santeon SAMEN VOOR VERNIEUWING 2015
Dr. G. van Dijk voorzitter Medische Staf Cansius Wilhelmina Ziekenhuis
Dr. B. Bemelmans voorzitter Raad van Bestuur Cansius Wilhelmina Ziekenhuis
Dr. A. Tiebosch voorzitter Medische Staf Martini Ziekenhuis
Drs. H. Feenstra voorzitter Raad van Bestuur Martini Ziekenhuis
Dr. J.P.P. van Vugt voorzitter Medische Staf Medisch Spectrum Twente
Dr. C.B. Leerink voorzitter Raad van Bestuur Medisch Spectrum Twente
Drs. M.S. Genco voorzitter Medische Staf OLVG
Dr. J.Th.M van der Schoot voorzitter Raad van Bestuur OLVG
Dr. P.M.N.Y.H. Go voorzitter Medische Staf St. Antonius Ziekenhuis
Prof dr. D.H. Biesma voorzitter Raad van Bestuur St. Antonius Ziekenhuis
Samen Santeon Canisius Wilhelmina Ziekenhuis in Nijmegen, Martini Ziekenhuis in Groningen,
Dr. L.J.C van Warmerdam voorzitter Medische Staf Catharina Ziekenhuis
Dr. P.L. Batenburg voorzitter Santeon en Raad van Bestuur Catharina Ziekenhuis
Medisch Spectrum Twente in Enschede, OLVG in Amsterdam, St. Antonius Ziekenhuis in Utrecht/Nieuwegein,
Drs. L.M. Niessen directeur Santeon
Catharina Ziekenhuis in Eindhoven.
Santeon – samen voor vernieuwing
Zes ziekenhuizen, één doel ‘De zes Santeon ziekenhuizen, alle toonaangevend en topklinisch, werken intensief samen. Meer dan 1 op de 10 patiënten in Nederland gaat voor zorg en behandeling naar een Santeon ziekenhuis; we hebben met elkaar een groot aandeel in de ziekenhuiszorg en dat aandeel groeit. De breedte en omvang van ons aanbod en de landelijke spreiding van de Santeon ziekenhuizen maken de samenwerking uniek. We kijken bij elkaar in de keuken, vergelijken en verbeteren. Hoe komt het dat uitkomsten verschillen, wat maakt dat een ziekenhuis het beter doet, of juist niet? We leren van elkaar: de beste resultaten worden overgenomen en als norm geïmplementeerd. Zo vermindert de onderlinge variatie en verbetert de kwaliteit van de zorg in alle Santeon ziekenhuizen. Met elkaar verkennen we nieuwe ontwikkelingen. Niet alleen medisch inhoudelijk, maar ook bijvoorbeeld op gebied van doelmatige inzet van zorgbudget en internationale vergelijking en samenwerking. Hierin vervult Santeon een voortrekkerspositie in Nederland. Onze medische professionals spelen hierin een belangrijke rol. De verbondenheid van de zes Santeon ziekenhuizen is groot en dat zetten we in voor ons doel: de continue vernieuwing en verbetering van onze zorg. In ‘Santeon 2015’ kunt u lezen wat de omvang van de zes ziekenhuizen is en leest u meer over de resultaten van de afgelopen jaren. Dr. P.L. (Piet) Batenburg, voorzitter Santeon
‘We kijken bij elkaar in de keuken, vergelijken en verbeteren. De beste resultaten worden overgenomen en als norm geïmplementeerd.’ 3
Santeon – samen voor vernieuwing
Omvang ziekenhuisketen Santeon ziekenhuizen werken met elkaar aan continue verbetering van de zorgkwaliteit en verkennen de mogelijkheden om waardegedreven keuzes mogelijk te maken. Het belang van de patiënt staat hierbij voorop en het doel is altijd hetzelfde: de patiënt ‘beter beter’ laten worden. Onderstaande cijfers laten de gezamenlijke omvang van de zes ziekenhuizen zien.
CIJFERS SANTEON 2014 Opbrengsten Zorgomzet (DBC’s, A&B segment) Afschrijvingskosten Personeelskosten Inkoopvolume Feitelijk beschikbare bedden Klinische opnames Polikliniekbezoeken Verpleegdagen Röntgenonderzoeken Bevallingen, incl. poliklinische 4
Totaal*
2,2 miljard 1,8 miljard 155,3 miljoen 1,1 miljard 730,7 miljoen 4.162 201.536 3,0 miljoen 1,0 miljoen 1,2 miljoen 15.945 * Totaal voor de zes Santeon ziekenhuizen
2014
Santeon – samen voor vernieuwing
5
Santeon – samen voor vernieuwing
6
Santeon – samen voor vernieuwing
Samen werken aan de hoogste zorgkwaliteit Innoveren en de zorgkwaliteit verbeteren gaan sneller en beter samen dan alleen. Bij Santeon is het ziekenhuis dat het beste presteert op een onderdeel het voorbeeld voor de andere uit de groep. We kijken naar alle onderdelen van de zorg: organisatie, proces, zorguitkomsten en kosten. Zo tillen Santeon ziekenhuizen elkaar naar een hoger plan en zorgen we ervoor dat we samen aan een steeds hogere standaard kunnen voldoen.
Best practice als maatstaf
Santeon ziekenhuizen vergelijken zorgtrajecten met elkaar en de ‘best practices’ worden als norm gesteld. Op deze manier maakten we belangrijke kwaliteitsslagen bij de behandeling van veel voorkomende oncologische aandoeningen zoals borst-, prostaat-, darm- en longkanker. Voor gynaecologische minimaal invasieve ingrepen hebben alle Santeon ziekenhuizen hierdoor ook inmiddels hetzelfde zorgtraject.
Uitkomsten delen
Alle Santeon ziekenhuizen registreren in het programma ‘Zorg voor Uitkomst’ uitkomstindicatoren voor long-, prostaat-, borst- en darmkanker. Deze indicatoren geven uitkomsten weer - zoals overleving na behandeling of de mate van complicaties. Informatie die voor patiënten die de diagnose kanker krijgen erg belangrijk is, maar die ook essentieel is voor het verbeteren van de zorgkwaliteit in Nederland. Daarom presenteren we deze zorguitkomsten in de Santeon Uitkomstenboeken die voor iedereen in te zien zijn. Ze zijn te downloaden via
www.santeon.nl/ uitkomstenboek2013.pdf en www.santeon.nl/ uitkomstenboek2014.pdf. Zorg voor Uitkomst heeft in 2015 nog meer landelijke bekendheid gekregen, mede door het tweede succesvolle landelijke symposium in april. Ook internationaal is er waardering voor Zorg voor Uitkomst (onder andere op de World Conference on Lung Cancer, Denver VS).
Wereldwijd meedenken
De Santeon ziekenhuizen zijn gezamenlijk strategisch partner van het ‘International Consortium for Health Outcomes Measurement’ (ICHOM). Een organisatie die met gerenommeerde zorginstellingen in de hele wereld samenwerkt om per aandoening één set uitkomst indicatoren te ontwikkelen, die aangeven wat de waarde van zorg voor patiënten is geweest. Medisch specialisten uit de Santeon ziekenhuizen nemen actief deel aan de ICHOM-werkgroepen voor prostaatkanker, longkanker en darmkanker. Zij zijn daardoor goed op de hoogte van de internationale standaarden en richtlijnen. Bovendien dragen we als Santeon
zo ons steentje bij aan de verbetering van de zorg wereldwijd.
Waardegedreven zorgkeuzes mogelijk maken
Michael Porter van de Harvard Business School ontwikkelde een theorie die de vastgestelde waarde van zorg voor patiënten afzet tegen de kosten: Value Based Health Care (VBHC). Internationaal instituut ICHOM en Santeon ontwikkelen op basis van deze theorie uitkomstindicatoren. We meten hier onder andere de door patiënten ervaren gezondheidswinst. In 2016 starten we met het in kaart brengen van de kosten die hierbij komen kijken. In de toekomst kunnen hierdoor ‘waardegedreven’ keuzes worden gemaakt door behandelaars en patiënten. Zorg voor Uitkomst heeft in april 2015 de door Michel Porter ondersteunde VBHC Collaboration Award gewonnen.
Santeon Farmadatabase
In de Santeon Farmadatabase leggen we vast welke medicatie onze ziekenhuizen voorschrijven. De database bevat per patiënt (anoniem) alle recepten, diagnoses en behandeluitkomsten. Richtlijnen > 7
Santeon – samen voor vernieuwing
kunnen we hiermee onderbouwen en aanscherpen op basis van de dagelijkse ziekenhuispraktijk. Daarnaast zorgt de database, dankzij de omvang van Santeon, voor een belangrijke aanvulling op wetenschappelijke richtlijnen vanuit laboratoriumstudies. De Santeon Farmadatabase is nu compleet met zowel alle klinische als de poliklinische geneesmiddelendata van de zes ziekenhuizen.
Doelmatig inzetten geneesmiddelenbudget
Santeon ziekenhuizen willen zoveel mogelijk waarde voor hun patiënten creëren met het
Wetenschappelijke publicaties
geneesmiddelenbudget. Daarom stellen medisch specialisten en ziekenhuisapothekers van Santeon aanvullende richtlijnen op voor de medicatie voor patiënten. Dat is gedaan voor patiënten met reumatische ziekten, chronische darmontstekingen, huidziekten (biosimilars) en nu ook voor patiënten met kanker. Op basis van wetenschappelijke inzichten en ervaring maken de behandelaars een selectie uit de meest effectieve medicijnen en stellen optimale zorgpaden vast. Vervolgens bepalen we wat het meest doelmatige geneesmiddel en nemen dit voorkeursmiddel op in de Santeon richtlijnen. Zo
1.761 739 65
Wetenschappelijke onderzoeken Promoties
Totaalcijfers Santeon 2014 8
verbeteren we de balans tussen het behandelresultaat en de kosten.
Ervaringen delen bij calamiteiten
Ieder ziekenhuis stelt onderzoek in naar incidenten en calamiteiten met een ernstige of fatale afloop. Van de resultaten van dat onderzoek en de verbeteracties brengen Santeon ziekenhuizen niet alleen de Inspectie voor de Gezondheidszorg (IGZ) op de hoogte, we informeren ook elkaar. Vergelijkbare situaties kunnen zo in de toekomst immers worden voorkomen. Samen wordt gewerkt aan een uniforme melding van calamiteiten aan IGZ. <
Onze patiënten In Santeon ziekenhuizen willen we patiënten alleen de beste zorg, de beste behandeling kunnen bieden. Gericht op hun persoonlijke situatie en behoeften. Santeon ziekenhuizen optimaliseren daarvoor hun zorgpaden continu door van elkaar te leren. Bovendien maken we van onze best practices aanvullende kwaliteitseisen, bovenop de landelijke norm. Hierdoor kunnen al onze patiënten rekenen op zes Santeon zekerheden.
Onder de loep
Santeon ontwikkelde in 2010 samen met verzekeraars de online ‘Consumer Quality Index-Ziekenhuizen’ (CQI-Z). Sinds 2011 worden patiëntenervaringen op deze manier gemeten en de resultaten ervan vergeleken. De Santeon ziekenhuizen nodigen jaarlijks ongeveer 60.000 patiënten uit om met dit onderzoek mee te doen. We kijken hiermee ook naar niet-medische aspecten, zoals communicatie en informatievoorziening. De onderzoeksgegevens geven ons de mogelijkheid onze zorg gericht te verbeteren tot op specialisme-, afdelings- en diagnoseniveau. Inspanningen die niet onbeloond bleven. In 2015 waardeerden patiënten de Santeon ziekenhuizen gemiddeld met een 8,3.
Keuze makkelijker maken
Onze medisch specialisten vinden het belangrijk om te weten wat het effect van een medische behandeling is op de kwaliteit van leven van hun patiënten. Daarom registreren alle Santeon ziekenhuizen inmiddels hun ervaringen bij de behandeling van patiënten met long- en prostaatkanker met het programma ‘Zorg voor Uitkomst’. Iets wat we in de toekomst voor meer aandoeningen gaan doen. In de zogenoemde PROMs (Patient Reported Outcome Measures) geven
patiënten zelf scores aan hun kwaliteit van leven op fysiek, psychisch en sociaal gebied. Zij doen dit op het moment van diagnose (vóór de behandeling) en na 3, 6 en 12 maanden. Ook deze scores van patiënten vergelijken we bij Santeon onderling. Onze specialisten kunnen zo hun zorg verder optimaliseren, terwijl het voor patiënten belangrijke informatie is bij de keuze voor een behandeling. <
Patiënten waarderen Santeon ziekenhuizen gemiddeld met een 8,3. Meer lezen over Santeons patiëntenzorg?
Kijk op www.santeonvoorborstkanker.nl en www.santeonvoorprostaatkanker.nl.
zes zekerheden van Santeon De
1
U wordt in een topklinisch ziekenhuis behandeld waar hooggespecialiseerde zorg en voorzieningen voorhanden zijn
2
Artsen uit de Santeon ziekenhuizen kijken bij elkaar ‘in de keuken’ en komen zo tot de beste behandelingen
3
De Santeon ziekenhuizen hebben veel ervaring. We behandelen meer dan 10% van de patiënten in Nederland
4
In een Santeon ziekenhuis kunt u rekenen op zorg op het juiste moment: snel waar het moet en we nemen meer tijd als dat kan en wenselijk is
5
De Santeon ziekenhuizen hebben aandacht voor de gevolgen van de behandeling op uw leven
6
De Santeon ziekenhuizen hechten waarde aan goede communicatie met u en uw familie 9
Santeon – samen voor vernieuwing
23.727 Medisch specialisten 1.369 Hoogleraren 34 Artsen in opleiding tot specialist 948 Opleidingen tot medisch specialist 16-28 Medewerkerstevredenheid over ziekenhuis 7,4 Medewerkers (exclusief specialisten)
10
Totaalcijfers Santeon 2014
Santeon – samen voor vernieuwing
Onze professionals Goed functionerende professionals zijn belangrijk voor het bieden van goede medische zorg. Daarom staat bij Santeon goed werkgeverschap hoog in het vaandel. Voldoende onderzoeks- en opleidingsmogelijkheden zijn daarvoor net zo belangrijk als een prettige werkomgeving en een goede dialoog.
Top Employer Cure & Care
We zijn er dan ook trots op dat alle Santeon ziekenhuizen in 2015 werden uitgeroepen tot Top Employer Cure & Care, het zevende jaar op een rij. Een keurmerk, uitgereikt door het internationaal onderzoeksbureau CRF, dat alleen is weggelegd voor organisaties met uitstekende arbeidsvoorwaarden, scholingsmogelijkheden en carrièrevooruitzichten. Het Canisius Wilhelmina Ziekenhuis werd de landelijke nummer één in 2015.
Intercollegiale coaching medisch specialisten
Santeon vraagt meer van haar specialisten dan het leveren van medisch-inhoudelijk hoogwaardige kwaliteit. Een Santeon specialist
moet ook goed kunnen samen werken, communiceren en constructieve feedback kunnen geven en ontvangen. Daarom is intercollegiale coaching een belangrijk onderdeel van het Santeon programma ‘Duurzame inzetbaarheid medisch specialisten’. Excellente en veilige zorg kunnen we immers alleen leveren als iedereen binnen onze ziekenhuizen zich hier individueel en collectief verantwoordelijk voor voelt. Samen ontwikkelen we een training om de coaches op te leiden.
benadering mogelijkheden biedt voor verbetering van de zorg in de ziekenhuispraktijk. In 2015 ging de prijs naar het onderzoek ‘Effect van nachtelijke geluidsreductie op de intensieve Care’ van een verpleegkundige van het St. Antonius Ziekenhuis. Conclusie: Vermindering van het geluidsniveau door aanpassingen van het nachtprotocol leidt tot minder delier en minder slaapmedicatie. Een mooi resultaat dat nu ook bij de andere ziekenhuizen geïmplementeerd kan worden.
Santeon verpleegkundigen, samen beter
Zorgen voor vitale, gemotiveerde medewerkers
Santeon ondersteunt verpleeg kundigen op allerlei manieren in hun eigen professionele ont wikkeling. Zo kunnen ze kennis delen via de Santeon portefeuille ‘Verpleegkunde’. Daarnaast organiseren we iedere vijf jaar een verpleegkundig congres en reiken we jaarlijks de Santeon scriptieprijs uit voor verpleegkundig onderzoek dat op basis van een wetenschappelijk onderbouwde
Met het programma ‘Sterk in je werk’ zetten we ons bij Santeon actief in voor het optimaliseren van de vitaliteit en motivatie van medewerkers. De dialoog tussen leidinggevende en medewerker staat hierbij centraal. Daarnaast zorgt het programma ervoor dat medewerkers zelf invloed hebben op de ontwikkeling van hun loopbaan en tevreden hun werk uitvoeren. <
Een Santeon specialist is meer dan alleen medisch-inhoudelijk bekwaam. Hij moet ook goed kunnen samenwerken en communiceren. 11
Openhartoperaties Dotterbehandelingen Pacemakers en ICD Ablaties Unieke patiënten met hartaandoeningen Patiënten met hiv Patiënten met brandwonden Wervelkolomoperaties (nek en rug) Patiënten met interstitiële longziekten
5.270 7.162 3.034 2.704 131.341 4.847 950 4.673 3.692 Totaalcijfers Santeon 2014
12
Santeon – samen voor vernieuwing
Ziekenhuizen om trots op te zijn Patiënten kunnen voor de behandeling van vrijwel elke aandoening in een Santeon ziekenhuis terecht. In al onze ziekenhuizen wordt naast basiszorg bijzondere (topklinische en topreferente) zorg geboden. Trots zijn we er op dat Santeon ziekenhuizen voor verschillende aandoeningen de grootste zorgcentra van Nederland zijn.
Derdelijns zorg
De zes Santeon ziekenhuizen vervullen ook ‘derdelijns’ (regiooverstijgende) functies. Bij het Catharina Ziekenhuis en Medisch Spectrum Twente liggen de academische centra wat verder weg en deze twee ziekenhuizen vervullen zodoende relatief veel derdelijns functies.
Toonaangevend longcentrum
Het St. Antonius Longcentrum is een van de belangrijkste longcentra in Nederland. Voor interstitiële longziekten (ILD) fungeert het als het landelijk centrum. Het dankt die bijzondere positie niet alleen aan zijn prestaties op het gebied van diagnostiek en behandeling, maar ook aan zijn wetenschappelijke onderzoeken en publicaties. Ook OLVG is erkend centrum voor ILD. Sinds mei 2013 werkt het St. Antonius Longcentrum nauw samen met het Martini Ziekenhuis in Groningen en
sinds 2015 ook met het Catharina Ziekenhuis. Hierdoor kunnen we ook patiënten met longfibrose of sarcoïdose in het noorden en het zuiden van het land thuis de beste zorg bieden.
Het brandwondencentrum voor Noord- en OostNederland
Het behandelen van brandwonden vraagt om heel specifieke faciliteiten, specialistische zorg van diverse professionals en strikte hygiëneregels. Het Martini Ziekenhuis is één van de drie brandwondencentra in Nederland en hét centrum voor Noord- en Oost-Nederland.
Grootste hivbehandelcentrum
De benodigde zorg voor patiënten met hiv wordt in drie Santeon ziekenhuizen aangeboden. 1 op de 4 patiënten met hiv wordt in een Santeon ziekenhuis behandeld.
Met meer dan 3.000 patiënten heeft OLVG het grootste erkende hiv-behandelcentrum van Nederland. Het behandelteam heeft jarenlange ervaring in de begeleiding en behandeling van patiënten met een hiv-infectie.
Centrum voor maagdarm ischemie
Het toonaangevende Maagdarm Ischemie Centrum Twente van MST krijgt patiënten doorverwezen vanuit heel Nederland en heeft een consulterende functie voor specialisten in het hele land.
Innovatieve hartcentra
Als het gaat om het toepassen van nieuwe, veiliger en minder belastende behandelmethoden behoren Santeon cardiologen en hartchirurgen tot de Nederlandse top. In onze vier grote hartcentra kunnen patiënten terecht voor een breed scala aan specialistische behandelingen. Het St. Antonius
Santeon ziekenhuizen zijn voor meerdere aandoeningen de grootste zorgcentra van Nederland. 13
Santeon – samen voor vernieuwing
Hartcentrum en het Catharina Hart & Vaatcentrum zijn de twee grootste hartcentra van Nederland. Ze beschikken over een eigen research & development afdeling en staan nationaal en internationaal bekend om hun innovatieve kracht.
Vooraanstaand in neurochirurgie
Van de zeven algemene zieken huizen met grote neurochirurgisch centra zijn er drie van Santeon: OLVG, Martini Ziekenhuis en Medisch Spectrum Twente. OLVG heeft al tientallen jaren een van de grootste centra van Nederland.
Specialistische oncologische behandelingen
Alle Santeon ziekenhuizen hebben grote oncologische centra. We behandelen er veelvoorkomende, maar ook zeer complexe aandoeningen, zoals slokdarm- of alvleesklierkanker. Hiervoor werken we met geavanceerde behandeltechnieken. Robotchirurgie, radiotherapie, HIPEC (combinatie chemo en chirurgie), cryoablatie (bevriezen) en stamceltransplantatie behoren tot de mogelijkheden.
Uitgebreide borstkankerzorg
Patiënten met borstkanker bieden we naast de veel voorkomende behandelingen de mogelijkheid van een borstreconstructie met eigen lichaamsweefsel. Dit kan bij Santeon door middel van de Deep Inferior Epigastric Perforator (DIEP) flap methode, een complexe ingreep waarmee het St. Antonius
Ziekenhuis, Catharina Ziekenhuis, CWZ en MST inmiddels uitgebreide ervaring opbouwden. Het mammacentrum van het Catharina Ziekenhuis kreeg in januari 2015 als eerste Nederlandse ziekenhuis het Europees Borstkankercertificaat van Eusoma, een toonaangevende internationale instantie op borstkankergebied.
Groot in prostatectomie
Kijkend naar de operaties met de Da Vinci Robot kunnen we met trots vermelden dat we met twee van onze ziekenhuizen, het St. Antonius Ziekenhuis en het Canisius Wilhelmina Ziekenhuis, samen 15% van de prostatectomieën in Nederland uitvoeren. <
AANTAL TUMOREN UITGESPLITST NAAR LOKALISATIE SANTEON SANTEON/NL
Borst (invasief mammacarcinoom) Operaties, borstsparend Borstamputatie / ablatio Long Operaties Prostaat Operaties (prostatectomie) Dikkedarm Operaties
Baarmoeder Operaties Eierstok/leider Operaties Maag Operaties
1.128 600
11,6% 8,9%
271
13,5%
305
13,0%
1.49111,8%
1.37312,6% 1.19011,5% 82511,2%
Alvleesklier en galwegen Operaties Slokdarm- en cardia Operaties
1.72010,9%
45017,8%
17324,6%
42316,3%
11116,0%
30812,0% 1908,8%
22413,2% 86
10,1%
17813,9% 6412,8%
Bron: Nederlandse Kanker Registratie (NKR) 2013, dd. 12 maart 2015
14
colofon © Santeon 2015 Publicatie: december 2015 Alle rechten voorbehouden Santeon Herculesplein 38 3584 AA Utrecht E
[email protected] T +31 30 25 24 180 I www.santeon.nl
Eindredactie: Laura van den Boogaard Redactie: Dymph Essenstam Ontwerp en vormgeving: Telvorm Fotografie: pagina 8: Bart Nijs, pagina 11: Frank Muller
Santeon Herculesplein 38, 3584 AA Utrecht,
[email protected], +31 30 25 24 180, www.santeon.nl Medisch Spectrum Twente Koningsplein 1, 7512 KZ Enschede Canisius Wilhelmina Ziekenhuis Weg door Jonkerbos 100, 6532 SZ Nijmegen Catharina Ziekenhuis Michelangelolaan 2, 5623 EJ Eindhoven Martini Ziekenhuis Van Swietenplein 1, 9728 NT Groningen St. Antonius Ziekenhuis Soestwetering 1, 3543 AZ Utrecht • Koekoekslaan 1, 3425 CM Nieuwegein OLVG Oosterpark 9, 1091 AC Amsterdam • Jan Tooropstraat 164, 1061 AE Amsterdam