Schoon en Mooi Water, Natuurlijk! Schieland en de Krimpenerwaard
Stem 18 maart
Water Natuurlijk Verkiezingsprogramma Rotterdam, december 2014
Op 18 Maart 2015 naar de stembus voor het Hoogheemraadschap Schieland en de Krimpenerwaard Waarom is het belangrijk om op Water Natuurlijk te stemmen? Water Natuurlijk is de groene waterschapspartij met hart voor blauw. Wij zijn een onafhankelijke organisatie, die met steun van de Provinciale Milieufederaties, Natuurmonumenten, Sportvisserij Nederland en vele andere organisaties opkomt voor veilig, schoon en natuurlijk ingericht water en dat de basis vormt voor een gezonde natuur en leefomgeving. Water Natuurlijk staat voor duurzaam integraal waterbeheer, zowel van het zichtbare oppervlaktewater als van het grondwater. Dit is essentieel voor het in stand houden van het polderlandschap van Schieland en de Krimpenerwaard. De noodzaak daartoe zal verder toenemen door de klimaatverandering. Ons polderlandschap, maar ook onze steden moeten klimaatbestendig worden nu en in de toekomst. Wij steunen groene (burger)initiatieven die bijdragen aan goed water beheer, zoals dakakkers, stadslandbouw,, aanleg van natuurlijke oevers en waterpleinen. Deze initiatieven willen wij stimuleren en ook belonen. Water Natuurlijk wil een waterschap dat er voor zorgt dat Schieland en de Krimpenerwaard voor toekomstige generaties een aantrekkelijke plaats blijft om te wonen, te werken en te recreëren en dat er in ruime mate natuurwaarden aanwezig zijn. Dit betekent dat wij de belangen van economie, natuur, milieu, landschap, recreatie, cultuurhistorisch erfgoed, landbouw, wonen en werken met elkaar in verband en in evenwicht brengen. Water Natuurlijk staat ook voor een kostenbewust waterschap. Uitvoering van taken dient plaats te vinden tegen maatschappelijk aanvaardbare kosten met een goede verdeling van die kosten over de gebruikers en vervuilers van waterdiensten.
Wat kunt u van Water Natuurlijk verwachten? Water Natuurlijk voor Klimaatactieve Stad Door klimaatverandering zullen regenbuien niet alleen frequenter voorkomen, maar zullen vooral in hevigheid toenemen. Hiervoor moet de stad klimaatbestendig worden ingericht, zodat wateroverlast voorkomen wordt. Daar gaat Water Natuurlijk hard aan werken. Water Natuurlijk wil, dat het waterschap samen met de gemeenten en de provincie werkt aan een klimaatbestendige ruimtelijke ordening. Het Waterschap moet daartoe al vanaf het begin bij de planvorming betrokken worden. De waterpleinen, natuurvriendelijk oevers die in de afgelopen periode in Rotterdam zijn aangelegd zijn daar goede voorbeelden van. Water Natuurlijk zal zich er voor inzetten, dat maatregelen worden genomen om wateroverlast tegen te gaan door vergroting van de berging van extreme neerslag en door het beperken van het verharde oppervlak. Verder kunnen er in het buitengebied natuurlijke klimaatbuffers worden gevormd, voor opvangen van water in natuurgebieden. Water Natuurlijk wil burgers en het bedrijfsleven door financiële prikkels stimuleren om het verhard oppervlak van hun terreinen en tuinen te beperken. De actie "Tegel eruit, Plantje erin" is een goed voorbeeld van het betrekken van de burgers bij het oplossen van minder verharding van het oppervlak, zodat regenwater in de grond kan worden opgevangen. Deze aanpak zal breder vervolg moeten krijgen. Regenwater moet zo weinig mogelijk via het vuilwaterriool afgevoerd worden. Ook het aanleggen van groene daken, dakakkers en stadslandbouw zijn maatregel waar wij voor staan, groen houdt het water (langer) vast waardoor er minder snel overstroming optreedt. Vergroenen van de bebouwde omgeving draagt niet alleen bij aan de oplossing van de wateroverlast, maar geeft ook voeding aan het grondwater en zorgt voor een gezonder en aantrekkelijker stad. Het helpt ook om hittestress in de zomer te voorkomen.
Water Natuurlijk voor Gezond Water Ecologisch gezond en helder water daar staat Water Natuurlijk voor. Oppervlaktewater waar de natuur profijt van heeft en waar we nu en in de toekomst zorgeloos in kunnen spelen, zwemmen, vissen en verblijven, grondwater waar we zonder problemen drinkwater van kunnen maken. De waterkwaliteit in Schieland en de Krimpenerwaard laat vaak te wensen over. Overmaat aan voedingsstoffen, alsmede bestrijdingsmiddelen, weekmakers, hormoonverstorende stoffen en ongezuiverd rioolwater horen er niet in het oppervlakte water thuis. Zwemmen is niet altijd zonder risico. Veel water is ecologisch ongezond: troebel vanwege de algengroei of bedekt door kroosdeken. Door overbemesting tieren ondergedoken waterplanten welig. Daar waar de overgang tussen water en land kunstmatig en abrupt is, is oeverbegroeiing slechts spaarzaam aanwezig en hebben dieren weinig kans aan land te komen. De biodiversiteit is hierdoor vaak laag. Verbeteringen vragen de komende jaren om veel inspanningen zowel van de inwoners en gebruikers zelf als van het waterschap.
Daarom wil Water Natuurlijk: •
• • • •
•
de water kwaliteit verbeteren in veel bezochte recreatiewateren zoals de Rotte en de Bleiswijkse zoom en zwemwater locaties, de Kralingseplas in Rotterdam en Krimpenerhout in Krimpen aan den IJssel moeten in de zomer geen last hebben van blauwalgen een verbod van bestrijdingsmiddelen die zeer schadelijk zijn voor een natuurlijk functionerend watersysteem, zoals neo-nicotino•den. overbemesting in de nabijheid van kwetsbare wateren terugdringen. behandeling en zuivering van medicijnresten en hormonen bij de bron aanpakken. Tevens moet worden ingezet op voorlichting en op innovatieve zuiveringsmethoden aan de bron. de aanleg van natuurvriendelijke oevers en een maaibeheer, dat de biodiversiteit verhoogt. Burgers kunnen hierbij direct betrokken worden, zoals is gebeurd bij de aanleg van een natuurvriendelijke oever in de Essenburgsingel in Rotterdam. Waar mogelijk flexibel peilbeheer in natuurgebieden. Variatie in de waterstand en plas-drasgebieden zijn goed voor de biodiversiteit en hiermee kan zo veel mogelijk gebiedseigen water binnen gehouden worden. Recyclen van afvalwater glastuinbouwbedrijven. In de afgelopen periode is de bouw gestart van een zuiveringsinstallatie voor het afvalwater van glastuinbouwbedrijven tot nieuw gietwater voor deze bedrijven.
•
afkoppelen van de regenwaterafvoer van het riool. Hierdoor kunnen de zuiveringsvoorzieningen rendabeler werken. Water Natuurlijk wil daarom een directe impuls geven aan het afkoppelen in bebouwd gebied.
Water Natuurlijk streeft naar concrete verbeteringen door samen te werken met de agrarische sector, bedrijven, gemeenten en burgers en inzet van innovatieve maatregelen en gemeentelijke waterplannen. De landbouw zal zelf ook op zoek moeten naar een bedrijfsvoering die minder afhankelijk zijn van kunstmatig lage waterpeilen en die minder vervuilend zijn. Landbouw zal de negatieve invloed op water en ecologie moeten verminderen. Water Natuurlijk wil meewerken aan een gezonde toekomstbestendige landbouw zonder milieubelastende stoffen en afgestemd op ecologisch gewenste flexibele peilen.
Water Natuurlijk Duurzamer Voor Water Natuurlijk is duurzaam en maatschappelijk verantwoord handelen vanzelfsprekend. Waterschappen kunnen vanuit verschillende rollen een voorbeeldfunctie vervullen: als overheid, bedrijf, werkgever en gebiedspartner. Water Natuurlijk maakt zich sterk om de duurzaamheidsdoelen in concrete maatregelen om te zetten en uit te voeren. Water Natuurlijk wil oplossingen waarbij de kringloop van water, energie en grondstoffen zo veel mogelijk gesloten wordt. Het Waterschap moet een voorbeeldfunctie vervullen op het gebied van duurzaam energieverbruik. Water Natuurlijk streeft naar energie-neutrale waterschappen. Concreet zet Water Natuurlijk in op: • • • • • •
circulaire economie: terugwinnen van energie (biogas) en grondstoffen (fosfaat, cellulose, etc.) uit afvalwater. geen gebruik van schadelijke bestrijdingsmiddelen op eigen terrein. energie besparen door efficiënte bemaling in het watersysteem Windenergie op eigen terrein waar dat mogelijk is Waar mogelijk zonne-energie toe passen 100% duurzaam inkopen, .
Door energiereductie en eigen energieproductie draagt het waterschap bij aan de klimaatdoelstellingen. •
Water Natuurlijk Huis van de Vis Water Natuurlijk wil vispassages en natuurvriendelijke oevers aanleggen zodat vissen ongehinderd weer in gebieden kunnen komen om te paaien en voor nakomelingen zorgen. Wij willen dat bedreigde soorten zoals paling en stekelbaars weer een toekomst hebben. In de afgelopen periode is al een goede start gemaakt met de ‘vispasseerbaarheid’ van gemalen.
Water Natuurlijk Veilig! Water Natuurlijk staat voor waterschappen die onze veiligheid garanderen en zowel wateroverlast als droogte weten te voorkomen. Onze dijken en kades moeten betrouwbaar zijn en goed worden onderhouden. Veiligheid gaat volgens ons heel goed samen met een mooi landschap en met natuur. Door water de ruimte te geven op plaatsen waar dat kan en het zo lang mogelijk bovenstrooms vast te houden, nemen we de toenemende druk op lager gelegen gebieden weg. Minder met steen en beton, meer met groen. Veiligheid behoort tot de primaire taken van het waterschap. In navolging van de Deltacommissie gaan wij ook uit van de noodzaak van doorgaande dijkversterking in de toekomst. Daarbij gelden voor ons de volgende accenten: • • • •
wij streven naar een goede landschappelijke inpassing van de dijkversterkingsprojecten; wij willen zoveel mogelijk gebruik maken van natuurlijke processen: zoals het aanleggen van vooroevers met rietlanden en het gebruik van natuurlijke erosiebestendige vegetatie; wij willen waar mogelijk geleidelijk evolueren naar inherent stabiele dijken; wij willen bijdragen aan een goede afstemming van dijken, infrastructuur, hoogwaterroutes en kwetsbare functies, zodat in geval van calamiteiten de polders fysiek en communicatief toegankelijk blijven;
Daarnaast streven we naar een optimalisatie van enerzijds de natuurlijke waarden en anderzijds het recreatieve gebruik van de dijken met de volgende insteek: • •
een natuur- en recreatievriendelijk afwerking van de buitentaluds van de dijken mogelijk maken van doorgaande recreatieve routes langs de dijken.
Water Natuurlijk Mooier Water De waterschappen spelen een grote rol bij de inrichting van onze ruimte. Water is al eeuwen de dominante factor in de vorming van het Nederlandse landschap. De belangen van een mooi en beleefbaar landschap spelen vaak een ondergeschikte rol. De klimaatverandering dwingt de waterschappen tot flexibeler waterbeheer en hiermee flinke ingrepen in het landschap. Dijkverzwaringen, ingrepen in oude landschappen en het onder water zetten van land kunnen bedreigend zijn voor kwetsbare zaken als natuur en cultuurhistorisch erfgoed. Landschapelijke waarde! Wanneer het landschap nadrukkelijker in de besluitvorming wordt meegenomen, kunnen we ons landschap mooier maken, met meer natuur en behoud van cultuurhistorische waarden en elementen als oude dijken en waterlopen en verkavelingspatronen. Het landschap kan hierbij op een verantwoorde manier worden ontsloten voor verschillende vormen van recreatie. Met bijvoorbeeld doorgaande fietspaden en wandelroutes, het toegankelijk maken van water en oevers voor wandelen, vissen, spelen en varen en het tegengaan van de verrommeling van ons landschap. Water Natuurlijk wil dat het waterschap zich inzet voor natuurlijk waterbeheer en de beleefbaarheid van het landschap. Water Natuurlijk staat hierbij voor schoon en natuurlijk ingericht water voor iedereen. We willen kunnen genieten van fraaie watersystemen, natuurrijke oevers en van goed in stand gehouden cultuurhistorische elementen in een mooi landschap. We willen ruimte en rust en sport- en recreatiemogelijkheden vinden op of rond het water. Aandachtsgebieden voor Schieland en de Krimpenerwaard voor de landschappelijke waarden zijn: • •
De Krimpenerwaard. Dit gebied is zeer waardevol, omdat het een van de laatste restveengebieden in Nederland is. Behoud van dit unieke veengebied heeft hoge prioriteit en moet met de sector samen worden opgepakt. De Rotte: de rivier die Rotterdam zijn naam geeft verdient het om meer aandacht te krijgen. Zowel in als buiten de stad moet deze rivier het waard zijn om ervan te genieten. Door de Rotte te betrekken met de omgeving eromheen kunnen de waarden elkaar versterken.
Concreet zetten wij in op: •
slim combineren van functies:vergroting van natuurgebieden voor waterberging draagt bij aan recreatie mogelijkheden.
• •
• •
aantrekkelijk maken van waterkeringen en natuurlijke oevers waarbij we proactieve opstelling van het waterschap in het overleg met provincies, gemeenten en andere betrokkenen. Vroegtijdig aan tafel schuiven schept mogelijkheden om water in te passen in de planvorming en behoud van landschappelijke waarde drijvend vuil, blauwalgen, kroos moeten direct worden aangepakt. betrekken van burgers zodat inwoners zich zelf verantwoordelijk gaan voelen voor hun leefomgeving.
Water Natuurlijk biedt meer waar(de) voor je geld Rechtvaardig en betaalbaar natuur- en recreatievriendelijk waterbeheer, daar staat Water Natuurlijk voor. Kosten en baten voor mens, milieu en natuur, duurzaam in balans is verstandig voor nu en later. Dat levert veel op, zoals een mooi, toegankelijk waterlandschap dichtbij huis. Dit heeft naast belevingswaarde ook een economische meerwaarde. Water Natuurlijk staat voor betaalbaar water voor iedereen, maar ook voor zinvol investeren in de toekomst. Daar betalen we immers (waterschaps)belasting voor. Door een efficiënte aanpak bij het verzamelen van afvalwater (riolering) en de zuivering (rioolwaterzuiveringsinstallaties) kunnen we kosten besparen. Water Natuurlijk wil daarom het waterschap, gemeenten en drinkwaterbedrijven stimuleren om nog verdergaand samen te werken. Belangrijk is het uitgangspunt dat de vervuiler betaalt. Daar waar kosten voor gemaakt worden, moet er ook voor betaald worden. De waterschappen hebben de laatste jaren extra taken opgelegd gekregen. Stijging van de waterschapslasten was hiervan het onvermijdelijke gevolg. Water Natuurlijk wil zich inzetten voor het beperken van de lastenstijging en de kosten plaatsen daar waar ze thuis horen. • •
Herijking van het belastingstelsel van de waterschapslasten om vervuiling aan de bron te voorkomen en een eerlijker verdeling van lasten te verkrijgen. Kwijtscheldingsbeleid waterschapsbelasting. Water Natuurlijk is voor kwijtschelding van waterschapsbelasting voor minima die hiervoor in aanmerking komen.
Water Natuurlijk Samenwerken aan Waterbeheer Resultaten bereik je alleen als er voldoende draagvlak is. Bekendheid van het waterschap en wat het doet en waarom, is onontbeerlijk. Plannen in een vroeg stadium bij de burgers brengen zodat ze kunnen meedenken en meebeslissen, vergroot de kans van slagen. Gebruik als waterschap de kennis die er onder de mensen leeft en nodig ze uit om, waar mogelijk, actief mee te doen. De bewoners van het waterschap kunnen zelf een steentje bijdragen aan de problemen van wateroverlast en waterkwaliteit, maar ze realiseren zich dit vaak niet of weten simpelweg niet hoe. Schoon regenwater hoeft niet altijd naar het riool. Verharding van tuinen, parkeervakken en achterpaden vergroot de kans op wateroverlast en kan leiden tot riooloverstort. Beter is om klinkers in halfopen verband, grastegels, grind of schelpen toe te passen. Zink en koper bij daken, goten en regenpijpen zou zoveel mogelijk beperkt moeten worden. Water moet zo lang mogelijk vastgehouden worden. Uit het voorgaand blijkt dat voorlichting naar de burger noodzakelijk is. Voorlichting op gemeentelijk niveau is ook noodzakelijk: Vroeg aanwezig zijn in een bouwproject geeft mogelijkheden om te sturen. Niet alleen via de watertoets, maar ook op het gebied van materiaalgebruik, afwatering van percelen, bestrating, aanleg van groene daken, aanleg en inrichting van waterpartijen, opvangen van water als buffer etc. liggen veel keuzes die kunnen bijdragen aan een betere waterhuishouding. Projectontwikkelaars, architecten, aannemers, kortom de “bouwers” moeten meer bewust gemaakt worden om “watervriendelijk” te gaan bouwen. •
•
•
Communicatie met burgers en belangengroepen moet meer in de vorm van een dialoog plaatsvinden, het waterschap moet beter in contact komen met burgers en belangengroepen. Het verhogen van waterbewustzijn bij de burgers is belangrijk. Wij zijn allemaal waterbeheerders. Onderwijs - Water Natuurlijk wil in de komende planperiode bereiken dat jongeren de basale begrippen al op de lagere school aangereikt krijgen. Waterbeheer moet onderdeel van het lespakket zijn. Zolang dit niet het geval is ligt er een taak voor het waterschap om te proberen dit met lesbrieven te compenseren. In het voortgezet onderwijs moet dit verder uitgebouwd worden en moet ook het bestuurlijke aspect aan bod komen. Bewoners die nieuw ons land binnen komen, moeten ook bekend worden gemaakt met de waterschappen. Bij gemeenten speelt de beleving van water in de woon- en werkomgeving een belangrijke rol. Bij waterschappen ligt de nadruk meer op de functionaliteit van water. Wij streven naar goede samenwerking tussen gemeente en waterschap waardoor de aspecten van belevingen functionaliteit beter kunnen worden geïntegreerd in de planvorming.
