Schoenenontwerp. Museum Dr. Guislain. Johan De Wilde. Verf. Moving Archives

erkenningsnummer : P209149

KUNSTLETTER[s] Tijdschrift Verschijnt 5x per jaar Afgiftekantoor 9000 Gent X Jaargang 9 FEBRUARI 2010

Opmerkelijke opleidingen

Schoenenontwerp Expeditie KUNSTWERK[t]

Museum Dr. Guislain Gesprekken met kunstenaars

Johan De Wilde Het materiaal van de kunstenaar

Verf Blikvangers Extra

Moving Archives

2 Beeld cover: Recent werk van Yvan Derwéduwé. Hij is tot eind maart samen met Jeroen Hollander te gast in onze Matchbox. Foto: Sven Sanctobin.

Inhoud

Matchbox Canvascollectie/La Collection RTBF Atelierbezoek: Anne Marie Laureys Blikvangers Opmerkelijke opleidingen: Schoenenontwerp Blikvangers extra: Moving Archives Expo: Turner and the Masters Expo: Felix Gonzalez Torres Opgetekend Het materiaal van de kunstenaar: Verf Gesprekken met kunstenaars: Johan De Wilde Expeditie Kunstwerk[t]: Museum Dr. Guislain Boeken Festival van de Amateurkunsten Kunst op het web Wedstrijden Zoekertjes Agenda

3 4 6 7 10 13 14 17 19 20 22 26 30 32 33 34 35 37

Tijdschrift voor beeldend talent Verschijnt 5x per jaar Afgiftekantoor 9000 Gent X Jaargang 9 / februari 2010 Colofon Werkten mee aan dit nummer: Claude Blondeel, André De Nys, Sofie De Schampheleire, Ward Desloovere, Petja Gekiere, Lotte Sommen, Hilde Van Canneyt, Annemie Vingerhoets. Coördinatie: Ward Desloovere.

Abonneren op KUNSTLETTER[s] ? Een abonnement kost € 10 (5 nummers). Daarnaast bestaat er een groepsabonnement: € 30. Meer info: KUNSTWERK[t], tel. 09/235.2270 / [email protected] of op www.kunstwerkt.be Ons rekeningnummer: 001-3538770-92

KUNSTWERK[t] Algemeen beleid: Bea Vansteelandt, 09/235.22.77 / [email protected] Projecten, expocircuit, lessenpakketten: Annemie Vingerhoets, 09/235.22.73 / [email protected] Uitleendienst, documentatiecentrum: Chantal Steenhaut, 09/235.22.70 / [email protected] Vorming: Petja Gekiere, 09/235.22.74 / [email protected] Pers, promotie en administratie: Katrien Boogaerts, 09/235.22.75 / [email protected] Redactie: Ward Desloovere, 09/235.22.72 / [email protected]

Verantwoordelijke uitgever Hilde De Leeuw, Bijlokekaai 7c, B-9000 Gent.

Raad van Beheer Hilde De Leeuw, Luc Verbeke, Roger De Moerloose, Marcel Quintijn, Alain Delmotte, Peggy Saey, Philippe Vanderschaeghe, Marleen D’Joos, Bob Vanden Eynde, Stefaan Gunst, Sophie Martens.

3

MATCHBOX Na Limburg, Antwerpen en West-Vlaanderen toert Matchbox door VlaamsBrabant en Brussel. In deze exporuimte op wielen wordt telkens werk van 2 kunstenaars getoond, 2 kunstenaars waartussen een zekere match bestaat. Yvan Derwéduwé en Jeroen Hollander zijn de kunstenaars die een werk maakten voor dit traject. Meer info: www.yvanderweduwe.com en www.jeroenhollander.eu

MATCHBOX VLAAMS-BRABANT EN BRUSSEL

Het openingsweekend vond plaats in Wiels (Brussel) op 6 en 7 februari tijdens het selectieweekend van de Canvascollectie. Verder houdt de box halt in: > Bibliotheek Tweebronnen - Leuven T/m 6 maart: ma, di, vr, za: 10u-18u; woe, do: 10u-20u. > Museum M - Leuven 11 t/m 14 maart: di-zo: 11u-18u. do: 11u-22u. 11 maart: opening “Kuuroord voor Kunst”. > CC Strombeek - Grimbergen 17 t/m 21 maart: 12u-17u30. 18 maart: vernissage van 18u-20u. > CC ‘t Vondel - Halle 27 en 28 maart.

Voor alle informatie over de projecten/tentoonstellingen die gelijktijdig lopen op deze locaties: WIELS, Centrum voor Hedendaagse Kunst: Van Volxemlaan 354, 1190 Brussel. www.wiels.org Bibliotheek Tweebronnen: Rijschoolstraat 4, 3000 Leuven. www.leuven.be/bibliotheek Museum M: Leopold Vanderkelenstraat 28 , 3000 Leuven. www.mleuven.be Cultuurcentrum Strombeek: Gemeenteplein, 1853 Grimbergen. www.ccstrombeek.be Halle: Cultuurcentrum ’t Vondel, www.vondel.be Meer info vind je ook op www.matchboxontour.be

4

De tweede editie van de Canvascollectie is in volle gang. Aan de oproep van de Vlaamse en Franstalige kunstensector en VRT/Rtbf is opnieuw massaal gehoor gegeven: ruim 7.400 kunstenaars hebben zich ingeschreven in één van de negen voorrondes met als doel een plaats te bemachtigen in de eindtentoonstelling in Bozar en misschien zelfs te dromen van de titel: laureaat van ‘De Canvascollectie/La Collection RTBF’. Misschien wel de moeilijkste opdracht in deze wedstrijd: de strenge preselectie doorspartelen. Want uit de 24.000 (!) kunstwerken die aan de jury zullen worden gepresenteerd, zijn er slechts zowat 300 werken uitverkoren om een plaats te krijgen in de eindtentoonstelling in Bozar. De Canvascollectie/La Collection RTBF is uiteraard ook opnieuw een televisieprogramma, maar je kan de wedstrijd ook volgen op www.canvas.be/canvascollectie. Daar vind je alle info, verslagen, filmpjes en sfeerbeelden. We peilden bij enkele kunstenaars die zich voor deze wedstrijd inschreven naar hun verwachtingen: met welk werk willen ze de jury overtuigen en hoe schatten ze hun kansen in?

Naam

1. Woonplaats 2. Welke voorronde? 3. Met welke werken neem je deel? 4. Waarom neem je deel en hoe schat je je kansen in? 5. Stel: je krijgt carte blanche voor een droomtentoonstelling: tussen welke kunstenaars wil je dan tentoongesteld worden?

5 Nele Aelbrecht

Elly Moors

2. M HKA in Antwerpen

2. Z33, Hasselt

3. Ik neem deel met drie schilderijen. Ik vind het zeer moeilijk om titels aan werken te geven, omdat dat je als kijker een bepaalde richting uitstuurt. Ik vind het belangrijk om ruimte te laten voor interpretatie.

3. Daar ben ik nog niet helemaal uit. Ik volg momenteel een projectatelier om hedendaagser te werken. Ik heb al nieuw werk en blijf figuratief werken, maar meer geabstraheerd.

4. Ik ben vooral nieuwsgierig: ik wil graag mijn werk aan anderen tonen en horen wat ze erover te zeggen hebben. Ik ga er ook heen om andere kunstenaars te ontmoeten en hun werk te zien. Ik ga er niet heen met grote verwachtingen, maar ik hoop natuurlijk dat mijn werk geselecteerd wordt.

4. Ik ga vooral voor de feedback. Ik wil zien hoe ik tegenover andere kunstenaars sta en hoe de jury tegenover mijn werk staat. Ik heb ook aan de vorige editie van de Canvascollectie deelgenomen en geraakte toen niet door de preselecties. Ik besef nu dat ik toen niet de juiste werken gekozen had. Ik hoop dat ik deze keer wel de eerste ronde doorkom. Ook omdat ik een beetje een andere richting uitgegaan ben en toch iets verder sta.

5. Ik zou gewoon al zeer vereerd zijn dat ik hier de kans toe zou krijgen. Ik vind het in de eerste plaats belangrijk om ideeën en visies te kunnen uitwisselen.

5. Ik vind het werk van Michaël Borremans zeer goed. Hij werkt figuratief, maar tegelijk toch heel hedendaags. Daarnaast kijk ik ook op naar Luc Tuymans. Ik vind hen echt de top van de Belgische kunst.

1. Beveren

1. Bilzen

6 Henk Tromp 1. Brugge

2. Mu.ZEE, Oostende 3. Ik heb mijn werken nog niet gekozen. Voor mijn tekeningen gebruik ik vaak Oost-Indische inkt en ik maak ze in zwart-wit. Ik maak ook collages. Voor mij is dit een soort puzzel die je zelf vervaardigd. Door te knippen en vormen kan je van bestaande zaken één eigen nieuw geheel maken.

Atelierbezoek Anne Marie Laureys Russiegnies, 17 april 2010

4. Ik vind het gewoon een leuk initiatief en een goede manier om mijn medium onder de aandacht te brengen en te tonen dat kunst geen elitaire bezigheid is. Ook "gewone" mensen zoals u en ik zijn met vrij eenvoudige middelen in staat dingen te creëren die de moeite van het bekijken waard zijn. Ik heb geen hoge verwachtingen. Het is de eerste maal dat ik meedoe en ik zie wel wat gebeurt. 5. Ik ben zeer geïnteresseerd in etsen. Ik kijk erg op naar Félicien Rops en de werken van Salvador Dalì vind ik ook zeer goed.

Anne Marie Laureys haalt haar inspiratie uit de klei zelf. Wanneer de pas gedraaide klei nog plastisch, zacht en week is, vervormt ze de dunne kleiwand. Ze knijpt, trekt, plooit en duwt met haar vingers om de taal van het materiaal te ontdekken. In feite bevrijdt de kunstenares zichzelf van de ronde potvorm. Het zoeken naar de juiste vorm vraagt een enorme concentratie en lang zoekproces. Het resultaat zijn potten met ‘vleesachtige' vervormingen die uiterst sensueel geladen zijn. De zinnelijkheid van het werk nodigt uit tot aanraken, betasten, strelen, voelen. We bezoeken het atelier van Anne-Marie Laureys is één van de vertrekken van een prachtig omsloten 18e eeuws landhuis. Meer info: www.annemarielaureys.com Wanneer: 17 april 2010 om 14u Waar: atelier Mont de l'Enclus, Russiegnies (bij Ronse) Prijs: € 8 Wil je inschrijven of meer informatie? Bel 09/235.22.70 of mail [email protected]

[Lotte Sommen]

7 Blikvangers Piet Stockmans

Crepuscule, in het befaamde Stockmansblauw atelier Pieter Stockmans Genk (2000).

Tot 21 maart 2010 is het porselein van Piet Stockmans (1940) te bekijken in Mariemont. Deze keramist verlegt sinds het midden van de jaren ‘70 de grenzen van zijn discipline met verrassende installaties en performances. Naast enkele sporadische opdrachten van Royal Boch, is Stockmans sinds 1966 designer voor de Nederlandse firma Mosa. Zijn tas Sonja werd door Mosa op 50 miljoen exemplaren uitgegeven, tot op heden werden er al 17 illegale copies geteld. Bovendien maakt hij tegenwoordig ook industriële prototypes, in zijn eigen kleine autonome productie eenheid; de Studio Pieter Stockmans in Genk. Als vernieuwer, zowel op gebied van vorm als van functionaliteit, wordt hij beschouwd als één van de belangrijkste, Belgische naoorlogse designers. De tentoonstelling in Mariemont schrijft zich in binnen het kader van activiteiten van het Centre Keramis, het toekomstige Centrum voor Keramiek van de Franstalige Gemeenschap dat in 2013 haar deuren opent op de site van Royal Boch in La Louvière. In de schoot van het Koninklijk Museum van Mariemont zal dit centrum de promotie van hedendaagse creatie op het gebied van keramiek stimuleren (keramiek van studio's, hedendaagse kunst en design) door kunstenaars in residentie te ontvangen en door op permanente wijze hedendaags keramiek voor te stellen dat verworven is door de Franse Gemeenschap. Koninklijk Museum van Mariemont – Morlanwelz Tot 21 maart 2010. Dinsdag tot zondag: 10u – 18u www.musee-mariemont.be

EL GRECO De Griekse kunstenaar El Greco (1541 – 1614) leefde en werkte het grootste deel van zijn leven in het Spaanse aartskatholieke Toledo. Kerken en kloosters waren zijn opdrachtgevers. Kenmerkend in zijn oeuvre zijn ondermeer de lange vervormde lichamen die een krachtig licht uitstralen, alsook de benige, lijkbleke gezichten met donkere priemende ogen. Zijn El Greco, De tranen van de heilige Petrus. Ca. figuren werden zo 1587-1620. Olie op doek. Toledo, Museo del Greco op doek gebracht alsof ze op elk moment klaar staan om, in een zee van licht, opgenomen te worden in een spirituele extase. Bij El Greco staat de compositie ondergeschikt aan de expressiviteit door de langgerekte personages en de brutale kleuraccenten. De anekdote moet plaats maken voor de spirituele dimensie. Al snel na zijn dood komt zijn oeuvre terecht in de vergeethoek. Pas in het begin van de twintigste eeuw wordt hij herontdekt door enkele kunsthistorici die hem een eigen museum bezorgen in Toledo. Even snel als de reputatie van de schilder ooit verschrompelde, kreeg ze een eeuw geleden plots een enorme boost. Daar zal ook de interesse van enkele grote pioniers van de moderne kunst niet vreemd aan zijn. Niemand kan immers ontkennen dat “De grote baadsters” van Cézanne schatplichtig is aan de krijtwitte figurencomposities van de Griek. De schrale en tegelijk etherische atmosfeer van El Greco ligt onmiskenbaar ook aan de basis van de blauwe periode van Picasso. En diezelfde spirituele schilderkunst is zelfs vandaag nog richtinggevend voor meerdere toonaangevende hedendaagse kunstenaars. De onderkoelde en schrale tonen van Luc Tuymans refereren duidelijk ook naar het werk van de man van Toledo. De tentoonstelling in Bozar brengt een boeiend overzicht van El Greco’s artistieke evolutie op basis van een selectie van markante schilderijen, waaronder “De tranen van de heilige Petrus” en het verbluffende “Christus wordt ontkleed”. Orgelpunt van de tentoonstelling vormt de ultieme reeks “Apostelen”, El Greco’s artistieke testament, dat door een vrijgevochten vormentaal en opvallend kleurgebruik verrassend modern overkomt. El Greco Paleis voor Schone Kunsten Ravensteinstraat - Brussel Tot 9 mei 2010 Dinsdag tot zondag : 10u – 18u. www.bozar.be

8 PARALLELLEPIPEDA tussen kunst en wetenschap

BIJ ENSOR OP BEZOEK

Wat gebeurt er als kunst en wetenschap elkaar ontmoeten? Vooraanstaande kunstenaars en wetenschappers van K.U.Leuven vonden elkaar op het snijvlak van hun nieuwsgierigheid naar wat beeld, klank en creativiteit werkelijk zijn. Beiden ontdekten onbekende, inspirerende werelden. Kunstenaars openden hun atelier voor de wetenschap. Professoren Experimentele Psychologie, Nucleaire Geneeskunde en Menselijke Erfelijkheid ontvingen de kunstenaars in hun onderzoekslabo’s. Er ontstond een intense en inspirerende dialoog. De resultaten van deze boeiende kruisbestuiving zijn vanaf eind januari 2010 in M te zien. Kunstwerken en wetenschappelijke opstellingen tonen hoe kunstenaars reageren op wetenschappelijke gegevens, maar ook hoe wetenschappers beïnvloed worden door artistieke inzichten. Zo toont oogbewegingsonderzoek op de tekeningen van centrale kunstenares Anne-Mie Van Kerckhoven hoe we naar beeldmateriaal kijken. Het boek staat centraal in perceptieonderzoek rond het werk van Ruth Loos, terwijl de manier waarop soundtracks onze perceptie van bewegend beeld beïnvloeden duidelijk wordt in het werk van Wendy Morris. Ronny Delrue verbeeldt de verwoestende invloed van Alzheimer en andere vormen van geheugenverlies in zijn tekeningen en schilderijen. Koen Vanmechelen helpt een gehandicapte haan. Nick Ervinck geeft in zijn fantasierijke sculpturen een artistieke interpretatie van slokdarmonderzoek. En Carl Van Eyndhoven werkt met de nabijgelegen beiaard rond de perceptie van klank. Parallellepipeda nodigt de bezoeker uit om op ontdekkingstocht te gaan in de resultaten die misschien niet altijd evident zijn, maar in ieder geval de nieuwsgierigheid én de creativiteit zullen prikkelen.

James Ensor wordt 150 jaar en dat wordt de rode draad voor “Oostende - cultuurstad Vlaanderen 2010”. Blikvanger wordt zijn tentoonstelling in MuZee. “Je crois être un peintre d’exception”: het zijn de woorden van de meester zelf uit 1899. Met deze uitspraak wordt onmiddellijk de figuur James Ensor getypeerd: zijn imposante fysieke verschijning, flamboyante levensstijl en originele ideeën maakten van hem reeds een mythe tijdens zijn leven; met zijn dood werd dit imago alleen maar versterkt. In 2009 organiseerden het MoMA (New York) en het Musée d’Orsay (Parijs) elk een tentoonstelling rond Ensor. Maar in Oostende wordt een wel heel bijzonder Ensor, Portret van mijnheer Albert Croquez verhaal opgehan- James (1928). Privé collectie. © Sabam 2010. gen! In zijn “blauwe salon” in de Vlaanderenstraat ontving meester Ensor bevriende kunstschilders, schrijvers, cineasten, museumdirecteurs en verzamelaars. Wassily Kandinsky, Emil Nolde , Edouard Vuillard, Henri Storck, Constant Permeke: stuk voor stuk voerden ze gesprekken over politiek, literatuur en kunst in het atelier en de woonkamer van de meester. Dat kleurrijke defilé komt in Oostende tijdens de tentoonstelling terug tot leven. Drie gasten werden aangezocht om elk vanuit hun eigen discipline in te gaan op een specifiek aspect in het werk en leven van James Ensor. De jonge Belgische kunstenaar Pieter Vermeersch (°1973) belicht op originele manier de muzikale talenten en muziekinteresse van de Oostendse grootmeester. Hij gaat op zoek naar de relatie tussen het uitbundig kleurengebruik in Ensors oeuvre en de buitengewone muzikale aanleg van de kunstenaar. De schrijver Oscar Van den Boogaard (°1964) bekijkt dan weer het literaire aspect: vertrekkend van de boekenkast van James Ensor komen niet alleen de schrijversgasten aan bod, maar gaat er uitgebreid aandacht naar de geschriften van de meester zelf. De West-Vlaamse illustrator Carl Cneut (°1969) tot slot kreeg de boeiende opdracht de foto van een reeds hoog bejaarde Ensor, zittend thuis in het blauwe salon, te bewerken. Dit beeld wordt dan ook het imagobeeld, het uitgangsbord van de tentoonstelling.

M - Leuven L. Vanderkelenstraat 28 - Leuven Tot 25 april 2010 Dinsdag tot zondag: 11u - 18u | donderdag tot 22u www.mleuven.be

Anne-Mie Vankerckhoven, Tekening gescand via oogbewegingsonderzoek.

Mu.ZEE - Romestraat 11 - Oostende Tot 29 augustus 2010 Dinsdag tot zondag: 10u-18u www.muzee.be Andere evenementen : www.oostende2010.be

9 KOEN VAN DEN BROEK

JOHANNES WICKERT

Koen van den Broek (1973) is een jonge kunstenaar uit Bree die op amper 10 jaar tijd consistent en trefzeker een oeuvre bij elkaar schilderde waarmee hij internationaal bekendheid en aanzien verwierf. Hij zoekt inspiratie in ‘het onderweg’ zijn. Talloze roadtrips voeden zijn werk. Met eigenhandig gefotografeerde snapshots legt hij zeer sec en functioneel de basis voor zijn schilderkunst. Wat de kunstenaar boeit, zijn de kleine segmenten van de realiteit die door de meesten onder ons quasi onopgemerkt blijven. Een stoeprand, een schaduwpartij op de baan die de aanwezigheid van een truck suggereert, een besneeuwd boslandschap, een eenvoudige woning met ongewoon grote aandacht voor de banale garagepoort, scheuren in het asfalt waar geen mens oog voor heeft. Kenmerkend in dit oeuvre is de onconventionele, vaak banale cadrage. Bovendien ontdoet Van den Broek de beelden van alle overbodige details, tot slechts enkele basislijnen de sfeer gaan bepalen. Wat hij de toeschouwer voorschotelt zijn geen landschappen, stoepranden of gebouwen, maar de ervaring van ruimte, zonder enige emotionele meerwaarde. Het opmerkelijke kleurenpalet – van koud wit tot alle mogelijke tinten grijs in combinatie met een aandachtig blauw, rood, geel of oranje – creëert een vervreemdende sfeer. De presentatie in het SMAK toont afgelijnde clusters van werken, keuzes die louter vormelijk, maar ook thematisch en inhoudelijk aan elkaar vasthangen. Recente creaties reageren op bestaand werk, schrijven zich binnen het oeuvre in als katalysator om het geheel te voeden en te versterken, of net andersom als virus om alle zorgvuldig opgebouwde wetmatigheden te besmetten en te ontkrachten. Het KMSKA toont bijna gelijktijdig en voor het eerst zijn oeuvre op papier. Het gaat om autonome werken, geen voorstudies. Bovendien is het recent werk. Koen van den Broek begon er pas aan in 2009, tijdens zijn verblijf in Zuid-Frankrijk en Los Angeles. In deze fijne selectie van een twintigtal werken toont Van den Broek zich een meester-colorist. Ook in deze verrassende en intrigerende partituren van lijn en kleur speelt vergankelijkheid de hoofdrol.

Van zijn hobby zijn broodwinning maken, dat deed Johannes Wickert onmiskenbaar. Samen met anderen denken, samen zoeken, samen vragen mogen stellen, dat doet Wickert als professor psychologie aan de universiteit te Keulen. En dat doet hij ook in zijn vrije tijd als kunstenaar. Gezondheidsredenen brachten hem zo’n dikke tien jaar geleden naar Bütchenbach, ver weg van de drukte in Keulen. Daar trakteerde hij zichzelf op een indrukwekkend schildersatelier in een nog meer indrukwekkend natuurkader. En daar schildert hij nu al jarenlang voeten, blote mensenvoeten, onze kwetsbare steunpilaren. De voetzool is voor Wickert het contactpunt bij uitstek met de aarde, met de natuur, met het authentieke. Elke stap die we zetten, is telkens weer “onderweg zijn”. Het is aan elk vrij individu om elke moment weer keuzes te kunnen maken: een stap vooruit, een stap opzij, soms ook een stap te ver, met alle nare gevolgen tot gevolg. Vele figuren die Wickert schildert, zijn vervreemd geraakt van de weg die ze te gaan hebben. Elke vorm van communicatie lijkt hen vreemd en oogcontact lijkt uitgesloten. De kunstenaar toont haarscherp de puinhoop die de egocratie in onze samenleving heeft aangericht. Mensen zijn bang geworden en daarom creëren ze bewust een afstand tot de anderen. Ze kunnen de leegte en de stilte binnen henzelf geen plaats meer geven. En zo kan het gebeuren dat ze, door het lot getekend, de zin van het leven uit het oog verliezen. Johannes Wickert gaat op zoek naar antwoorden. In de diepere gelaagdheden van zijn schilderijen wordt ook de keerzijde van onze condition humaine getoond. Liefde, hoop en vreugde zijn overal aanwezig. En niet zelden komt Wickert finaal terecht in de schatkamer van de spiritualiteit. Vasthoudend aan de traditionele schilderstechnieken, maakt hij ons gevoelig voor die dingen waar het in het leven wezenlijk over gaat: de kwetsbaarheid van de blote voet, het herstellen van de authentieke relatie tussen mens en natuur.

“Curbs & Cracks” SMAK Citadelpark – Gent Tot 16 mei 2010 Dinsdag – zondag : 10u – 18u www.smak.be “Koen van den Broek – op papier” Kon. Museum Schone Kunsten Leopold De Waelplaats – Antwerpen Tot 28 februari 2010 Dinsdag tot zaterdag : 10u – 17u | Zondag : tot 18u www.kmska.be

Brug tussen aarde en hemel Sint Egidius Kammenstraat, 51 – Antwerpen Van 23 februari tot 4 maart 2010 www.santegidio.be Sint Michiels - en Sint Goedele-kathedraal Brussel Van 19 maart tot 23 april 2010 www.cathedralestmichel.be Broken Yellow Border – olieverf 130 x 195 - (2003)

[André De Nys]

10 Het deeltijds kunstonderwijs biedt een ruime waaier aan opleidingen in beeldende kunsten aan. Duizenden studenten bekwamen zich in één van de vele academies in schilderen, tekenen, grafiek of keramiek. Maar je kan er ook terecht voor heel unieke en minder voor de hand liggende opleidingen. In deze reeks stellen we enkele van deze opmerkelijke opleidingen voor.

Opmerkelijke opleidingen Schoenen ontwerpen, iets voor jou? Docente Anne Poesen.

In 2009 studeerden de eerste studenten af aan de Deeltijdse Kunstopleiding Schoenontwerpen aan de Stedelijke Academie van Sint-Niklaas. De opleiding is ontstaan uit de modeopleiding, waar er vraag was – maar geen ruimte – om in te gaan op het ontwerpen van schoenen. Na een aanvraag in 2003 bij de Vlaamse overheid kon het experiment ‘Schoenontwerpen’ starten. Komende zomer loopt de proeffase af en beslist het Vlaams Ministerie van Onderwijs over het lot van deze opleiding. De vooruitzichten zijn althans positief. “We zijn een beetje de haute couture van de schoenopleidingen,” aldus docente Anne Poesen.

© Wouter Van Vaerenberg

© Wouter Van Vaerenberg

11 Shoes in the picture

Recent stond de opleiding Schoenontwerpen meermaals in de belangstelling. Zo toonde een aantal studenten eigen creaties in de tentoonstelling ‘In her shoes’ in het Modemuseum Hasselt. Kenneth Ramaekers, coördinator van het museum en curator van deze expo, was bijzonder onder de indruk van de ontwerpen uit Sint-Niklaas. “Zij geven blijk van een artistieke visie op schoenontwerpen die, in tegenstelling tot klassieke schoenmakersopleidingen, uniek is voor ons land. Deze opleiding is duidelijk een meerwaarde voor het ruime veld van de mode-industrie in België.” Naar aanleiding van de zestigste verjaardag van het schoenenmerk Torfs organiseerde de keten een schoenenwedstrijd. Maar liefst vierhonderd kunstwerken werden ingezonden. Een professionele jury beoordeelde de werken en koos de creatie van studente Inge Mathys als winnaar. Lauren Johnstone, ook studente aan de opleiding Schoenontwerpen, kreeg de vierde plaats. Zij creëerde een sandaal op basis van een set zilveren lepels en vorken. Dit ontwerp past binnen het thema ‘recyclage’, een opdracht uit het eerste jaar.

Een sandaal op basis van zilveren lepels en vorken door Lauren Johnstone.

Ook in de toekomst staan diverse boeiende projecten op de agenda. Zo worden er contacten gelegd om in 2010 deel te nemen aan een tentoonstelling op de tweejaarlijkse lederbeurs Lineapelle in het Italiaanse Bologna. Dat is niet iedereen gegeven. Lineapelle is de meest befaamde vakbeurs in Europa, waar hoge kwaliteitsleder en –stoffen voor de lederindustrie worden verhandeld. Verder komt er een tentoonstelling in het Schoeiselmuseum van Izegem en zijn er gesprekken met het museum ‘Shoes or no shoes’ uit Kruishoutem om ook daar een aantal creaties te tonen. Het is duidelijk dat de opleiding Schoenontwerpen de studenten een brede blik wil geven op het schoenenvak. Docente Anne Poesen vindt het erg belangrijk dat haar studenten kennis maken met de wereld van de schoenontwerpers. Studenten die enkel in het klasatelier werken, zouden een vertekend beeld krijgen van het vak. Een driedaagse reis naar Italië leert hen erg veel. Op het programma staat een bezoek aan de grootste lederbeurs in Bologna, waar de nieuwste ontwikkelingen op vlak van materialenkennis aan bod komen. Vervolgens nemen ze een kijkje in een leerlooierij. Niet zomaar één, het is eentje die samenwerkt met heuse topmerken. Interessant om daar kennis te maken met alle processen van het leerlooien. Tot slot bezoekt de groep de schoenfabriek van Chanel, waar de studenten de verschillende productiefasen van een schoen zien.

Een ontwerp van Inge Matthys.

De opleiding

Ondanks deze brede blik, ligt de nadruk van de opleiding Schoenontwerpen op het creatieve aspect van ontwerpen. “De studenten krijgen geen klassieke opleiding. Ze beginnen meteen met hun eigen ontwerp,” vertelt Anne Poesen. Dat is een meerwaarde ten opzichte van andere schoenmakersopleidingen in ons land. Studenten verwerven inzicht, vormgeving en vakbekwaamheid die samengaan met draagbaarheid, materialenkennis en een grote kennis van de historische en etnografische achtergrond. De vierjarige opleiding onderzoekt de dynamiek tussen het artistieke en het ambachtelijke. Een ontwerp van Inge Matthys.

12

Het thema “New York” geïnterpreteerd door Els Debaere.

Al wie denkt vlug even een schoen te maken, heeft het bij het verkeerde eind. De opleiding vergt heel wat motivatie, want met tien uur les per week vraagt het heel wat van de student. Anne Poesen geeft toe dat het eerste jaar erg zwaar is. “Want alles wat je moet weten om een schoen te maken, komt aan bod. Daar is een deel theorie bij, maar belangrijk zijn de eigen schoenprojecten, waaraan de studenten werken. Ieder semester krijgen ze een nieuwe opdracht.” Door de veelheid aan projecten in een klasgroep leren de studenten erg veel van elkaar. Er wordt heel wat informatie uitgewisseld over nieuwe materialen, allerlei soorten leder en hakken en diverse maakwijzes. Bovendien krijgen de studenten een intensieve, individuele begeleiding.

Van 2 chevaux tot schoen

“Het eerste jaar leren de studenten werken met leder: vlechten, naaien en stikken. Zo zien ze wat er allemaal kan met dat materiaal. Hun eerste opdracht is een studie op vorm. Ze werken hiervoor met wit leder, omdat ze nog geen rekening moeten houden met kleur en materiaal. Ze kiezen een object en transformeren dat tot een schoen,” zegt Anne Poesen. Lu Vandenberghen, eerstejaarsstudente, koos als object een 2 chevaux. Ze onderzocht wat typisch is aan deze auto. Welke vorm haal ik er uit? Hoe kan ik dat transformeren naar een schoen? “Ik heb elementen uit deze auto gehaald die ik nu verwerk in mijn ontwerp. Kenmerkend voor een 2 chevaux is de ronde vorm van de auto. Dat gaat rond het been. De hak zal je bijna niet ziet, net zoals je bij deze auto de wielen ook maar net ziet,” legt Lu Vandenberghen haar eerste schoenontwerp uit. De tweede opdracht in het eerste jaar is het maken van een enkellaarsje. Hierbij transformeren de studenten een klassiek basismodel, met een opgelegd thema in het achterhoofd. Twee jaar geleden was het thema ‘New York’. Studente Els Debaere maakte een schoen uit wit leer en printte daarop de hele skyline van New York. Ze maakte zelf haar hak, met daarin een afbeelding van de Brooklyn Bridge. De voering van het laarsje bestond uit dollarbriefjes.

Anne Poesen vertelt dat het eerste jaar een ‘experimenteel’ jaar is, waarin de studenten de kans krijgen om allerlei zaken uit te proberen. “In het tweede jaar gaan we in op een historische schoen. Studenten kiezen een schoen en maken er een replica van. Hiervoor is heel wat onderzoek nodig: uit welke tijd komt de schoen, hoe werd ze gemaakt, welke materialen werden gebruikt?” Vervolgens maken de studenten een schoenencollectie van drie paar schoenen. Aan hen de keuze of ze iets uit de historische schoen behouden of zelf een hedendaags thema kiezen. Het derde jaar is gelijklopend met het tweede. De focus ligt dan op een etnische schoen. Na de replica en de nodige research volgt de opdracht een collectie te maken van vier paar schoenen. In het vierde en laatste jaar ontwerpen de studenten een eigen collectie van vijf paar schoenen, op basis van een geheel eigen thema. Met deze structuur volgt de opleiding in grote mate de structuur van de modeacademies. “We zijn eigenlijk een beetje de haute couture van de schoenopleidingen,” zegt Anne Poesen trots. De Stedelijke Academie in Sint-Niklaas wil schoenontwerpers afleveren die niet alleen in staat zijn om vanuit hun creatieve ingesteldheid ontwerpen te maken, maar deze ook kunnen uitwerken tot concrete prototypes. Deeltijdse Kunstopleiding Schoenontwerpen, Stedelijke Academie van Sint-Niklaas. Opendeurdag op 26 en 27 juni 2010, van 14 tot 18 uur. Voor deze opleiding is geen ervaring vereist, wel veel motivatie. www.academiesintniklaas.be

[Sofie De Schampheleire]

13 Blikvangers extra Moving Archives 1/

2/

Het archief van het OCMW Brugge, waarvan de oudste archiefdocumenten uit de 12de eeuw dateren, bewaart eeuwen zorg. Lieve Van Stappen vond er talrijke verhalen over ontheemde kinderen. “Het leek wel of die vondelingen en verlaten kinderen elk moment door de deur naar binnen konden wandelen”, vertelt de kunstenares. Het thema voor haar tentoonstelling lag vast. Het “artist in residence-project” kon vorm krijgen. De tentoonstelling is opgesteld op de zolders van Memling in Sint-Jan in Brugge, het gasthuis waar van de 12de tot het midden van de 19de eeuw behoeftigen, zieken en ook vondelingen binnengebracht werden. Deze 13de-eeuwse zolders met hun specifieke structuur en eigen symboliek inspireerden mee de inhoud en bepaalden ook de vorm van de tentoonstelling. Talrijke getuigenissen uit het verleden zijn te zien op een flatscreen, ingebouwd in een muur opgetrokken uit kartonnen registerdozen uit het OCMW-archief. In het midden van dezelfde muur komt een vondelingenschuif. Een reeks Madonna-met-kind, zoals die her en der tegen de gevels van Brugse straten prijken, vormt een virtuele processie die eindigt bij het doodskistje van een vondeling. Het symboliseert een laatste rustplaats voor de achtergelaten kinderen: zij die nooit gevonden werden. Hier kunnen bezoekers iets achterlaten. In de loop van het project verandert deze plek steeds meer in een herdenkingsplaats. “Whispering” is de titel van een levensgroot bronzen beeld dat een centrale plaats kreeg op de zolder. Een hoogzwangere vrouw luistert naar een baby, die al zwevend iets in haar oor fluistert. Een hedendaagse Madonna? Aanvaarding of verstoting? En zo legt Van Stappen schoorvoetend de link naar vandaag : naar Moeders voor Moeders en naar de vondelingenschuif in Antwerpen. Ze kwam ook terecht bij Norcap Foundling Group in het Verenigd Koninkrijk. Iedere week wordt wel ergens in de UK een kind gevonden dat zijn ouders nooit zal kennen. Norcap ondersteunt adoptieouders. Vondelingen maken ook vandaag nog een hoop gedachten en gevoelens los. Zij confronteren ons met ons onvermogen, ze getui-

3/

gen van een fundamenteel gemis en een peilloze eenzaamheid, waarvoor woorden tekortschieten. “Moving Archives” is een project over wanhoop en barmhartigheid. Lieve Van Stappen toont zich hier als één van de meest veelzijdige kunstenaars in Vlaanderen. Haar tentoonstelling laat niemand onberoerd. De vondelingenschuif zal negen maanden lang te zien zijn, de tijd van een zwangerschap. Moving Archives Sint Janshospitaal-museum Mariastraat 38 - Brugge Tot 29 augustus 2010 Dagelijks open van 9u30 tot 17u (Gesloten op maandag) www.museabrugge.be

[André De Nys]

1/ Whispering,163-80-80 brons, 2009. Foto: Dirk Pauwels. Courtesy Lieve Van Stappen. 2/ Make shift memorial, 2009. Foto: Dirk Pauwels. Courtesy Lieve Van Stappen. 3/ Video installatie Entracte, 2007-2009 / Drawing the sky, 2008-2009. Foto: Dirk Pauwels. Courtesy Lieve Van Stappen.

14

1/

EXPO In deze rubriek maakt VRT-journalist Claude Blondeel je warm voor opmerkelijke exposities in binnen- of buitenland. Je kunt zijn bijdragen ook beluisteren op Radio 1 en Klara.

Turner and the Masters De Britse schilder William Turner (1775 – 1851) brengt een nieuw licht in de schilderkunst. Een rijke tentoonstelling in het Grand Palais in Parijs leert ons dat hij zich voor de ideeën van zijn revolutie inspireert bij de oude meesters. Wat natuurlijk niets afdoet aan zijn genie.

15

2/

Zoals d’ouden zongen

De tentoonstelling “Turner and the Masters” vertrekt van de stelling dat een kunstenaar zijn kunst niet kan uitoefenen zonder de kennis van de meesters die hem vooraf gingen. Voor de Britse schilder James Mallord William Turner is dit niet alleen een statement maar ook een stijlfiguur. Dit is het vertrekpunt voor een indrukwekkende tentoonstelling (Londen, Parijs, Madrid) met werk van Rubens, Rembrandt, Claude Lorrain, en natuurlijk van de meester hemzelf. In de achttiende eeuw geldt in Groot-Brittannië algemeen deze gouden regel: zowel schrijvers als schilders moeten een voorbeeld nemen aan de oude meesters. Jonge kunstenaars moeten de ingeslagen weg van hun voorgangers verder zetten. De grote voorbeelden zijn Vergilius voor de schrijvers en de landschapsschilder Claude Lorrain (1602-1682) voor de beeldende kunstenaars.

Een “moderne” schilder

De jonge William Turner staat voor een dilemma: aan de ene kant erkent hij het gezag van de oude meesters, aan de andere kant wil hij ook zijn stempel drukken op de kunstgeschiedenis. Als hij veertien is, begint Turner zijn carrière in het tekenatelier van architect Thomas Malton. Daar ontdekt hij de etsen van Piranesi. Hij begint met het naschilderen van de historische landschappen van Claude Lorrain. Turner schrijft zich in aan de Royal Academy School. In zijn vrije tijd bestudeert hij in de National Gallery de schilderijen van Rembrandt en Rubens. In 1813, Turner is 38, is er een criticus die het eigenzinnige coloriet van William Turner opmerkt en het woord “modern” laat vallen.

1/ Joseph M.W. Turner, Tempête de neige, 1842. Huile sur toile, 91,4 x 121,9 cm. Londres, Tate Britain. © Tate Photography. 2/ Joseph M.W. Turner, La Plage de Calais, à marée basse, des poissardes récoltant des appâts, 1830. Huile sur toile, 73 x 107 cm. Bury Art Gallery and Museum. © Bury Art Gallery, Museum & Archives, Lancashire.

16

1/

3/

2/

4/

“Beter goed gejat dan slecht bedacht”

Een heel mooi luik in de tentoonstelling is “Stolen Hints from Celebrated Pictures”, vrij vertaald als “beter goed gejat als slecht bedacht”. Deze zaal toont ons Turner als kopiist, als verzamelaar en koper van schilderijen van oude meesters. Een tekening van John Thomas Smit is getiteld “Turner in the British Museum Print Room”: de tekening toont ons William Turner die heel aandachtig oude prenten bekijkt en keurt. Onder zijn jas zitten de schetsboeken die hij altijd bij zich heeft om interessante tekeningen te kopiëren. En als hij de tekening echt mooi vindt en zij niet te duur is, dan koopt hij ze: Rembrandt, Nicolas Poussin… Om zijn studies te vervolmaken reist hij naar Fankrijk en Italië.

De invloed van de Hollandse Meesters

Voor zijn zeezichten inspireert Turner zich in de eerste plaats op de Hollandse meesters, zoals Willem van de Velde en ook op Jacob van Ruisdael. Maar bij Turner gaan de penseeltrekken vervagen, hij vindt het impressionisme uit en is de voorbode van de moderne schilderkunst. In de manier waarop hij de oude meesters deconstrueert is hij een postmodernist “avant la lettre”.

Een hele grote

De expo “Turner and the Masters” is op haar sterkst wanneer zij in dialoog gaat. Een “Graflegging van Christus” door Titiaan en de kopie die Turner in het Louvre maakte. “De Vondeling Mozes” door Nicolas Poussin en de herinterpretatie van Turner: bij Turner gaan de contouren vervagen, maar de expressie is des te krachtiger. Het is een schitterende expo, en ook gewaagd: zij toont ons de geheimen van een geniale kunstenaar, confronteert hem met giganten als Rembrandt en Canaletto. En toch komt William Turner er ongedeerd uit. Hij is nu eenmaal een hele grote. Grand Palais, Parijs Van 22 februari tot 24 mei 2010 www.grandpalais.fr

1/ Claude Gellée dit Claude Lorrain, Port de mer au soleil couchant, 1639. Huile sur toile, 103 x 135 cm. Paris, musée du Louvre. © Rmn/ Gérard Blot/ Jean Schormans. 2/ Joseph M.W. Turner, Le déclin de l'empire carthaginois, 1817. Huile sur toile 170 x 238,5 cm. Londres, Tate Britain. © Tate Photography. 3/ Titiaan, La vierge au lapin, vers 1530. Huile sur toile, 71 x 87 cm, Paris, musée du Louvre. © Rmn/ Franck Raux. 4/ Joseph M.W. Turner, Sainte Famille, 1803. Huile sur toile, 102,2 x 141,6 cm. Londres, Tate Britain. © Tate Photography.

17 Felix Gonzalez Torres “Specific Objects without specific form” Felix Gonzalez Torres is bij ons niet zo gekend, maar hij is het idool van een hele generatie jonge kunstenaars en curatoren. Ondanks zijn status van cultfiguur maakt hij tedere, vrolijke en tegelijkertijd schrijnende tentoonstellingen die echte “fun” zijn. Getuige de tentoonstelling “Specific Objects without specific form” in Wiels in Brussel. Felix Gonzalez Torres (1957-1996)

Felix Gonzalez Torres werd geboren in Cuba in 1957. Als hij 16 jaar oud is, trekt hij naar New York. Zijn werk is schatplichtig aan de minimal art. Dit wil zeggen dat het werk een minimale inhoud heeft en dat de betekenis niet moet gevonden worden bij de persoon van de kunstenaar, maar in het werk an sich. Een tweede element in het werk van Torres is het politieke engagement. Daarnaast spelen persoonlijke elementen en het thema aids een belangrijke rol in zijn werk. Felix Gonzalez Torres sterft aan aids op negenendertigjarige leeftijd.

De expo (bis)

Wiels stelt in première een grote retrospectieve voor van het werk van Felix Gonzalez Torres. De expo kiest een experimentele vorm van tentoonstelling die verwijst naar het radicale begrip dat de kunstenaar zelf van een kunstwerk had. Om het werk te kunnen presenteren van een kunstenaar van wie kwetsbaarheid, het verglijden van de tijd en het in vraagstellen van autoriteit tot de kern van zijn werk behoren, zal de tentoonstelling in maart door een andere kunstenaar (Danh Vo) herschikt worden in een nieuwe scenografie.

“Untitled” (America), 1994, light bulbs, waterproof extension cords, waterproof rubber sockets. Installation at Lymington Road, London, across the street from the Camden Arts Centre, London, a satellite site for “Felix Gonzalez-Torres” at Serpentine Gallery, London, 2000. Photo: Andrew Cross. ©The Felix Gonzalez-Torres Foundation, Courtesy of Andrea Rosen Gallery, New York.

18

1/

2/

Aanraken, meenemen en opeten

Onder het belangrijkste werk van Felix Gonzalez Torres behoren stapels snoepjes en posters waarvan de toeschouwer een element mag meenemen. Dit moet geïnterpreteerd worden als een reactie tegen het klassieke museumbezoek waar alles verboden is: bij Felix Gonzalez Torres mag je het kunstwerk aanraken, meenemen en zelfs opeten. “Placebo” bestaat uit een tapijt van duizend pond snoepjes in zilverkleurige wikkels, die door de bezoekers mogen opgegeten worden. Hiermee refereert hij naar het kunstwerk als fetisj en als placebo: met zijn snoepjes verwijst hij naar de niet-werkende medicijnen tegen aids, die niets meer dan “zoethoudertjes” zijn.

Stack Pieces

De “stack pieces” zijn tot blokken gestapelde vellen papier: op de vellen papier drukt Gonzalez Torres jaartallen en teksten over politieke en historische feiten. Zij refereren naar gevoelens van rouw en verlies. Een belangrijk werk is een poster met tientallen kleine pasfotootjes: het zijn de portretten van Amerikanen die in één week in mei met de kogel doodgeschoten werden. Deze morbide affiche, die je mag meenemen, staat in contrast met een berg snoep, met kleurrijke papiertjes: rood, wit en blauw, de driekleur van de Verenigde Staten. De titel van het werk is “US Today”.

3/

Only love can break your heart

De kwetsbaarheid van een liefdesrelatie drukt hij uit door een fragment van een liefdesbrief op een puzzel te kleven. De puzzel hangt hij op als een schilderij, maar de deeltjes zijn niet vastgekleefd. Zo kan de puzzel- zie relatie- snel uiteen vallen. Dit staat voor het sentimentele in het werk van Torres, maar ook de politiek komt om de hoek kijken: “Een familieportret van Klaus Barbie met vrouw en kinderen”, “Kurt Waldheim die de Heilige Communie ontvangt uit de handen van de paus”. Verder is het Wiels versierd met een reuzengroot gordijn met gouden parels, meterslange slierten met lampions, en één van de zalen baadt in het lichtblauwe licht van een kinderkamer. Het is er heerlijk vertoeven. De expo “Specific Objects without specific form” is een tentoonstelling die balanceert tussen politiek en esthetiek, maar die vooral “big fun” is. Wiels, Brussel Tot 25 april 2010 www.wiels.org

[Claude Blondeel]

1/

“Untitled” (Placebo), 1991, Candies individually wrapped in silver cellophane, endless supply. Installation view of “Felix Gonzalez-Torres” at Hamburger Bahnhof, Museum für Gegenwartskunst, Berlin, 2006. Photo: Jens Ziehe. ©The Felix Gonzalez-Torres Foundation, Courtesy of Andrea Rosen Gallery, New York. 2/ "Untitled", 1988. Wooden pedestal and photocopy on paper, endless copies. And a selection of Photostats. Installation view of “Felix Gonzalez-Torres: 2 Installationen” at Neue Gesellschaft für Bildende Kunst, Berlin, 1996. Photo: Thorsten Monschein. ©The Felix GonzalezTorres Foundation, Courtesy of Andrea Rosen Gallery, New York. 3/ “Untitled” (Golden), 1995. Strands of beads and hanging device. Installation view of “Felix Gonzalez-Torres: 2 Installationen” at Neue Gesellschaft für Bildende Kunst, Berlin, 1996. Photo: Thorsten Monschein. ©The Felix Gonzalez-Torres Foundation, Courtesy of Andrea Rosen Gallery, New York.

19 Opgetekend GETIJ DINGEN

Frans De Medts, Het Zeepaleis.

De voorbije mooie zomer kon je op het strand van Koksijde-Oostduinkerke tussen hoog en laag tij verrast worden door een kunstwerk, een beeld of uitgewerkt concept, bevestigd aan een stevige meetpaal ergens op een zandbank of in het midden van een diepe plas. Dit kunstwerk maakte deel uit van het project Getij-Dingen, het geesteskind van Ingrid Sinnaeve, stevig ondersteund door een groep van gedreven kunstenaars. Neem deel Het project wordt misYarka Neutens, Hersenspoeling. schien in 2012 herhaald en ook u kan misschien deelnemen. De organisatoren zijn immers op zoek naar nieuwe kandidaat-deelnemers. Wie het getij, het ritme van de zee, als thema kan uitwerken tot een origineel kunstwerk, wetende dat dit werk tweemaal per etmaal wordt overspoeld, kan contact opnemen met [email protected] Alle disciplines komen aan bod: schilderen, beeldhouwen, (stevig) keramisch werk, enz. Het artistieke aspect van het ontwerp is belangrijk voor selectie, maar ook de manier van fixatie. Want het kunstwerk én de bevestiging aan de meetpalen moeten dus echt wel tegen een stootje kunnen. Op www.getij-dingen.be vind je meer info en een uitgebreide fotoreportage: de foto’s, doorheen de loop van het project genomen, geven op een heel knappe manier de ingrijpende invloed van zee en wind op de beelden weer (bij het werk van Yarka Neutens, bijvoorbeeld).

STEFAN ANNEREL

Galerie Kusseneers brengt een monografie uit van het werk van de Antwerpse schilder Stefan Annerel. Hij werkt met beelden en motieven, vers uit de alledaagsheid. Het pakpapier van een oriëntaalse supermarkt, een motief op een kussensloop uit een goedkope winkelketen, een advertentie uit een beduimeld tijdschrift: Annerel schildert, knipt en plakt de patronen eerst op piepkleine formaten, ongeveer 1 cm bij 2 cm, en brengt die aan op fiches. In plaats van zijn bijgeschilderde collages op traditionele wijze te ‘vereeuwigen’ achter een glasplaat, bedacht hij dat hij ze misschien net zo goed kon laten ‘stollen’ in een laag hars. Zo ontstond een proces van uitvergroting en ‘verglanzing’. Een werk van Annerel bestaat uit een basis van hout en/of glasplaat waarop een eerste collage wordt aangebracht: hij gebruikt daarvoor repen papier, stukjes stof, plasticfolie, airbrush en acryl. Daarover liggen 6 tot 7 lagen hars, verder bewerkt met verf. Het verwarmde, vloeibare Salmon, 2009, 94 x 64 cm. Acrylic, adhesive hars wordt ’s avonds in tape, resin on panel and glass. Courtesy zijn atelier over de wer- Kusseneers Gallery, Antwerp. ken gegoten, zodat ze tegen de volgende ochtend min of meer droog zijn en klaar voor verdere bewerking. Met dit wonderlijke eindresultaat: de banaliteit en alledaagsheid hebben glans gekregen. Stefan Annerel stelt tot 6 maart 2010 tentoon in Kusseneers Gallery. Kusseneers Gallery De Burburestraat 11, 2000 Antwerpen woe - zat: 14-18u www.kusseneers.com http://artnews.org/stefanannerel

20

Er beweegt heel wat in de wereld van kunstenaarsmaterialen. Technologische ontwikkelingen en innovaties leveren nieuwe mogelijkheden en nieuwe producten op. In deze reeks brengen we verslag uit over recent ontwikkelde technieken en nemen we kunstmateriaal onder de loupe.

Kristiaan Dhollander van De Gouden Pluim.

Het materiaal van de kunstenaar Verf Het aanbod van nieuwe en verbeterde verven wisselt heel snel. Op de hoogte blijven van elke nieuwe soort, trend en techniek vraagt de nodige expertise en alertheid. Daarom gingen we te rade bij een deskundige: Kristiaan Dhollander, de uitbater van kunstcentrum De Gouden Pluim in Gent, om ons de laatste nieuwtjes omtrent verf en toebehoren mee te geven. Studieverf of professionele verf

Het verschil tussen een studieverf en een professionele verf zit hem in de gebruikte pigmenten. Zo wordt bijvoorbeeld bij studieverf voor het Cadmiumgeel geen echte cadmiumpigmenten gebruikt, maar goedkopere grondstoffen. Dit is vooral belangrijk wanneer je begint te mengen. Met kwaliteitsvolle pigmenten kan je goed mengen en blijven je kleuren mooi en fris. De verschillende concurrerende merken bieden meestal gelijkaardige producten aan, maar soms zijn er in een merk minder opvallende naamsveranderingen die de kwaliteitsverschillen weergeven. Zo was de serie Amsterdam Acryl vroeger een gewone studieverf, maar bestaat er nu ook een Amsterdam Acryl Expertserie op de markt en dat is een nieuwere professionele acrylverf.

21 Pigmenten

Pigmenten worden gemalen en vermengd met bindmiddelen. Denk maar aan hoe leerlingen vroeger voor hun meester met een vijzel in de weer waren. Een gemalen pigment bestaat uit een reeks van deeltjes naast elkaar: het licht dat erop valt, wordt teruggekaatst. Hoe fijner je pigment maalt, hoe frisser en helderder de kleur. Het licht valt dan immers meerdere keren op de pigmentdeeltjes. Een goed pigment mag je fijner malen zonder kwaliteitsverlies. Minder goeie pigmenten worden als ze heel fijn gemalen zijn, gebruikt als kleurstof en zijn minder lichtecht. Reeds na zes maanden kunnen verven met tweede en derde kwaliteit aan pigment hun lichtechtheid en helderheid verliezen en zelfs doorzichtig worden. Om dit te compenseren kan je bijvoorbeeld je studieverf wat dikker leggen. Er bestaan echter ook kleuren die perfect chemisch worden nagemaakt. Lapis Lazuli is een edelsteen waar het ultramarijnblauw van werd gemaakt. In het woord “ultramarijn” hoor je “ultra mares”, het gesteente is dan ook afkomstig van over de zeeën, meer bepaald uit Afghanistan. In de middeleeuwse schilderijen werd ultramarijn enkel gebruikt bij het schilderen van de jurk van Maria, omdat het zo duur was als bladgoud. Nu bestaat er ultramarijnblauw als vervanging: een chemisch pigment dat qua kleurechtheid beter is dan het oorspronkelijke pigment. De rode kraplak waarmee men karmijnrood verkrijgt, is minder geschikt om te mengen met een ander kleur. De nieuwe chemische rode magenta kleur, quinacidrone, is lichtechter en kan je goed mengen. Het grote voordeel van de professionele verven is dat je de verf heel dun kan open wrijven. Als je de verf wat meer volume wil geven, kan je een medium aan je verf toevoegen, die je verf mat of glanzend maakt. Elk verfmerk heeft een groot gamma van deze produkten.

Trage acrylverf

Acrylverf kent een snelle droging, van buiten naar binnen. Nu is er op de markt een trage Acrylverf gelanceerd, Open Acryl van de Amerikaanse producent Golden. Dit merk is al enkele jaren bezig met de ontwikkeling van de verf en heeft een patent op de markt voor de komende 2 jaar. Verwacht wordt dat de andere producenten daarna snel zullen volgen. De verf heeft tal van voordelen: ° Er komt geen vliesje op de Open Acryl wanneer deze droogt. ° Het trage droogproces maakt dit een goede verf om in open lucht te schilderen. ° Je kan op het laatste nog fijne details toevoegen in de natte verf. ° De verf is ideaal voor het maken van portretten. ° Je hoeft geen vertrager aan je verf toe te voegen. ° Je kan snelle en trage acryl combineren. Bvb. trage acryl voor de achtergrond, snelle voor het gezicht. ° Het is een eerste kwaliteit verf en de open acryl is niet duurder dan gewone acryl. ° Je schilderij is na 4 dagen volledig droog, terwijl dit bij dunne olieverfschilderij minimum zes maanden is.

Olieverf

Er bestaat al geruime tijd olieverf vermengbaar met water. Dit zorgt voor heel wat minder geurlast in het atelier, maar hiervan is er nog altijd geen uitgebreide serie met professionele pigmenten in de handel. Om de geuren in het atelier te lijf te gaan, kan je bij olieverf ook het geurloze petroleumdestillaat (Schellsol T) als verdunner gebruiken. [ Petja Gekiere]

22 In deze reeks spreekt Hilde Van Canneyt met hedendaagse Belgische kunstenaars. De kunstenaar vertelt ons over zijn tentoonstellingen en drijfveren en gunt ons een blik in zijn atelier. Meer interviews vind je op www.hildevancanneyt.blogspot.com

Gesprekken met kunstenaars Johan De Wilde Een verhaal dat ergens hapert

Johan De Wilde maakt tekeningen over de grote en kleine bewegingen die zijn leven kruisen. Zijn tekeningen zijn subtiele fijne pareltjes die enige moeite van de kijker vragen. Zodra je je durft te wagen in zijn universum wordt het alleen maar interessanter. Zijn tekeningen maakt hij mét heel veel plezier, maar niet voor zijn plezier… Bert (2008)

Eurydice / La Pensée (2009)

Trigger (2008)

23 Johan De Wilde: Vergelijk het met regenwater dat rustig door de grond sijpelt. Er ontstaat een trechter – een lang proces - en uiteindelijk dient zich een tekening aan. Maar dan valt nog te bekijken of het beeld klopt met wat ik voor ogen had en of mijn beeld aan een aantal andere criteria voldoet die ik voor mezelf heb bepaald. Uiteindelijk golft er tijdens het tekenen een zee van gewaarwordingen en gevoelens, heel emotionele dingen die zich proberen te verenigen met mijn rigide manier van werken. Die twee zitten voortdurend in een aangenaam conflict met elkaar. Misschien kunnen we aan de hand van enkele citaten uit je boek ‘Particles’ je visie op je werk verduidelijken. Maar misschien moet ik je eerst vragen wat het opzet van je boek was? Johan De Wilde: Mijn teksten ontstaan in de periferie van mijn tekeningen. Tekeningen die ik maak aan de werktafel waar jij nu aan zit, mijn biotoop zeg maar. Als ik een tekening maak, is het de bedoeling dat die tekening bij de kijker zoveel mogelijk andere beelden oproept, omdat de tekening de samenvatting zou kunnen zijn van veel beelden die ik al heel mijn leven meedraag. In mijn boek Particles heb ik hetzelfde gedaan: beelden ingelast die zouden kunnen aansluiten bij die teksten, zodat er mogelijke connecties ontstaan. Want uit die connecties ontstaan er weer andere beelden. Voor mij is het dat waar kunst over gaat: het telkens opnieuw invullen van beelden. Als beelden niet ingevuld worden, verliezen ze hun bestaansrecht.

Ecce Homo 03 (2008)

Je eerste zin luidt: “Een verhaal dat ergens hapert.” De Wilde: De manier waarop je iets doet, is van belang, de stijl waarmee je de dingen benadert en de aandacht die je eraan schenkt. Doorheen de kunstgeschiedenis zie je dat kunst daarover gaat, want er komen niet echt thema’s bij: alle thema’s zijn er immers al en alle beelden werden al eens eerder aangeraakt. Het gaat over dezelfde dingen, maar ze worden telkens op een andere manier ingevuld. Laat ons stellen dat het leven aan elkaar hangt met haken en ogen. Als je vatbaar bent voor de ontploffing van beelden, kan dat terzelfdertijd een soort hel worden omdat je je daar voortdurend van bewust bent. Ik probeer een perspectief in het leven te roepen in een poging om daar mee om te gaan. “Inspiratie bestaat niet; noem de gewaarwording eerder een verhoogde staat van paraatheid.” De Wilde: Verhoogde staat van paraatheid is een duidelijke omschrijving, dààr gaat het over. Inspiratie is een melig, onduidelijk, inhoudsloos, versleten woord. Beeldend werk maken gaat om concentratie, beslissingen nemen. Ik maak om een specifieke reden een werk zo en niet anders, maar er valt alleen iets te zeggen over de ideeën die ik daarbij betrek. Ik maak dat werk namelijk alleen voor mezelf en ik doe dat mét heel veel plezier, maar niet voor mijn plezier. Voor mijn plezier zou ik liever in Rimini gaan rondlopen. Maar het werk is blijkbaar dwingender.

Oiseau Blanc / Clair (2008)

24

Wat zal u... / Clair (2008)

Trigger / Charity (2008)

“Alles is wit. Tegen dit witte licht vorm ik een beeld.” De Wilde: Wit is van belang omdat het een abstract gegeven is. Maar wit is ook de kleur die alle andere kleuren inhoudt. Op een filosofisch niveau is dat ook zo, je spreekt dan over mogelijkheden, over hoe de dingen zich zouden kunnen aandienen. Dat sluit perfect aan bij wat ik wil doen door middel van mijn tekeningen: ik presenteer een beeld en ik verwacht van de kijker dat hij/zij daaruit andere beelden afleidt, afhankelijk van zijn/haar bagage, achtergrond en constructie. De kernidee is dat ik daar niets mee te maken heb en ook niets mee kàn te maken hebben. Een beeld op zich bestaat pas als het ingevuld wordt, zoals ik als persoon pas besta als iemand over mij spreekt. Ik vind dat een interessant uitgangspunt omdat ik vanuit dat perspectief veel in vraag kan blijven stellen.

Je tekeningen lijken op het eerste gezicht monochrome vlakken met daarin een woord of een klein stukje beeld. Het lijken suggesties, maar ondertussen heb jij wel uren korte en lange lijnen zitten trekken om ons dat te vertellen. Waarom maak je het ons en jezelf zo moeilijk? Waarom wil je het ons in die gelaagdheden vertellen? De Wilde: De beelden die ik voor ogen heb kunnen enkel op die werkwijze ontstaan. Het is belangrijk dat ze in die gelaagdheden ontstaan. Wat ik bedoel – en ik vrees dat het moeilijk uit te leggen is – is dat ik de manier van werken beschouw als een medium. De meeste mensen zien potloden als een medium, ik beschouw mijn manier van benaderen en tekenen - tot en met het inlijsten - als mijn medium.

Je hebt grafiek gestudeerd. De dag dat je afstudeerde, wat dacht je toen? Nu ben ik kunstenaar! De Wilde: Al van jongs af aan had ik de ambitie dingen duidelijk te maken en onder de mensen te brengen. Erkenning is nooit een echte drijfveer geweest, ik werk voornamelijk voor mezelf. Ik schuif nu wel een beetje op van de periferie naar het midden van ‘de kunstwereld’, maar het is hier in mijn atelier dat ik uiteindelijk zit en werk. Je werkt enorm hard en lang aan je tekeningen, je zou het hard labeur kunnen noemen. Voor wie of wat vind je dat nodig? De Wilde: Eén: ik vind het nodig. Twee: ik heb iets te vertellen. Mocht ik wat ik te vertellen heb niet door middel van die beelden zeggen, zou ik wellicht een boek aan het schrijven zijn. Blijkbaar gaat het toch om iets anders. Ik ben nu eenmaal gefascineerd door het visuele en dat heeft blijkbaar de overhand. Zou je, als je wat je ons wilt vertellen in geschreven tekst zou gieten, niet duidelijker overkomen bij de mensen? De Wilde: Het gaat niet om overkomen, ik wil niemand behagen, ik maak geen knieval. Het feit dat ik geen boek schrijf, betekent dat ik wat ik te zeggen heb op een andere manier wil doen. Ik kan bijvoorbeeld een tekening maken van het woord ‘Oslo’. Dan stel ik mij de vraag welk beeld de kijker zich van de stad Oslo vormt. Die werken zijn misschien wel de kern van mijn werk. Omdat ze gaan over beeldvorming die er vaak op het eerste zicht niet eens kan zijn. Wat ontstaat er in iemands hoofd bij het kijken? Ik ben wel genereus met de voorzetten, denk ik.

Maar dat urenlang lijnen trekken doe je gewoon graag? De Wilde: Natuurlijk doe ik dat graag, omdat ik mijn werk graag doe. Het is natuurlijk een solitaire bezigheid. Ik werk niet aan een theaterstuk, ik krijg geen applaus. De enkele uren van een vernissage, de duur van het werkelijke contact met de kijker is te verwaarlozen. Tussen je subtiele rastertekeningen hangt daar out of the blue een kinderlijk getekend hoofd, Bert genaamd. De Wilde: Bert is daar contemplatief, hij aanschouwt ‘de boel’ een beetje, laten we hem een alter ego noemen die met de nodige twijfel kijkt wat er daar allemaal aan de hand is. Je maakte ook een reeks grijze tekeningen met op het eerste zicht ondefinieerbare vlekken erop. De Wilde: Dat is het begin van een zelfportret dat ik Ecce Homo getiteld heb. Ik dien een andere figuratie aan dan men zou verwachten. Het verheugt me dat ik hierop de meest uiteenlopende reacties krijg van mensen die er allerlei andere dingen in herkennen. En de tekening met de woorden: ‘Wat zal u op de 30 oktober 1994 rond deze tijd doen?’ De Wilde: Dit werk heeft een moralistisch kantje. Ik draai om te beginnen de notie tijd om en heb daarom een heel bescheiden datum genomen. De afstand die ons nu scheidt van 1994 lijkt groot maar wordt alsmaar kleiner. Uiteindelijk zal misschien 11 september 2001 overblijven, of de verkiezing van Obama. Die zullen dan de structuur moeten vormen waaraan de rest van ons tijdsgewricht zal worden opgehangen.

25

Trigger / Bass (2008)

Trigger / Bird (2008)

Er zijn ook tekeningen met geprikte gaatjes ‘getekend’. De Wilde: Het zal niemand ontgaan dat die gaatjes er in braille staan. Zij vormen samen de volledige tekst van het hooglied uit de bijbel. De bijbel heeft als geen ander boek de westerse geschiedenis en kunstgeschiedenis bepaald. Maar de bijbel heeft zo’n status gekregen dat ik daar wat wil aan morrelen, in die zin dat ik de bijbel gebruik als metafoor voor onze fundamentele onmogelijkheid tot communicatie met elkaar. Door een omgekeerde braille wordt de tekst onleesbaar. We zijn fundamenteel blind (en doof). Door mijn trage manier van werken – die door sommigen monnikenwerk wordt genoemd – maak ik deel uit van het leger der kopiisten, nog een link met de (kunst)geschiedenis. De kijker mag ook aan Fontana denken als hij/zij daar zin in heeft.

Nog véél courage, Johan.

Op je website verdeel je je tekeningen onder A4, A2, 50x50 cm. Waarom zijn die formaten zo belangrijk voor jou? De Wilde: Het verhaal van die formaten begint bij het 50X50 formaat. Ik heb lang in Noorwegen gewoond. Op een bepaald moment zag ik mezelf op een stuk smeltende sneeuw van +/50X50 cm staan en ik besefte dat ik op die plaats met al die eenzaamheid rondom mij precies die fysieke plaats inneem op de wereld en ik dat van daaruit kijk naar de dingen die mij omringen. Op dat moment besliste ik om me dat formaat eigen te maken. Gaandeweg mondde dat uit in A4, omdat dat het meest gebruikte formaat ter wereld is en dat paste als opvolger. Intussen is daar A2 bijgekomen. Je hebt al veel tentoongesteld, je werken worden bekeken en mensen pikken het op. Was dat niet zo geweest dan had je misschien vroeger afgehaakt, ook al weet je dat je iets te vertellen hebt. De Wilde: Geen sprake van! Je krijgt daar geen speld tussen. Het werk is zo sterk in mij aanwezig dat ik het op die manier wil doen en het op die manier doe. Ik ben in het verleden ver gegaan en heb enkele grenzen afgetast. Zo ben ik tot bepaalde vaststellingen gekomen voor mezelf. Ik ben niet over één nacht ijs gegaan. Op een bepaald moment heb ik vastgesteld: ik heb dat en dat te zeggen en ik ga dat nu zo of zo doen. Maar in feite wil ik zo min mogelijk kunstenaar zijn in de zin van het prototype beeld dat mensen van een kunstenaar hebben. Ik ben bijvoorbeeld niet méér getormenteerd dan iemand anders op deze wereld. Ik wil mijn werk maken! Als ik vanaf nu onafgebroken wil maken waar ik nu mee in mijn hoofd zit, ben ik minstens drie jaar bezig.

www.pocketroom.be www.johandewilde.be www.onetwenty.be Met dank aan Tatjana Pieters Gallery en Croxhapox, Gent. JOHAN DE WILDE ACTUEEL ° Boekpresentatie ‘Tot nu toe was alles in orde’: brieven van Johan De Wilde aan Hans Theys (Uitg. SMAK). Voorstelling van documentairefilm van Rens Oomens over het werk van Johan De Wilde. SMAK, Gent. Op 7 maart 2010 www.smak.be ° Johan De Wilde stelt tentoon: Uit Het Geheugen. Over Weten En Vergeten: Museum Dr. Guislain, Gent Tot 2 mei 2010 www.museumdrguislain.be Orpheus Institute, Gent: Triadic Memories: Solo show Tot 30 juni 2010 http://www.orpheusinstituut.be/en/seminars/exhibition-2009-2010/ Galerie Tatjana Pieters, Gent: Solo show Tot 21 maart 2010 http://www.tatjanapieters.com Project Space 1646, Den Haag (NL) Tot 25 februari 2010 www.enter1646.com

[Hilde Van Canneyt]

26 Een magische plek in een museum, een kunstenaarsatelier dat uitzonderlijk wordt opengesteld of een parel van een renovatie? Onze KUNSTWERK[t]speurneus trekt er op uit en legt verborgen schatten bloot. Aan u om op ontdekking te gaan.

Expeditie kunstwerk[t] Museum Dr. Guislain

Het Museum Dr. Guislain in Gent werkt aan een bijzondere opdracht: onderzoek doen naar en informeren over de geschiedenis van geestesziekenzorg en psychiatrie. Beeldende kunst krijgt een prominente plaats in de exposities die het museum voorstelt. Nog tot 2 mei 2010 lopen er in het museum drie interessante tentoonstellingen, die elk een nauwe band hebben met het geheugen. Wandel even mee door de presentaties. We pikken er telkens drie werken uit ter kennismaking. PROJECT ÉÉN: DE KUNSTCOLLECTIE

Dr. Joseph Guislain (1797-1860) mag onmiskenbaar de titel “eerste psychiater” van ons land krijgen. Hij was initiatiefnemer van het eerste psychiatrische “gesticht” in België. En al bij de start van dit project heeft Guislain duidelijk aandacht voor de speciale betekenis die de beeldende kunst kan hebben in zijn gezondheidszorg. In 1949 schrijft de Franse kunstenaar Jean Dubuffet een manifest over “Art Brut”. Hierin neemt hij het op voor de kunst van hetgeen hij noemt “geestesgestoorden”. Volgens hem is de ideale voedingsbodem voor ware kunst te vinden bij de “imbeciel”, die niet gehinderd wordt door scholing en intelligentie. De creatieve processen bij geesteszieken zijn volgens Dubuffet identiek als bij mensen die wij als “normaal” beschouwen, met dit verschil dat de psychiatrische patiënt intuïtief werkt en niet gedreven wordt door invloeden van buiten uit. Pas in de jaren zeventig van de 20e eeuw ontstaat het begrip outsiderkunst. Het gaat dan niet alleen meer over werk van psychiatrische patiënten en personen met een mentale handicap, maar ook over creativiteit van mensen die buiten de paden van de conventionele kunst treden. Outsiderkunst staat voor alles wat niet bemeesterd is en irrationeel overkomt. Het begrip kreeg de laatste decennia een eigen status in de kunstwereld. Galeries specialiseren zich in dit segment. Er worden museumtentoonstellingen rond gebouwd. En veilinghuis Christie’s creëerde er zelfs een aparte verkoopscategorie voor. In 1986 wordt het Museum Dr. Guislain geopend. De opzet is om een inhoudelijk parcours uit te tekenen over de geschiedenis van de geestelijke gezondheidszorg. IJzeren boeien waarmee de krankzinnigen in het begin van de 19e eeuw werden vastgeketend, worden vanonder het stof gehaald. Samen met foto’s uit 1887 en dwangbuizen wordt een permanente tentoonstelling uitgebouwd. Beeldende kunst uit vervlogen tijden levert de “illustraties”. De versmelting van wetenschap en creativiteit blijkt aan te slaan bij een breed publiek. Jaar na jaar krijgt de beeldende kunst een meer prominente plaats in het museum. In 2002 sluit de collectie “De Stadshof” in Zwolle haar deuren. Hun uitgebreide verzameling outsiderkunst komt in langdurige bruikleen naar Gent. In 2003 volgt de Stichting Willem van Genk dezelfde weg, terwijl het museum in Gent onverstoord ook haar eigen verzameling verder uitbouwt. Een greep uit al wat in de jaren in Gent werd bijeengebracht, is tot 2 mei 2010 te bekijken in een tentoonstelling met de titel “De Kunstcollectie”. Ter kennismaking: drie werken uit die collectie.

27 Willem van Genk (1927- 2005) tekende verstikkende steden, torens, chaotische verkeersstromen en altijd ergens wel een vliegtuigje of een zeppelin. Zijn vlucht? Was van Genk een visionair die ons kon laten voelen welke angstwekkende scenario’s ons nog te wachten staan? Neen, hij tekende alleen voor zichzelf, om te weten waar hij zelf stond in dat labyrintisch landschap dan hem overweldigde. Het werk van Willem van Genk ligt op het snijpunt van naïviteit en het syndroom van Down.

Rosemarie Koczÿ (1939) omschrijft haar tekeningen als “het weven van een lijkwade voor de doden van de Holocaust”. De traumatische ervaringen die ze als kind meemaakte in de kampen, brachten haar niet alleen in de psychiatrie, maar ook bij een verstikkende behoefte om te creëren.

Willem van Genk, Project Asberry II, 78 x 122 cm, 1970.

Johan Garber (1947) woont en werkt in “Haus der Künstler” in Wenen, een woongemeenschap met psychiatrische zorg. Zijn pentekeningen in Oost Indische inkt zijn echte mierennesten. Tot op de rand van het tekenblad wemelt het van mensen, dieren, planten en vooral: erotische fantasieën. Bij elke blik op het werk valt er wel iets te ontdekken dat men voordien nog niet had opgemerkt. Rosemarie Koczÿ, zonder titel, 48 x 66 cm,1986.

Johan Garber, De herfst, 43 x 62, 1962.

28 PROJECT TWEE: KOENRAAD TINEL - SCHEISSEIMER

Met 240 inkttekeningen schetste Koenraad Tinel een openhartig relaas over de Tweede Wereldoorlog en over zijn vader die sympathiseerde met de Duitse bezetter. Het verhaal begint met de herinnering aan Tinels eerste piano-examen bij zijn joodse lerares. Het evolueert naar een kanonnade van pakkende beelden. Na de oorlog vlucht het gezin Tinel van Gent naar Duitsland, aan de grens met Tsjecho-Slowakije. Daar zijn ze nog veilig. Koenraad is dan tien en wordt getraumatiseerd door de reis vol ontbering, doorheen een wereld die herleid werd tot puinhopen. Resten van bombardementen en schuilkelders, maar ook idyllische momenten van een kind op het Duitse platteland. “Scheisseimer” noemt Tinel zijn reeks vlugge aquarelschetsen, een verzamelbak van herinneringen, twijfels en vragen. Scheisseimer velt geen oordeel. Het kijkt door de ogen van een kind en vertelt over die mistige vooravond van een nieuw Europa. Met zijn getormenteerde stijl smeedt Tinel een hoogstpersoonlijk drama om tot een picturaal epos dat bruist van vitaliteit.

1/ Mijn kozijn heeft de hele nacht liggen kermen in de sneeuw. ’s Anderendaags hebben ze hem gevonden en begraven in een karrenspoor. De grond was te hard. 2/ Ik speelde soldaat. In de regen stond ik met een casserole op mijn kop en een stok als geweer. Mijn moeder riep me binnen. Ik bleef onbewogen op wacht. Ik had dat dus ook in mij! 3/ Op een dag kwamen de Amerikaanse vliegtuigen heel laag over het dorp en ze mitrailleerden. Iedereen vluchtte naar binnen. Dukdukdukdukduk… een paar keer na mekaar. Dan was het weer stil. 1/

2/

3/

29 PROJECT DRIE: UIT HET GEHEUGEN: OVER WETEN EN VERGETEN.

Een reis doorheen de wereld van kunst en wetenschap, een zoektocht naar weten en vergeten, naar heimwee en herinnering. Wat is dementie en wat is een olifantengeheugen? Wat is artificiële intelligentie, Alzheimer, ons collectief geheugen? Jan Vanriet

Bij het begin van de 21e eeuw maakte Delrue intuïtief een reeks tekeningen rond hetgeen hij noemde “de hersenvreter”. Enkele jaren later ontdekte de wetenschap een ziektesymptoom dat hiermee vergelijkbaar is. Het betreft een psychische en zintuiglijke ongevoeligheid, gepaard gaande met een daling van de intelligentie. Tot vandaag vonden wetenschappers nog geen verklaring en geen geneesmiddel voor deze ziektekiem. Een naam is er al wel: “de cerebriraptor” of “het syndroom van Delrue”. Sofie Muller

Jan Vanriet, een schilderij uit de reeks “De ziener 1 – seance”, 2008

Het collectief geheugen is als een vergaarbak waar ieder van ons uit putten kan. Dutroux, Nine-eleven, Yes, we can, … Iedereen heeft, diep onder zijn schedeldak, ergens wel een beeld opgeslagen bij elk van deze memorabele geschiedenisfeiten. Maar details blijven veelal achterwege. Zo ook bij Jan Vanriet. Van een seance bij een helderziende blijft enkel nog een beklemmend sfeerbeeld. Ronny Delrue

Sofie Muller, Elza, epoxy, 2009.

De sculpturen van Muller zijn als gestolde filmfragmenten. Haar personages zijn losgekoppeld geraakt van hetgeen wij tijdsverloop noemen. Ze leven in een ruimte die neigt naar afstandelijkheid. Met haar beeld “Elza” brengt zij een ode aan de kracht en de schoonheid van haar door een verwoestende hersenziekte getroffen grootmoeder. De figuur is op zichzelf aangewezen, wezenloos, afhankelijk geworden van anderen die haar willen helpen. Haar gedachten zitten onherroepelijk gevangen in haar zelf. Elke beweging is stilgevallen, net zoals de schommel. Drie projecten in Museum Dr. Guislain Jozef Guislainstraat 43 – Gent Tot 2 mei 2010 Dinsdag tot vrijdag: 9u - 17 u Zaterdag en zondag : 13u - 17u www.museumdrguislain.be Ronny Delrue, Cerebriraptor, tekening, 2006

[André De Nys]

30

Boeken Kunstboeken: zinderend leesvoer voor de kunstliefhebber! Vaak leveren ze essentiële informatie bij een expositie of een unieke kijk op het werk van een kunstenaar of stroming, niet zelden zijn ze zélf kunstparels. We plukken enkele opmerkelijke kunstboeken uit de stapel nieuwe uitgaven.

60 INNOVATORS SHAPING OUR CREATIVE FUTURE Het woord “innovatie” is ergerlijk geworden: geclaimd door managers en hun firma’s om het te gelde te maken, is alle betekenis uit het woord “innovatie” vervlogen. Zie ook: “genie”. Zie ook: “revolutionair”. De innovatie zélf staat ondertussen gelukkig niet stil: briljante koppen werken, vaak op het snijpunt van technologie, wetenschap, kunst en handel, aan vernieuwende concepten. Zestig van deze vernieuwers worden voorgesteld in dit lijvige boek: een indrukwekkende opeenvolging van ideeën en projecten passeren de revue: innoverende concepten uit beeldende en toegepaste kunst, interieur en exterieur, street art, gebouwde omgeving, groene wereld, grafisch ontwerp, fotografie,… Enkele voorbeelden: Janine Benuys is een pionier in de biomimicry, waar kennis van mechanismen uit de natuur de inspiratiebron is voor nieuwe ontwerpen: de vleugels van morpho-vlinders leveren het idee voor kleurvezels zonder toevoeging van verfstoffen of pigment. De Parijse fotograaf JR wil, met de enorme posters die hij van zijn portretten maakt, stereotypen onder vuur nemen en de gemeenschappelijke menselijkheid tussen groepen (bvb. Israëli’s en Palestijnen) benadrukken. Tokujin Yoshioka vertrekt vanuit natuurlijke vormen en processen om het wonder van de schepping opnieuw op te roepen. Zo ontwierp hij een prachtige stoel van natuurlijk kristal, die eerder “groeide” (in een tank met minerale oplossing) dan op een conventionele manier gemaakt te worden. Het gaat dus om vernieuwingen, die heel vaak de grens oversteken naar andere creatieve gebieden en de toekomst mee vorm zullen geven. Al ligt de toekomst van innovatie niet in de handen van deze bedenkers, is de slotconclusie van dit boek. De digitale cultuur heeft nieuwe mogelijkheden geschapen: ideeën worden snel uitgewisseld over grote afstanden, sociale netwerken en fenomenen als open-source maken dat mensen samen op zoek gaan en werken aan oplossingen. “Een miljoen geesten zijn beter dan één: wij de mensen, zijn de toekomst”, zo luidt het. Inspiratie kun je alvast opdoen in dit verbluffend boek. [Uitgeverij Lannoo, 408 blz, € 49]

PICASSO EN GUERNICA Hoe kun je een schilderij maken dat sterker is dan de kracht van 50 ton bommen? Naar het antwoord op die vraag ga je op zoek in “Picasso en Guernica. Een meesterwerk en zijn maker”. Het boek, in de eerste plaats gericht op kinderen, neemt je mee op sleeptouw langs de belangrijke episodes in het leven en het werk van de Spaanse schilder en focust op de ontstaansgeschiedenis van het imposante meesterstuk “Guernica”. De prachtige grote illustraties en heldere taal vertellen op een meeslepende manier over de woede en verbijstering die Picasso overvielen bij de aanval en vernietiging van het Spaanse stadje Guernica in april 1937. De voorstudies en schetsen en de foto’s van Picasso in zijn atelier tijdens het maken van het enorme fresco, maken er een meeslepend verhaal van: je volgt de schilder op de voet in zijn zoektocht om zijn afkeer van fascisme en geweld op een krachtige manier in beeld te brengen. Met het gekende resultaat. Het boek zoomt in op de vele elementen (de moeder, lamp, vogel, stieren, paarden,…) waaruit het fresco is opgebouwd in zwart-, wit- en grijstinten. Wat er ook visueel sterk uitspringt: de bladzijden over het maken van Guernica zijn in diezelfde grauwe kleuren opgemaakt. Maar als na de oorlog de kleuren terugkomen in de schilderijen van Picasso, is dat ook in dit boek zo. Want: “Is de beste manier om je protest tegen de gruwelijkheid uit te schreeuwen, niet om de kleuren van het leven te laten zingen?” [Ludion, 54 blz, € 19,90]

RUBENS DOORGELICHT Meekijken over de schouder van de beste en beroemdste schilder van Antwerpen? Het uitvoerig wetenschappelijk onderzoek dat het Koninklijk Museum voor Schone Kunsten Antwerpen, ondersteund door The Getty Foundation, rond de schilderijen van Pieter Paul Rubens uitvoert, lijkt het bijna mogelijk te maken. In het kader van dit onderzoek wordt de volledige Rubenscollectie (28 schilderen en 665 prenten) van het museum grondig bestudeerd. De kennis die dit nogal technische onderzoek oplevert zo helder mogelijk delen met kunstliefhebbers: dat is het opzet van het prachtig geïllustreerde boek “Rubens doorgelicht”. De werken worden volledig afgebeeld, maar wat het boek echt de moeite waard maakt zijn de detailopnames, de infrarood- en röntgenfoto’s die inzoomen op de

31 werken en de grandioze schildertechniek van Rubens demonstreren. De fotografische en technische analyse moet nieuwe inzichten in de schildertechniek en -stijl van Rubens blootleggen, en een accurate datering van de schilderijen mogelijk maken. De resultaten die in “Rubens doorgelicht” zijn opgenomen, bevestigen alvast Rubens’ status als imponerend virtuoos. [Ludion, 168 blz, € 24,90]

ART NOUVEAU REVIVAL Vreemd hoe een kunstrichting Musée na 50 jaar in de vergeethoek d’Orsay plots een tweede leven krijgt of toch een stevige update. Dat is wat de Art Nouveau zowat overkwam. Art Nouveau kende zijn hoogtepunt rond 1900. De kunststijl precies 1900 • 1933 • 1966 • 1974 afbakenen is niet evident, maar typerend zijn wel de vloeiende lijnen en organische motieven, het afbeelden van vrouwelijke naaktfiguren en de voorkeur voor glas in lood. De bloeiperiode was kort: de voortdurende focus op versiering botste na de Eerste Wereldoorlog op sobere functionaliteit en modernisme. Art Nouveau verdween als anachronisme min of meer in de vergeethoek. Tot 50 jaar later een heuse revival ontstaat. Salvador Dali en de surrealisten zijn er, weliswaar een stuk vroeger al, als de eersten bij om hun liefde voor Art Nouveau openlijk te verklaren, maar vooral vanaf de jaren 50 groeit er nieuwe aandacht voor de kunststijl, die uiteindelijk vooral door de hippies in de armen wordt gesloten. De Flower Power-periode luidt een echte rehabilitatie voor Art Nouveau in. De catalogus die verscheen bij de tentoonstelling “Art Nouveau Revival” in het Parijse Musée d’Orsay hangt een fascinerend beeld op van de speelse herinterpretatie van Art Nouveau in tekeningen en affiches, strips, reclame, mode en design. Het grafisch werk van Aubrey Beardsley, de platenhoezen van Canned Heat of Jimi Hendrix, de covers van Playboy en Lui: de heel verzorgde catalogus toont mooi de verwantschap met Art Nouveau en hoe de psychedelische nakomelingen van die kunststijl er in de jaren ‘60 en ‘70 mee aan de slag gingen. [Uitgeverij Snoeck, 288 blz, € 49]

100 HUIZEN 100 ICONEN “Als uitdrukking van architecturale ideeën zijn woonhuizen essentieel”, aldus architect Richard Meier. “Ze bieden de intiemste schaal waarop je kunt werken. Symbolisch hebben ze altijd een sterke kracht gehad: als intense afspiegeling van de levens die binnen hun muren worden geleid, maar ook als een krachtige invloed op de ontwikkeling van de architectuur.” Het boek “100 huizen 100 iconen” wil een staalkaart bieden van die evolutie door de veranderingen en verschuivingen in de architectuur sinds 1900 overzichtelijk aan de hand van 100 huizen bloot te leggen. Bijna vanzelfsprekend zijn invloedrijke meesterwerken als Fallingwater van Frank Lloyd Wright opgenomen en passeren iconen als Le Corbusier, Mies van der Rohe en moderne toppers als Tadao Ando en Rem Koolhaas de revue. Maar van elk architect wordt maximaal 1 woonhuis voorgesteld, wat het palet breder maakt, zodat ook minder bekende, maar niet minder waardevolle woningen te ontdekken vallen. Bijvoorbeeld parels als het volledig uit bollen en cirkels opgetrokken Palais Bulles van Antti Lovag of Matti Suuronens Futuro House, waarvan het prototype op dit ogenblik in Nederland wordt gerestaureerd. Elke geselecteerde woning heeft een eigen geschiedenis en was op het ogenblik van zijn bouw baanbrekend. De vele foto’s, commentaren en plattegronden maken er een spannende ontdekkingstocht van, doorheen 100 jaar architectuur. Wie wil na het inkijken van dit boek nog een fermette intrekken! [Uitgeverij Lannoo, 352 blz, € 39,90]

[Ward Desloovere] www.snoeckpublishers.be www.lannoo.be www.ludion.be (Illustrated is het huismagazine van Ludion en biedt een overzicht van de nieuwe titels. Via de site kan je je aanmelden om Illustrated gratis thuis te ontvangen.)

32 Festival van de Amateurkunsten Gent, 2 mei 2010

Op 2 mei 2010 vindt in Gent het Festival van de Amateurkunsten plaats. Het wordt een groots en feestelijk festival waarop alle kunstdisciplines in overvloed aanwezig zullen zijn: dans, muziek, beeldende kunst, theater,… MAAK EEN PORTRET VAN BART PEETERS

KUNSTWERK[t] roept alle schilders, tekenaars, grafici op om een portret te maken van Bart Peeters. Hij is Peter van de Week van de Amateurkunsten én dus ook van het grote Festival op 2 mei. Op 2 mei zal hij op een bijzondere manier aanwezig zijn: hij stelt er zijn nieuwe cd voor. Dus, waarom je niet eens door hem laten inspireren en zijn portret maken: groot of klein formaat, in kleur of zwart wit, ingekaderd of niet,… Alle portretten zijn welkom. Vanzelfsprekend zullen alle portretten een héél mooi plaatsje krijgen op het festival: op het podium! Bart kiest uit alle werken vijf portretten die geveild worden voor het goede doel: ‘Art for All’. Deze portrettisten ontvangen uiteraard een prijs, die bestaat uit een waardebon voor kunstenaarsmaterialen en een exemplaar van Bart’s nieuwe cd. Dus: ben jij een Bart Peeters-fan, of heb je gewoon zin om een portret te maken? Laat het ons weten en mail naar [email protected] of bel 09/2352270. De organisatie Art For All is er voor kinderen die getroffen zijn door armoede, ziekte en allerlei vormen van geweld. Met kleur, kwast, hout, … reizen kunstenaars naar hen toe om ze de mogelijkheid te geven om zelf kunst te maken. www.artforall.nl

Verder zullen de beeldende kunsten op verschillende manieren aanwezig zijn: zowel in het straatbeeld als d.m.v. diverse activiteiten die binnen plaatsvinden.

KUNST-KERMISKRAAM

Ditmaal geen pluche beren of plastieken speelgoed, maar echte kunstwerkjes die je meeneemt naar huis na een bezoek aan dit kraam! Voor jong en oud! Ook de opbrengst hiervan gaat naar “Art for all”.

MATCHBOX: projectverslag + MATCHBOX Oost-Vlaanderen

Matchbox, een expo op wielen, reisde gedurende een jaar door Vlaanderen en Brussel. De resultaten die tot stand kwamen door de samenwerking van telkens 2 kunstenaars per provincie, waren heel divers. Het overzicht hiervan vind je in de grote hal van het Universiteitsforum. Ook de Matchbox zélf kan je bekijken. Een laatste kans, want na zijn tour door Oost-Vlaanderen sluit het project af. www.matchboxontour.be

KUNSTDOOS ‘NOOIT’: workshop voor kinderen

Het verhaal “Nooit” is gebaseerd op 10 hedendaagse kunstwerken. Auteur Wally De Doncker leest dit poëtische verhaal over Vrouwtje voor. Daarna steken de kinderen de handen uit de mouwen en maken zelf kunstwerkjes. Hedendaagse kunst, een fantastische bron van inspiratie! Workshop van 14u-16u, 6-12 jaar (gratis, maar plaatsen beperkt). Inschrijven kan via [email protected] of 09/235.22.70 of KUNSTWERK[t], Bijlokekaai 7c, 9000 Gent.

33 Kunst op het web TEXTIEL PLUS

Hoe is het idee ontstaan om deze site op te starten? BM: Naam maken in de kunstwereld, het ontdekt worden: daar komt vaak geluk bij kijken, zoals bijvoorbeeld door net op de juiste plaats op het juiste moment een expositie te houden. Maar je kan, door je kunst te promoten, de kans op succes ook wat verhogen. Het idee van de site kwam er nadat ik zag dat kunstenaars eigenlijk geen goede marketingstrategie gebruiken om hun werk te promoten. Via de site wil ik kunstenaars, ook nieuwkomers, de kans geven hun werk voor te stelen. Uiteraard heeft niet elke kunstenaar portretkunst.be nodig, maar het is een hulpmiddel dat ter beschikking staat. Waarom een site rond portretten? BM: Mijn vrouw, Ceci Casariego, is portrettiste: de promotie van haar werk was de aanleiding om met de site te starten. Bovendien heeft Vlaanderen een historische link met portretkunst, want vele meesters kwamen uit onze regionen. Het doel is dus om het publiek een keuze aan portretkunstenaars voor te schotelen. Kunstenaars die zelf geen website hebben, kunnen dus ook portretkunst.be gebruiken als hun uitgangsbord.

Textiel Plus kennen we in de eerste plaats als een Nederlands tijdschrift over textieldesign en textielkunst. De Stichting Textiel Plus wil textielkunst een beter imago bezorgen en doet dat onder meer door heel wat aandacht te schenken aan nieuwe technieken en toepassingen. Zonder ambacht, traditie en vakmanschap uit het oog te verliezen. Maar Textiel Plus is ook op het web actief en pakt uit met een geheel vernieuwde website. Naast een voorstelling van het recentste nummer van het tijdschrift vind je op de site ook een handige agenda waar je wedstrijden, tentoonstellingen of workshops rond textiel kunt opzoeken. Ook recente boeken over textielkunst worden er voorgesteld. In de “Vitrine” kan je dan weer eigen werk voorstellen. Interessant zijn de links naar textielopleidingen, musea en organisaties De site kan nog grondig worden bijgevuld (zo staat de rubriek “Zoekertjes” nog leeg), maar voor wie textiel een warm hart toedraagt, is deze site zeker een boeiende informatiebron. www.textielplus.nl

Heb je nog plannen op stapel staan? BM: Ja, ik werk ook aan een website om het werk van kunstenaars uit Antwerpen voor te stellen: www.paintwerp.be Veel succes! www.portretkunst.be

ARTTUBE / ARTBABBLE

Portretkunst

Goed nieuws voor portrettisten. Sinds kort kunnen zij eigen werk voorstellen en informatie uitwisselen op portretkunst. be, een portaalsite opgestart door Bruno Mazereel.

Het Nederlandse Museum Boijmans Van Beuningen heeft een eerste versie van “ArtTube” online geplaatst. ArtTube is een website met video’s over kunst en design, voornamelijk uit de eigen collectie of naar aanleiding van tentoonstellingen die het museum organiseert. De video’s worden ondergebracht in series als “Kunstenaarsportretten” en gerangschikt volgens thema’s of tentoonstelling. Een mooie start voor een boeiend initiatief. Al iets langer op het web te vinden en dan ook aanzienlijk omvangrijker: Artbabble. Op die website kan je video’s bekijken van veelal Amerikaanse musea. Ook hier worden “Series” gepresenteerd. De video’s zijn verder onderverdeeld in “Kanalen”, zoals “Abstract Art” of “European Design”, bijvoorbeeld. Maar je kan ook alfabetisch zoeken op naam van een kunstenaar of op trefwoord. Je vind een pak exclusieve video’s waarin kunstenaars je rondleiden in hun atelier of vertellen over hun werkmethode. http://arttube.boijmans.nl www.artbabble.org [Lotte Sommen / WDS]

34 Wedstrijden KUNST OP DE AGENDA 2010 Oxfam heeft een fijne uitdaging voor kunstenaars. Tot 1 maart loopt de tweede editie van de wedstrijd “Kunst op de Agenda”. Schilders, grafici en kunstenaars worden uitgenodigd om een artistieke invulling te geven aan het begrip 'verandering' via een tekening, schilderij, collage, digitaal werk, foto, ets... Met verandering bedoelen we zowel sociale verandering in de richting van een betere wereld als verandering vanuit een darwinistisch evolutieperspectief. Prijs: Het werk van deze winnaar verschijnt op 10.000 Solidariteitsagenda's 2011. De winnaar mag met één persoon en een journalist naar Cuba om te ontdekken wat Oxfam daar doet tegen de gevolgen van de klimaatverandering. Deadline: 1 maart 2010. In maart beoordelen onder meer de peter (Bruno Stevens) en de meter (Stéphanie Leblon) de ingezonden werken en kiezen zij een winnaar. Een selectie van de werken vertrekt in augustus als reizende tentoonstelling door België. Tegelijk loopt het eerste deel van de veiling online. Op 30 september is er een groots feest waar de winnaar in de bloemen wordt gezet en we de selectie werken veilen ten voordele van Oxfam. Meer informatie, het reglement en inschrijvingsformulier: www.kunstopdeagenda.be

KUNST OP DE AGENDA 2010 WEDSTRIJD OPROEP AAN FOTOGRAFEN, SCHILDERS EN GRAFICI VERTAAL ‘VERANDERING’ IN EEN ORIGINEEL WERK EN WIN EEN REIS NAAR EEN OXFAMPROJECT IN CUBA, ZIE JE CREATIE VERSCHIJNEN OP 10.000 SOLIDARITEITSAGENDA’S EN VERDIEN GELD VOOR OXFAM. DEELNAME AAN DEZE WEDSTRIJD KAN TOT 1 MAART 2010.

WWW.KUNSTOPDEAGENDA.BE VOOR DEZE WEDSTRIJD KRIJGEN WE DE ARTISTIEKE STEUN VAN BRUNO STEVENS EN STÉPHANIE LEBLON

TWEEJAARLIJKSE "PRIJS VAN HET LANDSCHAP MICHEL DEPYPERE" 2010 De ‘Prijs van het Landschap Michel Depypere' is een tweejaarlijkse wedstrijd voor plastische kunsten die het thema "landschap" in het kunstwerk benadert. Deze artistieke wedstrijd staat open voor alle kunstenaars die een plastische discipline beoefenen. De laureaat verplicht er zich toe het bekroonde werk definitief af te staan aan de gemeente Kuurne. Het werk wordt opgenomen in het gemeentelijk patrimonium. Prijzen: € 2.000 , €300 en € 200 Binnenbrengen van de 3 werken: zaterdag 22 mei 2010. U kunt deelnemen door drie werken in te dienen. De deelnameprijs bedraagt € 5. U brengt uw werken binnen op zaterdag 22 mei 2008 tussen 14 u en 18 u in het woonhuis op de hoeve Vandewalle, Boomgaardstraat 188 te Kuurne. De vernissage met prijsuitreiking heeft plaats in de Sint-Michielskerk, aan het Marktplein te Kuurne, op vrijdag 11 juni ‘10 om 19 u. Ter gelegenheid van de tentoonstelling wordt er een kleurencatalogus gepubliceerd. De expositie loopt van 12 juni tot en met 20 juni '08. Meer info: Annie Messely, tel. 056/72.80.88, e-mail: [email protected] of Dienst cultuur, Gemeentehuis, Kuurne, e-mail: [email protected] INTERNATIONALE BIËNNALE VAN DE HEDENDAAGSE GRAVURE (LUIK) De 8de internationale Biënnale van de hedendaagse Gravure in Luik zal worden georganiseerd door het Prenten- en Tekeningenkabinet van de stad Luik en het Museum voor moderne en hedendaagse Kunst, in samenwerking met de vzw «Les Amis du Cabinet des Estampes et des Dessins de la Ville de Liège». Alle kunstenaars, zonder leeftijdsbeperking, mogen deelnemen. Alle traditionele of experimentele gravuretechnieken worden aanvaard. De kandidaat moet een dossier indienen, bestaande uit het ingevulde inschrijvingsformulier, een curriculum vitae en vijf tot tien foto’s (uitsluitend op papier) van recente werken (niet ouder dan vijf jaar). De prijs bestaat uit een individuele tentoonstelling van de kunstenaar in het Prentenkabinet van de stad Luik in het daaropvolgend

jaar. Deadline: uiterlijk op 1 juni 2010 (stempel postdatum geldt als bewijs) op het adres van het secretariaat van de biënnale. De geselecteerde kunstenaars dienen tussen 5 en 7 gravures in, volgens de kalender hierboven. Er wordt een kleurcatalogus van de Biënnale uitgegeven. Inschrijvingsformulier en meer info: www.cabinetdesestampes.be 04/342 39 23 ONTWERP JIJ DE POPFOLIO AWARD? Voor het project Popfolio zijn we opnieuw op zoek naar een beeldhouwwerkje, sculptuur of object dat als award uitgereikt zal worden aan de vijf winnaars van het project. Op 2 mei 2010 kan jouw ontwerp tijdens de Popfolio Awards in Vooruit te Gent in de schijnwerpers staan. De invulling van het kunstwerk is vrij. Van het winnende ontwerp moeten 5 reproducties gemaakt kunnen worden, 1 groter voor de eindwinnaars en 4 kleinere voor de winnaars in de verschillende categorieën. Over de kunstenaar en zijn ontwerp zal een artikel verschijnen in het tijdschrift KUNSTLETTER[s]. Heb jij altijd al een award willen ontwerpen? En heb je zin om de uitdaging aan te gaan? Dien dan vóór 1 maart 2010 een voorstel in bij KUNSTWERK[t] met het ontwerp van jouw award en een kostenraming. Een jury zal zich beraden over de verschillende kandidaten en een winnaar selecteren. KUNSTWERK[t] voorziet een financiële ondersteuning van maximum €1500 voor de realisatie van de 5 reproducties van het kunstwerk. De winnaar van deze award-contest ontvangt bovendien Fnac-bonnen voor een waarde van €200! Inschrijven en meer info via [email protected] | 09/235.22.70

35 Zoekertjes SCHILDERSDOEKEN TE KOOP Linnen op houten spieraam, uitstekende kwaliteit, ze hebben al een voorbehandeling gekregen: 5 stuks 120 cm x 120 cm / 4 stuks 120 cm x 100 cm. Alles samen: 300 €. Leveren mits een kleine meerprijs. Meer info: [email protected] | 0485/942 339 GEZOCHT: SCHILDERS EN TEKENAARS (Antwerpen) Ik ben een kunstenares en op zoek naar enkele kunstenaars (schilders) om bij aan te sluiten. Wil graag elk jaar een tentoonstelling doen. Liefst omgeving Antwerpen. Meer info: www.sevimlisanat.com AANBOD: LEERKRACHT TEKENEN/ SCHILDEREN Momenteel geef ik les in een academie en ben nog op zoek naar bijkomende lesuren in een kunstorganisatie. Dit voor een langere periode in Vlaams-Brabant, op maandag, donderdag en vrijdag. Contact: eefje-vdb@ hotmail.com GEZOCHT: TEKENING OF SCHETS Wie wil een naakttekening of schets van mij maken en iets bijverdienen? Ik poseer regelmatig, maar kan het resultaat niet mee naar huis nemen. Plaats, tijdstip en vergoeding overeen te komen. Meer info: 0497/540 544 E: [email protected] TE KOOP: ARTOGRAPH DESIGN MASTER PROJECTOR Nog in originele verpakking, eenmaal gebruikt. Prijs: 155 EUR. Zelf op te halen in Gent. Meer info: 0490/155432 E: [email protected] GEZOCHT: BEELDHOUWKUNSTENAARS VOOR TENTOONSTELLING 'Art Gallery Jorg' te Liedekerke is op zoek naar beeldhouwkunstenaars voor tentoonstelling met verkoopsbemiddeling. Wij voorzien in de nodige regionale publiciteit. Goede ligging. Gunstige voorwaarden. Meer info: [email protected] GEZOCHT: KUNSTENAARS In de eerste helft van 2010 openen we in Leuven een kledingwinkel die gericht is op de promotie van jonge designers. Aan deze winkel zouden we een klein galerijtje willen koppelen met als doel jonge – en talentvolle - kunstenaars een forum aan te bieden. Voor

UW ZOEKERTJE IN KUNSTLETTER[S] ?

Stuur uw zoekertje door via www.kunstwerkt.be of KUNSTWERK[t], Redactie KUNSTLETTER[s], Bijlokekaai 7c, 9000 Gent. Uiterste inzenddatum voor de volgende editie: 15 maart 2010.

deze expositieruimte zijn we nog op zoek naar jonge kunstenaars. Meer info: ww.sophiehermans.be MANNELIJK MODEL Ik heb ervaring in diverse academies als model, zowel naakt als gekleed. Regio Vlaanderen en Brussel. Contact: [email protected] of 0497/540544 TE KOOP: SOKKELS Zware sokkels (40 x 40 x 100cm - 150kg) gezaagd uit zee-staketsels uit onvergankelijk azobé-hout. Meestal voorzien van een ronde inkeping met een zware bout. Uniek (want niet in de handel te koop in die afmetingen) en prachtig in de tuin in combinatie met een kunstwerk. Meer info: 0479/448397 E: [email protected] GEZOCHT: LERAAR/LERARES IN SUMI-E Ik zoek iemand in het Antwerpse die bereid is een initiatie te geven in sumi-e: chinees- japans penseelschilderen. Of zoek aansluiting bij een reeds bestaande workshop? Contact: [email protected] MANNELIJK NAAKTMODEL Ik ben een sportieve kerel en bied mezelf graag aan als model voor kunstenaars. Het liefst poseer ik naakt. U kan een voorbeeld zien op www.drawmodel75.blogspot.com Contact: [email protected] NAAKTMODEL Mannelijk naaktmodel biedt zich aan: tekenen, schilderen of boetseren. Turnhout en omstreken. Contact: [email protected] TE KOOP: VITRINEKAST om kristal of sieraden te bewaren; is in goede staat. Meer info: 011/881086 E: [email protected] GEZOCHT : KUNSTENAARS/KUNSTGROEP VOOR TENTOONSTELLING (Halle) Geïnteresseerd om te exposeren in het woonzorgcentrum Zonnig Huis, A. Demaeghtlaan 36 te Halle? Een gezellig, modern gebouw waar de openhuissfeer heel belangrijk is. Meer info: [email protected]

TE KOOP: KERAMIEK DEUROVEN MET COMPUTERREGELAAR Stalen deuroven (scharnieren links bij vooraanzicht) 90 l. In perfecte staat, weinig gebruikt. Nieuw aangekocht in 2002 bij Firma Colpaert te Gent. Met tal van bijhorigheden. Buitenmaat: br 85, d 70, h 150 cm. Binnenmaat: br 40, d 40, h 55 cm; max 1320°C, 3x220 Volt, 3+20 Ampère, 8.100 Watt. Vraagprijs 2.220 euro (btw incl) (nieuw: 3872 euro). Meer info: 0476/365627 [email protected] MODEL Model woonachtig vlak over de grens (Bergen op Zoom) biedt zich aan als model. Meer info: www.franken.cc/wim NAAKTMODEL Zoekt u een naaktmodel om te tekenen, te schilderen, te beeldhouwen, action painting,...? Regio Poperinge- Ieper. Contact: [email protected] GEZOCHT: ETSPERS(JE) Etspers(je) gezocht, min. formaat +/- 50 x 40cm, mag oppoets- en herstelwerk aan nodig zijn, ben bereid eerlijke prijs te betalen en af te halen. Meer info: 0474183029 E: [email protected] GEZOCHT: KUNSTENAARS VOOR EXPO EIND 2010 Eind 2010 wordt een expositie georganiseerd met als thema "De Leie”. Ik ben op zoek naar een 4-tal mede-exposanten. Indien interesse graag contact (+ foto's) via mail [email protected] HULP AANGEBODEN VOOR KUNSTENAARS (BEELDHOUWERS) Ik boetseer, beeldhouw, maak afgietsels en bied hulp bij het ontstaan en afwerken van uw kunstwerk. Bezit veel doorzettingsvermogen, inzicht en ervaring op verschillende vlakken. Heb opleiding restauratie gestudeerd aan Hogeschool Antwerpen. Contact: 0485/940341 E: [email protected] GEZOCHT: MODEL (GEKLEED OF NAAKT) (Leuven) Voor een een cursus modeltekenen in Leuven. Gelieve contact op te nemen met Maria Iaram: 0472/41 96 81 E: [email protected]

36 ATELIERRUIMTES / TENTOONSTELLINGSRUIMTES TE HUUR: ATELIERS (Destelbergen) Voor max. 1 jaar / voor eenmalige of tijdelijke projecten / klein en groot. In oud Fabrieksgebouw (depot Helix vzw), Nijverheidsstraat 2, 9070 Destelbergen. 10 min van Station Gent-Dampoort. Contact en info: 0486/368876 TE HUUR: TENTOONSTELLINGSRUIMTE (Oostende) Kunsthuis Artine, op 50 m van de zee en vlakbij Kursaal te Oostende heeft nog enkele periodes tussen mei en september ter beschikking voor kunstenaars (met woonruimte voor twee personen): 40 m2 groot met ophangsystemen en sokkels. Graag digitale foto's van de kunstwerken die zullen worden tentoongesteld naar tine.lievens@ skynet.be TE HUUR: TENTOONSTELLINGSRUIMTE (Turnhout) Theobaldus Kunsthuis, in het historische monument van 14e eeuwse gotische kapel. Voorwaarden en info: www.theobalduskunsthuis.be | 0476/ 59 89 07 TE HUUR: ATELIER RUIMTES/ OPSLAGPLAATSEN (Antwerpen) Van 30m² tot 2000m² (2 verdiepingen), tussen 2€ en 3€/m² per maand. Locatie: Lamorinierstraat 161, 2018 Antwerpen. Contractduur: 3 jaar. Meer info: http://www.immoweb.be/nl/ myselect.estate.cfm?idbien=2507078 | E: [email protected] | 0486/386 015 GEZOCHT: ATELIER (Antwerpen) Ik ben op zoek naar een ruimte om te schilderen in Antwerpen. Kan ook delen met anderen. Contact: [email protected] TE HUUR: TENTOONSTELLINGSRUIMTE (Mol) Ruimte met vele mogelijkheden. Vaste prijs, zonder percent op verkoop. Boeken kan vanaf februari 2011. Meer info: [email protected] TE HUUR: RUIMTE MET VEEL DAGLICHT (Antwerpen) DepotDAM is een atypische, polyvalente ruimte met veel daglicht (volledig ingesloten, aparte ingang met sectionale poort en deur, apart toilet en wasbak, opp. 160m²). Nabij Damplein/Park Spoor Noord (2060 - Antwerpen). Huur: korte of lange termijn. Meer info: na 18u: 0494/92 93 10 of 0498/28 59 96 | [email protected]

GEZOCHT STUDIO/ATELIER (Antwerpen) Voor 1 jaar vanaf juni/juli 2010, liefs vanaf 70m² met douche/keuken/toilet. Contact: 070/3922323 | E: emielvdbeek@ casema.nl

TE HUUR: STUDIO/ATELIERRUIMTE (Antwerpen) Te huur vanaf oktober 2010 in het hartje centrum van Antwerpen ? Zéér licht! Net geschilderd, met douche en kitchenette. Meer info: [email protected]

TE HUUR: TENTOONSTELLINGSRUIMTE EN ATELIER (Mechelen)/ HUISJE (Grimbergen) ° tentoonstellingsruimte en atelier te Mechelen. ° huisje met schuur in te richten als atelier in mooie groene omgeving: 180 EUR/maand. Meer info: [email protected]

GRATIS TENTOONSTELLINGSRUIMTE (Breendonk) Galerij VOCAR kan gratis gebruikt worden om kunstwerken tentoon te stellen. 36 m muren (incl 4 m etalage). Indien er publicatie e.a gewenst is, wordt er wel een tussenkomst in de onkosten afgesproken. Openingsuren: toezicht verzekerd: woe 13u3022u of 18u30-22u (juli en augutus) / do 13u30-17u / zon 9u-12u30. Bijkomende openingsuren kan aan € 5 /halve dag. Bij verkoop: 10% op de catalogusprijs. Meer info: Kunstkring VOCAR ( VOrmingsCentrum voor Artistieke Recreatie), galerijatelier Oud Gemeentehuis, Breendonkdorp 77 2870 Puurs | T: 03/886 61 99 | W: www. vocar.info

GEZOCHT: MEDEKOPERS Kunstenaars om samen een grote hoeve te kopen. Meer info: [email protected] TE HUUR: ATELIER (Brussel) Zolderruimte (2e verdieping) van een achterhuis (komt uit op een gemeenschappelijke binnenplaats). Ideaal als kunstenaarsatelier. Opp: 70m² + koer. Lavabo en wc gemeenschappelijk op binnenplaats. Volledig geïsoleerd en met veel licht door twee grote dakvensters en een raam. Gasverwarming. Huurprijs: 200€/maand. Meer info: [email protected] GEZOCHT: KUNSTENAARSATELIER (Vlaams Brabant) Ik ben sinds geruime tijd op zoek naar een betaalbaar kunstenaarsatelier in Vlaams Brabant. Contact: [email protected] GEZOCHT: ATELIER IN KIEL (Antwerpen) Ik ben op zoek naar een atelier/ruimte om te schilderen rond het Kiel. Mag gedeeld worden met anderen. Contact: 0475/98.49.96 | E: [email protected] GEZOCHT: MEDEHUURDERS KERAMISTEN Kunstatelier 't Fort vzw heeft nog 2 plaatsen vrij voor keramisten. Ateliers in 't fort van Sint-Katelijne-Waver. Er is mogelijkheid voor raku en rookstook. Meer info: [email protected] GEZOCHT: ATELJEE Ik zoek een ateljee om in te beeldhouwen, regio Gent. Mag in een collectief. Liefst op het gelijkvloers want ik werk in steen. Met een oppervlakte van 50 m2 ben ik reeds content. Contact: peter.vander.cruyssen@ telenet.be

GEZOCHT: ATELIERRUIMTE (Antwerpen) Ik zoek een atelier in de omgeving van Antwerpen. Max. huurprijs: 100 €. Contact: [email protected] GEZOCHT: EXPORUIMTE (Gent) Eenvoudige, doch ruime expositieruimte gezocht voor gezamenlijke tentoonstelling van jong en (vrij) onbekend talent. Liefst in Gent. Meer info: 0474183029 | E: stephanie@ filomien.be ATELIER DELEN? (Antwerpen) Ik huur een groot, prachtig atelier in Antwerpen aan het Hessenplein. Wie wil delen? Ikzelf werk met textiel. Contact: [email protected]

37 Agenda KONDIG UW ACTIVITEITEN TIJDIG AAN!!! Een tentoonstelling, kunstenroute of andere evenement gepland? We kondigen het graag aan in KUNSTLETTER[s] en op onze website www.kunstwerkt.be. Gelieve voor uw aankondigingen gebruik te maken van het online-formulier op www.kunstwerkt.be (onder “Agenda”). Uiterste inzenddatum voor de volgende editie van KUNSTLETTER[s]: 15 maart 2010. EXPOSITIES / EVENEMENTEN ANTWERPEN Expositie van 45 kunstenaars (beelden, keramiek, grafiek, schilderkunst, aquarel, textielkunst,…) in Mols Pierement, Stokt 126 te Mol. Op 20, 21, 27 en 28 februari van 14 tot 18u. Meer info: [email protected] Sonja Michiels stelt tentoon tot 28 februari 2010 bij apothekersvereniging KAVA, Consciencestraat 41 Antwerpen. Open: weekdagen: 8u30-17u, weekend gesloten. Meer info: www.kava.be Kunst kijken in de esplanade van Boom langs de oever van de Rupel: keramisch werk van Ann Schiltz, met thema's: swinging pots, ragfijn porselein, 'In de ban van de vlam' en portrettengalerie. Nog tot eind februari 2010. Van zonsopgang tot 12uur ‘s nachts. Meer info: 0475/41.99.00 E: [email protected]

Jan Emmers, Hugo Van Hove) stellen hun werken tentoon: op 13 en 14 & 20 en 21 maart 2010 in galerij Mols Pierement, Stokt 126 te Mol. Meer info: [email protected] 014/21 68 03 “Raak me aan en Voel”: Pim Smit in Galerie Ludwig Trossaert, Museumstraat 29 te Antwerpen. Tot 13 maart, woe-zat 14u-18u – Vernissage: 19 februari 19u, nocturne: 11 maart 19u. Veiling van 2 werken voor het goede doel: schilderij van Ben Crabbé en Bokszak van Freddy De Kerpel. Meer info: [email protected] | Catalogus: http://en.calameo.com/ read/000062612bf25ec6ad3b3 Jubileumtentoonstelling “20 Jaar Kunst Op Zijde” door Habotai: van 17 april tot 2 mei 2010 in Galerij van het Rivierenhof, Deurne (Antwerpen). Open: 11-17u30 (behalve ma en di). Meer info: [email protected]

Hope always will be there: een internationale groepsexpositie van kunstenaars uit Turkije en België met hun diverse disciplines. Tentoonstelling is een organisatie van vzw ArtWorld. Van 29 mei tot en met 7 juni in De Winkel Haak Galerij, Lange winkelhaakstraat 26, 2060 Antwerpen. Open: 9-18u / zat: 14-18u. Meer info: [email protected] OPEN ATELIERROUTE te Mol: op zat en zon 12 & 13 en 19 & 20 juni 2010 : kunstenaars van alle disciplines zetten de deuren van hun ateliers open voor het publiek en stellen hun kunst voor tijdens demonstraties. Meer info: [email protected] Drie kunstenaars-leerlingen van Raf Thijs, leraar beeldhouwen aan de Academie voor beeldende kunsten te Brasschaat stellen tentoon in het voorpark van Hof De Bist, Veltwijcklaan 252 te Ekeren: Peter Kempenaers met bronzen beelden, Vera Kempenaers met vrouwentorso's in metaal en steen, Mil Millet met arduinen beelden. Tot 30 juni 2010. Open: elke dag van zonsopgang tot –ondergang. Meer info: [email protected]

Tentoonstelling van Theo Franssen (schilderijen) en Roland Coene (beelden). Van 6 tot 14 maart 2010 (van 11 tot 18u) in Kasteel van Schoten, Kasteeldreef, 63 te Schoten. Vernissage: 5 maart te 20u, ingeleid door Harrie Hendrickx, Burgemeester van Schoten. Meer info: 0486/02.44.39 E: [email protected]

“Landschap" is een project van het activiteitencentrum de Markgrave, Markgravelei 20 te 2018 Antwerpen: met o.a. een tentoonstelling van het werk uit de verschillende ateliers (keramiek, textiel, schilderen, sport, P.C.,...). Op 24 en 25 april en 1 en 2 mei 2010 , telkens van 13u30 tot 19u. Meer info: www.demarkgrave.be

Expo van Eva Nauwelaerts: van 1 februari t.e.m. 31 juli 2010 In het Sint-Vincentiusziekenhuis (AZ Sint-Jozef) te Mortsel. Meer info: www.evanauwelaerts.be

Leo van Huygevoort met Trash Art, Chris Dezeure met beeldhouwwerken en Jan Van Loon met olieverfschilderijen in galerij VOCAR, Breendonkdorp 77 te PuursBreendonk. Vanaf 7 maart op zon: 9u tot 12u30, woe: 13u30 tot 21u30, do: 13u30 tot 17u, zat 13 en 27 februari en zon 14 en 28 februari van 14u tot 17u.. Meer info: 03/886 61 99 | E: [email protected]

27e tentoonstelling van het Internationaal Kunst Initiatief Moretus (IKIM) in het Cultuur Historisch Centrum "Kasteel Ravenhof" Oudbroek 4, te Stabroek, (bij de Nederlandse grens) : recente olieverf schilderijen, aquarellen, keramiek en beeldhouwwerken. Op 1, 2, 8, en 9 mei van 12 tot 17u. Meer info: 03/568.96.16 en 03/664.67.41

LIMBURG Sometime – Somewhere : expo van Stefan Elsen in Gasthuiskapel, Graethempoort 3bis te Borgloon. Tot 21 februari 2010. Open: elke zat, zon en feestdag van 14u tot 18u en op afspraak. Meer info: 0476/88.64.38 W: www.artborgloon.be

Galerij Homo Ludens (Wilgenlaan 14) te Westmalle exposeert van 1 mei tot 20 augustus 2010 themawerken over de wereld, over voormalig Belgisch Kongo en iconachtigen. Meer info: Jan Van Houtte: 03/312.06.07

VLAAMS BRABANT / BRUSSEL Porselein van Laetitia Lefevre in Ateliers galerie de L'Ô, Waterstraat, 56A te Vorst (Brussel): een universum van vlekkeloze witheid. Tot 27 februari 2010. Meer info: [email protected]

Leden van OK2000 Olense Kunstkring (René Jaques, Ferdinand Raeymaekers, Rosa Vannuffelen, Maria Mertens, Annie Mertens, Thierry Serneels, Theo Serneels, Mia Vangenechten, Louisa Peeters, Aline Odeurs, Anny Claes, Pierre Wynen, Hilde Joos, Ingrid Van der Moeren, Maria Boeckx,

38 Een tentoonstelling met recente keramische creaties van Claudi Casanovas (Spanje) en Guy Van Leemput (België) in Puls Contemporary Ceramics, Kasteleinsplein 4, 1050 Brussel. Tot 27 februari 2010. Open: woe tot zat: 13-18u. Meer info: [email protected] Tentoonstelling van Sevim Unal en Sukran Ust n.a.v. International Women's Day in la Boutique Culturelle, Van Lintstraat 16 te Brussel. Ook Turkse gerechten en livemuziek. Op 8 maart 2010. The night begins with exhibition (reception), afterwards starts live music till late ours. There will be food from Turkish quizien free of charge. Meer info: www.sevimlisanat.com Fantasyschilderijen van Karel Van Schoote in CC Mariadal, Kouterweg 2 te Zaventem. Op 20 en 21 maart 2010 van 14 tot 18 uur. Meer info: [email protected] Acryl en gemengde technieken op doek: Double C to the Roots: Chris Perdieus en Corinne Raes vangen een momentopname in een mensenleven! Op 3 en 4, 10 en 11, 17 en 18 april in Kunstcentrum Gesigneerd, Grote Bollostraat te Tremelo. Telkens van 12 tot 19u. Meer info: www.kunstkringgesigneerd.be | www.denhobbit.be Wij hebben muren maar geen kleuren... Zij hebben kleuren maar geen muren: expo van Marl in de burelen van de VREG, Graaf de Ferrarisgebouw, Koning Albert II laan 20 te Brussel. Tot 10 april 2010. Meer info: 011/696387 W: http://www.marlartpainting.com/Expo.html OOST-VLAANDEREN Bomen en zwammen: Bomen sluiten veelal een samenwerkingspact met de paddenstoel. Schilderkunst, fotografie en microscopie vormen de basis van deze tentoonstelling in begijnhof Sint-Elisabeth Sint-Amandsbergconvent Ten Hove-Groot Begijnhof 31 - 9040 Gent. Tot 28 februari. Open: vrij en zat: 14- 17u30 / zon: 11-17u30. Meer info: 09/251 15 31 E: [email protected] “De duivel beduveld” is de Nederlandse herwerking van de gelijknamige Franse creatie van beeldend kunstenaar Patrick Corillon. Samen met Dominique Roodthooft en op muziek van Thomas Smetryns vertaalt hij het eerste deel van zijn drieluik 'Le Diable abondonné' naar een beeldende muziektheatervoorstelling. Van 17 tot en met 20 februari om 20u in de LODstudio, Bijlokekaai 3, 9000 Gent. Meer info: [email protected] | 09/266 11 33

Boliv'arte: het klimaat verandert. Boeren in de hoge Andes in Bolivia voelen vandaag reeds de gevolgen. Een 50-tal kunstenaars (ook uit Bolivia) maakten een kunstwerk rond het thema 'water'. Van 12 tot 21 maart in OC Boerenpoort, Grote Baan te Melsele. Veiling van de werken op zondag 21 maart vanaf 13u30u ten voordele van partners van Broederlijk Delen. Meer info: 03/775 33 67 E: [email protected] KUNSTROUTE 10: uitgestippelde route met een aantal open ateliers en de collectieve tentoonstelling in het Kasteel van Wippelgem, Goeiingen te Evergem-Wippelgem. Op 20/21 en 27/28 maart 2010, telkens van 13u tot 17u. Gratis brochure kan tijdens de weekends worden afgehaald in het kasteel. Meer info: 09/357.73.98. Kunstcollectief Amelie stelt werk tentoon met als onderwerp "Verbonden". Dit thema wordt uitgewerkt in verschillende disciplines door An Pottie, glaskunst / Geertrui Decoodt, schilderijen en tekeningen / Lieve Jacob, papier en textiel / Martine Bulté, grafische vormgeving en fotografie. Van 17 april tot en met 2 mei 2010 in Hof van Rijhove, Onderstraat, 22 te Gent. Open: woe: 14-18u / do: 14-22u / vrij, zat en zon: 11-18u. Meer info: 0494/15 54 32 E: [email protected] Gemengde technieken op canvas en papier door Tania Verhasselt in DACCA, Kasteelstraat 74 te Temse. Van 22 mei t.e.m. 6 juni 2010 . Open : elke zat: 14-18u en zon: 10-12u en 14-18u. Meer info: www.taniaverhasselt.be WEST-VLAANDEREN Tentoonstellingen bij van in Kunsthuis Harry Vercaigne, Hoogledestraat 53 te Kortemark: ° Schilderijen van Claudine Verkindere en keramiek van Stefaan Decan: van 7 tot en met 28 februari 2010. ° Keramiek van Marie-Ann Ver Eecke: van 7 maart tot en met 28 maart 2010. ° Schilderijen en beelden van Anja Brugghe: van 11 april tot en met 2 mei 2010. Open: zon: 14-18u. Meer info: www.kunsthuisharry.be Mieke Drossaert & Clif Ardi in tapasrestaurant en kunstgalerie De Lange Litanie, Hugo Verrieststraat 91 te Roeselare. Tot 28 februari 2010. Open: woe, don, vrij en zat vanaf 17u /zon vanaf 11u / ma en di gesloten. Meer info: [email protected]

Christiana Van Bedaf nodigt u uit op de oendeurdagen in haar schildersatelier: ontmoetingscentrum "Ter Duinen", Zwitserlandstraat 3 te Oostende-Mariakerke. Op 27 en 28 maart 2010, telkens van 13 tot 18u. Met dank aan Jan Hemeryckx, Frank-Ivo Van Damme, Monique Schotte,Wim Lafère (Kon. Antwerpse Academie Plastische Kunsten), St.Lucas Ekeren, Frank De Mulder (Arte Falco),Janot Michiels (Kunstkring Beersel). Meer info: [email protected] | 0486/917696 Beeldspraak 2010: een inkijk in het grafische werk van Gilbert Vandaele met een overzicht van zijn etsen,lino's, houtsnedes, mono-types en andere. Van 4 tot 21 juni 2010 in Gasthuiskapel, Gasthuisstraat te Poperinge. Meer info: 057/335643 E: [email protected] Tentoonstellingen in Kunsthuis Artine, Kursaal Oosthelling 6 te Oostende: ° Schilderijen van Tine Lievens en keramiek van Roger Leyn, Maarten Leyn e.a. Open: zat en zon: 14-19u. Meer info: [email protected] 0497/42 90 30

WORKSHOPS / CURSUSSEN Weekend-workshops Fiberart Studio Vilten voor hoedenmaaksters: 27 en 28 februari 2010 : stoffen, clochen en accessoires vilten om als hoedenmaakster te gebruiken: gevilte stof voor drappage, clochen in shibori of nino vilt, … Vilten voor gevorderden: 20 en 21 maart 2010 : Stof voor een jasje, sjaals die meer dan een dag werk vergen, driedimensionaal of ruimtelijk vilten. Geen voorkennis nodig, alleen een beetje fantasie en veel enthousiasme. Telkens op zaterdag en zondag telkens van 11 tot 17u in Kaleidoscoop, Molenstr 50, Mortsel. Prijs: 130 EUR: twee dagen les, alle materialen, copy's, drank en lunch inbegrepen. Meer info: www.fiberart-studio.com [email protected] | 0472/ 37 66 09 Cursus Perlage: fijn borduurwerk op tule, zijde, organza. Methode Point de Lunéville of Lierse perlagetechniek. Deze verfijnde, eeuwenoude techniek wordt in Parijs (Ecole Lesage) en Lunéville nog steeds professioneel beoefend voor grote modehuizen zoals Chanel, Dior, Lacroix, Versace. Een zeer fijne haaknaald en een waaier aan kleurrijke parels en pailletten liggen aan de basis van vele prachtig bewerkte kledingstukken of soiréetasjes. Docente: Linda Van Camp. Vanaf 25 februari 2010 (13-16u) in Lange

Leemstraat 133-137 - 2018 Antwerpen. Org: vzw Kanteljé en Syntra. Meer info: [email protected] Textielreis vilten + shibori: 10-daagse reis naar Eski Datça, Turkije: van 23 mei tot en met 2 juni 2010. Cursus vilten en shibori. VM: cursus, NM: omgeving ontdekken. Esci Datça, in ZW Turkije op het schiereiland Datça, is een rustig kunstenaarsdorpje ver weg van het massatoerisme. Meer info: 03/658.18.06 | E: gerdvandeven@ telenet.be Vakantiecursus tekenen en schilderen in Cupramontana (Marche) Italië van 6 tot 12 juni 2010. U maakt ook kennis met de plaatselijke gastronomie, de Marchigiaanse cultuur èn het makingsproces van goede extra vergine olijfolie. Inbegrepen: 5 dagen cursus; ongeveer 3 uur per dag (van maandag tot vrijdag), 6 overnachtingen. Maximaal 8 deelnemers. Org: B&B La Girandola en Linda Blokken.

Meer info: 012/394593 E: [email protected] Textiel Workshops (Provence 2010) Van 7 tot 12 juni 2010: Wandpanelen en objecten vilten met Harm Harms: een wandpaneel maken door het hechten van stoffen aan wolvezels e.a. (www.hawar.nl). Van 14 tot 19 juni 2010: Vezels integreren in je viltwerk met Nadine Symons: tussen papier en textiel: allerlei vezeltechnieken om een wandpaneel, sjaal of object te maken (http://www.fiberart-studio.com) 5 dagen vol pension met workshop voor € 450 p.p. op basis van 2-persoonskamers. Volledig programma en inschrijving via [email protected] en 03/ 288 87 58 http://artistiekevakanties.blogspot.com Aquarelschilderen in de Franse Vogezen: ° Initiatie van 8 tot 13 juli 2010: wegwijs in het gebruik van aquarelverf, penselen, water en papier.

° Gevorderden van 12 tot 17 augustus 2010: verder verkennen en uitdiepen van technieken: owel precisie als experiment. Begeleiding door Miejef Callaert. All-in formule: € 350 per stageperiode. Meer info: [email protected] | 0485/995 590 Workshop Creatief met speksteen en albast: van 24 tot 31 juli 2010 in de Allier (Auvergne - Frankrijk): zowel voor beginner als gevorderde, geen ervaring nodig. Een heerlijke vakantie voor liefhebbers van kunst, natuur en het goede Franse leven. Begeleiding: Paul De Wachter. Meer info: www.chezlepre.com

Meer tentoonstellingen en cursussen vind je op www.kunstwerkt.be

SCHILDEREN IN ATELIER MILLEFEUILLES Touraine-du-Sud

NEEM TIJD VOOR JEZELF Atelier Millefeuilles was ooit de favoriete verblijfplaats van de bisschop van Tours, nu... meer dan twee eeuwen later... met gastheer Luc Smits en gastvrouw Rit De Grande... een ontmoetingsplaats voor creatieve geesten... én de favoriete verblijfplaats van Belgen die tot rust willen komen en zich graag lekker laten verwennen ... We organiseren terug schilderweken in 2010. We schilderen zoveel mogelijk in open lucht, de gastvrouw schildert mee. Eigen schildermateriaal voorzien. Mochten jullie interesse hebben of vrienden kennen die willen schilderen, of gewoon graag de sfeer opsnuiven en andere activiteiten wensen te doen dan ben je hartelijk welkom of je kan hen naar ons verwijzen: www.ateliermillefeuilles.com zie ‘Activiteiten’ Week 1: april 2010: Zo-Av 18 april tot Za-O 24 april 2010

Week 2: juni 2010: Zo-Av 6 juni tot Za-O 12 juni 2010

Week 3: juli 2010: Zo-Av 4 juli tot Za-O

Week 4: aug. 2010: Zo-Av 1 aug. tot Za-O 7 aug. 2010

10 juli 2010

Week 5: sept. 2010: Zo-Av 5 sept. tot Za-O 11 sept. 2010

We kunnen afspraken maken om het vervoer te vereenvoudigen.

Atelier Millefeuilles werd opgenomen in de editie 2010 van de gids : Logeren bij Belgen in Frankrijk, Uitgeverij Lannoo. Adres: 1 Rue de L’Eglise 37290 Boussay

Site: www.ateliermillefeuilles.com

Email: [email protected]

Tel: 0033 2 4794 2715

Bijlokekaai 7C B-9000 GENT T +32 [0]9 235 22 70 www.kunstwerkt.be [email protected]