SENSIBILISATIECAMPAGNE VOOR HET DRAGEN VAN DE GORDEL: GEBRUIKSAANWIJZING VOOR GEMEENTEN, PROVINCIES EN POLITIEZONES

SENSIBILISATIECAMPAGNE VOOR HET DRAGEN VAN DE GORDEL: GEBRUIKSAANWIJZING VOOR GEMEENTEN, PROVINCIES EN POLITIEZONES

1

INHOUDSTAFEL

1. Inleiding...........................................................................................................3 1.1. Doelstellingen......................................................................................4 1.2. Doelgroepgerichte aanpak..................................................................4 1.3. Sensibilisatie koppelen aan politiecontrole.........................................4 1.4. Rol van de Vlaamse overheid, provincies en gemeenten...................5 1.5. Het goede voorbeeld...........................................................................5 1.6. Kritische succesfactoren.....................................................................6

2. De kansen op lokaal vlak...............................................................................7

3. Toelichting van de doelgroepen en acties...................................................8 3.1. Aanpak: campagnebeeld en boodschap.............................................8 3.2. Algemene campagne.........................................................................10 1. Affiche.............................................................................................11 2. Advertentie.....................................................................................14 3. Redactioneel artikel........................................................................16 4. Webadvertentie..............................................................................17 5. Andere communicatiemiddelen......................................................19 3.3. Doelgroepgerichte campagnes.........................................................20 1. Bestuurders van 18 tot 29 jaar en passagiers van 15 tot 29 jaar...........................................................................................21 2. Bezitters van een auto met airbag................................................23 3. Bestuurders die korte verplaatsingen afleggen............................27 4. Personeel van bedrijven...............................................................31 5. Gecontroleerde bestuurders en passagiers bij politiecontroles..............................................................................34 6. Jongeren die op het punt staan om hun rijbewijs te halen............36

4. Timing............................................................................................................43

2

1.

INLEIDING De gordel redt mensenlevens. Dat weet iedereen. En toch blijkt telkens weer dat veel Belgen hun gordel niet (altijd) gebruiken. De Vlaamse overheid wil haar steentje bijdragen en werkte in overleg met de Vlaamse Stichting Verkeerskunde, de Provincie Vlaams-Brabant en het Belgisch Instituut voor de Verkeersveiligheid een sensibilisatiecampagne uit voor het dragen van de gordel. Met deze doelgroepgerichte campagne wil de Vlaamse overheid haar verantwoordelijkheid opnemen omtrent verkeersveiligheid. Voor de implementatie van de campagne vraagt ze de steun van de provincies, gemeenten en politiezones om de boodschap lokaal te helpen uitdragen en om de bestuurders en passagiers zo goed mogelijk te bereiken. De Vlaamse overheid stelt de campagnematerialen graag ter beschikking van provincies, politiezones en lokale besturen. Als iedereen op het terrein zijn verantwoordelijkheid opneemt, maakt de gordelcampagne een grote kans om haar doel te bereiken: minder verkeersslachtoffers. In dit draaiboek wordt uitgelegd hoe de campagne is opgebouwd, welke materialen er beschikbaar zijn en hoe die het best kunnen worden ingezet. De Vlaamse overheid dankt u alvast voor de bereidwillige medewerking.

3

1.1.

Doelstellingen Het doel van de gordelcampagne is dat mensen zich beter bewust worden van de noodzaak om de veiligheidsgordel te dragen. Ook wil de Vlaamse overheid een breder maatschappelijk draagvlak creëren zodat de verplichting om de gordel te dragen beter wordt aanvaard. Om deze doelstellingen te bereiken, wordt geopteerd voor een doelgroepgerichte aanpak.

1.2.

Doelgroepgerichte aanpak De meest aangehaalde redenen om de gordel niét te dragen, zijn: de korte duur van het traject, er niet aan denken, luiheid en onverschilligheid. Studies en enquêtes tonen dit aan. Ook een aantal mythes schuiven het gebruik van de gordel naar de achtergrond. Zo denken mensen dat ze geen gordel moeten dragen als ze een airbag hebben, dat de gordel bij een lage snelheid niet zo belangrijk is, enzovoort. De Vlaamse overheid wil deze hardnekkige mythes doorprikken en een campagne voeren die mensen op een positieve manier aanzet om hun gordel te dragen in specifieke situaties. Daarom is de campagne zeer doelgroepgericht uitgewerkt. De verschillende campagnematerialen gaan concreet in op het gedrag, de situatie of de risicodoelgroep. Door bij specifieke doelgroepen in te spelen op de concrete beweegredenen om de gordel niet te dragen, is de slaagkans van de campagne des te groter.

1.3.

Sensibilisatie koppelen aan politiecontrole Een communicatiecampagne kan ervoor zorgen dat meer mensen hun gordel dragen, op voorwaarde dat de campagne nauw aansluit bij een controlebeleid. Communicatiecampagnes hebben immers zelden een effect op luiheid of onverschilligheid. Om deze fenomenen aan te pakken, is controle een veel belangrijker middel. Daarom is het noodzakelijk dat de sensibilisatiecampagne op lokaal niveau ondersteund wordt door (verhoogde) politiecontroles. Een nauwe samenwerking tussen de gemeenten, de provincie en de politiezones is daarbij sterk aangewezen. Voor goedepraktijkvoorbeelden van gordelcontroles kunnen politiezones terecht bij de politiezone Mechelen.

4

1.4.

Rol van de Vlaamse overheid, provincies en gemeenten De Vlaamse minister van Mobiliteit verschaft het lokaal beleid middelen om een goede sensibilisatiecampagne voor de gordel te kunnen voeren. Er werden ernstige inspanningen geleverd om een waaier aan materialen te voorzien. De ontwerpen staan gratis digitaal ter beschikking van de provincies, gemeenten en politiezones: de campagnebeelden, drukklare bestanden, een educatieve handleiding, pagina’s voor een internettoepassing, enzovoort. De campagne dient dan op lokaal niveau geïmplementeerd te worden. Om de beste resultaten te bereiken, is een actieve samenwerking tussen de verschillende instanties belangrijk. Politiezones, gemeentebesturen en de betrokken provincie dienen onderling afspraken te maken. De politiezones kunnen gerichte controleacties uitvoeren en hebben een voorbeeldfunctie, de gemeentebesturen kunnen de sensibilisatiecampagne inzetten en communicatie voeren over de controleacties van de politie op hun grondgebied en de provincie kan de timing van de campagne coördineren, de materialen verdelen, bestellingen groeperen, enzovoort. Alleen als er georganiseerd overleg gebeurt, kan er een breed draagvlak en een goede dynamiek gecreëerd worden. Toch moet men dit overleg niet afwachten om plaatselijke initiatieven op te starten. De Vlaamse overheid heeft ervoor gezorgd dat alle campagnematerialen apart ingezet kunnen worden door een individuele gemeente, politiezone of provincie. Suggesties daarvoor vindt u terug in dit draaiboek.

1.5.

Het goede voorbeeld... Gezagsdragers hebben een voorbeeldfunctie. Zeker als het gaat om verkeersveiligheid. Daarom is het belangrijk dat gemeenten, politiezones en provincies op een consequente manier hun personeel sensibiliseren bij de start van de campagne om zelf ook de gordel te dragen. Men kan van de burger immers moeilijk een gedragswijziging verwachten als men dit gedrag zelf onvoldoende of niet consequent stelt. Bij de politiezone Gent kan men terecht voor goedepraktijkvoorbeelden van interne sensibilisatie bij politiemensen voor het dragen van de gordel in dienstverband.

5

1.6.

Kritische succesfactoren Om de gordelcampagne te doen slagen, moeten een aantal voorwaarden vervuld zijn. Zo moeten er goede afspraken gemaakt worden tussen de betrokkenen. Welke acties neemt de gemeente op en wanneer? Zijn er samenwerkingsmogelijkheden met de politie? Is de timing op elkaar afgestemd? Wordt de juiste doelgroep bereikt? Deze en andere vragen moeten de verschillende betrokken instanties zich stellen. De gordelactie vraagt financiële inspanningen. Om deze voor iedereen draaglijk te houden, is het aangewezen om samen te werken. Zo komt het bijvoorbeeld goedkoper uit als een aantal gemeenten gezamenlijk materialen laten aanmaken dan als elke gemeente dit individueel doet. Acties die het gemeentelijk niveau overstijgen, worden het best gedragen door de provincie. Zulke provinciale acties zijn bijvoorbeeld het verspreiden van folders onder het personeel van bedrijven of het uitdelen van spiegelhangers via garagehouders. Hierbij moet er overleg gebeuren over de aanpak en de timing. Een laatste, belangrijke succesfactor is ervoor zorgen dat de juiste doelgroepen worden aangesproken. Er moeten voldoende materialen worden ingezet. Daarbij is het aangewezen om zich niet te beperken tot één van de opgesomde acties, maar om te proberen meerdere doelgroepen te bereiken. Om ervoor te zorgen dat zowel mannen als vrouwen zich aangesproken voelen, is het belangrijk om zowel affiches met het beeld van de man als met dat van de vrouw te gebruiken.

6

2.

DE KANSEN OP LOKAAL VLAK De gordelcampagne is een ideaal instrument om uw lokaal verkeersveiligheidsbeleid te realiseren. Ze biedt de mogelijkheid om met bestaande materialen eigen doelstellingen te verwezenlijken en om de gemeente te profileren omtrent verkeersveiligheid. De campagne kan ingebed worden in lokale veiligheidsplannen en charters, ze kan gebruikt worden in plaatselijke acties rond veiligheid en ze kan ingezet worden bij lokale veiligheids- en overlegwerkgroepen. Bovendien biedt de campagne kansen om te anticiperen op lokale probleemsituaties wat het dragen van de gordel betreft. Zo kan de gemeente werken rond specifieke plaatsen, activiteiten en infrastructuur: drukbezochte parkeerplaatsen, jaarlijkse veiligheidsacties, enzovoort.

7

3.

TOELICHTING VAN DE DOELGROEPEN EN ACTIES

3.1.

Aanpak: campagnebeeld en boodschap Met de gordelcampagne wil de Vlaamse overheid samen met de gemeenten en de provincies een attitudeverandering teweegbrengen. Het campagnebeeld en de campagneslogan brengen een positieve boodschap. Dit is een nadrukkelijke keuze die terugkeert in de verschillende campagnematerialen. Er zijn theorieën die aangeven dat angst en dreiging mensen kunnen motiveren om tot actie over te gaan. Toch blijkt dat angst vaak een slechte raadgever is. Angst leidt ertoe dat mensen het risico gaan ontkennen of de oorzaak van het gevaar bij anderen gaan leggen. Een duidelijk advies dat het gevaar kan wegnemen, werkt daarentegen wél motiverend. Daarnaast blijkt uit recent onderzoek dat subtiele en verborgen boodschappen minder succesvol zijn. Een duidelijke en positieve, zelfs humoristische boodschap scoort beter. Daarom koos de Vlaamse overheid voor aantrekkelijke campagnebeelden: een attractieve jonge man en vrouw die behoren tot de risicodoelgroep voor het dragen van de gordel, namelijk mensen tussen 18 en 29 jaar. De keuze voor deze beelden maakt de boodschap toegankelijker voor jongeren en de positieve beelden trekken de aandacht. De campagneslogan “Bij mij ben je veilig” zegt op een positieve, krachtige en eenvoudige manier: “met de gordel om ben je veilig”. De slogan is aangebracht op een humoristische manier. De baseline verduidelijkt de slogan en roept op om de gordel te dragen in alle omstandigheden: “Maak de klik. Gordel altijd!”. Waar nodig wordt de baseline aangepast aan de specifieke situatie. Een icoontje dat het sluiten van de gordel illustreert, maakt de visuele communicatie compleet. Het campagnebeeld kan pas effect hebben als de verschillende risicosituaties voldoende aandacht krijgen. Daarom stellen we voor dat de gemeenten verschillende materialen inzetten om de campagne te voeren. Voor de meeste materialen is het campagnebeeld zowel beschikbaar met een afbeelding van een man als met een afbeelding van een vrouw. Op die manier voelen zowel mannen als vrouwen zich aangesproken.

8

9

3.2.

Algemene campagne

A. DOELSTELLING Het is belangrijk om elke passagier en bestuurder te bereiken en aan te zetten tot het dragen van de gordel in alle omstandigheden. Daarvoor is er de algemene campagne. (Het focussen op specifieke situaties gebeurt met andere middelen, zie verder.) Het gebruik van de algemene campagnemiddelen is ook noodzakelijk om het beeld en de slogan te lanceren. Deze kunnen vervolgens systematisch worden toegepast in de doelgroepgerichte campagnes. De algemene campagne verhoogt dus de zichtbaarheid en versterkt zo de doelgroepacties.

B. MIDDELEN Om de algemene campagne te lanceren, kunnen de volgende middelen worden ingezet: 1. 2. 3. 4.

affiche advertentie redactioneel artikel webadvertentie.

10

1. Affiche A. Omschrijving De algemene affiche bevat het campagnebeeld met de slogan, het vastklik-icoontje en de baseline. De affiche wordt ondersteund met de volgende boodschap: “Wie de gordel draagt, heeft 50% meer kans om een ongeval te overleven. Bovendien loop je zonder gordel dubbel zoveel kans om ernstige verwondingen op te lopen. Gordel dus altijd!”.

B. Gebruik B. 1. Gemeenten In iedere gemeente zijn er tal van locaties waar men de bevolking kan bereiken via affiches. De gemeente kan de gordelaffiche op deze plaatsen laten verspreiden door haar interne diensten volgens de bestaande procedures. Eerst en vooral raden we aan om de affiches op te hangen op plaatsen waar de lokale overheid rechtstreeks contact heeft met de burger. Gemeentelijke diensten, informatie- en onthaalloketten zijn daarvoor erg geschikt. Ten tweede zijn locaties waar inwoners regelmatig langskomen – al dan niet met de auto – heel geschikt. Door op deze plaatsen affiches op te hangen, wordt de bevolking herhaaldelijk met de boodschap geconfronteerd. Enkele suggesties: bibliotheken en cultuurcentra, gemeentelijke sporthallen en sportterreinen,

11

ontmoetingsplaatsen en dienstencentra, toeristische diensten, gemeentelijke ontspanningsruimten, gemeentescholen of klantgerichte diensten zoals stadswinkels en containerparken. Alleen als de affiches goed verspreid worden, zal de actie succes hebben. Het gaat hierbij zowel over geografische spreiding – dus er moeten ook affiches hangen in de deelgemeenten – als over spreiding over de verschillende soorten locaties. Ten derde zijn de administratieve diensten van de gemeenten heel geschikt om de affiches op te hangen. Door de affiches daar te verspreiden, wordt het gemeentepersoneel gesensibiliseerd. Niet alleen krijgen ze de campagneboodschap mee, ze zien ook dat de gemeente de campagne actief steunt. Een interne begeleidende nota of een aankondiging via de interne communicatiemiddelen is daarbij zeer zinvol. B. 2. Provincies Ook de provincies beschikken over verschillende locaties waar de bevolking bereikt kan worden met affiches. Via bestaande interne verdeelprocedures kunnen de affiches verspreid worden naar de verschillende diensten. Eerst en vooral raden we aan om de affiches op te hangen op plaatsen waar de lokale overheid rechtstreeks contact heeft met de burger. Informatie- en onthaalloketten zijn daarvoor erg geschikt. Ten tweede zijn locaties waar inwoners regelmatig langskomen – al dan niet met de auto – heel geschikt. Door op deze plaatsen affiches op te hangen, wordt de bevolking herhaaldelijk met de boodschap geconfronteerd. Enkele suggesties: het provinciehuis, provinciale domeinen, provinciale educatieve centra en vormingscentra, toeristische diensten, provinciale onthaalbureaus, gezondheidscentra, provinciale onderwijsinstellingen, ontmoetingsplaatsen en dienstencentra, cultuur- en gemeenschapscentra, musea of land- en tuinbouwcentra. Ten derde zijn ook in de provincie de administratieve diensten aangewezen plaatsen om de gordelaffiches te verspreiden. Door de affiches daar op te hangen, wordt het personeel gesensibiliseerd. Niet alleen krijgen ze de campagneboodschap mee, ze zien ook dat de provincie de campagne actief steunt. Een interne begeleidende nota of een aankondiging via de interne communicatiemiddelen is daarbij erg zinvol.

12

B. 3. Politiediensten De politie zal de gordelactie actief op het terrein steunen om handhaving te verzekeren. Daarom is het aangewezen dat ook de politiediensten de affiches ophangen. In elke gemeente zijn er enkele plaatsen waar de inwoners in contact komen met de lokale politie: het politiekantoor, de wijkcommissariaten en de preventiediensten zijn de belangrijkste. Hier kan de affiche in onthaal- en wachtruimtes worden aangebracht. Ook op de administratieve diensten van de politie is het zeer nuttig om affiches op te hangen. Op die manier wordt het politiepersoneel actief betrokken bij de campagne: ze kunnen kennismaken met de sensibilisatiecampagne die hun controleacties ondersteunt. Een interne nota is daarbij heel nuttig om uit te leggen hoe het lokale korps zal deelnemen aan de actie.

C. Technische specificaties • • • • •

Formaat: A2 Druk: recto quadri Advertentie zowel beschikbaar met man als met vrouw Papier: macosat 150 gr/m2 Prepress: drukklaar bestand in pdf-formaat beschikbaar via de website van de Vlaamse overheid: www.vlaanderen.be/bijmijbenjeveilig.

13

2. Advertentie A. Omschrijving De advertentie bevat het campagnebeeld met de slogan en de baseline. De advertentie wordt ondersteund met de volgende boodschap: “Als je je gordel draagt, heb je 50% meer kans om een ongeval te overleven. Bovendien loop je zonder gordel dubbel zoveel kans om ernstige verwondingen op te lopen. In de bebouwde kom of op de snelweg, voor een lange rit of voor tien minuutjes, je blijft even kwetsbaar. Gordel dus altijd!”.

De advertentie is zowel beschikbaar met de afbeelding van de man als met de afbeelding van de vrouw.

B. Gebruik B.1. Gemeenten De meeste steden en gemeenten hebben een gemeente- of informatieblad: een gedrukt magazine om de inwoners in te lichten over belangrijke nieuwigheden, beleidsbeslissingen, acties, enzovoort. Dit gemeentelijk informatieblad is een uitgelezen kans om de gordelcampagne aan te kondigen. De advertentie kan daarbij ondersteund worden met een redactioneel artikel (zie verder) waarin de bedoeling van de campagne wordt uitgelegd. Als de gemeente afspraken heeft gemaakt met de lokale politie om sensibilisatie te combineren met het uitvoeren van

14

gordelcontroles, dan is het zinvol om deze aanpak kenbaar te maken aan de inwoners. Door de burgers te stimuleren om hun gordel te dragen en door tegelijkertijd een pakkans aan te kondigen, vergroot immers de kans dat ze hun gordel effectief gaan dragen. Nog enkele suggesties voor publicatie: huis-aan-huisbladen; informatiefolders, brochures en acties omtrent het lokale verkeersveiligheidsbeleid of de lokale mobiliteit; personeelsbladen van gemeentelijke diensten; enzovoort.

B.2. Provincies De provincie kan de gordelcampagne aankondigen in haar publicaties over (verkeers)veiligheid, mobiliteit en openbaar vervoer, ruimtelijke ordening, enzovoort. Ook hier kan de advertentie ondersteund worden met een redactioneel artikel om de bedoeling van de campagne te duiden. Ten slotte kunnen ook de controleacties van de politie aangekondigd worden.

C. Technische specificaties o o o o

Formaat: A4, staand Druk: quadri Advertentie zowel beschikbaar met man als met vrouw Prepress: drukklaar bestand in pdf-formaat beschikbaar via de website van de Vlaamse overheid: www.vlaanderen.be/bijmijbenjeveilig.

15

3. Redactioneel artikel A. Omschrijving Het gaat om een tekst van 3000 karakters, geschreven op maat van de inwoners van de gemeente. De tekst legt uit waarom het noodzakelijk is om de gordel te dragen en stelt de campagne voor.

B. Gebruik B. 1. Gemeenten Het gemeenteblad leent zich uitstekend om de advertentie te publiceren bij de start van de campagne. Maar de advertentie op zich is niet genoeg. Een redactioneel artikel legt uit waarom het zo belangrijk is om de gordel te dragen. Daarnaast geeft de gemeente aan waarom zij aan de campagne deelneemt, dat de lokale politie extra controles zal uitvoeren en welke acties er nog zullen volgen: folders voor het personeel van bedrijven, affiches bij de middenstand, acties in scholen en garages, enzovoort. Op die manier kan de gemeente de boodschap betrekken op haar eigen verkeersveiligheidsbeleid. Behalve in het gemeenteblad kan de gordelcampagne ook redactionele aandacht krijgen in huis-aan-huisbladen, lokale aankondigingen, enzovoort. De tekst kan ingekort worden naargelang de aard van de publicatie en hij kan aangepast worden in functie van plaatselijke accenten (bijvoorbeeld lokale acties).

B. 2. Provincies Ook provinciale publicaties zijn zeer geschikt om de gordelcampagne in aan te kondigen met een advertentie plus een redactioneel artikel. Dit kunnen allerlei publicaties zijn waarmee de provincie haar inwoners op frequente basis informeert: over (verkeers)veiligheid, mobiliteit en openbaar vervoer, ruimtelijke ordening, enzovoort.

C. Technische specificaties • •

Tekst: Word-bestand van 3000 karakters Bestand beschikbaar via de website www.vlaanderen.be/bijmijbenjeveilig.

van

de

Vlaamse

overheid:

16

4. Webadvertentie A. Omschrijving Er werden enkele webbanners ontwikkeld die toelaten om de advertentie op een website te plaatsen. De bedoeling van de banner is dat hij de aandacht trekt en mensen uitnodigt om de advertentie (zie eerder) te bekijken. Door op de banner te klikken, wordt de surfer doorgelinkt naar de pagina met de advertentie.

Het is ook mogelijk om de tekst van het redactioneel artikel te integreren met de webadvertentie. Bovendien kan er een link gemaakt worden naar de internettoepassing voor scholen en jongeren (zie verder). B. Gebruik Elke gemeente, provincie of politiezone kan op haar website een aantrekkelijke webbanner plaatsen om de campagne aan te kondigen. Waar mogelijk kan men op een gelinkte pagina meer informatie kwijt over de lokale campagne en de controles.

17

Om het eigen personeel te bereiken en te informeren over acties, kan het intranet gebruikt worden. C. Technische specificaties o o o

Formaat: keuze tussen drie verschillende maten (balk, rechthoek en vierkant) Quadri Bestanden beschikbaar via de website van de Vlaamse overheid: www.vlaanderen.be/bijmijbenjeveilig.

18

5. Andere communicatiemiddelen A. Omschrijving en gebruik Om de campagne ingang te doen vinden en de mensen vertrouwd te maken met het ‘vastklik-icoontje’ en de slogan, kunnen alle bestaande plaatselijke communicatiemiddelen gebruikt worden. Enkele voorbeelden: licht- en muurkranten, elektronische nieuwsbrieven, evenementen over verkeersveiligheid of veiligheid op school, enzovoort.

B. Technische specificaties De campagnebeelden zijn voor allerhande gebruik beschikbaar op de website van de Vlaamse overheid: www.vlaanderen.be/bijmijbenjeveilig.

19

3.3.

Doelgroepgerichte campagnes In bepaalde situaties wordt de gordel opvallend minder gedragen dan in andere. Voor deze risicosituaties heeft de Vlaamse overheid bijkomende communicatieacties ontwikkeld. De specifieke situaties zijn afgebakend volgens de reden waarom mensen de gordel niet dragen. Voor elk van deze doelgroepen is een aangepaste communicatieactie ontwikkeld die ingaat op een concrete probleem- of risicosituatie en die nauw aansluit bij de leefwereld en het gedrag van de doelgroep. De 6 specifieke doelgroepen zijn: 1. 2. 3. 4. 5. 6.

bestuurders van 18 tot 29 jaar en passagiers van 15 tot 29 jaar; bezitters van een auto met airbag; bestuurders die korte verplaatsingen afleggen; personeel van bedrijven; gecontroleerde bestuurders en passagiers bij politiecontroles; jongeren die op het punt staan om hun rijbewijs te halen.

20

1. Bestuurders van 18 tot 29 jaar en passagiers van 15 tot 29 jaar Bestuurders van 18 tot 29 jaar vormen een belangrijke risicogroep. Ook passagiers uit de leeftijdsgroep 15 tot 29 jaar dragen blijkbaar het minst vaak de gordel. Onderzoek toont aan dat een combinatie van sensibilisatie en controle hierbij het meest efficiënt is. Jongeren moeten dus beseffen waarom de gordel noodzakelijk is én ze moeten zich realiseren dat ze bestraft kunnen worden als ze hem niet dragen. Voor de controle staan de lokale politiezones in.

A. Omschrijving De affiche voor jongeren bevat het campagnebeeld met de slogan, het vastklikicoontje en de baseline. De baseline is aangepast aan de doelgroep: “Maak de klik. Bevestig je vriendschap”. De ondersteunende tekst luidt: “Zelf aan het stuur of rijd je mee? Voorin of achterin, met de gordel om hebben jij en je vrienden 50% meer kans om een ongeval te overleven. Gordel dus altijd!”.

B. Gebruik B.1. Gemeenten Jongeren gebruiken de auto voornamelijk in hun vrije tijd, voor hun studies of voor hun werk. Op deze plaatsen zijn ze dan ook extra vatbaar voor sensibilisatie.

21

In hun vrije tijd kunnen jonge chauffeurs en passagiers bereikt worden via jeugdhuizen, jeugdontmoetingsplaatsen en -verenigingen, sportclubs, gemeentelijke fuifzalen, muziek-, dans- en toneelscholen, enzovoort. Het materiaal kan verdeeld worden via de jeugddienst, het eigen netwerk van jeugdorganisaties, contacten met het verenigingsleven, enzovoort. Tijdens de schooluren kunnen jongeren bereikt worden via hogescholen en universiteiten, gemeentescholen met derdegraadsafdelingen en specialisatiejaren, centra voor volwassenenonderwijs en opleidingsinstellingen van Syntra en VDAB.

B.2. Provincies Op provinciaal niveau kunnen jongeren in hun vrije tijd bereikt worden via provinciale initiatieven voor jongeren uit het cultuur-, natuur- en vormingsaanbod. Om tijdens de lesuren campagnematerialen te verspreiden, zijn de provinciale onderwijsinstellingen en hogescholen geschikte kanalen.

B.3. Politiezones Plaatselijke politiezones staan in voor de controleacties. In overleg met de gemeenten voeren zij acties uit gedurende de periode waarop de affiches op deze locaties worden verspreid en/of op plaatsen waar ook aan sensibilisatie wordt gedaan.

C. Technische specificaties o o o o

Formaat: 300 x 600 mm Druk: recto quadri Papier: macosat 150 gr/m2 Prepress: drukklaar bestand in pdf-formaat beschikbaar via de website van de Vlaamse overheid: www.vlaanderen.be/bijmijbenjeveilig.

22

2. Bezitters van een auto met airbag De voorbije jaren hebben autoconstructeurs ingespeeld op de vraag naar veiliger wagens. Zo deed onder andere de airbag zijn intrede. Nieuwe wagens zijn meestal uitgerust met airbags die zowel passagier als bestuurder beschermen bij een aanrijding. De airbag blijkt echter aanleiding te geven tot enkele hardnekkige misverstanden. Zo denken sommige bestuurders dat airbags op zich voldoende bescherming bieden bij een ongeval en dat de gordel dus overbodig is geworden. Deze redenering is fout. In combinatie met de gordel geven airbags een extra bescherming van ongeveer 6 tot 8%. Als de gordel niet gedragen wordt, zijn airbags compleet nutteloos. De gordel houdt de inzittenden op hun plaats zodat ze maximaal kunnen profiteren van de voordelen van de airbag. Door de baan van de persoon naar de openklappende airbag te vertragen, zorgt de gordel ervoor dat de airbag zijn beschermende taak naar behoren kan vervullen. In de allernieuwste wagens maken verklikkerlichtjes of geluidssignalen het vrijwel onmogelijk om nog zonder gordel te rijden, maar bij de meeste auto’s is dit systeem nog niet ingebouwd. Daarom heeft de Vlaamse overheid een campagnemiddel ontwikkeld om de bezitters van een auto met airbag persoonlijk attent te maken op het nut van de gordel.

A. Omschrijving Voor bezitters van een auto met airbag is de spiegelhanger ontwikkeld. Deze wordt bevestigd aan de achteruitkijkspiegel. De spiegelhanger ontkracht de mythe van de airbag met een sterk beeld en legt uit waarom de gordel in alle omstandigheden onmisbaar is. De vorm van de spiegelhanger is uitgewerkt volgens het campagnebeeld. Hij bevat een T-shirt en een gordel met de slogan: “Bij mij ben je veilig”. De baseline op de rugzijde is afgestemd op de specifieke situatie: “Met of zonder airbag. Maak de klik”. Deze baseline wordt ondersteund met een duidende tekst: “Zonder gordel is een airbag nutteloos. Alleen in combinatie met de gordel biedt een airbag extra bescherming. Gordel dus altijd”.

23

24

B. Gebruik B.1. Provincies Omdat dit campagne-onderdeel specifiek gericht is op autobezitters met een airbag, wordt een beroep gedaan op garagehouders als tussenpersonen. Zij kunnen de spiegelhanger aanbrengen in herstelde of onderhouden wagens met een airbag. Dit is een efficiënte manier om de doelgroep te bereiken. Als de bestuurder zijn wagen ophaalt, zal de spiegelhanger onmiddellijk zijn aandacht trekken. De Vlaamse overheid legde contact met Federauto, de Belgische Confederatie voor de Autohandel en Reparatie en voor de aanverwante sectoren. De confederatie groepeert 16 organisaties die actief zijn in vijf verschillende voertuiggerelateerde sectoren. Federauto steunt het initiatief van de verspreiding van de spiegelhangers door (onder voorwaarden) zijn adressenbestand ter beschikking te stellen. Zo kunnen de garagehouders per provincie worden aangeschreven om hen de nodige exemplaren van de spiegelhangers te bezorgen. Het uitvoeren van de airbag-actie op provinciaal niveau biedt het meeste kans op een goed bereik.

B.2. Gemeenten De actie kan ook op gemeentelijk niveau worden uitgevoerd. Hiervoor moeten de lokale garagehouders worden aangesproken.

B.3. Politie De airbag-actie kan eventueel ook via de politie worden uitgevoerd. In dit geval kunnen de spiegelhangers worden uitgedeeld bij controles.

25

C. Technische specificaties Voor de verspreiding van de spiegelhangers is er een (voorbeeld van een) begeleidende brief voorzien. Dit Word-ducument is beschikbaar via de website van de Vlaamse overheid: www.vlaanderen.be/bijmijbenjeveilig. De eigenschappen van de spiegelhanger: o o o o

o

Formaat volgens model: 96 x 165 mm Druk: recto/verso quadri Papier: tweezijdig gestreken sulfaatkarton 240 gr/m2 Afwerking: persvernis recto/verso, uitkappen volgens kapvorm – model beschikbaar via de website van de Vlaamse overheid: www.vlaanderen.be/bijmijbenjeveilig. Prepress: drukklaar bestand in pdf-formaat beschikbaar via de website van de Vlaamse overheid: www.vlaanderen.be/bijmijbenjeveilig.

Voor de adressen van garagehouders kan u contact opnemen met Federauto: Federauto vzw Dienst Communicatie Ilse Zurinckx Woluwedal 46 bus 9 1200 Brussel Tel: 02/778 62 60

26

3. Bestuurders die korte verplaatsingen afleggen Bij meer dan de helft van alle autoritten in België bedraagt de afstand niet meer dan 5 kilometer. Nu toont onderzoek aan dat heel wat autogebruikers hun gordel voor korte afstanden niet omdoen. De korte afstand is zelfs het meest aangehaalde argument om kinderen niet vast te klikken. Er is geen enkele reden om aan te nemen dat het risico bij korte verplaatsingen kleiner is. Toch denken mensen dat de impact van een ongeval bij korte afstanden kleiner is omdat ze dan lagere snelheden hanteren. Dit veiligheidsgevoel is gebaseerd op een mythe. Wie de gordel draagt, kan ongevallen tot 100 kilometer per uur overleven. Zonder gordel kan een ongeval al dodelijk zijn bij een snelheid van 20 kilometer per uur. Daarom ontwikkelde de Vlaamse overheid speciale campagnematerialen om bestuurders die korte afstanden afleggen, aan te sporen om hun gordel te dragen. Het gaat enerzijds om een affichecampagne en anderzijds om borden en spandoeken. 3.1. Affichecampagne A. Omschrijving De boodschap van de affiche is afgestemd op de typische korte verplaatsingen. Zo wordt de baseline aangepast als volgt: “Maak de klik. Ook voor even” . De baseline wordt ondersteund met de volgende tekst: “Zonder gordel kan een botsing vanaf 20 kilometer per uur al dodelijk zijn. Bovendien heb je dubbel zoveel kans op ernstige verwondingen. Of je nu vijf minuten onderweg bent of vijf uur, je blijft even kwetsbaar. Gordel dus altijd!”

27

B. Gebruik Om ervoor te zorgen dat de affiche zoveel mogelijk autobestuurders bereikt, kan de gemeente een beroep doen op de plaatselijke middenstand. De winkeliers hangen een affiche aan hun deur of toonbank om hun klanten erop te wijzen dat ze de gordel maar beter vastklikken. Voor de distributie van de affiches kan de gemeente een beroep doen op het netwerk met de middenstand: dekenijen, overlegorganen van de middenstand, winkelstraatoverleg, enzovoort.

C. Technische specificaties o o o o

Formaat: 300 x 600 mm Druk: recto quadri Papier: macosat 150 gr/m2 Prepress: drukklaar bestand in pdf-formaat beschikbaar via de website van de Vlaamse overheid: www.vlaanderen.be/bijmijbenjeveilig.

28

3.2. Panelen A. Omschrijving Er werden panelen en spandoeken ontwikkeld met de baseline “Maak de klik. Gordel altijd”. Ook het vastklik-icoontje staat op de materialen. De panelen en spandoeken worden aangebracht op strategische locaties om zoveel mogelijk bestuurders aan te spreken die korte afstanden afleggen.

B. Gebruik De kinderen naar school brengen, iemand oppikken aan het station, naar de poolparking rijden: het zijn allemaal typische korte ritten die vaak zonder gordel worden afgelegd. Het is de bedoeling dat elke gemeente een aantal ‘knelpuntplaatsen’ bepaalt en daar een paneel plaatst om bestuurders en passagiers aan te sporen om hun gordel te dragen. Het gaat dan over plaatsen waar frequent bestuurders halt houden die een korte verplaatsing maken: de ingang of parkeerplaats van scholen, kiss-and-ride-plaatsen aan trein- of busstations, parkings van industrieterreinen, enzovoort.

C. Technische specificaties o o o o

Formaat: zelf te bepalen (2 standaardformaten) Druk: recto quadri Drager: zelf te bepalen Prepress: drukklaar bestand in pdf-formaat beschikbaar via de website van de Vlaamse overheid: www.vlaanderen.be/bijmijbenjeveilig.

29

D. Opmerking: wettelijke voorwaarden voor het plaatsen van borden Bij een vaste constructie (op vaste paal): -

Omdat het gaat over een bord dat geplaatst wordt in het kader van een sensibilisatiecampagne, is er een vrijstelling van de stedenbouwkundige plicht. De vrijstelling geldt ongeacht op welk domein (privé of openbaar) maar geldt niet in stedelijk kwetsbaar gebied.

-

Op gewestwegen zijn de regels met betrekking tot aanplakken en reclame van toepassing. Deze zijn vastgelegd in een K.B. Als het gaat over een campagne met algemeen belang, is er geen probleem.

-

De voorafgaande toestemming van de grondeigenaar is uiteraard steeds vereist. Er is toelating nodig van de wegbeheerder. Voor gewestwegen is dit het Agentschap Infrastructuur (de voormalige administratie Wegen en Verkeer). De toelating moet gevraagd worden bij het district waarin de weg is gelegen. Indien het om een privé-domein gaat, is de toestemming van de eigenaar nodig. Voor publiek domein is er een retributieplicht, maar hier geldt een vrijstelling van kosten.

Bij een tijdelijke constructie of een tijdelijk bord: -

Het is wettelijk verboden om tijdelijke borden vast te maken aan een verkeersbord of (steunen van) verkeerstekens. Het Vlaams Gewest keurt ook het vastmaken van borden aan verkeerslichten af.

Voor bijkomende inlichtingen kan u terecht bij: Geert Decorte Afdeling Juridische Dienstverlening Departement Mobiliteit en Openbare Werken Tel: 02/553 74 35.

30

4. Personeel van bedrijven In Vlaanderen zijn heel wat verplaatsingen met de auto woonwerkverplaatsingen. Bovendien werken veel Vlamingen in hun eigen streek en leggen ze dus korte afstanden af. De Vlaamse overheid wil deze werknemers attent maken op het dragen van de gordel. Daarbij is de werkgever een geschikte tussenpersoon. Via de werkgever kunnen bovendien ook de bestuurders bereikt worden die hun auto om professionele redenen gebruiken. Voor de werknemers is er een folder ontwikkeld.

A. Omschrijving De folder bevat het campagnebeeld en is opgebouwd uit 3 delen. Eerst worden de belangrijkste mythes over het dragen van de gordel ontkracht. Vervolgens krijgt de lezer een duidelijk advies. Ten slotte wordt hij gericht doorverwezen voor bijkomende of specifieke informatie.

De folder is een ideaal instrument om werknemers te bereiken, maar hij kan ook voor andere doeleinden gebruikt worden. Daarom gaat hij niet specifiek in op het

31

dragen van de gordel bij woon-werkverkeer, maar op het dragen van de gordel voor volwassenen in het algemeen.

B. Gebruik B.1. Gemeenten Bij het verspreiden van de folder is het zeer nuttig om een beroep te doen op de directie of de personeelsdienst van de belangrijkste bedrijven. Door hen als tussenpersoon in te schakelen, wordt het personeel van de bedrijven het best bereikt. Om sociaal-economische redenen hebben gemeentebesturen vaak concrete gegevens van bedrijven die zich op hun grondgebied bevinden. Bovendien zijn er meestal goede contacten tussen de gemeentebesturen en de belangrijkste lokale werkgevers. Gemeenten kunnen bijvoorbeeld een lijst maken van de twintig belangrijkste bedrijven (de grootste werkgevers), samen met het aantal werknemers. Die bedrijven krijgen dan een brief (gericht aan de HR-manager) waarin de gemeente hen vraagt om deel te nemen aan de actie. Bij de brief zitten voldoende exemplaren van de folder voor alle werknemers van het bedrijf in kwestie. (voorbeeld begeleidende brief) De gemeente vraagt aan het bedrijf om de folder actief te verspreiden onder alle personeelsleden. Dit kan op verschillende manieren: -

De folder wordt verspreid via de personeelsdienst van het bedrijf en kan worden toegevoegd aan de loonbrief of het personeelsblad.

-

Bedrijven met een wagenbeleid kunnen de folder opnemen in de standaardinstructies voor hun personeelsleden met een hoog aantal beroepsverplaatsingen (commercieel afgevaardigden, technische dienstverleners, enzovoort).

De gemeente wijst het bedrijf op de opportuniteiten als ze deelnemen aan de actie. Zo kan de personeelsdienst bijvoorbeeld gestalte geven aan haar bekommernis om het veilige woon-werkverkeer van haar personeel. De bedrijvenactie kan overigens zorgen voor een echte kruisbestuiving. Mensen werken bijvoorbeeld in gemeente X maar wonen in gemeente Y. Op die manier bereiken de gemeenten elkaars inwoners en halen ze daar zelf ook voordeel uit.

32

B.2. Provincies Ook voor de provincie is het aangewezen om een beroep te doen op de personeelsdienst of directie van de belangrijkste bedrijven op haar grondgebied. De provincie kan zich bijvoorbeeld richten tot de 200 belangrijkste werkgevers. Om te vermijden dat er dubbele verzendingen gebeuren, kan de provincie overleggen met haar gemeenten.

B.3. Politie Bij het houden van gerichte controles – bijvoorbeeld bij bedrijventerreinen – kan de politie de folder verspreiden. Als de politie niet investeert in gordelhoezen (zie verder), is de folder een goed alternatief.

C. Technische specificaties De folder: -

Formaat: A4 Druk: recto/verso quadri Papier: macosat 150 gr/m2 Afwerking: vouwen naar US-formaat Prepress: drukklaar bestand in pdf-formaat beschikbaar via de website van de Vlaamse overheid: www.vlaanderen.be/bijmijbenjeveilig.

De begeleidende brief: -

Word-document Bestand beschikbaar via de website www.vlaanderen.be/bijmijbenjeveilig.

van

de

Vlaamse

overheid:

33

5. Gecontroleerde bestuurders en passagiers bij politiecontroles Zoals gezegd, heeft een actie de grootste kans op resultaat als er naast sensibilisatie ook controle is. Controleacties van de politie zijn tijdens de campagne dan ook heel wenselijk. Het is de bedoeling dat de controles gebruikt worden om bestuurders en passagiers te informeren over en/of te belonen voor het dragen van de gordel. De manier waarop de acties gebeuren, wordt bepaald door de lokale politiezones. De Vlaamse overheid raadt wel aan dat de timing van de controles nauw aansluit bij de sensibilisatiecampagne. Uit onderzoek blijkt dat zogenaamde ‘reminders’ het gebruik van de gordel verdubbelen. Reminders zijn hulpmiddeltjes die zichtbaar aangebracht worden in de wagen om de inzittenden eraan te herinneren dat ze hun gordel moeten omdoen. Sommige autoconstructeurs spelen hier al op in door verklikkerlichtjes te plaatsen, maar de meerderheid van de huidige wagens is nog niet voorzien van zulke reminders. Ander onderzoek toont aan dat beloningen zeer nuttig zijn om mensen te overhalen die af en toe – dus niet consequent – hun gordel dragen. Op basis van deze twee vaststellingen ontwikkelde de Vlaamse overheid de gordelhoes. Dit gadget is een extra communicatie-instrument voor de politiediensten tijdens gordelcontroles. Het is tegelijkertijd een beloning voor de gordeldrager én een geheugensteuntje. Zo’n hoes werkt wellicht aanstekelijk bij de passagiers in de betrokken wagen. Onderzoek heeft immers uitgewezen dat passagiers sneller geneigd zijn om de gordel te dragen als de bestuurder de gordel draagt. De gordelhoes kan zelfs aanleiding geven tot een gesprek (“Waar heb jij die gordelhoes vandaan?”).

A. Omschrijving Een gordelhoes is een rechthoekig hoesje met een lengte van ongeveer 30 cm. Het wordt ter hoogte van de schouder vastgemaakt rond de veiligheidsgordel met behulp van klittenband. Gordelhoezen voorkomen dat de gordel gaat schuiven of knellen. Ze zijn vooral in trek bij jonge autobestuurders. De bovenzijde van de gordelhoes draagt de campagneboodschap: “Bij mij ben je veilig”.

34

B. Gebruik Het verspreiden van de gordelhoezen is voorbehouden aan politiediensten tijdens controles. De timing van de controles moet nauw aansluiten bij de sensibilisatiecampagne. Om budgettaire redenen kan de gordelhoes enkel uitgereikt worden aan de gecontroleerde chauffeur. De andere inzittenden krijgen een folder. Om de actie maximaal te focussen op de risicodoelgroepen, kan de gemeente aan de politie vragen om de gordelhoes enkel aan jonge bestuurders (18 tot 29 jaar) uit te delen. Hoe gaat dit praktisch in zijn werk? Omdat gordelcontroles en routinecontroles vaak samengaan, kan de controlerende agent op basis van het rijbewijs de leeftijd van de chauffeur vaststellen. Als de politie geen bijkomende inspanningen kan doen om gordelhoezen te verwerven, is de folder eveneens een geschikt instrument.

C. Technische specificaties • • • • • •

Formaat: 7 x 28cm Materiaal: PU foam, bekleed met fluweel, velcro sluiting Kleur: pms kleur P 7467 Verpakking: individueel in polybag Opdruk: zeefdruk in zwart Prepress: drukklaar bestand en model in pdf-formaat beschikbaar via de website van de Vlaamse overheid: www.vlaanderen.be/bijmijbenjeveilig.

35

6. Jongeren die op het punt staan om hun rijbewijs te halen Heel wat jongeren tussen 16 en 18 jaar kijken ernaar uit om te kunnen autorijden. Ze zullen dan ook binnen afzienbare tijd hun rijexamen afleggen. Wat het dragen van de gordel betreft, behoren deze toekomstige bestuurders tot de risicogroep. Daarom stelt de Vlaamse overheid voor om leerlingen uit de derde graad van het secundair onderwijs actief te benaderen met de gordelcampagne. Daarbij kunnen scholen erg waardevol werk verrichten als doorgeefluik van de boodschap. Om met deze samenwerking de gewenste resultaten te bereiken, moeten enkele belangrijke voorwaarden worden vervuld. Daarom ontwikkelde de Vlaamse overheid een educatieve handleiding: de Gordelwegwijzer. De handleiding sluit nauw aan bij de leerplandoelstellingen en eindtermen (bijvoorbeeld de vakoverschrijdende eindtermen ‘verkeer en mobiliteit’). De handleiding bestaat uit verschillende modules die los van elkaar kunnen worden behandeld. Leerkrachten hoeven dus niet noodzakelijk alle modules uit te werken om de boodschap over te brengen. Het is aan te raden om de educatieve handleiding te combineren met praktijksessies. Tijdens deze sessies krijgen leerlingen de kans om in een crash- of tuimelwagen aan den lijve te ondervinden hoe belangrijk de gordel is. De tuimelwagen is voor jongeren heel aantrekkelijk en kan een blijvende indruk op hen maken. De combinatie van de Gordelwegwijzer en de praktijksessies is dus zeker aan te bevelen. Voor de organisatie van de sessies kunnen gemeenten een beroep doen op de lokale politie. Om de integratie van de Gordelwegwijzer en de praktijksessies te vergroten, is er de gordeltest. Met deze quiz kunnen jongeren hun kennis over het gebruik van de gordel testen. Voor scholen die niet (kunnen) deelnemen aan praktijksessies, kan de gordeltest op het internet worden geplaatst, bijvoorbeeld op de website van de provincie, gemeente en/of politie. Op dezelfde website kan ook bijkomende informatie over de gordelcampagne worden gezet.

36

6.1. Educatieve handleiding A. Omschrijving De Gordelwegwijzer is een educatieve handleiding voor leerkrachten van de derde graad. Het is een hulpmiddel om leerlingen bewust te maken van hun eigen rol en verantwoordelijkheid in het verkeer. Met de Gordelwegwijzer kunnen leerkrachten het thema verkeersveiligheid en het dragen van de gordel op een aantrekkelijke manier aankaarten op school. Hoe werkt de Gordelwegwijzer? De leerlingen worden ingedeeld in teams van ‘experten’. De leerkracht legt hen concrete situaties voor waarbij ze moeten nadenken over het gebruik van de gordel. De leerlingen debatteren en verrichten opzoekingswerk en komen zo tot conclusies. Die conclusies gebruiken ze vervolgens om een gordelactie uit te werken binnen de school. De educatieve handleiding bevat een pedagogische rechtvaardiging (invulling van de eindtermen); methodieken, werkvormen en suggesties voor het lesverloop; werk- en antwoordfiches en achtergrondinformatie. Daarnaast worden er tips gegeven om ervoor te zorgen dat het dragen van de gordel een blijvend aandachtspunt wordt op school.

37

B. Gebruik Voor de actie met de Gordelwegwijzer moet er een goede coördinatie zijn tussen de gemeenten, de provincie en de politiezones. Dit is noodzakelijk om de doelgroep maximaal te bereiken en om de inspanningen van alle actoren zo efficiënt mogelijk te maken. Enkele suggesties voor een gecoördineerd verloop van de actie: •

De provincie en de politie werken het aanbod uit, onder andere de praktijksessies.

•

De provincie schrijft scholen aan. Ze vraagt hen om deel te nemen aan de praktijksessies, om de educatieve handleiding te bestellen of te downloaden en om de gordeltest op het internet te gebruiken. (Begeleidende leerkrachten krijgen de handleiding ruim op voorhand zodat ze goed voorbereid naar de praktijksessies kunnen gaan.)

•

De gemeenten ondersteunen de actie waar mogelijk. Ze nemen de organisatie op zich, bieden de gordeltest aan op hun website, enzovoort.

•

De politie gebruikt de gordeltest tijdens haar eigen activiteit met de crash- en/of tuimelwagens. Scholen die niet aanwezig kunnen zijn, gebruiken de gordeltest op het internet.

Als coördinatie niet mogelijk is, kunnen gemeenten, politiezones of provincies ook individueel gebruik maken van de toepassingen. De Provincie Vlaams-Brabant lanceerde in november 2006 een proefproject met de educatieve handleiding in combinatie met praktijksessies. Voor goedepraktijkvoorbeelden kan u bij hen informeren: Erik Asselman Attaché Provincie Vlaams-Brabant Afdeling Federale Overheid Dienst Politie en Openbare Orde Provincieplein 1 3010 Leuven Tel: 016 26 78 10 E-mail: [email protected].

38

C. Technische specificaties: • • • • • •

Formaat: A4 28 pagina's (cover inbegrepen) Recto/verso: cover quadri/binnenwerk: blauw Papier 170gr maco silk Afwerking: vouwen + nieten Prepress: drukklaar bestand in pdf-formaat beschikbaar via de website van de Vlaamse overheid: www.vlaanderen.be/bijmijbenjeveilig.

Als er niet wordt geopteerd om de handleiding te drukken, kan ze ook aangeboden worden op het internet (zie verder).

39

6.2. Gordeltest A. Omschrijving De gordeltest bestaat uit 10 meerkeuzevragen die peilen naar de gordelkennis van jongeren. Bij elke vraag krijgen de jongeren feedback. De test zorgt voor een maximale integratie tussen het educatief pakket en de politieactiviteit met de tuimelof crashwagen. De gordeltest kan ook beschikbaar worden gesteld op het internet.

B. Gebruik Voor de politie is het gebruik van de gordeltest aan te raden tijdens de activiteit met de tuimelwagen. De gemeente kan de test ook gebruiken bij lokale veiligheidsacties voor jongeren. Als de test wordt uitgevoerd tijdens het evenement met de tuimelwagen, kan de politie of de gemeente prijzen uitreiken aan de winnaars of ze kunnen alle deelnemers belonen.

C. Technische specificaties De vragen en antwoorden zijn beschikbaar als Word-document via de website van de Vlaamse overheid: www.vlaanderen.be/bijmijbenjeveilig.

40

6.3. Internettoepassing A. Omschrijving In het kader van de gordelcampagne heeft de Vlaamse overheid webmateriaal ontwikkeld: een gordelquiz, banners en een aantal webteksten. Dit materiaal kan op bestaande websites geplaatst worden, bijvoorbeeld op de website van de provincie, gemeente of politie. De internettoepassing is vooral gericht op scholen. De bedoeling ervan is om leerkrachten te ondersteunen bij het gebruik van het educatief pakket. Het is ook een handig instrument voor de leraar om de les levendiger te maken. Het principe is heel eenvoudig. Leerlingen uit de 3de graad van het secundair onderwijs kunnen individueel of in klasverband deelnemen aan de gordeltest. De test bestaat uit 10 meerkeuzevragen. Bij elke vraag wordt feedback gegeven en de antwoorden en de score worden geëvalueerd. Naast de gordeltest kunnen klassen of scholen ook de educatieve handleiding downloaden. Ten slotte zijn er ook links voorzien naar websites met informatie over de gordel en er is informatie over lokale gordelacties.

41

B. Gebruik Zoals gezegd, moet de internettoepassing op initiatief van de provincie, gemeente of politiezone op de eigen website geplaatst worden. Er is geen algemeen URLadres voorzien. De scholen worden het best op de hoogte gebracht van (het www-adres van) de webtoepassing op het moment dat ze de campagnematerialen toegestuurd krijgen. Voor een efficiënt gebruik van de internettoepassing is er overleg nodig tussen de verschillende instanties. Voor een goedepraktijkvoorbeeld van de internettoepassing kan u terecht bij de Provincie Vlaams-Brabant.

C. Technische specificaties • • • •

De De De De

gordeltest is beschikbaar in php-formaat; banners zijn beschikbaar in gif-formaat; handleiding is beschikbaar in pdf-document; teksten met hyperlinks zijn beschikbaar als Word-document.

Al deze ‘bouwstenen’ zijn beschikbaar via de website van de Vlaamse overheid: www.vlaanderen.be/bijmijbenjeveilig.

42

4.

TIMING Om te komen tot een geslaagde campagne, is een goede planning noodzakelijk. Het opstellen van een tijdsschema gebeurt daarom het best na overleg tussen de provincie, gemeenten en politiezones. Om zoveel mogelijk impact te genereren, raden we aan om niet alle campagnematerialen tegelijkertijd in te zetten op een korte periode. Door gefaseerd te werken, creëer je een beter bereik. Een goede spreiding zorgt bovendien voor een haalbare uitvoering van de campagne op het terrein.

Een voorstel van timing: 1. Startmoment: 4 weken voor de geplande start van de campagne in een bepaalde provincie, gemeente en/of politiezone Voor de start van de campagne is het ten zeerste aan te raden om met alle betrokken partijen rond de tafel te gaan zitten. Door het organiseren van een coördinatievergadering met alle betrokken actoren kunnen afspraken en engagementen geformaliseerd worden en kunnen taken en inspanningen verdeeld worden (inzet van mankracht, financiële implicaties, enzovoort). Door op voorhand goed te overleggen over de timing en door de verantwoordelijkheden (bijvoorbeeld het bestellen en verspreiden van campagnematerialen) duidelijk af te bakenen, kunnen alle betrokkenen voldoende tijd voorzien om hun inbreng te plannen.

2. Start van de campagne: week 1 tot 5 In het begin van de campagne is het aangewezen om te focussen op de algemene campagne. De bedoeling is om de bevolking te laten kennismaken met de campagneboodschap en te sensibiliseren voor het dragen van de gordel. Daarbij kunnen de algemene campagnemiddelen worden ingezet: -

algemene affiche verspreiden; advertentie + redactioneel artikel publiceren in gemeente- en infobladen; andere communicatiekanalen van de gemeente, politiezone of provincie gebruiken om de campagne aan te kondigen en toe te lichten.

43

3. Doelgroepgerichte acties: week 4 tot 9 Als de burger eenmaal vertrouwd is met het algemene campagnebeeld (en de campagneboodschap), kunnen de doelgroepgerichte campagnematerialen worden gelanceerd. Op die manier sluiten de specifieke acties mooi aan bij de algemene campagne en neemt de impact toe. De doelgroepgerichte acties zijn: -

affichecampagne gericht op bestuurders die korte verplaatsingen afleggen, te verspreiden via de middenstand; affichecampagne gericht op bestuurders van 18 tot 29 jaar en passagiers van 15 tot 29 jaar; educatieve handleiding verspreiden naar de scholen; internettoepassing activeren en communiceren naar de scholen.

Het is belangrijk dat de verspreiding van deze materialen gecombineerd wordt met controleacties van de politie. Bij deze controles kan de gordelhoes ingezet worden als een beloningsinstrument voor (jonge) chauffeurs die hun gordel dragen.

4. Vervolg doelgroepgerichte acties: week 9 tot 11 Bij de doelgroepgerichte acties is het belangrijk om de verschillende materialen niet tegelijkertijd te introduceren. Zo kan de boodschap in de loop van de tijd op verschillende plaatsen worden ontdekt. Het is dus aangewezen om gefaseerd te werken. We raden aan om een tweede golf van campagnemiddelen in te zetten met de spiegelhangeractie, waarbij de bezitters van een auto met airbag via hun garagehouder worden bereikt.

5. Laatste campagneacties en einde: week 10 tot 13 De actie waarbij folders worden verspreid onder personeelsleden van bedrijven is geschikt om de campagne mee af te sluiten. Daarbij aansluitend kan een tweede reeks politiecontroles worden uitgevoerd, waarbij opnieuw de gordelhoezen worden ingezet als beloning.

44

De timing kan aangepast worden in functie van de plaatselijke noden. Daarbij blijft het belangrijk om voldoende spreiding te voorzien, zowel wat betreft variatie in de verschillende materialen en risicosituaties als wat betreft spreiding in de tijd. Ten slotte is het belangrijk om sensibilisatie steeds te laten samengaan met politiecontroles.

V.u.: ir. Fernand Desmyter, secretaris-generaal, Departement Mobiliteit en Openbare Werken, Koning Albert II-laan 20, bus 2, 1000 Brussel. Publicatiedatum:december 2006

45