SCHETSBOEK Amsterdamse waterleidingduinen
BOSCH SLABBERS
schetsboek
Amsterdamse waterleidingduinen Opdrachtgever | Waternet Locatie | Amsterdamse Waterleidingduinen Soort project | Ambitiedocument Looptijd project | 2010
De Amsterdamse Waterleidingduinen vormen een uniek gebied. Natuur, water, uitgestrektheid en rust zijn de kernkwaliteiten van het gebied. Hier kan men urenlang struinen, dwalen, welhaast verdwalen en staat men plotseling oog in oog met een roedel damherten, reeën of een kudde heideschapen. De Amsterdamse Waterleidingduinen liggen op het scharnier van zee/strand, badplaats, landgoeerenzone en bollendstreek. Het is de ambitie van Waternet de Amsterdamse Waterleidingduinen te profileren als hét onderscheidend en recreatief aantrekkelijke natuurgebied van de Metropoolregio Amsterdam. Waternet wil laten zien hoe waterwinning, natuur, recreatie, educatie, landschap en cultuurhistorie hier hand in hand kunnen gaan. Daartoe wil zij: •• De entrees ontwikkelen tot uitnodigende poorten; •• De voorlichting rond het thema water versterken; •• Het motto ‘Genieten van water’ als branding inzetten; •• Een attractief punt realiseren op de kop van het Boogkanaal, zodat men het gebied vanuit een ander perspectief te bezien; •• De fietsrelaties met de omgeving versterken; •• Een bij het gebied passende huisstijl introduceren. Bosch Slabbers is gevraagd deze ambities uit te werken, zowel in taal als in beeld. A M s t er d amse w a t erle i d i n g d u i n e n
BOSCH SLABBERS Ontwerpschets Langeveld
Ontwerpschets Zandvoortselaan
Verbeelding Zandvoortselaan
Entrées De Amsterdamse Waterleidingduinen vormen een omhekt domein. Ook de entrees zijn met zware hekwerken afgesloten, waardoor zij eerder werend dan uitnodigend van karakter zijn. Om de relaties met de omgeving te versterken wordt een aantal entrees herontwikkeld tot uitnodigende ‘poorten’: de vier hoofdentrees aangevuld met een tweetal toegangen vanaf het strand. Daarnaast wordt ter hoogte van het Zweefvliegveld de ontwikkeling een zevende, zuidelijke poort, in discussie gebracht.
De poorten moeten voldoen aan:
Verbeelding Zweefvliegveld Langeveld
•• het wild / vee binnen houden en tegelijkertijd de bezoeker binnen houden. •• uitnodigend, ‘heel, schoon en veilig’ zijn •• de nieuwsgierigheid prikkelen. •• eenheid in huisstijl uitstralen •• relatie met omgeving maken; een schakel tussen voorland en achterland vormen. •• Als voorpost dienen; een ‘tip van de sluier’ oplichten. •• een zekere verblijfsfunctie, in de directe omgeving van de poort moeten mogelijkheden zijn tot: - informatieoverdracht - verpozing - een korte wandeling
sche t sboe k A M s t er d amse w a t erle i d i n g d u i n e n
BOSCH SLABBERS BOSCH SLABBERS
Theater van het water Achter de toegangspoort bij de Oase ligt de machinekamer van de Amsterdamse Waterleidingduinen; de bron achter de Amsterdamse keukenkraan. Hier liggen de Oranjekom met daarom heen de inlaat, het pompgebouw, de druktoren, het verdeelstation en nog een aantal bijgebouwen.Het zijn stoere monumentale gebouwen met een vroeg industrieel karakter. Alleen de samenhang tussen de verschillende elementen is beperkt tot afwezig.
Verbeelding Vlonderpad voor bezoekerscentrum
Verbeelding uitzichtterras
Vlonderpad Direct nadat de bezoeker de poort is gepasseerd treft hij een uitnodigend vormgegeven vlonderpad, dat hem naar het voorplein bij het monumentale pompgebouw voert. Het is wat jammer dat dit pad ruimtelijk niet meer verbinding maakt. Voorgesteld wordt het vlonderpad verder door te trekken en daarbij op het voorplein te laten transformeren in een lange houten tafel met zitbanken. Op die manier ontstaat een element dat zowel ruimtelijk als functioneel verbindingen maakt. Uitzichtterras Richting het inlaatgebouw staat aan de rand van het talud een panoramapunt vanwaar men zicht heeft op het water van de Oranjekom en op de prachtige achterkant van het pompgebouw. Dit uitzichtterras sluit niet aan bij het stoere karakter van de gebouwen van baksteen, staal en gietijzer. Voorgesteld wordt dit panoramaterras robuuster te herontwikkelen, met een link naar het water. Gedacht wordt hierbij aan een bastion van corten staal. De roest, als resultaat van zuurstof en water, kleurt goed bij de omgeving en het pompgebouw.
sche t sboe k A M s t er d amse w a t erle i d i n g d u i n e n
BOSCH SLABBERS
Tussen stad en strand
Verbeelding uitkijkpunt aan het einde van het Boogkanaal
Verbeelding pompgebouw aan het Boogkanaal
Verbeelding fietspad over voormalige trambaan
Amsterdam-Haarlem-Zandvoort Vanuit Amsterdam en Haarlem is over het tracé van de voormalige trambaan een druk fietspad dat door het duin naar Zandvoort voert. Men ervaart hier niet de weidsheid van de ruimte, maar fietst door een stalen kooi. Voorgesteld wordt deze hekken op enige afstand van het fietspad te plaatsen, zodanig dat zij in het reliëf worden opgenomen. Waar het drukke fietspad het Boogkanaal kruist staat een markant pompgebouw. Dit gebouw, met binnenin nog glimmende machines, staat fier aan de kop van een lang en diep gelegen kanaal, het ‘grand canal du nord’ van Zandvoort. Voorgesteld wordt dit gebouw voor het publiek open te stellen, de drie oorspronkelijke vensters weer open te breken, het verdiept gelegen machinedeel met een glazen plafond af te dekken en beleefbaar te maken en buiten een royaal overhangend vlonderterras aan te leggen vanwaar men op de kop van het kanaal, het panoramaterras ziet liggen.
sche t sboe k A M s t er d amse w a t erle i d i n g d u i n e n
BOSCH SLABBERS
Hoofddorp-Zandvoort De fietstocht van Hoofddorp naar Zandvoort is een route langs 160 jaar watermanagement. Voorgesteld wordt het “waterpad” als een bewegwijzerde en beschreven themaroute een gezicht te geven. Waardoor mensen bewust worden van zowel de strijd die we tegen het water leveren, als de verrichtte inspanningen om ook in de stad over zuiver drinkwater te kunnen beschikken, tot over de benutting van het kwelwater om rijk geschakeerde vegetaties tot bloei te brengen. Men fietst langs de Kruiskade, de Ringvaart, stoomgemaal Cruquius, de Geniedijk, langs de buitenverblijven van Jacob van Lennep, Huis Manpad en Leiduin, de kronkelbeek, de Oranjekom en het pompgebouw, via de primaire zeewering, naar zee. Een onderdeel van het waterpad is een stuk fietspad dat wordt gerealiseerd vanaf de entree bij de Oase tot aan het nieuw te ontwikkelen recroduct oostelijk van Zandvoort. Dit fietspad dat door het terrein van de Amsterdamse Waterleidingduinen gaat, moet ook het bezoekerscentrum aandoen. Het tracé van dit fietspad valt over grote lengte samen met de ligging van de dienstweg. De dienstweg wordt uitgevoerd als een ‘dubbel spoor’, door het middendeel van het pad uit de verharding te nemen en weer terug aan het duinlandschap te geven. Het toekomstig fietspad voert over een grote afstand vlak langs Het Noordoosterkanaal dat sterk verdiept en perfect op de zon ligt. Voorgesteld wordt hier een brede natuuroever met een meer geleidelijke overgang van land naar water te ontwikkelen en een wandelpad langs de noordoostelijke oever met een strip aan banken te plaatsen.
BOSCH SLABBERS
Eerste noties huisstijl De huisstijl van de Amsterdamse Waterleidingduinen moet reageren op: •• de kenmerken van het landschap; een uitgestrekt en robuust duingebied, •• de kenmerken van het gebruik; een vroeg industriële vorm van waterwinning. De combinatie van deze twee aspecten maakt de Amsterdamse Waterleidingduinen uniek.
principeschetsen huisstijl
Verbeelding poort bij de Oase
Deze huisstijl moet basic zijn, met een sterk natuurlijke uitstraling. Daarbij mag het refereren naar het vroeg industriële karakter. Voorgesteld wordt gebruik te maken van hetzij natuurlijke materialen, zoals hout, hetzij van materialen die passen bij het vroeg industriële karakter, zoals cortenstaal. In beide gevallen geldt dat de vormgeving up-to-date en zorgvuldig gedetailleerd moet zijn. Poorten De huidige poorten zijn te defensief van karakter. Ze zijn zodanig gedimensioneerd dat ze met gemak een kudde olifanten of neushoorns kunnen weerstaan. Vorm de rvs schuifhekken om tot eenvoudiger houten poorten, met scharnierende deuren onder een overkoepelend ‘afdak’. Hierbij kan worden gedacht aan een markant gevormde luifelconstructie, die op de wind is vormgegeven, vergelijkbaar met een tent van De Waard.
A M s t er d amse w a t erle i d i n g d u i n e n
