Self Esteem Vraag & Antwoordenboek. voor moeders van meiden tussen de jaar

Self Esteem Vraag & Antwoordenboek voor moeders van meiden tussen de 11 - 16 jaar Helpt meiden om een positief lichaamsbeeld en meer zelfvertrouwen te ontwikkelen

Inhoud

"Om als volwaardig, gelukkig en succesvol persoon te kunnen deelnemen aan de samenleving is een gezond zelfvertrouwen en een positief lichaamsbeeld een voorwaarde. Dit is niet meer voor iedere (jonge) vrouw zo vanzelfsprekend. Een gemis voor henzelf en de maatschappij. Iedere (jonge) vrouw verdient dan ook te weten hoe ze haar zelfbeeld en zelfvertrouwen kan verbeteren" Vilna van Betten – Colsen. Lifecoach, directeur vanVilna.nl; Academy for lifequality, auteur van ‘Lekker in je vel’

Onze sociale missie: Alle vrouwen en meiden helpen bij het ontwikkelen van een positief zelfbeeld en een positieve relatie met zichzelf en hun schoonheid, zodat zij in staat zijn om het beste uit hun leven te halen.

Waarom is dit vraag & antwoordenboek opgesteld?

2

Hoe werkt dit vraag & antwoordenboek?

3

Brief aan moeders

4

1. Goed in je vel zitten

5

2. Het gesprek openen

7

3. Schoonheid in al haar facetten

9

4. Druk van vrienden

10

5. De impact van lichamelijke veranderingen

12

6. Gezond eten

14

7. Wees blij dat je een meisje bent

16

8. Celebritycultuur

17

9. Steun van andere volwassenen

18

Internationale adviesraad van het Dove Self-Esteem Fund

20

Maak kennis met de familie – verdere hulpmiddelen

21

Andere materialen en inspiratiebronnen

22

1

Waarom is dit vraag & antwoordenboek opgesteld?

Tegenwoordig ligt er meer dan ooit een druk op jonge meisjes om fysiek perfect te zijn. We zien dit weergespiegeld in alle media om ons heen. De resultaten uit het internationaal onderzoek zijn verontrustend: • Ruim 60% van alle meiden gaat bepaalde activiteiten uit de weg wegens onvrede over het uiterlijk. Bijvoorbeeld: • 19% durft zich niet aan te sluiten bij een groep of club • 23% gaat niet naar het strand of het zwembad • 13% durft haar mening niet te geven • 15% gaat niet naar school

Hoe werkt dit vraag & antwoordenboek?

Wat levert dit werkboek op?

• Het maakt factoren duidelijk die de eigenwaarde beïnvloeden • Het draagt bij aan een positiever lichaamsbeeld • Het versterkt het zelfvertrouwen • Het vergroot de kans om dromen te verwezenlijken • Het bevordert geluk • Het inspireert anderen

(‘The Real Truth About Beauty – Revisited’, Dove Global study, 2010)

• 72% van alle meisjes voelt een druk om mooi te zijn. (The Real Truth About Beauty; Dove Global study 2010) • Als meisjes 60 minuten in tijdschriften kijken, daalt hun eigenwaarde al met 80% (Dr. Raj Persaud, consulterend psychiater, Maudsley Hospital Londen) • Modellen en actrices die in de media worden geportretteerd hebben minimaal 50% minder lichaamsvet dan gezonde vrouwen. (British Medical Association, 2000) • 63% van de meiden zou liever model zijn in een mannenblad dan een arts, lerares of verpleegster. (TheLab, 1000 meiden in de leeftijdsgroep 15-19)

Ook de resultaten uit het Nederlands onderzoek, duiden op een laag zelfvertrouwen. • • •

Driekwart van de meisjes (67%) voelt een sociale druk om mooi te zijn. Deze druk komt met name vanuit de meisjes zelf (31%), de maatschappij (15%) en vrienden (13%). Een op de vijf meisjes (22%) vermijdt wel eens een sociale activiteit, doordat ze vinden dat ze er niet goed uit zien. Dit betreffen de volgende activiteiten: • Naar het strand, het zwembad, de sauna of een kuuroord gaan (10,1%). • Naar school gaan of shoppen voor kleding (beide 4,1%). • Naar een sociaal evenement, feestje of club gaan (3,9%). Bijna driekwart van de meisjes (71,9%) geeft aan dat zijzelf het meest kritisch zijn als het gaat om hun uiterlijk. Dit soort feiten was voor het Dove Self-Esteem programma de aanleiding om campagne te voeren. Het doel: Meiden en vrouwen inspireren om hun zelfbeeld, zelfwaardering en zelfvertrouwen te vergroten. Moeders spelen hierin uiteraard een belangrijke rol.

Doel van dit vraag & antwoordenboek

Dit werkboek is bedoeld om moeders handvaten te bieden om hun dochter ten tijde van de ontwikkeling van hun zelfbeeld en zelfvertrouwen zo goed mogelijk bij te staan. Het helpt moeders om binnen te treden in de wereld van hun dochter, te begrijpen wat er in haar omgaat en kennis te nemen van de druk die op haar wordt uitgeoefend. Dit boekje helpt moeders en dochters om het gesprek hierover met elkaar aan te gaan op een leuke, laagdrempelige manier.

• Meer dan 50% van de jonge meisjes tussen 11 en 15 jaar zegt dat hun moeder de persoon is die hen het beste kan helpen als ze met een probleem zitten. (The Ten Emerging Truths: New Directions for Girls 11-17, 2002)

2

3

1. Goed in je vel zitten Lieve moeders,

Jonge meiden staan voor grote fysieke, emotionele en sociale veranderingen die verwarring en onzekerheid met zich mee kan brengen. In deze periode gaan ze op zoek naar hun identiteit en gebruiken ze de media en hun ‘peergroup’ om te testen of hun ideeen en normen geaccepteerd worden. Ze zijn ontvankelijk voor invloeden van buitenaf. Naast de media en peergroup hebben ook de moeders een grote invloed.

V

”

Bijdragen als moeder aan de ontplooiing van het zelfvertrouwen en het positieve zelfbeeld is dus onmisbaar. Als moeder willen we allemaal het beste voor onze dochters. Wij willen dat ze opgroeien tot een zelfredzame en zelfverzekerde vrouw, zodat ze hun potentieel ten volste benutten en keuzes maken die bij hen passen. Hoe eerder ze ermee beginnen, hoe duurzamer het effect voor de toekomst. Het beeld wat we als moeder over onszelf hebben, dragen we “onbewust” over op onze dochter(s). Je dochter spiegelt zich aan jou. Jij bent haar rolmodel, haar voorbeeld. Hoe meer wij dus ons eigen lichaam accepteren, des te natuurlijk zal het voor hen voelen om hun lichaam te accepteren. Het is belangrijk dat we onze eigen (mogelijke) strijd met gewicht en een negatief lichaamsbeeld van onze dochter vandaan houden. Als je bereid bent om hiermee samen met je dochter aan de slag te gaan, dan zul je al snel ervaren dat de mogelijkheden voor een beter resultaat zich aandienen... niet alleen voor de dochters. Om te weten hoe je dit kunt bereiken, hebben we in deze gids op veelgestelde vragen antwoord gegeven. Lees, doe, ervaar en geniet!

Liefs, Vilna Vilna van Betten-Colsen, lifecoach, auteur “Lekker in je vel”, directeur Vilna.nl; Academy for Lifequality, waarvoor ze vele trainingen op gebied van zelfvertrouwen geeft.

4

“

Er zijn van die dagen dat ik me niet zo geweldig voel over mijn lichaam. Meestal ben ik wel prima tevreden, maar ik ben bang dat mijn dochter misschien juist die negatieve gevoelens oppikt en dat ze daardoor meer over zichzelf gaat twijfelen. Hoe kan ik voorkomen dat dat gebeurt?”

We hebben het allemaal wel eens dat ons haar niet zit of dat we vinden dat we er helemaal niet uitzien. Laten we dus kijken naar wat we kunnen doen om onszelf en onze dochter te helpen en welke dingen we beter wel en niet in haar bijzijn kunnen doen

A

Dingen die je in haar bijzijn wel moet doen: • • •

In de spiegel kijken en je mooie punten benadrukken en benoemen Dankbaar zijn voor wat er wel mooi en goed is Dingen zeggen als: • “Ik ben blij met mijn lichaam, die er elke dag weer voor zorgt dat mijn bloed stroomt, mijn longen gevuld worden met lucht enz. zonder dat ik erover na hoef te denken” • “Ik trek vandaag deze leuke kleren aan” • "Ik heb zin om mezelf goed te verzorgen” • “Als ik goed voor mezelf zorg dan kan ik een nog leukere moeder en vrouw zijn!” • “Ik ben het waard om aandacht te krijgen en aandacht aan mezelf te geven” • “Ik weet wat goed voor me is. Af en toe wat lekkers snoepen moet kunnen. Ik geniet • er juist van”. • “Als ik mezelf te dik vind dan ga ik er wat aan doen. Ik ga sporten en minder snoepen” • “Ik ben de baas over mijn eigen lichaam”

Dingen die je niet in haar bijzijn moet doen: • • •

In de spiegel kijken en je beklagen over je slechte huid of hoe lelijk je je voelt. Klagen over alles wat er lubbert. Dingen zeggen in de trant van “Ik zou dit eigenlijk niet moeten eten, want ik wil niet aankomen".

5

1. Goed in je vel zitten

Hoe kun je je beter voelen over je eigen lichaam?

• Kijk naar foto’s van jezelf van een paar jaar terug die je leuk vindt. Misschien was je toen niet tevreden over je lichaam en realiseer je je nu dat je er toen prima uitzag en dat je graag weer dat lichaam zou willen hebben. Realiseer je daarbij dat je nu wellicht baalt van een lichaam waar je over een paar jaar van denkt: "Had ik maar weer dat lichaam". Het is dus veel handiger om goed voor jezelf te zorgen en je lichaam te accepteren zoals het is. • Zorg voor lichaamsbeweging. Zet muziek op en ga dansen of ga eropuit voor een wandeling. Hiermee geef je je lichaam een impuls wat “feelgoodstofjes” aanmaakt. Dat is een goed tegengif voor de kritiek die zich aan de buitenkant heeft opgehoopt. • Wijs jezelf erop dat beelden in tijdschriften vaak digitaal zijn bewerkt en buitengewoon zijn geretoucheerd en belicht . Het zijn geen foto's van echte vrouwen. • Denk eraan dat je lichaam heeft geleefd, heeft gewerkt, een kind heeft gebaard en opgevoed en een huishouden draaiende houdt. Ons lichaam verandert als we ouder worden. • Geef jezelf wat vaker complimentjes (zie boven). Net als dat je ooit het negatieve (ik ben te dik/lelijk enz) bent gaan geloven door ze vaak te herhalen, zul je nu het positieve ook gaan geloven. Volhouden dus! De negatieve dingen zullen dan vanzelf verdwijnen. • Accepteer waar je geen invloed op hebt. (accepteer bijv. dat je nu misschien wat kilo’s te zwaar bent) en werk aan waar je wel invloed op hebt (dus ga sporten, eet minder enz.) Door de acceptatie komt er plaats voor nieuwe mogelijkheden. Frustratie zorgt dat je blijft focussen op je probleem en daardoor wordt deze dus groter (alles wat je aandacht geeft, groeit).

Hoe help je je dochter om zich beter te voelen over haar eigen lichaam?

• Stimuleer haar om te genieten van hoe haar lichaam verandert. Als die veranderingen zich nog niet hebben ingezet, kun je daar wel alvast op een leuke manier op anticiperen. Je kunt bijvoorbeeld iets zeggen als “Ik ben benieuwd of je mijn borsten krijgt of dat je meer op oma Bep of tante Sophie gaat lijken! We moeten het nog even afwachten. Maar het is wel spannend…” • Als het lichaam van je dochter al aan het veranderen is, kun je haar daarin steunen door dingen te zeggen als: "Je bent nu echt een vrouw aan het worden. Je lichaam is zo mooi aan het veranderen. Geniet ervan.” Dit soort opmerkingen klinken misschien wat vreemd als je ze voor het eerst hoort. Maar ze stralen positiviteit uit en geven je dochter een goed gevoel over alle lichamelijke veranderingen die ze doormaakt.

6

Opening 2. Het gesprek up the openen conversation

V

“

Ik wil graag open en eerlijk met mijn dochter praten, maar ik vind het soms lastig om het met haar te hebben over haar eigenwaarde. Hoe breng ik het gesprek op gang?

”

Eigenwaarde betekent niet dat je de hele tijd maar blij met jezelf bent. Mensen met veel eigenwaarde en een positief zelfbeeld zijn goed in het herkennen en plaatsen van hun gevoelens. Zij weten bijvoorbeeld dat ook onzekerheid hoort bij persoonlijke groei. Door dit te accepteren, groeit het zelfvertrouwen en ontstaat er een realistisch zelfbeeld. Praten over emoties en acties en heel gericht complimenten geven, kan positief bijdragen aan het gevoel van eigenwaarde van je dochter. Een kind kan niets met een vaag, algemeen compliment, maar met een gerichte opmerking als:

A

“Ik zag hoe lief je was voor Johnny, ook al had je helemaal geen zin in om op hem op te passen…”

…geef je je dochter erkenning en toon je respect voor een specifiek gedrag. Als je dochter moeite heeft met haar huiswerk en dit altijd voor zich uit schuift en dan maar half doet, kun je met een opmerking als:

“Je kunt trots op jezelf zijn dat je al zo’n eind op weg bent. Goed gedaan.”

… haar erkenning geven en positief stimuleren. Hetzelfde geldt voor haar kamer opruimen – geef haar een compliment voor wat ze doet en laat haar merken dat ze goed bezig is.

7

2. Het gesprek openen

3. Schoonheid in al haar facetten

Als je een compliment wilt maken over haar kleding, een creatieve opdracht of een werkstuk, probeer er dan iets uit te halen wat je in het bijzonder aanspreekt.

“Toen jij laatst da t verhaal vertelde, moest ik zo ontzettend lachen . Je hebt zo’n levendige m anier van vertellen.”

“De manier waarop jij een outfit samenstelt, is echt heel persoonlijk en uniek.”

Als je op zo'n manier een compliment maakt, geef je haar iets waar ze echt wat aan heeft. Ze zal hierop kunnen reageren met iets als: “Vind je dat echt? Ik weet het zelf nog niet zo zeker.” Dat geeft jou de mogelijkheid om je compliment verder te bespreken en met haar te praten over eigenwaarde. Bij het ontwikkelen van het gevoel van eigenwaarde hoort namelijk ook inzicht krijgen in en omgaan met je emoties: en dat gaat niet alleen om leuke, maar ook om pijnlijke gevoelens. Als je merkt dat je dochter verdriet heeft of het compliment niet voor waar aanneemt, erken dat gevoel dan. Gebruik dit als aanleiding om hier eens op door te vragen. Als ze verdrietig is en dat kan accepteren, dan zal ze merken dat het een tijdje pijn blijft doen, maar dat het gevoel daarna wegebt en er weer ruimte komt om iets anders te voelen. Je gevoelens accepteren en je er oké over voelen is de voedingsbodem voor een positief zelfbeeld. Als ze het gevoel heeft dat het helemaal niet goed is om verdrietig te zijn, doordat jij daar negatief op reageert of je zorgen gaat maken, dan zal ze zich voor dat gevoel afsluiten en dat verwarrend vinden. Het verdrietige gevoel kan dan in een heel andere vorm terugkomen en misschien weet ze dan niet hoe ze daarmee moet omgaan.

8

V

“

Het gevoel van eigenwaarde van mijn dochter hangt nauw samen met haar lichaamsbeeld. Ik vind haar echt prachtig en ik weet dat ze minstens even aantrekkelijk is als haar vriendinnen, maar zelf ziet ze dat niet altijd zo. Hoe kan ik haar laten zien dat al haar andere kwaliteiten ook belangrijk zijn?

”

Probeer je dochter en haar vriendinnen eens op de volgende manier te begroeten: “Wow, jullie zijn alle drie echt schoonheden.” Als je dan alleen met je dochter bent, kun je het er met haar over hebben hoe mooi zij en haar vriendinnen zijn en dat ze allemaal ook zo verschillen.

A

“Gemma is echt heel erg lang geworden, vind je ook niet? Het is zo leuk om jullie naast elkaar te zien. Jij klein en tenger en perfect gebouwd en Gemma met haar indrukwekkende lengte... en Cassie heeft weer zo'n open aanstekelijke lach." Als je dochter daarop reageert met iets als “Je hebt het helemaal mis, ik ben lelijk", kun je haar letterlijk een spiegel voorhouden en laten zien hoe jij haar ziet. Dit kan een opening geven voor een gesprek over hoe vervelend jij het vindt dat op meiden van haar leeftijd zoveel druk wordt uitgeoefend om er allemaal hetzelfde uit te zien en dat het juist zo leuk is dat iedereen verschillend is. Je kunt ook opnieuw benoemen wat je dochter fysiek zo aantrekkelijk maakt. Je zou haar ook kunnen zeggen wat je zo in haar waardeert en wat je bijzonder aan haar vindt. Doe dat heel gericht. Ze zal misschien aankaarten dat die dingen er niet toe doen en dat het voor haar alleen maar om haar uiterlijk gaat, maar ze zal ook luisteren waardoor jouw woorden zeker tot haar door kunnen dringen. Maak er een gewoonte van om over eigenschappen van mensen te praten, die geheel los van hun uiterlijk staan. Je kunt waarden bekrachtigen die haar zelfbeeld versterken.

9

4. Druk van vrienden

4. Druk van vrienden XXXX

“

De vriendinnen van mijn dochter hebben een enorme invloed op haar zelfbeeld. Ik maak me zorgen dat ze elkaar ertoe aanzetten om te gaan diëten en dat ze sowieso veel te veel proberen om er net zo uit te zien als de beroemdheden in de bladen. Ze hebben het soms zelfs over plastische chirurgie. Hoe kan ik haar helpen om een goed gevoel over zichzelf te hebben en hoe maak ik haar duidelijk dat ze niet altijd het gevoel moet hebben dat ze alles moet doen wat haar vrienden doen?

V

”

A

Leg je dochter uit wat de media allemaal inzet om “ideaalbeelden” te verspreiden en waarom ze dat doen. Wijs haar erop dat beelden vaak digitaal worden bewerkt. Ga naar www.dove.com en laat haar de Evolution-film en Fabricating beauty film zien. Vertel haar dat we “sociale dieren” zijn. Dat hebben we nodig om te overleven. Het is de reden waarom we graag ergens bij willen horen. De media speelt daar op in. Ergens bij willen horen is dus oke, zolang het gaat vanuit je eigen kracht en niet vanuit angst dat je anders alleen overblijft.

10

Er zijn namelijk genoeg mensen die jou nemen zoals je bent. Zo straal je ook kracht uit en doe je de dingen waar je gelukkig van wordt. Je hebt dus een keuze of je meegaat met een schoonheidsideaal of niet. Zolang je jezelf maar goed blijft voelen om de juiste redenen. Lichaamsvorm en uiterlijk worden dus sterk beïnvloed door wat de mode via de media verspreidt. Toen jij opgroeide lag er misschien niet zo’n nadruk op grote borsten en lengte. Dat is nu wel het geval en er zijn zelfs meiden die al een borstvergroting cadeau krijgen, nog voordat hun lichaam volledig is ontwikkeld. Dit zijn natuurlijk

verontrustende tendensen. Daarom is het belangrijk dat je een manier kunt vinden om met je dochter te praten over de wens om wat aan haar lichaam te laten doen, zonder dat je haar daarmee in verlegenheid brengt.

zien afgebeeld. Het zou goed zijn als jouw dochter en haar vriendinnen zouden inzien dat die beroemde mensen op wie ze zo graag willen lijken, in het echt vaak veel minder mooi zijn dan zijzelf.

Vertel haar dat ideeën over ideale lichaamsvormen modegevoelig zijn, maar dat een cosmetische ingreep blijvend is. Zo had Miss Twiggy in de jaren 60 bij vrouwen het effect om de onderste rib te laten verwijderen zodat ze ook zo’n smalle taille zouden krijgen. Het is voor meiden moeilijk voor te stellen dat zij zich over een paar jaar heel anders zullen voelen. Als jij hun in herinnering brengt hoe afgrijslijk zij nu de mode van vorig jaar vinden of een kapsel van vroeger of hoe jij er op hun leeftijd uitzag, dan zal het idee van een kant-en-klare, permanente verandering gaan vervagen. Je zou met hen kunnen praten over tijdschriften die bekende mensen en modellen fotograferen zoals ze er in het echte leven uitzien. Dat soort foto’s vinden we fantastisch omdat we celebrity’s doorgaans alleen maar perfect bijgewerkt

Je kunt je dochter ook een aantal feiten over extreme diëten vertellen. Als je op dieet gaat, is de kans bijvoorbeeld 12 keer zo groot dat je op een gegeven moment een eetbui krijgt. Als je jezelf echter een keuze aan producten toestaat wanneer je honger hebt en je aan gezonde eetrichtlijnen houdt, is de kans groot dat je op een goed gewicht blijft.

11

5. De impact van lichamelijke veranderingen

“

Mijn dochter is opeens gestopt met dingen die ze vroeger altijd leuk vond om te doen, zoals dansen en zwemmen met haar vrienden, omdat ze zich zo ongemakkelijk voelt over haar lichaam en zich schaamt. Ze is pas twaalf jaar en ik heb het gevoel dat dit niet goed zit. Wat kan ik doen?

”

5. De impact van lichamelijke veranderingen

V

A De pubertijd is een onrustige tijd waarin er op onvoorspelbare wijze lichamelijk van alles verandert. Dit gaat samen met emotionele verwarring en identiteitsvragen die horen bij het volwassen worden. Je dochter wil, en dit wordt ook van haar verwacht, meer verantwoordelijkheden en toch kan ze vaak het gevoel hebben dat ze nog een klein meisje is. In deze psychisch stormachtige tijd kan het (proberen te) nemen van eigen beslissingen over activiteiten als zwemmen die eerder door moeder werden genomen, een manier zijn om haar nieuwe rol eigen te maken. Tegelijkertijd kan het een manier zijn om emotionele verwarring en identiteitskwesties dragelijk te maken.

12

Als je haar aanmoedigt om door te gaan met de dingen die ze altijd leuk heeft gevonden door samen nieuwe manieren te vinden om haar lichamelijk te uiten (bijv. door meer 'volwassen' dingen te doen zoals yoga, pilates of tennis of door leukere, meer volwassen danskleding te kopen) kan dit de overgang van meisje naar jonge vrouw makkelijker maken.

Ook kun je oude foto’s van jezelf erbij halen. Zo kunnen jullie samen kijken wat er bij jou allemaal veranderd is en kun je aangeven hoe jij ermee omging en waar jij wat aan had of gehad zou hebben. Hierdoor ziet ze dat iedereen hetzelfde doormaakt en voelt ze zich begrepen. Vraag wat haar specifiek tegenstaat; of het lichaamshaar is, puistjes, met tampons leren omgaan of een kapsel vinden dat bij haar leeftijd past. In zo’n intiem moederdochtergesprek kun je ook over andere dingen praten waarover meiden van haar leeftijd zich druk maken.

Dit kunnen onderwerpen zijn als: • • • • •

jongens hoe gemeen meiden tegen elkaar kunnen zijn tot welke groep zij behoort hoe vaak haar vriendinnen roddelen hoe jongens en mannen naar haar kijken

Met dit soort gesprekken leg je minder de nadruk op haar lichaam en laat je haar merken dat ze alles wat ze nu als heftig, moeilijk en verwarrend in haar leven ervaart, met jou kan bespreken en dat het op te lossen is. Als moeder kun je luisteren en haar laten merken dat haar zorgen normaal zijn en dat ze ook met alles wat er verder nog verandert bij je kan aankloppen.

13

6. Gezond eten

V

6. Gezond eten

“

Mijn dochter wil van het ene ‘dieet’ naar het andere overstappen en soms kost het me moeite om haar genoeg te laten eten. Ik ben me ervan bewust dat dit ook invloed heeft op de lange termijn, maar het hele idee van gezond eten krijg ik er bij haar maar niet in.

”

Onvrede over het lichaam kan zich manifesteren via eten. Tegenwoordig zijn meiden continu op dieet en hebben ze het idee dat ze hun eten op een of andere manier moeten beperken.

A

Ons lichaam voelt dan dat er een behoefte bevredigd moet worden. Die behoefte vullen we op met wat het meest en altijd voorhanden is: (junk)food. Het overschot aan voedselvoorraden in combinatie met de idealbeelden via de media, maken dat voedsel een issue wordt.

Veel meiden zijn zo bang geworden van voedsel dat zij het als een vijand zien waar ze zich verre van moeten houden. Het is dan ook geen wonder dat voedsel bijna magische eigenschappen krijgt en dat sommige producten een magnetische aantrekkingskracht hebben. Het is niet ongebruikelijk dat meisjes tussen diëten en niet-eten zwalken en dan plotseling last krijgen van eetbuien. Dit komt omdat als je je bepaalde voedselproducten hebt ontzegd, je smaakpapillen in opstand komen waardoor de eetlust dubbel en dwars terugkomt. Het is dan zorgwekkend als meiden drastisch minder gaan eten. Je ziet dat dat niets te maken heeft met trek hebben of voldaan zijn, maar wel met opgelegde regels die zij uit tijdschriften halen of uitwisselen met hun vriendinnen. Je zou haar dan kunnen laten inzien dat de foto’s uit tijdschriften niet overeenkomen met hoe de beroemdheden er in het echt uitziet. Daarbij kun je gebruik maken van de Evolution-film en Fabricating beauty film, die op www.dove.com zijn te downloaden. Ook in de powerpoint presentatie die op de website te downloaden is, zijn er voorbeelden te vinden van bewerkte mediabeelden in tijdschriften. Het is dus belangrijk dat je dochter weer leert vertrouwen op de signalen die haar lichaam aangeeft. Een behoefte hoeft niet te worden opgevuld met voedsel of te worden genegeerd. Door goed naar de behoefte te luisteren, te voelen wat ze voelt en ernaar te handelen zal ze weten wat ze nodig heeft (misschien is het vermoeidheid of woede) en daar ook naar handelen. (ipv het op te vullen met eten of het te negeren). Haar natuurlijke signaal: “trek” zal ze dan ook gaan herkennen als een van de behoeftes die haar lichaam aangeeft. En ze zal dan het juiste eten omdat haar lichaam de brandstoffen en de energie nodig heeft.

14

Als je zelf ontspannen en luchtig bent over eten, is dat een goed voorbeeld voor je dochter. Denk hardop na over hoeveel trek je hebt en over de keuzes die je kunt maken. Op zo'n manier wordt eten iets normaals en niet zozeer iets bijzonders. Maak bijvoorbeeld opmerkingen in de trant van: “Ik weet preci jn lichaam “Ik eet omdat mi trek heb ik t da aangeeft haam net zoals mijn lic jn blaas vol mi t da ft ee ng aa ssen” is en ik moet pla

es wanneer ik trek heb en wanneer niet, omdat ik goed naar de signalen luister die mijn lichaam aangeeft"

“Zo dat was heerlijk. Ik ben nu voldaan. Ook al zou ik best meer lusten , ik doe het niet. Ik weet dat het genoeg is.”

“Ik kan eten wa t ik wil omdat ik bewust ben van wat ik eet en ho eveel ik nodig heb”

De gezondste manier voor onze dochters en onszelf om met eten om te gaan is: • om op ons hongergevoel te reageren en te eten wanneer we trek hebben • te stoppen met eten als we voldaan zijn Het is dus belangrijk om eetgedrag aan te leren dat uitgaat van het principe van trek hebben en voldaan zijn in plaats van diëten en overeten. Het kan nuttig zijn om van jongs af aan tegen je dochter te zeggen dat eten een natuurlijke reactie is op trek hebben, net als plassen wanneer je een volle blaas hebt. Ze weten dat plassen een natuurlijk proces is waar ze gevolg aan geven en niet zozeer iets is waarover ze moeten nadenken en waarvoor tactieken bedacht moeten worden. Door op dezelfde manier met voedsel om te gaan, kun je een gesprek op gang brengen over hoeveel voldoening het geeft als je eet wanneer je trek hebt en als je het eten eet waardoor je je vol gaat voelen. Als je een eetmodel kunt voorhouden dat weer uitgaat van het principe van trek hebben en vol zitten in plaats van diëten en eetbuien, heeft je dochter iets duurzaams waarop ze kan terugvallen. Als je zelf eetproblemen hebt of hebt gehad dan kun je met deze tips je eigen eetgedrag in balans krijgen: • let op je eigen hongersignalen • eet precies wat bij jou past • proef elke hap en stop met eten als je vol zit • schep niet te veel of te weinig op

15

7. Wees blij dat je een meisje bent

“

Ik ben bang dat mijn dochter zich zorgen maakt over haar lichaam, terwijl ze nog ervan zou moeten genieten dat ze jong is. Wat kan ik doen?

”

8. Celebritycultuur

V V

De manier waarop mijn dochter over zichzelf “denkt wordt sterk bepaald door de beelden van

perfectie die ze in de media ziet en de foto's van beroemdheden waar ze tegen opkijkt. Hoe help ik haar een gezonde kijk hierop te houden?

”

Het voelt vaak alsof alles dat we voor voor onze dochters doen, wordt ondermijnd door de celebritycultuur.

A

Veel moeders maken zich zorgen dat hun dochter op steeds jongere leeftijd al problemen hebben met hun lichaam. Het probleem is dat meiden steeds vroeger in aanraking komen met mode, trends en muziek, waardoor ze zich druk kunnen gaan maken over hun eigen lichaamsvorm en lengte. Probeer je niet te veel zorgen te maken. Dit hoort bij het volwassen worden, maar zorg ervoor dat je dochter ook andere dingen heeft waarbij ze zich goed over haarzelf kan voelen. Ga het gesprek niet uit de weg over haar lichaam en hoe prachtig het is. Wijs haar op alle dingen die ze kan doen met haar lichaam, zoals sporten en dansen. Je kunt haar laten zien hoe blij jij bent met haar lichaam en het feit dat je nog steeds met haar mag knuffelen. Het belangrijkste is toch om geen negatieve opmerkingen over je eigen lichaam te maken. Probeer zelfs nog een stap verder te gaan en positieve dingen over je lichaam te zeggen, over wat je met je lichaam kunt en waar je echt blij over bent. Als je naar de sportschool gaat of gaat trainen, maak dan een opmerking over hoeveel energie je daarvan krijgt.

16

A

Probeer met haar de humor ervan in te zien dat er zoveel mensen – stylisten, kappers, visagisten, fotografen, verlichtingstechnici, coupeuses en modeontwerpers – bezig zijn met het creëren van een look en dat het onderhouden van die look een fulltime baan is.

Probeer met haar het bespottelijke ervan in te zien wat er dit seizoen allemaal aan musthaves wordt voorgeschreven en hoe we allemaal lachen om wat vorig jaar in was. Stijl wordt op die manier voor je dochter iets wat leuk kan zijn in plaats van iets noodzakelijks voor haar geluk. De De Dove Self Esteem workshops en boekjes zijn een uitstekende leidraad voor jongeren en kunnen worden gedownload via www.dove.com. Dit laat jongeren zien hoe beelden in tijdschriften worden gemaakt en geeft hun de mogelijkheid om zelf aan hun eigenwaarde te werken.

17

9. Steun van andere volwassenen Lieve moeders,

V

Mijn dochter kan heel erg geraakt worden “door de opmerkingen die opa & oma soms

maken. Ik hoorde dat ze tegen haar zeiden dat ze ‘gevuld’ was. Ik weet dat ze het niet vervelend bedoelen, maar het maakt mijn dochter wel onzeker over haar uiterlijk. Hoe kan ik dit bespreekbaar maken zonder er een nog groter probleem van te maken?

”

In dit geval doe je er waarschijnlijk goed aan als je eerst rustig met de volwassenen in kwestie gaat praten. Stel voor dat ze iets zeggen over hoe leuk ze het vinden dat ze verandert of dat ze helemaal geen opmerkingen maken. Tegelijkertijd kun je met je dochter lachen over de oubollige woorden die oma gebruikt voor borsten en heupen of vrouwelijke vormen krijgen. Daarmee haal je de angel eruit! Het kan ook een gesprek op gang brengen over hoe je dochter haar eigen lichaam ervaart. Als dat zo is, kun je haar stimuleren om te praten over de druk die ze voelt.

A

In het algemeen geldt: • If you make it an issue, it’s gonna be an issue. Hoe relaxter jij als moeder omgaat met je eigen lichaam, eten en de sociale druk, hoe minder je dochter er last van zal hebben. • Ga luchtig om met de vragen en ontwikkelingen die ontstaan in deze periode. Realiseer je dat het erbij hoort en dat iedereen dit meemaakt. Het komt en er is weer een moment dat het gaat. Neem niet alles even serieus en blijf ondertussen alert op de veranderingen zonder dat je dochter het idee krijgt dat je er bovenop zit. Zoek hierin een gezonde balans.

18

Je hoeft geen antwoord te hebben op alles of tegen te spreken wat ze over zichzelf zegt, zelfs als je het moeilijk vindt dat ze negatieve opmerkingen maakt over zichzelf. Je kunt haar gewoon aanhoren en dingen zeggen in de trant van “Dat is lastig” en dan kun je haar iets later met een glimlach aankijken en zeggen…

“het duurt niet lang meer voordat je zelf kunt zien hoe prachtig je bent”. Liefs, Vilna Vilna van Betten-Colsen, lifecoach, auteur “Lekker in je vel”, directeur Vilna.nl; Academy for Lifequality, waarvoor ze vele trainingen op gebied van zelfvertrouwen geeft.

“Iedereen is bestemd om te groeien en te bloeien om zo vanuit eigen kracht zijn/haar leven de gewenste kleur te geven. Daartoe heeft iedereen alles al in huis.” Vilna van Betten – Colsen. Lifecoach, directeur vanVilna.nl; Academy for lifequality, auteur van ‘Lekker in je vel’

19

Internationale adviesraad van het Dove Self-Esteem Fund

Maak kennis met de familie – verdere hulpmiddelen

De adviesraad van het DSEF wordt gevormd door mensen die zich inzetten voor het stimuleren van een positief lichaamsbeeld. De leden van de adviesraad begeleiden de ontwikkeling van DSEF-hulpmiddelen waar miljoenen jongeren profijt van hebben. Dit belangrijke werk ligt hen zeer dicht bij het hart en als blijk daarvan steken zij hierin ook uren die niet worden uitbetaald. We zijn er dankbaar voor dat zoveel geweldige mensen op deze manier willen meewerken.

De internationale adviesraad van het DSEF bestaat uit de volgende leden: Dr. Ann Kearney-Cooke VS, psychologe, workshoptrainer, auteur van Change Your Mind, Change Your Body Dr. Carla Rice Canada, hoogleraar vrouwenstudies en als adviserend klinisch psychologe verbonden aan het Women’s College Health Sciences Centre in Toronto Catherine Barry Ierland, schrijfster van korte verhalen en romans, waaronder ‘Skin Deep’, een roman over borstvergroting Chiho Kusaka Japan, tv-presentatrice en trainer zelfwaardering en loopbaanadviseur, vooral voor jonge meiden Jessica Weiner VS, internationale trainer zelfwaardering en auteur. Verschijnt regelmatig op tv en schrijft voor het meidenblad Seventeen Kaisu Fagan Verenigd Koninkrijk, Policy & Public Affairs Manager, Girlguiding UK Karishma Chugani Marokko, modeontwerpster, houdt zich bezig met kleding waarin schoonheid in soorten en maten centraal staat

20

Dr. Lucrecia Ramirez Colombia, psychiater en organisator van uitdagende modeshows Mirjam Bekker-Stoop Nederland, cause-related photographic exhibition producer Dr. Nancy Etcoff VS, psychologe, faculteitslid Harvard en auteur van Survival of the Prettiest – The Science of Beauty (in het Nederlands uitgegeven als ‘Het recht van de mooiste – de wetenschap van mooi en lelijk’) Rankin VK, ‘A’-list modefotograaf, medeoprichter van het tijdschrift Dazed & Confused, filmregisseur en verslaggever Sarah Lang VS, internationale speedskatester, workshoptrainer Dr. Susie Orbach VK, psychoanalytica, auteur van ‘Fat is a Feminist Issue’ (in het NL uitgegeven als Mooi vet is niet lelijk) en ‘Bodies’, voorzitter van www.any-body.org

Het Dove Self-Esteem programma wil met zijn campagne de volgende generatie helpen om een positief lichaamsbeeld op te bouwen, zodat deze jonge mensen alles uit zichzelf kunnen halen. Als onderdeel daarvan hebben we deze vraag & antwoordenboek ontwikkeld met een aantal interventiemiddelen gericht op lichaamsbeeld en eigenwaarde. Andere hulpmiddelen zijn te vinden op www.dove.com of te verkrijgen via de Dove Consumentenservice, bereikbaar op 0800-0991197.

Dove Self Esteem workshop, handboek voor LERAREN van meiden en jongens van 11-14

Een uitgebreid pakket voor een workshop van 90 minuten over lichaamsbeeld en eigenwaarde, inclusief een aantal vervolgoefeningen. Dit pakket bestaat uit een poster, een motiverende dvd en een powerpointpresentatie.

Dove Self Esteen vraag & antwoordenboek voor MOEDERS van meiden tussen de 11-16

Een handig vraag- en antwoordboekje om moeders van dochters te helpen bij het bespreekbaar maken van gevoelige onderwerpen op het terrein van lichaamsbeeld.

self-esteem workshop guide FOR TEACHERS Of GIRLS & BOYS

AGED 11± 14

Help young people build body confidence

self‑esteem activity guide FOR YOUTH LEADERS Of GIRLS AGED 10± 14

Help girls build body confidence

Dove Self Esteem werkboek voor MOEDERS & DOCHTERS tussen de 8-11

A Een werkboek om thuis te gebruiken en moeders en dochters te begeleiden in hun gesprekken over lichaamsbeeld en eigenwaarde.

self-esteem discussion guide FOR MOTHERS Of GIRLS AGED 11-16

Help girls build body confidence

Wiam Al-Ashgar Saoedi-Arabië, klinisch diëtiste, geeft onderricht in gezonde diëten Zara Hyde-Peters Verenigd Koninkrijk, voormalig internationaal atlete en lid van de UK Sport Board, CEO van British Triathlon

21

Andere materialen en inspiratiebronnen

Er zijn veel andere inspiratiebronnen en ondersteunende materialen die je kunt gebruiken bij het begeleiden van een positief lichaamsbeeld. Je zou een keuze kunnen maken uit onderstaande selectie.

Films

‘Trust’ (2010) Een film over de effecten van chatten via internet op een veertien jarig meisje Anna. Wanneer ze erachter komt dat haar chatmaatje Charlie niet is wie hij aanvankelijk zegt te zijn, ontstaat er een strijd om zaken weer goed te krijgen. Een strijd die het hele gezin dreigt te verscheuren... Met Liana Liberato, Clive Owen en Catherine Keener ‘Freaky Friday’ (2003) (USA:PG) Een overwerkte moeder en haar dochter kunnen niet zo goed met elkaar overweg. Als moeder en dochter switchen van lichaam, moeten ze gedurende één bizarre vrijdag elkaars leven overnemen. Met Jamie Lee Curtis en Lindsay Lohan in de hoofdrol. ‘Bend it Like Beckham’ (2002) (USA:PG-13) Een comedy over culturele verschillen en het niet zo nauw nemen met regels om je doel te bereiken. De dochter van een orthodoxe sikh zet zich af tegen de traditionele opvattingen van haar ouders en gaat met een voetbalteam naar Duitsland. Met een hoofdrol voor een jonge Keira Knightley.

‘Shrek’ (2001) (USA:PG) Een geweldige familiefilm. Een groene oger gaat op pad om de sprookjesfiguren die naar zijn moeras zijn verbannen door de sluwe Lord Farquaad weer weg te krijgen. Daarvoor moet hij prinses Fiona redden, die verrassend genoeg problemen heeft met haar uiterlijk... Animatiefilm met de stemmen van Mike Myers, Eddie Murphy en Cameron Diaz. ‘Grease’ (1978) Over verliefdheid, vriendschap en alles wat daar bij komt kijken. Danny van vakantie blijkt op school een stoere bink te zijn die bij de T-Birds hoort. En daarom heeft hij een bepaald imago hoog te houden. Sandy probeert vriendschap te sluiten met de populairste meiden van de school, de Pink Ladies. Maar door haar truttige voorkomen blijft zij een eenling. Een verandering is nodig. ‘The king’s speech’ (2011) Over schaamte, leiderschap en zelfvertrouwen. Koning George VI overwint zijn eigen tekortkomingen op een ontroerende indrukwekkende wijze. ‘The house Bunny’ (2008) Een komishe film over moed, doorzettingsvermogen en een geode focus. Shelley ontdekt haar ware identiteit en helpt daardoor onbewust anderen dat ook te doen.

22

Andere materialen en inspiratiebronnen

Eventueel

Loverboy’ (2005) Scholiere Denise is ontevreden met haar leven en als ze de 19-jarige charmante Michael tegenkomt lijkt haar verlangen naar luxe en romantiek vervuld te worden. Maar Michael investeert in haar uit eigen belang… met Monique van der Werff, Tara Elders en Dragan Bakema

Documentaires

‘America The Beautiful’ (2007) (Edited version USA:PG-13) Gaat over de Amerikaanse obsessie met schoonheid. De documentaire vertelt vooral het verhaal van een 12-jarig model dat in de mode-industrie opgroeit tot volwassene, maar gaat ook over plastische chirurgie, het idoliseren van beroemdheden, geairbrushde foto’s in advertenties en menselijke onzekerheden. ‘Beauty Mark’ (2008) Geeft een alarmerende, wanhopig stemmende en bij vlagen, humoristische kijk op de krachten die ten grondslag liggen aan onze perceptie van schoonheid, gezien door de ogen van psychotherapeute en voormalig toptriatleet Diane Israel. Ze vertelt haar eigen verhaal en interviewt ook andere topatleten, bodybuilders, modellen en tieners uit de stad over hun ervaringen met zelfbeeld.

Boeken

‘Zeven eigenschappen die jou succesvol maken’ van Sean Covey (2009) Stapsgewijs helpt Covey jongeren hun zelfbeeld te verbeteren, vriendschappen op te bouwen, groepsdruk te weerstaan, vastgestelde doelen te bereiken, op te kunnen schieten met ouders en nog veel meer. ‘Met een been op de stoep’ van Robin Skapelser (2011) Emma is een meisje als veel andere meisjes. Keurig opgevoed, vriendelijk, goed op school en netjes, heel erg netjes... misschien wel iets te netjes... Want wat als het opruimen van je slaapkamer langer duurt dan je wilt? Wat als het steeds langer gaat duren...? Wanneer gaat ‘willen’ over in ‘moeten’? Wat zou er met jou gebeuren als je van je hoofd van alles moet doen, maar wat je eigenlijk helemaal niet wilt doen? Emma gaat het gevecht aan met haar grootste angsten ‘Ik ben een topper’ van Mirjam Kaijer (2010 met CD) Niemand hoeft zich minder te voelen dan een ander en iedereen mag blij zijn met zichzelf. Daarom zullen tien toppers in dit boek belangrijke geheimen met jou delen. -dat je helemaal goed bent zoals je bent -dat dankbaar zijn en complimenten geven je gelukkig maakt -dat je fouten mag maken -dat iedereen talenten heeft en hoe je die kunt ontdekken -dat het onmogelijk is dat iedereen je aardig vindt Als je deze oude geheimen in je leven toepast, zal je leven een stuk makkelijker en leuker worden.

23

Andere materialen en inspiratiebronnen

‘Dat heb ik weer!’ –serie van Cary Slee – Over het leven van Britt en alle aspecten die horen bij haar ontwikkeling. Met blogs en supergrappige illustraties. ‘Hot or not” van Carry Slee (2008) Coco wil naast breaken met haar breakdancegroep Street Explosion niets liever dan model worden. Als haar beste vriend en breakmaatje Joel haar stiekem opgeeft voor een modellenwedstrijd, is ze superblij, maar slaat ook de paniek toe. Is ze eigenlijk wel knap genoeg om model te worden? Ze moet het opnemen tegen ervaren modellen, maar gelukkig heeft ze via internet de sexy en superlieve Boy ontmoet, die haar via de webcam coacht. Maar is Boy wel wie hij zegt dat hij is? En waarom wil hij Coco naakt voor de webcam laten dansen? Als Joel erachter komt dat Boy meerdere meisjes aan het lijntje houdt, zet hij alles op alles om Coco op tijd te waarschuwen. Lukt het hem om Coco op andere gedachten te brengen?

Songs / Muziek videos • • • • • • • • • • • • • • • •

Superwoman van Alicia Keys Born this way van lady GAGA All this time van Maria Mena I feel good van James brown I’ve got the power van Snap Man in the mirror van Michael Jackson You live, you learn van Alanis Morissette Break down that wall van Anouk It’s my life van No Doubt Unpretty van TLC Misfit van Amy Studd Who’s Laughing Now van Jessie J Ugly van the Sugababes Beautiful van Christina Aguilera Stupid Girl van Pink* The Fear van Lily Allen**

* Waarschuwing: sommige teksten en beelden zijn mogelijk niet geschikt voor jongeren ** Waarschuwing: op niet-bewerkte versies kan taal worden gezongen die mogelijk niet geschikt is voor jongeren

Partners van het Dove Self Esteem programma

24

Unilever Benelux 2012.

©

Alle rechten voorbehouden DOVE en het logo van dove zijn geregistreerde handelsmerken. Alle auteursrechten en andere intellectuele eigendomsrechten in alle teksten, beelden en andere materialen in het Dove Self Esteem vraag & antwoordenboek eigenwaarde zijn het eigendom van Unilever UK (en haar dochterondernemingen) of zijn hierin opgenomen met toestemming van de betreffende eigenaar. Het Dove Self Esteem werkboek wordt aangeboden voor educatieve doeleinden. U mag, uitsluitend voor educatieve doeleinden zoals hierboven genoemd, fragmenten afdrukken of kopiëren en verspreiden. Foto van Nancy Etcoff, met dank aan Al Carley. Het Dove werkboek eigenwaarde is een met toestemming van de auteurs aangepaste versie van een werkboek dat oorspronkelijk is ontwikkeld door Randell Bynum (een voormalig jongerenwelzijnswerker), Tonya Leslie (een voormalige onderwijzeres en auteur van verschillende boeken voor kinderen) en de Girl Scouts USA. Verdere input was afkomstig van Martin Staniforth en de adviesraad van het Dove Self-Esteem Fund (zie pagina 28).