Schoolondersteuningsprofiel Format voor het Samenwerkingsverband Eindhoven en omgeving. 1. Inleiding. Inhoudsopgave schoolondersteuningsprofiel

Schoolondersteuningsprofiel Format voor het Samenwerkingsverband Eindhoven en omgeving Inhoudsopgave schoolondersteuningsprofiel 1. Inleiding 2. Algemene gegevens 2.1 Contactgegevens 2.2 Onderwijsvisie/schoolconcept 2.3 Kengetallen leerlingenpopulatie huidig schooljaar en de afgelopen 3 schooljaren 3. Basisondersteuning 3.1 Basiskwaliteit van het onderwijs 3.2 Planmatig werken 3.3 Preventieve en licht curatieve interventies 3.4 Onderwijs-ondersteuningsstructuur 4. Extra ondersteuning: Onderwijsarrangementen voor leerlingen met specifieke onderwijsbehoeften 4.1 Leer- en ontwikkelingsondersteuning 4.2 Fysiek medische ondersteuning 4.3 Sociaal-emotioneel en gedragsondersteuning 4.4 Ondersteuning in de thuissituatie 5. Randvoorwaarden 6. Conclusies en ambities

1. Inleiding In het schoolondersteuningsprofiel (SOP) van onze school beschrijven wij de grenzen van onze mogelijkheden om kinderen te begeleiden in hun ontwikkeling. Aan de hand van dit SOP bezien wij of er voldoende mogelijkheden zijn voor een kansrijke situatie voor kinderen met een speciale onderwijsbehoefte, maar eigenlijk voor alle kinderen die op onze school worden aangemeld. Het SOP is tot stand gekomen op initiatief van directie en IB-er en in overleg met het team. Uiteindelijk heeft ook de MR er advies op gegeven. Voor zover de school niet kan voldoen aan de onderwijsbehoefte van een leerling kunnen er ook ambities uit gedestilleerd worden voor verdere schoolontwikkeling. Functie:  Toelating van leerlingen op school: Het geeft verheldering in hoeverre de onderwijsbehoefte van een leerling past bij de mogelijkheden van de school.  Communicatie: Het schoolondersteuningsprofiel is de basis voor de communicatie met ouders. Op basis van het profiel kan uitgelegd worden wat de school wel of niet voor hun kind kan betekenen. Als ouders hun kind aanmelden bij de school, dient het ondersteuningsprofiel als basis voor de afweging of een school de onderwijsondersteuning kan bieden waaraan het kind behoefte heeft. Het ondersteuningsprofiel zal vrijwel nooit direct en eenduidig een antwoord bieden op die (éne) vraag; ieder kind en iedere situatie is uniek. Toch zal het ondersteuningsprofiel helpen om een beargumenteerde afweging te maken.  Professionalisering: Het ondersteuningsprofiel ondersteunt het professionaliseringsbeleid van de school. Mede op basis van dit document kan bepaald worden welke competenties leerkrachten moeten beheersen om onderwijs en ondersteuning te verzorgen zoals de school heeft omschreven. Het ondersteuningsprofiel kan ambities van de school in kaart brengen als het gaat om extra ondersteuningsmogelijkheden. Deze ambities kunnen worden meegenomen in het schoolplan en zijn medebepalend voor het professionaliseringsbeleid.

Pagina 1 Schoolondersteuningsprofiel basisschool De Schakel, Best

Tot stand gekomen: Het schoolondersteuningsprofiel is opgesteld door de directie, interne begeleiders/zorgcoördinator, leerkrachten en eventueel andere medewerkers. De medezeggenschapsraad heeft adviesrecht bij de vaststelling. Vervolgens stelt het bevoegd gezag het ondersteuningsprofiel van de school vast, minstens eenmaal in de vier jaar.


2 Algemene gegevens 2.1 Contactgegevens Schooladres: Johannes Vermeerstraat 21 5684 AT Best 0499-3757 [email protected] Directeur: Henk Langeler [email protected] Interne begeleiders\: Yvonne van der Linden [email protected] Schoolbestuur: Stichting Best Onderwijs Postbus 275 5680 AG Best 0499-376120 Samenwerkingsverband Eindhoven e.o. (3007) Raad van Toezicht : Jan Fransen, Arie Hoevenaars, Maartje Dolkemade, Ingrid van den Broek, Angelique Noordhoek, Andre Knippenbergh

2.2 Onderwijsvisie/ 2.2 Onderwijsvisie/schoolconcept Basisschool De Schakel is een school die middenin de wijk staat en volop in beweging is. Van een ‘standaard’school met jaargroepen met een standaard programma zijn we geëvolueerd naar een school met geïntegreerd zaakvakkenonderwijs. Op deze transformatie is de stap gekomen te groeien naar een OGOschool. Met name door de aandacht voor het positieve pedagogische klimaat zijn we in staat om kinderen met een specifieke hulpvraag op te vangen. Voorwaarde is daarbij dat het kind zich ‘lekker moet blijven voelen’. Dat beschouwen wij als voorwaarde voor ontwikkeling. Kernwaarden voor onze school: Betrokken Kwalitatief Zelfverzekerd Ondernemend Doelgericht Vanuit deze kernwaarden geven wij vorm aan ons onderwijs. OGO onderwijs kenmerkt zich door betekenisvolle activiteiten, die georganiseerd zijn rondom een thema. Op de Schakel werken we dan ook aan een curriculum dat kerndoelendekkend is en vervat is in 20 thema’s gebaseerd op ‘Alles in 1’. Dit is een geïntegreerde werkwijze, die 13 vakken vervangt door de kerndoelen anders te organiseren. Alleen rekenen en gymnastiek zijn ‘losse’ vakken, niet of veel minder, gerelateerd aan het thema dat aan de orde is. Een ander kenmerk van de OGO school is dat kinderen samenwerken en op zoek gaan naar informatie uit de ‘echte wereld’. Daarvan wordt veelvuldig gebruik gemaakt. Het taalonderwijs is voor de onderdelen ‘grammatica’ en ‘spelling’ ondergebracht in een leerlijn die de kinderen individueel of in kleine groepjes middels een portfolio doorlopen. De leerkracht geeft instructie op het onderdeel waaraan de kinderen op dat moment bezig zijn. Daarnaast zijn er, zoveel mogelijk zelfcorrigerende, leermiddelen die tegemoetkomen aan de verschillende leerstijlen van de kinderen.


2.3 Kengetallen leerlingenpopulatie huidig schooljaar en de afgelopen 3 schooljaren schooljaren Het leerlingenaantal en gewichten op teldatum 1 oktober. Totaal aantal leerlingen 78 70 70

2011 2012 2013

Schooljaar

REC indicatie

Aantal in ZAT besproken

2010/ 2011 2011/2012 2012/2013

9 9 6

5 8 5

Gewicht 0,3 3 2 2

Geplaatst in speciaal (basis) onderwijs 0 0 0

Gewicht 1,2 2 6 4

Teruggeplaatst uit speciaal (basis) onderwijs 0 0 0

Verwezen naar SO 0 1* 0

1* op verzoek ouders, REC 4 akkoord, geen contact met school geweest Schooljaar

REC indicatie

Met LGF

Capaciteiten <80

Gehoorproblemen (solo apparatuur)

Dyslexie, enkelvoudig, met dyslexieverklaring

2010/ 2011 2011/2012 2012/2013

9 9 6

3 3 2

3 3 2

2 2 1

7 7 6

Uitstroomgegevens van de leerlingen De 17 leerlingen van groep 8 (schooljaar 2010/2011) kregen onderstaand advies: Richting LWOO

4

VMBO-BK VMBO T

3

VMBO TH / HAVO

2

HAVO / VWO

4

VWO

4


De 11 leerlingen van groep 8 (schooljaar 2011/2012) kregen onderstaand advies: Richting LWOO VMBO-BK

1

VMBO T

1

VMBO TH / HAVO HAVO

7

HAVO / VWO VWO

2

De 6 leerlingen van groep 8 (schooljaar 2012/2013) kregen onderstaand advies: Richting

VMBO BL VMBO-BK

1

VMBO T

2

VMBO TH / HAVO HAVO

2

HAVO / VWO VWO

1


3 Basisondersteuning 3.1 Basiskwaliteit van het onderwijs

Rapport Onderzoek in het kader van het vierjaarlijkse bezoek | Basisschool De Schakel| 2 oktober 2012 (meest recent) Kwaliteit De inspectie concludeert dat de kwaliteit van het onderwijs op basisschool De Schakel op de onderzochte onderdelen geheel op orde is. Uit het onderzoek is gebleken dat de school op die gebieden geen tekortkomingen kent. Om die reden wordt het reeds aan de school toegekende basisarrangement gehandhaafd. De bevindingen zullen worden betrokken bij de eerstvolgende risicoanalyse, waarbij opnieuw de vraag aan de orde is of het toezichtarrangement eventueel moet worden aangepast. Naleving De inspectie concludeert tevens dat er geen tekortkomingen zijn in de naleving van de wettelijke voorschriften die zijn gecontroleerd. Volledig rapport te downloaden via www.OWinsp.nl . Toezichthistorie 23-11-2012: Basistoezicht 16-11-2011: Basistoezicht 14-09-2010: Basistoezicht


3.2 Basiskwaliteit van het onderwijs

        

   

Leerkrachten verkennen en benoemen de onderwijsbehoeften van leerlingen o.a. door observaties, gesprekken en het analyseren van toetsen en leggen deze vast in Parnassys. Leerkrachten bekijken en bespreken de wisselwerking tussen de leerling, de leerkracht, de groep en de leerstof om de onderwijsbehoeften te begrijpen en daarop af te stemmen, Leerkrachten reflecteren op hun eigen rol en het effect van hun gedrag op het gedrag van leerlingen, ouders, collega’s. Leerkrachten zijn zich bewust van de grote invloed die zij op de ontwikkeling van hun leerlingen hebben. Alle teamleden zoeken, benoemen en benutten de sterke kanten en interesses van de leerlingen, de leerkrachten, de ouders en het schoolteam. Leerkrachten werken samen met hun leerlingen. Ze betrekken hen bij de analyse, formuleren samen doelen en benutten de ideeën en oplossingen van leerlingen. Leerkrachten werken samen met ouders. Ze betrekken hen als ervaringsdeskundige en partner bij de analyse van de situatie en het bedenken en uitvoeren van de aanpak Leerkrachten ontwerpen op basis van de observaties en gesprekken met ouders een onderwijsaanbod voor de leerling. Leerkrachten benoemen hoge, reële SMARTI-doelen voor de lange (einde schooljaar) en voor de korte (tussendoelen) termijn. Deze doelen worden gecommuniceerd en geëvalueerd met leerlingen, ouders en collega’s. Leerkrachten werken met een groepsplan waarin ze de doelen en de aanpak voor de groep, subgroepen en mogelijk een individuele leerling beschrijven. Leerkrachten bespreken minstens drie keer per jaar hun vragen betreffende het opstellen, uitvoeren en realiseren van hun groepsplannen met de intern begeleider. De onderwijs- en begeleidingsstructuur is voor eenieder duidelijk. Er zijn heldere afspraken over wie wat doet, waarom, waar, hoe en wanneer. Alle teamleden zijn open naar collega’s, leerlingen en ouders over het werk dat gedaan wordt of is. Motieven en opvattingen worden daarbij inzichtelijk gemaakt


3.2 Planmatig werken De standaarden uit het toezichtskader van de inspectie hebben twee functies: a. Ze dienen als uitgangspunt om te beschrijven hoe het planmatig werken op school is georganiseerd. b. Ze dienen genoemd te worden in het schoolondersteuningsprofiel. Dat kan door te verwijzen naar een recent inspectierapport, maar ook door de standaarden te hanteren als een instrument voor zelfevaluatie. (zie ook hoofdstuk 6)

3.3 Preventie en lichte curatieve interventies  Vroegtijdige signalering van leer-, opgroei- en opvoedproblemen in samenwerking met CJG We proberen zo vroeg mogelijk te signaleren. Hiervoor gebruiken we “Handleiding Signaleringsschema” vanuit Beste Betsy. Hierin staat duidelijk beschreven wie, waar en wanneer signaleert. We hebben korte lijnen met onze partners van CJG (via IZAT en ZAT). Leerkrachten signaleren, IB-er brengt het signaal in (IZAT of ZAT) en waar verdere aanpak bepaald wordt.  De zorg voor een veilig schoolklimaat Schooljaar 2013 - 2014 doorloopt het personeel van De Schakel een traject met de organisatie Fides weerbaarheidstraining. Het traject behelst ook een ouderavond teneinde de ouders ‘dezelfde taal’ te laten spreken als de school. De doelstelling is dat leerlingen zich aantoonbaar veilig voelen school. Vanuit Parnassys wordt 1x per 3 jaar een leerlingtevredenheidspeiling gehouden. De eerste keer zal deze vorm voorjaar 2014 worden gehouden. De school heeft inzicht in de veiligheidsbeleving van leerlingen en in de incidenten die zich voordoen. Op groepsniveau voeren we klassengesprekken a.d.h.v. actuele situaties. We creëren ruimte voor pedagogische gesprekken tussen leerling en leerkracht/intern begeleider. De school heeft een veiligheidsbeleid gericht op het voorkomen en afhandelen van incidenten. De school beschikt over een veiligheidsplan. Incidenten worden beschreven in Parnassys. Ouders worden altijd betrokken. Het personeel zorgt ervoor dat de leerlingen op een respectvolle manier met elkaar en anderen omgaan. In navolging van onze visie zorgt het team dat de schoolregels worden nageleefd. We tonen voorbeeldgedrag. Het personeel gaat vertrouwelijk om met informatie over elkaar, leerlingen en ouders. In het begin van het schooljaar voeren we kennismakingsgesprekken met ouders waarin we afstemmen wat het kind nodig heeft om zich veilig te voelen op school.  Een aanbod voor leerlingen met dyslexie of dyscalculie De school verwerkt de richtlijnen van het dyslexieprotocol in de thema’s en projecten. De school onderhoudt contacten met de gecertificeerde onderzoeksbureaus m.b.t. de behandeling van kinderen met dyslexie. Er wordt tijd gemaakt om met kinderen te werken aan hun acceptatieproces (indien nodig). Doordat we werken met een portfolio kunnen we eenvoudig aansluiten op de leerbehoefte van kinderen. In de nabije toekomst zullen we ook rekenen op deze wijze trachten vorm te geven. Schooljaar 2013 2014 is de start van dit traject, waarin enkele leerkrachten zich gaan orienteren op de referentieniveaus voor rekenen, voor zover voorhanden. 

Een afgestemd aanbod voor leerlingen met meer of minder dan gemiddelde intelligentie. In overleg met de ouders wordt een pakket geformuleerd aan de hand waarvan gewerkt zal gaan worden. In de meeste gevallen zal worden gewerkt met een Ontwikkelingsprofiel (OP) Alle kinderen volgen zo lang mogelijk het gewone onderwijsprogramma uit de onderwijsmethodes die de school gebruikt. Deze methodes geven handvatten/mogelijkheden om te differentiëren, voor leerlingen die meer of minder dan gemiddeld intelligent zijn. Voor leerlingen die minder of meer dan gemiddeld intelligent zijn heeft de school enkele aangepaste remediërende of uitdagende methodes en/of software.  (ortho) Pedagogische en/of (ortho) didactische programma’s en methodieken die gericht zijn op sociale veiligheid en het voorkomen van gedragsproblemen We werken vanuit de werkwijze van Fides.


 Een protocol voor medische handelingen Er is een vastgesteld protocol voor medisch handelen.

3.4 School-ondersteuningsstructuur De volgende deskundigheid is er in het gebouw aanwezig of is op afroep beschikbaar: (schooljaar 213-2014) Orthopedagoog: deze is in dienst van de Stichting en is op afroep beschikbaar voor de scholen. Er is 1 intern begeleiders werkzaam, ook de directeur is gecertificeerd als IB-er Er is 1 bevoegde onderwijsassistente, ingezet als begeleidster LGF leerlingen. Deze OA is gedetacheerd vanuit het KDV Er is 1 leerkracht Master SEN Special Needs in opleiding Gemiddelde groepsgrootte en formatie: Op onze school is er dit schooljaar, 2013-2014, sprake van een gemiddelde groepsgrootte van 18 leerlingen, verdeeld over 4 combinatiegroepen. De samenstelling van het team: 8 groepsleerkrachten waarvan 1 personen ook IB taken heeft en 2 personen ook bouwcoördinator taken hebben 1 onderwijsassistente (2 ochtenden) 1 conciërge 1 administratief medewerkster (3 uren per week) 1 directeur Samenstelling groepen: We werken in de groepen 1 t/m 8 heterogene combinatiegroepen. Groep 1-2 Groep 3-4 Groep 5-6 Groep 7-8. In de praktijk: Voor elke groep staan maximaal 2 leerkrachten, die voor elkaar ook zaken als BAPO en ouderschapsverlof opvangen. In alle groepen zijn stagiaires van Pabo De Kempel,waarvan in De professionals die van buiten de school direct beschikbaar voor ondersteuningsaanbod zijn: - Orthopedagoog - Ambulant begeleiders (REC-scholen) - Schoolverpleegkundige (GGD) - Maatschappelijk werk (via ZAT en IZAT) - Leerplicht, op basis van ZAT en incidenteel contact. - Politie, de wijkbrigadier neemt deel aan clusteroverleg scholen in Naastenbest en aan ZAT. Bovendien bezoekt hij alle scholen minimaal maandelijks.


4

Extra ondersteuning: ondersteuningsarrangementen voor leerlingen met specifieke onderwijsbehoeften

4.1 leer- en ontwikkelingsondersteuning: hebben betrekking op leer- en ontwikkelingshulpvragen, leerachterstand en ontwikkelingsvoorsprong. Huidige situatie: wat doen/ kunnen we al? De school heeft een aanpak voor leerlingen die extra sturing, ondersteuning nodig hebben om tot leren te komen of die dat gedurende hun ontwikkeling nodig hebben. Binnen de manier van werken, met portfolio’s voor de leerlingen, kunnen we veel verschillen opvangen.

Invulling: Deskundigheid We hebben opgeleide IB’ers die in de loop van de tijd kennis en ervaring hebben opgedaan met kinderen die speciale onderwijsbehoeften hebben. Hun expertise wordt ingezet in de vorm van begeleiding en coaching van kinderen en leerkrachten. Aandacht en tijd/ voorzieningen Zolang er middelen beschikbaar blijven is de school in staat zorgbegeleiding in kleine groepjes of één op één te geven. Dit wordt gedaan door de groepsleerkracht, de IB’er, de onderwijsassistent of de (tijdelijke) ondersteuner. Gebouw Het hele schoolgebouw wordt benut. In alle ruimtes wordt met groepjes kinderen gewerkt waarbij het toezicht vaak de belemmerende factor is.

Ambitie: wat willen we veranderen/verbeteren? - we willen meer samenwerken met de SBO scholen om nog adequater hulp te kunnen bieden

Samenwerking De school werkt samen met ambulante begeleiders van diverse scholen. Invulling We willen hier middelen vanuit WSNS voor ontvangen.

- rustige werkplekken/time out plek realiseren

Een passend schoolgebouw. Daar bedoelen we een gebouw met extra beschikbare ruimtes voor kinderen die rustig (prikkelarm) kunnen werken.

- groepen clusteren, meerdere leerkrachten verantwoordelijk voor een cluster

Een combinatie van leerkrachten en onderwijsassistenten voor een grotere groep kinderen. De indeling in groepen (denk ook aan de peuters van de dagopvang) is dit schooljaar punt van discussie) Elk jaar maken we een analyse van de aard van de problematiek die ons belemmert om tot optimale invulling van ons onderwijs te komen. Op basis daarvan gaan we ons scholingsaanbod, gezamenlijk of individueel, afstemmen..

- scholing aan de hand van probleemanalyse


4.2 Werkhouding; heeft betrekking op hulp- en ondersteuningsvragen die voornamelijk te maken hebben met concentratie, motivatie en taakgerichtheid. Dit is het ‘veld’ waarin we willen groeien, temeer daar het zeer waarschijnlijk het terrein is dat binnen Passend Onderwijs het meeste van ons zal gaan vergen. We staan op het standpunt dat er achter de problematiek een oorzaak ligt, een conflict ‘op macht’ beslechten helpt niet voor de langere termijn. Vanuit de pedagogische relatie met de leerling gaan we op zoek naar die diepere oorzaak. Hierbij zullen we regelmatig een beroep doen op begeleiders van buitenaf. Huidige situatie: wat doen/ kunnen we al We werken met specifieke aanpakken zoals: - Time-timers - Eigen werkplekken (in de groep) - Koptelefoons - Beloningssystemen - Dagschema’s

Invulling Deskundigheid In de afgelopen jaren is er ervaring opgedaan met kinderen die problemen hebben op dit gebied. Aandacht en tijd/ voorzieningen In de meeste gevallen is een leerkracht in staat kinderen in de groep te begeleiden. Wanneer er een dieper liggend probleem onder ligt heeft er ook een ambulant begeleider of een orthopedagoog of de IB’er of een collega naar gekeken en zijn er kindspecifieke afspraken gemaakt. Gebouw Dit vindt zoveel mogelijk plaats in de groep.

Ambitie: wat willen we veranderen/ verbeteren? We willen meer differentiëren in de werkvormen waardoor de concentratie en taakgerichtheid vergroten, dit alles gebaseerd op meervoudige intelligentie.

Samenwerking We werken hierbij samen met elkaar, de IB’er, ouders en of externen. Invulling Leerkracht hebben kennis over diverse werkvormen en zetten deze in.


4.2 Fysiek en medische ondersteuning: hebben betrekking op hulp- en ondersteuningsvragen van gehoor, gezicht, spraak en/of taal, motoriek en/of fysieke belemmeringen. Huidige situatie: wat doen/ kunnen we al? Invulling We hebben nog weinig ervaring met kinderen met Deskundigheid Zal ter sprake komen als zich een dergelijke casus een fysieke handicap, een tijdelijke handicap, aandient. bijvoorbeeld een been in het gips, is geen probleem. Het gebouw telt slechts een etage en is rolstoelvriendelijk ingericht. Enkele kinderen met hoorproblemen (solo apparatuur) hebben we wel adequaat kunnen helpen.

Ambitie: wat willen we veranderen/ verbeteren? - Het is op dit moment lastig om aan te geven waar we extra kennis voor nodig hebben. Dat dient zich aan op het moment dat er van ons gevraagd gaat worden om met deze specifieke aanpassingen om te gaan.

Aandacht en tijd/ voorzieningen Dit wordt ingepast in de dag. Er kunnen zijn ondersteunende materialen geleend worden.

Samenwerking We werken in voorkomend geval samen met ouders en met ambulant begeleiders REC 3. Wat hebben we hiervoor nodig? - Wanneer de problematieken groter worden waarbij er meer aanpassingen aan het gebouw en of het groepslokaal nodig gaan zijn hebben we daarvoor de middelen nodig om dat te realiseren. Voor een specifieke aandoening hebben we goede informatieverstrekking van professionals aan de groepsleerkracht en eventueel scholing nodig voor de benodigde kennis om met deze kinderen om te gaan. En om de andere kinderen er op de juiste manier mee vertrouwd te raken.


4.3 Sociaal- emotioneel en gedragsondersteuning: hebben betrekking op hulp- en ondersteuningsvragen op het gebied van sociaal- emotionele ontwikkeling en gedrag. Bijvoorbeeld (faal)angst, teruggetrokkenheid, weerbaarheid, groepspositie, maken en houden van vrienden, empathisch vermogen. Gedragshulpvragen kunnen betrekking hebben op allerlei vormen van waarneembaar naar buiten gericht of naar het individu gericht gedrag. Huidige situatie: wat doen/kunnen we al? Invulling: Alle leerkrachten werken structureel met de aanpak Deskundigheid: van Fides. De school biedt structureel aandacht aan We hebben veel aandacht voor kinderen met sociaalde sociaal emotionele ontwikkeling van kinderen. emotionele aansturingbehoefte. Onze populatie leert ons met veel verschillende We passen de werkwijze van Fides toe en hebben sociaal-emotionele gedragingen om te gaan. veel aandacht voor pedagogische gesprekken met kinderen. Speerpunt is om onze kinderen om te leren gaan met verschillen en respect te hebben voor elkaar. Niet ieder kind ontvangt dezelfde benadering. Aandacht en tijd/voorzieningen De leerkracht of IB-er kan één op één met een leerling werken die extra oefening nodig heeft in verkennen van situaties om ermee om te leren gaan. Gebouw Er zijn hiervoor geen specifieke aanpassingen aanwezig, alle ruimtes , ook die van de kinderopvang, worden ingezet. Samenwerking De school werkt samen met de ambulant begeleider wanneer kinderen een rugzak hebben toegekend gekregen. Anders wordt er gebruik gemaakt van de opgedane ervaring van de afgelopen jaren. Ambitie: wat willen we veranderen/verbeteren? Bovenstaande richt zich voornamelijk op die kinderen die sociaal emotioneel aandacht nodig hebben. Wanneer we het hebben over externaliserend gedrag wordt het al wat moeilijker. Daar hebben we meer kennis en inzicht voor nodig. Een leerkracht heeft een open en kindgerichte houding nodig en moet vertrouwen naar het kind uitstralen.

Wat hebben we hiervoor nodig? Een time out ruimte die aangepast is voor dit doel


4.4 Ondersteuning in de thuissituatie: gaat om hulp- en ondersteuningsvragen die voornamelijk te maken hebben met de thuis- of gezinssituatie van het kind. Bijvoorbeeld verwaarlozing, overbescherming etc. Huidige situatie: wat doen/ kunnen we al Invulling Ouders zijn een belangrijke informatiebron voor ons. Daarom vinden we een goede afstemming/ samenwerking met ouders noodzakelijk We nemen deel aan het ZAT en het IZAT. Hier zijn meerdere instanties bij aangesloten zoals politie, buurtwerk, andere IB’ers, GGD, maatschappelijk werk, leerplicht etc. We krijgen signalen van de leerkracht (school is vaak vindplaats) en gaan in overleg (leerkracht, IB en directie) bekijken welke vervolgstappen er nodig zijn. Indien nodig schakelen we een externe (instantie) in. Dit schooljaar hebben we voor het eerst gebruik gemaakt van ‘kennismakingsgesprekken’, waarin de ouder vertelt over de thuis- en opvoedingssituatie. Dit is voor ons een grote bron van informatie geweest. Signalen melden we in Zorg voor Jeugd Ambitie: wat willen we veranderen/ verbeteren? We willen het educatief partnerschap met ouders vergroten.

Deskundigheid We hebben goede contacten met externe instanties. School heeft korte lijnen met hulpverleners

Aandacht en tijd/ voorzieningen Een keer per 6 weken zijn er IZAT en ZAT bijeenkomsten. Hier kunnen we onze casussen inbrengen en wordt een plan van aanpak afgesproken. Gebouw NVT Samenwerking als genoemd

Wat hebben we hiervoor nodig? We halen ouders vaker de school in, betrekken ze bij meer activiteiten en willen op 1 lijn komen wat betreft aanpak tussen thuis en school Met name van de aanpak van Fides hebben we verwachtingen, als we dezelfde taal spreken is de kans groter dat we op dit terrein vorderingen maken. Ook dit is overigens een terrein waarin de school op zoek is naar de grenzen van het haalbare, in hoeverre hebben we invloed op de thuissituatie van onze leerlingen. Steeds vaker wordt een Multi Disciplinair Overleg georganiseerd. Vaak op initiatief van de IB-er.


Onze basishouding is dat wij open willen staan voor het opnemen van alle kinderen die een beroep doen op onze school. Anderzijds moeten wij erkennen dat we nog niet zover zijn dat we alle kinderen adequaat, aangepast onderwijs kunnen bieden. Daarvoor moeten wij onze grenzen aangeven. Dat is moeilijk omdat de relatie leerling – leerkracht en de relatie leerling – groep per jaar kan verschillen. Dit zou kunnen impliceren dat de ene leerkracht op een bepaald gebied handelingsbekwaam is terwijl zijn collega van het jaar daarop in een bepaalde setting handelingsverlegen is. Natuurlijk is onderlinge coaching mogelijk en kan in voorkomend geval de schoolorganisatie aangepast worden. Dit alles binnen redelijke perken vanzelfsprekend. Over deze redelijkheid moeten we ons in de komende periode gaan buigen. In het algemeen zijn er echter wel grenzen aan te geven die het handhaven van leerlingen op onze school (on)mogelijk maken: De veiligheid van de leerling zelf De veiligheid van de andere leerlingen De veiligheid van de leerkracht De ontwikkeling van de leerling Het welbevinden van de leerling, met name dit aspect is lastig in te schatten. Is niet welbevinden oorzaak of gevolg van het onvoldoende ontwikkelen van een leerling. Als een leerling ernstig externaliserend gedrag vertoont, voorkomend uit frustratie omdat het leren niet gaat zoals hij gehoopt en verwacht had, moeten we in samenspraak met ouders zorg dragen voor het verkrijgen van duidelijkheid. Is de leerling leerbaar en zo ja, op welk niveau en onder welke voorwaarden. Het is dan aan de school om in samenspraak met de ouders te komen tot een aanvaardbaar arrangement. Aan de ene kant tegemoetkomend aan de mogelijkheden van de leerling, aan de andere kant ook recht doend aan de mogelijkheden van de school. Randvoorwaarden die belemmerend of stimulerend kunnen zijn in deze zouden kunnen zijn: Aangepaste ruimte (time out ruimte of specifiek ingerichte werkplek) Inzet personeel (in een kleine school met combinatiegroepen is de variëteit al groot) De mate van zorg die al in de groep gegeven dient te worden. De middelen en materialen die voorhanden zijn. De zorg moet ook passen binnen het ‘protocol medisch handelen’, gehanteerd door de stichting. Als een leerling dermate specifieke zorg behoeft die buiten dit laatstgenoemde kader valt zal de school de leerling niet kunnen opnemen. Bij aanmelding van een leerling met een extra onderwijszorgarrangement wil de school in overleg met het team en met ouders een afweging maken of de school voldoende in staat is een passend aanbod te bieden. Wanneer een kind, op basis van het bovenstaande, niet geplaatst kan worden, zal in overleg met het bestuur worden gezocht naar een passende plaats voor deze leerling. Dit valt onder de zorgplicht die school en bestuur hebben. We blijven onszelf ontwikkelen maar realiseren ons tegelijkertijd dat we niet altijd aan alle verwachtingen kunnen voldoen.


Bijlage 1: Niveaus van zorg Onze zorgstructuur kenmerkt zich door 5 zorgniveaus. Ieder niveau geeft aan op welke wijze en met welke intensiteit en omvang de zorg wordt gerealiseerd. Deze beschrijving van de zorgniveaus geeft aan wat de hoeveelheid zorg is die op welk niveau gegeven wordt. Zorgniveau 1: Zorg op groepsniveau De leerkracht geeft onderwijs op maat; hij probeert het onderwijs zo in te richten dat zoveel mogelijk aan de didactische onderwijsbehoeften van alle leerlingen tegemoet wordt gekomen, evenals aan de drie basisbehoeften relatie, competentie en autonomie. Leerkrachtvaardigheden als goed klassenmanagement kunnen voeren, het werken volgens het model directe instructie (met daarbij gebruik maken van differentiatievormen), planmatig omgaan met de methodes, een goede groepssfeer neerzetten, leerlingen kunnen observeren (op didactisch en leertaakgebied), correct kunnen registreren ect. zijn van belang. De intern begeleider volgt de groep samen met de leerkracht. Het methode onafhankelijke leerlingvolgsysteem wordt gehanteerd als toets voor het gegeven onderwijs. Reflectie op eigen leerkrachthandelen kan daaraan toegevoegd worden. De leerkracht is het aanspreekpunt op dit niveau. Zorgniveau 2: Extra zorg op groepsniveau Op dit niveau worden de eerste problemen ervaren. Dit kan bijvoorbeeld blijken uit de signaleringsgegevens of uit dagelijkse observatie. Op grond van een eerste signaal gaat de leerkracht gepland extra hulp bieden aan leerlingen, bijvoorbeeld extra instructie en inoefening in een kleine groep. Deze hulp wordt zoveel mogelijk binnen de klassensituatie gegeven. Ook het toepassen van differentiatiemodellen vanuit de methode behoort tot de mogelijkheden, evenals het inzetten van extra remediërend materiaal vanuit de methode of het inzetten van verdiepingsstof vanuit de methode. Wanneer leerlingen vanaf nu structureel extra zorg op groepsniveau ontvangen wordt hiervan een korte notitie gemaakt. Dit wordt aangegeven op het groepsplan. De intern begeleider volgt de groep samen met de leerkracht. Het methode onafhankelijke leerlingvolgsysteem wordt gehanteerd als toets voor het gegeven onderwijs. Reflectie op eigen leerkrachthandelen kan daaraan toegevoegd worden. De leerkracht is het aanspreekpunt op dit niveau. De leerkracht informeert ouders. Zorgniveau 3: Extra zorg op schoolniveau door interne deskundigen Leerlingen bij wie extra hulp binnen de groep te weinig resultaat heeft opgeleverd (in de zin van niet terug kunnen naar niveau 1 of kunnen blijven in niveau 2) worden door de groepsleerkracht aangemeld bij de intern begeleider voor nadere bespreking. Hiertoe zijn op jaarbasis een aantal leerling/groepsbesprekingen gepland tussen leerkracht en intern begeleider. Het doel hiervan is om samen met de interne deskundigen te komen tot handelingsalternatieven met betrekking tot de individuele leerling of het groepje leerlingen. Hierbij kan gedacht worden aan het (o.a.) inzetten van methode onafhankelijk aanvullend of remediërend materiaal. De leerlingproblematiek kan geanalyseerd worden middels bijvoorbeeld didactisch onderzoek. De handelingsalternatieven worden genoteerd in een handelingsplan. Indien de gewenste resultaten uitblijven, kan besloten worden de leerling een individuele leerlijn te geven. Ook is het mogelijk dat de leerling aangemeld wordt voor een bespreking met een externe deskundige.


De intern begeleider volgt de groep samen met de leerkracht. Het methode onafhankelijke leerlingvolgsysteem wordt gehanteerd als toets voor het gegeven onderwijs. Reflectie op eigen leerkrachthandelen kan daaraan toegevoegd worden. De intern begeleider is het aanspreekpunt op dit niveau. De ouders worden ingelicht als hun kind in zorgniveau 3 zorg krijgt; Het handelingsplan wordt met ouders besproken. Zorgniveau 4: Extra zorg en/of advies op schoolniveau door externe deskundigen Wanneer de zorgvraag van de leerling de handelingsbekwaamheid van de school (tijdelijk) overstijgt, kan externe hulp ingeroepen worden. Het zorgteam wordt uitgebreid met externe deskundigen. Er zijn dan aanvullende invalshoeken nodig om de leerlingproblematiek, groepsproblematiek (of leerkrachtproblematiek) nader geanalyseerd te krijgen. Direct aan school gelieerde extern deskundigen zijn de orthopedagoog, het ZAT (Zorg-Advies Team), ggd en schoolmaatschappelijk werkers en opvoedingsondersteuners, vormgegeven middels IZAT (Intern Zorg- en Advies Team). Ook hulp vanuit de leerling gebonden financiering vindt op niveau 4 plaats. Op dit niveau is het van belang dat bekend is welke vraag bij welke instantie gesteld kan worden en dat er een goede regie gevoerd wordt. De intern begeleider is het aanspreekpunt op dit niveau. Ouders worden ingelicht als hun kind in zorgniveau 3 zorg krijgt, als het kind besproken wordt binnen niveau 4 worden ouders daarvan opnieuw in kennis gesteld Zorgniveau 5: Plaatsing in het SBO/SO Voor sommige leerlingen is verwijzing naar het speciaal basisonderwijs of het speciaal onderwijs noodzakelijk. Veelal is de intern begeleider degene die er voor zorg draagt dat de betreffende leerlingen bij de PCL (wanneer het gaat om SBO) of CvI (als het gaat om SO) aangemeld worden.

Schoolbeleid Zorg voor de leerling De ontwikkeling van elk kind wordt op onze school niet alleen gevolgd in de klas maar door alle schooljaren heen. Dit gebeurt door het leerlingvolgsysteem. Door middel van landelijke toetsen wordt enkele keren per jaar nagegaan hoe het leren van elke leerling zich ontwikkelt. Maar ook de persoonlijke ontwikkeling is een belangrijk punt van aandacht: hoe gaat het met het kind op sociaal, emotioneel en creatief gebied? Tevens is de vraag aan de orde of de kinderen zich thuis voelen op school. Aan de hand van het leerlingvolgsysteem wordt gesignaleerd of er problemen kunnen zijn. Als dat zo is of lijkt te zijn wordt zorgvuldig nagegaan wat de aard van het probleem is en of een of andere vorm van speciale hulp nodig is. Als dat het geval blijkt te zijn, wordt er een plan opgesteld om het probleem aan te pakken. Er wordt dan extra hulp in de klas, en in bepaalde gevallen buiten de klas, geregeld. De school heeft ook de mogelijkheid om een orthopedagoog (binnen de Stichting) of pedagoog of psycholoog van buiten de school te raadplegen. Dit laatste gebeurt altijd in overleg met de ouders. Voor leerlingen die om de een of andere reden niet mee kunnen komen wordt een handelingsplan gemaakt dat in de klas wordt uitgevoerd. In een aantal gevallen krijgt de klassenleerkracht daarbij ondersteuning van een extra leerkracht of onderwijsassistent. De klassenleerkracht heeft de mogelijkheid een leerling te bespreken in de leerlingbespreking met de IB-er. Ook tussentijds wordt van de leerkracht verwacht dat die “zorgkinderen” zelf bespreekt met de IB-er. Indien nodig wordt een externe deskundige geraadpleegd. Het kan ook voorkomen dat de problemen dermate groot zijn, dat we niet de middelen hebben om de problemen op te lossen. Een verwijzing naar een andere school (b.v. speciaal onderwijs) ligt dan voor de hand. Pagina 17 Schoolondersteuningsprofiel basisschool De Schakel, Best

In dat geval zijn we gebonden aan de afspraken die we met andere scholen gemaakt hebben en die vastgelegd zijn in het Zorgplan WSNS. Het zorgplan ligt op school ter inzage en behoort tot het werkterrein van de Interne Begeleiding.

1-zorgroute Vanwege de aankomende wet op het Passend onderwijs, waarbij scholen passende onderwijsarrangementen voor kinderen moeten gaan bieden of organiseren, willen wij ons hier op voorbereiden. Ook dit schooljaar staat de 1-zorgroute centraal. Nadat in het schooljaar 2009-2010 een verkenning is gemaakt op de 1-zorgroute, stond in 2010-2011 en 2011-2012 verdere implementatie van de 1-zorgroute gepland. We doorlopen 2 cycli per schooljaar. Dit schooljaar is er een groepsplan op de volgende gebieden: rekenen, begrijpend lezen, technisch lezen, spelling en sociaal emotionele ontwikkeling.

Groepsplannen De kern van de 1-zorgroute bestaat uit handelingsgericht werken met groepsplannen. De leerkracht doet dat in de groep met behulp van twee instrumenten: groepsoverzichten en groepsplannen. De stappen die worden doorlopen zijn: 1) Evalueren vorig groepsplan en verzamelen gegevens. De leerkracht verzamelt gegevens van de leerlingen (op cognitief gebied). 2) Selecteren van leerlingen met specifieke onderwijsbehoeften Welke leerlingen hebben een specifieke onderwijsbehoefte; dat kunnen kinderen zijn met een leer- en ontwikkelingsvoorsprong/ achterstand, leerlingen met een eigen leerstijl. 3) Benoemen van specifieke onderwijsbehoeften Welke doelen zijn voor deze leerling haalbaar in de komende periode? Wat heeft de leerling ( extra) nodig om deze doelen te bereiken? 4) Clusteren van leerlingen met gelijke specifieke onderwijsbehoeften Op basis van patronen in het groepsoverzicht kiest de leerkracht voor activiteiten met de hele groep, subgroepen en/of individuele leerlingen. 5) Opstellen van het groepsplan Op basis van de onderwijsbehoeften van de leerlingen en de gekozen clustering wordt kernachtig het aanbod van de volgende periode gepland en opgenomen in het format van het groepsplan. 6) Uitvoeren van het groepsplan Inroosteren van de activiteiten uit het groepsplan in de dag/weekplanning. 7) Leerkracht evalueert het groepsplan 8) Groepsbespreking De intern begeleider bespreekt de evaluatie van het groepsplan met de leerkracht. Het nieuwe didactische groepsoverzicht wordt besproken en uiteindelijk wordt een nieuw groepsplan opgesteld. Vanuit de groepsbespreking kunnen kinderen naar voren komen die worden aangemeld voor de leerlingbespreking. Het kind wordt dan besproken met de orthopedagoog. De stappen 1 t/m 3 worden in het groepsoverzicht vermeld. De stappen 4 en 5 komen in het groepsplan terug. Dit plan bestaat net als anders uit: subgroepen, doelen, aanpak, organisatie en evaluatie. Het verschil met gangbare plannen is dat in de 1-zorgroute groepsplannen aansluitend aan elkaar zijn én dat Pagina 18 Schoolondersteuningsprofiel basisschool De Schakel, Best

alle leerlingen er een plek in hebben. Één leerling kan ook een groepje binnen het groepsplan zijn. Als het echt niet anders kan, wordt er een individueel plan opgesteld.

Groepsbespreking De groepsbespreking is een belangrijk schakelmoment in de 1-zorgroute. De groepsbespreking vindt aan het einde van elke cyclus plaats. Vooraf gaat de intern begeleider op groepsbezoek waar aan de hand van een kijkwijzer de uitvoering van het groepsplan wordt geobserveerd. Het aantal keren dat de groepsbespreking plaats vindt is dus gekoppeld aan het aantal cycli wat doorlopen wordt. Vooraf aan de groepsbespreking heeft de leerkracht de leerlingengegevens verzameld in een groepsoverzicht, leerlingen aangekruist die de komende periode extra aandacht nodig hebben, de onderwijsbehoeften van de leerlingen benoemd en al nagedacht over hoe de kinderen geclusterd kunnen worden. Daarnaast is door de leerkracht het vorige groepsplan geëvalueerd.


Schoolondersteuningsprofiel Format voor het Samenwerkingsverband Eindhoven en omgeving. 1. Inleiding. Inhoudsopgave schoolondersteuningsprofiel

Recommend Documents