Samenwerking Belastingdienst en Openbare Bibliotheken Wendy de Vrede / Nienke Willems Maaike Toonen / Mark Deckers Januari 2016
Inclusief uitkomsten ledenpeiling
Agenda 1. 2. 3. 4. 5.
Feiten Doel en uitgangspunten Mogelijkheden Vervolgstappen Uitkomsten ledenpeiling
2
1. Feiten
Feiten • de overheid wil in 2017 alles digitaal met haar burgers kunnen communiceren
• 1 op de 2 Nederlanders vult niet zelfstandig het belastingformulier in • 1 op de 4 Nederlanders is niet voldoende digitaal vaardig • 1 op de 9 Nederlanders is laaggeletterd, • waarvan 1 op de 5 ouderen en • 1 op de 4 langdurig werklozen • Nationale ombudsman: ‘Digitalisering zet zelfredzaamheid ouderen onder druk, ze vragen zich af hoe ze nu informatie kunnen krijgen, wat het voor hen betekent’ en ‘Contact met overheid mag niet alleen digitaal’ 4
Feiten • 11,3 miljoen aangiften inkomstenbelasting • 9,7 miljard uitgekeerd aan huurtoeslag, zorgtoeslag, kindgebondenbuget en kinderopvangtoeslag • Belastingdienst stapt over op elektronisch berichtenverkeer en stuurt op activeren berichtenbox • Helft van belastingkantoren zijn gesloten
5
Waar is de hulp? “De bibliotheek is een essentiële hulpstructuur in een snel veranderende samenleving” Wethouder Hatenboer (VVD), Gemeente Enschede
• 800 vaste vestigingen • 200 servicepunten • 60 miljoen bezoekers per jaar
• 4 miljoen actieve leden De bibliotheek als: • Maatje voor geletterdheid • Trainer digitale vaardigheden • Platform om elkaar te helpen
• In 2018 is elke bibliotheek een taalhuis als onderdeel van ‘Tel mee met Taal’ • Veel samenwerking met SeniorWeb, UWV en Lezen & Schrijven 6
2. Doel en uitgangspunten
Doel en uitgangspunten samenwerking Doel: • Burgers helpen om zich zelfstandig te redden met de digitale afhandeling van belasting en toeslagen • En burgers die dat (nog) niet zelfstandig kunnen, een hulpstructuur bieden waardoor zij met hulp dit kunnen doen.
Uitgangpunten: • Ondersteuning gericht op zelfredzaamheid • Vangnet voor mensen die niet zelfredzaam zijn • Laagdrempelige toegang • Hoge zichtbaarheid • Samen met partners en burgernetwerken 8
3. Mogelijkheden
In 2018 in elke bibliotheek….. Preventief • Beschikbaarheid voor computers voor aangifte • Cursus Klik & Tik • Cursus Digisterker (12 x p.j.) • Informatieavond berichtenbox (2 x p.j.) • Cursus budgetteren (2 x p.j.) • Informatieavond belastingen en toeslagen (1/2 x p.j) • Instructie zelf invullen inkomstenbelasting (3 x p.j.) • Instructie toeslagen (3 x p.j.) • Spreekuur toeslagen en belasting (12 x p.j.) • Informatie via nieuwsbrief en media bibliotheek
Curatief • Invullen belastingformulier (jan-apr.) • Invullen formulier toeslagen • Ondersteuning correspondentie Belastingdienst • Spreekuur toeslagen en belasting • Doorverwijzing naar belastingdienst of belastingconsulent
10
Mogelijk groeimodel 2016 • Alle bibliotheken cursusaanbod Digisterker en Berichtenbox • PC’s voor aangifte
2017 • Alle bibliotheken: • Digisterker • Berichtenbox • Belastingavond • PC’s voor aangifte
2018 • Alle bibliotheken: • Digisterker • Berichtenbox • Belastingavond • PC’s voor aangifte • Budgetcursus
2019 • Alle bibliotheken: • Digisterker • Berichtenbox • Belastingavond • PC’s voor aangifte • Budgetcursus
Spreekuur Belastingdienst in bibliotheken • 30 bibliotheken die spreekuur houden voor aangifte inkomstenbelasting en toeslagen.
• 60 bibliotheken die spreekuur houden voor aangifte inkomstenbelasting en toeslagen
• 90 bibliotheken die spreekuur houden voor aangifte inkomstenbelasting en toeslagen
• 150 bibliotheken die spreekuur houden voor aangifte inkomstenbelasting en toeslagen
Gezamenlijk model voor borging en doorontwikkeling: landelijk: doorontwikkelen, toolkits samenstellen, scholing verzorgen, faciliteiten regelen 11
Inbedden binnen Tel mee met Taal Taal
• Taal als basisvoorwaarde voor regie over eigen leven • Taalhuizen • Taalmaatjes • Taalcafés • Inburgeringsprogramma’s
Werk en inkomen
• Sollicitatieondersteuning (bijv. Walk&Talk) • Klik & Tik-cursussen • Digisterker • Computercursussen • Vrijwilligerswerk als toeleiding
Gezin
• Programma’s rond jeugd en gezin • Opvoedingsondersteuning
Gezondheid
• Programma’s rond gezond leven.
In samenwerking met: Lezen & Schrijven, UWV, Belastingdienst, Sociale diensten, welzijnspartners, gezondheidzorg, Walk & Talk
12
4. Vervolgstappen
Opzet • Bouwen van een hulpstructuur met bibliotheken • Bibliotheken organiseren faciliteiten en trainingen waar burgers zonder kosten gebruik van kunnen maken
• Belastingdienst verwijst voor deze faciliteiten en trainingen door naar bibliotheken • Belastingdienst zorgt voor ondersteuning van bibliotheken
Het bouwen van een hulpstructuur Bibliotheken • PC’s beschikbaar voor aangifte • Klik & Tikcursus • Basiscursus internet • Digisterker cursus • Minimaal 1 x per jaar een lezing/ workshop over belastingaangifte • Minimaal 1 x per jaar een lezing/workshop over aanvragen toeslagen • Bijhouden van gebruiksgegevens • Lokaal onderhouden van een netwerk van partners • Intentie voor het organiseren van spreekuren door vakbond, ouderenwerk, sociaal raadslieden, burgers, belastingmedewerkers voor het invullen van belastingformulieren
Koninklijke Bibliotheek • Inbedden in het programma Basisvaardigheden en inpassen in het programma ’Tel mee met Taal’ • Netwerk van bibliotheken organiseren binnen het programma Basisvaardigheden • Verbinden met andere landelijke partijen zoals UWV, Nibud, Vluchtelingenwerk etc. • Zorgdragen voor een bibliotheekpagina over belastingen die ‘ingeplugd’ kan worden in alle bibliotheekwebsites • Medewerkers van de belastingdienst scholen over aanbod en werkwijze van bibliotheken • Organiseren van cursussen rondom herkennen en doorverwijzen voor spreekuurhouders (denk bijv. aan laaggeletterheid) • Resultaatmonitor Samen met
Provinciale OndersteuningsInstellingen en G4
Belastingdienst • Testen van bibliotheeknetwerk op veiligheid voor gebruik aangifte en toeslagenen aangifte en geven van advies • Zorgen voor fysiek en digitaal voorlichtingsmateriaal • Training voor spreekuurhouders • Promotie voor diensten en faciliteiten van de bibliotheek op gebied van belastingen en andere basisvaardigheden • Aanschrijven van belastingconsulenten om lezingen te organiseren in de bibliotheek . • Een eenmalige vergoeding voor elke deelnemende bibliotheek met als eis dat faciliteiten en trainingen gratis zullen zijn. • Eenmalige vergoeding per provincie voor coördinatie en ondersteuning binnen provinciale netwerken.
Spreekuren
Basispakket
Gezamenlijke ambities 2016
2017
2018
2019
• Mobiliseren netwerk van bibliotheken • 75 bibliotheken met basispakket: Digisterker, Klik & Tik en internet-PC’s. • 3.000 cursisten Digisterker • 3.000 burgers die een lezing of workshop volgen • 5.000 burgers die aangifte doen via PC’s van de bibliotheek
• 150 deelnemende bibliotheken • 15.000 cursisten Digisterker • 15.000 cursisten basiscursus internet/Klik & Tik • 6.000 burgers die een lezing of workshop aangifte/toeslagen volgen • 24.000 burgers die aangifgte doen via PC’s van de bibliotheek
• 150 deelnemende bibliotheken • 18.000 cursisten Digisterker • 18.000 cursisten basiscursus internet / Klik & Tik • 9.000 burgers die een lezing of workshop aangifte/toeslagen volgen • 36.000 burgers die aangifte doen via PC’s van de bibliotheek
• 150 deelnemende bibliotheken • 27.000 cursisten Digisterker • 27.000 cursisten basiscursus internet / Klik & Tik • 15.000 burgers die een lezing of workshop aangifte/toeslagen volgen • 55.000 burgers die aangifgte doen via PC’s van de bibliotheek
• 15 bibliotheken delen hun kennis rondom spreekuren
• 45 van de 60 bibliotheken hebben spreekuren gerealiseerd • 9.000 aangiftes worden ingevuld in spreekuren in de bibliotheek
• 60 van de 90 bibliotheken hebben spreekuren gerealiseerd • 12.000 aangiftes worden ingevuld in spreekuren in de bibliotheek
• 120 van de 150 bibliotheken hebben spreekuren gerealiseerd • 18.000 aangiftes worden ingevuld in spreekuren in de bibliotheek
Mensen die door Belastingdienst worden doorverwezen naar de bibliotheek, zouden ook interesse kunnen hebben in andere onderdelen binnen het programma Tel mee met Taal: denk aan programma’s rond laaggeletterdheid, werk & inkomen en gezin. 16
Hoe verder • Overeenkomst tussen KB en Belastingdienst • Officiële start • Landelijk team Basisvaardigheden: Plan van aanpak, communicatie, trainingen • Provinciale coördinatoren: onderzoek samenwerking in de provincie • Lokaal: ga zoeken naar de juiste netwerken om mee samen te werken, neem kennis van best practises, laat je ondersteunen door je provinciaal coördinator
5. Uitkomsten ledenpeiling
Gemiddelde: 8,6
19
Gemiddelde: 7,9
20
Aandachtspunten Bibliotheken moeten naar mijn mening geen inhoudelijk advies gaan geven over aangiftes en toeslagen.
De Belastingdienst gaat er mogelijk wel erg gemakkelijk vanuit dat wij het belangrijke werk van informeren van de burgers van hen gaan overnemen. De doelstelling Hoe sneller hoe te van de Belastingdienst om burgers goed dienst Hoevan sneller hoe beter ! Hoe sneller hoe zijn wordt deels verschoven naar de bibliotheken beter ! en ! daar moeten voor die extra werkzaamhedenbeter die daaruit voortvloeien wel goede afspraken over worden gemaakt. Ook in facilitaire zin; extra werk, extra ureninzet.
Vraag is of er met de huidige middelen voldoende ruimte is om dit op grote schaal waar te maken.
Ik vind de afspraken nogal vaag en ze lijken een beetje eenzijdig. Wij zijn druk bezig met Digisterker en andere digitale vaardigheden, maar dat is nog wat anders dan ondersteuning bij belastingaangifte. En wat betekent een 'eenmalige vergoeding'?
• Goede communicatie over dit traject • Goede informatie over verantwoordelijkheden bibliotheken bij geven van informatie over Belasting • Taakverdeling bibliotheken en Belastingdienst ‘eerlijk’ houden • In bestuurlijk overleg OC&W-IPO-VNG aandacht vragenvoor deze thematiek 21 • Best practices delen over aanpak
Maar vooral enthousiasme…. Hoe sneller hoe beter !
Sinds vorig jaar hebben we de Belastingwinkel in de Boekenberg. Helpt inwoners van Spijkenisse met invullen van belastingformulieren en ander financieel gedoe. Jan en feb, een maal per twee weken. In maart hebben ze iedere week spreekuur. Werkt goed, veel belangstelling voor.
Op dit moment kunnen we nog niet alle doelstellingen halen, maar we gaan ons er wel voor inzetten.
Natuurlijk in samenwerking met Digisterker ! En vooral niet afhaken als niet alle bibliotheken mee willen doen. Dit is echt een hele belangrijke zet voor ons als bibliotheekwerk. Bij ons loopt Digisterker overigens al uitstekend, ook in de samenwerking met de gemeente.
Ik zie veel kansen en mogelijkheden om deze samenwerking vorm te geven, zowel in het digitale alsook in het fysieke domein. Zeker nu steeds meer bibliotheek vorm krijgen in multifunctionele accommodaties waarin samenwerking met andere partners zeer belangrijk is.
Vanuit de POI's kunnen we naast strategisch advies ook praktische ondersteuning bieden.
CODA kan dit, op termijn, volledig waarmaken.
Prima initiatief, sluit goed aan bij de nieuwe prestatieafspraken die wij met de gemeente Almelo hebben gemaakt. 22
Bronnen • Advies ACO Utrecht: http://www.aco-utrecht.nl/wp-content/uploads/ACO-Adviesdigitaal-en-bereikbaar-oktober-2014.pdf • Onderzoek Kohnstamm-instituut over Enschede: http://www.lvoonderwijs.nl/cache/lh/94871.pdf • Feiten belastingen: https://belastingdienst-in-beeld.nl/feiten-en-cijfers/belastingenin-2014/ • Feiten toeslagen: https://belastingdienst-in-beeld.nl/feiten-en-cijfers/toeslagen-in2014/ • Artikel Volkskrant over Nationale Ombudsman: http://www.volkskrant.nl/binnenland/ombudsman-contact-met-overheid-mag-nietalleen-digitaal~a4222070/
23
