een verhaal dat Marleen aanspreekt. pagina 9
Van ski-vakantie naar doop De ouders van Marleen lijken enige invloed te hebben op het leven van Mischa en Marleen. Zo gaven zij een ski-vakantie cadeau aan Marleen en Mischa, omdat Marleen geslaagd was voor school en zij midden in een verbouwing zaten. Deze vakantie met de kerk heeft er toe geleid heeft dat Mischa in gesprek raakte met ds. Engele Wijnsma. Daarbij werd het geloof voor hem steeds belangrijker na het overlijden van zijn moeder. Het was dan ook een gezamenlijke keuze om voor de kerk te trouwen en Brian David Nicolai te laten dopen. Mischa wilde Brian laten dopen om hem iets goeds mee te geven. Zelf vindt hij het jammer dat hij nooit gedoopt is, wat hem het gevoel heeft gegeven er niet bij te horen. Hoewel hij het intussen anders heeft ervaren, wil hij toch graag dat zijn zoon gedoopt is en er nu bij hoort. Interactie in de kerk Momenteel gaan Mischa en Marleen niet veel naar de kerk, mede door de slaaptijden van Brian. Wel is Marleen enthousiast over het programma voor het nieuwe seizoen van de kerkgemeente en zij heeft op de kalender genoteerd wanneer de familiezondagen zijn. Wat zij eventueel anders zou willen in de kerk? Meer interactie met de dominee. Dominees stellen tijdens de preek namelijk wel vragen, maar (bijna) niemand reageert en dat wordt kennelijk ook niet verwacht. Marleen wil best reageren. Wie weet voor de toekomst of blijft het discussiëren beperkt tot gespreksgroepen?
Wijnanda Hamstra-Bark november 2012, 40e jaargang
Toen Edam in 1357 maar ook mythologische stadsrechten kreeg onderwerpen, portretten, werden er louter houten leeuwen, veel Bijbelse Het geloof van alledag huizen gebouwd. Hout voorstellingen uit het was immers voorhanOude Testament. Suden en het was relatief zanne en de ouderlingen licht, dus men hoefde is echter een verhaal uit niet te heien. Het naeen apocrief (niet in de deel waren de vele Bijbel voorkomend) aanstadsbranden. In de hangsel van het boek loop van de 15e eeuw Daniël. Het vertelt het begon Edam te versteverhaal van de kuise nen zoals we dat teSuzanne. Wanneer ze genwoordig noemen. aan het baden is, wordt Het bakken van stenen ze door twee Joodse vond echter niet in onze oudsten aangesproken. landstreek plaats. Ze Ze doen haar oneerbare moesten vaak van ver voorstellen. Als zij daar Haardsteen komen en het was dus niet op in gaat, verklaren Suzanne en de ouderlingen een kostbare zaak. De de gebelgde mannen dat overheid en de kerk wazij zullen vertellen dat zij ren de eerste die in overspel pleegde met steen gingen bouwen, een jongeling. Het ligt particulieren later. Men zegt nog steeds als iemand voor de hand dat het woord van deze oudsten eerder heel rijk is: die persoon is steenrijk. Het oudste stenen geloofd zal worden dan dat van Suzanne. Zij wordt inhuis in Edam is het museum, ongeveer van 1540. Met derdaad overeenkomstig de Joodse wet ter dood verde introductie van stenen huizen verplaatste het leven oordeeld. Daniël gelooft echter de lezing van Suzanne zich van een centraal in het woonvertrek gelegen en vecht het vonnis aan en verhoort de ouderlingen. Zij haardplaats naar de wand met haard, schouw en vallen door de mand en worden door steniging om het schoorsteen. Eén van de oudste keramische elementen leven gebracht. Ook van die steniging bestaat een afdie als decoratie aan de haard werden toegevoegd, zijn beelding op een haardsteen. Haardstenen zijn vanaf de haardstenen. Dit waren vanaf de late 15e eeuw harde vroege 17e eeuw verdrongen door gietijzeren haardplavuurvaste stenen. Deze stenen leenden zich uitstekend ten. voor het aanbrengen van een decoratie. De rechthoePeter Sluisman kige haardstenen werden trapsgewijs in de wand gemetseld, waarna de bovenzijde vaak werd bekroond
Lukas 1 vertelt: Elisabet Zijn stomheid was terstond was de vrouw van Zachaverdwenen. Maria droeg, Heilige van de maand rias, beiden waren rechtvolgens de legende de H. vaardig in de ogen van Johannes als eerste in haar God. Toen Zacharias als armen. Ze bleef nog ongepriester de dienst had in veer drie maanden haar de tempel, verscheen nicht Elisabet helpen. Volnaast het wierookaltaar gens een andere legende de engel Gabriël met de werd Zacharias omgeboodschap, dat hij en zijn bracht bij de kindermoord vrouw op hun oude dag van Bethlehem, toen Heronog een zoon zouden des vernam dat Johannes krijgen, die zij Johannes met zijn moeder de bergen moesten noemen, de lain gevlucht was. Omdat zijn tere Johannes de Doper. bloed onuitwisbare vlekken Toen Zacharias dit niet achterliet op de tegels van 5 november wilde geloven, werd hij de tempelvloer werd H. Elisabet van Jeruzalem met stomheid geslagen. Zacharias in de MiddelElisabet raakte inderdaad eeuwen aangeroepen tein verwachting. Na zes gen bloedingen, ook tegen maanden kwam haar nichtje Maria op bezoek. Bij de Afasie, het onvermogen tot spreken. Wegens het eindebegroeting sprong het kind op in haar schoot. Na de loze geduld van Elisabet werd zij door houtzagers aanbevalling wilde de familie bij de besnijdenis het kind geroepen tijdens het doorzagen van grote stukken Zacharias noemen. Vader Zacharias protesteerde en hout !! schreef vervolgens: "Johannes is zijn naam" op een schrijftablet. Hans Hofman pagina 10
november 2012, 40e jaargang
Henriëtte op haar plek in de diaconie De Kerk is de grootste vrijwilligersorganisatie van Nederland. Ook in Edam-Volendam zetten veel mensen zich belangeloos in voor het werk van de kerk. Daarbij kan het gaan om bestuursfuncties, vormingswerk, pastorale zorg of concrete klussen. Venster belicht elke maand een profiel van één van deze vrijwilligers. Deze keer Henriëtte Westeneng. Een afspraak met Henriëtte is snel gemaakt. Op de afgesproken avond is het nat, winderig en vies weer. Als Henriëtte opendoet komt ze net van het voetbalveld met dochter Annemijn en heeft ze om weer door te warmen de houtkachel lekker opgestookt. Dat is heerlijk binnenkomen. Wie is Henriëtte? Henriëtte is een Edamse maar niet van geboorte, verzekert ze mij. Ze is getrouwd met Dick Westerneng en samen hebben ze drie kinderen, Michel, Joris en Annemijn. In de leeftijd van puber en jong volwassenen, dus een vol maar gezellig huishouden. Al twee en twintig jaar is ze werkzaam in een praktijk met zes andere verloskundigen. Haar specialisatie in haar vakgebied is het echo’s maken en beoordelen. Heel boeiend, maar dat maakt haar werk er niet rustiger op. Daarbij komt nog een boekhouding om de hoek kijken van haar eigen praktijk en je kunt dus wel concluderen dat ze een druk bestaan heeft.
Foto: AvG
Hoe ben je bij de kerk betrokken geraakt? Van huis uit is Henriëtte met de kerk opgevoed. Het geloof was vroeger een belangrijke pijler bij haar thuis. Het was een logische stap, ook omdat haar man Dick uit zo’n zelfde gezin komt. Je ging vroeger mee met je ouders naar de kerk, dat was iets vanzelfsprekends. Henriëtte vindt dat alle geloven en religies iets moois hebben Het is boeiend en ze staat open voor andere ideeën en culturen. Dit komt ze ook veel tegen in haar werk als verloskundige. Wat doe je voor kerkelijk vrijwilligerswerk? Sinds dit voorjaar is Henriëtte lid van de diaconie. Ze vindt het een heerlijke groep mensen waar ze mee samen werkt. Ze voelt zich als een vis in het water omdat het zo lekker praktisch is, vertelt ze.
pagina 11
Met praktische zaken kan Henriëtte goed uit de voeten. De projecten die in het buitenland door de diaconie worden gevolgd vindt ze interessant en die geven haar het gevoel iets te kunnen doen. Henriëtte is hiervoor ook een hele tijd actief geweest in de kindernevendienst. Een erg leuke en gezellige tijd vond ze het. In die tijd gingen de kinderen ook mee naar de kindernevendienst. Heb je nog hobby’s? Bij deze vraag kijkt Henriëtte me even bedenkelijk aan en zegt: “ik heb geen hobby’s meer”. Wel eens mountainbiken of wandelen. Lezen vindt ze ook heerlijk, maar ja, tijd is een kostbaar goed. Met het gezin samen iets doen is misschien dan wel de leukste hobby, vindt ze. Bijvoorbeeld met het gezin skiën. Vroeger vond Henriëtte het fijn om te handwerken, knutselen of kroop ze achter de naaimachine. Die tijd komt wel weer. Ja, ze weet nog een echte hobby van haar en haar man. Op vrijdagavond gezellig met elkaar koken en dan aan tafel met een glaasje wijn erbij de week doorspreken en even genieten van de start van het weekend. Hoe zie je de toekomst van de kerk? Henriëtte maakt zich niet ongerust. Het zal beslist anders gaan dan nu het geval is. De kerk zal niet meer vol zitten op zondag en ze denkt dat misschien het geloof wordt beleden in een andere vorm. Kleinschaliger of meer in een huiselijke kring. Het valt haar op dat de jeugd met sociale media contact onderhoudt met elkaar. En er is altijd een golfbeweging geweest in de aantallen kerkleden. Henriëtte een boeiende vrouw die ondanks haar drukke werk, de tijd vrijmaakt voor een taak in de kerkgemeenschap.
Kiek de Vries november 2012, 40e jaargang
Acties in en voor de Grote Kerk Het toeristenseizoen is ten einde, maar de vrijwilligers nemen geen rust. Het blijft druk. Niet alleen met kerkelijke activiteiten, maar ook met acties om geld in het laadje te krijgen voor goede doelen en voor de Grote Kerk zelf. Tot eind van het jaar springen ‘Het Glazen Huis’, de Oliebollenactie en ‘Brand hout voor de Grote Kerk’ in het oog. Maar wat wil men met deze acties? ‘Brand hout voor de Grote Kerk’ “Het is ons onlangs weer gelukt om een groot bedrag voor onderhoud van de Grote Kerk te verkrijgen. Dit keer van de provincie. Maar deze € 258.000 zijn voor de kerk zelf, niet voor de cv-ketels die op springen staan. En omdat het tot nu toe niet lukt om elders hiervoor geld te krijgen, doen we een beroep op onze plaatsgenoten om ons te helpen warm de winter door te komen. Uit allerlei hoeken hebben we al mooie toezeggingen binnen, maar we zijn er nog niet. De ketels kosten € 60.000… Veel geld, maar het is dan ook wel een enorme ruimte die we draaglijk warm willen kunnen stoken. Zeker in december.” Aldus Wil Spanjer, die zich namens de SKME bezighoudt met de actie ‘Brand hout voor de Grote Kerk’. “De actie duurt tot het einde van het jaar en de formule is: u geeft, wij geven. Tegen elk bedrag staat een leuk presentje dat op Oudejaarsdag in de Hulpkerk tijdens een warme ontvangst opgehaald kan worden. Voor een tientje krijgt u een bosje hout om uw eigen huis mee te verwarmen, voor € 25 een fles wijn of mooie kaarsen. Voor € 50 krijgt u het hele pakket en voor € 100 een hartverwarmend boek. Geeft u € 250, dan loot u mee met een barbecue voor 20 personen. Wie wordt hier niet warm voor?” Doe s.v.p. mee en stort uw bijdrage op 1563.66.142, t.n.v. SKME, actie Brand hout. Dank u. Actie ‘Het Glazen Huis’ In navolging van de landelijke actie Serious Request wordt er einde dit jaar een Glazen Huis gebouwd in de Grote Kerk! “Onze actie duurt van 21 t/m 24 december. Wij halen geld op voor drie goede doelen van mensen uit de gemeente, namelijk ‘Sunshine House’, ‘Alle Beetjes Helpen’ en ‘Cité des Jeunes’”, zegt Ella Aberson, één van de mensen achter ‘Het Glazen Huis’. “‘Alle Beetjes Helpen’ geeft financiële ondersteuning aan scholen, scholieren en studenten in Noord-Sumatra (Indonesië). Wil Tjoa is hier al jarenlang de enthousiaste coördinator van. ‘Cité des jeunes’ geeft kinderen in de Democratische Republiek Congo een technische vakopleiding. De Volendamse pater Dick Zwarthoed is hierachter de drijvende kracht. En ‘Sunshine House’ is een Zuid-Afrikaans huis voor Aids-wezen. Daar ben ik zelf bij betrokken. Kortom, allemaal prachtige projecten waarbij geen cent aan de strijkstok blijft hangen. De Grote Kerk biedt de Glazen Huis-actie een sfeervol onderkomen waar regen, wind en sneeuw buiten worden gehouden en dit alles Pro Deo! Al het geld gaat direct naar de kinderen die het nodig hebben.” Ella: “In de Grote Kerk komt een glazen huis te staan dat Boon Edam en Kees Tol Glas leveren. Samen met leerlingen van de scholengemeenschap De Triade zetpagina 13
ten zij ‘m in elkaar. LOVE-radio en tv is er ook bij betrokken en gaat live uitzendingen maken. Ondertussen zijn er interviews, komen mensen spontaan langs met geld en zijn er optredens. Dit alles in een heerlijke kerstsfeer.” Heeft u zin om mee te helpen? Mail dan naar
[email protected]
De Oliebollenactie “Kunt u zich nog de oliebollenactie van het Bosvolk herinneren om geld voor het jeugdwerk op te halen? Wij bakken dit jaar ook oliebollen en geven het geld aan het fonds voor de cv-ketels onder de noemer ‘Warme oliebollen voor een Warme kerk’. Als het een succes is wordt het een nieuwe Edamse traditie.” Jan Harmsen is dol op oliebollen én gek op de Grote Kerk. Hij steekt daarom graag de armen uit de mouwen (met ca. 30 vrijwilligers) voor dit goede doel, en zorgt dat er op Oudejaarsdag tussen 9 en 4 uur gebakken wordt. Dit alles onder het toeziend oog van ervaren personen. “Er zijn al 12 mensen die zich spontaan hiervoor aangemeld hebben. Nu de rest nog!!! In de Stadskrant komt tegen die tijd een deelnameformulier, zodat we enigszins weten hoeveel oliebollen we moeten bakken. We krijgen een heerlijk recept en gebruiken de beste ingrediënten, dus dat moeten smakelijke oliebollen worden. Enne… proeven mag!” Ook zin om een uurtje te bakken of te verkopen? Bel of mail Jan Harmsen: 06-22926736.
november 2012, 40e jaargang
Edam in de tijd na de Hervorming - 2 In de zestiende eeuw werden de Nederlanden vooral door twee kwesties beheerst: de opstand tegen de Spaanse overheersers en de Reformatie. In 1568 begon de oorlog die tachtig jaar zou duren, maar in dezelfde turbulente tijd barstte ook een godsdienststrijd los. In een serie artikelen besteden we aandacht aan de religieuze ontwikkelingen die zich afspeelden in Edam en omgeving, mede gebaseerd op het proefschrift De classis Edam 1572-1650 van Dr. E. Geudeke en Geschiedenis van het katholicisme in Noord-Nederland in de 16e en 17e eeuw van L.J. Rogier. De eerste calvinistische predicatie In 1572 op de zondag na Sint Jan, 29 juni, volgens de toen nog geldende Juliaanse kalender, werd in de oude St. Nicolaaskerk van Edam de eerste calvinistische predicatie gehouden, hetgeen betekende dat de gereformeerde religie door het Stadsbestuur officieel werd erkend en de verkondiging van de nieuwe leer binnen de kerkmuren werd toegestaan. Enige dagen daarvoor had Edam officieel de zijde van de Prins van Oranje gekozen en keerde zich daarmede tegen de macht van de koning van Spanje en tegen het rooms-katholieke geloof. Of toen het kerkgebouw direct van “alle afgoderij gesuyvert ende gereynigt” was, is nog maar de vraag. Misschien zijn pas bij de grote brand in 1602 de laatste tekenen en herinneringen aan de Roomse godsdienst verdwenen. Wat bleef en wat werd er veranderd? In de nevelen van het verre verleden blijven vele vragen onbeantwoord. Zo ontbreekt het ons aan feitelijke kennis over de tijd van de hervormingen. Verdween toen opeens ook de r.k. liturgie en met name de viering van het Heilig Misoffer? Werden alle r.k. ceremoniën en heiligendagen onmiddellijk afgeschaft of ging dit geleidelijk? Wat gebeurde er bijvoorbeeld met de toediening van de sacramenten? De Protestantse kerken kennen
nu alleen nog de sacramenten van de Doop en het Heilig Avondmaal. Zouden de katholieken in Edam tot kort voor de overgang van de stad nog naar hun St. Nicolaaskerk hebben kunnen komen om daar de H. Mis bij te wonen? Stond pastoor Meindert Janszoon van Enkhuizen plotseling voor een gesloten kerkdeur? Satans Fluitenkast Muziek en zang zijn een essentieel onderdeel bij de religieuze bijeenkomsten, maar de specifieke roomskatholieke zang zal in 1572 of kort daarna wel niet meer tot klinken zijn gekomen in de gereformeerde kerken. Verdween opeens de Gregoriaanse zang en zweeg het orgel? Aan de vooravond van de hervorming was er sprake van een grote ontwikkeling in de kerkmuziek. Deze toonkunst stond in de Nederlanden op een hoog peil. Elke kerk van enige betekenis had een muziekgezelschap. Hoe was dit in Edam? Ook hierover weten wij niets. Tot aan de brand in 1602 zou de oude St. Nicolaaskerk zelfs drie orgels hebben gehad, hetgeen er op duidt dat de muziek in de kerk een belangrijke functie vervulde. Was het in 1572 onmiddellijk afgelopen met het orgelspel? Was het allemaal te frivool? Het orgel in de eredienst was volgens de nieuwe opvattingen ongepast en overbodig en zelfs door sommigen, streng in de leer zijnde mensen, Satans Fluitenkast genoemd. In Edam heeft het na de brand tot 1663 geduurd voordat er weer orgelklanken in de Grote Kerk werden gehoord. Omdat tijdens het herstel van de Grote Kerk voor de godsdienstoefeningen naar andere locaties moest worden uitgeweken, kreeg de Onze Lieve Vrouwekerk (Kleine Kerk) tijdelijk een belangrijke functie. Over het al of niet gebruik van een daar aanwezig orgel in die tijd is niets bekend.
“Calvinistische predicatie” in de St. Odulphuskerk te Assendelft, fragment (Pieter Jansz Saenredam, 1597-1665).
pagina 14
Gerrit Conijn en Jaap Molenaar
november 2012, 40e jaargang
Nieuws van de Diaconie Kom 11 november naar de kerk en vul onze boodschappenmandjes
Woensdag 7 november is het Dankdag voor Gewas en Arbeid. Vroeger werd er tijdens die dienst voedsel ingezameld voor zieken in de omgeving. Zo kwamen de aardappelen van de familie de Heer, de appels van de familie Rijswijk en de eieren van familie Bak voor in de kerk te staan. Dit jaar willen we als diaconie weer voedsel inzamelen: Zondag 11 november kunt u namelijk onze boodschappenmandjes vullen met producten voor de Dorcas voedselactie. Het doel van de Dorcas Voedselactie is om zoveel mogelijk voedselpakketten in te zamelen voor de allerarmsten in Oost-Europa en Afrika. Het ingezamelde voedsel wordt zorgvuldig uitgedeeld onder de zwaksten van de samenleving.
Een gezin kan van een voedselpakket een week eten. De afgelopen jaren was de Dorcas Voedselactie steeds een groot succes. Nog voor Kerst zullen de eerste 20.000 voedselpakketten in Oost-Europa door Dorcas worden bezorgd bij bijvoorbeeld ouderen, zieken en gehandicapten. Op 4 november worden tijdens de kerkdienst in de Lutherse kerk en in het Stolphoevekerkje de voedsellijstjes uitgedeeld en zal er gecollecteerd worden voor deze actie. Een voedselpakket bestaat uit de volgende houdbare producten: droge soep, Brinta, Liga, theebiscuit, limonadesiroop in blik, literfles zonnebloemolie, groenten in blik, witte of bruine bonen in blik, vruchten in blik, rijst, suiker, thee, macaroni, jam, lange kaarsen, tandenborstels en tandpasta. Neemt u de producten ook mee op 11 november? We hopen op een grote opbrengst! Namens de Diaconie van de kerkgemeente Edam en Volendam,
Henriette, Trudi, Maayke
Overzicht collectedoelen De eerste collecte is de diaconale collecte en altijd bestemd voor een bijzonder doel. Hierbij het overzicht van de collectedoelen voor deze “Venster-periode” met een korte toelichting. 4 november: Dorcas Voedselactie Dit jaar organiseert Dorcas voor de zeventiende keer de Dorcas Voedselactie. In de week van 4 tot en met 11 november wil Dorcas op meer dan 1.100 locaties voedsel inzamelen dat is bestemd voor de allerarmsten in Oost-Europa en Afrika. Bij deze actie zijn ruim 450 kerken, 550 supermarkten en 60 scholen betrokken. Ook wij doen mee door het inzamelen van levensmiddelen en door te collecteren (zie ook hierboven). 11 november: Dorcas Voedselactie Een tweede collecte voor de Dorcas Voedselactie. In honderden kerken in Nederland gaan Dorcasvrijwilligers voedselpakketten inzamelen, ook in onze kerkgemeente. Met de opbrengst van beide collectes kopen we nog extra voedselpakketten en betalen we mee aan verpakkings- en transportkosten.
9 december: Pastoraat, landelijke pastorale zorg. Omzien naar elkaar in situaties waarin mensen een weg zoeken in geloofs- en levensvragen. Gemeente- adviseurs worden geschoold om het geloofsgesprek op gang te brengen, te leiden en te trainen. 16 december: Congo-Bandundu. Het kerk In Actie project waarbij vrouwen in CongoBandundu worden gesteund in het ontwikkelen van activiteiten om hun levensstandaard te verbeteren. Het gaat om scholing, opvang, verbeteren van de landbouw en het opzetten van viskwekerijtjes en bakkerijtjes. Onze kerkgemeente heeft dit project drie jaren extra gesteund.
Tom Lagerburg
18 november: Stille hulp “Stille hulp”, de woorden zeggen het al. Hulp in stilte, zonder ruchtbaarheid, aan mensen binnen onze eigen kerkgemeente en de naaste omgeving. Altijd kortstondig om acute nood te lenigen. Soms met geld, soms met goederen maar altijd als het echt nodig is! 25 november: Diaconaat Pleegzorg uit huis geplaatste jongeren. Om uiteenlopende redenen wonen kinderen niet thuis en worden ze “uit huis geplaatst”. Die kinderen mogen we niet in de kou laten staan. Kerk in Actie steunt organisaties die deze kinderen opvangen. Ook dat is “Jeugd-diaconaat”. 2 december: Missionair werk, Kerk Kop van Zuid. Kop van Zuid is een pioniersplek van de Protestantse Gemeente Rotterdam. Op Kop van Zuid is het doel om te komen tot een christelijke gemeente en een plek voor bezinning. pagina 15
Ideële Kerstmarkt zaterdag 15 december Traditiegetrouw organiseert de Kerkgemeente Edam weer een ideële Kerstmarkt in de Grote Kerk, ditmaal Zaterdag 15 december a.s. van 10.00 tot 16:00 uur. Noteert u dat alvast in uw agenda. Meer details volgen in het volgende Venster. november 2012, 40e jaargang
Peter Piets
Een maandelijkse bijdrage van uw pastores uit Edam-Volendam
Dierbare mensen, De feestdagen komen er weer aan: Sint Maarten met een lampionnenoptocht, Sint Nicolaas met zijn zak vol cadeaus en dan is het alweer kerstboom optuigen en Oudejaarsavond! Wat gaat een jaar toch snel voorbij en zeker nu ik zelf de 40 lentes heb gepasseerd, lijkt het wel steeds sneller weer tijd voor kerstkransjes en oliebollen te worden. Hebt u dat nou zelf ook als ervaring? Voor wij echter de champagneflessen weer mogen gaan ontkurken, is het eerst nog een tijd van inkeer. Met Allerzielen op 2 november gedenken wij alle overleden gelovigen. Het is een belangrijk feest in de kerken, maar persoonlijk trek ik het breder; ik herdenk alle dierbare gestorvenen die dag. Sommigen van onze overledenen mogen dan misschien ongelovig zijn geweest (maar dat was de apostel Thomas tenslotte toch ook), maar dat mag geen reden zijn om hen niet te gedenken op deze dag van Allerzielen. Geloof is tenslotte lang niet altijd aan de buitenkant te zien. Gelukkig is de Heer liefdevol en barmhartig voor een ieder en kent God ons beter dan wij onszelf of anderen kennen. God oordeelt met oprechte trouw en nooit veroordelend. Luthers, Doopsgezind, synodaal Gereformeerd, Katholiek of van welke bloedgroep u dan ook mag zijn, eigenlijk zouden we één gemeenschappelijke viering moeten hebben om onze doden te gedenken. Hierbij zou ook plaats moeten zijn voor hen die (helaas) de band met de kerk hebben verbroken. Eens per jaar komen wij samen op de kerkhoven en zegenen de graven en tevens noemen wij de namen van de gestorvenen van het afgelopen jaar. In ons hart dragen wij ook diegenen mee met wie wij ons verbonden weten. November zal een maand zijn waarin de gure najaarsstormen weer flink huis zullen gaan houden. Heerlijk is het dan om er ’s avonds niet meer op uit te hoeven en met een goed boek te zitten lezen terwijl de regen tegen het venster (!) slaat. Dan is het weleens minder leuk om in de kerk te werken en weer een ellenlange vergadering te hebben. Dan is het prettig om te weten waarom je de donkerte en kou weer door moet gaan. Je levert je bescheiden bijdrage om het Koninkrijk van God gestalte te geven hier en nu op aarde, zowel voor de Heer zelf alsmede voor de mensen. Daarbij beseffen dat het leven niet slechts het heden omhelst, maar tevens verleden en toekomst, is niet altijd vanzelfsprekend. Met de feestdagen ervaar je het gemis van je overleden dierbaren misschien nog wel het sterkst. Hoe mooi is het dan hen met Allerzielen te gedenken met liefdevol gebed en fijne herinneringen. De kilte en somberheid van buiten wordt verdrongen door de warmte in ons hart van binnen. En ach, niet al te somber zijn de komende periode waarin de bladeren weer gaan vallen: het vooruitzicht op pepernoten en banketstaven en overal blije kindergezichten en gezellige kerstverlichting drijven de duisternis ver van ons heen. Amen!
Peter Piets Pst.
Poëzie-estafette
Hermien Douwma
Als we over het bestaan van licht, alles wat bloeit en groeit, de dieren en mensen nadenken, kunnen we deze schepping aan God toeschrijven of denken dat dit zomaar ontstaan zou zijn, m.a.w. we krijgen een aantal jaren om ja wat? te doen. Ik ben blij met mijn geloof en het vervolg waarop we mogen vertrouwen. Vandaar dit gedicht.
Hermien Douwma Ik geef het stokje door aan Mieke Veenboer.
Ik heb mij wel eens afgevraagd: ben ik hier zo maar tot aan een bepaalde dag, tot aan een bepaald uur en houdt dan alles plotseling op? Dat heb ik wel eens gedacht. Als ik mijn ogen sluit, houdt dan alles op? Waren die handvol jaren de bedoeling van mijn hele bestaan? Als je er even dieper over denkt, voel je ineens dat er meer is: Dat de God van hemel en aarde met zijn kostbaarste en meest geliefde schepselen andere bedoelingen heeft, dan alleen luttele jaren leven op een aarde waar vrijwel altijd onvrede en tegenstrijdigheid heerst. Toon Hermans
pagina 16
oktober 2012, 40e jaargang
Raad van Kerken Secretariaat: Helma de Vries, Achterhaven 39, 1135 XS Edam, tel. 372969 – e-mail
[email protected] Penningmeester: Henri Kalk, Kapsteeg 5, 1135 WR Edam, tel. 371297 - Postbank: 2637888
De agenda van Noord-Holland Wilt u weten wat er op kerkelijk gebied te doen is in onze provincie? Een groot aantal activiteiten van andere gemeenten, parochies en aanverwante organisaties in de reregio vindt u op de sites www.pkn.nl of www.bisdomhaarlem.nl Landelijk Ook landelijk biedt de Raad van Kerken u veel informatie op kerkelijk gebied. U vindt de landelijke raad op: http://www.raadvankerken.nl/ PROGRAMMA 2013 RAAD VAN KERKEN EDAM – VOLENDAM In de vergadering van 26 september j.l. besprak de Raad het programma voor het komend jaar. Er werd uitgebreid gesproken over het programmaonderdeel ‘Lichtjestocht’. Dit idee werd ingebracht door Tineke Siebrecht. De raad besloot haar voorstel over te nemen en de lichtjestocht in het jaarprogramma 2013 op te nemen. De lichtjestocht is een avondwandeling langs de Edamse kerken waarbij tijdens de wandeling iets gebeurt en natuurlijk ook in de kerken die bezocht wor-
den. Het is de bedoeling dat de tocht ongeveer anderhalf uur duurt. Deze wandeling, hoe kan het anders, wordt opgeluisterd door fakkels en muziek. Ook de Volkskerstzang kwam ter sprake en meer in het bijzonder de naam Volkskerstzang. Er waren enkele leden van de Raad die deze naam een beetje een oubollig karakter vonden hebben. Nadat er diverse namen over de tafel gingen werd uiteindelijk besloten vanaf nu de kerstzang te houden onder de naam ‘Kerstzang voor iedereen’. • • • • • • •
6 januari – Lichtjestocht 20 januari – Oecumenische viering in de RK Nicolaaskerk met medewerking van het koor Holy Sound 1 maart – Wereldsgebedsdag; avondviering in de Doopsgezinde Vermaning 18 mei – Pinkstervuur; avondviering bij de Grote Kerk Mei/juni – een Oecumenische fietstocht onder het motto ‘Bij elkaar in de kerk kijken’ (voornemen) 22 september – Vredesdienst in de Grote Kerk 17 december – ‘Kerstzang voor iedereen’, in de Grote Kerk
Ronkend de Vredesweek uit
Vlnr. Teun Keijzer, John van Voorst, Rien de Vries, Jacco Huber, Ludo Voorn, Pastoor Petros Berga, Simon Ruitenberg, Wil Mastenbroek, Marijke de Fraiture, Jan Radder, Alfred de Jong, Gert Radder, Sander de Jong en Willem Brommersma.
De vredesweek werd op ronkende wijze afgesloten op zaterdag 29 september. Een initiatief van Teun Keijzer en Rien de Vries, een motortoertocht door Noord-Holland langs vele mooie kerken. We verzamelden ons ’s morgens om 9:00 uur bij de RK nendoor naar Schagen (waar geluncht werd). Op de Kerk aan de Voorhaven. Na koffie en gevulde koek ver- bochtige Westfriese Omringdijk (langs dorpjes zoals trokken we met 14 deelnemers en 13 motoren. Pastoor Eenigenburg en Krabbendam) kon ieder naar hartenlust Petros Berga zat achterop bij Ludo Voorn. Teun Keijzer zijn bochtentechniek verfijnen. Via Bergen en Egmond reed voorop en oud (motor)-agent Simon Ruitenberg werd de Noord-Hollandse kust gevolgd en ter hoogte sloot de rij. Zij konden met elkaar via portofoon contact van Castricum werd weer de terugtocht richting Edam houden voor het geval er pech of ander oponthoud zou ingezet. Eind van de middag terug in Edam werd afsluiontstaan. Via de IJsselmeerdijk ging het richting Hoorn, tend nog wat gedronken en nagepraat in de Grote Kerk. waar de Koepelkerk werd bezocht. Daarna werd de Al met al een heel geslaagde tocht en wie weet het betocht vervolgd naar Enkhuizen, Medemblik en toen bin- gin van een jaarlijkse traditie.
Jacco Huber pagina 17
november 2012, 40e jaargang
Doopsgezinde Gemeente Edam Kerkgebouw: “De Vermaning”, Jan Nieuwenhuyzenplein 6, 1135 WV Diensten: 10.00 uur, elke eerste en derde zondag van de maand Er is geen vaste predikant, de diensten worden door verschillende voorgangers geleid Voorzitter: H.A.J.O. Schaap, Molenwerf 5, 1135 GM, tel. 0299-371946,
[email protected] Koster: J.B.G. Ottenhof-Günther, 0299-372745
Hoe gaat het intussen met de Doopsgezinden van Edam? Goed Hoewel wij dus geen vaste voorganger meer hebben wordt het voorgaan in de diensten mooi verzorgd door een min of meer vast gezelschap predikanten. Zodoende ontstaat een wisselende invulling van de dienst die boeiend en stimulerend is. Heel blij zijn wij met Aviva Boissevain die ook volgend jaar weer iedere eerste zondag van de maand de dienst komt verzorgen. Mooie bijeenkomsten zijn dat, met heel menselijke preken die goed aansluiten bij zorgvuldig gekozen Bijbelteksten. De diensten worden goed bezocht door een nogal eens in samenstelling wisselende groep mensen die met elkaar Gemeente willen zijn. Elke eerste en derde zondag Elke eerste en derde zondag van de maand komen we samen. En een ieder is natuurlijk van harte welkom. Henk en Jopie Ottenhof zijn het centrum van de activiteiten in en rond het kerkgebouw. Van het gebouw wordt veelvuldig, op gepaste wijze, gebruik gemaakt en dat komt alles en iedereen ten goede. De Open Monumentendag samen met Oud Edam was ook weer een waardevol evenement. Het mooie B en T orgeltje uit 1903 wordt regelmatig door de firma Bakker en Timmenga uit Leeuwarden onderhouden. Nogal wat Edammer organisten spelen er graag op.
Filmhuis Edam
Foto B en T orgel van de website
Zelfstandigheid en onafhankelijkheid In de sfeer en mentaliteit van onze Gemeente heeft zelfstandigheid n onafhankelijkheid altijd veel nadruk gehad. En dat is nog steeds zo en dat weten we te bewaren. In de gedachte dat niemand een ander fundament kan leggen dan er al ligt – Jezus Christus zelf. 1 Korintiërs 3 : 11
Hajo Schaap.
Filmhuis Grote Kerk Edam: Elke tweede donderdag van de maand films van bijzondere cineasten of films met een inspirerend thema. Entree € 4.00. Kosterij Grote Kerk, 20.15 uur.
Eerste film van het nieuwe seizoen groot succes! Op een zeer druk bezochte filmavond op 11 oktober jl., de start van alweer het zevende seizoen, heeft ds. Juup van Werkhoven het eerste exemplaar van het jaarverslag 2011-2012 in ontvangst genomen (zie foto). Zij vertelde bij deze gelegenheid dat zij de film Intouchables (waarmee het Filmhuis dit seizoen opende) treffend aan vond sluiten op het thema van het kerkelijk jaar: Ontmoeten en Verbinden. De film werd inhoudelijk goed ontvangen en liet bij de 64 (!) aanwezigen een warm gevoel achter. De eerder aangekondigde film Submarine voor 8 november gaat niet door. In plaats daarvan de film Fishtank, geregisseerd door Andrea Arnold. Engeland, 2009
pagina 19
november 2012, 40e jaargang
Kerkg K geme eente Edam m Pre edikant: ds. Juu up van Werkhovven-Romeijn, Grrote Kerkstraat 21,1135 2 XR Ed dam. Tel: 06-23042861. E Email: predikant@kerkgemeen nte.nl Voorzitte er: mw. Joke Roodhart, Botter 1 11,1132 EZ Vollendam. Tel:350 0517 Scriba: S dhr. Henri Kalk, Kapstee eg 5, 1135 WR Edam. Tel. 371 1297 Postadres: Postbu us 159, 1135 ZL L Edam Rabo obank: 31.56.22 2.059
Me eeleven Wo oensdag 17 oktober overleed na een n slopende ziekte z Ch hristiaan (Kicck) Slot. “De cirkel is rond d” staat er boven de rouwbrief, want w nog ma aar een paar weken gele eden verhuisde hij va an Monnicke endam naar zijn geboorte ehuis w zijn vrouw Bettyy (lid bij de werf in Edam. Wij wensen van de Nicolaa ascantorij) en n de kinderen n veel sterkte e. nteleden die zeer ernstig ziek Er zijn zorgen om gemeen zijn n, wij noem men hier me et name Gea G Kuiper-B Boelhouwer, maar ook de zieke en die niet met m name zijn n geacht en gebed den. noemd vragen onze aanda He erfst De e herfst is oo ok in de seizo oenen van de kerk merkb baar. De e lezingen staan s in novvember in he et teken van de oogst. En dan denk je niett alleen aan de oogst op p het nd maar ookk aan de oo ogst van ee en mensenle even. lan Wa aar heb je voor gewerkt? ? Wat is er terecht geko omen van alle drome en en verwacchtingen?
de zondag z is err dan om bij te komen. Maar M missch hien lukt het wel een n keer per m maand of een n paar keer per ? En is he et dan niet g gezelliger als s (groot)oud ders jaar? met hun (klein) kinderen k op dezelfde zon ndag in de kerk k zijn? ? Wij zullen dan zorgen voor een aa antrekkelijk prop gram mma. Dat iss makkelijk g gezegd, maa ar er moet wel wat gedaan. De e kinderneve endienstleidin ng is bereid om op de d familiezon ndagen zich h extra in te zetten om een e aparrte groep vo oor peuters en kleuters te vormen, we zijn heel blij mett de enthoussiaste leiding g en we hebb ben oi materiaal aangeschaft. Drie mannen uit de gemoo mee ente willen zich graag inzetten vo oor de 12 plus p jeug gd. En met bijna 11 jonge eren die eers ste zondag was w het duidelijk, d er is i genoeg be elangstelling.. Geweldig!
He et jaar neigt zich z tot stille groet he et rijpt een zo omer lang tott zin, nu u in de herfst houdt het zic ich in en n spreekt uit volheid: v God d is goed. Tussentijds 186 6
Fa amilieviering gen Fa amilieviering, dat wil zegg gen een vierring voor de hele fam milie. Voor ie edereen, voo or jong en oud. Voor traditionele gezinnen en voor alle eenstaanden n en mensen n die nk aan de gescheiden vader v anders samenwonen. Den e zijn kinderren in het weekend w dat zijn kindere en bij die hem zijn meeneemt naar de d kerk. De geloofsoverd g racht opt niet meerr altijd via de e ouders, dus bij familie denk loo je ook aan om ma die haar kleinzoon mee m naar de kerk neemt. et was gewe eldig om op 7 oktober zo oveel “familie” te He zie en in de kerkk. De boodsschap was overgekomen o n: we begrijpen dat het er vaakk gewoon niet van komt om e gaan. Het is door de we eek al zo dru uk en naar de kerk te pagina 20
Dien nsten in nov vember Zondag 4 novem mber is er we eer een famiilieviering, in n de herse Kerk. De dienst sstaat in hett teken van de Luth oogs st. De peute ers horen he et verhaal van v Frederik de muis s die wel zo onnestralen e en kleuren en e mooie wo oorden verzamelt voor v de wintter, maar ge een eten. Jo ozef kom mt op bezoekk in de Kinde ernevendiens st en vertelt hoe h hij door d verstand dig beleid va an de jaren van goede oo ogst gebrruikt heeft kunnen make en om de jarren van slecchte oogs st door te ko omen. De dia aconie vraagtt aandacht voor v de voedselactie v van Dorcass. De jongere en starten in de kerk k maar gaan daarna op speurtocht. Zondag 18 nove ember vieren n we het Heilig Avondma aal. e Kerk, lopen nd. Dat wil zegz Dat doen we in de Lutherse aar voren kom mt om brood d en wijn te onto gen dat ieder na vang gen. Een pra achtige geb baar van gelloof en vertrrouwen n: opstaan, op o weg gaan n en brood en e wijn ontvvangen om ons te stterken op on nze levenswe eg. Zondag 25 nove ember, de laa atste zondag g van het kerrkeaar herdenke en we in de Grote Kerk de d gemeente elelijk ja den die het afge elopen jaar zzijn gestorve en. We noem men hun namen en steken s voor hen een kaa ars aan, lich ht in de duisternis! d D Daarna kan ie edereen een n kaars aanssteken voor hun overleden gelie efde(n). novvember 2012 2, 40e jaarga ang
Alss jouw naam klinkt zie e ik even hoe je liep en wat w je zei wa at er altijd is gebleven g van n jouw leven n diep in mij. Nu u jouw naam klinkt kom mt tot leven hoe je mij hebtt mee gemaa akt me ee geschape en, weggegevven mijjn bestaan hebt aangeraakt. Alss jouw naam klinkt strroomt er wate er uit mijn ogen, door d mijn zie el onze dromen, plannen p voor later, tijd d die in het water w viel nu u jouw naam klinkt verrwacht ik ond der onze levens ee ens een han ook al voelt nu alles zonderr Go od brengt onss eens weerr in verband (d dichter onbekkend)
Do oopdienst Zo ondag 2 dece ember is er weer w een doo opdienst. De e Heilige e Doop zal worden w bedie end aan Feline Veerman n, geboren op 5 me ei 2012, dochter van Tam mara en Tho omas eerman-Prijs.. We verheu ugen ons met de ouderrs op Ve een betekenisvvolle viering. Ge espreksgroe epen Do onderdag 15 5 november is alweer de d derde bijjeenkomst in de se erie “Geloof en e …”. Na Geloof G en Po olitiek P nu ee en ontmoetin ng tussen Geloof en Geloof en Poëzie en Actualiteit. Dat D betekentt dat we ons laten leiden door wa at in die weekk rondzingt in n de krant. Kijk K op de we ebsite voo or het actuelle onderwerp p of geef u op o voor onze digitale e kerkbrieve en bij kerkkbrief@kerkg gemeente.nl. We ontmoeten elka aar in de Hullpkerk om 20 0.00 uur. Do onderdag 29 november is i er in de on ntmoetingsru uimte achter de Lutherse Kerk ee en gespreksa avond voor dertid ma is “Hoe vier je Kersst”. Wat bete ekent gers. Het them erst voor jou? ? Hoe vier je e het? We kijken k naar kerstk Ke verhalen, kersstliedjes, ke erstgebruiken n, kerstversieringen… We begiinnen om 20.00 uur.
Graa ag een ma ailtje naar p predikant@ke erkgemeente e.nl, zoda at ik weet ho oeveel eten ikk moet inslaa an… Kerk k-op-Schoot viering De eerste e Kerk-op-Schoot viering voor ouders o met kleik ne kinderen k zou u zijn op zo ondagmiddag g 18 novem mber 2012 2, maar….w wat ik als buitenstaander niet wist is dat Sint in Edam op p een zondag aankomt! Voor jonge kink dere en is het besslist te veel gevraagd om Sint te begrroeten en e dan ook nog n naar de kerk te gaan n. Sint Nicola aas is weliswaar w een n heilige, ma aar toch… Vandaar V dat we de Kerk-op-Scho K oot viering vverplaatsen naar n het nieu uwe jaar. Jullie horen n z.s.m. wann neer. Age enda • 4 november familieviering f g in de Luthe erse Kerk. Er E is “Kom in de Kring” K voor p peuters en kleuters, k Kind dernevendienst n en jongerenviering. De jongeren j beg ginnen n in de Lutherse Kerk maar gaan daarna op fo otospeurtocht. s • Donderdag D 15 novembe er 10.00 uur in de Luthe erse Kerk, K Bijbelkring. We lezzen samen de d tekst voorr de komende k zon ndag. • 15 1 novemberr 20.00 uur in n de Hulpkerk een gesprrek, een e ontmoetiing tussen “G Geloof en Ac ctualiteit”. • Zondag Z 18 november n 17 7.30 uur eetcatechese voor v jo ongeren in de d pastorie: H Heilig? • 22 2 november 20.00 uur, Geloofscurs sus (Belijden niscatechese) c in n de pastorie e. • 29 2 novemberr 20.00 Gesp preksgroep “Rondom “ 30 0” in de d Lutherse Kerk. K khoven-Romeijn ds. Juup van Werk “Op pmaat 2”, stu udiedag ove er het nieuw we Liedboek k Op zaterdag z 6 oktober o 2012 2 werd de tw weede studied dag geho ouden over de consequenties voor kerkmusici van v de komst k van het nieuwe L Liedboek. Ne et als eenzellfde dag in 2011, wa as deze stud diedag volledig volgeboe ekt. Het nieuwe Lied dboek, dat in n mei 2013 verschijnt, v za al in muz zikaal opzich ht veel dive erser zijn da an het huid dige Lied dboek. Tijden ns het ochtendprogramma konden de deellnemers ookk uitgebreid kennismake en met nieu uwe kerk kmuziek in he et algemeen en met nieu uw liedreperto oire in he et bijzonder.. De middagsessie kende 5 worksho ops: orge elbegeleiding g en het nie euwe Liedbo oek, pianobe egeleiding in de liturrgie, de canto orij nieuwe-s stijl, basiscursus canttor, praktisch he vragen.
Jo ongeren Ee etcatechese, dat wil zeg ggen samen eten en sa amen pra aten. Deze keer k op zonda ag 18 novem mber, in de pastorie om 17.30 uur. Sint komt aan in Eda am. Sint dat beteb kent heilige (ssaint). Wat iss een heilige e, ook voor jou?
pagina 21
novvember 2012 2, 40e jaarga ang
De dag werd afgesloten met een vesper waar ook weer nieuwe liederen werden gezongen. Twee van onze organisten, Nico Vriend en Frans Koning, hebben aan deze dag deelgenomen. Schone hulpkerk? De kerkrentmeesters zoeken vrijwilligers die mee willen helpen om de Hulpkerk schoon te maken. Wie wil? Graag contact opnemen met Jan Daniël Hooijberg, tel 371402. 45% van de Nederlanders is vrijwilliger! Binnen de Protestantse Kerk zijn 100.000 vrijwilligers betrokken bij diaconale en pastorale zorg. Na dit gelezen te hebben, durfde ik bijna deze oproep niet te plaatsen. Toch wil ik u vragen of er nog vrijwilligers zijn die een paar keer per jaar een kostersdienst willen vervullen. U mag aangeven in welke kerk of in alle drie onze kerken. U krijgt een keurige beschrijving van wat de taken inhouden. Er zijn altijd twee kosters aanwezig. En u wordt de eerste keren met een ervaren koster ingeroosterd. Het gaat o.a. om de verwarming aanzetten, de verlichting, geluid, liturgieën uitdelen, stoelen ordenen enz. Bij bijzondere diensten is er een koffieschenker aanwezig, en e.v.t. nog een derde koster. Binnenkort wordt het nieuwe rooster voor het komende jaar 2013 gemaakt, en ik hoop dat ik u een beetje enthousiast heb kunnen maken om ook vrijwilliger te worden. U kunt zich opgeven bij de kerkrentmeesters: Janny Slegt, tel. 371241 email:
[email protected] of Erica Houtgraaf, tel. 368663 email:
[email protected] Oproep verloting ideële kerstmarkt. Wij, Erica Houtgraaf en Terry Regter organiseren, zoals elk jaar weer een verloting voor een goed doel in een stand op de ideële kerstmarkt op 15 december a.s. Wij zijn op zoek naar leuke, grappige en mooie presentjes voor deze verloting. Als u nog iets op zolder in de schuur of garage heeft staan voor het goede doel, neemt u dan kontakt op met Terry Regter. In principe is alles welkom als het nog in goede staat is en niet al te groot van formaat. Wij hopen van harte dat u iets leuks voor onze tombola beschikbaar stelt. Alvast bedankt. Het telefoonnummer van Terry is: 351513. E.mail
[email protected]
Taxidienst Iedereen kan altijd gehaald en gebracht worden. Wel verzoeken wij u om dat alvast door te geven op zaterdag. Tevens zoeken wij nog wat chauffeurs. Voor meer info: Rien de Vries tel: 06 22-9483 05. datum Taxidienst telefoonnummer 04-11 H. Eijk 371939 11-11 J. Bak 371580 18-11 T. Buiten 366722 25-11 C. Rijswijk 06-53173149 02-12 A. Aberson 350988 09-12 B. v Dillen 367147 Collectes uit de Eredienst Datum Kerk Diaconie 09-09 € 142,22 € 154,67 16-09 € 172,58 € 196,65 23-09 € 240,87 € 240,87 € 555,67 € 592,19
Doel Kerk Moerwijk Vredesweek Pax Christi, R. van Kerken
Bloemen uit de Eredienst 23-09; Fam. Tineke en Ronald Visser, B. Versteeghsingel 13 30-09; Fam. J. van der Spek, P.Taemszstraat 2 07-10; Mw Gea Kuiper-Boelhouwer, G.A. Brederodestr 63 14-10; Fam. R. van der Spek, Watermolen 2 Verjaardagen van onze senioren 07-11 mw. L. de Haan-Jansen; Ye 18 07-11 mw. G.M. Schaatsbergen-Plas; P. Pietersstr 13 10-11 hr. R. van Garling; G. van Heemskerkstr. 1; Oosthuizen 14-11 hr. T. Stelling; W. Pontstraat 29 18-11 hr. G.C. Dekker; Ye 29 23-11 hr. J. van der Spek; P. Taemszstraat 2 25-11 hr. C.J. Kraaij; P. Pietersstraat 1/k222 25-11 mw. B. Stelling-ter Velde; W. Pontstraat 29 25-11 hr. R. Boonstra; Langemeerstraat 37 26-11 hr. C. Springer; P. Pietersstraat 1/k122 27-11 mw. T. Pranger-Wolff; De Koggehoorn 7; Oosth. 28-11 hr. S.W. Zwiers; Doelland 7 29-11 mw. A. de Boer; J.M. Osterlinghstraat 33 U allen een fijne dag gewenst! Mededelingen Kerkelijk Bureau Overleden: 20-09-2012: Cornelis Marten Mus; 74 jaar Ingekomen: hr. C. Boes; Achterhaven 76 hr. R.M. van Selm; Watermolen 35
Verloting tijdens ideële kerstmarkt
pagina 22
Verhuisd: mw. I. de Boer-Rijzinga; van: Ye 40; naar: P. Pietersstraat 1/k302 mw. M.A. Bak; van: Groot Westerbuiten 13; naar: Aalsterweg 38; Eindhoven hr. C. Bak; van: Groot Westerbuiten 9; naar: P. Nuytsstraat 13; IJmuiden mw. E. Tump; van: Joh. Fabriciuskade 14; Wageningen; naar: Zeedijk 3 november 2012, 40e jaargang
Rooms-Katholieke Kerk Pastorie: Voorhaven 126, 1135BV Edam, tel 371765 (werkdagen 14-16 uur) Pastoor: P. Berga Sorballa, mobiel 06-55175706 Vice-voorzitter: C.G. Veth, tel. 373264 Secretaris: S.P.M. Ruitenberg, tel.06-83225048 Penningmeester: Nico Günther, tel. 372138 Postgiro: 288809 t.n.v. RK parochiebestuur Edam www.parochieedam.nl e-mail:
[email protected]
Wij vragen uw gebed Voor onze zieken thuis en in de zieken- en verpleegtehuizen; dat zij door Gods Geest gesterkt worden; dat wij hun lijden verlichten en draaglijk maken door onze aandacht en oprecht medeleven. Voor onze dierbare overledenen Cor Tol en Ria Wildenburg-de Lange; dat zij voor altijd mogen zijn ingegaan in de vreugde van hun Heer Allerzielen Op zondagochtend 4 november zal om 10:00 uur de Allerzielenviering plaatsvinden. Tijdens deze viering gedenken we al onze dierbare overledenen en in het bijzonder hen die het afgelopen jaar van ons zijn heengegaan. Na de viering zal er op de R.K. begraafplaats nog een korte herdenkingsbijeenkomst zijn. Na afloop van de bijeenkomst op de begraafplaats bent u van harte welkom in de Burghwall, daar staan koffie en broodjes voor u klaar. We noemen hierbij de namen van degenen van wie we het afgelopen jaar afscheid hebben moeten nemen: Frans Hoens 52 jaar Truida van Beers-Smit 75 jaar Leontine Taam-van Poorten 44 jaar Toos Oudejans-van Beers 84 jaar Arie Everaars 65 jaar Henderica Nieuwendijk-Visser 94 jaar Alida Kunst-Tol 94 jaar Margaretha Greuter-Woestenburg 82 jaar Jan van Beers 89 jaar Jaap de Lange 78 jaar Hilda Baart-Horvat 89 jaar Annie Eeltink-van Eijk 91 jaar Truus Gunther-Tjeertes 82 jaar Cor Tol 77 jaar Ria Wildenburg-de Lange 60 jaar Vieringen in de Meermin RK kerk 08 nov: 16.00 uur Viering Raad van Kerken 14 nov: 10.30 uur Woord- en Communieviering 22 nov: 16.00 uur Viering Raad van Kerken 28 nov: 10.30 uur Woord- en Communieviering
pagina 23
Het jaar rond met Sint Nicolaas In het komende jaar worden er allerlei bestaande en nieuwe activiteiten georganiseerd in onze parochie. Een overzicht en nadere toelichting hierop vindt u op pagina 8 van dit Venster. We hopen op de deelname van vele parochianen om inspiratie op te doen en om ons geloof te verdiepen en te versterken. Mededelingen van het Parochiebestuur Welkom nieuwe bestuursleden Wij zijn bijzonder verheugd dat wij het bestuursteam hebben mogen uitbreiden met maar liefst drie nieuwe leden! Een hartelijk welkom aan Johan Laan, William van der Meer en Patrick Leeflang. Alle drie jonge mensen, ieder met hun specifieke kennis en ervaring. De komende tijd zullen wij gezamenlijk werken aan een functieverdeling. Wij zijn nu in afwachting van hun officiële benoeming door de bisschop. Veel succes met jullie nieuwe functies. Regionale bestuursvergadering Op maandag, 15 oktober, vond de regionale vergadering plaats. Vertegenwoordigers van de besturen uit Volendam, Monnickendam en Edam waren aanwezig. Gesproken werd o.m. over het verzoek van het parochiebestuur uit Ilpendam om tot de Regio de Dammen toe te mogen treden. Hoewel de besturen niet onsympathiek staan tegenover dit verzoek, moeten wel enkele belangrijke aspecten nader worden uitgewerkt. Hierbij moet dan o.a. worden gedacht aan de pastorale bediening en de financiën. Uit het verslag van de pastores bleek onder meer dat de verschillende regionale werkgroepen gestalte beginnen te krijgen en gaan functioneren, hetgeen heel bemoedigend genoemd mag worden. De Parochiële Onderscheiding U heeft er toch wel aan gedacht een voordracht te schrijven voor iemand die, naar uw mening, in aanmerking zou moeten komen voor een onderscheiding? Weet u iemand maar bent u er nog niet aan toegekomen de commissie dit te laten weten, haast u dan. Een briefje aan het POC is voldoende.
november 2012, 40e jaargang
Het knielkussen Naar aanleiding van de vraag of er mensen zijn die iets meer weten over het gebruik van deze kussens. Kregen wij een leuke reactie. Mochten er nog meer mensen zijn die hier over iets kunnen vertellen, laat ons dat even weten. Schrijft u ons een briefje of een email (
[email protected])? Zijn er onderwerpen die u onder onze aandacht wilt brengen, informeer ons dan tijdig. Wij bespreken die dan in onze vergadering van 19 november.
Cor Veth Geboorte
We feliciteren Alessandra Maselli en Matthias Tissingh met de geboorte van hun zoon Ilias Jan Alfonso Tissingh. Ilias is het broertje van Azzurra en is geboren op op 21 september 2012.
Patrick en Merith Leeflang zijn de trotse ouders van Sara Leonore Leeflang. Sara is geboren op 24 september 2012. Namens onze parochie van harte gelukgewenst ! Mededelingen van het KVG 3 november: Sam’s kledingactie Het is een traditie dat het KVG begin november een inzameling van kleding en ander textiel houdt voor Sam’s kledingactie. Ook dit jaar worden er weer flyers verspreid. Ieder jaar is het weer een mooie dag waarop heel veel vrijwilligers langs de huizen gaan om de zakken met kleding op te halen. En zoals dat ook gaat, zijn er ieder jaar weer nieuwe mensen nodig om dat team pagina 24
van ophalers te versterken. Jos Has weet er alles van en u kunt haar bereiken op tel. 371178. 28 november: Kerstversieringen maken Vanavond gaan we kerstversieringen maken. Er kan gekozen worden uit drie dingen, waarbij we creatief met kleuren bezig kunnen zijn. Allereerst is daar een placemat met een kerstwens er op. Ook kun je kiezen om een mooie grote kerstkaart te maken. Er zijn een paar mooie afbeeldingen uitgezocht. Met dezelfde afbeeldingen kun je ook een grote platte kerstbal maken om op te hangen of ook om als kerstkaart te versturen. Iedereen kan deze dingen maken, het is eenvoudig werk, maar het resultaat is verbluffend. Van tevoren aanmelden is noodzakelijk in verband met de aanschaf van materiaal. Opgeven kan bij Els Greuter of Betsy Zwiers. Aan de introducees vragen we een bijdrage van € 3,50. Zoals gewoonlijk beginnen we om 20.00 uur in de Burghwall. 19 december: Kerstviering We beginnen deze avond met een viering in de kerk om 18.00 uur. Daarna gaan we naar de Burghwall voor de verdere avond. Een sfeervolle avond met het duo Kees en Hans onder het genot van koffie met wat lekkers; een fijne voorbereiding op de komende Kerst. Opgeven voor deze avond bij Els Greuter of bij Betsy Zwiers voor 10 december. Donateurs zijn welkom als introducee. De kosten zijn voor leden € 5.- en voor de donateurs € 8.50. Taxivervoer Ria v.d.Waart tel. 368049 In Memoriam: Ria Wildenburg – de Lange Op donderdag 27 september is Ria Wildenburg – de Lange na een kort ziekbed niet onverwacht overleden op de leeftijd van 60 jaar. Ria was het jongste kind in een groot gezin en met haar verstandelijke beperking was zij een lief en blij kind: het zonnetje in huis. Ze is thuis blijven wonen tot haar 37ste jaar. Daarna heeft zij in verschillende instellingen gewoond en was daar ook zeer geliefd. In de familie was ze bij feestjes de gangmaker; ze hield van muziek en zang. Het hoogtepunt in haar leven was toen zij zes jaar geleden trouwde: de dag van haar leven. Het stadhuis in Purmerend zelfs te klein voor alle familieleden en vrienden die bij dit huwelijk aanwezig waren. Een groot feest. Zij had samen met haar man een eigen huisje, waarin zij begeleid woonden. Toen zij ziek werd, was er helaas geen hoop meer op beterschap. Op maandag 1 oktober hebben we in een uitvaartviering die bij haar paste afscheid genomen. Ook hier waren weer veel familieleden en vrienden aanwezig. Daarna is zij op ons parochiekerkhof in het familiegraf bij haar ouders begraven. Ria, rust in vrede, we zullen je missen.
november 2012, 40e jaargang
MOV-groepen Noord-Holland bijeen op Missiedag Op 13 oktober organiseerde het bisdom HaarlemAmsterdam een Diocesane Missiedag in het Heiligdom Onze Lieve Vrouwe ter Nood in Heiloo. Voor deze bijeenkomst waren alle werkgroepen Missie, Ontwikkeling en Vredesopbouw van het bisdom uitgenodigd. Namens onze parochie deden Elly Huider, Lambert Jordens en Nico van Straalen mee; samen met Henk Bak uit Monnickendam vertegenwoordigden ze de regio de Dammen. Namens het bisdom waren Matthieu Wagemaker pr., missie-secretaris Evert Veldman en bisschop J. Punt aanwezig. De bedoeling van de dag, die jaarlijks gehouden wordt, is om elkaar te inspireren door ervaringen uit te wisselen en feedback te geven aan de leiding van het bisdom. Een opvallend onderdeel van het programma waren de verhalen van de bisschop van Miao, India, Mgr. George Pallipparambil sdb. (zie foto). Zijn bisdom is gelegen in het uiterste noordoosten van India. Het bisdom omvat veel afgelegen dorpen die alleen te bereiken zijn via bergweggetjes. Hij vertelde hoe de missie in zijn bisdom aangepakt werd: niet door veel te preken of te evangeliseren maar door praktische zaken voor de mensen te regelen zoals scholing en gezondheidszorg. Hij vertelde: “Ik was in een afgelegen dorp, 72 uur lopen vanaf de dichtstbijzijnde stad, en ik zag dat van heinde en verre mensen naar het dorp gekomen waren om zich te laten dopen. Alle mensen verzamelden zich in het midden van het dorp en ik begon de doopplechtigheid door het stellen van de gebruikelijke vragen “Geloven jullie in God”, “Zullen jullie de duivel afzweren”, enz. Na de vierde vraag stond er een oude man op uit het publiek en richtte het woord tot mij in een taal die ik niet verstond. Ik vroeg aan mijn begeleider het te vertalen, maar die zei dat het niet belangrijk was. Pas na lang aandringen gaf hij de vertaling: de man had gezegd: “Wat denkt u, als wij twee lange dagen gelopen hebben om hier te komen, zullen wij dan nog twijfelen aan de antwoorden op uw vragen?” Ik was geroerd door het geloof van de man en zei: “Geen vragen meer. Ik doop jullie allen direct.” Missiesecretaris Evert Veldman vertelde over zijn ronde langs een reeks priesters en predikanten van migrantengemeenschappen in Amsterdam. De migrantenkerken van Spanjaarden, Portugezen, Grieken e.a. zijn vaak heel actief en kunnen een inspiratie zijn voor de missie in eigen land. Een Portugese priester zei: “Ik ben hier meer nodig dan in Brazilië”. Aan het eind van de ochtend, die afgesloten werd met een gebedsdienst en een lunch, werd nog enkele nuttige en praktische informatie uitgewisseld over de Vastenactie, de Adventsactie en het nieuwe initiatief Progressio Nederland. Het was een leuke bijeenkomst die voor onze eigen MOV-groep ook de nodige inspiratie bood.
Nico van Straalen pagina 25
Gezinsviering Advent – 2 december
Op zondag 2 december om 10.00 uur is er een gezinsviering met als thema de 1e Adventszondag. Wat is de Advent en wat betekent het voor ons, het gevoel van verwachting en voorbereiding op Kerstmis. De eerste Adventskaars mag worden aangestoken door één van de kinderen. Het kinderkoor Dwars zingt een aantal liedjes over Advent en kaarsjes, en ook het kerkkoor Cantate Domino zingt tijdens deze viering. Traditiegetrouw komt na de viering Sint Nicolaas op bezoek en natuurlijk neemt hij zijn Zwarte Pieten ook mee. Iedereen, groot en klein, is van harte welkom. Na de viering staat de koffie/thee en limonade voor iedereen klaar, natuurlijk met iets lekkers erbij. Autodienst op zondagmorgen U kunt op zondagmorgen naar de kerk gereden en weer thuis gebracht worden. We geven u hierbij het rooster voor de maand november: Datum Taxidienst 04-11 Dhr. N. Günther Dhr. J. Greuter 11-11 Mevr. V. Dulmen Dhr. J. Conijn 18-11 Mevr. A. Visser 25-11 Dhr. C. Veth Dhr. G. Rossenaar
Telefoonnummer 372138 362720 362941 362889 351323 373264 372367
Jarigen in november: 03-11 Dhr. C.A.M. van de Put, Zijpemeerhof 8 08-11 Mw. K.M. Steur-Buijs, P. Pieterstraat 1/209 08-11 Mw. E.M. van der Werf-Valent, P. Pieterstr. 1/01 17-11 Mw. M.M. Groot, Groot Westerbuiten 1 21-11 Dhr. W.P.M. van Beers, Volendammerpad 17 23-11 Dhr. J.P.C. Papôt, Voorhaven 46 24-11 Dhr. F.J.M.M. Mortiers, Jan Schriverstraat 11 25-11 Dhr. C. Guit, Jacob Peteysstraat 23 29-11 Dhr. C. van der Wilt, Roelof Bootstraat 43 U allen hartelijk gefeliciteerd en een fijne dag gewenst. Wij vragen Gods zegen voor de komende tijd.
november 2012, 40e jaargang
Protestantse Gemeente Volendam Kerkgebouw: Stolphoevekerkje, Burgemeester Kolfschotenplein 1, 1131 BN Volendam Er is geen vaste predikant, de diensten worden door verschillende voorgangers geleid Secretariaat: Burgemeester Kolfschotenplein 1-1A, 1131 BN Volendam, tel: 362535, b.g.g. 366836 Website: http://volendam.protestantsekerk.net, ING rekeningnr.: 2015357, t.n.v. Prot. Gem. Volendam
Begroting Diaconie 2013 en Rekening Kerk 2011 In de kerkenraad zijn de Jaarrekening Kerk 2011 en de Begroting Diaconie 2013 behandeld. Zij liggen bij de penningmeesters ter inzage. Bel voor een afspraak! Diaconale hulp Ambon-stad is pas door een watersnood getroffen getuige foto’s. Bij de school zijn veel boeken en spullen niet meer bruikbaar. Via Hanna Schalkwijk-Pormes, onze ouderling, die daar getrouwd is en gewoond heeft, ontvingen wij een steunoproep. De gezamenlijke diaconieën hebben Hanna, die vanwege haar 50-jarig huwelijk naar Ambon toe gaat, € 750 meegegeven. Zij zorgt er voor dat het op de juiste plaats komt en let ook op de uitgifte. In een volgend Venster een verslag. Gedachteniszondag Deze hele maand staat eigenlijk in het teken van gedenken. Rooms-katholieke zusters en broeders gedenken hun overledenen op 1 en 2 november, Allerheiligen en Allerzielen. Het is goed dat we de overledenen van om ons heen op een van deze dagen gedenken en hierbij stilstaan vooral als het gaat om de overledenen van twee families, waarvan de advertenties net in de krant stonden. We belijden dat we met het noemen van de namen getuigen van ons geloof op de hoop, weten van de verrijzenis met allen die ontslapen zijn in het licht van de opstanding van onze Heer Jezus Christus. Vandaar dat wij aan de paaskaars, Zijn licht, voor hen maar ook voor de ongenoemde, een kaars ontsteken. We weten ons verbonden met de gehele kerk op aarde en in de hemel, vieren deze maand met allen de verwachting van de nieuwe hemel en aarde! Wij gedenken dit vanouds op de laatste zondag van het kerkelijk jaar, nu dus 25 november. Ds Annemike van der Meiden gaat in deze viering voor. Dat is heel vertrouwd omdat zij op deze bijzondere gedenkdag al jaren bij ons komt. Kerkenraad De laatst gehouden kerkenraadsvergadering moest tweemaal verzet worden. Belangrijk onderwerp was het Dienstenrooster 2013. Het ging om al dan niet ruimte maken voor die voorgangers die met ons in liefde op weg willen gaan, onze kleine gemeente ondersteunend, in stand houdend, vernieuwend, enz. Wat willen we als gemeente? Daarnaast ging het om voldoende deskundigheid bij het onderhouden van de verschillende relaties die voor het gemeente-zijn ook blijvend van belang zijn. Dit naar de leden toe, maar ook naar buurgemeenten, naar de landelijke kerk en eveneens naar de burgerlijke gemeentelijke en landelijke overheid. Ook technische kennis is onontbeerlijk om materieel een monumentaal kerkje in stand te houden. Dat betekent dus diverse vormen van samenwerken en dat op verschillende terreinen.
pagina 27
Gemeenschappelijke regeling Onder de kop “Samenwerking diaconieën Edam en Volendam” is er in het vorige Venster over de samenwerking een flink stuk geschreven. Waarschijnlijk onbedoeld is echter daarbij voorbij gegaan aan hetgeen in overleg met hen t.a.v. de Diaconie is vastgelegd in het concept van de Gemeenschappelijke regeling. Hieruit blijkt dat deze regeling, waartoe in de Classicale Vergadering van 30 november 2011 is besloten, er op korte termijn moet komen. Dit voorkomt misverstanden. Onderhoud Na een week flink doorwerken heeft Johan Bond de kerk en de berging een grote schilderbeurt gegeven. Ook in de klokkentoren is geverfd. Het geheel ziet er weer mooi uit. Johan bedankt! Ook de tuin kreeg een flinke winterbeurt. Jack Mühren en collega, hiervoor hartelijk dank! Voor de plas bij het poorthek ingang kerkenpad is een medewerker van de gemeente met aannemer langs geweest. De gele steentjes van het pad en de trottoirtegels daarvoor zullen worden opgehoogd. Bloemen uit de diensten 23-09 Familie De Wijn, groet 30-09 Familie Tol, groet 07-10 Riet Wolzak, verjaardag 14-10 Mw. N. ten Hagen-Zijp, verjaardag Collecten tijdens de diensten 23-09 Jeugdwerk JOP 30-09 Adoptiekind E/V 07-10 Israëlzondag 14-10 Werelddiaconaat
Diaconie 42,45 38,50 38,60 39,00
Kerk 40,20 32,80 40,00 33,70
Ook in deze gedenktijd: Een gezegende tijd, levend vanuit de verwachting: alles wordt nieuw! november 2012, 40e jaargang
Raad van Kerken Edam-Volendam De Meermin P. Pietersstraat 1 1135 GS Edam Dag Tijd Dienst, voorganger Overige informatie 08-11 16.00 Oecumenische viering, Fons van Zijl 22-11 16.00 Oecumenische viering, werkgroep RK 06-12 16.00 Oecumenische viering, mw. M. de Wolf
Organist: de heer F. Koning Organist: de heer J. van Ginkel Organist: de heer J. Munneke
Doopsgezinde gemeente Edam Jan Nieuwenhuizenplein 4-6 1135 WV Edam Dag Tijd Dienst, Voorganger Overige informatie 04-11 10.00 Godsdienstoefening, zr. A. Boissevain 18-11 10.00 Godsdnstoefng, br.M.W. Grimme (Lisse) 02-12 10.00 Godsdienstoefening, br. S. v.d. Linden
Protestantse Kerkgemeente Edam Dag Tijd Dienst, Voorganger
Kerkgebouw
Overige informatie
04-11 11-11 18-11 25-11 02-12
Lutherse Kerk Lutherse Kerk Lutherse Kerk Grote Kerk Groenlandkerk
familieviering
10.00 10.00 10.00 10.00 10.00
Eredienst - ds. Juup van Werkhoven Eredienst - ds. Annigje de Jong-Idzinga Eredienst - ds. Juup van Werkhoven Eredienst - ds. Juup van Werkhoven Eredienst - ds. Juup van Werkhoven
Heilig Avondmaal gedachtenisdienst eerste advent / familieviering
Rooms-Katholieke kerk, Voorhaven 126 1135 BV Edam Dag Tijd Dienst,Voorganger Overige informatie 03-11 19.00 Eucharistieviering 04-11 10.00 Eucharistieviering - Allerzielen
m.m.v. Cantate Domino
10-11 19.00 Eucharistieviering 11-11 14-11 17-11 18-11 23-11 24-11 25-11 28-11 01-12 02-12
10.00 10.30 19.00 10.00 19.30 19.00 10.00 10.30 19.00 10.00
Eucharistieviering Meermin - Woord en Communieviering Eucharistieviering Eucharistieviering Sint Nicolaas Lezing Eucharistieviering Eucharistieviering - Startweekend Meermin - Woord en Communieviering Eucharistieviering Gezinsviering - Sint Nicolaas
m.m.v. Sint Caecilia
samenzang m.m.v. I Voci m.m.v. Sint Caecilia en Cantate Domino
m.m.v. kinderkoor Dwars en Cantate Domino
Protestantse Gemeente Volendam, Burg. Kolfschotenplein 1, 1131 BN Volendam Dag Tijd Dienst, Voorganger Overige informatie 04-11 11-11 18-11 25-11 02-12
11.00 11.00 11.00 11.00 11.00
Eredienst - Marjan Nijman Eredienst - Pieter Pronk Eredienst - Bart Stobbelaar Eredienst - Annemike van der Meiden Eredienst - Bart Stobbelaar
Heilig Avondmaal gedachtenisdienst eerste advent
Rooms-Katholieke Kerk Volendam: Voor info over de diensten: Zie kerkpagina's in de NIVO
pagina 28
november 2012, 40e jaargang