Mesalazine
Uw behandelend maag-darm-leverarts heeft u verteld dat u in aanmerking komt voor een onderhoudsbehandeling met mesalazine in verband met een chronische ontstekingsziekte van de darm. In deze folder leest u informatie over de werking en bijwerkingen van dit geneesmiddel en de medische controles bij deze behandeling. De oorzaak van uw ontstekingsziekte van de darm is met medicijnen niet weg te nemen. Wel zijn er geneesmiddelen die uw aandoening in remissie kunnen houden, als het ware onderdrukken. Mesalazine Mesalazine is op de Nederlandse markt onder de volgende merknamen verkrijgbaar; Mesalazine (Asacol®, Pentasa®, Salofalk®), sulfalazine (Salazopyrine® en Mezavant). Het is op recept verkrijgbaar in klysma's, zetpillen, schuim voor gebruik in de anus, korrels (granulaat) en tabletten. Het werkingsmechanisme van mesalazine is nog niet geheel opgehelderd. Werking Het medicijn werkt ontstekingsremmend op de darmwand waar de aandoening zich bevindt en heeft daardoor een vooral lokale werking. Soms wordt het middel daardoor gegeven als zetpil, klysma en/of schuim bij ontstekingen van de endeldarm. Soms wordt het middel oraal gegeven en komt het middel vrij op de plaats waar de aandoening zich bevindt; bij de ziekte van Crohn in het gehele maag/darmkanaal. Bij Colitis Ulcerosa op het moment dat het middel in de dikke darm aankomt. Orale middelen hebben dan ook een beschermlaag dat “smelt” bij een bepaalde zuurtegraad waarna het werkzame mesalazine vrij komt. In de maag is de zuurtegraad anders dan in de dikke darm. De granulaatkorrels hebben een beschermlaag waar mesalazine in opgelost zit. De korrels verlaten samen met de ontlasting het lichaam. Patiënten met Colitis Ulcerosa hebben een verhoogde kans op het ontstaan van dikke darm en rectum kanker. Door het gebruik van mesalazine neemt de kans op het ontstaan van dikke darm en rectum kanker af. Mesalazine heeft in die zin een belangrijk beschermend effect. (bron: farmacotherapeutisch kompas, 2011)
Gebruik
Tabletten of granulaat (korrels)
De tablet of het granulaat doorslikken met een half glas water, zonder erop te kauwen!! De beschermende laag blijft op die manier intact, deze mag pas oplossen op de aangedane plaats waar de ziekte actief is. De Pentasa korrels kunt u ook vooraf op wat voedsel strooien, zoals yoghurt. Pentasa tabletten kunt u vooraf in een paar minuten in een glas of lepel water of andere drank uiteen laten vallen. Let er wel op dat u alle „korreltjes' die zo ontstaan inneemt en dat u er niet op kauwt. Scheur het zakje waarin de korrels verpakt zijn open bij de stippellijn. De korrels op de achterkant van de tong uitstrooien om te voorkomen dat ze tussen de tanden gaan zitten. In zijn geheel doorslikken met water of andere drank. U mag de tablet ook breken.
Zetpillen
Zorg ervoor dat uw endeldarm leeg is voordat u de zetpil inbrengt. Probeer vooraf naar de toilet te gaan. Breng de zetpil in de anus. Het maakt daarbij niet zoveel uit of u de zetpil met de punt naar voren of met de stompe kant naar voren inbrengt. Als u zetpil met een beetje water bevochtigt, kunt u deze wat makkelijker inbrengen. Als u de zetpil binnen tien minuten verliest, omdat u naar het toilet moet, kunt u een nieuwe inbrengen.
Klysma
Laat de klysma voor u hem toedient op lichaamstemperatuur komen, bijvoorbeeld in een lauwwarm waterbadje. Zorg ervoor dat uw endeldarm leeg is voordat u de klysma inbrengt. Dus ga vooraf naar het toilet. Ga op de linkerzij liggen, omdat in deze houding de vloeistof goed doordringt in de darmen. Houd uw onderste been gestrekt en het bovenste gebogen. Schud de klysma goed. Breng de tuit van het klysma voorzichtig in de anus. Knijp de fles zo veel mogelijk leeg en trek deze weer uit de anus. Houd de fles ingedrukt als u hem terugtrekt. Hiermee voorkomt u
dat de vloeistof weer terugvloeit in de fles. Er blijft altijd een beetje vloeistof achter in de verpakking. Dit is normaal, de ingebrachte hoeveelheid is voldoende voor de werking. Rol op uw buik en blijf ongeveer vijf minuten zo liggen om te voorkomen dat de vloeistof er weer uit komt.
Schuim
Zorg ervoor dat uw endeldarm leeg is voordat u de schuim inbrengt. Ga vooraf naar het toilet. Draai de dop op de top van de spuitbus tot het halfronde gaatje onderaan overeenkomt met de tuit. De spuitbus is nu klaar voor gebruik Plaats uw wijsvinger op de top van de dop en draai de spuitbus om. Denk er alstublieft aan dat de spuitbus alleen goed kan werken als de pomp naar beneden wijst. Breng de applicator zo ver mogelijk in het rectum. De beste manier om dit te doen is om één voet op een stoel of bankje plaatsen. Druk de knop volledig in en laat de knop daarna langzaam los. Voor een tweede toediening moet u nog een keer op de dop drukken en weer langzaam loslaten. Wacht nog 10 - 15 seconden voordat u de applicator verwijdert omdat de schuim een klein beetje uitzet en anders uit de applicator zal druppelen. Na het toedienen van de schuim, dient u de applicator van de spuitbus afnemen en deze als huisvuil verwijderen in het meegeleverde plastic zakje. Gebruik een nieuwe applicator voor een volgende toediening.
Wanneer gebruiken? Om maagklachten te voorkomen kunt u de tabletten of korrels het beste tijdens of direct na de maaltijd innemen. Breng de zetpillen verdeeld over de dag in. Probeer in elk geval een zetpil voor de nacht in te brengen. Hij kan dan lang in de darm blijven en op die manier langer doorwerken.
Dien de klysma‟s of het schuim verdeeld over de dag toe. Probeer in elk geval een klysma of schuimtoediening ‟s avonds toe te dienen. Het medicijn kan dan de hele nacht in de darm blijven en op die manier lang doorwerken. Mogelijke bijwerkingen De belangrijkste bijwerkingen van mesalazine zijn: Prikkelend gevoel in de anus bij zetpil of klysma gebruik Maagdarmklachten, zoals buikpijn, gebrek aan eetlust, diarree, winderigheid, misselijkheid en braken. Zeer zelden kunt u last krijgen van zuurbranden. Bij tabletten of granulaat heeft u hier minder last van als u ze inneemt tijdens of net na een maaltijd. Door de dosering langzaam te verhogen is de kans op deze bijwerkingen ook kleiner. In zeldzame gevallen kan er ernstige diarree optreden of kunnen bestaande diarreeklachten verergeren. Als deze klachten gepaard gaan met kramp, plotselinge buikpijn, bloederige diarree en soms koorts, hoofdpijn en huiduitslag kan sprake zijn van een ernstige overgevoeligheid. Neem dan direct contact op met uw arts. U mag mesalazine en soortgelijke medicijnen dan niet meer gebruiken. Stemmingsklachten Hoofdpijn. (Raadpleeg uw arts als u hier last van blijft houden) Huiduitslag Beschadiging van de nieren die blijvend kan zijn. De kans op deze bijwerking is hoger na langdurig gebruik. Als u dit medicijn langere tijd gebruikt zal uw arts daarom de werking van de nieren regelmatig controleren. Leverfunctiestoornissen Waarschuw altijd uw maag-darm-leverarts bij het optreden van bovengenoemde verschijnselen of andere lichamelijke veranderingen tijdens de behandeling. Controles Om eventuele stoornissen in de werking van de lever en nieren in een vroeg stadium te ontdekken, laat uw maag-darm-leverarts regelmatig uw bloed onderzoeken..
Aanvullende informatie Mesalazine kan de werking van sintromitis of acenocumerol doen versterken. Meldt het gebruik aan de trombose dienst. De werking van furosemide en spironolacton zou kunnen worden verminderd. U kunt alles eten wat uw darmen verdragen. Let op met het gebruik van laxantia, de werkzame stof heeft dan sneller het lichaam verlaten en mist de lokale werking op het slijmvlies van de darm. Bij mesalazine zijn geen beperkingen voor autorijden en het gebruik van alcohol, hoewel overmatig alcohol de gezondheid schaadt. Effect op vruchtbaarheid, zwangerschap en borstvoeding Uit onderzoek is gebleken dat mesalazine geen nadelige effecten heeft op vruchtbaarheid en zwangerschap. In een dosering tot twee gram per dag kan een zwangere mesalazine veilig gebruiken. Het wordt al jarenlang gebruikt door zwangere vrouwen zonder nadelige gevolgen voor het kind. Overleg met uw arts als u een hogere dosering moet gebruiken. Wilt u borstvoeding geven, overleg dan met uw arts. Mesalazine komt in de moedermelk terecht. Gaat u wel borstvoeding geven dan zal de arts extra controleren op bijwerkingen bij de baby, zoals diarree Tot slot Als u nog vragen heeft, neem dan gerust contact op met de verpleegkundig specialist maag-darm-leverziekten of uw maag-darmleverarts. Secretariaat Maag-darm-leverziekten 013-4655636 of Verpleegkundig specialist MDL 06-16041529 e-mail
[email protected]
