uitgave 01 februari 2016
Schaak maar raak!
je hoeft niet slim te zijn om te kunnen schaken
schaken maakt je slim! Voor liefhebbers van het schaakspel en de schaaksport
inhoudsopgave Inhoudsopgave. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2 Woordje vooraf . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3 Schaken maakt je slim! . . . . . . . . . . . . . . . . 4 Een schaaksprookje . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5 Schaakmat . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 7 De combinatie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 8 Een eindspel. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 9 Chessity . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 11 Één fataal foutje . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 13 David & Goliath. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 14 Schaak-kleding . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 15 ChessQueens . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 16 Even puzzelen. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 17 Schaaktafeltje . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 18 Oplossingen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 19
2
schaak maar raak!
woordje vooraf Dit is de eerste uitgave van de „Schaak maar raak!“ nieuwsbrief. Deze nieuwsbrief is bedoeld voor alle liefhebbers van het schaakspel en de schaaksport. Ik weet nog niet met wat voor regelmaat ik deze nieuwsbrief zal laten verschijnen. Het maken van deze nieuwsbrief was erg leuk, maar ook meer werk dan ik aanvankelijk had gedacht. De lay-out, alle teksten en natuurlijk de vele diagrammen zijn allemaal apart voor deze nieuwsbrief gemaakt.
„Schaak maar raak!“ Huub van der Logt Bloemersmastraat 40 9822 AD Niekerk Tel. 0594 500887
[email protected] www.schaakmaarraak.nl
Schaak
maar raak!
Deze nieuwsbrief is niet bedoeld om verslag te doen van al het actuele schaaknieuws. Er zijn vele andere websites en publicaties die dit uitstekend doen. In deze nieuwsbrief wil ik schrijven over mijn project „Schaak maar raak!“, bijzondere partijen, leuke wetenswaardigheden en alles wat ik verder te vertellen heb over het schaakspel. Er zal bijzondere aandacht zijn voor jeugdschaak, schaken op school, leren schaken en promotie van het schaakspel want dat is waar „Schaak maar raak!“ zich vooral op richt. In deze nieuwsbrief is er speciale aandacht voor Chessity, een digitale schaakleeromgeving die ik van harte kan aanbevelen. Veel plezier met lezen én reacties zijn heel erg welkom. Met vriendelijke (schaak-)groeten, Huub van der Logt „Schaak maar raak!“
schaak maar raak!
3
schaken maakt je slim!
je hoeft niet slim te zijn om te kunnen schaken 4
schaken maakt je slim! Er bestaan nog steeds veel misverstanden over het schaakspel, met name bij mensen die het nog nooit hebben gespeeld. Het schaakspel zou saai zijn, heel moeilijk om te leren en alleen ‚nerds’ spelen het. Het is jammer dat dit beeld nog steeds bestaat want het is ver van de werkelijkheid. Als het werkelijk saai zou zijn, zouden niet zoveel kinderen het intensief en met veel plezier spelen. Al deze kinderen zijn ook zeker geen ‚nerds’. Is het dan misschien moeilijk om te leren? In al de jaren dat ik mensen, jong en oud, het schaakspel heb geleerd ben ik nog nooit iemand tegengekomen die het niet kon leren. Waren al die mensen dan misschien al heel slim? Dat denk ik niet. Het waren mensen, jong en oud, met heel verschillende achtergronden. Wat ik wel met zekerheid kan zeggen is dat schaken je slimmer maakt. Het spelen van het schaakspel leert je onder andere om goed te kijken, kalm te blijven, afwegingen en keuzes te maken en om te gaan met tegenslagen. Recentelijk vroeg iemand me: „maar doen andere spelletjes dat dan ook niet?“. Natuurlijk zijn er vele spellen die een of meerdere van deze elementen ook bevatten, maar bij het schaakspel zijn ze allemaal te vinden. Aarzel dus niet, als je nog niet kunt schaken, om iemand te zoeken die het je leert. Niet alleen zul je een leuk spel leren spelen, maar tevens zul je (nog) slimmer worden!
schaak maar raak!
een schaaksprookje Dit verhaal heb ik ooit eens gelezen. Niet lang geleden kwam ik de bijbehorende schaakstelling weer tegen en daarom kan ik nu dit verhaal met jullie delen.
Een schaakgrootmeester zat in de trein onderweg naar een toernooi. Het was een lange rit en de man besloot om zijn kleine zakschaakspel te pakken en enkele van zijn partijen na te spelen. Schuin tegenover hem zat een jongeman aandachtig toe te kijken. Aanvankelijk bleef hij stil, maar na enige tijd zei hij „ik heb dit spel al altijd willen leren, maar het kwam er nooit van ...“. Na een korte aarzeling ging de jongeman verder, „zou u mij het misschien willen leren?“. De grootmeester keek even op van zijn schaakbord. Eigenlijk wilde hij helemaal niet gestoord worden, maar de jongeman leek niet van plan om zomaar weg te gaan. De verwachtingsvolle blik van de jongeman maakte het ook wel erg lastig om „nee“ te antwoorden op zijn vraag. De man besloot dat het waarschijnlijk het eenvoudigste was om de jongeman de schaakregels uit te leggen en daarna verder te gaan met het naspelen van zijn partijen. En zo gebeurde het, de grootmeester legde met veel geduld alle schaakregels uit aan de jongeman. Natuurlijk vergat hij hierbij niet alle bijzondere zetten zoals rokade, en-passant en promotie. Toen hij klaar was maakte de schaakgrootmeester aanstalten om weer verder te gaan met het naspelen van de partijen op zijn zakschaakspel. „Ik weet dat u het vast erg drukt heeft ...“, sprak de jongeman, „maar kunnen we misschien één partijtje spelen?“. De grootmeester keek de jongeman weer aan, zuchte even en knikte toen. De jongeman was aangenaam verrast en begon vol enthousiasme aan de partij. Voor hij een zet deed dacht hij diep en lang na, maar natuurlijk was de schaakgrootmeester veels te sterk. lees verder ...
schaak maar raak!
5
8 7 6 5 4 3 2 1 A
B
C
D
E
F
G
H
diagram 1
8 7 6 5 4 3
Op een bepaald moment werd de stelling in diagram 1 bereikt en het is wel duidelijk dat de grootmeester, die met wit speelde, zou gaan winnen. „Ik denk dat dit bijna het eind is van onze partij“, sprak de man. „Ik speel mijn Koning van d3 naar c2, je kunt dan alleen maar h2 naar h1 spelen, maar ongeacht tot wat je promoveert, ik speel de loper van b6 naar d4 en het is mat“, ging hij verder. De man speelde de Koning van d3 naar c2 en leunde tevreden achterover. De jongeman verzonk in een diep gepeins. Juist toen de grootmeester wilde zeggen dat het toch echt mat was op de volgende zet speelde de jongeman de pion van h2 naar h1 en vroeg om een ..... Koning! (diagram 2).
2 1 A
B
C
D
E
F
G
H
diagram 2
8 7 6
De grootmeester keek verbaasd naar de jongeman en vertelde dat dat niet kon. „Maar u had me verteld dat als een pion de overkant bereikt hij geruild kan worden voor ieder ander stuk“, sprak de jongeman. De grootmeester besefte dat hij misschien niet helemaal duidelijk was geweest in zijn uitleg. Het zag er echter niet naar uit dat de jongeman die uitleg zou accepteren.
5 4 3 2 1 A
B
C
D
E
F
G
H
diagram 3
8 7 6 5 4 3 2
De man keek nog eens naar het bord en besloot met Ld4 de ene zwarte Koning mat te zetten. Maar juist toen zijn hand boven de loper hing zag hij dat als hij de ene Koning mat zou zetten de andere Koning er nog zou zijn en het tevens Pat was (diagram 3). Als hij de loper van a6 naar b7 zou spelen, zou de Koning op h1 Mat staan, maar was het weer Pat (diagram 4). Natuurlijk wist de grootmeester wel dat hij genoeg stukken had om de beide koningen één voor één mat te zetten, maar dat zou veels te lang duren en dan had hij nog nauwelijks tijd om zijn eigen partijen te bekijken.
1 A
B
C
D
E
F
diagram 4
6
G
H
lees verder ...
schaak maar raak!
Hier moest iets heel slims worden bedacht. De schaakgrootmeester dacht diep na en plots zag hij het. Een grote glimlach verscheen op zijn gezicht toen hij de witte pion van a7 naar a8 speelde en zei: „dan wil ik ook een Koning .... een zwarte!“ (diagram 5).
8 7 6 5 4 3
De jongeman keek naar het bord en zag dat hij maar één zet kon doen en speelde de Koning van a8 naar b8. De grootmeester schoof zijn pion van h6 naar h7 en zijn glimlach werd nog groter. Ook nu kon de jongeman maar één zet spelen, namelijk de Koning weer terug van b8 naar a8.
2 1 A
B
C
D
E
F
G
H
diagram 5
8 7
De man schoof nu de pion van h7 naar h8 en verving deze door een witte dame ... „schaakmat! of eigenlijk moet ik zeggen triple-mat“, lachte hij (diagram 6). Een zet nog nooit vertoond in een partij ... met één zet drie Koningen mat zetten!
6 5 4 3 2 1 A
De jongeman bedankte de schaakgrootmeester voor de partij en ging terug naar zijn eigen plek in de trein. En de grootmeester kon eindelijk weer zijn eigen partijen naspelen en bekijken.
B
C
D
E
F
G
H
diagram 6
schaakmat De bedoeling van het schaakspel is om de Koning van de ander zo aan te vallen dat deze niet meer kan ontsnappen. Als we dit bereiken zeggen we „schaakmat“ of kortweg „mat“. Maar waar komt dat woord eigenlijk vandaan? Schaakmat komt van twee Perzische woorden, shāh māt, die samen „de koning is zonder uitweg“ betekenen. Het is in de westerse talen terechtgekomen via het Arabisch, waar šah māt zoiets betekend als „de koning is dood“.
schaak maar raak!
7
8 7 6 5
DE COMBINATIE
4 3 2 1 A
B
C
D
E
F
G
H
diagram 1
8 7 6 5 4 3
In 1979 speelden Nikolay Popov en Arkady Novopashin tegen elkaar in een toernooi en bereikten de stelling die je in diagram 1 kunt zien. Wit was aan zet. Neem je tijd en kijk rustig naar de stelling. Wit speelde in deze stelling de zet 1. Pd5xf4. Is dit nu een goede of een niet zo goede zet? De zwartspeler had de stelling goed bekeken en een taktisch vervolg gevonden. Hij vervolgde met 1. ... , Td8xd2 en toen volgden geforceerd de zetten: 2. Dc3xd2 , Dg6xe4+ 3. Kg2-h2 , De4xc4 (diagram 2).
2 1 A
B
C
D
E
F
G
H
diagram 2
8 7 6
De stelling ziet er al heel anders uit en er zijn ook veel stukken van het bord verdwenen. Toch is de combinatie nog niet afgelopen, want beide spelers hadden ook het vervolg nog gezien. Wit speelt namelijk 4. Pf4-g6+. Deze vork had de zwartspeler echter al vooraf gezien en het ging dus vlot als volgt verder, 4. ... , h7xg6 5. Tf1xf8+ , Kh8-h7 (diagram 3).
5 4 3 2 1 A
B
C
D
E
F
G
H
diagram 3
8
Dit was wat de zwartspeler voor ogen had toen hij 1. ... , Td8xd2 speelde. De zwarte Koning op h7 veilig achter de pionnen, het loperpaar en een paard tegen twee witte torens. Wit had echter al verder vooruit gedacht en dat kan bij een combinatie heel veel uitmaken.
7 6 5 4
Wit wint namelijk onmiddellijk met een werkelijk prachtige zet 6. Dd2-h6+!!! (diagram 4).
3 2 1 A
B
C
D
E
F
G
H
Zwart gaf op, want na 6. ... , Kh7xh6 is 7. Tf8-h8 mat en na 6. ... , g7xh6 is 7. Tb1xb7 mat. Een pareltje!
diagram 4
8
schaak maar raak!
8
een eindspel
7 6 5 4 3
Dit is werkelijk een van de allermooiste eindspelen die ik heb gezien. De stelling lijkt op het eerste oog gewonnen voor zwart, zelfs veel computers komen tot die conclusie, maar niets is minder waar.
2 1 A
B
C
D
E
F
G
H
diagram 1
De beginstelling is te zien in diagram 1. Wit kan nu niet 1. d7-d8D spelen, want dan geeft zwart schaak met 1. ... , Pg5-f7+ en slaat vervolgens de dame en wint. Op de zet 1. Ld1-c2+ volgt 1. ... , Kh7-g7 en wit komt niet verder.
8 7 6 5 4
De eerste zet voor wit is 1. Pg4-f6+. De Koning kan niet naar h8 omdat dan de pion op d7 kan promoveren met schaak. Blijven dus over de velden g6 en g7.
3 2 1 A
B
C
D
E
F
G
H
diagram 2
mogelijkheid 1: Op 1. ... , Kh7-g6 volgt 2. Ld1-c2+ (diagram 2). Op 2. ... , Kg6xf6 volgt weer de promotie van de d7 pion met schaak. Op 2. ... , Kg6-f7 volgt ook de promotie omdat het zwarte paard nu geen vork op f7 meer heeft. Tot slot volgt op 2. ... , Kg6-g7 3. Pf6-h5+ en dat dwingt de Koning naar een veld dat promotie van de d7-pion mogelijk maakt.
8 7 6 5 4 3 2
mogelijkheid 2: De beste zet is 1. ... , Kh7-g7. Nu volgt 2. Pf6-h5+ (diagram 3). Uit het voorgaande weten we dat de Koning alleen naar h7 of g6 kan, anders promoveert de d7-pion. Op 2. ... , Kg7-h7 volgt echter weer 3. Ld1-c2+ en dat dwingt de Koning naar een veld dat promotie van de d7pion mogelijk maakt. De beste zet is dus 2. ... , Kg7-g6. Maar nu speelt wit toch 3. Ld1-c2+ en dwingt zwart om 3. ... , Kg6xh5 te spelen (diagram 4).
1 A
B
C
D
E
F
G
H
diagram 3
8 7 6 5 4 3 2
Vergelijk nu eens diagram 1 met diagram 4 en vraag je af wat is wit er nu mee opgeschoten? lees verder ...
schaak maar raak!
1 A
B
C
D
E
F
G
H
diagram 4
9
8 7 6 5 4
Wit heeft nog slechts een Koning, een Loper en twee pionnen en er zijn ogenschijnlijk geen direkte dreigingen. Heb je al een idee wat wit hier van plan is? Ik kan je alvast verklappen dat het beste deel nog moet komen.
3 2 1 A
B
C
D
E
F
G
H
diagram 5
8 7 6 5 4
Wit speelde 5. d7-d8D ook al volgde er 5. ... , Pg5-f7+ (diagram 5). Omdat wit helemaal niet van plan was om terug te slaan, speelde hij 6. Kd6-e6 en na 6. ... , Pf7xd8+ vervolgde wit met 7. Ke6-f5 (diagram 6). Nu heeft wit zelfs nog een pion minder, maar plotseling wordt zijn plan duidelijk. De zwarte Koning kan nergens heen en als het de witte loper lukt om schaak te geven op de diagonaal d1-h5 of e8-h5, dan is dit tevens Mat!
3 2 1 A
B
C
D
E
F
G
H
diagram 6
8 7 6 5 4 3
Er dreigt nu Lc2-d1 en de enige zet die daar iets tegen kan doen is 7. ... , e3-e2. Nu volgt echter 8. Lc2-e4 en dreigt wit mat met Le4-f3. Wederom de enige zet die dit kan voorkomen is 8. ... , e2-e1P. Wit speelt nu de zet 9. Le4-d5. We zijn nu aanbeland bij diagram 7 en naderen de finale. Zowel het paard op e1 als dat op d8 kan nu geen zet doen, want dan volgt ofwel mat op f3 of op f7. Bovendien dreigt wit de loper naar c4 te spelen en daarna op e2 mat te geven.
2 1 A
B
C
D
E
F
G
H
diagram 7
8 7 6
Zwart kan dit alles nog net voorkomen door de zet 9. ... , c3-c2. Want na 10. Ld5-c4 kan hij dan nog 10. ... , c2c1P spelen. Zwart heeft nu al 4 paarden, maar het helpt niet. Wit speelt 11. Lc4-b5 met de dreiging mat te geven op e8. Zwart kan nog 11. ... , Pa6-c7 spelen, maar dan volgt 12. Lb5-a4 (diagram 8).
5 4 3 2 1 A
B
C
D
E
F
G
Nu dreigt er mat op d1. Zwart kan nog zijn beide paarden met Pc1-e2 en Pe1-f3 weggeven, maar daarna is het absoluut mat! Met recht een eindspel om in te lijsten!
H
diagram 8
10
schaak maar raak!
chessity De voornaamste doelstelling die ik met „Schaak maar raak!“ heb is zoveel mogelijk kinderen enthousiast te maken voor het schaakspel en ze dit te leren spelen. Het liefst zou ik dit doen door zelf op iedere school schaaklessen te geven, omdat ik weet dat ik mijn enthousiasme heel goed kan overbrengen. Maar dit lukt niet omdat ik daarvoor niet de beschikbare tijd heb. In mijn zoektocht naar alternatieven vond ik Chessity. Chessity is een online leermethode om spelenderwijs te leren schaken. Het bevat veel game-elementen uit populaire games die het voor kinderen extra aantrekkelijk maken. De methode past zich op diverse manieren aan je niveau en je manier van leren aan en werkt van beginners- tot meesterniveau. Het werkt op iedere Pc, laptop, tablet of smartphone met een browser en internetverbinding. Er hoeft dus niets geïnstalleerd te worden. Gebruikers van Chessity kunnen begeleiding krijgen van een zogenaamde „coach“. De coach kan via een leerlingvolgsysteem de vorderingen van zijn leerlingen zien en advies en begeleiding geven. Voor slechts € 35,- kan iemand een jaar lang gebruik maken van Chessity. Maar er zijn speciale aanbiedingen voor schaakclubs en scholen. Zo krijgt bijvoorbeeld een basisschool 50 accounts voor slechts € 250,-, dat is dus slechts € 5,- per kind. Voor die € 5,- per kind, kan een kind een jaar lang gebruik maken van Chessity, niet alleen op school maar ook thuis of op vakantie. De 50 accounts hoeven ook niet allemaal tegelijk gebruikt te worden, zo kan een school dus ook meerdere jaren gebruik maken van deze accounts. Al het voorgaande zijn de praktische gegevens, veel belangrijker is natuurlijk te weten hoe dit nu in de praktijk werkt. lees verder ...
schaak maar raak!
11
Recentelijk hebben we Chessity uitgeprobeerd in een sessie op de basisschool waar ik ook schaaklessen geef. Maar juist om te zien hoe toegankelijk Chessity was hebben we alleen kinderen (uit groep 3 en 4) mee laten doen die nog helemaal geen schaakles hadden gehad. Na een korte inleiding van slechts enkele minuten zochten de kinderen allemaal een plekje achter een computer en konden na het inloggen direct aan de slag. Zonder noemenswaardige hulp zijn ze allemaal een uur lang bezig geweest en leerden in dat eerste uur al enorm veel. Dat ze het erg leuk vonden bleek wel toen we moesten stoppen, want dat wilden ze eigenlijk liever niet. Mocht u nieuwsgierig zijn geworden naar Chessity, dan kunt u allereerst eens een kijkje nemen op de website: chessity.nl U kunt daar ook een gratis testaccount aanmaken en Chessity zelf uitproberen. Ik heb recentelijk besloten mijn samenwerking met Chessity te intensiveren en ben als „schoolschaakambassadeur“ beschikbaar om scholen verdere informatie te verstrekken en indien gewenst vrijblijvend een demonstratie te komen geven. Tevens ben ik binnen chessity.nl beschikbaar als coach, zowel voor leerlingen als voor individuele personen (jong en oud). Iedereen die wil leren schaken of beter wil leren schaken kan ik ten zeerste aanraden een kijkje te nemen op chessity.nl.
spelen wordt leren!
12
schaak maar raak!
8
Één Fataal foutje
7 6 5 4 3
Soms gaat het wel eens snel mis in een opening. Één foute zet kan dan al fataal zijn. In het onderstaande voorbeeld is werkelijk op een prachtige manier te zien hoe zwart direkt gebruik maakt van één foutieve zet van wit.
2 1 A
B
C
D
E
F
G
H
diagram 1
De partij werd gespeeld in Marburg in 1951 tussen Frese en Schroeder. Het begon als volgt: 1.d2-d4 d7-d5 2.c2-c4 d5xc4 3.Pb1-c3 e7-e5 4.d4-d5 Lf8-d6 5.e2-e4 f7-f5 6.Lf1xc4 Pg8-f6 7.Lf1-d3 f5xe4 8.Pf6xe4 0--0 9.Lc1-g5? (beter was 9.Ne4xf6+ of 9.Ng1-f3).
8 7 6 5 4 3 2 1
De laatste zet van wit 9. Lc1-g5 was een foutieve zet, maar het is prachtig om te zien hoe zwart hier gebruik van maakt (diagram 1).
A
B
C
D
E
F
G
H
diagram 2
8
Er volgde nu een wel heel verrassende zet van zwart, namelijk 9. ... , Pf6xe4!. Wit moest nu wel de dame slaan met 10. Lg5xd8, want 10. Ld3xe4, Dd8xg5 verliest een stuk (diagram 2).
7 6 5 4 3
Zwart had dit allemaal al lang gezien en vervolgde met 10. ... , Ld6-b4+. De Koning kan nu niet naar f1, want dan is 11. ... , Tf8xf2 mat, dus 11.Ke1-e2. Maar nu volgden geforceerd 11. ... , Tf8xf2+ 12.Ke2-e3 , Lb4-c5+ 13.Ke3xe4 , Lc8-f5+ 14.Ke4xe5 , Pb8-d7 mat (diagram 3).
2 1 A
B
C
D
E
F
G
H
diagram 3
Zo werd één foutje wit fataal, maar kregen wij deze prachtige combinatie te zien.
schaak maar raak!
13
8 7 6 5
david & goliath
4 3 2 1 A
B
C
D
E
F
G
H
diagram 1
8 7 6 5 4 3
Het is natuurlijk altijd leuk als je je tegenstander kunt verrassen met een goed plan of een originele zet. In dit voorbeeld speelt grootmeester Max Dlugy met wit tegen een totaal onbekende schaker op Internet een snelschaakpartij. De partij begon als volgt: 1. d2-d4 Pg8-f6 2. c2-c4 e7-e5 (Budapest gambiet) 3. d4xe5 Pf6-e4 (meer gebruikelijk is Pf6-g4, maar Pf6-e4 kan ook en heet het Fajarowicz Gambit) 4. Pg1-f3 b7-b6!?!? (normaal wordt hier Lf8-b4 of Pb8-c6 gespeeld) (diagram1).
2 1 A
B
C
D
E
F
G
H
diagram 2
8 7 6 5 4 3 2 1 A
B
C
D
E
F
G
H
diagram 3
De zet ziet er werkelijk héél slecht uit want wat is er tegen de zet 5. Dd1-d5 waarmee wit zowel het paard op e4 aanvalt als de toren op a8? Alsof het al niet vreemd genoeg was speelt zwart nu 5. ... , Lc8-b7! (diagram 2). Wit zette zijn plan door en speelde 6. Dd5xb7. Maar na 6. ... , Pb8-c6 wordt het plan van zwart duidelijk, hij wil de witte dame insluiten. Er dreigt nu al Pe4-c5 en de witte dame is ingesloten. Wit speelde 7. Db7-a6 om zo via a3 te kunnen ontsnappen, maar daar had zwart ook een oplossing voor, namelijk 7. .. Lf8-b4+. De partij ging als volgt verder 8. Lc1-d2 , Pe4-c5 9. Da6-b5 Lb4xd2+ 10. Pb1xd2 a7-a6 en de witte dame is gevangen (diagram 3).
8 7 6 5 4 3 2 1 A
B
C
D
E
F
diagram 4
14
G
H
Er volgde nog 11. Db5xc6 d7xc6 12. 0-0-0 Dd8-e7 13. g2-g3 0-0-0 14. Lf1-g2 f7-f6 15. e5xf6 De7xf6. Nu maakte wit nog de fout om 16. Th1-e1?? te spelen en gaf op na 16. ... , Pc5-a4 (diagram 4). De aanval op b2 is beslissend. Deze partij laat goed zien dat hoe sterk je tegenstander ook mag zijn je altijd kansen hebt.
schaak maar raak!
schaak-kleding Op de website van „Schaak maar raak!“ is ook een eigen webshop te vinden. In deze webshop staat een nog steeds groeiende collectie leuke schaakproducten. Een groot deel van deze producten bestaat uit schaakkleding. Apart gemaakte schaakontwerpen die bedrukt kunnen worden op diverse soorten kleding zoals T-shirts en hoodies. Het is ook mogelijk om kleding voor een schaakclub of schoolschaakvereniging te laten bedrukken. Er hoeven geen grote aantallen besteld te worden. Het kleinste aantal dat besteld kan worden is één stuk! Alle bedrukkingen worden door mij, voor een groot deel met de hand, gemaakt. De bedrukkingen zijn dan ook zeker geen massaproductie. Elke bestelling wordt met grote zorg gemaakt en verzonden. Neem een kijkje op: shop.schaakmaarraak.nl of klik op „schaak-shop“ in het hoofdmenu van schaakmaarraak.nl
schaak maar raak!
15
chessqueens Met „Schaak maar raak!“ probeer ik het schaken te promoten en in het bijzonder het schaken bij kinderen. Een speciale groep daarbinnen zijn de meisjes, want ook schaken wordt nog steeds meer gespeeld door jongens dan door meisjes. Ik breng dan ook heel graag onder jullie aandacht de Stichting „ChessQueens“. Deze stichting heeft zich ten doel gesteld het damesschaak in Nederland naar een hoger niveau te tillen. De ChessQueens bestaat uit de gehele damesselectie die ons land vertegenwoordigde op de schaakolympiade, namelijk: Anne Haast, Bianca de Jong-Muhren,Thea Lanchava, Zhaoqin Peng en Lisa Schut. Zij werken samen in trainingen en voorbereidingen op toernooien om zo beter te presteren en het damesschaken in Nederland meer publiciteit te geven. De stichting is in 2014 opgericht en heeft tot doel om een trainingsbudget te vergaren en meer aandacht te krijgen voor meisjes- en damesschaak. De ChessQueens zetten zich hiervoor het gehele jaar in met diverse activiteiten, zoals simultaans, trainingen verzorgen, lezingen etc. Een overzicht van aankomende activiteiten van de ChessQueens, alsmede uitleg over de wijze waarop de ChessQueens gesponsord kunnen worden is te vinden op de website: www.chessqueens.nl
16
schaak maar raak!
EVEN PUZZELEN In 1977 speelden Heikki MJ Westerinen en Gudmundur Sigurjonsson tegen elkaar en bereikten de stelling die hiernaast te zien is in diagram 1.
8 7 6 5 4
Zwart dreigt mat in twee zetten met Dxc2+ en dan Ke1 , Dxe2 mat. Wit heeft echter ook zo zijn dreigingen.
3 2 1
Wit is aan zet. Hoe bereikt wit een gewonnen stelling?
A
B
C
D
E
F
G
H
diagram 1
8
Deze partij werd in 1986 gespeeld tussen Karpov en Ribli.
7 6 5
Wit heeft in diagram 2 zojuist Dh2 gespeeld.
4 3
Is het nu slim voor zwart om het paard op b5 te slaan met Txb5? Zo niet, waarom dan niet?
2 1 A
B
C
D
E
F
G
H
diagram 2
In 1964 speelden Kavalek en Marovic in Krakow op de studenten-olympiade tegen elkaar. Kavalek stond duidelijk slechter in de partij (diagram 3), maar toverde na zwarts laatste zet een verrassende zet tevoorschijn.
8 7 6 5 4 3
Welke zet speelde wit in deze stelling en hoe ging het verder?
2 1 A
B
C
D
E
F
G
H
diagram 3
schaak maar raak!
17
schaaktafeltje Bij Ikea verkopen ze al heel lang van die heel eenvoudige bijzettafeltjes in allerlei kleuren. De goedkoopste zijn de witte, deze kosten slechts € 5,99. Deze tafeltjes zijn 55x55cm en 45cm hoog. Toen ik deze recentelijk zag staan kreeg ik een idee. Dit tafeltje is vrij eenvoudig om te toveren in een schaaktafeltje. Ik heb vervolgens een ontwerp van een schaakbord gemaakt en dit uitgesneden uit zwart vinyl. Vervolgens het geheel op het tafeltje geplakt en zie daar een hardstikke leuk schaaktafeltje voor in de woonkamer of op de kamer van (schakende)kinderen. De afzonderlijke velden zijn 5,5x5,5cm groot en langs de randen staan de cijfers en letters. Mocht je ook zo’n leuke schaaktafel willen maken, dan kan ik het schaakbord in vinyl aanbieden voor slechts € 7,50 (incl. BTW).
18
schaak maar raak!
OPLOSSINGEN Wit bereikt een gewonnen stelling door: 1. Dxg7+ , Kxg7 2. Ld8+ , Kh8 op Kf7 volgt Lh5 mat en op Kh6 volgt Th3 mat 3. Tg8+ , Txg8 4. Lf6+ , Tg7 5. Lxg7+ , Kg7 6. Lxd4+ zie diagram 1 - er volgt Lxb2 en wit wint met een stuk meer Zwart verliest na: 1. ... , Txb5 2. Dxh7+ , Kxh7 3. Th2+ , Kg8 4. Tdh1 , f6 5. Th8+
8 7 6 5 4 3 2 1 A
B
C
D
E
F
G
H
diagram 1
8 7
na Kf8 is Dh8 mat
6 5 4
hopend op 5. g6, Kf8 en zwart wint diagram 2 - zwart gaf op, er volgt geforceerd Kf7 en dan g6 mat
3 2 1 A
B
C
D
E
F
G
H
diagram 2
Wit toverde een verrassende zet tevoorschijn .... 1. Dxf7+ , Txf7 na Kh8 is Dh7 mat 2. Tc8+ , Tf8 3. Txf8 mat
8 7 6 5 4 3 2 1 A
B
C
D
E
F
G
H
diagram 3
schaak maar raak!
19
nu bent u aan zet, want ... Leren kinderen bij uw basisschool al
schaken? Schaak maar raak!
schaakmaarraak.nl
[email protected]
