Sint-Janscentrum U I T G AV E
KERSTMIS
2015
VA N
D
ierbare weldoeners, Het weer en de naderende feestdagen brengen ons wat vaker samen rond de tafel thuis. Aan tafel voelen we of het goed met ons gaat. Problemen rond gezondheid, in relaties en in materieel opzicht voelen we in deze maanden dubbel hard. Het zwijgen hierover is niet te verdragen. Een eerlijk gesprek doet ons de situatie onder ogen zien en dat geeft ruimte. Met dierbaren en vrienden kunnen we zoeken naar nieuwe wegen.
HET
S I N T- J A N S C E N T R U M
altijd een grote steun. Graag vraag ik mijn opvolger eveneens de steun te geven die zo nodig is. Blijf trouw aan uw Kerk, aan uw seminarie. Het gaat immers om het hart van de Kerk.
In de Kerk van vandaag de dag zijn er heel wat moeilijke situaties. Zoals het vroeger was is het niet meer en de weg naar de toekomst moet voor een stuk nog gevonden worden. Eerlijke ontmoetingen rond de tafel zijn daarbij van groot belang. De Kerk krijgt een heel andere plaats. In onderling gesprek is het mogelijk dit te zien. Verder dienen we ruimte voor vernieuwing te maken. Het gesprek is daarbij van groot belang. Wanneer er in een familie een wijze vader en moeder is lukt alles veel gemakkelijker. In de Kerk hebben wij bisschoppen en priesters nodig die vader kunnen zijn voor de gelovigen. Zo’n bisschop of priester kan goed luisteren. Hij kan helpen moeilijkheden te accepteren. Hij kan barmhartigheid tonen bij fouten. Een priester of bisschop kan niet zonder een moeder. Maria is de moeder van de priesters, maar eveneens de moeder van de gelovigen. In de Kerk dient het gesprek uit te monden in gebed. Maria is daarbij onze voorspreekster. Zij helpt ons bidden en zij kan voor ons verkrijgen wat goed voor ons is. Bisschoppen en priesters moeten vader zijn en wijzen naar onze Moeder. In het seminarie worden priesters gevormd voor de Kerk van het bisdom van ’s-Hertogenbosch. Zij spreken met u, brengen u samen rond de tafel van de Heer, bieden u Gods barmhartigheid aan, bijzonder in dit Heilig Jaar dat juist is begonnen, zij geven u onderricht, zij bedienen de sacramenten, zij zorgen dat niemand buiten de gemeenschap valt, dat er aandacht is voor zieken en armen, voor gezonden en rijken. U steunt ons al vele jaren. Hartelijk wil ik, nu voor de laatste keer als bisschop van het bisdom van ’s-Hertogenbosch, daarvoor danken. Ook dank ik het bestuur en de medewerkers van Sonnius. U allen was mij, in mijn verantwoordelijkheid priesters te vormen,
Mgr. Hurkmans met een van zijn naaste medewerkers.
Van harte wens ik u, mede namens de rector en zijn medewerkers en namens het bestuur van Sonnius en haar medewerkers, mooie dagen rond het Kerstfeest en rond de jaarwisseling. Allen die in deze dagen een dierbare missen, wens ik troost en sterkte. Dat u allen mag aanschuiven aan een tafel met een eerlijk gesprek over het mens zijn, over het leven met God. God is mens geworden. Hij trekt met u op. Een zalig Kerstfeest en een gezegend nieuw jaar. mgr. drs. a.l.m. hurkmans
bisschop van ’s-Hertogenbosch
INTERNATIONAAL COLLOQUIUM 22-25 FEBRUARI 2015
H
et seminarie wil, juist zoals het hele bisdom, nu en dan kunnen voelen dat we deel uitmaken van de grote Wereldkerk. Zoiets gebeurt onder meer tijdens een bedevaart naar Rome of naar Lourdes: je beseft dan aan den lijve dat je behoort tot die immens grote wereld gemeenschap van Jezus Christus. Daartoe bestaan evenwel ook andere wegen en dat hebben allen die bij het seminarie betrokken zijn – vooral de studenten en docenten – heel sterk mogen ervaren tijdens het internationale colloquium dat van 22 tot en met 25 februari jl. plaatsvond op het Sint-Janscentrum in Den Bosch.
tenis waarop Johannes Paulus II meer invloed heeft gehad dan men in onze maatschappij veelal durft te erkennen. Tegelijkertijd zien we in Noord-West Europa het christelijk geloof zeer snel wegkwijnen: lege kerken, parochiefusies en afstoting van kerkgebouwen, normloze moraal, terugtocht uit de samenleving van de laatste resten van onze christelijke instituties (onderwijs, opkomst zogenaamd homohuwelijk, afwijzing van de ‘weigerambtenaar’). Daarbij groeit alom de angst vanwege onberekenbare aanslagen en onderwijl zien wij de islam opdringen, zonder dat we als christenen goed weten wat wij daar mee aan moeten.
WAAROM? Bij een colloquium worden niet alleen een paar lezingen gehouden, maar het is de bedoeling dat rond een kernthema een serie korte en informatieve presentaties plaatsvindt – een half uur, waarna de sprekers elkaar onderling kunnen bevragen, terwijl ook de aanwezigen – de zaal – worden
INHOUD Waar gaat dit eigenlijk over? Wat zijn de oorzaken? Welk toekomstperspectief hebben wij voor ogen? Wat betekent tolerantie tegen deze achtergrond? De aanvang op zaterdagavond was een boeiende lezing van professor Thomas Söding, bijbelgeleerde uit het Duitse Westfalen, die een bekende adviseur is zowel van paus Benedictus als van Romeinse instanties; samen met zijn echtgenote beschouwde Söding het als een vakantieweekend, maar tevens wist hij met zijn lezing beroepsexegeten als kardinaal Simonis en vele anderen gemakkelijk te boeien, al was het maar door zijn fraai en genuanceerd taalgebruik. Op maandag en dinsdag vonden vervolgens ruim twintig interventies plaats. Sprekers, velen van internationale vermaardheid, waren naar Den Bosch gekomen. Mgr. André Léonard, professoren als Herman De Dijn, Jan Wouters, Frans Alting von Geusau, Hanna Barbara Gerl-Falkowitz (auteur van de alom geprezen biografie van Romano Guardini welke in meerdere talen beschikbaar is), Olivier Bonnewijn, Bernard Pottier, Kris De Brabander, professor Jerumanis uit Lugano, enkele Poolse professoren met voor ons onuitsprekelijke namen en daarbij een keur van eigen docenten: Ignace Verhack, Jörgen Vijgen, Patrick Lens, Joop van Banning, Jan Van Reeth, Marcel Gielis, Stefaan Van Calster, Valeer Neckebrouck, David Lebrun, Filip De Rycke. De onderwerpen waren even
foto’s: Wim Koopman
uitgenodigd om van hun hart geen moordkuil te maken. Sedert enkele jaren is het Sint-Janscentrum geaffilieerd aan de theologische faculteit van de Johannes Paulus II universiteit in het Poolse Krakow, om op die manier rechtstreeks te kunnen putten uit de rijke theologische en menselijke nalatenschap van de heilige Paus, die bijna 28 jaar onze Kerk leiding heeft gegeven en van wie in de seminariekapel een relikwie bewaard wordt. Tevens lopen er vanuit het Sint-Janscentrum lijnen naar de franstalige faculteit van de Jezuieten in Brussel, al is het maar omdat verschillende van onze bisdompriesters er (een deel van) hun opleiding hebben gedaan en omdat dit instituut een buitengewoon internationaal aanzien geniet. Daarmee is de achtergrond beschreven van wat tussen zaterdagavond 22 en dinsdagmiddag 25 februari plaats vond in Den Bosch. Het thema was uiterst actueel: “Godsdienstvrijheid, relativisme, secularisatie in onze moderne samenleving.” De Berlijnse muur is in 1989 gevallen, een gebeur2
gevarieerd als de inleiders: positieve aspecten van de secularisatie, God: verdampt of terug gevonden? Wat kunnen religie en Kerk leren van de Oudheid en de jonge Kerk? Een samenleving die langs de rand van de afgrond loopt, muren afbreken zonder ten onder te gaan, concilieteksten over godsdienstvrijheid, postmoderne waarden en naamloze instituties, secularisatie volgens Charles Taylor, mogelijkheden om over God te spreken in een post-seculiere samenleving, godsdienstvrijheid en de opdracht van de Kerk om het woord Gods te verkondigen, tolerantie: hoe, wat? secularisatie – massamedia – canonisatie, het verleden is geen ander land evenmin als de toekomst en nog veel meer. Frans, Duits en Engels wisselden elkaar af. Twaalf korte lezingen op een dag is vaak zware kost. Het is de bedoeling dat de bijdragen in de zomer gebundeld worden, zodat iedere geïnteresseerde ze in boekvorm zelf kan lezen. Gelukkig waren er enkele tientallen bisdompriesters en andere gasten, vrouwen en mannen, jong en ouder van heel diverse achtergrond, die een deel of het hele symposium hebben meegemaakt. En daarbij natuurlijk de priesterstudenten zelf. De colleges waren daartoe opgeschort, want zo iets mag je niet missen! WERELDKERK We luisterden naar wetenschappelijke uiteenzettingen die in de regel van hoog niveau waren, maar soms ook heel praktisch met het oog op gezinspastoraat of evangelisatie. In spirituele zin werkt dit smaakverdiepend. Kortom, een internationale ervaring die zeer verrijkend is. Samen bidden, lange pauzes en goede maaltijden behoren bij zo’n colloquium. Meerdere keren zag ik dat adressen werden uitgewisseld. Dat betekent dat er contacten worden gelegd en dat het ‘smaakt naar meer’. Rector De Rycke, studierector Van Reeth en de opleidingssecretaresse mevrouw Marion Gloudemans zijn maanden in de weer geweest om het programma voor te bereiden, maar ook de overnachtingen in huis of in de stad te regelen, om nog maar niet te spreken van de trip naar Maastricht die het internationale gezelschap gemaakt schijnt te hebben op de tussenliggende zondag. Maar ook het dienstpersoneel van het Sint-Janscentrum heeft zijn b este beentje voorgezet: ineens liggen er mooiere kleedjes dan gebruikelijk op tafel en zijn de koekjes anders dan het nogal saaie vastenvoer. Krakow en Brussel zijn voor het seminarie dichterbij gekomen. De Wereldkerk is meer levende realiteit geworden. Mgr. Joris Schröder
is Van alle feestengin, Kerstmis het be n het e het voornaamste hristus tederste, want Cls een werd geboren a wij. kind net als
Aandachtige toehoorders.
De deelnemers aan het internationaal colloquium.
Nu het Kerstfeebbsten in zicht komt, he er eens m wij de behoefte oan zitten rustig bij te ga n jaar en het afgelope te te overzien en overpeinzen.
3
PRIESTERWIJDING, EEN HOOGTIJDAG IN ONS BISDOM
D
e wijdingskandidaten hebben de stem van de Goede Herder gehoord. “Ja, hier ben ik”, met die woorden hebben Piet de Jong, Willem Renders en Herman Schaepman gehoor gegeven aan de stem van God. Genoemde wijdelingen werden op zaterdag 30 mei 2015 door mgr. drs. A.L.M. Hurkmans onder grote belangstelling in de kathedrale basiliek van St. Jan Evangelist te ’s-Hertogenbosch tot priester gewijd. Er heerste een devote stemming. De luister van het huis van God maakte indruk, vóóral bij deze bijzondere plechtigheid. Een alom verheugend feit was dat mgr. Hurkmans zover hersteld was dat hij de drie genoemde neomisten tot priester heeft kunnen wijden. Heel het seminarie, docenten, familie en vrienden, bezoekers van de kathedraal en belangstellende mensen werden geraakt door het gebeuren, ook buiten het bisdom. Een van de belangstellenden verwoordde het als volgt: “Welk een glorierijk feest met diepe kern”. Eigenlijk bewoog zich hierin door alles heen een lange processie van genade, denk daarbij aan het “Te Deum”. WELKOMSTWOORD Plebaan mr. drs. J.G.N.M. van Rossem verwelkomde de stampvolle kathedraal als volgt: “Lieve mensen, broeders en zusters, van harte welkom. Op deze zaterdag na Pinksteren, waarop van oudsher in ons bisdom de priesterwijdingen plaatsvinden. Want de zending van de Heilige Geest op Pinksteren blijft de ziel van het leven en de zending van de Kerk. Gij zult kracht ontvangen van de Heilige Geest die over u komt, zo zegt Jezus, om mijn getuigen te zijn tot aan het uiteinde der aarde. Dit geldt voor alle gedoopten, maar heel bijzonder ook voor de priesters, die in naam van Christus mogen voorgaan in de Evangelieverkondiging, de
bediening van de sacramenten en de herderlijke leiding van de geloofsgemeenschap. Dit apostolische dienstwerk om gezanten en medewerkers van Christus te zijn en in zijn naam te handelen en bedienaren van zijn heilsgenade te zijn, zoals Paulus ons vandaag in de tweede lezing zegt, kan men zich niet zelf toe-eigenen. Je wordt ertoe geroepen, het wordt je door God toevertrouwd, het wordt als een genade van Christus en de Heilige Geest medegedeeld, wanneer de bisschop het sacrament van de priesterwijding toedient. Het verheugt ons dan ook, dat onze bisschop mgr. Hurkmans zo dadelijk door handoplegging en gebed aan de drie wijdelingen Piet de Jong, Willem Renders en Herman Schaepman dit sacrament van het priesterschap zal toedienen. Op hun weg naar deze dag van hun priesterwijding hebben onze wijdelingen vele dierbare tochtgenoten mogen leren kennen, met wie zij het leven en het geloof hebben mogen delen. Velen daarvan zijn hier vandaag aanwezig en daarom wil ik hen, mede namens onze bisschop, mgr. Hurkmans, van harte begroeten, in het bijzonder onze hulpbisschop, mgr. drs. R.G.L.M. Mutsaerts en zijne eminentie kardinaal dr. A. Simonis. Bijzonder welkom aan de ouders en familieleden van de wijdelingen, als ook de vrienden en bekenden, die hen de afgelopen jaren op hun weg gevolgd en gesteund hebben. Welkom ook aan de mensen uit de parochies en gemeenschappen waar de wijdelingen de afgelopen tijd werkzaam zijn geweest. En welkom aan alle priesters, diakens, religieuzen en andere leden van het Godsvolk, die hier vandaag aanwezig zijn voor deze wijding. A special welcome also to monsignor Roderick Strange, who is rector at the Beda College in Rome, where Herman Schaepman completed his theological formation. Your presence here, monsignor Strange, confirms our unity and communion with the chair of St. Peter and the centre of the Uni-
foto’s: Wim Koopman
Een goed gevulde kathedraal.
4
versal Church. Ik wens ons allen een genadevolle en zegenrijke viering.”
persoon in al die stemmen ook de stem van Christus herkend. Al was het dan niet altijd even duidelijk. De stem van HOMILIE de Goede Herder bleef Mgr. Hurkmans begon er toen je vrouw stierf, zijn homilie met de uitin de tijd van diep verroep “Samuel, Samuel driet, ja zelfs toen werd … Tot drie keer toe die stem luider. Je hoorhoort Samuel duidelijk de: Piet, ik heb je nodig dat iemand hem roept. voor mijn Kerk. Ga voor Hij denkt: Eli roept me. het priesterschap. De Met hem doet hij dienst inzet en het geluk waarDe drie wijdelingen, Piet de Jong, Willem Renders en Herman Schaepman. in de tempel van God. mee je die weg bent Eli opent zijn oren, zijn gegaan toont aan dat hart, voor de stem van de het de goede weg is. De levende God. Iedere keer opnieuw is het nodig dat mensen liefde wijst altijd weer nieuwe wegen. Het komt er op aan leren luisteren naar God die tot ons spreekt. Inderdaad, God jezelf te geven. Vandaag mag ik je door handoplegging en roept Samuel. Hij maakt hem tot profeet van zijn volk dat Hij gebed tot priester wijden. Door de verkondiging, door de bevrijdde uit Egypte. Het is Samuel die in naam van God bediening van de sacramenten mag je mensen bij de bronSaul en later David zalft om het koningschap uit te oefenen nen van het goddelijk leven brengen. Als herder maak je over het volk van God. hen tot volk van God. DE STEM VAN DE GOEDE HERDER GEHOORD Broeders en zusters, door ons te verwonderen over de roeping van Samuel sluiten wij ons als het ware een voor een opnieuw aan bij het volk van God. Wij zijn, zo beluisterden we in het Evangelie, geborgen in de hand van de Vader. Hij is er voor ons als een Goede Herder. Samuel, Samuel… die roep moet heel uniek geklonken hebben. Deze éne jonge man krijgt zijn geheel eigen plaats in de geschiedenis van het volk van God. Zo, broeders en zusters, hebben de wijdingskandidaten van vandaag de stem van de Goede Herder gehoord. Die stem heeft hen tot in hun hart geraakt. Zij hebben tot in hun diepste wezen als het ware opnieuw ervaren dat zij gekend zijn. Als Piet de Jong, als Willem Renders en als Herman Schaepman. In heel hun levensgeschiedenis, met al hun doen en laten, zijn zij gekend. Kennen en beminnen liggen in de Heilige Schrift dicht bij elkaar. Zij weten zich gekend en bemind. Niets is verborgen. Alles is aangeraakt door de liefde. Hun diepste verlangen is met heel hun leven thuis te zijn bij God, om zo ook thuis te zijn bij de mensen. Zij streven naar eeuwig leven. Daarom kunnen, willen zij niets anders dan de Goede Herder volgen. Hun toekomstig leven zal een antwoord zijn op de roep van God. Hun roeping tot het priesterschap staat niet buiten hun leven door de jaren heen. Iedere roeping vraagt een tijd van voorbereiding. Luisteren naar God, in gebed antwoorden. Dit geeft je leven richting. Het maakt zuiver en transparant, eenvoudig en arm, open en gehoorzaam. Dit om God en de mensen te dienen. Dienen is het kernwoord in iedere roeping.
WILLEM RENDERS Willem, jouw weg naar deze dag en naar deze stad was niet kort. Uit een Brabantse familie groeide je op in Italië. In deze wijding leggen we de brug naar de streek waar je thuis bent. De olie namelijk, gewijd tot het chrisma waarmee ik jullie zal zalven, komt van de olijfbomen bij jullie thuis. Je ouders zullen daar blij mee zijn. Je kwam naar Eindhoven voor een technische studie. In de H. Hartkerk ontmoette je mensen die je tussen alle stemmen van de moderne wereld in de stem van Jezus sterker deden horen. In een kring rond de pastoor sprak je over roeping. Je vond de weg naar het seminarie in Den Bosch. Maar je had nog een zijweg te gaan. God voorziet voor een mens dikwijls verschillende leerscholen. Die zijn soms moeilijk, maar ook altijd verrijkend. Zij leren ons de stemmen te onderscheiden en in die onderscheiding hoorde je duidelijk dat de stem van de Goede Herder je toekomst geeft. Je koos heel bewust priester te zijn in het bisdom van ’s-Hertogenbosch. Mooi dat je gewijd wordt in het jaar van Floris van de Putt, een geëerd kerkmusicus in ons bisdom en een oudoom van jou. Het is je overtuiging dat de stem van de Goede Herder overal moet klinken. Daarom was jij één van de oprichters van Radio Maria. Nu je opleiding is voltooid en je met goed gevolg stage hebt gelopen in Oss mag ik je vandaag door handoplegging en gebed tot priester wijden. Door de verkondiging, door de bediening van de sacramenten mag je mensen bij de bronnen van goddelijk leven brengen. Als herder maak je hen tot volk van God.
PIET DE JONG Piet, het was jouw eerste roeping om te trouwen, om man, vader, om opa te zijn. Die roeping wordt nu opgenomen in je roeping tot het priesterschap. Je brengt een schat aan ervaringen mee. Hoeveel keren ben je geroepen door je vrouw, door je kinderen, door je kleinkinderen, door je vrienden en door de noden die er zijn in de samenleving, vooral in Kerk en onderwijs. Steeds heb je als een gelovige
HERMAN SCHAEPMAN Herman, jouw levensweg begon in deze stad. Jouw wieg stond in ’s-Hertogenbosch. Je bent een man, gericht op de samenleving in universeel perspectief. Dit heeft te maken met je familie, met je eerste studie en met je missionaire betrokkenheid. Je studie bracht je in de hotelwereld, o.a. in Parijs. Maar al vlug trok je naar Afrika en werkte er als leken-missionaris bij de armen. Je raakte in contact met de
5
missiecongregatie Mill-Hill. Dit bracht je op een seminarie in Engeland. De stem van de Heer riep je echter op om priester te worden in Nederland. Terug naar je geboorteplaats. Je kreeg je vorming aan het Beda College te Rome. Vier jaar verbleef je dichtbij de graven van Petrus en Paulus. Dichtbij de paus, die de stem van Christus telkens opnieuw doet klinken. Je liep stage in Uden en daar kun je verder ingroeien in ons bisdom. Vandaag mag ik je in aanwezigheid van je moeder en je familie door handoplegging en gebed wijden tot priester. Door de verkondiging, door de bediening van de sacramenten mag je de mensen bij de bronnen van het goddelijk leven brengen. Als herder maak je hen tot volk van God.
aanbieden, niet om mensen te pesten, maar om mensen te genezen. Hen weer te openen voor echt geluk. Het begin van de weg ligt bij het opzien naar het gelaat van Christus. Paus Franciscus zegt hierover: “Jezus Christus is het gelaat van de barmhartigheid van God. Het mysterie van het christelijk geloof lijkt in dit woord zijn samenvatting te vinden”.
UNIVERSELE OPDRACHT De Kerk, broeders en zusters, is het volk van God. Christus heeft door de Heilige Geest de Kerk tot een nieuwe gemeenschap gemaakt. Hij gaf haar een universele opdracht. Tot zijn leerlingen zei Hij: Gaat uit naar alle volkeren en ga tot het einde van de aarde. Maak allen tot mijn leerlingen. Aldus is het volk van God, de Kerk, in Christus’ naam teken en instrument van eenheid onder alle mensen.
ZIJN LIEFDE GAAT VOOROP De weg van bekering is net zo goed voor ons een grote stap. Wij zitten immers net als veel van onze gelovigen verstrikt in een Kerk die moeilijk kan spreken over zonden. Jezus, de Goede Herder, daarentegen spreekt mensen in nood gemakkelijk aan. Zijn liefde gaat voorop. In Hem is geen kwaad. Hij vergeeft en geeft de kracht te herstellen. Hij gooit het leven van mensen om door hen in zijn hart te sluiten. Hij is gekomen juist voor de zieken. Jezus vraagt dat priesters voorop gaan. Hij geeft ons een geweldige opdracht, een geweldig geschenk mee. Ons – zo zegt Paulus – heeft Hij de dienst van de verzoening toevertrouwd. Van Godswege mogen priesters mensen genezen en bekwaam maken voor een leven in liefde, de weg wijzen naar een geslaagd relationeel leven. Dit stelt eisen aan ons. Ga naar de mensen. Kijk elkaar in de ogen. Luister, echt met het hart, naar de ander. Wees met de Goede Herder een goede herder. Trek als een broer, als een vader, als een vriend op met mensen. Laat hen voelen dat je in dienst wilt staan van hen, dat je jezelf weg cijfert om teken en instrument van eenheid onder de mensen te zijn. We openen vooral de weg naar verzoening door het Kruisoffer van Christus, waarin Hij zijn leven inderdaad geeft tot vergeving van de zonden, in iedere Mis tegenwoordig te stellen. Inderdaad, iedere dag geeft Jezus onder ons
GA NAAR DE MENSEN Piet, Willem, Herman, jullie weten wat jullie opdracht is als priester. Toch is het in ons steeds meer geseculariseerde land een vraag hoe een goede ingang te vinden bij de mensen? Men zegt: goede catechese of de mensen in nood helpen, of een goed gevierde liturgie. Dit is juist. Het begin, broeders, ligt in ieder geval, zoals mijn hulpbisschop mgr. Mutsaerts het vaak zegt, bij het naar de mensen toe gaan. Je kunt mensen alleen overtuigen en iets geven als je hen kent, hen waardeert. Dit is belangrijk voorbereidend werk. Een belangrijke missie. Juist omdat er in onze samenleving zoveel mensen zijn die mislukken in het leven met elkaar. Er is in gezinnen, in werkkringen, in de politiek zoveel wat wringt, wat schuurt en schaaft. Hieronder liggen vaak diepere relationele problemen. Leven met een ander stelt hoge eisen. Heel wat mensen lopen rond met diepe verwondingen. Zij zijn niet verzoend met zichzelf. Zij kennen zichzelf onvoldoende. Zij weten zich niet gekend, niet bemind. Hierdoor durven zij zich niet te geven in relaties. Zij komen vast te zitten in angst en trots. BARMHARTIGHEID Broeders en zusters, in dit kader lijkt het mij een grote genade dat paus Franciscus het jaar 2016 heeft uitgeroepen tot een heilig jaar met als thema Gods barmhartigheid. In God is de diepst mogelijke verzoening mogelijk. Geen mens hoeft te wanhopen. Voor iedere mens is er genezing. Dit vraagt wel om de niet gemakkelijke weg van bekering te gaan. Wat zou het veel mensen goed doen die weg te gaan. Het is een weg die de Kerk mag 6
Bisschoppen, priesters, dienen juist in onze tijd op de weg van bekering voorop te gaan. Onze roeping vraagt van ons dat we blijven luisteren, bidden, blijven zoeken naar zuiverheid en transparantie, naar eenvoudig en arm leven en dat we in gehoorzaamheid en in alle eenvoud met elkaar leven om de Kerk en de samenleving te dienen.
Mgr. Hurkmans met de drie wijdelingen.
zijn leven tot vergeving van de zonden. Verzoening mogen de priesters eveneens in Jezus’ naam geven in het sacrament van boete en verzoening. Toon u in dit sacrament een Vader. Ga liefdevol met de ander om. Met een barmhartig hart. Na de belijdenis van de zonden mag de priester bidden: “God, de barmhartige Vader, heeft de wereld met zich verzoend door de dood en de verrijzenis van zijn Zoon en de Heilige Geest uitgestort tot vergeving van zonden. Hij schenkt u door het dienstwerk van de Kerk vrijspraak en vrede. En ik ontsla u van uw zonden. In de naam van de Vader en de Zoon en de Heilige Geest”. Geweldig, 2016 een Heilig Jaar waarin Gods barmhartigheid centraal staat. Dit Heilig Jaar kan onze Kerk in haar hart zuiveren. Laten wij bisschoppen, priesters, diakens, pastoraal werkers, kernvrijwilligers voorop gaan. Zoek genezing. Laat je verzoenen met God. Laat je herscheppen. Word opnieuw geboren. Iedereen die genezen is en die deze genezing steeds weer zoekt is in staat anderen tot genezing te brengen. Pastoraat gaat van mens tot mens. In dit opzicht is er nood aan priesters en is priester zijn een prachtige uitdaging. Piet, Willem en Herman, blijf de weg met Christus gaan. Blijf daarvoor in het gezelschap van Maria. Broeders en zusters, laten we ons nu in intens gebed verenigen met elkaar. Mogen we gedragen worden door de heiligen en maken wij ons eveneens één met onze dierbare
overledenen. We denken in het bijzonder aan de ouders en aan de vrouw van Piet de Jong, aan de vader en aan de oudste zus van Herman Schaepman en aan de overleden familieleden van Willem Renders. Laten we overgaan tot de wijding”. De viering werd opgeluisterd door de Schola Cantorum der Kathedrale Basiliek van Sint Jan Evangelist “Die Sangeren Onser Liever Vrouwen” onder leiding van rector cantus Jeroen Felix. Organist was Norbert Bartelsman. Voordat mgr. Hurkmans de plechtigheid afsloot met de bisschoppelijke zegen feliciteerde hij de kersverse priesters alsmede de ouders en de familieleden. Hij was zeer verheugd over zo’n overweldigende belangstelling! RECEPTIE Tijdens de receptie in het seminarie heerste er een uitermate sfeervolle stemming. Men was zeer content over zo’n indrukwekkende viering. Er werd volop nagepraat over de wijding, maar ook over de kathedraal met haar rijke historie en haar zo bekende Mariakapel. Het was kortom een zegen om zo samen te zijn, zowel in de kathedraal als op het seminarie. Wij hebben de eenheid van de wijdelingen en de receptiegangers ervaren en hebben mogen proeven dat Jezus volgen ook in onze tijd mogelijk is. De ware liefde kan zich niet isoleren, eenvoudig en sober, in de geest van paus Franciscus.
Met velen op weg naar de receptie in het Sint-Janscentrum. 7
VEEL BELANGSTELLING OP DE JAARLIJKSE GEBEDSDAG
O
p zondag 12 april 2015 werd voor de leden van de Gebedskring de jaarlijkse Gebedsdag gehouden. De dag werd begonnen met een Eucharistieviering in de kathedrale basiliek van Sint Jan Evangelist met als celebrant plebaan mr. drs. J.G.N.M. van Rossem. In deze viering werd door de predikant, diaken drs. V.V. Palte, onder meer aandacht geschonken aan Barmhartigheidszondag. “Dat is het mooiste wat wij kunnen horen. Een beetje erbarmen maakt de wereld minder koud en meer rechtvaardig. In het pauspareltje zegt paus Franciscus het zo treffend in zijn preek van 17 maart 2015: “Wie ben jij dat je de deur van je hart sluit voor een man, voor een vrouw die beter willen worden, die weer in het volk van God willen terugkeren omdat de Heilige Geest hun hart in beroering heeft gebracht”. Vandaag willen we in de Mis bij de Heer om een ommekeer voor onszelf vragen, voor ieder van ons en voor de hele Kerk, om een ommekeer naar Jezus, om een ommekeer naar Jezus’ barmhartigheid. En zo zal de wet volledig vervuld worden, omdat de wet zegt van God te houden en van de naaste zoals jezelf”. ONTMOETING Tijdens de ontvangst in het seminarie werden wij welkom geheten door rector F.L.A. De Rycke, in het bijzonder mgr. drs. A.L.M. Hurkmans en mgr. drs. R.G.L.M. Mutsaerts. Hij was verheugd over zo’n grote opkomst. De leden van de gebedskring kregen voldoende tijd om elkaar te ontmoeten en onder meer van gedachten te wisselen over hun bijdrage, namelijk het gebed voor goede roepingen, die de Kerk levendig moeten houden. Omdat de aanbidding met de kinderen verviel werd door de heer Inno Schule van Radio Maria geciteerd uit twee boeken, namelijk “Trouw en wees onderdanig” van Constanza
Inleiding door prof. dr. S. van Calster.
8
Miriano en “Ademhaling van de ziel” van paus Benedictus XVI. Daarna werd onder leiding van een andere medewerker van Radio Maria gebeden. Deze gebeden hadden betrekking op Barmhartigheidszondag. INLEIDING ZUSTER FAUSTINA EN DE BARMHARTIGHEID De inleiding werd verzorgd door mgr. prof. dr. S. van C alster, die sinds 1988 docent homiletiek en pastoraaltheologie is aan het Sint-Janscentrum. Hij is tevens pastoor in Mariadorp (bisdom Roermond) en lid van de redactie van het theologisch tijdschrift Communio. Op 26 juni 2010 is hij vanwege zijn inzet en verdiensten voor de Kerk benoemd tot erekapelaan van de paus. In verband met deze dag ontvingen wij het volgende schrijven: “Gisteren mocht ik de gast zijn in het Sint-Janscentrum in het kader van de Dag der Barmhartigheid. Ik wil u bedanken voor de geboden gelegenheid daadwerkelijk kennis te maken met uw huis. Ik was verrast door de rust en van vroeger zo bekende stilte in uw gebouw. Dat is nu niet meer zo vindbaar in onze samenleving! Ook de gelegenheid om te biechten heb ik met twee handen aangenomen en ik was opgetogen over – alweer – de rust en de vrede waarmee een en ander gepaard ging. Ik voelde me heel begenadigd toen ik naar huis reed. Dank aan allen van wie wij de zondag hebben ontregeld in uw stille huis. Met ijver zal ik graag bidden voor uw priesterstudenten en om roepingen in de toekomst”. drs. J.C.H.M. Verroen, Amsterdam We mogen terugzien op een alleszins sfeervolle Gebedsdag met woord en gebed, die ons allen goed heeft gedaan!
De afsluitende vespers.
MISSIEKLOOSTER HEILIG BLOED IN AARLE-RIXTEL
O
nlangs bezochten wij dit klooster dat gelegen is tussen Aarle-Rixtel, Beek en Donk en Gemert in het Aarles Broek, al sinds 1903. Een groot klooster met een kloosterboerderij. In 2008 opende Herberg de Brabantse Kluis in de oude langgevelboerderij haar deuren. Je ontmoet in het klooster opgewekte en vriendelijke zusters, die ieder op hun eigen wijze de handen uit de mouwen steken en hun hart tot God willen verheffen. Zusters die, voor zover zij dat kunnen, breed inzetbaar zijn en een leven van gebed en werk willen leiden om zo Gods liefde en barmhartigheid aan de mensen door te geven. Het klooster kijkt uit over het omringende land, mooi afgeschermd door begroeide geluidswallen. Deels naast het nieuwe bredere kanaal ligt nu de provinciale weg N 279. Op de ooit zo stille Kloosterdreef staan met name in de weekenden veel auto’s geparkeerd. Bezoekers uit allerlei landen weten de weg naar de Brabantse Kluis te vinden. Wij spraken met zuster Madeleine Bouman, een missiezuster van het Kostbaar Bloed. Zij leerde de congregatie kennen in het Sint-Janscentrum. Oorspronkelijk maakte zij deel uit van het aartsbisdom Utrecht. In het jaar 1990 trad zij in en zij is nu een kwart eeuw religieuze. In het jaar 1993 deed zij haar eerste professie. Na haar eerste professie heeft zij in Gemert als onderwijzeres levensbeschouwing gedoceerd. In 1997 werd zij door haar overste overgeplaatst naar één van hun kloosters in Zuid-Afrika en gaf zij er les aan gehandicapte kinderen. In dit klooster heeft zij haar eeuwige professie afgelegd. Vervolgens werd zij gevraagd om naar Portugal te gaan en werd zij in Lissabon te werk gesteld in de buitenschoolse opvang. Zij was verantwoordelijk voor de kinderen in de leeftijd van 6 tot 10 jaar. Daarna werkte zij in Rome, onder meer om de database van de congregatie op te zetten. Tenslotte kreeg zij de opdracht om naar één van hun kloosters in Korea te gaan. Zij heeft daar 3 jaar gewerkt en de taal geleerd. Zij heeft vele kloos-
ters van de congregatie, verspreid over de wereld, bezocht en de verschillende talen geleerd. De zusters van het Kostbaar Bloed hebben wereldwijd 100 kloosters. Overigens spreekt zuster Madeleine 5 talen. Het heeft haar enorm verrijkt. Uiteindelijk nam de generale overste Zuster Madeleine Bouman. contact met haar op en zei: “Zuster, wij hebben je in Nederland nodig, want hier gaan steeds meer kloosters dicht en er komen steeds meer groepen naar ons klooster met vragen waarbij u uw talenten ten dienste kunt stellen.” Zuster Madeleine is in haar werk een teken van hoop en vertrouwen in de Kerk. Zij is postulantenleidster en verantwoordelijk voor meeleefdagen. Zij ontvangt schoolklassen en gaat naar schoolklassen toe. Ook is zij betrokken bij de moederretraite en verzorgt zij rondleidingen. De zuster, die veel heeft gereisd, is ambitieus, evenwichtig en werkt mee om het kloosterleven in onze moderne samenleving op de kaart te zetten. Ze koestert morele deugden zoals vriendelijkheid en medemenselijkheid en streeft naar een rijk innerlijk leven, doch zij ziet eveneens haar minder sterke eigenschappen onder ogen. Zij weet: Niets gaat zonder inzet, ook niet bij het doorgeven van het geloof, met kennis en begrip, dat o.a. tot meer verdraagzaamheid zal leiden. Kortom, een inspirerende zuster, bruisend van energie met een sterk karakter, zelfverzekerd en met groei naar eigenwaarde.
foto: CPS
9
PRIESTERDAG 6 JULI 2015: ABT GERARD MATHIJSEN ONDERHOUDT DE PRIESTERS OVER HET GODGEWIJDE LEVEN
D
e lezing van de Benedictijner abt Gerard Mathijsen was meer een getuigenis dan een wetenschappelijke inleiding of een samenvatting van de brief van de paus. Hij plaatste zijn getuigenis in het kader van zijn eigen familiegeschiedenis en de roepingen die er in zijn familie waren. Afkomstig uit Weert trad hij in bij de Benedictijnen in Oosterhout. Van daaruit kwam hij later terecht in de Sint Adelbertabdij in Egmond-Binnen (bisdom Haarlem-Amsterdam) waar hij inmiddels al een paar decennia abt is. Zijn abdij heeft een rijke geschiedenis die tot de middeleeuwen teruggaat. Met de reformatie verdween de abdij, maar deze werd in het begin van de 20e eeuw weer opgebouwd en bevolkt. De oorspronkelijke plannen zijn gelukkig niet uitgevoerd, want deze waren nogal groots. De abdij heeft op dit moment een kleine groep monniken van een gevarieerde leeftijd. Het is niet altijd eenvoudig om samen te wonen en te werken met mannen van een geheel andere leeftijd, maar hij ziet dat het wel kan. De jonge monnik neemt de oude die aan de rolstoel gekluisterd is mee uit wandelen. Het lijkt eenvoudig, maar het ligt toch niet altijd voor de hand dat zoiets gebeurt. De abt benadrukte het belang van contemplatie en de aandacht voor God. Hierin kunnen de monniken een voorbeeld geven. Er is in de samenleving een brede belangstelling voor spiritualiteit en voor bijvoorbeeld de waarde van de regel van Benedictus voor leidinggevende personen. Maar
het eigenlijke belang van de Godgewijde man of vrouw is de aandacht voor God. Hier past geen vooruitgangsgeloof of prestatie. Het gaat er om dat God in alles verheerlijkt wordt. Door hun leven zelf kunnen monniken de vraag naar God al wakker roepen. Hun leven is getuigenis en verkondiging. De abt pleitte ervoor dat God niet aan de kant wordt gezet. Hij pleitte er ook voor dat de kloosters scholen van gebed zouden zijn. Bidden is steeds weer opnieuw beginnen en ontdekken dat je het eigenlijk niet kunt. Bidden is steeds weer God een plaats geven in je leven. Een van de vragenstellers merkte op dat hij soms de indruk had dat monniken meer aandacht hebben voor God dan voor Christus en dat zij in die zin gemakkelijker aansluiten bij tendensen in de samenleving. Er zijn kloosters – met name contemplatieve kloosters – waar aandacht wordt besteed aan oosterse meditaties (zen, boeddisme). De abt benadrukte dat het kloosterleven wel degelijk Christus-gericht is, maar dat technieken uit oosterse godsdiensten de christelijke monnik soms wel kunnen helpen. Tijdens deze priesterdag heette vicaris-generaal dr. C.F.M. van den Hout in het bijzonder welkom de priester Titus Amalraj van het bisdom Sivagangai in India. Hij was een paar dagen eerder in Nederland aangekomen om in het bisdom ’s-Hertogenbosch te komen werken. Hij heette ook met name welkom pastoor Michael (Joe) uit Schijndel die recent in het bisdom is geïncardineerd. Hij noemde in dat verband ook pastoor Rudo Franken (Veldhoven) die al een jaar eerder vanuit het bisdom Roermond in het Bossche bisdom is opgenomen. De priesterdag bevatte verder de Eucharistieviering in de kathedraal die door mgr. drs. A.L.M. Hurkmans werd opgedragen in concelebratie met de aanwezige priesters, het diner op het SintJanscentrum en de vespers in de kathedraal. Het gebruikelijke ‘bijpraten met de bisschop en de staf van het bisdom’ kwam door tijdgebrek te vervallen.
Benedictijner abt Gerard Mathijsen.
10
RADIO MARIA, DE GROOTSTE PAROCHIE IN NEDERLAND
H
ierover spraken wij met de voorzitter, drs. G.H. Zimmermann uit Vught. Een vriendelijke, intelligente en voorkomende man met organisatietalent, die meevoelt met de mensen die voor Radio Maria werken en niet minder voor de luisteraars en al degenen die zich met Radio Maria verbonden voelen. Hij heeft op 2 juli jl. de pensioengerechtigde leeftijd bereikt. Hij was vele jaren als manager werkzaam bij het Provinciehuis te ’s-Hertogenbosch. Uit het gesprek met de heer Zimmermann komen de volgende essenties naar voren. Radio Maria, de grootste parochie in Nederland, biedt de mogelijkheid om elke dag de Eucharistie mee te vieren. Nu veel parochies samengaan en niet alle mensen in de gelegenheid zijn om de Heilige Mis bij te wonen is Radio Maria een geschenk uit de hemel. In heel Nederland en Vlaanderen wordt een programmering verzorgd die ingaat op wat mensen bezighoudt in het alledaagse leven. Radio Maria beoogt laagdrempelig te zijn in de verkondiging van het woord Gods. Mensen kunnen geheel vrijblijvend luisteren zonder dat er iets van hen wordt verwacht. Het doel van Radio Maria is mensen te helpen met het vinden van de zin van het leven in het licht van de blijde boodschap van het Evangelie. Radio Maria ondersteunt daarmee de opdracht van bisschoppen en priesters in de katholieke Kerk. Laagdrempeligheid in de beleving van het katholieke geloof betekent evenwel geen vrijblijvendheid. De paus roept ons, katholieken, op naar buiten te treden en de katholieke waarden uit te dragen en daarbij geen schroom te tonen. Van het engagement van de luisteraars wordt verwacht dat zij ook bidden voor een betere wereld, maar eveneens voor het voortbestaan van Radio Maria. “Ook verwachten wij dat luisteraars voor ons bidden, zodat
Kijk eens achterojem jaar, bi naar het bijna voror2016. maar ook naa s overheen n Probeer er zelf efee en leed zal li te kijken, het iet uitblijven, ook in 2016 n s slechts een maar het is alle weg naar etappe op de oel! ons aller d
wij deze mooie taak in Nederland kunnen volbrengen”. Radio Maria is de enige zender in Nederland met de combinatie van gebed, geloofsuitleg en discussie over allerlei maatschappelijke thema’s vanuit een katholiek perspectief. Bovendien bestaat de mogelijkheid om gebedsintenties op te geven en om te reageren op lezingen, die op de radio worden gegeven, hetgeen ook dagelijks gebeurt. Radio Maria laat zich zien via de radio zelf, via de website, social media als facebook, de nieuwsbrief, via links met andere media, door het geven van lezingen en presentaties in het land, het organiseren van open dagen en het aanwezig zijn bij alle katholieke evenementen. De heer Zimmermann is inmiddels bijna 3,5 jaar werkzaam als voorzitter. Op de vraag wat hem het meest motiveert om dit werk te doen, verwijst hij onmiddellijk naar de luisteraars. “Het is hartverwarmend om elke dag opnieuw weer, in soms zeer verschillende bewoordingen, van luisteraars te vernemen wat Radio Maria voor hen betekent. Deze getuigenissen en het gegeven dat Radio Maria groeit en een niet meer uit te wissen plek in het katholieke medialandschap heeft ingenomen, motiveert mij nog steeds om dit werk te doen. Ook de woorden van de paus, uitgesproken tijdens de audiëntie van ruim 80 Radio Maria delegaties uit 72 landen op 29 oktober 2015 in Rome, werkten enorm motiverend. In een korte kernachtige toespraak prees de paus de daadkracht en de volharding waarmee vele mensen over de hele wereld Radio Maria hebben laten groeien. Ook sprak de paus uit dat Radio Maria iets groots en unieks schenkt, namelijk: de christelijke hoop.”
Vrede op aarde. wordt jaar Wanneer het geheijletevreden zijn overzien, mogen walle rust genieten en kunnen wij in d, die ons gegeven van de gezellighei mende feestdagen. wordt door de ko zijn tegenover God, Laat ons dankbaarles met gulle hand die ons dit al stelt, dat wij er ter beschikking handelen tot in zijn geest meewelzijn. ons aller 11
ROOMSE BLIJHEID BIJ GELEGENHEID VAN DE CHRISMAVIERING
I
n de Goede Week op 1 april 2015 vond onder grote belangstelling de Chrismaviering plaats in de kathedrale basiliek van St. Jan. De plechtigheid werd bijgewoond door priesters, diakens, religieuzen en mede-gelovigen uit het hele bisdom. Hoofdcelebrant van de Chrismaviering was hulpbisschop mgr. drs. R.G.L.M. Mutsaerts. Ook mgr. drs. A.L.M. Hurkmans nam deel aan de viering. WELKOMSTWOORD Plebaan mr. drs. J.G.N.M. van Rossem heette de aanwezigen welkom. “Wij zijn bijzonder verheugd dat samen met de hulpbisschop mgr. Mutsaerts ook onze bisschop mgr. Hurkmans vanavond in ons midden is. Wij bidden dat de zalvende en helende werking van de Geest van Christus ook aan onze bisschop een spoedig en volledig herstel mag verlenen. In de wijding van de Heilige Oliën tijdens deze Chrismamis komt die heilzame en sterkende werking van Gods barmhartigheid bijzonder tot uitdrukking. In het Nieuwe Testament is er zelfs een zekere verwantschap tussen het Griekse woordje “elaion” dat olie betekent en het woordje “eleos” dat barmhartigheid beduidt. Zo is het Gods barmhartige liefde die in het lijden, sterven en verrijzen van Christus, dat we de komende dagen gaan vieren, het werk van onze verlossing heeft volbracht. En dit heilswerk van Gods barmhartigheid wordt voor ons toegankelijk in de sacramenten, waarin bijzonder ook de Heilige Oliën een teken en instrument zijn van de heiligende en helende werking van Gods Geest. De bisschoppen, samen met de concelebrerende priesters, zullen dan ook vanavond hun toewijding te kennen geven in verband met morgenavond, Witte Donderdag, toen Jezus zijn apostelen tot het vieren van de Eucharistie uitnodigde en daarmee tegelijk ook het priesterschap instelde. En deze bediening van de Eucharistie en de overige sacramenten staan weer ten dienste van het hele Godsvolk. En zo mogen we hier aan de vooravond van de viering van het lijden, sterven en verrijzen van de Heer als verzamelde Kerk van het bisdom ’s-Hertogenbosch onze gezamenlijke toewijding aan Christus en zijn heilswerk, door de zalving van zijn Geest laten vernieuwen en versterken”. HOMILIE “Op de vooravond van het begin van het Paastriduüm viert de Kerk de volheid van het wijdingssacrament, de nauwe verbondenheid van het presbyterium met onze bisschop”, zo begon mgr. Mutsaerts zijn realistische
12
preek. “We hernieuwen de wijdingsbeloften en proberen de zending die we kregen elke dag opnieuw te beleven. Het chrisma wordt gewijd, de oliën voor de zieken en de geloofsleerlingen gezegend. Ook dat is een uiting van de band met onze bisschop, zoals de apostelen verbonden zijn met Christus. Het is ook een dag van priesterlijke vreugde. Hoe de tijden ook mogen zijn, dit zouden wij te allen tijde moeten uitstralen. Het zijn woorden van Jezus zelf: “Dit zeg ik u, opdat mijn vreugde in u mag zijn en uw vreugde volkomen moge worden”. Een priester is een arme mens, tenzij Christus hem verrijkt met Zijn armoede. Een priester is een nutteloze knecht, tenzij Christus hem Zijn vriend noemt. Zijn werk is van geen enkel belang, tenzij hij de eenvoud en nederigheid van Christus tot de zijne maakt. Hij zal die vreugde pas echt ervaren als hij bereid is te delen in de miserie van de mensen die aan zijn zorgen zijn toevertrouwd. Ga op je troon zitten en de vreugde zal verdampen. VREUGDE De vreugde is een missionaire vreugde. Onze zalving is bestemd voor onze parochianen om hen te dopen, om het Vormsel toe te dienen, om hen te genezen, troosten en heiligen. En te evangeliseren. Paulus is er ook stellig in: uw vreugde moet bij iedereen bekend zijn. Vreugde hoort kennelijk bij de christelijke identiteit en zeker bij de priesterlijke identiteit. Die vind je niet door introspectie of yoga-oefeningen. Die vind je door trouw te zijn aan het brevier, het vieren van de sacramenten, in de aanbidding en door erop uit te gaan naar de mensen die aan je toevertrouwd zijn. Niets zo erg als een priester die in zijn pastorie blijft zitten, wachtend op wat komen gaat, hopend dat er niks komt. Wil je voldoening ondervinden, wil je je identiteit als priester hervinden, ga er dan op uit. Zo niet, dan wordt de olie ranzig en de zalving zal geen vrucht dragen. Ga erop uit en ontdek dat God je kinderen zal geven om te dopen, gezinnen om te zegenen, zieken om te troosten. Hij zal je jongeren geven om te onderrichten
foto’s: Ramon Mangold
en te doen groeien in het geloof. Die verantwoordelijkheid is je gegeven. Neem die verantwoordelijkheid! Ontdek de vreugde eraan verbonden. ZICHTBAAR Zelfs de gelofte van gehoorzaamheid is een bron van vreugde. Gehoorzaamheid aan de hiërarchie van de Kerk. Wat betekent dat? Ga naar de parochie waarheen je gezonden wordt. Doe wat van je verwacht mag worden. Ben gewoon bereikbaar en bereid. Denk aan de apostelen die zonder aarzelen hun netten in de steek lieten om Jezus te volgen; denk aan Maria die zich haastte om Elizabeth bij te staan en die op de bruiloft van Kana bezorgd is voor de gasten toen de wijn opraakte. Een priester die zichtbaar is, maakt van een kerk een huis met een open deur, die is een toevlucht voor zondaars, die gaat bemoedigend naar de ouderen, dat is iemand van wie jongeren weten dat ze bij hem terecht kunnen en van wie kinderen graag de Eerste Heilige Communie ontvangen; iemand van wie mensen aanvoelen dat hij een mandaat van God heeft. BIDDEN VOOR PRIESTERS EN VOOR GOEDE ROEPINGEN In deze Chrismamis wil ik ook bidden voor de seminaristen en om roepingen. Op deze vooravond van het Heilig Paastriduüm bid ik dat de goede God die vreugde van het begin van onze wijding weer doet sprankelen. Een Kerk die niet aanstekelijk is steekt niemand aan. Bewaar, Heer, in ons die vreugde. Ik vraag het voor de jonge priesters. Ik vraag het voor de priesters die inmiddels al heel wat jaren in dienst van Gods Kerk werkzaam zijn. Laat niemand moedeloos worden: de vreugde van de Heer is mijn kracht. ZAAIEN Ik wil niet de zwaarte van het ambt bagatelliseren. We weten ook dat de Kerk in het westen in zwaar weer verkeert. Maar we kennen toch ook de kracht van het Kruis. En we weten toch ook dat we een kostbare schat in aarden potten dragen. En dat het vele zaaien uiteindelijk vruchten zal dragen. En dat het kleinste zaadje de grootste vrucht voortbrengt. En dat de vijf broden die die jongen in de handen van de Heer legde duizenden hebben gevoed.
TOEGEWIJDE GELOVIGEN Graag ook een woord gericht aan wat we ongelukkigerwijs ‘leken’ noemen. Laat ik liever spreken van toegewijde gelovigen. Wees ook herders voor uw herders. Bid voor hen, sta hen bij in hun dienstwerk. Ik bid ook voor de gezinnen. Dat het kleine huiskerken mogen zijn waarin roepingen zich kunnen ontplooien. De toekomst van de Kerk in onze contreien ligt in handen van de katholieke gezinnen. Priesters, ben er voor hen, zegen hen”. De plechtige vernieuwing van de wijdingsbelofte van de priesters werd verzorgd door mgr. Hurkmans. “Broeders in het priesterschap – zo bad hij – morgen herdenken wij hoe Christus de apostelen deelachtig maakte aan zijn priesterschap en hoe Hij ook ons hierin liet delen. Wilt u ten overstaan van uw bisschop en van het volk van God opnieuw beloven wat u eens hebt uitgesproken? Op de dag van onze priesterwijding hebben wij allen uit liefde tot Christus en zijn Kerk het ambt van de bediening op ons genomen. Wilt u deze binding aan de Heer steeds meer beleven en op Hem gelijken door niet uzelf te zoeken, maar u te blijven inzetten voor datgene waartoe u zich verbonden hebt? Er wordt van ons gevraagd dat wij betrouwbare beheerders zijn van Gods geheimen, die ons zijn toevertrouwd in de prediking van het woord, de Eucharistie en de andere liturgische vieringen. Wilt u deze taak naar het voorbeeld van de Goede Herder onbaatzuchtig en met liefdevolle toewijding vervullen? Gezamenlijk werd door de priesters het “Ja, dat wil ik” uitgesproken. Tot slot bad mgr. Hurkmans: “En u allen, broeders en zusters, vraag ik voor alles te willen bidden voor uw priesters, dat God hun overvloedig zijn gaven blijft schenken om hen te bevestigen in de dienst van de Hogepriester Christus en om u onder hun leiding te brengen tot de bron van het leven”. Voor de wegzending sprak mgr. Mutsaerts de hoop uit dat velen de plechtigheden van de Goede Week en de Paasdagen zullen bijwonen. Immers als Kerk keren wij dan terug naar de bronnen van het geloofsleven. In het seminarie kwamen daarna onder het genot van een kop koffie vele gelovigen dankbaar samen. De wens van de bisschop kwam daarmee in vervulling. Het seminarie is niet alleen voor de seminaristen, maar ook een open huis voor alle gelovigen.
Mgr. Hurkmans wijdt de Heilige Oliën.
13
PASTOR JOE: “PRIESTER TE MOGEN ZIJN, DAT IS MIJN LEVEN”
I
n de nieuwsbrief van het bisdom werd onlangs bekend gemaakt dat de Indiase priester pater Joe Michael o.c.d. (Karmeliet) met ingang van 28 maart 2015 als priester van het bisdom ’s-Hertogenbosch is geïncardineerd. Dit vonden wij een goede reden om een gesprek met hem te hebben. Iedereen zal begrijpen dat het ondanks zijn weloverwogen beslissing toch een grote overgang voor hem was. Hij heeft zich echter wonderwel en snel aangepast. Sinds genoemde datum werkt hij met grote toewijding als pastor van de parochie H. Michael te Schijndel. CULTUURVERSCHIL Wat hem bij zijn aantreden vooral opviel was het grote cultuurverschil. Met alle respect: in India werken bisschoppen meer op afstand. Het verraste hem: de vriendelijkheid en dienstbaarheid van beide bisschoppen. Nog maar enkele dagen in Nederland zag hij zelfs mgr. Hurkmans op de fiets. Dat was in zijn land niet denkbaar.
gesloten. In India zitten de kerken vol, maar in Nederland zit de Kerk vooral in de harten van de mensen. De mensen zijn over het algemeen eerlijk en hebben respect voor elkaar. Iedereen is gelijk en men heeft zorg voor armen en gehandicapten. Hij mag een beroep doen op een groot aantal vrijwilligers, voornamelijk 65+ers, die zich verdienstelijk maken voor de parochie. Ieders inbreng is daarbij belangrijk. Zij doen wat er gedaan moet worden voor het Rijk van God. Dit alles inspireert hem om zich in deze parochie thuis te voelen. Als kloosterling was hij meestal bezig om zichzelf in de parochie nog beter te maken om door in de parochie te werken zichzelf te vervolmaken. Als priester wil hij in alle vriendelijkheid dienaar zijn voor God en voor de mensen. Hij gaat vaak bij mensen op bezoek en weet wat er onder hen leeft. Hij is hen nabij en staat altijd voor hen klaar. Hij wil alle moeite doen om voor hen ‘een stukje hemel op aarde te brengen’.
Een tweede vraag: Toen hij als pastor Hoe krijgen we weer begon was mgr. meer mensen terug Mutsaerts nog pasin de Kerk? Dat toor in Heeze en vindt hij een heel toen pater Joe 7 moeilijke vraag. maanden in SchijnZijns inziens wordt del werkte werd in Nederland te weipastoor Mutsaerts nig aan geloofskentot hulpbisschop nis gedaan. De benoemd. Hij verapostel Paulus zegt anderde daardoor in één van zijn brieEen ontspannen pastor Joe. echter allerminst. ven: “Als niemand Hij bleef zichzelf, ons leert over God vriendelijk, behulpzaam en verving pater Joe zelfs toen deze en zijn liefde, hoe kunnen we het dan weten?” God en zijn met vakantie naar India was. liefde bestaan voor iedereen. De ouders doen alle moeite voor de kinderen, voor onder andere een goede studie, een Langzaam maar zeker heeft zijn roeping in Schijndel nog gezonde sport enzovoort. meer diepgang gekregen. Hij zette alle zeilen bij en is niet over één nacht ijs gegaan, maar hij was daarentegen voorOnze cultuur is vooral gericht op presteren, bijvoorbeeld zichtig en nam geen risico. Steeds wist hij heel goed te luiseen goed curriculum vitae. Jammer dat de geloofskennis zo teren. weinig aandacht krijgt. HOE KIJKT HIJ NAAR ONZE KERK? Zijn komst naar Nederland was voor hem een grote verandering in zijn priesterleven. Hij noemt Nederland een oude Kerk. Hij ziet nl. alleen maar oude mensen in de kerk, in tegenstelling tot India. Daar zit de kerk vol met jonge mensen en hij spreekt daar dan ook over de jonge Kerk. Nederland is een open gemeenschap. India daarentegen is meer
14
Zoals u begrijpt was pastor Joe aanwezig op de jaarlijkse priesterdag van maandag 6 juli 2015, waar mgr. Hurkmans de moeilijke tijd die de Kerk doormaakt aanhaalde. Tot de broeders in het priesterschap zei hij de hoop vast te houden. Zij blijven hoop wekken. Zij speuren naar tekenen van nieuw leven. Dat God hen de kracht mag geven iedere dag op te staan om onze Kerk van harte te dienen!
EEN BIJZONDERE PLAATS VAN HOOP
D
e gemeenschap Paus Johannes XXIII is actief in Liempde en eveneens in Boskant-St. Oedenrode. Wij spraken daarover met diaken Pierpaolo Flesia. Diaken Flesia presenteert zich als volgt: Mijn naam is Pierpaolo Flesia en ik ben diaken in de Heilig Hartparochie in Boxtel-Lennisheuvel, Liempde en Esch. Ik ben Italiaan en woon sinds 2008 in Liempde. Wat een Italiaan in Liempde doet? Wel, met mijn gezin ben ik door de Paus Johannes XXIII gemeenschap uitgezonden om hier een opvanghuis te beheren. In een boerderij, midden tussen het groen, wonen mensen die voor kortere of langere tijd behoefte hebben aan een ‘warm nest’ om zo tot zichzelf te kunnen komen, zich geliefd te voelen door God en hun medemensen. Daarna gaan zij weer hun eigen weg, naar een rustige toekomst. Veel mensen komen ook voor de dagbesteding die wij bieden, in contact met dieren en met de natuur. De beweging heeft wereldwijd familiehuizen geopend. Het is een unieke familie die daadwerkelijk met anderen deelt. Het begrip samen delen, vóóral met de minst bedeelden, is voor hen de hoeksteen van het gemeenschapsleven. Op deze wijze geven zij de diaconie handen en voeten. Zij maken bovendien ruimte voor gebed en contemplatie en laten zich leiden door gehoorzaamheid en leven in broederschap.
tigd op verzoek van mgr. drs. A.L.M. Hurkmans. Diaken Pierpaolo en zijn echtgenote Andrea zijn sindsdien met hun dochters verhuisd van Italië naar Nederland. Momenteel zijn er 2 familiehuizen van de gemeenschap in Nederland gevestigd, allebei in ons bisdom. Hier zijn diaken Flesia en zijn echtgenote en hun gezin aanwezig om hun leven te delen met verschillende personen. Het familiehuis in Liempde is “Laetitia” genoemd, wat vreugde betekent, want het is de vreugde die elke dag thuis heerst. Het huis is een oude boerderij in een groene omgeving, beschikbaar gesteld met de hulp van giften aan de gemeenschap. De familiale setting, de grote tuin van 2,5 ha. met dieren kunnen voor de mensen die er wonen en leven een plaats van zichzelf herontdekken zijn, om lief te hebben. Het doet deze mensen goed zich bemind te weten, ongeacht de religie, levensbeschouwing of problemen die worden ervaren. Iedereen die de wens heeft om zich open te stellen voor anderen is welkom bij “Casa Laetitia” (huis van vreugde). De familie van het echtpaar Flesia staat altijd klaar voor mensen die er willen wonen voor kortere of langere tijd. De familie wil hen verwelkomen en hulp bieden door deel te nemen aan de werkzaamheden als tuinieren en het verzorgen van de dieren. In de schuur zijn er verschillende activiteiten en dagbestedingen. In het huis is ook een kapel waar je lief en leed kunt delen met de Heer.
Het andere huis De gemeenschap “Klein Bethleis opgericht door hem” in Boskantde Italiaanse St. Oedenrode is priester Oreste, het huis van Piedie geboren is tro en Carmela en op 7 septemhun familie. Het ber 1925 in San huis dankt haar Clemente-Italië in naam aan Bethde regio Rimini, lehem, het dorp als zevende van waar Jezus gebonegen kinderen ren is en waar zijn uit een arm arbeifamilie Hem zeer dersgezin. lief had. Sinds het begin van de jaren 50 Dat is het voorDiaken Pierpaolo Flesia tijdens een doopplechtigheid. begreep priesbeeld en de inspiter Oreste dat de ratie van Pietro en keuzes die worden gemaakt in de kindertijd de fundamenCarmela, gezelligheid en warmte geven is hun roeping. Zij tele referenties zijn waarop men het leven baseert. Hij wilde staan altijd klaar met open armen, een luisterend oor en alle jongeren tot een sympathieke ontmoeting met Christus stellen een maaltijd beschikbaar en een bed om te rusten, brengen, zodat Hij hun referentiepunt zou zijn. Dit inzicht vooral wanneer het leven pijnlijke wonden heeft achtergelaliet hij nooit meer los. In 1968 begon hij met het zomerten. Om die reden zijn er steeds enkele kamers beschikbaar kamp “Delen van het leven”. Jongens van de middelbare voor degenen die dat nodig hebben. school uit Rimini gingen samen met andere jongens die een geestelijke of lichamelijke beperking hebben, op vakantie in Diaken Flesia: “Sinds november 2013 ben ik diaken. Wat is de Dolomieten. Door deze gebeurtenis is de gemeenschap een diaken? Aan mijn kinderen leg ik dat zo uit: God houdt Johannes XXIII ontstaan. zo veel van de armen, van de mensen aan de rand van de samenleving, van de mensen die lijden, dat hij hun om zijn Deze gemeenschap is sinds 2008 ook in Nederland gevestederheid voelbaar te maken diakens heeft gegeven”.
15
ONTMOETINGSDAG PASTORAAL WERKERS 3 MAART 2015
O
p dinsdag 3 maart 2015 vond in het bisschopshuis de jaarlijkse ontmoetingsdag plaats voor de pastoraal werkers en werksters van het bisdom. Zowel diegenen die in de parochies werken als degenen die werken in bijvoorbeeld de zorginstellingen waren uitgenodigd. Er was een groep van ongeveer 15 mannen en vrouwen aanwezig. In samenspraak met vicaris-generaal Van den Hout had diaken T. Bangert de dag georganiseerd. De dag begon met een openingsgebed uit de Rijnlandse mystieke traditie en vervolgens met een korte voorstellingsronde. Aangezien er ieder jaar ook weer nieuwe mensen zijn, blijft een kennismakingsrondje zinvol. Velen kennen elkaar overigens goed. Dit jaar waren er drie paters ongeschoeide karmelieten uitgenodigd die over hun land vertelden. Op de eerste plaats pater Jan Bonten die begin jaren 70 naar Brazilië vertrok en een aantal jaren geleden door zijn orde werd uitgenodigd om naar Nederland terug te keren en er een nieuwe communiteit te beginnen met een aantal Brazilianen die hij meebracht. Een daarvan is Jan Campos die ook op de dag aanwezig was. Samen maken ze deel uit van een bescheiden communiteit op de pastorie van de bedevaartsplaats Handel en bedienen de parochie H. Willibrordus (Gemert-De Mortel-Bakel-Milheeze-De Rips-HandelElsdendorp). De derde aanwezige was pater Joe uit Schijndel, ook een ongeschoeide karmeliet, maar uit een heel ander land, namelijk India. Pater Jan Bonten vertelde over de geschiedenis van het katholicisme in Brazilië. Het begon in de 16e eeuw vanuit Portugal en maakte een grote ontwikkeling door. Op een zeker moment was het overgrote deel van Brazilië roomskatholiek. In de jaren zestig en rondom het Tweede Vaticaans Concilie ontstonden er basisgemeenschappen en kwam de theologie van de bevrijding op. Er was grote aandacht voor de sociale rechtvaardigheid. Inmiddels is de charismatische vernieuwing doorgedrongen in het kielzog van de pinksterkerken. Dit sluit erg aan bij het levendige en uitbundige geloof van de Brazilianen. Men is er niet bang voor massale bijeenkomsten en grote groepen. Ook de katholie-
de Kerstmis vieren isn de gewoonste zaak va hoort bij wereld. Kerstmis jkse leven het gewone dagelit wat is er van de mens wanvoudiger in simpeler en een e eenvoud het leven dan d d. van een kin
16
ke Kerk speelt hierop in: er zijn priesters die deze vorm van evangelisatie kunnen bedrijven. In tegenstelling tot pater Bonten kon pater Jan zich in deze vorm van geloofsbeleving gemakkelijker vinden. De volksdevotie is in Brazilië altijd erg belangrijk geweest en dat is het nog. Pater Joe uit Schijndel vertelde dat hij weliswaar de situatie in de Kerk van Nederland armoedig vindt, maar hij ziet wel een zekere vorm van authenticiteit, openheid en eerlijkheid bij de mensen die wel kerkelijk betrokken zijn. Degenen die meedoen, doen dat bewuster dan in India, waar alles nog zo vanzelfsprekend is en gebaseerd op gewoonte. Deze waarneming van een priester uit het buitenland was een verrassend geluid. Om 12.30 uur namen allen deel aan de dagelijkse eucharistieviering in de Sint-Jan. Manon van den Broek droeg de eerste lezing voor en de antwoordpsalm, Co Broekhuizen de voorbede. Vicaris-generaal Ron van den Hout droeg de mis op. Daarna stond het buffet klaar. In de middag werden er over de lezingen van de ochtend van gedachten uitgewisseld. Er werd gesproken over de eigen pastorale Nederlandse situatie, over de migranten in het bisdom en de komst van buitenlandse priesters in de parochies en over de kansen en de moeilijkheden die dat met zich meebrengt. Als afsluiting van de dag lichtte vicaris Van den Hout toe dat de staf van het bisdom nadenkt over de mogelijkheden om contact te houden met de parochies nu de fusies bijna alle zijn afgerond. Pastoraal werker Jos Deckers van de parochie H. Kruis te Nuenen, die zijn pensioen-gerechtigde leeftijd hoopt te bereiken, droeg zijn taak als landelijk vertegenwoordiger over aan Jeanne Rens uit de parochie Dukenburg in Nijmegen. We danken hem voor zijn inzet voor zijn collegae en wensen zijn opvolgster veel succes. N.B. In oktober 2015 is er een diocesane ontmoetingsdag voor de Godgewijden (religieuzen etc.) en alle diocesane priesters, diakens, pastoraal werkers op het Sint-Janscentrum (zoals het er nu uitziet) en met een H. Mis in de SintJan.
g Laat ons een pogisinelijke hu doen om in onze gen ons te kring in deze da oel van ons bezinnen op het donze zorgen. werken en van ft zijn Elke week hee zijn zondag, elk jaar Kerstfeest.
VREUGDEVOL EN HOOPVOL UITZIEN NAAR DE TOEKOMST
I
n de maand juli 2015 maakte seminarist Bryan van de Mortel, 4e jaars student theologie, het Emmanuel jeugdkamp mee in bezinningscentrum Emmaus te Helvoirt. Hij zocht hierdoor een plaats van hoop op. Zijn persoonlijke hoop is om priester van de Kerk te mogen worden en om zo God en de Kerk te mogen dienen. De hoop die je hebt is een steunpilaar, die niet slechts van menselijke aard is, maar een bovennatuurlijke genade, die geschonken wordt ter ondersteuning van zijn roeping. Die hoop vervult hem dagelijks met vreugde. DE KERK IN ONZE HUIDIGE TIJD Over de Kerk van vandaag moeten wij de realiteit onder ogen zien en tegelijkertijd vast geloven en belijden, dat zij niet slechts afhankelijk is van het werk van onze handen, maar dat zij in de eerste plaats wordt bestuurd en geleid door de Heilige Geest in Christus. Vanuit Christus vervult ons dat van een sterk vertrouwen en hoop in de toekomst van de Kerk. In Hem vindt alle ware hernieuwing plaats en slechts in Hem kunnen wij meewerken aan een nieuwe opbloei van het geloof in onze streken. ZOMERKAMP In de vakantie van 2015 was Bryan op het zomerkamp van Emmanuel in Helvoirt. Hij vond het een zeer positieve en bemoedigende ervaring om met zo’n grote groep kinderen van ca. 8 tot 12 jaar, komend uit het hele land, samen te zijn. Er waren ongeveer 120 kinderen, die onder begeleiding van 32 jonge begeleiders, een week lang door catechese en spel in hun geloof gesterkt werden. Het voordeel van het zomerkamp is dat het een katholiek kamp is dat open staat voor alle kinderen. Het was mooi om te zien hoe kinderen, die van huis uit nauwelijks het geloof hebben meegekregen, door vriendjes of vriendinnetjes, die vaker op kamp zijn geweest, waren uitgenodigd. Zo leerden zij op een positieve manier het geloof kennen en konden zij eveneens nieuwe vriendschappen vormen. Zo kun je zien dat de kinderen in een week tijd op allerlei gebied iets meekrijgen, zowel op sociaal gebied, als plezier, gezelligheid en vriendschappelijkheid, maar tevens op religieus gebied door middel van catechese en gebed.
Een bijzonder geslaagde wijze waarop deze aspecten tot uitdrukking kwamen was de musical, waarin het hoofdthema van het kamp tot uitdrukking komt. In het jaar 2015 was dat het thema van de Goede Herder door middel van het Bijbelse verhaal van David en Goliath. Bryan is van mening dat het zeer belangrijk is voor de toekomst van de Kerk dat zo’n kamp wordt georganiseerd. Het voortbestaan van de Kerk is immers onder andere afhankelijk van het katholieke gezin. JEZELF BLIJVEN Op onze vraag wat deze dagen hem hebben gegeven antwoordt hij dat het hem praktisch gezien heeft geleerd om te gaan met kinderen, waarbij het belangrijk is om in de eerste plaats jezelf te blijven. Achteraf gezien heeft hij het kamp bijna als een soort retraite ervaren, waarna je weer met volle kracht verder kunt gaan met de studie, gebed en het leven van alle dag. Wij vonden het prettig om contact te hebben met deze serieuze en goedlachse student, die met veel vertrouwen op weg is naar het priesterschap.
Seminarist Bryan van de Mortel.
WELKOM IN NEDERLAND De eerste de beste dag, donderdag 7 mei 2015, dat de apostolisch nuntius, mgr. Aldo Cavalli, in Nederland arriveerde, waren ter verwelkoming aanwezig dr. J. Van Reeth, studierector, in gezelschap van twee seminaristen om namens het seminarie de nuntius hartelijk welkom te heten en hem enkele Bossche streekproducten te overhandigen. De nuntius stelde hun aanwezigheid zeer op prijs en maakte een hartelijk praatje met hen. Uiteraard informeerde hij naar het reilen en zeilen op het seminarie. In geloof en liefde hebben wij vasthoudend, consequent en trouw de Kerk nodig in leer en sacramenten. In een wankele wereld is het goed dat de mens deze strohalmen koestert. Als mens zouden wij steeds op zoek moeten gaan naar meer geestelijk voedsel en onszelf de tijd moeten gunnen dit ook te vinden. Dat is ongetwijfeld de vurige wens van de nuntius, mgr. Aldo Cavalli. Moge de nuntius in staat zijn op zijn niveau de Kerk van Nederland nieuwe glans en glorie te geven!
17
ZUSTER ADRIANA DORTMANS VAN DE CONGREGATIE VAN DE H. CAROLUS BORROMEUS ZIET TERUG OP EEN RIJK KLOOSTERLEVEN
I
ndertijd hadden wij een gesprek met deze religieuze, rustig en wijs, een vrouw met passie en doorzettingsvermogen. Zij was 25 jaar werkzaam in Nederland als bejaardenverzorgster in huize St. Jan te Uden en zij werkte 25 jaar in de missie. Bovendien was zij 25 jaar toen zij werd geprofest; 3 x 25 zijn voor haar daarom betekenisvolle jaren.
ken te helpen. Deze pater had reeds een klein gebouwtje gereed met drie vertrekken waar zij konden werken. Vanuit de regering kregen zij hulp in de vorm van een koelkast die nog met petroleum bediend moest worden en overige benodigdheden om met de inentingen van de kinderen te kunnen beginnen.
Wie is zuster Adriana Dortmans? Zij werd geboren op 22 maart 1935 in Vorstenbosch en op 22 maart 1935 aldaar in de Lambertuskerk gedoopt. Op onze vraag welke bijzonderheden haar tijdens deze liefdevolle nabijheid in Uden zijn bijgebleven antwoordt zij: “Indruk heeft op mij gemaakt dat de mensen, terwijl ik nog jong was zoveel aan mij toevertrouwden. Dikwijls vertelden zij meer aan mij dan aan hun eigen kinderen. Door de hechte saamhorigheid onder het personeel kregen de zusters de kans om de bejaarden als volledig mens te verzorgen. Tijdens het overlijdensproces van vader of moeder was het vaak zo dat de kinderen eveneens de nodige aandacht vroegen. Door goed onderling contact kan er dan veel ten goede geregeld worden. Het waren kortom leerzame jaren in Uden, waarmee zij in Tanzania haar voordeel heeft kunnen doen.”
De kinderen werden onderzocht op een nachtkastje en de moeders op een gespreide doek op de grond. Dit primitieve begin is thans uitgegroeid tot een ziekenhuis van 125 bedden, dat goed functioneert en door de zusters wordt geleid. Voorts is er een noviciaat gebouwd voor de opleiding van de zusters. In dat noviciaat zijn momenteel 4 novicen en 6 postulanten. Dit noviciaat heeft tot nu toe 86 zusters voortgebracht, 49 zusters hebben intussen de eeuwige professie en 27 zusters de tijdelijke professie afgelegd. Ook het noviciaat wordt geleid door Tanzaniaanse zusters. Verder heeft de congregatie in Singida een middelbare school gebouwd voor 145 studenten, jongens en meisjes, die er intern kunnen verblijven. Deze middelbare school staat hoog in aanzien en wordt eveneens door de zusters geleid.
TANZANIA (22½ MAAL GROTER DAN NEDERLAND) In het jaar 1985 is zij samen met vier medezusters naar Tanzania vertrokken om er een nieuwe nederzetting van de congregatie op te zetten. Op 1 juni 1985 kwamen zij in Tanzania aan in het dorpje Mtinko in het bisdom Singida. Zij waren uitgenodigd door een Belgische witte pater (missionaris van Afrika) die zelf in een container was begonnen om de zie-
TWEEDE KANS Zuster Adriana heeft in 2003 nog een tweede kans gekregen om midden in de rimboe te pionieren, samen met vier Tanzaniaanse medezusters. Daar is een kliniek tot stand gekomen, waar de zieken naar toe komen lopen van 45 tot 50 km uit de omtrek. Omdat de zusters aldaar zijn begonnen is de plaats Waama, die nog niet bekend was, op de kaart gekomen. De kliniek is in handen van vijf Tanzaniaanse zus-
Zuster Adriana dicht bij de mensen in Tanzania.
18
ters en een inlandse dokter. Dit alles is tot stand gekomen dankzij goede doelen en niet minder door hun eigen wilskracht. HOOGTEPUNT Zuster Adriana heeft onvergetelijke herinneringen aan de dag van haar zilveren kloosterfeest dat werd gevierd in een arme, bijna lege kerk in Mtinko. Haar gouden kloosterfeest werd weer in dezelfde kerk gevierd, die deze keer tot in de uiterste hoeken was bezet door parochianen en veel zusters. Over vooruitgang gesproken! Een bijzondere gedenkdag voor haar en haar medezusters was ook de dag dat de drie eerste Tanzaniaanse zusters hun eeuwige professie deden in Mtinko. Toen de regentijd gekomen was en het tijd was om te planten liet zij twee jongens het zaad zaaien, maar zij namen een gedeelte van het zaad mee naar huis. Zuster Adriana maakte gretig gebruik van jonge mensen, die zelf iets ondernamen. Het mes snijdt dan vaak aan alle kanten. Het jaar daarop kwamen deze jongens opnieuw vragen of zij mochten helpen met zaaien. Omdat de zuster intussen de taal Swahili meester was kon zij met hen praten. Op een tactische manier maakte de zuster hen duidelijk dat dit niet de juiste manier is en zij hebben zich daaraan gehouden. Vermeldenswaard is verder het vervolg, nl. dat er daardoor een markt is ontstaan in Mtinko waar sindsdien mensen in groten getale op af komen.
verzorgen aan de poort, uniformen maken voor de kleuterschool en de zusters enz. CULTUUR De Tanzaniaan is vredig ingesteld, slim en saamhorig in eigen stam. Hij is direct en vast in de omgang en laat zich niet vlug kennen. Ook is hij geduldig en aftastend. Wat de geloofsbeleving in Tanzania betreft: je kunt gewoon en altijd over God en het geloof praten en elkaar de zegen toewensen. Je hebt het gevoel dat je dichter bij de mensen staat en niet minder bij de natuur en de dieren, die een duidelijke plaats hebben. Met elkaar wordt de geloofsovertuiging uitgewisseld. In de Kerk is het een samen vieren met jong en oud, zelfs met baby’s. De moeders gaan na de H. Mis naar voren om de zegen te vragen voor hun kinderen en dit alles gebeurt zeer spontaan. Er is een grote sociale controle tussen de mensen. Wie wat is moet het ook zijn en zijn geloof laten zien. Samen arm zijn geeft ook een band met elkaar. In armoede leven doet een groot beroep op de manier van samen zijn. LEEFTIJD VAN DE STERKEN Op 22 maart 2015 bereikte de zuster de 80-jarige leeftijd. Deze dag is met de familie en de zuster op een bescheiden wijze gevierd. Tachtig, zuster Adriana, waarachtig, wij vinden het voor u machtig en vragen aan God eendrachtig nog veel gezondheid voor u ook na de tachtig!
Zuster Adriana was in al die jaren voor vrijwel alles inzetbaar. Een echte missionaris, die overal de helpende hand bood, zoals helpen in het ziekenhuis, naaien, koken, de armen
19
PLECHTIGE DIAKENWIJDING – DE HEER HEEFT JULLIE UITGEKOZEN
V
oor Hans Beks, Henri Vermeulen en Rien van der Zanden, Gideon van Meeteren en Pieter Zimmermann was zaterdag 7 november 2015 een betekenisvolle dag in hun leven. Door Mgr. Drs. A.L.M. Hurkmans werden Hans, Henri en Rien tot permanent diaken gewijd, terwijl Gideon en Pieter tot transeunt diaken werden gewijd. Zij hopen op 21 mei 2016 de priesterwijding te ontvangen. Een devote, ruim 2½ uur durende plechtigheid, een zingende Schola Cantorum en de sfeervol versierde katholieke basiliek van St. Jan Evangelist te ’s-Hertogenbosch, gaven aan deze viering een bijzonder cachet. De plechtigheid werd door ruim 750 personen bijgewoond. WELKOMSTWOORD Plebaan, mr. drs. J.G.N.M. van Rossem, begroette de aanwezigen. Broeders en zusters van harte welkom in deze eucharistieviering, waarin onze bisschop, Mgr. Hurkmans, door handoplegging en gebed 5 mannen tot diaken gaat wijden, namelijk Hans Beks, Henri Vermeulen, Rien van der Zanden, Gideon van Meeteren en Pieter Zimmermann. Een bijzonder welkom ook aan hun naaste familie, vrienden en bekenden, die hen de afgelopen jaren op hun weg gevolgd en gesteund hebben. De vijf wijdelingen hebben op hun levensweg mogen ontdekken dat er meer is dan het vergankelijke, meer dan het korte termijn eigenbelang. Zij hebben zich persoonlijk aangesproken gevoeld door het alles overstijgende en alles samenbindende mysterie van Gods liefde, die in ons in Jezus Christus reddend nabij is gekomen. Zij weten zich geroepen om dit goede nieuws te delen met de mensen van onze tijd en zo gestalte te geven aan de nieuwe evangelisatie. Zo treden ze in de voetsporen van de missionaire mannen en vrouwen die destijds de eerste evangelisatie van onze streken op zich hebben genomen. Vandaag, op 7 november, denken we daarbij bijzonder aan de patroon van de Nederlandse Kerk, de H. Willibrord, wiens hoogfeest we vandaag vieren. Beste wijdelingen, door de wijding worden jullie vandaag in het dienstwerk van Jezus Christus opgenomen onder de gewijde bedienaren van ons bisdom, om ten dienste te staan van de opbouw van Gods volk in onze streken. Jullie zijn hier dan ook omgeven door een ruime afvaardiging uit ons bisdom en ook daarbuiten: meerdere priesters, diakens en religieuzen, vele gelovigen en vrijwilligers uit de 20
parochies waar jullie vandaan komen en waar jullie stage lopen. Wij allen ondersteunen jullie van harte met ons gebed en onze verbondenheid en we bidden onze Heer, die jullie vandaag definitief opneemt in zijn dienst, dat Hij jullie gewijde dienstwerk rijke vrucht zal doen dragen. HOMILIE Blik naar boven Mgr. Hurkmans vroeg in zijn homilie aan de vele kerkgangers, een moment hun blik naar boven te richten. “Achter mij, voor u links, ziet u onder het merkwaardig gedraaid kapiteel, Leonardus van Veghel staan, één van de martelaren van Gorcum, in ’s-Hertogenbosch geboren. Tegenover hem, voor u rechts, ziet u een beeld van de Heilige Willibrord. Hij is de patroon van de Nederlandse kerkprovincie. Hij is een Ier, als kind naar een klooster gebracht om onderwijs te verkrijgen. Later is hij als jongeling bewust ingetreden in een klooster om zijn leven in dienst te stellen van God en van de mensen. Hij is met andere monniken als missionaris naar Nederland gekomen. Met de hulp van de wereldlijke overheid, heeft hij de opdracht van de paus gekregen om in onze streken te missioneren. Later werd hij aangesteld als eerste bisschop van Utrecht. Dit alles maakt dat wij hem vandaag in een hoogfeest als patroon van de Nederlandse Kerkprovincie vieren. Met dankbaarheid. Hij bracht samen met Servatius, Lambertus, Hubertus, bisschoppen van Maastricht, hier in ons bisdom het geloof. Het geloof heeft als belangrijkste inhoud de innerlijke, en vertrouwelijke omgang met God, met de Vader, de Zoon en de Heilige Geest. Dit geloof verkrijgen we doordat het ons verkondigd is. Het geloof groeit door het met toewijding en met steeds meer inzicht in de schoot van de Kerk te belijden.
Samen met mgr. Hurkmans in gebed voor het Allerheiligste, voorafgaand aan de wijding.
foto’s: Wim Koopman
Het is vandaag daarom ook een uitgelezen dag om de permanente diakenwijding van Hans, Henri en Rien te vieren en de transeunte diakenwijding van Gideon en Pieter. Jullie roeping, wijdelingen, is een vrucht van jullie geloof. Met vreugde gedenken jullie vandaag, samen met ons allen hier verzameld, onze leiders die het eerst het geloof verkondigd hebben.
cultuur dan de onze. Al die ervaringen hebben je er toe gebracht je leven opnieuw te begrijpen en te beleven. Dit heeft je sterker verbonden met je vrouw, met je kinderen. Tevens is er, naast het zaken doen, in jou de roeping tot het diaconaat naar boven gekomen waardoor jij je rijkdom aan levenservaring in dienst wilt stellen van de Kerk en van de samenleving. Na een grondige voorbereiding mag je vandaag de wijding ontvangen. Het zal je niet zwaar vallen om,
Jullie, wijdelingen, zijn in geloof gegroeid door jullie ouders, jullie familie, door de scholen die jullie doorlopen hebben, door jullie tochtgenoten en door jullie vrienden. De wijdelingen voor het permanent diaconaat zijn in het bijzonder gegroeid in geloof, hoop en liefde door de huwelijksband met hun echtgenotes, door het leven te delen met hun kinderen en kleinkinderen. Pieter, jij hebt in je roeping een rustige ontwikkeling doorgemaakt. De rijke ervaringen die je mocht opdoen, in het gezin waarin je opgroeide en in het seminarie waar je zes jaar gestaag gegroeid bent, maken je tot een man die thuis is in de wereld van vandaag en in de Kerk. Je kennis van de Spaanse taal maakt dat je, om het zo te zeggen, wereldburger bent. Je De nieuw gewijde diakens. stagejaar in de Spaanse Kerk heeft je geleerd het geloof uit te leggen en er persoonlijk van te getuigen. Dit alles geeft je innerlijke met de hulp van je vrouw en van je gezin, met de hulp van rust. Je bent thuis bij de Heer en bij de mensen waar het het gebed mensen echt te begrijpen. autootje van je opa je nu in het land van Maas en Waal naar toe brengt, die je op je weg ontmoet. Jouw persoonlijke Rien, jij bent altijd bezig met de Kerk. Jouw vrouw en je weg zal je helpen je roeping vruchtbaar te laten zijn voor gezin geven je daar alle ruimte voor en zij staan je met raad de nieuwe tijd die zich ook in de Kerk aandient. Er zal een en daad bij. Onlangs vierde je 40 jaar vrijwilligerswerk in de nieuwe generatie gelovigen komen. kerk. Jij hebt rijke ervaringen opgedaan in je werkkringen, in je studie en in het samenwerken met pastoor Vinken in Gideon, jouw weg is een weg van zoeken naar zekerheid. Jij een dynamische jonge parochie. In samenspraak met verbent een pelgrim. Het is op het eerste gezicht makkelijk om trouwde personen en met je gezin ben jij je roeping tot het te zeggen: hier ben ik, hier ben ik om gewijd te worden. Je diaconaat bewust geworden. Met hun steun heb je de weg hebt veel te danken aan je ouders, aan de opleidingsroutes van vorming afgelegd. Vandaag bidden wij in de wijding om die je doorlopen hebt, aan je vrienden en aan de mensen de kracht van de heilige Geest. Met jouw ervaring en jouw die je in je stage mocht ontmoeten. Jij was verscheidene ijver mag je Christus brengen tot in de uithoeken van de jaren in Italië waar de Kerk stevig is gebouwd op Petrus en samenleving. Moge dit jouw leven en dat van je vrouw en Paulus. Toch gaven al deze ervaringen je nog niet de zekerdochter verrijken. heid van het hart. Het: ja, hier ben ik, moet uit je diepste zelf komen, moet opbloeien uit je relatie met God. Het is Henri, jij nam de tijd om bewust en met overtuiging te de zoektocht van een pelgrim. Je pelgrimstocht naar Comgroeien allereerst in het leven en direct daarmee verbonden postella gaf je innerlijke zekerheid en innerlijke rust. Je wilt in de Kerk. Lang ben je, als alleengaande, pastorale werker priester worden in dienst van God en van de Kerk. De altijd geweest in ons bisdom. Dit heeft je een diep leven gegevoortdurende tocht naar Compostella, je ouders, je collega’s ven. De roeping tot het huwelijk kwam op je weg bij de en de mensen om je heen, zullen je helpen om in dienst van ontmoeting van je vrouw. Deze diepe levensverbinding gaf de mensen, in dienst van de Kerk je pelgrimstocht voort te je de ruimte en de kracht om open te staan voor de roeping zetten, uiteindelijk naar het huis van de Vader. tot het diaconaat. Die stap naar Christus en Zijn Kerk mag je nu zetten, gedragen door je vrouw. Dit zal jouw/jullie dienstHans, je bent een harde werker. Met een eigen bedrijf is werk in de Kerk vernieuwen. Door de wijding, door handdat nodig. Je bent eveneens een man met diepe oorspronoplegging en gebed, is Christus op een bijzondere wijze kelijke ervaringen. Onder andere door het feit dat een van werkzaam in de ambtsdragers. Hierdoor kun jij in Christus’ je kinderen met zijn gezin in Alaska woont, een heel andere naam, gesteund door je vrouw, medemensen helpen, vanuit 21
de diepte van hun hart, hun leven met God en de Kerk te delen.” Mgr. Hurkmans benadrukte uitvoerig dat eerbied en gehoorzaamheid twee deugden zijn die ons helpen op de goede weg te blijven. Voor de wegzending feliciteerde hij de wijdelingen en wenste hen een rijk geestelijk leven toe.
RECEPTIE De receptie in het Sint Janscentrum werd zo druk bezocht, dat twee zalen daarvoor beschikbaar waren. In een ongedwongen sfeer gaven zij blijk van hun waardering voor de pasgewijde diakens, die voor de Kerk het beste uit zichzelf willen geven. Mogen de diakens de moed, de kracht en de volharding vinden om hun ambt ten volle waar te maken.
WIJZIGING BESTUURSSAMENSTELLING SONNIUS PRIESTERFONDS De heren drs. Ch.H.A. Kuijpers (voorzitter) en J.H.M. Coppens (penningmeester), die zich jarenlang voor het Sonnius Priesterfonds hebben ingezet, zijn binnen het bestuur afgetreden. De heer Kuijpers was vanaf het begin econoom van het seminarie en tot nu voorzitter van Sonnius Priesterfonds. Zij worden opgevolgd door respectievelijk mgr. drs. J.B.F. Schröder en drs. A.T.M. Veldman. Wij danken hen héél hartelijk voor hun dienstbaarheid en brede belangstelling en wensen hen alle goeds voor de toekomst!
DRS. CHARLES KUIJPERS NEEMT NA 29 JAAR AFSCHEID VAN HET BESTUUR SONNIUS PRIESTERFONDS
22
Op 15 september 1986 installeerde bisschop Ter Schure een commissie die tot de oprichting van het seminarie voor het Bossche bisdom in het Sint-Janscentrum zou leiden. Voorzitter was vicaris-generaal Jacobs, leden Ir. Hoefnagels, Drs. Kuijpers, Schraven pr en Mr. van der Velden. Al in de eerste vergadering van de commissie werd Charles Kuijpers, die al econoom en bankman daarvoor zeer competent was, gevraagd om de investering en exploitatie van het seminarie te berekenen. Hem werd toen ook gevraagd om met Ir. Hoefnagels het pand aan de Papenhulst, dat de Fraters van Tilburg mogelijk wilden verlaten en verkopen, te gaan bezichtigen. In de besluitenlijst van de eerste vergadering van de eind december 1986 opgerichte R.K. Instelling Sonnius van 12 januari 1987 staat vermeld dat de bisschop intussen de leden van de voor bereidingscommissie tot bestuurslid van “Sonnius” had benoemd. Wat deze besluitenlijst niet vermeldt is, dat Charles Kuijpers door de bisschop ook tot econoom van het seminarie werd benoemd. Zo werd niet alleen een goede communicatie maar ook een goede coördinatie tussen Sonnius en het seminarie in de persoon van Charles Kuijpers verzekerd. Ik ga u niet beschrijven wat Charles Kuijpers in de volgende lange jaren allemaal voor het seminarie en “Sonnius” heeft gedaan. Het gaat om heel veel meer dan het bijwonen van 134 vergaderingen van Sonnius. Een volledige beschrijving zou neerkomen op de beschrijving van een groot deel van de geschiedenis van de afgelopen 29 jaar Sint-Janscentrum, zozeer is zijn verwevenheid met de gang van zaken rond het seminarie en “Sonnius”. Zijn toewijding en zijn inzet met niet alleen zijn economische kunde maar met heel de wijsheid, gevoed vanuit zijn diepe geloofsbeleving, zijn van onschatbare waarde voor het Sint-Janscentrum en het daarin gevestigde seminarie, dat door “Sonnius” financieel wordt gedragen. Steeds hield hij in het oog wat nodig was voor de vorming van goede priesters, van wezenlijk belang voor de toekomst van de Kerk, en wat gelet op de financiële steun van de duizenden kleine en grote gevers mogelijk was. De omgang met Charles Kuijpers was voor iedereen in het Sint-Janscentrum steeds aangenaam. Hij wist op een bescheiden manier duidelijk leiding te geven. Op de 135ste vergadering van “Sonnius” deelde hij mee om gezondheidsredenen zijn ontslag aan de bisschop te hebben gevraagd uit zijn functie bij “Sonnius” en het seminarie. In stilte had hij in overleg met Mgr. Hurkmans zijn afscheid zo goed mogelijk geregeld tot het laatste moment zorgzaam omgaand met de hem toevertrouwde verantwoordelijkheden. Hij zette zich 29 jaar lang in de ware zin van het woord pro Deo in voor God en de toekomst van Zijn Kerk. Dank Charles Kuijpers. Wij zullen je missen. Mr. P.A.L.M. van der Velden, secretaris
STILLE OMGANG 2015
E
en jongen komt enigszins aangeschoten de kroeg uit om buiten een sigaretje op te steken. Zichtbaar verbaasd kijkt hij vanuit het portiek neer op een zwijgende mensenmassa, die langzaam aan hem voorbij trekt. Een beetje onhandig, maar zeker oprecht, maakt hij een kruisteken omdat hij ziet dat hier iets gaande is dat niet normaal is voor een zaterdagavond, hartje centrum van Amsterdam. We lopen de Stille Omgang. Het zojuist geschetste beeld van de rokende jongen die een kruisteken slaat is me lang bijgebleven. Vergeleken met ‘normale reacties’ als: “Hey! Waar zijn jullie mee bezig?” of een lichtelijk geërgerd: “Wat is dit?” maakt het zwijgende kruisteken indruk op me. Blijkbaar zijn er nog mensen die herkennen wanneer eerbied gepast is. Waarom eerbied? Omdat we herdenken dat er op 15 maart 1345 in de Kalverstraat een Eucharistisch wonder heeft plaatsgevonden. Tot op de dag van vandaag komen duizenden mensen jaarlijks samen om de Heilige Mis te vieren en lopend ‘stil te staan’ bij dit Mirakel. Hoewel niet sinds 1345, maar toch al enkele jaren, doet de commissie ‘Stille Omgang jongeren’ van het bisdom Den Bosch mee aan deze rijke traditie. Met twee busjes vol met gelovige jongeren, het neusje van de zalm van jeugdig Nederland, hebben wij ons aangesloten bij het landelijke jongerenprogramma in de Nicolaaskerk. Na het vieren van de Mis met als hoofdcelebrant mgr. J. Punt, aanbidding van het heilig Sacrament en enkele voorstellingen hebben we ons in de nachtelijke stilte gestort. Wat me elk jaar het meeste raakt is niet zozeer de stilte. Je hoort namelijk overal om je heen wel geluiden van joelend uitgaanspubliek of fluisterend biddende pelgrims. Nee, wat me raakt is het feit dat je tijdens het wandelen rechtstreeks
Zwijgende jonge mensen lopen de Stille Omgang.
tegen de stroom in lijkt te gaan. Je doorkruist het hart van feestvierend Nederland met links en rechts van je een veelal niet begrijpende wereld, die je nu en dan wat meewarig nakijkt. Ik probeer me in het uitgaanspubliek te verplaatsen dat ons voorbij ziet komen. Wat ze zien is een geoliede pelgrimsmachine die zich met gezwinde spoed een weg baant door hun domein. Blijkbaar hebben deze mensen een doel. Ze weten allemaal waar ze heengaan, zonder er zelfs maar een woord met elkaar over te reppen. Maar waar gaan ze dan heen? Het kleine lantaarntje, dat staat in de Kalverstraat op de plek waar lang geleden het Mirakel zich voltrok, geeft op deze fundamentele vraag het antwoord. Op deze lantaarn is namelijk in glas-in-lood heel eenvoudig afgebeeld wat al deze mensen al zoveel jaren naar Amsterdam trekt: de heilige Hostie, omgeven door vlammen die Hem niet kunnen verteren, de eeuwen trotserend, Jezus Christus zelf. 1 mei 2015,
Pieter Zimmermann, diaken
23
BEZINNINGSCENTRUM EMMAUS: AL 25 JAAR LANG HEEL ACTIEF VOOR CHRISTELIJKE VORMING
O
nlangs bezochten wij het bezinningscentrum Emmaus in Helvoirt, prachtig en wijds gelegen midden in het Brabantse land, werkelijk een oase van rust in Gods rijke natuur. Emmaus is een voormalig klooster, dat accommodatie biedt voor christelijke bezinning en vorming, in groepen of individueel, voor jong en oud. Rond 1920 werd het klooster gebouwd voor de paters van het Goddelijk Woord (S.V.D. – Societas Verbi Divini) als missiehuis, waarna de broeders van Joannes de Deo er zich vestigden en het klooster de naam “Misericordia” gaven. Dit voormalige klooster wordt sinds 1989 gebruikt als bezinningscentrum. De stichting Getuigenis van Gods Liefde van de heer en mevrouw Derksen kocht toen het gebouw om er een christelijk bezinningscentrum te vestigen. Het krijgt de naam Emmaus. Achter de kapel wordt een extra zaal gebouwd en links en rechts daarvan 34 kamers. De dagelijkse leiding komt dan bij het echtpaar Jaap en Gré Hey. In 2001 wordt de leiding van het centrum overgenomen door Karel en Tiny Pouwels. Broeder Tjeu Cuypers van Mill Hill doet het technisch onderhoud en pater Leo van der Klaauw, Assumptionist, wordt rector van het huis. Momenteel wonen er 7 personen. Iedere dag begint met een Eucharistieviering en eindigt met de vespers. Het huis heeft 95 slaapkamers en ruim 300 bedden. Jaarlijks zijn er ruim 15.000 overnachtingen van diverse christelijke groepen. Links van het gebouw kwam in december 2005 een extra gebouw gereed met 2 appartementen en 5 kamers voor individuele gasten. Er is wederom nieuwbouw in voorbereiding, nl. 24 kamers, een eetzaal en een conferentiezaal en er zal zoveel mogelijk duurzaam en energieneutraal gebouwd worden. KAPEL De kapel is het centrum van het huis. En het is mooi om te zien dat ook christenen die niet tot de katholieke traditie behoren steeds meer gebruik maken van de kapel voor gebed en vieringen. Vooral jongeren zijn weer gevoelig voor symboliek. Het echtpaar Pouwels vertelt dat dit huis een mooie plek is waar oecumene gebeurt door onderlinge contacten en dialoog met de gasten. Tijdens mijn gesprek met Karel en Tiny Pouwels merkte ik dat tegenover mij twee mensen zaten met een rotsvast geloof en met een groot hart voor de mensen. Zij dienen en leiden het centrum van dag tot dag en bidden dagelijks met hun medewerkers voor de gasten die in huis verblijven. “Want als de Heer het huis niet bouwt, zwoegen de arbeiders tevergeefs”. Het bezinningscentrum Emmaus is een sfeervol en gastvrij huis en draait voor het grootste deel op vrijwilligers, ofschoon er ook 7 personen in loondienst zijn. Dit zijn allemaal mensen die het huis een warm hart toedragen. Het vraagt veel, maar het levert ook heel veel op in het Koninkrijk Gods. Hun motto is: “Wat je met liefde doet, draagt vrucht”. De meeste gasten komen jaarlijks of zelfs meerdere keren per jaar. Zij komen met een christelijke organisatie in groepsverband met hun eigen programma en sprekers. Zij gaan in zijn algemeenheid dankbaar naar huis en doen er hun voordeel
24
Het echtpaar Pouwels.
mee. Voor velen betekent het volgen van deze weekenden en retraites dat hun geloof wordt opgebouwd, maar ook dat er weer nieuwe hoop en vertrouwen komt. Men kan het leven weer beter aan en mensen willen zich inzetten voor Kerk en wereld. Velen groeien naar een persoonlijke relatie met Jezus. Bezinning en gebed horen bij de bron van het leven. Eveneens een vast gebedsleven, saamhorigheid en een groot vertrouwen in de toekomst van de Kerk. Daar werkt Emmaus intensief aan mee. Op het terrein zijn sportvelden, speeltuinen voor groot en klein, een park en bossen. Op onze vraag of er bezoekers zijn die later voor de Kerk zijn gaan werken, antwoorden zij: “Wij kennen diakens, pastorale werkers, zelfs enkele priesters/priesterstudenten die vormingsdagen volgen hier in huis. Samen met een team bieden Karel en Tiny ook zelf stille retraites aan, waarin het gaat om groei in geestelijk leven en innerlijke genezing. Het woord van God is een belangrijke inspiratiebron tijdens deze retraites. Het woord van God geeft niet alleen inzicht, het troost, bevrijdt en geneest bovendien. Zie: www.Emmaus-retraite.nl Emmaus straalt een inspirerende sfeer uit en is bij uitstek geschikt voor gelovige bezinning. Karel en Tiny Pouwels kijken met dankbaarheid terug op 15 arbeidzame en voldoening gevende jaren. Zij hebben ervaren dat God in al die jaren heeft voorzien in mensen en middelen. Na een goede voorbereiding zullen zij op het einde van 2015 het stokje overdragen aan hun opvolgers, de heer en mevrouw Over, maar zij willen zich met hart en ziel blijven inzetten als vrijwilliger op Emmaus. Zij zijn ervan overtuigd dat bezinningscentrum Emmaus belangrijk is voor de toekomst van de Kerk. Juist nu het kerkbezoek in Europa sterk daalt, zullen oaseplekken voor gelovige ontmoeting, uitwisseling en vorming belangrijk zijn. Zij hebben er dan ook vertrouwen in dat God zal blijven voorzien in datgene wat Emmaus nodig heeft.
Voor meer info: www.emmausbezinningscentrum.nl
BISDOMLEIDING EN PERSONEEL BISDOM ’S-HERTOGENBOSCH OP BEZOEK IN GAESDONCK (D) Op woensdag 10 juni 2015 bracht de leiding van het bisdom, mgr. drs. R.G.L.M. Mutsaerts en vicarisgeneraal dr. C.F.M. van den Hout, vergezeld door de bisdommedewerkers een bezoek aan Gaesdonck in Duitsland. Mgr. drs. A.L.M. Hurkmans was helaas verhinderd. Hulpbisschop Rob Mutsaerts en vicarisgeneraal Ron van den Hout toonden zich evenals de bisdommedewerkers onder de indruk van de mooie campus, de goede atmosfeer en het pedagogische concept van Gaesdonck. Tot 1 augustus 2014 bekleedde de huidige directeur van dit opleidingsinstituut, diaken drs. P.A.M. Broeders, een directeursfunctie bij dit Nederlandse bisdom.
• ‘escape rooms’, waarbij geprobeerd moest worden om binnen een daarvoor gestelde tijd uit een tweetal ruimtes te ‘ontsnappen’ Al deze activiteiten stonden onder leiding van gidsen, die uitstekend op de hoogte waren en als echte Bosschenaren heldere uitleg gaven. In een goede sfeer verzamelden we ons ’s avonds aan een welvoorziene tafel in restaurant Picasso. Wij hebben mogen ervaren hoe belangrijk het is als er een goede sfeer heerst en er vertrouwen is in elkaar. Iedereen heeft het goed naar zijn/haar zin gehad. Wij danken de organisatoren en kijken terug op een zeer geslaagde personeelsdag.
’s Morgens zijn we per bus naar Goch gereden en werden we daar welkom geheten door diaken Broeders. We werden ontvangen in een soort aula en hebben daar genoten van koffie en heerlijke koek. Daarna werden we rondgeleid, waarbij onder andere de oude bibliotheek veel bekijks trok, alsmede de mooie natuur rondom het complex. Het bezoek werd besloten met een aangeboden lunch, waarna wij weer koers zetten naar ’s-Hertogenbosch. Terug in ’s-Hertogenbosch gingen wij uiteen in drie groepen, met als thema: • heronimus Bosch Art Center • rondvaart over de Dieze, gevolgd door een korte, interessante stadswandeling Bijzonder welkom in Gaesdonck.
25
ZUSTERS DOMINICANESSEN MAKEN DOOR HET BOUWEN VAN EEN KAPEL VAN EEN WOONZORGCENTRUM EEN PLAATS VAN HOOP
O
p zaterdag 23 mei 2015 vond te Nijmegen een bijzondere gebeurtenis plaats, speciaal voor de Congregatie van de Zusters Dominicanessen van de Heilige Familie te Neerbosch. Die dag werd door mgr. drs. A.L.M. Hurkmans de Dominicuskapel ingezegend. Waar de noodzakelijke sluiting van kerken en kapellen velen droevig stemmen, had de inzegening van deze nieuwe kapel, mede door de aanwezigheid van de bisschop, een feestelijk karakter. De kapel, genoemd naar de stichter van de Dominicaner orde, Sint Dominicus, is gebouwd in opdracht van het bestuur van de Congregatie. In bouwkundig opzicht maakt de kapel deel uit van het eveneens nieuw gebouwde woonzorgcentrum, dat wordt beheerd door de stichting zorgcentrum huize Rosa. De Dominicuskapel is ten dienste van de Dominicanessen die voornamelijk woonachtig zijn in huize Rosa in de nabijgelegen Catharinahof. Maar ook alle andere bewoners van genoemde huizen, religieuzen van diverse ordes en congregaties, alsmede leken, zijn er welkom voor de viering van de Eucharistie en andere gebedsmomenten. De buitenzijde van de kapel geeft de indruk van een besloten ruimte. Het binnenkomen in de kapel is daarom des te meer verrassend. Vanuit de hoge koepel valt volop licht op het altaar en over de gehele ruimte. De witte altaartafel en ambo versterken nog de lichtinval. Diverse elementen, tabernakel, kruisweg, orgel, herinneren aan de voormalige kapel van huize Rosa, maar de inrichting en sfeer van deze Dominicuskapel ademen de geest van een nieuwe tijd. Mgr. Hurkmans hield een inspirerende overweging. “Dierbare zusters, broeders en zusters en alle andere aanwezigen. Inderdaad, met vreugde zijn we hier in deze nieuwe kapel samen. Een heilige ruimte, tot stand gekomen door afbakening, los van het wereldse en door die ruimte tegelijk open te breken naar de hemel. Een ruimte, bestemd voor een gemeenschap van zusters, die gastvrij is voor vele broeders en zusters, voor een gemeenschap die zich wil spiegelen en herkennen in de jonge Kerk. Zij ontstond op het eerste Pinksterfeest en wij hoorden dat zij alles gemeenschappelijk hadden, dat ze trouw waren in het gebed en in het vieren van de Eucharistie. WIJ MOGEN KIND ZIJN VAN DE VADER De zusters Dominicanessen hier wisten dat zij een kapel nodig hadden en hebben deze toegewijd aan hun patroon, de heilige Dominicus. In heel de geschiedenis is het binnengaan in een heilige ruimte iets bijzonders. Dit is duidelijk te zien aan de portalen van de kathedralen. Hier is de deur zo gemaakt dat je iedere keer weer bewust de drempel overgaat. Je treedt binnen in het leven van jouzelf als gedoopte. Uw leven is verborgen in God, de Vader, de Zoon en de Heilige Geest. Beter kun je nog zeggen dat uw leven geborgen/bewaard is in God. U en ik, wij mogen kind zijn van de Vader. Daarom zullen we graag deze kapel ingaan. Dit om 26
thuis te zijn bij de Vader. Met Jezus zijn we kind van God. In het Evangelie beluisterden wij hoe Hij vanzelfsprekend wilde, had te zijn, moest zijn in het huis van de Vader. HANDGELD Ieder van ons heeft in het sacrament van het Vormsel goddelijk leven in het hart, de ziel, mogen ontvangen. Wij kunnen ook zeggen: goddelijke kwaliteiten van geloof, van hoop en liefde. Wij krijgen die als kwaliteiten, als handgeld mee om de weg te kunnen gaan door het leven en om eens en voorgoed thuis te zijn bij God. Met dit handgeld moeten wij werken. Niets gaat vanzelf in het leven. We groeien in geloof, hoop en liefde. In de Eucharistie en in de dienst aan de naasten. Zusters, broeders en zusters, met u kijk ik op naar het kruis. Uit Jezus’ hart vloeide water en bloed. De sacramenten van Doop en Eucharistie. Jezus gaf de Geest, in het Vormsel kwam die Geest, de Heilige Geest in ons tot leven. Met u kijk ik naar de ambo, de plaats van waar God tot ons spreekt. De plaats waar we mogen luisteren naar Jezus. Graag verwijs ik naar de heilige Dominicus. Hij was dag na dag bezig met te luisteren naar het woord van God. Hij droeg het evangelie van Mattheüs en de brieven van Paulus met zich. Hij kende ze bijna geheel van buiten. Dit maakte hem tot een zeer opgewekt man, geen kletser. Hij sprak voornamelijk over en met God. Woorden alleen zijn niet voldoende. Daarom staat er naast de ambo het altaar. Jezus gaf zijn leven om ons van zonden te bevrijden en om voor ons de weg vrij te maken naar de hemel. Aan het altaar gedenken wij het sterven en verrijzen van de Heer om met en in Hem die weg te gaan. IN IEDERE MENS IETS VAN GOD ZIEN Dierbare zusters, broeders en zusters, vandaag mogen wij een kapel inwijden. Het gaat echter om u. U bent de levende stenen van de nieuwe stad, van het Rijk van God, dat in deze wereld vorm mag krijgen. Geloven in de Vader, de Zoon en de Heilige Geest houdt in dat u in iedere mens iets van God ziet. Dit geeft iedere mens, arm of rijk, gezond of ziek, jong of oud, getekend door het lij-
den of meer gaaf, een absolute waardigheid. Geloof in uw medemens, stel uw hoop in uw medemensen, wees ruim in uw liefde voor uw medemensen. Hier leven, meer en meer, ouder wordende mensen. Zij zijn aangewezen op hulp van jongeren, bestuurders en medewerkers. Dat deze kapel voor hen, voor u, een teken mag zijn. Hoe kijkt men hier naar de mens? Een mens is hier meer dan een cliënt, een mens getuigt van God. Een mens is hier meer dan deze persoon in haar ouderdom. Hij of zij heeft een geschiedenis die een lang leven laat zien, gegeven in liefde. Een mens is hier meer dan iemand die wacht op de dood, het diepste verlangen is getekend door de hoop thuis te komen bij God. Laat deze kapel u aanspreken als teken en u voorzichtig maken in uw werken en spreken, opdat de trots het niet wint van de dienstbaarheid. Bewoners, getuig als u dit kunt van hoe mooi en rijk het leven is, laat u daarvoor voeden in deze kapel. Dat God in uw getuigenis tot leven mag komen, dan eert u de heilige Dominicus”.
Dat de vele gebruikers van deze kapel hier inspiratie mogen ondervinden. Dat is onze oprechte wens!
BARBECUE EMERITI PRIESTERS EN DIAKENS
O
p woensdag 13 mei 2015 vond de jaarlijkse barbecue plaats van de emeriti priesters en diakens, in aanwezigheid van mgr. drs. R. Mutsaerts en vicaris-generaal dr. R. van den Hout. De bijeenkomst vond plaats in de tuin van de pastorie van pastoor-deken L. Spijkers in Oirschot. Het mooie weer zorgde ervoor dat de gasten spontaan buiten in de opgezette tent plaatsnamen. Deze tent stond er al vanwege een andere activiteit een dag eerder. Aangezien de dekens verantwoordelijkheid dragen voor de emeriti waren deze ook uitgenodigd. En een van hen was dus bereid om gastheer te zijn en te zorgen voor de barbecue en voor de drank. Hiervoor had hij een team vrijwilligers ingeschakeld die alles uitstekend verzorgden.
de 80. Er zijn priesters bij die qua geestelijke en lichamelijke gezondheid al een heleboel hebben moeten inleveren en die met behulp van een mantelzorger gelukkig toch nog konden komen. Er zijn emeriti bij van amper 70 en bijvoorbeeld ook emeriti diakens die op latere leeftijd zijn gewijd en er veel minder ‘dienstjaren’ op hebben zitten. Sommige priesters brengen een huisgenote mee en sommige diakens hun echtgenote. Dus u begrijpt dat het een gevarieerde groep was, zeker als u de aanwezige dekens er nog bij telt die weer van een jongere generatie zijn. De barbecue is inmiddels een jaarlijkse gewoonte die zeer op prijs wordt gesteld.
Er werd door een aantal mensen van de gelegenheid gebruik gemaakt om de basiliek van de H. Petrus te bezoeken die nog niet zo lang geleden formidabel is gerestaureerd. De Petruskerk in Oirschot is een van de mooiste kerken in het bisdom. De groep emeriti is een gevarieerde groep. Er zijn priesters die bijvoorbeeld al 60 jaar gewijd zijn en intussen ver boven
27
JAAR VAN HET GODGEWIJDE LEVEN
I
nderdaad, een dag van vreugde, bemoediging en inspiratie.
Op donderdag 1 oktober 2015 vond deze ontmoetingsdag voor de religieuzen van ons bisdom plaats. De dag begon met een Eucharistieviering in de kathedrale basiliek van St. Jan Evangelist. WELKOMSTWOORD Vicaris-generaal dr. C.F.M. van den Hout heette de religieuzen en al degenen die zich door geloften hebben verbonden met de Kerk van harte welkom. “Het jaar van het godgewijde leven vieren we in ons bisdom met een dag van ontmoeting. De paus roept op aandacht te besteden aan deze vorm van christelijk leven. Onze wijding en toewijding beleven we in ons dagelijks leven en maken we waar voor en met de gelovigen. We vieren het in deze Eucharistie, waarin we ons bij het offer van Christus aansluiten en daaruit kracht putten. Laten we ons in deze viering sterken en genade opdoen uit de overvloedige bron van leven. HOMILIE De Heilige Mis met als hoofdcelebrant mgr. drs. A.L.M. Hurkmans in concelebratie met o.a. mgr. drs. R.G.L.M. Mutsaerts en overige priesters was goed bezet. In zijn homilie zei de bisschop: “Het is mooi om, in het jaar voor de religieuzen uit verschillende ordes en congregaties die zich gedragen weten door verschillende charisma’s, samen te zijn. Dit in de kathedrale kerk van het bisdom waar u thuis bent. U bent allen eveneens verbonden met de Wereldkerk via uw stichters en stichteressen. Vandaag vieren wij Theresia van Lisieux wereldwijd. Na veel strijd vond zij haar plaats, haar roeping in de Kerk. “Laat mij in de Kerk van liefde zijn”.
WIJ VINDEN HET HEIL NIET IN ONSZELF Geroepen tot een Godgewijd leven. In de Eerste lezing hebben we kunnen ervaren hoe krachtig, hoe levend het woord van God is. “Hoor Israel, hoor mijn volk”. Dit is een grondhouding die gevraagd wordt in de Joods-Christelijke traditie. Wij vinden heil niet in onszelf. God komt naar ons toe. Hij spreekt tot ons. Hij ziet naar ons om. Hij is gesteld op een wederzijdse dialoog. In de psalmen bidden wij met het volk dat in verdrukking leefde: “God, keer u naar ons, lach ons weer toe en wij zullen gered zijn”. In Jezus de Zoon van God keert God zich ten volle naar ons toe. Hij is het vlees geworden woord. Hij kijkt ons als het ware in de ogen. Wie Hem ziet, ziet de Vader. In het Evangelie maken we vandaag mee hoe Jezus zijn leerlingen erop uit stuurt om het Rijk Gods te verkondigen. Hij voegt eraan toe: “Weet dat je sterk bent met de volmacht, met de liefde die ik jullie geef. Beschouw al het andere als afleiding, als een hindernis. Genees de zieken, help de armen, verkondig het rijk van God”. GEBED Voor u, broeders en zusters, geroepen tot een Godgewijd leven, voor mij, voor de priesters, is het belangrijk om de zending die wij van de Heer ontvangen ons in gebed eigen te maken en te integreren in ons leven opdat we in onze arbeid oprecht en zuiver zijn. Voor mij is het getijdengebed, het bidden voor de paus en de Wereldkerk, voor alle mensen in het bisdom belangrijk. Het persoonlijk gebed geeft diepte aan ons bidden. In alle bescheidenheid wil ik iets van mijn persoonlijk bidden met u delen. Het is eenvoudig. Met het bidden van de rozenkrans, met de geheimen, overweeg ik iedere dag opnieuw de realiteit van mijn leven met God. In de tuin van mijn bidden heb ik vijf perken aangelegd. Ieder perk heeft een vast middelpunt. Mijn dagelijkse over-
U BENT MIJ ALLEN ZEER NABIJ Theresia deelde haar leven van dag tot dag met Maria, de Moeder van de Kerk, de Moeder van alle gelovigen. In Maria werd voor deze jonge zuster de liefde van de Vader, de Zoon en de Heilige Geest heel concreet. Zo kon zij als de grote heilige van de kleine weg in de Kerk een teken van de liefde van God zijn, geroepen tot een Godgewijd leven. Hoewel mijn krachten beperkt zijn, heb ik me beslist voorgenomen voor en met u deze Heilige Mis te celebreren. U bent mij allen zeer nabij. U mag immers voorop gaan in het verliezen van uw leven in de liefde van God om in de Kerk en in de wereld de liefde van God te laten stralen. 28
Bemoedigende gesprekken tijdens de ontmoetingsdag voor religieuzen.
wegingen cirkelen rond de Vader, de Zoon en de Heilige Geest. Rond Maria en de Eucharistie. Rond deze centrale punten sta ik telkens stil bij het leven, bij het goede daarvan, maar ook bij de moeilijkheden. In mijn tuin groeien ze mooi, de bloemen, maar ook vanuit mijzelf. Er is echter ook onkruid. Zo is het leven! Geroepen tot een Godgewijd leven. Dagelijks overweeg ik Gods werken in mijn leven aan de hand van deze vijf schreden. Iedere dag breng ik op deze manier mijn geloof en mijn leven samen. Steeds weer herformuleren. Met Maria bid ik de Weesgegroetjes. Dit om met vele gelovigen thuis te zijn in de Kerk, thuis te komen bij de heiligen en om steeds op weg te blijven naar het huis van de Vader. U allen vraag ik trouw te zijn in het gebed. Verlies u met de kleine Theresia in de liefde van God om die uit te dragen in Kerk en wereld”. Vier religieuzen en een mevrouw van de Focolaregemeenschap, een Norbertijn, een zuster van het Kostbaar Bloed, een frater van Tilburg, een zuster van Liefde gaven een
boeiende getuigenis van hun roeping in Gods Kerk. Zij getuigden van hun orde of congregatie, van hun eigen charisma en van hun stichter of stichteres. Iedereen sprak vanuit zijn/haar hart en vanuit de praktijk. En dat hun getuigenis overkwam merkten wij aan het applaus en de waardering van het gehoor paters, broeders en zusters. Uit hun voordracht bleek overduidelijk dat zij, hoe het ook moge verlopen, de toekomst hoopvol zullen omarmen. Allen hadden zij een goed verhaal. Allerwegen was tevredenheid over deze mooie, veelbetekenende dag. In de voorbeden werd gebeden voor een goede samenwerking tussen het bisdom, kloostergemeenschappen, communiteiten, nieuwe bewegingen en parochies. Dat we het belang van de hele Kerk voor ogen houden! Deze ontmoetingsdag werd afgesloten met een lied van de priester Floris van der Putt: “Wij hebben voor u gebeden dat uw geloof niet bezwijkt …” Zo toepasselijk op zijn gedenkdag!
EEN HALVE EEUW DIENSTBAAR VOOR ZIEKEN EN BEJAARDEN
R
ector dr. J.W.M. Peijnenburg herdacht op maandag 21 september 2015 dat hij naast zijn taak als archivaris zich gedurende een halve eeuw heeft ingezet voor zieken en bejaarden. De Heilige Mis uit dankbaarheid in de kapel van huize Elisabeth te Vught, waar hij woonachtig is, was goed bezet. Tot zijn grote verrassing waren er zelfs twee bisschoppen
Deze foto is genomen na de Heilige Mis uit dankbaarheid.
aanwezig, mgr. drs. A.L.M. Hurkmans en mgr. drs. R.G.L.M. Mutsaerts, evenals de jonge priester P.S. Kuis. Mgr. Hurkmans typeerde de rector als een dankbare priester die van de Kerk houdt en niet minder van de mensen en dankte hem tevens voor het vele werk dat hij voor de Kerk en het bisdom heeft verricht.
29
GEEN TOEKOMST, GEEN HOOP VOOR DE KERK ALS ER NIET WORDT GEWERKT AAN GELOOFSKENNIS
M
evrouw drs. H.M. (Ellen) Kleinpenning is als theologe bij het bisdom met het doorgeven van geloofskennis belast en zij is het met bovengenoemde stelling eens. Zij doet haar werk met volle overtuiging. Zij geeft college op een alleszins rustige wijze. Iedere pastoor kent mevrouw Kleinpenning. Intelligent als zij is zal zij niet ondoordacht, maar juist goed onderbouwd de kennis naar voren brengen. Zij is bekommerd om Gods plan met de mensen, om Gods bedoeling, om Gods schepping. Op een deskundige wijze staat zij stil bij wat er gebeurt wanneer Jezus in ons leven komt. Paus Franciscus zegt het zo duidelijk: “Het geloof laat ons tot elkaar komen, het maakt ons naasten in het leven met anderen, het brengt ons dichterbij het leven van anderen. Het geloof zet ons aan om ons voor elkaar in te spannen, het geloof roept op tot solidariteit, gedragen door de christelijke deugden, waarin wij steeds meer dienen te groeien”. GROEIEN IN GELOOF, GELOVEN IN GROEI Zij geeft leiding aan de opleiding van het diocesaan vormingscentrum, een vierjarig traject, genaamd: “Groeien in geloof, geloven in groei”. Een stevige geloofscursus, waarbij mensen een persoonlijke keuze voor Christus maken en om te bezien of en hoe zij een taak in de Kerk kunnen aanpakken, zoals catechese, diaconie enz. Tien tot twintig mensen nemen jaarlijks deel aan deze cursus. Enkele mensen, die deze cursus hebben gevolgd, krijgen van de bisschop een zending om met het pastorale team mee te werken om de parochie mee te helpen opbouwen. Verder begeleidt zij alle mogelijke werkgroepen in de parochies. Op deze wijze probeert zij te investeren in mensen, met name om gezinnen bij elkaar te brengen voor onderricht in geloofskennis. Ook geeft zij college aan de diakenopleiding en de priesteropleiding op het Sint-Janscentrum. Op deze wijze draagt zij de rijkdom van ons geloof uit. Zij is van mening dat we meer in de mensen zelf dienen te investeren en moeten proberen hen zo enthousiast te maken, dat zij de opgedane kennis actief gaan uitdragen.
sen de bedevaartgangers. Het geloof gaat hen ter harte. Er is bereidheid om zich in geloofskennis te verdiepen. De jonge mensen begrijpen waarom in Lourdes de kruisweg wordt gebeden, ze zien in dat de Bijbelverhalen over henzelf gaan. Wij hebben een rijke liturgie en dienen de mensen te helpen om dat te gaan zien en te ontdekken. Mondjesmaat gebeurt dat wel, maar naar de toekomst toe dient het geactiveerd te worden, meer onder de aandacht te worden gebracht. Soms hoor je dat er meer geloof is dan wij denken. Herkent u zich in deze uitspraak? Ik kom vaak mensen tegen die echt wel geloven. Zij hebben een Godsvertrouwen waarvan je zegt: “Zo’n groot geloof ben ik nog niet tegengekomen”, maar zijn het contact met de Kerk en de parochie kwijtgeraakt. Op zich is dat spijtig. Als Kerk dienen wij naar de mensen toe te gaan. De Kerk speelt zich niet alleen af in de parochie. Wat vindt zij het mooiste van haar werk? Dat je de hele dag bezig mag zijn met geloofsoverdracht. Helaas word je wel eens teleurgesteld, maar het werk zelf, met mensen omgaan, dat geeft voldoening. Gegroeid is het vertrouwen in eigen kracht en in de mensen met wie zij contact mag hebben. Mevrouw Kleinpenning heeft een alleszins bevredigende zending, waaruit zij leeft en werkt, samenvattend: voor mevrouw Kleinpenning is dit een levensopdracht.
Wat zijn voor haar de tekenen van hoop? Jonge mensen proberen samen Kerk te zijn. Er is een groeiende openheid om kennis te maken met de Kerk en het geloof. Jaarlijks ontmoet zij tijdens de Lourdesbedevaart jonge mensen die de plechtigheden kunnen waarderen. Het verrassende van deze reis gebeurt al aan het begin. Mensen, die elkaar niet kennen worden vrienden, broeders en zusters van elkaar en zij gaan gaandeweg het geloof meer waarderen, zoals de Heer het wenst. Is dat niet verblijdend, dat mensen elkaar tot steun kunnen zijn? Wij hebben elkaar nodig, ook om te kunnen geloven. Lourdes blijkt in staat om onverschilligheid te doorbreken. Opeens als uit het niets geboren is daar saamhorigheid tus30
Mevrouw drs. H.M. Kleinpenning.
STICHTING STRAATPASTORAAT ZET ZICH IN VOOR THUIS- EN DAKLOZEN
W
ij spraken hierover met straatpastor Julia Hoppenbrouwers-Nagornyak, die zich als theologe inzet voor thuis- en daklozen, hoofdzakelijk in ’s-Hertogenbosch. Daarvoor bezoekt zij regelmatig vijf locaties: a) Inloopschip: daar slapen ongeveer 27 mensen b) Drugsopvang, gelegen tegenover het station, waar ongeveer 30 mensen zijn ondergebracht c) Hostels, waar ca. 30 mensen wonen die een psychiatrische aandoening hebben of verslaafd zijn d) Het Tij: daar wonen 25 dakloze mensen, die psychiatrische aandoeningen hebben e) De mensen die in een huis of kamer wonen, maar nog steeds behoefte hebben om contact met de straatpastor te onderhouden In totaal biedt mevrouw Hoppenbrouwers pastorale zorg aan ongeveer 350 mensen. De gesprekken met hen gaan over hun leven, bijvoorbeeld: – wat is er gebeurd? – waarom is mij dit overkomen? – hoe moet ik verder? – waar is God in mijn leven? – kan Hij mij helpen? Het straatpastoraat is gevestigd in de St. Annakerk, aan de Boschmeersingel 26, gelegen achter het station. De St. Annakerk valt onder de Emmausparochie. Op donderdag-
De Udense Koepelkerk, wie kent deze kerk niet? Waar je in Uden ook staat, hij zorgt er zelf voor dat je hem ziet. Voor veel mensen een symbool van vreugde en soms …. ook van verdriet. De Koepelkerk geeft van heinde en verre een eerste oriëntatie op Uden.
middag houdt zij daar spreekuur en komen er gemiddeld 8 tot 10 mensen. Op zaterdagmiddag gaat zij voor in de wekelijkse gebedsdienst voor ca. 16 mensen. Mevrouw Hoppenbrouwers volgde de opleiding theologie op de universiteit in Oekraïne. Sinds begin 2009 woont zij in Nederland. Zij is gehuwd met een Nederlander, die als theoloog werkt voor de stichting Communicantes. Deze stichting helpt de Kerk in Oost-Europa. Omdat haar man dezelfde opleiding heeft kunnen zij veel voor elkaar betekenen. Wij vroegen haar wat de mensen vragen met wie zij contact heeft. Die vragen luiden als volgt: 1) Wilt u in de Kerk voor mij bidden? 2) Het gebed geeft mij rust 3) Morgen heb ik een gesprek met de gemeente. Wilt u voor mij bidden dat het gesprek goed mag verlopen? Deze gelovige mensen komen regelmatig naar de viering toe en worden beschouwd als vaste bezoekers. Mevrouw Hoppenbrouwers, die rustig en vastberaden is, heeft veel voldoening in haar werk. Zij houdt van de mensen, die aan haar zorgen zijn toevertrouwd. Wij wensen haar Gods zegen met haar niet altijd gemakkelijke werk, dat zij met volle overtuiging doet. Mogen de mensen waarvoor zij zorgt een betere toekomst krijgen!
DE UDENSE KOEPELKERK Vanuit Uden heeft dhr. Manders met hulp van velen meer dan 25 jaar contact onderhouden met de weldoeners, onder andere door deze jaarlijkse krant. Als scheidende bisschop wil ik hem daarvoor hartelijk danken! Mgr. drs. A.L.M. Hurkmans
Mede door het nieuwe winkelcentrum aan de Promenade komt deze mooie kerk nog veel beter uit.
31
DE PAUS: PLAATSBEKLEDER VAN CHRISTUS OP AARDE
D
e Argentijnse Jezuïet Jorge Mario Bergoglio is de eerste paus uit Zuid-Amerika. Als zodanig is hij een boegbeeld van het hele continent en een eenvoudige herder, geliefd in zijn bisdom.
Hij werd geboren op 17 december 1936 in Buenos Aires als zoon van immigranten uit Piemonte. Zijn vader Mario werkte als accountant bij de Spoorwegen, terwijl zijn moeder Regina Sivori zich wijdde aan de opvoeding van hun vijf kinderen. Na zijn studie tot chemisch ingenieur trad hij in 1958 in bij de Jezuïeten. Na verschillende studies gevolgd te hebben werd hij in 1969 tot priester gewijd. Vrij spoedig werd hij aangesteld tot novicenmeester, professor en rector en in 1973 tot provinciaal van de orde in Argentinië. In Duitsland werkte hij aan een promotie-onderzoek. Als aartsbisschop bezocht hij regelmatig de achterbuurten van Buenos Aires en stuurde hij priesters erop uit om mensen juist daar te gaan bezoeken. In 1993 werd hij door paus Johannes Paulus II benoemd tot hulpbisschop en in 1998 tot aartsbisschop. Drie jaar later werd hij tot kardinaal gewijd. Ondertussen raakte hij steeds meer geliefd vanwege zijn eenvoudige en bijna ascetische levensstijl. Hij startte verschillende projecten met als doel iedere inwoner van Buenos Aires te herevangeliseren, open en broederlijke gemeenten te stichten, te zorgen voor actieve deelname van verantwoordelijke lekengelovigen en hulp te bieden aan armen en zieken. Op 13 maart 2013 werd hij gekozen tot paus, waarbij hij de naam van Franciscus aannam. “Mijn mensen zijn arm en ik ben één van hen” was het motto van aartsbisschop Bergoglio. Zijn priesters heeft hij altijd voorgehouden om barmhartig en moedig te zijn en hun deuren open te laten staan. Meermalen zei hij dat het ergste wat de Kerk kan gebeuren is wat Henri de Lubac genoemd heeft: werelds zijn in spirituele zin. Dat betekent zichzelf in het middelpunt zetten. Zijn preken over sociale rechtvaardigheid zijn gebaseerd op de Catechismus, de Tien Geboden en de Zaligsprekingen. Zijn motto is eenvoudig: als je Christus wilt volgen dan besef je dat “het vertrappen van iemands waardigheid een grote zonde is”.
PAUS FRANCISCUS Jorge Mario Bergoglio verkozen tot 265e opvolger van de Heilige apostel Petrus op 13 maart 2013 inauguratie op 19 maart 2013 hoogfeest van de Heilige Jozef
32
Paus Franciscus vraagt voor hem en de vervulling van zijn Petrusambt te bidden. Het onderstaande gebed van de Heilige Franciscus van Assisi nodigt ons daartoe uit.
Met de heilige Franciscus van Assisi bidden wij voor onze paus: Heer, maak mij een instrument van uw vrede Waar haat het hart verscheurt, laat mij liefde brengen. Waar wordt beschuldigd, laat mij vergeving schenken. Waar verdeeldheid mensen van elkaar vervreemdt, laat mij eenheid stichten. Waar twijfel knaagt, laat me geloof brengen. Waar dwaling heerst, laat me waarheid uitdragen. Waar wanhoop tot vertwijfeling voert, laat hoop doen herleven. Waar droefenis neerslachtig maakt, laat me vreugde brengen. Waar duisternis het zicht beneemt, laat me licht ontsteken. Maak dat wij niet zozeer zoeken om getroost te worden, als wel om te troosten. Om begrepen te worden als wel om te begrijpen. Om bemind te worden als wel om te beminnen. Want wij ontvangen door te geven. Wij vinden door onszelf te verliezen. Wij krijgen vergeving door vergeving te schenken en wij worden tot eeuwig leven geboren door te sterven. Amen.
St. Franciscus van Assisi (1182-1226)
33
UITGAANSDAG DEKENS
D
e uitgaansdag van de dekens was op dinsdag 30 juni 2015 vooral een werkbezoek, een druk programma waarbij de dekens van de ene naar de andere locatie moesten rijden. Toen in februari 2009 twaalf nieuwe dekenaten werden opgericht en er een team van twaalf dekens werd benoemd is er bijna ieder jaar een ‘teambuildingsdag’ gehouden, in de beginperiode zelfs een meerdaagse.
spanning. Zo begon hij aan een reeks van overnames. Het motto van Van der Leegte is: kracht door samenwerking. De dekens brachten een kort bezoek aan de bedrijfshal waar chassis van bussen worden vervaardigd, hoogstaande technologie met een schitterend eindproduct. De dekens gebruikten de lunch, door VDL aangeboden, om daarna hun programma te kunnen vervolgen.
De dekens R. Wilmink (Eindhoven) en F. Spooren (GeldropHeeze-Valkenswaard) hadden een programma in elkaar gezet waarbij alle aspecten waar parochies mee te maken krijgen de revue passeerden. De dag begon in het oude Willibrorduskerkje in Waalre dat door de parochie sinds kort is verworven ter vervanging van de te grote en ‘nieuwe’ Willibrorduskerk. In het kerkje vindt de jaarlijkse provinciale herdenking plaats van de gevallenen in de Tweede Wereldoorlog, in aanwezigheid van de commissaris van de koning en de bisschoppen in Noord-Brabant. Het bidden van het ochtendgebed opende de dag.
Het middagprogramma bestond uit een kort cultureel gedeelte, het Van Abbemuseum in Eindhoven, en een sociaal gedeelte, het Open Huis project in de Sint Catharinakerk in de binnenstad van Eindhoven. Vooral dit laatste had de belangstelling van de dekens die in hun eigen dekenaten en parochies met mensen in nood en met sociale problematiek te maken krijgen. Sinds ongeveer 30 jaar draait het Open Huis project in de voormalige sacristie van de kerk. Het is dagelijks geopend voor bezoek. Thuis- en daklozen en andere bezoekers kunnen er terecht voor een luisterend oor, een eenvoudige maaltijd, voor een middaggebed in de kerk en voor veiligheid. Het is belangrijk dat de kerken dergelijke plekken bieden om de mensen onbevangen en onvoorwaardelijk nabij te kunnen zijn en om hen enigszins te kunnen helpen. De binnensteden bieden uitgelezen mogelijkheden voor deze vorm van pastoraat en nabijheid. Het bezoek aan de Catharinakerk werd besloten met het bidden van de vespers.
Het eerste programmapunt was een gesprek met de nieuwe burgemeester van Aalst-Waalre, drs. Jan Brenninkmeijer en zijn college. Dit gesprek vond plaats in het tijdelijke gemeentehuis, omdat het eigenlijke gemeentehuis door brand is verwoest. Het is tot op heden nog niet gelukt de daders van de brandstichting te arresteren. Gespreksonderwerp was op de eerste plaats het herbestemmen van kerken en ieders belang in deze. Een ander onderwerp was de sociale cohesie in de samenleving, een onderwerp waar ook de kerken op hun wijze een bijdrage aan zouden kunnen leveren. Vervolgens werden we in Eindhoven ontvangen door Wim van der Leegte in zijn succesvolle concern VDL. In de jaren 60 nam Van der Leegte het bedrijfje over van zijn vader en hij bouwde het uit tot een goed lopend industrieel bedrijf. Toen hij hierin succesvol was, begon hij te beseffen dat hij behoefte had aan nieuwe uitdagingen en aan een gezonde
De afsluiting van de dag vond plaats in de kerk en de pastorie van de Sint Joriskerk in Eindhoven. Na de aanbidding van het Allerheiligste Sacament celebreerde de hulpbisschop mgr. Mutsaerts de mis in concelebratie met de dekens en met pater John Onoja, een van de priesters die in Eindhoven-Zuid werkzaam is. Hij is afkomstig uit Nigeria en als lid van de congregatie van de Spiritijnen naar Nederland gekomen voor het missionaire team in Eindhoven. Het allerlaatste onderdeel was het koud en warm buffet in de tuin van de pastorie, met het mooie avondweer onder de notenboom.
AFSCHEID DIAKEN TON SCHEPENS Tijdens een van de laatste vormingsweekenden van de diakenopleiding, vrijdagavond 3 juli 2015, vond de diakenontmoetingsavond plaats. Deze stond in het kader van het afscheid van diaken Ton Schepens als coördinator en gedelegeerde voor de diakenopleiding. Diverse diakens waren – sommigen met hun echtgenote – naar ’s-Hertogenbosch afgereisd. Ook was er een klein aantal docenten aanwezig. In de tijd dat vicaris drs. J. Schröder leiding gaf aan de diakenopleiding vond hij in diaken Schepens een praktische coördinator. Een diaken verstaat gemakkelijker de problematiek waarmee gehuwde diakens met een gezin en met een baan in de gewone samenleving te maken hebben. Gaandeweg werd echter duidelijk dat de rector van het Sint-Janscentrum ook de verantwoordelijkheid voor de diakenopleiding op zich zou kunnen nemen.
34
Vicaris-generaal Van den Hout bedankte diaken Schepens voor zijn inzet en energie voor de opleiding en voor de diakens in de zielzorg, voor het organiseren van de diverse activiteiten, zoals de studiedagen, de Posteldagen en de retraite bij de zusters in Bonheiden (B). Diaken Schepens toonde zich verheugd dat hij zich een periode op bisdomniveau heeft kunnen inzetten en vond het jammer dit nu te moeten loslaten. Hij gaat zich geheel aan het parochiepastoraat wijden in de Damiaan de Veusterparochie in Helmond, waar hij al gedeeltelijk werkzaam was.
KISI-GOD’S SINGING KIDS ACTIEF IN NEDERLAND, VLAANDEREN EN ANDERE LANDEN
I
n het kader van het geloofsfeest dat plaats vond in het jaar 2009 werd destijds het idee geopperd aan mgr. drs. A.L.M. Hurkmans om de KISI-God’s singing kids uit te nodigen. Zijn reactie was: “een goed idee, maar laat het niet een eenmalig optreden zijn, maar probeer een permanente groep te verwezenlijken”. Het idee van mgr. werd begrepen en men kreeg een opdracht van hem mee. Met 20 kinderen werd vervolgens naar Oostenrijk afgereisd, het land waar het idee van de KISI-God’s singing kids zijn oorsprong vindt. Intussen zijn er honderden kinderen uit Nederland en Vlaanderen bij KISI-God’s singing kids betrokken. Diaken drs. P.A.M. Broeders, de voorzitter van de kerkelijke instelling “Nooit meer alleen” verwoordt het aldus: “Er is Goddank iets moois gegroeid. We vertrouwen erop dat deze groei in een mooie verdere ontwikkeling mag verder gaan”. Wij spraken met de heer Harm Ruiter, die samen met zijn echtgenote en mevrouw C. Suijkerbuijk als coördinator optreedt. Hij heeft ervaren dat de waarde en de waarheden van het geloof door kinderen even goed begrepen kunnen worden als door volwassenen. Zij hebben hun eigen taalgebruik, wat wij ook met een gerust hart serieus kunnen nemen. Op een ontwapenende wijze weten zij de harten van de volwassenen te raken. Kinderen zijn heel waardevol en het is alleszins verantwoord onze liefde en energie aan hen te geven. Wat zij doorgeven is een “roeping” die zij van nature al hebben. Hiervoor verwijst hij naar vele van onze Bijbelse figuren, die toen nog kinderen of jongere tieners waren. “Een belangrijk deel van wat wij doen is een open gemeenschap dienen, waar zij zich thuis voelen en vrienden hebben”.
OEGANDA (OOST-AFRIKA) De heer Ruiter heeft een warm hart voor dit land. In verband met zijn opleiding tropische landbouw heeft hij 1 jaar in dit land gestudeerd. Een meer directe aanleiding is geweest dat in het jaar 2009 tijdens het geloofsfeest een jongerengroep met een priester uit Oeganda in ons bisdom was om mee te werken aan enkele parochiemissies. Bij die gelegenheid ontmoetten de Oegandezen KISI-God’s singing kids uit Nederland en Oostenrijk. Ook daar was behoefte aan KISI. Daarna is hij verschillende keren in Oeganda geweest om de KISI te helpen vormen. Met de Nederlandse en Oostenrijkse KISI’s hebben zij afgelopen zomer heel veel uitvoeringen gegeven op scholen, in parochies en bij conferenties. Voor de geloofsgroei van kinderen is het essentieel om regelmatig bij elkaar te komen. In de onderlinge vriendschappen en het samen zijn zie je de zgn. ‘key-groep’ (kerngroep) echt een groot gezin worden. Maar zoals er in een groot gezin altijd ruimte is voor meer geldt dat ook voor de KISI’s. Er is altijd plaats voor nieuwe kinderen en ook in de begeleiding en de hulp bij de uitvoeringen is er nog ruimte. De KISI’s vormen een internationale organisatie. Zij willen kinderen helpen in hun geloofsontwikkeling en hen tevens laten getuigen van hun geloof. Dit doen ze door het zingen en acteren in Bijbelse musicals en het zingen van religieuze liederen.
35
DRUK BEZOCHTE HOOFDLIEDENDAG
O
p zaterdag 17 oktober 2015 vond de Hoofdliedendag van de gilden plaats. Daarvoor kwamen zij bijeen in de eeuwenoude St. Jansbasiliek. Op de schouders van onze voorvaderen deelden de gildebroeders en gildezusters hun geloof. EUCHARISTIEVIERING De dag, zoals bij de gilden gebruikelijk is, begon met de viering van de eucharistie, waarin Mgr. Drs. A.L.M. Hurkmans voorging. De bisschop was verheugd over zo’n grote opkomst van gildebroeders en gildezusters. Aanwezig waren bovendien de commissaris van de Koning, prof. dr. W.B.H.J. (Wim) van de Donk, en de burgemeester van ’s-Hertogenbosch, mr. dr. A.G.J.M. (Ton) Rombouts. BEWEGING Vandaag de dag, zo begon de bisschop zijn homilie, is er in de wereld zóveel in beweging. Grootmachten staan tegenover elkaar, de oorlog in Syrië blijft doorwoekeren. In Afrika zijn tal van landen in gevecht en in Europa, innerlijk verdeeld, hebben we te maken met een stroom van vluchtelingen die de vorm lijkt aan te nemen van een grote volksverhuizing. CULTUREEL Inderdaad, wij staan in een wereld, die volop in beweging is en tegelijk staan we in de traditie van onze voorvaderen. Het is een christelijke traditie, onze cultuur is daardoor bepaald. Toch is het gelovig zijn steeds minder algemeen aanvaard. De moderne mens dreigt los te raken van God. Meer en meer gaat hij op in de tijdsgeest van vandaag. Hij wil hier en nu gelukkig zijn. Hij gelooft niet in de verre belofte en al evenmin wil hij voldoen aan de hoge morele normen die de Kerk vanuit haar traditie stelt. Dit doet hem steeds meer kiezen voor zichzelf en voor de mensen direct om hem heen. Men kiest teveel voor een overvloed aan genot, dat men wil delen binnen de eigen kring. Dat dit dikwijls ten koste gaat van de armen en van het milieu wereldwijd, blijft teveel buiten het gezichtsveld. Voor dit genot lijkt alles te moeten wijken. Deze strevingen van de moderne mens zijn ten dele terecht, de mens mag genieten, maar zij berusten eveneens op een misverstand. De mens is geschapen om te leven met God. Verder dient hij niet alleen met de mensen om hem heen, maar met alle mensen, zelfs met alle mensen door de tijden heen, te leven. Godsdienst en geschiedenis horen bij het mens zijn. Wij, gildebroeders en gildezusters, dienen met respect de ervaringsschatten die het verleden ons aanreikt, op te nemen. Geen van ons zou toch willen denken: na ons de zondvloed? In die zin is het aan te raden het christelijk geloof, dat ons door de tijden heen, door onze ouders en grootouders, door onze voorvaderen is voorgeleefd en doorgegeven, niet al te makkelijk los te laten. Dit zal u, gildebroeders en gildezusters, aanspreken en tegelijk heb ik er begrip voor dat het u soms ook wat in de weg zit. Velen om u heen leggen de traditie simpelweg naast zich neer door te zeggen: “Dat is niet meer van deze tijd.”. De verleiding om hen te volgen is er.
36
De gildebroeders en gildezusters volop actief op de Parade.
Geloven kan ook u sterk maken. Geloven is: met God door de tijden heen gaan, van generatie op generatie. Geloven is: Gods goedheid, zijn liefde, opnemen in je leven, met de opdracht om er in waarheid naar te leven. Het geloof mag je vruchtbaar maken voor de mensen om je heen, voor de mensen over de wereld, voor de mensen door de tijden heen, voor je kinderen en voor je kinds kinderen. TROUW Mag ik van u, gildebroeders, gildezusters vragen trouw te blijven aan het gildewezen zoals u dat van uw voorvaderen ontvangen hebt. Blijf trouw in het geloof. Sluit u niet op in de welvaart, in het leven van hier en nu, in het goede gevoel van thuis zijn in uw eigen kring. Sluit u niet te veel aan bij de tijdsgeest. Open u daarentegen voor God. Hij gaf u het leven. Hij trekt met u op. Hij ziet u graag. Durf kind van God te zijn. Open u voor Jezus Christus. Uit uw leven neemt Hij het kwaad weg. Hij geeft u nu al het leven dat sterker is dan de dood. Open u voor de H. Geest. Hij zal u de kracht geven om uw opdracht in het leven, in uw gezin, in uw gilde, in de samenleving met liefde te vervullen. Open u voor de mensen door de tijden heen, wereldwijd. Wij staan niet aan het begin, niet alleen. Laat u dragen door velen. Ook door de velen uit het verre verleden. Open u voor de mensen om u heen. Lever uw bijdrage in de samenleving, zoals de Europa-koning Toon Weijtmans en de Europa-prins Bram van Bergen dat deden aan het ene Europa. Zoek steeds echte ontmoetingen. Durf te spreken over het geloof. Dat brengt creativiteit, het geeft vertrouwen. Echte ontmoetingen zijn bouwstenen voor een nieuwe hemel en een nieuwe aarde. Dat is hetgeen waar de Gilden ten diepste voor staan. Open u voor de grote wereld, voor andere culturen, voor andere godsdiensten, ga met hen en niet tegenover hen de weg naar de toekomst die God voor allen heeft. GESCHIEDENIS De hoofdliedendag van de gilden is een jaarvergadering van de Noord-Brabantse Federatie van Schuttersgilden. Zij beginnen hun dag altijd met een eucharistieviering in de
kathedraal. In deze basiliek hebben zij al vele jaren geleden tegen de pilaar van de Sint Jan, achter links, een Jorisbeeld geplaatst. Dit jaar was het extra druk in de viering omdat de dag in het teken stond van het afscheid van de Europa-Koning en Europa-Prins: de heer Toon Weijtmans uit Udenhout en de heer Bram van Bergen uit Oss. Om de drie jaar schieten de Europese gilden verenigd in de EG5, een nieuwe Koning en Prins. Drie jaar geleden leverden de Brabantse gilden in Polen de Koning en de Prins. Vandaag worden zij bedankt voor hun inzet gedurende drie jaar. Op het gilden-niveau waren de heren Toon en Bram ambassadeurs van de Brabantse gilden in heel Europa. Tegen het einde van de viering voor de wegzending, riep de bisschop nogmaals de gilden op trouw te zijn aan de traditie en aan de Kerk. Geschiedenis en godsdienst horen bij het mens-zijn hield hij de gildebroeders en gildezusters voor, omdat de gilden midden in de samenleving staan.
foto: www.deoudeschuts.nl
Op de parade sprak de commissaris van de koning de scheidende Koning en Prins. Het was de laatste hoofdliedendag waarbij Mgr. Hurkmans als bisschop van ’s-Hertogenbosch aanwezig was. De voorzitter van de Noord-Brabantse Federatie van Schuttersgilden dankte de bisschop heel hartelijk voor zijn welgemeende betrokkenheid en sympathie. De gildebroeders en gildezusters onderstreepten dit dankwoord met een warm en spontaan applaus.
NACHTELIJKE EUCHARISTISCHE AANBIDDING
V
anaf de oprichting van het Sint-Janscentrum in 1987 maakt eucharistische aanbidding een wezenlijk onderdeel uit van het religieuze leven in de kapel. De seminariegemeenschap is onlangs, naast de gebruikelijke aanbiddingstijden overdag (maandag t/m vrijdag 16.00-18.00 uur), gestart met nachtelijke aanbidding. De aanbidding vindt plaats in de nacht van donderdag op de eerste vrijdag van de maand. DATA 2016 4-5 februari 4-5 maart* 31 maart-1 april [5-6 mei – géén aanbidding vanwege Hemelvaart] 2-3 juni 20 juni-1 juli 4-5 augustus 1-2 september 6-7 oktober * In het kader van het jaar van Barmhartigheid, uitgeroepen door paus Franciscus, vindt er op 4-5 maart wereldwijd 3-4 november de activiteit ’24 uur voor God’ plaats. Wij sluiten daar bij aan door de aanbidding van vrijdag 4 op zaterdag 5 maart. 1-2 december GEBEDSINTENTIES Speciale gebedsintenties voor de nachtelijke aanbidding: - Voor religieuze roepingen en voor de heiliging van de priesters - Voor de gezinnen - In het jaar van Barmhartigheid willen we bijzonder bidden dat vele mensen de liefde van de Heer mogen ervaren. De aanbidding begint op donderdag met de reguliere uitstelling van het H. Sacrament om 16.00 uur en eindigt met het ochtendgebed van vrijdag om 7.15 uur. Met uitzondering van het getijdengebed, dat de seminariegemeenschap op vaste tijdstippen bidt, vindt de aanbidding plaats in volledige stilte (18.00 uur vespers, 22.00 uur completen, 7.15 uur lauden en zegen, 7.40 uur eucharistieviering). Omwille van de veiligheid van de aanwezigen en van de bewoners is deelname enkel mogelijk na eenmalige voorafgaande aanmelding (tel. 073-6123055). Onze receptionistes leggen u dan ook graag uit op welke wijze u toegang krijgt tot het pand. Tijdens de aanbidding is er parkeergelegenheid op het terrein van het seminarie. OVERZICHT VAN BESCHIKBARE GEBEDSTIJDEN Wij willen u van harte uitnodigen om eenmaal per maand op een vast tijdstip te komen bidden in onze kapel. Een overzicht van de beschikbare gebedstijden vindt u op www.sint-janscentrum.nl/nachtaanbidding 37
NIEUWS VAN UITGEVERIJ BETSAIDA In de bijna drie jaar sedert de oprichting van Uitgeverij Betsaida is er reeds een aanzienlijk aantal boeken gepubliceerd. Daarnaast verspreidt Betsaida ook films en CD’s. Het volledige aanbod – dat voortdurend groeit – vindt u op de website www.betsaida.org. U kunt ook een bezoekje komen brengen aan het Sint-Janscentrum (tijdens kantooruren), dan kunt u de producten van Betsaida zelf ter hand nemen. We stellen u graag de twee recentste artikelen voor:
Iedereen vindt Pauli lief
De kleine Juliana en het brood van leven
Birgit Minichmayr
Anne Junker & Jacques Galloy
Om voor te lezen of zelf te lezen. Een boek voor de jongste kinderen, met kleurrijke illustraties. Pauli is een klein zwart schaapje. Je zult zien hoe nieuwsgierig Pauli is! Hij heeft een bijzonder plekje in zijn hart voor herder Florian. ISBN: 978 94 91991 158 • hardcover • 123 pagina’s • € 15,50
Ken jij de geschiedenis van de heilige Juliana? Als kind heel jong een wees geworden, wordt ze opgevoed bij zusters. Ze groeit op in het klooster samen met haar zus Agnes. Maar Juliana wilde een vriend hebben. Op een dag heeft ze een wel heel bijzondere ontmoeting... ISBN: 978 94 91991 189 • hardcover • 36 pagina’s • € 9,95
In de leer bij het Evangelie Homilieën bij de evangelielezingen van cyclus C van het kerkelijk jaar Valeer Neckebrouck De boodschap die Jezus verkondigt is geen waarschuwend vingertje. Hij brengt een Blijde Boodschap. Wat houdt deze Blijde Boodschap precies in? In dit boek worden de evangelielezingen van de C-cyclus van een kort commentaar voorzien. Het zijn bescheiden pogingen om oude bijbelfragmenten als een immer actuele, goddelijke boodschap te doen overkomen bij de hedendaagse gelovige christen. ISBN: 978 94 91991 196 • paperback • 309 pagina’s • € 14,95
DVD - La última cima - De laatste bergtop Juan Manuel Cotelo De Spaanse filmregisseur Juan Manuel Cotelo maakte enkele jaren geleden een conferentie mee van de Spaanse priester en professor Pablo Domínguez. Hij werd zo geboeid door de inhoud van de toespraak, dat hij deze priester opnieuw wilde ontmoeten. Twaalf dagen later vernam hij echter op het televisiejournaal dat Domínguez gestorven was tijdens de beklimming van een berg. Cotelo was hier zo door getroffen, dat hij zich ging verdiepen in het leven van deze priester. Het onderzoek resulteerde in een film: La última cima - De laatste bergtop. Het is het verhaal van een gewone priester, die tussen de mensen staat, met hen vreugde en zorgen deelt, en God in hun leven brengt. ISBN: 978 94 91991 172 • DVD • € 9,95
38
Uitgeverij Betsaida is gevestigd in het Sint-Janscentrum te ’s-Hertogenbosch Papenhulst 4 NL - 5211 LC ’s-Hertogenbosch +(31) 73 - 612 30 55 www.betsaida.org
jaar C
God lijkt zo ver, maar zie: Hij komt ons toegenegen tegemoet – een liefdeslied dat, onvermoed en voor zovelen haast verstomd, weerklinkt in onze oren: ‘een Kind is ons geboren!’ God is zo groot, maar zie: Hij maakt zich in zijn mededogen klein om ons als mens nabij te zijn tot in de doodskreet die Hij slaakt. Laat ieder het dus horen: de Redder is geboren! Hoe goed is God, want zie: Hij geeft zijn macht en glorie lijdzaam prijs en opent zo het paradijs waar wie vanuit zijn liefde leeft weer thuis is als tevoren: wij zijn in Hem herboren!
Mgr. drs. A.L.M. Hurkmans, bisschop van ’s-Hertogenbosch Mgr. drs. R.G.L.M. Mutsaerts, Rector F.L.A. De Rycke, de seminariegemeenschap, het bestuur van de R.K. Instelling Sonnius en het bestuur van uitgeverij Betsaida wensen u
Zalig Kerstmis & Gezegend Nieuwjaar!
N.A.L. van der Sluis, pr.
ACTIVITEITEN 2016 CHRISMAVIERING De jaarlijkse Chrismaviering (oliewijding) vindt plaats op de vooravond van Witte Donderdag, woensdag 23 maart, in de Kathedrale Basiliek van Sint-Jan te ’s-Hertogenbosch. Aanvang is 19.00 uur. JAARLIJKSE GEBEDSDAG “God is rijk aan erbarmen” (Ef 2,4) – dat is wat wij hopen met velen te ervaren op onze Gebedsdag op de zondag van Barmhartigheid 3 april 2016. De dag zal geheel in het teken staan van het Jaar van Barmhartigheid. Eucharistie, stille aanbidding, gebed, lezing en biechtgelegenheid zijn enkele onderdelen van deze dag. Een van de sprekers op deze dag is zuster Nadiya, priorin van de Blauwe Zusters te Den Haag. Met de Eucharistieviering in de Sint-Janskathedraal (11.45 uur) beginnen we deze dag; het verdere programma zal plaatsvinden in het Sint-Janscentrum waar we om 16.00 uur met de Vespers de dag zullen afsluiten. Meer details zullen begin volgend jaar volgen. Het belooft een zegenrijke dag te worden, die u wellicht nu al in uw agenda kunt noteren. PRIESTERWIJDING Op zaterdag 21 mei a.s. worden in de Kathedrale Basiliek van Sint-Jan te ’s-Hertogenbosch nieuwe priesters gewijd. De plechtigheid begint om 10.30 uur. U bent van harte welkom. WERELDJONGERENDAGEN Van 26-31 juli 2016 vinden er te Krakau de Wereldjongerendagen plaats. Men rekent op de komst van 400.000 jongeren. Ook vanuit ons bisdom zullen jongeren afreizen naar Polen om deze bijeenkomst bij te wonen. 39
SLOTWOORD
I
n deze uitgave hebben wij de nodige moeite gedaan om plaatsen van hoop op te zoeken. Wij zijn ervan overtuigd dat hoop verwachting, moed en vertrouwen geeft dat er hopelijk betere tijden zullen aanbreken. Want ook de Kerk maakt moeilijke tijden door.
Als u deze uitgave hebt gelezen, zouden wij het op prijs stellen als u anderen in de gelegenheid stelt hiervan kennis te nemen. Bij voorbaat onze dank!
HET SINT-JANSCENTRUM HEEFT UW STEUN NODIG Het Sint-Janscentrum, de priester- en diakenopleiding van ons bisdom, bestaat al meer dan 25 jaar. Dankzij de steun van velen gedurende de afgelopen jaren heeft het seminarie naar tevredenheid kunnen functioneren. De R.K. Instelling Sonnius, genoemd naar de eerste bisschop van ’s-Hertogenbosch, is verantwoordelijk voor de financiële en materiële ondersteuning van de priesteropleiding. Tot dusver werden vele priesters en permanente diakens gewijd. Voor het voortbestaan van de kerk in ons bisdom is het belangrijk om te bidden voor goede roepingen. Alleen dan kan de kerk delen in de zending die Christus kreeg: mensen in de sacramenten de weg ten leven laten vinden. Zo is de Eucharistie, waarin de priester voorgaat, een bron van leven voor ieder persoonlijk. De Eucharistie is ook een bron voor de verbondenheid met elkaar die we door hartelijkheid en meeleven gestalte proberen te geven. De ondersteuning door weldoeners van het Sonnius Priesterfonds is onontbeerlijk voor de instandhouding van de priester- en diakenopleiding in ons bisdom. Het Sonnius Priesterfonds is de begunstigers daarvoor héél dankbaar. Het Sonnius Priesterfonds is aangemerkt als een Algemeen Nut Beogende Instelling. Uw gift is aftrekbaar van de belasting. R.K. Instelling Sonnius Papenhulst 4, 5211 LC ’s-Hertogenbosch, (073) 61 23 055 Bank Van Lanschot: IBAN: NL46 FVLB 0225 2030 22, BIC: FVLBNL22 Bank in België: IBAN: BE18 5210 0532 0165, BIC: FVLBBE22
GEBEDSKRING SINT-JANSCENTRUM “Bid mee voor nieuwe roepingen”! Roepingen komen niet vanzelf! Zij zijn een geschenk van God en wij mogen er Hem om vragen. Jezus zei: “Bid om arbeiders voor de oogst” (Mt. 9, 38). Het seminarie is dan ook blij met de Diocesane Gebedskring Sint Jan. Elke dag bidden de leden van deze gebedskring voor nieuwe roepingen. Graag nodigen wij u uit zich aan te sluiten bij deze gebedskring, als u nog geen lid bent. U kunt kiezen uit drie groepen: • Thuisbiddersgroep; u bidt thuis in uw vertrouwde omgeving om roepingen. U ontvangt hiertoe een kaart met het Roepingengebed. • Kapelbezoekersgroep; u bezoekt van tijd tot tijd de kapel van het seminarie waar elke middag van 16.00 tot 18.30 uur het Heilig Sacrament is uitgesteld. Om 18.00 uur bidt de seminariegemeenschap de vespers, die worden besloten door de zegen met het Allerheiligste. (Met uitzondering van maandag, dan worden de vespers gebeden om 17.30 uur en is er om 18.00 uur een Eucharistieviering) • Aanbiddingsgroep; u kiest een vaste tijd waarop u wekelijks in de kapel van het seminarie aanwezig bent bij het uitgestelde Allerheiligste (dagelijks van 16.00 tot 18.30 uur). Als u interesse heeft om lid te worden van de gebedskring dan heten wij u van harte welkom. Er zijn geen kosten aan verbonden. Als lid ontvangt u het roepingengebed en het Kringblad, een periodiek dat drie keer per jaar verschijnt. U kunt lid worden door het SintJanscentrum te bellen (073-6132000).
MISINTENTIES Dagelijks wordt in de kapel van het seminarie de Eucharistie gevierd. Het is mogelijk voor uw intenties een H. Mis te laten opdragen. De Misstipendia à € 8,- per intentie, komen ten goede aan de priesteropleiding. Betaling: IBAN: NL12 FVLB 0225 20 3634 / BIC: FVLB NL22 t.n.v. Seminarie Bisdom ’s-Hertogenbosch, o.v.v. intentienaam en de gewenste datum. Misintenties kunt u sturen naar: Receptie Sint-Janscentrum, Papenhulst 4, 5211 LC ’s-Hertogenbosch.
COLOFON
40
Dit is een uitgave van de R.K. Instelling Sonnius Papenhulst 4, 5211 LC ’s-Hertogenbosch Telefoon (073) 6132000, fax (073) 6145315 E-mail Sint-Janscentrum:
[email protected] Website Sint-Janscentrum: www.sint-janscentrum.nl E-mail Sonnius:
[email protected], website Sonnius: www.sonnius.nl Ontwerp & grafische verzorging: Elan Media, Gemonde, www.elanmedia.nl Vergeet u bij verhuizing niet ons uw nieuwe adres te melden!
