SAS Institute – Sas ICT Consultancy
DomJur 2001-119
Pres. Rechtbank Alkmaar Zaak-/rolnummer: 361/2001 AD Datum: 08-11-2001 Vonnis in kort geding gewezen in de zaak van: de besloten vennootschap met beperkte aansprakelijkheid SAS Institute B.V., gevestigd te Huizen, eiseres in kort geding, bij exploot van dagvaarding van 27 september 2001, procureur mr H.R.M. Jenné, advocaat mr D.L.J. Martens te Delft, tegen [gedaagde], handelend onder de naam Sas ICT Consultancy, zaakdoende te Berkhout, gemeente Wester-Koggenland, gedaagde in kort geding, procureur mr C.H. Boll, advocaat mr D. van der Kolk te Amsterdam.
Het verloop van de procedure Ter terechtzitting van 16 oktober 2001 heeft eiseres gesteld en gevorderd overeenkomstig de in fotokopie aan dit vonnis gehechte dagvaarding en de akte houdende aanvulling van eis. Gedaagde heeft de vordering bestreden. Na verder debat heeft eiseres de originele dagvaarding overgelegd. Partijen hebben hun pleitnotities overgelegd en vonnis gevraagd. De inhoud van alle stukken wordt als hier ingelast beschouwd. De behandeling van de zaak 1.
De uitgangspunten
1.1
Eiseres is een dochteronderneming van het Amerikaanse bedrijf SAS Institute Inc.. Zij houdt zich bezig met Informatie Technologie (hierna: IT) en heeft, blijkens haar oprichtingsakte ten doel - kort gezegd - het onderhoud van en de handel in elektronische data processing software. Zij heeft zich op 1 maart 1985 gevestigd in Nederland. Sinds die datum is zij gerechtigd tot het voeren van de handelsnaam SAS Institute B.V..
1.2
Op 1 maart 1990 heeft het moederbedrijf van eiseres de domeinnaam "www.sas.com" geregistreerd. Deze domeinnaam dient tevens als toegangspoort naar de website van eiseres genaamd "www.sas.com/offices/europe/netherlands/index.html".
1.3
Gedaagde drijft sinds 18 juli 1996 een eenmanszaak genaamd "Sas ICT Consultancy". Zijn activiteiten in het kader van die eenmanszaak bestaan uit het adviseren op het gebied van automatisering en het maken van websites voor derden. Hij richt zich daarbij op stichtingen en kleine bedrijven.
1.4
Gedaagde heeft op 12 januari 1997 de domeinnaam "www.sas.nl" geregistreerd. Deze domeinnaam geeft toegang tot een website inhoudende een startpagina, dat wil zeggen een pagina waarop zich enkel hyperlinks naar websites van derden bevinden. De pagina eindigt met de volgende informatie: "Sas ICT Consultancy is neither affiliated with, nor sponsored by, (...) the SAS Institute, or any of their member organizations (...). For your convenience we
provide links to their websites: (...) The SAS Institute ( . ) Sas ICT Consultancy, Postbus 16752, 1001 RG Amsterdam,
[email protected]" 2.
De vordering Eiseres vordert, na wijziging van eis, dat de president - kort gezegd - gedaagde veroordeelt om het gebruik van de domeinnaam "www.sas.nl" te staken en gestaakt te houden, hem gebiedt mee te werken aan de overdracht van het gebruiksrecht op die domeinnaam aan eiseres en hem veroordeelt om van alle in verband met die overdracht te voeren correspondentie aan de advocaat van eiseres een afschrift te doen toekomen, alles op straffe van een dwangsom van f 1.000,- per dag. Hiertoe heeft zij het volgende gesteld. Eiseres is rechthebbende op het gebruiksrecht van de domeinnaam "www.sas.nl". Door gebruik te maken van de handelsnaam "sas" in die domeinnaam en het gebruiksrecht op die domeinnaam niet aan eiseres over te dragen, handelt gedaagde in strijd met artikel 5 van de Handelsnaamwet (hierna: HNW) en dus onrechtmatig jegens eiseres. Eiseres heeft deze stelling onder meer als volgt toegelicht. Eiseres is eerder dan gedaagde gebruik gaan maken van de handelsnaam "sas". Dit blijkt uit het volgende: -
Sinds 1 maart 1985 wordt bij SAS Institute B.V. de telefoon opgenomen met de woorden "goedemorgen/middag, met "Sas".
-
Het moederbedrijf heeft op 16 maart 1987 de handelsnaam "sas" als merk gedeponeerd bij het Beneluxmerkenbureau.
-
Vanaf 2 maart 1990 gebruikt eiseres de domeinnaam "www.sas.com" als toegangspoort naar haar website en daarmee als wegwijzer naar haar onderneming.
-
Blijkens een overgelegde brief van SAS Institute B.V. uit november 1995 was de naam "sas" toentertijd op het briefpapier afgedrukt.
Onder inbreukmakend gebruik van een handelsnaam valt in beginsel ieder bedrijfsmatig gebruik van een domeinnaam, waarop een onderneming in Nederland handelsnaamrechten heeft. Gedaagde maakt bedrijfsmatig gebruik van de domeinnaam. Er bestaat gevaar voor verwarring nu beide ondernemingen actief zijn in de ITbranche. Het publiek kan in de veronderstelling komen te verkeren dat van een relatie tussen beide ondernemingen sprake is. Voorts is het resultaat van een drietal bekende zoekmachines, na het invoeren van het woord "sas", uiteenlopend en verwarringwekkend. Bij het raadplegen van de zoekmachines kan de indruk gewekt worden dat er sprake is van aan elkaar gelieerde ondernemingen. Eiseres betwist dat zij in 1997 heeft ingestemd met het gebruik door gedaagde van de domeinnaam. De heer A. Wissink was niet bevoegd om namens eiseres in te stemmen met dat gebruik. Indien de president van oordeel is dat eiseres wel heeft ingestemd met dat gebruik, beroept eiseres zich op rechtsdwaling. Ter gelegenheid van de mondelinge behandeling heeft eiseres aangegeven dat zij thans belang heeft bij overdracht van de domeinnaam "www.sas.nl" wegens het introduceren/positioneren van haar merk SAS. 3.
Het verweer
Gedaagde heeft zich onder meer - samengevat - als volgt verweerd. In 1997 heeft eiseres gedaagde meegedeeld dat gedaagde het meeste recht heeft op de domeinnaam. Vervolgens heeft eiseres vier jaar stil gezeten. Gedaagde mocht daaruit afleiden dat eiseres instemde met het gebruik van de domeinnaam door hem. Het beroep van eiseres op dwaling in het objectieve recht slaagt niet, omdat die dwaling aan haar schuld is te wijten of voor haar risico komt. Het is aan eiseres te wijten dat zij de domeinnaam niet eerder heeft geregistreerd. Gedaagde gebruikt de domeinnaam niet als handelsnaam. Dit blijkt uit het volgende: -
Volgens artikel 1 van de Handelsnaamwet is een handelsnaam de naam waaronder een onderneming wordt gedreven. Gedaagde drijft geen onderneming onder de naam "www.sas.nl". Hij exploiteert slechts een startpagina onder die naam. Daarmee verdient hij geen geld. Hij gebruikt de startpagina om zijn klanten informatie te verstrekken en om zijn bedrijfsnaam onder de aandacht van zijn klanten te (blijven) brengen.
-
De handelsnaam van gedaagde is Sas ICT Consultancy. De domeinnaam gebruikt gedaagde slechts als feitelijk adres op internet voor zijn startpagina. Hij presenteert zich in het handelsverkeer niet (mede) met het adres "www.sas.nl". Voor het geval de president van oordeel is dat gedaagde de domeinnaam wel als handelsnaam gebruikt geldt het volgende. Eiseres heeft niet aangetoond dat zij gebruik maakt van de aanduiding SAS als handelsnaam en dat zij dat al deed voor registratie van "www.sas.nl". Voorts is het bestanddeel SAS van de handelsnaam SAS lnstitute B.V. geen onderscheidend bestanddeel nu tientallen bedrijven het bestanddeel SAS in hun naam hebben. De toevoeging "Institute" maakt de handelsnaam kenmerkend. Ook ontbreekt het verwarringsgevaar. Het gaat om verwarring die ontstaat bij het bezoeken van de website. De enkele omstandigheid dat partijen beide werkzaam zijn in de IT-branche is onvoldoende om verwarringsgevaar aan te nemen. De activiteiten van partijen overlappen elkaar niet. Eiseres is verkoper van en geeft trainingen met betrekking tot specifieke software systemen. Gedaagde exploiteert een startpagina. Partijen richten zich elk tot een ander publiek. Een bezoeker van de startpagina van gedaagde zal direct concluderen dat het niet om de website van eiseres gaat. De verwijzing en de hyperlink naar de website van eiseres versterkt die conclusie. Gedaagde is niet bereid de domeinnaam aan eiseres over te dragen, onder meer omdat het hem veel tijd en geld zou kosten om een nieuwe domeinnaam te moeten gebruiken.
4.
De gronden van de beslissing
4.1
In dit kort geding staat centraal de wens van eiseres om zelf te kunnen gaan beschikken over de domeinnaam "www.sas.nl". Ter gelegenheid van de mondelinge behan deling heeft zij toegelicht waarom die wens thans actueel is, zoals hiervoor onder punt 2 in de laatste alinea is vermeld. Eiseres heeft haar vordering (feitelijk) gegrond op artikel 5 HNW.
4.2
Als meest verstrekkende verweer zal de president eerst het beroep van gedaagde op instemming van eiseres met het gebruik van de domeinnaam "www.sas.nl" behandelen.
In 1997 heeft A. Wissink, destijds IT-manager bij eiseres, aan gedaagde gevraagd of overname van de domeinnaam door eiseres bespreekbaar is. Gedaagde heeft hier ontkennend op geantwoord. Wissink heeft gedaagde vervolgens onder meer het volgende meegedeeld: "Aangezien jullie het eerst waren, hebben jullie gewoonweg het meeste recht, da's normaal". Naar voorlopig oordeel van de president heeft gedaagde uit deze mededeling van eiseres en de omstandigheid dat eiseres vervolgens gedurende vier jaar geen actie jegens gedaagde heeft ondernomen niet mogen afleiden dat eiseres afstand deed van haar rechten op grond van de Handelsnaamwet. Dit klemt te meer nu gesteld noch gebleken is dat partijen ten tijde van voornoemde mededeling over handelsnaamrechten hebben gesproken. 4.3
Het verweer dat gedaagde "www.sas.nl" niet als handelsnaam gebruikt, verwerpt de president. Voorshands is in voldoende mate aannemelijk dat ge daagde het woord "sas" als handelsnaam, dat wil zeggen als naam waaronder een onderneming wordt gedreven, voert. Dit volgt onder meer uit de vermelding van de naam "sas" in het briefhoofd op het briefpapier van gedaagde, het gebruik van de naam "sas" in de domeinnaam van gedaagde en de verwijzing op dat briefpapier naar de internetsite "www.sas.nl".
4.4
Vooralsnog is evenwel niet voldoende aannemelijk gemaakt dat eiseres sinds maart 1985 op meer dan incidentele basis het woord "sas" zonder enige toevoeging bezigt ter aanduiding van de naam van haar onderneming. Hierbij is onder meer het volgende van belang. In het briefhoofd van het overgelegde briefpapier van eiseres uit 1995 is het woord "SAS" vermeld samen met de handelsnaam "SAS Institute". De omcirkelde kleine letter "r" naast het woord "SAS" doet eerder vermoeden dat dit een verwijzing betreft naar het geregistreerde merk "SAS" dan dat eiseres met dat woord haar onderneming aanduidt. Uit de registratie van het merk SAS volgt niet zonder meer dat eiseres dit woord als handelsnaam voert. De enkele omstandigheden dat sinds 2 maart 1990 de website van eiseres op het internet is te bereiken via de domeinnaam "www.sas.com" en dat bij eiseres vanaf 1986 de telefoon wordt aangenomen met de woorden "goedemorgen, met SAS" zijn voorshands onvol doende om de conclusie te rechtvaardigen dat eiseres de handelsnaam "SAS" voert, althans dat zij dit eerder deed dan gedaagde. Reeds op die gronden dienen de gevorderde voorzieningen te worden geweigerd.
4.5
Evenmin is echter voldaan aan het vereiste van verwarringsgevaar als bedoeld in artikel 5 HNW. Er is, naar voorlopig oordeel van de president, eerst sprake van verwarringsgevaar tussen de handelsnamen van partijen wanneer bij gelegenheid van het bezoeken van de website "www.sas.nl" verwarring bij het publiek kan ontstaan tussen de ondernemingen van eiseres enerzijds en gedaagde anderzijds. De onderhavige website van gedaagde houdt een startpagina in met hyperlinks naar websites met een diversiteit aan onderwerpen. Het is niet aannemelijk dat het publiek bij het zien van die startpagina denkt te maken te hebben met de onder eiseres. Voorts sluit de hiervoor onder 1.4 geciteerde tekst van de website van gedaagde uit dat het publiek denkt dat beide ondernemingen op de een of andere manier met elkaar in relatie staan.
4.6
Nu al uit het voorgaande volgt dat de gevorderde voorzieningen moeten worden geweigerd, behoeven de overige verweren van gedaagde geen bespreking. De president zal eiseres, als de in het ongelijk gestelde partij, in de proceskosten veroordelen.
De besilissing De president: -
weigert de gevorderde voorzieningen;
-
veroordeelt eiseres in de kosten van het geding, tot op heden aan de zijde van gedaagde begroot op f 427,-- aan verschotten en op f 1.550,-- aan salaris van de procureur.
Gewezen door mr J. Blokland, fungerend-president van de Arrondissementsrechtbank te Alkmaar en uitgesproken ter openbare terechtzitting van 8 november 2001 in tegenwoordigheid van A.I. Doesburg, griffier. Met bronvermelding is overname toegestaan. Aansprakelijkheid wordt niet aanvaard.
