SENIOR INSPECTEURS MHC DIRECTIE MAJOR HAZARD CONTROL

SENIOR INSPECTEURS MHC DIRECTIE MAJOR HAZARD CONTROL

Toelichting op het Atex risico – handhavingsmodel Ten behoeve van project tankopslag DOEL: Atex risico – handhavingsmodel

INGEBRACHT DOOR: René van Dort Peter Klein Otto Wientjes Werkdocument 6 november 2012

Inhoud 1. Inleiding 2. Doel 3. Definities 4. Risico – handhavingsmodel tot 1-1-2013 5. Voorbeelden van inspectiebevindingen, bijlage1

1. Inleiding Dit handhavingsmodel is toe te passen voor zones 2, 1 en 0 en voor zones 22, 21 en 22. Daar waar in dit model de zones 2, 1 en 0 genoemd worden kunnen ook de equivalente zones 22, 21 en 20 gelezen worden. In dit document wordt een relatie gelegd tussen de inzet van een bepaalde handhavingstool in relatie tot het explosierisico. Bijvoorbeeld: in een zone 0 gebied is vaak of zelfs continue een explosieve atmosfeer aanwezig. De kansen op explosies zijn, als het goed is, in gelijke verhouding door maatregelen zeer klein gemaakt. Voor alle zones geldt: Als de maatregelen onvoldoende zijn is handhaving een noodzaak.

2. Doel Vastleggen van het Atex risico handhavings model en de toelichting erop.

3. Definities In onderstaand model worden de volgende termen gebruikt: Zone 0, 1, en 2 en normaal bedrijf, storingscondities en zeldzame storingen. Zone 2, Zone 1en Zone 0 wordt bekend verondersteld. Anders wordt hierbij verwezen naar de NPR 7910 deel 1. De nadere uitwerking (definities) van de begrippen ‘ontstekingsbronnen onder normaal bedrijf, storingscondities en bij zeldzame storingen’ is te vinden in NEN-EN 13463-1 versie van 2009 op pagina 10 en 11. Voorbeelden zijn ook in deze norm te vinden in bijlage C. 4. Risico – handhavingsmodel Het risico-handhavingsmodel houdt rekening met twee situaties: Situatie 1 Er is een kans op een explosieve atmosfeer en er is een ontstekingsbron en de ontstekingsbron is actief en niet afgeschermd. Voorbeelden: Er wordt met een slijptol gewerkt in een zone 1 of 2 zonder dat er enige maatregelen zijn getroffen. In een zone 1 wordt een pomp aangetroffen waarvan de lagers heet zijn geworden. Handhavings model: Potentiele Ontstekingsbron actief ontstekingsbron zonder maatregelen, LOD's. (opmerking 1) (opmerking 2) Kans op explosieve atmosfeer Zone 2

Rood (stillegging)

Zone 1

Rood (stillegging)

Zone 0

Rood (stillegging)

Situatie 2 Er is kans op een explosieve atmosfeer en er is een niet actieve ontstekingsbron en deze is onvoldoende afgeschermd. Dit kan blijken uit het ontbreken van een certificaat of doordat het certificaat niet passend is bij die zone (b.v. een apparaat gecertificeerd voor zone 2 geplaatst in een zone 1). Opmerking bij onderstaand model: Elektrische ontstekingsbronnen dienen voorzien te zijn van een certificaat • Certificatie van mechanische ontstekingsbronnen is sinds 1 juni 2006. Geschiktheid van niet elektrische ontstekingsbronnen (waaronder mechanische) van voor 1 juni 2006 moet blijken uit de Ignition Hazard Assessment (IHA). In de IHA heeft het bedrijf namelijk bepaald of de ontstekingsbron actief kan worden bij normaal bedrijf, bij storingscondities of bij zeldzame storingscondities. Net zoals bij gecertificeerde apparatuur zal ook een niet elektrische ontstekingsbron zonder certificaat (van voor 1 juni 2006) moeten passen bij de zone. Handhavings model: Potentiele ontstekingsbron

Niet EX geschikt

Gecertificeerd voor zone 2

gecertificeerd voor zone 1

Kan actief worden bij normaal bedrijf

Kan actief worden bij storingscondities

Kan actief worden bij zeldzame storingscondities

Zone 2

geel (eis)

groen

groen

Zone 1

Oranje (LODw)

geel (eis)

groen

Zone 0

Rood (stillegging)

Rood (stillegging)

geel (eis)

Kans op explosieve atmosfeer

5. Voorbeelden van inspectiebevindingen Om bovenstaand model toe te lichten en bruikbaar te maken voor de inspectiepraktijk zijn in bijlage 1 7 inspectiebevindingen beschreven. Het gaat om de volgende situaties: Groep A Afgasbehandelsystemen (DVI’s). a. Ventilator is niet geschikt voor zone 0 b. Gevaar voor statische ontlading c. Tempratuur transmitter detonatie-arrestor niet in ESD. Groep B Tanks en drainputten a. Staartpomp in zone 0 drainput b. FeS2 gevaar niet onderkend c. Aarding internal floater d. Flame detector onder de dome verkeerd geclassificeerd De betreffende scenario’s (in dit geval inspectiebevindingen) zijn uitgewerkt in de bijlage van dit kennisdocument. Onderaan elk scenario is de risico- ranking gegeven. Is de ranking bepaald dan volgt het handhavingsmiddel daaruit op basis van dit document bij paragraaf .

Bijlage 1 Inspectiebevinding Groep A

Revisiedatum: Installatienaam: Insluitsysteem:

11-10-12

Inspectie bevinding

Gevaar locatie Gevaarlijke stof Hoeveelheid of debiet

Schade-effect met grootste reikwijdte - Type: - Effect afstand (m):

Tankenpark Dampverwerkingsinstallatie DVI 1 Ventilator is niet geschikt voor zone 0 De header van de DVI is geclassificeerd als zone 0. Echter de ventilator is geschikt voor zone 1. Kans op inwendige explosie is aanwezig. inwendige explosie ventilator is geplaatst op de battery limits van de verbanderunit 20 verschillende soorten gevaarlijke stoffen. Naar schatting is daarvan 50 % K1. Afhankelijk van verladingen en ademen van de tanks. Laadsnelheden op twee barges tegelijk van circa 300 m3 per uur is mogelijk. Schatting maximaal 1000 m3 per uur.

Inwendige explosie met als gevolg scherfwerking 20 meter

Aangetroffen Lines Of Defence. Zowel technisch als organisatorisch LOD Document/beschrijving Effect van LOD Ventilator is geschikt voor Atex Type plaatje aanwezig Ventilator is, volgens zone 1 Declaration of conformity fabrikant in explosieve aanwezig atmosferen veilig bij normaal bedrijf en tijdens storingencondities.

Niet aangetroffen Line of Defences Detonatie arrestors voor en achter de zone 1 ventilator MRT inrichtingen aangesloten op de ESD voorziening van deze DVI (MRT = Meet en Regel Techniek. Dus een instrumentele beveiliging) Toelichting risico: Kans op inwendige explosie is niet groot. Deze treedt alleen op bij zeldzame storingen als dubbelfouten. Volgens het risicomodel is een eis hiervoor geschikt. De eis moet er toe leiden dat de ventilator geschikt gemaakt wordt voor zone 0 of dat een zone 0 ventilator wordt geplaatst.


11-10-12 Tankenpark Dampverwerkingsinstallatie DVI 1

Inspectie bevinding

Gevaar locatie Gevaarlijke stof Hoeveelheid of debiet Schade-effect met grootste reikwijdte - Type: - Effect afstand (m):

Gevaar voor statische ontlading: De DVI is inwendig geheel geclassificeerd als zone 0 (interne Atex). Het betreft stoffen als benzeen en andere aromaten. Het bedrijf kan geen rapport overleggen waaruit blijkt dat de aarding en doorverbindingen van deze installatie voor start-up zijn gemeten en getoetst aan de norm. Op een groot aantal plaatsen in de DVI zij n appendages aangebracht waaronder hand - en automatische afsluiters en meerdere detonatie arrestors. Inwendige explosie door statische ontlading. Benzeen is zeer gevoelig voor oplading en kan snel vloeistofdruppeltjes geven. Gehele piping Benzeen en aromaten onbekend

Inwendige explosie met als gevolg scherfwerking 20 meter

Aangetroffen Lines Of Defence. Zowel technisch als organisatorisch LOD ESD op basis van temperatuur transmiiters. Knock out vaten voor druppels Header ligt op afschot naar KO vaten

Document/beschrijving P&ID

Effect van LOD nihil

P&ID P&ID

Beperkt de druppels Beperkt de druppels

Niet aangetroffen Line of Defences Doorlussen van appendages Bepaling van de veilige dampsnelheden in de DVI leidingen. Toelichting risico: De interne Atex is van toepassing. Onder normale condities geen statische ontlading in verband met KO vaten en afschot. Onder storingscondities is statische oplading door bedrijf niet uitgesloten. Handhaving: Stilleggen.


11-10-12 Tankenpark Dampverwerkingsinstallatie DVI 3

Inspectie bevinding


Tempratuur transmitter detonatie-arrestor niet in ESD. De header van DVI 3 is geclassificeerd als zone 0. Op 11 plaatsen is een detonatie-arrestor aangebracht. Deze beschermt o.a. de 5 opslagtanks. De detonatie-arrestor zijn voor de vlamkerende roosters voorzien van een tempratuur transmitter. Deze geven enkel een alarm in de MCR. Geen switch functie is voorzien. Bij alarm moet de operator de installatie uitschakelen. Dat kan met een druk op de knop in MCR. Dit staat tevens beschreven in de Nederlands talige bedieningsvoorschrift aanwezig in een map in de MCR kast. De declaration of conformity van de fabrikant van de detonatie arrestor geeft aan dat zijn apparaat een duurbrand kan weerstaan van 5 minuten. Te late reactie van de operator. Vlak voor de 5 tanks methanol Maximaal 500 m3 per uur

tankexplosie 500 meter

Aangetroffen Lines Of Defence. LOD Detonatie arrestors

Document/beschrijving P&ID / veldinspectie

TA P&ID / veldinspectie Instructies waarneming Niet aangetroffen Lines of Defences

Effect van LOD Ongeveer 5 minuten bij een duurbrand Alarm, waarschuwing beperk

Automatische shut down DVI bij aanspreken temperatuur sensor voor het vlamkerend rooster in de detonatie arrestors van de opslagtanks. Toelichting risico: Bij normaal bedrijf en onder storingscondities is geen brand te verwachten. Detonatie-arrestors worden geïnstalleerd voor optreden van zeldzame gebeurtenissen. De LOD (operator ingrijpen bij alarm) voor storingcondities is gedefinieerd en aanwezig maar en zijn ernstige twijfels aan het tijdig ingrijpen. Gebruikelijk is een actietermijnruimte van 15 minuten. Dus de zeldzame storing is niet met een geschikte maatregel afgedekt. Stel een eis.

Groep B Revisiedatum: Installatienaam: Insluitsysteem:

15-10-12

Inspectie bevinding


Tankenpark Drainvat drainput

Steiger 1

Staartpomp in zone 0 drainput De laadarmen van de steiger worden na gebruik afgelaten via een leidingensysteem naar een drainvat. Dit vat bevindt zich onder de steiger. Het betreft K1 producten. Lekvloeistoffen van de steiger koppelpunten en regenwater van het steigerdek worden ook afgevoerd naar deze put. De put is voorzien van een staartpomp met lange as (meer dan 1 meter). De elektromotor van deze pomp bevind zich op het steigerdek = zone 2. Het pompgedeelte + twee lagers bevinden zich in de put = zone 0. De in de put aanwezige vloeistof wordt met een levelcontroler, aan en uit systeem, periodiek leeggepompt. Smering van het lager is via een smeerpotje dat gevuld wordt als het iemand opvalt dat deze leeg is. De onderhoudsdienst heeft lager programma’s. Explosiegevaar als pomp of lager warm wordt. Steiger K1 stoffen als drijflaag 1 – 3 m3

Gas / damp explosie 5 meter

Aangetroffen Lines Of Defence. Zowel technisch als organisatorisch LOD Levelcontroler


Niet aangetroffen Line of Defences Pomp en aslagers welke voldoen Pomp is volgens certificaat aan categorie 1 Atex 95. geschikt voor zone 2 Levelbeveiling welke voorkomt dat de pomp droogloopt en welke ervoor zorgt dat deze altijd onder vloeistof blijft staan. Geen LOD’s aangetroffen voor lager conditie en smering behalve visuele, incidentele checks Toelichting risico:

Effect van LOD Geen drooglopende pomp bij normaal bedrijf

Op basis van pomp Onder normaal bedrijf zijn geen actieve ontstekingsbronnen te verwachten. Warm lopen van een pomp kan hier wel onder storingscondities (enkel falen van levelcontroler). Dus stilleggen arbeidsmiddel (pomp) op basis van model. Op basis van lagers Falen van een lager bij voldoende onderhoud is onder storingscondities onwaarschijnlijk maar is wel bij zeldzame storingen aan de orde. Stel een eis voor borging van smering lager.


15-10-12

Inspectie bevinding


Vacuumunit tussenopslagtank

T12

FeS2 gevaar niet onderkend Op een raffinaderij wordt in een vacuümunit een naphta-achtig product afgelopen naar een opslagtank welke binnen de battery limits van de vacuümunit is geplaatst. Het product is H2S houdend. Leidingen zijn van koolstofstaal. De vorming van ijzersulfide is bij dergelijke processen bekend. FeS2 kan gaan gloeien indien er vochtige lucht bijkomt. Daarom is de opslagtank geïnertiseerd. Tijdens de inspectie bleek de stikstofafsluiter te zijn dichtgezet. Niet bekend is waarom en hoe lang al. Door het leegpompen van de tank kan via de P/V klep vochtige lucht worden ingetrokken.. Kans op explosie is aanwezig. Geplaatst in de unit naphta

explosie 20 m

Aangetroffen Lines Of Defence. Zowel technisch als organisatorisch LOD N2 deken via drukregelaar (reduceer)


Effect van LOD Voorkomt inzuigen lucht

Niet aangetroffen Line of Defences Op N2 handafsluiter padlock aanbrengen. N2 flow alarm / switch O2 meting damplaag tank Toelichting risico: Onder normaal bedrijf is geen luchtinzuigen mogelijk en is er geen sprake van een explosieve atmosfeer. Zodra de stikstofvoorziening wordt dichtgezet ontstaat een zone 0 dampruimte. Onder storingscondities is er dus explosiegevaar. Tank level bewegingen stilleggen, N2 handafsluiter voor reduceer laten padlocken. Dan is ook onder storingscondities geen explosie te verwachten maar nog wel onder zeldzame storingen. Dus vervolgens een eis stellen voor onderzoek naar procesmatige beveiligingen


15-10-12 Opslagtank met inwendig drijvend dak opslagtank 301

Inspectie bevinding

Aarding internal floater Een opslagtank is voorzien van een inwendig dak, een internal floater. De floater drijft op compartimenten en is uit segmenten opgebouwd. De tank is de afgelopen 10 jaar niet uit bedrijf geweest. De conditie van de internal floater is onbekend, evenmin is bekend of de aarding van dit dak op alle punten nog goed is. Wel is van vergelijkbare opslagtanks van dit bedrijf bekend dat de inwendige dak vak gescheurd is, gaten bevat en uit losse delen is gaan bestaan. Het product onder de tank is statisch oplaadbaar en een k1 vloeistof.


Explosie door statische ontlading tankyard K1

Tankexposie in bunt 500 m

Aangetroffen Lines Of Defence. Zowel technisch als organisatorisch LOD Document/beschrijving Aardingskabels op 2 punten naar Tank document dak Beperkingen laadsnelheden tot 4 procedure meter vloeistofkolom

Effect van LOD Aarding- effectiviteit niet bekend

Niet aangetroffen Line of Defences Geen gegevens over conditie inwendige floater tijdens de inspectie van 10 jaar geleden

Toelichting risico: Onder normaal bedrijf geen explosie te verwachten, heftige bewegingen zijn niet waarschijnlijk. Onder storingscondities, bv het ongewenst leegblazen van een tankauto, in de opslagtank zijn heftige bewegingen mogelijk. Aarding is onzeker. Handhaving: Stilleggen.


16 -10-12

Inspectie bevinding


Tankenpark Dampruimte opslagtank

301 Dome tank

Flame detector onder de dome verkeerd geclassificeerd Een opslagtank is voorzien van een aluminium dome en een inwendig dak, een internal floater. Onder de dome hangt een flame detector met alarm in de MCR. De dampruimte is gezoneerd als zone 0 volgens tekening en zonerings-indelingsrapport. De flame detector kan niet visueel worden geïnspecteerd. Het certificaat toont aan dat het hier gaat om een intrinsiek veilig apparaat type cat 2 EEx d llC. Door het bedrijf wordt aangevoerd dat zij de ruimte hebben ingedeeld in zone 0 uit oogpunt van ‘extra veilig’ maar dat zij ervan overtuigd zijn dat er geen explosieve atmosfeer aanwezig is omdat de internal floater zeer goed functioneert en omdat over de hele omtrek van de tank, vlak onder de dome een ontluchtingsopening is aangebracht die zorgt voor voldoende natuurlijke ventilatie, zeker op die hoogte. Explosiegevaar dampruimte Ethanol damp

explosie 500 m

Aangetroffen Lines Of Defence. Zowel technisch als organisatorisch LOD Atex cat 2

Document/beschrijving certificaat

Effect van LOD Geschikt voor zone 1

Niet aangetroffen Line of Defences

Toelichting risico: Apparaat kan een ontstekingsbron worden bij zeldzame storingen, dus een eis tot vervanging. Apparaat is toegestaan in zone 1, (groen). Zodra het bedrijf ertoe over gaat om de ruimte in te delen als zone 1 dan een onafhankelijk onderzoek eisen op juistheid van het zoneringsindelingsrapport.

SENIOR INSPECTEURS MHC DIRECTIE MAJOR HAZARD CONTROL

Recommend Documents