Samenvatting van de Relatiedag 26 mei 2016 in het Theater- en congrescentrum De Hanzehof te Zutphen.
Link naar de presentatie van Anke Siegers (opening plenair): http://www.slideshare.net/AnkeSiegers/kantelpresentatie-zutphen-26-mei-2016
Workshop ‘Project InHUIS’ De workshop begon met een presentatie over het project INHUIS, dat vanuit de gemeente Apeldoorn loopt. Het uitgangspunt van de gemeente is dat kinderen gebaat zijn bij zoveel mogelijk opvoeding en zorg in een gezin, met een vaste opvoeder, met zorg voor continuïteit en in de eigen omgeving. INHUIS heeft drie doelen. Namelijk, meer jeugdigen groeien op in het eigen gezin (voorkomen van uithuisplaatsingen). Het tweede doel is dat uithuisgeplaatste kinderen opgroeien in een gezinsvorm (33% reductie kinderen in leefgroepen). Het laatste doel is dat jongeren die uitstromen uit de jeugdzorg een netwerk hebben. Project INHUIS heeft al coördinatoren voor steungezinnen aangesteld, een stuurgroep en overlegtafel ingesteld en een informatieavond georganiseerd voor (toekomstige) gezinshuizen. In de toekomst zullen vanuit het project nog nieuwe activiteiten opgestart worden. Er zal gebouwd worden aan de netwerken van steun-, pleeg- en gezinshuisouders, er zal gestart worden met dossieronderzoek naar jongeren in leefgroepen en er moet gezorgd worden voor kwaliteitsborging bij zelfstandige gezinshuizen en steungezinnen. Daarnaast ligt er de wens vanuit de toegang om over een lijst met beschikbare plaatsen te beschikken. Na de toelichting op het project werd het woord gegeven aan een coördinator en een steungezinsmoeder. Een steungezin is een gezin of een persoon die iets vrijwillig (zonder vergoedingen) voor een ander gezin wil betekenen. Dit betreft gezinnen die overbelast zijn en (lichte of wat zwaardere) hulp nodig hebben. Terecht werd er opgemerkt dat dit raakvlakken heeft met diverse vlakken uit het bestaande aanbod. Soms is het daarom wel zoeken naar waar wat precies ophoudt. Hierna vertelden een pleeggezin- en een gezinshuisouder hun persoonlijke verhaal. De pleegmoeder vertelde over haar gezinssamenstelling en de historie van de kinderen die bij haar wonen. In het pleeggezin zitten de kinderen gedwongen en daarmee verloopt het contact met de biologische ouders erg moeizaam. De gezinshuisouder vertelde vervolgens over de geschiedenis van zijn gezinshuis en over de kinderen die momenteel bij hem wonen en de uitdaging die dit vaak met zich meebrengt. Hij vertelde dat in gezinshuizen 90% van de kinderen met een kinderbeschermingsmaatregel zitten en 80% tot 90% een complex trauma heeft, wat inhoudt dat zij herhaaldelijk te maken hebben gehad met kindermishandeling. Het was zeer interessant om deze drie verhalen te horen en erg mooi om te horen hoe deze mensen zich inzetten voor de kinderen. Uiteraard was er voor de aanwezigen de gelegenheid om vragen te stellen.
Workshop ‘De zorg verandert’ De decentralisatie heeft de zorg verandert en de zorg verandert nog steeds. Niet alleen verandert de wijze van levering van zorg inhoudelijk, maar ook de manier waarop de toegang tot zorg plaatsvindt en de financiering van de zorg. Onder begeleiding van twee gespreksleiders zijn deze veranderingen en de gevolgen hiervan in een open dialoog met elkaar besproken. In deze dialoog is de focus gelegd op het verlenen van toegang tot zorg door de gemeentelijke Toegang. Sinds vorig jaar bepaalt de gemeentelijke Toegang welke zorg wordt toegewezen aan een cliënt of gezin. De Toegang werkt onder andere vanuit de visie dat zorg passend moet zijn. De deelnemers merken op dat je deze visie breder kan trekken. Naast de ingezette zorg moet ook de weg er naar toe en de afsluiting passend zijn. Vraag je hierbij af of voor elke hulpvraag een gezinsgerichte aanpak nodig is met bijbehorend plan. Of volstaat een eenvoudige, individuele benadering? Heeft een follow-up altijd toegevoegde waarde? We moeten er voor waken dat kinderen niet in een geprotocolleerde hulpcarrousel terecht komen, die niet bijdragen aan passende hulp en lage administratieve lasten. Deelnemers aan de dialoog ervaren de aanvraag van zorg bij de gemeentelijke Toegang als een langdurig proces met veel administratie. Het duurt vaak lang voordat het duidelijk is welke omvang aan zorg geleverd kan worden. In dit proces ziet men weinig ruimte voor de autonomie van de professional terug. Aanbieders ervaren dat de Toegangen vooral mee willen kijken en de inzet van de zorg willen beheersen.
Een van de onderliggende problemen lijkt een vertrouwenskwestie te zijn. Er is een terughoudendheid om de professional de ruimte te geven. Deze ruimte is nodig om tot een passende invulling voor de hulpvraag van de cliënt te komen. Om aan dit vertrouwen te kunnen werken is transparantie nodig. Duidelijk moet worden wat we aan elkaar hebben en welke ruimte we elkaar mogen geven als gemeente, Toegang en professional. Deze vertrouwenskwestie laat niet alleen zijn sporen achter in de vorm knelpunten bij het verlenen van toegang tot zorg. Ook in de facturatie en de uitvraag van monitorgegevens zien we deze knelpunten. Aanbieders, Toegangen en gemeenten gaan de komende tijd aan de slag om deze knelpunten inzichtelijk te maken en op te lossen. In mei is er een werkgroep van start gegaan om snel slagen in de vermindering van administratieve lasten. Deze workshop heeft waardevolle inzichten gegeven voor deze werkgroep, maar ook met het oog op de toekomstige inkoop van jeugdhulp en een nieuwe vorm van sturing en bekostiging. We moeten in de nieuwe inrichting van processen niet alleen denken in systemen en formulieren, maar juist ook werken aan vertrouwen en transparantie.
Workshop ‘De Dialoog’. Wat kom je op de relatiedag halen? Netwerk verstevigen: wie werken er in deze regio, hoe zetten we de vervolgstap, integraliteit waarborgen, het kind centraal. Er is inspiratie nodig, doordat er nog veel gedoe is, lekt veel energie weg. Hoe definieer je onze relatie? Wat doe jij om onze relatie te verstevigen? -
Elkaar kennen en kunnen bereiken; Dialoog; Afspraak is afspraak; Elkaar aanspreken; Investeren in de relatie; Elkaar raken; Durven loslaten; Talenten benoemen: waar ben je goed in als organisatie, als professional; Samen kijken naar het perspectief van de cliënt; De cliënt moet al getransformeerd zijn, maar de professional en de gemeenten zijn dit nog niet. Hierdoor gaat de cliënt dwalen Structuur kan beperken of ruimte geven;
We bevinden ons in een turbulente wereld voor aanbieders en gemeenten. De drie speerpunten die deze regio heeft benoemd: Kwaliteit, bekostiging en Administratieve lastenvermindering, worden herkend. Met name de administratieve lasten wegen zwaar op dit moment, zowel bij aanbieders als gemeenten. Wat er is nu nodig om hier verandering in aan te brengen? ‘Alle betrokkenen besluiten samen wat er nodig is om de situatie te verbeteren.’ Het streven is een vereenvoudigde systematiek van bekostiging waarmee de administratieve lasten minder worden en er meer ruimte komt voor de professional. We zitten te vaak in de stand van beheersen en het voorkomen van incidenten. Maar we kunnen niet alle incidenten voorkomen. Belangrijk is om na te gaan waarvoor we het allemaal doen. Waar krijgen we energie van? Benut de relatiedag om nieuwe verbindingen aan te gaan en verbindingen te verstevigen. Neem de positieve energie mee naar je organisatie en zet vervolgens de volgende stap in de transformatie. Op deze relatiedag kun je zaaien.
Workshop Zo vader Zo zoon Bij binnenkomst staan twee jonge mannen de groep vriendelijk op te wachten. Het valt direct op dat er enkel vrouwen naar de workshop gekomen zijn. Na een prikkelend filmpje van het nummer ‘mama said knock you out!’ van LL Cool J is de aandacht geheel aan de zijde van de jongemannen Ronny Pais en Ricardo de Randemie. Na korte introductie van alle aanwezigen wordt er van start gegaan. We worden gevraagd naar de rol van onze vaders, het is bijzonder hoe Ronny en Ricardo in korte tijd veiligheid bieden in de groep om open te spreken over onze jeugd en de rol van onze vaders daarin. Ronny verteld dat een opgroeiend kind bijna enkel te maken heeft met vrouwelijke rolmodellen, denk aan de opvang, speelzaal en de basisschool waar voornamelijk juffen voor de groep staan. Mannelijke rolmodellen zijn belangrijk voor opgroeiende zonen omdat zij deze nodig hebben bij het ontwikkelen van een eigen
identiteit. De kern van Zo vader Zo zoon is dan ook contact, samenwerking en communicatie tussen vaders en zonen. Ronny en Ricardo gebruiken kickboksen en soms koken als middel om aan deze kern in de band tussen vader en zoon te werken. Zo vader Zo zoon speelt krachtig in op de actualiteit van de vele (v)echtscheidingen en het gegeven dat veelal de vaders buiten beeld raken. Het huidige zorgaanbod sluit onvoldoende aan bij jongens, ook in de zorg zijn voornamelijk vrouwen aan het werk. Het mannelijke rolmodel mist hierin ook, terwijl 60% van de cliënten in de jeugdhulp zijn jongemannen. Ter afsluiting worden we gevraagd de “zachtheid” van kickboks oefeningen te ervaren. Met stootkussen doen we een krachtoefening in tweetallen. De oefening laat het belang van contact zien, je wil je partner geen pijn doen. Geïnteresseerd?
http://www.zovaderzozoon.com/
[email protected]
Workshop: Gevraagd: out of the box oplossingen voor PGB-dilemma
Blijkt lastig om het denken in oplossingen los te laten. Een nieuwe start is nodig; met open vizier, in vertrouwen, zonder oordelen of verwachtingen zonder verborgen agenda’s echt objectief je baseren op feiten helpt het kiezen opnieuw in gesprek met cliënt /ouders/ hun omgeving. Doel: Ouders zelf conclusies laten trekken opnieuw vraag, doel en weg op dit te bereiken bespreken. Risico van het werken puur op inhoud: dat “men” vindt dat alles bij het oude moet blijven en/of dat het financieel niet haalbaar is. Kan een systeem het kind “gevangen” houden? Hoe ziet verantwoordelijkheid van hulpverlener en omgeving er dan uit? (niet beantwoord?) Het is een principiële discussie: Kan een ouder hulpverlener zijn van zijn/haar eigen kind? Zijn er grenzen aan ouderschap; wat maakt dat ouders gewoon ouder mogen zijn van hun kind als er niets aan de hand is? Wat maakt dat ouders hulp moeten aanvaarden, het niet zelf mogen doen als er een kind met een beperking/handicap oid geboren wordt? Maakt het verschil wanneer ouders zelf een opleiding voor jeugdhulp hebben? Iedere situatie vraagt een unieke aanpak/oplossing Grens is veiligheid van het kind…………wanneer is dat in het gedrang? Wie bepaalt dit? De ouder, de hupverlener? Zijn er grenzen? Wat gebeurt er als ouders en hulpverleners een andere kijk hebben op de situatie. Het helpt om dan bij de feiten te blijven. Deze met elkaar te bespreken en te wegen. Geld: als maatschappij gekozen voor beperking (zo doorgaan kon niet); rechtvaardige verdeling van gelden is een maatschappelijk issue, vaak niet leeftijdsadequaat Administratieve last blijft een probleem. Door dit te beperken is er wellicht meer geld om langer met ouders/cliënten op te lopen. Out of the box oplossing bij hoog PGB door ouders uitgevoerd: Tijdens schooltijden de uren van ouders aan een vrijwilligersklus vanuit participatie laten besteden: dan iets terug voor maatschappij: participatie budget (klopt dit?...........) “Er voor iemand kunnen/willen zijn betekent eerst mét iemand zijn, in contact.”
Verder hebben workshopdeelnemers nog ideeën ingeleverd via de casushand-out; ze staan opgesomd onderaan de hand-out.
Workshop 26 mei 2016, relatie dag Zutphen In deze workshop gaan we aan de slag met de transformatie in de zorg voor jeugd, erfenissen uit het verleden en de rol van ouders in het vinden van de beste hulp voor jongeren met een beperking. Creatieve denkers en doeners gezocht voor nieuwe ideeën in een weerbarstige praktijk. Aan de hand van een concrete casus gaan deelnemers op weg om terug te komen met verrassende oplossingen voor een stevig PGB-dilemma. Casus: ouders sport
familie Kind o van 9 jaar
Basis onderwijs
Begeleiding ouders: contact met huisarts, verder geen hulpverlening of ondersteuning Begeleiding en behandeling kind : zorgaanbieder
Gegevens: - ouders krijgen al twee jaar een zeer ruim PGB om hulp in te zetten voor hun kind - zij verlenen zelf, grootste deel door vader - ouders zijn opgeleid, alleen moeder heeft werk - er is verschil in opvatting/inzicht tussen hulpverlening en ouders over de zorgbehoefte van hun kind - in verleden is “meebewogen” met ouders; resultaat: hoog PGB - o.a. door afbouw PGB ontstaan financiële problemen bij het gezin (PGB aanvullend op inkomen moeder)
Doelstelling hulpverlening: - kind: passende hulp bieden gericht op normaliseren, resultaat/ontwikkelingsgericht en veilig. - ouders: ouders in hun eigen rol als ouder laten functioneren, opvoedklimaat scheppen waarin ruimte voor groei van kind. Inzicht geven in problematiek van kind en rol van ouders.
Dilemma: belang van ouders ten opzichte van belang van kind. (ontwikkeling kind versus mogelijk economische belangen door onvoldoende inkomen van moeder die alleen werkt ). Dilemma: in hoeverre eigen kracht van ouders en netwerk helpend voor ontwikkeling van kind? Afwegingen vanuit toegang gemeente: - aansluiting bij doelstelling hulpverlening zoals hierboven aangegeven - afbouwen van PGB en hulp inzetten via externe zorgaanbieder/ZIN - toekenning binnen proporties; eerlijke verdeling van collectieve middelen
Gevraagd!
* een manier/denkwijze/ methodiek om ouders te begeleiden naar een situatie waarin zij hun ouderrol weer kunnen gaan vervullen en hun “eigen problemen” ter hand kunnen nemen. * rechtvaardige verdeling van gelden: hoe doe jij/jouw organisatie dat? Is dat een issue? Hoe ga je om met de keuzevrijheid voor PGB versus goedkopere (of wellicht duurdere) hulp vanuit Zorg in Natura. * wie is hier hulpvrager? Kind ? Ouders? Beide ? Hoe lang investeer je in kind en ouders? Waar ligt jouw/jullie grens? * waar is de samenwerking mogelijk (naast die met ouders en kind) tussen zorgaanbieder en toegang? Waar liggen kansen? * Zien we iets over het hoofd?
Noteer hier je ideeën! ……..en lever het na afloop in bij de workshopleiders
Ideeën: In wereld van gezin komen Inzichtgevende gesprekken voeren ouders eigen conclusie moeten laten trekken; uitgangspunt vanuit wat er goed gaat; vanuit hier kleine stapjes o Hoe zie je je kind over tien jaar? o Wat als ouders wegvallen en dan beste plek voor kind o dwingen tot nadenken Middels eigen ervaring uitleggen hoe het anders kan Hoopgevend en perspectief biedend Langere termijn Vader baan helpen zoeken Met hele gezin: resultaatgericht werken
Uit de hulpstand, in de zijnsstand; kan veel ruimte en beweging geven Als je er voor iemand wil zijn, moet je met iemand zijn Contact maken en een relatie aan durven gaan vanuit jezelf-persoon- en niet vanuit je beroepspersoon Eerst de ander begrijpen voor je zelf begrepen wilt worden Daarvoor tijd en ruimte nodig Wat zijn jouw aarden? Hoe raak jij geïnspireerd? Wat drijft jou in jouw werk? Wat vind jij deugzame zorg? Wanneer wordt jij gezien, gehoord en geraakt? Vanuit verwondering en neiuwsgierigheid, zonder agenda het contact aangaan, hoe is dat? Wat kom je dan bij jezelf tegen? En hoe zit dat bij het gezin?
Werk allereerst vanuit vertrouwen en ga ervan uit dat ze te goeden trouw hun kind opvoeden Zorg voor een open en gelijkwaardig gesprek Werk samen met school en ouders Economische belangen ouders mogen geen rol spelen bij wel/geen PGB PGB hangt samen met ondersteuningsvraag van het kind
Gezamenlijk overleg Wat is de hulpvraag? Wat is er nodig ? Waar wil je heen ?
Denken in lange termijn (het kan zijn dat de investering eerst groter moet zijn, om de winst daarna te krijgen) Open minded (kan ander probleem onder liggen) Het gezin als systeem (PGB kan dan ook goed middel zijn om vaardigheden van ouders te versterken) Principe standpunt over of ouders hulpverlener van eigen kind kunnen zijn
Bij PGB toekenning vader er iets tegenover laten stellen (participatie) onder de schooltijden of uren waarin het kind niet aanwezig is PGB = Participatie Gebonden Budget
Ouderschap verandert naarmate kinderen ouder worden, uw kind waar iets mee is wordt ouder maar de zorg er rondom is vaak niet ….??... bij als adequaat PGB: Participatie Gebonden Budget voor Pa
Luisteren naar het verhaal, geen oordeel vellen/veroordelen Vanuit vertrouwen en veiligheid de casus en hele gezin bekijken Wie zijn jullie? Waar heb je hulp bij nodig? Respect naar het gezin toe Geld mag in 1e instantie niet de reden van het gesprek zijn, wel kritisch naar kijken en dan de meest passende oplossing bedenken en vandaar uit bekijken PGB/ZIN Geen doel om PGB af te schaffen Casus niet alleen vanuit jeugdhulp bekijken maar ook vanuit arbeidsparticipatie (helemaal als PGB afgeschaft wordt).
Van wantrouwen naar vertrouwen Economische problemen mogen niet meewegen Eerst met iemand zijn, dan kun je voor iemand zijn; vanuit je persoon kijken , niet vanuit professional
Workshop 18 en dan…? Wat kunnen we jongeren bieden zodat ze op 18 jarige leeftijd in staat zijn om zelf te bepalen. Wat hebben ze nodig? Wie kan er voor ze zijn en hoe kunnen we ze bereiken? Tijdens de workshop hebben de aanwezigen hierover nagedacht en ervaringen gedeeld. Het was waardevol dat de ervaringsdeskundigen die betrokken zijn bij het project 16+ tot zelfstandig en zelfredzaamheid, aanwezig waren en hun visie gaven. De complexiteit van verschillende wetten, systemen en financieringsstromen rond het 18e levensjaar is de realiteit van nu. In de workshop ging het hier niet over maar werd juist gekeken naar mogelijkheden en het vaker voorkomen van problemen bij jongeren rond de 18 jaar. Focus lag op jongeren die uit een jeugdzorginstelling komen. Het inzetten van ervaringsdeskundigen (die zelf in een jeugdzorginstelling hebben gezeten) als maatje voor jongeren die hier nog verblijven of verbleven hebben, werkt waardevol. De kracht van een ervaringsdeskundige is dat ze de problemen herkennen en gelijkwaardig zijn aan de jongere. Het gaat om vertrouwen en het natuurlijke contact tussen mensen. De ervaringsdeskundige is nadrukkelijk geen vervanging van hulpverlening, wat maakt dat ze meer open het gesprek aan gaan, zonder meteen naar problemen en oplossingen hoeven te kijken. Wat er verder uit de workshop naar voren kwam: -Met jongeren in hulpverlening moet al vroeg gekeken worden naar hun toekomst. De wens is om al op 15 of 16 jarige leeftijd het gesprek met de jongere aan te gaan. Het gesprek is met de jongere zelf, het netwerk en de betrokken hulpverlening. -Belangrijk is om de jongere als individu te behandelen en naar hun mening te luisteren. Jongeren hebben vaak het gevoel dat hulpverleners denken: ‘oh, daar heb je er weer een’. De vraag komt op of je als hulpverlener tegenover de jongere zit (en voor ze denkt) of dat je er naast zit (en met ze meedenkt). Voor jongeren is het van belang dat ze echt gezien en gehoord worden. -Jongere hebben met 18 jaar vaak genoeg van de hulpverlening. Ze vinden het vervelend dat anderen zeggen wat goed voor ze is en wat ze verkeerd doen. De focus moet meer liggen op wat de jongere wel wil
en kan. De jongere moet zelf ervaren hoe het is om op eigen benen te staan. Voor hulpverleners betekent dit dat ze meer los moeten durven laten.
Workshop Door de ogen van de ander Interactieve workshop aan de hand van een casus waarbij meerdere partijen waren betrokken (cliënt, woningbouwvereniging, hulpverlener, gezinsvoogd,CJG/wijkteam). Kijken door de bril van de ander, vanuit het perspectief van een ander.
De workshop werd verzorgd door o.a. Helmie Velders van Pluryn. Er werd gewerkt met gekleurde brillen. Alle deelnemers aan de workshop droegen per stelling/vraag een bril met een andere kleur, werden uitgedaagd om vanuit een andere rol/verantwoordelijkheid te denken. Casus gezín 4 gekleurde Brillen: Roze: cliënt Oranje: hulpverlener Groen: gemeente Zwart : per situatie verschillend o.a. woningbouwvereniging, gezinsvoogd Doel: Ervaren hoe het is vanuit een andere rol naar een hulpvraag te kijken en oplossingen te bedenken. Inzicht in elkaars zienswijze en standpunten. Kan in (wijk)teams/CJG (of in gesprek met cliënt) als hulpmiddel worden ingezet als er een impasse ontstaat. Aandachtspunten bij oplossingen: Betrokken partijen zitten soms vast in het eigen logge systeem. Omdenken, kantelen in denken en handelen nodig. Hoe dit doorbreken, kantelen? Bijvoorbeeld : Durven als aanbieders om met elkaar te verbinden hier een beloning op zetten Inzetten ervaringsdeskundigen. (Er is een fulltime opleiding 2 jarig voor/met/tot ervaringsdeskundigen) Kleinschaligheid, meer flexibiliteit. Wie heeft de regie? Waar ligt de grens? Golfbeweging. Vertaalslag naar een andere manier van denken Idee om dit met collega's of gezin te doen. Soms ervaart de client afstandelijkheid bij hulpverleners, bijv. gebruik alleen voornaam en functie De hulpverlener als redder Soms kan een paradoxale benadering een impasse doorbreken Eigen normen en waarden loslaten, luisteren naar de cliënt. Voor cliënt belangrijk: Je als cliënt serieus genomen voelt, kijken naar wat er wel goed gaat, krachten, stimuleren beschermende en succesfactoren Laagdrempelige voorzieningen: zorgboerderij gewoon aan de slag, aan het werk, geen therapie geven, is niet een bedreiging, luisteren Aanspreken als volwassene, communicatie, welke taal spreek je Inzet ervaringsdeskundige mogelijk Als Veiligheid van kinderen in het geding is <=> wat is goed genoeg ouderschap, bespreekbaar maken met ouders.
