Schrijfcoaching (enkel 2e semester) Gedurende een traject van 12 weken begeleid je leerlingen van de 2e of 3e graad ASO of de 3e graad BSO met een achterstand in productieve taalvaardigheid. De begeleiding gebeurt zowel van op afstand (via taken) als via een aantal contactmomenten. Zelf ben je een moedertaalspreker Nederlands of behaalde je een equivalent niveau. Bij de begeleiding heb je oog voor syntaxis en grammatica en beheers je perfect de Nederlandse spellingsregels. Tevens volg je ter voorbereiding van dit project een verplichte infosessie en workshop. Flink wat leerlingen uit de derde graad in Nederlandstalige Brusselse scholen kampen met een achterstand in productieve taalvaardigheid, in dit stadium van hun schoolloopbaan voornamelijk schriftelijk. Deze achterstand manifesteert zich op diverse terreinen naargelang het onderwijstype. Bijvoorbeeld in onderzoekende schrijfopdrachten die een voorloper zijn van zelfstandig omgaan met academische taal of in functionele taken die passen in het beroepsprofiel van de afstudeerrichting. Hoewel deze jongeren veelal met vrucht 2/3 van hun middelbare schoolloopbaan achter de rug hebben, blijven ze onvoldoende schrijfvaardig. Hun taalproductie wordt gekenmerkt door talrijke spel- en formuleringsfouten, fouten tegen schrijfconventies of veroorzaakt door interferentie van andere talen maar ook talrijke hardnekkige fouten waarvoor de schrijfhulp terug moet grijpen naar leerstof die geen deel uitmaakt van de leerinhouden van de 3de graad. Wij willen deze taalachterstand inductief lerend aanpakken, in het verlengde van de taalontwikkelende didactiek van de scholengroep. Onze scholen voorzien voor taalzwakke leerlingen verschillende vormen van ondersteuning op het vlak van schrijfvaardigheid, steeds binnen het curriculum en in het kader van een doorgedreven vorm van revisieonderwijs bij schrijven (schrijfportfolio; coaching van schriftelijke taaltaken in het kader van onderzoekscompetenties of vakkenoverschrijdende opdrachten zoals de geïntegreerde proef). De leerlingen die een inhaalslag schrijfvaardigheid nodig hebben, willen wij faciliteiten aanbieden om alsnog op verzelfstandigde basis het niveau schrijfvaardigheid te behalen dat verwacht wordt in hun startcompetenties hoger onderwijs of hun beroepscompetenties. Het aanbod situeert zich binnen het curriculum, voor de leerlingen BSO binnen (extra begeleide) uren Nederlands, voor de leerlingen
ASO binnen een flexibel leertraject van vakoverschrijdende schrijftaakcorrectie. Het project wil leerlingen vaardig maken in de revisie van wat ze schrijven, ongeacht of hun sociaal netwerk of thuisomgeving hen daarbij sturing kunnen geven. Leerlingen uit afstudeerrichtingen krijgen bovendien een extra kans om begeleid aan beroepsgericht schrijven te werken. Dergelijk leertraject is gebaat bij individuele coaching door schrijfcoaches. Doelgroep: 2e en 3e graad ASO, 3e graad TSO en/of BSO: • •
GO! Atheneum de Toverfluit : leerlingen 2de graad ASO of leerlingen 3e graad BSO (5 Kantoor/Verkoop) KA Anderlecht: leerlingen 3de graad ASO
Binnen de lessen Nederlands (2u) in OLC of computerklas. Aantal leerlingen hangt af van de klasgrootte; het kan afhankelijk van de groep schrijfcoaches ook om een selectie gaan gericht op leerwinst. Werkvorm is normaliter 1 op 2 (BSO) of 1 op 3 (ASO). Takenpakket van de student: Deelnemende studenten/cursisten krijgen een omkadering om in functie van hun stage meerdere leerlingen individueel te coachen in diverse leercontexten. De coaching bestaat uit: •
•
• •
gerichte feedback op schrijfopdrachten die leerlingen 3de graad SO maken in het kader van vakoverschrijdende taalontwikkeling, zoals stageverslagen in BSO; OC-dossiers in ASO en, ruimer, functionele taken Nederlands. het bedenken van en feedback geven op oefeningen die de leerling moet helpen om een hardnekkig schrijfprobleem dat zich in diens taken manifesteert “just in time” aan te pakken; de leerling helpen revisie van teksten efficiënt te plannen; de leerling de ambitie bijbrengen om storende fouten uit taalproductie te verwijderen (taalnorm)
De coaching wordt doelbewust verzorgd langs diverse kanalen van studiebegeleiding, zowel vanop afstand als face to face, die gebruikelijk zijn in een academische studie of in beroepsvervolmaking. o De contacten met de leerlingen verlopen hoofdzakelijk per mail of toegang tot leerplatform (met taalcoach in CC).
o Bij de opstart en tussendoor vinden persoonlijke contacten plaats tussen de schrijfcoach en de leerling(en), tijdens een lessenblok schrijfvaardigheid op school. o Daarnaast creëren we een forum om de coaches van elkaar te laten leren en met elkaar en ons te overleggen. Verwachtingen tav de schrijfcoaches: • •
• •
• • • • • • • • •
De schrijfcoach is voldoende taalvaardig om leerlingen te coachen in hun schrijfvaardigheid De schrijfcoach komt naar een voorbereidende workshop, die zowel een vooropleiding schrijfdidactiek bezorgt als informatie om hem/haar wegwijs te maken in de school en het project. De schrijfcoach is bereid om minimum 2 leerlingen gedurende 1 semester te coachen in hun leerproces schrijfvaardigheid. De schrijfcoach neemt halverwege deel aan een “coach de coach”-sessie waar knelpunten besproken worden, tips gedeeld en waar de manier van werken geëvalueerd wordt. een lesvoorbereiding maken voor hun contacturen tekstrevisie; een gepaste en respectvolle omgang met de begeleide leerlingen nastreven; deelnemen aan de creatieve uitwisseling met andere stagiairs; gepast omgaan met feedback; een professionele houding aannemen t.o.v. medecoaches en begeleiders van de stageplek; Standaardnederlands hanteren, zowel in de schriftelijke als mondelinge communicatie; afspraken naleven; verantwoordelijkheidszin tonen; hun motivatie om aan het project deel te nemen kunnen uiten.
Meerwaarde voor de student: Kansen Leraren in opleiding: o Krijgen in een kleinschalige setting zicht op een professionele verbeterpraktijk en daarbij gepaste didactiek o Krijgen vuistregels mee over hoe en wat verbeteren; o Leren een schrijfdossier aanleggen voor revisie en evaluatie van functionele schrijfvaardigheid met een beperkt groepje leerlingen
o Sturen processen aan die de leerling in staat stellen zijn/haar taalnorm bij te stellen naar een vlot, correct, schriftelijk Standaardnederlands Doelen: Leraren die taalontwikkelend schrijfvaardigheid begeleiden: leren werken met diagnostiek van schrijfproblematiek op basis van scorewijzers (vervat in een schrijfprofiel): o bepalen van werkpunten/prioriteiten o opsporen van niet beheerste elementen van taalkennis om mee te nemen in inductief leren • bieden taalondersteuning aan leerlingen bij vakoverschrijdende schriftelijke taaltaken • kunnen differentiëren op kleine schaal; • geven als schrijfcoach gerichte feedback bij schrijffouten en kunnen de juiste keuze maken tussen (1) directe verbetertips of suggesties en (2) indirecte feedback die leerlingen op weg zet naar een oplossingsweg •
Locatie van de stage: •
GO! Atheneum Toverfluit, Molenbeek Campus Toverfluit Toverfluitstraat 19-21 1080 Sint-Jans-Molenbeek Tel: 02/411 77 07 www.campustoverfluit.be
•
KA Anderlecht Sint Guidostraat 73 1070 Anderlecht Tel: 02 522 71 12 www.kaa.vgc.be
Vereiste voorkennis:
Moedertaalspreker Nederlands of niveau C2 ERK (near native speaker) Interesse voor de Brusselse, meertalige context Masterdiploma in Taal- en Letterkunde of (tekstintensieve) Cultuur- en Maatschappijwetenschappen Bijzondere kansen worden geboden aan werkstudenten!
Rapportering: Je rapportering omvat:
•
• •
•
•
een samenhangend dossier over de voorbereiding en uitwerking van jouw Schrijfcoach-project. Je neemt reflecties op en de door jou aangewende strategieën; een logboek met de planning van je stage en je tijdsbesteding; een presentatie voor het mondeling examen waarin je je project voorstelt en waarbij je een aantal didactische principes voor je doelgroep opsomt en toelicht aan de hand van concrete voorbeelden; kritische beschouwingen van jouw ervaringen in het kader van deze verbredende oefenstage (oa mogelijkheden en knelpunten, winwinsituatie); kopie van de stageovereenkomsten.
Links of literatuur over het project: •
•
• • • •
Gert Rijlaarsdam & Martine Braaksma, ‘Schrijven en leren schrijven. Niet zelf doen maar observeren hoe anderen het doen’, Levende Talen Magazine 2004/3, 17-21 Carien Bakker & Theun Meestringa, ‘Schrijftaken die het denken bevorderen (1-3’), NVOX 2005. http://www.slo.nl/organisatie/inDeMedia/2005/schrijftakena.pdf/ http://www.slo.nl/organisatie/inDeMedia/2005/schrijftakenb.pdf/ http://www.slo.nl/organisatie/inDeMedia/2005/schrijftaken3.pdf/ Marleen Kieft en Gert Rijlaarsdam, ‘Leren, schrijven en schrijfstrategieën’, Vonk, jaargang 35 (2005-2006) Martine Braaksma en Gert Rijlaarsdam, ‘Schrijven en leren schrijven’, Vonk, jaargang 40 (2010-2011)
Praktische afspraken en data: Geschat aantal uren (thuis): Ongeveer 12u per student: • Verbetering/voorbereiding feedbackverslagje met tips • Communicatie via e-mail Geschat aantal uren uitvoering (contacturen): Ongeveer 14u, deelname aan 7 sessies waarvan: • 1 introductieseminarie (week 1: 2 lesuren (50 minuten) voorafgaand aan de stage, verzorgd door de projectleider en de school: o Molenbeek: intro op donderdag 5 februari, lesuren 2 & 3: 9.15u-11u, onthaal vanaf 9u. o Anderlecht: intro op dinsdag 10 februari, lesuren 4 & 5: 10.50u-12.30u, onthaal vanaf 10.30u.
5 schrijfcoachings op school (weken 2, 4, 6, 8 & 10: contacturen = 2 lesuren, korte nabespreking); • 1 tussentijds reflectieoverleg (week 7 of 8) verzorgd door de projectleider en de stagementor. Samen 14 lesuren van 50 minuten. •
Projectdagen: dinsdag (VM of NM) en donderdag (VM) •
GO! Atheneum Toverfluit: 2 keuzemogelijkhedeni o Dinsdagnamiddag (lesuren 7 & 8 = 14.40u-16.20u): 5B o Donderdagvoormiddag (lesuren 2 & 3 = 9.15u-10.55u): 4A
•
KA Anderlecht: dinsdagvoormiddag, lesuren 4 & 5 (10.50u12.30u): 5Aii
De kalender met taken voor afstandsbegeleiding wordt opgemaakt in overleg met school bij aanvang van het project. Molenbeek: 2e semester/12 weken Voor 5B (5 Kantoor/Verkoop) Aantal te begeleiden taken: 4 o Een klachtenbrief o Stageverslag** (** mogelijk wordt 1 van de stageverslagen vervangen door een andere taak) o Powerpointpresentatie (i.k.v. vakkenoverschrijdende tentamenopdracht) o Stageverslag (ander luik, klemtoon op persoonlijke ervaringen) Voor 4A: Aantal te begeleiden taken: 4, waaronder o Recensie o Leesdossier o Samenvattende of schematiserende taak •
• • • • • •
Week 1: Introductie (wschl. lesweek voor krokus)* *De schrijfcoaches krijgen een brief ter kennismaking als proefschrijftekst Week 2: contactuur met lln. na kennismakingstaak Week 3: taak 1 (afstandsbegeleiding) Week 4: contactuur met lln. (revisie taak 1 + oef) Week 5: taak 2 (afstandsbegeleiding) Week 6: contactuur met lln. (revisie taak 2 + oef) Week 7: taak 3 (afstandsbegeleiding) + “Coach de coach”: gezamenlijk feedbackmoment
• • • • •
Week 8: contactuur met lln. (evt. lees-, luister- en kijkpanel betreffende taak 3) Week 9: taak 4 (afstandsbegeleiding bij opdracht) Week 10: contactuur met lln. Week 11: taak 4 (afstandsbegeleiding) Week 12: “schrijfdiëten” (+slotsessie)
Anderlecht: 2e semester/12 weken Zelfde opeenvolging face to face en contacturen Aantal te begeleiden taken: 4 o een recensie o een zakelijke brief (type nader te bepalen) o het samenvatten van een tekst (met gedifferentieerd in te zetten tekststructuren) o een Powerpointpresentatie (in het kader van de OC's) •
• • • • • • • • • • •
Week 1: Introductie (wschl. lesweek voor krokus)* *De schrijfcoaches krijgen een brief ter kennismaking als proefschrijftekst Week 2: contactuur met lln. na kennismakingstaak Week 3: taak 1 (afstandsbegeleiding) Week 4: contactuur met lln. Week 5: (afstandsbegeleiding) Week 6: contactuur met lln. Week 7: (afstandsbegeleiding) + “Coach de coach”: gezamenlijk feedbackmoment Week 8: contactuur met lln. Week 9: (afstandsbegeleiding) Week 10: contactuur met lln. (+ lees-, luister- en kijkpanel) Week 11: (afstandsbegeleiding) Week 12: “schrijfdiëten” (+slotsessie)
Contactpersonen en mentoren: •
Dhr. Frank Delaere Pedagogisch begeleider taalbeleid SO Scholengroep Brussel en begeleider talenbeleid SGR Brussel GSM: 0486/46 98 17
[email protected] [email protected]
•
Dhr. Frank Van Rompaey Begeleider talenbeleid SGR Brussel GSM: 0475/31 63 18
[email protected] [email protected]
•
Kaat Cockx, taalcoördinator & leerkracht Nederlands 3de graad, GO! Atheneum Toverfluit
[email protected]
•
An De Smedt, taalcoördinator en leerkracht Nederlands 2de en 3de graad KA Anderlecht
[email protected]
Contact verloopt steeds via de projectleiders en eveneens, na instap, via de taalcoördinator van de betreffende school. Alle deelnemers verwerven dan eveneens toegang tot de projectmap op Smartschool. i
De taalcoördinator (en, voor 5B, de leerkracht Nederlands), mw. Kaat Cockx is – net zoals de pedagogisch begeleider – steeds aanwezig en lesvrij, zowel op dinsdag tijdens lesuur 6, als op donderdag gedurende de projectlessen, voor overleg en hulpvragen vooraf en voor projectbegeleiding. ii De taalcoördinator en leerkracht Nederlands, mw. An De Smedt, is – net zoals de pedagogisch begeleider en/of projectbegeleider – steeds aanwezig en lesvrij tijdens lesuur 3 (9.50u-10.40u) voor overleg en hulpvragen vooraf, en uiteraard tijdens de projectlessen.
