Schiphol Group
Jaarverslag 2013
Duurzame werkgelegenheid
Duurzame werkgelegenheid Duurzame werkgelegenheid is voorwaarde voor én resultante van een solide economische ontwikkeling van de mainport. We scheppen een klimaat waarin mensen kansen krijgen zich verder te ontwikkelen. De luchthaven telt circa 65.000 Schipholwerkers; medewerkers van de ongeveer 500 bedrijven op het luchthaventerrein en bij onze eigen organisatie.
FTE’s Schiphol Group per 31/12/2013 (in % per locatie)
5,7
1,7 0,7
2.045
91,9
Schiphol (1.879) Rotterdam (116) Eindhoven (35) Lelystad (15)
Schipholwerkers We bevorderen intersectorale mobiliteit via het Luchtvaart College Schiphol (voorheen Schiphol College). Het doel is dat medewerkers kunnen rouleren tussen de bedrijven die zijn gevestigd op het luchthaventerrein. Ook netwerkbijeenkomsten dragen bij aan de mobiliteit tussen medewerkers van bedrijven. We plaatsen mensen met een achterstand op de arbeidsmarkt in samenwerking met de Dienst Werk en Inkomen (DWI) en het Luchtvaart College Schiphol. Deze laatste is bovendien verantwoordelijk voor een gecoördineerd stagebeleid op de luchthaven. Goede relaties met externe partijen dragen eveneens bij aan een duurzame werkgelegenheid. We werken met de code van de Commissie Verantwoordelijk Marktgedrag. Schiphol is mede-initiatiefnemer en ondertekenaar van deze code waarin het belang van professionaliteit, kwaliteit en omgangsvormen in de branche is samengevat als 'verantwoordelijk marktgedrag'. De samenwerking tussen opdrachtgevers, werkgevers, werknemers en intermediairs is hierbij essentieel. We helpen mee met het bestrijden van jeugdwerkloosheid in samenwerking met het Sectorfonds Luchtvaart. Dit fonds heeft tot doel het bevorderen van scholing, inzetbaarheid en arbeidsmobiliteit van huidige en toekomstige werknemers in de luchtvaartsector.
KLM partner in Luchtvaart College Schiphol Per 7 oktober 2013 is KLM, naast Schiphol Group en het ROC van Amsterdam, toegetreden als partner van Luchtvaart College Schiphol. Hiermee is het college nog krachtiger én slagvaardiger in het ontwikkelen en organiseren van ‘werken & leren’ voor de luchtvaartsector. Luchtvaart College Schiphol bundelt de krachten van de aan luchtvaart gerelateerde bedrijven, het beroepsonderwijs en de overheidsinstanties in de regio en versterkt de arbeidsmarkt op Schiphol. Het aantal groepen dat een van de 90 aangeboden trainingen volgde, is in 2013 gestegen naar 192; in 2012 volgden 59 groepen een van de toen nog 118 trainingen. Het aantal is onder meer toegenomen doordat medewerkers van Schiphol Nederland B.V. sinds 2013 beschikken over een duurzaam inzetbaarheidsbudget. De medewerkers kunnen dit budget besteden aan de aangeboden trainingen.
Jaarverslag 2013
Het Luchtvaart College Schiphol biedt mbo-opleidingen aan die specifiek zijn ontwikkeld voor het werk op de luchthaven en zijn gericht op beveiliging en de logistiek van luchtvracht. In 2013 zijn 528 mbo-deelnemers een opleiding begonnen. Dit zijn er minder ten opzichte van 2012 (795), toen het aantal beginnende deelnemers bijzonder hoog was. Het aantal geplaatste stagiaires is in 2013 gestegen naar 134 (2012: 75). Het aantal is hoger uitgekomen omdat het belang van stagiaires meer is benadrukt. Nieuw is de mogelijkheid een onbetaalde stage te volgen om werkervaring op te doen in de terminal; hiervan hebben 35 mbo-studenten gebruik gemaakt. Leerbanen zijn bedoeld voor mensen zonder afgeronde opleiding of zonder werk. Door middel van een werk/ leertraject zijn zij beter toegerust voor de arbeidsmarkt. De KPI wordt gemeten aan de hand van het slagingspercentage: in 2013 heeft 80,0% van de examenkandidaten van de werk/ leertrajecten het diploma gehaald (2012: 87,5%).
Eigen medewerkers We hebben betrokken en gemotiveerde medewerkers nodig die zich willen inzetten voor het succes van Schiphol Group. Zij zijn essentieel om onze strategische ambities te kunnen realiseren. Schiphol is een loyale werkgever, die investeert in medewerkers en aan hen de ruimte biedt zich voortdurend te ontwikkelen. Dit blijkt onder meer uit de hoge medewerkersbetrokkenheid en de relatief grote daling van het ziekteverzuim, die mede is gerealiseerd door het nieuwe werken. We zijn trots op de officiële erkenning die ons beleid dit jaar heeft gekregen in de vorm van de Randstad Award 2013, een prijs voor de meest aantrekkelijke werkgever van Nederland. In 2013 is verder invulling gegeven aan het meerjarenplan Veilige en Duurzame inzetbaarheid 2012-2014. Duurzame inzetbaarheid omvat zowel mobiliteit als vitaliteit en draait om het goed en gemotiveerd kunnen werken nu en in de toekomst. Ons uitgangspunt is dat werken en leren onlosmakelijk bij elkaar horen. We hebben in 2013 de bewustwording over duurzame inzetbaarheid vergroot, onder meer door presentaties en workshops.
72
Duurzame werkgelegenheid
verkleinen. De stichting ondersteunt Schiphol met het aanbrengen van talenten met een functiebeperking. Net als in 2012 hebben we ook dit jaar vier mensen kunnen plaatsen.
Man-vrouw verhouding Schiphol Group (% van aantal medewerkers per locatie)
Schiphol Group (2.093) Schiphol
69
31
70
30
(1.904)
Rotterdam
(131)
Eindhoven
(42)
65
35
50
50 Lelystad
(16) 81
19
Man Vrouw
Schiphol stimuleert interne mobiliteit. We zijn ervan overtuigd dat verandering van functie of werkplek leidt tot een verhoging van de arbeidsproductiviteit. Met een mobiliteitspercentage van 15 is de doelstelling voor 2013 (12,5%) ruimschoots gehaald. Het stimuleren van interne mobiliteit is in 2013 opgenomen in de cao. Medewerkers kunnen een persoonlijk budget inzetten voor eigen ontwikkeling of vitaliteit. We hebben een begin gemaakt met strategische personeelsplanning tot 2020. Daarmee kunnen we vroegtijdig inspelen op de capaciteit en kwaliteit die in de toekomst nodig is. Dat geldt zowel voor onze huidige als voor toekomstige medewerkers.
Diversiteit Schiphol Group streeft ernaar een diverse organisatie te zijn, waarin alle medewerkers zich thuis moeten kunnen voelen, ongeacht bijvoorbeeld hun culturele achtergrond of sekse. Tot nu toe lag de focus op het aantal vrouwen in de top met als doel dat eind 2014 30% van de top vrouw moet zijn. Dat doel hebben we eind 2013 al gehaald: het percentage is gestegen naar 31%. In 2013 hebben we ons beleid verder verbreed met LGTB (Lesbian, Gay, Transgender, Bisexual), culturele identiteit en mensen met een functiebeperking. In 2013 lag de nadruk vooral op het bekendmaken hiervan. De Lucille Werner Foundation (voorheen CAP 100) zet zich in om de afstand tussen mensen met een handicap en het bedrijfsleven te
Talent & Leadership-ontwikkeling In 2013 hebben we in het bijzonder aandacht besteed aan mobiliteit, inzetbaarheid en performance-management. Ruim 50% van de leidinggevenden (niveau hbo+) van Schiphol Nederland B.V. heeft in 2013 een training gevolgd uit het Talent & Leadership-curriculum. Deze intensieve training, die aansluit op het vernieuwde performancemanagementbeleid dat in 2012 is ingevoerd, is gericht op situationeel en coachend leiderschap. De focus ligt op resultaatafspraken die leidinggevenden en medewerkers maken. Het doel is de dialoog actiever en het beoordelingsproces transparanter en effectiever te maken. Er wordt veel aandacht besteed aan het maken van heldere resultaatafspraken, het voeren van gesprekken met medewerkers over duurzame inzetbaarheid en het voeren van effectieve functioneringsgesprekken. We werken ook aan de ontwikkeling van medewerkers door middel van internationale samenwerking. In 2013 is een luchtvaartgerichte strategische opleiding georganiseerd, waaraan medewerkers van zowel Schiphol Group, Aéroports de Paris als Incheon International Airport hebben deelgenomen. Dit leidt zowel tot een versterking van ons internationaal netwerk als tot een rijke uitwisseling aan kennis en kunde. De personeelsuitwisselingen en detacheringen van medewerkers naar regionale en internationale luchthavens is voortgezet.
Ontwikkeling medewerkers in cijfers Schiphol Group had eind 2013 2.093 medewerkers in dienst (2012: 2.131). Dit staat gelijk aan 2.045 fte (2012: 2.080 fte). Het aantal (seizoens)inhuurkrachten is in 2013 verder gedaald. In 2013 hebben wij, net als in 2011, een medewerkersbetrokkenheidonderzoek, de zogenaamde Schiphol Monitor, uitgevoerd onder alle medewerkers. Daar blijkt uit dat onze medewerkers ons bedrijf zeer waarderen. De betrokkenheid van de medewerkers scoort opnieuw hoog: 7,9 (2011: 7,9). Het verzuimpercentage bij Schiphol Nederland B.V. is het afgelopen jaar verder afgenomen tot 3,1% (2012: 3,7%). Daarmee is het ziekteverzuim nu lager dan de Verbaannorm van 3,4%.
Leeftijdsopbouw medewerkers Schiphol Group (aantallen per locatie) Schiphol Group (2.093)
<30
30-40
40-50
50-60
60>
136
505
696
570
186
Schiphol (1.904)
96
453
631
546
178
Rotterdam (131)
35
31
43
16
6
Eindhoven (42)
5
15
17
4
1
Lelystad (16)
-
6
5
4
1
Jaarverslag 2013
73
Duurzame werkgelegenheid
Gemiddelde lengte dienstverband Schiphol Group
Personeelsverloop in aantal medewerkers
(jaren per locatie)
(per locatie)
Schiphol Group
14,5
Schiphol
15,1
Rotterdam
7,9
Eindhoven
7,1
Lelystad
12,9
Gemiddelde leeftijd medewerkers Schiphol Group (jaren per locatie)
Schiphol Group
45,3
Schiphol
45,8
Rotterdam
39,1
Eindhoven
40,5
Lelystad
45,1
Schiphol Group (2.093)
73 106
Schiphol (1.904)
54
Rotterdam (131)
11
Eindhoven (42)
8
Lelystad (16)
0
94 10 2
0 In dienst Uit dienst
Veilige inzetbaarheid
Veiligheid meten
Onder veilige inzetbaarheid verstaan we dat medewerkers en derden zich bewust zijn van het belang van veilig werken in een veilige en gezonde (werk)omgeving. Daarnaast hebben we de zorg voor een veilige omgeving voor onze passagiers en bezoekers. Dit jaar hebben we verschillende actiepunten uit het meerjarenbeleidsplan Veilige en Duurzame Inzetbaarheid 2012–2014 in gang gezet. Een aantal actiepunten is inmiddels gerealiseerd.
Om het niveau van veiligheid te meten, zijn methodes vastgesteld voor het meten van de veiligheid van werken aan airside, in de terminal en bij werkzaamheden die worden uitgevoerd door contractors. Deze meetmethodes zijn vergelijkbaar met de Lost Time Injury Frequency (LTIF) voor bedrijfsongevallen. De procedure voor het melden van ongevallen en onveilige situaties is nu beter geborgd, zowel voor interne als externe meldingen. In aanvulling hierop is in 2013 een app ontwikkeld waarmee medewerkers onveilige situaties digitaal kunnen melden. Deze app komt in 2014 beschikbaar.
Op airside heeft in 2013 een tragisch ongeval voorgedaan met een bagagetrekker waarbij een voetganger was betrokken. De voetganger, een medewerker van een afhandelaar, is ten gevolge van het opgelopen letsel overleden. Inmiddels is onderzocht wat voor voetgangers de meest risicovolle oversteekplaatsen zijn. Deze locaties krijgen voorrang bij de uitrol van het in 2013 uitgewerkte voetgangersbeleid. Om blootstelling aan dieselmotoremissie te beperken, hebben we het besluit genomen om in op- en overslagruimten van de terminal alleen nog EURO 4-motoren of hoger toe te staan. Voor de brandweerkazernes loopt een pilot met het dynamisch afzuigen direct aan de uitlaat van de voertuigen. In april is met de sectorpartijen en de Inspectie Sociale Zaken en Werkgelegenheid (ISZW) stilgestaan bij de succesvolle samenwerking en resultaten om de arbeidsomstandigheden in de bagagegebieden te verbeteren. Hierin werd de gezamenlijke aanpak van Schiphol met de sectorpartijen geroemd en als voorbeeld gesteld voor Transport & Logistiek Nederland.
Jaarverslag 2013
Schiphol hanteert de LTIF bij het registreren van bedrijfsongevallen van medewerkers die arbeidsverzuim tot gevolg hebben. Hiermee kunnen we zien hoe we het doen ten opzichte van andere bedrijven binnen of buiten de branche, maar we kunnen ook bijhouden hoe de situatie is ten opzichte van voorgaande jaren. In 2013 kwam Schiphol Nederland B.V. (exclusief de brandweer) uit op een LTIF van 0 (2012: 1,6). Voor de brandweer is het resultaat 14,2 (2012: 44,4). De oorzaak zijn drie sportblessures van brandweerpersoneel tijdens de uitoefening van hun werk. Grote bouwoperaties brengen risico's met zich mee. Schiphol stelt de veiligheid van alle gebruikers en medewerkers van de luchthaven voorop. We zijn in 2013 begonnen met het programma ‘Verbeteren van veiligheid op en rond bouw- en onderhoudswerkzaamheden’. Schiphol zal er alles aan doen om alle veiligheidsrisico's tot een minimum te beperken en alle personen optimaal te beschermen. De twaalf gouden veiligheidsregels zijn daarvoor de basis. Tijdens de bouwwerkzaamheden zijn meer medewerkers van andere (bouw)bedrijven aanwezig dan normaal. Ook hen maken wij bewust van de veiligheidsrisico’s op de luchthaven.
74
Veiligheid
Voor alle projectleiders en opdrachtgevers van Schiphol is een verplichte VCA-cursus (Veiligheid, gezondheid en milieu Checklist Aannemers) ontwikkeld inclusief specifieke Schiphol-informatie. Onze ambitie is dat alle contractors per 1 januari 2015 VCA gecertificeerd zijn. Daarnaast zal het projectbureau van Schiphol haar organisatie conform VCO (Veiligheid, gezondheid en milieu Checklist Opdrachtgevers) inrichten.
Veiligheid
Aantal runway incursions op Schiphol (per jaar)
2013
42
2011
36
2010
31
2009
32
Aantal vogelaanvaringen op Schiphol (per 10.000 vliegtuigbewegingen)
2013
Bij veiligheid op Amsterdam Airport Schiphol gaat het op de eerste plaats om luchtvaart-, brand- en verkeersveiligheid. De wet- en regelgeving is leidend. We gebruiken het Airside Veiligheid Management Systeem (AVMS) aan de luchtzijde en het Terminal Veiligheid Management Systeem (TVMS) in de terminal. In deze twee systemen houden wij informatie bij over relevante bedrijfsactiviteiten, operationele risico’s en bijbehorende beheersmaatregelen en de proceseigenaren die hiervoor verantwoordelijk zijn. Amsterdam Airport Schiphol kan via het AVMS en TVMS de veiligheidsrisico’s inventariseren, analyseren en beheersen.
Veiligheid op en rond start- en landingsbanen Bij de veiligheid rondom start- en landingsbanen gaat het om het voorkómen van situaties waarbij vliegtuigen of andere voertuigen ongewenst een start- of landingsbaan betreden. Onze inspanningen zijn dan ook gericht op zowel het verkleinen van de kans op een runway incursion, als op de vermindering van eventuele effecten, mocht zich toch een runway incursion voordoen. Bij het realiseren van dit beleid werken we nauw samen met alle partijen binnen het luchtvaartproces, met name met de Luchtverkeersleiding Nederland. De meeste runway incursions bestonden uit kleine afwijkingen van procedures, zoals bijvoorbeeld het passeren van de stopstreep in plaats van het stoppen voor de stopstreep. In 2013 vonden 23 runway incursions plaats (42 in 2012), zonder ernstig gevaar. Het hoge aantal in 2012 was te wijten aan het meermalen op dezelfde dag gebruiken van een baan die niet was vrijgegeven. Door het Veiligheidsplatform Schiphol is een taskforce aangesteld die zich richt op het verbeteren van een aantal locaties waar runway incursions zich herhaaldelijk voordoen. Inmiddels is inzichtelijk gemaakt welke acties we kunnen ondernemen; enkele van deze zullen we in 2014 uitvoeren. In 2013 zijn de werkzaamheden voor de aanleg van rijbaan Tango aan de zuidzijde van de Kaagbaan voortgezet. Deze rijbaan verbindt platform Vracht Zuidoost via de kop van de Kaagbaan met Schiphol-Centrum. Het kruisen van de Kaagbaan zal straks hoofdzakelijk op een andere, minder
Jaarverslag 2013
23
2012
6,1
2012
7,0
2011
7,6
2010
7,7
2009
7,1
gevaarlijke locatie plaatsvinden. De kans op een ernstige runway incursion neemt daardoor af. De rijbaan zal volgens planning eind 2014 gereed zijn.
Aanvaringen met vogels voorkomen Vogels blijven een groot risico voor de vliegveiligheid. Om dit risico te beheersen heeft Schiphol Bird Controllers in het landingsterrein die 24 uur per dag, 7 dagen per week actief zijn. De verjaagoperatie is gemoderniseerd: de Bird Controllers registreren hun activiteiten digitaal op de ‘Birdpad’. Alle verjaagacties kunnen direct worden aangevuld met detailinformatie zoals de soort, de locatie en het tijdstip van de actie. We nemen ook maatregelen om te voorkomen dat vogels naar de luchthaven komen. We maken ons eigen terrein zo onaantrekkelijk mogelijk, bijvoorbeeld door het plaatsen van berken. De activiteiten van de Nederlandse Regiegroep Vogelaanvaringen zijn geïntensiveerd. In 2013 ongeveer 2.000 hectare graanteeltgebieden in de omgeving van Schiphol versneld ondergeploegd, 40% meer dan in 2012. Daardoor was er minder voedsel te vinden in de omgeving, wat tijdens de zomermaanden leidde tot minder overvliegende ganzen. We hebben een methodiek ontwikkeld waarmee we van tevoren kunnen toetsen hoe aantrekkelijk een bepaald nieuw gebied in de regio is voor vogels. In 2014 testen en verfijnen we de methodiek. Ook onderzoeken wij de mogelijkheden van geautomatiseerde vogeldetectie door middel van een pilot met een radarsyteem. Wij vragen piloten om elke vogelaanvaring te rapporteren. Het aantal vogelaanvaringen in 2013 op de luchthaven Schiphol bedraagt 6,1 per 10.000 vliegtuigbewegingen (7,0 in 2012).
75
