Samenwerkende instellingen

Element 2008

Wiegen in de wind Voor u ligt de brochure 2008 van de Raphaëlstichting met de meest actuele informatie over de organisatie, de stand van zaken en de plannen voor de toekomst. Zoals ieder jaar staat er ook dit jaar een thema centraal van waaruit de zeven instellingen in beeld worden gebracht. Dit jaar is het thema: element. In de begeleiding van cliënten wordt van de elementen aarde, water, lucht en vuur volop gebruikt gemaakt. Bewoners die zich ‘zwaar’ voelen, wordt licht en warmte geboden om hier tegenwicht aan te bieden. Voor hen die juist moeilijk ‘aarden’ en zich meer vertrouwd voelen met het licht- en luchtelement, kan het omgekeerde heilzaam zijn. Kinderen van het kinderdagcemtrum Rozemarijn krijgen ’s ochtends warme handen- en voetenbaden om hun aandacht via de ledematen te wekken. Ook in de leefomgeving wordt bewust met elementen omgegaan. Op de terreinen van de instellingen zijn veel overgangen tussen de elementen aangebracht vanuit de visie dat op deze grensgebieden een positieve dynamiek ontstaat. Ton Reevers, werkplaatsleider van de hoveniers op Midgard, ervaart het ook zelf: “Deze oever hebben we zoveel mogelijk afgevlakt waardoor er een geleidelijke overgang is ontstaan. Hierdoor kan het licht optimaal toetreden. Als je hier staat – op de grens van water en land en met al dat licht dan voel je de energie. Soms ga ik er even naar toe om letterlijk ‘op adem’ te komen.” Het woord element kennen we ook van de uitdrukking: ‘in je element zijn’. Cliënten die gevraagd wordt waar of wanneer dat bij hen zo is, hoeven meestal niet lang na te denken: ‘op de trekker’, ‘in de lucht’, ‘als ik een vilten shawl maak’, ‘in het zwembad’, of ... ‘heerlijk in bed’. En soms kun je het ook gewoon zien. Bijvoorbeeld wanneer het gaat waaien en een bewoner van Scorlewald een tak in de wind heen en weer laat wiegen.

Samenwerkende instellingen

Inhoud Samenwerkende instellingen

4

De Raphaëlstichting is een netwerkorganisatie waarbinnen

Het zorgaanbod - een overzicht

5

zeven instellingen met elkaar samenwerken. De grotendeels

Warmte en vuur

6

Groei

8

zelfstandig opererende instellingen zijn: Scorlewald,

Organisatie

11

Midgard, Breidablick, Rozemarijn, Queeste, Iambe en

Bestuursbureau

11

Novalishoeve.

Medewerkers

11

Aarde

12

De instellingen hebben ieder een eigen

zorg en psychiatrische behandeling.

Mensvisie

16

organisatievorm. Ze zijn verantwoorde-

Er zijn drie externe bakkerijen, drie

Psychiatrie

17

lijk voor een eigen bedrijfsvoering op

zorgboerderijen en twee korenmolens

Ouderenzorg

17

basis van een vastgesteld budget. Hun

in bedrijf.

Opleiding/scholing

17

bevoegdheden zijn vastgelegd in

De Raphaëlstichting heeft een toela-

kaders die door het bestuur van de

ting voor de hele breedte van de

Kwaliteit

19

Raphaëlstichting zijn omschreven

AWBZ, voor de zeven functies waarop

Onderzoek

19

waardoor een gezamenlijke regie en

de indicatie wordt gebaseerd. Zij biedt

Financiën

19

een overkoepelend beleid mogelijk is.

ook poliklinische behandeling van kin-

Centrale Ondernemersraad

20

Zes van de zeven instellingen van de

deren en volwassenen met een indica-

Cliënten en ouders

20

Raphaëlstichting zijn HKZ-gecertifi-

tie voor psychiatrie aan.

Klachtenbehandeling

20

ceerd. De in mei 2008 geopende

Dienstencentrum Queeste

20

Novalishoeve hoopt eind 2008 het

De Raphaëlstichting biedt zorg aan ca.

HKZ-certificaat te verkrijgen.

500 volwassenen en ca. 200 kinderen

Aanmelding / opname

21

Licht en lucht

22

De Raphaëlstichting telt verspreid over

Daarnaast bestuurt zij de stichting

Maatschappelijk verantwoord

24

Noord-Holland in totaal 25 locaties

Rudolf Steiner Verpleeghuis te Sche-

Schenkingen

24

voor 24-uurs-zorg, voor kleinschalig

veningen die met 120 medewerkers

Publicaties

27

wonen, voor werk en dagbesteding.

verpleeghuiszorg aan 75 ouderen

Water

28

Zij heeft twee kinderdagcentra en

biedt.

Adressen

30

en heeft 1150 medewerkers in dienst.

biedt thuisondersteuning, ambulante

Colofon Juli 2008 © Raphaëlstichting Postbus 28 1870 AA Schoorl [email protected] www.raphaelstichting.nl Tekst en fotografie: Jan Verweij, e.a. Vormgeving: Harm van der Meulen Druk: SpringerUit in Schoorl Het Janusz Korczakhuis in Middenbeemster 4

Het zorgaanbod – een overzicht Drie grotere woon- en werkgemeenschappen met ruim 400 plaatsen voor 24-uurszorg: • Breidablick in Middenbeemster

Twee kinderdagcentra voor circa 70 kinderen:

in m’n element

• De Appelboom in Tuitjenhorn met dependance De Koperen Bal in Purmerend

• Midgard in Tuitjenhorn

• Rozemarijn in Heemstede

• Scorlewald in Schoorl

Deze kinderdagcentra bieden

Op deze (intramurale) instellingen zijn

ook naschoolse opvang en

zowel woongroepen als apparte-

opvang op zaterdag.

Met water en zeep

menten gevestigd, zijn alle dagen

druk cultureel leven. Mensen van

Activiteitencentra voor volwassenen die dagbesteding nodig hebben:

buitenaf komen er graag naartoe

• Lunchroom en bakkerij Fer-

velerlei (deels ambachtelijke) werkplaatsen geopend en bestaat een

voor de winkel, voor de markt, voor

mento op de Laat in Alk-

een bedrijfsuitje, voor een uitvoe-

maar. Hiertoe behoren:

ring, voor een wandeling of anders-

Korenmolen ’t Roode Hert

zins.

(met grutterswinkel) en een bakkerij en winkel op loca-

Drie zorgboerderijen met in totaal 42 verblijfplaatsen: • Artemis in Warder aan het IJsselmeer

tie de Lindelaan in Alkmaar. • Keramiekatelier Feniks in Schoorl • Het in 2007 geopende Iam-

• Ygdrasil in Sijbekarspel

be in Amsterdam met win-

• Novalishoeve in Den Hoorn (Texel)

kel, bakkerij en textiel-

Op Artemis en Novalishoeve wordt

werkplaats op 2 locaties in

melk verwerkt. De zorgboerderijen

de Pijp.

bieden ook een werkplek aan externe cliënten.

• Korenmolen de Otter. Een nieuw dagbestedingsproject met plaats voor 16

Twee logeerhuizen voor kinderen met in totaal 11 plaatsen

deelnemers. Naast de molen is een winkel met kleine bakkerij gehuisvest.

• Molenhuis in Alkmaar, naast

Enkele volwassenen en kinderen

Queeste - dienstencentrum antroposofische gezondheidszorg

logeren ook op de grotere instellin-

Dit dienstencentrum in Alkmaar biedt

gen.

ambulante begeleiding, thuiszorg,

Korenmolen ’t Roode Hert • Rozemarijn in Haarlem

schoolbegeleiding, diagnostiek en therapie aan. Vele cliënten, van jong tot oud, worden op deze manier geholpen.

5

Nura de Rijk werkt op de textielwerkplaats van Iambe in Amsterdam. Ze vindt het heerlijk om lang en grondig het warme water, waar olijfzeep in is opgelost, in de plukken wol te wrijven. Door de warmte die bij het inwrijven vrijkomt, gaat de wol vervilten en ontstaat er ... een prachtige rode shawl.

‘Met je hoofd in de wolken’, ‘niet kunnen aarden’, ‘uitvloeien in de omgeving’, ‘ik word er niet koud of warm van’. In onze taal gebruiken we veelvuldig de vier elementen om te benoemen hoe we onszelf of de ander kunnen beleven.

Het IK doorvuren met WILLEN Aarde, water, lucht en vuur zijn in de antroposofische mensvisie nauw verbonden met de vier wezensdelen van de mens: fysiek lichaam, levenskrachten-lichaam, de ziel en het ik. Je zou kunnen zeggen dat de elementen zich in deze vier wezensdelen hebben gemetamorfoseerd. Als deze lichamen niet in evenwicht zijn, voelen we ons slecht in ons vel zitten. Dienstencentrum Queeste heeft zorgmodules ontwikkeld die inwerken op deze vier lagen en die erop gericht zijn de balans te herstellen. Zo kunnen biografische gesprekken helpen om zicht te krijgen op onze persoonlijke queeste; onze eigen zoektocht. Hoe was je positie in het gezin, hoe heb je je ontwikkeld, waar sta je nu? Soms is het beter om niet te praten, maar te schilderen volgens de nat-innat methode, waarin de kleuren vloeiend in elkaar over lopen en waarin als vanzelf bewegingen ontstaan die gestolde processen in de ziel weer vlot kunnen trekken. Bij Queeste gaat het erom hoe de cliënt het stuur over zijn eigen leven weer in handen krijgt. Hoe krijgt zijn ‘Ik’ weer greep op zijn denken, voelen en handelen. Oftewel: hoe raakt het leven weer ‘doorvuurd’ met eigen willen.

Warmte en Vuur

Warme Bakker Nog even of kan-ie er nu uit? De bakker van Breidablick test het brood dat net uit de oven komt. Op de instellingen van de Raphaëlstichting wordt brood gebakken van biologisch meel dat in de eigen molens in Alkmaar en Oterleek wordt gemalen. Er zijn ook bakkerijen gevestigd buiten de instellingen, zoals Fermento in Alkmaar en Iambe in Amsterdam Zinderende hitte St Jansvuur op het terrein van Breidablick.

Een warm bad Als je een klas van kinderdagcentrum Rozemarijn binnenkomt, voelt het als een warm bad. Kleuren, materialen en vormen stralen warmte uit en dragen ertoe bij dat de kinderen zich veilig en geborgen voelen. In de begeleiding neemt het element warmte een centrale plaats in. Letterlijk ook. Met warme pittenzakjes, handen- en voetenbaden en inwrijvingen met lavendelolie, worden de dikwijls nog koude handen en voeten gewekt. Want: warmte biedt mogelijkheid tot ontspanning en beweging en staat aan het begin van ontwikkeling.

Met elkaar Rondom een kaars bij de ochtendopeningen van zorgboerderij Ygdrasil Een mooi begin van de dag in het besef dat je onderdeel bent van een groter geheel.

Warmte in een potje De bijen van Midgard leveren de honing die in de winkel op het terrein wordt verkocht.

Groei

Recente ontwikkelingen en plannen voor de toekomst

De Raphaëlstichting groeit in aantallen cliënten, medewerkers en aangesloten instellingen. Na de bestuurlijke fusie met het Rudolf Steiner Verpleeghuis in Den Haag en de start van Iambe in Amsterdam is de Raphaëlstichting actief in vijf zorg-

Queeste - dienstencentrum antroposofische gezondheidszorg Queeste betrok eind 2007 een nieuw pand in Alkmaar. Het pand geeft invul-

regio’s. Initiatieven zijn of worden genomen op het gebied

ling aan een langgekoesterde wens

van de geestelijke gezondheidszorg (GGZ) en de ouderenzorg.

naar een behuizing met een eigen uit-

Ook ontstaan er steeds nieuwe kleinschalige woonvormen of

straling. Maart 2008 vierde het dienstencentrum haar 5-jarig bestaan met

werkplaatsen rond de bestaande intramurale instellingen.

een druk bezocht symposium over

Er vormen zich in iedere regio ketens van zorg. De Raphaël-

hechtingsproblematiek.

stichting streeft naar kernen die zich lokaal of regionaal ont-

Rudolf Steiner Verpleeghuis

wikkelen. Op dit moment zijn er zeven van zulke kernen.

De bestuurlijke samenwerking met het Rudolf Steiner Verpleeghuis in Den

Groter worden van de stichting is geen doel op zich. Nieuwe

Haag (2006) kreeg op 14 november

initiatieven worden beoordeeld op hun haalbaarheid en

2007 een inhoudelijk vervolg met een symposium ‘Geestkracht halen uit je

inpasbaarheid, maar ook inhoudelijk moeten zij aansluiten bij de Raphaëlstichting en gebaseerd zijn op concrete vragen.

in ons element

werk’ waar medewerkers van de Raphaëlstichting en het verpleeghuis

In het zwembad van Scorlewald

volop de gelegenheid kregen elkaar te ontmoeten. Van dit symposium is een kleine publicatie beschikbaar.

Korenmolen de Otter Op 6 juni 2008 vond de officiële opening plaats van Korenmolen de Otter in Oterleek. Het dagbestedingsproject – dat in samenwerking met Stichting Schermer Molens tot stand is gekomen – valt organisatorisch onder Breidablick. Er is plaats voor 16 deelnemers. In een winkel naast de molen worden de eigen producten, zoals

Tijdens de opening van Korenmolen de Otter in Oterleek

brood, meel en pasta verkocht. Er komt nog een uitspanning waar ook

Breidablick

project valt organisatorisch onder

roeiers kunnen aanleggen.

Op Breidablick zijn twee nieuwe

Rozemarijn in Heemstede. Het zorg-

woongroepen geopend. Een stolpboer-

aanbod van Rozemarijn richt zich naast

Iambe

derij in het dorp (het Janusz Korczak-

24-uurs zorg ook op dagopvang voor

Iambe, het eerste initiatief van de

huis voor 12 bewoners) en het Etty

meervoudig gehandicapte kinderen en

Raphaëlstichting in Amsterdam, heeft

Hillesumhuis, een verpleegafdeling

thuisondersteuning. Voor de tuin is een

na een jaar zijn draai gevonden in het

voor 18 bewoners met niet-aangebo-

specifieke wervingsactie op touw

hart van de stad. Iambe is een dagbe-

ren hersenletsel op het terrein van de

gezet om zowel de veiligheid als de

stedingsproject met een bakkerij, een

instelling zelf.

beleving te versterken.

Er wordt werk geboden aan16 deelne-

Ferm Rozemarijn

Scorlewald

mers. De winkel staat vol met brood,

In juli 2008 is Ferm-Rozemarijn in

In april 2008 vond de officiële opening

banket, zuivel en allerhande artikelen

Haarlem in gebruik genomen. Ferm

plaats van Lohengrin, een woonhuis

voor jong en oud.

Rozemarijn is een uniek buurtschap

voor 16 bewoners. Achter het

waar vier gezinnen en drie apparte-

bestuursbureau van de Raphaëlstich-

Novalishoeve

ment-bewoners met 22 cliënten

ting aan de Duinweg in Schoorl wordt

Om ook intramurale zorg te bieden aan

samenwonen die een lichte psychische

volop gebouwd aan twee nieuwe

jongeren met een psychiatrische pro-

tot een zware verstandelijke beperking

woonhuizen die eind 2008 in gebruik

blematiek en verstandelijke beperking

hebben. Ook is er logeermogelijkheid

worden genomen ter vervanging van

is Donatus aangekocht, een biolo-

voor vier gehandicapte kinderen. Het

twee oude.

textielwerkplaats en een winkel.

gisch-dynamisch boerenbedrijf op

Novalishoeve. De boerderij biedt

In verkenningsfase zitten de volgende initiatieven:

onderdak aan twee woongroepen van

• woonvoorziening in Burgerbrug

Texel. De naam is veranderd in: de

(10 cliënten)

ieder 6 cliënten. Ook wonen er twee

• woonvoorziening in West-Graftdijk

gezinnen. Op de Novalishoeve kunnen

(18 cliënten)

tevens cliënten terecht die alleen over-

• zorgboerderij in Wieringermeer

dag komen werken. De winkel en kof-

(24 cliënten)

fiehoek werden in 2008 gemoderni-

• zorgboerderij in Twiske bij Amsterdam

seerd.

(18 cliënten) Het Rudolf Steiner Verpleeghuis in Den Haag

• woonvoorziening in Zuid-Schermer (30 cliënten)

9

Warme pittenzakjes aan de voeten bieden ontspannende warmte op Rozemarijn.

Organisatie

dig gerenoveerd. Op het kantoor (het

De Raphaëlstichting kent een twee-

‘Centraal Bureau’) werken ongeveer

hoofdige Raad van Bestuur, bestaande

30 mensen. De afdelingen ICT, finan-

uit Marinus van der Meulen en Pim

ciën, medewerkerszaken, zorgregistra-

Blomaard. Het bestuur legt verant-

tie en productie, kwaliteit, opleiding,

woording af aan de Raad van Toe-

PR en onderzoek zijn er gehuisvest.

zicht. De Raad van Bestuur wordt met

Medewerkers

adviezen ondersteund door een nieuw gevormd managementteam – voorheen

Het Centraal Bureau van de Raphaël-

Met het aantal cliënten en instellingen

de beleidsgroep – die bestaat uit de

stichting in Schoorl

groeit vanzelfsprekend ook het aantal medewerkers. Bij de Raphaëlstichting

eindverantwoordelijken van de verschillende instellingen die van de

jaar afscheid genomen van Robert Del-

zijn ongeveer 1150 medewerkers in

Raphaëlstichting deel uitmaken.

ver, die de laatste zeven jaar het voor-

dienst. Doordat medewerkers zich

zitterschap heeft ingevuld.

doorgaans voor lange tijd verbinden

De belangrijkste taak van het manage-

Tot nieuwe voorzitter is gekozen:

met de instellingen, is het verloopper-

mentteam is het bestuur te voorzien

Marten de Bruine, bestuurder van

centage relatief laag, nl. 5,3% (exclu-

van bruikbare beleids- en beheervoor-

Visio. De plaats van vice-voorzitter

sief oproepkrachten).

stellen, die de organisatie van de

Wouter van Ewijk is ingenomen door

gehele stichting aangaan. Het

Hans Nijnens. De overige leden van de

In het medewerkersbeleid van de

managementteam maakt daarbij

Raad van Toezicht zijn: Jan Koopman

Raphaëlstichting spelen de thema’s:

gebruik van een aantal werkgroepen,

(secretaris), Henny te Beest en Jose-

ontwikkelingsgericht medewerkersbe-

bestaande uit professionals van de

phine de Zwaan.

leid, arbeidsvoorwaarden en medezeggenschap alsmede arbeidsomstandig-

verschillende instellingen. In 2007 is Fermento als zelfstandige

heden en ziekteverzuim, een belangrij-

In de nieuwe organisatiestructuur is er

instelling opgeheven en onderdeel

ke rol. Het medewerkersbeleid wordt

tevens een visiegroep gevormd. In

geworden van Scorlewald. Begin

voor een deel voor de stichting als

deze visiegroep hebben naast de eind-

2008 is kinderdagcentrum De Appel-

geheel (centraal) en voor een deel spe-

verantwoordelijken van de instellingen

boom (samen met De Koperen Bal)

cifiek binnen de instellingen (decen-

enkele betrokken medewerkers zitting.

onderdeel geworden van Midgard.

traal) vormgegeven.

De visiegroep komt twee maal per jaar bijeen en richt zich op inhoudelijke

Bestuursbureau

aspecten. In 2008 houdt de groep zich

De Raphaëlstichting heeft voor haar

in meer bezig met het thema: offerbe-

beheertaak sinds 2007 de beschikking

Ontwikkelingsgericht medewerkersbeleid

reidheid.

over het voormalig gemeentehuis van

De instellingen bij de Raphaëlstichting

De Raad van Toezicht heeft na negen

Schoorl. Het gebouw is daartoe volle-

ontwikkelen zich vanuit een eigen identiteit. Ook medewerkers ontwikkelen zich. Centraal in het ontwikkelingsgerichte medewerkersbeleid staan de medewerkersgesprekken binnen de instellingen. In essentie gaan deze gesprekken over de vraag hoe de ontwikkeling van de organisatie en van de medewerker vruchtbaar aan elkaar kunnen zijn. Daartoe worden in de medewerkersgesprekken o.a. de effecten van de gevolgde opleidingen aan de orde gesteld.

Lunchroom Fermento in Alkmaar 11

Aarde Ecologisch

De Raphaëlstichting heeft een sterke traditie op het gebied van aandacht voor omgeving en ambachtelijke benadering. In de werkplaatsen zoals bakkerijen, boerderijen en tuinderijen wordt gewerkt op basis van ecologische uitgangspunten; er zijn SKAL-keurmerken en er is voortgang in de aanvraag voor een DEMETER-keurmerk. De voeding van de cliënten bestaat voornamelijk uit biologisch en/of biolo-

Gesloten cirkel

gisch-dynamische ingre-

Ingrid Löwenthal, coördinator van zorgboerderij Ygdrasil in Sijbekarspel: ‘We willen alles wat buiten groeit, binnen verwerken. En dat lukt al aardig. Onze sappen en jams zijn heerlijk ... we kunnen de vraag niet aan. We overwegen om meer land te gaan gebruiken. Ook om zo echt biologisch-dynamisch te kunnen worden. Meer land betekent meer vee en dus ook meer compost om je planten en bomen mee te bemesten. Een gesloten cirkel is ons ideaal.’

diënten. Ook de huishoudelijke hulpmiddelen zijn overwegend van milieuvriendelijke samenstelling. Op de terreinen, landerijen en tuinen wordt uitsluitend ecologisch gewerkt. Er wordt samengewerkt met organisaties voor verantwoord natuurbeheer.

12

In de stal van Artemis in Warder

Levendige interactie Han Toussaint - werkplaatsleider van de tuin op Breidablick: ‘Het gaat bij de biologisch-dynamische landbouw om de houding van de landbouwer; hoe ontwikkelt hij zijn zin-

tuigen, de kennis en het bewustzijn om de juiste keuzes te maken en mee te werken aan de levensprocessen. Je kunt niet terugvallen op kunstgrepen, zoals bestrijdingsmid-

delen, dus je moet echt van je eigen waarneming uit durven gaan. Eigenlijk ben je voortdurend op zoek naar een zo levendig mogelijke interactie tussen aarde, plant, dier en mens.’

Aarden

‘Hier overheerst het aarde-element’, vertelt Jan Binnekade, meester van de leerwerkklas van Midgard. ‘Dat past ook bij de leeftijd van de leerlingen in deze klas; aarden. Om ze in dat proces te begeleiden doen we hier veel met aarde, zoals boetseren, tuinieren en deeg kneden. We gaan de aarde ook letterlijk verkennen: zo onderzoeken we waar de producten die we dagelijks gebruiken vandaan komen. Aan het begin van elke ochtend zeggen we de spreuk die begint

met: Ik zie rond in de wereld. Dat moet je niet alleen zeggen, dat moet je ook doen! Ik maak foto’s van het terrein van Midgard en vraag een van de leerlingen of hij met de foto in de hand ons naar die plek wil brengen. Voor degenen die het kunnen maak ik een kaart van het terrein. Op de

13

plekken waar kruisjes op de kaart staan, heb ik dingen verstopt. Dan ben je echt bezig je te oriënteren op het stukje aarde waar je woont.’

900 graden! Voor het beste resultaat

Arbeidsvoorwaarden en medezeggenschap

in m’n element

In het kader van de VGN-benchmark heeft er een medewerkersraadpleging plaatsgevonden. De uitkomsten waren over het geheel genomen positief en varieerden per instelling. Onder andere op het gebied van carrière- en opleidingsmogelijkheden alsmede arbeidssatisfactie scoorden de deelnemende instellingen hoger dan het landelijk gemiddelde. De uitkomsten van de medewerkersraadpleging zijn verwerkt in de jaarplannen 2008 van de instellingen.

Arbeidsomstandigheden en ziekteverzuim Bij de Raphaëlstichting is de afgelopen jaren veel beleidsmatige aandacht uitgegaan naar fysieke belasting, agressie en bedrijfshulpverlening. Eind 2007 heeft de Arbeidsinspectie de drie intramurale instellingen en een KDC bezocht. Naar aanleiding daarvan heeft de inspecteur geconstateerd dat er op alle locaties een actief beleid wordt gevoerd met betrekking tot fysieke belasting. Hulpmiddelen zijn aanwezig, evenals tildeskundigen en

Aan de oever Ton Revers, werkplaatsleider hoveniers op Midgard: ‘Je zit hier in de polder op zo´n 5 meter onder zeeniveau. En dat voel je. Klei is zwaar. Dat heeft invloed op ons en onze bewoners. Daarom proberen we op dit terrein zoveel mogelijk licht toe te laten. Het is zelfs zo dat ik bloemen plant tussen de gewassen. Die fleuren de omgeving letterlijk op! Bovendien trekken ze bijen en vlinders aan. Kleur en beweging dus. Kijk ... die overkant ... zo zag onze oever er ook uit. Gewoon rechttoe -

rechtaan. Een paar jaar geleden zijn we het oeverproject gestart. Van alle sloten die ons omringen hebben we de oevers aan onze kant afgegraven, zodat er een heel geleidelijke overgang is ontstaan tussen land en water. Hoe geleidelijker, hoe beter. Het licht heeft er vrij spel gekregen en er is een enorme ecologische diversiteit ontstaan. Die grensgebieden, zoals hier tussen water, aarde en lucht, geven energie. Als ik moe ben, dan ga ik hier wel eens naar toe en dan kom ik helemaal bij. Ja ... hier voel ik me in mijn element.’

til- en bewegingsprotocollen en medewerkers nemen (verplicht) deel aan til-

tief en actief beeld zien. Ten aanzien

hand zijn genomen.

trainingen.

van biologische agentia en agressie

Bij alle instellingen fungeren preventie-

Ook ten aanzien van de bedrijfshulp-

waren er verbeterpunten die inmiddels

medewerkers die het lokale manage-

verlening lieten alle locaties een posi-

door de betreffende instellingen ter

ment ondersteunen op het gebied van arbeidsomstandigheden.

Verantwoordelijkheid

Het gemiddelde verzuim bij de

In de visie van de Raphaëlstichting is het van belang dat medewerkers zich met hun werk en dus met hun cliënten verbonden voelen

Raphaëlstichting bedroeg in het verslagjaar 6,56 % (Vernet incl. 2e

en verantwoordelijkheid nemen.

ziektejaar). Het is in vergelijking met

De kwaliteit van zorg is in hoge mate afhankelijk van de betrokkenheid

2006 vrijwel gelijk gebleven en ligt

en van de deskundigheid van de medewerkers. Daarop wordt het personeelsbeleid en opleidingsbeleid afgestemd.

15

iets boven het landelijk sectoraal gemiddelde.

Mensvisie De Raphaëlstichting baseert haar visie op de antroposofische menskun-

Antroposofische

lijkheden te vergroten. Bij

In de zorgverlening aan

de. Zij ziet de mens als

zorgverlening

het in zijn ontwikkeling

mensen met niet-aangebo-

een geestelijk wezen dat

De antroposofische bena-

belemmerde kind gaat het

ren hersenletsel staat

zich ontwikkelt door

dering komt voort uit een

erom zijn diepere wezen te

voorop dat de persoon in

opeenvolgende incarnaties

geesteswetenschappelijke

leren kennen en zijn

kwestie een eigen leven,

heen. Het is steeds dezelf-

methode om de wereld en

mogelijkheden zo veel

soms een gezinsleven, had

de individualiteit die zich in

de mens in hun materiële

mogelijk tot hun recht te

opgebouwd voordat het

telkens nieuwe culturen

en spirituele samenhang te

laten komen. Daarom ligt

ongeluk toesloeg. Het res-

wederbelichaamt als mens.

leren kennen. Deze metho-

hier het accent op thera-

pect daarvoor is een

Een belangrijk doel daar-

de is in de eerste decennia

peutisch onderwijs.

belangrijke ondersteuning

van is dat de mens zich

van de twintigste eeuw

binnen een sociale samen-

ontwikkeld door Rudolf

De sociaal-therapie richt

eigen en ook nieuwe

hang steeds verder kan

Steiner (1861-1925) in

zich op de begeleiding en

levensloop. In het Rafaël-

individualiseren, zodat zijn

samenwerking met vele

ondersteuning van de vol-

huis op Breidablick wonen

doen en laten steeds meer

medewerkers, zoals de

wassene uit het oogpunt

zij bij elkaar, maar in de

uitdrukking wordt van zijn

arts Ita Wegman. In

van gelijkwaardigheid.

dagactiviteit en in de vrije

eigen geestelijke identiteit

Nederland heeft met name

Voor alle volwassenen is

tijd gaan zij hun eigen

en tegelijkertijd steeds

Bernard Lievegoed aan de

het belangrijk te merken

weg.

beter aansluit bij de gees-

wieg van de antroposofi-

dat zij aangesproken wor-

telijke motieven van de

sche gehandicaptenzorg

den op wat ze kunnen en

In de psychiatrie wordt het

mensen om hem heen.

gestaan.

op wat ze doen. Zij vinden

probleem vooral in zijn

bij het vervolgen van de

context geplaatst: hoe is Een mens op aarde is te

Missie

zien als een samenstel van lichaam, ziel en geest. Iemands levensloop wordt deels bepaald door zijn levenslot en deels door

is de constellatie van men-

De Raphaëlstichting wil het voor cliënten

sen rondom de persoon,

en medewerkers mogelijk maken zich naar

en waar is iemand eigen-

lichaam, ziel en geest te ontplooien en

lijk naar op zoek. Vanuit

samen een op geestelijke idealen bouwen-

zijn eigen streven. De mensen om hem heen zijn

de biografie verlopen, hoe

die context wordt gekeken naar de sterke kanten van

de gemeenschap te vormen.

daarmee verbonden. Een

de persoon. Vanuit een multidisciplinaire samen-

mens incarneert om zich

In de antroposofische

het van groot belang

werking wordt dan geza-

met de aarde, zijn mede-

gehandicaptenzorg wordt

daadwerkelijk iets voor

menlijk een oplossing

mensen en met de

een belangrijk onderscheid

een ander te betekenen,

gezocht.

geschiedenis te verbinden.

gemaakt tussen het

en een sociale verant-

Het opdoen van ervaring,

omgaan met kinderen

woordelijkheid te ontwik-

het ontplooien van talen-

(heilpedagogie) of met vol-

kelen. Daarom ligt hier het

ten en het ontwikkelen

wassenen (sociaalthera-

accent op (ambachtelijk)

van nieuwe vaardigheden

pie). Heilpedagogie is het

werk, op productie of

zijn daarbij essentieel.

therapeutisch omgaan met

dienstverlening.

kinderen om hun ervaringshorizon en leermoge-

16

Psychiatrie Sinds 2005 beschikt de Raphaël-

Opleiding en scholing

stichting over een psychiatrisch zorg-

In 2006 is besloten de initiële oplei-

aanbod dat naast de reguliere kennis

ding voor SPW (niveau 3 en 4), die in

ook antroposofische gezichtspunten

samenwerking met een aantal collega-

omvat. Vanuit Queeste – dienstencen-

instellingen werd ingericht, in een

trum antroposofische gezondheidszorg,

nieuw samenwerkingsverband onder

wordt poliklinisch behandeld in het

te brengen: de stichting Edith Maryon

kader van de kinder- en jeugdpsychia-

College. Binnen deze stichting zal ook

trie. Kinderen met psychiatrische pro-

het competentiegericht leren binnen de

blematiek kunnen op verwijzing van de

MBO verder worden ontwikkeld. Er is

huisarts of Bureau Jeugdzorg bij

een nieuwe opleidingscoördinator aan-

Queeste terecht. Ook met de volwas-

getrokken met zowel zorginhoudelijke

senen-psychiatrie is een begin

als onderwijskundige deskundigheid.

gemaakt. In 2008 is op Texel de

Het aantal leerlingen bedraagt 50. In

Novalishoeve geopend, een leef- en

juni 2008 zijn 14 studenten voor hun

werkvoorziening voor ondermeer jon-

SPW-diploma geslaagd.

in m’n element

geren met een psychiatrische problematiek.

Binnen de afzonderlijke instellingen is er op het gebied van scholing aan-

Ouderenzorg

dacht besteed aan arbozaken, bedrijfs-

Op Breidablick (Middenbeemster) is

hulpverlening en omgaan met agressie.

een nieuwe woonvoorziening geopend voor 18 mensen met later opgelopen

Sommige leidinggevenden hebben een

hersenletsel die tevens verpleegzorg

interne opleiding midden-management

behoeven.

gevolgd. Vanwege het succes is een

In Den Haag wordt door het Rudolf

tweede cursusjaar gepland.

Steiner Verpleeghuis verpleegzorg aan

Een opleidingsbrochure is te op te vra-

75 ouderen geboden. Het is de bedoe-

gen bij de instellingen of is in te zien

ling daar tot een keten van ouderen-

op de website van de Raphaëlstichting

zorg te komen die ook ambulante zorg

(www.raphaelstichting.nl)

zal omvatten.

Op de trekker Marcel Chênevert woont op Breidablick en werkt op zorgboererij Artemis in Warder. Hij weet niet zo gauw een reden te bedenken... het ís gewoon zo: op de trekker voelt hij zich gewoon heerlijk!

Eindejaars uitvoering van de SPW-opleiding in Schoorl 17

De bloemen krijgen water in de tuin van Scorlewald

Kwaliteit Zes van de zeven instellingen van de Raphaëlstichting zijn sinds februari 2007 HKZ-gecertificeerd. De onlangs geopende Novalishoeve hoopt eind 2008 het HKZ-certificaat te verkrijgen. De nadruk bij het HKZ (Harmonisatie Kwaliteitsbeoordeling in de Zorgsector) ligt op het beschrijven van kwaliteitsprocessen in een zgn. plan, do, check

Een maand voor de oplevering. Ferm Rozemarijn in Haarlem

en act-systeem. Alle processen dienen beschreven en middels deze systema-

werkplaats. De indiener van de vraag

schappelijk medewerker is Pim Blom-

tiek uitgevoerd en geëvalueerd te wor-

blijft bij de uitvoering en ontwikkeling

aard, lid van de Raad van Bestuur van

den. Een belangrijk onderdeel van het

van het onderzoek de belangrijkste rol

de Raphaëlstichting, aan de leerstoel

kwaliteitssysteem is het uitzetten van

spelen. De resultaten van enig onder-

verbonden

verbetertrajecten die op grond van

zoek dienen merkbaar te zijn in de

audits worden vastgesteld.

dagelijkse praktijk. Er wordt momen-

Aan de Hogeschool Leiden is een Lec-

In de praktijk werd bij veel medewer-

teel onderzoek gedaan naar:

toraat Antroposofische Gezondheids-

kers van de Raphaëlstichting een

• het effect van ondersteuning bij kin-

zorg gevestigd, waar drs. Erik Baars

zekere tegenstelling ervaren tussen

deren waarbij het warmteorganisme

doceert en onderzoek doet. Bij de bij-

wat ze werkelijk willen en wat ze

verstoord is

behorende kenniskring zijn ook mede-

moeten doen; tussen wat ze als kwaliteit ervaren en hoe kwaliteit gemeten

• het gebruik van afbeeldingen als sociaal therapeutische ondersteuning

werkers van de Raphaëlstichting betrokken.

wordt. Daarom heeft het bestuur voor

• biografie en levensloop

2008 een onderzoek gestart naar de

• de werkwijze van de vrije werkplaats

Financiën

harmonisering van onze eigen visie op

• sociaal-therapie en werk

De Raad van Bestuur van de Raphaël-

en onze beleving van kwaliteit met de

Het ligt in de bedoeling tot een uitgave

stichting is direct betrokken bij de ont-

procedures en indicatoren die vanuit

te komen, waar de eerste resultaten

wikkeling van nieuwe initiatieven. Het

het kwaliteitsmanagementsysteem

van de gehouden onderzoeken in wor-

is voor haar een belangrijk speerpunt

worden gehanteerd.

den opgenomen.

van het beleid om mensen de gelegen-

Onderzoek

Naast de interne onderzoeksweg parti-

en. Daar moet dan wel een goede

Aansluitend bij de landelijke beweging

cipeert de Raphaëlstichting ook in de

basis voor zijn.

naar verdieping en verbreding van de

werkgroep onderzoek van het NVAZ,

In 2007 zijn de criteria voor het star-

specifieke expertise in de gehandicap-

waar op landelijk niveau verder onder-

ten van nieuwe initiatieven aange-

tenzorg, is in 2006 De Onderzoeks-

zoek wordt geëntameerd en gestimu-

scherpt en moeten alle aanloopkosten

werkplaats ingesteld. De leden van

leerd en verdere samenhang op diverse

van te voren worden goedgekeurd. Het

deze werkplaats hebben allen affiniteit

onderzoeksterreinen wordt nage-

exploitatieresultaat 2007 viel negatief

met onderzoek. Zij zijn werkzaam bij

streefd. Zo is medewerking verleend

uit, t.w. € 484.000,-. Debet aan dit

de verschillende instellingen van de

aan de verschijning van een boek over

resultaat waren een aantal onvoorzie-

Raphaëlstichting.

autisme.

ne uitgaven ten behoeve van initiatie-

De Onderzoekswerkplaats richt zich op

Aan de faculteit Godgeleerdheid van

ven en een aantal instellingen met een

vragen op het gebied van goede zorg

de Vrije Universiteit in Amsterdam is in

negatief exploitatieresultaat. De ver-

aan bewoners, waarvoor niet op de

2006 de Bernard Lievegoed Leerstoel

wachting is dat de exploitatie in 2008

gebruikelijke manier een oplossing is

gevestigd, waar Prof. dr. Hans Rein-

weer positief zal eindigen. De balans

gevonden. Elke medewerker kan een

ders zich bezighoudt met de ethische

is gestegen naar € 40.000.000,- (zie

onderzoeksvraag stellen, namens zich-

aspecten van zorg- en hulpverlening

verder: www.jaarverslagenzorg.nl).

zelf, maar ook namens een team of

vanuit de antroposofie. Als weten-

heid te bieden initiatieven te ontplooi-

19

Centrale Ondernemingsraad

gevormd voor het uitoefenen van het

de klachtencommisie hebben tot verbe-

enquêterecht. Daarnaast is een plat-

teracties geleid.

De Centrale Ondernemingsraad, die

raden en ouderraden worden afge-

Daarnaast is er een klachtencommissie

bestond uit vertegenwoordigers van de

vaardigd voor afstemming en overleg.

voor medewerkers. De commissie

form geformeerd waarin alle cliënten-

ondernemingsraden van de drie intra-

wordt voorgezeten door Clarissa Kui-

murale instellingen, is inmiddels uitge-

Klachtenbehandeling

périe-Botter, advocaat (arbeidsrecht),

breid met vertegenwoordigers van

De instellingen van de Raphaëlstich-

en bestaat verder uit de heren F.Duij-

twee semimurale instellingen t.w. de

ting zijn kleinschalig, overzichtelijk en

vestijn (vanuit de COR) en T.Spekman

Appelboom en Queeste. Er is in het

horizontaal georganiseerd. Wat onbe-

(social controller bij WNK-Bedrijven).

verslagjaar op constructieve wijze

vredigend verloopt, zou binnen de nor-

In 2007 is er geen klacht ingediend.

overleg gevoerd over o.a. de volgende

male overlegstructuur moeten kunnen

onderwerpen: begroting 2007, vrij-

worden verholpen. Niettemin is het

De instellingen beschikken ieder over

willigersbeleid, meerjarenbeleidsplan

mogelijk een officiële klacht in te die-

een vertrouwenspersoon bij wie mede-

2007-2009, lange termijn huisves-

nen. Voor de behandeling hiervan zijn

werkers en cliënten terecht kunnen

tingsplan, investeringen, nieuwe initia-

twee commissies ingesteld die werken

met vragen of grieven. Er zijn in 2007 enkele gesprekken met deze vertrouwenspersonen gevoerd. Deze gesprekken hadden een bevredigend verloop.

Queeste dienstencentrum antroposofische gezondheidszorg Queeste begeleidt en behandelt kinderen, jongeren en volwassenen met een verstandelijke/lichamelijke beperkingen en/of psychische/psychiatrische proDe molenaar zet de molen op de wind. ‘t Roode Hert in Alkmaar

blematiek Het dienstencentrum is gevestigd in

tieven, samenwerking met andere

op basis van afzonderlijke reglemen-

Alkmaar in het nieuwe pand aan de

instellingen, medewerkersprotocollen,

ten.

Frieseweg 109. Het vervult een bovenregionale functie voor cliënten

arbeidsomstandighedenbeleid (onderzoek Arbeidsinspectie), Benchmark

Er is een klachtencommissie voor

die niet in een van de instellingen van

VGN en mobiliteit medewerkers.

cliënten en ouders. Deze commissie

de Raphaëlstichting verblijven. De

wordt voorgezeten door onafhankelijk

voornaamste taak van het diensten-

Cliënten en ouders

jurist Jan Blokland, rechter van

centrum is te bemiddelen tussen zorg-

Iedere instelling heeft een eigen cliën-

beroep, en bestaat verder uit Rika van

vrager en zorgaanbieder. Queeste

tenraad. Bij kindervoorzieningen is er

den Berg, orthopedagoog, en Anneke

heeft als antroposofische zorgaanbie-

sprake van een ouderraad. Daarnaast

Vernooij die namens de cliëntenraden

der, naast een erkenning voor verstan-

bestaat er voor iedere intramurale

zitting heeft. Deze commissie is ook

delijk-gehandicaptenzorg, ook een

instelling een verwantenraad (of fami-

bevoegd klachten te behandelen inza-

erkenning voor geestelijke gezond-

lievereniging). De meeste instellingen

ke vrijheidsbeperkende maatregelen. In

heidszorg.

hebben ook een eigen vriendenstich-

2007 zijn er twee klachten ingediend

ting.

inzake de communicatie tussen instel-

Queeste beschikt over een breed spec-

In 2007 is een Centrale Cliëntenraad

ling en ouders. De aanbevelingen van

trum aan zorgprogramma’s:

20

• diagnostiek, waaronder psychiatrisch en (neuro)-psychologisch onderzoek, spel-, school- en gezinsobservatie • ondersteuning in de thuissituatie • ambulante begeleiding op scholen en/of andere instellingen • logeren (in instellingen, logeerhuizen of logeergezinnen) • werk-, woon- en ouderbegeleiding

De ingang van Midgard in Tuitjenhorn

• gespreks- en psychotherapie (waarPrimair is het verkrijgen van een zoge-

ge therapie en fysiotherapie (onder

Aanmelding en opname

meer uitwendige therapie)

Voor de mogelijkheid van opname kan

(CIZ) dat daartoe bevoegd is. Het

• medicatie

men het beste contact zoeken met de

beoordeelt of iemand recht heeft op

• gezinsgesprekken

opnamecoördinator van de betreffende

AWBZ-zorg, voor welke functies

• psychomotorische therapie (individu-

instelling. De Raphaëlstichting heeft

iemand in aanmerking komt, en in wel-

namelijk geen centrale opnamefunctio-

ke mate zorg nodig is.

onder biografische gesprekken) • spel-, muziek-, euritmie-, kunstzinni-

eel en in groepen) • bemiddeling naar dagbesteding bin-

heten indicatiebesluit. In iedere regio zit een Centrum Indicatiestelling Zorg

naris. Intussen kan men een afspraak maken

nen de Raphaëlstichting Als u niet direct een voorkeur voor een

met de opnamecoördinator van de

Via de website www.dienstencen-

van de instellingen hebt, maar meer

gewenste instelling. Het gaat er dan

trum-queeste.nl kunt u een brochure

een algemene vraag naar opnamemo-

om te beoordelen of zorgvraag en

lezen of bestellen en ook uw vragen

gelijkheden, dan kunt u het beste con-

zorgaanbod bij elkaar passen. Als dat

rechtstreeks e-mailen. Het is ook

tact opnemen met Dienstencentrum

zo is, kan de cliënt op de wachtlijst

mogelijk vragen op het gebied van kin-

Queeste. Aan iedere opname gaat een

geplaatst worden. Wanneer de cliënt

der- en jeugdpsychiatrie te stellen.

procedure vooraf die begint met een

geplaatst wordt, volgen nadere afspra-

indicatie en leidt tot zorgtoewijzing

ken die in een dienstverleningsover-

door het Zorgkantoor van de regio.

eenkomst worden opgenomen.

in ons element

Wanneer de muziektherapeute langskomt Kinderdagcentrum Rozemarijn: Samen op de bank de resonantie van de snaren met je voeten voelen. Zo wordt bewustzijn in het lichaam van onderaf gewekt.

Licht en

‘Dat gevoel, die kick, het vrije, het uitzicht en dat vallen, dat maakt het allemaal tot iets onvergetelijks. Ik wou dat ik meer kon springen, maar daar is het te duur voor. Wandelen is een stuk goedkoper, maar daar vind ik niets aan.’ Bert Min (42), bewoner op Scorlewald heeft er al 12 tandem-sprongen opzitten, steeds samen met een tandem-master. ‘Het is geweldig om zo in vrije val door lucht naar beneden te suizen en dan die parachute open te voelen gaan. De eerste paar sprongen had ik wel een pilletje tegen de misselijkheid, maar na de zevende sprong hoefde ik dat niet meer. Trouwens, ik ben ook gek op diepzeeduiken...’

Wakker worden aan het licht Elke ochtend laat een medewerker van kinderdagcentrum Rozemarijn een van de kinderen door gefilterd licht kijken. Aandachtig worden de kleuren opgenomen. Aan de beleving van kleuren, geuren en klanken wordt in de kinderdagcentra van de Raphaëlstichting veel aandacht besteed.

22

Lucht

Koperen vogel uit de metaalwerkplaats van Scorlewald

Luchtig Amsterdams Bakkersbrigade van Iambe in de Van Ostadestraat in Amsterdam. Behalve in de bakkerij kunnen jongeren die bij Iambe werken ook aan de slag in de winkel of de textielwerkplaats. De bakkerij is vermaard om de heerlijke croissants die na een lovende recensie van culinair journalist Johannes van Dam tot ware toppers in het assortiment zijn uitgegroeid. 23

Maatschappelijk verantwoord

ten en diensten besparend werkt. Alle

De Raphaëlstichting heeft een sterke

gen een bijdrage door het organiseren

traditie op het gebied van aandacht

van gemeenschapsactiviteiten en cul-

voor omgeving en ambachtelijke bena-

turele activiteiten. Ook worden ten

dering. In de werkplaatsen zoals bak-

behoeve van de lokale gemeenschap

kerijen, boerderijen en tuinderijen

diensten verricht, zoals het onderhou-

wordt gewerkt op basis van ecologi-

den van parken en natuurgebieden. De

sche uitgangspunten; er zijn SKAL-

winkels van de Raphaëlstichting wor-

keurmerken en er is voortgang in de

den beleefd als een verrijking van dor-

aanvraag voor een DEMETER-keur-

pen en steden door hun specifieke

merk. De voeding van de cliënten

aanbod en specifieke sfeer.

bestaat voornamelijk uit biologisch

Ook wordt sinds januari 2008 een cul-

en/of biologisch-dynamische ingre-

tuurhistorische molen in Oterleek

diënten. Ook de huishoudelijke hulp-

gehuurd die op monumentale wijze is

middelen zijn overwegend van milieu-

gerestaureerd. Dit complex doet nu

Kaarsentrekken is een zorgvuldig werk-

vriendelijke samenstelling. Op de ter-

dienst als winkel/werkplaats voor

je. Ygdrasil in Sijbekarspel

reinen, landerijen en tuinen wordt uit-

cliënten en heeft nieuwe dagbeste-

sluitend ecologisch gewerkt. Er wordt

dingsplaatsen mogelijk gemaakt.

verbruikte energie is groen. Maatschappelijk leveren de instellin-

projecten waarvoor geen overheidsgeld beschikbaar wordt gesteld.

samengewerkt met organisaties voor verantwoord natuurbeheer.

Schenkingen

In de instellingen wordt nadrukkelijk

De Raphaëlstichting beschikt over een

Zo heeft het Ontwikkelingsfonds

aandacht besteed aan duurzaamheid

zelfstandige goed-doel stichting. Het

Raphaëlstichting bouwactiviteiten

en verantwoord gebruik van energie.

‘Ontwikkelingsfonds Raphaëlstichting’

mogelijk gemaakt bij lunchroom Fer-

Er zijn in 2007 maatregelen in de

is aangemerkt als algemeen nut

mento en zorgboerderij Artemis en

technische- en bewustzijnssfeer geno-

beogende instelling (anbi). Het fonds

heeft het grond aangekocht waardoor

men om o.a. tot zuiniger energiever-

ondersteunt de Raphaëlstichting bij

Breidablick nieuwe cliënten kon huis-

bruik te komen. Onderzocht wordt in

nieuwe initiatieven en helpt ook de

vesten. Naast eigen instellingen

hoeverre centrale inkoop van produc-

aangesloten instellingen bij bijzondere

ondersteunt het Ontwikkelingsfonds ook projecten en instellingen van andere antroposofische zorgaanbieders. Het heeft bijvoorbeeld werkproject Metgezel en woonproject de Bontekoe met schenkingen of leningen kunnen helpen.

Het Ontwikkelingsfonds heeft een eigen stichtingsbestuur dat zelfstandig besluit. De stichting is vrij van alle overheidsbemoeienis in de zorgsector. Een informatiebrochure over deze stichting is verkrijgbaar via het centraal bureau of via de website van de Raphaëlstichting. Schenkingen zijn welkom. Het nieuwe onderkomen van Dienstencentrum Queeste in Alkmaar 24

Breidablick onderhevig aan de elementen

Vrolijke warmte met het St Jansfeest bij de Appelboom

Publicaties

het boek “Goede Zorg ”

Alle instellingen beschikken over eigen

onder redactie van Erik Baars

brochures. Daarnaast zijn er brochures

verschenen.

over aparte onderwerpen, zoals

Over autisme verscheen mei

opleidingen en schenkingen.

2008 een boek van Hans

Beschikbaar zijn voorts het

Lemmens (psychologisch medewerker

Meerjaren Beleidsplan 2007-

van Queeste) onder de titel: “Het elas-

2009 van de Raphaëlstichting

tiek tussen lichaam en Ziel” (uitgeverij

en de Jaarverslagen van de

Andromeda) en publiceerde

afgelopen jaren. Alle publicaties

Astrid van Zon, directeur van

zijn via de website te

Rozemarijn, een hoofdstuk in

bestellen of te downloa-

“Verhalen over autisme” (uit-

den: zie www.raphael-

geverij van Gorcum).

stichting.nl onder ‘publi-

Het uitgebreide Jaardocu-

caties’. Zij zijn ook ver-

ment 2007 is alleen te ver-

krijgbaar bij de instellin-

krijgen door het van de web-

gen of telefonisch te

site te downloaden. In dit

bestellen bij het Centraal

Jaardocument vindt u meer

Bureau in Schoorl (tel.:

informatie over de vele ont-

072-5099000).

wikkelingen die in 2007 bij

Over de achtergronden

de afzonderlijke instellingen

van de antroposofische zorg is in

plaatsvonden.

2006 bij uitgeverij Christofoor in Zeist

in m’n element In de Molen Rob Bakker woont in Scorlewald en werkt al zo’n 5 jaar op molen ’t Roode Hert in Alkmaar. Op foto is te zien hoe Rob de broodmixen mengt.

27

Levensstroom Kunstenares Minke Posthuma werkt een dag per week bij keramiek-atelier Feniks in Schoorl. Na een periode van overspannenheid, kreeg ze van haar arts het advies om zich weer wat onder de mensen te bewegen. Ze stond eens bij toeval voor de etalage van Feniks en dacht: hier wil ik wel werken. Momenteel houdt ze zich bezig met het element water. Minke: ‘Ik zie de mens als een golf en het leven als een

‘Kijk... en dit is het beeld van een golf zelf; een rollende golf èn een golf die overslaat.’ golfbeweging. Het gaat in ritmes. Levensstroom is een woord dat er mooi bij past. Dit beeld drukt voor mij die golfbeweging in de mens uit.’

De flowforms van Breidablick In deze special gevormde bakken (zgn. flow-forms) komt het water op een pulserende manier in beweging waardoor het vitaliseert. Op Breidablick staan de flowforms aan het begin van een beekje dat om het centrale gebouw (Ostara) loopt tot in de vijver. Vandaar wordt het water omhoog gepompt en gaat het weer dezelfde weg.

Gestold water In een bak met behangerslijm wordt verdunde olieverf gegoten. Met een kam wordt door voorzichtig te roeren een aantrekkelijk patroon in de verf gemaakt. Vervolgens wordt het papier op het water gelegd. Als de verf is opgenomen wordt het papier te drogen gelegd. Het natte papier kan ook op een bal drogen; waardoor een bijvoorbeeld een schaalvorm ontstaat. Op de foto voorbeelden uit de papierwerkplaats van Scorlewald.

Aan het water Korenmolen de Otter aan de Noorschermerdijk in Oterleek. De korenmolen biedt zorg aan 16 cliënten voor wie het werk in een gewoon bedrijf te veeleisend is. Behalve werkzaamheden in de molen, wordt er ook gewerkt in de bakkerij en de winkel die in de schuur op het erf gevestigd zijn.

Water 29

Adressen

4 Breidablick

1 Raphaëlstichting

intramurale instelling

Centraal Bureau

1462 VN Middenbeemster

Duinweg 35

tel. (0299) 68 96 89

1871 AC Schoorl

fax (0299) 68 96 99

tel. (072) 509 90 00

[email protected]

fax (072) 509 90 01

www.breidablick.nl

16

Bamestraweg 2

15 2 1 5 20 18 21 7 8 13 14 12 17

[email protected] www.raphaelstichting.nl

5 Feniks

2 Appelboom

keramiekatelier

kinderdagcentrum

1871 CV Schoorl

Regenboog 68

tel. (072) 509 45 84

1747 GX Tuitjenhorn

[email protected]

tel. (0226) 39 39 44

www.feniks-atelier.nl

Paardenmarkt 26-27

4 10

22

3

11

fax (0226) 39 69 60 [email protected] www.appelboom.net

6 Ferm Rozemarijn

3 Artemis

buurtschap

zorgboerderij

2034 AX Haarlem

IJsselmeerdijk 12

tel.: (023) 530 00 30

6

Belgiëlaan 2 a t/m p

19

9

1473 PP Warder

fax (0299) 40 24 89

7 Fermento

8 Fermento

10 Janusz Korczakhuis

[email protected]

lunchroom/banketbakkerij

bakkerij/winkel

woonhuis Breidablick

www.breidablick.nl

Laat 123-124

Lindenlaan 2

Middenweg 190

1811 ED Alkmaar

1815 HG Alkmaar

1462 HM Middenbeemster

tel. (072) 527 50 50

tel. (072) 512 3844

tel. (0299) 687 266

fax (072) 527 50 51

fax (072) 5126943

[email protected]

www.fermento.nl

11 Koperen Bal

9 Iambe

kinderdagcentrum

winkel/bakkerij/textielwerk-

1441 SZ Purmerend

plaats

tel.(0299) 47 42 10

van Ostadestraat 384-386

of: (0226) 33 55 33

1074 XA Amsterdam

[email protected]

tel. (020) 66 44 227

www.appelboom.net

tel. (0299) 40 15 62

www.fermento.nl

fax (020) 67 08 277 [email protected] www.iambe.nl

Detail van de nieuwbouw Lohengrin op Scorlewald in Schoorl 30

Reigersbek 2-4

12 Korenmolen de Otter

20 Scorlewald

molen/winkel/bakkerij

Valkenlaan 14

Noordschermerdijk 1

1871 AV Schoorl

1842 EL Oterleek

tel. (072) 509 94 44

tel. (072)5038212

fax (072) 509 26 54

fax (0299) 68 96 99

[email protected]

[email protected]

www.scorlewald.nl

intramurale instelling

www.breidablick.nl.

13 Korenmolen 't Roode Hert

Novalishoeve in Den Hoorn Texel

21 SPW-opleiding Schoorl Scorlewald

15 Midgard

17 Queeste

Valkenlaan 14

Frieseweg 102 1823 CG Alkmaar

intramurale instelling

dienstencentrum

tel. (072) 509 94 44, fax

tel. (072) 515 54 33

Regenboog 50

Frieseweg 109

(072) 509 26 54

fax (072) 520 78 55

1747 GW Tuitjenhorn

1823 CC Alkmaar

e-mail: [email protected]

www.molenhetroodehert.nl

tel. (0226) 39 39 44

tel. (072) 566 01 66

www.scorlewald.nl

fax (0226) 39 69 60

fax (072) 566 01 60

14 Logeerhuis Het Molenhuis

[email protected]

info@dienstencentrum-

www.midgard.nl

queeste.nl

22 Ygdrasil

www.dienstencentrum-

zorgboerderij

Frieseweg 106

queeste.nl

Westerstraat 8

1823 CG Alkmaar

16 Novalishoeve

tel. (072) 511 23 89

zorgboerderij Hoornderweg 46

18 Raphaëlstichting

tel. (0229) 59 01 09

hetmolenhuis@ dienstencentrumqueeste.nl

1797 RA Den Hoorn

bestuursbureau

www.breidablick.nl

www.dienstencentrum-

tel. (0222) 31 94 82

Duinweg 35

queeste.nl

www.novalishoeve.nl

1871 AC Schoorl

molen/grutterij

1871 AV Schoorl

1655 LA Sijbekarspel

[email protected]

Foto’s omslag

tel. (072) 509 90 00 fax (072) 509 90 01

Voorzijde

[email protected] www.raphaelstichting.nl

19 Rozemarijn kinderdagcentrum/thuisondersteuning/logeren

Een detail van het glasvenster van Breidablick

Ir. Lelylaan 10 2103 XP Heemstede tel. (023) 527 6366 fax.(023) 527 4686 e-mail: [email protected] www.rozemarijn.net Ferment0 Lunchroom en bakkerij aan De Laat 123 in Alkmaar. 31

Achterzijde Kinderdagcentrum de Appelboom

De Raphaëlstichting is een netwerkorganisatie waarbinnen zeven instellingen zorg verlenen aan mensen met een verstandelijke beperking, met een psychiatrische zorgvraag en met niet aangeboren hersenletsel. Zij werkt op basis van de antroposofische zorgvisie waarin aandacht voor individueel talent binnen een sociale context voorop staat. De Raphaëlstichting heeft een toelating voor de hele breedte van de AWBZ, voor de zeven functies waarop de indicatie wordt gebaseerd. Zij biedt ook poliklinische behandeling van kinderen en volwassenen met een indicatie voor psychiatrie aan. De stichting is gecertificeerd. De Raphaëlstichting telt verspreid over Noord-Holland in totaal 25 locaties voor 24-uurs-zorg, voor kleinschalig wonen, voor werk en dagbesteding. Zij heeft twee kinderdagcentra en biedt thuisondersteuning, ambulante zorg en psychiatrische behandeling. Er zijn drie bakkerijen, drie zorgboerderijen en twee korenmolens in bedrijf. De grotendeels zelfstandig opererende instellingen zijn: Scorlewald, Midgard, Breidablick, Appelboom, Rozemarijn, Queeste, Iambe en Novalishoeve. Deze instellingen zetten eigen accenten en tonen een eigen gezicht. Zij hebben hun eigen organisatievorm, hun eigen inspiratiebron, hun eigen vriendenstichting. De Raphaëlstichting biedt zorg aan ca 500 volwassenen en ca 200 kinderen en heeft 1150 medewerkers in dienst. Daarnaast bestuurt zij de stichting Rudolf Steiner Verpleeghuis te Scheveningen die met 120 medewerkers verpleeghuiszorg aan 75 ouderen biedt.

Duinweg 35 1871 AC Schoorl tel. 072-5099000 fax. 072-5099001 [email protected] www.raphaelstichting.nl 2008

Voor het jaarverslag van de Raphaëlstichting en diverse brochures kunt u terecht op de site: www.raphaelstichting.nl