Serdar Akkanat en Tarik Aarab, h5c
INLEIDING Ontstaan van Utrecht De provincie Utrecht heeft een hele lange geschiedenis. Lang geleden waren de Romeinen de eerste bewoners van Utrecht. De Romeinen kwamen rond 50 n.Chr. naar Nederland voor een militair bouwproject. Voorheen was Utrecht niets meer dan een onbewoond gebied dat bestond uit moeras. Het gebied waar nu het Domplein ligt leek hun een geschikte plek. De Romeinen noemden Utrecht destijds ‘’Trajectum’’ wat later veranderde naar ‘’Ultrajectum’’. Utrecht dankt zijn ontstaan aan de Romeinen, want zij maakten in de 1e eeuw n.Chr. de Rijn tot de noordgrens van hun Rijk. In de 3e eeuw n.Chr. vertrokken de Romeinen uit Utrecht en de andere delen van Nederland. Na dit vertrek bleef het bewonersaantal in vrijwel heel Nederland gelijk; er werden weinig baby’s geboren. Dit werd mede veroorzaakt door ziektes zoals de pest. Ook het uitbreken van branden was een groot gevaar. Gelukkig werden brandgevaren minder toen huizen werden gemaakt van steen1. Friezen en Franken In de 5e eeuw breidden vanuit het noorden van Nederland de Friezen hun gebied uit. Vanuit het zuiden kwamen de christelijke Franken. De Franken en Friezen waren geen vriendjes. Daarom was Utrecht een tijd in de handen van de Franken en een tijd in handen van de Friezen. Utrecht zal later nog veel andere bezettingen en verschuivingen kennen. Zo waren de Spanjaarden en Fransen een tijd de baas in Utrecht. Utrecht kreeg in het jaar 1122 stadsrechten. Opvallend was dat Utrecht één van de eerste steden was die stadsrechten verkreeg. Utrecht was lang de welvarendste stad van de Noordelijke Nederlanden. In het jaar 1254 begon men met het bouwen van de Domkerk. Op 26 maart 1636 werd de universiteit van Utrecht geopend. De universiteitsbibliotheek kwam op het Janskerkhof2. Nederlandse Opstand De Opstand, ook wel de Tachtigjarige Oorlog genoemd, duurde van 1568 tot 1648. De Nederlanden, in die tijd een grootmacht, wilde niet meer onder het gezag zijn van Filips ll die in Spanje leefde. De lage landen besloten om samen te strijden tegen Spanje, maar na 1576 groeiden de Noordelijke en Zuidelijke Nederlanden om politieke en fiscale redenen uit elkaar. Mede doordat Margaretha van Parma in ogen van Filips ll haar taken niet goed uitvoerde, stelde hij de hertog van Alva aan als landvoogd van de Nederlanden om de 1 2
http://nl.wikipedia.org/wiki/Geschiedenis_van_de_stad_Utrecht http://nl.wikipedia.org/wiki/Geschiedenis_van_de_stad_Utrecht
1
opstand neer te slaan. In eerste instantie leek de opstand voor de opstandelingen hopeloos, maar toen Spanje bankroet werd verklaard op 1 september 1575 en dus moest bezuinigen op soldij, keerde het tij. Omdat de Spanjaarden hadden inmiddels veel steden hadden veroverd(mede Utrecht), besloten de opstandige en de koningsgetrouwe gewesten samen te werken om de Spanjaarden te verjagen. Dit gebeurde op 8 november 1576 en wordt de Pacificatie van Gent genoemd. Al snel gingen de gewesten weer uit elkaar. Op 6 en 23 januari respectievelijk, werden de Unie van Atrecht en de Unie van Utrecht gesloten. Het verschil: de Unie van Atrecht, het zuidelijke gedeelte van de Nederlanden, waren voor steun aan koning Filips ll en de Unie van Utrecht daarentegen wilde de Opstand doorzetten. De noordelijke Nederlanden heette voortaan Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden. Voor vele wordt deze gebeurtenis gezien als de scheiding tussen het huidige Nederland en België.3 Rampjaar Utrecht Het jaar 1672 was voor Utrecht een rampjaar. Franse troepen kwamen Nederland via het huidige Gelderland binnen. Met de economie ging het al niet goed en de komst van de Fransen zorgde voor nog hogere voedselprijzen. Eén jaar later vertrokken de Fransen weer. Dit deden ze door eerst Nederlandse dijken door te steken en 450.000 gulden mee te nemen. Ook namen ze twintig gijzelaars mee. Nog geen jaar na het vertrek van de Fransen, zorgde een tornado ervoor dat op 1 augustus 1674 een groot deel van Utrecht verwoest werd. Onder andere het schip van de Domkerk begaf het.4 Patriottentijd Patriotten waren gemotiveerde Nederlandse burgers die aan het einde van de 18e eeuw de democratisering wilden vervangen door het absolutisme . De patriotten - waren beïnvloed door de ideeën van Jean Jacques Rousseau over de algemene wil. Patriotten waren voor representatieve volksvertegenwoordiging, vrijheid van vergadering, vrijheid van meningsuiting. De ideeën over gelijkheid van protestanten, joden, dissenters en katholieken waren afkomstig van Franse en Schotse natuurfilosofen uit tijde van de Verlichting. De patriotten raakten geïnspireerd door de Amerikaanse onafhankelijkheid in 1776 en waren daarom tegen de Britten. Joan Derk van der Capellen tot den Pol,de voorman van de Patriotten,pleitte voor burgerbewapening. Utrecht, Overijssel en Gelderland kregen hierdoor meer rechten. Tijdens een landelijke bijeenkomst van exercitiegenootschappen in 1786 in Utrecht werd een belangrijke beslissing genomen. eerder was al besloten dat niet de stadhouder, maar de exercitiegenootschappen de leden voor de vroedschap zouden kiezen. De vroedschap van Utrecht werd op zeven leden na afgezet. Door al de verdeeldheid werd er gevreesd voor een burgeroorlog. Utrecht veranderde in een legerkamp om elke stadhouderlijke aanval af te slaan.5
3
http://nl.wikipedia.org/wiki/Tachtigjarige_Oorlog Idem, pagina 2 5 http://nl.wikipedia.org/wiki/Patriotten 4
2
Utrecht als Hoofdstad? Utrecht was in het jaar 1808 voor ongeveer een halfjaar de hoofdstad van de koninkrijk Holland onder koning Lodewijk Napoleon. De Fransen bezaten tot 1813 Nederland. Opvallend was dat gedurende die bezetting het inwoneraantal rond de 30.000 is gebleven. Rond 1900 was dit aantal rond de 100.000 inwoners. Een flinke stijging dus6. Utrecht en de trein Utrecht kreeg in 1843 treinverbinding. Dit zou heel goed zijn voor de economie, want in het jaar 1870 was Utrecht het middelpunt van spoorwegen. Dit zorgde voor de meer handel, dienstverlening en industrie. Er kwam dus meer werkgelegenheid. Omdat de treinen niet meer weg te denken waren bij Utrecht, werd in 1874 het Spoorwegmuseum gebouwd aan de Oosterspoorweg. Het museum heeft niet altijd dit adres gehad. Zo verhuisde het museum in 1935 naar het NS-hoofdgebouw aan het Moreelsepark. Ook heeft het museum tijdens de tweede wereldoorlog in de oostvleugel van het Rijksmuseum gestaan in Amsterdam. In 1951 werd de definitieve plek aangewezen voor het Spoorwegmuseum, namelijk het Maliebaanstation. Jammer genoeg is door deze verschuivingen en de oorlog een deel van de collectie verloren gegaan7. Vrije tijd Door de toename van het werkgelegenheid en de stijging van de lonen had men meer vrije tijd. Om deze vrije tijd te benutten, ging men meestal naar Park Tivoli of naar de schouwburg. Ook was er jaarlijks een grote kermis op het Vredenburg. Tegenwoordig is er ook elk jaar een kermis, maar dan op de Maliebaan. In de loop van de 19e eeuw ging men vooral naar koffiehuizen en voetbal kijken.8 De bevolkingsgroei zette voort en er ontstonden nieuwe wijken zoals Tuinwijk, ondiep en Rivierenwijk. Ook Zuilen kwam later bij Utrecht. Zuilen had voorheen een eigen gemeente. Tweede wereldoorlog Nederland deed niet mee aan de eerste wereldoorlog. Helaas gold dit niet voor de tweede wereldoorlog. Nederland kon dit maal niet neutraal blijven en was helemaal niet voorbereid op een oorlog. Onder andere het hebben van een klein leger zorgde ervoor dat Nederland snel in de pan werd gehakt. Duitsland bombardeerde Rotterdam en dreigde ook Utrecht te bombarderen als Nederland niet capituleerde. Nederland had weinig kans en gaf zich over. Nederland was gedurende de periode 1940-1945 in handen van de Duitsers. Veel joden
6
http://nl.wikipedia.org/wiki/Geschiedenis_van_de_stad_Utrecht http://www.hetutrechtsarchief.nl/spoorwegen 8 http://nl.wikipedia.org/wiki/Geschiedenis_van_de_stad_Utrecht 7
3
werden vervolgd en gedood. Op 7 mei 1945 trokken Canadese troepen langs de Biltstraat Utrecht binnen en bevrijdden Utrecht. Dit leidde tot grote blijdschap bij de inwoners9. Huizenbouw na de oorlog Na de oorlog kon Nederland beginnen met de opbouw van de economie en het maken van nieuwe huizen in vooral Rotterdam. Na 1954 verdubbelde het Utrecht grondgebied. Zo werden Overvecht en Kanaleneiland en later Nieuwegein en Maarssen toegevoegd aan de Gemeente Utrecht. In deze plaatsen vond een grootschalige huizenbouw plaats. Dit is de reden dat er veel flats zijn in Overvecht en Kanaleneiland. Op 1 januari 2001 werden Vleuten en De Meern nog toegevoegd aan de gemeente.10
Utrecht gelukkige en sfeervolle stad Utrecht behoort volgens de BBC tot één van de gelukkigste steden ter wereld.11 Zo zijn er veel cafés en restaurants waar goed gegeten en gedronken kan worden. Van de 640.000 inwoners dat Utrecht telt zijn er 60.000 student die de stad levendig maken. Dus Utrecht is zeker een goede reisbestemming voor toeristen!12
9
http://www.hetutrechtsarchief.nl/werkstukken/bovenbouw/tweede-wereldoorlog/introductie http://home.hccnet.nl/e.ley/utrecht.html 11 http://www.ad.nl/ad/nl/1039/Utrecht/article/detail/3533069/2013/10/25/BBC-Utrecht-een-van-de gelukkigste-steden-ter-wereld.dhtml 12 http://www.utrecht.nl/smartsite.dws?id=212257# 10
4
Winkel van Sinkel Oudegracht 158 3511 AZ Utrecht 1. Ga oostelijke op Oudegracht richting Stadhuisbrug Sla rechtrechtsaf naar de Stadhuisbrug 3. Sla linksaf om op de Stadhuisbrug te blijven: U vindt uw bestemming links
5
Niet-kerkelijke kerkelijke gebouwen
Winkel van Sinkel Anton van Sinkel el opende zijn eerste zaak in 1821 18 aan de Nieuwedijk ieuwedijk te Amsterdam. Zijn zaken gingen uitstekend. Hij opende meerdere dere filialen onder andere één in Utrecht. Zijn winkel kwam wam aan de Oudegracht. O Foto 1 Winkel van Sinkel rond 1955 In 1824 kocht hij het huis Blijdestijn lijdestijn dat lag ook aan de Oudegracht. udegracht. In 1834 kocht hij de winkels ernaast ook en liet alles slopen zodat hij er een en grote winkel van kon 13 maken . In 1837 ging de bouw van de winkel van start en dee architect was Pieter Adams. In mei 1839 werd de Winkel van Sinkel officieel geopend. Het meest opvallende aan die winkel zijn de vier vrouwen die als pilaren dienden. De vier vrouwen zijn er vandaag de dag nog steeds. De winkel bleef bestaan tot het einde van de 19e eeuw. In 1898 werd het gebouw geb verkocht 14 aan een bank genaamd Vlaer en Knol . De bank fuseerde met een andere bank, genaamd ABN AMRO en n het gebouw werd overbodig. overbodig In 1995 werd het pand Foto 2, Winkel van Sinkel tegenwoordig een horecabedrijf bedrijf met vele andere gelegenheden. Zo kan men er uitgaan en soms zijn er zelfs festivals. festiva . Ook is er een restaurant restaurant. Nadat dit pand 15 een horeca pand werd, kreeg het weer de naam Winkel van Sinkel. S
Loopt u nu met de bocht mee richting het stadhuis. Het is niet heel ver van elkaar.
13
http://www.dewinkelvansinkel.nl/historie/
14
Idem, pagina 6 http://www.dewinkelvansinkel.nl/historie/
15
6
Stadhuis Uit archeologische logische onderzoek is gebleken dat het stadhuis al in het begin van de negende eeuw gebruikt werd16. Het stadhuis is omstreeks 1150 gebouwd en bestond destijds uit meerdere huizen. In 1122 kreeg Utrecht het stadsrecht. Dat hield in dat Utrecht trecht vanaf toen een stad was. Kort daarna werd op de plek waar het stadhuis stond een groot Foto 3, het Stadhuis met de Domtoren op de huis gebouwd. In 1253 was er een grote stadsbrand achtergrond omstreeks 1833 met als gevolg dat men het stadhuis moest herstellen. Het Stadhuis werd mooier dan voorheen. Het stadhuis keek voortaan naar de Oudegracht. In het jaar 1343 kwam het eerste stadsbestuur naar het stadhuis. Daar werden uitspraken gedaan over de Utrechtse burgers die de wet hadden overtreden, er werden dus mensen berecht. Als ze schuldig waren konden ze direct door naar de gevangenis in de kelder. In 1830 werden de huizen daar gesloopt om Foto 4, Het Stadhuis van Utrecht ruimte te maken voor een nieuw project. Er was een nieuw ontwerp gekomen voor het stadhuis dat was ontworpen door architect J. van Embden.. In 1846 werd het stadhuis nog een keer uitgebreid voor alle ambtenaren om er in te kunnen werken.17 Wanneer u klaar bent met het bewonderen van het stadhuis stadhuis loopt u door richting het Domplein. Universiteit Utrecht Academiegebouw Domplein 29 3512 JE Utrecht 8. Ga zuidelijke op Domplein richting Wed 9. Sla rechtsaf naar de Wed 10. Sla linksaf naar de Oudegracht/Oudegracht-Tolsteegzijde Oudegracht/Oudegracht 11. Sla rechtsaf naar de Gaardbrug 12. Sla linksaf naar de Oudegracht/Oudegracht-Tolsteegzijde:U Oudegracht/Oudegracht vindt uw bestemming rechts
16 17
http://www.bouwdomtoren.nl/project/project1/ stadhuis. http://www.hetutrechtsarchief.nl/organisatie/geschiedenis/stadhuis
7
Academiegebouw De start van het Academiegebouw gebouw begon in 1891. De architecten zijn; Eugen Gugel, Cornelis Vermijes en Ferdinand Jacob. Op de plek waar dit universiteitsgebouw versiteitsgebouw staat werd in 1579 de Unie van Utrecht ondertekend. Deze unie had als doel om de Spanjaarden te verjagen waar oorlog mee was Foto 5, het Academiegebouw rond 1900 destijds. Daarnaast werden afspraken gemaakt over andere zaken, zoals belastingen en godsdienst. godsdienst Dit gebouw is het hoofdgebouw van de universiteit van Utrecht. Dit gebouw zou als cadeau cad gegeven worden aan de Universiteit door de gemeente in 1886, maar door conflicten is dat niet gebeurd. Later werd het gebouw toch cadeau gegeven. Het wapen van de universiteit Utrecht Foto 6, het bijna onveranderde Academiegebouw anno nu steltt een stralende zon voor met het stadswapen in het 18 midden.
Hierna erna ziet u allerlei winkels waar u kunt shoppen. Ook kunt u lekker iets nuttigen of wat rusten en de omgeving bezichtigen. bezichtigen Hoofdpostkantoor Neude 4. Ga zuidoostelijke op Stadhuisbrug richting Oudkerkhof 5. Weg vervolgen naar Vismarkt 6. Sla linksaf naar de Servetstraat 7. Ga rechtdoor op Domplein:U U vindt uw bestemming links
18
http://nl.wikipedia.org/wiki/Academiegebouw_(Utrecht)
8
Hoofdpostkantoor Utrecht Tussen 1917 en 1924 werd het postkantoor gebouwd. Aanvankelijk werd het gebouw niet gebruikt als postkantoor. Pas in 1924 diende het gebouw als postkantoor. De architect van dit gebouw is Joseph Crouwel jr. Hij ontwierp meerde postkantoren en dat van Utrecht was daar een van19. Het pand is gebouwd in Amsterdams schoolstijl en is opvallend vanwege haar Foto 7, het Hoofdpostkantoor van parabolvormige bogen. Dit zorgt er tevens voor dat Utrecht anno 1940 het gebouw heel modern lijkt. In 2008 besloten post NL en TNT dat er zelfstandige postkantoren kwamen en vanaf dat moment ging het heel snel. De laatste twee postkantoren sloten hun deuren op 27 oktober 2011. Eén daarvan was het postkantoor van Utrecht die gevestigd was op het Neude. De postkantoren moesten sluiten omdat er servicebalies in supermarkten kwamen. Men kan Foto, 8 het Gebouw dient nu niet daar de post verzenden en/of ophalen. Dus de meer als postkantoor, maar is qua 20 uiterlijk niets veranderd postkantoren werden overbodig. Het gebouw is nu van ASR vastgoed. ASR heeft het pand tot 2015 verhuurd aan telecom bedrijf KPN. Wanneer het contract afloopt is ASR van plan om daar een luxe winkelcentrum te gaan bouwen. Verder zijn er op het Neude veel terrasjes en niet te vergeten het beeld ‘’Thinker on a Rock`` wat jaarlijks de aandacht van veel toeristen trekt. U loopt nu door richting de Mariaplaats. Als u daar eenmaal bent kunt u ook lekker wat nuttigen bij een van de vele cafés.
Gebouw voor kunsten en wetenschappen, Utrecht
13. Ga noordwestelijke op Oudegracht/OudegrachtTolsteegzijde richtingDiaconessenstraat 14. Sla linksaf naar de Lange Rozendaal 15. Sla rechtsaf naar de Korte Rozendaal 16. Flauwe bocht naar rechts bij Kleine Geertekerkhof 17. Ga rechtdoor op Geertekerkhof 18. Weg vervolgen naar Springweg 19. Sla linksaf naar de Mariaplaats:U vindt uw bestemming rechts
19 20
http://www.nai.nl/content/1098153/het_laatste_postkantoor http://nl.wikipedia.org/wiki/Hoofdpostkantoor_(Utrecht)
9
Gebouw voor kunsten en wetenschap Dit gebouw staat op de Mariaplaats. De Mariaplaats diende vanaf 1391 als markt voor de burgers. Op de plek waar het gebouw nu staat stond een kerk. Die kerk heette de Mariakerk. Deze Mariakerk was as één van de vijf kapittelkerken. De kerk werd later gesloopt. In 1844 begon men met het bouwen van een nieuw gebouw. De architect van het gebouw is Johannes van Maurik. Op 20 maart 1847 ging het gebouw open als concertgebouw. Ongeveer dertig jaar later kwam daar een museum. In dat museum werden schilderijen tentoongesteld.. In 1905 hield het museum op met bestaan. Vanaf Van 1974 tot heden gebruikt het Utrechts trechts conservatorium het gebouw. In 1988 brandde het gebouw af en werd helemaal herbouwd. De restauratie zorgde voor het gebouw zoals we het nu kennen.21
Foto 9, Het gebouw voor kunsten en wetenschap op de Mariaplaats
Foto 10, Hetzelfde gebouw wordt nu gebruikt door het Utrechts conservatorium
Hiernaa loopt u door naar het Moreelspark. M Het is niet heel ver. 20. Ga noordoostelijke op Mariaplaatsrichting Mariaplaats Springweg 21. Sla rechtsaf naar de Springweg 22. Sla rechtsaf naar de Walsteeg 23. Sla linksaf naar de Catharijnebaan 24. Scherpe bocht naar rechts naar deCatharijnesingel de 25. Sla linksaf richting Moreelsepark 26. Sla rechtsaf naar de Moreelsepark: Moreelsepark U vindt uw bestemming links
21
http://nl.wikipedia.org/wiki/Gebouw_voor_Kunsten_en_Wetenschappen_(Utrecht)
10
De Inktpot Dit gebouw werd gebouwd in opdracht van de Nederlandse Spoorwegen, kortweg de NS22. Men had voor dit gebouw 22 miljoen bakstenen nodig en dit it maakt De inktpot het grootste bakstenengebouw van Nederland. Men had ook veel eikenhout nodig en daarom hadden ze een compleet bos in Limburg gekocht. De Nederlandse Spoorwegen bezaten drie gebouwen in Utrecht. Het eerste gebouw gebou dat werd gebouwd zit aan het Moreelspark park en is gebouwd in 1871. Daarnaast kwam het tweede gebouw uw en dit werd gebouwd het jaar 1895. De architecten zijn N.J Kampersdijk persdijk en J.F Klinkhamer. De Inktpot I was klaar in 1921. Het gebouw uw diende als hoofdadministratiekantoor kantoor van de NS. Tijdens de tweede wereldoorlog werd het gebouw grotendeels ingenomen door de Bahnbevollmächtigter bei den Niederländischen Eisenbahen (Duitsers). In 2000 heeft een architect genaamd g Marc Ruygrok een Ufo met een doorsnede van 12 meter op het dak geplaatst. Als men de ufo ziet, zal hij waarschijnlijk schrikken, maar daarna kan men zien dat het geen echte ufo is. In het jaar 2000 begonnen de restauraties van het gebouw. Het werd compleet vernieuwd door de architecten van Andre en van Stigt. Het gebouw is sinds 2003 van Pro Rail. De NS is verhuisd naar de laan van Puntenburg.23
22
http://www.collectieutrecht.nl/view.asp?type=object&id=555
23
http://nl.wikipedia.org/wiki/De_Inktpot
11
Foto 11, De inktpot vanuit de lucht gefotografeerd
Foto 12, het gebouw is tegenwoordig van Pro Rail
LangeNieuwstraat 36 3512 PH Utrecht 1. Ga noordwestelijke op Lange Nieuwstraat richting Abraham Dolesteeg 2. Weg vervolgen naar Korte Nieuwstraat 3. Weg vervolgen naar Domplein 4. Sla linksaf om op de Domplein te blijven U vindt uw bestemming rechts
12
Kerkelijke gebouwen Sint-Catharinakathedraal De kerk is een parochiekerk van de Rooms-katholieke Salvatorparochie en kathedraal van het aartsbisdom Utrecht.24De kerk is gebouwd tussen 1470- 1551 en heeft een gotische stijl. De Karlemieten begonnen in 1468 met het bouwen van de kerk. In 1529 namen de Johannieters de bouw over en voltooide de bouw in 1551. Deze kerk werd toegewijd aan Catharina van Foto 13, Utrecht, Sint Catherinakerk Alexandrië. Nadat bekend werd dat men geen katholiek mocht zijn, kwamen er winkels in de kerk, waaronder een smederij25. Na jaren door te gaan werd de kerk alsnog protestants en dat gebeurde in 1633 en ging door tot 1815. In 1840 schonk koning Willem ll de kerk aan de rooms-katholieken. Daarna werd de kerk alsnog Roomskatholiek. In 1859 tot 1901 werd de kerk helemaal veranderd. De kerk kreeg een neogotische stijl. De kerk was niet meer herkenbaar. Maar toen in 1955 de restauratie begon werd alles weer zoals het was. In 1636 had Pieter Jansz Saenredam een tekening van de kerk uit die tijd. De restauratie van 1955 tot 1965 zorgde ervoor dat de kerk er weer uitzag zoals het was. De kerk zag er nu veel saaier uit dan ervoor. De kerk kreeg een orgel Foto 14, De huidige Sint Catherinakerk cadeau van de katholieke burgerij voor het 50-jarige bestaan van de kerk als bisdom van Utrecht. De maker van de orgel was Maarschalkerweerd. Dat was een bedrijf en geen persoon. De mensen met het idee waren Wouter van Belle en Paul Houdijk. De kerk is Rooms-katholiek. 26
24
Idem, pagina 13 http://www.dekathedraal.com/dekathedraal/index.php?id=46 26 http://nl.wikipedia.org/wiki/Sint-Catharinakathedraal 25
13
Domtoren Domplein 21 3521 JE Utrecht 5. Ga westelijke kant op richting Domplein 6. Vervolgens de weg volgen naar Servetstraat 7. De weg volgen naar Maartensburg 8. Ga rechtsaf naar de Buurkerkhof 9. Sla linksaf om op de Buurkerkhof te blijven
Domkerk De plek waar nu de Domtoren staat stond eerst een ouder torengebouw dat werd gesloopt in 1320 en 1321. Men sloopte het om plaats te maken voor de Domtoren.27 De bouw begon in de late middeleeuwen. In 1328 lag de bouw stil. Daar waren enkele redenen voor. In 1382 was de Domtoren klaar. De toren was 27 meter hoger dan de huizen er omheen in die tijd. De oorspronkelijke hoogte is 109 meter, maar tijdens de restauratie in 1910 werd de spits veranderd, waardoor de hoogte 112 meter is.
Foto 15, Domkerk omstreeks 1880
De Domtoren die we nu kennen is nog steeds 112 meter hoog. 1254 raakte de Domkerk in brand. Men wilde de kerk een gotische bouwstijl geven. Ze konden beginnen met bouwen in 1284. Dertig jaar na de brand kon men pas weer beginnen met bouwen vanwege het tekort aan geld. De bouw duurde tot 1520. 1520?! Ja, u leest het goed 236 jaar duurde het bouwen van de Domkerk. Op 1 augustus 1674 stortte het middenschip in. Dit middenschip verbond de 27
http://www.bouwdomtoren.nl/
14
Foto 16, Huidige Domkerk onveranderd anno 2014
Domkerk met de Domtoren. In 1826 werden de resten opgeruimd. De Domkerk en de Domtoren zijn nooit meer met elkaar verbonden. De Domkerk is een protestantse kerk.28
Er vonden restauraties plaats in 1921 tot 1938 en in 1979 tot 1988. Er was nog een kerk op het Domplein, namelijk de Sint-Salvatorkerk. Deze werd gebouwd tussen 695 en 724. De kerk werd gesloopt in 1587 door religieuze redenen, omdat in 1580 men geen katholiek mocht zijn. In Utrecht werden alle katholieken kerken verboden. U kunt de Domkerk bezoeken door een rondleiding aan te vragen. U ziet allerlei kamertjes waar er dingen gebeuren. De trappen binnen in zijn heel erg smal. U moet ook heel veel lopen. Maar als u eenmaal boven bent heeft u een prachtig uitzicht over de stad Utrecht.29
Buurkerkhof Utrecht 10. Ga westelijke op Buurkerkhof richting3e Buurkerksteeg 11. Weg vervolgen naar 2e Buurkerksteeg 12. sla linksaf naar de Steenweg 13. Weg vervolgen naar Lange Elisabethstraat 14. Ga rechtdoor op Vredenburg 15. Weg vervolgen naar Sint Jacobsstraat U vindt uw bestemming rechts
28 29
http://nl.wikipedia.org/wiki/Dom_van_Utrecht http://www.bouwdomtoren.nl/project/project2/
15
Buurkerk De Buurkerk is gebouwd tussen 1279 en 1553. De buurkerk was in de late middeleeuwen de belangrijkste, oudste en rijkste parochiekerk van Utrecht.30 Daarvoor was het gebouw ruim drie keer in brand gevlogen dus vond men dat er een nieuw gebouw moest komen en die kwam er ook. De toren van het gebouw is 56 meter lang, maar het plan was om net als de domtoren een hoge toren te maken. Foto 17; Utrecht, Buurkerk rond 1957 Maar dat plan werd nooit waarheid. De kerk heeft een gotische bouwstijl en bestaat geheel uit baksteen en natuursteen31. De kerk werd toegewijd aan Maria. In 1430 besloten de inwoners van utrecht om de kerk te vergroten vanwege het ruimte tekort. Er kwamen teveel burgers naar de kerk voor allerlei zaken. Onder andere om de mis bij te wonen, gedoopt, getrouwd of begraven te worden32. Na 1455 werd de kerk als maar mooie, want toen kregen ze veel geld binnen en konden ze zorgen voor versiering. Tussen 1975 en 1984 vond een restauratie plaats. De orgel werd compleet vervangen. In de Buurkerk heeft Suster Bertkan 57 jaar lang vrijwillig opgesloten gezeten. Suster Bertkan is beroemd vanwege haar proza.33 In deze kerk hangen vier kerkklokken. Sinds 1984 is in de Buurkerk het museum van Speelklok tot Foto 18, de tegenwoordige Pierement gevestigd. Buurkerk
30
http://www.collectieutrecht.nl/view.asp?type=object&id=532 http://www.utrechtorgelland.nl/nl/utrechtse_orgels/utrecht/buurkerk.html 32 http://www.collectieutrecht.nl/view.asp?type=object&id=532 33 http://nl.wikipedia.org/wiki/Buurkerk 31
16
Hervormde Wijkvereniging "Jacobikerk" 16. Ga zuidelijke op Sint Jacobsstraatrichting Waterstraat 17. Sla linksaf naar de Jacobskerkhof 18. Weg vervolgen naar Jacobibrug 19. Sla rechtsaf naar de Oudegracht 20. Sla linksaf naar de Potterstraat 21. Flauwe bocht naar links naar de Neude 22. Weg vervolgen naar Lange Jansstraat 23. Ga rechtdoor op Janskerkhof 24. Flauwe bocht naar links om op deJanskerkhof te blijven U vindt uw bestemming links
Jacobikerk De Jacobikerk is één van de vier middeleeuwse parochiekerken, de andere zijn Buurkerk, Nicolaikerk en de Geertekerk. De kerk moet gebouwd zijn tussen de 13e en 15e eeuw. De kerk werd uitgebreid tussen 1330 en 1460 vanwege de groeiende bevolking. De kerk was eerst een katholieke kerk, maar werd in 1580 protestants, vanwege het verbod op het katholieke geloof. Daarna is het interieur helemaal veranderd. In 1978 waren de mensen klaar met alle veranderingen. De toren was 80 meter hoog, maar door de storm in 1674 waaide die eraf. De toren werd pas hersteld in 1953 en die werd 63 meter hoog. Tussen 1970- 1977 is de kerk gerestaureerd. De kerk is in de middeleeuwen vaak vernieuwd en uitgebreid. In de 15e eeuw zag die eruit als nu. Aan de zuidzijde van de kerk zit nog een zonnewijzer uit 1463. De oudste zonnewijzer uit europa (die nog bestaat).34 Ieder jaar vindt er in de Jacobikerk de diploma-uitreiking plaats van het St. Gregorius College.
Foto 19, de Jacobikerk eind jaren 70
Foto 20, de Huidige Jacobikerk 34
http://nl.wikipedia.org/wiki/Jacobikerk_(Utrecht)
17
Janskerk Janskerkhof 26 Utrecht 25. Ga westelijke op Janskerkhof 26. Weg vervolgen naar Lange Jansstraat 27. Weg vervolgen naar Neude 28. Weg vervolgen naar Potterstraat 29. Sla rechtsaf naar de Oudegracht
35
U vindt uw bestemming links
Janskerk Janskerk staat op het Janskerkhof in Utrecht. Het is één van de vijf kapittelkerken. De Janskerk is ook een kerk van de kerkenkruis. De Janskerk staat voor het noorden, de Pieterskerk voor het oosten, de Paulusabdij in het westen en de Mariakerk in het zuiden. De Janskerk is gebouwd na 1040 door bisschop Bernold en werd toegewezen aan Johannes de Doper. De stijl is romaans en gotisch. Tot aan de 16e eeuw was de kerk volledig romaans. In het begin van de 16e eeuw werd het romaanse koor vervangen. In plaat daarvan kwam het gotische koor. Ze hadden plannen om de kerk in zijn geheel te veranderen in een gotische bouwstijl, maar het bleef hierbij. Er werd niks meer veranderd. De kerk is uitgebreid tussen 1508 en 1539. In 1656 werd de kerk een hervormde kerk. In 1674 werd de westzijde van de kerk vernietigd. Aan het begin van de 19e eeuw diende de kerk als een kazerne voor Russische en Pruisische soldaten. Er vond ook een restauratie plaats tussen 1977- 1981. De Janskerk dient nu als 35
Google maps
Foto 21,Utrecht, Janskerk 1984
Foto 22, Utrecht Janskerk tegenwoordig
18
speciale vergaderarrangementen en kan ook dienen als huwelijksarrangementen. Er kunnen ook evenementen plaatsvinden. U kunt de kerk altijd bezoeken. Uit de kerk komt de apostel Jacobus de Eerdere. Hij was een van de apostelen van Jezus van Nazareth. De kerk is een protestantse kerk. De kerk dient als een plek voor bijeenkomsten, concerten en diensten van de kerk.36
Sint-Augustinuskerk De kerk is gebouwd tussen 1839 – 1840. De kerk is toegewijd aan Augustinus van Hippo. De SintAugustinuskerk maakt deel uit van de Salvatorparochie in Utrecht samen met de Sint-Catherinakerk. De architect van het gebouw K. Zocher heeft een waterstaatkerk ontworpen. Dat zijn kerken die de eerste 70 jaar van de 19 eeuw zijn ontworpen en gebouwd. Deze kerk heeft een neoclassicistische stijl. Deze kerk is de grootste katholieke kerk in Utrecht na de godsdienstvrijheid. De zuilen die aan de voorkant zitten doet je denken aan de oud - Griekse tijd. Deze kerk is ook met ‘toeval’ gebouwd, want het plan was om de kerken te verdelen, maar de protestanten gingen daarmee niet akkoord. Toen moesten de katholieken wel nieuwe kerken bouwen. De kerk is dagelijks geopend en u kunt altijd een kijkje nemen.
Foto 23, Utrecht, St Augustinuskerk 1971
Foto 24, De Sint Augustinuskerk anno 2013
36
http://nl.wikipedia.org/wiki/Janskerk_(Utrecht)
19
U bent nu aan het eind van de wandelroute. We hopen dat u heeft genoten van de bezienswaardigheden en veel mooie foto’s heeft gemaakt. Volg dezelfde weg terug om weer aan te komen bij de Winkel van Sinkel.
20
