SIGNALEMENT
PERIODIEK BRANCHEMAGAZINE / FHI, FEDERATIE VAN TECHNOLOGIEBRANCHES / DECEMBER 2014, JAARGANG 23
5
PATRICK BASTIAAN, BADOTHERM
OP ZOEK NAAR PROBLEMEN THEMA: WORLD TECH IN UTRECHT ELEKTRONICA, SUBSTRAAT VOOR ALLE TECHNOLOGIE NESTE OIL INVESTEERT IN EUROPOORT
2
REDACTIONEEL
Achteruit kijken De maand januari is vernoemd naar de Romeinse god Janus, de god van
16
het begin en van het einde. We kennen hem van de term ‘Januskop’. Hij kijkt zowel vooruit als achteruit. Het gezicht dat achteruit kijkt heeft een baard, het gezicht vooruit een frisse kinnebak. PUBLICATIES
Achteruit kijken maakt niet altijd iedereen vrolijk. Als FHI hebben we het
Eerdere uitgaven van Signalement
eind november gedaan, in een ledennetwerk meeting ‘nieuwe stijl’ en we
zijn terug te vinden op www.fhi.nl
werden er vrolijk van. Het jaar 2014 was voor de brancheorganisatie een goed jaar, vooral dankzij het succesvolle WoTS evenement. En achteruit kijken met André Kuipers, naar zijn ruimtevluchten, was zelfs een genot, zeker toen hij zelf steeds enthousiaster ging vertellen over zijn ervaringen
18
toen en daar, met ‘onze’ technologie. Herkenning wederzijds, het was het doel van de hele bijeenkomst. REDACTIE Bureau FHI
En dan nu maar weer fris naar voren. Hoewel, technologie is in zekere
Emmar Sinnige
mate cumulatief, dus zonder het verleden mee te nemen laat je
Kees Groeneveld
mogelijkheden liggen, ben je opnieuw het wiel aan het uitvinden. Je
Paul van Nieuwenburg, MUNTZ
merkt dat politici en overheden daar vaak moeite mee hebben. Zelfs
Redactioneel 3 Interview Patrick Bastiaan Kort nieuws
4 8
zo erg dat er én niet goed achteruit wordt gekeken én geen visie op REDACTIEADRES
de toekomst is. Twee voorbeelden komen aan de orde in deze editie
Postbus 366, 3830 AK LEUSDEN
van Signalement. De dreigende korting op het budget van het VSL
Telefoon: (033) 465 75 07
standaardenlab en iets soortgelijks bij de diagnostieklabs.
Fax: (033) 461 66 38 E-mail:
[email protected]
‘Nog even in Brussel regelen’
ADVERTENTIEVERKOOP
Maar vooruitkijken doen we natuurlijk ook. Prachtige ontwikkelingen in
www.jetvertising.nl
Europoort waar met onze technologie de industrie biobased gaat worden.
Telefoon: (070) 39 90 000
Nu nog even in Brussel regelen dat groen afval als feedstock de grens
Internet: www.fhi.nl
30
36
HARTING blij met nieuw debiteurenbeheer
12
Bezuiniging op metrologie
16
World Tech in Utrecht Explosieveiligheid minstens zo sexy als metrologie
18 26
over kan binnen Europa. VORMGEVING
En ook het verhaal van Siemens, de toekomstgerichte samenwerking
MUNTZ
met het Academisch Ziekenhuis in Groningen, biedt perspectief. Direct maatschappelijk op beheersing van de zorgkosten, maar ook voor de
CARTOON
verdere ontwikkeling van nieuwe kleine start-up bedrijven in de life
Electronics & Automation 2015
28
Studio Artjan
sciences.
Slim 8erlicht
30
DRUK
Begin maar met het lezen van het verhaal van de volgende
Drukkerij Van de Ridder
generatie Bastiaan, bij Badotherm. Op basis van een sterke historie
Neste Oil investeert in nieuwe raffinaderij
32
Investeren in laboratorium- diagnostiek drukt zorgkosten
36
Bijzondere samenwerking Siemens en UMCG
38
toekomstgericht, zelfs mét baard... Hoewel bij deze uitgave de uiterste zorg is nagestreefd, kan voor eventuele (druk)fouten en onvolledigheden niet worden ingestaan en aanvaarden de auteurs, redactie en het bureau van FHI geen aansprakelijkheid.
Boeken/Tentoonstelling 40
INHOUD SIGNALEMENT 05/2014
38
Personalia/Agenda 42 Ledennieuws 43
KEES GROENEVELD
COLOFON
[email protected]
3
4 INTERVIEW
5
Badotherm, zo heet het familiebedrijf dat Patrick
Oh, hoe kwam dat?
Bastiaan sinds 2006 leidt. Inderdaad, ik moest
“Omdat er zo enorm veel komt kijken bij de
ook even aan het santairzaakje om de hoek
projecten waarbij wij betrokken zijn. Als seals
denken toen ik die naam voor het eerst hoorde.
goed werken dan is dat normaal, iets wat je
Dus niet. Badotherm doet op wereldwijde schaal
mag verwachten.”
in industriële meetinstrumenten. In manometers, thermometers, scheidingsmembranen en
Snap ik. Maar jullie hebben kennelijk toch
kraanafsluiters om precies te zijn. En mind
iets bijzonders bewerkstelligd als er altijd
you, daar zijn ze een hele grote jongen in. Of
zoveel problemen mee waren.
liever gezegd, een niet zo’n hele grote, maar
“Dat is ook zo. De innovatie die wij tot stand
wel een slanke, flexible, innovatieve, mondiale,
hebben gebracht is eind jaren ’80 in gang
doortastende en erg daadkrachtige jongen. Een
gezet binnen een samenwerking met onze
soort Johan Cruyff in zijn beste jaren zeg maar.
klant Shell. Daar wilden ze een structurele
Zo iemand die je de bal geeft en waar iedereen
oplossing voor de problemen met seals waar ze
op de momenten dat het er echt om gaat naar
voortdurend tegenaan liepen. Samen met hen
kijkt. En dat hebben ze allemaal te danken aan
hebben we een eisenpakket opgesteld waar
het feit dat ze op grond van hun prestaties
we vervolgens mee aan de slag zijn gegaan.
door de jaren heen een sterke reputatie van
Dat heeft uiteindelijk geresulteerd in een nieuwe
probleemoplossers hebben opgebouwd. Dat zijn
standaard. Die enorme hoge kwaliteit, waarmee
jullie toch hè, probleemoplossers?
we onze concurrenten nog steeds achter ons laten, hebben we vervolgens geclassificeerd als
“Absoluut. Onze missie is eigenlijk heel simpel:
de norm en is inmiddels onze basiskwaliteit. We
wij willen de wereld de beste meetoplossingen
zijn natuurlijk ontzettend dankbaar dat we deze
bieden. Dus ga je op zoek naar de grote
kans hebben gekregen en enorm blij, trots mag
uitdagingen, naar excessieve problemen. Hoef
ik wel zeggen, dat we nog steeds nauw met
je vaak niet eens zo ver voor te zoeken. Hebben
Shell samenwerken.”
we er één, dan gaan we er ook helemaal voor.
PATRICK BASTIAAN, BADOTHERM
“Wereldleidend, alleen niemand wist het”
Verder dan onze concurrenten, veelal grote niet
Kan ik me voorstellen. Trouwens ook dat
al te flexibele bedrijven. Waar die tot hier en niet
seals daardoor de hoofdmoot zijn geworden
verder zeggen, zetten wij een tandje extra bij.
van jullie bedrijfsactiviteiten.
Als je dan keer op keer uitstekend werk aflevert
“Dat klopt, maar dat is niet altijd zo geweest.
niet koud, niet macho, niet
heb je al snel een goede naam opgebouwd.
Om je uit te leggen hoe ons bedrijf zich heeft
soft. Goeie kop ook. En
Die dus inderdaad recht doet aan wat we zijn:
ontwikkeld moeten we even terug in de tijd.
probleemoplossers.”
Laat ik beginnen in 1957, het jaar waarin mijn
Goede hand. Niet klam,
een goed pak, kom daar
grootvader het bedrijf Bastiaan Dordrecht Als ik je zo hoor zou je bijna de indruk
Thermometers heeft opgericht, het latere
krijgen dat problemen eerder regel
Badotherm. Zoals de naam al doet vermoeden
om in de technologische
dan uitzondering zijn.
repareerde hij thermometers. Later ging hij
sector. Dit is er één van de
“In het geval van transmitterseals,
ze zelf produceren, in eerste instantie voor
scheidingsmembranen die gekoppeld worden
de scheepvaart, later ook voor bedrijven als
generatie die Nederland
aan elektronische druktransmitters, wel ja.
DuPont en Akzo. Dat ging goed, erg goed zelfs.
gaat redden, dacht ik toen ik
Aan deze producten kleeft, kleefde moet ik
Oftewel, het eenmanszaakje groeide uit tot een
eigenlijk zeggen, een negatief imago. Daar
serieus bedrijf dat wereldwijd in manometers,
mijn hand uitstak om Patrick
ging nogal eens wat mee mis. Tot wij onze
thermometers, scheidingsmembranen en
Bastiaan’s welkomstgebaar
seals introduceerden. Klinkt misschien wat
kraanafsluiters deed. In de jaren ’80, mijn
arrogant, maar het is wel zo. Het grappige
vader en oom runden toen inmiddels de zaak,
is overigens dat wij daar op een gegeven
werd een fabriek in Roemenië overgenomen
moment ten aanzien van kwaliteit wereldwijd
waardoor Badotherm opeens over een eigen
leidend in waren – met name op het gebied van
productieunit beschikte.
tegenwoordig maar eens
in ontvangst te nemen.
uitzonderlijke metingen maar ook van standaard meetoplossingen – alleen niemand wist het.”
TEKST PAUL VAN NIEUWENBURG FOTOGRAFIE LEO DE JONG SIGNALEMENT 05/2014
6
7
Dat zal niet gemakkelijk geweest zijn.
Maar goed toen hadden jullie wel je
ook door meer naar buiten te treden, vooral in
terugkwam van een reis naar India – hij had een
“Dat kun je wel zeggen. De kwaliteit was niet
eigen fabriek.
één-op-één-contacten. Het resultaat is dat we
poosje voor zichzelf genomen – mij bij zich riep
van het constante hoge dat we eisten, we
“En konden we verder expanderen. We openden
momenteel voor de top van de markt werken.
en mededeelde: “Ik heb er even over nagedacht,
hadden er dus onze handen vol aan. En, vergeet
kantoren in Amerika, het Midden-Oosten en Azië
Men weet ons te vinden, zeker als het om
jij wordt de nieuwe algemeen directeur van
dat niet, die overname speelde zich allemaal af
van waaruit we die markten konden bedienen.
moeilijke applicaties gaat waarbij extreem hoge
Badotherm”.
in de periode rond de val van Ceausescu. Het
Doen we nog steeds. In India bijvoorbeeld
temperaturen of lage druk een rol spelen. De
bedrijf, alles eigenlijk, was stuurloos. Bedenk
assembleren we scheidingsmembranen
positie die we hebben verworven hebben we
iets bizars en we hadden er mee te maken.
exclusief voor de Indiaase markt. De productie
natuurlijk voor een belangrijk deel te danken aan
Ondertussen werkten er bij die fabriek wel
van onderdelen vindt overigens nog steeds
de kwaliteitsnorm die we hebben neergezet en
1500 man. Het was een moeizaam proces,
in Roemenië plaats. Onze fabriek daar heeft
de innovatieve oplossingen die we voor onze
laat ik het daar maar op houden.”
in de tussentijd een behoorlijke efficiëntieslag
klanten bedenken, maar ook aan het feit dat
ondergaan. Daardoor hebben we de output
we de enige onafhankelijke specialist zijn. En
kunnen verhogen en de personele capaciteit
tevens de kleinste, oftewel, the most dedicated.
terug kunnen brengen tot zo’n 150 man.”
Zo rond 2005 zijn we trouwens begonnen om
Hoeveel mensen lopen er in totaal
in het kader van operations excellence onze
Schrikken!!
organisatie hier omheen te bouwen.”
“Viel wel mee hoor. Ik zat toentertijd al drie
rond bij Badotherm? “Wereldwijd bedoel je? Ongeveer 250 mensen.”
‘Naam opgebouwd door spraakmakend werk’ jaar in de directie van onze Roemeense fabriek
Stond jij in die tijd al aan het roer?
en kende dus het klappen van de zweep wel
“Deze ontwikkeling speelde zich af kort voor mijn
een beetje.”
Maar goed, we hadden het over die seals…
aanstelling als algemeen directeur. Het bouwen
“Oh ja, de nadruk van onze activiteiten lag in
aan een nieuwe organisatie is wel iets wat ik
Oh, ik dacht die ligt lekker op het voorplecht
die tijd op manometers. Maar daar zagen we
samen met mijn managementteam in gang heb
van het familiejacht de playboy uit te hangen
eigenlijk te weinig toekomst in. De marges
gezet.”
aan de Côte d’Azur of zo.
waren laag en het was een behoorlijke
“Dat staat gepland voor 2040, maar nee hoor,
verdringingsmarkt. Eigenlijk, sinds de
Een nieuw team neem ik aan?
na mijn studie aan de Erasmus ben ik meteen
samenwerking met Shell, zijn we ons meer en
“Inderdaad. We hebben het oude MT er
aan de slag gegaan bij Badotherm. Maar goed,
meer gaan toeleggen op seals. Daar hebben we
overigens niet uitgezet hoor. Dat bestond
directeur dus, je moet het wel doen. Mijn geluk
uiteindelijk een naam in weten op te bouwen,
namelijk uit mijn vader en mijn oom, die zijn
was dat ik meteen een team om me heen had
Hetzelfde geldt voor onze geografische groei.
En vraagt telkens om nieuwe oplossingen.
simpelweg door problemen op te lossen en
beiden vrijwillig vertrokken. Mijn oom was al
dat elkaar feilloos aanvoelde en helemaal op
In dat oplossend denken gaan we trouwens
Dus zorgen we dat we die ook telkens kunnen
spraakmakend werk af te leveren. En natuurlijk
een jaar uit de zaak toen in 2005 mijn vader
één lijn zat. Je moet je indenken dat mijn vader
ver. We geloven heilig in delen. De tijd dat je als
bieden. Zo simpel is het eigenlijk.”
en oom uitstekend met elkaar konden werken,
een moederkloek je nest afschermde is voorbij.
maar wel strak in hun eigen discipline zaten. Het
Wij investeren bijvoorbeeld veel in het verhogen
Weer diezelfde hand. Niet klam, niet koud, niet
huidige team, vier personen in totaal waaronder
van de kennis van onze relaties omtrent seals.
macho, niet soft. Vastberaden, down to earth,
mijn jongere broer Robert, kan met elkaar lezen
Ik bedoel, het is geen open-source ondernemen
vriendelijk. En een goed pak. Een erg goed pak.
en schrijven en werkt volledig synergetisch.
wat we doen, maar wat ik net al zei, het gaat
Dat is fijn. Nou verwacht je misschien dat we
om de beste oplossingen, en die bereik je ook
daardoor onstuimig en vol jeugdig elan een
door anderen in je kennis te laten delen.”
volstrekt andere koers zijn gaan varen, maar dat is dus niet het geval geweest. Oké, we zijn als
Niet bang dat iemand er mee aan
bedrijf geëvolueerd, van een handelaar naar een
de haal gaan?
oplosser, maar wat we doen komt 100% voort uit
“Totaal niet. Ik denk eerder dat je door op deze
de potentie die dit bedrijf altijd al bezat. Wat goed
manier uiting te geven aan je betrokkenheid en
is hebben we beter gemaakt, niet zo zeer anders.”
kwaliteitsbesef je relaties sterker aan je bindt. Maar mocht het toch gebeuren, so be it.”
Geef eens een voorbeeld?
‘Van handelaar naar oplosser, van goed naar beter’
SIGNALEMENT 05/2014
“Het beste voorbeeld is onze missie, onze drive.
Interessante attitude. Ik moet opeens
Badotherm heeft altijd gekoerst op kwaliteit.
denken aan Daan Roosegaarde. Voelen jullie
Mijn grootvader, mijn oom, mijn vader. Dat heeft
daar, misschien vanuit je generatie, enige
ons succes gebracht. Die mentaliteit, die forte
verwantschap mee?
zeg maar die in het DNA van ons bedrijf zit
“Ik weet niet of het veel met generatie te
besloten, hebben wij benut om op de koers te
maken heeft.”
komen waar we nu op zitten. En dat is er een die goed aanvoelt. We zijn probleemoplossers
Ik denk het wel.
die de wereld de beste meetoplossingen
“Kan ook wel hoor, we zijn natuurlijk van laat ik
willen bieden. Een technologisch bezielde
maar zeggen de Apple-generatie, een lichting
probleemoplosser, zonder meer, maar wel één
die meer in oplossingen denkt dan in producten.
die 100% oplossings- en klantgericht denkt en
Weet je wat het is, we gaan nog steeds van A
daar ook naar handelt. Rendement is niet onze
naar B, we zijn daarin op en top gemotiveerd en
drive, rendement is het gevolg van onze drive.
willen dat alles klopt, alleen B verandert steeds.
8
9
Bron: Inzake uw zaken
Bron: VNO-NCW
28
SEPTEMBER
Aandeel topvrouwen moet beter
30
OKTOBER
Verliezen Nederlandse dochters verrekenen
Het aantal vrouwen in raden van
Toch zijn de ondernemingsorganisaties niet
In drie fiscale beroepszaken heeft de hoogste
dochters onderling te verrekenen, met als
commissarissen en bestuur is vorig jaar
geheel pessimistisch over de toekomst. Dankzij
Europese rechter de Nederlandse fiscus
argument dat de moeders niet in aanmerking
licht toegenomen. Dat moet beter, vinden
de regeling, die geldt sinds 1 januari 2013, is in
teruggefloten.
komen voor deze faciliteit doordat ze zelf niet in
VNO-NCW en MKB-Nederland.
korte periode al verbetering te zien.
Nederland actief zijn. Het Europees Hof stelde de In alle gevallen traden moederbedrijven die niet
eisers in het gelijk. Bij zijn motivering wees het
Een betere doorstroming van vrouwen naar
Uit het onderzoek blijkt verder dat veel bedrijven
in Nederland gevestigd zijn op als eisende partij.
Hof op het hogere belang van het vrije
topfuncties is niet alleen maatschappelijk,
niet goed op de hoogte zijn van de Wet toezicht
De Nederlandse inspecteur had hen geweigerd
economische verkeer binnen de EU.
maar ook bedrijfseconomisch van belang.
en bestuur. In die wet staat dat grote naamloze
de winsten en verliezen van hun Nederlandse
“Als het waar is dat bedrijven hierdoor
en besloten vennootschappen ernaar dienen
kansen, talent en winstgevendheid laten
te streven dat hun zetels ten minste voor
liggen, is dat niet rationeel”, zegt Hans de
30 procent worden bezet door vrouwen en
Boer, voorzitter van VNO-NCW.
voor 30 procent door mannen.
21
Bron: BDO
4
NOVEMBER
VAR verdwijnt: minder rechtszekerheid voor opdrachtgevers
NOVEMBER
Bron: SC kent de wet, nr. 45
Uitbreiding van garanties voor MKB-kredieten Nieuwe aanbieders die geld willen lenen aan middelgrote en kleine bedrijven kunnen aanspraak maken op een garantie van de overheid.
Bron: P&O Actueel
14
OKTOBER
Stijging minimumloon per 1 januari 2015
Dat maakte het ministerie van Economische De Verklaring Arbeidsrelatie (VAR) gaat in
Tot nu toe was het advies aan
Zaken in november bekend. De overheid stelt
de loop van 2015 vermoedelijk verdwijnen.
opdrachtgevers om niet mee te kijken
voor maximaal 400 miljoen euro aan garanties
Opdrachtgevers en zzp’ers worden beiden
naar wat de opdrachtnemer invult bij
beschikbaar voor nieuwe vormen van mkb-
verantwoordelijk voor de beoordeling of
het aanvragen van een VAR. Als de
krediet. Het is voor het eerst dat financiers met
hun arbeidsrelatie moet leiden tot afdracht
opdrachtnemer een VAR WUO of een
voorstellen voor de vergroting van het aanbod
De brutobedragen van het wettelijk
Voor werknemers die parttime werken, is het
van loonbelasting en premies. De volledige
VAR DGA kan overleggen -en aan de
aan mkb-leningen een garantie kunnen krijgen.
minimumloon en minimum jeugdloon
bruto minimumloon evenredig lager.
vrijwaring die nu mogelijk is voor
overige voorwaarden is voldaan- is de
Tot nu toe werden alleen garanties verstrekt op
worden per 1 januari 2015 enigszins
opdrachtgevers komt daarmee
opdrachtgever gevrijwaard. Met de BGL
financiering die direct aan bedrijven verleend.
verhoogd.
grotendeels te vervallen.
gaat dat veranderen. De opdrachtgever
Het minimumloon stijgt per 1 januari 2015
Dit staat in het wetsvoorstel van de Wet
opdrachtnemer een aantal vragen wel juist
met 0,44% ten opzichte van het vastgestelde
invoering Beschikking Geen Loonheffingen
heeft beantwoord. Mochten de antwoorden
minimumloon per 1 juli 2014. Volgens de Wet
dat op 22 september 2014 is ingediend bij
achteraf niet juist blijken te zijn, dan kan
minimumloon en minimumvakantiebijslag
de Tweede Kamer. De invoering van de
de opdrachtgever alsnog geconfronteerd
bedraagt het bruto wettelijk minimumloon
Beschikking Geen Loonheffing (BGL) maakt
worden met naheffingsaanslagen
met ingang van 1 januari 2015: € 1.501,80
zowel opdrachtgever als opdrachtnemer
loonbelasting en premies. De hele procedure
per maand; € 346,55 per week en € 69,31
verantwoordelijk voor de vraag of feitelijk
loopt via een webmodule die direct
per dag. Dit minimumloon geldt voor alle
sprake is van een dienstbetrekking. Is dat
uitsluitsel geeft over het oordeel van de
werknemers vanaf 23 jaar tot de AOW-
het geval, dan moet de opdrachtgever
Belastingdienst: wel of niet inhouden.
leeftijd bij een volledig dienstverband.
loonheffingen afdragen.
moet meekijken en meebeoordelen of de
KORT NIEUWS SIGNALEMENT 05/2014
10
11
De Wet Werk en Zekerheid – What’s in it for you? Over enkele dagen treedt het eerste deel van de Wet Werk en Zekerheid in werking. De wet beoogt de positie van de werknemer met een arbeidsovereenkomst voor bepaalde tijd te versterken. Daarnaast wordt per 1 juli 2015 het ontslagrecht drastisch gewijzigd. Is iedereen klaar voor wat er komen gaat? In dit artikel in vogelvlucht een toelichting op de wijzigingen.
Per 1 januari 2015 kunnen werkgevers loon-
De werkgever is verplicht de werknemer scholing
betalingsverplichting moeilijker uitsluiten als
te laten volgen die noodzakelijk is voor de functie.
uw internetactiviteiten. Verder brengt ReveNew de kansen en de risico’s
een werknemer niet meer werkt vanwege een
Hierop staat geen sanctie, maar een werknemer
oorzaak die in de risicosfeer van de werkgever
heeft in een procedure een extra argument als er
van internetactiviteiten in beeld en realiseert internetoplossingen op maat.
ligt. Daarnaast wordt de mogelijkheid om een
geen invulling is gegeven aan de scholingsplicht.
Hierdoor behaalt u een maximaal rendement uit uw internetinvestering.
verboden een concurrentiebeding in de arbeids-
Het grootste gevolg van de wet zit in de
U kunt ReveNew voor al uw internetactiviteiten inschakelen, zo heeft u
overeenkomst voor bepaalde tijd op te nemen
wijziging van het ontslagrecht. Om het ontslag
– tenzij het belang daarvan wordt gemotiveerd –
eenvoudiger en goedkoper te maken, zijn
en wordt de aanzegtermijn geïntroduceerd.
alle ontslaggronden in de wet opgenomen.
Zo moet de werkgever – op straffe van een
Ontslaggronden combineren is niet mogelijk. De
vergoeding – de werknemer minimaal één
beëindiging wordt niet uitgesproken als het UWV
maand voor het einde van de arbeids-
of de kantonrechter vaststelt dat de ontslaggrond
overeenkomst informeren over een eventuele
niet, of onvoldoende, is aangetoond. Het is te
voortzetting.
verwachten dat hier sneller sprake van zal zijn,
ReveNew helpt u bij het bedenken, realiseren en succesvol maken van al
slechts één adres op weg naar uw internetsucces. Neem vrijblijvend contact op of ga naar www.revenew.nl
proeftijd overeen te komen beperkt, wordt het
onder meer omdat de beoordelingsvrijheid van Per 1 juli 2015 is een aangepaste ketenregeling
de rechter wordt ingeperkt. Daarnaast moet de
van toepassing op alle arbeidsovereenkom-
werkgever aantonen dat herplaatsing binnen de
sten die op of na 1 juli 2015 aanvangen. Hier
organisatie niet mogelijk is, ook niet met behulp
begint het gepuzzel met tijdelijke contracten.
van scholing. Daarmee wordt het van groot
De aangepaste ketenregel houdt in dat er nog
belang een goed dossier bij te houden.
steeds drie tijdelijke arbeidsovereenkomsten
Samen met partners Muntz/cross channel communicatie en Marketguide/web based marketing tools, hanteert Revenew de All Active-aanpak. All Active is een resultaatgerichte werkwijze die u verzekert van de juiste specialisten. Die u verzekert van succes.
elkaar kunnen opvolgen, maar dat de periode
Indien de arbeidsovereenkomst langer dan twee
waar binnen deze drie arbeidsovereenkomsten,
jaar heeft geduurd, en de werkgever beëindigt
elkaar kunnen opvolgen verkort wordt van drie
deze, dan is een transitievergoeding verschuldigd,
naar twee jaar. Er zal dus eerder sprake zijn
ongeacht de reden van beëindiging. Als de
van een arbeidsovereenkomst voor onbepaalde
werknemer de pensioengerechtigde leeftijd heeft
tijd. De keten is pas doorbroken na een periode
bereikt, ernstig verwijtbaar heeft gehandeld, of
van meer dan zes maanden. Belangrijk om
de arbeidsovereenkomst zelf opzegt, is geen
hier goed op te letten, want ook als de laatste
transitievergoeding verschuldigd.
arbeidsovereenkomst is geëindigd vóór 1 juli 2015, zal er sprake moeten zijn van een onder-
De Wet Werk en Zekerheid maakt het voor
breking van meer dan zes maanden. Is dit niet
werkgevers wellicht niet eenvoudiger. Het wordt
het geval, dan loopt de keten door.
roeien met de riemen die er zijn, maar er is wel degelijk slagkracht voor degene die de wijzi-
SIGNALEMENT 04/2014
Minder aandacht is besteed aan de scholings-
gingen oppakt en op praktische wijze doorvoert
plicht, die ook per 1 juli 2015 van kracht wordt.
in zijn Human Resource Management.
MR. TJEERD HOEKSTRA ADVOCAAT CMS DERKS STAR BUSMANN
12
COLUMN
Digitalisering
HARTING blij met nieuw softwaretool voor debiteurenbeheer
Het is nauwelijks nieuws te noemen, dat er de afgelopen decennia een enorme digitalisering heeft plaatsgevonden. Op alle fronten maakt de bevolking dat mee en zeker bedrijven in de technologiebranches zouden aan de voorkant moeten zitten. Voor opkomende bedrijven is de vindbaarheid op internet van groter belang, dan dat je vooraan moet staan in De Telefoongids of de Gouden Gids. Als ik die woorden
Nieuwe service van Graydon Incasso en FHI
opschrijf, krijg ik al het gevoel van een geschiedenisles. Als mijn zoon naar All Stars kijkt en hoort dat de spelers een voetbalblaadje hebben, waarbij de aanvoerder iedereen nabelt, om op tijd te zijn voor de wedstrijd, doet hem dat vermoeden dat het een ver verleden is. Bij de World of Technology & Science en diverse events
Openstaande verkoopfacturen zijn een gruwel voor elk bedrijf. Herinneringen
kwamen de actuele ontwikkelingen van Industry 4.0, Smart Industry en
sturen, nabellen, sommaties de deur uit doen; het is vervelend en tijdrovend
the Internet of Things nadrukkelijk aan de orde. We weten het dus.
werk dat eigenlijk geen waarde toevoegt aan het bedrijfsproces. Bij de firma
Tegelijkertijd hebben beursprojecten met apps, die bij die actuele
HARTING, leverancier van connectoren en lid van de FHI-branche Industriële
ontwikkelingen zouden moeten passen, geen grote omarming beleefd.
Elektronica, gaat het debiteurenbeheer sinds kort veel gemakkelijker en sneller.
De ouderwetse stempelkaart lijkt beter bij onze bezoekers te passen, dan de moderne digitale middelen.
Sindskort is dat namelijk geautomatiseerd. FHI-partner Graydon Incasso heeft
‘Wij zijn niet de pioniers, volgens mij’
speciaal voor FHI-leden een nieuwe incassodienst ontwikkeld, Collector COOL. HARTING is het eerste lidbedrijf dat hiervan gebruik maakt. Nathalie Slosser, verantwoordelijk voor debiteurenbeheer bij HARTING, is er blij mee.
De recente ontwikkeling van WordPress sites voor events en Productie bij HARTING Technology Group
TEKST EMMAR SINNIGE
verenigingen biedt leden en exposanten de kansen om hun content en nieuws online te zetten. Dat wordt bij WoTS en bijvoorbeeld het event IT Room Infra nadrukkelijk gedaan, maar bij sommige groepen en activiteiten is dat beperkt.
‘’We liepen al langere tijd tegen het probleem aan
te automatiseren en anderzijds door gemakkelijker
open staan. Ik merk dat er veel minder belletjes
dat klanten steeds later hun facturen betalen.’’
sommaties te kunnen versturen. Voor een vast
nodig zijn; alles kan via COOL geregeld worden. Dat
Waar de marketingwereld over elkaar heen rolt met termen als
HARTING’s klanten bevinden zich in verschillende
bedrag per jaar kunnen leden gebruik maken van
is een stuk efficiënter. Ik kan zelfs aangeven wanneer
inbound marketing of content marketing is dat bij ‘ons’ nog geen hot
markten waaronder machinebouw, transportation
het systeem en een onbeperkt aantal (inter)natio-
ik wil dat een debiteur sneller doorgezet wordt naar
item. Dat vind ik een bijzondere constatering, omdat juist FHI- leden en
en energie. “Met een financiële afdeling van 2,5 FTE
nale sommaties en incasso’s via ons doen uitgaan.
incasso. Uiteindelijk heb ik mijn betalingen sneller
exposanten de sterke band met hun klanten en relaties in de technische
neemt rappelleren en nabellen relatief veel tijd in
Voorheen betaalden leden per losse incasso. Nu is
binnen. Binnen twee weken zijn negen van de tien
inhoud hebben zitten.
beslag. Daarom wilden we het nieuwe automati-
alles ondergebracht in een vast bedrag per jaar,’’
betalingen gegarandeerd. Door de naamsbekend-
sche incassosysteem van Graydon en FHI graag
legt Kiwa uit.
heid wordt snel op de laatste sommatie brief vanuit
Wij zijn niet de pioniers, volgens mij. Dat geldt ook voor de bezoekers,
Graydon gereageerd. Scheelt aanzienlijk, voorheen
als ik het kort door de bocht vaststel. Tegelijkertijd zijn de technische
proberen.’’ Andreas Meijer, manager ledendiensten bij FHI: ‘’Al sinds december 2001 bestaat er een
Nathalie Slosser vult vanuit haar ervaring aan:
duurde dat langer dan een maand. Door minder
mogelijkheden ontstaan door de bouwwerken van FHI-leden en hun
strategische samenwerking tussen FHI en Gray-
‘’Graydon werkt met het klantenportal COOL,
telefoonverkeer en omdat ik alles maar één keer
klanten. Kortom, we hebben de inhoud en de basis. Vanuit die krachten
don Incasso. Uit ervaring weten we dat Graydon
incassosysteem Collector Online. Wij kunnen daar
hoef in te voeren, heb ik nu tijd vrij voor andere
kunnen we mee met de versnelling in de marketing.
een partij is die de branche kent en toegevoegde
op inloggen en gegevens van debiteuren en
werkzaamheden.’’
waarde levert. Door goed te luisteren naar de
gescande facturen invoeren. Graydon verstuurt
leden hebben we samen een eenvoudig te gebrui-
dan vanuit het systeem de sommaties en eventuele
Als een ander FHI-lid ook gebruik wil maken van
ken incassodienst op kunnen zetten.’’ Esther Kwa,
incasso’s. Via een logboek waarin alle updates
de incassodienst, wat moet hij dan doen? Andreas
Account Director bij Graydon Incasso, beaamt:
worden bijgehouden, kan ik precies in de gaten
Meijer: ‘’FHI-leden krijgen 50% korting, wat betekent
‘’Het is het beste van beide partijen.’’
houden wat er gebeurt en waar ik financieel risico
dat de dienst jaarlijks maar € 299,50 kost. Het enige
loop. We werken nu vier maanden met COOL en
wat je hoefte doen is een mailtje sturen naar mij,
Wat de dienst precies inhoudt? ‘’De incassodienst is
het werkt perfect. In het begin waren er wat opstart-
via
[email protected]. Graydon stuurt vervolgens de
bedoeld om facturen sneller betaald te krijgen en
problemen omdat wij de eerste waren en er nog
inlogcodes voor het klantenportal en er kunnen
tegelijkertijd het werk van de debiteurenbeheerder
wat kinderziektes overwonnen moesten worden.
direct onbeperkt vorderingen worden ingevoerd.
te verlichten. Dat gebeurt enerzijds door het proces
Maar nu het goed werkt heb ik COOL iedere dag
Easy as pie.’’
SIGNALEMENT 05/2014
‘Minder belletjes nodig, betalingen sneller binnen, COOL geregeld’
PAUL PETERSEN
[email protected]
13
15
Conjunctuur
resultaat telt
Vertrouwen producenten neemt weer fors toe
Producentenvertrouwen industrie 8 6 4 2 0 -2 -4 -6 -8 -10
10
2011
2012
2013
2014 Bron: CBS
Saldo (%) positieve en negatieve antwoorden
Het vertrouwen van de ondernemers in de industrie
tering van het producentenvertrouwen in oktober
ligt het vertrouwen van de industriële producenten
is in oktober fors verbeterd. De indicator van het
is vooral toe te schrijven aan een veel positiever
boven het gemiddelde van de afgelopen twintig
producentenvertrouwen ging van -0,2 naar 2,0.
oordeel over de verwachte productie en de order-
jaar (0,5). Het vertrouwen van de ondernemers
In de twee voorgaande maanden daalde het
portefeuille. Sinds oktober 2012 is de trend van het
bereikte in januari 2008 de hoogste waarde (9,4)
vertrouwen nog met in totaal 1,4 punten. De verbe-
producentenvertrouwen positief. In oktober 2014
en ruim een jaar later de laagste waarde (-23,5).
Industrie presteert sterk: NEVI PMI september 53.0
De Nederlandse productiesector zette in oktober een sterke prestatie neer met de hoogste PMI in drie maanden: de NEVI PMI® steeg van 52.2 in september naar 53.0 in oktober. Voor de achttiende maand op rij nam de productieomvang toe, en wel in de grootste
Productie index
Stijging
mate sinds juli. Deze groei was het gevolg van de grootste stijging in acht maanden van het
70
aantal nieuwe orders.
65 60 55
Desondanks daalde de hoeveelheid onvoltooid
50
of nog niet uitgevoerd werk opnieuw en aan-
45
zienlijk. De voorraad gereed product daalde voor
40
de tweede achtereenvolgende maand, zij het
35 30
Terruggang
25 2000
2001
2002
= Seizoensgecorrigeerd
bureau voor effectieve campagnes
2003
2004
= Ongecorrigeerd
2005
2006
2007
2008
2009
2010
2011
50 = Geen verandering met voorafgaande maand
Aanhoudende daling in afzetprijzen industrie
2012
2013
2014
gering. De inkoopprijzen waren voor de tweede opeenvolgende maand lager, maar deze daling bleef beperkt. De verkoopprijzen daalden in
Bron: Nevi
oktober voor de derde maand op rij.
2012
2013
Afzetprijzen industrie 16 12 8 4 0 -4 -8
10
2011
2014 Bron: CBS
(%) -mutatie t.o.v. een jaar eerder
www.muntz.nl
De afzetprijzen van de Nederlandse industrie
Het verloop van de afzetprijzen van de industrie
kostte nauwelijks meer dan 76 euro per vat. Dat
waren in september 1,7 procent lager dan
hangt sterk samen met de ontwikkeling van de
is ruim 8 procent minder dan in september 2013.
in september 2013. In augustus waren de
olieprijzen. De olieprijzen daalden in september,
In augustus was de prijsdaling ruim 6 procent.
prijzen 1,4 procent lager dan een jaar eerder.
net als in juli en augustus. North Sea Brent olie
Hoe een negatieve trend positief kan zijn.
16
17
Bezuiniging op metrologie typisch geval van penny wise pound foolish
Zo gezegd, zo geschreven “Mijn opa was lid van ‘De blauwe knoop’, omdat hij vond dat hij die club moest steunen, maar hij lustte zelf wel een borrel. Zo is het ook met mij en de overlegeconomie.” Hans de Boer, voorzitter VNO-NCW in SER Magazine, september 2014.
Albert Dalhuijsen en Cees van ’t Wout van VSL,
‘gasrotonde’ te maken wordt gedragen door
voorheen bekend als NMi-VSL, zien met lede
het bedrijfsleven. Dat blijkt uit het feit dat er
ogen aan hoe de innovatieve slagkracht van de
gezamenlijk met bedrijven en de EU wordt
Nederlandse economie verder afbrokkelt: “Het
geïnvesteerd in de ontwikkeling van een
is de politiek die de ogen geopend dient te wor-
meetstandaard voor vloeibaar aardgas op de
den.” “Dit is echt onverantwoord,” stelt Wybren
Tweede Maasvlakte, ter ondersteuning van de
Jouwsma, DGA van Bronkhorst High Tech en
LNG terminal die daar is gebouwd. Het maakt
bestuurslid van de FHI-branche Industriële
Nederland en Europa minder afhankelijk van
Elektronica, voormalig commissaris van NMi.
een beperkt aantal landen met onbetrouwbare regimes.” Daar kan de Nederlandse
“Laat ik de werkgevers geruststellen: mijn beide opa’s waren zzp-ers. De ene opa had een melkkar, de andere een eenmansherenkapperszaak.” Mariëtte Hamer, nieuwe voorzitter van de Sociaal Economische Raad, gevraagd naar haar affiniteit met werkgevers in SER Magazine, september 2014.
“Een wijze wordt nog wijzer als je hem berispt, een rechtvaardige vergroot zijn inzicht door wat je hem leert.” Salomo, koning van Israël, in het Bijbelboek Spreuken, ongeveer 920 jaar voor Christus.
VSL ontwikkelt en beheert meetstandaarden.
overheid zich natuurlijk niet zomaar uit terug-
Misschien is dat voor politici niet zo’n sexy
trekken. “We kunnen enkele referentiestan-
VSL, het Nationaal Metrologisch
onderwerp. Kan het bedrijfsleven dat niet zelf
daarden al niet meer aanbieden. Voor kracht,
Instituut van Nederland, dreigt
regelen? Het is zoiets als van winkels vragen
trillingen en akoestiek moeten bedrijven nu al
voortaan hun eigen geld maar te drukken
naar het buitenland.” In dat buitenland kom
in een paar jaar tijd met 25% te
of de politie privatiseren, of stoppen met het
je achteraan in de rij bij de instituten. ‘Eigen
worden gekort op haar budget!
onderhoud aan onze snelwegen. Het beheer
bedrijven eerst’ geldt in alle buitenlanden meer
van meetstandaarden bepaalt de internatio-
dan in Nederland handelsland. Voor een aan-
Dat levert de schatkist direct 2,5
nale concurrentiepositie van elk handelsland
tal lidbedrijven van FHI en voor de procesin-
“Het klinkt banaal, maar tijd is eigenlijk het enige dat schaars is. En daar kom je te laat achter.”
miljoen euro op, maar kost de
dat het moet hebben van technologie. Veel
dustrie is nu actueel dat er een herleidbare
Mirjam Sijmons, algemeen directeur ArboNed, sprekend over de
toeleveranciers van bijvoorbeeld een bedrijf
multifase flowstandaard komt. Komt die er niet
deeleconomie in Het Financieele Dagblad, maandag 6 oktober 2014.
Nederlandse economie ten
als ASML kunnen alleen goed functioneren als
in Nederland, dan kan die technologie hier
minste 125 miljoen, waarover
hun producten volgens referentiestandaar-
minder snel worden ontwikkeld dan elders.
den op de juiste afmetingen, ook op micro en
de overheid toch zeker wel 25 miljoen euro belasting kan innen. Hoe kortzichtig kan ons politiek/ambtelijke bestel zijn?
Robbert Dijkgraaf, hoogleraar theoretische natuurkunde aan
en geleverd. Een aantal hoogwaardige Neder-
Ministerie van Economische Zaken en de poli-
Advanced Study in Princeton (IAS), V.S. en Leon Levy Professor, schrijvend over
landse bedrijven verliest zelfs haar bestaans-
tiek overtuigd moeten worden. Internationaal
‘burgeronderzoek’, in zijn column in NRC Wetenschap, zaterdag 25 oktober 2014.
grond bij het wegvallen van VSL-faciliteiten.
onderzoek kan daar bij helpen. Daaruit blijkt dat de cost/benefit ratio van investeringen in
De ademtest bij alcoholcontroles heeft een
euro levert ruim 54 euro op. De ratio blijkt
direct de waardeketen waarin
referentie nodig om na te kunnen gaan of
ook andersom op te gaan: minder investeren
tientallen technologiebedrijven
de uitkomst wel klopt. Het elektriciteitsnet kan
levert krimp op in dezelfde orde van grootte.
alleen goed functioneren als powerkwaliteit kan worden bepaald aan de hand van
Binnen FHI zijn het in elk geval de bedrijven
referentiestandaarden. Milieuproblemen en
die zijn betrokken bij vloeistofmeting, bij
medische diagnostiek, het is allemaal niet aan
energiemeting en bij wegen en doseren die
te pakken zonder dat je onomstotelijk kunt
ernstig bezwaar maken tegen de beleidsvoor-
vaststellen wat er mis is.
nemens die nu zijn aangekondigd. Gezien de contacten met verschillende leden van de
INVESTERINGEN IN LNG AANLANDING
Tweede Kamer blijft er vooralsnog hoop dat
“Natuurlijk kan het bedrijfsleven meebetalen,”
men op haar schreden terugkeert, net als een
zegt Albert Dalhuijsen. “Dat gebeurt ook volop.
jaar of tien geleden toen eenzelfde gebrek
Het overheidsstreven om van Nederland een
aan kennis en begrip gerepareerd werd.
TEKST KEES GROENEVELD FOTOGRAFIE PEER DE WIT, STUDIO AKSENTO SIGNALEMENT 05/2014
“Moet de politiek volksoplopen organiseren om over toewijzing van onderzoeksubsidies te beslissen?”
VSL werkt aan een rapport waarmee het
metrologie ruim 1/54 is, elke geïnvesteerde
opereren.
René Gude, Denker des Vaderlands, oud-directeur van ISVW en columnist van i-Filosofie, in NRC Weekend, zaterdag 27 september 2014.
nanoschaal, kunnen worden geproduceerd
Maar de overheid heeft ook heel direct belang.
Als dit doorgaat, dan raakt het
“Alle schriftcultuur komt voort uit het gesprek, maar het is niets als het niet ooit opnieuw wordt gebruikt. Daarom spreek ik bij DWDD over Aristoteles.”
de Universiteit van Amsterdam, directeur van het Institute for
“Met kunstmatige intelligentie roepen we de demon op. In zulke verhalen is er altijd iemand met een pentagram en wijwater die denkt de demon te kunnen controleren. Werkt nooit.” Elon Musk, ondernemer, uitvinder, investeerder, CEO en CTO van SpaceX, CEO en chief product architect van Tesla Motors, and chairman of SolarCity, tijdens het MIT AeroAstro Symposium, 24 oktober 2014.
“Als de bom valt kun je maar beter in de bouw werken. Daar gebeurt alles vijf jaar later.” Radboud Baayen, senior technical consultant STABU, tijdens de Nationale Conferentie Gebouw Automatisering, 6 november 2014.
18
19
De voorzitter van FHI, Eric van Schagen ‘on air’, live vanaf de beursvloer van World of Technology & Science. Het illustreert wat er gebeurde in de laatste week van september / eerste week oktober. Het verdwijnen van de naam HET Instrument en het verschijnen van de nieuwe beurstitel was een gok die goed is uitgepakt. Naar de primaire doelgroepen zeker: ruim 21.000 professionele bezoekers tegen ongeveer 15.000 twee jaar geleden. Met dank aan de FEDA-organisatie waarmee een succesvol partnerschap kon worden gerealiseerd en geëffectueerd! Het ‘on air’ gaan moet bijdragen aan de bredere naamsbekend op langere termijn en aan een scherper imago voor de hele technologiesector in Nederland.
SIGNALEMENT 05/2014
20
21
Twee wereldmarktspelers in instrumentatie voor de procesindustrie, Samson Regeltechniek en Endress + Hauser. Decennia lang presenteerden ze beiden in Nederland op HET Instrument hun voortdurend vernieuwende technologie. Tijdens World of Technology & Science stonden beiden weer gebroederlijk naast elkaar, elkaar aanvullend in technologie om de meest complexe industriële processen te kunnen sturen en beheersen.
SIGNALEMENT 05/2014
22
23
De introductie van een nieuw type, in Nederland ontwikkeld, klimaatkasten-reeks voor het kweken van planten voor researchdoeleinden. Ook dat gebeurde in Utrecht tijdens de beurs World of Technology & Science. Hettich Benelux directeur Henk Valster: “ik kan het bijna niet over mijn lippen krijgen, maar ik ben dik tevreden over onze deelname aan de beurs.” Valster zag het vooraf niet zitten. “Mijn managers hebben mij onder druk gezet om hier te gaan staan.” Hoe sportief kun je zijn als in een groot aantal bezoeken van relevante potentiële klanten SIGNALEMENT 05/2014
blijkt dat er volop belangstelling is vanuit de markt.
24
25
Genzo Shimadzu begon in 1875 in Kyoto met het produceren van instrumenten voor chemische en fysische analyse. Kwaliteit, duurzaamheid en innovatie zijn begrippen die sinds die tijd actueel zijn. Hoe bijdetijds ziet dat er uit op de beurs World of Technology & Science 2014. Technologie uit de hele wereld was er inderdaad in de Global Village die FHI en Feda creëerden in de Jaarbeurs Utrecht afgelopen 30 september tot en met 3 oktober.
SIGNALEMENT 05/2014
26
27
Explosieveiligheid minstens zo sexy als metrologie
“Ik merkte dat de fabrikanten die ik kende uit mijn
KROHNE-man André Boer bevestigt het verhaal
Desgevraagd legt Van Breugel uit wat er nou precies
NMi tijd grote problemen hebben met het op tijd
over schaarste aan capaciteit. “Jazeker, KROHNE
gebeurt bij het testen. “Explosierisico begint bij het
verkrijgen van hun explosieveiligheid approvals.
was één van de fabrikanten die daar last van had.
product. Het komt alleen bij ons als het een potenti-
Wereldwijd blijkt er te weinig capaciteit te zijn voor
We willen met innovatieve nieuwe apparatuur snel
ële ontstekingsbron bevat. Er zijn twee manieren om
dit soort diensten, het testen en certificeren van
de markt in. Als de technische ontwikkeling achter
veilig te zijn. Elektrisch intrinsiek veilig, als er sprake is
explosieveilige producten. Door het gebrek aan
de rug is en je er daarna een jaar of meer achter-
van een dusdanig laag vermogen dat er nooit ontste-
faciliteiten lopen fabrikanten zes tot negen maan-
aan moet plakken om certificering rond te krijgen,
kingsenergie kan ontstaan. Het vonkje heeft te weinig
den vertraging op bij de introductie van hun product
dan kan dat funest zijn.”
energie om iets aan te steken. Als we wel een vonk
in de markt.” Pieter van Breugel is nog altijd een
hebben, dan moeten we gaan inpakken, de zaak
enthousiast verteller. “Ik was net voor mezelf begon-
‘Snel certificeren voor nieuwe producten’
veilig maken via een dikke behuizing, mechanisch, of
onder de arm. Was direct raak. Waarom Kiwa?
De ontwikkelingen in het testen blijken vooral te
Wat KROHNE leuk vindt aan Kiwa ExVision is “het
Ik kende de organisatie goed. Het voormalige
maken te hebben met de technologieontwikkelin-
prachtige lab en de mooie locatie in Apeldoorn,
Gastec maakt er onderdeel van uit, men heeft
gen in de producten die moeten worden getest.
precies tussen de KROHNE vestigingen in Dor-
Ruim 17 jaar was hij actief bij NMi, het Nederlands Meetinstituut.
ervaring met Europese richtlijnen. En er heerst daar
De functionaliteit en technologische complexi-
drecht en Duisburg in, dus centraal voor ons.”
In zijn rol als salesmanager en later als directeur speelde Pieter een
een ondernemersklimaat dat mij aansprak.”
teit van die producten neemt toe en dat betekent
belangrijke rol in de overlegplatforms die FHI organiseert rond de
dat de normen voor het testen en certificeren
Van Breugel denkt in de komende jaren te groeien
Vanaf juli 2013 tot april 2014 is er gewerkt aan de
daarop moeten worden aangepast. “Bovendien
met twee tot drie FTE per jaar tot zeker twintig
verschillende onderdelen van de uitvoering van de ijkwet en later de
opzet. “Plan uitrollen, in no-time een lab neerzetten,
worden producten steeds meer meteen voor de
mensen. “Nu zijn we nog voor de helft opleidings-
metrologiewet. Sinds vorig jaar runt Van Breugel een nieuwe
mensen vinden en trainen, ATEX/IECEx accreditatie
wereldmarkt ontwikkeld en niet voor een regio of
instituut. Echte explosieveiligheidsdeskundigen zijn
halen plus een alternatief pad voor Noord Amerika
alleen voor Europa. Dat betekent nogal wat voor
schaars. Daarbij is ons doel niet om op winst van
via een Canadese partner, QPS. Deze zomer is alles
bedrijven,” weet Van Breugel. Boer ziet dat binnen
vandaag te sturen, maar op potentiële winst in de
rondgekomen en het loopt storm nu.”
KROHNE. “Wij hebben zes man op certificering aan
toekomst. Als ik dat niet doe, ben ik nu wel lucratief,
het werk, alleen al in Nederland. Daarnaast zijn er
maar haal ik in de toekomst de vereiste doorlooptijd niet. Doorlooptijd is voor ons selling point.”
nen, drie jaar geleden. Ik dacht, dat is een business case! Onderzoek naar gedaan. Inderdaad een probleem. De Duitse PTB is deze activiteit zelfs aan het afbouwen. Dat instituut heeft gekozen voor meer wetenschappelijke inslag en wil stoppen met het werk voor de productieomgeving. Ik was nog maar een kleine beginnende ondernemer, dus dacht, misschien kan ik aanhaken bij een gerenommeerde organisatie met imago, logo en een accreditatie
ingieten in een compound, zodat er nooit explosief gas bij kan komen. Wat we doen is of de elektronica certificeren, of het product in een explosieveilige omgeving laten ploffen. We brengen dan geclassificeerde gascomposities in een omgeving, product erin, van binnen laten ontploffen en dan mag de omgeving niet worden aangestoken. Als het vervolgens ook nog viermaal de gemeten explosiedruk kan weerstaan, dan is het veilig.”
infrastructuur. Aangeklopt bij Kiwa, met verhaal
Pieter van Breugel is een bekende verschijning in FHI-kringen.
bedrijfsmatige activiteit: Kiwa ExVision. Een nieuw test- en certificeringinstituut voor explosieveiligheid. Hoezo, hoe en waartoe? Het is meer dan nieuwsgierigheid. Het gaat om de relevantie voor
De investering voor het lab was niet extreem, een
certificeringsmedewerkers actief in Duitsland, Enge-
FHI-lidbedrijven en hun afnemers waarom we uit de monden
kleine half miljoen euro. Van Breugel heeft wel flink
land en Frankrijk. We zitten net in de budgetronde
moeten investeren in kennis. Bij de opening kon
en dan blijkt dat er behoorlijke bedragen uitgetrok-
Van Breugels’ enthousiasme komt naar buiten
uiteindelijk wel meteen het eerste certificaat
ken worden voor certificering en testen.”
in een prachtige oneliner: ‘’Explosieveiligheid is
Van Breugel en van zijn launching customer André Boer, directeur van KROHNE Nederland, willen weten hoe het zit.
worden uitgereikt, aan KROHNE, fabrikant van flowmeters. Hoe kan dat, meteen bij de opening al, vraag je je af. ‘’Openingen plannen moet je nooit te vroeg doen,’’ lacht Van Breugel. “Het was
TEKST KEES GROENEVELD FOTOGRAFIE KIWA EXVISION
SIGNALEMENT 05/2014
meer ceremonieel, we draaiden natuurlijk al.”
minstens zo sexy als metrologie!!’’
28
29
Kaartjes wisselen via een handshake en je Smartphone
Elektronica, substraat voor alle technologie We leven nog steeds in het elektronicatijdperk. Al
jaar haar eigen beurs heeft, voorheen naast HET
Electronics & Automation
sinds halverwege de twintigste eeuw zijn eigenlijk
Instrument, nu naast WoTS, World of Technology
2 t/m 4 juni 2015
alle technologie ontwikkelingen gebaseerd op wat
& Science. Volgend jaar juni zullen weer zo’n 140
Jaarbeurs Utrecht
er in de elektronica gebeurt, op basis van de wet
bedrijven exposeren, zijn er weer drie dagen lang
www.eabeurs.nl
Elektronica-ontwikkelaar Metatronics
van More. Of het nu The Internet of Things, LED,
allerlei inhoudelijke seminars en worden er rond
heeft alweer een eerste opzet voor de
Organ-on-a-chip, Solar Energy, Process Intensifica-
de vierduizend professionele bezoekers verwacht.
tion, grafeen in fietsbanden of what ever is, overal
Electronics & Automation-beursgadget
is iedere keer de volgende generatie elektronica doorslaggevend. Het woord ‘substraat’ biedt daar-
voor volgend jaar juni gepresenteerd.
toe een mooie metafoor. Aanvankelijk werd dat
Twee mensen schudden elkaar de
woord vooral gebruikt in de zin van voedingsbo-
hand en hun visitekaartjes worden
dem voor planten en champignons en dergelijke.
automatisch via hun smartphones
een schakeling wordt aangebracht ‘substraat’, met
Maar in elektronica heet ook elk oppervlak waarop
uitgewisseld. Om dat te kunnen,
silicium als het meest bekende materiaal daarvoor.
krijgen ze een slimme armband,
Aldus is de elektronica als zodanig de voedingsbo-
dat is wat Metatronics voorstelt.
dem voor allerlei ontwikkelingen in de technologie in andere branche, ook binnen FHI. Logisch dus dat de FHI-branche Industriële Elektronica elke twee
De armband wordt ontwikkeld op een Arduino
Al meer dan dertig bedrijven hebben gemeld bij
De opzet van de Live Productielijn is wat anders
platform, dus kan de gebruiker er zelf later extra
het gadgetproject 2015 betrokken te willen zijn.
dan andere jaren. Naast de lijn waarop de gadget
applicaties mee realiseren. Het is uiteraard de
Men kan componenten sponsoren, het testen
wordt geproduceerd komt er ook een demolijn,
bedoeling dat ook deze gadget weer live op
van de gadget verzorgen, een sponsorbijdrage
zodat alle deelnemers de zekerheid hebben dat
de beursvloer wordt geproduceerd en gratis
leveren in de productie of daadwerkelijk
hun equipment ook live werkend getoond kan
beschikbaar is voor bezoekers.
deelnemen in de Live Productielijn. Het ontwerp
worden aan de bezoeker.
van de gadget wordt goed bekeken op de Bedrijven die deelnemen aan de beurs kunnen
produceerbaarheid en de testbaarheid, want
Uiteraard kan het project alleen doorgaan
aanhaken bij dit project, dat wordt gemanaged
er moeten wel werkende gadgets uitgegeven
wanneer er voldoende funding en steun is
vanuit het FHI-bureau. Die bedrijven profiteren dan
kunnen worden en aan de bezoekers van de
vanuit de betrokken exposanten. Wie interesse
van de promotie en contactmomenten die met het
beurs afgeleverd worden.
heeft bijvoorbeeld in de BoM, Bill of Materials of
project zijn verbonden.
anderszins:
[email protected]
Tomorrows Electronics eenmalig vervormbaar in Abu Dhabi Het dak van het Yas Viceroy Hotel in Abu Dhabi
Christiaens gaat zijn toehoorders ook oproepen
nics seminar staat gepland voor 2 juni tijdens de
is een voorbeeld van een ‘2.5D free form rigid
tot partnership bij mogelijke innovatietrajecten
beurs Electronics & Automation.
electronic circuit’. Deze spectaculaire toepassing
met deze technologie. Het Tomorrows Electro-
illustreert wat er aan zit te komen qua éénmalig vervormbare elektronica. De eerste presentatie die al definitief is in het programma van het seminar Tomorrows Electronics tijdens de beurs E&A 2105, wordt verzorgd door Wim Christiaens, R&D-director van Quad Industries. Niet alleen geeft hij een inkijk in de wereld van printed Electronics, met name hybride systemen, hij komt ook vertellen hoe je die technologie toepast en realiseert. Quad Industries is een van de partijen die is betrokken bij het Terasel project, in het kader van EU-FP7.
SIGNALEMENT 05/2014
IE
30
31
Slim 8Rlicht van SallandElectronics stagiaires Kickstarter, toeters en bellen! INDUSTRIËLE ELEKTRONICA
‘’Ik ben altijd mijn fiets kwijt, dus zocht ik iets om ‘em makkelijk terug te vinden.’’ Zo ontstond het idee voor ‘een slim achterlicht’-project van Joost van Velzen, systeemarchitect bij Salland-Electronics. Hij zocht een idee om studenten op te zetten die zouden kunnen gaan onderzoeken wat er allemaal mogelijk is met de beschikbare technologie. Het onderzoek van de HBO-studenten kreeg een vervolg. Stagiair Johan Froon werd op het spoor gezet te gaan proberen via Kickstarter geld op te halen om de productie te kunnen starten, want ja, het 8Rlicht krijgt steeds meer ‘toeters en bellen’ en dreigt echt voor iedereen leuk te worden om op je fiets te hebben.’’ TEKST EMMAR SINNIGE FOTOGRAFIE CHIEL VAN DIEST
Van Velzen is niet alleen systeemarchitect / onder-
die erin zit. Laat dat maar eens goed werken in
bekendheid. Hoe het werkt? Je stelt een doel wat je
uit, zoals een afstandsbediening, waarmee we
voor feedback en nu hebben we een waarschu-
zoeker bij SallandElectronics, maar ook lid van
zo’n dynamische situatie, in weer en wind. Wat
aan totaalbedrag op wilt halen, Kickstarter geeft je
hopelijk weer wat extra publiciteit trekken.’’ Froon:
wingsdriehoek ontworpen met knipperende oranje
de research task force van DevLab, de tien jaar
kun je doen met een versnellingsmeter? Daar is
maximaal 60 dagen om dat doel te bereiken.
‘’Het leuke is dat mensen feedback kunnen geven
LEDs, afwisselend met de tekst ‘DEAF’.’’ Niet alleen
geleden vanuit FHI opgerichte R&D coöperatie. Hij
de calorieteller uitgekomen. Niet elke klant heeft
Jij, ik, elke geïnteresseerde kan ‘intekenen’ voor een
via Kickstarter. Daar leren we van en dat nemen
voor het grote publiek interessant dus, maar ook
is altijd opzoek naar nieuwe ontwikkelingen, nieuw
waarschijnlijk een calorieteller nodig, maar heel
zelf gekozen bedrag, variërend van 5 tot 250 euro.
we mee in de ontwikkeling. We stonden ook met
voor specifieke doelgroepen. Joost van Velzen:
onderzoek. ‘’SallandElectronics is een dienstverle-
vaak wel een andere sensortoepassing in trillende
Maar als iemand twee ton wil doneren mag dat
het 8Rlicht op de beurs World of Technology &
‘’Het is natuurlijk de bedoeling dat Kickstarter lukt.
nend bedrijf, we moeten kennis actueel houden en
of bewegende omgeving. Daar zit de waarde van
ook! Als het gestelde eindbedrag wordt gehaald
Science. Dat leverde ons ook veel respons op. Hat
Maar als we dat niet redden, dan is dat zeker niet
voorop lopen, investeringen doen die de klantvraag
dit soort onderzoek.’’
na 60 dagen, doneren de mensen het bedrag
was de eerste keer dat we met mensen spraken
per definitie het einde voor het 8Rlicht. Dan kijken
waarvoor ze hebben ingetekend. Voor hun steun
die nooit eerder iets van het 8Rlicht hadden
we gewoon naar alternatieven.’’
vooruitgaan. Soms willen we meer weten van
SIGNALEMENT 05/2014
een bepaalde technologie, of een demonstrator
Na de periode in het voorjaar waarin de elektro-
krijgen ze een beloning, vaak het product zelf.
bouwen. Dan zetten we daar studenten op, via
en informaticastudenten het onderzoek deden
Wordt het gehaald, dan is dat natuurlijk een mooie
stages of afstudeerprojecten. Zo is ook het 8Rlicht
stortte Johan Froon, student technische bedrijfs-
opzet naar een marktplan of verdere ontwikkeling
project ontstaan. 8Rlicht is een fietsachterlicht met
kunde aan het Windesheim, zich sinds september
van het product. Als er niet genoeg geld binnen-
85 LEDS, die je kunt aansturen met je smartphone.
vol op de crowdfunding. ‘’Het is een hele ervaring
gehaald is, dan hoef je als ‘toezegger’ niet te
Er zit een remlicht in, richtingaanwijzer, anti-diefstal
om dit op te zetten. De markt voor crowdfunding in
betalen, dus het is een relatief veilige manier om
alarm, waarschuwingssignalen als je valt en je kan
Nederland is nog niet zo groot. Pas sinds een half
te investeren.’’
er via de mobiel plaatjes en animaties naar toe
jaar kunnen Nederlandse projecten op het online
gehoord of gezien. Superleuk om hen dan enthou-
Mooi voorbeeld hoe je een bedrijf jong en bij de
sturen. Daarnaast kan je via een app je verbruikte
platform Kickstarter gezet worden. Natuurlijk gelden
Op het moment van schrijven stond de teller op
siast te zien worden en met ze te praten. Een dove
tijd houdt, het onderwijs stimuleert en steunt en
calorieën zien, op basis van sensoren op de fiets
er wel regels. De projecten moeten bijvoorbeeld
145 toezeggingen, goed voor een bedrag van
bezoeker kwam met het idee om een toepassing
tegelijk een band onderhoudt, die maakt dat je
en de communicatie via het 8Rlicht. Technologisch
zelf ontwikkeld en creatief van aard zijn. De kans
€ 8.149 van het totale doel van € 200.000 met
voor doven te ontwikkelen. Met handen en voeten
als bedrijf relatief eenvoudig nieuwe medewerkers
zitten hier leuke uitdagingen in, zoals de voeding
van slagen moet je zelf inschatten. Dat hangt af
nog 11 dagen te gaan. Oei. En nu? Van Velzen:
hebben we daarover ‘gepraat’, vervolgens contact
kunt selecteren en aantrekken.
in een schokkende omgeving, of de radiomodule
van het idee, product, prijs en natuurlijk je naams-
‘’We voeren regelmatig updates en innovaties
gezocht met de belangenorganisatie voor doven
‘Als iemand twee ton wil doneren mag dat ook!’
33
SIGNALEMENT 05/2014
Henk Tukker Fotografie
32
IA
34
Fins Neste Oil investeert in nieuwe raffinaderij voor biopropaan in Europoort
35
“Wat we hier gaan doen is uniek in de wereld. Het proces is ontwikkeld door Neste Oil zelf in Finland. Voor propaan, LPG is het echt nieuw. De technologie is wel verwant aan die voor de productie van biodiesel, NEXBTL, zoals we die hier in Europoort al langer doen.” We moeten Martijn van den Berg een klein beetje remmen
zijn ook bezig met zonne-energie en biomassa,
Technology Forum van FHI, geldt ook hier dat de
anders duikt hij snel in de procestechno-
maar onze focus ligt toch bij LPG. Daar zijn we
regelgeving een probleem vormt als het gaat
logie en volgen we het niet meer. “We passen
in Europa groot in, met merken als Liquigas en
om het over landsgrenzen transporteren van
hydrofracture technologie toe die vraagt om
Primagaz. De markt is vooral daar waar geen
restproducten uit de landbouw die ‘afval’ zijn
de toepassing van speciale materialen in de
aardgasgrid bestaat, dus buiten Nederland en
gaan heten.
procesinstallatie. Qua instrumentatie vraagt
vooral in plattelandsgebieden bijvoorbeeld in
dat niet om heel speciale sensoren. Analyse
Frankrijk, Polen en Groot-Brittannië. De strategie
“Als SHV Energy volgen we de discussie hierover
gebeurt enerzijds online, maar we hebben er
van SHV is leidend te zijn in nichemarkten.”
in Brussel. Vooral de milieuproblematiek op het
ook voor gekozen een eigen lab te bouwen
olieproducent Neste Oil besloot recent om zestig miljoen euro te investeren in een nieuwe fabriek voor de productie van bio propaangas, LPG. De biogrondstoffen, ‘feedstock’ wordt over zee aangevoerd naar Rotterdam, meest plantaardige olie. Voor de afname van het eindproduct is er al een klant, het Nederlandse SHV Energy, dat het gas in elk geval gedurende de eerste vier jaar na de productiestart eind 2016 zal afnemen en exporteren naar landen in West Europa. Een dergelijke investering in technologie is direct van belang voor FHI-bedrijven, met name in de branches Industriële Automatisering en Laboratorium Technologie. Reden om technisch manager Martijn van den Berg van Nest Oil en Joppe Hendriks, manager externe communicatie van SHV Energy te bevragen op wat achtergronden.
Europese platteland verdient aandacht. Daar
omdat we een korte responstijd zeker moeten
Bij de productie van biobrandstoffen kan er
worden nog steeds vervuilende energiebronnen
stellen bij een nieuw proces.” Neste Oil werkt
discussie ontstaan over de herkomst van
gebruikt. Bio LPG kan hier een belangrijke rol
voor de realisatie van de plant samen met engi-
grondstoffen. De bezwaren tegen grootscha-
spelen,’’ meent Joppe.
neering contractor firma Jacobs.
lige tropische houtkap om plaats te maken voor palmolieplantages zijn bekend. “Neste Oil en
Eigenlijk is dit wel een heel mooi voorbeeld van
Gevraagd naar de besturingssystemen vertelt
SHV spreken hierover met elkaar en werken
de centrale rol van Nederland in een waarde-
Van den Berg dat gekozen is voor een control
aan een route naar een tweede generatie
keten die de hele wereld omspant, op basis
system, van Metso, net zo Fins als Neste zelf.
feedstock.” Net als werd gesignaleerd door
van technologie.
“Het is een sequentie gestuurd systeem met
DSM CTO Marcel Wubbolts tijdens het World
INDUSTRIËLE AUTOMATISERING
De noodzakelijke transitie van de chemische industrie in Europoort komt stap voor stap tot stand. De Finse
‘Spannend hoe bio LPG zich gaat ontwikkelen’
een interlocking control filosofie, niet veel anders dan bij een chemische fabriek. De investering is ook vergelijkbaar met die van een complexe conventionele raffinaderij.” Volgens Joppe Hendriks van SHV Energy wordt het “spannend hoe bio LPG zich gaat ontwikkelen. Wat gaat de vraag naar het nieuwe product doen, hoe wordt er door de verschillende overheden naar bio LPG gekeken? Voor SHV Energy past deze stap binnen onze duurzaamheidstrategie. We
TEKST KEES GROENEVELD FOTOGRAFIE NESTE OIL
SIGNALEMENT 05/2014
LT
36
37
Investeren in laboratoriumdiagnostiek drukt zorgkosten LABORATORIUM TECHNOLOGIE
Recent vroeg een drietal prominente laboratorium diagnostiek experts in Het Financieele Dagblad aandacht voor de betekenis van laboratoriumdiagnostiek. “Doelmatigheid in de zorg kan worden bevorderd als de waarde van diagnostiek in de juiste context gezien wordt. Dit blijkt uit steeds efficiëntere en effectievere laboratoriumtesten,” schreven NVKC voorzitter Claudia Pronk en de hoogleraren Ron Kusters en Jan Kluytmans in hun gezamenlijke opinie-artikel. Signalement vroeg klinisch chemicus Claudia Pronk naar de achtergronden van het verhaal en naar de betekenis ervan voor de leveranciers van laboratorium apparatuur en hulpmiddelen.
TEKST KEES GROENEVELD FOTOGRAFIE MAASTRICHT UMC
Pronk is behalve voorzitter van de Nederlandse
Hoe bekostig je innovatie? Daar is gezamenlijke
tegelijk de mogelijkheid ontstaat om dichter bij de
Vereniging van Klinisch Chemie en Laboratorium-
actie voor nodig van zowel het ministerie als
patiënt meer te doen aan analyse en interpretatie
geneeskunde in het dagelijks leven COO van Atal
de zorgverzekeraars en wijzelf als laboratoria.”
van de testresultaten. Dat past helemaal in ons
Medial, bij de fusie van Atal en Medial in 2012
Desgevraagd voegt Ron Kusters hier een
beeld van kostenreductie door preventieve
een van de grootste medische laboratoria van
opmerking aan toe: ”het is zaak om innovaties
diagnose.” Als we opmerken dat het erop lijkt dat
Nederland. “De aanleiding om aan de bel te trek-
te identificeren en te stimuleren die aantoonbaar
veel mensen het eerst met elkaar eens moeten
ken was het rapport dat KPMG Plexus maakte
gunstige effecten hebben zowel op de patiënten-
zien te worden voordat er iets kan gebeuren - er
op verzoek van het ministerie van Volksgezond-
zorg als op de kosten. We moeten slim investeren
doelgericht kan worden geïnvesteerd, kan Pronk
heid. Plus het voornemen van de minister om een
in laboratoriumdiagnostiek om winst te behalen
gelukkig ook wel wat positieve ervaringen delen.
beleidsbrief op te stellen over de toekomst van
in de zorg door het preventieve effect. Die bena-
“In ziekenhuizen zien we langzamerhand steeds
het medische diagnostische laboratoriumwerk.
dering vergt een omslag in het denken van
meer dat vakgroepen samenwerken en geza-
In dit traject is het belangrijk te voorkomen dat
beleidmakers en verzekeraars.”
menlijk tot aanschaf van apparatuur komen.” Mooie cijfers waren het die de drie presenteerden
er uitsluitend wordt gekeken naar korte termijn kostenreductie.” Pronk heeft een genuanceerd
Een korte informatieve film
ons realiseren dat meer en betere diagnostiek,
over het nieuwe Centraal
dichtbij de patiënt, verspilling in de zorg kan voor-
Diagnostisch Laboratorium
komen. Tijdige diagnose en juiste diagnose kan
van het Maastricht UMC+
enorm helpen bij het voorkomen van onnodige of
maakt in een paar minuten
inadequate medische handelingen.”
‘Nederland is één van de zuinigste landen’
De voorbeelden die in het artikel in het FD werden
Wat de rol van leveranciers daarbij zou kunnen
publiek duidelijk maken wat de meerwaarde is
genoemd hebben een sterk innovatief karakter.
zijn, willen we graag weten. Het lijkt er op dat
van diagnostiek en welke mogelijkheden het
Op onze vraag of er bij zo’n sterke focus op korte
daar nog niet zo’n helder beeld van bestaat.
kan bieden.”
termijn kostenreductie nog wel ruimte is voor
“We zien wel dat door het aanbod van automati-
innovatie, reageert Pronk “daar zitten wij ook mee.
seringstechnologie er naast de schaalvergroting
Klaar voor de Toekomst,
verhaal. “De wereld van medische diagnostiek is
het nieuwe Centraal
flink in beweging. Fusies en schaalvergroting
Diagnostisch Laboratorium
kunnen de efficiency zeker verbeteren. Daar werken we graag aan mee. Maar tegelijk moeten we
duidelijk hoe investeren loont. http://bit.ly/1v1osl1
SIGNALEMENT 05/2014
in het krantenartikel. “Testresultaten bepalen 60 tot 70% van alle medische beslissingen. De totale kosten van die tests bedragen slechts 2% van het totale gezondheidszorg budget. Nederland is per hoofd van de bevolking slechts € 18,50 kwijt aan laboratoriummaterialen en is daarmee een van de zuinigste landen in West Europa.” Waarom een landelijk dagblad als podium gezocht? “We wilden eens aan een breed
MT
38
Bijzondere samenwerking Siemens en UMCG moet PUSH opleveren
COLUMN
Een beetje meer tijd Het einde van 2014 nadert snel. In veel bedrijven betekent dit dat de activiteiten in een extra hoge versnelling zitten. Het nieuwe jaar moet worden voorbereid. Het oude jaar willen we zo goed mogelijk afsluiten. Voor menigeen is het een stressvolle periode, waarbij de feestdagen er nog een schepje bovenop doen. De drukte in deze periode komt bovenop een ontwikkeling die we
MEDISCHE TECHNOLOGIE
allemaal al lang heel normaal zijn gaan vinden: we moeten steeds
Een investering van 135 miljoen met een totale looptijd van vijftien jaar, dat is bijzonder nieuws in de medische technologie. Eind september tekenden Siemens en het Universitair Medisch Centrum Groningen een contract voor strategische samenwerking. Projectnaam is PUSH, Partnership of UMCG-Siemens for building the future of Health. Reden om eens te praten met Kees Smaling, CEO Siemens Healthcare Nederland.
meer en alles moet sneller. Meer omzet, meer marktaandeel, meer communiceren, meer informatie verwerken, sneller antwoorden op vragen geven, sneller bestellingen verwerken en zo kan ik nog wel even doorgaan.
‘Reageren met een vecht- of vluchtreactie’
Personalised Healthcare, Big Data, Genomics en Healthy Ageing zijn
De druk op vele werknemers wordt steeds groter. Vooral van
de steekwoorden.
zijn gewoonweg niet gebouwd op zo’n overvloed aan ‘moeten’ en
diegenen, die in de commercie zitten of leidinggevend zijn. Mensen op al die gehaastheid. Evolutionair gezien, reageren we er namelijk
TEKST EMMAR SINNIGE FOTOGRAFIE SIEMENS HEALTH CARE
nog steeds op met een vecht- of vluchtreactie. De adrenaline spuit ons overdag bijna de oren uit en als het gevaar ’s avonds voor even verdwenen is, vallen we doodmoe neer op de bank of in bed. Ondanks
Natuurlijk gaat het over veel geld voor de beeld-
Waarom zo’n project juist in Groningen? “We heb-
Swertz, bioinformatica hoogleraar en hoofd
minder roken, minder alcoholgebruik en meer bewegen stijgt het aantal
vormende apparatuur, een specialisme van
ben al jaren een hele goede relatie en spreken
van het Genomics Coordination Center, als
ziekenhuisopnamen ten gevolge van hart- en vaatziekten nog steeds.
Siemens Healthcare. Maar dit project gaat veel
daarbinnen al langer over ‘waar gaat het naar
sleutelfiguur. “Beelden, beelden, beelden,
Ook het aantal mensen met psychische problemen is gestegen.
verder. Iedereen die hem kent, en dat zijn veel
toe’. Niettemin is het project via een Europese
daar gaat het om. En het is zóóó mooi hier
Het aantal mensen met hoge bloeddruk is sinds 2001 bijna verdubbeld.
mensen binnen FHI, weet dat Smaling een radde
aanbestedingsprocedure gegund. En uiteraard
in Groningen…”
Het is ook niet verwonderlijk dat het aantal sterfgevallen elk jaar het
prater is. ‘’Klassiek werkten radiologie en cardiolo-
speelt het grote Life Lines project hier in Groningen
gie samen. Nu komen daar de genomics groep,
een rol.” Binnen dat project worden sinds 2006
Wat bedoel je daar mee, Kees? “Nou de
genetica, big data, de analyse groep en diagnos-
165.000 mensen gedurende dertig jaar gevolgd
sfeer en de mentaliteit is anders dan in
Een ander negatief effect van telkens meer druk op mensen, is dat het
tica laboratoria bij. Door de unieke combinatie
qua levenswijze en worden van al die mensen
de Randstad. Men is meer op elkaar
twee, voor bedrijven steeds belangrijker eigenschappen, juist smoort:
van de grote datagroep van Groningen, Siemens’
gegevens verzameld, ondermeer via bloed- en
betrokken. ‘We doen het met elkaar.’
creativiteit en proactiviteit. Beide hebben baat bij meer tijd. Bij creativiteit
kennis over beeldverwerking, MR, röntgen, CT en
urinemonsters die worden opgeslagen.
Dat is heel belangrijk in zo’n traject waar
is het de tijd om ideeën te laten incuberen, bij proactiviteit is het de tijd
andere medische apparatuur plus die geno-
het gaat om interdisciplinair samenwerken.
die ligt tussen prikkel en reactie. Wie snel beslissingen neemt, gaat veel
micsinfo en big data kun je heel gericht diagnos-
Professor Herman Requart, van Siemens’
meer af op emoties. Vaak pakt dat ongunstig uit en kost het herstellen
ticeren en een behandelingspatroon bepalen,
international board, was in Groningen.
ervan veel meer tijd (en geld) dan anders nodig was geweest.
specifiek op het DNA van de patiënt, gepersonaliseerde healthcare. Daardoor kun je ook vooraf het effect van de behandeling bepalen.’’
‘Zóóó mooi hier in Groningen’
Behalve dat Siemens de nieuwste scanapparatuur
hoogst is in december en januari (bron: CBS).
Hem viel dat ook meteen op. Die atmosfeer past bij ons.”
Om al deze redenen wens ik u in de komende maanden en in 2015 een beetje meer tijd.
In het kader van de strategische samenwerking is Siemens ook toegetreden tot het
in Groningen gaat neerzetten, behelst de samen-
HANNN, Healthy Ageing Network Noord
werking ook wetenschappelijk onderzoek. Er komt
“We weten inmiddels dat de helft van alle
Nederland. Het bedrijf heeft zich gecommi-
een R&D vestiging van het bedrijf op de Healthy
medicijnen die worden gebruikt niet functioneel
teerd om de ontwikkeling van nieuwe
Ageing Campus in Groningen. “We gaan toe naar
is. Personalized Medicine kan dus tegelijk een
innovatieve bedrijven in de regio te
scanapparatuur met een schil van Big Data, data
enorme besparing opleveren en de gezondheid
stimuleren en te ondersteunen. “Disruptive
vanuit de beeldvorming in combinatie met geno-
bevorderen. Als alle informatie uit de verschil-
technology, daar willen we graag in
FREEK ROOZE
mics data. We zien een nieuwe era komen. Een
lende disciplines er is, dan moet er binnen een
participeren. We staan echt te trappelen
ISYS verkoopondersteuning
diagnose dokter moet met die interdisciplinaire
paar weken een persoonlijk medicijn kunnen zijn.”
om aan de slag te gaan.”
[email protected]
info aan de gang,” volgens Kees Smaling.
Smaling noemt de naam van professor Morris
SIGNALEMENT 05/2014
[email protected]
39
40
41
Boeken
Vergaderfaciliteiten
Explosieveiligheid in het Procesveld
Landgoed Leusderend per bus te bereiken!
Recensie
Tentoonstelling
Kees Groeneveld
Wat een verhaal!
De Arbowet vereist dat de werkgever schriftelijk
Per 15 december 2014 heeft
met een inventarisatie en evaluatie vastlegt welke
Landgoed Leusderend nieuwe
risico’s en gevaren arbeid voor de werknemers
buslijnen en -halte voor de deur
met zich meebrengt, en wat de risicobeperkende
gekregen. Met lijn 82 en 83 is de
maatregelen zijn. Natuurlijk betreft dit ook de
bushalte ‘Schutterhoef’ binnen
risico’s van explosies in installaties waarbij de
tien minuten te bereiken vanaf
De tweede verhaallijn is die van de familie, wat
brandbare stoffen worden opgeslagen, verwerkt,
station Amersfoort.
het met hen deed, dat schimmig bleef wat er
Over een halve eeuw life science en echte mensen
Da Vinci, the joy of understanding
rond Henrietta’s ziekte en sterven was gebeurd;
geproduceerd of getransporteerd. De ATEXrichtlijn vereist van de werkgever aandacht
Voor haar leden biedt FHI de
wat de impact was van de onthulling dat haar
voor explosierisico, een veilige werkplek voor
mogelijkheid tegen geringe
cellen werden gebruikt voor allerhande
werknemers en gedegen kennis van relevante regelgeving. Deze issues worden
kosten gebruik te maken van
onderzoek; dat het onderzoek op die cellen
geadresseerd in ‘Explosieveiligheid in het Procesveld’, een praktisch handboek
vergaderfaciliteiten. Indien u hier
leidde tot krantenkoppen waarin werd
voor de plant technician, operator, installation supervisor, engineer of student,
gebruik van wenst te maken,
gesuggereerd dat het was gelukt om de
geschreven door Sikko de Jong (Sr.).
kunt u contact opnemen met
sterfelijkheid te overwinnen.
het FHI-bureau: Shirley van Te bestellen via www.automatie-pma.com voor € 18,95 excl. BTW, of tijdelijk in
Schaarenburg of Lola van Ruler,
Het is dus ook een verhaal over de problematiek
combinatie met het boek ‘Instrumentatie in het procesveld’ voor € 30,00
via (033) 465 75 07.
van het omgaan met lichaamseigen materiaal, de privacy van mensen, de integriteit van de
incl. BTW en verzendkosten.
wetenschap, het ongegeneerd geld verdienen met een beroep op ‘de medische vooruitgang.’ Het is een bijzonder verhaal, op een bijzondere wijze boven water gehaald en beschreven. Natuurlijk, het is Amerikaanse dramatiek. Maar net niet over de top. Iedereen die te maken heeft met life sciences
‘THE NOBLEST PLEASURE IS THE JOY OF
Op de eerste pagina grijpt het je al. Een page
zou het in elk geval moeten lezen. Maar
UNDERSTANDING’ - LEONARDO DA VINCI
turner, maar het gaat over wetenschaps
eigenlijk ook iedereen die met ziekte en
geschiedenis. Ja, maar ook over een soapachtig
sterfelijkheid te maken krijgt. Ik heb er in elk
Leonardo da Vinci komt naar Utrecht!
familiedrama. In ‘Het onsterfelijke leven van
geval van geleerd hoe je indianenverhalen van
In het oude Postkantoor aan de Neude zijn
Henrietta Lacks’ beschrijft wetenschapsonder
mensen die de wetenschap citeren door moet
van 16 september tot 4 januari veel van
zoeksjournalist Rebecca Skloot hoe het in 1951
prikken, hoe je mensen kunt helpen
zijn uitvindingen te zien en aan te raken.
voor het eerst lukt om menselijke cellen buiten
bangmakerij, bijvoorbeeld rond nanotechnologie,
‘Da Vinci – the joy of understanding’ is een
het lichaam in leven te houden ‘op kweek’.
te onderscheiden van de realiteit: kijk af en toe
echte ‘Do It Yourself’-expositie met werkende
Ze beschrijft ook wat er met de vrouw gebeurt
eens door een microscoop, of verdiep je in elk
werktuigen en schaalmodellen van 70 van
van wie de kankercellen zich vervolgens, tot op
geval in wat achtergronden.
Da Vinci’s belangrijkste uitvindingen.
Je kunt het ook lezen als een kerstverhaal...
Laat uw kinderen ontdekken hoe geniaal
heden, voortdurend vermenigvuldigen en over de hele wereld worden verkocht om wetenschappelijk onderzoek mee te doen.
Leonardo da Vinci was en hoeveel van zijn
Skloot beschrijft hoe ze de familie, de
Met dank aan Philips-researcher Anja van de
ontwerpen we nu heel gewoon vinden en
nabestaanden opzocht van de zwarte vrouw in
Stolpe, die in de vorige editie van Signalement
soms zelfs dagelijks gebruiken. Laat ze zelf
het zuiden van de VS, in Baltimore, waar het
vertelde over de ontwikkelingen rond ‘heart-on-a-
in de studio aan de slag gaan als ‘uitvinders
indertijd niet ongebruikelijk was dat vooral
chip’. Zij gaf me de tip om dit boek te lezen.
in de dop’, een 3D scan van zichzelf maken
‘zwarten’ ongevraagd werden ingezet als proefpersonen voor de medische wetenschap. Het verhaal gaat over wat er allemaal mis ging
in het LAB, of laat ze zien hoe de ideeën van Het onsterfelijke leven van Henrietta
Da Vinci over techniek en machines praktisch
Lacks, Rebecca Skloot, uitgave van Nieuw
uitgewerkt worden in vliegmachines en een
Amsterdam, ISBN13: 9789046808832.
15e eeuws machinegeweer.
in de wetenschappelijke wereld in de tijd dat de life sciences ontstonden.
SIGNALEMENT 05/2014
www.thejoyofunderstanding.nl
42
43
AGENDA
PERSONALIA
LEDENNIEUWS
INDUSTRIËLE
Flow, Analyse & Control
Paulette Timmerman werd per 1 sep-
Directeur Leo Kuipers van Kuipers Elec-
ELEKTRONICA
Show
tember de nieuwe directeur van Zelf-
tronic Engineering is begin september
Telecom Infra event
Juni 2015
standige Klinieken Nederland (ZKN). Tot
opgevolgd door zijn zoon Peter-Paul
1 september bekleedde Timmerman de
Kuipers. Peter-Paul heeft uitgebreide
functie Director Public Affairs & Market
commerciële en leidinggevende ervaring
25 maart 2015 LABORATORIUM User Interface
TECHNOLOGIE
Access bij Nutricia Advanced Medical
Dutch Space wordt Airbus Defence and Space Netherlands
opgedaan in uiteenlopende sectoren. Na
Design seminar
Workshop Laboratorium
1 april 2015
Technologie voor Dummies
Nutrition. Zij volgt Theo Roos op, die de afgelopen 10 jaar
een overgangsperiode van drie maanden nam Peter-Paul
11 februari 2015
directeur was van Zelfstandige Klinieken Nederland.
medio november de leiding over.
Vermogenselektronica event
LabAutomation
23 juni 2015
31 maart 2015
INDUSTRIËLE AUTOMATISERING
Jeroen Hol, voormalig CEO van Minkels,
Adrie van Bragt gaat per 1 januari de raad
startte per 1 november 2014 als deputy
van het bestuur van Neways Electronics
LabSafety event
vice president digital inftrastructures bij
versterken. Van Bragt wordt als Chief Ope-
Per 1 november 2014 is de naam van
2 juni 2015
moederbedrijf Legrand. Daar krijgt hij de
rating Officer onder meer verantwoordelijk
Dutch Space B.V. gewijzigd in Airbus
leiding over de strategische businessunit
voor de dagelijkse productie. De raad van
Legrand Digital Infrastructures.
bestuur van Neways wordt met de benoe-
Defence and Space Netherlands B.V.. Met
Productie Proces Automatisering
MINACNED
12 februari 2015
Nanotech voor Dummies 28 januari 2015
Industrial Ethernet 26 maart 2015 Voor meer informatie kijk op www.fhi.nl
ming van Van Bragt uitgebreid naar drie personen. Oscar van den Brink leidt per 1 november als directeur het TKI Chemie bureau.
Paul Planken is benoemd tot hoogleraar
Met de bekendmaking van de benoe-
Nanophotonics (de wisselwerking van
ming van Van den Brink als TKI directeur
licht met metalen en halfgeleiders) aan
wordt een transitieperiode afgesloten
de Faculteit der Natuurwetenschappen,
waarin de Topsector Chemie naar één TKI
Wiskunde en Informatica van de Universi-
Chemie en één cross-sectorale TKI BBE (Biobased Economy)
teit van Amsterdam (UvA).
is gegaan. Daarnaast blijft Van den Brink als managing
Kijk voor meer info op www.eabeurs.nl
Offshore Middle East
Space Netherlands B.V. moet wereldwijde
nieuwe directeur van het CERN in Genève.
herkenning en commerciële potentie bieden.
werkgelegenheid en kennis behouden en loopt Nederland voorop”, aldus de jury.
De Technische Universiteit Eindhoven heeft
Gianotti is de eerste vrouwelijke directeur
Volkher Schamhorst benoemd tot hoogle-
van het CERN en volgt per 1 januari 2016 de Duitser Rolf Huer op. Vorig jaar hielp Gia-
medische Technologie. Schamhorst werkt
notti mee de co-Belgische Nobelprijs voor Fysica te
als klinisch chemicus in het Algemeen Kli-
verwezenlijken.
nisch Laboratorium van het Catharina Ziekenhuis in Eindhoven. Als hoogleraar aan de TU/e gaat hij de Catharina Ziekenhuis in het Expertise Centrum Klinische Chemie
JB Systems kiest Modelec als partner voor
Eindhoven stroomlijnen.
communicatie-oplossingen bij de realisatie van
INDUSTRIËLE AUTOMATISERING RARITAN EUROPE Jan van Galenstraat 59 3115 JG SCHIEDAM KEYSIGHT NETHERLANDS Hullenbergweg 288 1101 BV AMSTERDAM
Ampelmann levert JB Systems de complete
Productronica
www.expomanufactura.com
www.productronica.com
Eric Leijtens, managing director van
Hans Mulders, FEI company, trad uit het
Monterrey (MEX)
München (D)
3 t/m 5 februari 2015
10 t/m 13 november 2015
TE-connectivity, is als nieuw bestuurslid
MinacNed bestuur en heeft zijn bestuurs-
toegetreden tot het bestuur van de
functie als penningmeester overgedra-
SEMICON Korea
Hannover Messe
branche Industriële Elektronica.
gen aan Peter Stiphout, director van
SYRINX INDUSTRIAL ELECTRONICS Postbus 4031 1620 HA HOORN
besturing voor een stabiele loopbrug die past bij
FHI BESTUURSWISSELINGEN
de hoge veiligheidseisen en extreme omstandig-
Cytocentrics.
heden op zee. Het zesbenig hydraulisch
LABORATORIUM TECHNOLOGIE HOLOGIC NETHERLANDS Transistorstraat 60 1322 CG ALMERE
platform met bewegingscompensatie houdt een platform met loopbrug op een stabiele positie ten opzichte van de offshore-faciliteit, ongeacht de beweging van het onderliggende schip. Dit versnelt en vergemakkelijkt de toegang tot deze faciliteiten aanzienlijk. Daarbij zijn de kosten per
Gerjan van de Walle, Philips Innovation
Magnetrol ontvangt BREEAM-certificaat
Services, is afgetreden als bestuurslid van
Marco Verhofstadt van Mediq is binnen
transfer een stuk lager en is het systeem veiliger
MinacNed, vereniging voor microsysteem
het bestuur van de Nederlandse Bran-
dan per helikopter of kabel. Modelec heeft
Instrumentenbouwer Magnetrol International NV
en nanotechnologie. Niels Kramer,
cheorganisatie voor Medische Technolo-
bijgedragen aan het ontwerp van de installatie
in het Belgische Zele heeft een voorlopig
gie benoemd tot penningmeester.
en ondersteuning geboden bij het configureren
BREEAM®-certificaat met de score ‘Zeer Goed’
van alle apparatuur.
ontvangen voor de designfase van de uitbreiding
Vakbeurs Zorgtotaal
World Congress on
www.zorgtotaal.nl
Industrial Biotechnology
Utrecht (NL)
www.bio.org/events/
18 t/m 20 maart 2015
conferences/world-congress-
eveneens werkzaam bij Philips Innovation
industrial-biotechnology
Services, heeft zijn bestuurszetel overge-
Laborama Expo
Montreal (CA)
nomen in het MinacNed bestuur.
expo.laborama.be
19 t/m 22 juli 2015
19 & 20 maart 2015
NIEUWE LEDEN
een stabiele loopbrug op zee. In opdracht van
EXPO MANUFACTURA
Brussel (BE)
JB Systems en MODELEC partners voor stabiele loopbrug op zee
samenwerking van de TU/e, Maxima Medisch Centrum en het
6 t/m 8 oktober 2015
13 t/m 17 april 2015
van zijn productie- en kantoorgebouwen. Voor het luik ‘productiecomplex’ gaat het zelfs om één
Semicon West
van de eerste industriële gebouwen in België die
www.semiconwest2015.org
dit certificaat mogen ontvangen. BREEAM is de
Forum labo & biotech
San Franciso (USA)
www.forumlabo.com
14 t/m 16 juli 2015
meest gebruikte methode ter wereld voor de
Parijs (FR)
beoordeling en het geven van een score aan de
31 maart t/m 2 april 2015
duurzaamheidsprestatie van gebouwen.
SIGNALEMENT 05/2014
sluit aan op de ambitie van Airbus om
gedecentraliseerde productie zonder grote fabrieken of hoge investeringen mogelijk. “Zo wordt
Hannover (D)
Hannover (D)
organisatie een logische vervolgstap en
Gianotti is in november verkozen tot
26 t/m 28 januari 2015
4 t/m 6 februari 2015
internationale naam werken is voor de
sive Analytical Science and Technology.
Dohar (Qatar)
Seoul (KR)
zijn. De nieuwe naam Airbus Defence and
verschillende divisies. Het onder eenzelfde
capaciteit kunnen overal geplaatst worden. Zo maken hun ‘chemische fabrieken van de toekomst’
www.offshoremiddleeast.com www.biotechnica.de
www.hannovermesse.de
wereldwijd als één merk herkenbaar te
gewonnen. Flowid verkleint chemische processen en maakt ze flexibel: kleine modules met grote
groeit de samenwerking tussen de
De Italiaanse natuurkundige Fabiola
Biotechnica
www.semiconkorea.org/en
MinacNed-lid Flowid heeft de Herman Wijffels-innovatieprijs in de categorie Circulaire Economie
Airbus Defence and Space eerder dit jaar
director verbonden aan COAST, het Top Instituut Comprehen-
raar klinische Chemie aan de faculteit Bio-
INTERNATIONALE BEURZEN EN CONGRESSEN
Flowid wint Herman Wijffels-innovatieprijs
de integratie van Astrium en Cassidian in
TECHNIDATA BENELUX Minervum 7065C 4817 ZK BREDA MEDISCHE TECHNOLOGIE FLEN PHARMA Postbus 5524 4801 DZ BREDA GEBOUW AUTOMATISERING DEERNS Postbus 1211 2280 CE RIJSWIJK ABB Postbus 104 6710 BC EDE MINACNED PROXCYS B.V. Bedrijvenweg 4 7833 JH Nieuw Amsterdam
EXTRA PROFITEREN VAN UW FHI LIDMAATSCHAP MET TNT EXPRESS TNT Express is de ultieme partner voor elke industrie. Wij begrijpen de belangrijke rol die transport speelt voor uw groei. Daarom hebben wij een overeenkomst gesloten met FHI, zodat u altijd kunt rekenen op onze betrouwbare en flexibele services voor nóg scherpere tarieven. Met TNT Express heeft u een zeer geschikte partner, waardoor u zich kunt richten op uw kerntaken. Door onze ongeëvenaarde ervaring met een grote diversiteit aan industrieën, zijn wij bij uitstek geschikt voor alle benodigde transporten van bedrijven actief in de industriële elektronica, industriële automatisering, laboratorium technologie, medische technologie, gebouw automatisering en/of micro- en nanotechnologie. Zo hebben wij bijvoorbeeld onze Clinical Express dienst speciaal ontwikkeld voor medische transporten en alles wat daarbij komt kijken. Als lid van een bij FHI-aangesloten brancheorganisatie, kunt u direct profiteren. U komt namelijk in aanmerking voor een scherpe korting als u gebruik maakt van de diensten van TNT Express. Bovendien kunt u ervan verzekerd zijn dat TNT Express kan voldoen aan al uw branchespecifieke eisen.
Neem voor de voorwaarden contact op met onze Customer Service, 0800-1234.
