Samsonite. Inzicht. betreedt met succes profitabel luxe segment. DAF Trucks. De Solid Edge Embedded. Client

Inzicht Het magazine voor Product Lifecycle Management

april 2008: editie 9 | www.siemens.com/plm

Binnenkort:

Siemens PLM Connection Benelux 2008 24

28 mei Eindhoven 29 mei Mechelen

DAF Trucks De meerwaarde van Plant Simulation. Voor het opschalen van de productie werden de eerste stappen met simulatie gezet in de vorm van een pilot-project.

33 De Solid Edge Embedded Client De Solid Edge Embedded Client is de Teamcenterintegratie voor Solid Edge.

Samsonite betreedt met succes profitabel luxe segment

Voorwoord

Vernieuwde Inzicht Geachte lezer, De overname van Siemens is bijna een jaar geleden aangekondigd en de integratie begint steeds meer vorm te krijgen. Een direct resultaat hiervan is de compleet vernieuwde Inzicht die hier voor u ligt. Een belangrijk onderdeel van de integratie is het vergroten van de synergie tussen de verschillende Siemens divisies. Voor ons zal er een directe focus zijn op verdere samenwerking met de Siemens Motion en Drives groep. Het optimaliseren van onze CAM software samen met onder andere de Siemens NC Controllers kan u veel extra voordeel opleveren. Op de Metapro in Brussel en op de ESEF in Utrecht hebben we ons voor de eerste keer samen met onze nieuwe Siemens collega’s gepresenteerd en de eerste mogelijkheden van deze koppeling gepresenteerd.

Marcel van Oirschot Sales Manager

Siemens heeft vorige jaar bij de overname een duidelijke visie gepresenteerd. Deze visie was gebouwd op het fundament dat we, als UGS, reeds twee jaar eerder hadden gelegd. We zijn niet alleen verheugd vanwege het feit dat we de ruimte houden voor de uitvoering hiervan maar nog meer vanwege het feit dat het door de analisten wordt gewaardeerd. Dit heeft er onder meer in geresulteerd dat we eind 2007 door de Gartner Group zijn geplaatst in een leidende positie in het “Magic Quadrant for Product Lifecycle Management”. Dit Magic Quadrant is toonaangevend en wordt door veel bedrijven gebruikt als objectieve kader voor bijvoorbeeld het ontwikkelen van strategische plannen en roadmaps. In 2007 hebben we als Benelux organisatie een duidelijke continuering laten zien van de groei die we in het 2006 hebben ingezet. Dit geldt zowel voor het segment waarin onze grote klanten zijn vertegenwoordigd (Enterprise) als voor ons midden- en kleinbedrijf segment (Midmarket). Ook onze resellers hebben de stijgende lijn duidelijk gecontinueerd wat ook heeft geresulteerd in een aantal mooie projecten. Wat hierbij in het oog springt is het toenemende aantal implementaties van onze Teamcenter PDM oplossingen bij het MKB. Dat we hiermee in de Benelux baanbrekend bezig zijn blijkt uit het feit dat onze partner Bosch Engineering in Athene de European PLM Award 2007 heeft uitgereikt gekregen. Een steeds terugkerende discussie is de krapte op de arbeidsmarkt. Er staan veel technische vacatures open en het aantrekken van nieuw personeel is erg moeilijk. Siemens probeert hieraan een positieve bijdrage te leveren door extra aandacht voor het “education” deel. Aan de ene kant, hoe kunnen we ervoor zorgen dat u meer rendement haalt uit onze applicatie, aan de andere kant door speciale programma’s voor de scholen. In deze Inzicht gaat u ook kennis maken met Fistuca. Fistuca hebben we gekozen uit een hele lijst van jong, startende bedrijven om te sponsoren met ons starterpakket. In een regelmatig terugkerende column kunt u de vorderingen blijven volgen. Voor de komende maanden staan er ook weer interessante zaken op het programma zoals bijvoorbeeld de release van NX6 en van de Velocity Series met daarin Solid Edge v20. Heeft u al in uw agenda ons Siemens PLM Connection Benelux 2008 (voorheen Open House) staan? Op 28 mei vindt het plaats in Eindhoven en 29 mei in Mechelen. Ik wens u veel lees plezier met deze vernieuwde editie van Inzicht. Met vriendelijke groet, Marcel van Oirschot

2 | Inzicht editie 9

Inhoud

inzicht

24 DAF Trucks De meerwaarde van Plant Simulation

Aktueel

14 University Racing Eindhoven

Praktijk

5

3D-muizen, hét gereedschap voor de 3D ontwerper

18 Samsonite betreedt met succes profitabel luxe segment

6

Gartner plaatst Siemens PLM Software

20 Scheepswerf Grave versnelt en verbetert productie

7

Fistuca verkozen tot jonge ondernemer van het jaar

22 Machinefabriek Verhoeven Oss BV: De kunst van kwaliteit met een korte levertijd

8

Nieuwe medewerkers

9

Siemens PLM Software en Synergio sluiten partnerovereenkomst

10 Belééf! De Velocity Series

24 DAF Trucks. De meerwaarde van Plant Simulation

Producten

10 Column Richard van der Linden

27 Teamcenter 2007

11 Koninklijke Nooteboom Trailers kiest NX en Teamcenter

30 Customisatie van CAM-software: een must!

12 PLM Europe Usergroup

33 De Solid Edge Embedded Client

13 NX/TC Usergroup in Nederland

36 Processimulatie, het onmisbare gereedschap

14 University Racing Eindhoven 15 IHC Merwede kiest voor Solid Edge en Teamcenter Express

36 Processimulatie, het onmisbare gereedschap

Training & Evenementen 39 Evenementen, workshops en beurzen

16 Siemens PLM Software onderscheidt Bosch Engineering BV

41 Trainen voor succesvolle integratie 42 Trainingen

Inzicht editie 9 |

3

MAXIMUM ADAPTABILITY BCT EasyPlot - Powerful plot management solution for Teamcenter • On demand printing and plotting of documents and drawings for complete assembly and product structures • Support of common neutral formats (TIFF, PDF, HPGL, CGM) and MS Office data types (DOC, XLS, PPT)

© cloudell / PIXELIO

• Integrated full text search for Teamcenter with real-time display of the search results and comprehensive filter possibilities • Fast and simple generation of (scheduled) plot lists out of Teamcenter • Plotting to hundreds of different printing and plotting devices • Export of assemblies and BOMs for a better communication and collaboration with customers and suppliers • Searching across all Teamcenter attributes and meta data for print job creation BCT Technology AG • www.bct-technology.com

NAVIGATE YOUR 3D WORLD SpacePilot

TM

De intelligente oplossing

nu voor slechts € 399,00 *

Met de 3D-muizen van 3Dconnexion brengt u uw ontwerpen en modelleringsprojecten in recordtijd van idee naar uitvoering. U kunt 3D-modellen manipuleren en zelfs rond Google Earth vliegen met een souplesse en precisie die onhaalbaar zijn voor een standaard muis en toetsenbord. Op het werk, thuis of onderweg – 3Dconnexion biedt een 3D-muis voor uw 3D-wereld. Nu te koop bij Siemens PLM Software. Koen Smulders · Tel. +31 (0)73-680 2500 · [email protected] * Adviesprijs, excl. BTW.

SpaceExplorer De oplossing voor grote ondernemingen

€ 299,00 *

TM

™

Tips & Trics

Aktueel

3D-muizen, hét gereedschap voor de 3D ontwerper U zult ervan versteld staan hoeveel sneller, gemakkelijker en plezieriger u in NX kunt werken wanneer u een 3Dconnexion SpacePilot samen met uw gewone muis gebruikt. U stuurt de SpacePilot met uw niet-dominante hand om uw model te positioneren: roteer, pan en zoom met één vloeiende beweging. De andere hand stuurt gelijktijdig de gewone muis om het model te bewerken en menuopties te selecteren. Het is allemaal zo intuïtief dat ontwerpers consistent kortere ontwerptijden melden, evenals een aanzienlijke reductie van het aantal muisbewegingen, zo vaak de oorzaak van RSI.

Zo verbetert de SpacePilot het ontwerpproces • Navigatie: Gelijktijdig pannen, zoomen en roteren met één vloeiende beweging. Een oplossing waarbij alleen een muis wordt gebruikt, staat slechts één beweging tegelijk toe. Daarbij moet u ook vaak stoppen en weer beginnen om uw model te positioneren en bewerken. • Toegang tot accelerators: Stel een willekeurige SpacePilot-sneltoets in voor aangepaste of standaardaccelerators om tijdens navigatie snel opdrachten te kunnen oproepen. Creëer een willekeurig aantal sets met nuttige functies voor schetsen, modellering van losse onderdelen, assemblage of andere omgevingen. • Sketch Mode: Gebruik uw gewone muis om te schetsen terwijl u het werkvlak positioneert met de SpacePilot. Controleer uw schets vanuit verschillende hoeken. Roep snelle opdrachten op zoals ‘Orient View to Sketch’ of ‘Finish Sketch Current Section’ met één druk op de sneltoetsen. • Part Modeling Mode: Gebruik de SpacePilot om uw model vanuit verschillende gezichtspunten te bekijken, terwijl u tegelijk de muis gebruikt om de grootte aan te passen van de onderdelen die u maakt. Profiteer van functies zoals ‘Extrude’ en ‘Edge Blend’, evenals de geïntegreerde speciale toetsen (Shift, ESC, Ctrl, Shift) zonder dat u uw hand van het toetsenbord hoeft te nemen. • Assembly Mode: Verbeter de manier waarop u assemblages samenstelt. Verplaats onderdelen met de muis met behulp van de grepen, terwijl u tegelijk met de SpacePilot navigeert. Bekijk de complete assemblage van alle kanten om te kijken of deze correct is geplaatst en functioneert. Verplaats onderdelen en assemblages terwijl u de gewone muis gebruikt om beperkingen voor ‘mating’ in te stellen. • Drawing Mode: Navigeer snel door het hele tekenblad. Met de SpacePilot kunt u gemakkelijk tekeningweergaven positioneren, en dimensies en annotaties maken en plaatsen. Wijs functies zoals ‘Dimensions’ en ‘Symbols’ aan sneltoetsen toe. • Coordinate System: Verplaats het huidige coördinatenstelsel met behulp van de muis en grepen, terwijl u met de 3D-muis door de scène navigeert.

Belangrijkste voordelen • Tot 30% productiviteitsverbetering. • Wijs standaard en aangepaste NX-accelerators aan sneltoetsen toe. • Verminder normaal muisgebruik met meer dan 50% - minder risico op RSI. • Kijk hoe functies automatisch bijgewerkt worden op de SpacePilot-lcd terwijl u tussen modi schakelt. • Sla onbeperkt opdrachten op onder SpacePilot-sneltoetsen. Inzicht editie 9 |

5

Aktueel

Gartner Gartner plaatst Siemens PLM Software in leiderssegment Magic Quadrant for Product Lifecycle Management Siemens PLM Software wordt in het Gartner-rapport ‘Magic Quadrant for Product Lifecycle Management, 4Q07’ gepositioneerd in het leiderssegment. Het rapport, dat Gartner publiceerde op 4 januari, verdeelt bedrijven in de PLM-sector in vier categorieën op basis van een evaluatie van de bedrijfsvisie en daadkracht. “We zijn erg verheugd met onze positie in het

Gartner beoordeelde verder de groeikracht van

leiderssegment”, zegt Tony Affuso, chairman en

Siemens PLM Software, het product, de sales-

CEO van Siemens PLM Software. “Dit laat zien dat

activiteiten, de prijzen, het reactievermogen op

de integratie van UGS en Siemens goed verloopt,

de markt en de recente prestaties. Daarnaast

dat we het goed blijven doen in de PLM-markt en

beoordeelde Gartner van elk bedrijf de kennis

dat we ons tegelijkertijd blijven richten op de

van de markt en de marketing-, sales- en

support van onze klanten. Ook blijven we ons

productstrategieën.

Magic Quadrant for Manufacturing Product Life Cycle Management, 4Q07

richten op het mogelijk maken van wereldwijde innovatienetwerken, die door de invloed van Siemens alleen nog maar groter en sterker zullen worden.”

Informatie:

Uit het rapport van Gartner: “De leiders in de

Het hele rapport en meer informatie over

PLM-markt moeten constant op de hoogte blijven

Siemens PLM Software is te vinden op

van snelle veranderingen in de markt. Ook zien

www.plm.automation.siemens.com/en_us/

ze goed wat de PLM-toepassingen in de toekomst

about_us/newsroom/analyst.shtml.

kunnen betekenen in de ondersteuning van

(Gartner, Inc. “Magic Quadrant for Manufacturing Product Life Cycle Management, 4Q07” by Marc

commerciële activiteiten op productgebied en ze kunnen dit uitleggen aan bedrijven.” 6 | Inzicht editie 9

Tony Affuso

Halpern and Dan Miklovic, January 4, 2008.)

Aktueel

Fistuca verkozen tot jonge ondernemer van het jaar De eerste ondernemer die Siemens PLM Software ondersteunt met haar nieuwe programma voor startende ondernemers is Fistuca BV. Fistuca is een technostarter van de Technische Universiteit Eindhoven. We spreken hiervoor Jasper Winkes, oprichter van Fistuca BV.

Het huidige dieselheiblok

“Fistuca zal zich toeleggen op het ontwikkelen van

laag brandstofverbruik en is eenvoudig in het

Door componenten uit de automotivebranche te

machines voor de bouw, specifiek de funderings-

gebruik. Tegelijkertijd is het echter zeer vervuilend,

integreren in een compleet nieuw ontwerp wil

branche”, zegt Winkes. “De eerste ontwikkeling

slecht te regelen en zorgt het voor veel

Fistuca nu het dieselheiblok sneller, stiller, schoner

waar we naam mee hopen te maken, is een nieuw

geluidsoverlast.”

en goedkoper maken. In januari is Jasper Winkes op

type heiblok. We zijn dit heiblok momenteel aan het

“Grotendeels vanwege het geluid en de vervuiling

dit concept, waarop twee octrooiaanvragen zijn

ontwikkelen in samenwerking met een grote partij

stappen veel bedrijven over op hydraulische

ingediend, afgestudeerd aan de faculteit

die machines levert aan de funderingsbranche.”

heiblokken. Deze zijn echter drie tot vier keer

Werktuigbouwkunde. In 2008 hoopt Fistuca met de

“Dieselheiblokken en hydraulische heiblokken zijn

duurder en verbruiken drie tot vier keer meer

eerste testopstellingen de werking van het nieuwe

momenteel de twee meest gangbare heitechnieken.

brandstof per dag. Daarnaast worden met

ontwerp te kunnen aantonen. Voor het ontwerpen

Aan beide technieken kleven echter grote nadelen.

hydraulische heiblokken meer betonpalen

hiervan zal Fistuca veel gebruik maken van de CAD-

Het dieselheiblok is een goedkope machine met een

kapotgeslagen.”

software Solid Edge.

Aktueel

Nieuwe medewerkers Andreas van der Aa (27) is in oktober begonnen

Hélène Ballings (35) is in november 2007

op de afdeling Professional Services als PLM

begonnen als industry marketing manager bij het

consultant, nadat hij zijn afstudeerproject bij

Global Industry Marketing Team. Zij is werkzaam

Siemens PLM Software had gedaan. Tijdens het

binnen het ‘Central Team’ en is verantwoordelijk

afstuderen is hij bezig geweest met onderzoek

voor projectmanagement. Hélène heeft een

naar ‘Project and Portfolio management for new

internationale studie als achtergrond en heeft

product development’ voor een klant van

voornamelijk werkervaring in de talen, cultuur en

Siemens PLM Software. In zijn vrije tijd sport hij

trainingen industrie op het gebied van business,

veel. Hij speelt ijshockey in de winter en is in de

marketing & communicatie. In haar vrije tijd staat

zomer te zien op de tennisbaan.

ze geregeld op de squashbaan, doet ze aan spinning en houdt ze van snowboarden.

Cindy De Gent (33) is geboren en getogen in Zele

Eddy Jacobs (56) is master in de scheikunde

(België). Sinds 2002 woont zij in Oisterwijk samen

(VUB) en master in toegepast informatiebeleid

met haar vriend Jelle en haar hond Boomer.

(VLEKHO). In diverse salesfuncties is hij actief

Haar grootste obstakel in Nederland was de

geweest bij een aantal grotere ICT-bedrijven en

taalbarrière, maar nu kan zij prima haar vrouwtje

system integrators, voornamelijk in de industrie,

staan tussen al die volmondige Nederlanders. Ze

maar ook in de retail en healthcare. Bij Siemens

heeft lange tijd in de horeca gewerkt en had een

PLM Software doet hij sales voor de grote

eigen broodjesbar. Uiteindelijk heeft zij besloten

Belgische en Luxemburgse bedrijven. Naast het

om het over een andere boeg te gooien. Na één

werk gaan zijn interesses uit naar goede muziek

jaar bij NXP (Philips) te hebben gewerkt, is zij

en muziekconcerten, wijn, fietsen en non-

vorig jaar de uitdaging aangegaan bij Siemens

fictieboeken over wetenschappen, geschiedenis

PLM Software op de afdeling Customer Care. In

en politiek.

haar vrije tijd doet zij aan conditietraining en danst ze graag salsa.

Jale Wijnja-Ozparlak (29) is vorige jaar oktober

Miriam van Hal (46) is vorig jaar in november

begonnen als software engineer op de afdeling

gestart als receptioniste/telefoniste. Samen met

Professional Services. Ze heeft ongeveer zeven

haar collega Chris van der Velden is ze het

jaar geleden kennis gemaakt met Siemens PLM

visitekaartje van de receptie in ’s-Hertogenbosch.

Software door een metaphaseproject. De laatste

Voorheen heeft zij gewerkt bij Bosch Rexroth in

jaren heeft ze veel gewerkt op het gebied van

Boxtel, de plaats waar ze ook woont. Hier heeft

Teamcenter Enterprise-applicaties bij Siemens

ze gewerkt als afdelingssecretaresse verkoop. In

PLM Software in Duitsland. Ze gaat graag naar de

haar vrije tijd is ze zeer creatief, ze doet aan

bioscoop en houdt van het lezen van een goed

knutselen, bloemschikken en handwerken. Ze

boek.

houdt van gezellig uit eten en gaat graag naar een musical.

Julius Gabeler (54) is in januari begonnen als senior solution architect bij de afdeling Professional Services. Hij werkte voorheen bij Fokker Aerospace, Fair Information Services en Fokker Elmo en heeft ruim twintig jaar ICT- en PLM-ervaring. Hij heeft veel kennis opgedaan van de aerospace- en de automotive-industrie. Daarnaast heeft hij veel kennis van engineering en de wiringindustrie voor vliegtuigen. In zijn vrije tijd besteedt hij veel tijd aan gezellige dingen doen met zijn vrouw en drie kinderen. Verder speelt hij bridge (was ooit eens Nederlands kampioen!) en heeft grote belangstelling voor alles wat met de natuur te maken heeft.


Aktueel

”Siemens PLM Software heeft net als wij een passie voor het vak. Hierdoor is de samenwerking vertrouwd en plezierig”

Siemens PLM Software en Synergio sluiten partnerovereenkomst Teamcenter Systems Engineering sterke oplossing in requirements en PLM-markt Siemens PLM Software, een divisie van Siemens Automation and Drives (A&D) en aanbieder van software en diensten voor product lifecycle management (PLM), heeft een partnerovereenkomst gesloten met Synergio.

bereikt wordt. De komende jaren richt Synergio zich op de verdere ontwikkeling van (nieuwe) praktische oplossingen voor de ondersteuning van haar klanten. Aan de samenwerking met Siemens PLM Software ging een uitgebreid tooling-onderzoek vooraf, waarbij gekeken werd naar ruim driehonderd criteria. De belangrijkste hierbij waren flexibiliteit en configuratiemogelijkheden van de oplossing. Deze moeten kunnen meegroeien met de professionaliteit van de gebruiker. In Teamcenter Systems Engineering

Door deze samenwerking kunnen klanten meer

heeft Synergio de beste oplossing gevonden om

halen uit Teamcenter Systems Engineering.

tegemoet te komen aan de beperkingen die

Synergio heeft veel expertise in het toepassen

klanten ondervinden binnen het bestaande

van requirement management en integreert zijn

aanbod.

Over Synergio

Hierdoor kunnen klanten direct aan de slag met

De keuze voor de samenwerking met Siemens

Synergio verzorgt al ruim tien jaar

systems- of software-engineering.

PLM Software schuilt voor een groot deel ook in

trainingen, geeft advies en participeert in

de bedrijfscultuur. “Siemens PLM Software heeft

de meest uiteenlopende projecten, zoals

Synergio heeft in Nederland een leidende rol op

net als wij een passie voor het vak. Hierdoor is de

het ontwikkelen van bancaire- en

het gebied van werken met requirements en het

samenwerking vertrouwd en plezierig”, aldus

verzekeringsproducten, ICT-systemen,

managen hiervan. De organisatie heeft een

Wim Dijkgraaf, directeur, adviseur en coach bij

printers, muziekinstrumenten, onderhoud

adviserende rol richting haar klanten. Het bedrijf

Synergio.

van een energiecentrale etc. Synergio biedt

beste cases in Teamcenter Systems Engineering.

maatwerk en dus geen standaard

heeft de afgelopen tien jaar veel ervaring opgedaan in het opstellen en beheren van

“Synergio is een ervaren, enthousiaste club met

trainingen. Adviseurs van Synergio worden

requirements in de financiële sector. De adviseurs

een helder toekomstbeeld en een uitgesproken

dan ook eerder als gesprekspartner dan als

leren de klanten om hierbij tot de essentie te

visie op het gebied van requirements en PLM”,

docent gezien. Synergio zorgt ervoor dat

komen. Daarnaast leren ze hun hoe de

aldus Edwin Severijn, vice-president en managing

de theorie op een praktische manier wordt

requirements in de verschillende

director bij Siemens PLM Software Benelux.

toegepast.

aandachtsgebieden echt succesvol kunnen

“Wij zijn er dan ook van overtuigd dat dit

worden toegepast, zodat een optimaal resultaat

samenwerkingsverband een succes wordt.”

Kijk ook op www.synergio.nl Inzicht editie 9 |

9

Aktueel

Belééf! De Velocity Series In maart dit jaar is Siemens PLM software een opvallende twee jaar durende communicatiecampagne gestart met een inspirerende titel: Belééf! In tegenstelling tot de traditionele communicatieboodschappen die met name ingaan op ‘features & functions’ van softwareproducten, wil Siemens PLM software benadrukken dat het werken met de beste specialistische software en de juiste kennis ervan echt een belevenis is en je meer mogelijkheden geeft in je prestaties. Dat geldt ook voor u als beslisser of gebruiker van onze software. In de campagne worden de onderdelen van de Velocity Series ieder op een eigen manier beleefd: Beleef Solid Edge:

Beleef Femap:

Beleef Teamcenter Express:

Beleef CAM Express:

3D to the max

simulation to the max

control to the max

drive to the max

Houd onze communicatie en de media in de gaten en beleef zelf wat de Velocity Series voor u betekent.

column Richard

van der Linden Professional Services Manager

Helpdesk perikelen.

staat de vraag die je stelt niet op zijn lijstje.

Hier zit wel een nadeel aan, want onze mannen

Je wordt verzocht een e-mail te sturen naar

van de helpdesk gaan u namelijk een aantal

U kent ze wel, die helpdesks die je moet bellen

customer support maar dat gaat niet want je

vragen stellen. Dat geeft wel eens wat irritatie

als je een probleem hebt met je internet-

hebt namelijk geen internet. Je gaat dus naar je

maar dat doen we niet om u te pesten.

verbinding. Je krijgt dan een computer aan de lijn

buurman en vraagt hem of je even van zijn

Zij proberen informatie te krijgen die nodig is om

waar je minimaal zeven menu’s met per keer

internet gebruik mag maken. Daar lees je dan op

te begrijpen waardoor het probleem veroorzaakt

maar liefs zes keuzemogelijkheden door moet.

de website van de provider dat ze binnen 24 uur

wordt zodat het kan worden opgelost. Ik zal een

Dat doe ik dan ook nog eens of drie over omdat

zullen reageren. Dat doen ze echter niet dus ga je

voorbeeld geven van wat er fout gaat als je van

ik na keuze vijf vergeten ben wat keuze drie ook

na twee dagen toch maar weer bellen. Dan blijkt

de verkeerde informatie uit gaat. Er zit een

alweer was. Als laatste wordt er dan gevraagd

echter dat ze je e-mail kwijt zijn. Je bent dan

jongetje op de stoep voor een huis en een man

om je postcode in te typen zodat men je sneller

weer op hetzelfde punt als waar ik dit verhaal

vraagt hem of zijn moeder thuis is. Het jongetje

van dienst kan zijn. Na een kwartier muziek

begon en je hebt nog steeds geen internet. U zult

zegt ja waarop de man aanbelt. Er wordt echter

geluisterd te hebben krijg je iemand aan de lijn.

begrijpen dat ik meteen al in een hogere staat

niet open gedaan waarop de man zegt:

Dan blijkt dat de verkeerde persoon te zijn maar

van paraatheid verkeer als ik een dergelijke

je moeder was toch thuis? Ja zegt het jongetje,

hij vertelt je wel welke menu keuzes je wel moet

helpdesk moet bellen.

ze is ook thuis maar ik woon hier niet. Ziet u hoe

maken. En dan begint het weer van voor af aan.

Wij hebben ook een helpdesk. Dat klinkt bedrei-

belangrijk het is om over de juiste informatie te

Uiteindelijk krijg je iemand aan de lijn die dan

gend na bovenstaande ellende maar onze help-

beschikken?

eerst je postcode vraagt die je net heb ingetypt.

desk werkt gelukkig op een andere manier.

Tip: lees meer over onze helpdesk online op:

Ik weiger altijd om dat te vertellen, ik heb het

U krijgt bij onze helpdesk meteen iemand aan de

www.siemens.com/plm

niet voor niets ingetypt. Vervolgens blijkt de man

telefoon zonder keuze menu. Iemand die de

totaal niet te begrijpen wat het probleem is of

benodigde kennis heeft om u te kunnen helpen.


Richard van der Linden

Aktueel

Koninklijke

Nooteboom Trailers kiest NX en Teamcenter Siemens PLM Software levert zijn NX- en Teamcenter®-software aan Koninklijke Nooteboom Trailers, onderdeel van Nooteboom Holding. Dit bedrijf ontwerpt en fabriceert getrokken voertuigen voor uitzonderlijk wegtransport, zoals opleggers en diepladers.

NX vervangt de bestaande software bij Nooteboom en wordt gebruikt voor het driedimensionaal ontwerpen en configureren van trailers. De implementatie zit op dit moment in de pilotfase, waarin een test wordt uitgevoerd op één van de voertuigfamilies. Nooteboom legt met NX de productstructuur vast, zodat verschillende varianten trailers worden voorbereid voor productie, zonder dat er veel handmatige aanpassingen hoeven te worden doorgevoerd. De nadruk ligt dan ook in het opzetten van een productconfiguratie. Tijdens het selectietraject heeft Nooteboom zich laten assisteren door DIM4. Dit onafhankelijke bureau heeft zich volledig gespecialiseerd op de selectie en implementatie van 3D CAD, PDM

Nooteboom Mega Windmill Transporter voor vervoer van windmolen turbines

software en configuratoren. Teamcenter zal bij Nooteboom gebruikt gaan worden als data management-systeem voor de hele organisatie. Het is de bedoeling dat in de toekomst nog nieuwe, productgerelateerde informatie wordt gekoppeld aan Teamcenter, zoals instructies, wettelijke documenten, handleidingen en schema’s. Enkele tientallen medewerkers van het bedrijf werken met Teamcenter en NX. De testfase is momenteel in volle gang, zegt Herm Verbeek, manager engineering van Koninklijke Nooteboom Trailers. “Wat vooral goed bevalt, zijn de vele mogelijkheden om gegevens te structureren en workflows te genereren.” De pilot wordt in de eerste helft van dit jaar afgerond met de live-gang van zowel NX als Teamcenter. De implementatie vindt stap voor stap plaats: de voertuigfamilies gaan één voor één over op de nieuwe software.

Vervoer van stenenbrekerinstallatie op Nooteboom 4-as Pendel-X dieplader met 2-as Jeepdolly Inzicht editie 9 |

11

Aktueel

Maarten Romers

PLM Europe Usergroup Beste lezers, Graag maak ik gebruik van de uitnodiging een

Waarom kost een meeting je geld? Een user-

stukje te schrijven over de usermeeting. Al zolang

meeting kost geld, omdat wij als organisatie

Siemens. Ze tonen aanvullende software of

ik met NX en Teamcenter werk, heb ik de

immers een locatie huren, de meeting organiseren,

diensten (HP, Microsoft, Intel en Adanos, Sun,

behoefte hierover met anderen te praten.

eten en drinken verzorgen, mensen voor presen-

Dell, Tesis, LTX, Theoram, CapGemini, Maya ,

Praten over werkmethodieken, ervaringen, veel

taties uitnodigen etc. Siemens helpt bij de organi-

gebruikte functies, problemen en mogelijke

satie en is sponsor van een thema-avond. Maar

verbeteringen. In de tijd van Unigraphics en

wat levert een bezoek aan PLM Europe op? Want

speaker uit genodigd vanuit de industrie. Wat is

iMAN tijd heeft een gebruikersgroep in de

naast de kosten voor de conference zijn er de reis-

hun visie op de ontwikkelingen van de CAD- en

Benelux nooit bestaan. Sinds de overname van

en verblijfkosten en verleturen voor uw bedrijf.

PDM-markt, eventueel in relatie met Siemens?

• Het belangrijkste van de usermeeting is het

Kortom er is veel te beleven in Parijs dit jaar en ik

• En dan is er de tentoonstelling van partners van

CADIMP, Cards, AMD). • Vaak wordt ook een zogenaamde keynote

I-deas door Siemens bestaat er in de Benelux de I-deas usergroep (nu NX/TC Usergroup). Maar ik wil graag wat meer vertellen over de European

netwerken. Andere mensen en bedrijven leren

Users Group.

kennen.

Al in 1981 werd op Europees niveau de eerste

• Vervolgens zijn er de presentaties van de

usermeeting georganiseerd. In 1990 is de

gebruikers. Over vele onderwerpen worden

organisatie hiervan overgenomen door een

presentaties verzorgd: het gebruik van NX 3D

nieuwe, onafhankelijke gebruikersgroep, de

modeling, automatisering, gebruik van

EUUG (European Unigraphics Users Group). Inmiddels spreken we over PLM Europe, een

teamcenter, etc. • Dan zijn er de productpresentaties van Siemens

gebruikersorganisatie die samen met het Siemens

welke je een goed overzicht geven van alle

EMEA marketingteam een driedaagse

nieuwe ontwikkelingen (NX, Teamcenter,

bijeenkomst organiseert voor alle gebruikers van

Tecnomatix en Velocity). Vervolgsessies gaan

Siemens PLM software. Dit jaar doen we dat op

meer de diepte in, dus zullen zeer goed helpen

een nieuwe locatie en wel het New York

om je een beeld te vormen van wat de nieuwe

Convention Centre, Euro Disney Paris, van 13 t/m

ontwikkelingen jou en je bedrijf kunnen

15 oktober 2008.

brengen.


hoop jullie te mogen verwelkomen! Graag tot ziens in oktober. Maarten Romers, Voorzitter PLM Europe www.PLM-Europe.org [email protected]

The Voice of Siemens PLM Software users

Aktueel

NX/TC Usergroup in Nederland De NX/TC Usergroup in Nederland is het

Onderwerpen die in de NX/TC Usergroup de

onafhankelijke samenwerkingsverband van

afgelopen periode aan de orde zijn geweest en

De NX/TC Usergroup biedt een interessante

gebruikers van ontwerp-, engineering-, analyse-,

ook in de toekomst zullen komen:

mix van onderwerpen, toepassingen en

manufacturing- en PLM-software van Siemens

inzichten waar iedereen zijn voordeel mee

PLM Software. De Usergroup verenigt de

• Teamcenter w.o. Multi-site en Community

kan doen.

gebruikers of ze nu I-deas, NX of Teamcenter

• Large Assembly Modeling en andere Modeling

Voor meer informatie kunt u kijken op

toepassen en onafhankelijk van de specifieke

Best Practices

interesses. De Usergroup is er voor iedereen die

• Ervaringen met versies en migraties

professioneel van deze software gebruik maakt.

• Methoden om productiestappen in NX-

De Usergroup organiseert jaarlijks een reeks seminars en workshops gericht op een breed palet aan onderwerpen. Tijdens deze activiteiten spreken gebruikers en Siemens PLM Software en tonen zij wat zij met de software doen, wat er

www.nxtc-usergroup.nl of bellen naar (055) 301 01 70.

structuren te representeren • Geometrische productspecificatie en Dimensional Management • Direct modeling en de gevolgen voor modelleerwerkwijzen

mee kan, hoe zaken werken en hoe de software

• NX-instellingensystematiek

optimaal wordt ingezet. Tijdens deze meetings is

• CAE

er alle gelegenheid om met collega’s van andere

• CAM

bedrijven te spreken, technische onderwerpen te laten uitleggen en ervaringen en inzichten uit te wisselen. Dat kan gaan over processen en methodieken op hoog niveau tot en met specifieke ervaringen met functies of installatieperikelen. Het lukt iedere keer weer om de deelnemers aan de meetings naar hun eigen organisatie te laten teruggaan met nieuwe kennis die tijd bespaart en geld oplevert. Inzicht editie 9 |

13

Aktueel

University Racing Eindhoven: snelheid in productontwikkeling en op de racebaan University Racing Eindhoven (URE) is het raceteam van de Technische Universiteit Eindhoven, dat uit 72 studenten bestaat. Hun doel is om in één jaar tijd een raceauto te ontwerpen, bouwen en ermee te racen. Voor het ontwerpen en bouwen gebruiken zij de CAD/CAM/CAE-oplossing NX en de PDM-oplossing Teamcenter van Siemens PLM Software. Zij racen met de auto tegen 300 andere teams over de hele wereld. Deze tak van racesport staat bekend als de Formula Student competitie. Formula Student is ontstaan in de jaren 90, met

worden in NX in één assembly in elkaar gezet,

als doel jonge studenten kennis en vooral

zodat men op voorhand een idee krijgt of alles

praktijkervaring op te laten doen met

werkelijk in elkaar past en er niet bijvoorbeeld

projectontwikkeling. Studenten leren in

onderdelen door elkaar heen lopen.

teamverband werken met verschillende

Met deze software wordt ook gerekend aan

disciplines. Hoewel het team dan ook vooral uit

kracht en uithoudingsvermogen van het

studenten werktuigbouwkunde bestaat, zijn

materiaal, waarbij gebruik wordt gemaakt van de

vrijwel alle faculteiten vertegenwoordigd. Ze

FEM-methodes van NX Nastran. Natuurlijk is het

leren omgaan met strakke deadlines, het maken

team erop gebrand een auto te ontwerpen die zo

van keuzes, het herkennen van kwaliteit en het

licht mogelijk is, waardoor optimalisatie een

toepassen van de theorie. Kortom, alles wat komt

must is. NX Nastran is hiervoor een ideale

kijken bij de ontwikkeling van het prototype van

oplossing die helpt om tot de juiste afmetingen

een raceauto. Voor de studenten is het dan ook

van een onderdeel te komen. Dit jaar is het PDM-

niets anders dan een bedrijfssimulatie.

systeem Teamcenter erbij gekomen voor het

Het team krijgt de opdracht om voor een klant, in

beheer en behoud van de kennis en informatie

dit geval de jury, een auto te ontwikkelen. De

die zijn opgedaan in de afgelopen jaren. “Door

auto moet goedkoop te produceren zijn in een

deze oplossingen te gebruiken, besparen wij

nieuw ontwerp begonnen. De nieuwe auto bevat

oplage van 1000 stuks per jaar en geschikt zijn

enorm veel tijd en geld en zijn wij in staat een

vooral verbeteringen op het gebied van

voor de amateur-racefanaat. Daarvoor dient de

uitstekende raceauto te ontwerpen en

betrouwbaarheid, gewichts- en

auto niet alleen snel te zijn. Ook moeten

produceren. Wij zijn dan ook blij met Siemens

zwaartepuntverlaging. Het laatste verbeterpunt

aspecten als veiligheid, handling en comfort

PLM Software als partner”, aldus Bart Beenker

wordt voornamelijk behaald door het meer

ingecalculeerd worden. Voor de ontwikkeling van

van University Racing Eindhoven.

onderuitzakken van de coureur en het

de auto’s werkt URE sinds dag 1 met NX van

Dit jaar viert het team zijn eerste lustrum en is

substantieel lager plaatsen van zware

Siemens PLM Software voor het CAD-design van

men bezig aan de vierde raceauto. Op het

onderdelen. Een goed voorbeeld hiervan is het

alle onderdelen. Voordat er begonnen wordt aan

moment van schrijven is het team druk bezig met

motorblok. Standaard heeft dit type motorblok

de werkelijke bouw van de auto, wordt deze eerst

de bouw van de auto die begin mei 2008

onderaan een carterpan die ongeveer 8 cm hoog

volledig in NX gemodelleerd. 40 van de 72

gepresenteerd zal worden aan pers en publiek.

is. Door de toepassing van een dry-sumpsysteem

teamleden zijn hier verantwoordelijk voor en

Waar vorig jaar voornamelijk werd

kan deze carterpan achterwege blijven waardoor

nemen elk een onderdeel voor hun rekening.

voortgeborduurd op de auto van het jaar

het motorblok lager geplaatst kan worden, wat

Eind december zijn deze onderdelen klaar en

daarvoor, is men dit seizoen met een totaal

automatisch resulteert in een lager zwaartepunt.


Racewagen 2006/2007

Aktueel

”Onderdelen kunnen eenvoudig worden hergebruikt, terwijl ze wel beveiligd zijn tegen ongecontroleerde aanpassingen” IHC Merwede B.V. Locatie: Kinderdijk

IHC Merwede kiest voor Solid Edge en Teamcenter Express Siemens PLM Software levert zijn Solid Edge- en Teamcenter Express-software aan IHC Merwede, een Nederlandse ontwerper en producent in de gespecialiseerde scheepsbouw. IHC Merwede is wereldmarktleider in de bouw van gespecialiseerd baggermaterieel en complexe custom-built offshoreschepen. Verspreid over negen locaties in Nederland en vestigingen in China, Verenigde Staten, India, het MiddenOosten, Rusland en Singapore werken ongeveer 2.000 mensen. Siemens PLM Software levert al jaren producten

vindt hij het overzicht dat het programma biedt.

en diensten aan IHC Merwede. De scheeps-

“In een ongecontroleerde omgeving kan het

bouwer schakelt over van 2D- naar 3D-ontwerp

voorkomen dat de ene ontwerper een onderdeel

en gebruikt daarvoor Solid Edge in combinatie

gebruikt in de samenstelling en daarbij iets aan

met Teamcenter Express, de Product Data

het onderdeel verandert, zonder dat anderen dat

Management (PDM)-oplossing van Siemens PLM

zien. In Teamcenter Express is dat te managen; er

Software. Een bedrijfsonderdeel dat nu overgaat

wordt nauwkeurig bijgehouden welk onderdeel

naar 3D is IHC Parts & Services, waar slijtdelen en

waar gebruikt is.” Zo’n ‘controlled environment’

grote en complexe baggerinstallaties worden

kan als beperkend worden ervaren, maar

ontworpen en geproduceerd. Slijtdelen zijn

Teamcenter Express ondervangt dat bezwaar:

scheepsonderdelen die onderhevig zijn aan

onderdelen kunnen eenvoudig worden

slijtage, zoals pompen van baggerschepen.

hergebruikt, terwijl ze wel beveiligd zijn tegen

Na IHC Parts & Services gaan in elk geval nog

ongecontroleerde aanpassingen.

twee bedrijfsonderdelen die al langer met Solid Edge werken Teamcenter Express gebruiken, te

Teamcenter Express was voor IHC Merwede de

weten IHC Hytop en IHC Hydrohammer.

enige logische keuze, vanwege de naadloze integratie met Solid Edge. Barendse: “Teamcenter

De overgang naar driedimensionaal ontwerpen is

Express is de enige PDM-oplossing die honderd

een strategische keuze, met als voordeel dat de

procent aansluit bij Solid Edge.” Een groot deel

foutmarge in de ontwerpen wordt

van de ontwerpers bij IHC Merwede gaat met

geminimaliseerd. “Als je moeilijke componenten

Solid Edge werken. Na IHC Parts & Services zullen

als zuigbuizen ontwerpt, kun je in 3D precies zien

IHC Hytop en IHC Hydrohammer dit jaar nog

of alles past. In 2D kon dat ook, maar je moest

Teamcenter Express implementeren; later volgen

het toch in je hoofd omzetten in 3D”, zegt Daan

waarschijnlijk nog meer bedrijfsonderdelen.

Barendse, ICT Coördinator CAD/CAM van IHC

Tevens zal bij al deze units een koppeling met het

Merwede. Het voordeel van Teamcenter Express

ERP-pakket ISAH gerealiseerd worden. Inzicht editie 9 |

15

Aktueel

” We zijn bijzonder tevreden met deze onderscheiding. Het is een goede indicatie van de manier waarop wij met onze klanten werken”

Bosch Engineering BV onderscheiden Velocity-implementatie bij Verhoeven Oss wint onderscheiding bij de 2008 EMEA Partner Sales Summit Bosch Engineering BV heeft de ‘Best Channel

mogelijkheden en een breed en volledig

Velocity Portfolio Sale’ gewonnen tijdens de

geïntegreerd project dat van grote waarde is voor

EMEA Partner Sales Summit 2008 van Siemens

Verhoeven Oss.”

PLM Software in Athene. “We zijn bijzonder tevreden met deze onderBosch Engineering kreeg de onderscheiding

scheiding. Het is een goede indicatie van de

vanwege zijn verkoop aan Verhoeven Oss.

manier waarop wij met onze klanten werken”,

Dit engineering- en productiecentrum werd in

zegt Bas Bolhaar, accountmanager bij Bosch

1968 opgericht met als doel zijn klanten te

Engineering. “De Velocity-serie stelt ons in staat

ondersteunen in het verminderen van

om productieve relaties met onze cliënten op te

productiekosten. Dit doet Verhoeven door

bouwen – vanaf het ontwerp tot productie-

oplossingen te leveren voor complexe

management en gegevensanalyse. We kijken uit

productverwerking en transportsystemen.

naar meer onderscheidingen bij toekomstige evenementen van EMEA Partner.”

“Bosch Engineering heeft de overeenkomst – en de onderscheiding – gewonnen door vanaf de beginfase samen te werken met het lokale kantoor van Siemens PLM Software”, aldus Edwin Severijn, Vice President & Managing Director bij Siemens PLM Software Benelux. “Het resultaat was een volledige demonstratie van onze 16 | Inzicht editie 9

Siemens PLM Connection Benelux 2008

The ultimate PLM experience

Nederland Evoluon Eindhoven | 28 mei 2008 België Lamot Mechelen | 29 mei 2008 Reserveer 28 of 29 mei van 9.30 tot 18 uur in uw agenda en maak met ons een reis langs de technische mogelijkheden van de producten en diensten van Siemens PLM Software. U bent van harte welkom op ons jaarlijkse netwerkevenement (voorheen Open House) met o.a. • Workshops en lezingen • Lancering nieuwe product releases NX6 en Velocity Series • Demonstraties Teamcenter, Tecnomatix, NX, Solid Edge, Femap • Tips & Tricks • Expositie • Food, drinks & entertainment • Design competitie • Uitreiking PLM Excellence Award Registratie: www.siemens.com/plm

Siemens PLM Software

Praktijk

Samsonite betreedt met succes profitabel luxe segment Productontwikkeling en product portfolio management dragen succes Samsonite, toonaangevend aanbieder van kwaliteitsbagageproducten, is de afgelopen jaren omgevormd tot een wereldwijde ‘life style travel company’. De succesvolle introductie van het modieuze en innovatieve Black Label merk levert een belangrijke bijdrage aan Samsonite’s verbeterde positie in de markt. Het Samsonite management zag deze transformatie als het antwoord op prijsdruk en krimpende volumes in markten die Samsonite traditioneel bedient. De doelen die met de transformatie bereikt moesten worden, waren ambitieus: verhoging van de omzet en marges en verbetering van de cashflow. Doelen die bereikt moesten worden door het ontwikkelingsproces van nieuwe producten te stroomlijnen en het productportfolio en innovatiemanagement te verbeteren. Samsonite is al bijna een eeuw aanbieder van

beheren. “We willen informatie hebben wanneer

De vestiging in het Belgische Oudenaarde is

bagageproducten voor reizigers. In deze periode

die nodig is, niet wanneer die een keer beschik-

gekozen als de pilot-site voor de implementatie

is de reisindustrie dramatisch veranderd. Tot het

baar komt. Dit is cruciaal bij het verbeteren van

van het nieuwe NPD-proces. Samsonite

midden van de vorige eeuw waren reizigers

het ‘new product development process’ (NPD),

ontwikkelt en produceert de zogenoemde harde

meestal welvarende personen en bagage moest

het managen van innovatie gedurende de life

koffers in Oudenaarde. In het ontwerp en

hun status in de maatschappij tot uitdrukking

cycle en het integreren van toeleveranciers.”

productieproces biedt NX direct voordeel, in het

brengen. Samsonite gaf in deze markt de toon

Samsonite biedt drie merken aan: Black Label,

bijzonder voor de matrijzenmakers die de

aan en met stijlvolle en baanbrekende producten

Samsonite Classic en American Tourister. Alle drie

productiegereedschappen leveren.

zoals bij elkaar passende koffersets. Toen reizen

zijn gericht op verschillende marktsegmenten en

gemeengoed en daarmee toegankelijk werd voor

worden via verschillende kanalen op de markt

grote groepen mensen, paste Samsonite zijn

gebracht. Black Label is het innovatieve nieuwe

distributiekanalen en merken aan en zette

‘high-end’ merk. Het is instrumenteel geweest in

daarmee nieuwe trends in bagage voor een breed

het transformatieproces. Gedurende de life cycle

publiek.

van Back Label-innovaties, worden deze op

“Samsonite heeft een geweldige reputatie,” aldus

gecontroleerde wijze in de andere merken

Quentin MacKay, Creative Director bij Samsonite.

toegepast waarbij zorgvuldig op het image en de

“We bieden kwaliteitsproducten en gebruiken

positionering van het merk wordt gelet.

topmaterialen waarvan vele nieuw of door ons

Producten worden twee tot drie jaar op de markt

zelf uitgevonden. Innovatie komt vaak uit vrij

gevoerd voordat nieuwe versies of geheel nieuwe

onderzoek en we besteden veel tijd en aandacht

producten worden geïntroduceerd. “Dit vereist

aan focusgroepen en marktonderzoek. Samsonite

diepgaand inzicht in het NPD-proces en accurate

is een groot merk en daarom zou het niet een-

informatie over het rendement van producten in

voudig worden de koers te veranderen zonder de

de portfolio. Om dit inzicht te bereiken hebben

juiste informatie. Dus hebben we geïnvesteerd in

we besloten te investeren in Teamcenter

nieuwe datamanagement tools.” De belangrijkste

Engineering en Teamcenter Community. Om de

reden om deze investering te doen was de

productontwerp zelf te verbeteren hebben we NX

noodzaak business data op te slaan en te

aangeschaft als nieuw Cad/Cam-systeem.”


Praktijk

”We willen informatie hebben wanneer die nodig is, niet wanneer die een keer beschikbaar komt. Dit is cruciaal bij het verbeteren van het ‘new product development process’ (NPD), het managen van innovatie gedurende de life cycle en het integreren van toeleveranciers”

Teamcenter is de enige bron voor informatie en

“We besteden de meeste virtuele tests uit

beheert alle product relevante data, van NX Cad ,

vanwege de specifieke kennis die nodig is.

Cam en CAE-modellen tot en met kwaliteit-

De virtuele tests brengen het aantal fysieke

documenten en testresultaten. Tijdens het totale

prototypes terug en verbeteren het inzicht in de

NPD-proces legt Samsonite informatie vast uit

productkwaliteit,” vertelt Hillaert.

ondermeer tests en forumgroepen. “Deze

Oudenaarde is ook de pilotvestiging voor

informatie is ‘business knowledge’ en voor ons

Teamcenter Project Execution Management

erg waardevol. Het helpt ons de juiste beslis-

(PEM). “De volgende stap na het opzetten van het

Samsonite een aanbieder van lifestyle

singen te nemen voorkomt dat fouten twee keer

nieuwe NPD-proces, is het verder optimaliseren

bagageproducten

worden gemaakt. Teamcenter Community speelt

van capaciteiten,” aldus Hillaert. “We kunnen

een grote rol om deze informatie vast te leggen.

uitstekend individuele projecten managen, maar

Het stelt ons in staat om concrete besprekingen

geaggregeerde projectinformatie is notoir

binnen ons gehele wereldwijde design team te

moeilijk te verkrijgen en bij te houden. Met

voeren met de productontwerpen bij de hand. Dit

Teamcenter PEM hebben we nu perfect overzicht

• Nieuwe productonwikkeling

zou niet mogelijk zijn geweest met videoconfe-

over alle projecten. Naar onze mening is Team-

• Kennisbeheer

renties. Het alternatief is dat er veel wordt

center Project Execution Management de ideale

• Synchronisatie van de waardeketen

gereisd wat kostbaar en tijdrovend is.”

aanvulling op ons NPD-proces.”

Volgens Rik Hillaert, Director Product Develop-

Na de succesvolle pilot in Oudenaarde zijn

ment Hardside van de vestiging in Oudenaarde,

Teamcenter en NX in andere design centra

zijn toeleveranciers beter geïntegreerd met het

geïmplementeerd. “We verwachten dezelfde

gebruik van de collaboration software. “Onze

route te volgen met Teamcenter PEM.

designteams beginnen te werken aan concepten

De resultaten met Teamcenter Engineering,

uitgaande van handschetsen. Zodra een concept

Community en NX laten zien dat we op de goede

voor verdere ontwikkeling is geselecteerd creëren

weg zijn. We hebben ons NPD-proces strak in

de stylisten het mdoel in NX. Met onze high-

handen en zijn in staat innovaties gecontroleerd

• Verkorten van doorlooptijd

speed freesmachines produceren we binnen twee

naar de merken te voeren. We weten exact welke

• Terugdringen van reiskosten en tijd

dagen schuimmodellen voor evaluaties en tests.

producten de beste marges realiseren, wanneer

De Cad/Cam integratie maakt deze korte door-

we innovaties moeten introduceren en wanneer

looptijden en zorgt er ook voor dat aanpassingen

we met producten moeten stoppen. Deze kennis,

snel kunnen worden aangebracht. Het verkort de

in combinatie met nieuw ontwikkelde distributie-

ontwikkeltijd aanmerkelijk. Onze belangrijkste

kanalen, geeft ons het resultaat dat we willen.

toeleveranciers vormen een integraal onderdeel

We zijn er in geslaagd met succes een nieuw

van de designfase. Met Teamcenter Community

merk in een nieuw marktsegment te vestigen.

• Verbetering van de winstgevendheid

kunnen we via intensief overleg hun kennis

Een paar jaar geleden, voor het tijdperk van

• Verkorting van de doorlooptijd en verlaging

inzetten en problemen voorkomen die anders pas

Teamcenter en NX, zouden klanten niet bereid

in de productie aan het licht waren gekomen.”

zijn geweest in het exclusieve topsegment geld

De digitale productmodellen worden ook

uit te geven voor een Samsonite-merk,”

Quentin MacKay

gebruikt voor virtuele tests met CAE-technieken.

besluit MacKay.

Creative Director Samsonite

Over Samsonite

Initiatieven

Uitdagingen • Verbeteren van marges door innovatieve producten • Beheren en doorvoeren van innovaties in de levenscyclus

Resultaat: • Succesvolle introductie van een nieuw high-end merk

van de kosten door efficiënte samenwerking

Inzicht editie 9 |

19

Praktijk

Beheersing complexiteit en verhoging productiviteit mogelijk dankzij 3D-ontwerp

Scheepswerf Grave versnelt Nederland heeft een grote scheepsbouwhistorie.

een 2D-werkwijze, glad te strijken”, vertelt Bas

uitgevoerd. En daarbij moesten ook

En nog altijd is het een succesvolle industrietak,

Clappers, hoofd tekenkamer bij Scheepswerf

geïntegreerde analyses mogelijk zijn. Na een

ook al zijn in de afgelopen decennia bekende

Grave. “Maar er gaan steeds meer vakmensen

korte marktanalyse heeft Scheepswerf Grave in

namen uit beeld verdwenen. Succes is mogelijk

met pensioen en opvolging is ondanks alle

NX van Siemens PLM Software geïnvesteerd.

door vakmanschap en ontwerp en

investeringen in nieuw personeel moeilijk te

Clappers licht het besluit toe: “Wat ons overtuigd

productieprocessen aan de huidige eisen aan te

vinden.” Scheepswerf Grave moet er dus voor

heeft, is de compleetheid. NX kan in principe

passen. Scheepswerf Grave, gevestigd langs de

zorgen dat de productie wrijvingsloos kan werken

alles aan. Zowel de algemene mechanische

Maas in Grave, is een voorbeeld van een

en ontwerpfouten tot het verleden behoren.

constructies als de specifieke

zelfstandige werf die al ruim vijftig jaar succesvol

Alleen op deze manier kan het groeiend aantal

scheepsbouwconstructies. We zien dat NX in

is. Oorspronkelijk werden er zeilboten en kleine

opdrachten met het afnemend aantal mensen

onze markt sterk opkomt om de bestaande 2D-

binnenvaartschepen gebouwd. Nu is

worden uitgevoerd. Daarbij komt dat schepen

applicaties te vervangen.”

Scheepswerf Grave gespecialiseerd in het

ook complexer worden, met name de

Scheepswerf Grave heeft NX begin 2006

bouwen van passagiersschepen voor de

bedrijfsvaartuigen. Scheepswerf Grave gebruikte

ingevoerd. De nadruk heeft in de beginfase

binnenvaart en bijzondere bedrijfsvaartuigen.

vóór 2006 primair 2D AutoCAD voor het ontwerp

gelegen op de scheepsbouwkundige

Scheepswerf Grave bouwt op de eigen werf twee

van het algemene scheepsplan en het

toepassingen door gebruik te maken van de

tot drie schepen per jaar. Een of twee grote

scheepscasco. Een situatie die niet volstond. “Hoe

‘Shipbuilding’ module. “We hebben voor onze

passagiersschepen en een kleiner schip, meestal

goed je in 2D ook tekent, je kunt niet alles

passagiersschepen de casco’s in NX ontwikkeld.

een bedrijfsvaartuig. In verband met de

zichtbaar maken”, aldus Clappers. “We

Dekken en spantenprofielen zijn in 3D opgezet.

groeiende opdrachtenportefeuille worden

ondervonden met name bij complexere schepen

Dat hebben we gedaan met volledig gebruik van

daarnaast opdrachten deels uitbesteed. Het casco

steeds meer conflicten die tijdens het werk op de

de ontwerphistorie, zodat wijzingen snel

wordt gedeeltelijk bij een toeleverancier

werf opgelost moesten worden. Ook konden

aangebracht kunnen worden. Als voorbeeld: nu

gebouwd en de afbouw vindt bij Scheepswerf

functies van de bedrijfsvaartuigen alleen met

kunnen we profielen verschuiven, waarbij alle

Grave plaats.

veel extra inspanning worden gesimuleerd, wat

aansluitingen automatisch opnieuw worden

De bouw van passagiersschepen staat altijd

onnodig tijdverlies met zich meebracht. Daarbij

gegenereerd. Als we dekken wijzigen past de

onder tijdsdruk. De reder heeft een vaste datum

kwam dat we niet optimaal gebruik konden

structuur zich automatisch aan. In 2D is dat

waarop het schip in de vaart moet zijn. De

maken van de computergestuurde snijtafel die

ondenkbaar.” Clappers ziet niet alleen het

passagiers hebben al geboekt. Voor een

we hadden aangeschaft om onze flexibiliteit te

voordeel in engineering en de kwaliteit van het

scheepswerf een fors risico. De speciale

verhogen. Het rendement op die investering

ontwerp, maar ook in de communicatie met de

bedrijfsvaartuigen zijn uniek. Deze hebben vaak

bleef achter door het gebruik van 2D CAD.”

klant: “Ontwerpen zijn makkelijker inzichtelijk te

speciale functies. Het ontwerp moet in een keer

Om de kwaliteit van de ontwerpen te verbeteren

maken en er kan zonder hoge kosten op

goed zijn. Fouten leiden tot vertraging en

en de ‘downstream’-processen te verbeteren, is

klantwensen worden ingegaan.”

kwaliteitsverlies.

gezocht naar een 3D CAD-systeem waarin zowel

Naast de voordelen voor engineering ziet

“Onze vakmensen op de werf waren altijd in staat

het mechanisch ontwerp als het

Clappers op termijn vooral productie de vruchten

kleine probleempjes die het gevolg waren van

scheepsbouwkundig ontwerp kon worden

plukken van de aanschaf van NX. Door de


Praktijk

”De precisie die we met NX bereiken, is terug te vinden op de werf. Typische conflicten als piping die dwars door spanten loopt, komen niet meer voor. Alles past. Dat scheelt niet alleen de tijd die anders nodig is om correcties uit te voeren, de kwaliteit en functionaliteit worden ook verhoogd” Oliebestrijdingsvaartuig

en verbetert productie investering in de geautomatiseerde snijtafel is de

Rotterdamse haven. Een catamaran met

capaciteit voor de staalverwerking sterk

uitdraaibare armen waarmee olievervuiling in de

toegenomen. NX kan op basis van het 3D-

haven kan worden opgeruimd. Niet alleen de

rompontwerp snel de juiste afwikkeling maken

romp en de opbouw zijn in 3D opgezet, maar ook

naar de platte plaat en de correcte contouren

alle systemen en het interieur, waaronder de

genereren. Dit maakt geautomatiseerde

lessenaar in de stuurhut. Bij dit ontwerp hebben

aansturing mogelijk. “Omdat de aansturing van

we veel getest met de geïntegreerde CAE-

de snijtafel geautomatiseerd en foutloos werkt, is

functionaliteit in NX om een foutvrij ontwerp op

onze productiviteit zodanig sterk toegenomen

te leveren. En dat is gelukt, omdat de productie

dat we capaciteit beschikbaar krijgen. Nu kunnen

enorm soepel is verlopen. Het ontwerp kon veel

we naast ons eigen snijwerk ook werk voor

vroeger dan verwacht en als veel completer

Scheepswerf Grave ontwikkelt en bouwt

collega-werven doen.”

tekeningenpakket naar de werf. Met positieve

passagiersschepen voor de binnenvaart en

De werfproductie merkt een zeer sterke afname

gevolgen voor levertijd en kwaliteit.”

speciale bedrijfsvaartuigen.

van het aantal fouten, waardoor er veel minder

Concluderend stelt Clappers dat de OSR31 een

verstoring van het productieproces optreedt. “De

goed voorbeeld is van een schip waarvan de

precisie die we met NX bereiken, is terug te

constructie en systemen in 3D beter doordacht

vinden op de werf. Typische conflicten als piping

uitgewerkt konden worden dan met

die dwars door spanten loopt, komen niet meer

conventionele 2D-ontwerptechnieken. Hierdoor

voor. Alles past. Dat scheelt niet alleen de tijd die

kon er op productietijd worden bespaard en heeft

anders nodig is om correcties uit te voeren, de

men minder aan boord hoeven bepalen.

kwaliteit en functionaliteit worden ook verhoogd.

“Engineering neemt wel meer tijd in beslag, maar

Bovendien hoeft er niet meer met grote en zware

levert door de gestegen productiviteit meer en

gereedschappen te worden gesjouwd, wat niet

betere documentatie. De productiemiddelen

alleen tijd scheelt, maar ook schade voorkomt.”

worden door geautomatiseerde aansturing beter

• Herstelkosten en –schade bijna nihil

De opbouw van de passagiersschepen wordt uit

benut, waardoor er ook minder werk uitbesteed

• Sneller wijzigingen door 3D

praktische overwegingen nog in AutoCAD

hoeft te worden. De productiviteit op de werf is

gedaan. Het is minder kritisch en Scheepswerf

met sprongen vooruit gegaan. We kunnen meer

Grave wilde de invoering gefaseerd laten

werk doen met minder personeel dan vroeger. De

plaatsvinden. “Voor de speciale

resultaten zijn zo positief dat we ook de opbouw

bedrijfsvaartuigen zijn we wel in één keer

van de passagiersschepen in 3D gaan doen.

overgegaan. Hier hoeven we niet zoveel

Kortom, NX in de scheepsbouw is voor ons een

geschiedenis mee te nemen. Het eerste ontwerp

succesverhaal.”

Over Scheepswerf Grave

Resultaat: • Productiviteit van engineering stijgt: betere kwaliteit, meer gegevens • Minder afhankelijk van moeilijk verkrijgbare vakkrachten • Productieproces minder verstoord door fouten in documentatie

parametrisch model • Meer tijd voor ontwerp, tekeningenproductie automatisch • Betere bezetting productieapparatuur, minder uitbesteding Bas Clappers

dat we geheel in NX hebben gebouwd, is de

Hoofd tekenkamer

OSR31, het Oil Spill Response vaartuig voor de

Scheepswerf Grave BV Inzicht editie 9 |

21

Praktijk

Machinefabriek Verhoeven Oss BV

De kunst van kwaliteit met een korte levertijd Verbetering ontwerpkwaliteit en meer hergebruik garanderen beter productieproces Kwaliteit en levertijd zijn in de speciaalmachine-

trouwe klantenbasis die wereldwijd opereert. ”

ook over een hoogwaardige datamanagement-

bouw twee belangrijke criteria voor een

Om het proces te kunnen verbeteren zijn goede

infrastructuur willen beschikken. Solid Edge is

koopbeslissing. Daarnaast moet de prijs goed

ontwerpen nodig; ontwerpen die foutloos zijn

eigenlijk het enige pakket waarvan de leverancier

zijn. Wanneer de prestaties op het vlak van

veroorzaken geen verstoring van de productie.

ook een PLM-systeem levert, dat perfect met het

kwaliteit en levertijd omhoog gaan door het

Het is ideaal wanneer van bestaande ontwerpen

CAD-pakket integreert. Bovendien is het in de

verbeteren van het proces, kunnen de prijzen

gebruik kan worden gemaakt. Hiervan is bekend

toekomst uit te breiden en goed te koppelen aan

scherp blijven. Dat was precies wat

dat ze kwalitatief goed zijn en de productie-

een ERP-systeem.”

Machinefabriek Verhoeven Oss voor ogen had

documentatie is al beschikbaar. Bij nieuwe

Het bedrijfsmodel van Verhoeven Oss is gericht

toen het bedrijf besloot het engineeringproces

ontwerpen moet het product onder tijdsdruk van

op het flexibel schakelen van de organisatie en

structureel te verbeteren.

de order worden ontwikkeld en niet alleen goed

het snel kunnen leveren. Van de ruim honderd

Machinefabriek Verhoeven Oss BV ontwikkelt en

werken, maar ook maakbaar zijn. “Wij hebben

personeelsleden is een aanzienlijk deel multi-

produceert interne transportsystemen voor een

lange tijd AutoCAD gebruikt. Dat ging gewoon

inzetbaar. Daarnaast wordt bij overmatige drukte

wereldmarkt. Klanten zijn werkzaam in

niet meer. In de loop der jaren werd steeds

extra personeel ingeleend en veel productie

verschillende sectoren, waaronder de voedings-

duidelijker dat 2D-tekeningen niet

uitbesteed. “Om snel schakelen mogelijk te

middelenindustrie, de automobielindustrie en de

onderhoudbaar en slecht wijzigbaar zijn, en dat

maken, willen we meer machines, modules en

bouwmaterialenindustrie. De producten variëren

hergebruik eigenlijk niet mogelijk is. Dan spreken

onderdelen hergebruiken. Dat betekent dat ze

van componenten, zoals kleine rollenbanen, tot

we maar niet over de tekenfouten die

terugvindbaar moeten zijn en dat de complete

en met complete fabrieken en van transport-

onvermijdelijk optreden en tot productie-

documentatie, inclusief productietekeningen en

systemen voor potdeksels tot en met heftrucks,

problemen leiden. Bovendien zijn de machines

stuklijsten, beheerd moet worden. Iets dat met

pick-and-place-units en palletizers.

complexer geworden en waren ze in 2D eigenlijk

AutoCAD simpelweg niet mogelijk was.”

De doorloopsnelheid van de transportmachines

niet meer goed te ontwikkelen. Uiteindelijk

Teamcenter Express wordt projectmatig

ligt tussen de duizenden per minuut en de

kostte 2D ons eigenlijk alleen maar geld.”

ingevoerd. De AutoCAD-tekeningen worden naar

tientallen per dag. “Wij hebben te maken met een

Geleidelijk zijn er in de loop der tijd bij Verhoeven

de Teamcenter-database overgezet, zodat beheer

grote variëteit aan producten in onze portfolio”,

Oss verschillende 3D-pakketten aangeschaft om

op de bestaande installaties mogelijk blijft.

vertelt Erik Willems, Project Engineer voor

aan lokale behoeften te voldoen. Ook Solid Edge

Nieuwe installaties worden vanaf de basis in

machinebouw en interne automatisering. “De

was daarbij, onder meer voor de

Solid Edge opgezet. “Wij werken daarbij vanuit de

omzetwaarde van een opdracht ligt dan ook

plaatwerkproductie. In 2007 is besloten geheel

fabriekslay-out”, aldus Willems. “De verschillende

tussen enkele duizenden en enkele miljoenen

op Solid Edge te standaardiseren. “De reden dat

elementen in de lay-out worden door de

euro’s. We hebben een goede reputatie en een

wij voor Solid Edge hebben gekozen is dat we

engineers uitgewerkt. Hierbij wordt selectief


Praktijk

”De afdeling inkoop is naast engineering de grootste gebruiker van Teamcenter en Solid Edge. Gebruikers moeten de mogelijkheden de informatie kunnen inzien en moeten gegevens kunnen toevoegen. Hoe meer mensen van de datamanagementinfrastructuur gebruikmaken, des te hoger is de toegevoegde waarde ervan”

gebruikgemaakt van ontwerpintelligentie,

geen koopdelen zijn. “Die stuklijsten gaan in de

namelijk daar waar het bijvoorbeeld voor

toekomst vanuit Teamcenter direct naar het

simulaties meerwaarde heeft.” Eén van de grote

nieuwe ERP-systeem waarvan de selectie nu

voordelen van Solid Edge is volgens Willems dat

loopt. De afdelingen plaatwerkproductie en

problemen in een ontwerp veel eerder dan

inkoop zijn naast engineering ook grote

vroeger naar voren komen. Het probleem kan aan

gebruikers van Teamcenter en Solid Edge. Zij

de bron worden opgelost zonder dat grote kosten

moeten de informatie kunnen inzien en gegevens

ontstaan. “We ondervinden ook grote voordelen

kunnen toevoegen. Hoe meer mensen van de

van de toegevoegde functionaliteit van 3D. Met

datamanagementinfrastructuur gebruikmaken,

2D was dat gewoon niet mogelijk. Zo zijn we nu

des te hoger is de toegevoegde waarde ervan.”

uitstekend in staat voor de snellopende machines

Het doel van Machinefabriek Verhoeven Oss, de

de fysische informatie met een druk op de knop

productkwaliteit en –functionaliteit verhogen en

te controleren en worden FEM-berekeningen

tegelijk de levertijden scherp houden, is volgens

door de engineers met regelmaat toegepast.”

Willems bereikt. “De kwaliteit stijgt alleen al,

Solid Edge werd al gebruikt voor de plaatwerk-

doordat de kwaliteit van de productie-

productie. Verhoeven Oss besteedt vrijwel al het

documentatie enorm is gestegen. Fouten in de

verspanende werk uit; het meeste plaatwerk

productie zijn echte uitzonderingen. Daarbij is de

wordt in eigen huis geproduceerd. Dat gaat met

werking van de machines door de toegevoegde

Solid Edge nu foutloos de productie in. “We

functionaliteit van Solid Edge gegarandeerd.” Een

horen zelden nog over productieproblemen”,

sterk punt van Solid Edge daarbij is volgens

licht Willems toe. “De voordelen in de assemblage

Willems dat die functionaliteit eenvoudig te

Verhoeven Oss is een engineerings- en

zijn enorm. En daarbij komt dat de machines er

bedienen is. En omdat engineers meer digitaal

productiecentrum met een specialistische

nog verzorgder uitzien, doordat de pasvorm

kunnen valideren, kunnen meer functies in de

expertise op het gebied van materials

perfect is.”

machines worden ondergebracht, wat extra

handling & conveyor technology. Verhoeven

Omdat Verhoeven Oss ook uitbesteedt, is het van

toegevoegde waarde voor de klant betekent.

Oss is turn-key partner voor de complete

belang dat stuklijsten en onderdelen goed

“Met Teamcenter Express weten we nu zeker dat

handling van een project of leverancier van

worden beheerd. In de oude situatie was dat niet

met de juiste versie van de ontwerpen en

losse modules.

optimaal geregeld. Nu is alles onder versie-

stuklijsten wordt gewerkt. Bovendien kunnen we

beheer. Het is dus precies bekend wat is

beter dan voorheen bijhouden wat er bij de klant

uitbesteed. Daarbij komt dat de 3D-modellen

staat, wat uiteindelijk goed is voor onze

kunnen worden uitgeleverd, zodat de

aftersales-business.” Ten slotte verwacht Willems

• Orderdoorlooptijd verkort

toeleverancier niet zelf de tekening naar een

veel van de ERP-koppeling. “Het is nog te vroeg

• Meer en kwalitatief betere informatie

model hoeft te converteren. Het spaart tijd en

om er definitieve uitspraken over te doen, maar

fouten worden geminimaliseerd. De tekening

door de ervaringen tot dusver met de nieuwe

blijft zowel intern als extern de belangrijkste

werkwijze heb ik er alle vertrouwen in dat de

drager van informatie. De tekeningen worden

Teamcenter-ERP-integratie een aanzienlijke

vrijwel automatisch van het 3D-model afgeleid

bijdrage zal leveren aan de verbetering van de

op basis van templates. De maten worden op de

overdracht tussen engineering en productie. En

tekening aangebracht. Voorlopig worden ook de

dat leidt tot nog scherpere levertijden.”

stuklijsten nog op tekening gezet voor zover het

Grijper

Machinefabriek Verhoeven Oss BV

Resultaat:

in het proces • Minder productieverstoring door first-time-right ontwerp • Verhoogde efficiency bij overdracht tussen engineering en productie Erik Willems, Project Engineer voor machinebouw en interne automatisering Inzicht editie 9 |

23

Praktijk

DAF Trucks De meerwaarde van In 2007 moest DAF Trucks de motorenproductie opschalen om aan de stijgende vraag te kunnen voldoen. Bij de afdeling Production Engineering van de motorenfabriek realiseerde men zich dat er daarom nieuwe methodes voor het modelleren, analyseren en optimaliseren van productieprocessen nodig waren. Discrete-eventsimulatie werd ingezet voor optimalisatie van de nokkenassenfabricage. Als het project succesvol was, zou simulatie de centrale tool worden om het opschalen van de gehele productie te ondersteunen. cards PLM Solutions nam deze uitdaging aan met de Plant Simulationsoftware uit de Tecnomatix-portfolio. Groeiende uitdagingen

van DAF Trucks zouden voornamelijk het analyse-

ruwe versie van het model gaf al verrassende

De groeiende vraag naar trucks vormde een grote

en modelleerwerk doen. Parallel aan de training

uitkomsten, zoals Niek Jansen uitlegt: “Ons eerste

uitdaging voor de afdeling Production

werd er informatie verzameld over de productie

model bevatte alleen de hoofdcomponenten uit

Engineering. Voor het opschalen van de

van nokkenassen. Ieder simulatieproject vraagt

de productielijn. Toch was dit model al

productie werden de eerste stappen met

een zorgvuldige analyse van het te modelleren

verrassend nauwkeurig op parameters als

simulatie gezet in de vorm van een pilotproject.

systeem. De kenmerken van het productieproces

throughput en bezettingsgraad.” Dit eerste model

Startpunt van het project was de vraag: is

zelf en de materiaalstromen moeten bekend zijn.

werd stapsgewijs uitgebreid en gedetailleerd om

simulatie geschikt voor modelleren, analyseren

Deze vooranalyse is noodzakelijk om een valide

het realistischer en nauwkeuriger te maken.

en optimaliseren van de productiesystemen? Om

model te kunnen bouwen en laat zien welke

deze vraag te beantwoorden werd een

details relevant zijn en welke niet.

pilotproject gestart in de productielijn voor

Het resterende modelleerwerk bestond uit een sectie met vooral handmatig werk en de aanvoer

nokkenassen. Niek Jansen, process engineer en

Het productieproces bestond uit bewerkingen als

van nokkenassen uit het hardingsproces.

projectmanager van DAF Trucks: “We wilden

frezen, harden, slijpen en wassen. De material

Aangezien het project een pilot was, moest het

graag een gedegen indruk krijgen van de

handling was geautomatiseerd met behulp van

model zo realistisch mogelijk zijn. De eerste

mogelijkheden van de software, maar we hadden

een portaalrobot. De productstroom bestond uit

indruk van het model moest kloppen, anders zou

ook specifieke vragen. Is de capaciteit van de lijn

verschillende typen nokkenassen, waartussen

de geloofwaardigheid van het project worden

écht voldoende of moeten we investeren om de

omgesteld moest worden. Een andere stroom

aangetast. Na de implementatie van de laatste

vraag te kunnen bijhouden? Zijn de seriegroottes

was die van frames waarin de nokkenassen

details in het model kon de validatie van start

optimaal? Verbetert de performance door een

werden gebufferd. Verschillende gegevens

gaan.

andere aansturing? De motorenfabriek wordt

moesten worden verzameld, zoals

steeds complexer en daarom hebben we

bewerkingstijden, omsteltijden, storingsgedrag

The proof of the pudding

krachtigere tools nodig om de

en dergelijke. Daarnaast werden historische

De validatiefase is nodig om te kijken of het

productieprocessen te analyseren en te

productiegegevens verzameld om een

model de juiste vragen met voldoende

optimaliseren.” Deze vragen vormden een goed

benchmark te vormen voor de nauwkeurigheid

nauwkeurigheid kan beantwoorden. Vanaf de

startpunt voor het simulatieproject.

van het model.

start van het project hadden operators

Eerste ervaringen

De eerste resultaten

output van elke shift. Het ERP-systeem voorzag in

cards PLM Solutions verzorgde de training van

Kort na de eerste trainingssessies werden de

productiegegevens over een langere periode. De

twee production engineers. De eigen mensen

eerste delen van het model gebouwd. Een eerste

engineers hadden enkele tijdstudies verricht om

gedetailleerde informatie verzameld over de


Praktijk

”Ondersteund door deze resultaten hadden we weinig problemen om het hoger management te over tuigen van de toegevoegde waarde van simulatie”

Project highlights Uitdagingen: • Simulatie van een complexe productielijn. • Beoordelen van voorgestelde investeringen. • Optimalisatie van seriegroottes en besturingsregels. Aanpak: • Plant Simulation-software om een realistisch en integraal model te maken. • Customized training voor personeel van DAF Trucks. • Modelleerwerk grotendeels door DAF Trucks uitgevoerd. Resultaten: • Zeer nauwkeurig en realistisch model

Plant Simulation

van een complexe productielijn. • Investering in extra productiemachine bleek niet nodig. • Uitbreiding van material handling noodzakelijk om manuele taken te verlichten.

de bezettingsgraad van machines en operators te

Alles overziend was Niek Jansen erg blij met de

bepalen. Het simulatiemodel werd vervolgens

resultaten: “Zonder simulatie was het onmogelijk

gevoed met historische planningsdata en de

geweest om tot deze inzichten te komen. Onze

output van het model werd vergeleken met de

investeringen hebben we veel effectiever en

werkelijke resultaten uit het verleden. Het model

efficiënter kunnen inzetten. De Return On

en de werkelijke uitkomsten lagen erg dicht bij

Investment van dit ene project was al meer dan

elkaar: de productieaantallen verschilden slechts

10 tegen de tijd dat we het project hadden

0,5%. Productiemanager Theo Opdam: “Ik besloot

afgesloten!” Ondersteund door deze resultaten

een experiment te doen met de bestaande

had Niek Jansen weinig problemen om het hoger

productielijn. We brachten de nokkenassenlijn en

management te overtuigen van de toegevoegde

het model in een vergelijkbare uitgangspositie.

waarde van simulatie.

We hebben beide een tijd laten draaien en daarna de uitkomsten vergeleken. De resultaten

Het succes

zaten erg dicht op elkaar.” Nu kon het

De voortgang en de resultaten van de

projectteam beginnen met het beantwoorden

simulatiestudie werden met belangstelling

van de overgebleven vragen van het project.

gevolgd door vele personen in de motorenfabriek. Tijdens het project kreeg het

Verrassende voordelen

simulatieteam veel vragen over mogelijke

Door het evalueren van een reeks vraagscenario’s

toepassingen. De vragen betroffen ideeën voor

werd de maximaal haalbare output van de

diverse productielijnen in verschillende stadia

nokkenassenlijn bepaald. Het bleek dat de

van de Process Life Cycle. Sommige waren

bestaande lijnconfiguratie toch voldoende was

conceptueel, andere spitsten zich toe op

om aan de toekomstige vraag te voldoen.

gedetailleerde engineering en optimalisatie van

Investeringen in extra productiecapaciteit, die al

bestaande processen. Deze ideeën werden

waren gebudgetteerd, bleken uiteindelijk niet

gebundeld in een simulatieportfolio van

nodig te zijn. Daarnaast lieten de

mogelijke nieuwe projecten.

• Sterk verbeterde kennis van het productiesysteem.

cards PLM Solutions cards PLM Solutions is specialist op het gebied van Digital Manufacturing. Het bedrijf is Preferred Reseller van de Tecnomatixproducten en heeft de status van Channel Partner Gold. Men heeft meer dan acht jaar ervaring in het modelleren, analyseren en optimaliseren van diverse bedrijfsprocessen. cards PLM Solutions levert deze Plant Simulation in diverse sectoren, zoals productie, logistiek, zorg, luchthavens etc. Wilt u meer weten over het simuleren van bedrijfsprocessen met behulp van Plant Simulation, neem dan contact op met Ton Aarts. U kunt een e-mail sturen naar [email protected].

simulatieresultaten ook zien, dat de bezettingsgraden in het manuele gedeelte van de

Na een investering in de Plant Simulation-

lijn erg hoog waren. Daarop werd besloten tot

software zijn er extra production engineers

een relatief kleine investering in een

getraind en is er een simulatieteam in het leven

geautomatiseerde material handling om de

geroepen, dat alle simulatievragen uit de

operators van het zwaarste werk te ontlasten.

motorenfabriek gaat uitwerken. Manager

Vervolgens werden seriegroottes aan de orde

Production Engineering Marcel Hoedeman: “Inzet

gesteld. De performance van de productielijn

van simulatie leidt tot optimale processen en dat

bleek robuust voor alle scenario’s van

realiseren we in een korter tijdsbestek en met

seriegroottes. Het laatste punt was de besturing

minder investeringen. Simulatie is nu ingebed in

van de portaalrobot. Het onderzoek naar de

onze ontwerprichtlijnen. We hebben de juiste

besturing leverde enkele cruciale inzichten op

mensen en de perfecte tool om onze

over de centrale rol van de portaalrobot voor de

productieprocessen verder te optimaliseren!”

Simulatiemodel in Plant Simulation van de nokkenas lijn

gehele productielijn. Inzicht editie 9 |

25

Praktijk

Velocity in ‘t kort D&M Technical Solutions D&M Technical Solutions is een jong, veelzijdig en ambitieus bedrijf dat projecten realiseert binnen de werktuigbouwkundige sector. In nauwe samenspraak met de opdrachtgever maakt D&M Technical Solutions technische tekeningen, welke een krachtig fundament vormen voor het eindproduct. D&M Technical Solutions richt zich hiernaast op het uitwerken van ideeën van klanten. Zij maken hierbij gebruik van Solid Edge als 3D CAD-software. Deze ideeën worden desgewenst van ontwerpfase tot een modulair productierijp eindproduct uitgewerkt, waarbij uiteraard rekening wordt gehouden met de wensen en verschillende productiemogelijkheden van de klant. Doordat de communicatie met opdrachtgevers veel duidelijker is dan met 2D CAD-software, ervaren zowel D&M als de opdrachtgevers de voordelen van Solid Edge. www.dmtechnicalsolutions.nl

NX in ‘t kort Van der Molen Design Vanuit zijn thuisbasis Drachten verricht Van der Molen Design zijn werkzaamheden op het gebied van productontwikkeling en engineering. Ook detachering behoort tot de mogelijkheden. Jarenlange ervaring met Unigraphics heeft geresulteerd in de aanschaf van een licentie van NX. NX stelt Van der Molen Design in staat om snel en doelmatig volgens

Minisnackclip

klantspecificaties te werken. www.vandermolendesign.nl

Van der Molen Design INDUSTRIEEL DESIGN

PRODUCTONTWIKKELING

RAPID PROTOTYPING

Nummerplaathouder


Producten

Teamcenter 2007 De introductie van Teamcenter 2007 is een mijlpaal voor Siemens PLM Software. Teamcenter 2007 is het Unified Platform. Het platform is gebaseerd op de laatste stand van de technologie. Verschillende Teamcenter-modules zijn in Teamcenter 2007 beschikbaar onder dezelfde user interface, database en geïntegreerd datamodel. Dit resulteert in een verhoogd gebruiksgemak en verlaging van de ‘cost-of-ownership’.

”Het is nu meteen duidelijk wanneer berekeningen niet up-to-date zijn”

In de afgelopen jaren heeft Siemens PLM

beter bekend wie welke werkzaamheden heeft

Software de functionaliteit van Teamcenter door

verricht. Daarnaast kan er sneller van de test

aankopen enorm uitgebreid. De werkzaamheden

naar de productieomgeving worden gemigreerd.

om die aankopen te integreren zijn nu goeddeels

De bekende scripting om aanpassingen

afgerond. Hadden in de vorige versie enkele

automatisch door te voeren kan achterwege

modules nog een eigen database of user

blijven.

interface, met Teamcenter 2007 is dat verleden

Het volledige Teamcenter-portfolio bestaat uit

tijd. De architectuur van Teamcenter is met het

een basis van vier kern-PLM-functionaliteiten

Unified Platform ingrijpend gewijzigd, waarbij de

waarop verschillende functiegebieden zijn

laatste stand van de techniek is toegepast. De

gebaseerd. De vier basisfunctionaliteiten zijn

belangrijkste veranderingen zijn dat Teamcenter

Enterprise Knowledge, Community Collaboration,

geheel op een SOA (Services Oriented

Reporting & Analytics en Lifecycle visualization.

Architecture) is gebaseerd en het totale

Onder Enterprise Knowledge valt de reguliere

onderhoud (zowel configuratie, customisatie als

PDM-functionaliteit. De Community Collaboration

administratie) binnen dezelfde omgeving gedaan

omvat de functionaliteit voor samenwerking.

kan worden. Hiervoor wordt Eclipse gebruikt, de

De dashboards en reports vallen onder Reporting

veel gebruikte Open Source software voor

& Analytics, terwijl Lifecycle Visualization naast

business modeling. Eclipse is gebaseerd op de

basis viewing onder meer Publishing behelst.

Unified Modeling Language. Het voordeel

Als functiegebieden zijn bijvoorbeeld benoemd

hiervan is dat steeds een helder inzicht in

Systems Engineering & Requirements

attributen, relaties en overerving aanwezig is.

Management, Portfolio, Program & Project

Daarnaast kunnen customisatieprojecten

Management en Mechatronics Process

gescheiden in Eclipse worden uitgevoerd. Zo is

Management. » Inzicht editie 9 |

27

Producten

De nieuwe gebruiksvriendelijke userinterface

Teamcenter 2007

ECAD Viewer

Requirements Management geïntegreerd in het Unified Platform


Herkenbaarheid vergroot gebruiksgemak

gedefinieerd kan worden. Die relaties worden

Teamcenter Program & Project Management is in

gelegd naar een willekeurige Teamcenter-entiteit,

de 2007-editie geheel geïntegreerd. Hiermee

zoals een compleet product, een enkel

wordt projectmanagement direct aan het

onderdeel, een maakproces of een functie.

ontwerp van het product gekoppeld. Net als alle

De requirements-objecten worden in het change-

andere functionaliteiten in Teamcenter 2007

managementproces, door workflows en andere

heeft de user interface kenmerken van het

functionaliteiten in Teamcenter ondersteund.

Outlook-uiterlijk. “Dat vergroot de herkenning en

“Het bewerken van requirements gebeurt in

dus het gebruiksgemak, ook bij minder frequente

principe met een standaard Microsoft Office

gebruikers van Teamcenter”, aldus Göran

tekstverwerker. Er is voorzien in uitgebreide

Oesterholt, PLM Consultant van Siemens PLM

import en exportmogelijkheden waarmee

Software. De voordelen voor de gebruiker van

bijvoorbeeld complete requirementdocumenten

het volledig geïntegreerde projectmanagement

kunnen worden omgezet naar enkelvoudige

zijn dat gegevens real-time worden bijgewerkt en

requirements”, aldus Oesterholt. “Via de export

dat rekening wordt gehouden met capaciteiten.

kunnen bedrijven op eenvoudige wijze

“Projecten worden als Gantt-chart opgezet en

requirement-documenten genereren om deze

wijzigingen zijn direct voor anderen zichtbaar”,

vervolgens naar bijvoorbeeld toeleveranciers te

vertelt Oesterholt. “Workflows kunnen aan

zenden.” Requirements kennen statussen en

projecttaken worden toegekend en bij het

vallen net als andere entiteiten in het Teamcenter

afronden van workflows worden de taken direct

datamodel onder revisie en vrijgavebeheer. Zo

geüpdatet. Ook vindt een directe terugkoppeling

kunnen er bijvoorbeeld baselines van worden

plaats tussen de duur van een taak en de

gemaakt en met de ‘compare’-functie zijn snel de

beschikbare capaciteit.” Voor een programma,

vernieuwingen ten opzichte van een vorige versie

dat een aggregatie is van verschillende

vast te stellen. Overigens is door de integratie

samenhangende projecten, kunnen overzichten

van de requirements in het datamodel op

worden gegenereerd van de beschikbare

eenvoudige wijze impactanalyse mogelijk op

resources en capaciteiten. Het spreekt bijna voor

andere requirements en kan worden nagegaan

zich dat Teamcenter Program & Project

welke requirements aan welke functie, product of

Management het steeds vaker toegepaste Phase-

proces ten grondslag liggen.

Gate-proces (een mijlpalenproces) ondersteunt.

Engineering Process Management is het functie-

In het functiegebied Systems Engineering &

gebied waarin de integratie met bewerkings-

Requirements Management is de Requirement

applicaties is ondergebracht. Engineering Process

Management-module nu compleet geïntegreerd

Management omvat bijvoorbeeld modules met

in Teamcenter 2007. Het voordeel is dat elke

functionaliteit voor de integratie van Multi-CAD-

requirement als aparte entiteit met eigen relaties

engineering (CAD , CAE, CAM , ECAD, CASE) en

Producten

Simulatie analyse resultaten in Unified Platform

”Door het vereenvoudigde onderhoud en verhoogde gebruiksgemak is de drempel om dit te doen duidelijk lager geworden”

het beheer van structuren en configuraties

Onafhankelijke structuren

veelheid aan nieuwe mogelijkheden”, aldus

(document management, configuration

Een nieuwe mogelijkheid in het functiegebied

Oesterholt. “Door horizontale en verticale relaties

management en context management).

Bill-of-materials Management is het onafhankelijk

zijn alle denkbare impact- en ‘where-used’-

Daarnaast vallen onder Engineering Process

kunnen beheren van gekoppelde design- en

analyses uit te voeren. Het datamodel gaat in

Management de modules die te maken hebben

partstructuren. “De design- en de partstructuur

Teamcenter 2007 zelfs zover dat analyses op

met het beheer van engineering changes en het

worden vaak binnen één structuur beheerd”, licht

poort en signaalniveau mogelijk zijn.”

procesmanagement, zoals revisie en versiebe-

Oesterholt toe. “Kenmerkend is dat de

“Wij zijn als Benelux-organisatie erg enthousiast

heer, statusmanagement, workflowmanagement

partstructuur een eigen revisieschema kan

over het Unified Platform. Het biedt onze klanten

en impactanalyses. Verder bevat het functie-

hebben en vaak minder wijzigingen kent dan een

uitgebreide mogelijkheden om Teamcenter

gebied Engineering Process Management de

designstructuur. Het separaat kunnen definiëren

breder in de organisatie in te zetten en hun PLM-

Multi-site-functionaliteit voor de ondersteuning

en onderhouden van de part- en designstructuur

visie te realiseren. Door het vereenvoudigde

van productontwikkeling op meerdere locaties.

kan dan veel voordeel opleveren.” In Teamcenter

onderhoud en verhoogde gebruiksgemak is de

Een interessante vernieuwing in dit functiegebied

2007 is verder het datamodel standaard

drempel om dit te doen duidelijk lager

is de relationship browser. Deze browser maakt

uitgebreid met ‘make’- en ‘buy’-attributen. Een

geworden”, besluit Oesterholt.

het mogelijk visueel te navigeren in structuren.

andere uitbreiding van het datamodel geldt het

De relationship browser laat zowel de metadata

‘reference design’-attribuut dat het mogelijk

zien als visualisaties van de gegevens.

maakt logische (bijvoorbeeld elektrotechnische) schema’s te koppelen aan een mechanisch deel.

Simulation Process management

Met Tabular BOM-editing maakt Teamcenter

Het functiegebied Simulation Process

2007 het mogelijk een stuklijst in Excel te

Management maakt het dankzij een uitbreiding

bewerken, wat de herkenbaarheid en het

op het Teamcenter-datamodel mogelijk CAE-

gebruiksgemak verder verhoogt. Dit gebeurt met

gegevens (stijfheid, sterkte en beweging) te

een live Excel-link zodat wijzigingen direct

koppelen aan de bijbehorende productitems in

worden doorgevoerd. Ook al wordt in Excel

Teamcenter. “Het is nu meteen duidelijk wanneer

gewijzigd, de inhoud blijft onder beheer van

berekeningen niet up-to-date zijn”, aldus

Teamcenter.

Oesterholt. “Teamcenter 2007 maakt het

Het functiegebied Mechatronica is in Teamcenter

mogelijk de meshes of postprocessing

2007 verder uitgebreid. “In het functiegebied

automatisch te updaten wanneer die niet meer

Mechatronics Process Management is veel

actueel zijn. De resultaten kunnen met een

aandacht besteed aan de integratie van logische

viewer direct in Teamcenter worden bekeken,

en fysieke data. Door de meest bekende

waarmee ze voor een breder publiek beschikbaar

applicaties, zoals Clearcase

worden.” Hiermee ontstaat een doorlopende flow

(softwareontwikkeling), Cadence en Mentor

van de gegevens zoals die al bestond voor onder

Graphics (PCB-ontwikkeling), te integreren op

meer productiegegevens.

zowel applicatie- als dataniveau, ontstaat een

Mechatronica: Embedded Software Management

Inzicht editie 9 |

29

Producten

Customisatie van CAM-software: een must! CAM-software wordt ontwikkeld voor de industrie en wordt ingezet bij de vervaardiging van werkstukken met CNC-machines. Elk modern bedrijf dat gereedschapsbanen voor deze machine moet genereren, maakt tegenwoordig gebruik van dergelijke software. De meeste bedrijven zijn sterk verschillend en maken producten met de meest diverse vormen en een verscheidenheid aan materialen. Toch kunnen er binnen één bedrijf gemeenschappelijke kenmerken gevonden worden tussen de verschillende werkstukken en zeker tussen de verschillende deelbewerkingen (ook soms CAM-features genoemd), zoals vlakken van willekeurige vormen, uitruwen van diepe pockets, fijn afwerken van rechte wanden en een gat met tolerantie h6.

Afhankelijk van het gereedschap, het

Analyse van het pallet aan werkstukken

bepaald werkstuk een pocket geruwd moet

uitgangsmateriaal en de afwerkingsgraad

Eerst moet op zoek gegaan worden naar

worden. Deze verspaningsfeature kan ‘POCKET_

(tolerantie, ruwheid), worden daarnaast voor een

karakteristieke werkstukken, die in het bedrijf

RUW’ genoemd worden en afgewerkt worden met

aantal verspaningsparameters (spaanbreedte,

vervaardigd worden, en de gemeenschappelijke

de volgende bewerkingsparameters:

spaandiepte, voeding per tand),

deelbewerkingen op die werkstukken. Aan deze

bewerkingsmethodes (zig, zigzag, helicoïdaal,

‘verspaningsfeatures’ (CAM-features) of

• Materiaal: Aluminium

axiaal, profileren) en andere instelparameters

‘bewerkingstypes’ kunnen logische namen

• Gereedschap: Vingerfrees Ø 16 mm

toch steeds dezelfde waarden of instellingen

gegeven worden, zoals: VLAKKEN_RUW, VRIJE_

• Strategie: Trochoïdaal

gekozen in het CAM-systeem. Wanneer nu die

WAND_FIJN, POCKET_RUW enz. Als voorbeeld

• Snijsnelheid: 1200 m/min

gemeenschappelijke kenmerken en knowhow in

wordt verwezen naar de namen van de

• Pasbreedte: 10 mm

een CAM-pakket gevat worden, dan ontstaat er

kolommen in de ‘bewerkingsmatrix’ in fig. 1. Er

• Pasdiepte: 5 mm

consistentie in de afwerking van de werkstukken,

kan uiteraard een groot aantal bewerkingstypes

• Restwaarde wand: 0,3 mm

onafhankelijk van de CAM-programmeur. De

herkend worden en het is dan ook raadzaam ze in

• Restwaarde bodem: 0,2 mm

kennis van het bedrijf wordt als het ware in de

families te rangschikken volgens bepaalde

CAM-software ingebed en tevens wordt de

gemeenschappelijke kenmerken. Eén manier om

Om een gereedschapsbaan in NX CAM te maken

werkvoorbereidingstijd sterk teruggedrongen.

dit te doen is gebruik te maken van de theorie

die de pocket volgens bovenstaande

Ook al vraagt die studie wat tijd, toch loont het

van King (zie masterproef van ing. Jochen

bewerkingsparameters bewerkt, moet eerst een

de moeite om deze customisatie uit te voeren.

Verheecke IWT 2006-2007). Als alle

standaard operatietype gekozen worden. Daarna

Dit werd aangetoond tijdens het eerste jaar van

verspaningsfeatures bekend zijn, wordt voor elke

moet dat operatietype op een bepaalde manier

een PWO-studie (Project Wetenschappelijk

feature onderzocht wat de bewerkingsparameters

ingesteld worden. De gereedschapsbaan die zo

Onderzoek) met als titel ‘Demystificatie en

zijn. Uitgezocht wordt op welke manier een

ontstaat, bevat alle CAM-instellingen die nodig

customisatie van CAM-software bij drie- tot

bepaald bewerkingstype volgens de knowhow

zijn om een ‘POCKET_RUW’ bewerkingstype uit te

vijfassig frezen’, uitgevoerd aan het departement

van het bedrijf idealiter afgewerkt zou moeten

voeren volgens de bedrijfseigen bewerkings-

IW&T van de KHBO (Katholieke Hogeschool

worden, onafhankelijk van diegene die het CAM-

parameters. Het verband tussen de

Brugge-Oostende) met het pakket NX CAM.

programma bedient! Stel bijvoorbeeld dat in een

bewerkingstypes met hun bewerkingsparameters


Producten

”Alleen al het implementeren van de bewerkingmatrix in NX CAM zorgt voor een veel snellere bediening van het CAM-systeem”

Fig.1 : fragment uit bewerkingsmatrix

en de CAM-operaties met hun instellingen wordt

Alleen al het implementeren van de bewerkings-

samengevat in een bewerkingsmatrix (zie fig.1).

matrix in NX CAM zorgt voor een veel snellere

In de horizontale richting worden alle

bediening van het CAM-systeem, maar die

verspaningsfeatures gerangschikt terwijl in de

snelheid kan nog opgedreven worden door

verticale richting alle standaard CAM-operaties

enkele aanpassingen op andere vlakken. Het

met al hun instellingen opgesomd worden. Voor

instellen van bijvoorbeeld de snijvoorwaarden

elk bewerkingstype wordt vervolgens aangekruist

(snijsnelheid, voedingssnelheid, radiale en axiale

vanuit welke standaard CAM-operatie vertrokken

pasdiepte) kan automatisch gebeuren via een

wordt en wat de instellingen binnen die operatie

database die verspaningsparameters bevat voor

zijn. Bovendien wordt met een kleurcode

het snijmateriaal, het bewerkingstype, het te

aangegeven welke instellingen relevant zijn voor

bewerken materiaal, de diameter van het

de verspaningsfeature en welke altijd hetzelfde

gereedschap en de uitsteeklengte van het

zijn. De bewerkingsmatrix bevat de CAM-

gereedschap. Deze database elimineert niet

operaties van het bedrijf en is als het ware de

alleen het invulwerk, maar ook het opzoek- en

blauwdruk voor de customisatie van NX CAM!

rekenwerk om tot de snijvoorwaarden te komen.

Uiteindelijk zal dit ervoor zorgen dat elke CAM-

Immers, de database wordt gevuld met

programmeur op dezelfde wijze te werk zal gaan

verspaningsparameters die voortvloeien uit de

en bovendien zal ook het aantal acties om alle

knowhow van het bedrijf! Nog een manier om de

nodige instellingen te doen in de CAM-software

programmeersnelheid op te drijven is het maken

sterk gereduceerd worden.

van een eigen tooldatabase. Via deze database

Fig.2 : aangepast dialoogvenster

kunnen gereedschappen heel snel opgezocht en Werkwijze binnen NX

aangemaakt worden. Een laatste punt op het

het programmeerwerk op te drijven, zoals

Om de gegevens uit de bewerkingsmatrix

gebied van snellere CAM-programmering is het

‘Feature Recognition’ en ‘CAM-Wizards’. Dit werd

praktisch bruikbaar te maken, moeten ze

vereenvoudigen van de verschillende

echter niet uitgevoerd in deze PWO-studie!

geïmplementeerd worden in NX CAM. Dit kan

dialoogvensters. Figuur 2 toont als voorbeeld het

gerealiseerd worden door gebruik te maken van

aangepaste dialoogvenster van de

Economische haalbaarheid

‘templates’. Dit zijn een soort sjablonen waarin

verspaningsfeature SPECIFIEKE_WAND_FIJN. Op

Het is duidelijk dat een dergelijke customisatie

CAM-operaties, gereedschappen, assenstelsels,

figuur 3 is het venster van de oorspronkelijke

van een bedrijf tijd vergt, maar de winst die

lay-out van de CAM-omgeving etc. gedefinieerd

‘Face Milling’ operatie te zien. Het originele

gemaakt kan worden op de programmeertijd, is

kunnen worden. Alle bewerkingstypes met hun

venster bevat heel veel instellingen die

aanzienlijk. Uitgangspunt is wel dat de CAM-

overeenkomstige CAM-instellingen worden in

bovendien nog niet allemaal zichtbaar zijn (onder

progammeur een ervaren NX-gebruiker is en de

templates aangemaakt. Er wordt telkens

de knop ‘Cutting Parameters’ bijvoorbeeld). Om

mogelijkheden van de software op gebied van

vertrokken van een standaard CAM-operatie (bijv.

de gereedschapsbaan te kunnen aanmaken met

customisatie vrij goed kent. Aan het departement

Cavity mill en planar mill ) waarin vervolgens de

de originele operatie moeten 15 parameters

IW&T van de KHBO werd een algemene

juiste instellingen (uit de bewerkingsmatrix)

ingevuld worden (fig.3). Hetzelfde resultaat kan

customisatie voor de mechanische industrie

gemaakt worden. Daarna kunnen de templates op

echter bereikt worden met het vereenvoudigde

uitgevoerd, waarbij gemeenschappelijke

een eenvoudige manier in NX CAM geïntegreerd

dialoogvenster waarin slechts 3 instellingen

kenmerken gezocht werden bij drie grote families

worden. Bij het begin van een nieuwe CAM-

gemaakt moeten worden! Bovendien zijn er ook

(gietstukken, matrijzen en machine-

opdracht kan de programmeur nu één van de

maar 3 instellingen te zien voor de gebruiker.

bouwstukken). Aan deze customisatie werden

nieuwe templates kiezen, waarna er direct een

Ten slotte is het belangrijk op te merken dat er

ongeveer 21 dagen aan ontwikkeling en

bedrijfsspecifieke CAM-omgeving verschijnt.

nog andere methoden zijn om de snelheid van

opzoekwerk besteed! » Inzicht editie 9 |

31

Producten

Fig.3 : origineel dialoogvenster

Figuur 4: Resultaten Werkstuk

Zonder customisatie

Met customisatie

Tijdswinst

1

5 uur 53 min

2 uur 19 min

61%

2

3 uur 28 min

1 uur 12 min

65%

3

5 uur 14 min

2 uur 1 min

61%

4

2 uur 39 min

1 uur 2 min

61%

5

2 uur 29 min

51 min

66%

Figuur 5: Hier volgen de resultaten bij een West-Vlaams toeleveringsbedrijf, uitgevoerd tijdens een masterproef in 2007. Werkstuk

Zonder customisatie

Met customisatie

Tijdswinst

1

53 min

5 min

90%

2

1 uur

11 min

81%

3

1 uur 10 min

15 min

78%

4

30 min

8 min

73%

5

1 uur 35 min

13 min

86%

Conclusie Aan de hand van deze studie werd heel duidelijk aangetoond dat de customisatie van de CAM-software heel lonend kan zijn. Deze customisatie is des te lonender naarmate binnen een bedrijf meer gebruik wordt gemaakt van een CAM-programma en/of het als aantal stukken per reeks niet te groot is. Wanneer een bedrijf echter vrij gelijkaardige stukken maakt

”Het is duidelijk dat een dergelijke customisatie van een bedrijf tijd vergt, maar de winst die gemaakt kan worden op de programmeertijd, is aanzienlijk”

(alleen extrusiematrijzen bijvoorbeeld) kan de winst nog spectaculairder worden. Voorafgaand aan de implementatie in NX is een grondige studie vereist van het verspaningsproces van iedere deelbewerking. De algemene conclusie is in ieder geval dat de bedrijven die CAM-software bezitten, er baat bij hebben om deze customisatie in te voeren en toe te passen. De mogelijkheden bij NX om dit door te voeren zijn heel uitgebreid en leiden tot spectaculaire resultaten. De resultaten van dit onderzoek komen later in een studiemiddag (mei 2008 ) uitgebreid aan bod en er kan uiteraard altijd contact opgenomen worden met de auteurs!

Auteurs: KHBO Dept IW&T ir. Luc Monserez Docent E.M. productietechnieken en CAM E-mail: [email protected] ing. Thomas Sarre assistent – onderzoeker CAM E-mail: [email protected] 32 | Inzicht editie 9

Producten

Emerson Power Transmission: lagerbloksamenstelling

De Solid Edge Embedded Client De Solid Edge Embedded Client is de Teamcenter-integratie voor Solid Edge, die ervoor zorgt dat men vanuit de CADapplicatie toegang krijgt tot deze PDMomgeving. In dit artikel wordt een overzicht gegeven van de belangrijkste datamanagementfuncties van deze gecombineerde toepassingen.

Teamcenter Express Teamcenter Express werd een paar jaar geleden geïntroduceerd als onderdeel van de Velocity Series voor het productdatabeheer binnen middelgrote bedrijven in de maakindustrie. Het is gebaseerd op Teamcenter Engineering en is zeer snel inzetbaar binnen dit soort bedrijven, doordat het hiervoor al grotendeels is voorgeconfigureerd. Gebruikersgroepen, rollen, workflows, rapporten en veelgebruikte CAD- en Officedatatypes zijn bijvoorbeeld al direct na installatie gedefinieerd. Hierdoor is een standaardimplementatie in ongeveer tien dagen mogelijk. Daarnaast bevat Teamcenter Express een aantal aanvullingen bovenop de Teamcenter Engineering-functionaliteit, zoals Rieview Package Exchange, een uitgebreide itemnummergenerator, een MS Office 2007integratie en een server-printomgeving. Voor de verdere maatwerkinrichting heeft Express dezelfde gereedschappen als Engineering. Teamcenter Express maakt gebruik van standaard Microsoft-onderdelen, zoals Windows 2003 Server en MS SQL Server als database, die ook voor het MKB inmiddels gemeengoed zijn en daarom, na een korte implementatieperiode, in eigen beheer operationeel kunnen worden gehouden. » Inzicht editie 9 |

33

Producten

De Teamcenter Rich Client met het opstarten van een workflow process op de voorgrond

Solid Edge en Teamcenter

bijvoorbeeld de laatst vrijgegeven versie te

De Solid Edge Embedded Client koppelt Solid

openen of juist de laatste nog in bewerking

Edge aan Teamcenter. Hij kan zowel bij

zijnde. Bij een samenstelling kan in het File/

Teamcenter Engineering als bij Express worden

Open-venster de stuklijst (BOM) zichtbaar

toegepast. De naam Embedded Client is gekozen

worden gemaakt, waarbij de gebruiker kan

omdat er vrijwel niets te zien is van de integratie

kiezen voor het tegelijkertijd uitchecken van

met Teamcenter en omdat de manier van werken

onderdelen die in de samenstelling voorkomen,

voor de gebruiker niet wijzigt na invoering van

omdat al bekend is dat ook deze gewijzigd

PDM. Aan het begin van een sessie verschijnt het

dienen te worden. Zo worden de files

inlogscherm om toegang te krijgen tot het

geblokkeerd voor anderen en staan deze klaar

systeem. Hierna ‘kijkt’ de gebruiker bijvoorbeeld

om aangepast te worden. Dit wordt een

bij de File Open functie, rechtstreeks in

expliciete Check-out genoemd.

Teamcenter, alsof men in een map op de lokale

Een impliciete Check-out wordt uitgevoerd op het

machine of server werkt. Direct zijn alle

moment dat de gebruiker via een dubbelklik een

zoekfuncties, waarvan er ook een aantal is

onderdeel (In Place Activate) binnen een

voorgedefinieerd, beschikbaar om snel de

samenstelling opent voor wijzigen.

benodigde bestanden te vinden.

Binnen de EdgeBar is altijd zichtbaar welke bestanden zijn uitgecheckt en door welke

Check-in / Check-out

gebruiker. Ook is te zien van welke bestanden

Zodra de gebruiker het Solid Edge bestand

inmiddels nieuwere versies beschikbaar zijn. Via

gevonden heeft en hij volgens zijn profiel ook

de Refresh-functie komen deze vervolgens

geautoriseerd is om hieraan te werken, kan hij

beschikbaar.

deze openen. Daarbij wordt automatisch een Check-out gedaan om te voorkomen dat een

Attributen en Viewables

andere gebruiker tegelijkertijd dit bestand kan

Binnen Solid Edge kan de gebruiker de metadata

gaan wijzigen. Na het beëindigen van de

over de bestanden ingeven via het File/

werkzaamheden zal bij een File/Close ook direct

Properties-formulier. Deze voorziet in een aantal

een Check-in worden uitgevoerd, zodat de laatste

standaardattributen die verder kunnen worden

wijzigingen in de centrale database worden

uitgebreid met bedrijfspecifieke attributen via de

verwerkt. Bij het openen van een bestand kan

Custom Properties. Tijdens een Check-in en

men zogenaamde Revision Rules toepassen om

Check-out worden ze, indien gewenst in twee


Ook binnen de EdgeBar is de intergratie met Teamcenter zichtbaar. Enkele onderdelen van de samenstelling zijn uitgechecked door een andere gebruiker

Producten

De Teamcenter PDM omgeving is direct benaderbaar vanuit Solid Edge

richtingen, gesynchroniseerd met de Teamcenter-

Ook is het mogelijk om vanuit de workflow

Implementatie

database, zodat de juiste gegevens ook

vertaalopdrachten te initiëren, waardoor via ETS

Doordat Teamcenter Express en de Solid Edge

beschikbaar zijn via Teamcenter Client of Portal.

(Express Translation Services) de vrijgegeven

Embedded Client volledig productiegereed zijn

Voor het Item-id en Revision wordt

tekening wordt omgezet naar een PDF of ander

na installatie is een zeer snelle implementatie

gebruikgemaakt van een nummergenerator.

neutraal fileformaat.

mogelijk binnen een bedrijf.

Dubbele nummers binnen het systeem worden

Voor het importeren van eerder aangemaakte

daarmee voorkomen. Via de Assign-functie wordt

Userinterface

Solid Edge-bestanden is een bulkload utility

automatisch het eerstvolgende vrije nummer en

Zoals gezegd wijzigt de manier van werken voor

beschikbaar, evenals een set van gereedschappen

een revisienummer of -letter aan een onderdeel

de gebruiker na invoering van de Embedded

om deze data te controleren en zo nodig te

of tekening gegeven.

Client vrijwel niet. Er zijn geen speciale menu’s of

corrigeren op eventueel verbroken links, dubbele

Ook wordt tijdens een Check-in automatisch een

knoppen nodig voor het bedienen van het PDM-

filenamen en ontbrekende file properties.

lichtgewicht viewbestand, in het JT-formaat,

systeem. Alle bestanden zijn via zoekfuncties

aangemaakt en opgeslagen bij het betreffende

binnen de EdgeBar te vinden en eenvoudig,

Naast de Solid Edge-integratie bestaan er ook

onderdeel. Deze is direct te bekijken binnen

bijvoorbeeld bij het assembleren van een

koppelingen met andere CAD-applicaties, zoals

Teamcenter Client, zodat ook de niet-CAD-

samenstelling, via Drag&Drop te plaatsen vanuit

AutoCAD, Inventor, SolidWorks, ProEngineer,

gebruikers binnen (en buiten) het bedrijf de

de Library Tab. Zodra Teamcenter staat

Catia en natuurlijk NX. Teamcenter wordt daarom

modellen en tekeningen kunnen bekijken.

aangevinkt in het Application-menu geeft Solid

Multi-CAD genoemd.

Edge bij alle commando’s die files openen of Revisions en Workflow

aanmaken, zoals Create-In-Place, Devide Part,

Een belangrijke functie van een PDM-systeem is

Mirror Assembly, Family Of Parts, direct toegang

het bijhouden van revisies en een

tot Teamcenter.

vrijgaveprocedure. Het aanmaken van een

Om sneller bestanden te kunnen openen wordt

nieuwe revisie is direct in Solid Edge mogelijk via

gebruikgemaakt van een lokale cachefolder op

de functie Revise in het File menu en onder de

het werkstation van de gebruiker. Bij het openen

rechtermuisknop binnen de assembly tree van

wordt gekeken of de lokale versie nog up-to-date

een samenstelling. De Assign-functie zal

is ten opzichte van de versie op de fileserver.

vervolgens een eerstvolgend(e) revisienummer

Indien dit het geval is, wordt netwerkverkeer

Aanvullende informatie over Solid Edge is

of -letter afgeven. Binnen Teamcenter is de

voorkomen en direct de lokale versie geopend.

te vinden op www.solidedge.com en

vrijgaveprocedure bepaald, die via een Workflow

Alleen bij bestanden die lokaal niet bestaan of

www.solidedge.nl . Uw eventuele vragen

het ter keuring aanbieden van engineeringdelen

niet meer van de laatste versie zijn, worden deze

of opmerkingen zijn welkom via:

regelt binnen de organisatie.

opgehaald van de server.

[email protected].

Informatie

Inzicht editie 9 |

35

Producten

Processimulatie, het onmisbare gereedschap Of het nu gaat om productie, opslag, logistiek, zorg, luchthavens of andere dienstverlening, het simuleren van allerhande bedrijfsprocessen is in opmars. Simulatieprogramma’s bieden brede ondersteuning voor het analyseren, ontwikkelen en optimaliseren van diverse bedrijfsprocessen. Daarnaast ondersteunt simulatie ook verbeterprogramma’s als Lean Manufacturing en Six Sigma. In de visie van Gert Nomden, simulatie-expert bij cards PLM Solutions, zal in de toekomst geen fabriek of magazijn gebouwd worden, zonder dat deze eerst in digitale vorm is uitgewerkt, getest en geoptimaliseerd.

Plant Simulation

Wat is simulatie?

In een experiment wordt het simulatiemodel met

Met discrete-eventsimulatie wordt met behulp

gedraaid, in een zogenaamde ‘run’. Omdat elke

van een computermodel het complexe,

run onderhevig is aan toeval (met kans op

dynamische gedrag van een bedrijfsproces

uitschieters) is het nodig om meerdere runs te

nagebootst. De effecten van toevallige

draaien met verschillende startwaardes voor de

gebeurtenissen en interacties tussen

toevalsgenerator. De uitkomsten van de

deelprocessen kunnen er nauwkeurig mee

verschillende runs binnen een experiment

worden onderzocht. Door in het model

leveren daarom niet alleen een gemiddelde

veranderingen door te voeren kan van tevoren

uitkomst op, maar geven ook zicht op te

worden gekeken welk effect ze in de

verwachten uitschieters naar boven en beneden.

werkelijkheid hebben. Door het procesverloop te

Moderne simulatiesoftware is in staat om

visualiseren wordt het model erg herkenbaar

zelfstandig optimale scenario’s te bepalen, wat

gemaakt en worden resultaten sneller

enorm veel tijd kan schelen.

vooraf gekozen parameters een tijd lang

geaccepteerd. Omdat een simulatiemodel alle relevante componenten met hun gedrag bevat,

Simulatie geeft antwoord op vragen als:

zijn de resultaten doorgaans zeer realistisch.

- Welke leverfrequentie zorgt voor de laagste

Objecten die niet standaard in een bibliotheek voorkomen, kunnen vaak eenvoudig worden gebouwd.

voorraadkosten met een gegarandeerde 98% fill-rate? - Welke ordervolgorde zorgt voor de kortste omsteltijden in de lakstraat, binnen de grenzen

Experimenteren en optimaliseren Door diverse experimenten uit te voeren kan een optimale procesinrichting worden bepaald. Het

van leverdata? - Welk personeelsrooster biedt het beste compromis tussen efficiënt werken en een

aantal experimenten dat in korte tijd kan worden

snelle doorstroming van patiënten?

uitgevoerd, is erg groot. Per experiment moeten

- Op welke locaties in Europa moeten

drie zaken op een rij staan:

distributiecentra komen te staan?

- parameters van het experiment (bijvoorbeeld omvang van buffers of het aantal operators); - resultaten (bijvoorbeeld leverbetrouwbaarheid of onderhanden werk); - verklarende gegevens (bijvoorbeeld

Visualisatie Een belangrijk aspect van simulatie is visualisatie. Dit ondersteunt de verificatie en acceptatie van het model. Het procesverloop en de resultaten

storingspercentages of bezettingsgraden van

kunnen real-time gevolgd worden, zowel twee-

buffers).

als driedimensionaal. Dit kan vertrouwen geven in het model: klopt het model met de


Producten

3D animatie van een Highbay Warehouse

Plant Simulation

Plant Simulation

werkelijkheid? De herkenbaarheid wordt vergroot

Alternatieve methoden

worden uitgesloten. Een foutieve beslissing kan

door foto’s en plattegronden van het werkelijke

Er zijn soms alternatieven voor het gebruik van

veel geld kosten. Neem bijvoorbeeld een

proces te gebruiken.

simulatie. Deze methoden gaan er meestal vanuit

assemblagelijn die de gewenste output niet kan

Mooie bewegende beelden zeggen echter weinig

dat het te onderzoeken proces al bestaat.

halen. Zoiets kost simpelweg omzet. De reactie

over de kwaliteit van een simulatiestudie.

Simulatie is minder vaak nodig voor eenvoudige

daarop is vaak het overdimensioneren van

Het gaat om het proces dat achter de beelden

processen met een korte cyclustijd, weinig

processen: een enorme bron van verspillingen.

schuilgaat: de juiste vraagstelling, de kwaliteit en

dynamiek en lage kosten. Procesverbeteringen

Simulatie kan aantonen welke investeringen écht

kwantiteit van de gebruikte gegevens, en de

blijven dan echter meestal beperkt tot kleine

nodig zijn en welke niet.

kwaliteit van het model.

variaties in het huidige proces. Wiskundige modellen kunnen soms gebruikt worden, maar

Platform voor procesverbetering

het is erg moeilijk om dergelijke modellen

Door de nauwkeurigheid en herkenbaarheid van

voldoende realistisch te krijgen. Het gebruik

simulatiemodellen vormen ze een uitstekend

ervan blijft beperkt tot eenmalige optimalisaties

platform voor procesverbeteringen.

en het verklaren van simulatieresultaten. Voor

De creativiteit van de betrokken medewerkers

Simulatie is inzetbaar voor beslissings-

een leek zijn wiskundige modellen bovendien

van hoog tot laag wordt enorm gestimuleerd.

ondersteuning in verschillende soorten

nauwelijks te begrijpen.

Nieuwe ideeën zijn eenvoudig te testen en te

Waarvoor is simulatie inzetbaar?

processen. Simulatie is niet aan een sector of schaalgrootte gebonden. Een paar voorbeelden uit de praktijk van cards PLM Solutions: - Engineer-to-order bedrijf: welke maatregelen

visualiseren. Omdat er geen risico’s kleven aan

Een onmisbaar gereedschap

zijn nodig om alle geaccepteerde orders op tijd in de krappe bedrijfsruimte te realiseren? - Logistiek dienstverlener: hoe kunnen nieuwe

een simulatie, kunnen ook radicale veranderingen worden getest. Bij de analyse van bestaande processen is het eenvoudig om prioriteiten te stellen voor verschillende

Simulatie blijkt in veel gevallen onmisbaar

procesverbeteringen.

gereedschap te zijn. Veel processen zijn complex

klanten worden ingepast in het bestaande

en dynamisch met een sterke interactie tussen

Kosten en baten

netwerk van transport- en opslagfaciliteiten?

deelprocessen. Simulatie is dan de enige

Bij veel simulatieprojecten zijn de kosten en

nauwkeurige methode. Alternatieven laten het al

baten heel concreet aan te geven. De relevante

meest geschikt voor het toekomstige

snel afweten. Simulatie biedt bovendien een

kosten voor een bedrijf bestaan uit de kosten

productportfolio?

uitstekend platform voor continue proces-

voor het advieswerk (uurtarief) en, indien

verbetering. Verbetervoorstellen door Lean

gewenst, training, licenties en onderhoud van de

meest optimale inzet van kranen en personele

Manufacturing en Six Sigma kunnen vaak snel

software. Hoewel tijdens simulatietrajecten de

capaciteit?

worden doorgerekend.

inzet van eigen mensen vaak nodig is voor het

- Distributiemagazijn: welk picksysteem is het

- Scheepsbouw: welke planning zorgt voor de

- Ziekenhuis: welke maatregelen zijn nodig om de

leveren van procesgegevens, levert dit geen extra

doorlooptijd en betrouwbaarheid van de

Verzekeringspolis

instrumentensterilisatie te verbeteren?

In sommige processen zijn de belangen zo groot,

kostenpost op. »

dat risico’s van foutieve beslissingen moeten Inzicht editie 9 |

37

Producten

Plant Simulation van Siemens PLM Software

cards PLM Solutions

De applicatie Plant Simulation behoort tot de productgroep

cards PLM Solutions is specialist op het gebied van Digital

Tecnomatix van Siemens PLM Software en geldt als best-in-class.

Manufacturing. Vanuit de locaties Best en Groningen bedient het

Het is verreweg het meest flexibele en gebruiksvriendelijke discrete-

bedrijf de Benelux. Het bedrijf is Preferred Reseller van de Tecnomatix

eventsimulatiepakket op de markt. Het draait op een gewone PC of

producten van Siemens PLM Software. Bovendien heeft het de status

laptop. Kernpunten van de applicatie zijn:

van Channel Partner Gold. cards PLM Solutions levert het complete

- Dynamiek en interacties van processen.

dienstenpakket rondom simulatie: consultancy, training, eerstelijns

- Uitgebreide bibliotheek met standaardbouwblokken.

helpdesksupport, implementatie en projectmanagement. De hoog

- Grafische weergave van procesverloop en resultaten.

opgeleide professionals hebben meer dan acht jaar ervaring in het

- Modulaire en hiërarchische opbouw voor complexe modellen.

modelleren, analyseren en optimaliseren van diverse bedrijfs-

- Flexibele programmeeromgeving, bijvoorbeeld eigen methodes

processen. cards PLM Solutions levert deze diensten in diverse

voor aansturing.

sectoren, zoals productie, logistiek, zorg, luchthavens en dergelijke.

- Externe koppelingen met Excel, SQL en meer. - Automatisch experimenteren en optimaliseren.

Wilt u meer weten over het simuleren van bedrijfsprocessen met

- Goede integratie met de overige Siemens PLM Software-applicaties,

behulp van Plant Simulation van Siemens PLM Software, neem dan

in het bijzonder Teamcenter (PDM) en FactoryCAD (lay-outing).

contact op met Ton Aarts. U kunt een e-mail sturen naar [email protected] of kijken op www.cardsplmsolutions.nl.

De baten van simulatieprojecten zijn niet alleen

Voor het toekennen van budget aan een

financieel van aard.

simulatieproject is vaak wel een financiële

Simulatieprojecten leveren meer op, zoals:

afweging nodig. Doordat er naast duidelijke

- minder investeringen;

financiële ook veel ontastbare voordelen worden

- lagere voorraden eindproduct en

behaald, geldt vaak: 1+1=3!

onderhanden werk; - efficiënter en robuuster procesverloop; - grotere kennis van eigen processen; - snellere implementatie van nieuwe processen; - optimale planning van orders; - kortere opstarttijd voor nieuwe producten en processen.


Evenementen

Evenementen, workshops en beurzen

april t/m september 2008

Bedrijf

Datum

Plaats

Titel

CADCenter BV

3-Apr-08

Bergambacht

Solid Edge Introductiemiddag

Bosch Engineering B.V.

4-Apr-08

Oldenzaal

Workshop Solid Edge 3DCAD in Vogelvlucht


5-Apr-08

Bergambacht

Solid Edge introductie middag

CADCenter BV

8-Apr-08

Alkmaar

Fast Track to PLM Roadshow (Hotel van der Valk Akersloot)


10-Apr-08

Oldenzaal

Avondsessie 3D CAD voor het MKB toegankelijk en betaalbaar


18-Apr-08

Oldenzaal

Introductie simulatie en analyse software (CAE software)


23-24 Apr-08

Kortrijk (België)

Stand 1157 op de Plastics for the Industry 2008

CADCenter BV

24-Apr-08

Breda

Fast Track to PLM Roadshow (Hotel Princeville)

CAAP

25-Apr-08

Leusden

Solid Edge introductie ochtend

CADCenter BV

1-May-08

Bergambacht


CAAP

6 t/m 8 May-08

Gorinchem

Construction and Shipping Industry 2008


8-May-08

Oldenzaal

Femap introductietraining


15-May-08

Oldenzaal

Productconfiguratie in het ontwerpproces: Engineering to Order


15-May-08

Oldenzaal

Productconfiguratie in het ontwerpproces: Configure to Order


22-May-08

Oldenzaal

Seminar introductie in Product Datamanagement


28-May-08

Eindhoven



29-May-08

Mechelen



29-May-08

Oldenzaal


CAAP

30-May-08

Leusden


CADCenter BV

5-Jun-08

Bergambacht



12-Jun-08

Oldenzaal



15-Jun-08

Utrecht

INCOSE 2008 “Systems Engineering for the Planet” (5 dagen)

NX/TC usergroup

19-Jun-08

Eindhoven

Presentatie en demonstraties van Teamcenter 2007


20-Jun-08

Oldenzaal

Workshop CAE software Femap

cards PLM Solutions

20-Jun-08

Best

Vision Dinner Tecnomatix Plant Simulation


22-Jun-08

Oldenzaal

Solid Edge Dare to Compare testdrive

CAAP

27-Jun-08

Leusden


CADCenter BV

3-Jul-08

Bergambacht



03-Jul-08

Oldenzaal

Solid Edge Dare to Compare testdrive

CAAP

25-Jul-08

Leusden


CADCenter BV

7-Aug-08

Bergambacht


CAAP

29-Aug

Leusden


CAAP

2 t/m 4 Sep-08

Hardenberg

Technisch Industriële Vakbeurs


2-Sep-08

Hardenberg

Technisch Industriële Vakbeurs Hardenberg (3 dagen)

CADCenter BV

4-Sep-08

Bergambacht



11-Sep-08

Oldenzaal

Solid Edge introductie


18-Sep-08

Oldenzaal

Workshop CAE software Femap

cards PLM Solutions

19-Sep-08

Best

Vision Dinner Tecnomatix Plant Simulation


25-Sep-08

Oldenzaal


CAAP

26-Sep-08

Leusden


CADCenter BV

30-Sep-08

Utrecht

Industriële week 2008, Aandrijftechniek (Jaarbeurs)

Wijzigingen onder voorbehoud - Neem contact op met het desbetreffende bedrijf en vraag naar de laatste status Inzicht editie 9 |

39

Trainingen

” We merken dat de behoefte meer te weten er nog steeds is”

Trainen voor succesvolle Doeko maakt al vele jaren gebruik van NX, voorheen Unigraphics, voor haar ontwerpactiviteiten. Al ruim 10 jaar verzorgt CADIMP de hierbij behorende CAD-trainingen voor de constructeurs. Daarnaast is het afgelopen jaar ook aandacht besteed aan enkele specifieke opleidingstrajecten.

“In 2007 zijn we een proces gestart om CAD/CAM in ons bedrijf voor de verschillende afdelingen op één lijn te krijgen”, vertelt Gertjan van Doesburg, algemeen directeur van Doeko in Weurt. “We willen CAD en CAM echt aan elkaar koppelen om het proces van tekentafel tot werkplaats te optimaliseren. Wij zijn van mening dat dit een flinke impact heeft op onze organisatie en manier van werken, dus we hechten veel belang aan een soepel verloop van dit proces.” Om dit te bereiken zijn verschillende medewerkers, waaronder Gertjan zelf, trainingen gaan volgen, die verzorgd zijn door CADIMP. Wereldwijd Doeko is in 1964 begonnen als ontwerpbureau en fabrikant van (volg)stempels en diverse soorten mallen. Later is dit uitgebreid met het ontwerpen en vervaardigen van thermoform- en spuitgietmatrijzen voor met name dunwandige producten. Sinds enkele jaren produceert Doeko ook fijnmechanische modules. De huidige kernactiviteiten zijn nu onder te verdelen in stempels, matrijzen en fijnmechanica.


Trainingen

integratie Deze (half)fabrikaten vinden hun weg naar

hun functie onontbeerlijk zijn. “Het was natuurlijk

trainingsdagen op het programma voor

klanten over de hele wereld: van de

leuk om te horen dat onze mensen geen grote

Assemblies en Drafting. “We merken dat de

verpakkingsindustrie tot fabrikanten van

hiaten in hun kennis hadden en dus al aardig uit

behoefte meer te weten er nog steeds is, dus het

semiconductors.

de voeten konden”, stelt Van Doesburg. Toch

is goed dat we nog enkele dagen in het verschiet

bleef er nog oefenstof over, ook doordat in de

hebben. Bovendien, Modelling is één, Drafting en

Startpunt

training de alledaagse werkzaamheden en

Assemblies is twee.” Voor hemzelf heeft de

Allereerst is Doeko gestart met het opleiden van

problemen die de tekenaars tegenkomen,

training dan ook echt nut gehad en dan niet

haar constructeurs. “Samen met CADIMP hebben

verwerkt werden.

alleen voor het inzicht: ”Je moet er echt mee aan

we het startpunt voor deze specifieke trainingen

Naast deze specifieke trainingen voor de

de slag gaan, maar er vooral mee aan de slag

vastgesteld door het huidige kennisniveau van

constructeurs heeft CADIMP vervolgens enkele

blijven. Het is een continu proces.” Een proces

onze mensen in kaart te brengen met een Kennis/

algemenere CAD-trainingen voor Doeko

waarin CADIMP de mensen van Doeko zal blijven

Efficiency-onderzoek”, aldus Van Doesburg.

verzorgd. Onder andere voor medewerkers uit de

ondersteunen. “We zijn erg tevreden over

“Hiervoor zijn onze constructeurs door CADIMP

werkplaats. Ook Van Doesburg volgt samen met

CADIMP. Het zijn kundige mensen met een solide

geïnterviewd en de werkwijzen geanalyseerd.

enkele collega’s zo’n training. “Ik vind het van

kennis van de programmatuur. Ze weten

Vervolgens is voor hen een specifiek

belang een beeld te krijgen van onder andere de

waarover ze praten en waar ze mee bezig zijn.

trainingsprogramma opgesteld aan de hand van

complexiteit van de programmatuur. Zo krijg je

En dat is absoluut een groot voordeel”, besluit

de resultaten uit het onderzoek.”

inzichtelijk waar we binnen ons bedrijf mee bezig

Van Doesburg zijn verhaal.

zijn.” De trainingen bestaan uit een theoretisch Opzet

deel dat gevolgd wordt door praktijkvoorbeelden

CADIMP geeft de trainingen in het eigen

met verschillende oefeningen.

opleidingslokaal van Doeko. De constructeurs volgden hier een programma dat opgesteld was

Continue proces

aan de hand van de kennis en vaardigheden die

Op dit moment zijn de algemenere trainingen

blijkens het Kennis/Efficiency-onderzoek voor

nog niet afgerond en staan er nog enkele Inzicht editie 9 |

41

Trainingen

Trainingen Wijzigingen onder voorbehoud. Neem contact op met het desbetreffende bedrijf en vraag naar de laatse status.

april t/m september 2008 Bedrijf

Datum

Plaats

Titel

CAAP

1-Apr-08

Leusden

Solid Edge Basistraining dag 1

CADIMP Training

2-Apr-08

‘s-Hertogenbosch

Solid Edge Modelling (2)

CADCenter BV

3-Apr-08

Bergambacht


CAAP

3-Apr-08

Leusden



3-Apr-08

Oldenzaal

Basistraining theorie Spanningsleer


4-Apr-08

Oldenzaal

Solid Edge als verkooptool

CADIMP Training

7-Apr-08

‘s-Hertogenbosch

Team Centre Engeneering 2007-Site Administration (3)

CADIMP Training

7-Apr-08

‘s-Hertogenbosch

NX4-Basic Modeling 2 (3)

cards PLM Solutions

7-Apr-08

Best

Process Simulate & Designer


8-Apr-08

Oldenzaal

Training Solid Edge Classic Fundamentals (4 dgn)

CADIMP Training

8-Apr-08

‘s-Hertogenbosch

NX4-Advanced Assemblies (1)

CADIMP Training

10-Apr-08

‘s-Hertogenbosch

NX5-Freeform (2 x 2)


11-Apr-08

Oldenzaal

Eindige Elementen Software Training (3 dgn)

CADCenter BV

14-Apr-08

Bergambacht

Solid Edge Basis (3 dagen)

CADIMP Training

14-Apr-08

‘s-Hertogenbosch

NX4-Assemblies (3)

CADIMP Training

14-Apr-08

‘s-Hertogenbosch

Solid Edge Assemblies (2)

cards PLM Solutions

14-Apr-08

Best

RobCAD

CAAP

15-Apr-08

Leusden



16-Apr-08

Oldenzaal

Verdiepingtraining Solid Edge Surfacing Basic

CADIMP Training

16-Apr-08

‘s-Hertogenbosch

Solid Edge Drafting (1)

CAAP

17-Apr-08

Leusden


CADCenter B.V.


17-Apr-08

Oldenzaal

Verdiepingtraining Solid Edge Draft

De heer B. Modderman

CADIMP Training

17-Apr-08

‘s-Hertogenbosch


Tussenlanen 11

CADIMP Training

17-Apr-08

‘s-Hertogenbosch

NX5-Drafting (2)


18-Apr-08

Oldenzaal

Update training Solid Edge V20

CADCenter BV

21-Apr-08

Bergambacht

Solid Edge Sheetmetal (1 dag)

I. www.cadcenter.nl

CADIMP Training

21-Apr-08

‘s-Hertogenbosch

NX4-Drafting (2)

E. bastiaan.modderman@

CADIMP Training

21-Apr-08

‘s-Hertogenbosch

NX5-Multi Axis Manufacturing (2)

cards PLM Solutions

21-Apr-08

Best

Plant Simulation

CADCenter BV

22-Apr-08

Bergambacht

Solid Edge V20 Update (1 dag)

CADCenter BV

23-Apr-08

Bergambacht

Solid Edge Advanced (1 dag)


23-Apr-08

Oldenzaal

Verdiepingtraining Solid Edge Surfacing Advanced

2861 CB Bergambacht T. +31-182-35 71 20 F. +31-182-35 71 21

cadcenter.nl

CADIMP Training

23-Apr-08

‘s-Hertogenbosch

NX5-Assemblies (3)

CADIMP Training

23-Apr-08

‘s-Hertogenbosch

Team Centre Engeneering 2007-NX Manager (1)

CADIMP Training

23-Apr-08

‘s-Hertogenbosch

NX5-IS & V (1)

CADIMP Training

23-Apr-08

‘s-Hertogenbosch

Solid Edge V20-Surfacing (2)


25-Apr-08

Oldenzaal

Verdiepingtraining Solid Edge Visualisatie/Animatie

CAAP

CADIMP Training

25-Apr-08

‘s-Hertogenbosch

Solid Edge V20-Sheet Metal (1)

De heer R. Ton

CADIMP Training

28-Apr-08

‘s-Hertogenbosch

NX5-Render (1)

CADIMP Training

28-Apr-08

‘s-Hertogenbosch

NX5-Shape Studio (2)

T. +31- 33 - 457 33 22

CADIMP Training

28-Apr-08

‘s-Hertogenbosch

NX4 Translator (1)

F. +31-33 - 457 33 25

CADIMP Training

28-Apr-08

Brussel


I. www.caap.nl

cards PLM Solutions

28-Apr-08

Best

FactoryCAD/FLOW

E. [email protected]

CAAP

29-Apr-08

Leusden


CADIMP Training

29-Apr-08

‘s-Hertogenbosch

NX5-Direct Modeling (1)

CADCenter BV

1-May-08

Bergambacht


CAAP

1-May-08

Leusden


CADIMP Training

5-May-08

‘s-Hertogenbosch

NX5-Migratie Trainingen (5 in 2 weken)

CADIMP Training

5-May-08

Brussel


Hamersveldseweg 65 3833 GL Leusden


Trainingen

Bedrijf

Datum

Plaats

Titel

cards PLM Solutions

5-May-08

Best

Jack


6-May-08

Oldenzaal


CADIMP Training

6-May-08

‘s-Hertogenbosch

NX5-Basic Manufacturing (3)

CADIMP Training

8-May-08

‘s-Hertogenbosch



9-May-08

Oldenzaal


CADCenter BV

12-May-08

Bergambacht


cards PLM Solutions

12-May-08

Best


CAAP

13-May-08

Leusden



14-May-08

Oldenzaal

Verdiepingstraining Advanced Plastics

CADIMP Training

14-May-08

‘s-Hertogenbosch

NX5-Product Preperation for Manufacturing (2)

CADIMP Training

14-May-08

‘s-Hertogenbosch

NX5-Migratie Trainingen (5 in 2 weken)

CADIMP Training

14-May-08

Brussel

NX5-Assemblies (3)

CAAP

15-May-08

Leusden



16-May-08

Oldenzaal


CADCenter BV

19-May-08

Bergambacht


CADIMP Training

19-May-08

Brussel

NX5-Drafting (2)

cards PLM Solutions

19-May-08

Best

RobCAD

CADCenter BV

20-May-08

Bergambacht


CADIMP Training

20-May-08

‘s-Hertogenbosch

NX5-Advanced Manufacturing (3)

CADCenter BV

21-May-08

Bergambacht


CADIMP Training

21-May-08

‘s-Hertogenbosch


CADIMP Training

21-May-08

‘s-Hertogenbosch


Bosch Engineering

CADIMP Training

22-May-08

‘s-Hertogenbosch

NX4-Advance Modeling (2)

mevrouw B. Tangenberg


23-May-08

Oldenzaal


Nijverheidsstraat 99

CADIMP Training

26-May-08

‘s-Hertogenbosch


cards PLM Solutions

26-May-08

Best

Plant Simulation

CAAP

27-May-08

Leusden


I. www.boschengineering.nl

CAAP

27-May-08

Leusden



CADIMP Training

28-May-08

‘s-Hertogenbosch

NX5-Assemblies (3)

CADIMP Training

29-May-08

‘s-Hertogenbosch


CADIMP Training

29-May-08

‘s-Hertogenbosch

Team Centre Engeneering 2007-Author (2)


31-May-08

Oldenzaal

Programmeren en Automatiseren met Femap software

CADIMP Training

2-Jun-08

‘s-Hertogenbosch


cards PLM Solutions

2-Jun-08

Best

FactoryCAD/FLOW


3-Jun-08

Oldenzaal


7575 BH Oldenzaal T. +31-541-53 42 58 F. +31-541-53 28 77


4-Jun-08

Oldenzaal

Verdiepingtraining Solid Edge Application Manager

CADCenter BV

5-Jun-08

Bergambacht



5-Jun-08

Oldenzaal


Cadimp Training / E-Learning

CADIMP Training

5-Jun-08

‘s-Hertogenbosch

NX5-Drafting (2)

De heer G. Smulders

CADIMP Training

5-Jun-08

‘s-Hertogenbosch

NX5-CAD-Updatem (2)

CADCenter BV

9-Jun-08

Bergambacht


T. +31- 416-56 19 03

CADIMP Training

9-Jun-08

‘s-Hertogenbosch

NX4-Assemblies (3)

F. +31-416-54 46 07

CADIMP Training

9-Jun-08

‘s-Hertogenbosch

Team Centre Engeneering 2007-Site Administration (3)

I. www.cadimp.com

cards PLM Solutions

9-Jun-08

Best

Jack


CAAP

10-Jun-08

Leusden



11-Jun-08

Oldenzaal

Solid Edge Advanced Sheetmetal

CAAP

12-Jun-08

Leusden


CADIMP Training

12-Jun-08

‘s-Hertogenbosch


CADCenter BV

16-Jun-08

Bergambacht


Postbus 631 5140 AP Waalwijk

Inzicht editie 9 |

43

Trainingen

Trainingen Wijzigingen onder voorbehoud. Neem contact op met het desbetreffende bedrijf en vraag naar de laatse status.

april t/m september 2008 Bedrijf

Datum

Plaats

Titel

CADIMP Training

16-Jun-08

‘s-Hertogenbosch

NX4-Drafting (2)

CADIMP Training

16-Jun-08

‘s-Hertogenbosch

NX5-Mold Wizard (4)

cards PLM Solutions

16-Jun-08

Best


CADCenter BV

17-Jun-08

Bergambacht


CADCenter BV

18-Jun-08

Bergambacht



18-Jun-08

Oldenzaal

Verdiepingtraining Solid Edge Customizing

CADIMP Training

18-Jun-08

‘s-Hertogenbosch


CADIMP Training

23-Jun-08

‘s-Hertogenbosch


CADIMP Training

23-Jun-08

‘s-Hertogenbosch

NX5-Lathe/Turning (2)

CADIMP Training

23-Jun-08

‘s-Hertogenbosch

Team Centre Enterprise-Site Administration (4)

CADIMP Training

23-Jun-08

Brussel


cards PLM Solutions

23-Jun-08

Best

RobCAD

CAAP

24-Jun-08

Leusden


CADIMP Training

25-Jun-08

‘s-Hertogenbosch

NX5-Motion Simulation (3)

CADIMP Training

25-Jun-08

‘s-Hertogenbosch

NX5-Advance Simulation (3)

CAAP

26-Jun-08

Leusden



27-Jun-08

Oldenzaal


CADIMP Training

30-Jun-08

‘s-Hertogenbosch


CADIMP Training

30-Jun-08

Brussel


cards PLM Solutions

30-Jun-08

Best

Plant Simulation


1-Jul-08

Oldenzaal


Femto Engineering

CADIMP Training

1-Jul-08

‘s-Hertogenbosch


De heer R. van Dijk

CADCenter BV

3-Jul-08

Bergambacht


Molslaan 111


3-Jul-08

Oldenzaal



4-Jul-08

Oldenzaal


CADIMP Training

7-Jul-08

‘s-Hertogenbosch

NX4-Assemblies (3)

I. www.femto.nl

CADIMP Training

7-Jul-08

Brussel

NX4-Assemblies (3)


cards PLM Solutions

7-Jul-08

Best

FactoryCAD/FLOW

CAAP

8-Jul-08

Leusden


CADIMP Training

9-Jul-08

‘s-Hertogenbosch


CAAP

10-Jul-08

Leusden



10-Jul-08

Oldenzaal

Verdiepingtraining Solid Edge Advanced Assembly (2dgn)

CADCenter BV

14-Jul-08

Bergambacht


CADIMP Training

14-Jul-08

‘s-Hertogenbosch

NX4-Drafting (2)

CADIMP Training

14-Jul-08

Brussel

NX4-Drafting (2)

2611 RK Delft T. +31-15-285 05 80 F. +31-15-285 05 81

cards PLM Solutions

14-Jul-08

Best

Jack

CADIMP Training

15-Jul-08

‘s-Hertogenbosch

NX4-Advanced Manufacturing (3)

cards PLM Solutions

CADIMP Training

16-Jul-08

‘s-Hertogenbosch


De heer E. Burghoorn

CADIMP Training

17-Jul-08

‘s-Hertogenbosch


CADCenter BV

21-Jul-08

Bergambacht


T. +31-499-37 19 90

CADIMP Training

21-Jul-08

‘s-Hertogenbosch

NX4-Basic Modeling 1

F. +31-499-37 26 90

CADIMP Training

21-Jul-08

‘s-Hertogenbosch


I. www.cardsplmsolutions.nl

cards PLM Solutions

21-Jul-08

Best



CADCenter BV

22-Jul-08

Bergambacht


CAAP

22-Jul-08

Leusden


CADCenter BV

23-Jul-08

Bergambacht


CAAP

24-Jul-08

Leusden


CADIMP Training

28-Jul-08

‘s-Hertogenbosch


CADIMP Training

28-Jul-08

‘s-Hertogenbosch


cards PLM Solutions

28-Jul-08

Best

RobCAD

De Waal 42 5684 PH Best


Trainingen

Bedrijf

Datum

Plaats

Titel

CADIMP Training

4-Aug-08

‘s-Hertogenbosch

NX4-Assemblies (3)

CADIMP Training

4-Aug-08

Brussel

NX5-Advance Simulation Processes (3)

cards PLM Solutions

4-Aug-08

Best

Plant Simulation


5-Aug-08

Oldenzaal


CADCenter BV

7-Aug-08

Bergambacht


CADCenter BV

11-Aug-08

Bergambacht


CADIMP Training

11-Aug-08

‘s-Hertogenbosch

NX4-Drafting (2)

cards PLM Solutions

11-Aug-08

Best

FactoryCAD/FLOW

CADIMP Training

13-Aug-08

‘s-Hertogenbosch


CADCenter BV

18-Aug-08

Bergambacht


CADIMP Training

18-Aug-08

‘s-Hertogenbosch


CADIMP Training

18-Aug-08

Brussel


cards PLM Solutions

18-Aug-08

Best

Jack

CADCenter BV

19-Aug-08

Bergambacht


CADCenter BV

20-Aug-08

Bergambacht


CADIMP Training

25-Aug-08

‘s-Hertogenbosch


CADIMP Training

25-Aug-08

Brussel


cards PLM Solutions

25-Aug-08

Best


CADIMP Training

26-Aug-08

‘s-Hertogenbosch


CADIMP Training

1-Sep-08

‘s-Hertogenbosch

NX4-Assemblies (3)

CADIMP Training

1-Sep-08

Brussel

NX4-Assemblies (3)

cards PLM Solutions

1-Sep-08

Best

RobCAD

Ultimate Software


2-Sep-08

Oldenzaal


De heer R. Altena

CADIMP Training

3-Sep-08

‘s-Hertogenbosch


Bonairelaan 6

CADCenter BV

4-Sep-08

Bergambacht



5-Sep-08

Oldenzaal


CADCenter BV

8-Sep-08

Bergambacht


I. www.ultimatesoftware.nl

CADIMP Training

8-Sep-08

‘s-Hertogenbosch

NX4-Drafting (2)


CADIMP Training

8-Sep-08

Brussel

NX4-Drafting (2)

cards PLM Solutions

8-Sep-08

Best

Plant Simulation

CADIMP Training

9-Sep-08

‘s-Hertogenbosch

NX4-Lathe / Turning (2)

CADIMP Training

10-Sep-08

‘s-Hertogenbosch



11-Sep-08

Oldenzaal


CADIMP Training

11-Sep-08

‘s-Hertogenbosch



12-Sep-08

Oldenzaal

Niet lineaire analyses binnen Femap NLM

1213 VH Hilversum T. +31-35-523 25 55 F. +31-35-523 25 65

CADCenter BV

15-Sep-08

Bergambacht


CADIMP Training

15-Sep-08

‘s-Hertogenbosch


CADIMP Training

15-Sep-08

‘s-Hertogenbosch


NX/TC Usergroup

cards PLM Solutions

15-Sep-08

Best

FactoryCAD/FLOW

dhr. L. Zuijdgeest

CADCenter BV

16-Sep-08

Bergambacht


CADCenter BV

17-Sep-08

Bergambacht


T. +31 (0) 55 301 01 70


18-Sep-08

Oldenzaal


I. www.nxtc-usergroup.nl


19-Sep-08

Oldenzaal

Programmeren en Automatiseren met Femap software


CADIMP Training

22-Sep-08

‘s-Hertogenbosch


CADIMP Training

22-Sep-08

‘s-Hertogenbosch


cards PLM Solutions

22-Sep-08

Best

Jack


25-Sep-08

Oldenzaal



26-Sep-08

Oldenzaal

Modelleer strategieën en geavanceerde analyses (CAE software)

cards PLM Solutions

29-Sep-08

Best


Postbus 214 7300 AE Apeldoorn

Inzicht editie 9 |

45

Colofon

Colofon Inzicht is hét Product Lifecycle Management (PLM)-magazine binnen de Benlux waar u op de hoogte blijft van de nieuwste ontwikkelingen op het gebied van Siemens PLM Softwareoplossingen. Het magazine komt 2 keer per jaar uit en wordt verspreid onder klanten, relaties en partners van Siemens PLM Software. De oplage betreft 7500 stuks.

Kantoren: Nederland Siemens PLM Software Pettelaarpark 113 5216 PS ‘s-Hertogenbosch www.siemens.com/plm Tel. 073 - 680 25 00 Fax 073 - 680 25 25 België Siemens PLM Software Belgicastraat 7, bus 5 B-1930 Zaventem www.siemens.com/plm Tel. 02 - 709 56 00 Fax 02 - 709 56 11

Redactie: Simone van de Louw Janneke Stork

Vormgeving, opmaak en druk: Applepie online en offline communicatie Kastanjeweg 44, 5401 JP Uden Postbus 472, 5400 AL Uden www.applepie.nl Tel. +31 (0) 413 - 24 34 60 Fax +31 (0) 413 - 24 34 66 Reacties kunt u richten aan [email protected] of belt u naar +31 (0) 73 - 680 25 32. Voor alle technische vragen kunt u terecht bij onze Helpdesk. Vanuit Nederland belt u naar +31 (0) 73 - 680 25 43 en vanuit België & Luxemburg belt u +32 (0)2 - 709 56 66. U kunt een e-mail sturen naar [email protected]. Voor alle overige vragen (facturen, licenties...) kunt u contact opnemen met de Customer Care Officer. U kunt een e-mail sturen naar [email protected]. Telefonisch kunt u ons bereiken op +31 (0) 73 - 680 2500 (vanuit Nederland en +32 (0) 2 - 709 5600 (vanuit België / Luxemburg). 46 | Inzicht editie 9

Informatie Neem contact op met mij. Ik wil meer informatie ontvangen over de volgende producten en/of diensten: PLM

Solid Edge

CAM Express

Teamcenter

Femap

Tecnomatix

NX

Teamcenter Express

Trainingen

Schrijf me in op de e-nieuwsbrief: Siemens PLM Software Velocity Series

Gelieve uw gegevens hieronder in te vullen. Bedrijf Afdeling Contactpersoon Straat en Nummer Postcode

Gemeente

Telefoon

E-mail

Stuur voortaan ook een exemplaar van inzicht naar de volgende collega: Bedrijf Afdeling Contactpersoon Hier afscheuren

Dit formulier faxen naar: Nederland 073-680 25 25 België 02-709 56 11

Informatie

Straat en Nummer Postcode

Gemeente

Telefoon

E-mail

Inzicht editie 9 |

47

www.siemens.com/plm

Nederland

België



Pettelaarpark 113

Belgicastraat 7, bus 5

5216 PS ‘s-Hertogenbosch

B-1930 Zaventem

www.siemens.com/plm

www.siemens.com/plm

Tel. 073 - 680 25 00

Tel. 02 - 709 56 00

Fax 073 - 680 25 25

Fax 02 - 709 56 11

Samsonite. Inzicht. betreedt met succes profitabel luxe segment. DAF Trucks. De Solid Edge Embedded. Client

Recommend Documents