Schoolgids GBS De Princenhof Leeuwarden

Schoolgids 2015 2016 GBS De Princenhof Leeuwarden

INHOUDSOPGAVE

1.

DE SCHOOL ....................................................................................................................................... 4

1.01. 1.02. 1.03. 1.04. 1.05. 1.06. 1.07. 1.08. 2.

WAAR STAAN WE VOOR ...................................................................................................................... 6

2.01. 2.02. 2.03. 2.04. 2.05. 3.

Schoolgegevens ...................................................................................................... 4 NoorderBasis “Scholen met de Bijbel” ........................................................................ 4 Directie.................................................................................................................. 4 Het team ............................................................................................................... 5 Afdelingsraad ......................................................................................................... 5 Medezeggenschapsraad ........................................................................................... 5 Leerlingen en ouders ............................................................................................... 5 Het schoolgebouw ................................................................................................... 6

Identiteit ............................................................................................................... 6 Missie .................................................................................................................... 6 Schoolklimaat ......................................................................................................... 7 Uitgangspunten ...................................................................................................... 7 Aanmeldingsbeleid .................................................................................................. 7

ORGANISATIE VAN HET ONDERWIJS .................................................................................................... 7

3.01.

Aanmelding nieuwe leerlingen .................................................................................. 7

3.01.1. 3.01.2. 3.02. 3.03. 3.04.

Leerplicht ............................................................................................................... 8 Overgangsprotocol .................................................................................................. 8 Schoolorganisatie.................................................................................................... 8

3.04.1. 3.04.2. 3.04.3. 3.05.

4.

De sociaal emotionele ontwikkeling van kinderen. ................................................. 13

Vervangingsprotocol .............................................................................................. 15 Stage .................................................................................................................. 15

KWALITEITSZORG ............................................................................................................................ 15

4.01. 4.02. 4.03. 4.04. 5.

Godsdienstonderwijs ......................................................................................... 10 Psalm of lied van de week.................................................................................. 10 Aanvankelijk lezen ............................................................................................ 10 Nederlandse taal .............................................................................................. 11 Technisch lezen ................................................................................................ 11 Andere leesvormen. .......................................................................................... 11 Taal, Spelling & Schrijven .................................................................................. 11 Rekenen & Wiskunde. ....................................................................................... 12 Engels ............................................................................................................. 12 Frysk .............................................................................................................. 12 Oriëntatie op jezelf en de wereld ........................................................................ 12 Kunstzinnige oriëntatie ...................................................................................... 12 Bewegingsonderwijs, vooral ook lessen gymnastiek. ............................................. 13

Seksuele vorming ................................................................................................. 13

3.06.1. 3.07. 3.08.

De verschillende werkvormen................................................................................. 8 Huiswerk ........................................................................................................... 9 Computers ....................................................................................................... 10

Het onderwijsaanbod ............................................................................................. 10

3.05.1. 3.05.2. 3.05.3. 3.05.4. 3.05.5. 3.05.6. 3.05.7. 3.05.8. 3.05.9. 3.05.10. 3.05.11. 3.05.12. 3.05.13. 3.06.

De kleuters ........................................................................................................ 7 Nieuwe leerlingen van andere scholen. .................................................................. 8

Algemeen ............................................................................................................ 15 Verbeterplannen ................................................................................................... 15 Resultaten van het onderwijs ................................................................................. 16 Uitstroom naar het voortgezet onderwijs.................................................................. 16

ZORG VOOR DE LEERLINGEN ............................................................................................................. 17

5.01. 5.02. 5.03. 5.04. 5.05.

De ontwikkeling van de leerlingen volgen ................................................................. 17 Passend onderwijs ................................................................................................ 17 Interne begeleider ................................................................................................ 18 Orthopedagogische hulp ........................................................................................ 18 Externe ondersteuning van de zorg ......................................................................... 18

5.05.1. GGD op school ................................................................................................. 18 5.05.2. Zorg voor Jeugd Friesland.................................................................................. 19 Schoolgids De Princenhof Leeuwarden 2015 2016 Pagina 2

5.05.3. 5.06. 5.07. 6.

Veiligheid en meldcode .......................................................................................... 19 Kinderen en veilig gebruik van internet .................................................................... 20

OUDERS .......................................................................................................................................... 20

6.01. 6.02. 6.03. 6.04. 6.05.

Ouderbezoeken..................................................................................................... 20 Betrokkenheid ...................................................................................................... 20 Ouders en de school .............................................................................................. 21 Informatie aan gescheiden ouders........................................................................... 21 Ouders en financiën. ............................................................................................. 21

6.05.1. 6.05.2. 6.05.3. 6.05.4. 6.06. 6.07. 6.08. 6.09.

6.10.

Schoolcommissie .................................................................................................. 23

Schooltijden ......................................................................................................... 23 Vakantierooster en vrije dagen. .............................................................................. 24 Verlof buiten de schoolvakanties ............................................................................. 24 Ziekte.................................................................................................................. 25 Verlof voor behandeling onder schooltijd .................................................................. 25 Schorsing en verwijdering ...................................................................................... 25

OVERIGE INFORMATIE ...................................................................................................................... 25

8.01. 8.02. 8.03. 8.04. 8.05. 8.06. 8.07. 8.08. 8.09. 8.10. 8.11. 8.12. 8.13. 8.14. 8.15. 8.16. 8.17. 8.18. 8.19. 8.20. 8.21. 9.

Spreekavonden en kijkavonden met de kinderen. ................................................. 23 Ouders in school ............................................................................................... 23

SCHOOLTIJDEN, VAKANTIE EN VERLOFREGELING ................................................................................ 23

7.01. 7.02. 7.03. 7.04. 7.05. 7.06. 8.

Vrijwillige ouderbijdragen .................................................................................. 21 De TSO. .......................................................................................................... 21 Contributies ..................................................................................................... 21 Acties voor goede doelen. .................................................................................. 22

Sponsoring ........................................................................................................... 22 Klachtenregeling ................................................................................................... 22 WA-verzekering .................................................................................................... 23 Kijk- spreekavonden & oudermorgens ..................................................................... 23

6.09.1. 6.09.2.

7.

Centrum voor Jeugd en Gezin ............................................................................ 19

Verjaardagen en meer. .......................................................................................... 25 Sinterklaas ........................................................................................................... 25 Avondvierdaagse .................................................................................................. 26 Sportmiddag groep 7 & 8 ....................................................................................... 26 Buitenschoolse activiteiten ..................................................................................... 26 Spreekavonden en kijkavonden met de kinderen. ..................................................... 26 Ouders in school ................................................................................................... 26 Activiteitencommissie, onze schoolcommissie ........................................................... 27 Schoolfotograaf .................................................................................................... 27 Kleuters ............................................................................................................... 27 Eigendommen en schoeisel en sloffen ...................................................................... 27 Gymkleding groep 1 & 2 ........................................................................................ 27 Gymkleding en gymlessen groep 3 – 8 .................................................................... 27 Schoonmaken materialen en lokalen ....................................................................... 27 Hoofdluizen .......................................................................................................... 27 Teken .................................................................................................................. 28 Leerlingen vervoeren naar school en afhalen van school. ........................................... 28 Tussen Schoolse Opvang (TSO) .............................................................................. 28 Buitenschoolse opvang, de BSO na schooltijd. .......................................................... 28 Schoolreisjes, excursies en schoolkamp. .................................................................. 28 Website en Homepage ........................................................................................... 29

NAMEN EN ADRESSEN ...................................................................................................................... 29

9.01. 9.02. 9.03. 9.04. 9.05. 9.06. 9.07. 9.08. 9.09.

Adres van de school .............................................................................................. 29 Een adressenlijst met veel schoolgegevens wordt apart uitgegeven ............................. 29 Algemeen bestuur ................................................................................................. 29 Dagelijks bestuur NoorderBasis .............................................................................. 29 Centrale directie NoorderBasis ................................................................................ 29 Gemeenschappelijke medezeggenschapsraad NoorderBasis (GMR) .............................. 29 Ledenadministratie ................................................................................................ 30 Inspectie van het onderwijs.................................................................................... 30 Diverse adressen .................................................................................................. 30

Schoolgids De Princenhof Leeuwarden 2015 2016

Pagina 3

Inleiding We zijn trots op onze school. Dat zeggen de leerlingen, de ouders, dat zegt het schoolteam. Want dat is wat we willen. Samen werken, samen groeien, elkaar aanvullen om zo samen sterk te zijn in het geven van onderwijs aan de leerlingen en er voor hen te zijn. We merken vaak dat ouders kiezen voor onze school vanwege de identiteit. Daarnaast willen we een school zijn die hedendaags onderwijs geeft dat past in de huidige tijd. Door bij een aantal leergebieden uit te gaan van Meervoudige Intelligenties lukt het om dit in de praktijk te brengen. Namens het schoolteam Marten van der Es Deze schoolgids wordt aangevuld met de uitgave van een katern met namen en adressen.

1. De school 1.01. Schoolgegevens Sinds het schooljaar 2014-2015 heeft de school een nieuwe naam. We waren gewend aan de naam Johannes Bogerman School. De Princenhof klinkt ons nu al heel vertrouwd. De Princenhof, een “Koninklijke” naam, verbonden aan de Nassaustad Leeuwarden, met een duidelijke knipoog naar de buurt en een naam die geborgenheid en rust uitstraalt. Maar bovenal een naam die verbonden is met onze grote Koning, met Christus. Daarom wordt het met een C geschreven. De school in het kort. De school is op 1 november 1964 begonnen in lokalen van de Noorderkerk en in lokalen van de oude St. Anthonyschool. In 1969 is de nieuwbouw aan de Brandemeer 35 in de wijk Bilgaard in gebruik genomen. Tot de start in 1964 reisden de leerlingen met de bus naar de Gereformeerde Basisschool in Drachten. In 1964 kwamen ook leerlingen uit b.v. Harlingen, Ferwert en Blije naar Leeuwarden. Doordat de scholen in Dokkum en later in Blije en Harlingen van start gingen, konden veel leerlingen dichter bij huis Gereformeerd Onderwijs ontvangen. In 1982 werd het gebouw aan de Irenestraat 5, Prins Bernardstraat 5, in gebruik genomen in de wijk Nijlân. Dat waren eens twee gebouwen, een lagere school en een kleuterschool die aan elkaar zijn gebouwd. Die kleuterschool heette de Ark. In augustus 2014 is het nieuwe gebouw van De Princenhof aan de Prinsessenweg 2 in gebruik genomen. De school, een ontwerp van Architektenburo Klamer uit Leeuwarden, staat in de wijk Nijlân aan de Zuidkant van Leeuwarden.

1.02. NoorderBasis “Scholen met de Bijbel” De school valt onder het bestuur van NoorderBasis, een vereniging met 19 Gereformeerde scholen. Op de scholen staat de Bijbel, als het onfeilbare woord van God, centraal. Met de Bijbel in de hand scholen wij kinderen.

1.03. Directie De directie van de school bestaat uit één persoon, de locatiedirecteur. Hij is verantwoordelijk voor de dagelijkse gang van zaken en voor het onderwijskundig proces. Hij geeft leiding aan het team en is verantwoordelijk voor alle activiteiten die op school worden georganiseerd. Hij Schoolgids De Princenhof Leeuwarden 2015 2016

Pagina 4

legt verantwoording af aan het bovenschools management. De locatiedirecteur houdt contact met de afdelingsraad, de MR en buitenschoolse instanties.

1.04. Het team Het schoolteam telt 12 groepsleerkrachten, een intern begeleider, 2 onderwijsassistenten, een administratieve kracht en een directeur. De namen en andere gegevens van alle teamleden staan in de aparte bijlage vermeld.

1.05. Afdelingsraad NoorderBasis is een vereniging met leden, die ingedeeld zijn in afdelingen rond iedere school. De leden van de afdeling kiezen een afdelingsraad, die meestal bestaat uit ouders. De afdelingsraad behartigt in opdracht van het bevoegd gezag (het centraal bestuur) een aantal taken, met name het bewaken van de gereformeerde identiteit. Ook denkt men om het wel en wee van het personeel. De namen van de leden van de afdelingsraad vindt u in de bijlage, het adressenoverzicht.

1.06. Medezeggenschapsraad De school heeft een medezeggenschapsraad. Deze bestaat uit twee ouders en twee personeelsleden. De MR heeft als taak om advies of instemming te geven bij belangrijke beleidsvoornemens. De namen van de leden van de MR-leden vindt u in de bijlage.

1.07. Leerlingen en ouders Het voedingsgebied van de school is groter dan de stad alleen. Leerlingen zijn ook afkomstig uit de omliggende dorpen zoals nu de plaatsen Tytsjerk, Jelsum, Wirdum en Goutum. Van de ruim 200 leerlingen komt 5 % lopende, 45% met de fiets en 50% met de auto. De leerlingen komen uit verschillende protestantse, vooral Gereformeerde kerken. De verdeling is afgerond: GKV 50%, CGK 17% en overig 33% Er zijn ook leerlingen voor wie er meer nodig is dan het gewone, de leerling die ook plaatsbaar zou zijn op het SBO of het SO. Onze school telt er ongeveer 12 en dat is 6 % van deze leerlingen. We geven alle leerlingen, dus ook hen, passend onderwijs. Het aantal leerlingen per groep is nogal verschillend. Dat varieert van 17 in de kleinste groep tot ruim 30 in de grootste groep. Er zijn 9 groepen, waarvan 3 kleutergroepen. Vanwege de groei is het speellokaal afgelopen cursusjaar omgebouwd tot leslokaal. De kleuters gymmen en bewegen in de inpandige gymzaal. De ruime vide van de school wordt gebruikt als BSOruimte


Pagina 5

1.08. Het schoolgebouw De school heeft 9 leslokalen, geen speellokaal, 4 werkruimten voor leerlingen, een teamkamer, een directiekamer en een kantoor voor de IB-er en de administratieve medewerker. Alle lokalen en andere ruimten komen uit op het binnenplein, “De Binnenhof”. Op de verdieping is ruimte beschikbaar waar projectmatig gewerkt kan worden. Ook is het gymlokaal op de verdieping. Deze ruimte wordt ook door andere scholen gebruikt en is binnendoor bereikbaar.

Kleuters

Kleuters

kleuters

Door Prokino wordt de vide gebruikt voor de Buiten Schoolse Opvang. De school heeft twee pleinen. Aan de kant van de Beatrixstraat is het bovenbouwplein met aan de kant van de Prins Bernardstraat een dijk. Achter de school is het plein voor de onderbouwleerlingen, voor de kleuters.

2. Waar staan we voor 2.01. Identiteit De Princenhof is een gereformeerde school. Dat betekent o.a. dat op onze school alleen leerkrachten en andere teamleden benoemd kunnen worden, die lid zijn van een kerk waar de drie formulieren van enigheid worden beleden. Alleen leden van die kerken kunnen lid zijn van de schoolvereniging. Inhoudelijk betekent het ook dat de leerkrachten oprechte christenen zijn en dat ook moeten uitstralen en overdragen op de kinderen. In de dagelijkse schoolpraktijk willen we dat op allerlei manieren laten zien. We noemen een paar doelstellingen: 1. We geven gereformeerd, bijbelgetrouw onderwijs, overeenkomstig de grondslag van de schoolvereniging; 2. We maken serieus werk van de individuele begeleiding van de leerling; we willen goed omgaan met verschillen die er tussen de leerlingen zijn 3. We geven eigentijds en vernieuwend onderwijs, inspelend op de veranderende omgeving. Wat wij onder christelijke identiteit verstaan is verder uitgewerkt in het strategisch beleidsplan van NoorderBasis. Deze kunt u vinden op de site www.noorderbasis.nl

2.02. Missie Kinderen opvoeden op weg naar zelfstandig functionerende volwassenen, die God naar zijn Woord willen dienen en hun eigen gaven ontwikkelen en gebruiken tot eer van God en tot heil van de naaste.


Pagina 6

2.03. Schoolklimaat De Gereformeerde identiteit wordt zichtbaar in mensen en omgeving. De liefde van God is duidelijk merkbaar in de omgang met elkaar, met ouders en met kinderen. Geloof, hoop en liefde wordt elke dag vertaald in realiteit. Dit betekent dat mensen werken in vertrouwen op God en met vertrouwen naar elkaar. Er wordt in een open communicatie samengewerkt, naastenliefde getoond en we willen dienstbaar zijn aan elkaar. Veiligheid, geborgenheid en waardering zijn gewaarborgd voor zowel kinderen als leerkrachten. Elke week start voor het team met een christelijke weekopening en wordt afgesloten in een gezamenlijk gebed. Teamleden worden gestimuleerd hun eigen gaven en kwaliteiten in te zetten. Een goede betrokkenheid van het team met de ouders is hierbij onmisbaar en zal de samenwerking positief beïnvloeden. Voor kwalitatief onderwijs is een prettige sfeer in de school een eerste voorwaarde. Leerkrachten zijn open naar elkaar toe over hun eigen manier van werken in de groep, over gedrag van leerlingen. Er is een open oor voor knelpunten van de individuele leerkracht. Er heerst een open, positieve en gezellige sfeer, een klimaat waarin kinderen zich veilig en geaccepteerd voelen. Kinderen zijn open in hun contacten naar elkaar en de leerkrachten. Zij zijn over het algemeen vrolijk en stralen uit dat ze met plezier naar school gaan. Op school geldt als regel dat juist het pedagogisch klimaat van zeer groot belang is voor het welbevinden en het ontwikkelingsleerproces van het kind.

2.04. Uitgangspunten Er is sprake van een open school. Er is veel contact tussen de ouders, de leerkrachten en de directie. Ouders brengen hun kinderen ’s morgens naar het lokaal en dat niet alleen in de onderbouw. Zowel de leerlingen als de teamleden voelen zich veilig in en om school. Het team gaat op een professionele manier met elkaar om. Punten van kritiek worden in één-opéén situaties besproken en zo nodig in breder verband. Op deze manier blijft het team een hechte eenheid.

2.05. Aanmeldingsbeleid Met alle ouders van wie het eerste kind op onze school wordt aangemeld wordt een aanmeldingsgesprek gevoerd. De aanmeldingscommissie bestaat uit de directeur van de school en een lid van de afdelingsraad. In dat gesprek staan de volgende vragen centraal: is er sprake van aansluiting tussen de uitgangspunten van het gereformeerde onderwijs op school en datgene wat uw zoon / dochter thuis meekrijgt in de opvoeding; stemmen de ouders er op grond van hun overtuiging mee in dat in het onderwijsproces op school God en Zijn Woord (zoals samengevat in de drie Formulieren van Eenheid) een centrale plaats krijgen. In het gesprek vragen wij u de ouderverklaring te ondertekenen. Met de ondertekening daarvan geeft u aan dat u er van harte mee instemt dat het onderwijs op de school gebaseerd is op de in de ouderverklaring genoemde uitgangspunten. Zie ook www.noorderbasis.nl

3. Organisatie van het onderwijs 3.01. Aanmelding nieuwe leerlingen 3.01.1.

De kleuters

Kinderen van 3 jaar en 10 maanden mogen een aantal dagdelen komen kennismaken en meedraaien in de groep. Ze worden als leerling ingeschreven op de eerste schooldag op of na hun vierde verjaardag. De leerlingen mogen instromen op het moment dat ze vier jaar zijn. We gaan er van uit dat leerlingen op het moment van instroom zindelijk zijn en zichzelf kunnen redden op de wc. Schoolgids De Princenhof Leeuwarden 2015 2016

Pagina 7

3.01.2.

Nieuwe leerlingen van andere scholen.

Als en kind overstapt van of naar een andere basisschool, ontvangt de nieuwe school de benodigde gegevens van de oude school. Het juiste inzicht in de resultaten en toetsgegevens zorgen voor een zo soepel mogelijke overgang. Nieuwe leerlingen kunnen vooraf komen kennismaken. Ook hier vindt een gesprek met de ouders/verzorgers plaats.

3.02. Leerplicht Vanaf 5 jaar zijn de leerlingen leerplichtig. In bijzondere gevallen kan op verzoek van de ouders voor een kind dat nog geen 6 jaar oud is voor ten hoogste 5 uren per week vrijstelling worden verleend, eventueel te verlengen met nog eens 5 uren per week. Het verdient overigens aanbeveling om de regelmaat van het onderwijs niet te doorbreken. Vierjarigen zijn niet leerplichtig. Toch gelden, als u uw vierjarig kind hebt laten inschrijven, voor hen dezelfde regels als voor vijfjarigen.

3.03. Overgangsprotocol Voor de overgang van kleuters van groep 1 naar groep 2 en van groep 2 naar groep 3 gebruiken we een overgangsprotocol. Voor elk kind nemen we een individuele beslissing die gebaseerd is op diens ontwikkeling. Het zal echter duidelijk zijn dat oudere kinderen eerder toe zijn aan de overstap naar groep 2 of groep 3 dan jongere kinderen. Het volledige protocol is op school beschikbaar.

3.04. Schoolorganisatie De school werkt met het leerstofjaarklassensysteem. Van daaruit vindt de differentiatie en ondersteuning of verdieping plaats. Elke dag wordt begonnen en afgesloten met een christelijke dagopening en - sluiting. Daarnaast worden dagelijks verhalen uit de Bijbel verteld en wekelijks godsdienstlessen gegeven. Er wordt jaarlijks één of meer schoolbrede projecten georganiseerd. Voor de cognitieve vakken wordt lesgegeven volgens de principes van het model voor Directe Instructie. Er wordt veel met activerende didactieken gewerkt. Reken- lees- en taallessen worden in de ochtenden gegeven. De Bijbelles, zaakvakken en creatieve vakken worden vooral ’s middags gegeven.

3.04.1.

De verschillende werkvormen

• Methodes De werkvormen die op school gehanteerd worden zijn vooral voor de cognitieve leergebieden gebaseerd op de methodes. Hierbij wordt preventieve en verlengde instructie toegepast en wordt gebruik gemaakt van instructietafels. • Zelfstandig werken Instructie momenten worden afgewisseld met zelfstandig werken. Voor de ontwikkeling van het zelfstandig werken wordt in de groepen 1 – 2 gebruik gemaakt van het planbord. In de groepen 3 – 8 wordt het zelfstandig werken geleidelijk aan ingevoerd m.b.v. dagen weektaken. Het zelfstandig werken door kinderen staat in toenemende mate centraal. • Meervoudige Intelligentie (MI) Leren door middel van gebruik te maken van de theorie rond meervoudige intelligentie is ingevoerd m.b.t. wereldoriëntatie voor de onderbouw en de zaakvakken (aardrijkskunde en geschiedenis) voor de bovenbouw in de vorm van projecten. Dit blijft in ontwikkeling en zal in de komende jaren verder zijn beslag krijgen. Er wordt gewerkt met 8 verschillende intelligenties die we hieronder noemen. 1. Verbaal-linguïstisch Schoolgids De Princenhof Leeuwarden 2015 2016

Pagina 8

Het kind denkt in woorden, formuleert gemakkelijk, kan gemakkelijk ideeën onder woorden brengen, leest snel en met inzicht, kan goed argumenteren. 2. Logisch-mathematisch Het kind ordent graag informatie, speelt graag met cijfers, overweegt bij het oplossen van problemen, redeneert logisch, denkt kritisch. 3. Visueel-ruimtelijk Het kind neemt de werkelijkheid waar via ruimte en kleuren, heeft gevoel voor kleurnuances, tekent vaak figuurtjes of maakt krabbels, experimenteert met schetsen of ontwerpen, kan zich snel oriënteren in gebouwen en wijken. 4. Muzikaal-ritmisch Dit kind pikt snel melodietjes op, bespeelt graag een muziekinstrument, werkt met ezelsbruggetjes en rijmpjes om iets te onthouden, heeft een sterk gevoel voor ritme, stijl in stemgebruik, vertelt boeiend. 5. Lichamelijk-kinesthetisch Het kind reageert meestal met trefzekere bewegingen, heeft sterk gevoel voor gebruik eigen lichaam, kent fijne motoriek, sleutelt of knutselt graag, leert gemakkelijk iets door te doen of te spelen. 6. Naturalistisch Het kind is gefascineerd door alles wat groeit en bloeit, herkent snel kenmerken van plant en dier, observeert en verklaart graag veranderingen in de natuur, leert gemakkelijk door waarnemingen buiten, kan goed verzamelen en ordenen, gaat graag met dieren om. 7. Inter persoonlijk Dit kind houdt van contact met anderen, werkt graag samen, voelt scherp aan wat anderen bezig houdt, voelt zich prettig in groepen, houdt van gezelligheid en feestjes, is graag bereid anderen te helpen. 8. Intra persoonlijk Het kind stelt zich graag op de achtergrond op, leeft in een eigen wereld, houdt van dagdromen, kent eigen sterke en zwakke kanten goed, neemt scherp waar wat er gebeurt, schrijft een dagboek, heeft gevoel voor reflectie, poëzie. • Coöperatief leren Leerlingen worden gestimuleerd van elkaar te leren door te werken met maatjes, en tutorleerlingen. We leren de kinderen een actieve leerhouding, waarbij taakgericht gedrag, motivatie en verantwoordelijkheid voor eigen werk en dat van andere kinderen belangrijk is. Dit komt bijv. tot uiting in het presenteren van eigen werk tijdens een project van MI. Daarnaast leren we de kinderen ook samenwerken om van elkaar te leren, elkaar aan te vullen en elkaar te waarderen. Coöperatief leren als didactisch middel binnen de lessen zal nog verder worden ontwikkeld.

3.04.2.

Huiswerk

De kinderen krijgen soms huiswerk mee naar huis. Aan de ouders wordt als dat nodig is uitgelegd waarom dit gebeurt en hoe de ouders dit kunnen ondersteunen. Het is bedoeld om alvast te wennen aan het voortgezet onderwijs en om beter te kunnen memoriseren zodat de onderwijstijd van school daar niet voor wordt gebruikt. Ook kan huiswerk dienen om achterstanden te verkleinen of te voorkomen. Schoolgids De Princenhof Leeuwarden 2015 2016

Pagina 9

3.04.3.

Computers

Binnen de lessen wordt volop gebruik gemaakt van software dat aansluit bij de lesmethoden. Internet en e-mail worden veelvuldig gebruikt. Kinderen leren ook op school de computer gebruiken als informatie- en communicatiemiddel. Het rekenen taalonderwijs wordt hiermee op de PC verder geïntegreerd binnen het onderwijs. Op ICT gebied hebben we binnen NoorderBasis een beleidsplan opgesteld. In dat plan zijn de doelen beschreven die we willen halen.

3.05. Het onderwijsaanbod 3.05.1.

Godsdienstonderwijs

Elke morgen wordt begonnen met een christelijke dagopening, waarin aandacht is voor onszelf en onze naasten. Daarna volgt voor de kleuters de bijbel les. Voor de groepen 3 en hoger is de bijbelles op een ander moment van de dag. Het zijn de Bijbelse geschiedenissen uit het Oude en Nieuwe Testament die we aan de kinderen doorvertellen. Het vertrouwen van mensen op God en het geloof in de enige Redder Jezus Christus willen wij daarbij graag overdragen. Zijn lijden, sterven en opstanding is de centrale boodschap van het Evangelie van verlossing en dankbaarheid. Wij willen de kinderen laten zien, wat het betekent om in het Verbond te mogen leven. Wij proberen als leerkrachten zelf zo te leven dat de kinderen aan ons zien dat wij blij zijn dat God onze Vader is en dat Jezus Christus onze Heer is. De normen en waarden worden vanuit de bijbel overgebracht. Dit kan ook tot uiting komen bij het bespreken van voorvallen of bij het oplossen van conflicten. Vanaf groep 3 wordt gewerkt met de methode Levend Water, bestaande uit een boek en vanaf groep 4 ook een werkschrift.

3.05.2.

Psalm of lied van de week.

Er wordt één lijst voor de hele school gebruikt. Met de predikanten van de Gereformeerde Kerk Vrijgemaakt is de afspraak gemaakt dat zij de psalm of het gezang of het lied één keer per zondag, voorafgaand aan de datum van overhoring op school, in de kerkdienst laten zingen. De lijst van dit jaar is te vinden in de bijlage op de website en staat ook in de infogids. Naast de psalmen en gezangen uit het Gereformeerd Kerkboek en het Liedboek voor de Kerken, wordt ook gezongen uit andere bundels zoals de E&R bundel, de Opwekkingsbundel en het Nieuwe Liedboek.

3.05.3.

Aanvankelijk lezen

De kleutergroepen staan elke dag in het teken van taalactiviteiten, zoals spreken met en luisteren naar elkaar in de kring, het verwoorden van diverse ervaringen, het benoemen van allerlei zaken waar het jonge kind mee geconfronteerd wordt en wat zich in zijn/haar belevingswereld afspeelt. Het is heel belangrijk dat de taalontwikkeling zo goed mogelijk gestimuleerd wordt. Het denken gaat namelijk ook in taal. De uitbreiding van de woordenschat en het kunnen gebruiken van taal stimuleert het denken en het kunnen leren. Ook wordt door het werken met materiaal de ontwikkeling van de jonge kinderen gestimuleerd. Jonge kinderen leren al doende, tijdens hun spel. De kinderen maken kennis met letters en cijfers. Verder is er aandacht voor de ontwikkeling van de motoriek. Dit wordt gestimuleerd door allerlei bewegingsactiviteiten, o.a. in de gymzaal. Daarnaast wordt de ontwikkeling van de kinderen ook gestimuleerd door allerlei expressieactiviteiten, zoals tekenen, verven, boetseren, knippen en plakken. Er wordt steeds gewerkt rond een bepaald thema, waarbij alle zintuigen zoveel mogelijk worden ingeschakeld. Thema’s worden opgesteld aan de hand van MI, met gebruikmaking van de methode Schatkist. Activiteiten zijn o.a.: o

taalactiviteiten


Pagina 10

o o o o o

werken met ontwikkelingsmateriaal bewegingsactiviteiten expressieactiviteiten spelactiviteiten kringactiviteiten

In groep 3 wordt de methode veilig leren lezen gebruikt. Dit is een taal/leesmethode. Dat houdt in dat ervoor gekozen is om vanuit een geïntegreerd onderwijsaanbod zowel de mondeling als de schriftelijke taalontwikkeling op systematische wijze te stimuleren. Wat de mondelinge taalvaardigheid betreft, ligt de nadruk op het uitbouwen van de communicatieve vaardigheden, de bevordering van boekoriëntatie en verhaalbegrip en de vergroting van de woordenschat. Wat het lezen en spellen betreft, staat het leren lezen en spellen van eenvoudige woordstructuren centraal. Nieuwe woorden worden geleerd aan de hand van een thema. Binnen deze methode is er aandacht voor kinderen die al kunnen lezen, voor vlotte lezers, maar ook voor zwakke lezers. De leesontwikkeling van het kind wordt op de voet gevolgd; elke drie weken is er een toetsmoment om het niveau van het kind te bepalen. Zo kan er snel extra hulp of extra uitdaging aangeboden worden.

3.05.4.

Nederlandse taal

In de onderbouw (groep 1-2) maken de kinderen kennis met letters en cijfers. De methode die wij hier voor gebruiken is Fonemisch Bewustzijn en Schatkist. In groep 3 wordt gestructureerd gestart met lezen en schrijven. De methode die wij hiervoor gebruiken is Veilig leren lezen. Bij uitval worden maatregelen getroffen. Dit geldt tevens voor de overige onderwijsleergebieden. Vanaf groep 4 gebruiken we de taalmethode, Taal in Beeld. Daar hoort bij: Spelling in Beeld. Daarnaast wordt de computer ingezet bij het oefenen van de woorden.

3.05.5.

Technisch lezen

Het leesonderwijs vindt vanaf groep 3 plaats. Door middel van toetsen wordt het niveau van het kind bepaald. Vervolgens worden de kinderen ingedeeld in groepjes. Zorggroepen en kinderen met dyslexie krijgen instructie volgens de Ralfi-methode (bovenbouw) en via Connect lezen (onderbouw). De kinderen die het hoogste niveau gehaald hebben, lezen dan zelfstandig in één groep, waarbij specifiek aandacht wordt besteed aan leesmotivatie. Dit gebeurt bijvoorbeeld door presentaties.

3.05.6.

Andere leesvormen.

Er wordt vanaf groep 4 structureel gewerkt aan dit onderwerp. Het is belangrijk dat kinderen informatie in zich op kunnen nemen door te lezen. Wij leven in het tijdperk van de informatietechnologie. Door het gebruik van de computer, e-mail en internet kan veel informatie zomaar beschikbaar komen. Dat is de toekomst van onze kinderen. Het beheersen van het begrijpend lezen is hiervoor belangrijk. Hierbij komen bepaalde leesstrategieën (manieren om de inhoud beter te begrijpen) systematisch aan de orde. We zijn momenteel op zoek naar een nieuwe methode voor begrijpend lezen die vanaf cursus 2015-2016 zal worden gebruikt.

3.05.7.

Taal, Spelling & Schrijven

Vanaf groep 4 tot en met groep 8 wordt er gewerkt met de methodes Taal in Beeld en Spelling in Beeld. Kinderen met lees- en spellingproblemen krijgen extra begeleiding of een eigen programma Elk kind wordt zo begeleid op zijn/haar niveau. Schrijven. De kinderen leren op school methodisch schrijven met de methode Pennenstreken. Ze krijgen van school een potlood, een vulpen, gum en kleurpotloden. Schoolgids De Princenhof Leeuwarden 2015 2016

Pagina 11

In groep 1 wordt er door middel van spelletjes de schrijfmotoriek gestimuleerd. Dit gebeurt ook in groep 2, maar daar worden ook voorbereidende schrijfoefeningen gedaan. In groep 3 sluit de schrijfmethode aan op de leesmethode. Halverwege groep 4 vervangen we doorgaans het schrijfpotlood door een vulpen. Kinderen schrijven met een potlood totdat ze het schrijven van letters geautomatiseerd hebben. Een potlood schrijft stroever en een kind heeft daardoor meer tijd om na te denken wat hij/zij opschrijft. Een balpen vergt teveel druk en spanning van de schrijfhand, waardoor een goede lijnvoering bemoeilijkt wordt. Vandaar dat wij op school als de leerlingen er aan toe zijn, met vulpennen laten schrijven. Doorgaans is dat in groep 4. Dat kan helpen een goed handschrift te ontwikkelen.

3.05.8.

Rekenen & Wiskunde.

Door middel van een realistische werkwijze maken we de leerling vertrouwd met getallen en bewerkingen gedurende acht schooljaren. Dit betekent dat kinderen leren om oplossingen te bedenken voor praktische rekenproblemen uit het dagelijkse leven. Actief denken van de leerlingen is hierbij een kerngegeven. Wanneer leerlingen een tragere ontwikkelingslijn hebben, wordt daarop dagelijks ingespeeld. We zijn in augustus 2013 gestart met de nieuwe methode Pluspunt. Deze methode helpt om binnen de groep te differentiëren. Naast de rekenmethode oefenen we het rekenen met de methode Met Sprongen Vooruit. We gebruiken daarvoor rekenspelletjes van deze methode en die sluiten prima aan bij Pluspunt.

3.05.9.

Engels

In groep 7 en 8 krijgen de kinderen les in de Engelse taal met de methode Team, ingevoerd in 2014. Deze taal is de wereldtaal en daarmee zullen ze later nog veel in aanraking komen. Ze komen er ook op jonge leeftijd mee in aanraking. Gebleken is dat kinderen op de leeftijd van 11 à 12 jaar heel gevoelig zijn voor het aanleren van een vreemde taal. De lessen zijn erop gericht de leerlingen enige communicatieve vaardigheden aan te leren.

3.05.10.

Frysk

In de hele school wordt aandacht besteed aan het Fries. Nu is het zo dat veel leerlingen thuis weinig of geen Fries spreken en horen. Voor hen is het Fries dan ook niet de moederstaal. Voor Fries wordt de methode Studio F gebruikt.

3.05.11.

Oriëntatie op jezelf en de wereld

Kennisgebieden nemen een belangrijke plaats in binnen het onderwijs. Naast het verwerven van kennis en inzicht is persoonlijke vorming van groot belang. In de onderbouw worden deze lessen gegeven in de vorm van wereldoriëntatie. Vanaf groep 5 worden de leerstofgebieden onderverdeeld in geschiedenis, aardrijkskunde en natuuronderwijs. Steeds meer zullen de wereldoriëntatie vakken worden aangeboden door middel van Meervoudige Intelligentie projecten. Vanaf groep 1 krijgen de kinderen verkeersonderwijs. In groep 8 doen de kinderen het praktisch en theoretisch verkeersexamen.

3.05.12.

Kunstzinnige oriëntatie

De creatieve kant van de kinderen stimuleren wij door ze met zoveel mogelijk materialen en technieken in aanraking te laten komen. Via gerichte of meer vrije opdrachten maken de kinderen ruimtelijke werkstukken of werkstukken in het platte vlak. Expressieactiviteiten worden ook gerealiseerd bij bevordering van het taalgebruik, muzikale vorming en spel en beweging. Ontwikkeling van emotionaliteit, waarneming, motoriek, ruimtelijke oriëntatie, fantasie en esthetische beleving vormen kernbegrippen. Er wordt gewerkt aan een combinatie met de projecten voor Meervoudige Intelligentie. We maken sinds augustus 2012 gebruik van een cultuurcoach van Kunstkade. Zij, Sabine de Jong, helpt ons met het onderwijs aan de leerlingen, geeft advies over de lessen kunstzinnige vorming en is een belangrijke schakel tussen onze school en het aanbod van kunst of cultuur. De cultuurcoach is eens per week een dagdeel voor de school beschikbaar en doorgaans dan Schoolgids De Princenhof Leeuwarden 2015 2016

Pagina 12

ook aanwezig. Het jaarplan waarin de thema’s en de technieken staan beschreven is het resultaat van het eerste jaar cultuurcoach. De gemeente Leeuwarden bekostigt Kunstkade.

3.05.13.

Bewegingsonderwijs, vooral ook lessen gymnastiek.

Hierbij gaat het om het bevorderen van een veelzijdige motorische vaardigheid en het hebben en behouden van het plezier in bewegen. De basisschoolperiode is een ‘gouden leerperiode’ in het leren van motorische vaardigheden. Ons bewegingsonderwijs is meer dan alleen maar gymnastiek. Er is ook aandacht voor veel sociale aspecten zoals: helpen en geholpen worden, sportief zijn, tegen je verlies kunnen, kunnen samen werken binnen een groep, kunnen leiden en volgen en rekening kunnen houden met elkaar. De groepen 7 en 8 nemen deel aan de jaarlijkse sportmiddag van de Gereformeerde Basisscholen. Deze middag wordt op een woensdagmiddag in mei gehouden en er zijn alleen teamsporten zoals voetbal, lijnbal, slagbal en handbal.

3.06. Seksuele vorming Seksuele vorming is een vanzelfsprekend onderdeel van de vorming. Op het eerste stuk van de levensweg, de ontwikkeling naar de volwassenheid, hebben kinderen een voorbeeld en begeleiding van opvoeders nodig. De seksuele ontwikkeling hoort als vanzelfsprekend bij de ontwikkeling van kinderen. Kinderen kunnen de weg nog niet alleen gaan. En we willen hen de juiste richting wijzen. Aandacht voor seksuele vorming is belangrijk omdat seksualiteit in de praktijk helaas ook veel omringd wordt door gebrokenheid en zonde. Terwijl seksualiteit als Scheppingsgave van God mooi en intiem bedoeld is. Concreet zien wij de taak van de school als volgt. Seksuele vorming is geen apart vak. De eerste verantwoordelijkheid ligt bij de ouders. De school gaat er van uit dat de kinderen op bepaalde leeftijden van verschillende zaken op de hoogte zijn. Wij spreken heel gewoon over seksualiteit als daar aanleiding toe is. Ons kader is Gods Woord. Op basis daarvan staan wij op het standpunt dat het huwelijk door God bedoeld is als een publieke, duurzame relatie tussen één man en één vrouw. Samengevat: • De seksuele voorlichting en opvoeding is in de eerste plaats de taak en de verantwoordelijkheid van de ouders. • De school geeft seksuele opvoeding als aanvulling op de oudertaak.

3.06.1.

De sociaal emotionele ontwikkeling van kinderen.

Sociaal-emotionele vorming Er wordt door alle leerkrachten regelmatig tijd besteed aan methodisch onderwijs voor de sociaal emotionele ontwikkeling. Voor de kleutergroepen wordt de methode ‘Schatkist’ gebruikt, waarin tussendoelen en ontwikkelingslijnen voor de sociaal emotionele ontwikkeling zijn vastgelegd. Deze tussendoelen worden tijdens projecten en thema’s die de kinderen gedurende het hele jaar worden aangeboden, geëvalueerd en naar we willen gerealiseerd. Voordat de pauzes beginnen, wordt aandacht gegeven aan kinderen die buiten vaak alleen staan. Er wordt met hen overlegd wat ze zullen gaan spelen en met wie. Sinds het voorjaar van 2012, introduceren we vaak het zogenaamde spel van de week. We helpen de kinderen daarmee om goed en fijn met elkaar te spelen. Na de pauzes wordt vooral in de bovenbouw zeer regelmatig, tijd besteed aan gesprekken tussen de leerkrachten en leerlingen. Deze gesprekken ontstaan naar aanleiding van gebeurtenissen op het plein. Kinderen komen met verhalen over wat goed ging, maar ook over conflicten weer naar binnen. Omdat het kind nog helemaal bezig kan zijn met de gebeurtenissen die tijdens het buitenspel plaatsvonden en daardoor niet de concentratie op kan brengen om te leren, kiezen de leerkrachten er voor om eerst rustig met de groep of met alleen de betrokkenen daarover te spreken. Er wordt zoveel mogelijk gezocht naar oplossingen die de kinderen zelf inbrengen. Schoolgids De Princenhof Leeuwarden 2015 2016

Pagina 13

In alle groepen wordt gestreefd naar een positieve leer- en werkomgeving. Deze regels worden zoveel mogelijk met elkaar overlegd en op elkaar afgestemd. Een consequente benadering van kinderen is een vereiste. Het welbevinden van het kind staat centraal. Er wordt veel aandacht besteed aan het leren oplossen van conflictsituaties. Wat ook belangrijk is, dat we de leerlingen helpen conflicten, waar mogelijk, te voorkomen. Ons hierboven genoemde spel van de week helpt daarbij. Protocol ter voorkoming van pestgedrag. In het kader van sociale veiligheid hanteren we op school een protocol ter voorkoming van pestgedrag. De basishouding waar we dagelijks aan werken is het besef dat iedereen kostbaar is voor God. Elk kind is een parel in Gods hand. Elke leerkracht en andere medewerker werkt dagelijks met de hem / haar toevertrouwde kinderen aan een houding zoals hieronder beschreven. Pesten en het voorkomen en oplossen ervan is altijd een zaak die bekend moet zijn bij de schoolleiding en de ouders. Een volledig uitgewerkte versie van het protocol ter voorkoming van pestgedrag is beschikbaar. Als vervolg op het voorgaande, wordt een houding van leerkrachten, assistenten en kinderen verwacht waarin de volgende uitgangspunten zichtbaar zijn: o o o o o o o o o o o o o

Iedereen mag er zijn, ik ook, maar ik ben niet belangrijker dan anderen. Ik weet wat het verschil is tussen plagen (samen plezier hebben) en pesten (bijv. uitlachen). Hoe iemand er uitziet, de kleding of afwijkend gedrag maakt iemand niet meer of minder waard. Anderen spreek ik aan bij hun echte naam, geen bijnaam. Ik spreek positief over anderen, aan roddelen doe ik niet mee. Ik ga zorgvuldig om met de spullen van school en van medeleerlingen. Ik ben belangrijk voor de groep en zal meewerken aan een fijne groepssfeer. Ik wil anderen, zeker van mijn eigen groep, mee laten spelen. Ik vind dat iedereen er mag zijn, ongeacht uiterlijk of kleding enz. Ruzies kunnen voorkomen, maar ik zal altijd meewerken om een ruzie uit te praten of op te lossen. Als ik iemand gekwetst heb, wil ik daarvoor mijn verontschuldigingen aanbieden. Als uitpraten niet lukt, wordt de hulp in geroepen van de meester of juf. Als ik gepest wordt of ik zie dat iemand anders gepest wordt, zal ik dat melden aan de meester of juf. Dit is niet klikken!

Deze houding kan heel goed met (oudere) kinderen worden besproken. In bepaalde gevallen kan de leerkracht hier met de groep afspraken over maken door het protocol ter voorkoming van pestgedrag door de kinderen te laten ondertekenen. Doel is bewustwording van eigen gedrag en elkaar er op kunnen en mogen aanspreken. En zoomen we nog nader in, dan komen we bij deze houding en dit gedrag van de leerkracht en dat geldt ook voor ondersteunend personeel: o o o o o o

De leerkracht neemt de klacht van kinderen over pesten altijd serieus. De leerkracht observeert de gemelde situatie. De leerkracht vraagt hulp en advies bij collega’s om eveneens te observeren (collegiale consultatie). De leerkracht draagt er zorg voor dat door zijn acties het gepeste kind niet de dupe van de groep wordt. De leerkracht neemt contact op met de ouders van het gepeste kind of van de pester afhankelijk van de inschatting van de situatie. De leerkracht meldt dit altijd bij de directie.


Pagina 14

o o o o

Komen ouders en leerkracht niet tot heldere afspraken ter verbetering dan wordt ook de directie hierbij ingeschakeld. Samen wordt er een plan opgesteld om de situatie te verbeteren. Dit plan gaat altijd in overleg met de betrokken ouders. Het kan ook een groepsplan betreffen. Afhankelijk van ernst, ervaarbaarheid, omvang, frequentie wordt bekeken of er externe deskundigheid moet worden ingeschakeld. Afhankelijk van ernst, ervaarbaarheid, omvang, frequentie wordt bekeken of er melding bij externe instanties gedaan moet worden.

3.07. Vervangingsprotocol Als een leerkracht ziek is of verlof heeft worden de lessen over genomen door een andere leerkracht, bij voorkeur de duo-leerkracht. Ook kunnen we soms een beroep doen op vervangers die de school kennen. Als dat niet geregeld kan worden, wordt gekeken of er intern geschoven of geruild kan worden. Ook gebruiken we soms de mogelijkheid om de groep te verdelen over andere groepen. In het uiterste geval wordt de betreffende groep vrij gegeven, volgens de richtlijnen van de inspectie met daarbij de volgende afspraken: o in principe niet de eerste dag o alleen in het uiterste geval o ouders worden schriftelijk, telefonisch of per mail op de hoogte gesteld o de school heeft alleen m.b.t. de eerste dag de verplichting om kinderen op te vangen Voorkomen moet worden dat dezelfde groep steeds vrij wordt gegeven. We gebruiken de mailadressen van de ouders/verzorgers om in geval van nood de ouders snel te kunnen informeren.

3.08. Stage Er zijn regelmatig stagiaires op school. Meestal zijn dat studenten van de Gereformeerde Hogeschool die tegenwoordig VIAA heet. Vierdejaars studenten worden wel LIO’s genoemd, leraren in opleiding. Zij moeten gedurende een langere periode zelfstandig in een groep werken. Soms hebben we studenten die bezig zijn met de opleiding voor onderwijsassistent. Ons beleid is dat stagiaires aan dezelfde aanstellingseisen voldoen met betrekking tot identiteit als het onderwijsgevend en onderwijsondersteunend personeel.

4. Kwaliteitszorg 4.01. Algemeen Om de vier jaar wordt een schoolplan opgesteld. Het is een document dat de grote lijnen en ontwikkelingen in de school weergeeft. In het document leggen we onze plannen voor de komende vier jaar vast. De school beschrijft haar uitgangspunten, de doelen, en de verschillende vakken die gegeven worden. Daarnaast wordt verteld hoe de zorg geregeld is en hoe de kwaliteitszorg in elkaar zit.

4.02. Verbeterplannen Het nieuwe schoolplan gaat over de periode 2015-2019. Onze school had voor het schooljaar 2014 / 2015 de volgende plannen.

In kaart brengen en borgen van inhoudelijke afspraken over lessen en toetsing van de vakken. (Opstellen interne schoolgids)

In uitvoering

Inrichten bekwaamheidsdossier

Is gebeurd


Pagina 15

Inzicht krijgen in en verbeteren van het didactisch handelen door het werken met de vaardigheidsmeter van Cadenza-OC in Leeuwarden

Is gebeurd

Leerkrachten kunnen hun professionaliseren verantwoorden in In uitvoering een persoonlijk ontwikkel plan. Kiezen van een nieuwe methode voor begrijpend lezen

In uitvoering

Nieuwe rapporten maken voor De Princenhof in het najaar van 2014

Klaar

De invoering van groepsplannen en de jaarplanning van leerstof met hulp van Klasse-plan

Is gebeurd. Maar moet jaarlijks worden bijgesteld en doorontwikkeld

Twee leerkrachten hebben de cursus meer- en hoogbegaafdheid gevolgd.

Is gebeurd

4.03. Resultaten van het onderwijs Ieder jaar nemen we in groep 8 de CITO eindtoets af. In onderstaand overzichtje laten we zien hoe onze school scoorde. We zetten er ook de score bij die de inspectie hanteert als ondergrens. jaar 2012 2013 2014 2015

Onze score 536.2 535.1 536.2 536.2

Ondergrens inspectie 535.2 535.1 535.1 535,1

Uit dit overzicht blijkt dat de resultaten meerdere jaren voldoende zijn.

4.04. Uitstroom naar het voortgezet onderwijs Het vervolgonderwijs heeft de volgende richtingen: Gymnasium, VWO, HAVO, het VMBO met 4 leerwegen, PRO (praktijkonderwijs) en VSO. De uitstroomgegevens van de cursus 2013/2014 waren voor 13 leerlingen als volgt: - 5 leerlingen gingen naar het VWO waarvan 2 gymnasium - 2 leerlingen gingen naar het HAVO - 0 leerlingen gingen de VMBO Theoretische Leerweg volgen - 4 leerlingen ging de VMBO Kaderberoepsgerichte Leerweg volgen - 1 leerling ging de VMBO Basisberoepsgerichte Leerweg volgen - 1 leerling gaat verder in thuisonderwijs De uitstroomgegevens van de cursus 2014/2015 waren voor 24 leerlingen als volgt: - 4 leerlingen gingen naar het VWO waarvan 2 gymnasium - 6 leerlingen gingen naar het HAVO - 7 leerlingen gingen de VMBO Theoretische Leerweg volgen - 5 leerlingen gingen de VMBO Kaderberoepsgerichte Leerweg volgen - 2 leerlingen gingen de VMBO Basisberoepsgerichte Leerweg volgen In januari geeft de school de ouders een schooladvies. Bij de totstandkoming van dit advies worden gegevens gebruikt uit het leerlingvolgsysteem. De plaatsingswijzer wordt op alle scholen in Friesland gebruikt om de gegevens geordend te presenteren. Ook de mening van de leerkrachten is hierbij belangrijk. Zij hebben namelijk 8 jaar lesgegeven en kennen de Schoolgids De Princenhof Leeuwarden 2015 2016

Pagina 16

leerlingen goed. In april wordt in groep 8 de CITO eindtoets afgenomen. Het resultaat van deze toets geldt als dubbelcheck van het schooladvies. Als daar reden voor is kan het schooladvies naar boven worden bijgesteld op basis van de eindtoets. Een bijstelling naar beneden mag niet worden gedaan. Het advies wordt met de leerlingen en met hun ouders besproken. De ouders melden het kind aan bij het vervolgonderwijs. De scholen hebben de verplichting om kinderen conform het schooladvies te plaatsen. Veel kinderen van De Princenhof kiezen voor Gereformeerd Voortgezet Onderwijs. Met name het Gomarus College in Leeuwarden wordt vaak gekozen. Een minderheid gaat naar het Comenius College en Beyers Naudé. We hebben ook met deze scholen goede contacten en ervaringen.

5. Zorg voor de leerlingen 5.01. De ontwikkeling van de leerlingen volgen Zodra een kind bij ons op school komt beginnen we met het nauwkeurig volgen van de ontwikkeling. Dat doen we door dagelijkse observaties, maar we gebruiken ook genormeerde toetsen, vooral het CITO leerlingvolgsysteem Voor de kleuters maken we gebruik van de methode “Kijk”. De maanden januari en juni zijn toetsmaanden. Leerlingen van wie de mogelijkheden op cognitief gebied beperkter zijn dan die van hun leeftijdsgenoten zijn goed op hun plaats op De Princenhof. Voor hen zijn onze verwachtingen ook hoog, maar wel anders. Voor alle leerlingen vinden we de ontwikkeling van talenten ook op de niet cognitieve gebieden belangrijk en daar werken we blijvend aan. Voor leerlingen die cognitief meer mogelijkheden hebben, de meer- en hoogbegaafden, is er een extra leerstofaanbod. Dit aanbod wordt soms voorafgegaan door onderzoek. Daarin hebben zowel de ouders als de school een belangrijke rol. Ook volgen wij een dyslexieprotocol. In de groepen nemen we regelmatig toetsen af gericht op het signaleren van dyslexie en het geven van de juiste begeleiding. Voor leerlingen met dyslexie wordt is er binnen de school een passend aanbod gezocht. Daarnaast wordt een aantal leerlingen onder schooltijd in of buiten de school door externe instanties geholpen om te gaan met dyslexie. Die behandeling wordt vergoed door de zorgverzekeraar.

5.02. Passend onderwijs Op 1 augustus 2014 is de wet Passend Onderwijs van kracht geworden. Kernpunten uit deze nieuwe wet zijn dat: • reguliere en speciale scholen op het gebied van ondersteuning aan leerlingen samenwerken; • scholen zorgplicht hebben (de school waar de leerling schriftelijk is aangemeld dient te zorgen voor een passende plek); • scholen en gemeenten/jeugdhulpverlening werken samen aan de integrale ondersteuning aan leerlingen vanuit onderwijs en zorg; • er minder regelgeving vanuit Den Haag komt, maar dat we meer in de eigen regio kunnen regelen. Voor onze regio gaat het om de schoolbesturen primair en speciaal (basis) onderwijs in alle gemeenten in de provincie Friesland. Ondersteuning aan leerlingen Alle scholen hebben met elkaar vastgesteld welke ondersteuning er tenminste op alle scholen en locaties geleverd wordt, de zogenaamde basisondersteuning. Daarnaast hebben alle scholen vastgesteld welke extra ondersteuning zij kunnen bieden aan leerlingen. De basis- en extra ondersteuning zijn beschreven in een ondersteuningsprofiel. De besturen van de scholen hebben er voor gekozen om de ondersteuningsmiddelen passend onderwijs naar rato van het aantal leerlingen per schoolbestuur over de scholen te verdelen. Hiermee hebben de Schoolgids De Princenhof Leeuwarden 2015 2016

Pagina 17

besturen en de scholen de gelegenheid om de ondersteuning verder uit te werken en te versterken. Als een school niet kan voldoen aan de ondersteuningsbehoefte van uw kind, dan heeft het de verplichting om een beter passende plek te zoeken. Dat kan het speciaal basisonderwijs zijn. Daarvoor moet de school, in afstemming met ouders/verzorgers, een toelaatbaarheidsverklaring aanvragen voor een SBO school van hun voorkeur. Gaat het om een verwijzing naar een SO-school dan is daar een toelaatbaarheidsverklaring voor nodig van de commissie van advies van het samenwerkingsverband. In tegenstelling tot vroeger is het nu zo, dat de school de toelaatbaarheidsverklaring aanvraagt en niet meer de ouders. Meer informatie over het aanvragen van een toelaatbaarheidsverklaring vindt op u de website van het samenwerkingsverband (www.passendonderwijsfryslan.nl). U kunt uiteraard ook bij de school terecht voor meer informatie. Informatie voor ouders/verzorgers Voor u als ouders/verzorgers geldt dat de scholen de belangrijkste informatiebron zijn als het gaat om Passend Onderwijs en extra ondersteuning aan uw kind. De school heeft dagelijks contact met uw kind en vervult daarmee in de ogen van het samenwerkingsverband een belangrijke rol in de adequate informatievoorziening aan ouders. Op www.passendonderwijs.nl en www.passendonderwijsenouders.nl kunnen ouders/verzorgers meer informatie vinden over de samenwerkingsverbanden en over Passend Onderwijs. Daarnaast is er het Steunpunt Passend Onderwijs. Gegevens Samenwerkingsverband Passend Onderwijs PO 21.01 Postadres: Fonteinland 11, 8913 CZ Leeuwarden Telefoon: 058-2948937 E-mail: [email protected] Website: www.passendonderwijsfryslan.nl

5.03. Interne begeleider De interne begeleider coördineert de leerlingenzorg op school. Zij coacht en ondersteunt de leerkrachten bij het realiseren van een passende aanpak voor elk kind.

5.04. Orthopedagogische hulp De schoolvereniging NoorderBasis heeft een orthopedagoog en een schoolpsycholoog in eigen dienst. De school kan altijd een beroep op hen doen en vragen om advies. Zij komen ook in beeld als een kind uitgebreider getest moet worden.

5.05. Externe ondersteuning van de zorg 5.05.1.

GGD op school

In de provincie Friesland wordt de jeugdgezondheidszorg voor kinderen van 0-19 jaar uitgevoerd door GGD Fryslân. Tot de leeftijd van 4 jaar gaan ouders met hun kinderen daarvoor naar het consultatiebureau. Vanaf het vierde jaar komt u de medewerkers van de Jeugdgezondheidszorg tegen op de basisschool. Groep 2 In groep 2 komt de doktersassistente van de GGD op school voor een onderzoek van het gehoor en gezichtsvermogen. De kinderen worden dan ook gemeten en gewogen. Ouders krijgen een uitnodiging om hierbij aanwezig te zijn. Als voorbereiding op het onderzoek in groep 2 krijgen ouders een vragenlijst over de gezondheid en het welbevinden van hun kind. Tijdens het onderzoek neemt de doktersassistente de vragenlijst met u door. Op de vragenlijst kunt u aangeven of u prijs stelt op een gesprek met een verpleegkundige of arts Schoolgids De Princenhof Leeuwarden 2015 2016

Pagina 18

van de GGD. Ook informeert de verpleegkundige bij de leerkracht of er kinderen zijn die de aandacht van de Jeugdgezondheidszorg nodig hebben. Zijn er bijzonderheden of vragen, dan wordt u uitgenodigd voor een gesprek met de arts of de verpleegkundige. Hebt u in de vragenlijst aangegeven dat er bijzonderheden zijn op het gebied van stem, spraak- en/of taal? Dan kijkt de logopediste, de verpleegkundige of arts van de GGD samen met u of er verder onderzoek nodig is. Groep 7 De kinderen worden opnieuw gemeten en gewogen in groep 7. Er wordt dan ook klassikaal voorlichting gegeven over voeding en bewegen. Bij dit onderzoek zijn ouders niet aanwezig. De onderzoeken vinden alleen plaats als u als ouder hiervoor toestemming geeft. Als tijdens één van de onderzoeken blijkt dat iets niet (helemaal) goed is, krijgt u hiervan bericht. Samen met u wordt dan bekeken wat er moet gebeuren. Ook in groep 7 krijgen ouders een vragenlijst. Op de vragenlijst kunt u aangeven of u prijs stelt op een gesprek met een verpleegkundige of arts van de GGD. Vaccinaties Alle 9-jarige kinderen ontvangen een uitnodiging van de GGD voor de vaccinaties DTP en BMR. Kinderen krijgen deze vaccinaties om te voorkomen dat ze besmettelijke ziektes als bof, mazelen of rode hond krijgen. Verder ontvangen alle 12-jarige meisjes 3 keer een uitnodiging voor de HPV vaccinatie. Deze vaccinatie is bedoeld om later baarmoederhalskanker te voorkomen. Voor informatie kunt u terecht bij GGD Fryslân, Harlingertrekweg 58 Leeuwarden, 088-2299222 of via de website www.ggdfryslan.nl

5.05.2.

Zorg voor Jeugd Friesland

Alle gemeenten en veel (hulpverlenende) instellingen die zich met jeugd en jongeren bezig houden in de provincie Friesland zijn aangesloten op een nieuw digitaal signalering systeem: Zorg voor Jeugd Friesland. Zorg voor Jeugd Friesland registreert signalen van belemmerende omstandigheden voor kinderen en jongeren bij opvoeden en opgroeien. Het systeem wordt ook wel aangeduid als Verwijsindex risicojongeren. Het zorgt ervoor dat mogelijke hulpverlening aan een kind of gezin, soms door meerdere organisaties, goed op elkaar is afgestemd. Meer informatie over deze verwijsindex, de deelnemers en de gemeentelijke contactpersonen kunt u lezen op de website www.zorgvoorjeugd.nu.

5.05.3.

Centrum voor Jeugd en Gezin

Wanneer u vragen heeft over opvoeden en opgroeien, kunt u terecht bij het Centrum voor Jeugd en Gezin Leeuwarden. Ook kunt u hier terecht voor gerichte hulp zoals thuisbegeleiding, cursussen over opvoeden of weerbaarheidstrainingen voor uw kind. Onze school maakt deel uit van het CJG Huizum West in de persoon van teamlid Sylvia Bouma. Website: www.cjgleeuwarden.nl Email: [email protected] Telefoon: 0900 2541 254 (lokaal tarief) Een pedagoog van GGD Fryslân zal u telefonisch te woord staan. U kunt bij haar terecht met opvoedingsvragen. Met de inzet van de pedagoog hopen we ouders en opvoeders te ondersteunen in de boeiende ontwikkeling van baby tot jongere.

5.06. Veiligheid en meldcode Een veilige omgeving, zowel fysiek als sociaal, is voor kinderen buitengewoon belangrijk. We besteden daarom veel aandacht aan de veiligheid van het gebouw. Apparaten en speeltoestellen bijvoorbeeld worden regelmatig gekeurd. Ook de sociale veiligheid is belangrijk. Om het pesten tegen te gaan hebben wij een anti-pestprotocol. Het vergroten van sociale vaardigheden heeft in onze school volop de aandacht. Speciale aandacht is er voor veilig internetten. Als wij op school een vermoeden hebben dat een leerling mogelijk slachtoffer is van huiselijk geweld en/of kindermishandeling, dan handelen wij zoals Schoolgids De Princenhof Leeuwarden 2015 2016

Pagina 19

beschreven staat in de meldcode huiselijk geweld en kindermishandeling van ons schoolbestuur. Deze code is te vinden op de website van de vereniging: www.noorderbasis.nl

5.07. Kinderen en veilig gebruik van internet Onze school maakt net als alle scholen gebruik van het internet. Internet is een prachtig medium voor het onderwijs, maar je kunt ook ongewenste zaken tegenkomen. Onze school kiest er voor om kinderen bewust te leren omgaan met internet. Gebruik van internet op school vindt plaats binnen de schooltijd. Deze tijd is dus bestemd voor onderwijs. Kinderen mogen daarom als regel nooit zomaar op het internet, maar altijd met een duidelijke internetopdracht. En als ze wel een wat vrijere internetopdracht hebben, maken we vooral gebruik van sites en zoekmachines die speciaal voor kinderen bedoeld zijn. En er is toezicht. Dit kan door o.a. als leerkracht of ouder zicht te houden op het beeldscherm. Die aanwezigheid en de mogelijkheid het beeldscherm te bekijken is vaak al genoeg om het bewust zoeken naar foute sites te voorkomen. Wanneer er ondanks alles toch iets verkeerds op het scherm verschijnt, is het de taak van de leerkracht dit op een goede manier bespreekbaar te maken. Verder spreken we de volgende regels met de kinderen af: Ik zal nooit mijn persoonlijke informatie doorgeven op internet zoals: mijn naam, adres en telefoonnummer, het werkadres en telefoonnummer van mijn ouders of het adres van mijn school zonder toestemming van mijn ouders of de leerkracht. Ik vertel mijn ouders of de leerkracht meteen als ik informatie zie waardoor ik me niet prettig voel. Ik zal nooit afspreken met iemand die ik “online” op internet heb ontmoet, zonder toestemming van mijn ouders of de leerkracht. Ik zal nooit op e-mailberichten een foto of iets anders van mijzelf over internet sturen zonder toestemming van mijn ouders of de leerkracht. Ik zal nooit op e-mailberichten antwoorden die onprettig zijn. Het is niet mijn schuld dat ik zulke berichten krijg en ik vertel het meteen mijn ouders of de leerkracht zodat zij maatregelen kunnen nemen. Ik spreek met mijn ouders of de leerkracht af op welk tijdstip en hoe lang ik op internet mag en van welke programma’s ik gebruik mag maken.

6. Ouders 6.01. Ouderbezoeken De juf van groep 1 bezoekt de nieuwe ouders die hun eerste kind hebben aangemeld in de maand voor dat het kind naar school gaat. De leerkrachten van de overige groepen bezoeken alleen indien gewenst of nodig de ouders van de kinderen van hun groep.

6.02. Betrokkenheid Twee keer per jaar wordt een open dag georganiseerd. De eerste is bestemd voor alle ouders, ook zij die al een of meer kinderen op school hebben. De tweede richt zich met name op ouders die een passende school zoeken voor hun kind dat vier jaar wordt. Minimaal één keer per jaar wordt een ouderavond georganiseerd. De inhoud van deze avond is ieder jaar verschillend. We spelen graag in op de actualiteit en ook op vragen van onze partners in school, de ouders. De organisatie van deze avond(en) ligt grotendeels bij de afdelingsraad. Eens per twee weken verschijnt op vrijdag het Schoolnieuws. Hiermee houdt de school de ouders en andere lezers op de hoogte van de actuele gebeurtenissen en publiceren we informatie uit de groepen. De ouders en andere belangstellenden ontvangen het schoolnieuws digitaal. Het archief is te raadplegen op de site van de school. Schoolgids De Princenhof Leeuwarden 2015 2016

Pagina 20

Gemiddeld eens per maand verschijnt een nieuwsbrief. Deze is bestemd voor de ouders en verzorgers van de leerlingen. In de nieuwsbrief staan zakelijke organisatorische mededelingen over de school en het onderwijs. De nieuwsbrief staat onder redactie van de directeur.

6.03. Ouders en de school Wanneer er op school iets bijzonders aan de hand is met een kind, nemen we zo spoedig mogelijk contact met de ouders/verzorgers op. We gaan er van uit dat de ouders dat van hun kant ook doen. Aan de ouders wordt om hulp gevraagd voor diverse activiteiten in en rond de school. Bijvoorbeeld hulp bij maaltijden, pleinwacht, extra schoonmaakwerk, broodmoeder/vader, commissies en tuinochtenden. Met elkaar zijn we bezig om een goede sfeer te creëren voor de kinderen, de ouders en de school. Daarin hebben de afdelingsraad en de schoolcommissie een belangrijke bijdrage.

6.04. Informatie aan gescheiden ouders Met betrekking tot het geven van informatie aan gescheiden ouders houden we ons aan de wettelijke regels die door de overheid zijn gesteld. De school heeft daarvoor een protocol. In hoofdlijnen komt het er op neer dat de directeur met de gescheiden ouders een gesprek heeft. In dit gesprek, waarbij als het kan beide ouders aanwezig zijn, willen we de communicatie tussen de school en de ouders regelen. Dit geldt ook wanneer een van de kinderen een voogd heeft. Er zal in een dergelijke situatie met de voogd van het kind gesproken worden. Van deze gesprekken komt een verslag dat door de school en de ouders (en/of de voogd) wordt getekend.

6.05. Ouders en financiën. Onderwijs kost geld. Gelukkig betaalt de overheid verreweg het grootste deel. Maar voor een aantal zaken moeten we een beroep doen op de ouders; anders kunnen we deze niet allemaal organiseren. Binnen onze schoolvereniging is, met instemming van de medezeggenschapsorganen, het volgende afgesproken.

6.05.1.

Vrijwillige ouderbijdragen

Voor diverse schoolactiviteiten vragen wij een bijdrage van de ouders. Het is een vrijwillige bijdrage; toelating van kinderen is niet afhankelijk van het betalen van die bijdrage. De ouderbijdrage is bestemd voor schoolreisjes, excursies, festiviteiten (christelijke feestdagen, Sinterklaas, verjaardagen), afscheid leerlingen en sportactiviteiten (sportdag). Om deze activiteiten te kunnen betalen vragen wij Hier de regeling beschrijven en de hoogte van de ouderbijdragen. Als er apart betaald moet worden voor het schoolkamp dat dan ook hier vermelden. De bijdragen worden centraal, dus vanuit het bestuurskantoor in Noordhorn, geïnd en zijn voor 2014/2015 vastgesteld op €34,00 per gezin. Voor het schoolreisje en het schoolkamp worden de kosten per kind aan de ouders gevraagd.

6.05.2.

De TSO.

Omdat aan de TSO op onze school voor de ouders geen kosten zijn verbonden, wordt de regeling uitgewerkt in hoofdstuk 8.

6.05.3.

Contributies

Veel ouders zijn lid van de schoolvereniging. Leden betalen € 25,- contributie per jaar. Van ouders die geen lid zijn van de schoolvereniging vragen wij hetzelfde bedrag als extra Schoolgids De Princenhof Leeuwarden 2015 2016

Pagina 21

vrijwillige verenigingsbijdrage. Dit geld gebruiken wij o.a. voor leermiddelen die te maken hebben met onze identiteit: Bijbels, psalmen liedboeken en leer- en werkboeken van onze Bijbelmethode “Levend Water”. Deze bijdragen worden centraal geïnd. NoorderBasis is door de belastingdienst erkend als een ANBI instelling (Algemeen Nut Beogende Instelling). Dat betekent dat u voor de inkomstenbelasting giften aan NoorderBasis kunt opgeven als aftrekpost.

6.05.4.

Acties voor goede doelen.

Er wordt doorgaans ieder jaar een of twee keer meegedaan aan een actie voor een goed doel. Dit zien we als een christenplicht. De leerlingen worden zich hierdoor bewust van hun plaats in de maatschappij. Er wordt in de lessen aandacht besteed aan de inhoud van de goede doelen. De kinderen mogen iedere maandag geld meenemen naar school. We verantwoorden in schoolnieuws en maken eens per maand een vast bedrag over naar Red een Kind omdat we twee kinderen financieel hebben geadopteerd.

6.06. Sponsoring Scholen kunnen zich laten sponsoren. Het geld wat hiermee verkregen wordt kan gebruikt worden voor het onderwijs en/of voor allerlei nevenactiviteiten en extraatjes. Wij staan dan ook niet afwijzend tegenover sponsoring. Wel vinden we dat dit in goede banen geleid moet worden. Daarom is er een sponsorbeleidsplan gemaakt. Dit plan ligt op school ter inzage. Kort gezegd komt het er op neer dat sponsoring aan een aantal voorwaarden moet voldoen: • Sponsoring moet verenigbaar zijn met de pedagogische en onderwijskundige taak en doelstelling van de school. • Sponsoring mag niet de objectiviteit, de geloofwaardigheid, de betrouwbaarheid en de onafhankelijkheid van het onderwijs, de school en de daarbij betrokkenen in gevaar brengen. • Sponsoring mag niet de onderwijsinhoud en/of de continuïteit van het onderwijs beïnvloeden, dan wel in strijd zijn met het onderwijsaanbod en de kwalitatieve eisen die onze school aan het onderwijs stelt. • Speciale aandacht richten wij op sponsoruitingen in gesponsord lesmateriaal. Ouders die klachten hebben over sponsoring, uitingsvormen van sponsoring en niet akkoord gaan met de wederprestatie die aan de sponsoring verbonden is, kunnen een klacht indienen bij de directeur of de klachtencommissie van de school.

6.07. Klachtenregeling Of het nu om leerlingen gaat, om hun ouders, om leerkrachten, om bestuursleden, of om vrijwilligers, al degenen die bij de school betrokken zijn, kunnen klachten indienen over iets waar zij het niet mee eens zijn. Natuurlijk kunnen heel wat probleempjes en problemen in onderling overleg op de juiste wijze worden afgehandeld. Als iemand ergens niet tevreden over is, dan zal hij in eerste instantie naar degene toegaan die daarbij direct betrokken is. Dat is meestal de leerkracht of de schoolleider. Zij zullen dan proberen het probleem op te lossen; als het kan meteen, maar in ieder geval zo spoedig mogelijk. Eventueel kan de klacht ingediend worden bij de bovenschoolse directie of het bevoegd gezag (centraal bestuur). Als het probleem niet kan worden opgelost of als het gaat om een ernstig probleem, dan kan contact worden opgenomen met de vertrouwenspersoon van de school, eventueel na doorverwijzing door de contactpersoon van de school. Hun namen en adressen vindt u op de laatste pagina's van deze schoolgids. De school is aangesloten bij de landelijke Klachtencommissie voor het gereformeerd onderwijs. Als de vertrouwenspersoon niet kan bemiddelen in het probleem, dan heeft de klager het recht daar een klacht in te dienen. De vertrouwenspersoon helpt zo nodig hierbij. Gaat de klacht over mogelijk strafbare feiten, dan kan de vertrouwenspersoon helpen bij het Schoolgids De Princenhof Leeuwarden 2015 2016

Pagina 22

doen van aangifte bij politie en justitie. De klacht moet worden ingediend bij het bevoegd gezag of bij de klachtencommissie. Vermoedens van seksuele intimidatie / misbruik moeten verplicht gemeld worden bij het bevoegd gezag. Die plicht hebben, volgens de wet, allen die aan de school verbonden zijn; ook de contactpersoon. Het bevoegd gezag neemt direct contact op met de vertrouwensinspecteur, waarbij wordt bekeken of er aangifte gedaan moet worden bij justitie. De volledige klachtenregeling (met een toelichting erbij) is op school in te zien. Daarnaast is er in verband met de kwetsbaarheid van sommige zaken, de mogelijkheid om bij de vertrouwenspersoon een exemplaar van de klachtenregeling aan te vragen.

6.08. WA-verzekering De school heeft via de Besturenraad een collectieve WA-verzekering afgesloten. Hiermee wordt alle aansprakelijkheid gedekt, ook ouderparticipatie (waaronder Tussen Schoolse Opvang), schoolreisjes, schoolkamp en excursies. Voor de leerlingen hebben we geen ongevallenverzekering. We vinden dit geen taak van de school. Ouders kunnen zelf een dergelijke verzekering afsluiten.

6.09. Kijk- spreekavonden & oudermorgens 6.09.1.

Spreekavonden en kijkavonden met de kinderen.

Twee keer per jaar worden spreekavonden belegd. De eerste is meteen aan het begin van het schooljaar. Hier wordt voornamelijk gesproken over het welbevinden en sociaal- emotionele zaken. De tweede is na het eerste rapport en gaat over de vorderingen van de kinderen. Voor deze spreekavonden worden alle ouders ingeroosterd. De gesprekken duren 10 minuten. In april en aan het eind van het jaar is ook nog gelegenheid om te spreken, maar dan op wens van de ouders of de leerkracht.

6.09.2.

Ouders in school

Twee keer per jaar wordt een open dag georganiseerd. De eerste is bestemd voor alle ouders die dan in de klassen kunnen kijken. De tweede richt zich met name op ouders die een passende school zoeken voor hun kind dat vier jaar wordt. Minimaal één keer per jaar wordt een ouderavond georganiseerd. De inhoud van deze avond is ieder jaar verschillend. We spelen graag in op de actualiteit en ook op vragen van onze partners in school, de ouders. De organisatie van deze avond(en) ligt grotendeels bij de afdelingsraad. Door de schoolcommissie worden op 5 dagen koffieochtenden georganiseerd, waar gelegenheid is tot ontmoeting en gesprek.

6.10. Schoolcommissie Deze commissie bestaat uit ouders en veel activiteiten in en rond de school vallen onder de regie van deze schoolcommissie. Uitgebreide informatie vindt u op www.deprincenhof.nl/ouders-en-school/schoolcommissie/

7. Schooltijden, vakantie en verlofregeling 7.01. Schooltijden Voor alle leerlingen gelden dezelfde schooltijden. De leerlingen van de groepen 1 en 2 zijn op woensdag vrij van school. • •

Maandag Dinsdag

08:30 tot 12:00 uur en 12:45 tot 15:00 uur. 08:30 tot 12:00 uur en 12:45 tot 15:00 uur.


Pagina 23

• • •

Woensdag 08:30 tot 12:30 uur. Donderdag 08:30 tot 12:00 uur en 12:45 tot 15:00 uur. Vrijdag 08:30 tot 12:30 uur.

Het schema dat gehanteerd wordt is een variant op het continurooster waarbij de pauzes zo kort zijn dat alle kinderen op school brood eten. Op de Princenhof zijn drie lange dagen met middagpauze en twee korte dagen zonder middagpauze. Wij voldoen hiermee aan de wet, die voorschrijft dat de kinderen van de basisschool in 8 jaren in totaal 7520 uur naar school gaan. Voor de kinderen van alle groepen geldt ’s een inloop van 8:15 – 8:25 uur. Gedurende deze tijd mogen de kinderen en hun ouders in de klas bezig gaan met een activiteit. De leerkrachten zijn daar dan ook aanwezig. Om 8.25 gaat een eerste bel. Dan gaan de ouders uit het lokaal zodat op tijd met de lessen begonnen kan worden.

7.02. Vakantierooster en vrije dagen. 1e schooldag Herfstvakantie Kerstvakantie Voorjaarsvakantie Goede Vrijdag Paasmaandag Koningsdag Meivakantie Vrijdag voor Pinkster Pinkster maandag Werkdagen team (leerlingen vrij)

maandag 17 augustus 2015 19 oktober 2015 - 23 oktober 2015 21 december 2015- 1 januari 2016 29 februari 2016 - 4 maart 2016 vrijdag 25 maart 2016 maandag 28 maart 2016 woensdag 27 april 2016 2 mei 2016 - 6 mei 2016 vrijdag 13 mei 2016 (Margedag*) maandag 16 mei 2015 maandag 2 nov 2015 dinsdag 17 nov 2015 woensdag 27 jan 2016 donderdag 18 feb 2016 vrijdag 15 april 2015 maandag 20 juni 2016 dinsdag 21 juni 2016 Zomervakantie 18 juli 2015 - 26 augustus 2015 (*Een margedag is een vrije dag, mits er door omstandigheden (bijvoorbeeld slecht weer) geen onvoorziene extra vrije dagen zijn geweest gedurende het schooljaar)

7.03. Verlof buiten de schoolvakanties Verlofaanvragen kunnen schriftelijk of per mail en met opgave van redenen aan de directeur worden gericht. Onwettig verzuim moet en zal door de schooldirecteur aan de leerplichtambtenaar worden gemeld. Een verzoek om extra schoolverlof kan worden ingewilligd als er sprake is van een van de volgende omstandigheden: • verhuizing binnen de gemeente voor ten hoogste 1 dag; • bij gezinsuitbreiding (geboorte, adoptie) voor ten hoogste 1 dag; • bij ernstige ziekte van (een van) de ouders; • overlijden van bloed- of aanverwanten t/m 3e graad. • 1e graad (vader, moeder) voor ten hoogste 4 dagen • 2e graad (broer, zus, opa, oma) voor ten hoogste 2 dagen • 3e graad ( oom, tante, neef, nicht) voor ten hoogste 1 dag; • voor het bijwonen van een huwelijk van bloed- of aanverwanten van de 1e en 2e graad voor 1 of ten hoogste 2 dagen, afhankelijk of dit huwelijk in of buiten de woonplaats van belanghebbende wordt gesloten; Schoolgids De Princenhof Leeuwarden 2015 2016

Pagina 24

• • • • •

25-, 40,- 50- of 60-jarig huwelijks- of ambtsjubileum van bloed- of aanverwanten van de 1e en 2e graad voor ten hoogste 1 dag; viering van nationale feest- en gedenkdagen voor leerlingen uit culturele minderheden; in geval van noodzakelijk vakantieverlof op medische of sociale indicatie van een van de gezinsleden; voldoen aan wettelijke verplichting, voor zover dit niet buiten de normale lesuren kan gebeuren; andere dan hierboven genoemde omstandigheden in zeer bijzondere gevallen.

7.04. Ziekte Bij ziekte van uw kind verzoeken wij u dit voor schooltijd zelf door te geven. Het liefst telefonisch:058-2884466. Als kinderen afwezig zijn zonder dat bekend is wat de reden is, wordt er gebeld met de ouders/verzorgers.

7.05. Verlof voor behandeling onder schooltijd Soms moeten kinderen langdurig een therapie volgen of behandelingen ondergaan die niet altijd buiten de schooltijden kunnen worden gepland. Denk aan behandeling voor dyslexie, logopedie of andere therapieën. De school heeft hiervoor richtlijnen opgesteld. Als een behandeling niet buiten de schooluren kan plaatsvinden, vraagt u dat tevoren aan bij de schoolleiding. We hebben hiervoor een formulier. In principe kan toestemming worden verleend voor maximaal een half jaar en 90 minuten per week (inclusief reistijd). Bij belangrijke schoolevenementen of toetsen, te bepalen door de schoolleiding, dient u de afspraak met de behandelaar af te zeggen c.q. de afspraak te verplaatsen.

7.06. Schorsing en verwijdering Een leerling die de rust of veiligheid op school ernstig verstoort, kan worden verwijderd. Het moet gaan om herhaald wangedrag, dat onmiskenbaar een negatieve invloed heeft op andere leerlingen en een goede gang van zaken ernstig belemmert. De beslissing over toelating, schorsing en verwijdering van leerlingen berust bij de directeur van de school, die daarvoor door het bevoegd gezag (het centraal bestuur) is gemandateerd. Voordat wordt besloten tot schorsing en/of verwijdering hoort het bestuur de betrokken groepsleerkracht. Definitieve verwijdering van een leerling vindt niet plaats dan nadat het bestuur ervoor heeft gezorgd heeft, dat een andere school bereid is de leerling toe te laten. Als gedurende 8 weken aantoonbaar, maar zonder succes, gezocht is naar een andere school, kan tot definitieve verwijdering worden overgegaan. De school moet u vertellen dat men van plan is het kind te verwijderen. U kunt tegen de verwijdering een bezwaarschrift indienen bij het bestuur. Bij een negatieve beslissing kunt u via een kort geding proberen verwijdering tegen te gaan.

8. Overige informatie 8.01. Verjaardagen en meer. Christelijke feestdagen. Aan de christelijke feestdagen staan deze vieringen centraal. Dit komt tot uiting in de Bijbelvertellingen met bijbehorende verwerkingen en in de liederen die geleerd en gezongen worden. Regelmatig zijn er gezamenlijke vieringen op de laatste schooldag voor een christelijke feestdag. Hierbij wordt onder andere een Bijbelverhaal verteld, er wordt gezongen, er kan een dramastukje worden voorbereid door de kinderen. Eén keer per jaar wordt een project georganiseerd.

8.02. Sinterklaas Ook op school wordt het sinterklaasfeest gevierd. De sint bezoekt de groepen, waarbij het accent valt op de lagere groepen. De organisatie hiervan is in handen van de schoolcommissie. In de groepen 1 t/m 4 krijgen de kinderen een cadeautje van de sint. De Schoolgids De Princenhof Leeuwarden 2015 2016

Pagina 25

kinderen van de groepen 5 t/m 8 geven elkaar cadeautjes (lootje trekken). Om praktische redenen kunnen ouders niet aanwezig zijn bij de viering van het sinterklaasfeest van groep 2 tot en met 8. De school heeft daarvoor geen ruimte. Bij groep 1 zijn de ouders welkom.

8.03. Avondvierdaagse Hier kunnen alle kinderen, als ze dat willen, aan meedoen. De kinderen kunnen kiezen uit 5 of 10 km. Op de 4e avond wordt een medaille uitgereikt. De kinderen van groep 1 en 2 kunnen één avond (5 km) lopen voor een dagmedaille. Ouders krijgen informatie via de schoolcommissie, die de verantwoordelijkheid voor deze activiteit draagt en de organisatie verzorgt.

8.04. Sportmiddag groep 7 & 8 Elk jaar kunnen de leerlingen van de groepen 7 en 8 meedoen aan het schoolsporttoernooi van de Gereformeerde basisscholen uit de regio. Deze sportdag met alleen teamsporten zoals voetbal, slagbal, lijnbal en handbal wordt op een woensdagmiddag in mei gehouden in Drachten. Op die dag zijn de leerlingen van de andere groepen allemaal om 11.30 uur vrij. Meestal is deze sportdag op de laatste woensdag van mei.

8.05. Buitenschoolse activiteiten De school doet soms ook mee met sportactiviteiten die in de buurt of in de stad worden georganiseerd, zoals zwemwedstrijden, (zaal)voetbaltoernooien en handbaltoernooien. Daarnaast worden culturele activiteiten bezocht. De school wil een school in de buurt, in de stad zijn. Daarom maken we ook actief deel uit van de wijk Nijlân door zoveel als mogelijk is te integreren in activiteiten in deze wijk. De school organiseert educatieve excursies die passen bij de thema’s die in de lessen worden behandeld. Als de school ouders vraagt om kinderen met eigen auto’s te vervoeren ten behoeve van een excursie, dan geldt de inzittendenverzekering van de eigenaar van de auto. De groepen 7 & 8 gaan aan het eind van de cursus een paar dagen op kamp naar Ameland. We noemen hier ook de schoolreisjes voor de groepen 1 en 2 en de groepen 3 - 6 en de eerder genoemde sportdag voor de groepen 7 en 8.

8.06. Spreekavonden en kijkavonden met de kinderen. (=6.09.1) Twee keer per jaar worden spreekavonden belegd. De eerste is meteen aan het begin van het schooljaar. Hier wordt voornamelijk gesproken over het welbevinden en sociaal- emotionele zaken. De tweede is na het eerste rapport en gaat over de vorderingen van de kinderen. Voor deze spreekavonden worden alle ouders ingeroosterd. De gesprekken duren 10 minuten. In april en aan het eind van het jaar is ook nog gelegenheid om te spreken, maar dan op wens van de ouders of de leerkracht.

8.07. Ouders in school (=6.09.2)

Ouders in school

Twee keer per jaar wordt een open dag georganiseerd. De eerste is bestemd voor alle ouders die dan in de klassen kunnen kijken. De tweede richt zich met name op ouders die een passende school zoeken voor hun kind dat vier jaar wordt. Minimaal één keer per jaar wordt een ouderavond georganiseerd. De inhoud van deze avond is ieder jaar verschillend. We spelen graag in op de actualiteit en ook op vragen van onze partners in school, de ouders. De organisatie van deze avond(en) ligt grotendeels bij de afdelingsraad. Door de schoolcommissie worden op 5 dagen koffieochtenden georganiseerd, waar gelegenheid is tot ontmoeting en gesprek. Schoolgids De Princenhof Leeuwarden 2015 2016

Pagina 26

8.08. Activiteitencommissie, onze schoolcommissie (= 6.10) Deze commissie bestaat uit ouders en veel activiteiten in en rond de school vallen onder de regie van deze schoolcommissie.

8.09. Schoolfotograaf De fotograaf komt eens in de twee jaar. Dit gebeurt in de even jaren, in mei 2016 zijn de schoolfoto’s weer aan de beurt.

8.10. Kleuters In het kader van de zelfredzaamheid verwachten we dat de kinderen op school zelf hun kleren en jas aan en uit kunnen trekken. Ze dienen zindelijk te zijn en in staat zichzelf schoon kunnen maken na wc-gebruik. Wanneer ze ergens mee gespeeld hebben, moeten ze het zelf (samen) weer opruimen. De leerkrachten vinden het fijn als er aan deze zaken vooral ook thuis aandacht wordt besteed. Kinderen die bovenstaande vaardigheden nog niet beheersen stromen later in.

8.11. Eigendommen en schoeisel en sloffen Vergeten & verloren kleding en voorwerpen zoals fietssleutels, worden een poosje op school bewaard. Af en toe worden de gevonden voorwerpen op de Binnenhof uitgestald. Wat dan blijft liggen gaat naar de kringloop of in de container. Het is handig om laarzen, bekers en dergelijke te voorzien van een naam.

8.12. Gymkleding groep 1 & 2 De lessen bewegingsonderwijs worden in de gymzaal gegeven. Voor deze groepen wordt een stoffen tas geadviseerd met daarin gymschoentjes met een stroeve zool. Graag schoenen met klittenband of elastiek, geen zwarte zolen i.v.m. strepen. De tas mag op school blijven hangen tot de zomervakantie.

8.13. Gymkleding en gymlessen groep 3 – 8 De lessen worden gegeven in de gymzaal boven op de school. Deze is bereikbaar via een deur in de hal bij de hoofdingang. Gymkleding is verplicht. Als uw kind geen gymkleren meeheeft, kan het ook niet meedoen met gym. Het zal dan bij een andere groep in de klas blijven met eigen werk. Als gymkleding wordt door ons gedacht aan een sportpakje of een korte broek met een T-shirt en gymschoenen met een stroeve zool. Balletschoentjes zijn hiervoor niet geschikt en ook geen zwarte zolen i.v.m. de kans van strepen op de vloer. De gymschoenen mogen alleen in de sportzaal gedragen worden. Het dragen van gymschoenen is verplicht. Blote voeten zijn vatbaar voor het opnemen van b.v. wratten. De kinderen nemen hun tas met gymkleding na de les weer mee naar huis.

8.14. Schoonmaken materialen en lokalen Aan het eind van elk schooljaar moeten alle materialen en de lokalen worden schoongemaakt. Daarbij kunnen we niet zonder de hulp van ouders. In de een na laatste schoolweek is er een schema voor ouders. Dan worden de materialen schoongemaakt en krijgen de lokalen een flinke beurt. En weet dat dergelijke avonden ook een groot gezelligheidsgehalte hebben en geweldig positief kunnen bijdragen aan de onderlinge band. De dagelijkse schoonmaak van de school is uitbesteed aan een schoonmaakbedrijf.

8.15. Hoofdluizen Elke maandag na een vakantie worden alle kinderen gecontroleerd op luizen. Hiervoor is een werkgroep van ouders samengesteld die dit in de klas komt doen. Wanneer er bij kinderen luizen of neten worden gevonden, wordt er contact met de ouders opgenomen. Preventieve maatregelen zijn natuurlijk goed. Hier staan ze nog eens op een rijtje. Schoolgids De Princenhof Leeuwarden 2015 2016

Pagina 27

o Zit elkaar niet aan en in de haren. o Draag geen hoofddeksels van elkaar. o Gebruik je eigen kam en niet die van een ander. o Controleer thuis regelmatig uw kinderen op hoofdluis met een hoofdluiskam. Mocht de hoofdluis thuis toch weer gesignaleerd worden, schaamt u zich niet en laat het zo spoedig mogelijk aan ons weten. Wij melden dat dan ook weer anoniem met vermelding van de groep aan de andere ouders.

8.16. Teken Wij attenderen u ook op de aanwezigheid van teken, met name tijdens schoolreisjes en kamp. Op school is een tekentang aanwezig. Eveneens is er een map van de GGD met benodigde informatie. Wilt u de kinderen met name controleren bij de haargrens, achter de oren, de onderbuik en oksels?

8.17. Leerlingen vervoeren naar school en afhalen van school. Wachtende ouders kunnen hun fiets parkeren aan de rechterkant van de oprit naar het plein. Auto’s kunnen worden geparkeerd volgens de aanwijzingen van het verkeersplan van de school. Dit plan is te vinden op de site van de school (doorklikken naar “over onze school” en vervolgens naar “downloads”.)

8.18. Tussen Schoolse Opvang (TSO) Alle kinderen blijven in de regel op school eten, immers de afstand naar huis is te groot en de tijd te kort. In alle groepen behalve in groep 2 eten de leerkrachten met hun groep. Voor groep 2 wordt een vaste TSO-er ingezet. Op deze manier is er voor alle kinderen steeds een bekend gezicht. Daarnaast is er voor de kleutergroepen assistentie van ouders die volgens rooster eens per 10 weken aan de beurt zijn. Na het eten is het toezicht op de beide pleinen voor de vaste TSO ouders, geholpen door vrijwillige ouders. Alle ouders worden ingedeeld. TSO kost de ouders geen geld maar verplicht wel tot meehelpen in het toezicht. Alle TSO ouders worden geacht van 12.00 – 12.45 uur op school te zijn. Als de kinderen zoals b.v. bij regen binnen moeten blijven, zijn de ouders ook dan toezichthouders, indien nodig gesteund door de collega´s. Er is voor iedere dag een leerkracht als 2e TSO-er aangewezen om op terug te vallen, dat geldt zowel voor de kleuters als voor de groepen 3 en hoger. De wet gaat er van uit dat de TSO een zaak is van school én ouders. De school regelt de organisatie en kan ouders hierbij inroosteren. Op deze manier is een kosteloze invulling gerealiseerd. Hiermee wordt de TSO een vast onderdeel van de schoolorganisatie.

8.19. Buitenschoolse opvang, de BSO na schooltijd. Prokino verzorgt naschoolse opvang in onze school. Op de lange dagen (maandag, dinsdag en donderdag) en in vakanties is er naschoolse opvang. Op de vide is een gezellige ruimte ingericht waar de kinderen na school komen om te spelen. Er worden leuke activiteiten georganiseerd, maar een boekje lezen op de bank kan ook, net waar de behoefte naar is. Als het maar even mogelijk is wordt er buiten gespeeld. Er is momenteel geen voorschoolse opvang, echter bij voldoende belangstelling kan dit opgestart worden. Informeert u gerust naar de mogelijkheden van voorschoolse en naschoolse opvang. Op de site van Prokino (www.prokino.nl/leeuwarden) vindt u de contactgegevens en meer informatie over buitenschoolse opvang bij Prokino. Wilt u een kijkje nemen op de BSO, dan bent u daar van harte toe uitgenodigd.

8.20. Schoolreisjes, excursies en schoolkamp. In de maand mei of juni van het schooljaar worden schoolreisjes georganiseerd voor de kinderen van de groepen 1 - 6. De kinderen van groep 1 en 2 maken een uitstapje in de nabije omgeving. Schoolgids De Princenhof Leeuwarden 2015 2016

Pagina 28

Wij plannen de schoolreis voor groep 3 tot en met 6 bij voorkeur op een woensdag en dan de hele dag. Dan is het overal rustiger dan op andere dagen. De kleuters gaan op een gewone hele dag op schoolreis. Voor de kinderen van groepen 8 is er jaarlijks een schoolkamp van drie dagen op Ameland. De andere leerlingen zijn dan gewoon op school. Er worden door de school af en toe excursies georganiseerd. Dat kan zijn naar een of ander museum, het bezoeken van een bedrijf enz. Het gebeurt ook dat de school uitgenodigd wordt om deel te nemen aan een bepaalde activiteit zoals bij de bibliotheek en deelname aan de boomplantdag. De hulp van ouders voor vervoer en medetoezicht is dan nodig en waardevol.

8.21. Website en Homepage Het webadres is: www.deprincenhof.nl. Op de site worden regelmatig foto’s van de kinderen geplaatst die op school zijn gemaakt. Er worden geen close-ups geplaatst. Het is belangrijk dat u weet dat soms ook de namen van kinderen op het web komen te staan. Door het online zetten van schoolnieuws is daarmee door iedereen het wel en wee van de school te lezen. Hebt u er bezwaar tegen dat uw kind zo op het web komt, dan horen we dat ook heel graag schriftelijk en mondeling. We beperken ons tot alleen de voornamen zodat de privacy minder wordt aangetast.

9. Namen en adressen 9.01. Adres van de school Het adres is Prinsessenweg 2, 8931 EG te Leeuwarden. Telefonisch zijn we doorgaans vanaf 7.30 uur en tot 17.00 uur bereikbaar op 058-2884466. Per mail altijd via [email protected] of [email protected]; Elke medewerker heeft als mailadres [email protected]

9.02. Een adressenlijst met veel schoolgegevens wordt apart uitgegeven 9.03. Algemeen bestuur Dhr. J. Bouwkamp Haren Dhr. C. Mossel Slochteren Mw. W.J.A.Oostland Eelderwolde Dhr. K. van der Ploeg Noordhorn Dhr. P.W. Pruim Zuidhorn (penningmeester) Dhr. J.C.W. van der Velden Drachten (voorzitter) Mw. A. Heidema Tolbert (ambt. Secretaris)

9.04. Dagelijks bestuur NoorderBasis R. van den Berg, 06-33646167, [email protected]

9.05. Centrale directie NoorderBasis Centrale directie: R. van den Berg, algemeen directeur, 06-33646167, [email protected] H. Schipper, directeur onderwijs, 06-50673466, [email protected] Postadres: Postbus 6, 9800 AA Zuidhorn. Bezoekadres: Industrieweg 22, 9804 TG te Noordhorn. Telefoon: 0594-500649

9.06. Gemeenschappelijke medezeggenschapsraad NoorderBasis (GMR) In de WMS zijn die rechten en bevoegdheden van de GMR vastgelegd. De GMR behandelt alleen zaken die van gemeenschappelijk belang zijn voor alle aangesloten scholen. Een voorstel dat betrekking heeft op één school zal niet in de GMR worden behandeld. De LMR Schoolgids De Princenhof Leeuwarden 2015 2016

Pagina 29

van de betrokken school zal over dat voorstel een besluit tot instemming nemen of een advies geven. Voor een efficiënte besluitvorming betekent het dat voor school overstijgende zaken geen advies of instemming aan een LMR (lokale MR, de MR van de school) gevraagd hoeft te worden. Hieronder de samenstelling in 2014-2015: Oudergeleding GMR • Jetze van der Veen, De Fontein (vz) • Marjen Krijgsheld, De Steiger • Vacature per juli 2015 • Vacature per juli 2015 Personeelsgeleding GMR • Corry Sierksma, Leerkracht/IB’er De Parel • Tiny Verwey , Leerkracht De Schakel • Jillie Doorten, IB’er De Meerpaal • Vacature per juli 2015 Secretariaat GMR NoorderBasis [email protected] Voor verdere gegevens: zie www.noorderbasis.nl

9.07. Ledenadministratie Greetje de Roo, [email protected] of 0594-500649

9.08. Inspectie van het onderwijs Inspectie van het onderwijs: [email protected] en www.onderwijsinspectie.nl; Vragen over onderwijs: 0800-8051 gratis nummer. Klachtmeldingen over seksuele intimidatie, seksueel misbruik, ernstig psychisch of fysiek geweld: meldpunt vertrouwensinspecteurs 0900-111 3 111 lokaal tarief.

9.09. Diverse adressen Interne contactpersoon op school klachtenregeling

Sylvia Bouma – Haitsma, Kingmastate 11, 8926 NA Leeuwarden, [email protected]

Externe vertrouwenspersoon klachtenregeling

B. Bloemendal, Reddingiusweg 71, 9744 BJ Hoogkerk, 050-5567021

Klachtencommissie Gereformeerd Onderwijs

p.a. Marinus Postlaan 23, 8264 PB Kampen

De school maakt deel uit van het Samenwerkingsverband 21-01.

Directeur Samenwerkingsverband: Ludo Abbink en bereikbaar via [email protected]

Vaststelling van de schoolgids Verklaring <<>> <<>> Schoolgids De Princenhof Leeuwarden 2015 2016

Pagina 30


Pagina 31

GBS De PRINCENHOF Prinsessenweg 2 8931 EG Leeuwarden 058-2884466


Pagina 32

Schoolgids GBS De Princenhof Leeuwarden

Recommend Documents